Upload
others
View
0
Download
0
Embed Size (px)
Citation preview
La colecciónde impresosde tipografíaportuguesadel siglo XVI de la UniversidadComplutense
de Madrid
REYES CARMONA Y M2 JOSEFA POSTIGO
El presentecatálogode obrasimpresasen Portugal tuvo su origen en laexposiciónde impresosdel siglo xvi del fondoantiguo de la Bibliotecade laFacultadde Filología; laexposiciónformabapartede las actividadesprograma-dasen el Coloquio universitario luso-hispano-brasileñosobre los efectosUn-ghisticos, literarios y culturalesdel Tratado de Tordesillas(1994),y se celebróen Madrid, en la UniversidadComplutense,entreel 16 y el 19 de marzode 1994.
Fueéstaunamásde las actividadesquePedroPeiraemprendiómostrandosupasión por el libro y másconcretamentepor cl libro antiguo; ya en ocasiónanterior,con motivo del cuartocentenariode la muertedel tipógrafoPlantino,habíaorganizadoel SimposioInternacionalsobreCristóbalPlantino (1 8, ¡9 y 20de enerode 1990)conunaexposiciónde libros y un seminariointernacionalpro-piciando laelaboraciónde un catálogode las edicionesplantinianasconservadasen la Bibliotecade la UniversidadComplutense
Los que tuvimos el privilegio de trabajarcercade Pedrosabemosde suextraordinariacapacidadparapromover,organizary orientar;cualquierempre-sa, aunquefuera arriesgada,la secundábamosarrastradospor su entusiasmocontagiosoy por la seguridadqueproporcionabasu sabery experiencia.Que-dandoél en la orilla, nos embarcabaen tareas,a veces,arduasy difíciles y,cedíalagloria, satisfechoconel trabajobienhecho.
A la lista inicial, producidapor el acopiode libros paralaexposiciónmen-cionadamásarriba,se sumaronlos registroscatalográficosde las restantesobras
Catálogo de libros impre os por Cristóbal Plautino de la Biblioteca de la UniversidadComplutense,porReyesCarmonay Mercede.sCabello,Madrid,Editorial de la UniversidadConi-plutense,1989.
Revista de Fiíolog¡i¿ Románica.ni 14. vol. 1. 1997, págs. 535-557. ServiciodePublicaciones.Universidad Complutense.Madrid, 997
brought to you by COREView metadata, citation and similar papers at core.ac.uk
provided by Portal de Revistas Científicas Complutenses
536 ReyesCarmonay Al.” Joseta Postigo
conservadas en la Facultad de Filología y se añadieron, además, los registros delas depositadas en la Facultad de Derechoy de Medicina;consultadoslos dife-rentesficherosno nos constala existenciade másejemplaresen las Bibliotecasde la UniversidadComplutensequelos queaquírelacionamos.Una buenapartedel fondo Antiguo de la UniversidadComplutenseprocedede la colecciónqueposeíalaCompañíade Jesúsen el ColegioImperial —a partir de 1770 conver-tido en Fundaciónde los RealesEstudiosde SanIsidro dc Mad¡id—y el legadode Noviciado,CasaProfesay Seminariode Nobles 2
Nospareceútil estetrabajopuestoque la ediciónprovisional del CatálogoColectivodeObras impresasen lossiglosXV! al Xviii dc las Bibliotecasespa-ñolasqueinició en 1972 laDirecciónGeneralde Archivos y Bibliotecasno reco-gíael riquísimopatrimoniobibliográficoantiguode la UniversidadComplutcn-se. No es de extrañarquealgunosbibliotecariosportuguesesquehan visitadolaUniversidadComplutenseen distintasocasiones,singularmenteDA M.~ EmiliaLavourao D. Anibal Pinto de Castro, mostrarangran interés por la relaciónqueofrecemos.No poseemoscatálogoantiguo de impresoso porquenuncaseconfeccionóo porencontrarseperdidoo destruido;desdehacealgunosañoscon-tamosconel catálogode incunables y el dc obrasimpresasdel siglo xvi de laFacultadde Medicina ~.
La presentecoleccióntiene65 registrosy estáformadaporcatecismos,librosde gramática,crónicas,corografías~,sentencias,tratados,etc.. ctíyos autoressonimportantesen la Historia de la Cultura peninsular:Bartolomeudos Mártires,Damiáode Gois,GarciadeResende,Luis de Granadao Nunesde Leáo. Comoscdesprendedel título, estecatálogose refiere a obrasimpresasen ciudadespor-tuguesasconejemplaresen lenguaespañola,portuguesay latina; el catálogoselimita al siglo xvi aunquenuestrodeseohubierasido continuarel catálogohasta1640,fechade la separaciónde las dos coronasqueestabanunidas.en lamismapersona,desde1580.
Las obrasestáncatalogadassegúnlas normasinternacionalnienteestableci-dast El encabezamientode los registroscatalográficos—precedidosde un
Contiene interesante informaciónsobrela complejahistoria de la Biblioteca de la Univer-sidad Compí ulense el artículo de Aurora Miguel Alonso. «Del Plan Pidal a la Ley Movano: con—solidación de la Biblioteca de la Universidad CentraL enEsmUíasHistóricos.Homenaje a (os Pro-tesoros lose M. ‘Joyce Zamora y Vicente Palacio Ajaed, lomo II. Madrid. 1990. pp. 681—701; tam-bién de la misma autora. La Biblioteca de los Reales Estudios de Son Isidro, Madrid. FundaciónUniversitaria EspañoLa, 1996.
Catálogo de aíc,mables de la Biblioteca Universuaría, por Josefina Cantó Bel md y AuroraHuarteSalves,Madrid, 1974.No seregistraningún incunableportugués.
