Mintzalaguna egitasmoak hamar urte arrakastatsu daramatza indarreanerreportajea

Legazpi es el primer “Municipio de Comercio Justo“ en Guipuzcoazer berri?

Legazpiar herritarrak aurtengo jaiotza ikusten. ARGAZKILARIA: Josu Altzelai

2herritarren txokoa 3zer berri? 12gabonak iruditan 14elkarrizketa 16erreportajea 18udal taldeak

KONTSEJUTIK2014ko urtarrila 5.aleaLEGAZPIKO UDAL ALDIZKARIA

ARABA ETA BURGOS ARTEKO LURRETARA BIDAIA

2

herritarren txokoa

Bidali zure galderak eta iritziak kontsejutik@legazpi.net helbide elektronikoraEnvía tus preguntas y opiniones a la dirección de correo kontsejutik@legazpi.net

AINHOA MURUAREN HUTSUNEAK BATZEN GAITU

Artikulu honetan ez naiz Ainhoaren ikerketa merituez arituko, nahiz eta bere gaztetasunerako zeukan curriculuma oso ona izan (Premio extraordinario de doctorado, Premio SPLC-CRS mejor Tesis Doctoral, Premio de Investigación e Innovación en Materia de Medicamentos de la Asociación Española de Derecho, eta abar handi bat).

Dudarik gabe Ainhoa ikertzaile bikaina zen, baina gure legazpiarrak bazituen aipatu nahiko nituzkeen beste hainbat bertute. Ainhoak talde lanean sinesten zuen eta ez litzaioke gustatuko, beraz, lehenengo pertsonan bakarrik hitz egingo banu. Dena den, bere baimenarekin 2007ko udazkenean kokatuko dut lokuzio honen hasiera, berarekin izan nuen lehenengo harremanaren narrazio laburrarekin. Ni berria nintzen laborategian eta momentu hartan Alemanian estantzia egiten ari zen neska baten tokian jarri ninduten. Oraintxe bertan gertatzen balego bezala gogoratzen dut email hura, bueltatzen zenean bere lekua libre nahi zuela zioen mezua. Erabat beldurtu ninduen eta ez nintzen lasai gelditu, denbora gutxira, ongietorria emateko idatzi zidan mezua heldu arte, hura izan zen ordaindu beharreko “nobatada” eta Ainhoaren umore onaren seinalea. Alemaniatik bueltatu ostean zeukan leku apurra nirekin banatu zuen eta bi urte luzez Lucio Lascaray Ikerketa Zentroa eraiki arte, nire laborategiko bikotea izateko ohorea eduki nuen, Ainhoa oso eskuzabala zen. Ainhoa aldamenean nuela erraz integratu nintzen taldean, gainera biok Tauro eta hori gutxi balitz ni baino 5 egun zaharragoa.

Lehen agindu bezala, lehen pertsonan aritzeari utziko diot eta gehiago zehazten ahaleginduko naiz Ainhoa guretzat zena: sarritan oso-oso txikiak sentitzen ginen bere aldamenean. Ideiak oso argi zeuzkan, lortu nahi zituen helburuak beti presente eta lanerako gogo izugarria. Besteok teknologia berriekin borrokatzen genuen bitartean, berak gurean oraindik ezagunak ez ziren aplikazioak erabiltzen zituen. Lehenengo BlackBerry-ak laborategian Gorka eta Ainhoarenak izan ziren eta modako abestiak entzuteko spotify aplikazioa zeukan ordenagailuan, Ainhoari musika entzutea eta dantza egitea gustatzen zitzaion, bere alboan egunak alaitsuagoak ziren. Zenbati erakutsi zenien zelulak mikrokapsularatzen? Zenbati eman zenizkion animoak guztia beltz kolorekoa zirudienean? Zenbat artikulu errebisatu? Zenbat proiektu proposatu? Zenbat sagu maneiatzen lagundu? Eta beti irribarre batekin aurpegian. Ainhoa Liderra zen eta gainera erabat konbentzitzen gintuen Liderra.

Hitzez ezinezkoa da azaltzea guretzat Ainhoa zena. Edonork nahiko lukeen lankidea, bere interesen gainetik taldearen beharrak ikusten zituena, mahai baten bueltan, kafesnearen epeltasunean, ikerketaz edo bizitzako beste edozein kontuz elkarrizketa goxoa eskaintzen zuen neska, beti laguntzeko prest zegoena, exigentea, pasioz betea eta bakoitzari gure onena ateratzeko gai zena.

Argi dago faltan botatzen zaitugula eta nahiz eta bizitzak aurrera jarraitu eta eguneroko eginbeharren zurrunbiloan murgilduta egon, horren da handia zure hutsunea ezen egunero zaudela laborategian presente. Zelulak kultibatzen ditugunean, jartzen zinen txokora hurbiltzen garenean eta batez ere parte hartu zenuen ikerketetako posterretan zure izena irakurtzen dugunean.

Ez nuke amaitu nahi zera azpimarratu gabe: hutsune hitzak berez zentzu negatiboa dauka, baina Ainhoaren hutsunea ezinezkoa zirudiena posible egiteko gai izan da. Ainhoa, banatutako jendea batzeko gai izan zara!

Doctor D. Jon Zarate Sesma UPV/EHU-KO FARMAZIA FAKULTATEKO LABORATEGIKO KIDEEN IZENEAN

gutuna

Argitaratzailea: Legazpiko Udala • Kudeaketa: Legazpiko Udala eta Kultur Atelier • Erredakzioa: Nekane Gonzalez • Diseinu eta maketazioa: Kultur Atelier • Argazkiak: Josu Altzelai • Inprimatzailea: Gertu inprimategia • Banaketa: Legazpiko Udala

3

zer berri?BIDEZKO MERKATARITZAREN GIPUZKOAKO LEHENENGO HERRIA DUGU LEGAZPIAzaroan jaso zuen izendapen hori, zehazki, gauzatu beharreko beste hamaika ekimenen abiaburua baino ez daZorioneko gaude legazpiarrak, azaroan “Bidezko merkataritzaren herria” izendapena jaso baitzuen gure udalerriak. Izendapen hori duen Gipuzkoako lehen herria eta Euskal Autonomia Erkidegoko hirugarrena dugu, gainera. Hainbat erakunderen lana dago tartean (EMAUS Gizarte Fundazioarena dugu aipagarriena); beraz, pozik egoteko moduan daude nola edo hala proiektu honetan parte hartu duten pertsona guztiak. Izendapen hau, bultzada handia den heinean, hemendik aurrera bide honetan erdietsi beharreko beste hamaika helbururen abiaburua baino ez da.

Hamaikatxo arrazoi daude Legazpik izendapen hori jaso izateko. Batetik, bidezko merkataritzako produktuak herriko saltokietan zabaldu direlako; hain justu, Legazpiko lau denda eta taberna batean saltzen dituzte. Hileko lehenengo ostiralean ere azokan eskuratu daitezke produktuak. Bestetik, denbora delako gai hau herriko ikastetxeetan lantzen dutena, haurrak txiki-txikitatik has daitezen gai honi buruzko nondik norakoak ezagutzen.

Era berean, sentsibilizazio ekintza ugari egin dira herrian, eta badirudi jendea ari dela kontua zertan den ohartzen. Bidezko merkataritzako produktuak udalerriko zenbait tokitan salgai dauden bezala, erosi ere bertako hainbat enpresa eta erakundek horrelako produktuak erosten dituzte; beraz, esan liteke produktu horien salerosketa handitzen ari dela gurean.

Udalak ere zeregin handia izan du proiektu honetan, eta beti heldu dio bidezko merkataritzaren ildoari. Hala, bere garaian, era honetako merkataritzaren aldeko konpromisoa sinatu zuen, eta bidenabar, Udaletik ateratzen diren hainbat eta hainbat plegutan gisa honetako produktuak aitzat hartuta daudela ikusi dugu. Horren adibidea dugu, esaterako, Gizarte Zentroko taberna zerbitzua.

Azkenik, eta hauxe dugu, seguru asko, proiektu honen indargunea, izendapena jasotzeko lan eskerga egin duen talde eragilea dugu. Buru-belarri ibili dira, nork bere aldetik zein elkarlanean, merkataritza bidezkoago baten alde euren apurra emanez. Honako hauek osatzen dute, zehazki, talde eragile hori: Haztegi ikastolak, Garagunek, Mari Carmen fruta dendak, Merkataritza Bulegoak, Kate tabernarien elkarteak eta Udalak berak, Gizarte Zerbitzuen, Nerabe Zerbitzuaren eta Agenda 21en bitartez.

Definición

El Comercio Justo es un sistema comercial solidario y alternativo al convencional cuyo objetivo es mejorar el acceso al mercado de los productores más desfavorecidos y cambiar las injustas reglas del comercio internacional que consolidan la pobreza y la desigualdad mundial.

¿En qué se basa?

· Condiciones laborales y salarios adecuados para los productores del Sur, que les permitan vivir con dignidad.

· No explotación laboral infantil.

· Igualdad de trato y retribución entre hombres y mujeres.

· Los artículos se fabrican a través de prácticas respetuosas con el entorno en el que se producen.

