H9LY REDEEMER^IBRA^Y, )iaNOSOR

4^^-t-tr^^Xt-vc^*-^

.^.,..\BUOT(^_^ V

3

:" F-f r,

t02>

OPUSCULA ASCETICA

H0LY REDEEMEKPIBRARY, WINDSOR

APPROBATIO

Opuscula ascetica sancti Vinccntil Ferrerii necnon et B.

Alberti Magni De adhaerendo Deo libellum, cura R. P. Mattliaei

Joseph RoussET de novo édita, prelo mandari opportunuiii

judicavimus.

Datum Lugduni, die 11 Junii 1899.

Fr. M. Joseph SelonOrd. Praedio.

Sacrae Theologiae Magister

Fr. Benedictus M. ClavèreOrd. Praé>dit\

Sacrae Theoloeiae Magister

Imprimatur

Fr. I. Ambrosius LABORÉPrier Prov. Lugd.

*" Imprimatur

Parisiis, die i Julii 1899

j Franciscus G\rd. richardArch, Paiisiensis

BIBLIOTHEGA ASGETIGA ANTIQUAOrd. Praedicatorum

OPUSCULA

ASGETIGASANGTI VINGENTIl FERRERIÏ

ACCEDIT

DE ADHAERENDO DEO B. ALBERïI"MA

A UREUS LIEELLUS ^if.

^'

EDITIO NOVA

Curante R P Matthaeo-JosepiÇRoussétORDIMS PR^DICATORUM

PARISIIS

SUMPTIDUS P. LETHIELLE

10, VIA DICTA « CASSETTE

''^

PRAEIATIO

Inter varia sancti Vincentii Ferrerii opuscula,

a H. P. Vincentio Justiniani Antist diligenter

recensita, piiblicique juris Yalentiae facta an-

no 1591, ea coUigere seorsimque edcre cura-

vinius, quae ad rem asceticam pertinent. Quo-rum primum venit ille, qui De vita spiritual

i

inscriloitur, tractatus celeberrimus. Deinde poni-

tur Tractatus consolatorius in tentationibus circa

lidem. Orationes, ultimo loco, referuntur, a

Divo compositae aut usurpari solitae, et valde

efficaces.

« Tractatus De vita spirituali, ait auctor prae-

fatus, saepius una cum Beatorum Augustini et

Bernardi Méditationibus latine, hispane autem

semel ab insigni illo fidei censore et arcbiepis-

copo Toletano Gardinali Francisco Ximenez Mi-norita, excusus fuit, licet, typograpborum iner-

G PlWEl ATIO

lia, innumeris mendis corruptus. Quare in eo

cmendando ita laboravimus, ut non tani resti-

tuissc, quam primi reperisse Aideamur ; si lypo-

i^Taphi lamen diligentia laborem nostrum, iit

optamus, aeqiiaverit. Nec operam quidem me in

le inutili posuisse arbitrer ; eum ex ejus lectione

j)erplures diversorum ordinum monachi sum-

mum religionis apiccm olim apprebenderint ;

praesertim ex praedicatoria familia, in cujus

gratiam potissimum editus est. Nam ex Actis

Canonizationis bujus Divi, folio 175 et 272 ac

279 constat, tanta pietate Vincentii discipulos

institutos fuisse, ut ex eis quinque omni \irtute

praestantes miracuUs claruerint.

(( Quamobrem Beatae memoriae Ludovicus

Bertrandus (hodie in aJbo sanctorum adscriptus),

qui nos Divi Yincentii virtutum aemulatores fore

cupiebat, ad bujus bbri lectionem nos saepe sae-

pius bortabatur ; ac merito ille quidem. Innu-

jueras enim Yincentii virtutes in aliorum Hbris

tegi, non paucas et pubHce, et privatim, in banc

risque diem scripsi ; sed nusquam ejus angeU-

cam castitatem, vigibas, abstinentiam, corporis

macérationem, arctissimam paupertatem, pro-

fiindam humibtatem, inauditum sui, mundique

contemptum, orationis assiduitatem, proximi di-

Icctionem, martvrii ardens desiderium, maxime

PUAEFATIO 7

uutem seraphicum Dei amorem, tam ad vivum

expressa reperi, quam in hoc tractatu, quemipse non ex aliorum scriptis, sed ex suismet ac-

tionibus, in gratiam juvenum, ad perfectionem

anhelantium, jam senex divino spiiitu afflatus

collegit. ))

Idem sic prosequitiir :

« ïractatus consolatorius infidei tentationibus,

servabatur antiquis caracteribus, pardm in mem-brana, partim in papyro conscriptus, apud

Carthusianos Scalae Dei, Tarraconensis dioe-

cesis. Et quia vivente adhuc Yincentio, aut non-

dum in Divos relato, fuerat exaratiis, banc ins-

criptionem habebat : Tractatus valde utlUs, cl

consolatorius In tentatlonlhiis clrca Jldein^ edltus

pcr Référendum Maglstram Vlncentliim Ferre-

rliim de Ordlne Praedlcatoriim. Potuitque, vel

ab ipsomet Divo Vincentio in eodem coenobio

(quod aliquando invisit), in gratiam alicujiis

religiosi, scrupulis vexati, relinqui; vel ab ejus

discipulo B. Petro Queralto, amico suo Fortio,

carthusiano viro sanctissimo, et ejusdem coeno-

biiex professo monacho, tradi. Erant enim arc-

tissima charitate conjuncti. »

Qualis fuerat ab ijDso Yincentio Antist typis

mandatus prior tractatus, sic a nobis hic editur;

sed nova ac longe mehori quam in antiquiori-

8 rRAEFATIO

bus cdilionlhiis capiluni divisionc distrlbulus, in

quibus, multnm ex liac parte dcsiderabaliir.

Editis aulcm Lis sancti Yincenlii opiisculis,

accedit B. Albcrli Magni aureus De Perfcctione

vitac spiritualis, seu Do adhaerendo Deo nudato

intellectuel alTectu libellus : ad lectoris ulilitatem

ampliorem, atcpie jucunditatem. Quod faxit Deus

omnipotens et misericors. Amen.

SANGTl VlNCENTIl FERRERII

ORDINIS PR EDICATOllUM

DE

Vita SpirilualiTRACTATUS

A13 VEÏEUA EXEMPLARIA EMENDATUS

ET INUINC ACCURATE RESTITUTUS

DE

Vita spirituali

ÏRAGTATUS

PROOEMIUM

Tractatus qualis materia, metliodus, et finis.

Ponam in hoc tractatu tantummodo docu-

menta salubria ex dictis Doctorum extrada.

Non adducam aliquod Scripturae testimonium

,

vel alicuius Doctoris, adprobandiim quaedicam,

\el siiadendum : tum quia brevitati intendo^

tum quia tantummodo ad illum sermoncm

dirigo, qui magno affectu desiderat inq^lere quae-

cumque secundum Deum facienda cognoverit.

Et idcirco etiam dicta non probo, quia humilem

intendo instruere ; non, cum arrogantibus, con-

lentionibus deservire.

Quicumque crgo voluerit proximorum ani-

11 DE VITA SPIUITUALI TRACTATUS

ma])us utllis cssc, et ipsos verbis aedificare,

primo débet in seipso babere quidquid alios est

docturus : aUoquin parum proficiet ; nam ver-

bum eius erit inefficax, nisi pi ius bomines in eo

comperiant esscquoddocet, et longe maiora.

DE PRINGIPIIS VIÏAE SPIRITUALIS

Caput I

De contemptu omnium terrenorum, seu

de paupertate.

I. De modo se hahendi ad omnia tei'rena. 2. Illusio quam facilis.

3. Quaedam pro praxi regulac. /|. Notandum,

1. Oportet enim primitus, ut omnia terrena

conlcmnat, et vehit stercora ' reputet ; et solum

districtissime ad necessitatem, de ipsis recipiat.

Quam necessitatem in pauco colligat, suffe-

lendo etiam quaedam incommoda propter pau-

pertatis amorem, sicut cpiidam ait : Scio quod

laudabile, non est, panperem esse, scd pauper-

I. Phil. m, 8.

l4 DE PRINCIPTIS YITAE SPIUITUALIS

latem amare, et paupertatis inopiam, propter

Christum, gaudenter, et hilaritcr sustinere.

2. Proh dolor ! multi de paupertatis solo no-

mine gloriantur. Sedquo pacto ? Ita, ut eis nihil

dcsit. Dicunt se amicos paupertatis ; sed pau-

pertatis sodales, et amicos fugiunt pro suo posse :

famem, sitim, contemptum, despectionem.

Non sic beatissimus Dominicus, pater noster,

non sic ille, qui ciim esset dives, propter nos ege-

niis factus est % omnesque Apostoli, ut nosti,

verbo et exemplo docuere.

3. Nihil ab aliquo petas, nisi sit nécessitas ;

nec acquiesças cuique dare volenti, quibus-

cumque precibus, etiam sub praetextu ut indi-

gentibus possis largiri : quia crede quod in hoc

ipsi, et omnes qui audierint, fmaliter multuni

aedificabuntur ; ac per hoc ad contemptum mundieos poteris facilius inducere, et ad subventionem

aliorum indigentium inclinare.

Necessitatem autem tuam intelligo in parco

victu, et vili vestitu et calceamento ^, quibus tune

praesentialiter indiges. Non voco autem neces-

sitatem librorum, sub quorum velamine fré-

quenter magna avaritia cooperitur. Satis enim

i Cor. Tiii, 92. I Tliii. VI, 8.

DE PAUPERTATE lO

libri communes, vel accommodati, invenimitur

in ordine.

4. Et quicmiique elTectus pracdictomm vo-

luerit clare cognoscere, sludeat primo corde

humili ipsa adimplere. Alioquin, si corde tumido

contradicere voluerit, foris stabit. Nam a Ghristo,

humilitatis magistro \ bumilibus manifestatur

Veritas, quae tumidis occultatur «.

1. Mattli. XI, 2f).

2. Matth. XI, 2.5.

CapUT II

De lingua refrenanda, et taciturnitate.

1. Lingua refronanda, 2. Strenua silcnlli ad lempus disciplina,

3. Hujus strenui silentii disciplinac fiuclus.

1

.

lacto crgo paupertatis slabili fundamenlo,

a Cliristo fundatore in vcrtice montis posito,

dicentc : Beati paiiperes spirita, etc., ad restrin-

f^endum linguam viriliter se accingat : ut lingua,

(piae utilia débet loqui, ab otiosis, et inutilibus

compescatur omnino.

2. Et ut eam melius restringat, penitus non

loquatur, nisi interrogatus : interrogatus dico de

re necessaria, et utili ; nam inutilem quaestionem

silentium débet solvere.

Si qui tamen, causa solatii, verba invectiva

ipsi dicant, ne onerosus aliis videatur, quamdamvultus hilaritatem, et benignitatem poterit osten-

dere, sed nullo modo loqui : etiamsi illi, qui-

cumque sint, de boc videantur murmiuMre, vel

contristari, aut verba detractionis proferre, ipsum

accusando singularem, seu superstiliosum, et

DE TACTTURINITATE I7

gravcm. Débet lamen pro ipsis allentius orare,

ut Deus ab eomm cordibus omnem turbationem

amovcat.

Poterit tamen aliquando loqni, si immineat

aliqua nécessitas, vel proximi caritas, vel obe-

dientia provocatus : et tune valde praemeditari,

et cum paucitate verborum, voce humili, et

submissa. Quod etiam débet facere, dum alicui

babet responderede aUquo.

3. Nain taceat adtempus ad proximi aedifica-

lionem, ut tacendo discat qualiter suo tempore

loquivaleat : rogando tamen Deum, ut per selp-

sum suppléât, cordibus proximorum interius

inspirando ea, a quibus intérim ipse se abstinet,

linguam per silentium edomando.

Caput III

De puritate, et munditia cordis.

T. Munditiap cordis effectus. 2. Ad quae se extendat.

1. Extirpatis igitur per paupertalem volunla-

riam, et per silentium, multis sollicituclinibus,

quae impecliunt virtutum semiiia, ne, quantiim-

cumque in agro cordis saepe et saepius seminata

inspiratione divina, valeant pullulare : jam tibi su-

perest cura virtutibus illis ampliusinsudare, quae

te adducunt ad illam cordis munditiam, per quaminteriores oculi, juxta Salvatoris eloquium \ ape-

riantur in contemplatione divina, per quam ha-

beas quietem et pacem, ut ille, ciijiis in pacefactiis

est locus eJLis-, in te quoquehabitaredig-netur.

2. Nec intelligas, me toqui de munditia, quae

hominem tantummodo purgat a luxuria cogita-

tionis immundae ; sed loquor potius de illa mun-ditia, et cordis puritate, quae hominem olongat,

quantum in bac vita possibile est, a quibus-

cumque cogitationibus inutilibus : ut jam non

libeat homini aliquid cogitare, nisi de Deo, vel

propter Deum.

I. Maltl). V, 8.

2* Ps. LXXV, 3.

Gapuï IV

De mortificatione voluntatis propriae.

i. l'io[)iia vûlunlas in ouinilms morlillcanda. :>.. In rébus tem-

poralibiis. H. In spiritualibus. /i. ]n operibus sanctis, slve a

creafnris impcclianlnr. 5. Slve a quolibcl evontu. 6. Pax ol

tranquillitas corflis in omnibus sorvanda.

j. Ad liane antcm obilnendam coelestem, ut

ila dicam, imo divinam quodamiiiodo, puritatem

(nain qui adhaeret Domino^ iinus spiriliis csf.^

cum eo), ista necessaria sunt.

Primo onininni stiideas, quantumcumque jdo-

los, abnegare lolpsum, juxla Salvatoris praecep-

tiiin : Si (/(lis oull post me rcnii'c. ahnefjcf seme-

fipsa/n ^

Et hoc sic intellige : ut tuam voluntatem in

omnibus mortilices, et conculces, et in omnibus

contradicas, bénigne amplectendo aliornm Yobiii-

tatem, si tamen licita sit, et honesta.

').. Hoc tamen generaliter habeas pro qua-

cumque re temporali, per quam corporalibus

1. I Cor. Ti, t~.

2. Matth. XVI, ai.

OO DE PRTNOIPTTS VÎT VF SPTRITTJALIS

nov^ossilaliloiis deserviliir. nuiKfuam soqiiaris vo-

luntatem propiiam, ubi alium contradiccrc vi-

deas, quantumcumque exorbitaret a judicio va-

tionis ; siifferens quodciimque incommodumj)ro interna mentis tranquillilate servanda, quae

])er taies repugnantias perturbatur, dum homosuo judicio adhaerendo, et suam voluntatem

adimplendo, verbis, vel cogitationibus cum aliis

altercatnr.

3. Et non solnm in temporablnis, sed etiam

in bis quae spiritualia sunt, vel ad spiritualia

ordinata, alterius potius, quam tuam impleas

Aoluntatem, dummodo sit bona, licet tua per-

fectior videatur : quia majus detrimentum ac-

quires in diminutione humilitatis, et tranquiJli-

tatis, et pacis, cum aliis contendendo,quam

possit provenire profectus in quocumquc alio

virtutis exercitio, voluntate propria assecula^ al-

teri repugnando.

Et hoc intelligas quantum ad illos qui sunt

tibi lamiliares, et in spiritual! exercitio socii, et

qui ad perfcctionis a irtutem anbelant ; non de

illis, c[ui dicunt malum bonum, et bonum ma-lum ', et qui student aliorum dicta, et facta

carpere, et judicare, plus quam sua prava corri-

gere. Non enim dico, quod debes talium judicio

1, Isai, V, '.lo.

DE MOKTIF1CA.T10-NE \ULLMAT18 PUOPllIAE 21

adliaerere in his quae spiritualia sunt. Nam, in

leniporalibus, bcne clebes quurumcumque volun-

talem plus quam tuam exequi, et implere.

4. Si autem in 1ns, quae secundum Deumoperari desideras, vel ad profectum tuum^ vel ad

Dei honoreni vel proximi utilitateni, aliquos tibi

obsistcre videas, seu etiani totalilcr impedire,

sivc sint supcriores, pares, vel inleriores, noli

contentionibus deservire : sed teipsum in teipsum

rcstringe, et cum Dec liio te colligens ubique

dicas : Domine, vimpatior, responde pro me *.

Nec de hoc contristeris;quia non possenfc id,

ni si finaliter pro bono tuo, et alioium, sit expe-

diens. Imo plus dico tibi, quod quantumcumquead praesens non ^ideas, videbis finaliter, quod

illud in quo tibi eos impedimenta praestare cre-

debas, erit tibi adjuvamen ad tuum propositum

assequendum. Licet autem de horto sacrae Scrip-

turac possem tibi ad liaec exempta producere,

sicut de Joseph, et multis aliis : nolo tamen

contra id facere, quod praedixi ; sed experto

crede, quia ita est.

5. Si etiam in his, quae secundum Deum de-

sideras, te videas quodammodo divinitus impe-

diri, vel per infirmitatem, vel quocumque alio

I. l'-ai., wwiii, i\

22 DE l»ia>CJriIS VITAE .Sl'mirijALlS

contingciile : de hoc iiullalenus contrisleris, secl

totum aequanimiter feras, et te ex toto committas

illi, qui iiicliiis iiovit (juid tibi expédiât, quam tu

ipse ; (pli te ad se continue sublcvat, dumniodo

teipsuni illi ex toto committas, quamvis lortc in

hoc minime videas.

(5. Ad hoc ergo sil lotmn sLudium tuum, ut

teipsum in pace et tranquiihtate cordis possi-

deas ; et pro quocumque eventu non doleas, nisi

de solo peccato projoiio, vcl alieno, sive de his

quae te inducerent ad peccatum.

Non ergo te contristet quicumque casus Ibr-

tuitus. Non te exagitet indignationis stinndus

contra defectum alteiius ; sed habeas ad quos-

cumque miserationis, et compassionis alVectimi,

cogiians scmper quod tu pejus lacères, nisi te

Christus sua gratia conservaret.

Caput V

De mortificatione amoris privati.

I. Strenuum huniilitalib* exorcitiuni. 2. Sui ipsius inspeclio et

despccllo. 3. Duo alia exorcitia ad idem conduccntia.

i. Praepara insuper te ipsiim ad.quaecumque

opprobria, ad quaecumque aspera, ad quaeciim-

que adversa pro Christi nomine suflerenda.

Omnem etiam appetitum cujuscumque aliitu-

dinis, sub quocumque caritaiis praetextu, in ipso

principio et ortu suo, velut caput draconis infer-

nalis, cauteiio mortifices, baculo crucis frangas :

tibi Christi humilitatem, et durissirnam passio-

neni ad memoriam re\ocando, qui regnuni fu-

g'iens ', crucem voluntarie est amplexus, omniconlusione contempla ".

Onmem huinanam iaudem fugiens cum bor-

roro tanquam vcnenum niortiferum, et in de-

spectu tuo gaudens, te ipsum taleni vere, et ex

corde reputes, qui merito debeas ab omnibus

conculcari, et despici.

I. Joan. Al, i5.

y.. Hcbr. \ii^ 2.

2/| DE riU?sClPllS VIÏAE SPIKITUALIS

2. Vidcas continue defectns tiios et peccata

tua, et ea aggrava quantum potes. Aliorum vero

defectus post tergum projicias, et non videas ;

([uod si videris, alievies, et excuses, et ipsis com-

patiaris, et succuras pro viribus.

Averte oculos tuos, et mentis et corporis, ab

aspectu aliorum, ut in lumine vultus Dei con-

spicere possis teipsum. ïeipsum sine cessatione

considéra, et semper sine simulatione dijudica.

In omni actu tuo, in omni locutione tua, et in

omni cogitatione tua, teipsum reprehende, et in

te semper compunctionis materias studeas inve-

nire : cogitando quod etiam bona, quae facis,

non sunt ad plénum excocta, nec illo fervore quo

deberent facta, sedmultisinquinata negligentiis :

ut merito omnis justitia tua panno mcnstruatae

comparari debeat mulieris K

Te igitur ipsum continue reprebendas, nec

permittas in te sine forti increpatione transire,

Jion solum negligentias verborum, et operum,

sed etiam de ipsis cogitationibus, non dico malis

tantummodo, sed etiam inutilibus, in conspectu

Dei tui omni hora graviter reprebendas te ; et

plus vilem, et miserabilem te existimes pro tuis

defectibus coram Deo, quam quoscumque pec-

catores, pro quibuscumque peccatis ; et merito

DE MOKTIFlCATlOiNE AMOHIS PRIVATI 2 1>

puniendum, et a coelestibus gaudiis excluden-

dum, si secundum justitiam suam, et non se-

cundum niisericordiam suam, vellet tecum agere

Deus tuus, qui tantas gratias super multos alios

tibi praeiogavit, ad quas omncs ingratus extitisti.

3. Considéra etiam diligenter, et cum magnopaAore frequentissime rumina, quod omnemaptitudinem ad bonum, et omnem gratiam, seu

quamcumque sollicitudinem circa virtutum ac-

quisitionem, a teipso non habeas, sed Ghristus

tibi dédit sola sua miscricordia : qui, si volûis-

set, potuisset ita conferre cuicumque ribaldo, te

in luto faecis et lacu miseriae derelicto '

.

Cogita etiam apud teipsum, et ad hoc te cre-

dcndum inducas, et hoc tibi ipsi persuadeas,

quantum potes, quod non est ribaldus, vel c[ui-

cumque peccator, qui non magis assisteret Deosuo, quani tu, et qui non magis recognosceret

Dei bénéficia, quam tu, si recepisset gratias,

quas tu, sola Dei gratuita bonitate, et non pro-

priis meritis, recepisti. Propter quod potes te-

ipsmn AÎliorem, et inferiorem omni homine ju-

dicare ; et nierito formidare, ne propter ingrati-

tudinem tuam a suo conspectu te Christus foras

abjiciat.

1. Ps. \X\IV, 3.

2 G DE PiUNClPllS VliAE SPlRiTLALIS

'Son tamen dico, quod per ista debeascredere,

te esse extra gratiam Dei, vel esse in peccato

mortali, quamvis alii peccatores habeant innu-

membilia peccata mortalia : quod tamen est

nobis mullum occultum, propler fallaxjudicium,

tuni propler subitam contritionem, et divinae

graliac praeviam infusionem.

Dura autem te vilificando aliis peccatoribus

comparas, non expcdit tibi in speciali ad eorum

peccata descendere ; sed solum in quodam gêne-

rai i, cum eorum peccatis tuam ingratitudinem

ponderando. Quin etiam si in speciali velis

eorum peccata videre, potes eadem peccata in te

sub quadam similitudine transformare, sic te in

tua conscientia incrcpando : Ecce ille est homi-

cida : et ego miser quoties occidi animam meani ?

iste fornicator est et adulter : et ego tota die

fornicor et aclulteror, a Deo meo oculos aver-

tendo, et cliabobcis suggestionibus me suppo-

nendo ; et sic de aliis.

Si autem videris, (|iiod diabolus le velit, in

laiibus comparationibus. (|aodammodo per talia

ad desperationem inclucere : tune, omissis tabbus

increpationibus,, in spem assurgas, considerata

bonitate, etclcmentia Dei tui, qui tôt tebeneficiis

praevenit, nec dubium, quin opus suum in te

\elit perricere, quod incoepit . Comnumiter

DE MORTlFlGATIOxNE AMUlllS PiaVATI 1-^l

tamen homini spirituali, qui aliqualem notitiam

Dei percepit, de hac desperatione timere non

oxpedit, duni toto studio ad se increpanduni in-

vifi'ilat. Illud tanien posset accidere, imo saepe

accidit, in iiomine incipiente, et specialiter,

quem Deus Jiberavit a multis periculis, et scele-

ribus, quibus luerat invobatus.

Caput VI

Quomodo ad unionem divinam anima jam puri-ficata ascendit.

I . Ex huiuilitate generalur puritas tordis, ex puiilate conteui-

platio, ex contemplalione caritas, ox caritale nnio divina,

r>. Viri apostolici quanta In tali Ktatu securitas. 3. Oinnia in

praedictis doctrinae spiritualis principla suiniiiaric contenta.

1. Ex liis qiiae supra jam perstriuxi, gène-

rabitur in te virlus illa, quae est mater et origo

custosque onmium virtutum, scilicet Immilitas,

quae interiores oculos aperit ad Dei conspectum,

cor Immanum ab omni superllua cogitatione

purgando

.

Nam dum homo in suam ])aryitatem resilit, se

vilificando, se increpando, se detestando, suam

nihilitatem considerando, sibi ipsi intentissime

displicendo;per haec et similia in tantum circa

propria occupatur negotia, quod omnis aliainu-

lilis cogitatio arescit; et sic dum omnia alia au-

DE TJXÏONE DTVINA lîQ

tlita, visa, cl temporal iior opéra ta a se repellil,

et in oblivioneni adducit, incipit ad seipsum re-

dire ; et modo mirabili in seipsum revolvitur, et

sic ad originalem iustitiam, et caelestem purila-

tcm incipit appropinqiiare.

Sic, dum in seipsum reflectitur, contcmpla-

tionis oculus dilatatur : et in se scalam erigit,

per quam transeat ad contemplandum et ange-

licum spiritum, et divinum. Et ex tali contem-

platione, animus ad bona caelestia inardescit, et

omnia temporalia tanquam nihil, et de longe

prospicit. Per hoc, illa cari tas in mente ferves-

cere incipit, quae velut ignis omnem rubiginem

vitiorum consumit. Sic totam animam in tantum

occupât caritas, quod non est qua intret vani-

tas. lam quidquid cogitât, quidquid loquitur

vel operatur, totum provenit ex dictamine cari-

tatis.

•2. Unde secure potest talis praedicare sinede-

trimento, sine inanis gloriae periculo. Neque

enim, ut jam dixi, potest aliqua vanitas subin-

trare, ubi caritas totum occupavit.

Numquid jam respectum habebit amplius ad

aliquod commodum temporale, qui omnia re-

putat velut stercus? Sed et ipse laudis appetitus

numquid animum ejus poterit subintrare, cuni

se videat velut stercus vilissimum coram Deo,

.X) 1)F, l'UfXdllMTS AIIAr SPI l{ ri'lJ V IJS

miserum, abominabilcm, et ad omnia peccata

proclivem, nisi cum sua benignitate mamis Gon-

ditoris continuo conscrvaret ?

Quomodo jam extolli poterit de quocumqup

boiio opeic, qui liice clarins videt, se nibil j)osso

penitns ai^ero, nisi continuo de hora in lioram

divina virtus quodammodo cogat eum atque

constringat ? Quomodo jam sibi aliquid attribuet,

ac si a seipso proveniat, qui, non dicam centies,

sed etiam millies est expertus suam impossibi-

btatem in quibuscumque bonis operil:)us magnis,

et parvis; et qui toties cognovit, se non posse,

dum vohiit, et quando, ut ita dicam, non voluit,

nec curavit, nec SLq)cr talibus cogitavit, vidit se

subito divinitus excitatum, fcnore mirabili ad

illa facienda, quae prius cum omoi suo conatu

implere non poterat ')

Nam et talem impossibilitatem idcirco Deus

tam longotempore dominari permittit inbomine,

ut horjio discat liumiliari, et ut muiquam in

seipso inaniter glorietur ; seti Deo attribuât

omne bonum, non sokun iii consuetudine qua-

dam, sed potius ex intiuiis cordis sui : utpote

qui ex propria experientia doctus, luce clarius

videt, quod non solum non o])erari, sed nec

lesiis dicere posset, nisi in Spiiitu sancto \

I. I Cor. xii, 3.

DE I mom: I>1\ IN V O I

cl iiisi il le donaid, qui dicit : Sine me niliil

])nfrsfis facere '; vit jani recogitando, ex totis

animao suao virihns Domino confiloatui- ol di-

cat : Oninia opéra nostra opcratus es In nohis.

Domine 2; ac rum Psalmista clamet : Non no-

hls. Domine, non nohis, sed nonuni Ino da (jlo-

riam ^

^on igiliir tali limenda est vana glorla,

qiiando jam Dei vcra gloria, et animariim zelus,

eiiis praecordia to tali ter occupant.

3. Ecce jam summarie perstrinxi, et in quo-

dam breviloqiiio posui ea, quae sunt necessaria

homini in scipso quantum ad vitae suae perfec-

tionem, si utiliter, et sine periculo vult animae

suae procurare salutem.

Et liaec quidem sufficerent hcfmini illustrato,

et altum intellectum liabenti, et qui in operi-

Inis spiritualibus longum habuisset exercitium :

quia in bis, quae posui breviter, tanquam in

({uibusdam vitae perfectae principiis, recoUigere

})osset quaecumque alia perfectorum actuumexercitia. Nam bis tribus primis perfecteservatis,

sciHcet Yokmtarla paupertate, taciturnilale, etin-

1. loan. XA , 5.

2. Isai. wvi, iiî

.

3. Ps. cïiu, 9.

32 DE PMNCIPIIS VITAE SPTRTTUALTS

terna mentis exercitatione, de qiiibusciimque

aliis exterioribus aciibus quomodo essent facieiidi,

homo facile judicaret. Quia tamen non omnespossunl capere facibter breviter dicta, paulo diii-

tius insistemus circa particulares actiis viiiu-

tum.

PARIS vSJElUilU4

DE PKAXl VITAE SPllilTUALlS

Gaput 1

Quod per instructorem idoneum citius, et faci-

lius pervenitur ad perfectionem, quain perseipsum.

I. Inslructor idoneus quam utilis. 2. Raro invenîtur

quid sit, eo déficiente, agendum.

I. Sciendum îgitur, quod homo facilius, et

in breviori tempore posset ad perfectionem per-

tingere, si haberet instructorem, cujus regimine

duceretur, cujus obedientiam in omnibus acti-

bus parvis et magnis totaliter sequeretur;quam

aliquis posset per seipsum proticere, quantum-

cvmique vigeat acumine intellectus, et libros

habeat, inquibus videat virtutuni omnium struc-

turam exaratam.