Catálogo de Obras Impresa.r en el siglo XVI c~-istenres ea la Biblioteca de la Facultad deMedicina de ía Universidad Comolatense, p(~r Rafaela Caslri lío Máaíucz. Madrid, Editorial de laUniversidad Complutense, 1985.
De acuerdo con lo establecido en las normas del Intcrna¡ionaí Standard Bibliograpbic Des-criptio;~ fi»- Older Monograpbic publication, London, ¡FIA International Office for U BC. 1 98()(1 .S. Dl,
¿ti <:wleccion de impresosdeUpografiaportuguesadel siglo xíc... 537
númerode orden— sigue un orden alfabéticode autores,y, de títulos, en elcasode obrasanónimas;cuandolos títulos son muy largos se presentandeforma abreviadaindicándosecon (...). En la zona de notasse remite,en lamayor partede los registroscatalográficos,al repertorio de tipografíaportu-guesamásconocido indicandoen cadacasoel númerocorrespondiente.Juntocon la signatura,quepermitela localizacióndel ejemplar,se danlascaracterís-ticas físicasdel libro.
A continuaciónde la relación de obrasademásde un índicede referencias,incluimosuno por autoresy otro por impresores,editores,librerosy lugaresdeimpresión.Las abreviaturasempleadasvan en notat
Bibliografía dasobras impressas e/u Portugal no século XVI, porAntónio JoaquimAnsel-mo, Lisboa, Biblioteca Nacional, 1926. También han sido consultados los siguientes catálogos:
Catálogo das itnpressos dc- tipografía Portuguesa dr, século XVI. A Coíectáo da BibliotecaNacional, por Maria Alzira Proenyt Simóes, lisboa. Biblioteca Nacional. 1990.
Catalogo das Obras Impressas nos séculos XV e XVI. A Colecydo da Sa,,ta Casa cta Misen-cordia de Lisboa, por Júlio Calo Velloso, Lisboa, 994.
«Obras de tipografia c1uinhentista portuguesa irt Biblioteca Nacional de Madrid». en Revistada Bibliotea Nacional. s. 2. vol. 6 (2). ti sboa, 1991.
Se emplean las siguientes abreviaturas en la descripción:
Anselmo Anselmo, Anlónio Joaquim,Bií~liogeafía das obras impressas en, Portugal noSécula XVI, Lisboa, 1926.
Castrillo Castrillo Márquez, Rafaela, Catálogo cíe obras impresas en el siglo XVI exis-lentes en la Facultad de Medicina, Madrid, 1985.
O Facultad de Derecho.FL Facultad deFilología.Jer. Orden de San icronumo.M Facultad de Medicina.O.E.SA. Orden ermitaños dc San Agustín.O.FM. Franctscanos.OP. Dom,ntcos.Palau Palau y Dulcet, Amonio. Manual del librero hispc,~¡oamerir.ano, Barcelona.
¡948.S.l. Compañía de Jesús.Trad. Traductor.½‘. Véase.
538 RevesCarmonay M.’ Jc.’sefáPostigo
CATÁLOGO
l. Aívx~~s, Manuel (St.)
Emmanuelis Aluari... De institutione grammatica libri tres. — Olyssippoíie:excudebat loannesHarrerius, 1572
[2], 243 (i.e.: 245) [3] h.; 4,0(20cm.)
Sign.A-Z4Aa-Zz4a-q$ — Anagramade la Compañía de Jesúsenla portada.
Anselmo,213 Sign. FL-26897
0-469Primeraedición de la obra,no recogidapor Palau.Se observanalgunosejemplos
de la gramáticaen lenguaportuguesa,a diferenciadeedicionesposteriores,que losllevanen español.
2. ALvAREs, Manuel (S.l.)
EmmanuelisAluari... De institutionegrammaticalibri tres.— Olysippone:excudebatAntoniusRiberius,expensisloannis Hispani, 1578
195 [lIb.: 8.0 (15 cm.)
Sign. A-Z5A5B4 — Anagr. de la Compañíade Jcsúsen portada.— Marcatipogr. en colofón.
No Anselmo Sign. FL-27027: Faltan h. 2-7. - Erro-res de colocaciónen h. 185 yss.- Enc. perg.
Ejemplosgramaticalesen castellano.
3. ALvARES, Manuel (S.l.)
EmmanuelisAluari... De institutionegrammaticalibri tres,¡ Antonii Vellesii...operaaucti et illustrati. — Eborae:ExcudebatEmmanuelde Lyra, 1599
[81,792 p.; 4,0 (20 cm.)
Sign. A-Z’Aa-Zz43a-3z44a4z45aSg4 — Anagnde la Compañíade Jesúsen port.
Anselmo,776 Sign. FL-25867: Exlibris del Colegio
Imperial.- Enc. pta.
Ejemplosgramaticalesen portugues.
539La colecciónde impresosde tipografíaportuguesadel siglo xvi...
4. Aíx~urs, Manuel (S.L.)
[De institutionegrammatic¿tIibri tres]. — (¿Lisboa?:sn.,¿c. 1596?)322 [1641p~; 8.0(14cm.)
Sign. A-L5M2N-TtV’; A-Kl2 Sign. FL-27 1 86: Falto de port., datostomadosde ¡a licencia. - Enc.perg.
5. ALVARLL, Antonio (O.F.M.)
Addicionesa la Syluaspiritual, y su terceraparte¡compuestapor.. FrayAnto-nio Aluarez...— En Lisboa: en casade Simon Lopez, 1595
[81,746 [88] p.; 40(19cm.)
Sign.A-Z5Aa-Zz83a-3r— Marcatipogr. enportada.
Anselmo807 (3) Siga. FL-1720:Exlibris ColegioImpe-rial. - Exlibris deJuandeSoria. -
Enc. perg.
6. AMAOIs DE GAULA
Chronicadel muy valientey esfor~adoPrincipey cauallerode la ardienteespa-da Amadis de Grecia: [libro noveno]. — Impressoen Lisboa: en casade SimonLopez, 1596
232 h.: il.; Fol. (27 cm.)