Por todo ello, el Comercio Justo es considerado como una herramienta de cooperación.

¿Dónde se pueden comprar productos de Comercio Justo?

Herboristería LAUBIDEHerboristería LANBROAHerboristería ITZIARFrutería MARI CARMENGARAGUNE

¿Y en los bares? XARPOTBAR DEL CENTRO SOCIAL

¿Qué centros educativos han trabajado este tema?

HAZTEGIDOMINGO AGIRREOLAZABAL

¿Hay alguna empresa en Legazpi que consuma este tipo de productos?

UGGASA, S.A.

¿Qué tipo de actividades de sensibilización se han llevado a cabo?

Charla-degustación a Iratzarri (2010)Charla-degustación con Buztintegi (2010)Formación a personal del ayuntamiento (2010)Formación comerciantes (2009)Elaboración de plano callejero (2011)Celebración del día del Consumo Responsable (2011)Celebración del Día del Comercio Justo (2013)Mercado Ekobira (2011)

¿Qué es el Comercio Justo? El Comercio Justo en Legazpi

ARGAZKILARIA: Josu Altzelai

4

HOBEKUNTZEZ JOSITAKO URTEA

Krisiari aurre eginez, hobekuntza lan ugari egin dituzte Legazpin joan den 2013. urtean. Lanetako batzuk 2014an gauzatzeko geratu dira, baina kontuan eduki behar dugu, azken 3 urteetan, Udalak 600.000 €-an murriztu duela zorpetzea. Bestalde, aurre egin dio 2009.

urtetik Gipuzkoako Aldundiari zor zion 1.200.000 €-ko kopuruari, Foru Funtsaren itzulketari dagokion kopuruari, alegia. Beraz, 1.800.000 €-ko betebeharrei aurre egiteaz gainera, hainbat inbertsio egiteko aukera ere izan du. Hona hemen lanetan inbertitutako kopuruak, xehatuta:

NON EGIN DEN LANA KOSTUA AZALPENA

Laubideko Eroski ingurua 36.834,85 € Eskailerak berritu, kaleko argiteria berritu eta kontsumoa murriztu.

San Martin (7-13) 44.668,21 € Inguru horretako irisgarritasuna hobetu. Argiteria fatxadetatik kendu, lur azpira eraman eta farola berriak jarri.

Latxartegiko haur parkea 45.001,83 € Haurren parte-hartze prozesu baten ondoren, jolastoki guztia eta inguruko altzariak berritu.

Asfaltatze lanak 41.148,05 € Almirante Bikuña 1eko sarrera egokitu. Urtatza 20-21: zorua lautu eta asfaltatu.Udal biltegiko kanpoaldea lautu.Lanaren Hiribidea: Urola eta Olaetxeko sarrerak egokitu.Haztegi atzeko patioa asfaltatu.

Telleriarteko ekarpen gunea 1.752,08 € Hango bizilagunentzako hondakinen bilketa gune berria egokitu.

Kale argiteria 17.243,02 € Inbertsioak hainbat farola edo koadrotan: Arantzazu, Kale Nagusia, San Martin, Urtatza...

Luizien konponketak 9.080,94 € Mirandaola bideko eta Arraseta magaleko luiziak konpondu.

Arantzazu, 18 eta Itxaropen, 1 22.818,66 € Euri urek eragindako arazoak konpondu, ur sarea egokituta.

Latxartegi eta Arantzazu 9 4.909,60 € Gune horietako eskailerak konpondu.

Plazaola (1-11) 5.296,8 € Arkupeetako zorua leundu eta irristatze arazoa konpondu.

Urtatza, 9 94.162,38 € Urbanizazio lanak (arrapala) egin, irisgarritasuna bermatu eta argiteria berritu.

Urola kaleko bidegorria 96.874,11 € Aldundiak dauka lana egiteko erantzukizuna. Obrak amaitu gabe daude oraindik.

Azpikoetxe eta Itxaropen 0 € Hitzarmen bidez egindako lanak.*

Udaltzaingoa 16.700 € Ibilgailu elektriko berria erosi.

Hilerria 31.101,01 € Berrikuntza lanak egin.

Saletxeko pista 21.351,47 € Hobekuntza eta berritze lanak egin.

Nafarroa kalea 398.209,79 € Udalak eta Gipuzkoako Urak-ek elkarlanean, lanen 1. fasea egin (azarotik otsailera); ondoren, 2. fasea hasi.

* Aipatzekoa da beste 2 obra garrantzitsu lortu direla hitzarmen bidez, Udalari inolako kosturik ekarriko ez diotenak: Itxaropen 12-14an egindako urbanizazio lanak eta Azpikoetxetik tren geltoki ingururaino urbanizazio lanak berriz ere martxan jartzea.

NON EGIN DEN LANA KOSTUA AZALPENA

Domingo Agirre Ikastetxea 64.698,07 € 2. solairuko leiho guztiak aldatu eta igeltsu zein pintaketa lanak egin.

Domingo Agirreko pilotalekua 10.900,41 € Itoginen arazoa konpontzeko eta mantentze egoki eta segurua egiteko, bizi-lerroak jarri eta hainbat konponketa lan egin.

Domingo Agirreko terraza 5.573,88 € Itoginei aurre egiteko irazgaiztasun lanak egin eta ur sarrera nagusia aldatu.

San Juan Haurreskola 15.088,44 € Larrialdietarako irteerak egokitu eta haurren aldalekuak berritu.

Itxaropen Haurreskola 3.981,94 € Larrialdietarako irteerak egokitu eta pintaketa lanak egin.

Liburutegia 12.600 € Liburu berriak erosi.

Kultur etxea 7.015,8 € Itoginei aurre egiteko irazgaiztasun lanak egin eta liburutegiko sarrera berritu eta egokitu.

Gaztetxea 1.345,64 € Irazgaiztasun lanak eta teilatua konpontzeko lanak egin.

Gizarte Zentroa 32.384,15 € Behe solairuko leihoak aldatu eta pintaketa lanak egin.

Meazti Etxea 4.543,55 € 2 armairu berri jarri.

Informatika ekipoak 45.655 € Berrikuntzak txertatu.

Ikerketa, azterketa eta proiektuak

103.641,25 € PEP + mugikortasun eta irisgarritasun plana + Laubide azpialdeko aurreproiektua.

Latxartegiko zinema aretoa 57.205,25 € Proiektore digital berria jarri.

Azpiegiturei dagokienean:

Udal eraikinak:

zer berri?

Azpiegiturak eta Udal eraikinak hobetzeko inbertsio ahalegin handia egin du Udalak 2013an

5

NUEVOS USOS PARA EL CHALET AGIRRE-ETXEBERRI

Esan bezala, 2014rako beste lan garrantzitsu batzuk daude aurreikusita, hurrenkera kronologiko honetan:

Hasta ahora, para la villa Agirre-Etxeberri se habían definido diversos usos mediante una moción de urgencia presentada por el PNV, H1 y el PSOE en el año 2009. Se trataba, precisamente y entre otros, de usos destinados al proyecto Legazpi BAI, a Lenbur y a un museo relacionado con Patricio Echeverría. En el año 2012, sin embargo, el Ayuntamiento de Legazpi realizó un proceso de participación con varios representantes de diferentes asociaciones del municipio, en el que se pusieron sobre la mesa ciertas necesidades. Se concluyó que la prioridad era dar una nueva ubicación a la Musika Eskola, por lo que después de trabajar diferentes alternativas y de realizar varias reuniones con los responsables de dicha escuela, se decidió proponer al pleno la ubicación de Doinua Musika Eskola en la villa Agirre-Etxeberri, además de habilitar varios espacios para que las diferentes asociaciones del municipio puedan realizar diversas actividades. Propuesta que quedó aprobada en el pleno de noviembre.

Según ha explicado el alcalde Kepa Urzelai, “es un edificio compuesto por cuatro plantas. Hasta concretar el proyecto es imposible especificar la división de las plantas, pero según las previsiones, se reservarán para la Musika Eskola el sótano y las plantas 2ª y 3ª”. En dichas plantas se acondicionarán, entre otras, una sala de informática, la de profesores, un taller de música, oficinas, 7 salas de instrumentos musicales, dos salas de solfeo y baños. La primera planta quedaría libre de aulas, y “se abrirán un bar o cafetería y dos salas polivalentes donde podrán realizarse bodas civiles y otras actividades que la ciudadanía precise”, ha explicado Urzelai. Se espera que la estructuración esté finalizada para finales de 2014.

En el pleno, al aprobar la utilidad o uso de la villa, se precisó que se firmará un convenio con la escuela de música para que esta última ceda o comparta dichas aulas siempre que así lo necesite el Ayuntamiento. Según ha señalado el alcalde, “debe de ser un espacio para todos/as los y las legazpiarras. Hay que darle la utilidad que se merece y estamos seguros/as de que moverá gran cantidad de gente y se creará muy buen ambiente”.

También ha comentado que “se invertirá casi 1 millón de euros en los trabajos de reconstrucción e insonorización”. El Ayuntamiento intentará alterar lo mínimo posible tanto la villa como su entorno, puesto que poseen un gran valor patrimonial. De esta forma, el ámbito en su conjunto mantendrá su esencia original.