Ol'LS. ASC.

3^1 l)i: I»JIA\I VITAE .SJ'llUTLALlS

Imo plus dieu, (jLiod iiunquam Clirislus, sine

quo iiiliil possumiis \ suam gratiaii) minis-

trahil, si liômo habct a quo possit instrui, cl

deduci ; cl iiegligit, a cl non curât alterius duc-

tum aniplecti, credens sibi sulïlcere, et per se

possc iuvcstigarc, cl invcnire quae sunt utilia ad

salutem. Ista cuim via obcdieutiac est \ia rcgia,

quac bomincs inon'ciiso pede ducit ad summi-

tatem scalae, cui Doniinus apparet iunixus '~.

[ïanc A^am tenuerc omnes sancti Patres in

cremo ; etbreviter, omnes qui perfeclionem atti-

geiuDt, per banc semitam processerunt : nisi

forte Deus abquos per seipsum instruxerit, ex

jirivilcgio gratiae singularis, dcficientibus eis, et

non inventis qui eos foris instruerent;quia tune

pietasdivina per se supplet quod exterius minime

reperitur, si tamen corde bumili, et lerventi ad

Deum accédant.

2. Etquidem isto temporc, beu nobis miseris !

quasi nullus reperitur, qui abos de perfectionc

instruat ; quin potius, si bonio vebt tendere ad

Deum, inveniet retraiientes muitos, et quasi ne-

minem adjuvantem

.

Quam ob rem expedit, ut bomo ad Deum toto

T. Joan. XV, 5.

2. Gen. xxviii. l'è.

DK INSTRLCruKE lDO^EO 35

corde recurrat, et ab eo instrui cum oinni ora-

tionum instantia, et cordis humilitate postulet;

et se in Deum conjiciat se ipsi committendo,

ut ipsum bénigne tanquam orphanum sine

pâtre recipial, qui neminem \ult perire, sed

> ult ad cognitionem veritatis quoscunaque ve-

nire ^

Igitur ad te dirige sermonem meum, qui ma-

gno cordis afTectu Deum desideras invenire,

qui ad perfectionem anhelas, ut animabus alio-

rum utilis esse valeas. Ad te ergo nunc dirigo

sermonem meum, qui corde simplici, et non

duplici accedis ad Deum, qui quaeris virtutum

intima penetrare, qui per viam humilitatis perve-

nire desideras ad gioriam majestatis.

t . I Tim. Il, 'i.

De obedientia servanda.

I. Ol^edientla quoacl régulas . 2. Quoad supcriorum

ordinationos.

1. Diiobus igitur jam praemissis, scilicel pau-

pertale, et taciturnitate, tanquam fiindameiitis

primariis ; Gliiisti athleta se accingat, primum,ut obeclientiae regulam et semitam in omnibus,

et per omnia teneal, quantum possit, incon-

cusse : scilicet regulam, conslitutiones, rubricas

Ordinarii, et aliorum librorum, omni loco, et

temporc, inlus et extra, in refectorio, dormitorio,

et in choro, inclinationes, et prostrationes fa-

ciendo, surgendo, et slando.

2. Et omnes majorum ordinaliones ad un-

guem teneat, quantum potest, semper cogitans

verbum Christi : Qui vos aiidii, me audit ; et

qui vos spernit, me spernit \

I . Luc. X, i'3.

Caput III

De modo regulandi corpus, seu de modestia.

i. De cxterioris hominis compositione,

2. Quantum iitilis.

I. Deinde, se accingat athleta Chrisli ad coap-

tandum corpus suum : quod totaliter in obse-

quium Christi Jcsu coerceat, ut omnes actus,

et motus corporis sint omni morum honestate

compositi, secundum regularem disciplinam.

'2. Neque enim poteris unquam animani ab

inordinatis cohihere, nisi prius studueris corpus

tuum subjicere disciplinae, ipsum restringendo

non solum ab omni aciu, sed etiam ab omnimotu incongruo, et inepto.

Caput IV

De modo regulandi corpus circa cibum et potuin

I. Conlra gulam primo insistcndura. r?. Quomoclo qiils non

excédât in sumptione cibl et potus.

I. Igitur regulationem corporis intendendo,

primo contra gulam insistas. Nisi enim contra

hanc, victoriam habeas, in vanum laboras in

acquisitione aliarmii virtutum. Istiim autem

modum observes.

Primo, ut nibil tibi in speciali procures, sed

cibariis, quae fratribus communiler apponuntur,

sis contentus. Saecularibus volcntibus tibi xenia

mittere, nullatenus acquiesças, pro tuapersona:

si tamen volunt conventui mittere, mittant.

Invitationes fratrum extra refectorium nullo

modo recipias, sed continue refectorium teneas,

omnia jejunia ordinis observando ; et hoc intel-

lige, quandiu Christus te in sanitate conser-

vabit. Nam si infirmus fueris, juxta infirmita-

tis necessitatem te tractari permittas, nihil tibi

penitus procurando, sed omnia cum gratia-

DF AFODO nF.CTT. Wnr rOl^PTS CTIU:\ CTlUÏAf ,)f)

lum actiono recipias, quae libi fuerint ministrala.

3. Ut autem non excédas in sumptione cibi,

et potiis, debes naturam tuam diligentissime

examinarc quanto cibo, et potii valeas susten-

(ari : ut scias jndicare inter supeifliium, et

iiecessariiim. Hoc autem habeas pro régula géné-

ral], ut saltem de pane coniedas suffîcienter,

(juaiitum naLura j-equirit, specialiler dum jeju-

nas ; nec luiquani credas diabolo suadenti tibi

lacère abstinent! ani de pane.

I^]t iii boc poteris experiri, quantum natuia

requirit, \el (|iu(l sit illi superiluum : si teiiq^orc

blnae refectionis post Nonam inveneris te gra-

valum, et in stomacho sentias quemdam ai-

dorem, ut orare, scribere, vel légère nequeas :

conmiuniter boc accidit propter exccssum. Si-

iniliter, si idem sentias post Matutinas, quando

cenasti ; si etiam. quando jejunas, post Goni-

pletorium idem gravamen adesse percipias.

Igitur comedc satis de pane^ sic tamen, ut post

comeslionem sis paratus légère, scribere, vel

orare. Si tamen il la liora non esses ita aptus

sicut aliis lioris, dum tamen non sentires gra-

vamen ilbid, ut prardivi, non est crimcn ex-

cessus.

Cogita igitur tuae naturae sufficientiam modopraedicto, vel aliter, prout te docebit Altissimus,

^(O l>F. PRAM VITVF. SPTUITTATJS

a (jiK) (lohos siqiplicilcr [)0.slularc. Sis sollicltus

A aide illuni mocbim continue observare, et sem-

per in mensa qnidquid comedis aestimare : et

f[uando per nefiligentiani excesseris, non sinas

abscpie poenitcnlia digna pertransiro.

De potu vero nescio tibi regulam ponere, nisi

qiiod i^anlatim te restringas, de die in diem mi-

nus bibendo : ita tamen, quod non silias nimis

de die, et nocte. Specialiterautem cum potagium

comedis, potes facilius transire cum potu tem-

pera to : ita tamen, quod suffîciat ad cibi diges-

tionem. Nvdlo tamen modo l^ibas extra comestio-

nis boram, nisi in sero, quando jejunas, et tune

valde tenijierate ; vel nisi projeter Jaborcm itine-

ris, vel quamcumquc aliam lassitudinem. Bibas

autem vinum ita lympbatum, quod vini ibrtitu-

do deficiat. Et si esset forte, apponas aquae me-

dietatem. vel plus. Et sic magis, vel minus,

secundum quod Dominus inspiraverit.

Caput y

De modo standi in mensa quoad utrumquehominem.

I. Anto comostioncm. 2. Intra comcstionem. 3. Post

comestionem.

ï. Pulsato itaque cymbalo, cum omni matii-

ritate lotis manibus, in daiistro sedebis ; nola

pulsata, refeclorium introibis, et non parces tibi,

cum omni fortilucline tua, cum vocis et corporis

raodostia Dominum benedicens ; et juxta ordi-

nem tuum te collocabis in mensa, cogitans apud

te corde pavido, quod debeas peccata populi

manducare '. Cor tuimi etiam praeparabis ad

intelligentiam lectionis, quae legitur in mensa,

vel, si lectionem non babeas, ad meditationem

aliquam spiritualem : ut nequaquam totus co-

medas, sed corpore suam relectionem habente,

anima nullatenus defraudetur.

Positus autem ad mensam, vestimenta aecen-

ter coaptes, cappam super genua retorquendo.

I. Ose. IV, 8.

'|0. DF PRAXr VTTAE SPIRITUALIS

Statue autem pactum tecum omnino, ut nullo

modo circumspicias comedentes, sed sohim tibi

apposita videas.

In principio cum sederis, ne extendas subito

manus ad incidondum panem ; sed stes aliquan-

diu super te, usquequo saltem dicas Pater nosler

et Ax^e Maria pro animabus defunctorum, tpii

in purgatorio existunt magis indigentium.

'À. Hoc autem generaliter habeas, quod om-nem actum, et omnem corporis motum cuvn

([uadam modestia facias.

Si panem diversuni, durum, mollem, album,

aut aliter factum an te te habeas. illum comedas

qui est vicinior, et libentius comedas illum, ad

cpiem minus sensualitas inclinatur.

Nunquam in mensa aliquid petas, sed ])er-

mitte alios pro te postulare ; quod si non face-

rent, patientiam habe.

Non teneas cubitum super mensam, sed sim-

|)liciter manus. j\on teneas crura divaricata, nec

pedem unum alteri supponas.

Non recipias scutellas duplices, vel aliud

quodcumque, nisi tantvun quantum communiter

omnes alii habent. Quamcumque autem pictan-

tiam a quocumque missam, etiam a Priore, non

comedas ; sed si potes, compe tenter in fragmen-

tis abscondas, A^el in scutella.

ni: M(»l)(i MANDI IN \IFN>\ f{[\

Ubi nota, qiiod mos Deo gratus est, aliquicl

de potagio Christo paiiperi semper in scntella

dimittere ; similiter aliqiia panis fragmenta, non

ciuslas, imo illas comedas, et de pane confrac-

to Clnislo dimittas. Nec nimis cnres, si de lioc

aliqui murmurent, dummodo praelatus tibi non

mandaver it o])posilnm. El generaliler de omni

eo, quod comedis, aliquam particulam Christo

])auperi dimittas, et bolos meliores, et non ^i-

liores. Sunt tamen aliqui, qui vilia tantum d<^-

nant Christo, sicut porcis fieri consuevit. Si au-

tem cum uno puhnento sufficienter potes come-

dere de pane, in secundo pulmento aUquid de

pane reponas, et Christo dimittas.

Et si tibi Dominus donaverit, potes facere

quasdam mirabiles abstinentias, Deo gratas, et

hominibus incognitas. Si est tibi cibus insipi-

dus, ex defectu sahs, vel aha quacumque causa,

noU apponere tibi sal, vel aUud condimentum,

propter Clu'istum felle et aceto potatum ; sed

sensualitati résistas. SimiHter quaecumque salsa-

menta, quae ad nihilum valent nisi ad gulae exci-

tamentum, dimittere occulte potes. Quando-cumque aliquis bolus gratus libi circa ilnem

apponitur, illum dimitte propter Denm. Simi-

liter caseum, fructus, et hujusmodi, quae nonsunt necessaria pro sainte corporis humani : imo

W l)K P\\\\\ VITAK SF'TRÎTIJAF.IS

trequentcv suni noxia, dum non prodest, quod

delectat. Si dimiseris propter Ghristiim haec,

non dubito quin tlbi parabit in dulcedine Chri-

stiis Dominus cibum consolationis spiritualis,

eliam in alio cibo. qno contentus es proptcv

(vbris tum.

Et ul melius, et 'acilius possis a qaibuscum-

que Yolueris abstinere, ponas in corde tuo,

quando vadis ad mensam, quod pro peccatis luis

debes in pane et aqua abstinere : nnde panis so-

ins sit cibus, pulmcntuni tamen non ])ro cibo

adjicias, sed ut possis panem convenientibus dc-

glutire. Tene, (juod si boc posueris in corde

tuo, videbilur tibi magna pictantia, habcre ali-

quid de pulmento. Et observes, quod non ponas

oiïas multas in paropside, sed sufficiat tibi pa-

nem intingere. Quando vero pulmentum non

babueris, comedas panem et dimidium, vel pau-

lo pkis. Quando bis comesturus es,naturae satis-

facias, etiamsi taUa non habcres.

De multis tabbus actibus, quos tibi expri-

mere non possum, te instruet Cbristus, si ad

ipsum ex corde recurreris. et totam spem in ipso

posueris. Quis enim exprimere valet modos in-

numeros, quos tibi Deus demonstrabit ?

Sis etiam attentus, ne sis de illis qui fmemnon faciunt in edendo : imo quam citissime

1)1. M(JIK) .STVNDl 1\ MENSA /| 5

jjolciis le expédias, servata débita lioiieslaLe, iil

iiuigis lectioni possis attendcre.

3. Dum a meiisa surgis, ex loto curde regra-

lieris Allissimo, qui tibi conlulit bona sua, et

f[ui libi \irlatem aliquam juaestiterii, ne tibi seii-

siialilas praevaleret. Non parcas voci tuae, sed

secundum possil^ilitatem tuam gratias âge bono-

runi omnium largitoii.

O carissime, cogita, quam innumerabiles sunt

pauperes, qui delicias maximas reputassent, si

habuissent tantummodo j^aneio, quem tibi cumaliis cibariis Dominus ministravit. Ita enim ve-

raciter debes cogitare, quod Cbristus est, qui

tibi dédit ; imo plus, quod in mensa ipse tibi

servivit. Vide ergo cum quanta disciplina, cumquanta reverentia, et maturilate, et tremore, de-

bes in mensa consisterc, ubi vides praesentialiter

Deum tuum in propria persona ministrare. Oquam beatus esses, si tibi desuper daretur men-

talibus oculis ista conspicere ! A'ideres enim

sanctorum multitudinem copiosam cum Christo

per totum refectorium discurrere.

Caput YI

De modo perseverandi in sobrietate.

I. !sihil sibi, &cfl Doo omnia attribuere, nec quemquani judi-

care. i. Oaaro mvilti non persévérant,

1. lit autem in tali modo sobrietatis, et absti-

nenliae jugiter persévères, sta jugiter in timoré,

et a Dec haec te habere totaliter recognosce ; et

ab ipso perseverantiam pete.

Et si non vis corruere, noii alios judicare, nec

contra eos indignationis spiritu movearis, si eos

vides in edendo debitum ordinem non servare :

sed eis compatiaris ex corde, et pro eis ora, et

eos in corde tuo quantum pôles excusa, cogitan-

do quod tu non potes aliquid, nec ipsi possunt,

nisi quantum Chrislus porrigit nianum suam ;qui

non pro meritis tribuit, sed pro suae benepla-

cito voluntatis.

2. Si haec cogitaveris, firmus eris.

Nam quae est causa, quod multi quandoque

incipiunt multa facere in abstinentia, et in aliis,

qui non persévérant, corpore languente, vel spi-

ritu frigescentc 1^ Gerte nuUa alia, nisi propter

])i: MODO l'ERSEVEUA.NDI IN SOlUllETATE'\-J

eoriim elalioiiein et praesuniptioncin. cluiu de se

praesumentes, aliis indignantur, eos in cordibus

suis judicando. Et ideo Deus subtraliit ab cis

donum suiiiii, et \cl spiritu IVigescunt, vel ex

indiscretionis vitlo plus facientes quam oporteret,

in inlirinitaleni incurrunt : et sic tandem dumad restaurationem corporis intendunt, in hoc

(pioque metas excedunt ; efficiunturque gulosi

plus quam alii, quos primitus judicabant, sicul

ego de quibusdam cognovi. iSani istud commu-niter accidit, quod quicumque alium in aliquo

judicat, Deus tandem permittit eum in eumdemdefectum cadere, vel majoreni.

3. Ergo servias Deo in timoré ; et quando-

cumque te sentis in exaltatione ob menioriam

beneliciorum, c[uae tibi donavit Altissimus, ap-

préhende discipUnain increpationis et propriae re-

prehensionis, ne qiiando irascalur tibi Dominufi,

et pei'eas de via jiista *. Si sic feceris, stabilis

permanebis.

Ecce indicavi tibi modum Altissimo gratum,

contra gulae dominium ; ad quem pauci pertin-

gunt, qui non excédant, vel plus vel minus

edendo, vel débitas circumstantias non ser-

vando,

I. Ps. Ù, II.

Caput Vil

De modo regulandi corpus circa somnumet vigiliam.

i.Ouanlum iiccossiiii;i luu'c ro^ulalio. i. Pnt piaxi rogulac.

I. Post lioc, nitaris circa soriinmii, el vigilias

moduni debitum custodiic ; in qno valde diffi-

cile est haberc niensurain.

Ubi nota, quod duo sunt, in quibus speciali-

ler imminet periculum corpori, et per conse-

quens anima', si discretionis limites excédas,

scilicet, in nimia abstinentia, et vigilia inordina-

ta. Nam in aliis virtutum exercitiis, non sic est

periculum in excessu.

Et propter hoc diabolus habet istam astutiam

fmaliter^ quod si videt hominem spiritu ferven-

lem, immittit illi suggestiones, ut faciat absti-

nentias, et vigilias magnas, ut per hoc inducat

eum in tantam corporis debilitatem, quod infir-

metur, et debilitetur^ atque ulterius ad nihil va-

leat ; imo, ut supra dixi, ut phis postea come-

dat, et dormial, quam alii. Et lalis nunquam

DE MODO UEGULANDl GORPIJS ClllCA SOAOLM 49

audet resuniere exercitiuni in vigiliis, et absti-

nentiis, recognoscens se per talia infirmitatem

incurrisse, sibi diabolo suggerente, et dicente :

Non facias lalia ; nescis quod ob talia fuisti in-

firmiis ? CLun tamen non fuerit per vigilias, et

abstinentiaiu infirmatiis, sed quia in his discre-

tionis tramileni non servavit.

Unde lionio simplex crédit, quod, cum talia

habeant speciem boni, non possint esse nisi a

Deo. Et, Deo permittcnlc, hoc fit maxime,

quando talis primo cum magna humilitate, et

tremore, et cum instantia orationum nonrecurrit

ad Deum, qui eum illuminaret, et dirigeret,

quando non reperiret hominem directorem. Ho-

mo enim, qui sub obedientia sancta consistit, et

continue régula directionis dirigitur, et instrui-

tur, a talibus deceptionibus tutus est, etiam si

ipse pater spiritualis aliquando aliqualiter erra-

ret. Deus enim, propter humilitatem obedien-

tiae, totum sibi disponit ad bonum, sicut

probari posset multis auctoritatibus et exem-

plis.

2. Itaque circa somnum, et vigilias, talis mo-

dus poterit observari : ut scilicet, tempore aes-

tivo, post prandium, postquam campana pro si-

lentio est pulsata, quieti membra componas*

Etenim illud tempus ad spiritualia exercitia mi-

Ol^LS. ASC. —'l

;)() DE PU.VXi \1JAK SI'IIUTLALIS

iiiis apUiiu esl, cl pcr liuc in iiocle ampliiis po-

leris \igilarc.

Hoc tamen generaliter Jcbes observare quo-

liescumque vis dormire, ut semper, vel psalmos

rumines, Ael spirituale aliquicl mediteris, quod

etiam somnuni intercipiat, et quandoque tibi in

imaginatione praesentetur.

In sero, hoc communiter habeas, ut non mul-

tum vigiles. Nam per vigiliam serotinam impe-

ditur attentio, et devotio in matutinali officio.

Est enim communiter lalis somnolentus, gravis,

et indevotus, quando nimis vigilat in sero. Imoaliquando ex toto a matutinali officio cogilur

remanere.

Igitur statue tibi aliquas brèves orationcs, \el

aliquam lectionem, vel meditationem, quibus in

sero, antequam dormias, breviter occuperis. El

inter illas meditationes, si in hoc fertur tua devo-

tio, polest mens tua ferri ad ea, quae in Passionc

Domini illa hora contigerunt, et similiter faciendo

in aliis horis, juxta modum, quem habes a

S. Bernardo traditum, vel prout tibi Dominusinspiraverit. Non enim est omnium devotio uni-

formis, sed alius plus alio excita tur. Aliis enim

sufficit in sua simplicitate in foraminlbus petrae

hahitare '.

i. Gant, li, i4.

Caput VIII

De studio et oratione.

1 Lectioni et studio débet souiper conjungi devota oratio. >.. VIiiu".

cxcrcltio inagis favet hoia matiitina. 3. Lectus duritics ad

iiiane suiiïenduni valde utilis.

1. JNuUus lamea, quantumcumqiic pollens in-

genio, débet dimittere ea, quae possunt eimi ad

devotionem cxcilare; imo cjuae legil, \el studcl,

débet ad Christum reilectere, cum ipso loqiieiido,

et al) ijoso intelligentiam poslulaiido.

Saepe,dum actu studet,alibro débet ad horani

ocidos avertere, et, oculis clausis, se in Christi

plagis abscondere, et itéra to se ad lil^rum con-

vertere.

Etiam quandoque débet a studio surgere, et in

coelum llexis genibus ali([nam ignitam orationem

cum brevitate ad Deum fundere ; vel etiam oellam

egredi, et Ecclesiani, claustrum, vel capitulum

circumire, secundum quod impetus sj^iritus

confert ; et aliquando oratione formata, vel in~

formi, per gemitus et suspiria de ebullitione

OA l)i: mi-WJ \1TAE SrUllTLAI-lS

(•or(^lis divimini auxiliuiii iinplorando, voLa sua

et tlesidcria Altissiiiio praeseniando, sanctorum

ad haec auxilium implorando. Et illnd ncgotiiim

cjuandoque agi tu r sine Psalmis, et sine quibus-

cunK[ue oralionibus exterius ibrmatis verbo ;

([uaïuAis ali{[uando initiuin sumpserit vel ex ali-

quo \ersu Psahni, \el alterius Scripturae, sive

alicujus sancti, aut a nobis interduiii, Deo inspi-

rante interius, ])ro])rio desiderio, Ael cogitalu

adinventuni.

Cum autem ille ferxor spiritus tnuisierit, qui

coiiiniuniter paruin durât, j)otes ad menioriani

rcvocare, quae paulo an te studueras, ettuncdabi-

tur tibi clarior intellectus. Quo facto, iteralo ad

studium redeas, vel ad lectionem, et iterato ad

oratioueni, et sic alternando commutes. Nam per

hujusmodi commutationem, in oratione majorem

reperies dcvolioncm, et in sludio inlelligentiam

clariorem.

•j. Iste autem lervor devotionis post studium

lectionis, licet quacumque hora indifferenter ve-

niât, secundum quod ilie dignalur immittere, qui

suaviter disponit omnia, prout vult, tamen com-

muniter post matutinas ampbus evenire consue-

vit. Et ideo in seroparum vigiles, ut totum spiri-

tum post matutinas in studio, et oratione \ aléas

occupare.

DV SïTDTO ET OU.VTTO>r: i),>

ïgiini" iii noc'e diim aiiclis liorolo^i^lmii, vol

quodcumque signum, statim exciissa omni pigri-

tia a strato disceclas, ac si ibi esset ignis accensiis ;

ot, flexis geiiil)us, cum foryore alicfiiam oralio-

iioni elVandas, salleiu Ave Maria, vol alind in

quo animus tiius magis inflammatur.

[\. Lbi iiola qiiod, ad hoc, ut faciliter, et sine

nioiestia, imo cum f[uadam alacritate surgas,

nudtum facit, si supra stralum durum dormias,

ot jaceas indutus.

Hoc débet hahero gonoraliter servus Dei. ut

omnem moUitiem, et compiacentiam fugiat, il a

tamen, quod discretiouis limites non excédât.

Habeas igitur stratum depaleis, quas quanto am-

plius expressione duriores exstiterint, tanto gra-

tioies debes babere, et super ipsas sufliciat tlbi

fasciatam, seu coopertorium babere;pro tegu-

mento autem contra frigus unam, vol duas. pro

toinporum cbAcrsitale, secundum f|iiod tua né-

cessitas postulabit.

Ad caput autom sacculum plénum paleis ha-

beas, et fugias mollitiem pulvinaris, et similiter

omnes molli ties ahas consuetas, sicut de sudariis

sub maxilla, vel ad collum, seu ad zonam, nisi

forte de nocte in aestivo tem]:>ore propter sudorem

.

Nam lalibus natura non indiget, sed sunt quae-

dam maiae consiiolndines introductae, Dormias

."i^I TiV PIWXT YFTKF SPIRTTUAT.IS

etiam indulus, slcnl. de die, nlsi quod solularos

debes extraliere, et corrigiam relaxare. Potes ta-

men tempore acstlvo magni aestus, cappam dctra-

licre, et ciim solo scapulari cpiiesccre. Si per

Istiirn moduni dormias, non erit libi molestuni

surgere, hno cllo, et cuni alacrltate consur-

ges.

Caput TX

De matutinis et aliis horis dicendis.

I. Officîum de Beata Virgine quomodo recitandum. 2. Divinx

officii pracparatio. 3. Ejusdein recltalic, cpioad hominem inte-

riorem. /(. Quoad homineni exterioreiii. 5. CIrca praedicta an-

notatio.

1. Diim igitur officium De Beala Virgine cil-

cil ur, slans in ostio cellae tiiae, non apodiatus,

secl super pedcs tiios, cum omni attentione, com-

petenti voce, distincte, et alacriter dicas officium

Yirginis gloriosae. Et te sic habeas, quasi eamcerneres corporalibus oculis coram te.

2. Officio Virginis terminato, et compléta cor-

poris necessitate, ad ecclesiam vadas, vel ad

claustrum, prout majorem devotionem invenies.

Ubi nota, quod servus Dei cundo et redeundo ad

cellam, vel quemcumque alium locum, non dé-

bet esse otiosus corde ; sed, yel psalmos, vel

aliquid spirituale ruminare. Potes tamen, ante

incboationem officii, cliorum intrare et aliquid

spirituale praemeditari, ut devotius, et attentius

cum aliis psalmos valeas decantare.

.")() DE PRAXI VITÀE SPriHPl ALlS

3. Pulsalis igitur matutinis, et factis veniis,

vcl inclinationibus, psallendo sta super pedes

luos, non amodia lus, sed corde, et corpore sla

viriliter corani Deo tuo ; et ipsius laudes cumomni alacritate décanta, recogitans quod sine

dubio sancli AngeJi sunt praesentes, in quorum

conspectu psallens Deo, eos debes continue re-

vereri : utpote qui faciem Dei Omnipotentis

Patris, qui omnium creaturarum est creator, in

coolis vident \ quam tu nonchmi nisi per spécu-

lum in aenigmate coutemplaris ^

Nunquam parcas voci, quantum potes, dis-

cretione régente. Non praetermittas iota unum,

tam de psalmis, versibus, dictionibus, et syllabis,

quam de voce. Et si non potes aequali voce cumaliis, tamen cum voce submissa. Et si potes,

psabiios, et hymnos cantes in libro.

Dum intellectum babes in jisahiiis, et ceteris

orationibus, ut consolalionem spiritus reportes,

tune oportet le esse solbcitum, ut in aclu exie-

riori, scilicet in gestu corporis, et sono vocis,

aliquid non appareat levitatis : sed tune speciali-

ter oportet te conservare mentem, et debitam

gravitatem. Nam spiritualis laetitia in quamdam

1 . Mallli, xviii, lo.

2, I Cor. \m, ij.

i)K \f\ri iiMs F.r \Lfis iioius uicendis jy

convertitur levitatem, nisi freno discrelionis acLiis

comprimatur extrinsecus.

Toto conatu tiio facias, ut psallas spirita et

mente '. Nam magnus labor est homini, piaeci-

piie incipienti, nonduni in Deo roborato, tem-

pore psalmodiae, mentem ab evagatione constrin-

eorc.

4. Semper in cboro lencas locnm Inum, et

communiter te ponas in uno loco, nisi forte alins

venirei, ciii merito cedere oportet.

Si in cboro praevideris aUffuem defectum, per

te, vel per abnm stndeas implere. Lnde nota,

quod Deus gratum baberet, si pridie praevideres

rubricas, et omnia dicenda in cboro, et paratus

esses ad omnes defectus, et negbgentias aborum

supplendas. Sed caveas, qnod dum in cboro est

abqna controversia circa ea qnae sunt dicenda,

vel cantanda, ne tu os tuuni aperias, etiam si

certus esses de eo qnod dicendnni esset. Sed

mnbi quandoque pro uno niodico multum bti-

gant. Minus malum esset errare, quam litigare.

Si autem unico verbo posses errorem cbori corri-

gere, tune facere debes, speciabter si tu es de

provectioribus in cboro. Si autem te Aides spiritu

impatientiae agi tari, mebus est quod In studeas

motum animi tui subjugare.

l. 1 Cor. xiy, i5.

7)Si DE PRAM MTAT SPTRITT'ATJS

Si niilcm alif|uls jiialc legil, vol (\'inlal, voJ

quocnmque modo inopte se liabet, non snbmui-

mures, \c\ corrigas. Est enim species cujusdani

jactantiae talis correctio. Idem in lectiono, quan-

tumcumque qiiis maie, et inepte légat, noc etiam

aliquod signimi facias : quia hoc est signuin

mentis vento elationis inflatae.