Sign. *t>AóB~Z/Aa~FtS — L,rom., texto a doscol.
Anseltro, 815 Siga.lI-Res. 261: Falto de portada.- Proc.Condesade CampoAlan-ge. - Enc. peig.
7. AVELLAR, Andre d’
Sphaeraeutriusquetabella, ad sphaeraehuius mundi faciliorem enuclea-tionem¡ autoreAndread’ Anellar...— Conimbricae:Apud Anton. Barrerium,1593
116], 104[8Jh..3h.delám.pleg.;8.0(l3crn.)
Sign.~t5A-N5O4— Marcatipogr. en pon. — Viii. xilogr.
Anselmo, 116 Siga. FL-19963:Enc. perg.
540 ReyesCarmonay Al.” JosefaPostigo
8. AZPILCULrA, Martín de
Ctmentoo repeticiondel capitulo Quandode consecratione.distin.1. ¡ Cópues-to y de nuevo¡cuistoy emédadopor el doctorMartin de Azpilcueta...— Coimbra:por luan de Barreray luanAluares. 1550
[Sl,476 1441 p.; 82(16cm.)
Sign.A-ZMa-g8±4++5±++<— Porradaorladacongrab. xilogr.
Anselmo,270 Sign. EL-l 1060: Proc.Colegio Impe-rial. - Págs. 5-26 puestasalfinal. - En laguarda,Pragmáticade Carlos V de 1552
9. AZI’!LCtJLTA, Martín de
Martini ab Azpilcueta...in tres de poenitétiadísúncúoncsposterioreseom-mentarij...— Conimbrice:ex Officina tohannisaluari et lohannisBarrerii, 1542
[121,396 [361p.; 4,0(24 cm.)
Sign. +6a-zYA5B6&D’> — Port. orlada.—1 roto. y gót.
Anselmo,240 Sign. FL-17609: Enc. perg.
lO. AZPII.cuFv[A. Martín de
Relectio cap. Ita quorundam.de tudeis... l perMartinum ab Azpilcueta...— Co-nimbricae:loannesBarrenoseL loanesAluarusexcudebant.1550
124 1 240 p.; 8.0 (16 cm.)
Sign. l5A-P’ — [nie.grab.
Anselmo, 276 Sign. EL-892() (2)FL-13188: Ej. incompí.
II - AxpILCuEn. Martín de
Relectio 5. in Leuitico sub Cap. Quis aliquandt>.de poenit. dist. 1... ¡ Quaehabitafuit in... Conibrica.per Martinumab Azpilcueta...— Conimbricae:toannesBarreriuser loannesaluarusexcudebant,1550
!16L 33631>1p.; 8.0(14cm.)
Sign.÷8A-Z5
Anselmo,277 Sign.FF8920FL-l3 188 (2)
Lii coleccyioi-l de impresos de rípogrofiaportuguesade/ siglo xvi... 541
12. AZPII.CtJETA, Martín de
Relectioc. Nouit... de iudicijs, ¡ pronunciata...perMartinñ ab Azpilcueta...— Ininclyta Conimbrica:loannesBarreriuset lohanesAluarezexcudebant,1548
[8], 296 [¡2] p.; 8.” (¡6 cm.)
Sign.A-PU
Anselmo, 260 Sign. FL-2161 1: Fxlibris CasaPro-
fesa.
13. AZPILCUETA, Martín de
Relectionesin capit.Si quando;et in cap.Cumcontingat.derescriptis¡ autoreMartino abAzpilcueta...— Nune tanderniterum Conimbrícaeeditae:apudIoannemBarreriurn, 1576
1201, 242 p.; Fol. (26 cm.)
Sign.A-P5Q’<> Marcatipogr. en portada.
No Anselmo Sign. FL-13162:Fnc. perg.
14. Bp~iwi~zio, Marino
Chronicadel esfor9adoPrineipe y Capitan torge CastriotoRey de Epiro, oAlbania, ¡ traduzidadel lenguajePortuguesenelCastellanoporJuan Ochoade laSalde... — En Lisboa: sn., 1588
[4], 191 [41h.; Fol. (31 cm.)
Sign. A-VM Bb4 Port. grab. con el escudode armasde D. Alvaro deBasan.—Texto a 2 col., 1. rom. — Licenciasen Ieng. portuguesa.— míe. grab.
Anselmo, 270 Sign. FL-23999:Exlibris Col. Mayorde Villagarcía.- Fnc. bol. can.
15. BARREIROS, Gaspar
Chorographiade alguns lugaresque stam cm hum caminho,que fez GasparBarreiros ó anno de M.D.xxxxvj. come~ádona cidade de Badajoz... te á deMi¡arn... —lmpressoem Coimbra:por loA Aluarez,por mandadodo doctorLopo deBarros, 1561
[12], 247 [l]h.; 4.” (20cm.>Perg.
Sign. c4+8a-z58A-G8 L—. Escudocardenalicioen port. - Inic. grak
Anselmo,80 Sign. FL-35047:Ene.perg.
542 RevesCarmonay M.” JoscfúPostigo
16. BARTOI.oMÉ DE LOS MÁRTIREs. Beato
Catechismoou doutrinachistam(sic)e praticasspirituaes/ ordenadopor DomFrey BatholomeudosMartyres... - Impressoen Coimbra: cm casade Antonio deMaris. 1574
141. 208 h.; 40
Sign. WA-Z5Aa-Cct — Esc.episcopalenport. — Viñetasxilogr encabecerasdecapítulos.
Anselmo,865 Sign. D-1394: Proc. ColegioTheolo-go deAlcalá. y firma de JuanB.dc Villegas.
