KONTSUMOA ETA NAGUSIAK - euskadi.eus...2 kontsumoa eta nagusiak ‘11 Guztira, Bizkaiko, Arabako eta Gipuzkoako Nagusien 30 Zentrok parte hartu dute 2010.urtean. Segurtasunaren eta

Datu batzukKONTSUMOA ETA NAGUSIAK 2010

2011 URTEA

KONTSUMOAETA NAGUSIAKIRUDIETAN

Datu batzukKONTSUMOA ETA NAGUSIAK 2010

KONTSUMOAETA NAGUSIAKIRUDIETAN

ontsumoa eta nagusiakD

. L.:

BI-

3914

-07

ZENBAKIA5

ESTABLEZIMENDUTIK KANPOBAINA ESKUBIDEEN BARRUAN

ELIKADURASEGURTASUNA

ESTABLEZIMENDUTIK KANPOBAINA ESKUBIDEEN BARRUAN

URREAREN PREZIOADUTEN DEIAKURREAREN PREZIOADUTEN DEIAK

ELIKADURASEGURTASUNA

Revista Consumo eusk 9/12/10 09:43 Página 1

2010ko “kontsumoa eta nagusiak” programari buruzko datu batzukontsumoaeta nagusiak

��

��

��

��

��

��

��

��

��

��

��

��

��

��

��

��

��

��

KONTSUMOA ETA NAGUSIAK programa, kontsumoaren alorreko prestakuntza-programa bat da, eta astero garatzen da hori eskatzen duten EAEko nagusienzentroetan. 2010ko edizioari buruzko datuak ondorengo grafiko hauetanirudikatuta daude.

��

�

�

�

!

"

#

�

�

$

! !

�

��%��

��

$

&

!

#

�

$!

$#

$�

$

&

!

#

�

jatorria60 hitzaldi, beste hainbeste pres-takuntza-gela eta 20 bisita egindira.

egindako jarduerak

bisitatutako zerbitzueta ekoizpen zentroak

1225

1050

875

700

525

350

175

0Hitzaldiak Prestakuntza

IkastaroakBisitak

Emakumeak

Gizonak GizonakGizonak

Emakumeak

Emakumeak

Danok Aurrera (Galdakao)Danontzat (Mungia)

Zubiartea (Arantzazu)Ereñozar Jubilatuen Elkartea (Ereño)Gure Bakea Zentroa (Portugalete)

Santa Engracia Jubilatuen Elkartea (Legutiano)Esc.Hogar Parroquia Sagrada Familia (Bilbao)Evacuados Guerra Civil Jubilatuen Elkartea (Bilbao)

Zornotza Alargunen Elkartea (Amorebieta)CSCM Arana (Vitoria-Gasteiz)

Amigos de los Mayores Elkartea (Bilbao)Centro Municipal de Personas Mayores (Durango)

Artziniega Jubilatuen Elkartea (Artziniega)Lemoatx Jubilatuen Elkartea (Lemoa)

BBK Jubilatuen Etxea Casco Viejo (Bilbao)Bego-Oña Elkartea (Bilbao)

Toki Argi (Arrasate)Ntra. Sra. De Unza (Okondo)

Santa y Real Casa de Misericordia (Bilbao)Landatxope Jubilatu eta Pentsionisten Elkartea (Antzuola)CSCM El Pilar (Vitoria-Gasteiz)BBK Jubilatuen Etxea (Galdakao)

Biltoki (Villabona)San Juan del Rompeolas (Santurtzi)BBK Jubilatuen Etxea (Bermeo)

Santiago Apostol Jubilatuen Elkartea (Llanteno)Virgen de Oro Jubilatuen, Alargunen eta Pentsionisten Elkartea (Murguia)BBK Jubilatuen Etxea (Astrabudua)BBK Jubilatuen Etxea (Erandio)Berrio- Otxoa (Elorrio)

zentro parte-hartzaileak

parte-hartzaile kopurua2.578 pertsonek parte hartu dute pro-gramako jardueretan, grafiko hone-tan ikusten den bezala:

2 kontsumoa eta nagusiak ‘11

Guztira, Bizkaiko, Arabako etaGipuzkoako Nagusien 30 Zentrokparte hartu dute 2010.urtean.