Quando multi subito currunt ad aliqnem de-

feclum snpplendum, non te ingéras. Si autem

nulliis csset supplens, tune cum omni modestia

ad supplendum occurras : sed si potes, taliter

defectum anticipes, ne valeat depreliendi. Ga\e

tamen ne duas lectiones immédiate legas, vel duo

responsoria, nisi tantus esset defectus, et maxime

ubi est multitudo fratrum. Item non de facili te

ingéras, si juvenis es, ad dicenda ea quae pertinent

adantiquos.

Non circumferas oculos hinc inde ; nec all-

quem videas, quid faciat, vel quomodo se ha-

beat : sed oculis in terram demissis, A-el sur-

sum erectis, vel clausis, A^el ad librum, stes.

Semper quando dicis divinum officium, dumstas, vel sedes, non teneas manus sub mento,

sed sub cappa, vel scapulari : ubi condecens

est semper cappam liabere. Non teneas unumpedem super alium, vel tibias divaricatas ; sed

cum omni modestia, ut qui es in praesentia Dei

I)F. M\Tl)Tf\rS FT VTJTS HOniS DTCENDIS .')()

tiii. Cavoas, ne digitos toneas in naribns. Snnl

enini aliqui, qui. in hoc, et talibus miseriis, non

sine dialDoli stimnlatione occupantur, diver-

tentes a divine officio, et indevotionem non mo-

dicam ostendentes. Mniti laies actus particulares

occurrnnt, Cfui non ])0ssunt exprimi : sed si hu-

niililalem habueris, et integram caritatem, de

omnibus unctio te docebit K

T). Tu, qui legis, attende, quia cum hic po-

nantur multi a('tus qui ad omneni circumstan-

tiam variantur, non propter hoc improbes, si

aliquando aUter fieri oporteret, sicut de loquendo

in choro, cum error a]:>pareret : quia ad anti-

quum bene pertinet emendare. Generaiiter ta-

men verum est, quod servum Dei htigare non

decet ^ Minus malum est, patienter tolerare

errorem, quam contentionibus deservire : quanto

magis in choro, ubi taies contentiones scanda-

losae, et attentionis, ac tranquillitatis mentis

sunt conturbativae.

Similiter, cum dico, quod semper légat, vel

cantet in choro. Quandoque enim ])osset oriri

talis in mente devotio, quae ex cantu impediie-

tnr, quod melius esset apud se dicere offirium.

1. I Joan. 11, ?-.

2. II Tim. 11, a'j.

()0 HE l'HWI \V\\E SPir.ITljAI.IS

])iaocl])uc u])i alii cssciit, qui sulficerent ad can-

tandum : et sic de multis aliis, prout melius te

docebit Altissimus, si, contemptis omnibus, ei

corde simplici volueris adhaerere. Non enim dé-

bet sibi quisque faciliter credere, ut oppositiim

faciat, nisi longo virtutum exercilio discretionis

spiritum sit adeptiis.

Gaput X

De modo praedicandi.

1. (^uuinotlo piaedîcaaduni. •!. Oiiuinodo coiilcssioucs

aïKliciiduiu. .'). CiiriUis a Dco s;icpc postulandu.

I . In praedicatioiiibus, et exlioiiatiunibus

iilcrc eloquio simplici, et confabulatioiie donies-

tica, ad declaiationeiii actuuin particiilarium.

Et quantiini potes, insiste cum exemplis, iit qui-

lihet peccator, liabens illud peccatmii, >»idealar

percnli, ac si illi soli praedicares : taliter tamen,

quod verba vidcantur ab animo procedere, non

snperbo a ci indignanti, sed magis ex visceribus

caritatis, et pietatis paternae : sicut pater con-

dolet peccantibus fdiis, vel infirmitate gravi,

vel in fovea grandi jacentibus, quos nititur ex-

trabere, et liberare, et fovere sicnt mater, et

sicut qui gaudet de profectu eorum, et de gloria

Paradisi sperata.

Talis enim niodus consuevit esse proficuus

audientibus. Nam de virtutibus, et vitiis locu-

tio generalis paruni excitât audientes.

Gj DL PKVXl VITAE SriUlTLALlS

2. Item in coiilessioiiibiis. ut, sive blande

tractes pusillanimes, sive terrcas induratos. sem-

per viscera carilalis ostendas : ut semper pecca-

tor sentiat. cpiod verba tua ex pura c^ritate des-

cendant. Et ideo caiitativa veri)a, et dulcia sem-

per pungitiva praecedant.

.">. Tu. itacpie. cpii desideras proximorum ani-

mabus esse utilis. primo ad Deum ex toto corde

recurre, et liane petitionem ab eo suppliciter

postula, ut tibi illam caritatem largiri dignetur,

in qua est summa virtutum. per cpiam possis

pcrficere quod optas.

Caput XI

Remédia contra aliquas tentationesspirituales.

Tenlafioiios circa oa quac sunl ad Deum.

Ad lionorem Domini nostri Jesu Chrisli, di-

cam libi remédia contra aliquas tentationes spi-

rituales. quae in isto tempore abundant in terra,

ad ])urgandum, et probandum electos. Quae

quamvis expresse, et manifeste non sunt de

aliquo principali articulo fidei ; tamen qui bene

respicit, cognoscit quod sunt in periculo des-

truc tionis principalium articulorum fidei, et

quod praeparant cathedram, et sedem Anti-

cbristo.

Quas tentationes nolo exprimere : non enim

ponam materiam, et occasionem scandali, seu

offendiculum, ad imperfectionem '; sed mons-trabo tibi, per quam spiritualem discretionem

debcs te regere, si non vis esse victus a prae-

I, Id est, viria imperfectis et siiûplicibus.

6/i Di: PKAM MIAE SPUUTlJ VLIS

dictis leiiUiliollibLis. Et quia pracdicLae leiila-

liones \eiiiunt diiobus modis, primo quidem per

suggestionem, et illusionem diaboli, qui de-

cipit hoininein in regimine quod deberel haberc

erga Deuiii, cl in boc quod est Dei ; secundo

])er coiTuptam doclrinam abquoruni, et eoruni

niodum Aivcndi, qui jain vcncrinit in praedictas

Icntaliones : ]>ropler boc aoIo tibi dicere, quodregimen debes baberc crga Dcum, cl iUud

(piod est Dei, si \is esse imniunis a praedictis

tentationibus ; etpost. quoniodo debes régi erga

abos, quantum ad doctrinam, et modum viven-

di eorum.

I. Prinuun ergo remedium contra tentationes

spirituales bujus temporis, (pas procurât dia-

bolus in cordibus aJiquorum, est, quod illi qui

volunt se subdere Dco, non desiderent per

orationcm, acI per contemplalionem, yel per

aba opéra perfeclionis, visiones, vel re^elationes,

vel sentimenta^ quae sunt supra naturam, et

supra communem cursum eorum, c]ui dibgunt

Deum, et timent per verissimum amorem :

quia praedictum desiderium non potest esse

sine radice et fundamento superbiae, etpraesum-

ptionis, vel inlentionis abcujus vanac curiositatis

circa Deum,, vel sine fragibtate iidei. Et propter

hune defectum, justitia Dei dimitlit animam,

REAIEDT/V CONTRA TENTATIONES SPTRÏTFALES 65

([iiac liabol anledirluin dosideriiim, et permittit

oaiu vciiiro iii talom illiisionem et tentationcm

diaboll, por falsas visiones, et revelationes, et

falsas sediictiones. Pcr quem modum seminat

niajorem partem tentationum spiritualiiim hnjus

lemporis, et radicat eas in cordibiis illorum, qui

sunt nuntii Antirluisti, secnnchim cpiod poteris

videre per subsequentia.

Debes enim scire, quod verae revelationes, et

sentimenta spirituab'a secretoruni Dei, non ve-

niunt per antedictum desiderium, neque per

aliquem conatum, seu studium, qnod anima

habet in se ; sed tantum veniunt para bonitate

Dei, in animam, quae est in magna humilitate,

et in magno desiderio Dei, et reverentia. Nec

etiam exercitet se in magna humilitate, et timoré

Dei, propter hoc, ut hujusmodi habeat visiones,

et revelationes, et sentimenta supradicta : quia

in idem delictum caderet, in quod per supra-

dictum desiderium.

2 . Secundum remedium est, quod in anima

tua in oratione, vel contemplatione, non sus-

tineas aliquam consolationem magnam. vel

parvam, ex quo tibi videretiir, quod fundaret

se in praesumptione, et aestimatione tui ipsius,

et postquam ducit in abusionem proprii honoris,

et reputalionis, et ex quo suggerit menti tuae,

OPUS. ASC. 5

()(> i>E i>m\i NiTVF, siMim'("\r.TS

te dignum esse vel hiijus vitae gioriae, et laii-

clis, vol paradisi. Quia scias, quod anima, quae

consentit in tali consolatione, venit, et incurrit

in phires malos errores : ([uia Doniinus per

suiim justnm judicium permittit potestatem dia-

J)olo augmentandi praedictam consolationem, et

accclerandi, el iniprimendi in dla anima falsis-

sima, et peiicalosissima sentimenta, et alias

illnsiones, quas consolationes crédit, et putat

esse veras. Heu ! heu ! Deus meus, quot per-

sonae sunt deceplae per istum modum ! Et

scias pro certo, ([uod major pars raptuum, imo

rabierum nuntiorum Antichrisli, venit per istum

modum.Et proptor hoc cave ne in tua oratione, vel

contemplai ione, sustineas aliquam consolationem

,

nisi illam, quae venit per perfectam notitiam, et

completimi sentimenlum tuae humilitatis, etim-

perfectionis ; et quae iacit perseverare diclam

notitiam, et antediclum sentimenlum in te, et

ducil in magnitudinem, et in allitudinem Dei

per altam reverentiam, cum magno desiderio

honoris Dei, et gioriae ; et quod antedicta con-

solatio fundetur in praedictis.

.'). Tertium remedium est, quod omne senti-

mentum, eliamquatumcumqae altum, etomnemvisionem, quantumcumque sit sécréta, et se-

UEMEOn CONTRV TFATVTrOXES SPIRITU/VLES Gy

crcto tibi appareat, quaecumque sit ; ex quo du-

cit cor tuum ad opinionem, vel infectionem

conlra aliqnem articulum fidei, vel contra bonos

mores, et maxime contra humilitatem, vel con-

tra bonestatem, exborrescas ; quia sine dubio ex

parte diaboli venit.

Et si apparot tibi aliqua visio sine hujus-

modi sentimento ; de qna sis certus, quod Aenit

ex parte Dei, et propter quam sis certifîcatus in

corde tuo, quod illud, ad quod inducit visio,

est Deo placitum : noli te firmare in dicta vi-

sione.

\. Quartum remedium est, quod si per reve-

lationem, vel sentimentum, vel alium modum,cor tuum moveatur ad faciendum. aliquod opus,

et maxime opus grave, et notabile, non tibicon-

suetum, de quo non habeas certitudinem an Deoplaceat, imo dubites rationabiliter : contrahas

moram ad faciendum dictum opus, usquequo

inspexeris omnes circumstantias, et maximefmales, etcognoscas quod Deoplacet. Non tamen

quod tu judices per te tuam opinionen ; sed, si

potes, per testimonium sacrae Scripturae, vel

exemplum imitabile sanctorum Patrum. Et

dico, (( exemplum imitabile »; quia, secundum

B. Gregorium, aliqui sancti fecere aliqua opé-

ra, quae non debemus imitari, quamvis bona

68 DE PRAXI YITAE SPIRITUALTS

essent in eis ; secl clebemns oa habere in ad-

miraiione, et reverentia. Et si per terne tip-

sum non potes venire in notitiam an placeat

Deo, petas consilium a personis approbatis in

vita et doctrina, et consilium totius verita-

tis.

Caput XII

Remédia contra aliquas alias tentationes.

1. Tentaliones ciixa ea ijuac t>uni ad homint;!). 2. Remédia

quaedam geiieralia.

Post haec dicam tibi aliqua remédia, quae

debes attendere per tometipsum circa aliquas

personas, quae seminant dictas tentationes per

suam vitam, et doctrinain.

1 . Primum quod debes attendere circa taies

personas, est, quod non habeas magnam aesti-

niationem visionuni earuni, nec sentimentorum,

nec raptuiun ; imo si dicerent tibi aliquid, (piod

sit contra fidem, et contra sacram Scripturam,

aut contra bonos mores, abhorreas earum vi-

siones, et sentimenta tanquam stultas dementias,

et earum raptus sicutrabiamenta.

Tamen sive dicant, sive judicent in hoc quod

est secundum lldem, et sanctam Scripturam, et

secundum Sanctos, et bonos mores, noli sper-

nere. quoniam sperncres quod est Dei ^; tamen

1 . l Thés. \\, lio.

70 DE l'KAXl VITAE SPIRITUALIS

non conlîdas iotaliter : quia saepe, et maxime in

tentationibus spiritualibus, l'alsitas inducitur,

seu absconditur siib similitudine veritatis, et ma-litia SLib similitudine boni, ut diabolus possit

saepe, et melius mortale venenum sine suspi-

cione difTundere.

Et ideo credo, (juod plus piacel Dco, quod

visiones, et sentimenta, et raptus, qui, secundum

quod dictum est, babent similitudinem veritatis

et bonitatis, dimittas ire pro tanto quantum va-

lent ; nisi contingant aliquibus personis ratione

sanctitatis, etdiscretionis, ac eorumbumilis pro-

bitatis, de quibus certum est, quod praedictae

personae non possunt decipi per illusiones, nec

per ingenium diaboli. Et tune, quamvis sit

pium visionibus, et sentimentis tantarum pei-

sonarum consentire; tamen securum est, non

totaliter crederc in eis ratione sui, propter

rationem praedictam ; sed quantum concordes

sunt cum iide catholica, et sacra Scriptura, et

bonis moribus, et verbis sanctis, ac doctrina

sanctorum.

\i. Secundum remedium est, quod nec prop-

ter magnam devotionem, nec propter magnaiu

vitam, nec propter clarum intellectum, nec prop-

ter aliquam sufficientiam aliam, quam vides in

aliqua ])crsona, >cl aliquibus personis, scquarls

UEMEDIV COMUV TK.M'ATlO>Eï5 SPIRITCALES^ 'l

eorum consilia, nec eoruni niodos ; ex quo co-

^noscis claro, el multum ralionabililer, quod

eorum consilia non siinl secunchiin Deoin, el.

^eraiu discrelionem, eL per vitam Jesu Christi

et sanctoruin nioiistratani, et per sanctam Scrip-

turam in diclis sanctornui praedicatam, et noti-

licatam. Et propter hoc non timeas, quod sper-

nendotalia consilia eorum, peccesper superbiam,

et praesnmptionem, dum hoc lacis propler

zeluni, et aniorem veritatis.

3. Teiiium remedium est, quod lugias, et

vites familiaritates, et societates illorum, et illa-

rum, qui, vel quae dictas tentationes seminant,

et dilïundunt; et vites illas personas, quae sus-

linent, et laudant eas ; et noh audire eorumverba, nec collationes eorum, nec modos eorum

veUs videre : quia tibi daemon subminis trahit, et

oslendet magnum signum ]3erfectionis in phi-

ribus eorum verbis, et mocb's : quae si velles

accipere, et ilhs credere, venires, et rueres in

pericula, ruinas, et praecipitia errorum illo-

]'um.

Hcjiiedia (jeneralia. i. Primiun remediumest, quod te existente in tentatione sphituah,

per quam es in dubio, non incipias ex tua

propria vohintate ahquid notabile, tibi ante in-

consuetum : sed cor tuum refrcnando, et volun-

72 DE PliAVI \1TAE Sl'lKliUALlS

taleiii, c'xspectes liumiliter, et cuiu Iremore,

et revereiitia Dei, usquequo Deus cor tuum cla-

rificet.

Quia scias pio certo, quod si existendo in

dicto dubio, ex tua propria voluntate iiiciperes

ali([uid notabile inconsuetum tibi, non posses

exire ad bonum finem. Et intendo dicere, de

incij)iendo opéra notabilia, et inconsueta, super

quae est dubium antedictum.

'2. Secundum remedium est, quod propter an-

tedictas tentationes, si eas habeas, non dimittas

aliquod bonum, quod incoepisti, dum non eras

in tentationibus antedictis. Et maxime non debes

dimittere orare, nec confiteri, nec communi-care, nec jejunare, nec opéra pietatis, et bumi-

btatis ; Kcet consolalionem non invenias in ope-

ribus antedictis.

,'3. Teilinm remedium est, quod si tu es im-

jiiunis a praedictis, sic, quod nunquam babue-

ris. vel quod quantumcumque habueris, fueris

liberatus ab eis ; dirige cor tuum et inLellecLum

ad Deum, recognoscendo humiJiter gratiam Dei

tibi factam, et eidem ex corde mul toiles, imo

indesinenter regratieris super boc. Et caveas

tibi, ne boc, quod babes per puram gratiam, et

bonitatem Dei, veHs attribuere virtuti, vel sa-

picntiae luae, \el merito luo, sive tuis mo-

REMEDIA CO-MKA. TE-MAilO.NES SPIIU'l UALES jS

libus, iieque quod fuerit facluin a casu, sive a

ibrtuiia : c(iiia, secimdiuii quod dicunt saiicti,

hoc est princi[)alias, per (piod Dcus beneficiuni

suae gratiae aul'ert, et sublrahit homini, etper-

mittit euin subjici tentationibiis, et illusionibus

diaboli.

/|. Quarluiu reiiicdiuni est, quod si teiitatioiies

antcdictas babeas, leva cor tuum, et intellectum

tuuni ad Deum, quaerendo buuiiliter hoc, quod

erit ei honorabilms. et tuae aiiiniae salubrius

super tui tentatione, suljjicicndo tuani vohinta-

tein voknitati divhiae : quod si ilh placet, ut

persévères in ilhs tentationibus, simihter tibi

placeat, ut Deani non offendas.

Caput XIII

De rationibus excitatoriis ad perfectionem.

Oualuordccim ralionos successive proponuntur.

Quia placet mihi iiiultuiii de hoc, quocl coe-

pisti, bono ad honorem Dei, et desidero non

solum, quod persévères, quiii imo ut ascendas

ad majora opéra virtutuni, vel saltem desideres ;

idcirco scril3am tibi allquas rationes, unde po-

teris cor tuum excitare, et movere ad majores

perfectiones omnimodae virtutis, quam non in-

coepisti nec poteris servarc per propriam virtu-

tem.

Prima ratio est : quia si inspicias quantum

Deus est dignus amari, et honorari secunduni

suam bonitatem, et sapientiam, et alias suas

perfectiones, quae sunt in eo sine numéro, et

sine termino : vidcljis quod hoc, quod credidisti

nmUum, et magnum ad honorem Dei, et secun-

dum bonitatem ejus, est minimum, et quasi

nihil in respectu ejus, quod deberet esse secun-

(lum (juod Deus est dignus. Istam rationcm id-

HATIOÎS'ES EXCITAI OUIAE AD PERFECTIOINE.Vl ']D

circo pono primam, quia principaliler debemus

altcndcre in omnibus operibus nostris bonorem,

et revercnliam, et amorem Dei, qui ox scipso est

dii^nus amari super omncm creaturani.

Secunda ratio est : quod si attendas despec-

lus, et vituperia, egestates, et dolores, et passio-

nem, quam tam amaram sustinuit FiHus Dei

propter amorem tui, et ut in boc âmes, et bo-

nores eum : cognosces quod parum est, quod

fecisti ad Deum amandum et bonorandum, se-

cundum quod lacère deberes. Ista ratio abior est,

et perfectior, quam sequentes ; et ideo pono eamsecundam.

Tertia ratio est : quod si cogites innocentiam,

et perfectionem, quam debes babere secundum

mandatum Dei, per quod teneris esse absque

onmi xitio, et sine omni culpa, et in plenitudine

virtutis totius, sicut est, quod debes amare

Deum ex toto corde tuo, et ex omni mente tua,

et ex totis viribus tuis : A^debis manifeste infir-

mitatem tuam, et distantiam, in qua es a prae-

dicla innocentia, et pertectione.

Quarta ratio est : quia si cogitas nmbitudi-

nem, et largitatem benefîciorum Dei, gratiarum

corporabum, et spirituabum, quae tibi et abis,

vel quae singulariter tibi sunt datae : senties

(piod lioc. quod facis, vel potes facerc propter

7^ DE JPRAXl VITAE SI'IUITLALIS

Dciim. iiihil est ad dicta benelicia reconipen-

sanda, et gratias Dei ; et maxime si cjus libe-

ralitatem attendas, et bonitatem.

Quinla ratio est : quia si cogitas altitiidineiii,

et iiobilitatem remuneratio]iis, et gloriae pro-

missae, et paratae illis, qui faciunt opéra virtu-

tuin ad honorem Dei;quoniam gloria tanto

major erit, quanto opéra erunt virtuosiora, et

majora : cognosces pro certo, taum meritum

esse niliil in comparatione tantae gloriae, et de-

siderabis lacère opéra virtuosa plus quam an te

feceras.

Sexta ratio est : quia si attendas pulchritudi-

nem, et generositatem, cjuam babent virtutcs in

se, et nobilitatcm quam recipit anima per supra-

dictas Airlutes ; et si attendas ad vilitatem, et

turpitudinem, quam babent vitia, et peccata :

conaberis, si sapiens fueris, ad amplius acqui-

rendum virtutes, et amplius fugiendum vitia, et

peccata.

Septima ratio est : si attendas altitudinem, et

jierfectionem vitae sanctorum Patrum, et eorum

multas, et perfectas virtutes : cognosces imper-

lectionem, et inlirmitatem vitae tuae, et tuorum

operum

.

Octava ratio est : tjuia si cognosceres magni-

tudincm peccatorum. cl nudlihKlinejn otïensa -

RATIO^ES EXCTTATORIAE AD PERFE^TTONEAf 77

ruin, (juae focisli conli-a Doum : cognosceres

quia opéra Ina, quao lacis, quantumcumqiie

bona sinl, nihil sunl ad satisfactionem per Yiam

justiliae de oflensis Dei.

Nona ratio est : quia si speculeris luiiversita-

tem, et pericula tentationum carnis, et mundi,

et diaboli : conal)eris assumerc majorem firmita-

tem, et niajorem altitudinem in omni virtute,

(juani feceris unquani : ut j^ossis in majori secu-

litate persislere contra dictas tentationes.

Décima ralio est : quia si cogites districtum

judicium Dei Qnale, et quod cuni apparatu bo-

norum operuni, et cum satisfactione de ofTensis

Dei, debeas venire ad dictum judicium : videbis

quod parum est, quod fecisti per bona opéra, et

poenitentiam, secundvun quod lacère debuisses.

Undecima ratio est : quia si tu cognosceres

brevitatem vitae tuae, et veritatem tuae mortis,

post quam non babebis spatium faciendi opéra

meritoria, neque poenitentiam : cognosces quod

cum majori corde, et studio, deberes facere bona

opéra, et poenitentiam, quam tu facis.

Duodecima ratio est : quia si animadvertas,

quod, qualitercumque incipias bonam vitam in

qùovis gradii, sine conamine et desiderio ad

majorem perfectionem, et altiorem vitam ascen-

dendi, non potest esse sine fnndamento prae-

-H m: l'iwM \rrvE sptritualis

SLimptipnis, et superbiae liùjus, quod incepisti,

nec sine inclusione magnae tepiditatis;, et nëgli-

gentiae ; et ex quo liaec duo mala includunliir,

non potest esse sine magno periculo vivendi in

multis viliis spiritnalibiis, secundum quod

nionslrare tibi possem, sed nimis esset longum

ad scribendum per litteras : non dubiio quin, si

velis tlictorum malorum esse liber et imniunis,

quantumcumque altam vitam incoeperis, tu ad-

huc conaberis in aUiori et perfection Ad ta esse.

Bernardus, super Psabnum : Qui habitai in ad-

jiitorio Altissimi, loquens de iUis qui sunt l'ervidi

in principio, et postea, credentes se aliquid esse,

tepescunt : « si scires, inquit, quam parvum

est, quod habes, et hoc ipsum quam cito perdes,

si non servaverit qui dédit ! »

Tertiadecima ratio est : quia si cogitas abys-

saba judicia Dei facta super abquos, qui diu

perseveraverunt in magna sanctitate, et in ma-gna perfectione, quod Deus deseruerit eos, prop-

ter aliqua occulta vitia quae se non credebant

babere : non dubito quin quantumcumquealtam vitam incoeperis, omni die levabis tuas

affectiones, et intentiones, deserendo omne vi-

tium plus quam feceras ante, appropinquando

te ad perfectam et integram sanctitatem : ti-

mendo ne forte in te sit vitium aliquod occul-

n\ii(»\r:s !• \(;i i A roiii \i: \i) l'nnpEcrTOMvM ~()

tuiii, propter qiiod merearis a l)eo deseri.

Quartadecima ratio est : quia si cogites poenas

iiircrnales damnatorum, paratas cunctis peccato-

rihiis ; credo qiiod levis ejil lil)i omnis poeniten-

tia, humililas, paupertas, el omnis labor, quein

in ista vita possis sustinere propter Deum, ul

évadas poenas supradictas ; et conaberis continue

ad tenendiun altiorem, et pertectiorem vitani,

timendo periculuni veniendi ad supradictas

poenas.

CapUT XIY

Supradictae rationes quomodo habeantefficaciam.

Ll efficaciam lial)oaTil supradiclao rationes, necessc est quodluoveatur et ipsa volunlas; (juod pro sinitulis succesi^ive

(lemonstratur.

Praedictas rationes plus in l:)revitalc tetigi,

quam explicaverim : ni lu addiscas in paucis

magna cogitare, sic quod quaelibet sit tibi mate-

ria altae contemplationis, et spatiosae.

Attamen scias, quod si Aclis proficere ex prae-

dictis rationibus, debes (bnnare non solum pcr

intcUectum, inio etiam est necessarium, quod

j^er certam afTectionem moveas Yohnitatem tuam

ad hoc, quod dicuntdictae rationes. Et ut melius

intelligas, repbcabo tibi sub brevi memoria

dictas rationes, ostendendo tibi qualiter dictae

rationes non habent efftcaciam in anima, nisi

formentur per alTectionem, et sentimentum spi-

rituale.

Prima enim ratio non habet Adgorem, nisi in

anima, quae babet magnum spiritum, et sentit

SrPRVDTCTAE R VTTOXES QrOAfODO F.FFTC VCES 8t

et contempla tiu" nobilitatem, et pedectionem, et

digiiitatem Dei, et conatur ad amandum Deum,

et honorandimi in omnibus, secundum quod

Deus est dignus.

SecLinda ratio non habet efficaciam, nisi in

anima, quae cordialem devotionem sentit in spi-

ritu erga caritatem et bonitatem Filii Dei, cpiam

nobis monstravitin sua propria passione, propter

nos accepta ; sic, quod anima desideret totis suis

viribus facere recompensationem Deo, de boni-

tate, et de caritate ostensa in passione.

Tertia ratio non proficit, nisi in anima, quae

sentit altitudinem perlectionis, quam requirit

Dominus, et praecipit esse in omni creatura ;

quae profunda ratione mandatum Dei conatur

adimplere, et cum magna voluntate venire in

dictam perfectionem.

Quarta ratio solum locum habet in anima,

quae per intellectus atlectionem recogitat magni-

tudinem, et nobilitatem beneficiorum Dei, et

gratiam ipsius ; et quae conatur rependere Deoservitium debitum secundum bénéficia recepta.

Quinta ratio habet valorem tantum in anima,

quae habet in aestimatione, et ferventi amoregloriam promissam in Paradiso, et quae habet

firmam fidem et speni veniendi ad illam gloriam

per bona opéra virtutum ; sic, quod dictis ope-

oin.s. ASC. —

8'> i)i: im;\\i ^it\f. spirttijalis

ribus conetur venire ad iJlam gloriam supradic-

tam

.

Sexla ralio non liabot pfficariani, nisi in

anima, ((uae lial^cl in lioiTore omnia vitia, et

peccata in abominatioiio ; et in magna compla-

centia, et amore, perfectionem Airtutum, et gra-

liae Dei, et hoc cum magno excessu, et altitn -

dîne.

Septima ratio babel solnm virlntem in anima,

cpiae lial^et in magna aestimatione vitas sanclo-

rum, cum desideiio imitandi. Et maxime intendo

dicere perfecte perfectoriim, sicut est Yirgo prin-

cipabler, Joannes Baptista, Joannes Evangelista,

et omnes Apostoli, et sic de aiiis.

Octava ratio non proficit nisi in anima, cpiae

aggravât offensas contra se, quas fecit contra

Deum ; et qiiae habet voluntatem magnam fa-

ciendi Dco justitiam, et satisfactionem peccato-

rum suornm pcr bona opéra, et virtuosa.

Nona ratio non habet locnm, nisi tantom in

anima, qnae sentit suam deljihtatem, et gravita-

tem et periculum tentationum : propter quod

conatur ad liigiendum occasionem cadendi in

tentationem, ad veniendum in securitatem gratiae

Dei.

Décima ratio non habet locnm, nisi in anima,

quae cognoscit peccata sua, et babet timorem et

MIM-aDiClAK UATI<)^E.S OUOMODO F.FFIC VCES 83

tremorem cordialem sententiae lirialis judicii,

quaoî dabitiir contra peccatores, qui non egerimt

poenllentiam de poccatis suis.

Undecima ratio non lial)ol. locura, nisl in

anima, cpiac habet timorem mortis, et habet

maf»ninn propositnm fociendi opéra merito-

ria.

Diiodecima ratio tantuiu prolicit animae, quae

sentit, vel iiitelligit, quod inchoare bonam vi-

tani sine conamine, et desiderio altiorern vitam

assumendi, non potest esse sine inchisione prae-

dictorum viliorum, et sine periculo grandium

malorum ejus, qui non vnlt fugere dicta Aitia et

pericula

.

Tertiadecima ratio non babet efficaciam, nisi

in anima, quae summe curai de sua sabite, et

timet séparationem a gratia.