La parte externa es, lógicamente, la que primero se finalizará. “Se instalará mobiliario urbano, alumbrado LED, un gimnasio de calle para realizar ejercicios y puede que hasta un escenario, aunque ahora mismo lo estamos analizando”, ha declarado. El muro de la parte de la ikastola Haztegi se eliminará en su totalidad, no así el muro de la parte inferior, por el gran valor del que goza. Se espera que toda esa zona del parque esté finalizada para el próximo 30 de junio.

Kiroldegia 27.136,07 € Bizi-lerroak jarri, fitness gelarako tresnak erosi, sauna berritu, etab.

Lakiolako komunak 24.616,52 € Komunak berritu, dutxak jarri eta guztia elbarrientzat egokitu.

Urbeltz eta arkupeak 15.926,38 € Itoginen arazoa konpontzeko eta teilatuaren mantentze egoki eta segurua egiteko, bizi-lerroak jarri.

Udaletxea 3.675,4 € Teilatutik beherako ur jaitsierak aldatu, zaharkituta eta pitzatuta zeudelako.

Elikagaien bankuko lokala (Aizkorri 1-3)

4.754,7 € Zoruak eta atea berritu, irisgarriago egiteko, eta altzariak aldatu.

Nafarroa kaleko 1. fasea amaitu, eta 2. faseari ekin.

Santikutz 1-6 berriz urbanizatzeko lanei heldu.

Aizkorri 2-16 ingurua berritzeko lanak, Gipuzkoako Urak-ekin elkarlanean.

Urtatza 40-51ko espaloia egin (martxoa-apirila).

Urola industrialdeko biribilgunea egin (Gipuzkoako Foru Aldundiak).

Por ejemplo, se trasladará la Musika Eskola, gracias a una inversión de cerca de 1 millón de euros

6

LEGAZPI, BIRZIKLAPENAREN LEHEN POSTUETAN

Hiru hilabete igaro dira dagoeneko Legazpin hondakinak biltzeko sistema mistoa martxan jarri zenetik eta emaitzak ezin hobeak dira; argi erakusten dute aldaketak eta herritarren ahaleginak balio izan dutela. Sasieta Mankomunitateak emandako azaroko datuen arabera, hondakinen % 75 biltzea lortu dute legazpiarrek sistema mistoarekin. Bilketa berria martxan jarri aurreko emaitzak nabarmen hobetu dira, 45 puntuan egin baitu gora bilketa tasak. Aurreko sistemarekin % 28 ingurukoa zen, eta horrek esan nahi du emaitza horiek hirukoizteko bidean direla legazpiarrak.

Hondakinak biltzeko sistemaren ezarpena ez da erraza izan udalerrian. Hala ere, emaitzak ikusi ondoren argi geratu da udal taldearen apustuak balio izan duela, eta herrian zenbait iskanbila izan badira ere, bide zuzena hartua duela Legazpik. Izan ere, udal taldearen hasierako nahia Atez Ateko bilketa jartzea bazen ere, alde bateko zein besteko herritarren iritziak entzun eta baloratu ondoren, uneotan martxan dagoen sistema mistoa jartzea erabaki zuen. Urtebete inguruko prozesua izan da, luzea eta ez Udalak desio bezain samurra, baina egindako bidearekin gustura dago Kepa Urzelai alkatea: “Une honetan esan dezakezu, ez harrokeriaz baina bai harrotasunez, erabakiarekin asmatu dugula. Harro gaude bilketa tasa iraultzea lortu dugulako. Emaitzek baieztatzen dute egindako urratsak bide egokian egin direla. Ez dugu guk esaten, emaitzek adierazten dute Legazpik birziklatu nahi duela, eta ondo egiten badakigula”.

Balantzea oso baikorra eta gustura egoteko modukoa izan arren, oraindik badaude sistema mistoaren aurkako jarrera erakutsi eta zintzilikarioak gaizki erabiltzen dituzten bizilagunak. Errefusa ateratzerako orduan familia guztiek ez dute kubo grisa erabiltzen, eta ondorioz, zabor poltsak uzten dituzte zintzilikarioetan, honek dakarren gainkostuarekin. Horrez gain, lurretik zaborra biltzen duten langileek kasu gehienetan sailkapenik egin gabeko poltsak aurkitu dituzte. Udalaren iritziz, bizilagun horien jarrerek

eta jarrera horiek babesten dituztenek herria zikindu eta ondo egiten dutenen ahalegina zapuztu besterik ez dute egiten. Herritar guztion ardura da kaleak garbi mantentzea eta Legazpi iraukorrago baten alde egitea eta horrelako jarrerek ez dute batere laguntzen.

Denbora gutxi pasa da sistema mistoa ezarri zenetik eta oraindik aukera dago legazpiarrek erantzukizunez jokatuz sistema hobetu eta bilketa tasa lehenengo postuetan jartzeko. Hala ere, egindako lehen urrats honengatik, Legazpiko Udalak eskerrak eman dizkie herritarrei, haien parte-hartze aktiborik eta inplikaziorik gabe ezinezkoa izango zitekeelako horrelako emaitzak lortzea. Eskerrak eman soilik ez, oraingo honetan herritarrak zoriondu ere egin ditu komunikabide zenbaitek Legazpi gatazkaren jomugan jarri nahi izan badute ere, guztion artean aurrera egiteko eta une zailak gizatasunez gainditzeko gauza direla erakutsi baitute legazpiarrek.

% 75eko bilketa tasa lortu da sistema mistoarekin. Bilketa berria martxan jarri aurreko bilketa tasa 45 puntuan hobetu da hala, eta datuak hirukoizteko bidean dira orain legazpiarrak

Datos del mes de noviembre

VIDRIO14,7 %

PAPEL Y CARTÓN18,7 %

ENVASES LIGEROS

9,3 %

MATERIA ORGÁNICA

30,3 %

FRACCIÓN RESTO24,5 %

OTROS 2,5 %

zer berri?

7

El Foro Agenda 21 ha comenzado el año con fuerza, y como siempre, con la intención de que los legazpiarras se impliquen en las decisiones municipales. Para ello, han organizado dos talleres temáticos para debatir acerca del diseño de la ordenación y la mejora del barrio de Laubide (números impares); justamente, sobre la zona donde está el parque o el hexágono, es decir, la parte izquierda de la calle peatonal, también denominada “la H”.

Por lo tanto, han hecho un llamamiento para que todos los y las interesado/as acudan a los talleres que se realizarán los jueves 16 de enero y 27 de febrero, de 18:30 a 20:00, en el hexágono del colegio Domingo Agirre.

En la primera reunión analizarán las cuestiones a mejorar en la zona desde una perspectiva urbana, de movilidad y accesibilidad; y además, conocerán los resultados de un primer diagnóstico técnico. Y en la reunión del 27 de febrero, siempre, claro está, en función de lo que se decida o haga en la anterior, se conocerán y debatirán las diferentes propuestas técnicas de mejora que se plantean para la zona.

Como es habitual desde el Departamento de Desarrollo Sostenible del Ayuntamiento han hecho un llamamiento para que todas las personas que estén interesadas acudan a dichos talleres; especialmente, los vecinos y vecinas de esa zona.

El Ayuntamiento de Legazpi aprobó en el pleno del Ayuntamiento celebrado el 17 de diciembre el Plan Especial de Protección y Conservación del Patrimonio Catalogado de Legazpi. El desarrollo del plan especial, que cuenta con la subvención del Gobierno Vasco, comenzó en el mes de abril y durante este periodo un equipo de expertos se ha encargado de catalogar los diferentes elementos de interés histórico, artístico y paisajístico del municipio para protegerlos y preservarlos.

El objetivo del proyecto llevado a cabo es generar una ficha sobre cada elemento catalogado y definir las pautas a seguir para su cuidado y posible renovación. Por eso, el documento que se ha desarrollado detalla unas normas sobre los diferentes espacios que los vecinos del municipio deberán respetar. El documento estará expuesto durante 2 meses en el Ayuntamiento para que los interesados lo puedan consultar y presentar posibles alegaciones.

La lista de los lugares catalogados se ha clasificado en 3 grupos principales: centro del municipio, zona industrial y zona rural. Entre los diferentes elementos incluidos en el plan especial se encuentran desde elementos históricos como dólmenes hasta barrios enteros y edificios industriales.

EL EN FORO AGENDA 21 SE DEBATIRÁ LA MEJORA Y ORDENACIÓN URBANA DE LAUBIDE

APROBADO EL PLAN PARA CONSERVAR EL PATRIMONIO DE LEGAZPI

Lo harán en sendos talleres que se realizarán en el hexágono de Aranzazu el 16 de enero y el 27 de febrero

El documento estará expuesto durante 2 meses en el Ayuntamiento para las posibles alegaciones de los vecinos

8

LIBURUTEGIAK BERE LEHENENGO NEGUKO GIDA KALERATU DULiburuak, diskoak eta filmak proposatzen dituGabonak baino astebete lehenago ikusi zuen argia Legazpiko liburutegiak, Aramaioko, Aretxabaletako, Arrasateko, Bergarako, Eskoriatzako eta Oñatiko liburutegiekin elkarlanean, ateratako lehenengo Neguko Gidak. Liburuei, CDei eta DVDei dagokienean, adin guztietarako gomendioak ematea da gida honen helburu nagusia.