17. BáRroloMÉDE LOS MÁRTtRES. Beato
Compendiumspiritualis doctrinae...¡ avtore... PE.Bartholomaeode Martyri-bus... — Olysippone:ExcudebarAntoniusRiberius,expénsisloannisHispani, 1582
[Sí, 23511)h.; 8.”(l4 cm.)
Sign. 95A-Z8Aa-FfMGg’ -— Viñeta xilográficaen pon. - PrólogodeFray Luis deGranada.
Anselmo,951 Sign. FL-1775: Enc. perg.
IR. CAmAs PEREIRA iT CAstRo,Francisco de
Singularis. et excellenstractatuset analyticuscommentarius,el syntagmaDenominatione empbyteutica,eiusquesuccessione,et progresstt...¡ auctoreD. Francis-cedeCaldas.Pereira,eL Castro...— Vlyssippone:ExcudebatAntoniusRiberius, 1585
1241, 292 b.; Fol. (29 cm.)
Sign.~ — Marca tipogr. en portada.
Anselmo,966 Sign. FL-6896: Ene. perg. - ExlibrisColegioImperial
19. CALENDARIUM perpetuum...Pu V. Pont.Max. iussu aedito.,.— nune...denuoexcusum.— Olysippone:Apud Ioanneml-Iispanicum. 1573 (ExcudebatloannesBarrerius)
256] h.; 8.”(l7 cm.)
Sign.~-3~A-Z8Aa-Ft~— Portaday texto a dostintas.
Anselmo.218 Sign. FL-9132: Ene. bol. cart.
La colecciónde impresosde tipografíaportuguesadel siglo xvi... 543
20. CAsA’., Gaspar do (O.E.S.A.)
Axiomata ehristiana ex diuinis seripturis et sanctis patribus... 1 per... fratrem Gas-parem... Nune nuc nouiter collecta... — Conimbricae: Apud Ioannem Barrerium ettoannem Aluarum, 1550
[6], 196 [4] h.: II.; 4.0(20 cm.)
Sign. AA6B-Zta-btc4 — Esc. real en port. — Orab. con la esfera armilar alverso de la port.
Anselmo, 267 Sign. D-2316D-l 197
21. CERDA. Gonzalo de la
F. Gundisalui de la Cerda... Cornmentaria in EpistolamD. Pauli Apostoli adRomanos. — Vlyssiponae: ex Officina Antonii Ribero, 1583 (Expensis authoris)
181,3471121 p.; Fol. (28 cm.)
Sign. a4A-t’Aa-Ggc- — Marca tipogr. en portada.
Anselmo, 957 Sign. FL-6199: Exlibris CasaProfe-sa. - Ene. perg.
22. COLLECTANEAmoralis philosophiae, in tres tomos distributa... ¡ collectore F.Ludouico Granateñ... —. Olisipone:ExcudebatFranciscasCorrea,1571
2 ptes.en 1 y.; 8.” (15 cm.)
Pág. y signaturas con errores
Anselmo, 502 (con dii. pag.) Sign. FL-718 (u 1)FL-9513 (1,2)
23. COLLEGIUMCONIMBRICENSESOCIETATIS IESU
Commentarii Collegii Conimbricensis Societatis lesa in quatuor libros De codoAristotetis Stagiritae... — Olisipone:ex olficina SimonisLopesij, l593
[8]. 447 p.; 42
Sign.A-Z4Aa-Zz43a-3k4— Marca tipogr. en portada.
544 ReyesCarmona y M.<’ JosefizPostigo
Encuadernado cori:— Commentarii Collegii Conimbricensis Societatis Iesu in libros Meteo-
rum Aristotelis... — Olisipone: ex officina Simonis Lopesij. 1593.—143 p.; 42 —Sign. A-S’ — Marca tipogr. en portada.
CommentariiCollegii Coniínbricensis...in libros Aristotelis, qui ParuaNaturalia appellantur... — Olisipone: ex officina Simonis Lopesij.1593. —103 p.; 4.” —Sign. A-N4—Marca tipogr en portada.In libros Ethicorum Aristotelis and Nicornachurn,aliquot Conirnbri-censís cursus disputationes... — Olisipone: ex officina Simonis Lopesij,1593. —95p.; 42 —Sign. A-M4 — Marca tipogr. en portada.
Anselmo, 794-797 Sign. D- ¡509: Exlibris del ColegioTheologo de Alcalá
24. COLLEGIUMCONIMBRICENSESOCIETATIS IESU
Commentarii Coltegii Conimbricensis Societatis tesu, in duns libros De gene-ratione et corruptione Aristotelis. — Conimbricae: Ex Oflicina Antonij it Mariz,1597
[lO]. 505 [281p.: Fol. (25 cm.)
Sigo.A-Z4Aa-ZzÁ3a-3x43y2— Marca tipogr. en portada.
Anselmo, 913 Sign. FL-24785: Ene. perg.
25. DESEOSO
Tractado llamado el Desseoso y por otro nombre, Espejo de religiosos. — Ago-ra de nueuo corregido, y añadida la sexta parte que hasta agora no ha sido impres-Sa. — En Lisboa: lmpressopor Antonio Aluarez, 1588(A costade Pedrode Flores)
[8], 268 [4] h.; 8.” (14 cm.)
Sien. «<A-Z8Aa-L15 — Viñetas xilográficas en port. e interior. — Licencías enlengua portuguesa.
Anselmo, 6 Sign. FL-3232: Enc. perg. - ExlibrisNoviciado
26. DIEGo DE EsTiTí.í.A (O.F.M.)
Meditaciones deuotissiínas dcl amor de Dios ¡ becbas por el IZ.P.F. I)iego deEstella...— impressas en Lixboa (sic): por Antonio ¡<ibero. 1578
291 [5] Ii.: il.; 8.” (15 cm.)
Sign. A-Z5Aa-Nn5Oot — Marca tipogr. en portada. — Viñetas xilográficas.