Quartadecima ratio non liabet efficaciam, nisi

in anima, quae timet de ])oenis damnatorum,

sentiendo quod digna est venire in poenas su-

pradictas, propter olTensas quas commisit con-

tra Deum ; et quae vult, et conatur vitare

poenas antedictas per satisfactionem poeniten-

tiae.

Et nota, quod conclusio et finis cujuslibet ra-

tionis débet esse in du obus : primo, in senti-

mento propriae imperfectionis, et nihilitatis ;

H\ DE PRWl MIAE SPiniTlI\T,lS

deinde, in desiderio et conamine veniendi in al-

liorom vitani : sic, quod non sit sentinienlum

propriae imperfectionis et anniliilationis, siiic

desiderio, et conamine majoris perfeclionis, et

A^tae aliioris, nec e converso.

SLMMAKIA DOCTRINAE SPliUTlALIS

CaPL T 1

De duobus vitae spiritualis principiis.

1. Aversio n iiuhis y. Conveisio lolalis ad Christuiu.

j . Qui viill fugere, atqiie cvaderc laqueos, at-

que tentationes Antichrisli seu diaboli finales,

débet Iiabere in proprio sentimento sui duo.

Primo, rpiod sentiat de seipso, sicut de unq

corpore mortuo, pleno verniibus, et maie olenti,

et sicut de uno cadavere quod dedignantur vi-

dere intuentes ; imo superclaudunt nares prop-

ter ejus pessimum fetorem, et a\ertuntin^ faciès,

ut non videant talem ac tantam abominationem.

Sic expedit, carissime, lacère semper milii, et

tibi : sed plus mihi, quia tota vita mea fetida est,

totus fetidus sum, et corpus meum, et anima

86 SIMMARIA DOCTRIME SPIRITL.VLIS

iiica, et omnla quac intra me sunt, facce et pu-

tredine pcccalorum, et iniquitatiim foedissinia,

et abominabilissima suiit ; et, quod deterius est,

quotidie hune fetoiem in me seiitio recentius, et

copiosius reno\ arl

.

Et débet taleni felorem de seipsa sentire iide-

lis anima cum maxima verecundia coram Deo,

sicut coram illo, qui omnia videt, et sicut si

esset coram dis trie to Judice ; et dolore maximode offensa l)ei, et perditione gratiae suae, in qua

erat^ quando redemjîta fuit pretiosissimo Christi

sanguine, et abluta per baptismum.

Et sicut sibi, et Deo ("etere se crédit, et sentit^

sic etiam credat, et sentiat quod, non solum co-

ram angelis, et sanctis animabus, sed etiam co-

ram omnibus bominibus viventibus, sit abomi-

nabilis, et fetidus ; et quOd facta, et dicta sua

non solum liomines videre, et audire dedignan-

tur, sed quod nares suas claudant, et avertant

faciès suas, ne ipsum xideant, et tanquam feti-

dum cadaver de medio sui expellant, et sit ab eis

alienatus, et separatus, et ])rojcctus sicut plus

quam leprosus, usquequo \eniat et reveniat ad

seipsum. Et si quis de eo justitiam faceret, et de

corpore suo, sentiat quod, justum est, et ita

credat, etiamsi sibi oculi eruerentur, truncaren-

tur manus, abscinderentur aures et os, et sic de

Di; j)i oi'.i s \ij\i; siMHiiLAi.is JMUNcinis s-

aliis sensibus corporalibus et membris : quia in

his omnibus Deum olTendit et Greatorem. Item,

quod desj)ici desideret, et contemni ; et quod

omnla vituperia, verecuiidias, et dilTamationes,

injurias, blasphemias, et omnia adversa, simimo

cum gaiidio et laetitia recipiat, et patienter ferat.

'2. Secundo, oportet quod diflidas de te ipso to-

taliter, et de omnibus bonis tuis, et de tota vita

tua ; et convertas te totum, et reclines super

brachia Jesu Christi pauperrimi, humillimi, im-

properati, despecti, et mortui propter te : usque-

quo tu sis mortuus in omnibus sentimentis tuis

lumianis ; et Jésus Ghristus crucifixus vivat in

corde tuo, et in tua anima, et totus transforma-

tus. et transfiguratus, cordiaiiter sentias in te ^

ut nunquam videas, nec sentias, nec aiidias nisi

solum Jesum stantem in cruce propter te mor-

tuuni, et suspensum, ad exemplar Virginis Ma-riae : et sis mortuus mundo, et vivus in fide ; et

quod in illa fide vivat tota anima tua % usque ad

lesurrectionem '\ in qua Dominus immittet

gaudium spiritualc, et donum sancti Spiritus in

I. Pliil. Ji, 5.

:>.. Gai. 11, 20.

3. Résurrection eui, n^mpe spiritualein, id est renovatîonem

^latus Ecclesiae, de qua ctiam in ultinio capitc loquituv auctor.

88 ril.M\I\l\lA UO(;iUI>AK SI'IUITLALIS

aiihnaiii luaiii, et in ilJas persoiias, in qaibus dé-

bet renovari status Aposlolorum et Ecclesiae

sanctae Dei : exercens te sanctis orationibiis,

sive sanctis niedilationibus, et affcctionibus ad

obtinenda dona virtiitum, et gratiam Dei.

Caput II

De affectibus quibus nos exercere debemus.

I Neinpc, oj'ga Dciiiu. •>.. Krga nosiiieli|)S(ts. o. F,ii;a pioxiiunni

'l. ("irca Iciiiporalia,

])(' (il/'ccfihu.s cr(ja i)ean\.

Sctl dcbcs [)i'acci[)ue sej)liroriui allcclu cxeiceri

ad Dominimi, scilicel :

I. Aniorc ardenlissimo ; 'i. liiiiorc sunimo ;

o. honore debito ; [[. zelo constanlissimo. Et

illis débet jungi ; 5. gratiarum actio, et vox lau-

dis ; 6. omnimodae obedientiae promptitudo ; et

7. suavitatis divinae pro posse degustatio. Ut-

potc dicendo :

Boue Jesii, iac, ut lotis iiiedullis et iiienle, te

amen, sumnie tinieam, ic\ercai', et pro oruni

honore tuo fortissime zeler, ila quod omne tauni

opprobrium, tanquani luae gloriae zeiotypus,

vehementissmie exliorrescam, et potissime, si in

me, aut a me, vel pro me, facta tibi sint oppro-

hi'ia ulla, Deus meus. Da etiam, ut te Dominum,tanquam tua creatura, humihter adorem et re-

()() SlMM\lif\ !)(»(, |j;|N M, Sl'lI'JJl MIS

cognoscam, et de oiiiuibus bciieliciis a te iiiihi

impensis gratias scmper agam, et hoc cuni sum-

ma gratitiicliiie cordis. Da etiam vit in omnibus

semper le benedicam, Jaiidem, et niagnificem, et

lioc ciini simnno jubilo, et tripudio cordis ; et

tibi in omnibus obtemperans, et obediens, sem-

per reliciar dulcissima tua et inelî'abili suavitate,

cum sanctis tuis angclis et aj^ostolis tuae mensae

assistens, licet omnino indignus, et ingratus.

Qui cum Pâtre etc.

De affc'cfihus cnja nos/ncfi/tsos.

Débet etiam circa scipsum se e\erccre abo

septitormi alTectu :

Primo, scilicet, quod lotus de suis vitiis, et

defectibus confundatur.

Secundo, ut jjeccata sua, tanquam ollensiva

Dei, et sui ipsius maculativa, acutissimo, et

acerbissimo dolore plangat, et deploret.

Tertio, lumiiUatio sui. et conculcatio cumcontemplu : ut sciUcet totis \iribus se sicut rem

vilissinuuu^ et fetidissimam sj)ernat, et contemni

appelât, ut dictum est.

Quarto, rigore severissimo : ut scilicet cor[)us

suum asperrime maceret, et macerari appelai,

lancpiam peccato fetiduiii, imo tancpiam la-

DE Al-FECTUU S EXEUCENDIS (} l

triiiam, el seiitinaiii, et luinuluni ouinium foe-

ditatuni.

Qiiinlo, ira iiiiplacabili conlra oiiinia vitia

sua, el coulra radiées, et inclinationes vitiorum

suorum.

Sexto, vigorc pervigili, et strenuo : ut scilicet

omnes sensus, actus, potentias suas seniper cuni

quadam virilissima strcnuitate in omne bonuni

ieneat pervigiles, et attentes.

Septimo, discretione perfectac modestiae, seu

moderantiae : ut scilicet in omnibus districtis-

sime servet mensuram, et modum, inter videli-

cet nimium, et non satis; ut nihil sit in eo su-

perlluum, nil diminutum, aut delectivum ; nec

plus quam débet, aut minus quam deceat.

De a/Jeclibas crcfci proxiniam.

Débet etiam circa proximum se exercere alio

septiformi alTectu :

Primo quidem, per piam compassionem : ut

scilicet ita sentiat aliorum jnala, et incommoda,

sicut sua. ,

Secundo, per dulcem congratulationem : ut

scilicet de aliorum bonis laetetur, sicut de

suis.

Tertio, per tranquillam supportationem, et

<)!> siMMVuiA i)(H:riu%Ai; si'ii;ri( \ijs

cundoiiationem : ut scilicet molestias, et injurias

ab aliis illatas patienter toleret, et ex corde in-

duJgeat, et condonet.

(hiarlo, por bonignam alTabilitatcni : ut scili-

cet sit ad onuies bcnignus, et onmil)us bonuiu

artcctet, et optct, et talem se exliibeat in gestibiis

suis, et verbis.

Quinto, per re\erentiani buiudem : scibcet ni

uinnes sibi praelerat. et omnes revereatur, et

omnibus e\ corde s(î subdat lan([uaui dovninis

suis.

Sexto, per concordiain unanimeni : ut scili-

cet. cpiantum in se est, et quantum secundum

Deum potest esse, luium sentiat cum omnibus;

et ita sentiat, se esse omnes, et illos se, et om-nium rectum a elle \)vo suo reputet, et e contra-

rio .

Septimo, per Glmstiformem sui pro onuiibus

oblationem : scilicet ut ad instar Cbristi pro

oninium sainte sit paratus et sollicitus ponere

\itam suam, et die nocteque orare, et laborare,

ut omnes in Cbristo inviscerentur, et Cbristus

in eis.

Sed tamen, ne ex lioc credatur quin ^itia lio-

minum sint pro toto posse cavenda et fugienda,

sciendum, quod, quandocumque ex societate ma-

lorum bominum, vel imj:)errectorum esset péri-

DE AFFECTini S EX'ERCF-NDIS ().>

ciiluni, vel occasio retrahens vel impcdiens a

porreclioiie, vel fervore praedictanim virluliim,

deJ3es a talibus, si eut a serj^entibiis, vel draconi-

biis, clongari. \on eniiii est carbo ita ignitus,

quin aqua IVigesral, aiit tepescat. Sic e contra,

vi\ est cari:») ita Irigidiis, qui non acervo carbo-

num ardentium accendatur. Alias, ubi pericu-

luiu hujusmodi non imimnet, ctiam niera sim-

plicitate debes alioruni non videre defectus; aut

si videas, per compassionem supportare ut tuos.

De affcrflbiis crqa temporaUa.

L t autem util i ter ad temporalia, et aeterna te

babeas perfecte, scito quod temporalia debes as-

picere sub quadruplici sensu.

Primo scilicet, ut, lanquam peregrinus, et

advena, sentias omnia ut extranea, et aliéna : in

tantum, ut tua vestis tuo sit sensui ita extranea,

ac si esset in Hispania, vel in India.

Secundo, ut in tuo usu abundantiam timeas

ut venenum, et ut mare submergens.

Tertio, ut in tuo usu omnem inopiam et

cgestatem sentias : quia ipsa est scala, per

quam ascenditur ad coelestes divitias, et aeter-

na s.

Quarto, ut societatem, contubernium, et ap-

()^| SlMMVmV DOCTIinVE SPIRITUALIS

paratiun divitum, et magnatum lugias, non ta-

men ex conlemptu; et de societate pauperuni

gioiieiis; el in uiemoria, et aspeclu, alque con-

versatione pauperum, et despectoruni totns lae-

teris, quasi in expressa imagine Ghristi, et eis

qnasi regibus cuui sumnia alacritate, et jucundi-

tate, et re\eientia associeris.

Caput III

De perfectionibus necessariis servienti Deo

Ouinrlecim perfecliones sucresslve pvoponuntur.

Quindeciin sunt porfectiones nccossariae per-

sonae quae sorvit Deo iii vita spiriluali.

Prima est, clara, et perfecla nolilia sviorum

defectuuiii, et siiarum iiifirmitatum.

Secimda est, magna, et fervens impugnatio

contra malas inclinationes, et contra Yoluntates

seii passiones rationi répugnantes.

Tertia est, timor magnns, qaem habere del^et,

ffuod de oflensis hactenus factis contra Deum,non est certiis, an bene satisfecerit, nec an cumDeo fccerit pacem '

.

Qnarta est, niagnus timor, et tremoi-, qui de-

l)et esse in ipso, ne per suam rragiHtatem iterum

cadat in similia, vel majora peccata.

Qui n ta est, ibrtis disciplina, et aspera correc-

I. Ecole. IX, I.

()(» SIAnf^RlA nOCTRTWF. SPTRTTTALIS

lio ad regcnduni suos sensus corporalos, et lo-

luin smiDi corpus snbjiigandum in obsequium

Jesu Ghristi.

Sexta est, fortiliido, et magna patientia in len-

tationibus, et adversitatibus.

Septioia est. vitare viriliter onine]ii personam.

et omneiii crealuram aliam, qiiae impelleret

eum, aut esset sibi occasio, non soluna ad pecca--

lum, sed etiam ad aliqnam imperfectionem vitae

t;piritiia]is, sicut unum daennonem infernaleni.

Octava est, qiiod portet in se cnicem Ghristi,

quae babet quatuor bracliia. Primum est, morti-

Jicatio vitioiTun. Secumdum est, derelictio om-nium bonorum temporalium. Tertium, derelic-

tio omnium affectionum carnaJium parentum

suorum. Quartum, sui ipsius contemptus, et

abominatio, et annihilatio.

Noua est, dlutissiraa, et continua recordatio

beneficiorum Dei, quae hactenus recepit a Do-mino Jesu Christo.

Décima est, die ac nocte stare in oratione.

Lndecima est, gustare, et sentire de divino

dulcore contiime '.

Duodecima est, umgnum et fervens deside-

lium exaltandi nostram fidem : scilicet, quod

I. Ps. xwiii, g

l'EUFECTKJNE^ .NKCESSAKlAE SEKMENTl DEO <)"

.Icsiis Clirisliis al) oiniiihiis ihucatiir, amcliir, cl

cogiioscalur.

Tertiadecinia est, liabere misericoidiam, et

))ietatem in omnibus necessilatibus suo pro\imo,

sicut sibi vcllet babcri.

Quartadccima est, regratiari ex toto corde suo

in omnibus Deo ; et glorifîcare, et laudare in

onuïibus Jesum Cbristuni.

Quinladecima est, quod postquam baec omnia

fecerit, sentiat, et dicat : Domine Deus meus

Jesu Cbriste, nibil sum, nibil possum, nihil va-

leo, et maie tibi servio, et in onmibus sum ser-

viis inutibs '.

i. Luc. V\II.

OPUS. ASC. — 7

Caplt IY

Quaedam praecepta admodum utilia.

I. l'iaeccpla 'Icolaranlur. t. De .slalu viroriau E\angclicoriiiii, i

(|ueiii fnturiim pracdicil.

Très siinl radices cvangelicac, et apostolicae i

paiipcrlalis, seii principales partes : i

i . Abdicatio omiiis sui jiiris. 2. Keriini lem- :.

poralium inoderatio, paupcrtatis iisiis. 3. Jlabi- '

luatus ad utrumque alîectus.

Très sunt partes abstinentiae, sciJicet :

1. Enervatio carnalis anioris, et sollicitudinis

sustentationis vitae suae. 2. Non curare de abun-

dantia, vel suffîcientia victnalium, et deliciarum.

o. Lti parce oblatis.

Tria siiiit a nobis singvilarilcr l'iiiiienda et nie-

tuenda :

Primiim, exterior distractio negotiorum. Se-

cundum, interior promotio, et exaltatio. Ter-

tium, teniporalium rcrum, et carnalium amici-

liarum ad se, vel suos amicos, vel suum Ordinem,

immoderata^ vel inordinata affectio.

OL Vi;j)AU PUALiCEl'i'A ADMODUM L'1'11,1 A ()()

Tria siiiit a nobis sliigulariter exercenda, cL

amplectenda :

Primum, desiderium proprii contemptus, ab-

jectionis, et cxternae vilificationis. Secimdiim,

viscerosa compassio ad Jesum Cbrislum criici-

fîxLim. Tertiiim, sulTcreniia persecutionum, et

martyrionim pro dilectione cultus nominis

Ghristi, et evangelicae vitae.

Ilaec tria sunt per quaedam \erba extensiva,

per horas diei gemitibus et ardentibus suspiriis

postulanda.

Tria sunt a nobis singalariter, et quasi assidue

meditanda :

Primum, Christus crucifixus, incarnatus \ etc*

Secundum, status Apostolorum, et Fratrum prae-

teritorum nostri Ordinis, et boc cum desiderio

ut illis conformemur. Tertium, status virorum

evangelicorum futurus.

Et hoc debes die noctuqiie meditari, sciUcel:,

statum pauperrimorum, simplicissimorum et

mansuetorum, bumiUum. abjectorum, caritate

ardentissima sibi conjunctorum ; nihil cogitan-

tiuni aut loquentium, nec saporantium, nisi

solum Jesum Ghristum, et hune crucifixum ; nec

I. Quod iit cum mira eificacia per uxetciliuai sanciissiiui

fioàai'ii.

lOO SI \JM vniV L)Ot;TKI>At; simuitlalis

de hoc niiindo curanliiim, suique oblitornm,

siipernam Dei et beatorum gioriam contemplaii-

lium, et ad eam medullitus suspirantium, et ob

ipsius amorem semper raortem sperantiimi, et

ad instar Paidi dicentium : Ciipio diasolvi, et

esse cam Chrisio '; et innumerabiles, ac inaesti-

mabiles thesauros divitiarum coelesiium, et su-

per dulces, et mellilluos rivos divitiamm, suavi-

tatum ac jucunditatum, et super omnia mirabili-

ter cxpansos, et superinfasos. El per coiiversa-

tiones imaginari debes eos ipsos, vit cantanles

caiiticiim angelicum ciiin jubdo citharizantiiim

in citharis cordis siii.

Maec imaginatio ducet te, pbis qiiam credi

potest, in quoddam impatiens desiderium ad-

ventus illorum temporum. Ducet te iu quod-

dam admirabile lumen, amoto omnis dubietatis,

ac ignorantiae nubilo ; et limpidissime Aidel^is,

et districte discernes omnes clefectus istorum

temporum, et mysticum ordinem ecclesiastico-

rum Ordinum productorum, et producendorum

ab initio Cbristi usque ad finem saeculi, et usque

ad gioriam summi Dei Jesu Cbristi : Crucifixum

semper portans in corde tuo, ut te ad suamaeternam gioriam perducat. Amen.

1, riiii. i, 10.

SANCTI VINCENTll FEKRERIl

ORDFMS PRAEDlGATOnUVI

T r a c t a ui S

CONSOLATORIUS

IN TE.NTATI0MBU5 CIRCA FiDEM

PRECES

\

TractatusCO>JSOL\TORIUS

IN l'ENTA riOMIU s CIliCA FIDEM

PROEMIUM

Contra tentationes, seu scrupulosas cogita-

tiones, qiiac circa altituclinem Fidei christianae

insiirgunt in mentibiis devotorum, novem mihi

pro nnnc occurrunt consolatoria juvamenta :

tria Addelicct^ ex qivibus lîdes confirmatur ex

parte Régis praesidentis ; tria, ex quibus fides

ronsolatur ex parte servi sustinentis ; tria, ex

qiiil)iis fides gloriatnr ex parte hostis invadentis.

Gaiht I

Consolatoria ex parte Dei

Ex parle ori^o ipslus Ro<^is nosLri Jesu Chris il

Del et liomiiiis, primiim, o\ qiio fides catliolica

in corde honiiiiis iiicrito conflrmatur. est j3otes~

tas infinibilis : (juia super omne. quod ab liomini-

bus dici polest, co<iitari vel iiitelligi, Deus om-nipotens est ; direnle Apostolo, Ephes. m, •jo :

Païens es/ o/iinia facere saperabundanter, quampelimns, aiif iiilellifji/nas^ seeundum virliileni,

(liKie ojteralar in nobis.

Va ideo cuni aliqiia sciiipidosa eooltatio occiu-

l'it menli cii'ca alirpiod admirabile niysterivun fi-

dei, statim débet innili diviiiae Omnipotentiae ;

sicnt legimvis, Lurae, t, oy, quod cum Beata

Virgo sollicite quaereret al) Angelo, quomodomanens virgo coucipere posset. et parère, moxi]3sam e\ consideratione divinae omnipotentiae

confirmavit, dicens : Qaia non eril imposslbl/e

(ipiid Deuni omne verbun). Hoc modo servus

(Jhristi tentation i de admiral)ilitate fidei sibl

occurrcnti divinam Omnipotentiam opponat, di-

iMu) rivNrvTis criîcv i-inr;\i lo.)

('(MIS : N()n ciil iin|»(>s<il)il(> a|)ii(l Doiiiii oijiiic

verbum.

SociiiKliin) (*st \(Milas infaJlilnlis : cjiiia i|)sa

prima \oiilas, (jiiac Dons est, sicul; iiec ab ali-

qiio falli, ita iie(^ aliquem fallere potesL Cur di-

cil Ricliartliis de Saneto Yictore, in libro de Tri-

nilate : El idco cum ipsa Dei veritas incarnata,

Cbristns Doininus, nos mysteriam l^'idei cbris-

tianae per seipsum docuerit, certe jiiagna conso-

lationis securitas nobis inest circa fidei docu-

menta, quod nullatenus in ipsis faUi possumus,

nisi ab illo falleremur, qui omnino nec falli, nec

l'allere potest. Ideo dicit Augustinus, Il de Ci-

vitate Dei : Ut liomo fidentius ambularet ad veri-

talem, ipsa \eritas, Dei Filins, bomineassumpto,

constituit atque fundavit fidem.

Propter c[uod. lidelissimus cbristianns contra

tentationes circa lidem sibi occurrentes, veritates

lirmissimas divinae Scripturae opponat : exemplo

Cbristi, qui tentatorem suum non potentia, sed

magis sapientia, prolatis divinae Scripturae auc-

toritatibus, etTugavit, ut babetin% Matth. iv ; et

ad quemlibet tentationis impulsum dicere potest

cum Psalmista : ] eritas Dnmini ma net in aetcr-

narn. Ps. cxvi.

Tertium est l)onltas iiicomprebensibilis : quod.

cum Deus non solum sit bonus in seipso, et me-

loC) \ w ver \ ri s consoi. Moiiii s

lior cunclis aliis, veruiii cliaiii opliiiins simpli-

ciler, iilpute quia est ipsa tota esseiitia bonitatis,

seciindum Dionysium, De dhinis iiominibus,

r. T, deciiit eiim opéra liumanae redemptionis,

non solnm bene, sed etiam oplime perficere :

(jnia, socundum cuindoni Dionysimn, opiimi est

opljnia dncere. (deo ronvenlentissime, in opère

nosliae redemptionis, Dens inearnains fnil,, qviia

per lioc humana natura in optinio esse, scibcel,

divino , constituitur. Convenientissime M al rem.

A irginem intactam conservavit, quia per lioc in

optimo castitatis gradu ipsa perficitur. (Conveni-

entissime Deus bomo pro nobis passus et mor-

tuus fuit, quia per boc bumano generi optimo

jure vita aeterna conceditur. Gon\enientissime

etiam Corj)us suum in cilium et Sanguinem in

potum tradidit, quia per boc liomo Ojitimo spi-

rituabs vitae nutrimento pascilur. Et ita de aliis

mysteriis fidei nostrae.

Unde contra scrupulosas fidei imaginationes.

quare scibcet sic gestum sit mysterium burnanae

redemptionis, et non abtcr, sic praemuniri dé-

bet Cbristi servus per ilbid, ([uod scriptum est

de operibus creatioiiis, Genesis, i : Vidit Deus

cuncta, rjuac feccral, et eraiif vahle hona.

Captt TT

Consolatoria ex parte fidelis.

E\ pai'U^ au loi) I servi Dei sustineniis lenla-

t loues circa (idem, primiini, qiiocl ipsnm dolDet

consolari, est, quia per hujusmodi tontationes a

rnipa pnrificatur : quoniam ])leruiiique homo de

fide tentationibus pulsari pormittitur in poeiiam

alicujus praecedentis elationis. Uiide, secundum

sacros Doctores, ideo Petrus signanter inter

Apostolos circa fideni tentationibus pulsatus fuit,

quia singulariter supra caeteros de se praesump-

sit.

Et ideo devotus Ghristi servus, sicut patienter,

imo lactanter sustinet poenales labores, et afflic-

tiones corporis spe veniae consequendae : sic certe

patienter, et laetanter débet sustinere, firmus in

fide, laboriosas et afflictissimas pulsationes ani-

mi de fide, ut a peccato elationis, quod maxhiie

Domino displicet, emendetur et corrigatur : juxta

quod diritur, I Pétri, ci : Modiciiin niinc si opor-

toi conli'istari in variis Icntationibus, ui prohniio

i()(S Tn\(:r\r. s (;(^>S()r. VTonn s

fidci lU'sli'fw inu/lo prriiosior sil aiiro. (inod pcr

KjHcni prohalur.

ScciiikIihu est, quia lioc modo homo in iide lor-

liricaliir : (fuoniani vera fides Christiani tentatio-

iiibus maxime crescil, et Iribiilalionibus robora-

liu". Liide legitvir, Lucae, iG, qnod, ciim A])os-

loli petlissenL a Domino : Adaïuje nobis fidcm

,

mox Dominus dans modum agendi, dixit : Si

liahaeriAisfidcm sicat (jramim sinapis, dicefis haie

arhori inoro : Eradicarc, ci Iran.^plantarc in

marc ; cl ohcdicl coJns. Et secundimi Grego-

rinm, in iibro Morabum, (idem grano sinapis

idco Dominns comparavit, quia sicut granum

sinapis quando tcritur, tune virtus ejus sentitur

et in> alescit, sic vera fides cbristiani tnnc maximeperficitm^ et convalescit. quando mola tentationis

impoiiunius leritur.

Devotus ergo et fidebs servns Christi gaudere

débet in Domino, quando firmus in fide, pro

ipsa fide tentationibus tribulatur. Ideo dicitur,

Jacob, c. I : Omne (jaiidiam exislimatc, fratrcs

inci, cum in Icntaliones carias incidcritis, scicnics

qaod pi'obalio fidci ccsira patientiani operatur.

Pafientia aiitem opiis pcrfccfiim hahel, iif silis

pcrfcdi cl inlegri, in nnllo dcficienles.

Tertium est, quia in bujusmodi tentationibus

in vita nobibtatur : quoniam cum personae spi-

riluales ex diviiia oiclinalionc permittantur len-

lari in hoc mundo juxta eoriim virtutcm et

possihilitatem, ut dicit Apostoliis, I Corinth. lo,

inagnuin arguuieiitiun est spirilualis virtutis et

nobilitatis in honiinc, cum niagnis tentationibus

exponitur, cujusmodi snnt tcntationes de fide.

Magna ergo niatcrJa gandii et consolationis

inest lidelibns Chrisli, videndo se, exemple no-

bilinni sanctornni, firmos in fide tentationibus

fidei praegravari. Juxta quod dicit Apostolus,

Colos. I : Gratias cujentes Dca Patrij (/ai dlrjiws

nos fecil in parle sortis sanclonun in lamine,

sciiicet fidei, qui eripait nos de potes taie lenc-

hraram, sciiicet iniidelitatis.

Caput III

Consolatoria ex parte hostis.

Ex parie hostis Invadentis, gloria \erae iidei

est : primo, quia per hostem non facile depelli-

tur. Est enini lides, secundum Angustinuin su-

per Joannem, fundamentum totius spiritualis

aedificii in homine. Et ideo, licet modica pulsa-

tione l'acta circa hujusmodi spirituale fundamen-

tum spiritualis homo totus timoré contremiscat,

lamen tanto rarius contingit ruina circa fidem,

cjuanto fundamentum oportet in destructione

aedificii ultimum esse. Unde, secundum Doc-tores Theologiae, licot quolibet peccato mortali

amittantur omnes virlutes infusae, tamen fides et

spes rémanent ; etiam in daemonibus et damna-tis, destructis ac annihilatis totaliter cunctis aliis

virtutibus, sola lides immobiliter persévérât.

Unde plerumque intentio diaboli, servum

Christi de fide pulsantis, non est, ut ipsum in

infidelitatis abyssum dejiciat ; sed ut timoré et

tristitia affectus, dulcedinem spiritus et devotio-

nem orationis perdat, atque contemplationis

IMIO lE.ti'ATIS ClUCA IIUEM III

bUidium diiiiilleiis, ncgotiis cl occupaLiouibus

seciilaribus implicelur, sicnt in Yitis Palraiii de

miiUis legitiir contigisse ; contra id f[n(:»d dici-

tur. Il Tim. *:>. Nemo nu/ilans Dco, i/)iplical se

necjotiis sccalarihus^ ul ci placcal cal se probacil.