Orain artean udan ateratako Biblioporrak gidarako baliatutako prozedura berari heldu diote aurreneko Neguko Gida hau argitaratzeko ere. “Liburutegi bakoitzak liburuak irakurri, diskoak entzun eta filmak ikusi behar izaten ditu, eta euskarazko zein gaztelaniazko proposamen bana egin behar du, besteak beste, adinaren, hizkuntza mailaren, gaien eta ilustrazioen arabera gomendagarriak izan daitekeenak”, azaldu digu Legazpiko Liburutegiaren izenean hautaketa lanetan aritu den Jasone Erostarbek. Aztertzen dituzten produktu gehienak kaleratu berriak izaten dira, nahiz eta oraingo honetan, Durangoko Azokarako argitaratu dituzten denak kontuan hartzerik izan ez duten. Amaitzeko, liburutegi guztien artean egiten dute azken aukeraketa; alegia, Gidan argitaratuta azalduko dena.

Liburuei dagokienean, eta haurren atala hizpide hartuta, 0 urtetik gorakoentzat, 6 urtetik gorakoentzat eta 9 urtetik gorakoentzat aproposak direnak proposatzen dituzte. Atal horrekin batera, gazteen atala dugu, 12tik 16-18 urtera artekoentzat gomendagarriak diren liburuekin, eta azkenik, helduentzat aproposak diren liburuak. “Proposamenean, hizkuntzari dagokionean, oro har, erdiak euskarazkoak eta beste erdiak gaztelaniazkoak izaten dira”, zehaztu du Erostarbek.

Musika, bestalde, oso arlo zabala da, eta zaila egiten zaie aukeraketa egitea. Edonola ere, estilo ugari txertatzen ahalegintzen dira, nahiz eta proposamen gutxi batzuk baino ezin dituzten argitaratu. Filmetan ere, berri-berrienetara jotzen dute: “Film onak,

sariak jaso dituztenak, eta beraz, gomendatzeko modukoak direnak aukeratzen ditugu”, dio adituak. Esan beharrik ere ez dago gidan gomendatutako liburu, disko eta film guztiak zazpi liburutegietan daudela, herritarrek maileguan har ditzaten.

SAILA ETA ADINA GOMENDATUTAKO LANA

Liburua (0 + URTE) Gabon, hontza! Pat Hutchins (Pamiela-Kalandraka)

Liburua (6 + URTE) ¿Por qué tienen nombre las cosas? Jean Paul Mongin (Errata Naturae)

Liburua (9 + URTE) Hesiak gaindituz. Pere J. Carbó Pérez (Ibai-zabal)

Liburua (GAZTEAK) Zebra efektua. Harkaitz Cano (Ikastolen Elkartea)

Liburua (HELDUAK) Heriotzaren ataria dugu bizitza / Bizitzaren atea dukegu heriotza. Joxan Artze (Elkar)

Musika Ura patrikan. Neighbor (Popa)

Filma La caza. Thomas Vinterberg (Drama)

Hautaketa lanetan aritu diren Jasone Erostarbe eta Endika Altzelai, Neguko Gida eskuetan dutela. ARGAZKILARIA: Josu Altzelai

GIDAN JASOTA DAUDEN ZENBAIT ADIBIDE

zer berri?

Legazpin egin zuten Beldur Barik Topaketa, azaroaren 22an. Topaketaren eta berorren baitan egiten den lehiaketaren helburua, hain zuzen, emakumeek jasaten duten bereizkeria egoerari aurre egitea da. Irudian, LBOko neskak, euren emanaldia eskaintzen.

El 22 de noviembre se celebró en Legazpi el Encuentro Beldur Barik. El objetivo de dicha jornada y del concurso ligado a ésta es criticar la actual situación de desigualdad que sufren las mujeres. En la imagen, las chicas de LBO, en un momento de la actuación que ofrecieron.

ARGAZKILARIA: Josu Altzelai

9

Urte hasierarekin batera, matrikula egiteko epea ireki dute, urtero bezala, Legazpiko Udal Euskaltegian. Urratsetako eta mintzalaguneko taldeez gainera, EGA prestatzeko 100 orduko taldea ere osatu nahi dute. Beraz, nahi duenak izena emateko aukera du hilabete honetan. Horretarako, euskaltegira bertara jo, 943 731167 telefono zenbakira deitu edo euskaltegia.le@legazpi.net helbidera mezua idatzi beharko du interesa duen orok. Gogoratzekoa da, halaber, izena ematen duten guztiek % 40ko beherapena izango dutela, eta langabezian daudenek % 60koa.

MATRIKULA EGITEKO BIGARREN EPEA IREKI DUTE EUSKALTEGIAN

EL NUEVO CALENDARIO 2014 VUELVE CARGADO DE PREMIOS

El calendario que el Ayuntamiento envió a todos los domicilios en 2013 ha tenido un éxito inesperado. En él se proponía un juego en el que podían participar todos los y las ciudadanos/as: se observaban fotos de diferentes lugares del municipio y los y las legazpiarras tenían que adivinar el nombre concreto del lugar y enviar la respuesta correcta.

El calendario de este año seguirá el mismo sistema, pero el tema central serán las fiestas o festividades locales y propias. Cada mes aportará una foto diferente, sobre la cual se realizará una pregunta concreta a la que tendrán que responder correctamente todos/as los y las participantes. De este modo, el sorteo no será bimensual como hasta ahora, sino mensual, habiendo más oportunidades de ganar.

El premio seguirá siendo un vale de 50 €: un mes, para realizar compras en los establecimientos del municipio, y al siguiente, para disfrutar de una comida en algún bar o restaurante de Legazpi. Y así, sucesivamente.

Desde el Ayuntamiento han animado a los y las legazpiarras a que participen, puesto que es un concurso sin demasiada dificultad, muy cercano y con un premio muy suculento de recompensa.

Es similar al del año pasado, pero el concurso será mensual

Azaroaren 15ean, bazkaria egin zuten 80 urtetik gorako legazpiarrek, Urbeltz pilotalekuan. 250 lagun inguru bildu ziren mahaiaren bueltan, eta giro ederrean igaro zuten eguna. Bazkariaz gainera, meza, omenaldia eta abesbatzaren emanaldia ere izan zituzten.

El 15 de noviembre los y las legazpiarras mayores de 80 años celebraron la comida anual en el frontón Urbeltz, en la cual se reunieron unas 250 personas que lo pasaron en grande en un día con numerosas actividades. Además de la comida, acudieron a misa, recibieron un homenaje y disfrutaron de un concierto de la coral.

Iraila eta urriari dagokion egutegiko zozketan Mª Carmen Alonso Gonzalez izan da irabazlea. 50 euroko bonua jaso du, herriko zeinahi jatetxe edo tabernatan otordua egiteko. Benetan arrakastatsua izaten ari da lehiaketa hau. Irudian, irabazlea.

La ganadora del sorteo del calendario correspondiente a septiembre y octubre ha sido Mª Carmen Alonso Gonzalez, la cual ha recibido un vale de 50 euros para gastarlo en cualquier restaurante o bar del municipio. El concurso, hasta la fecha, ha tenido gran participación. En la imagen, la ganadora.

ARGAZKILARIA: Josu AltzelaiARGAZKILARIA: Josu Altzelai

10

TXIMAK ILE APAINDEGIKO MAITE GARCIAK SARIA IRABAZI DU NAZIOARTEKO TRENDVISION 2013 LEHIAKETAN

Legazpiko Tximak ile apaindegiko Maite Garciak, bere taldearen laguntzarekin, saria irabazi du nazioartean benetan garrantzitsua den TrendVision 2013 Lehiaketan. Aldizkarietarako, baina aldi berean, kalean ere eramateko moduko irudi bat osatzea zen helburua. Hasi orrazkeratik eta oinetara arte jantzi behar zuten modeloa; kasu honetan, Garcia beraren iloba, Miren Herguedas. Horretarako, lau joera edo estilo jarri zituzten lehian: Echo, Decibel, Allegra eta Fusion. Legazpiarrek Echo aukeratu zuten, eta sormena landuta, joera horri begirako euren interpretazioa egin. Echo estiloak “udazkena eta negua ispilatzen ditu”, azaldu digu Garciak. “Ukitu deprimigarria eta chic-a nahasten ditu; alegia, dekadentea, baina aldi berean arranditsua”.