Anselmo, 939 Sign. FL-2379: Enc. perg. - ExlibrisCasa Protesa
La coleccióndeimpresosde tipografíaportuguesadel siglo xw... 545
27. ENRtqurs 1. Rey de Portugal
Meditationes,et homiliae in aliquamysteriaSaluatoris...¡ quas sibi priuatimconscripsit...Cardinalis D. 1-lenricus... His additasuní nonnulla OpusculaO.Bonauenturae...— Olyssipone:Apud FranciscumCorream,1576
!12].406[2]p.; 12.”(l3cm.)
Siun. a6A-R12
Anselmo,508 Sign. FL-16710: Ene. perg. - ExlibrisCasaProfesa
28. EusEBio DE CESAREA
Historiade la Iglesiaque llaman eccíesiasticay tripartita!abreuiaday trasladadade latin en Castellanopor vn deuotoReligiosode la Ordende sanetoDomingo.Lixboa: Luys Rodriguez,1541
L81, clxxi (i.e.: clxxii); Fol. (28 cm.)
Sign. a5A-X8Y4 — Port. con frontispicio grab.,en tintanegray roja. — L. gót.
Anselmo, 1025(no coincidepág.) Sign. FL-14287: Extibris Colegio
Imperial.- Ene. perg.
29. EusEBIo [)iTCESAREA
Hystoria de la Yglesiaque llamA eccíesiasticay tripartita¡ Abreujaday trasla-dadade Latin... por vn religioso dela ordende sanetoDomingo.— Y aora nueua-menterenistay corregida...— En Coimbra: por JLían Altíarez, 1554
[41, 171 13] h.; Fol. (28 cm.)
Sign. a4A-X5Y6 — Port. grabada.— L. rom. y gór.
Anselmo,61 Sign. FL- 14727: Exlibris Colegio
Ituperial. - Ene. perg.
30. FtLííi~. Bartolomeu
Tractadodel consejoy delos consejerosde los principes1 compuestopor el DoctorBartolorneFelippe...—En Coimbra:lmpressoen casade Antonio de Mariz, 1584
[9j, ¡46 h.; 4.” (20 cm.)
Sign. a4+4A-S5T2— Viñ. xilogr. en portada.
Anselmo,885 Sign. FL-25736: Proc. Col. Villagar-cía de la Comp. de Jesús.- Ene.perg.
546 RevesCarmonay Al.” Josefi Postigo
31. FoNsEcA,Pedroda(S.l.)
Isagogephilosophica¡ authorePetroFonseca...— Olyssipone:Apud AntoniúAmares,1591
[6], 66 p.; 8.” (14 cm.)
Sign.A D8E4 Port. con anagnde la Comp. dcJesús.
Anselmo.20 Sign. FL-24944: Exlibris Col. Impe-
rial. - Ene.perg.
32. FRANciscoDL CRts-ro(GESA.)
EnarrationesinCollectaneaprimi libri Magistri sententiaruto¡ authorcF. Fran-ciscoa Christo...— Conimbricac:Typis Antonij it Mariz, 1579
[12], 167Db 196 b.; Fol. (27 cm.)
Sign.~4áá~A-X5Y2a-z8aa5bb4— Pon,con ese.episcopal.— Marcatipogral fin.
Anselmo,874 Sign. FL-6488: Exlibris Col. Impe-
rial. - Ene. perg.
33. Gots,Damiáode
Chronicado Principe Dom loam, Rei que foi destesregnossegundodonome...1 compostade nono peeDamiam de Goes.,. — Era Lisboa: cm casadeFranciscoCorrea,1567
[41, 11>0 It; Fol. (26 cm.)
Sign.*4A-M5N4—~ Pon. xilogr., con ese.realy esferaarmilar.
Anselmo.492 Sign. EL-Res. 1167 (1V Firma delautor. — Exfibris Co!. Imperial.Enc. perg.
34. JORGE, Marcos(S.L.)
Doctrina christam: ordenadaa maneirade Dialogo, para ensinarosmenI-nos!pello PadreMarcosIorge...; acrocétadapelio padreInacioMartinz,.. — Lisboa:impressapor Manoelde Lyra, A custade Martim Fernñdez,1592
[120] h:iI.; 16.”(lOcm.)
Sign.A-P5 —-- Escudode la Compañíade Jesúsen portada.— Viñetasxiloer.
Ej. no localizadoenAnselmo, Palauni Cat.Colect.de Bibí. Esp.Sign. 11-19646: Exlibris Col. Impe-
rial. - Ene. pcrg.
La colecciónde impresosde tipografía portuguesa del siglo xvi... 547
35. JUAN DE AVILA. Santo
Libro espiritual quetratadelos maloslenguagesdel mundo,carney demonioyde los remedioscontraellos...¡compuestoporel... MaestroAuila... — cm Lisboa:A costade DomingosMartinez, 1589 (encasade AfonsoLopez)
356 L14] lv: il.; 8.” (13 cm.)
Sign.A-Z’Aa-Zz5ss2— Viii. xilogn al fin.
Anselmo, 790 Sign. FL-9925: Exlibris de la B. deNoviciado. - Ene. perg.
36. LEDEsMA, Martin de (OP.)
Fratris Martini Ledesmii...primusThomus,qui el Prima.4. nuncuparnr...— Co-nimbricae: excudebatloannesAluarus, 1555
[12], 636 p.; Fol. (30 cm.)
Sign.AA<A-Y>Z8 a-q5r6— Esc.conarmasrealesen portada.
Anselmo,67 Sign. D-2594: Proc. Colegio Theolo-go yA. de Villegas
37. LUis, António
Antonii Lodouici... De re medicaoperaquaehie sequntur(sic)... — Olyssip-pone: Apud LodouicumRotorigium 1540
151 (j.C.: lIS) [Ii h.; Fol. (30 cm.)