Et ideo diligcnter ca\cat soivus (Ihristi, na

victus taedio seu molestia Jiujnsniodi tentalio-

nuni, se occupet, quasi in rcmodiuni, aclionibus

indebitis, anl; superthiis, spiritnalcs exercita-

tiones postponendo. Quininio, qnotiescumque

in lundamento lidei sentiat se pulsari, lirmus

senipcr in proposito spiriUiali, dicat cum Apos-

tolo, I Gorinlli. 3 : FiiiularneiiLani aliad nemo

polesl poncrc praeler id, ([uod posituni csl, qiiod

Cb'l ChrisUis Jésus ; id est Cluisti lidcs, sccun-

dnni Glossam. l^t est notabile verbum Augustini

in libro de iide cl operibus, super boc verbo :

Fides cbristianae gratiae, quae per dilectionem.

operatur, posita in fundaniento, neminem perire

permittit.

Secundo etiani, quia contra liosleni fortiter et

alacriter erigitur. Quanto enim rarius contingit

circa fideni delicere servuni Clnisti, tanto fortius

et alacrivis sustinendae sunt tentationes de fide.

Unde ipsa magnanimitas et jucunditas mentis

in tentationibus hujusmodij optimus modus est

ad vincendum inimicum, secundum quod in

11-2 lUACTAlLS CONSOLA roiUl S

\ itis Palrimi legitur, bealiiiu Aiiloiiiuin docuissc

discipulos suos. Quia eniin, ut dicluiri est, prin-

cipalis intenlio inimici, Jvujusmodi tcntationes

suggcrcntis, est, servum Ghristi deducere in

cordis tristitiaui prae timoré, et dulcedinem

Aitac spiritualis in auiaritudineni conimutare,

certejani ex magna parte diabolus Aictus tene-

tur, quando per servum Cliristi hujusmodi ten-

tationes alacriter et magnanimiter sustinentur.

J']t ideo optimum consilium inibi \idetur, ut

ctiam, cum malignus spiritus aliquando a ten-

lationibus bujusmodi inlerendis cessât, utique

\irtute iidei latigatus, lune servus Gbristi animo

magnanimus et totus Jaetus elVectus^ ipsum ad

belhmi coutemplive et (juasi rlerisorie dcnuo

proNocet, cum l)ealo \ juccntio (bccns : Insurge,

miser, et loto mabgnitatis spiritu debaccbare,

et AÎdebis, me J)ei virtute plus possc dum tor-

queor, qiiam possis ipse, qui torques.

Tertio, quia i])si iiosti per (idem turjjiter illii

ditur. \oJens enim bostis anticjuus servo Clnisli

per bujusmodi tentationes merila \itac spiri-

tuabs aulerre, ei, contra suam intentionem, co-

ronam giorlae fabrical excellenteui. I nde ipse

diabolus, \ebit laber ferraiiiis, pojiit lerrum

tenlationis in lornace cordis. ul iiide liât catena

pedibus devotorum ; sed tamen f[uando cjus

PllO lE.M ATIS CIKCA 1 IDKM i l O

Icntalionibiis lidei virtute resislilur, per di^inaul

providentiam ipsuni ferrum tentationnm con-

vertitur in auruni consolationum et meritorum'

el catena pedum in coronam capituni, et ipse

maligniis iaber, contra suam intcntionem, ar-

gentarius, sive aurifex eflicitur.

Augustinus. De civitate Dei, i i : Daernones

nobis in niultis snnt utiles, dum, nos tentando,

coronas fabricant. Legitur etiam in Yitis Pa-

trum, quod cuidani seni ostensum fuit, quod

discipulus suus septem pulcherrimas coronas in

coelo lucratus fuerat una nocte, eo quod septies

fatigatus somno, dormire noluerat. Multo ergo

magis quilibet devotus servus Christi gloriosas

lucrabitur coronas in coelo, si fatigationes ten-

tationum fidei fnmus in fide sustineat, Jacob, i :

Beatiis vir, qui siiffert tentationem : qiioniam,

ciim probatiis fnerit, acclpiet coronam vilae,

qiiam repromisit Deiis dilirjentibiis se. Et ideo

dicere poterit cum Apostolo, II Tiinoth. fi :

Boniim certanien certavi, carsum consiimmcwi,

fidem servavi : in reliquo reposita est mihi corona

jiistitiae, qiiani reddet mihi Dominiis in illa die,

jiistus jadex.

Praeterhaec supra posita remédia, et adjutoria

sjpiritUalia circa tentationes de tide, sunt tria alia

Ol'LS. ASC. — l8

l 1''l

rUACTATl s CU,\SOLATOUlLS

genoralia adjutoria, scilicct, sludiosa Icclio, de-

Aola oratio, et divina consolatio.

Lectio multum utilis ad Jiostrum propositum,

videtur lectio libri qui intitula tur Siimma de vir-

lidibiis S ^l^i incipit : Guni circa utilia studere

debeamus, etc.

Oratio etiam ad hoc satis propiia inilii \ide-

tur, ircquentare illum Psalmum : Usqiiequo, Do-

mine, ohUvisceris me injinem, etc.

Consolatio autem spiritualis a Deo liberaliter

cunctis ad se confugientibus infunditur. Est

enini ipse, ut dicitur, II Corintli. ] , Pater mise-

ricordiarum, et Deus iotiiis consolationis, qui

coiisolatar m>s in omni Irihiilalione. Amen. Deogratias.

A^NOTATIO EDlTORlS

Ouod ad orationem attinet, optimum erit, si post illum Psal-

mum, quaedam ecclesiasticae, vel aliac, preces addantur, quac

nominatira Fidem a Domino poslulaiil, quales sunt quae se-

quunlur.

Omnipotens sempiterne Deus, qui dedisti fa-

mulis tuis, in confessione verae fidei, aeternae

I. Opus Guillslmi Peraldi, Ordinis Praedicalorum, qui fuil

Divi Thomae synchroiiaus.

PRO TENTATIS GIRCA FIDEM Il5

Trinitatis gloriam agnoscere, et in potentia nia-

jestatis adorare unitatem : quaesumus, ut ejus-

dem fidei firmitate ab omnibus semper munia-

muradversis : Per Ghristum Dominum nostrum.

Amen.

Huic addi poterit sequens, quam unus ex nostris composuit ;

Omnipotens sempiterne Deus, cujus excellen-

tissimo dono, omnes, qui mundi origine Sancti

fuere, catholicam fidem obtinuerunt : ita ut eambeati Patriarchae plantaverint, Prophetae rigave-

rint, Beatissima Dei Genitrix inconcussam per-

petuo conservaverit, Apostoli annuntiaverint,

Martyres defenderint, Doctores explicaverint,

Gonfessores glorificaverint, et Virgines ilhistra-

verint : quaesumus, ut Beatissimae semper Yir-

ginis Mariae, et omnium Sanctorum atque Sanc-

tarum, tecum in coelo regnantium, meritis,

sanctae Romanae Ecclesiae fidem, nobis per

Baptismum plantatam, per Gonfirmationem ri-

gatam, ac per Ecclesiae magisterium annuntia-

tam, defendas, explices, et glorifiées, ac bonis

operibus usque ad mortem illustres. Per Domi-num, etc.

PRECES

SANGTI VmCENTII FERRERII

ORATIO

Ad vitae perfectlonem ohtinendam.

Bone Jesu, fac ut totis medullis amem te,

sunime timeam, reverear, et pro omni honore

tuo fortissime zeler ; ita quod omne tuum oppro-

brium, tanquam tuae gloriae zelotypus, vehe-

mentissime exhorrescam, et potissime, si in me,

aut a me, vel pro me, facta tibi sint opprobria

uUa. Da etiam, ut te Dominum, tanquam tua

creatura, humiliter adorem et recognoscam, et

de omnibus beneficiis a te mihi impensis gratias

semper agam, et hoc cum summa gratitudine

cordis. Da etiam, ut in omnibus semper te bene-

dicam, laudem et magnificem, et hoc cum summojubilo et tripudio cordis ; et tibi in omnibus ob-

temperans et obediens, semper reficiar dulcissima

tua et ineffabiU suavitate, cun' sanctis tuis ange-

PRECE

s

I

I

lis elaposlolls Luao mensac asslslciis, llcel omnino

indigniis ot in,i;ratiis. Qui eum Paire, etc.

liane liiiiilam oratumcMii liabcimis in 'l'tactafu de vita spirituali.

OïlATTO

Qua ad sananflos aeqros sanclus } incenfius-

idebafar.

Signa aiUem cos qui crediderint, liaec sequeii-

tur : Super aegros manus imponent^ et beiie

lial)el)uut. Jésus Mariae Filius, mundi salus, el

Dominus, qui le traxit ad lideui calhollcaui, le

In ea conservel. et beatum facial, el ab bac in

liiiiiilale Jiberare digtielur. Vmen.

llaoc oratioad sanandos aegros tradiliii' a Laurontio SurioCar-

tliusiano, Joanno Flaininio, Pelio Hanzano, ei aliis niultis qni

satraiii Vinccntii liisloiiaiu eons( ripserimt . Eadem quoque in

dejx'llcndis iiiovltis idohalur sanchis laulovicns Bcrlrandus.

OlUTfO

Conirn cpidcmiam el allas hiijiis vitac calamifates,

Cbrislus vincit, Cbristus régnât, Cbristus im-

pcral, Cbrislus ab omni malo medefendat. Jésus

I I(S i>i'ij;(;i;s

\a/.ar(Miiis llc\ Jiidaooruni (liliilns Iriiimplialis),

miserere nobis. Per signum sanctae Crucis, et

per mérita gloriosao semperquc Yirginis Mariae

matris tiiae, Dominae nostrae, et sanctonmi

Marlyrum et Gonfessorum tuoriim, Fabiani,

SeJ)astiani, JNicasii, Anastasiae, Mai-tini, Rocbi,

Cosiiiae <'l Daniiaiii, ah inimicis iiostris. et ah

OUI ni peste, inorho, epidemia, et a morte suhila-

jiea atquc aeterna, libéra nos, Domine jesii

Christe, Deus noster.

Sancte Deus, Sancte Fortis, Sancte Immorta-

lis, et Misericors Sahator noster. miserere nobis.

Et incarnatus est de Spiriln Sancto e\ Maria

N iri^ine. el lïomo lachis est.

Ilaec oralio conlia ("iiidcMiiinm, \,iiiis locis altpic |('in[ioill)n<,

[nil oxciisa.

Oralinnés contra fuhjura.

Tn s(>riuono secundo Rogationnin, nionet sanctus Vincentlus

ut advcrsus fnlgiira, tonitrna et fulmina, aliquam ex tiis qua-

tuor orationii)us r(>cilenuis :

Pi'ima est Lilaniae Sancloruni. Secunda Syndiolum sancti

Vtlianasii, quod incipit : Quicumque îvuU salvus esse, etc.;

facto signo crucis contra nulles in quoli})et versu. Additque hoc

esse remedium praesentissimuni. Tertia est Synil)olum fidei,

quod incipit : Cicdo in Deum, etc. ; crucis etiam signo in

quovis articuio adversus lenqiestatem opposito. Ouarta est Sacri

Jésus ?Sominis trina, flexis genihus, invocatio ; crucis vexilla

conlia lui'Iiinoni impriiuendo.

riiiiciis

ouvno

Ad inniimcra damna vltanda, Deiqiie auxiliiim

iinpetrandiim.

Dominus régit me, et nihil milii deerlfc : in.

loco pascuae ibi me collocaviL

Super aquam refectionis educavit me : ani-

mam meam convertit.

Dediixit me super semitas justitiae, propter

nomen suum.

Nam, et si ambulavero in medio umbrae

mortis, non limel)o mala : quoniam tu mecumes,

Yirga lua et barubis luus : ipsa me ronsolala

sunl.

Parasti iu conspectu liio mensam, ad\eisus

eos qui Lribulant me.

Impinguasti in oleo caput meum : et calix

mens inebrians quam praeclarus est !

Et misericordia tua subsequetur me omnibusdiebus vitae meae :

Kt ut inbabitem in domo Domini, in longi-

ludinem dierum.

Asseril. sanclus A incenlins, ad innuniera animi el corporis

damna vitanda. Deiqup auxilinm implorandiim et impeti-andum,

miillum piodpssp hune Psalnium vigesimnm secundum. Ouod si

I')0 PHECES

nec légère scimiis, nec Jiieniorla valcnnis, inonel ut scriptum

?aUem deferamus.

ORVTÎO

Quam Divus ViiiccrUitis injunyebaf mulieribiis

concipere desidcranlilms

.

Pater noster, Ave Maria. Credo. Postca :

Beati omnes, qui timent Dominum : qui am-bulant in viis ejus.

Labores manuum tuarum quia manducabis :

beatus es, et bene tibi erit.

Uxor lua sicut vitis abundans, in lateribus

domus tuae.

FiHi lui sicut aovellae olivarum, in circuitu

mensae tuae.

Erro sic benedicelur boino, qui limet Domi-

num

.

Benedicat libi Doniinus e\ Sion : et videas

bona Jérusalem omnilnis ctiebus vitac tuae.

Et videas filios filiorum luorum;pacem super

Israël (Ps. cxxmi).

Gloria Patri, etc.

Habctnr in tahulis (lanonl/alionis, folio ducentesiino septua-

pfosiino. Ll)i episcopus (piidaiii jiirciiiraiido contirinat, pluriniais

Klerile'^ mulicref», cjus IVetpuînli ii^^n. proleni, lienedicento Do-

iM\F,r.r.s I•> r

mino, odiclisse : nouiinalim auleni id lofcrl de Ducissa Bi'itaniao.

Injungcbat Divtis, ut illam mane el sero recitarcnU aut ab alio

recltari facerent. Aliam Acro preralioiioni ad idem nblinendnm

tradit Diva Birgita, Lib. \l, r. joV

ORVTIO

A d A II gelufn (jis/odrm .

Angcle, qui meus es custos, pietate superna

me tibi couimissum serva. défende, guberna.

Refertur ab eodom DIvo Viuconlio in soriiinno de smcto Mi-chaele Ai-changelo sub Hneni.

ORATTO

Ad felicem ohitmu a Domino impcirandam.

Miserei'e niei, ef exandi oi'alloneu] lueani,

(I>s. IV.)

Miserere mei, Domine, quoniam Infirnius

suin : sana me, Domine, quoniam ronlmhala

sunt ossa mea. (Ps. yi.)

Miserere mei, Domine : vide Innnililalem

meam de inimicis meis. (Ps. i\.)

Miserere mei, Domine, quoniam lril)ulor :

ronturbatus est in ira ocubis meus, anima mea,

et venter meus. (Ps. \\\.)

!'.>'> l'I'vKCKS

Miserere mel, Dciis. secuntlum niagnaiii inî-

sericoi'diaiii Uiain, (Ps. l.)

Miserere niei, Deus, quoniam conculcavit meliomo : tota die impugnans iribulavitme. (Ps. lv.)

Miserere mei, Deus, miserere mei : quoniam

in le confidit anima mea. (Ps, iai)

Miserere mei. Domine, quoniam ad teclamavi

tota die : laelifica animam ser\i tui, quoniam ad

te, Domine, animam meam levavi. (Ps. lxxxv.)

Miserere nostri, Domine, miserere nostri : quia

multum repleti sumus despectione. (Ps. cxxn.)

Gloria Palri, et V'iWc), et Spiritui sancto, qui

\i\is et reo-nas pei" saecula saeeulormu. Amen.

0\\ \'V\()

Domine Jesu Christe, qui neminem vis perire,

et cui nunquam sine spe misericordiae supplica-

tur : dixisti enim ore tuo sancto et benedicto :

Ouidquid petieritis Patrem in nomine meo, fiet

vohis : precor te, propter nomen sanctum tuum,

ut in articulo mortis meae, des mihi integrita-

tem sensus cum loquela : vehementem cordis

contiitionem de peccatis meis : veram lidem,

spem ordinatam, carilatem perfectam ; ut tibi

])uro corde dicere valeam : In manus tuas. Do-

i'Ki:(;i;s i •>.,)

iirni<\ romiiioiido spliitum luonin, rcdeiiiisli me.

Domine Deiis Acrilatis : qui es bciieclictus et

gloriosus in saecula saeculonim. Amen.

Haec oralio ad folicem oijilnm inipetrandiini, colleohi ex no--

yeni versiculis ;il) liac voce Miserere, in tolo Psallcrio inripon-

tibus, loperla in velustis codicihiis nianuscrijylis \ iconsis epis-

oopaliis, autlienlîc'O tonscripta est manu .lacol)! de Encontra

Aposlolica r('gia([iie aucloritatibus puljlici Notarii. Et ibi refer-

tiir, anno uiillesinio quadiingenfesinjo nono, feria x" c[n;ihior

teniporum Decembiis, Veneiabilcnn Magistruni Vincentiuni Fer-

rerium concionalum fuisse, et illas pièces Achemcnter popido

com mondasse.

PROTESTATIO S VNCTT Y[^GE^T1T

Pro Jiora /Dorlis.

G Domine Jesu Cluiste, ef;o, qiianiAis indi^^nus

et miser peccator, fnmiter et pm*o corde et ore

ad plénum confiteor sanctam fidem catholicam,

et omnes ejus articulos, sicut aima mater Ecclesia

Romana praedicat, docet et tenet. Sed cum mul-

ta, Domine, occurrant pericula, et varia tenta-

menta, si forsan (quod absit), occasione ipso-

rum, aut in articulo mortis, aut alias, per alie-

nationem intellectus, ab ipsa sancla fide de^da-

rem. aut alicui peccalo consentirem ; protestor

nunc. pro lune, el e contra, coram tua sanctis-

I 'i\ l'RE ci:

s

sima Majoslatc, et tua ^loriosissima Matre Maria,

sanclo Angelo meo custode, et Pâtre meo divo

Doniiiiico, et omnibus sanctis, quod in liac

sancta fide catholica, et in plenitudine fervoris

ejusdem fidei in sinu sacrosanctae matris Eccle-

siac niatvis meae, quae nescit (^laudere gremiumredeunli ad se, volo seniper vivere et mon'.

Amen.

BEATI ALBERTI MAGNIRATISBONENSIS EPISCOPI

OIIDINIS PRAEDICATORUM

De PerfectioneVITAE SPIRITUALIS

SEU

DE ADHAERENDO DEO

LIBELLUS

I

Mibi autera adhaerere Deo bonum esi. Ps lxxh, 28

i

DE

Adhaerendo Deo

NUDATO INTELLECTU ET AFFEGTU

Caput I .

De adhaerendo Deo nudato intellectu et affectu,

seu de ultima et summa perfectione hominis,quantum in hac vita possibile est.

Gogitavi mihi aliquid ultimate, (in quantum

possibile est in hujus exilii, et peregrinationis

immoratione) depingere, scriptitando de et super

ab omnibus plena, et possibili abstractione, et

cum solo Domino Deo expedita, secura, et nuda

lîrniaque adbaesione : praesertim, cum ipsius

christianae perfectionis finis, sit caritas, qua Do-

mino Deo adhaeretur.

Ad quam quidem adhaesionem caritativam

r -^kS 15. Aj>BKurj vive;

M

oinnis lionio, do iiecessitaie saliilis, leiietur;

qiiod fil, praeceptorum observantia, et divinae

^olllntatis coiilbriiiitate : cporiim observanlia

cxcludil omnc c[nod répugnât raritatis essen-

liae, et habitui, (Uijusmodi sunt peccata inor-

lalia.

l\eligiosi vero adslrinxerant se etiam ad

Kvangelicam peifectioiiem, atqiieadea, qiiae su-

peierogationis et consilii sunt, per quae expedi-

tivis ad ultimum lineni. qui Deus est, pervenitur :

per quorum observantiam, excluduntur ea etiam.

cpiac impediunt actum, seu fervorein caritatis,

([uu minus possitquis in Dominum Deum ferri ;

cujusmodi sunt, abrenunciatio omnium rerum,

corporis insuper, et aniniae, proiessionis dun-

taxat \oto accepto.

Quoniam qiiidem spiritas cum sit Dominas

Deus, cl L'OS, (jui adorant eiun, in spirUu,et veri-

iale oporlet adorarc *; id est, cognitione, et

amore, intellectu, et airectu ab omnibus phan-

lasmatibus nudis.

Hinc est et iUud Mattii. G: Cuni adoravcris,

intra in ciibiciihim tiium "^, id est, cordis tui

intima : ci claiiso ostio, scilicet sensuum tuorum.

1. Joaii. IV. 21.

2. Mallh. VI, 6.

DF ADITAEnFNDO DFO JOÇ^

inibi corde piiro, ol ronscionlia bona, et flde

non ficla ora Patreni luiiin in spirilu, et veritato

m absconso.

Onod tune congrue fil, cnm homo ab omni-

bus aliis fuerit exoccupatus, et exutus, et tolus

intra se receptus ; ubi, universis et singulis ex-

clusis, et obbtis, coram Jesu Christo, tacito

ore, sola mens desideria sua secure Domino Deosuo fiducialiter pandit; ac, per hoc, toto cordis

et amoris affectu, se in eum intimissimis me-dullis omnium virium suarum sincerissime, ac

plenissime diffundit, et immergit, dilatât et in-

llammat, et resolvit in se.

crus. ASC. — 9

Gapit II

Qualiter quis, omnibus aliis spretis, soli Christoinhaereat et intendat.

\eriimtamenquicumque talem statiim agoredi

et ingrecli clesidoral, et satagit, opus est omnino,

lit, veliit clansis ociilis et seiisibus, de nulla re

se penitus implicct, aut perturbet, sollicitus sit,

aiit curet : sed ciincta, tanquam impertinentia,

et noxia, ac perniciosa, funditus excutiat ; deinde,

se totum intra se recipiat, nec allud iinqnam ob-

jectum inibi mente atteiidat, quain solum Jesum

Chiislum A^dneratum ; sicqiie, per eum in eum,

id esl, per liominem in Deum, per vulnera hu-

manitatis ad intima divinitatis suae, sedulo, et

obnixe intendat ; ibique se, snaque singnla, ac

cnncta, indiscusse, suae infatigabili providentiae

committat expedite, et secure, juxta illud Pétri :

Omnem soUicilndinem projicientes in eum K qui

potest omnia. Et iternm : Nihil solliciti sitis -. Et

rursus : Jacta coqitalam tiinm in Dominwn, et

I. 1 . Poir. A",-

;>. JMiilip. IV, G.

DE ADILVERENDO DEO 1 ,) I

ipsc le ciiidriet\ El ileniiu : Mild adhacrere Deo,

boiuim est -. Et : Pnovidebam Domlnain in cons-

pectu mco scmpcr. Et Sponsa in Canticis : Inveni

(/nom dU'ujil anima nica ';qiiippe veneriint niiJii

ni nia hona pariter cam illa '".

Ncmpc hic est thésaurus ille coeleslis ahscon-

ditus, nec non margarita pretiosa, quae, prae om-nibus comparata, fiducia humiU, conatu instan-

tissimo, taciturnitate tranqviilla, etiam usque ad

corporahs commodi, laudis, vel honoris jactu-

ram, in fortitudine spiritus quaeritur.

AKoquin quid profîcit Piehgiosus, si totuni

mundum hicretur, et animae suae detrimentum

patiatur ? Aut quid relevât status, profession is

sanctitas, perfectionis habitus, tonsura, et exte-

rioris dispositio conversationis, sine vita in spi-

ritu humilitatis et veritatis, ubi Christus habitat

per lidern caritate formatamP Hinc est illud

Lucae 1 7 : Regniim Dei intra vos est '% quod est

Christus Jésus.

I. Ps. LIV, 23.

3. Ps. LXXIl, 9.8.

3. C.'int m, /|.

II. Sap. vu, 1 1.

r>. Luc. XAIt, -2 l.

Caput III

Quae sit conformitas perfectionis hominisiu hac vita.

Porro quanto plus mens sollicita est ad ista

infcriora, et humana cogitancla, et tractanda,

tanto plus a supeiioribus, et coelestibus per de-

Yotionis intima elongatur : et quanto ferventius

ab inferiorum memoria, affectu, et intellectu ad

superiora sensus colligitur, tanto perfectior erit

oratio, et purior contemplatio : quia simul per-

fecte non potest esse utrisque intenta, quae sicut

lux et tenebrae sunt divisa. Quippe qui Deo ad-

haeret, versatur in lumine ;qui vero mundo ad-

haeret, in tenebris est.

Qua ex re, est hominis in hac vita sublimior

perfectio : ita Deo uni ri, ut tota anima, cumomnibus potentiis suis, et viribus in DominumDeum suum sit collecta, ut unus fiat spiritus

cum eo, et nihil meminerit nisi Deum, nihil

sentiat, vel intelligat nisi Deum, et omnes affe-

ctiones in amoris gaudio unitae, in sola Gondi-

toris fruitione suaviter quiescant.

Imago enim Dei in his tribus potentiis in

DE VDHVKUENJH» iflAi 1 33

anima expressa consistil, ^iclelicet, ralione, me-moria, et volimlate. Et quandiu illae, ex toto,

Deo impressae non sunt, non est anima deilbi-

mis, juxta primariam animae creationem.

Forma nempe animae Deus est, cui débet im-primi, sicut cera sigillo, et signatum signo si-

gnatur. Hoc autem nunquam plene fit, nisi cmii

ratio perfecte juxta capacitatem suam, illumina-

tur ad cognitionem Dei, qui est summa veritas;

et voluntas perfecte affîcitur ad amandam sum-mam bonitatem ; et memoria plene absorbetur

ad intuendum, et fruendum aeterna felicitate,

et ad suâviter, et delectabiliter in ea quiescen-

dum. Et quia in horum consummata adeptione

consistit gloria beatitudinis, quae perficietur in

patria, liquet, quod istorum perfecta incboatio

est perfectio in hac vita.

Gapuï IV

Qualiter operatio humana debeat esse in solo in-tellectu et non in sensibus.

Félix ergo, qui per abstersioiieni continuain

phantasmatum, et imaginum, ac per introver-

sionem, et inibi per sursumdiictionem mentis in

Deum, tandem aliquando obliviscitur pbantas-

matum quodanniiodo ; ac per boc, consequenter

operatm' interius nudo, ac simpUci, ac puro in-

tellectu, et afïectu, circa objcctum simpHcissi-

miim. Deum. Omnia igitur phantasmata, spe-

cies, imagines, ac formas rerum omnium citra

Deum a mente rejicias : ut in solo nudo intellectu

et affectu, ac Yoluntate, tuumpendeat exercitium

circa Deum intra te.

Nempe Unis omnium exercitiorum hic est,

scibcet, intendere, et quiescere in Domino Deo

intra te, per pm^issimum intellectum, et devotis-

simum affectum, sine pbantasmatibus, et impH-cationibus.

Hujusmodiautem exercitium non lit in organis

carneis, et sensibus exterioribus, sed per quod

quisbomo est : bomo vero quis est intellectu, et

Di: Al)llAi;UE-\DO J)EO l35

atïcctu. Et idcirco quandiu iioino ciim phanlas-

niatlbus, el sensibiis luclit, et eis insistit, vidctui;

iioiiduin exisse motus, et limites l)cstialitalis siiae,

hoc est, illiiis quod cum bestiis Ivabet commune.

(}uia illaeper phantasmata, et ])ei laies sensitivas

seu sensibiles species cognoscunt, et afficiuntur,

et non aliter, eo quod altiorem vim animae non

liabeant. Secus est de liomine, secundum in-

lellectum, et alïcctum, et liberum arbitrium ad

Dei imaginem et similitudinem creato, quibus

débet Deo innnediate, pure, et nude imprimi, et

uniri, lîrmiterque inliaerere.

Quamobremdiabolusdiligentissime, et maximeconatur impedire illudexercitium, quantum ])ot-

est, ex quo est quodammodo praeambulum, et

initium vitae aeternae ; invidens super hoc ho-

nuni. Idcirco nititur semper mentem hominis

alienare a Domino Deo, mmc |)er istas, nuncper illas tentationes, seu passiones : nunc sollici-

tudine superflua, et cura indiscreta : nunc turba-

tione, et conversatione dissoluta, curiositateque

irrationabili : nunc pei- studia librorum subti-

lium, colloquia aliéna, rumores, et novitatem :

mmc per aspera, nunc per contraria etc.

Quae, etsi nonnunquam levia, et tanquamnulla videantur peccata, tamen magna sunt im-

pedimenta hujus sancti cxercitii, et operis. Et

j 3() IJ. ALBERTl MAGM

ideo, eliaiiisi lUilia, cl necessaria ^ isa Jiieriiit, sivc

magna, sive parva, ut noxia, et perniciosa illico

siint rejicicnda penitus, et a seiisibiis pro])el-

lenda.

Sumuiopcre igilur necessarium est, ut audita,

visa, facla, et dicta, et caetera similia .sine ])lian-

lasniatibus, iniaginibus, et occupalionil)us re-

cipiantur, nec etiani ex consequenti, vcl antea,

vel tune super hoc phantasmata, et iniplicationes

Ibrmentur, et nutriantur. Et ita qaando phan-

tasma non venit admcnioiiani, et nienteni, tune

non inipedit honiineni, sive in oiatione, medita-

tione et psalmodia, sivc in alia quacumque opé-

ra tione, et exercitatione spirituali, nec rursum

iterato occurret ci.

Et sic expedite secureque te totum, etiam

plene omnia et singula committe infallibili, et

certissimae divinae providentiae cum silentio, et

quiète ; et ipse pugnabit pro te : et melius, liones-

tius, ac dulcius liberabitte, et consolabitur, quamsi tu semper die, noctuque de lioc continue

phantasiareris, et vana vagaque ac captiva mente

fatue sic et sic, hinc et inde discurreres errabun-

dus ; necnon mente et corde deficiens, tempus

perderes, et vires stulte, ac irrationabiliter con-

sumeres.

Guncta ergo, et singula, undecumque et qua-

litercuniqiie occunentia oilum liabeaiil, sic accipc

cum taciturnitate et tranquillitate, aequanimiter,

quemadmodum de manu pateriiae divinacque

provideiiliae tibi venlrent.