Tximak-eko neskak urriaren 17an Madrilen egindako kanporaketan izan ziren, Gipuzkoa ordezkatzen. Han ez zuten saririk lortu, baina denek zoriondu zituzten, lortutako kolore emaitzagatik. “Guretzat, dena den, hara iristea nahikoa sari izan zen, eta benetan pozik gaude. Profesionalki zein pertsonalki oso esperientzia aberasgarria izan da”, aitortu digu. “Gure estiloan aukeratu zutenak, gainera, 5. urtea zuen parte hartzen, eta modelo profesionala zeraman. Azken batean, konturatzen zara oso jende jantzia eta zaildua dabilela, eta guretzat lehenengo aldia izan da”. Iazko munduko finala Madrilen egin zen, eta han izan zirenez, aurten pausoa eman eta parte hartzea erabaki dute: “Olatzek adoretu nau, batez ere. Eta lanean ere, hura izan dut alboan une oro”.

Egindakoarekin gustura, baina nekatuta daude: “Lan handia egin behar da; ahalegin itzela. Eta Wellak antolatutako lehiaketa hau benetan interesgarria iruditzen zaigulako hartu dugu parte, baina oraingoz, kito”, adierazi digu. “Lanordu asko eskaini behar zaizkio, eta gu ile apaindegi txikia gara urtero horrelakoetan parte hartzen ibiltzeko. Esango nuke herri txiki batetik joandako bakanetakoak izan garela. Batez ere, hiriburuetako ile apaindegi handietakoek parte hartzen dute, eguneroko zereginak albo batera uzteko moduan daudenak, eta horretarako eta soilik horretarako bizi direnak”.

Madrilen, beraz, lau estiloetatik finalista bana aukeratu zuten. Gerora, berriz, Pragan (Txekiar Errepublika) egindako beste kanporaketa batean, lau horietako bat aukeratu zuten 2014ko maiatzean Frankfurten (Alemania) egingo den mundu mailako final handian Espainia ordezkatzeko. Garcia ikusle gisa izan zen Pragan, eta Frankfurtera joatea ere gustatuko litzaioke.

Saria zerbaiten fruitua izaten omen da, eta lanbidean 21 urte jardun izanak edukiko du zerikusirik horrekin. “Parte hartze hutsa eta han erregina batzuk bezala tratatu gaituztela ikustea izan da guretzat onena, baina ibilbide luzea egin dut orrazia eskuetan dudala, eta horregatik, gustura jaso ditut Madrilgo oroigarria eta Udalaren zorion gutuna”.

Udalak zorion gutuna igorri dio, saria irabazteaz gainera, Legazpiren izena kanpoan zabaltzeagatik

Tximak ile apaindegiko lantaldea. ARGAZKILARIA: Josu Altzelai

Abenduan 3an, Euskararen Egunean, merkataritzan euskara sustatzeko ‘Dendetan, euskara + BEZ (balio erantsiaren zirrara)’ kanpainako lehiaketari dagokion zozketa egin zuten Urretxu, Zumarraga eta Legazpiko Euskara sailek eta ZingiZango zein Zintzo Mintzo euskara elkarteek. Guztira, 600 euro banatu zituzten, legazpiarren artean, 200.

El 3 de Diciembre, Día del Euskera, los departamentos de Euskera de los ayuntamientos de Urretxu, Zumarraga y Legazpi junto con las asociaciones ZingiZango y Zintzo Mintzo realizaron el sorteo correspondiente a la campaña ‘Dendetan, euskara + BEZ (balio erantsiaren zirrara)’. En total, repartieron 600 euros, de los cuales 200 recayeron en vecinos legazpiarras.

ARGAZKILARIA: Josu Altzelai

zer berri?

11

Urtea aldatzearekin batera, kiroldegiko tasak ere aldatu egin dira. KPIaren igoera aplikatu zaie; alegia, % 1,7. Tasen aldaketaren ondorioz, batetik, 2014. urteko abonuetan, barne izango dira orain arte aparteko tasa zuten sauna eta ile lehorgailuak. Hau da, abonatuek, aurrerantzean, ez dituzte ordaindu beharko sauna eta lehorgailu zerbitzuak. Eta bestetik, 10 saioko abonu berri bat eskaini dute, orain arte ez zegoena. Orain artean, hilabeteko, hiru hilabeteko edo urte osoko abonua zegoen eskuragai. Aukera honekin, urte osoan, kiroldegiko zeinahi zerbitzuz gozatu ahal izango du abonudunak, 10 egunetan.

Nolanahi ere, badaude bestelako zerbitzu berri batzuk. Esaterako, fitness zerbitzu pertsonalizatuak; alegia, norbanakoen premiari egokitutakoak: errutinak, muskulazio errutinak edo entrenamenduak, entrenamendu pertsonala edo taldekako entrenamendua. Zerbitzu horiek, alabaina, aparteko tasa izango dute. Bestelakoan, doako ohiko begirale zerbitzua egongo da, astearte eta ostegunetan, 10:00etatik 12:00etara eta 17:00etatik 20:00etara.Zerbitzuak ez ezik, ikastaro berriak ere eskainiko dituzte; besteak beste, GAP (ipurmasailak, abdominalak eta zangoak), zunba eta aerobik gazte ikastaroak. Aurreko urtea amaitu

aurretik, hainbat doako saio egin zituzten, jendeak kirol horiek zertan diren ezagutu zezan, eta benetan arrakastatsuak izan ziren.

Azkenik, komenigarria da gogoratzea kirol azterketa medikuak kiroldegian bertan egiteko aukera ere badagoela. Interesa duen edonork azterketa horiei, tasei edo zerbitzu zein ikastaroei buruzko informazioa eskuragarri izango du kiroldegian bertan.

ALDAKETAK IZAN DIRA KIROLDEGIKO TASETAN10 saioko abonuak eta sauna zein ile lehorgailu zerbitzuen doakotasuna dira berrikuntza nabarmenenak

Azaroaren 16an, lehenengo Gazte Eguna antolatu zuten Ernaik eta Legazpiko Gazte Asanbladak. 150 gazte inguru bildu ziren pilotalekuan bazkaltzeko. Bazkalostean, argazki emanaldia, bertso saioa eta triki-poteoa izan zituzten. Gauean, berriz, Gozategi eta Salda Badago taldeen kontzertuez gozatu zuten. Irudian, bazkariko une bat.

El 16 de noviembre se celebró el primer Gazte Eguna, de la mano de Ernai y Gazte Asanblada, con una comida popular que congregó a unos 150 jóvenes en el frontón. A la tarde, tuvieron una proyección de fotos, bertsos y triki-poteo. Y por la noche, pudieron disfrutar de los conciertos de Gozategi y Salda Badago. En la imagen, un momento de la comida.

ARGAZKILARIA: Josu Altzelai

Ziklo indoorreko gela berria. ARGAZKILARIA: Josu Altzelai

12

gabonak, iruditanGABONAK LEGAZPINNAVIDAD EN LEGAZPI

13

ARGAZKILARIA: Josu Altzelaigabonak, iruditan

14

elkarrizketa“En el belén cada uno/a aporta lo que puede o lo que

sabe; hay trabajo para todos/as”

ROBERTO VELASCO - MIEMBRO DEL GRUPO ‘JAIOTZA’ DE LEGAZPILa Navidad no ha hecho más que terminar, y con el sabor de los dulces y mazapanes aún en el paladar, los miembros del grupo ya están pensando en el nacimiento del año que viene. Será especial, puesto que cumplirá veinte años. Aunque para los y las legazpiarras siempre es especial el tradicional belén de Haztegi. Un belén o nacimiento mágico, lleno de detalles, centrado en lugares y épocas pensadas y trabajadas de antemano. Una obra de arte ante la cual sucumbe toda persona que se para ante el cristal. Roberto Velasco, miembro del grupo, nos ha descrito todo el trabajo que realizan entre bambalinas, antes de abrir el telón. ¿Desde cuándo realizáis este nacimiento tan especial? ¿Quién lo promueve?Hace veinte años, en la Ikastola Haztegi se crearon dos grupos de padres: uno se encargaba de las actividades y otro del mantenimiento. En el grupo de actividades culturales surgió esta idea del nacimiento, que empezó siendo más pequeñito, y gracias a las colaboraciones ha llegado a este nivel.

¿Entonces, todos/as los y las participantes sois padres o madres de alumnos/as de Haztegi?No, no. En un principio esa era la idea: crear un belén entre los padres y madres, incluso con la ayuda de los/as chavales/as. Pero con los años, se han ido incorporando personas a las que les gustaba este mundo, o que lo han descubierto después: padres, madres y algún que otro profesor. Por eso, tenemos que agradecer su aportación a todas las personas que forman o han formado parte de nuestro pequeño gran grupo.

¿Es imprescindible ser manitas?¡Para nada! Con que se tenga interés por trabajar y hacerlo bien es suficiente. Es verdad que para realizar algunos trabajos viene muy bien que haya gente de oficio como electricistas, mecánicos, etc., pero cada uno/a aporta lo que puede o lo que sabe. Hay trabajo para todos/as. En el grupo, en total, seremos unas 20 personas, aunque diariamente nos solemos reunir unas 8, por lo que recibiremos encantados/as a todos/as los/as que quieran participar. Nuestras puertas están abiertas.