Sign. A-N50’ — Marcatipogr. en port. y al fin.
Anselmo, 1010Castrillo,934, 935
Sign. M-6l L 75 a (2)
38. Luís, António
Antonii Lodouici... De occultis proprietatibus,Libri quinque...— Olyssippone:LodouicusRotorigius, 1540
71 (i.e.: 70) h.; Fol. (30 cm.)
Sign.aatii6 — Port. grabada.— Marcadel impresoral fin.
Sign. M-61 L 75 aAnselmo,1009Castrillo,935
548 ReyesCarmonay Al.” .Ios4¿¡ Postigo
39. Luís, António
Antonii Lodouici... Problematumlibri quinq: opusabsolutO,ct facúdú,et uarium,multijugaqueeruditionereferrissmum(sic). — Olyssipone:LodouicusRotoíigius,1539 (al fin: 1540)
6! ILlh.;Fol.(3Ocm.)
Sign. a-g5— Port. grab. — Marcatipogn al fin
Anselmo, l008~ Sign. M-61 LiSa
Castrillo,936
40. MARíA Pedrode
Dialogosde varia bistoria:Em que sumariamentesc refeicramuytascousasanti-guas de Hespanha,e todasas mais notaucesq en Portugalacontecerao...¡ AulorPedro deMariz. — Em Coimbra: naOfficina de Atitonio dc Mariz, 1598
18V 388 [lllb., 19 b. de lára.; 4.” ( 19 cm.)
Siga.i-8A<B-Z8Aa-Zz83a-3d83c4—Port. calcograf¡ca.— Láras. conretratoscal-cográficosdc los reyesdePortugal
Anselmo,915 Sign. FL-Res. 1045: Proc. ColegioImperial. - Ene. perg.
Sign. D-2120:Ene. perg.
41. MolINA. Luis de (S.l.)
Appendix adConcordiamliben arbitrii cum gratiaedonis.. 1 [)octoíe LudouicoMolina... autore.— Olyssippone:Apud Erarnan.de Lyra, 1589
44 p; 40(20 cm.)
Shrn. A-WC’ — Anagr. de la CompañíadeJesúsen port.
Anselmo,989 (2) Sign. FL-7216(1): Exlibnis Colegiode
Villagarcía
42. MoLINA, Luis de (S.l.)
Concordialiben arbitrii cuto gratiadonis, dinina praescientia.prouidenria.pra-edestinatione,et reprobatione...¡ DoctoreLudouico Molina... arítore...— Olyssipo-ne: Apud Antoniuto Ribeniuni: Expensisloanis Hispani et Miebaelis de Arenas,1588
[8], 512 [48] p.; 4,0(20cm.)
Siga. aM-tAo-Mm’ — Anagnde la (?ompañíadeJesúsen port.
Anselmo989, con van Sign. FL-7216:Exlibnis Col. Imperial. -
Ene. pcrg.D-1887: Proc. Col.MálagaD-20h7: Proc. Bibí. Compí.
La colecciónde impresosdetipografíaportuguesadel siglo XVI... 549
43. NUNES DE LEÁo, Duarte
Duardi Nonii Leonis...Censuraein libellum De regumPortugaliaeorigine, quiFratris Iosephi Teixerae nomine circumfertur; ítem de vera RegunIPortugaliaegenealogialiber... — Olisipone:ex officina Antonij Riparij, 1585
[4], 64,49h.; 4.0(20cm.)
Sign. A4A-Q4a- 1 4m6 — La segundaobraconpofl. propia
Anselmo,968 Sign. FL-20527: Exlibris Col. Impe-rial. - Enc. perg.
44. OcHOA DE LA SALDE, Juan
Primerapartede la CaroleaInchiridion, quetratade la vida y hechosdel Invic-tissimoEmperadorDon CarlosQuinto..,hastael añode 1555...¡ recopiladaen dospartespor luan Ochoade la Salde...— Fueimpressaen Lisboa: por MarcosBorges,AntonioRibero e Anton Aluarez: a costadesu mismoauthor, 1585
[61,451 h.; Fol. (30 cm.)
Sign. a6A-Z8Aa-Zz83a-3k8 — Port. con escudode armasde O. Alvaro deBazan.— Inie. grab.
Anselmo,378 Sign. FL-Res. 886: Exlibris. Col.Jesuitasde París. - Ene. Bibí.Duquede Osuna
Sign. FL-Res.691: Ej. falto de port. yh. finales. - Proc. CondesaCampoAlange
45. OPUSCULA
Aliquot opusculagraecaex vanisautoribuscollecta.— Conimbricae:cx Offi-cinaAntonij a Mariz, 1583
[40] h.; 8.” (14 cm.)
Sign. A-St Anagnde la CompañíadeJesúsenport.
Anselmo,882 Sign. FL-3 1518: Proc. SeminarioVillagarcia. - Ene. perg.
46. Osorno,Jerónimo.Obispode Silves
De rebusEtomanuelisRegisLusmtanmae...vírtuteet auspiciogestislibri duode-cim 1 auctoreHieronymo Osorio. — Olysippone:Apud Antonium Gondisaluñ,l57l
480 121 p.; Fol. (33 cm.) Perg.en carL
550 ReyesCarmonay Al.” JosefaPostigo
Sign. A-Z8Aa-Gg5Hh2— Portadacon escudode armasdel Cardenal-InfanteO.Enriquede Portugal
Anselmo, 694 Sign. FL-Res. 1094
47. OsoRio,Jerónimo.Obispode Silves
D. Hieronymi Osorii... De regis institutioneet disciplina, lib. VIII... — Olysip-pone:ex ofticina loannisHispani, 1571 (ExcudebatFranciscusCorrea,1572)
308 [2] h.; 4.” (20 cm.)
Sign. a-z<A-P5Q4R2
Anselmo,503 Sign. FL-3404: Notas Manuscr.decensura.— Enc. perg.