Segurtasunaren eta osasunaren eremuarekin lotutako gaiak eskatzendituzte gehienbat.

eskatutako edukiak


BBK Jubilatuen

Etxea (Berme

o)El Corre

o

Santa Engracia Jubilatuen Elkartea (Legutiano)Kontsumo Gelak, Gasteiz

BBK Jubilatuen Etxea (Astrabudua)

Getxoko Ingurugiro Aretoa

Evacuados Guerra Civil Jubilatuen Elkartea (Bilbao)Nestlé HIzozkiak

LEMOATX Jubilatuen Elkartea (Lemoa)

Bilboko Metroa

Virgen de Oro

Jubilatuen, A

largunen eta

Pentsionisten

Elkartea (Mu

rguia) Petronor

3kontsumoa eta nagusiak ‘11

kontsumoa eta nagusiak irudietan ontsumoaeta nagusiak

kontsumoa eta nagusiak...

irudietan


elikadura segurtasuna


ontsumoaeta nagusiak

Etiketak informazio erabilgarria biltzen du(iraungitze-data, osagaiak, kontserbazio-modua…) eta, beraz, etiketa arretaz begiratzeagarrantzitsua da.Erosketa egiterakoan, elikagai izoztuak, hoz-tuak edo freskoak erostea azken unerako utzi.Elikagai horiek ondo kontserbatzeko, erostendiren unetik etxera iritsi bitartean ez du ordubetebaino denbora gehiagorik igaro behar.Autozerbitzuko produktuak erosterakoan, ez daahaztu behar produktu horiek hartzeko esku-larruak erabiltzea eta soilik erosiko diren aleakukitzea.

Lehenik, hozketabehar duten elika-gaiak jaso. Elikagai-ren bat desizoztenhasita badago, ez daberriro izoztu behar.

Elikagai freskoakbanaka kontserbatubehar dira, elikagai-mota desberdinen(gordinak, kozina-tuak, landareak etaabar) arteko kontak-tua saihestuz, plasti-ko gardenarekin etaaluminio-paperarekinbilduta, adibidez.Beste elikagaiekikokontaktua eta kutsa-durak gertatzea saihestuko da.

Elikagaiak bero-iturrien inguruan biltegira-tzea saihestu, bero-iturriek intsektuak azaltzeaeta elikagaiak hondatzea errazten dutelako.

Elikagaiak etiketan azaltzen diren argibideenarabera kontserbatu (adibidez, erdikontser-bak).

Fabrikatzailearen argibideen arabera kokatuelikagaiak hozkailuan.

Kontsumitzaileok gauza asko egin ditzakegu elikagaien kontsumoari loturiko gaixo-tasunak eragiten dituzten arrazoiak saihesteko.

Garbi jokatu elikadura-segurtasunaren aurreanGure ardura da honako hauek jakitea: zein elikagai erosi eta non erosi, elika-gaiak nola kontserbatu eta nola kozinatu eta higiene-neurri egokiak nolamantendu.

Erosten jakitea

Nola kontserbatu

elikadurasegurtasuna


elikadura segurtasuna



Mikroorganismo patogenoak suntsitu direla ber-matzeko, elikagaiak 70˚C-tik gorako tenpera-tutan kozinatu behar dira.

Elikagai bat desizozteko, hozkailuan utzi etaez giro-tenperaturan edo ur azpian, kalitate-galerak eta bakterio kaltegarrien garapena sai-hesteko.Plater berean osagai gordinak eta osagai kozi-natuak biltzen direnean, ez dira batera jarribehar azken unera arte.

Segurtasunez manipulatu

Ororen gainetik, garbitasuna

Edozein elikagai manipulatu aurretik, manipu-latzean eta manipulatu ondoren eskuak garbi-tu behar dira. Nahikoa da ura eta xaboiarekinondo igurztea 20 segundoz, interes berezia jarrizazazkalak eskubilatzean.Mozteko taulak eta sukalde-gainekoak maizgarbitu ur beroa eta xaboiarekin eta noizeanbehin, lixibarekin. Hori egin ezaugarri desberdine-tako elikagaiak ebakitzen direnean (adibidez: eli-kagai gordinak, hegaztiak, landareak eta abar).Ke-kanpaia, labearen barrualdea eta mikrou-hin-labea aldian-aldian garbitu bertan egondaitezkeen janari-zipriztinak kentzeko.Sukaldeko zapiak bi edo hiru egunean behingarbitu, zikinak daudela ez badirudi ere.