Cuéntanos un poquito cuál es el proceso que seguís y cuánto tiempo os lleva todo el trabajo.Antes del verano comenzamos a pensar la idea, puesto que cada año nos centramos en un tema diferente: elegimos un lugar y lo adaptamos a una fecha concreta. Este año nos hemos decantado por la frontera entre Álava y parte de Burgos, el municipio

de Frías concretamente. Por ello el detalle de Salinas de Añana y demás. Después, en septiembre, solemos comenzar a recabar información sobre el estilo de construcciones, ropas y costumbres del lugar y la época en cuestión, para intentar asemejarnos lo máximo posible a la realidad. Y comenzamos a trabajar dos meses antes de la inauguración, que es el tiempo en el que disponemos del local, y nos juntamos todas las noches, unas dos o tres horas; e incluso el puente de diciembre, días y noches enteras.

Buf, no suena muy bien...Risas. Como lo hacemos con gusto... no nos quejamos. Algún año hemos andado mal de tiempo y la recta final ha sido muy dura, pero bueno...

Con la opción temática que nos acabas de mencionar, estáis recorriendo un sinfín de lugares de todo el mundo, ¿verdad?Sí, sí. Desde lugares arábicos como Marruecos (Fez) o Egipto (la zona del Puerto de Alejandría), hasta los Fiordos noruegos, pasando por Capadocia, Yemen, Zugarramurdi o la frontera entre Álava y Burgos como ha sido este año.

¿Cuál es el trabajo más duro? ¿Y el más placentero?Lo más duro puede que sea hacer el montaje de las estructuras. Y también las noches del final, claro. Que ves que el tiempo se te echa encima y tienes que terminar... Y lo más placentero puede que sea introducir los últimos detalles... ¡Si es que hay tiempo! Y como no, ver la cara de los/as críos/as. Tenemos un aparato que se llama el “mocómetro” (risas). Se trata del cristal de fuera que según lo sucio que esté te rebela cuánto les ha gustado...

Has nombrado a los y las niños/as. Es un público imprescindible para vosotros, imagino.Sí, sí. Siempre intentamos meter detalles en movimiento que son

Miembros del grupo Jaiotza. ARGAZKILARIA: Josu Altzelai

15

los que les hace gracia: hace unos años la gallina que picaba la comida, en año pasado el ratón que se escapaba del golpe de escoba...

¿Qué tipo de materiales utilizáis?Intentamos utilizar materiales reciclables. Utilizamos muchos materiales cedidos, como puede ser maderas, retales o piezas de empresas o comercios del municipio. La estructura la formamos con maderas, telas y escayola y los edificios los realizamos con madera reciclable. También le pedimos periódicos y telas a la gente, porque con los periódicos damos forma a los montes, etc. Intentamos hacer el menos gasto posible. Por lo tanto, tenemos mucho que agradecer a empresas y comercios que desinteresadamente nos facilitan aquellos materiales que vayamos necesitando. Eskerrik asko!

¿Y quién corre con ese gasto?La Ikastola. Además, se pone una hucha, para que la gente pueda echar monedas, y de eso también se hace cargo la Ikastola. Nosotros solo pasamos una nota de lo que necesitamos.

¿Donde trabajáis?En el mismo local; generalmente comenzamos dos meses antes. De todas formas, algunas máquinas y casas las solemos guardar en un almacén, por si podemos utilizarlas de nuevo. Este año hemos tenido mucho trabajo, puesto que el pueblo de Frías con su castillo y sus casas colgantes lo hemos tenido que hacer de arriba abajo, y también las salinas, que nos ha supuesto un gran esfuerzo.

El Papa en su libro dijo que, en realidad, en el pesebre no había ni mula ni buey... A ver si os va a trastocar la obra de arte...Risas. Salió el comentario, sí, pero nosotros nos ceñimos a lo que está en la calle y a lo que hemos hecho hasta ahora: ¡con mula y buey! No le hemos dado más vueltas.

Vuestro nacimiento se está haciendo muy famoso, ¿no?La verdad es que sí. Existen otros como por ejemplo el de Elgoibar. Aquel es fijo y tienen todo el año para trabajar en el local, pero no cambian la temática y siempre es casi igual. El nuestro es diferente, año tras año vamos cambiando. Hasta hace dos años, por ejemplo, el fondo del cielo era fijo e introdujimos una proyección de video con el día y la noche... Que, por cierto, aún tenemos que mejorarlo en cuanto a la luz. ¡No nos vendría mal un buen proyector! (risas). Y la gente sí que lo conoce. En youtube hay videos del nacimiento subidos por personas de fuera. Un año hicimos la montaña de Machu Picchu y unos chilenos vinieron a darnos las gracias y nos dijeron que era “clavada”. Solemos hacer un previo trabajo de investigación, en Internet e incluso yendo a los lugares, por lo que agradecemos mucho ese tipo de elogios.

Hablando de Internet... ¿tenéis página web o algún portal en la red?Estamos completando un blog, subiendo imágenes y vídeos de todos los años, etc.: jaiotzalegazpi@blogspot.com.es. En verdad estaba pensado para darle un uso interno, pero también puede resultar interesante para cualquier legazpiarra, ¿por qué no? Imágenes de belenes de años anteriores. ARGAZKILARIA: Roberto Velasco

16

erreportajea

HITZ ETA PITZ, LAGUNARTEANHamar urte daramatza Mintzalaguna egitasmoak martxan Legazpin, eta herritar ugarirentzako irtenbide ezin hobea bihurtu daEuskaltegian urratsen bat ikasten ari diren euskaldun berriak; hizketan jakin bai, baina gure hizkuntza erabiltzeko ohitura gabeziak eragindako herdoila garbitzera doazen euskaldun zaharrak; hizkuntz eskakizunen bat atera nahi dutenak; edo besterik gabe euskaraz hitz egitea gustuko duten pertsonak. Denetariko jendea biltzen da Mintzalaguna proiektuko taldeetan. Kafe baten bueltan, gustura asko, euren eguneroko kontuez hitz eta pitz aritzen dira. Ikasgeletako irakaspen magistraletatik harago doan metodologia honekin, euskaltegietan aspaldian sumatutako arrakala estali nahi izan dute. “Jendeak hitz egiteko premia dauka; eguneroko kontuez jardun nahi du, eta bide batez, mintzamena landu; edozein tokitan euskaraz egiteko gai izan nahi dute”, azaldu digu Marije Galartza Mintzalagun talde bateko laguntzaileak. Eta halaxe berretsi du Anuntxi Anduezak, egitasmoaren sustatzaileetako batek: “Euskara gelatik kanpo ateratzea, euskaldun zaharrak eta berriak harremanetan jartzea, euskararekiko sentsibilitatea sustatzea, euskaldunen sarea zabaltzea... horiek dira proiektu honen helburu nagusiak”.

Eta helburuak betetzen ari ote diren galdezka joan gara Galartzaren taldekideengana. Kanpoko hotzari aurre egiteko edari beroetako kikarei eragiten topatu ditugu bost emakume. Feli Sanchez,

zortzi urte zituela Legazpira etorri zen asturiarra; Mila Casado madrildarra, duela hogei urte Legazpira ezkondu zena; Zamorako gurasoak izanagatik, Legazpin jaiotako Marijo Gonzalez; ikasketak gaztelaniaz egin zituen, baina bigarren hizkuntz eskakizuna lortu nahi eta lortu zuen Maite Davila legazpiarra; eta Marije Galartza laguntzailea bera. Seigarren kidea falta omen dute.

Astelehenetan biltzen dira, ordubeteko saioa egiteko asmoz, “baina normalean, gehiago luzatzen gara!”, zehaztu dute. Nolanahi ere, talde batean baino gehiagotan parte hartzeko aukera ere badute, eta halaxe dabiltza pare bat. Gehienentzat ez da proiektuan parte hartzen duten lehen urtea; Gonzalezek, esaterako, zortzigarren urtea du aurtengoa. Galartza laguntzailea bera da gutxien daramana: “Bi urte besterik ez daramatzat, aurretiko erretiroa hartu nuenetik; lehenago, eskola orduengatik, ezinezkoa zitzaidan eta”. Taldean ez dago aurretik euskaltegitik igaro gabeko inor; nahiz eta gainerako taldeetan egon badauden.

Abantaila ugari ikusten dizkiote proiektu honi: “Gure gauzei buruz hitz egiteko elkartzen gara; lagunak bezala”, esan digu Sanchezek. “Eske lagunak gara!”, bota dio atzetik Casadok, denak barrez lehertzen hasi aurretik. “Euskaltegian gramatika asko

Marije Galartza laguntzailea, Feli Sanchez, Mila Casado, Marijo Gonzalez eta Maite Davila mintzalagunekin hizketan. ARGAZKILARIA: Josu Altzelai

17

ikasi dut, baina entzumena eta mintzamena lantzeko beharra neukan. Hemen, hori egiten dugu”, nabarmendu du Gonzalezek. “Niri lanerako oso baliagarria zait hitz egitea. Etortzen ez banaiz, ikasitako guztia ahaztu egiten zait!”, azkenik, Davilak.