48. OsoRio,Jerónimo.Obispode Silves
Hieronymi Osorii... De vera sapientialibri quinque...— Olysipone:ExcudehatFranciscusCorrea,1578
(4], 134 [l]h.; 4.”(19 cm.)
Sign44a-r>
Anselmo,5 1 Sign. FL-24222: Exlibris Col. Impe-rial—— Enc. perg.
49. PAís, Fernando
RepetitioCap.Missas.de consecratione.Distinctiñeprima: Circa praeceptumdeaudiédamissaf DoctoreFerdinandoPaaez(sic)autbore.— Olisipone: ex officinatoannisblauij, 1559
L20j, 170 p.; 4.” (19 cm.)
Sign. +‘<‘A-K8L5 — Portadaorlada
Anselmo,332 Siun. FL-10507: Extibris Col. Impe-rial. — Enc. perQ.
50. PANTALEÁO DE AviTíRo (OF.M.)
ttinerariodaTerraSancta,e suasparticularidades,1 compostopor Frey Panta-liam Dauciro.— EmLisboa: cm casade Simño Lopez. 593
141, 264 h.: 4.” ( 19 cm.>
La colecciónde impresosdetipografíaportuguesadel siglo XVI... 551
Sign.A-Z8Aa-Kk5 — Port. a dostintas, con escudoepiscopalde D. Miguel deCastro.— Inie. grab.
Anselmo.798 Sign. FL-Res. 1052: Exlibris Col.Imperial. - Ene. perg.
51. PINTo, Hector(Jer.)
lmagemdavida christam,ordenadaper dialogos...¡ compostosper E. HectorPinto..,e perelle acresceutadosnestaquartaimpressam.— Em Lisboa: impressosper Ioáode Barreyra:a custade baodeEspauha(sic), 1572
[8], 284 h.; 8.” (14 cm.)
Sign.?5A-Z5Aa-Mm~Nn4
Anselmo,2>4 Sign. FL-2l91: Exlibris Col, impe-rial. - Ene. pta.
52. PINTo, Hector(Jer.)
SegundapartedosdialogosdaImagenda vida christam...¡ compostosperfreyHectorPinto... — Agoranouamentesaydosa luz. — IBm Lisboa: impressospor loAde Barreira,a custadeloA Despanha,1572
8], 652 h.; 8.” (15 cm.)
Sign.A8A-ZtAa-Zz83a3z8a8b4 tuic. grab.
Anselmo,215 Sign. FL-3100: Exlibris Col. Impe-rial. - Ene. piel goir.
53. PINTO, Hector(Jer.)
E 1-lectorisPinti... In diuinumvatemDanielemcommentarii...;In prophetaelere-miae Lamentadoneseommentarii...;la diuinumvatemN-abumcommentarii...— Co-nimbricae:ex Officina Antonij a Mariz, 1579(Al fin: Typis)
[261,303, 35 lv; Fol. (34 cnt.)
Sign.+4a-3a64a4A-Z5Aa-Pp8;3a-3d83e4 Marcatipogr. en portada.— Cadaobracon portadapropia. Las dosprimerascon paginacióny sign. seguidas.
Anselmo,825-876 Sign. FL-5873:Ene. perg.
54. RESENDE, Andréde
Libri quatuorDe antiquitatibusLusitaniae¡it Lucio AndreaResendioohm indio-ati: er A lacoboMenoetioVasconcellorecognitiatqueabsoluti.Accessitliberquintus
ReyesCarmonay M.” iosefhPostigo
De antiquitatemunicipij Eborensis¡ab eodemVasconeellocoascriptus...— Eborne:ExcudebatMartinus Burgensis.1593
[18], 259,46[18], p.; Fol. (29 cm.)
Sign.VA-R5 +4V A-C’O’0
Anselmo,43 l Sign. FL-30496: Exlibris Col. tmpe-rial. - Ene. perg.
55. REs~D~,Garcíade
Liuro dasobrasde Garciade Reesende(sic), que tractada vida e grandissitoasvirtudese bódades...e muycrarosfeáosdochristíanissímo...reydom loam ho segun-do...; Vay maisacrescetado...búa Miscellancae trouasdo mesmoauctor...— Foyimpressoem Enora:cm casade Andreede Burgos, 1554
[6], cxxxiiij. xxiij (4l1i.. Fol. (28 cm.)
Sign.A’>A—T5V5¡?’ — Port. ados tintasconorIa. escudocon armasrealesy esfe-raarmilar. — La Miscellanea,con pon, orladay pa”maciónpropia.
Anselmo, 383 Sign. FL-Res. 1167 (2)
56. RODRIGUEsD~ YucA. Ton¾is
ThomaeRoderici it Veiga... Commentarij in libros Claud. Galeni duos. deltbrium differentijs..— Conimbricac:Apud loannetoBarreriuto, 1578
J8]. 156. xl b.; 4.” (18 cnt)
Sign. A-E’A-VV4 — Porr. grabada
Anselmo.226Castrillo, 1255
Sgn. M-616-002.79¡<61 T: FxlibrisCol, deSan Carlos
57. RoDRícd:EzDE GUEVARA, Alfonso
Alphonsi Rod. de gucuara...in pluribusex ijs quibusGalenusimpugnaturabAndreaVesalio... in cóstructioneet usopartiumcorporishumani defbnsio..— Co-nimbricae:Apud loan.Barreriuto, 1559
[16], 298 18] p.; 4.”(20 cm.)
Sigo.MA S1’6V4
Sign. M-5611 091 a: Exlibris Col.Compañíade Jesúsde Alcalá
552
Anselmo, 1 50Castrillo, 1256
La colecciónde impresosde tipografíaportuguesadelsiglo XVI... 553
58. SENTENCtAS
Primerapartede las sentenciasque hastanuestrostiempos...estam(sic) pordiuersosautoresescritas,enste(sic) tratadosummariarnentereferidasen supropioestilo y traduzidasenel (sic) nuestrocomun...— En Coimbra: por loan Atuarez,1555
340 [2] p.; 4.” (17 cm.)