Nudaigitur te a pliantasmatibiis omnibus re-

rum coiporcarum, juxta lui status, etprofessioiiis

cxigentiam : ut nuda mente, et sincère inhae-

reas ei, cui te multipliciter, et totaliter devovisti ;

ut nibil quodammodo possibile sit medii inter

animam tuam, et ipsuni, ut pure, lixeque fluere

possls a Yulneribus humanitatis in lumen suae

divinitatis.

Caput V

De cordis puritate, auae est prae omnibus sec-tanda.

Si igitur recto, et securo tramite, ac breviter

ad finem beatitudinis AÎae et patriae, gratiae et

gioriae, pervenire desideras et satagis, tune in-

terna mente sedulo aspira ad perpetuam cordis

inunditiam, et puritatem mentis, ac sensuum

tranquillitatem : atque cordis aflectum recollige,

et jugiter defige sursum in Dominum Deum. Et

iiiterbaec, abstrabe te a TamiKaribus tuis, et ab

omnibus borninibus, incpiantum in te est, et ne-

go tiis bujusmodi propositum tuum impedien-

tibus ; semper captans opportunitatem, ubi, et

quando possis locum, tempus, et modum repe-

rire quietis, ac contemplationis, carpens silentii

sécréta;praesentisque saecub Aitare naufragia,

nec non perstrepentis mundi lugere perturba-

tiones.

Qua de re, omnitempore, puritati, munditiae,

et quieti cordis principaliter stude : ut videUcet

continue, \elut clausis carnabbus sensibus, in

lemetipsum convertaris, et cordis ostla a formis

, 1JE AU[IAEKE>DO DEO l3()

et plianlasmatihus sensibilhim, et iiiiaginationibus

lerrerioruiu, (|uaiUuni possibile est, liabeas dili-

gente r sera ta.

Xeiiipe cordis purilas iiiter omnia exercitia spi-

ritualia quodammodo, (tanquam liiialis intentio,

ac laboruni oiiiniiim retributio, qiiam in hac vita

spiritiialis quisque et vcre religiosns reciperc

consuevit), sibi vendicat principatuni.

Idcirco cor tuum, sensus, et affectuni , cumomni diligentia, solertia, et conatu, absolvas ab

his omnibus, quae libertatem ipsius possent im-pedire ; in super ab omni re mundi, possibilita-

tem liabente alligandi, et vinciendi te.

Sicque cunctas dispersiones cordis, et allée-

tiones mentis in unum verum, simplex, et prin-

cipalissimum bonum recolligere, et intra te tan-

quam in imo loco recollectas liabere, agoniza; ac

per hoc, rébus divinis Deoque mente semper

inhaerere, atque, derebcta fragilitate terrena, cor

ad supcrna ex intimis tuisin Jesu Ghristo jugiter

transformare coneris.

Quapro])ter si incipis te nudare, et ])urilicare

a phantasmatibus et imaginibus, et sinq^lificare,

et tranquillare fiducialiter in Domino Deo cor

tuum, et mentem tuam, ut haurias, et sentias

fontem di\dni beneplaciti in omnibus interioribus

tuis, et per bonam voluntatem sis Deo unitus in

I qO B. ALBERTl MAGNI v

iiilelleclii ; suiticit libi lioc, pio (nnni studio, et

Icctioiic sacraeScripturae, et ad dilectionem Dei,

et ])roximi, ut unctiodocet.

Omni igitur studio, conatii, et labore simpli-

lica cor tuum, ut a phantasmatibus imujobilis,

et trancjuillus convertaris, et stes in Dominosemper intra te, tanquam si anima tua sit in illo

Nunc aeternitatis, id est, divinitatis ; taliter sci-

licet, utamorc ,Iesu Christi de corde puro, cons-

cientia bona,et iîde non ficta, tcipsum deseras, et

totuni te Deo in omni tribulatione, et eventu,

totalitcr plene committas, ejusque voluntati,

et beneplacito parère semper et patienter affec-

tes.

Quodut liât, necesse est, ut fréquenter ad cor

redeas, et in eo persistas, et ab onmibus, quan-

tum ])ossibile est, teipsum absolveas : mentis

oculum semper in puritate et tranqiiillilate eus-

todias : intellectum a phantasmatibus, et formis

rerum infimarum praeservcs : voluntatis alTectum

a curis terrenorum penitus absolvas, et summoYcro bono, amorc icrvido radicitus inhaereas :

memoriam quoc[uejugiter babeas sursum eleva-

tam, et in ipsoeodem Acro summo bono, ac solo

essentiali, et increato firmiter stabilitam : ita

duntaxat, ut tota anima, cum omnibus potentiis

et \iribus suis in Deuju recollecta, uiuis Fiat spi-

DE ADÎTAERENDO DEO lf\l

rituscumeo; in quo summa perleclioviaeconsls-

tere cognoscitnr.

Haer vcro luiitas spiriliis et amoris est, quo

hoiïio omnibus votis supernae et acternae \olun-

tati conformis efficitur, ut sit pergratiam, quod

Deus est per naturam.

Interea animadvertendum, quod, in eo ipso

momento, quo quis suam Deiauxilio potest vin-

cere voluntatem, id est, inordinatum amoremaut zelum a se ipso abjicere, sic scilicct, ut Do-

mino Deo de omni sua necessitate audeat plane

totaliter confidere ; hoc ipso facto, in tantum Deocomplacet, ut suam ei gratiam largiatur; et per

ipsam gratiam, veram sentiat caritatem, et dilec-

tionem, omnemambiguitatem, cttimorem expel-

lentem, in Deoque confidenter sperantem. Itaque

nihil beatius esse potest, quam omnia in illo po-

nere, in quo nullus est delectus.

Proinde quandiu stas in te, et non stas;pro-

jice te totun] in Deum secure, et suscipiet (e, sa-

nabit, et salvabit te.

liacc si continue intra te veraciter revolveris,

plus tibi ad beatam vitani confèrent, quam onmesdivitiae, deliciae, honores, in super et omnis sa-

pientia, et scientia hujus saeculi fallacis, et cor-

ruptibihs mundi, et vitae, etiamsi in his excelleres

omnes, qui unquam fuerunt.

Capt T YI

Quod adhaerere débet homo devotus Deo, nudatointellectu et affectu.

Et quia qiianto magis te nuclaveris a phantas-

matibus, et implicationibus exterioribus niunda-

nis, et sensibilibus, tanto magis anima tua recu-

perabit vires, et interiores sensus suos, ut sapiant,

ea quae sursum sunt : disce ergo abstinere a

pbantasmatibus, et imaginibus rerum corpora-

lium;quia super omnia placet Deo mens nuda

ab hujusmodi formis, et speciebus, cujus etiam

deliciae sunt esse cum fdiis hominum, videlicet

qui a talibus occupationibus, et distractionibus,

et passionibus tranquilla, pura, et simplici mente

sibi intendunt, vacant, et adhaerent.

Alioquin, si in talibus memoria, imaginatio,

et cogitatio tua saepe vacat, necesse est, vel ré-

bus novis, vel reliquiis antiquorum deliniri, vel

secundum alia objecta varie qualifîcari. UndeSpiritus sanctus aufert se a cogitationibus, quae

sunt sine intellectu.

\erus itaque Jesu Cbristi amator. sic debel

esse unitus intellectu per bonam voluntatem

divjnae A'oluntati, et boni ta ti. et nudus ab omni-

T3E ADHAEI\ENDO DFO 1 :\?)

bus pliantasmatibus, et passionibus, ut non

advertat, si cleridealur. cliligatur, vel quidqnid

sibi inrcralur. \okintas namqne l^ona omnia

complet, super omnia est.

Unde si Aoluntas adsit bona, et Deo in intel-

lectu pure conibrmis et unita fuerit, non nocet,

si caro, et sensualitas, et exterior homo movea-

tur ad malum, et torpeat ad bonum, aut etiam si

interior bomo torpet devotionem affectare ; sed

tantum fide, et J^ona voluntate adbaerere débet

Deo in intellectu nude.

Et hoc facit, si omnem imperfectionem, et

nihileitatem suam animadvertat, et cognoscat

bonum suum in solo Greatore consistere ; et cumsuis potentiis ac viribus se, ac cunctas creaturas

relinquit, atque ex toto et totum se in Creatorem

suum immergit : ita, quod omnes opéra tiones

suas dirigit pure ex toto in Dominum Deumsuum, nec extra eum quidquam quaerit, in quo

percipit invenisse omne bonum, et omnem feli-

citatem perfectionis. '

Et sic transformatur quodammodo in Deum,quod nec cogitare, nec intelligere, nec amare^,

nec memorare potest, nisi Deum pariter et de

Deo : creaturas autem alias, et seipsum, non vi-

det, nisi tantum in Deo, nec diligit nisi solum

Deum.nec memoratur de eis.vel de se, nisi in Deo.

1 4/1 ^î. ALDERTT MAG^T

lïaec vero cognitio Yorilalis semper facit ani-

mam Immilem, seipsam, non alium judicantem :

sed, e contra, mundana sapientia facit animamsuperbani, vanam, tnrgidam, et vento inflatam.

Sit itaque haec spiritualis, et fiindamentalis

doctrina, quod accedens ad Dei notitiani, servi-

tiuni, et familiaritatem, et si vis Deum veraciter

possidere, nccesse est, quod cor tuum dénudes

omni amorc sensibili, non tantum cujuscumque

personae, sed etiani cujuscumque creaturae ; ut

simplici, ac toto corde, secundum omne tuumposse, tendas in Dominum Deum tuum creato-

rem, libère, absque omni duplicitate, cura, et

sollicitudine, plena fiducia in sola ejus providen-

tia de omnibus.

CvpuT YII

Qualiter cor sit recolligendum intra se.

Praeterea, siciit dicitur in libro De Spiritu et

Anima cap. 21, ascendere ad Deuni, hoc est,

intrare in seipsunri. Qui enim interius intrans, et

intrinsecus penetrans, seipsum transcendit, ille

veraciter ad Deum ascendit.

Ab hiijus ergo mimdi distractionibus cor nos-

trum coUigamus, et ad interiora gaudia revoce-

mus, ut aliquando in divinae contemplationis

lumine hoc figere valeamus.

Nam haec est vita, et requies cordis nostri :

cum in Dei amore pcr desiderium figitur, et

ejus consolatione suaviter reficitur. Sed quod in

hujus rei experimentah degustatione muUiphci-

ter impedimur, et nequaquam ad ipsum pertin-

gere sufficiamus, ratio in promptu est : qnia

mens humana, solhcitudinibus distracta, non

intrat se, per memoriam ; phantasmatibus obum-brata. non redit ad se, per inlellectum ; concu-

piscentiis illecta, ad seipsam nequaquam reverti-

tur, per desiderium suavitatis internae, et laetitiae

spirituaHs : ita, totaUter in sensibihbus, et prae-

OPLS. ASC. 10

I \() H. AT:IÎF,RI'I \I\(;M

senlibus jacens, non polest ad se tanquam ad

imaginem Dei intrare.

Oportet ergo, et necesse est, ut cum humilita-

tis reverentia, ac fiducia nimia, mens elevet se

snpra se ot omno creatnm per abnegationem

omnium, et ut dicatintra se : Quem ex omnibus,

et piae omnibus, et super omnia quaero, diligo,

appeto, et desidero, non est sensibilis. neque

imaginabiUs ; sed super omne sensibile, et in-

telligibile : nullo unquam sensu est percepti-

bilis, sed pleno desiderio totus desiderabilis : non

insuper est figurabilis, sed intimo afTectu perfec-

tissime appetibilis : non est aestimabilis, sed

mundo corde totus affectibilis, quia super om-nia amabilis, et delectabilis, infinitaeque bonita-

tis, et perfection] s.

Et tune fertur in mentis caliginem, et altius

intra se elevatur, et profundius ingreditur. Et

hic modus ascendendi usque ad aenigmaticum

contuitum sanctissimae Trinitatis in unitate,

unitatis in Trinitate, in Jesu Christo, tanto est

ardentior, quanto vis ascendens illi est inti-

mior ; et tanto fructuosior, quanto affectu proxi-

mior. Quippe in spiritualibus, illa sunt supe-

riora, quae intimiora, quoad experientias spiri-

tuales.

Quapropter nunquam désistas, nunquam

DE M)1I VF,r,F,MK) DKO \ f\-

quiescas, donec fuivirae illius plenitudinis ali-

quas(iit ita dicam) arrhas, seii cxpcrientias dé-

gustes ; cl douer divinae suavitalis dulcedinem

per quanlula^cnmqne primitias obtineas : et in

odorem ipsius, pôst eaiii ciirrere non desinas,

donec videas Denm deornm in Sion.

Tn spiritnali enim profectu, et cum Deo intra

te unione, et adhaesione, non quiescas, nec ré-

trocédas, donec assecutus fueris qnod intendis.

Exemplum hujus accipe in simili ab ascen-

dentibiis montein naturalem. Si enim spiritns

noster in bis. qiiae deorsum transeunt, se per

ciipidinem immerserit. statim per infinitas dis-

tractiones, et itinera obliqua rapitur ; et a se

quodammodo divisus. dissipatur, et quasi in tôt

spargitur, quot ea sunt, quae per desideria con-

cupiscit. Hinc motus sine stabiUtate. ciu'sus sine

perventione, labor sine requie.

Si vero cor, et spiritns noster ab bac infimo-

rum iniinita distrachone, quae deorsum est, per

desiderinm. et amorem se traxerit ; et baec in-

fima deserens paulatim, se intra se in ununi im -

mutabile sufticiens bonum colligens, secum esse

didicerit, et ei inseparabiUter quodam affectu

inbaeserit : tanto ampbus in unum colbgitur, et

Ibrtifîcatur, quanto magis agnitione, et desiderio

sursum elevatur ; et in ipso vero summo bono

1 \H n. Ar,r.F,nTi vi\r,M

iiiLra se liabiluaLiir. donec lauclcm oinnino im-mutabilis iiat, et ad illam veram vitam, quae

ipse Dominus Deus est, immutabiliter perve-

niat : ut perpetuo, sine omni mutabilitatis et

temporis vicissitiidine, requiescat jani in illo in-

Irinseco, et quieto, ac sccreto divinitatis mane-

rio;pei'fecte collocatus intra se in Ghrislo Jesu,

qui est via ad se venientibus, veritas, et vita\

I, Joan. XIV, G.

Caplt VIII

Quomodo in quolibet eventu homo devotus se

debeat Deo committere.

Credo jani, et arbitror, quod ex hucusque de-

ductis cogiioscas, quod quanto magis magisque

te nudaveris a phantasmatibus, et omnibus ré-

bus mundialibus. et creatis, ac per bonam vo-

luntaleui intellectu Deo unitus fueris, tanto ma-gis ad statum innocentiae, et perfectionis appro-

])inquas. Quo quid melius ? quidve felicius, ac

jucundius ?

Super omnia ergo valet, ut teneas mentemDudam sine pbantasmatibus, et imaginibus, et

quibuscumque implicationibus ; ut nec de mundo,nec de amicis, nec de prosperis, nec de adversis,

praesentibus, praeteritis, vel futuris, in te vel in

aliis, nec etiam nimis de propriis peccatis solli-

clteris : sed cum qnadam pnritatis simpl-citate

te esse cum Deo extra mundum nude cogita, ac

si anima tua jam esset in aeternitate extra corpus

separata. Utique non tractaret saecularia,nec cu-

raret de statu mundi, nec de pace, nec de gnerra,

lOO B. ALBEinl M.VGNl

nec de screno^ iiec de pluvia, el plane nec de ali-

qiio hujus saeculi ; sed soli Deo conformiter to-

taliler iiitenderel. \acarel, et inhaereret.

Sic, sno modo, \el luinc lelinque corpus

tiium, et omnia praesentla. el futnra creata ;

et délire acieiii mentis ac spiritiis lui fixe, se-

cundum omjie tuiini posse, nude, et expedite,

in illud increatain lumen. Et sic ab onmibus

piiantasmalibus, et iuNolutionilms, ac obnu])ila-

tionibus depuratus sit spiritus tuns. tanquam

Angélus corpori alligatus, qui |)er operationem

carnis non impeditur, nec cogitation ibus vanis,

ac \agis im])licatur.

Fortificet ergo se spiritus contra quascumque

tentationes, ^exationes, injurias, ut aequanimiter

inconcusse, in uiraque fortuna, perseveret in Deo.

Et cum adest turbatio. aiit acedia, vel mentis

conlusio, non propterea insolescas, aut pusilla-

nimis sis, nec propter lioc curras ad orationes

vocales, aut alias consolationes ; sed hoc solum

intendas, ut lesnscites le |)ei- ^oluntatem bonamin intellectu, ut adhaeieas J)(^o mente, velit nolil

sensualitas corporis.

Devota namque anima sic débet esse cum Deounita, et suam voluntatem divinae \oluntati tara

conlbrmem liabere et lacère, quod se cum nuUa

creatura occupet, seu adliaereal. sicul tlum non

DE ADHAERE-XDO DEO 101

erat creata ; ac si nihil sit, piaeter solum Deum,

et ipsam animam. Et sic universa et singula

aequanimiter de manu divinae providentiae se-

cure, et infallibiliter accipiat, sustinens unifor-

miter in omnibus Dominum in patientia, tran-

quillitate, et silentio.

Qua de re, nudare mentem ab omnibus phan-

tasmatibus, super omnia valet ad vitam spiritua-

lem, ut sis per bonam voluntatem unitus Deo

in intellectu, et conformis.

Praeterea, nihil erit médium inter te, et Deum :

quod sic patet, quia nec res aliqua ab extra erit

médium, cum per votum voluntariae pauperta-

tis ablata sit omnis rei possessio usque ad ulti-

mum, et per castitatis votum corpus, et per

obedientiam voluntas, et ipsa anima ; et sic

quodammodo nihil relinquitur, quod médiat

inter te, et Deum.Quod autem Religiosus sis, probat professio

ipsa, status tuus, et nunc habitus tuus, et ton-

sura, et similia hujusmodi : sed an fictus, an

verus Religiosus sis, lu videris. Animadverte

ergo, quam graviter dégénères, et pecces in Do-minum Deum tuum, et in omnem ejusjustitiam,

si secus egeris, et creaturae potius quam Grea-

tori ipsi voluntate, et amore inhaeseris, creatu-

ram praeponens Creatori.

Caput IX

Contemplatio in Deo, quatenus omnibus aliis

exercitiis est praeponenda.

Et quia omnia citra Deum, sunt efTectus, et

opus ipsius Creatoris, habentia posse et esse, et

quidquid sunt et possunt, limitatum ; et, ut ex

nihilo producta, nihileitatibus circumdata, et ex

se ad nihilum tendentia, necessario momentis

singulis siium existere, conservari, operari, et

si quid in eis est, a Deo habent, et sic per om-nia ab ipso summo opifice Deo recipiunt, tan-

quam vere ex se ipsis sibi, et aliis insufficientia,

ad cujus operationem sunt, sicut nihil ad ali-

quid, finitum ad infinitum :

Quapropter, in solo eo, et circa euni, et

propter eum, et in eum sit omnis recta nostra

contenqDlatio, vita, et operatio : qui etiam uno

voluntatis nutu posset, et sciret in infinitum om-nibus modo creatis perfectiora producere. NuUaergo, sive secundum intellectum, sive secundum

affectum, conlenq3latio et amoris fruilio utilior,

perfectior, et fclicior, quam in ipso Deo Créa-

DE ADHAEUEiNDO DEO iDO

tore, summo, et \ero boiio, a quo, in quo, per

quern, et ad quem omnia : sibi, et omnibus suf-

ciens est in infinitum, qui omnium in se continet

perfectiones simplicissime ab aeternô, in quo

nihil, quod non sit ipse : apud quem, et per quem,

omnium instabilium slant causae : in quo om-nium mutabilium immutabiies manent origines,

necnon omnium rationabilium, irrationabi-

liumque, atque temporalium in eo sempiternae

vivunt rationes : qui omnia complet^, universa,

singulaque se toto essentialiter implet : cuique

rei intimior est, et praesenlialior per essentiam,

quam res sibi ipsi : in quo omnia simul sunt

unita, et in eo sempiterne vivunt.

Praeterea si ex infîrmitate, aut inusitatione in-

tellectus, quis magis tenetur in creaturis contem-

pJari, tune haec optima, vera, et fructuosa con-

lempiatio videtur bomini mortali possibilis, ut

saltem, in cunctis suis contemplationibns, et

meditationibus, sive circa créa tu ras, sive circa

Creatorem fiunt, consurgat delectatio in ipso

Creatore, Deo uno et Irino intra se, ut inardes-

cat ignis divini amoris, et vorae vitae in se, et in

aliis, ad meritum febcitatis aeternae vitae.

Animadvertenda est etiam in hoc differentia

inter contemplationem Gatholicorum fidelium,

et Philosophorum gentilium : quia contemplalio

l54 B. ALBERTI MAGM

Philôsophorum est propter perfectionem con-

templanlis, et ideo sistit in intellectu, et ita finis

eorum in hoc est cognitio intellectus.

Sed contempla tio Sanctorum, quae est Gatho-

licorum, est propter amorem ipsius, scilicet

contemplati Dei : idcirco, non sistit in fine ul-

timo in intellectu per cognitionem, sed transit ad

affectum per amorem.

Unde Sancti, in conteniplatione sua, liabent

amorem Dei tanquamprincipaliter intentum; quia

felicius est etiam Doininum Jesum Christum

cognoscere, et habere spiritaliter per gratiam,

quam sine gratia corporaliter, vel etiam essen-

tialiter.

Porro, dum anima ab omnibus abstrahi-

tur, et in seipsam rellectitur, contemplationis

oculus dilatatur, et se scalam erigit, per quamtranseat ad contemplandum Deum. Ex qua

conteniplatione, anima inardescit ad bona

coelestia, et divina, et ad aeterna ; et omnia

temporalia a longe prospicit, tanquam nihil

sint.

Unde, quando in Deum procedimus per viam

remotionis, primo ncgamus ab eo omnia corpo-

ralia, et scnsibilia, et imaginabilia ; secundo,

etiam intelligibilia ; ad vdtimurn, hoc ipsum esse

scciindum quod in creaturis remanet. Sic, quan-

nr VDH\KRE>DO DEO 100

tum ad statuni viae pertinel, optime Deo conjun-

gimur, secundum Dionysium ^

Et haec est caligo, quam Deus inhabitare di-

citur;quam Moyses intravit, ac per hanc adlu-

ceiu inaccessibilem. Yerum, non prias qiiod spi-

ritaale, sed quod animale ^: ideo consueto ordine

procedendum est, a labore actionis ad quietem

contemplationis, a virtiitibus moralibus ad theo-

ricas, et speculativas.

Denique, o aninia iiiea, quid occuparis circa

plurima super\aciie, et semper in bis eges? In-

tende, et ama boc unum optimum bonum, in

quo omne bonum ; et suiricit. Infelix ergo, qui

omnia scit praeteripsum, et habet, ipsum autem

nescit. Et si baec omnia, et ipsum sciât, non

propter boc, sed propter ipsum beatior. UndeJoannes, 17 : liaec est vita aelerna, ut cofjnos-

ranf te etc. -^ et Propbeta : Satiaboi', cwn appa-

riierit gloria tua \

1

.

Lih. flo luvstica Theoloj^ia.

>.

.

I Cor. XV, /|(5.

3. Joun. x\ii, o.

,'i. Ps. 5.V1, Id.

Caplt X

Actualis devotio, et sensibilis non tantum curandaest, sicut voluntate Deo adhaerere.

Praeterea, non multum cures actualem devo-

tioneni, aut sensibilem dulcedinem, vel lacrymas ;

sed tantum, per bonam voluntatem in intellectu

sis mente cum Deo intra te unitus. Quippe su-

per omnia placet Deo mens nuda a phantasma-

tibus, id est, imaginibus, speciebus, ac simili tu-

dinibus rerum creatarum.

Decet namque monachum esse aiienum ab

omni creatura, ut soli Deo intra se nude, et ex-

pedite intendat, vacet, et adbaereat. Quamobremabneges temetipsum, ut nude sequaris Ciiristum

Dominum Deum tuum, qui vere pauper, obe-

diens, castus, humiliatus est, et passus : in cujus

etiam vita, et morte mvdti scandalizati luerunt,

ut liquet ex decursu Evangelii.

Praeterea, anima scparata a corpore non ad-

vertit, quomodo, aut quid agatur de suo corpore

derelicto, sive comburatur, sive suspendatur,

,sivc malcdicatur, et nibil proplcr bas injurias

Di: Vr)llA.ERENDO DEO 1,)-

corpoi'i illalas contristatur ; sed soluni cogitât,

illiid Nunc aeternitatis, et illud Unum, quod di-

cit Doininiis in Evangelio necessarium. Sic, et

tu, te habeas ad corpus tuum, quasi jam non sis

in corpore ; et cogita semper de aeternitate

animae tuae in Deo, et dirige sedulo cogitatum

tuum in illud Unum, de quo Cliristus dixit :

Porro unum est necessarium *; et senties ex

hoc magnam gratiam, ad mentis nuditatem, et

cordis simplificationem acquirendam.

\erumtamen istud Unum est tibi praesentis-

simum, si te nudaveris a phantasmatibus, et qui-

buscumque aliis implicationibus ; moxque sen-

ties sic esse, videlicet te nuda, et expedita mente

vacare et adbaerere Deo : et sic eris invictus etiam

in omnibus qualitercumque inferri possunt, sic-

ut et sancti Martyres, Patres, et electi, beatique

omnes : qui, despectis omnibus, solum cogita-

bant animae securitatem, et aeternitatem in Deo;

et ita armati intus, et per bonam voluntatem

Deo uniti, omnia mundi spreverunt, ac si om-nino anima jam divisa esset a corpore.

Ex bis ergo perpende, quantum potest bona

voluntas cum Deo unita, imo per illam animae

impressionem in Deo, ut per ejusmodi a carne

I. Luc. X, 42.

I :)N M. M.lŒJrri MVCM

virtualeni, et splritualem divisionem, anima quo-

dammodo respicial a longe hominem exteriorem

Simm, tanquam non suum ; et sic vilipendit

omnia, qiiae inferuntur sibi, vel carni snae, ac si

fièrent alteri, vel non homini. Qui enim adhacrei

Dca, Ilnus spiritus est cum eo.

Nunquam ergoaudeas omnino, coram DominoDeo tuo intra te aliquid cogitare. vel imaginari,

qaod coram honiinibus erubesceres vel audiri,

vel videri ;propter Dei reverentiam principalem.

Est etiam boc justum, omneni luuin cogitatum.

et cogitationem ad solum Deum erigere : en ni-

que, tanquam nihil aliud praeter ipsum sit. sola

mentis acieintueri, sicque inbaerendo frui, quod

est perfecta inchoatio vitae futurae.

Caput XI

Qualiter tentationibus sit resistendum, et

tribulatioues qualiter sustinendae.

Proinde ncmo accedens ad Deum vero et in-

tegro corde est, quin vexationibus. et tentationi-

bus probetur. Idcirco. in omnibus tentationibus.

vel hoc observetur : ut, si sentiatur, non consen-

tiatur : et patienter, ac aequanimiter cum humi-litate, et longanimitate portetur.

Si vero blasphemiae sint. et turpissimae. hoc

omnino tirmiter teneas, quod nihil meHus, aut

verius contra easdem facere potes, quam omnino

hujus modi phantasias pro nihilo reputare :

quanquam blasphemiae nequissimae, et foedis-

simae, et horribiles sint, sohim non cura cas,

sed pro nihilo reputa. et contemne. et tibi non

imputa, nec vehs tibi super hujusmodi conscien-

tiam formare. Fugiet procul dubio inimicus, si

eum ^c, et suas factiones contempseris. Super-

bus enim est valde. non patitur se contemni, et

sperni,

Omnino ergo talia penitus non curare, sum-

I (k) T^. \Li5Eivn M\(;Tr

juuni est remedium ; siciit de iiiuscis volantibus

coram oculis contra voluntatem.

Provideat ergo servus Jesu Ghristi, tam facile

non importune fugere a facie Domini, et hinc

inde indignari, murmurare, et querulari super

unius muscae vexatione, videlicet levis tentatio-

nis, suspicionis, tristitiae, et detractionis, insuf-

ficientiae, et cujuscuniqueadversitatis ; cum, sola

manu bonae voluntatis in Deum erectae, possunt

omnia haec fugari.

Nempe, per bonam voluntatem, habet homoDeum in possessorem, sanctos Angelos custodes,

et protectores. Insuper, et per bonam volunta-

tem omnis tentatio superatur, sicut musca manude calvitie capitis fugatur. Pax ergo hominibiis

bonae voluntatis.

Proinde ergo nec aliquid ditius offertur Deo

bona voluntatc. Quippe bona voluntas, in anima,

est origo omnium bonorum, et omnium mater

virtutum : quam qui babere incipit, secure babet

quidquid ei ad benc vivendimi opus est.

Si ergo Aolueris bonum, et non potes, foctum

Deus compensât.

Igitur, secundum hoc, aeterna lex incommu-

tabili stabilitate firmavit, ut in voluntale meri-

tum sit : in beatitudine, aut in miseria, prae-

mium, atque supplicium. Dilectio enim est ma-

DE ADUAEKENDO DEO l6l

^nia voluiiLas Dco servieiidi, dulcis allectus Deoplacendi, fcr\ entissimum desideriiim Deo fruendi.

Démuni, tentari non est peccaluni, scd mate-

ria exerceiidae virtulis, ut humo ad niulta bona

proliciat teiitatione, cuni tota vila liominis super

terrain Icntalio censeatur.

OPLS. ASC. 1 1

Caplt XII

De amore Dei, quam efficax sit.