Desabantailarik, ordea, ez omen du. Tira, egun hotzetan, etxeko epeletik ateratzeko nagi izaten omen dira tarteka, baina bestelakoan, aitzakiarik ez. “Borondatez egiten dugu, gainera!”, aipatu dute. Ondorioz, egitasmoan izena emateko zituzten helburuak pixkanaka betetzen ari direla aitortu dute. Dena den, “Nik uste dut gehiago behar dugula”, nabarmendu du Davilak. “Ba, nire ustez oso baliagarria da beldurra eta lotsa galtzeko”, esan du Gonzalezek.

Gure hizkuntzaMintzalaguna egitasmoan izena ematen dutenetik bertatik, argi dago euskara badela zerbait eurentzat. Horri buruz galdetzean, denetariko definizioak bota dituzte: “Hemengo hizkuntza da; beraz, beharrezkoa dugu ikastea”. “Gure seme-alabek hitz egiten dute, eta etxeko lanak egiten laguntzeko beharrezkoa dugu ulertzea”. “Lanaren arabera, beharrezkoa den zerbait da euskara”. “Beste sentimendu batzuk ere martxan jartzen ditu. Beharrezkoa delako bakarrik ez, gustatzen zaidalako ere ikasten dut nik”. “Euskarari esker, hobeto ulertzen dut hemengo jendea”. “Inguruko euskaldunekin erlazionatzen laguntzen du”. Bertsoa ere izan dute hizpide. Pena omen dute bertsoak osorik ulertu ezin dituztelako, eta argi daukate euskara maila handiagoa behar dela horretarako.

Mailak maila, ahalegina egiten dute, eta nola edo hala, euskararen normalizazio bidean euren apurra eskaini. Casadok oso adibide erreala jarri digu: “Bilera batera joaten naizenean, eta euskaraz hitz egiten badute, oso harro sentitzen naiz nigatik gaztelaniaz egin behar ez dutenean”. Davilak txikitatik ikasi ez izanaren damua du: “Gurasoek ikasteko aukera eman izan balidate...”. “Neska, inoiz ez da berandu!”, erantzun dio Gonzalezek, eta algara batean hasi dira denak.

Ikasketa prozesuan, etenak edo atzeraldiak ere izan dituztela azaldu dute: “Tarteka, bazirudien, ez genuela ezer ulertzen. Zenbat eta gehiago ikasi, orduan eta atzerago...”. Horregatik omen da oso ohikoa jendeak euskara ikasteari uztea; berriro hastea... Gorabehera handiak izaten omen dituzte. Eurak, ordea, Marijerekin oso gustura daude. Aurretik, harekin eskolan izandakoak ziren gehienak. “Konfiantza handia ematen digu hitz egiteko, nahiz eta

gaizki egin jarraitzeko esaten digu, eta izugarri animatzen gaitu”, azaldu dute, adostasunez.

Ondorioz, datorren urtean zalantzarik gabe berriro izena emango omen dute. Aurretik, ordea, ikasturte amaiera izango dute, eta egun horren gaineko oso oroitzapen politak dituzte. Mintzalaguneko kide guzti-guztiak elkartzen dira. Argazki erakusketak, diapositiba emanaldiak, antzerkiak edo bestelakoak izaten dituzte ikusgai, eta ondoren, Gizarte Zentrora joaten dira mokadutxoa jatera. Oso giro ederrean ibiltzen omen dira. Mintzaturismoa ere egiten dute; alegia, txangoa. Iaz, esaterako Zestoako Lili Jauregian izan ziren. “Ni ibili nintzen hango neskaren laguntzaile!”, azaldu digu, barrez, Casadok. Antza, bertako emakumeak Jauregiari buruzko azalpenak ematen zizkien, eta Casado aukeratu zuen batetik bestera joateko argia emango zien kriseilua eraman zezan. “Urduñan ere egon ginen, eta baita Nerbioiren sorburuan ere. Zoragarria da!”, esan digu Sanchezek. Hondarribiko harresiak eta San Markos gotorlekua ere ezagutu dituzte, eta Bilbora joan zirenean, EiTBn izan ziren. “Itzuleran, nahiz eta antolatuta ez egon, Loiuko aireportuan egin zigun geldialdia gidariak!”, gogoratu dute. Bizkaiko Zubian ere izan ziren: “Goitik zeharkatu genuen, oinez”. Beraz, euskararen aitzakiarekin, Euskal Herria ezagutzeko aukera paregabea dute gure lagunek. Gainera, oso berezia izaten dela aitortu digute, ohartu gabe euskaraz hitz eginez igarotzen baitute eguna, eta etxera itzultzean, arraroa egiten zaie gaztelaniaz egitea.

Aurten, Legazpin, 12 Mintzalagun talde daude, “eta badago tarteka elkartzen den beste bat ere”, azaldu digu Anduezak. “Talde bakoitzean, oro har, laguntzaile bat eta batez bestean hiru mintzalagun daude”. Duela hamar urte hiruzpalau talde zeuden; beraz, denbora tarte honetan ia laukoiztu egin da talde kopurua. Behin izena emanda, jendeak urte askoan irauten du, oso gertuko eta gustuko jarduera iruditzen baitzaie guztiei.

Taldekide hauek zalantzan dauden guztiei izena emateko gonbita egin diete. “Nik urte ugari egin nituen euskaltegian, baina Mintzalagunen hasi arte ez nuen hitz egiten”, nabarmendu du Casadok. “Eman dezatela izena, ordubete besterik ez da, eta oso gustura egoten gara”. Galartza laguntzaileak borobildu du ideia: “Bada jendea bere garaian euskaraz ikasi zuena, baina inguruagatik, utzita duena. Erraztasuna behar dute, beldurra galtzea. Horiei guztiei dei egingo nieke Mintzalagunen izena emateko. Euskaltegian edo Udaletxean bertan egin dezakete”. Teoria praktikan jartzeko modu bikaina da, inondik ere.

El que la sigue...

En ello están las más de 48 personas que se mueven en torno al proyecto Mintzalagun, con el objetivo de poder practicar nuestra lengua también fuera de las aulas, de poner en contacto a los que dominan el euskera con los que están aprendiendo, de promover la sensibilización por el euskera y de ampliar la red de euskaldunes. Se puso en marcha en Legazpi hace 10 años y desde entonces casi se ha cuadriplicado el número de grupos formados por los alumnos y una persona conocedora de nuestra lengua que juega el rol de ayudante o guía. Los participantes son conscientes de la importancia que tiene el euskera en nuestro entorno, y reuniéndose una vez a la semana charlan y mejoran su vocabulario a ritmo se sorbos de café. Buscan sacar un título, practicar en un ambiente no magistral o ver que poco a poco son capaces de integrarse en un colectivo que hasta ahora les había resultado algo lejano. Con gran voluntad están consiguiendo cumplir sus pequeños retos. Y es que por algo existe ese refrán...

18

udal taldeak

Javier Iraeta

EAJ

Kepa Urzelai

EH BILDU

Urte berri on denoi!

2014. urtea ere iritsi da. 2013an herrian poz berezia bizi izan genuen, gure bi herritar berriro bertan genituelako. 197/2006 doktrinapean ilegalki kartzelan zituzten Kepa eta Juani etxean ditugulako poztu ginen.

Denak balio duelako ikuspegi abertzale eta ezkertiar baten aurka joateko. Gure udalean ere ikusi dugu. Traba eta oztopoak jartzea baino ez dute PSE eta PNVk. Horretan oinarritu da hondakinen bilketan erabili duten estrategia ere. Baina porrot egin die. Legazpiko herriak birziklatzearen alde egin du eta sistema mistoak emaitza onak eman ditu. Dena den, badago zer hobetua eta horretan dihardugu.

Gure lana kritikatu besterik ez dute egiten. Agirre-Etxeberriren erabileran oztopoak jarri nahi zituzten, aitzakia ezberdinak erabiliz. Egin diren prozesu parte hartzaileetan funtzio egokiena musika eskolarena aurreikusi da, eta guk horretara bideratu dugu etxea. Beste erabilera anitzeko areto batzuk ere izango ditu. Herriak erabili dezan gunea bihurtu dugu, beraiek berriz, inolako parte hartze prozesurik egin gabe Legazpi Bai eta Lenburrentzat nahi zuten etxea.

Izan ere, Lenburren ere badugu arazoa. Izugarrizko diru galerak izan ditu urte guztietan zehar eta denaren errua udal honi bota nahi diote. Ez omen dio behar adina diru eman. Guk garbi daukagu turismoa eta ondarearen berreskurapena bultzatuko ditugula, baina ez espekulazio eta handinahikeriatik, herri honen ahalmenetik baizik. Eta hori da Lenburrentzat egiten dugun apustua. Aurrera begirako apustu bakarra. Beraiena zuloan sakontzea den bitartean.

Krisi garai honetan, behar ugari dituelako jendarteak. Gure ekimenak horretara bideratu nahi ditugu, behar handiena dutenei laguntzea da gure lan nagusia. Eta oztopoak oztopo, horretan jarraituko dugu. Gipuzkoa izan da behar gehien dutenentzat diru laguntzak gehitu dituen lurralde bakarra, murrizketei aurre egin dien lurralde bakarra. Hori da Bilduren ekintza, gainerakoen oztopoen gainetik!