Kontuz etxeko kontserbekin! Etxeko kontserben prestaketa gaur egun oraindik familia askokegiten duten praktika tradizionala da. Horretarako baliatzen dituz-ten metodoek muturreko tenperaturak erabiltzen dituzte mikroor-ganismo patogenoak suntsitzeko edo baretzeko. Kontuan izanbehar da bakterioek erraz kutsatzen dituztela elikagaiak, baitahermetikoki itxitako ontzietakoak ere.

Arriskuak saihesteko nahikoak dira aholku xume batzuk:

■ Elikagai freskoak eta egoera onean daudenak hautatzea (kolpe edo ubeldurarik gabekoak).

■ Higiene-neurriekin kontu handiz ibiltzea: eskuak, tresnak eta taulak, garbiak eta desinfektatuak.

■ Kontserbetarako ontzi egokienak beirazko ontziak dira, ur irakinean 15 minutuz esteriliza-tuak eta ondo xukatuak.

■ Produktua biltzen duen ontzia irakiteko denbora eta tenperatura barruan duen produktu-kantitatearen araberakoa izango da.

■ Hutsean ontziratutako kontserbak 12 hilabete igaro aurretik kontsumitzea komeni da.

■ Eguzkiaren argi zuzenetik urrun dagoen leku batean eta 30˚C-tik beherako tenperaturanbiltegiratu behar dira kontserba horiek.


establezimendutik kanpo baina eskubideen barruan



Gaur egun fisikoki saltoki batean egon gabe eros-teko modu asko daude:

Abisatu gabe saltzaile bat gure etxera berta-ratzen da zerbait saltzeko.

Produktu baten merkatu-aurkezpenera berta-ratzen gara hotel batean edo txango batean.

Salmenta-modalitate horiei merkataritza-estable-zimendutik kanpoko salmentak deritze bainahorietan ere saltoki batean erosten deneanbaliatzen diren eskubide berak balia daitezke.

Salmenta mota horien berehalakotasuna dela-eta, ezda beste produktuekin konparaketa egiteko denbo-rarik izaten eta batzuetan, gehiegizko merkataritza-praktikak erabiltzen dira. Garrantzitsuena burua hotzedukitzea izaten da, eta erabakia hartu aurretik:

Geure buruari galdetzea benetan produktu horibehar ote dugun.

Erosketa bero-beroan egitea saihestea. Lasaipentsatzea komeni da.

Idazki bidezko xehetasunezko dokumenta-zioa eskatzea (produktuaren ezaugarriak, zer-gak eta entrega-gastuak biltzen dituen azkenprezioa eta abar).

Iritzia aldatzen den kasurako, produktua itzul-tzeko moduari buruzko azalpenak eskatzea(atzera egiteko eskubidea).

KONTRATUAK honako baldintzahauek bete beharko ditu:

Idazki bidez formalizatzea bi aleetan (horietakobat kontsumitzailearentzat).

Enpresaren identifikazio osoa jasotzea.

Data eta eskuz sinatutako sinadura —bi alde-tatik— biltzea.

Atzera egiteko dokumentua erantsi, horretara-ko dela azalduta.

Atzera egiteko eskubidea:Erosketa deuseztatzeko 7 eguneko epea dago,produktua jasotzen denetik kontatzen hasita, kon-tsumitzaileak atzera egiteko arrazoiari buruz inola-ko azalpenik eman beharrik gabe eta hori egiteakkontsumitzaileari inongo gasturik ekarri gabe.

Eskubide hori atzera egiteko dokumentua enpre-sara —kontratuan azaltzen den helbidera— bidalizedo jasotako produktua itzuliz gauzatzen da. Bidal-keta postaz egitea gomendatzen da (gutun ziurta-tua edo burofaxa), benetan bidalketa egin zela fro-gatzeko.

establezimendutikkanpo

baina eskubideenbarruan


urrearen prezioa duten deiak



Zer dira tarifikazio osagarriko deiak?Ohiko deiek baino tarifa handiagoa duten deiakdira. Telebistako programetara, lehiaketetara edoprofesionalen zerbitzuetara egindako deiak…

Dei horiek identifikatzeko moduaTarifikazio osagarriko zerbitzuek honako aurrezen-baki hauek izaten dituzte:803: soilik helduei zuzendutako zerbitzuak.806: aisialdiko eta denbora-pasako zerbitzuak.807: zerbitzu profesionalak.905: dei masiboak (inkestak eta lehiaketak).907: Internet bidez emandako zerbitzuak.