Enimvero omnia supradicta, et quaecumque

saluti necessaria, non melius, nec propinquius,

nec salubrius perfici possiint, nisi per amorem :

per quem snppleri potes t oninis necessarii ad sa-

lutem iiidigentia, et in eo liabetur omnis boni

abimdantia, nec deest sunirni desiderii praesen-

tia

.

Qiiippe solus amer est, quo convertimur ad

Deum, transformamur in Deuni, adbaeremus

Deo, unimiir Deo, nt siiniis unus spiritus cumeo ; et beatiticemur hic in gralia, et il)i in gloria,

ab eo, et per euni.

Amor enim ipse non quiescit, nisi in aniato,

quod lit, cum obtinet ipsum possessioneplenaria,

atqiie pacifica.

Nempe amor ipse, qui et caritas, est via Dei

ad homines, et via hominis ad Deum : et man-sionem Deus habere non potest, ubi caritas

DE ADHAEREISDO DEO i63

non est. Si igitur cariialeni liabemus, Deam ha-

bemus, quia Deiis caritas est ^

.

Proinde nihil amore acutiiis, nihil subtilius,

aut penetrabiliiTS : nec quicscit, donec naturaliter

totam amabilis penctraverit virtutem, et profun-

ditatem, ac totalitateni ; et ununi se vult facere

cum amalo, et si fieri potest, ut hoc idem ipse sit

quod amatum. Etita nullum patitur médium in-

ter se, et objectum dilectum quod amat, quod

est Deus, sed vehementer tendit in eum : et ideo

nunquam quiescit, donec omnia transeat, et ad

ipsum in ipsum veniat.

Est enim amor ipse virtutis unitivae, et trans-

formativae, transformans amantem in amatum,

et e contra, ut sit unum amatorum in altero, et e

converso, inquantum intimius potest. Quod li-

quet primo quantimi ad Adres apprehensivas,

qualiter amatum sit in amante : videlicet, in quan-

tum dulciter, et delectabiliter revocatur in appre-

hensione amanlis ; et e regione, prout scilicet

amans nititur singula, quae ad amatum perti-

nent, non superticialiter, sed intrinsecus discer-

nere, et quasi ad interiora ejus ingredi.

Sed quantum ad vires appetitivas, et afïectivas,

amatum dicitur in amante, prout videlicet est in

I. I Joan. IV, 8.

iG IJ5. ALbElVil MAGM

aiïectuosa ejus complacentia, el: in jucunda ejiis

delectationc interius radicata : econverso, amans

est in anialo, toto desiderio, et conformitate se-

cundnm idem velle et noile, et in eodem gau-

dere et tristari, tanquam idem ipse. Trahit cnim

amor (cjuia fortis est ut mors dllectio •) amantem

extra se, et collocat eum in amato, faciens ei in-

limissime inhaerere. Plus enim est anima ubi

amat, quam ubi animât; quia sic est in amato

secundum propriam naturam, rationem et volun-

tatem : sed in eo quod animât, tantum est secun-

dum quod est forma ; quod etiam brutis conve-

nit.

Non est ergo aliud, quod nos ab exterioribus

sensibilibus intra nos, et exinde in Jesu Christi

intima, et divina trahit, quam amor Christi,

quam desiderium dulcedinis Christi, ad sentien-

dum, percipiendum, et degustandum praesen-

tiam divinitatis Christi. Non itaque ahud est,

quam amoris vis, quae etiam animam de terris

ad fastigia coeH celsa perducit.

Nec ad summam beatitudinem quis pervenire

potest, nisi amore, et desiderio provocante. Ipse

enim amor est vita animae, vestis nuptialis, et

perlectio ipsius ; in quo omnis lex, et Prophetae,

I. Canl. vin, G.

DE ADHAERENDO DEO 1 65

et Domini edicUim pcndet. Unde Apostolus ad

Roinanos : Plenitudo legis est dilectîo '. Et prima

ad Tiniotheiim : Finis praeccpti csl carilas '.

I. Rom. xiH, lo.

». . I Tim. I, 5.

Caput XIII

Orationis qualitas, et utilitas : et quomodo corsit recolligendum intra se.

Praeterea, cum ad haec, et ad quaecumque

alla bona omnino simus ex nobis insiifficientes,

nec aliquid de nobis ipsi Domino Deo, (a quo

solo omne bonum), exhibere possumus, quodnon sit prius suum, solo uno excepto, quod su-

perest, quemadmodum ipse per se benedicto slio

ore etiam et exemplo nos instruere dignatus est :

ut videlicet, in omni casu, et eventu, ad ipsam

orationem recurramus, sicut rei, miseri, pau-

peres, mendici, infirmi, inopes, subditi, servi,

et fîlii ; ac totaliter in nobis ipsis desolati, bu-millima mentis prostratione, ia timoré, etamore,

recollecte, et composite, maturo, vero, nudoque

affectu erubescentiae, cum magnitudine deside-

rii, et ardore, nec non in gemitu cordis, et sim-

plicitate et sinceritate mentis, supplicemus, et

exponamus ipsi, plena cum fiducia, undique

nobis imminentia pericula ; ita duntaxat, ut ex-

pedite, secure, et nude nos ei totaliter usque ad

DK vniiM:iu,MK> i)i() 167

iiltiniuni fidelUcr committaniiis, el otferamus,

tanquain vere, et per omnia sui, nihil nobis

ipsis reservantes ; ut hnpleatiir in nobis illud

beati patris Isaac, qui loquitur de bac ipsa ora-

tione. diœns : Tune erimus unun» in Dec, et

Doniinus Drus erit in nol)is onvnia in (omnibus,

et solus, cpiando ijla sua perfecta diloclio, qua

prior nos dilexit, in nostri quoque cordis tran-

si erit alîectum.

Quod ila liet, cum nobis omnis amor, omnedesideriimi, omne studiuin, omnis conatus, de-

nique omnis cogitatio nostra, omneque quod Ai-

demus, loquimur, quodque speramus, Deus erit ;

illaque unitas, quae nunc est Patris cum Filio,

et Filii cum Pâtre, in nostrum fuerit sensum,

mentemque transfusa : ut quemadmodum ille

nos sincera, et pura, atque indissolubili caritate

diligit, nos quoque ei perpétua, et inseparabili

dilectione jungauïur ; ita scilicet eidem copulati,

ut quidquid speramus, quidquid intelligimus,

qiiidquid loquimur, et oraiiuis, Deus sit.

Haec ergo intentio, bic conatus, et finis spiri-

tualis hominis esse débet : ut, imaginem futurae

beatitudinis in lioc corruptibili corpore possidere

mereatur, et quodammodo arrham illius coelestis

beatitudinis, et conversationis, et gloriae incipiat

in hoc saeculo praegustare. Hic, inquam, finis

t68 n. VLl'.KHTI AIACM

lolius perfectionis est : iil, eo usquo extenuata

mens ab omni situ carnali, ad spiriUialia quotidie

sublimetur, doncc omnis convcrsatio, omnisque

volunlas cordis, una, et jugis effîciatur oratio.

Gvimque lia mens, deposita faece terrena, ad

Deum, in quo solo semper defixa débet esse in-

tentio spiritualis bominis, respiraverit, (cui ab

illo summo l^ono vel parva separatio, mors prae-

sens, ac perniciosissimus interitus est creden-

dus);praemissaque fuerit tranquillitate fnndata.

vel ab omnium carnalium passionum nexibus

absolu ta, et illi uni summoque bono tenacissima

adbaesit intentione, Apostolicum illud implebit :

Sine intermissione orate ', et in omni loco, levan-

tes puras maniis, sine ira, et disceptatione -. Itac

enim puritate (si dici potest), sensu mentis ab-

sorpto, ac de terreno situ ad spiritualem, sive

angelicam similitudinem transformato, quidquid

in se receperit, qnidcjuid tractaverit, quidquid

egerit, purissima, atque sincerissima oratio erit.

Haec proinde si continuaveris indisrupte,

quemadmodum usque ab initio disseruimus,

erit tibi in tua introversione, et recollectione

jam facile, ac promptum contemplari, ac frui,

sicut vivere in natura. .

1 . 1 Thess. V, I-,

:» I Tini. Il, 8.

Caput XIV

Conscientiae attestatio in omni judiciorequirenda est.

Dcmum ad spiritualem mentis perfectionem

,

piiritatem, et tranquillitatem in Deo consequen-

dam, non mecliocriter ad hoc proficere videtur,

ut, in omni qnod de nobis dicitur, sentitur, et

agitur, seniper tacite ad interiora mentis arcana

recurramus ; et inibi, ab omnibus aliis abstracti,

et intra nos totaliter recollecti, statuamus nos in

cognitionem veritatis antc nos : etutique invenie-

mus, atque vic]e])imus penitus nihil proficere

nobis, sed plurimum obesse, si laudati, vel ho-

nora ti ab extra hierinuis, et al) intra in veritatis

cognitione de nobis culpabiles, et rei existimus.

Et sicnt tune nihil prodest, si quempiam ad

extra homines laudant, et conscientia ab intra

accusât : ita e regione nihil obest, si ab extra

quis contemptus, vituperatus, et persecntus fue-

rit, ab intra tamen innocens, irreprehensibilis,

et innoxius existât : imo quam plurimum super

haec cum patientia, et silentio, et quiète, nonimmerito in Domino gratulari habet : siquidem

nulla nocebit adversitas, ubi non domlnatiu' ini-

I -n V,. vt;hertt MArr>T

quitas. El sicut nullum maluni impunitiim, ila

nullum boiium irremuneratum. Neque eum hy-

pocritis velimus mercedem, et praemium exspec-

tare, vel recipere ab hominibiis : sed solum a

Domino Deo, non in praesenti, sed in futuro.

lion transilorio in lempore, sed in aeternitate.

Liqiiet ergo, quod nec majus aliqiiid, nec me-

lius, quam semper in onmi tribulatione, et eventn

ire ad interiora mentis secrela, et ibi invocare

ipsum Dominum Jesum Ghristum, adjutorem

in tentationibns, et tribniationibus : ac inibi hu-

raiUaii in confessione peccali, iaudaie ipsnm

Deum et Patrem, corripientem. et consolantem :

insuper et omnia, et singula, in se, vel in abis,

prospéra, sive adversa, aequanimiter accipere,

expedite. et secure, de manu suae infallibibs pro-

vider tiae, aut dispositionis ordinatione.

Ex quibus seqintur etiam peccatorum remissio,

amaritudinis expulsio, collatio dulcedinis, et se-

curitatis, infusio gratiae, et misericordiae, attrac -

tio, et corroboratio familiaritatis, atque abundans

in ipso consolatio, firmaque adbaesio. et unio.

Sed nec velimus imitari eos, qui per hypo-

crisim, et more Pbarisaico seipsos carius, et ali-

ter videri, baberi, et apparere ab extra corani

bominibus satagunt, quani ab intra in veritate

de se didicerunt : quod quidem extremae de-

DE \niF\EUEM:)() DFO \"J

l

mentiae est, sic videlicet quaerere, appetere, aiit

expetere laudeni huDianam, vel gloriam, a se,

vel ab aliis, ciim nihilominus intérims repletus

sit illecebris, et peccatis gravissimis. Et certe

qui post hujiismodi vanissima currit, fuLtient ab

eo praedicta bona, et dedecus incurret.

Semper ergo prae oculis tuis habeasmala tna.

et inidoneitatem tuam, et cog'nosce te, ut bumi-lieris ; et tanquam peripsema indignissimum,

vilissimum, abjectissimumque ab omnibus ba-

beri non réfugias, propter gravissima peccata, et

maxima mala tua. Qua de re_, reputa te inter

alios ut scoriam inter aurum, zizaniam inter

triticum, paleam inter grana, bipum inter oves.

satan inter fdios Dei

.

Sed nec vebs revereri ab abis, abisque prae-

ferri : imo potius toto corde, et spiritu fuge virus

bujus pestilentiae, venenum laudis, reputationem

jactantiae, et ostentationis, ne videbcet, juxta

Propbetam, laudetur peccator in desideriis ani-

mae siiae \ Et Isaiae, tertio : Oui hcatiim te di-

ciint, ipsi te decipiiint, et viain gressuum taoriim

dissipant -. Et Dominus, Lucae, sexto : Vae

ciim henedixerint vobis homines ^.

I. Ps. IX, (x.), 3.

a. Isaiae m, 12.

I?. Luc. vî, aO.

CvpuT XV

Contemptus sui, qualiter causetur in homine, et

quam utilis sit.

Proinde qiianlo quls vilitatis suae cognitor est,

tanto plus, et limpiclius divinae majestatis est

inspector : et quanto aliquis propter Deum, ve-

ritatem, et jnstitiam, sibi ipsi in oculis suis est

yilior, tanto in oculis Dei est pretiosior.

Quapropter studeamus, toto desiderii conatu,

nos vilissimosreputare, etcredere indignos omni

beneficio, nobis displicere, soli Deo placere, ab

aliis indignissimi, et vilissimi reputari : insuper,

super tribulationibus, afflictionibus, et injuriis

non moveri, nec super liujusmodi inferentes con-

turbari, nec cogitationibus contra eos involvi, vel

indignari ; sed aequo animo credere velis, te

cunctis injuriis, vilipensionibus, flagellis, et dere-

lictionibus esse dignum.

Nam rêvera, quivere sccundum Deumpœnitet,

et luget, ille ab omnibus bonorari, ac diligi

abborret, nec subteifugit, nec renuit se quodam-

uiodo odiri. conculcari, despici, usque in iineni:

DE VD11AEUEM)0 DEC» l~ô

ut veic liumilietiir, el puro corde soli Domino

Deo sincère adhacreat.

Verurntamen ad rjoniinuin Deum solum dili-

gendum, et seipsiun super omnia abliorrcndum

,

et al) aliis appetere vilipendi, non requiritur labor

extrinsecus, nec corporis valetndo, sed potins

solitudocorpoi'is, labor corclis, et ([uies mentis:

ut, scilicet, labore cordis, et alTectione mentis

intimae siu-gat, et corporaliler se ab illis infimis

eveilal, et sic ad coelestia,, et divina surgat, et

ascendat.

Nempe hoc facientes, mutanms nos in Deum.

Et praecipue tune fit, quando ex corde eligimus,

sine judicio, damnatione, et contemptu proximi,

nos ut peripsema, et opprobrium ab omnibus

aestimari, imo ab omnibus tanquam lutum fœ-

dum abhorreri, quam quibuscumque dcUciis

abundare, vel ab hominibus honorari, aut elevari,

seu qualicumque corporali et transitoria sospi-

tate, vel commodo perfrui ; nec aliam praesentis

hujus mortalitatis, et corporabs vitae consolatio-

nem desiderare, quam nostras offensiones, culpas,

et peccata sine intermissione lugere, deplangere,

et plorare, perfecte nos viKpendere, etannihilare,

et de die in diem ab abis magis magisque viHores

baberi, et in omni vibtate indigni in nostris ocuHs

quotidie fieri : ut soli Deo placeamus, eumquc

lyi B- ALBERTl MVG^t

soluni diliganius, sicque ei adhaereamus, nec

circa aliquid velimus affici, nisi solum circa Ip-

sum Dominum Jesuni Chrislum, qui solus ja-

ceat in nostro affectu ; nec de uUo soUicitari, et

curare, nisi de ipso, in cujus ditione, et provi-

dentia universa, et singula currunt, et subsis-

tunt.

iSon ergo tuum erit amodo deliciari, sed vere

loto corde lugere.

Quaniobrem, si non luges, propter hoc luge.

Si vero luges, propter hoc magis lamentare, quia

doloris causam tibi superinduxisti propter tuas

offensiones maximas, et peccata infinita. Sicut

ergo non sollicitudinem gerit super spiculatorum

dispositionem, qui sententiam suscipit condem-

natus, sic qui lamentatur, et efficaciter luget, ne-

que deliciis, neque irae, aut gloriae, \e[ indi-

gnationi, \e\ hujusmodi aliquando attendat. Et

sicut alia civium, alia sunt damnatorum habita-

cula, ita lugentium, et habentium ad pœnani

obligantiadeiicta, statio, et institutio abinnoxiis,

et non obligatis aliéna penitus débet esse, et re-

mota. Alioquin, non esset differentia rei obnoxii,

et innocentis, in compensatione, et satisfactionis

poena, quae tamen magna erat in praevaricatio-

nibus culpa ; et liberior esset injustitia quam in-

nocentia.

(

DE ADHAEKE>UO DEO 1 7,)

Omnia ergo abneganda, omnia coniemnenda,

omnia excutienda, et vitanda, ut plena fide bo-

num liictni pocnlteiiliae jaciatur fundamentum.

Igiliir in vorilalc Jcsum Ghristiim diligens, et

post eum lugeiis, et euiii in corde, et in corpore

portans, in vciitate dolorem de suis peccatis et

ofTensionibnshabens, in veritate futurum regnumpercipere inquirens, necnon in vera fide niemo-

riam tormentorum, et judicii aeterni possidens,

et sui exitus timoreni, et memoriani fîriniter per-

fectecpie reassumens : non ulterius conabitur, nec

curabit, nec sollicitus erit de aliquoalio. Propter

quod, qui ad beatam inipassibilitatem, et ad

Deum currere festinat, onnii die, in quanon ma-ledicitin-, et contemnitur, se mullum damnumarbitretur sustinuisse. ImpassibiJitas autem est,

aAitiis et passionibus libertas, cordisniunditia,

et virtutum ornatus.

Aestima igitiu' te jam niortuum, queni non

ambigis de necessitatemoriturum.Etpostremum

argumentum omnium cogitationum, locutionum,

operum tuorum, an secundum Deum sint, sit tibi

indicium hoc, videlicet, si his magis humilis, et

intra le, et in Deo plus recollectus, et conlortatus

fueris. Si autem aliter in te repereris, suspectum

tibi sit, ne non sit secundum Deum, nec sibi ac-

ceptum, nec tibi profîcuum.

Gaput XYI

Providentia Dei, qualiter ad omnia se extendat.

Verunitamen, ut, jiixta praefala. sine inipcdi-

mento, expeclite, securc, et nude in Dominuni

Deum nostruni li]3erc et tranquille leramur, con-

jungamur, et uniamur, eique iirmiter adhaerea-

mus, aequanimitcr in prosperis et adversis, in

vita, sive in morte ;opusest, ut cuncta, et singula

indiscussae suae infallibili providentiae indubic

committainus, et certissimc.

Nec mirum, cum ipse solus sit, qui omnibus

dat esse, posse, et operari, id est, substantiani,

virtutem, et operationem, speciem, modum, et

ordinem in numéro, pondère, et mensura. Prae-

sertim, cum sicut opus artis praesupjoonit opus

naturae, ita opus naturae praesupponit opus Dei

creantis, conservantis, ordinantis, et administran-

tis : eoquod ipsius solius sit infinita potentia, sa-

pientia, bonitas, et essentialis misericordia,justi-

tia, et Veritas caritasque, immutabilis aeternitas,

et immensitas.

Nulla ergo res potest propria virtute subsisterc,

DE AUIIAEKE.NDO DEC lyj

nec agere, nisitagat in virtute ipsius Dei, scilicet

primi moventis, primi principii, qui est causa

omnis actionis, et opératu r in omni agente.

Quippe quantum ad rationem ordinis pertinet,

Deus immédiate omnibus providet, et usque ad

ultima singnlaria. ^ihil igitura maximo usque ad

minimum scmpiternam Deiprovidentiam etTugit,

nec déclinât etiam, sive in voluntariis, sive in

casualibus, sive in fortuitis nec de se intentis.

Sed nec aliquid Deus lacère potest. quia sub

ordinem suae providentiae cadat, sicut non potest

lacère aliquid, quod ejus opérationi non subdatur.

Extendit igitur se providentia divina ad omnia,

et singula, etiam usque ad hominum cogitata.

Oua de re, Scriptura, juxta illud primae Pe-

tri;, 5 : Omnern solllciUidinem vestram projiclen-

tes m eum, qaoniam ipsi cura est de vobis ^ Et

rursum Propheta : Jacta cogitatiim taam in Do-mino, et ipse te enatriet -. Et Ecclesiastici se-

cundo : Respicite, filii hominum, et scitote, quia

nullus speravit in Domino, et confusus est; per-

mansit in mandatis ejus, et derelictus est ^. Et

Dominus ait : Nolite solliciti esse dicenies : Quid

manducabimiis ''?

1. Petr. V. 7.

2. Ps. LIV, 23.

3. Eccli. II, n.f\. Mai th. VT, ?,!.

('I>LS. VSC. IJ.

IjS B. ALBEKTl MA(JM

Quidqaideigo, et quantumcumque magnum,a Deo sperare possmiius, erimus sine dubio ac-

cepturi, secundum illud Deuleronomii : Omnis

lociis, quem calcaverlt pes vesier, vester erit K

Quia quantumcumque dcsiderare quis poterit,

tantum est acceptm^us : et quatenus fiduciae pe-

dem porrexerit, eatenuspossidebit. UndeBernar-

dus : Auctor omnium Deus tantac abundat viscc-

rihus pietatis, ut ad quantamcumque gratiam

fiduciae sinum extendere poterimwè, tantum eri-

mus sine dubio accepturi. Unde Marci, 1 1 : Quae-

cumque orantes petitis, crédite quia accipietis, et

evenient vobis .

Porro quanto haec fiducia in Deuni fortior est,

et instantior, et quanto in Deo cum humilitate,

et reverentia se A'iolentius erigit, tanto securius,

et abundantius, et citius, quod sperabat, impe-

trabit ac obtinebit.

Al vero, si inter haec, proptcr mnltitudinem,

et magiîitudiiiem peccatoruni, fiducia in Deumse erigcre lependo retardât, animadvertat, qui

bujusmodi est, quod omnia possibilia sunt apud

Deum; et quod vult, necessc est, quod fiât, et

quod non vidt, inipossibile est. ut fiât; et quod

tam fa( ile est ei, tam innumerabifia peccata,

i. Deui. Ui 2/4

2. Marc. 11, 24.

DE ADHAEUEiSDO DEO I79

quantumcunique eiioriiiia, remittere, et delere,

sicut unum peccatum. Et sicut peccator non po-

test, quantnm in se est, ab innumerahilibus pec-

catis surgere, et se ab eis excutere, et absolvere,

sic necabunopeccato. Non enim possumus, non

soiani lacère, secl nec cogitare bonuni a nobis,

quasi e\ nobis ; sed boc exDcoestV

Attamen utique multo periculosius est, pkni-

bus irretitum essepeccatis, caeteris paribus, quani

uno solo : quia nnUuni maknn impunitum, et

cuiquepeccato niortali debetur inlinita poena ; et

hoc de rigorc justitiae, eo quod quodlibet taie

peccatum sit contra Deum, qui est actu iniinitae

reverentiae, dignitatis, et honorilicentiae.

Praeterea, secundum Apostolum, scit Domi-nus, qui sunt ejus '

: et impossibile est, aliqueni

illoruin perire inter quoscunique anfractus et

fluctus erroruin, scandaloruni, scbismatuni. per-

secutionum, discordiarum, haeresuni, tribulatio-

num, adversitatuni, atque tentationum qualium-

cumque, eo quod numerus electorum suorum,

et terminus meritorum sit aeternaliter, et immu-tabiliter abeopraevisus ; intantum, ut etiam om-nia, bona et mala, propria et aliéna, prospéra et

adversa eis cooperentur in bonum, nisi forte in

1. II Cor. m, 5.

2. II Tim. Il, 19.

l(So J{. ALIŒKTI MAG.M

hoc qiiod gloriosiores, cl probadores apparcanl

in adversis.

Secureergo, elexpedite, cuncla et singiila com-

mlllamiisplcnaciiiM fiducia divinae providentiae,

qiuie idch'co pcrinitlit inala qualiacuniqiie ((uali-

lejcumqueficri. Et boniim esl, et beiie lit, lit sinat

ca iieri ; nec lièrent, nisi perniitterci ea lieri, nec

aliter, nec plus lieri possunt, nisi in quantum

permittit : quiascit. potest, et vult ea in nielius

couvertere et disponere.

Sicut enim ejus operatione omnia bona tiunt,

sic ejus permissione omnia inala, bona liunt :

utcerte ex hoc appareat ejus potentia. sapientia,

clemcntia per reparatorem Chrisluni. niiscricor-

dia. etjustitia, virtus gratiae, et defcctus naturae.

pulchritudo universi coniparatione o])positorum,

laus bonorum, reproborum malitia, atque poena.

Similiter in peccatore converso, contritio, con-

lessio, et poenitentia, mansuetudo Dei, pietas.

et caritas lausque ejus, et bonitas.

Non tamen eis semper ccdit in bonum, qui

maie agunt : sed, ut communiter, in periculum

magnum, et maximum malum, privationis sciU-

cet gratiae, et gioriae, et incursionis culpae, et

poenae, nonnunquam etiam aeternae, a qua nos

custodiat Jésus Christus. Amen.

LUDOYICT BLOSTI

Institutio Spiritualis

AI) MENTEM TIIAGT VTUS R. ALBEUTI

à

DE UNIONE DIVINA

t;\ t.t:dovtco blosto ^

Qnomodo perjicialiir iinio mystica

Félix illa anima, quae piiritati cordis sanc-

taeqiie introversioni jugiter studet, et privato

amori, seu propriae voluntati propriaeque qiiaesi-

tioni prorsiis renunciat. Haec enim magis ac

magis Deo appropinquare meretur. Tandemvero, superioribus ejiis viribus divina gratia su-

blevatis, clarificatis et exornatis, unitatem nudi-

tatemque spiritus obtinet ; et purum atque inde-

pictum amorem, simpliccmque cogitationem

(quae cogitationnm expers est) adipiscitiir.

Jam itaque, cum excellentis indicibilisque

gratiae Dei sit capax, ad vivum illum fontem,

qui ab aeterno manat, ac sanctoriim mentes sa-

tis siiperqiie reficit, perducitur. Jam vires ejus*

ad instar stellarum lucent ; et ipsa fît idonea ad

contemplandnm divinitatis abyssum sereno,

I. Vd nientem hartatns B. i\lberti. — Rlosins, Inslltnlio

spiritualis.

l84 LUDOMCI HLOSH

simplici el jiicundo intuitu, absque imaginalio-

ne, et sine aliqua inlellectus aclmixtione. Undequando sese ad Deiim ciim amore intègre con-

vertit, incomprehensibili luce in fundum ejus

effulgente, ralionis cl intelleclus oculns reverbe-

ratus, caligat ; simplex voro ipsius animae ocu-

lus (nempe pura, nuda, iinilorniis, et supra in-

tellectum elevata cogitatio) manet apertiis. Porro,

naturali lumine inlellectus a tanta claritate ob-

iuscato, anima nibil in tempore aspicit, sed su-

pra tempus et locum erecta, quamdam aeternita-

tis proprietalem assumil. Nam imagines et

distinctionem considerationesque rerum omit-

tens, jam experimento discit, Deum longe trans-

cendere omnes corporales, spirituales atque

divinas imagines, et quidquid intellectu appre-

hendi, quidquid de Deo dici scribive, quidquid

nominis ei imponi potest. Glare perspicit, talia

omnia a veritate divinae essentiae in infinitum

distare ; ob idemque eamdem essentiam innomina-

bilem esse. Ignorât tamen quid sit Deus, quemsentit. Hinc praecognitione lacta sine cognitione,

in solo amabili, nudo, simplici, et ignoto Deoquiescit. Lux quippe divina propler nimiam sui

claritatem inaccessibilis est ; unde et caligo ap-

pellatur.

Suscipit bic anima verbum abscondilum.

OF IMONF, DIVIW 1 85

quod Deiis in interno silcntio et secielo mentis

recessu loquitur. Hoc suscipit : atque unionis

mysticae complexum féliciter experitur. Ubi

cnini inlellectnni omnesqno imagines per amo-rcm excessit, et sn])ra semetipsam cvecta est

(quod soins Deus ei pra'slare polest), jam a se

dcllnens, perfluit in Denm : tuncqne Denspax et

frnitio ejns est. Ula ergo in tali mentis excessu

posita^ jure cantat : In pace in idipsum dor-

miam et requiescam. Defluit, inquam, amans

anima, delicitque a seipsa, et velut ad nihilum

redacta, in abyssum aeterni amoris collabitur :

ubi, sibi mortua, vivit in Deo, nihil sciens, nihil

sentiens praeter amorem, quem gustat. Perdit

enim se in vastissima divinitatis solitudine atque

caligine : sed sic se perdere, potins se invenire

est. Ibi sane quidquid est humanum exuens, et

quod est divinnm indnens, transformatnr muta-turque in Denm : sicut ferrum in igné positnm

Ibrmam ignis accipit, et transmutatur in ignem.

Manet tamen essentia animae sic Deificatae, que-

madmodum ferrum ignitum non desinit esse

t'errum. Igituripsa anima, quaeprius erat frigida,

jam ardet;quae prius erat tenebrosa, jam lucet

;

quae prius dura, jam mollis est. Plane tota Dei

color est, quia essentia ejus essentia Dei perfusa

est. Tota divini amoris igné concremata, totaquc

1 (S6 II i)()\ ICI ivLosir

ri{[uora(;La, Uajisiil iii iJciini. cl ci sine iiieclio

unita, unusque spiritus cum eo clVecta est : slcut

aurumetaes in unam metalli massam conflan-

tiir.

Ceterum illorum, qui in Deum ita excedunt et

rapinntur, diversi gradus sunt; nam eo quis-

qnam profundius atque sublimius in ipsunn

Deum pertingit, quo efficacius ardentiusque seu

amorosius se ad eum convertit, et quo perfectius

in ipsa conversione omnem propriam quaesitio-

nem repellit.