2014rako AURREKONTUA: Santa Lutzi da gaur eta ez dugu oraindik datorren urterako udal aurrekontuen inguruko inongo berririk, naiz eta denok jakin, legez, urte amaierako onartuak izan behar direla. Bainan Alkateari berdin zaio, duen gehiengo absolutoaz guztiz jabetuta bai dago eta baita honek oposizioari muzin egiteko ematen dizkion aukeraz.Hala ere oraindik, gutxieneko formak gorde nahian, presaz eta azken momentuan aurkezteko denbora dute, oposizioko taldeoi kontuak fundamentuz aztertzeko aukera ukatuz. ¡Eta oraindik ere ekarpenak ez egitea leporatuko digu Alkateak! Bost importa zaie!Agirre-Etxeberri: en el Pleno de Noviembre se acordó mediante la revocación de un acuerdo anterior los nuevos usos de la villa, en el que destaca la ubicación en la misma de Musika Eskola. Tal y como el Sr.Alcalde planteó el tema, en la aprobación del cambio de uso a favor de la Musika Eskola iba implícita la aprobación en la misma de un bar-cafetería. Ante esta pretensión, “si no estáis de acuerdo ir a los tribunales” nos espetó el Sr.Alcalde -¡curioso sentido de la negociación y el acuerdo!- nuestro grupo se abstuvo, aun estando totalmente de acuerdo con la nueva ubicación para la Musika Eskola. ¿Resulta necesario, conveniente, pedagógico, correcto… un bar en un centro eminentemente educativo? Para nosotros NO!Bainan Musika Eskolarekin batera eta Sotero Plazaolak sinatutako Hitzarmenean literalki jasota dagoen bezela, bertan gune berezi bat eskatzen dugu etxe hau Legazpiko herriak oinordetzan hartutako historia, kultura eta ekonomía ondarearekin uztartzeko.Porque también es el momento de reivindicar un Convenio urbanístico heredado por el anterior equipo de Sortu y firmado por el entonces alcalde Sotero Plazaola, que ha reportado para nuestro pueblo la cesión de la Villa Agirre-Etxeberri para usos municipales junto con unos ingresos a las arcas municipales de aproximadamente 900.000 euros en 2013. ¡Un Convenio que en palabras de la izquierda abertzale ocultaba oscuros intereses del PNV, y una villa que había que expropiar! Qué verdad esa de que el tiempo pone a cada uno en su lugar! Por último, queremos felicitar a todos los legazpiarras por la tasa del 75% de recogida selectiva de residuos en el mes de Noviembre, especialmente por el buen funcionamiento de la recogida de orgánico, con el 72% (41.820Kg.) de recogida con contenedor marrón frente al 28% (16.190) de recogida con PaP. ¡Qué poca confianza ha demostrado y demuestra Bildu para con los legazpiarras que dice respetar pero que se empeña en tutelar, dirigir y adoctrinar!

19

Oscar Valbuena eta Roberto Alonso

PSE-EE (PSOE)

Arantxa Arizmendi

H1

Tximist haundi eta euri gutxi.

El Alcalde definió como prioritarias para el año 2013 algunas obras, sin embargo, parte de ellas han sido retrasadas para el 2014 como son: la remodelación de la cuesta de la Serena (Santikutz), la ampliación de la acera en Aitzkorri Kalea (desde Apatxo hasta el Garagune) y la construcción de la nueva acera entre los portales 40 y 51 de Urtatza. Las obras de la peatonalización de Nafarroa Kalea acabarán al menos con dos meses de retraso respecto a lo inicialmente previsto. Las mejoras del asfaltado brillan por su ausencia en muchos puntos. Prometió definir el proyecto de remodelación de la trasera de Laubide a lo largo de 2013, pero finalmente se estudiará en 2014. Nos puede seguir mareando con cifras… Si quieres trasladarnos propuestas para los presupuestos 2014 o quieres contactar con nosotros para otro tipo de cuestión puedes enviarnos un email a: pselegazpi@gmail.com

Musika eskola Agirre-Etxeberrira, bai.

Estamos de acuerdo con el traslado de Musika Eskola a la villa Agirre-Etxeberri, los alumnos merecen un mejor emplazamiento y más cercano a Haztegi Ikastola y Domingo Aguirre. Bildu ha tomado decisiones sin disponer de un estudio previo sobre el nivel de insonorización necesaria ni de un informe preliminar sobre el nivel de inversión. También nos han rechazado la idea de organizar un proceso de participación ciudadana para definir la planta baja polivalente y el diseño de los jardines.

Bostgarren edukiontzia ondo doa.

En noviembre el 71% de los residuos orgánicos se recogieron a través del Contenedor Marrón. En la primera quincena de Diciembre se confirmó el éxito del contenedor, ya que mejoró la cifra hasta el 73,3%, frente al 26,7% con PaP. El Alcalde no mandó hacer pesajes semanas antes del cambio de sistema, por tanto, desconoce el dato real de la tasa de reciclaje global de partida.

¿Es posible construir la paz desde lo local?

Se han cumplido dos años desde que ETA anunció el cese definitivo de actividades. Desde entonces se ha desarrollado un ‘proceso de paz’, reuniendo políticos y especialistas mundiales, buscando una internacionalización que marque ante la sociedad vasca el camino a seguir para la resolución del llamado conflicto vasco.

Creemos que la buena vía para avanzar en la paz y la convivencia es la vía vasca, que aunque se encuentra estancada entre dimes y diretes de los partidos, creemos que es la única que puede compensar debidamente a la sociedad vasca, víctima principal del terrorismo. Y es la única que puede evitar que ETA, en su cese, pueda apropiarse de la representación del contencioso vasco.

Para que la ‘vía vasca’ culmine hay que verificar, al menos, dos cosas, que el fin de ETA sea incondicional, neutralizando todo intento de confundirlo con el proceso para solucionar los problemas relacionados con la convivencia entre Euskadi y el Estado, y verificar que se han terminado la violencia, las amenazas y la extorsión.

Construir un futuro en el que se pueda vivir y convivir en paz es una tarea que hay que abordar necesariamente desde la base de la sociedad, que es donde se ha ejercido la amenaza y la agresión y es donde se tiene que verificar la autenticidad del cese definitivo de las mismas.

Para la convivencia local fue muy corrosiva la campaña en la que se intentó que la población sufriera lo más directamente posible los efectos de la violencia, en un intento de “socializar el sufrimiento”

En H1! Entendemos que paz y convivencia son ideas que no se pueden separar, la paz sólo podrá verificarse en la convivencia de todos los días, en los ámbitos donde tejemos nuestras relaciones cotidianas.

LEGAZPIKO UDALA TEL. 943 737 030 www.legazpikoudala.info kontsejutik@legazpi.net

gogoratzen?Azkenean... Gaztetxea Legazpin1990. urteko argazkia dugu. Gerora Gaztetxea izan zen lokala okupatu eta berehala Jo ta Akatu taldeak egindako kontzertu bat jasotzen duena. Okupazio garaian, hamaikatxo ekintza egin zituzten; eszenatokirik gabe emandako kontzertu hau tartean. Irudian, ate alboan, Antisepsia taldeko Ibon eta Txutxin; haien aurrean, Ander Etxeberria ‘Pereje’; abesten, Jo ta Akatuko Joxe Wiski, eta gitarrarekin, Andres Mena; horien atzean, elastiko zuriarekin, Agustin.

Y por fin... un GaztetxeEs una foto del año 1990, que recoge un concierto ofrecido por el grupo Jo ta Akatu a poco de ocupar el local que después sería el Gaztetxe. Durante la ocupación realizaron diversos actos; entre ellos este concierto que ofrecieron sin ni siquiera un escenario. En la imagen, junto a la puerta, Ibon y Txutxin miembros del grupo Antisepsia; delante de ellos, Ander Etxeberria ‘Pereje’; los miembros de Jo ta Akatu, Joxe Wiski, micro en mano, y Andrés Mena, con la guitarra; detrás, con camiseta blanca, Agustín.

Oiargi abesbatza, garai bateko Gabon errondan1951. urteko argazki honetan, Oiargi abesbatzako kideak ikusten ditugu, kantuan. Badirudi, urte haietan, garai latzak izaki, ez zela Olentzero errondarik egiten; baina, antza, gabon kanta saioetan, jaiotzarekin lotutako karrozaren bat ateratzen zuten. Abesbatza misto honek indartu zuen Gabon Gaueko Jaiotzaren tradizioa, karroza egiteko ardura bere gain hartuta.

El coro Oiargi, en una antigua ronda navideñaEn esta foto datada en 1951 podemos apreciar a los miembros del coro Oiargi, cantando. Parece ser que en aquellos duros años no se realizaba la ronda de Olentzero que hoy conocemos, pero sí que sacaban alguna carroza ligada al nacimiento. Este coro impulsó la tradición del Nacimiento de Nochebuena, aceptando la responsabilidad de construir la carroza.

Bidali zure argazki zaharrak kontsejutik@legazpi.net helbide elektronikora.Envía tus fotos antiguas al correo electrónico kontsejutik@legazpi.net

ARGAZKIA: Andres Mena-k bidalitako argazkia

ARGAZKIA: Lenbur dokumentazio zentroa