Telebistako lehiaketak

“Auto bikain hau irabazi nahi baduzu27455 zenbakira SMS mezu batbidaltzearekin edo 905 22 35 18

zenbakira deitzearekin nahikoa duzu”

“Deitu orain eta 3.000€ eramatekoaukera izango duzu”

Tentazioa erakargarria da, dei soil bat eginda autobat edo diru-kopuru handi bat irabaztea…norkeutsi diezaioke tentazio horri?

Igarotako azkeneko hamar minutuetan lehiake-tan parte hartzeko asmoarekin jasotako deikopurua zehazten duen informazio-errotulu batagertu behar da une oro telebista-pantailan.

Telebistako lehiaketa batean parte hartzeko dei bategiten denean, zerbitzuari buruzko informazioajaso ondoren, deia amaitu nahi den edo ez era-bakitzeko 3 segundo izaten dira (une hori arte,operadoreak ezarritako prezioan fakturatzen dudeia); deiak aktibo jarraitzen duen kasuan, zerbi-tzuaren enpresa titularrak fakturatuko du tarifa osa-garriaren prezioan une horretatik aurrera zenbatu-tako denbora, hain zuzen ere, lehiaketan partehartzeko erabilitakoa.

Kontuan izan beharreko alderdiak

Entzun arretaz deiaren prezioariburuzko informazioa; deia egin etaberehala ematen dute informazio hori.Pantailan agertzen den informazio-errotuluari erreparatu. Informazio horibaliagarria izaten da lehiaketan benetanparte hartzeko zenbaterainoko aukeraizango duzun jakiteko.Ez egon denbora luzez itxaroten eta ezberriz deitu lehiaketan parte hartzeko auke-ra askorik ez duzula ikusten baduzu.

Zure telefonotik horrelako deirik egitea ezbaduzu nahi, zure telefonia-konpainiarieskatu behar diozu Tarifikazio OsagarrikoZerbitzu horietatik deskonektatzeko.

Urrearenprezioaduten deiak


“5 zentzumenekin kontsumitu” goiburua duen informazio-kanpainajarri du abian Eusko Jaurlaritzaren Kontsumo Zuzendaritzak. Hel-burua herritarrek arduraz kontsumitu dezaten kontzientzia hartzeada. Gure zentzumen guztiak erabiliz kontsumitu behar dugu, hone-tarako:

■ Begiak ondo ireki eta kontratatzera goazen produktu edo zerbi-tzu ororen hizki txikiak arretaz irakurtzeko.

■ Produktua egoera onean dagoela egiaztatzeko.■ Erosketa-baldintzak beti kontsultatzeko.■ Merkatuko eskaintza guztiak konparatu eta erabakirik onena

hartzeko.■ Arretaz entzun, eta erosi aurretik produktuari buruzko informa-

zio egokia izateko.

Kanpaina

“5 zentzumenekinkontsumitu”



Kontsumoko prestakuntza-jarduerak eskatu ahalizango dira KONTSUMO GELAK zentroetan, EuskoJaurlaritzaren Kontsumo Zuzendaritzaren Presta-kuntza Zentroetan. Informazio gehiago: • Vitoria-Gasteiz 945 016 601, • Bilbao 944 032 220 • Donostia-San Sebastián 943 022 590.

kontsumo gelak

kontsumitzaileei eta erabiltzaileei arreta emateko

doako telefonoa900 600 500

eskerrakGure jardueretan parte hartu dutenNagusien Zentroei.

Zekitenaren berri eman digutenlaguntzaileei.

Bisitak egiten uzten diguten ekoizpeneta zerbitzu zentroei.

Telefono honek eskaintzen duen zerbitzuak bi zati ditu:1. Kontsumitzailearen deia jaso eta arazoa ebaluatzen da. Erantzun erraza badu,

lehenbailehen erantzuten zaio.2. Arazoa konplexuagoa bada, edo beste izapide-lanik eskatzen badu, kontsumitzai-

leari eta erabiltzaileei kasu egiteko zerbitzuetako batera bidaliko da deia.

Kontsumitzailearen eta erabiltzailearen arretarako 900 600 500telefonoa Eusko Jaurlaritzaren Kontsumo Zuzendaritzak guztiz

dohainik eskaintzen duen zerbitzu bat da.


Documents

KONTSUMOA ETA NAGUSIAK - euskadi.eus...2 kontsumoa eta nagusiak ‘11 Guztira, Bizkaiko, Arabako eta Gipuzkoako Nagusien 30 Zentrok parte hartu dute 2010.urtean. Segurtasunaren eta