O sanctam illam animam ! quae, a Deo singula-

riter visitata, et supra omnia creata supraque pro-

priam opéra tionem élevata, in vi memorativa

nudatur omnibus imaginibus, et meram puri-

tatem, atque simplicitatem sentit ; in vi intelle-

ctiva percipit praefulgidas illuminationes Solis

justitiae, et divinam veritatem agnoscit; porro in

vi amativa, sentit aestum quemdam quieti amo-

ris, sive contactum Spiritus sancti tanquam

fontem vivum, manantem rivulis aeternae suavi-

tatis ; atque ita ad excellentem cum Deo unio-

nem invitatur, introduciturque.

felicem illam horam ! Tune nimirum ani-

ma supernaturali jucundissimaque solennitate et

gaudio vernantissimo intus perfruitur, ac futu-

ram beatitudinem aliquo modo praegustat.

DE IMOM; I)I\ I\A I cS-

quain boalus osl, cuilTagjaiitissimum illiicl vci-,

et aestas illa amaenissiina exoritiir, culque divi-

iiam copiilani vel ad momentum experiri con-

cessum est ! Is enim ad id perducitur, quod nec

ratio nec intelleclus caperc, neque lingiia expri-

meve potest. Por sapientem ignorantiani, et peu

intimum ainoris ( ontactiim, melius Deum co-

gnoscit, f|uam exleriores ejiis ociili visibilem so-

lem cognoscaiiL Lsque adeo stabilitur in Deo,

ut Deum sibi viciniorem esse sentiat, quam ipse

est sibi. Unde et Deiformem superessentialom-

que vitam jam ducit : factus Christo, secundum

spiritum, animam et corpus, conformis, Sive

comedat, sive bibat, sive vigilet, sive dormiat,

semper in eo Deus operatur, qui superessentiali-

ter vivit in illo. Talem ipse Deus docet de omni-

bus, et spirituales mysticosque sensus ei aperit.

Greberrime, vel etiam indesinenter, eum visitât,

adstringit, osculatur, iUustrat, accendit, péné-

trât, et implet. Nam cum anima ejus sit jamspecubmi clarum sine macula, divino Soli con-

venienter objectum substratumque, ipse Sol jus-

titiae non potest non assidue stillicidia gratiae, ra-

dios sapientiœ, et caritatis scintillas in eamdiffundeve. Yalde quidem sublimiter atque mi-rabiliter Deus se nonnunquam animae perfectae

révélât atque manifestât; nondum tamen se os-

t88 LLDOYICI BLOSll

Lendit siculi est iii sua ineirabili gioria, sed slcut

in hac vita videii potest.

NonnuUa monila eo speclantia

Quo pacto anima Intime Deo possit iiniri, —PoiTO fieri nequit, ut anima ad intimam istam

cum Deo unionem pertingat, nisi tota munda et

simplex eiïecta siniilitudineni Dei lial)eat. Lt

igîtur jpsa Deo uni ri nicreatur, sese al) omni

percato at([ue ah omni delectatione liboram

(cpiantnm fieripotest) scr\et, et aiïerluiii intelle-

ctuinque snuin ali omni ( reatura expédiât. Oret

Denm ul se tam puiani nudamque iaciat, cpiam

pura ac nuda eral, quando in fonte sacri Ba-

ptismaiis lenata est : sic enim libère refluet in

lllmn. Per prolundam bumilitateni se semper

vilissimam alque indignissimam esse agnoscat.

se di^ina(' Aoliinlati penitiis snbjiciat, et mentem

in Deum sublevatam lial)eat.

( nioncni illani impcdicntia. — (iravia peccala

grandisqne propria» volnutatis inunottilicalio nos

reddunt Deo mulluni dissimiles, et sunt Aehil

inuri densissimi, qui bus a Deo disjvmgimur.

Ktiam modicus tenuisqiie aflectus, qno (juis

mortali rreaturae adbaeret, et verbnlum otiosurn.

DE lj_M()-NK DlViNA 189

aiit buccclla cibi aliter ([uaui oportuil sanipLa, al-

((uc aliac liiijusniodi iiiiiiiitiores ofl'ensae, et

inordinaliones, non [)(H^mittiint lit J3eiis (qui est

siiinma puritas) intime nnialin- animae, nisi

prius expientnr. L)eni([iie cpiaelil)et iniaiio vel co-

gitatiodc lebus cadncis, scdet cugilatio de ange-

lis, item cogilatio de passione Domini, et quae-

vis cogita tio intellectualis, liominem in hac

mortali vita impedit, quando ad m\ sticam cumsupersubstantiali superintellectualicpie Deo unio-

nem consmgere \ult. F^a ergo liora, Imjusmodi

sanct;e cogitationes atque imagines (quae alias

utilissime, et suscipiuntur et retinentur) decli-

nandac relincjuendaeqiie sunt ; (piia médium ali-

quod constituunt inter animam et Deum.Ouareasceta ad ipsamunionem pertingere cu-

piens, mox ut sentit se amore 13ei vebementer

inllammari ac smsum train, rescindât quaslibet

imagines, properetque ad Sane ta sanctornm, et ad

internum illud silentium, in quo non Immana,

sed divin a duntaxât operatio est : ibi quippe

Deus est agens, liomo vero patiens. Dum enim

vires amantis animae silent, et a propria actione

quiescunt, atque ab omni imagine liberae sunt,

Deus loquitur, ipsasque vires sicut vult aflicit,

ac nobilissimum opus in anima peragit. Ubi

jam asceta praeclarissimam Dei actionem am-

190 LUDOVICI BLOSIl

plius in se non bciilil, tuiii suam propriam ac-

tionem suaque exercitia résumât.

Moderatio servanda. — Praeterea ipse asceta in

sua introversione, atque ad Deuni conversione,

non nimis extendat intcilcctuni suum ; ne, si al-

tius quani opoilel volare pertenta\erit. extra

simplicilateiu aberians, inlernis tenebris invol-

vatur, ex quibus intolerabiles niiscriae, et anxic-

tales oriri soient. Introvertat se siinpliciter, ocu-

luni intellectus diligenter, et placide depriniens

atque excaecans. Yiolentuin etiani impulsum ac

nisum piudenter vitet : ne praegravet naturam,

et se niniiuni debilitet. Si tanien non potuerit

semper elTugere sui atïïictioneni, nequaquani ob

id perturbetin-, necjue despondeat animuni : sed

humiliter patienterque iiujusmodi calamitateni

toleret, suscipiens eam de manu Domini, et ei-

dem illam in laudem aeternam offerens. Quod

quidem si fecerit et exercitium sanctae introver -

sionis constanter retinuerit, coelesti manna tan-

dem abunde reficietur, atque aliquando satiabitur.

Nonnulli in fervidis ad Deum aspirationibus se

exercentes, giandem saepe cruciatum sentiunt,

donec dono Dei et perseveranti consuetudinc, eo

tandem pertingant, ut sese simpliciter ac facile

exercere norint.

Asceta soleiier declinare studeat quidquid se-

DE LMONE DRIÎNA. IQI

renitatem et traiiqailUtatem internain dissipare

potest ; ea vero impedimenta, quae vitare nequit,

oiTerat Deo (sicut dictiim est) in laadem aeter-

nani

.

Quando consolalionem aliquam a Deo accipit,

et quando singularité!* abeo visitatus, lumineque

gratiae perfïïsus, extra naturaie lumen suuni ra-

pitur, non plus aequo admiretur id quod sentit,

nec insolitis gestibus se tradat. jNon scrutetur

quid sit, aut quomodo sit Deus. Lucem intus co-

ruscantem radientemque, et saporein se afficien-

tem non discutiat ; sed sinens illa esse quod sunt,

absque aliqua investigatione, in solo ignoto et

innominabili Deo quiescat.

Dlvinae visitationis a diabolica discretio. —iNe vero quid suspectum habeat, dum luce con-

solationeque interna abundantius laetificatur,

scire débet, lumen illud, quod in fundo animae

lucet, et per quod quis bonitatem Dei propriam-

que vilitatem agnoscens, in vera humilitate pro-

ficit, infundi a Deo, non a maligno spiritu. Ipse

quidem angélus tenebrarum potest vanos super-

bosque homines decipere, confietum lumen in-

gerendo, et falsam dulcedinem in sanguine vel

corde excitando ; caeterum mentem essentiam-

que animae solus Deus ingredi potest.

Bonis Dei non abiitendam. — Ascela in donis

lt)3 I.LiJONlCl J5LOSII

ipsiiis Dei non propriuni coniniotlum, sed

illius laudeni quaerai. Non abutalur eis ad sui

oblectationem (niniis enim indignum foret ster-

ciis propriac vokiptatis cum pretioso divinae

gratiae balsamo conimiscere) : quin potius, omni-

bus donis eniortuiis, hoc tanlinn desideret, ut in

se Deus delcctationem, gandiuni, et pacem inve-

nire atque elTectn gratissiniae \oluntatis suae po-

tiri possit. Semper paratus sit carere consolatio-

nibus quibus a Deo recreatur. Yerumtamen ipsa

dona Dei non repellat, neque impediat ; sed liu-

niili gratoque animo illa suscipiens^ adniiretur

(livinam bonitateni, (juac tani indigno lalia con-

ter t.

Est quidein res excellentissima atque jucun-

dissima, cuni Deo intus in unitate spiritus re-

quiescere, non tamen propter hoc aha bona

opéra rehnquenda sunt. Nani apis quandiu in

floribus quiescit. neque mel, neque ceram confi-

cit. Et quid juvat, per consolationem divinae

visitationis concipere, nisi etiani partus sequa-

turP Sane perseverans resignatio in languore,

sterihtate, obscuritate et paupertate spiritus, Deo

gratissima et homini utihssima est. Porro ahqui

commodius vacant Deo, et niehus contemplatio-

ni insistunt sedendo, quam stando_, vel ilectendo

genua. Si asceta intérim dum se intus exercet.

DE IMOME Diyi> A J (]?)

cvocctur, ;iiU [)cr obediciitiaiii abire cogalur, non

hoc indigne ferai, sed prompte hilariterque obe-

diens, sic externa qaaeqiie peragat, ut interna

non deserat. Nam semper se abnegarc, semper re-

signatiis manere débet, paratus pro Dei volun-

tate, et pro jiista hominum pctitione ac necessi-

tale, relinqiiere consiieta sua exercitia. Débet

item cavere, ne immoderatae corporis macerationi

castigationique pro capitis suijudicio incumbens,

gratiae et operationi Dei in se impedimentumpraestet,

Anima in Denm immersa qiiam beatn et

qualis sit.

Vertex vohintatis. — De ipsa unione divina

quae fît in apice mentis, nonnulli patres in hunefere modum loquuntur : Quando, inquiunt, ver-

tex vohintatis sive supremus afTectus amore Dei

accenditur, etiam vertex intellectus sive sinriplex

intelUgentia de super ilhistratur. Jamque beata

Trinitas se ipsam manifestât : Pater quidem in

memoria, per simphcem cogitationis hicem ; Fi-

Uus vero in intellectu, per claram cognitionem;

et Spiritus sanctus in vohmtate, per ardentem

amorem, Hinc anima (quae lucidam illam cah-

OPUS. ASC. — i3

I ()^| l.l l)(t\ ICI |ilJ)SII

ginem caliginosamqiie lucem contemplatur) a

seipsa deficiens atque in Deum profluens, uniis

cum eo spiritus in intime fundo suo efficitur : et

cum aeterno Dei \ erbo, quod ibi Pater coelestis

profert, generata, nobiliter renovatur, aptaque ad

oiniic bonum opus seu exercitium redditur.

Inde, et ipse Deus Pater de illa jam dicit : Haec

est fdia mea dilecta, in qua mihi complacui.

Kecte itaque quidam amicorum Dei animamrationalem sic exhortatur : anima generosa,

serva te puram ac liberam : libertas enim pre •

ciosus tbesanrus est. Noli ad multiplicitatem

sensuum foras excurrere, sec],cobibitis ipsis sen-

sibus, intus habita. Recipe, inquam, te in fun~

diim tuum ; et ad Deum amorose ardenterque

conversa, vel millies per diem in ipsam divin ita-

tis abyssum immergere. Ibi namque increatae

beatitudinis notitiam baud dubie adipisceris. Ibi

gaudium recipies, quod quidem erit maximum,sed nondum erit perfectum : nani pcrfectum

gaudium, quod nunquam interrumpetur, in sola

illa coelesti patria tibi dabitur, ubi Deum indesi-

n enter videbis sicuti est.

Animac in Deum iminersae félicitas. — Rê-

vera anima in Deum immersa atque absorpta,

ultro citroque in divinitate natat, et abundat

inefTabili gaudio, quod etiam copiose redun-

DE UMONE DIVINA 100

dat in corpus ; jamque ipsa anima in hoc

exsilio YÎtani aeternam inchoat. Nam cogitatio-

nes suas in Doo fixas firmatasque habet, et sem-

per in suam originem proficit, manens jugiter

coram Deo. Possidet supernaturalem quamdamspiritus unitatem , in qua velut in proprio habi-

taculo commoratur : inclinatque se in divinam

essentiam usque ad supremam illam unitatem,

ubi Pater et Filius et Spiritus sanctus in ipsius

divinae essentiae simplicitate, unum sunt, Gon-versatur ergo talis anima in coelis, nempe in

unius divinitatis tribus personis. Et quando Deoexcellenter unitur, jam nihil ei praeteritum, nihil

futurum est : sed ipsa aeternum. Nunc tenet,

atque in illa incommutabili aeternitate (quae

Deus est) habet omnia, et supremum ordinem

distinctionemque imaginum seu formarum ex-

pertem cognoscit. Sic sic anima, intellectu trans-

censo, revolat in ideam suam, et principium

suum Deum, ibique efhcitur himen in himine.

Tune sane restinguuntur, et offuscantur himina

omnia naturaha atque infusa, quae infra hoc hi-

men unquam emicuerunt : non ahter quam ad

splendorem fulgentis sohs, omne stellarum lu-

men obtenebratur ac déficit. Nam quando hix

Increata exoritur, lux creata evanescit. Ergo lux

animae creata, in aeternitatis lucem cOmmutatur.

iu6 l.UlXJVICf HL()Si'T

Qui hujusmodi sunt, nimirum qui naturam

sensualilalpiuque suam Dei gratia praeclare vice-

runt ac mortificarunt, eis anima jam jam in spi-

ritum transiit atque transfonnala est : uncle ipsi

nec prosperis nec adversis vitiose moventur, sed

essentiali qiiadam pace gaudenl. Nani neque

spes, neque timor, neque gaudium, neque moe-ror, neque odium, neque ainor sensualis et

inordinatus, nec aliud fpiidquam lurbulenlum

in eis durare potes

L

Perfecti quantum hamiles. — Licet vero isti

amabiles homines divino luniine copiose illus-

trentur, in quo clare cognoscunt quid agere et

quid dimittere debeant ; libenter tamen propler

Deuni aliis sese submittunt, libenter omnibus

secundum Deum obtempérant, libenter infimum

locum tenent. Propter dona, et multa, et ex-

cellentia quae accipiunt, non extolluntur, cum in

nihilum suum se profundissime demerserint.

Nihi] omnino de se sentiunt, scientes Deum ope-

rari omnia bona quae faciunt, In vera humilitate

fdialique timoré jugiter permanent, et se serA^os

inutiles esse agnoscunt. TSon solum graviora, sed

et minima peccata studiosissime (quantum in

ipsis est) vitant. Guipas vero et negligentias quas

exfragilitatehumana admittunt, sanguine Ghristi

et passione seu meritis ejus semper diluunt atque

DE IJISIU-NE DIMN \^ It)"

expiant. Eis propria iiislitula et consuetiidines

quas aliqiiando assumpserant, decidunt : quia

ne?ciunt aliqiiod exercitium cum pioprietate re-

tinere, cum non sint sui, sed sint Chris ti.

Ceterum niundo incogniti latent ; nec eorum

slniplicem vereque christianani et ad coelestia

ereclam conversationeiu lacile quis advertit aut

[)erspectaui iiabet, nisi eamdem cum ipsis gratiam

accipiat ; illi enim singulareïi, et inusitatos mo-dos foris ostendere non soient. Se suaves, et be-

nignos in con^iclu, omnibusque comnnines ac

sociales exhibent ; ita tamen ut ad peccatum non

déclinent. iNon sunt nmltuni severi, sed sunt

clémentes, et omnibus miserationis afï'ectum

impendunt. Unde verisimile est eos nunquampossc a Deo separari, iiisi forle huniilitatem

(quod absit) desererent.

Qui occnlti lîlii Dei, cum \erba humilia pro-

férant, et ita se gérant, quasi nullius momenti es-

sent, plerumque ^ihpenduntur, etiam ab bis qui

exterius ahquid sanctitatis liabere videntur. Sed

et ab illis qui vitam multum rigidam ducunt,

quique in austeritate externa secundum pro-

priam vohmtatem assumpta potissimum confi-

dunl, nonnunquam dcspiciuntur, propterea quod

ipsi corpusculis suis quietem atque alia necessa-

ria ad honorem Dei rationabiliter concédant, ut

igS \ADO\UA BLOSU

scilicet corpus spirilui mclitis servire possit.

Deus autem plus delectationis in quolibet eorum

invenit, quam in multis aliis hominibus, qui sibi

intime uniti non sunt.

Pauci occultiini animae Jïmdmn norunt. —Pauci supra vires suas naturales assurgunt (et

certe nullus propria industria per seipsum illas

transcenderc potest, sed solus Deus homineni

perseveranter liumiliterque orantem et facienteni

quodinsecst, supra eas evehit);pauci supremuni

afTectum, et simplicem intelligentiam, apicem-

que spiritus, atque occultum aiiimae funduni

norunt. Imo vcro plerisque vix persuaderi posset,

hune fundum in nobis esse. Ipse enim longe in-

terior sublimiorque est, quam sint très vires su-

periores ; nani virium illarum est origo. Omninosimplex, essentialis, atque uniformis est. Itaque

in eo non est multiplicitas, sed uni tas ; et ipsae

très vires superiores unus sunt. Jlic summa est

tranquillitas, sunmmmque silentium, quia nun-

quam aliqua imago luic pertingere potest. Nos

secundum hune fundum (in quo divina latet

imago) Deiformes sumus. Idem fundus qui ten-

dit in quamdam abyssum, coehim spiritus dici-

tur ; nam in eo regnum Dei est, dicente Domino,

Hegnmn Dci intra vos est. liegnuin vero Dei,

est ipse Deus cum universis divitiis suis. Isle

I)K UMONE DIVINA IQQ

ergo nudiis atque Inclepictus lunclus supra oni-

nia créa ta, et supra sonsus viresque omnes eleva-

tus est, locunique ac tempus exceclit, manens

perpétua cpiadam aciliaesione in Deo principio

suo ; est taruen essentialiter iiilranos, quia abys-

sus aniniae et intinia ejus essentia est. Hic fua-

dus, queui lux increata jugiter irradiât, dumhoniini aperitur, eique illucescere incipit, valde

euni aiîicit, et allicit.

iJnica in Deam perfecta conversio quanti s it uio-

nicnti. — G nobileni fuiidum divinumque tem-

pluin, a quo Deus nunquaui recedit ! O tunduni

praeclarissiuium, in quo sancta Trinilas habitat,

et in quo ipsa aeternitas gustatur ! Yel una per-

fecta in hune fundum ac Deuiu ijjsuni conversio,

multis ahis exercitiis atque operibus praestantior

est, et vel decem phiriumve annoruni aniissa

teni]3ora revocare potest. Niinirum Ions aquae

sahentis in vitani aeternain, in hoc lundo scatu-

rit ; quae quideni aqua tantae effîcaciae atque sua-

\itatis est, ut omneni \itioruni ainaritudinem

lacile depellat, facile omneni naturae rebellionem

évinçât ac superet. Mox enim ut bibita est, per

totam animae et corporis regionem diffluit, et

miram puritatem miramque fecunditatem utri-

quG praestat.

Xon debenius ccssare ab oratione, donec ex eo

200 LUDOA'ICI BLOSll

ioiiie biberc niercaiiiiir. Nain ubi vel uiiicam

ejiis guttulam perceperimus, jam res vanas la-

benlesqae creaturas sitire non poterimus ; sed

solum Deum, solum Dei amorem sitiemus. In

quo amore quanto amplius creverimus, tanto

niagis in unione divina proficlemus, et quo per-

("ectius Deo anili profundiusqne in euin ini-

mersi lueiimus, lioc clarius eum in ipso et per

ipsum cognoscemus ; rursum quanto lucidius

eum cognoverimus, tanto ardentius dilige-

mus.

Aliqui serins, aliqui citius, ad venani illani

aquae vivae pervenientes, supernaturali lumine

excellenter illustrantur. Sed et nonnullos Deus

celerrime ad perfectionem peiducit, quos etiam

repente plerumque praeveniens tam \alide in se

rapit, ul resistere nequeant. Beatus est, qui vel

post pkuimos annos in continuo labore atque

conatu ibdiendi transactos, tandem ipsam aqua-

rinn vivenlium venam in l'undo animae suae in-

venire meretur. Non est mirum, si oporteat ho-

miiiem anie mbiculum Régis aeterni diu

excubare diuqne pulsare, et expectare, prius-

quam intio admiltatur.

Deus, increala abyssus, spiritum nostruni

creatum in se vocare secumque unum facere

dignetur, ut ipsc spiritus noster, profundissimo

DE UNIQUE DIVINA 20I

divinitatis uiari iiiiiuersiis, leliciler in spiritu

Dei se perdal. Hic enim omnium exeicitio-

rum, omniumque scripturarimi et praeceptio-

uum scopus ac linis atlingitur atque obline-

tur. Amen.

INDEX MATER lARIUM

Praefatio

TRACTAÏUS DE VITA SPUUTLALl

rroœununi ,ii

Paus Pkima

De piincipiis vitae spiritualis.

Caput piinium. De paupertate i3

II. De linoua refrenanda et taciturnatc . . i5o

III. De purilate et munditia cordis .... i8

IV. De movtificationc Aoluntatis ])ropriae . . 19

V. De mortificatione amoris privali ... io

VI. Qiioniodo ad unioneiu divinam anima jam

puvificala ascendit 28

Paus Skcusua

De praxi vitae apirilualÎ!;.

Cajmt priiuum. Quod per inslruclorcm Idoneiim citius et

facilivis ad perfeclionem pervenitur . . o3

II De obcdientia servanda 36

m. De modo regulandi corpus, ;>eu de mj-

destla 07

I y. De modo rcgulandi corpus circa clbum et

polum 38

V. De modo .standi in mensa '41

A I. De modo jperscvei'andi in sobrietate . . '16

•JO/| l>Dli\ MATERIAHILM

N 11. De modo rcyulandi corpus circa soninum

et vigiliani /|8

-» N III. De studio et oratione 5i

IX. De Malutlnis et aliis horis dicendis . . 55

•^ X. De modo praedicandi 6i

XL Remédia contra tcntationos aliquas spiri-

tualis . . 03

XII. Remédia contra aliquas alias tcntalioncs . 69

XIII. Do ralionihus excilatoriis ad pcrfoctionem 7/1

Xl\ . Supradictac rationes quomodo habeaiit effi-

caclam 80

Pars TiiKiiA

Suinmaria docirinue spirituulis.

Caput primum. De duobus \itac .spiritualis principiis . . 85

II. De aftectibus in quibus nos exercere de-

bemus 8g

m. De perfection ibus servienti Dec necessariis f)5

IV. Ouaedani praccej)ta admoduin iitilia . , <)8

TRACTATL'S COXSOLATORILS LN TENTATIOÎsIBUSCIRCA FIDEM

Caput primum. Consolatoria ex parle Dei lo/j

II. Consolatoria ex parte fidelis 107

m. Consolatoria ex parte hostis 110

ORATIOXES VARIAE

Ad vilae perfectionem obtinendam iiC

Ad aegros sanandos . . 117

Contra epidemiam et alias calamitales '17

INOEV \f\TKRIAlUIM '^Oi)

Contru rnlguia i 18

Ad inniuiieia cl iain;i vllanda I)er[uo avixiluim impotrandum i;g

Pro mulieribus roncipcnc desidciantibiis lyo

Ad Angelum custodem 121

Ad lolicem oblluin iiupetranduii) 121

Profoslatio pro liora inorlis i:>.',i

DE PERFECTIONE Vil AE SPIRITUALIS

SEU ADHVEREXDO DEO EIBELLUS

CapuI piinumi. De ulliiua el suniuia perfeclionc lioiuinis,

quantum in hac vita possibilc est . , 127

II. Qualiter quis, omnibus aliis spietis, soli

Cbristo inhaereat et intendat. . . i3o

m. Ouac sit conformilas perfectionis honiinis

in bac Alla i'.V>

IV. Qualiter operalio humana debeat esse in

solo intollectu, et non in sensibus . . i.H^i

V. De cordis puritate, quae est prae omni-

bus sectanda 188

VI. Quod adhaerere débet bomo devotus

Deo, nudato intellectu et affectu . . i/r*

VII. Qualiter cor sit recolligendum intra se. l'i.*"»

VIII. Ouomodo in quolibet eventu bomo de-

votus se debeat Deo committere, . . i\i)

IX. Contemplatio in Deo, quateniis omnibus

aliis exercitiis est praeponcnda . . v52

X. Actualis devotio et sensibills non tantum

curanda est, sicut voluntate Deo adbae-

rere i5G

XI. Qualiter tentationibus sit resistendum,

et tribulationes qualiter sustlnendae . i5g

XII. De amore Dei, quam efficax sit . . . 162

XIII. Orationis qualitas et utilitas : et quomo-do cor sit recoUiaendum intra se , 166

'J!o6 INDEX MATERIAKIUM

XIV. Gonscientiae attestatio in oinni judlcio requiren-

da est. 1 6()

XV. Contemptus sui, qualiter cansetiir in homine el

quani utilis sit i^y?

XVI. Piovidentia Dei, qualiter ad omnia se extendat. 176

DE UMONE DIYINA AD MENTEM TRAGTATL'S R. ALBERTI, EX L.

BLOSIO, O. B l83

EJUSDEM AUCTORIS

De Theolocfin ascetica

Directorium asceticuill, in quo de ernditione viri spi-

riluaiis hilissinio saïutoruni Doctovum docunnenta traduntur.

In-i8.

L'ascétisme dans l'ordre de Saint-Dominique :

Les traités de la Vie ol Perfection spirituelles de saint Vincent

Fenior et du B. Albert le Grand, traduits et expliqués d'après

la doctrine de saint Thomas, en réponse aux erreurs modernes.

2 vol. in-iS.

Tome I" : De la Vie Spirituelle. — Tome II : De la Perfec-

tion Spirituelle.

La doctrine spirituelle des Saints ou les véritables

principes de la vie intérieure. Manuel complet d'ascétisme. Untort volum^ in-12.

Traité de la vie spirituelle, de saint Vincent Ferrier,avec de savants commentaires, par la Vénérable Mère JulienneMorell

1 1617). Nouvelle édition. In-iS.

Le Chemin de la perfection, en dix petits traités,

par la même, revus et complétés. 2^ édition. In- 12.

Retraite spirituelle, suivie des Exercices préparatoiresà la profession religieuse, par la même, revus et complétés.•2° édition. In-12.

Traité de la véritable oraison, d'après les principesdo saint Thomas, par le 11. P. Mvssoii.n';; suivi des .Avis sur les

différents étals de l'oraisnn mentale, parle II P. J . B. Kousseau,des Frères Prêcheurs. Nouvelle édition (Sous presse).

CatechisrnUS théologiens. Compendium Iheolooia». [n-12, cdilio quarla.

De prœi'ipui^ Ord. Pi^œd. depotionihiiR

Manuel des Frères et Sœurs du Tiers-Ordre de laPénitence de saint Dominique. In-82, ^e édition.

Vade-Mecuin du Tertiaire fie Saini-Doniinique, mn-Icnjinl l'Oeiirc de la Sainle Viorgo, suivi <los (Irvotinn* r\o !'Oi-(iir

piiiir Ions los joui^ di* la ^cinaint'. in-'ô'A

.

Manuel doctrinal et pratique du saint Rosaire.In 18, 3* édition.

Le saint Rosaire. Les Encycliques de s. s. Léon Xlil,suivies de nombreux documents pour lectures et prédications

sur le Rosaire. In-18.

Manuel de dévotion à saint Dominique. Etudepratique sur la vie intime et les vertus du Saint, suivie de

son office et plusieurs exercices en son honneur. In- 18.

Le même, traduit en allemand par le T. R. P. Sdicer, Pro-vincial d'Ecosse et Sociiis du R"'° Maître (Ténéral.

Officium parvum S. Thomae Aquinatis, à Sacra

Rituum Congreg. approhatum, aliaque spiritualia exercitia in

usum studentium sul) Angelici Doctoris patrocinio pie viven-

lium.

De Ord. Prœd. hislorl/i

Intérieur d'un cloitre dominicain. Le monastèredes Dominicaines de Sainte-Praxède, à Avignon. Sa chronique

( r.^47-1792), les vies d'uu grand nombre de religieuses et l'his-

torique de ses seize fondations. Un fort volume in- 12.

La Vénérable Mère Julienne Morell, dominicaine

(lûg^i-iUôB). Sa vie. sa dortrine spirituelle, son institut, ln-12,

avec portrait.

De l'habitation du Saint-Esprit dans les âmesjustes, d'après la doctrine de saint Thomas d'Aquin, par le

\\. P. Froget, des Frères prêcheurs. In-8° raisin.

Traité de la vie intérieure, par le R P. Meynard,

des Fr. Prêcheurs. Deux vol. in-12. }.' édition.

Saint-Amand (Clicr). — Imp. BUSSIERE Frères.

BV 5039 .L3V55 1899SMCVincent Ferrer, Saint,ca. 1350-1419.

Opuscula ascetica SanctiVi ncent i i Ferrer i i /

BAS-0062 (mc<5k)