Sign. A-X8v< —Texto en lat. y castellano,litálica
Anselmo,63Castrillo, 1213
Sign. FL-Res. 1183: Ej. falto depon. yvariash. de texto. Notasmargi-nalesmanusenExlibris Condesade Campo Alange y Notamanuser.de JuanGutiérrezPára-mo.
Sign. M-8 1’ 9!: Proc. Hdez.More-jón. - Ene.perg.
59. SERRÁO, Lopo
De senectuteel aliis utriusquesexus,actatibuset moribus¡ Lupo Serrano...authore...Addita est... deploratiopopuli tsraelitici propé Ilumina Bahylonis, eteitísdé exitus de terra Aegypti... — Olysippone:excudebatAnlonius Riberius,1579
[8], 184 [18] h.; 8.” (13 cm.)
Sign.a5A-Z5 aa5bb4cú— Marca tipogr. al fin. — Viii,
Anselmo,940 Sign. M-612.67 Ser 8 1: Proc. 1-Idez.Morejón.
60. SoAREs. Joño.Obispode Coimbra
Commentariumin sacrosaneturadomini nostri IesuChristi Euangeliumsecun-dum Matthaeum...la... O. loanneSoarez...aedirum.— Conimbricae:Apud loannemBarrerium, 1562 (al fin: in aedibus,1561)
[4], 577 he., 578)p~; Fol. (29 cm.)
Sign.A-Z’Aa-Nn8 — Port. con escudoepiscopal,con las armasdel autor.
Anselmo, 164 Sign. FL-5 153: Exlibris Col. Impe-rial. - Ene, can.
554 ReyesCarmonay M.” JosefaPostigo
61. SOARES,Joáo.ObispodeCoimbra
Commentaxiumin sacrosaneturaEuangeliumbeati Marci 1 it... D. loanneSoa-rez... aeditum. Conimbricae:Apud IoannemBarrerium, 1566(Al fin: Typis)
[20], 323 p.; Fol. (28 cm.)
Sign.~IuA~TsVte— Pon, con escudoepiscopal
Anselmo,192 Sign. FL-6070: Exlibris Col. Impe-rial. - Ene.perg.
62. SOARES,Joáo.Obispode Coimbra
Commentariumin sacrosanctumEuangeliumBeati Lucae1 a...D. loanneSoa-rez...aeditum...— Conimbricae:ExcudebatAntoniusit Maris. 1574
[28], 738 p.; Fol. (28 cm.)
Sign. y fol, con errores.— Port. con ese.episcopal.
Anselmo,866 Sign. FL-6074:Exlibris Col. Imperial,con nota manuser.«diolo el Ido.Duartede Acuña»
63. VAl-Asco, Alvaro
Aluari Valasci... Quaestionuminris empbyteutici, liber primus, seu primapars...— Olisipone:sn., 1569
16], 2701121h.; Fol. (29 cm.)
Sign.~ — Viñetasxilogr. en pon.
Anselmo, 1264 Sign. FL-20143: Exlibris Col. Impe-rial. - Enc. pta.
63. VALASCO, Alvaro
Consultationumacrerumiudieatarumin RegnoLusitaniae,tomusprimus1 auc-tore... D. Aluaro Valasco...— Olyssipone:excudebalAntonius Aluarez:Sebastianide Carualboexpensis.[593
161, 148 b.; Fol. ¡27 cm.)
Sign. A-R’S-T’
Anselmo,29 Sign. [3-1583:Enc. perg.
La colecciónde impresosde tipog,-af¡aportugueáudel siglo xvi... 555
ADICIONES
64. Luís DE GRANADA
Concionesde temporequae a PasehaDominieaeResurrectionisad festumvsque...Corporis Christi habentur...1 autoreR.P.F.Ludouico Granaten...— Olysip-pone: ExcudebatAntoniusRiberius:expensisloannisHispani, 1576(Al fin: 1575)
67 1 [3] p.; 4.” (20 cm.)
Sign. A-Z8Aa-Tt8
Anselmo,924 Sign. 0-436
65. PEciÁno,Gaspar
Liber unusquaestionumfiscalium.— Eborae:apudEmmanuelemdeLyra, 160036 [3] h.; 4” (20 cm.)
Encuadernadocon otraobra.
Anselmo,¿778? Sign. 0-2086(2)
ÍNDICE DE REFERENCIAS
Ávila, Juande.Santo,Vid. JUAN de Ávila.Castro,FranciscodeCaldasPereirae, Vid. CALDAS Pereirae Castro,Franciscode.Estella,Diegode,Vid. DIEGO deEstella.Granada,Luis de, Vid. LUtS de Granada.Leño, DuarteNunesde,Vid. NUNES de Leáo,Duarte.Lodovicus,Antonius, Vid. LUIS, António.Martín de Ledesma(OP.),Vid. LEDESMA Martin de.Mártires,Bartoloméde los, Viti. BARTOLOMÉ de los Mártires.Vaz, Alvaro, Vid. VALASCO, Alvaro.Veiga, TomásRodriguezda,Vid. RODRíGUEZDa Veiga, Tomás.
ÍNDICE DE NOMBRES
Acuña, Duartede (Exlibris) 62Buenaventura,San 27CampoAlange,Condesade (Exlibris) 6, 44, 58HernándezMorejón (Exlibris) 58,59Luis de Granada 22Martins, Inácio 34Ochoade la Salde(Trad.) 14Osuna,Duque de (Exlibris) 44Vasconcelos,Diego Mendesde 54Vellesius,Antonius 3Villegas,JuanB. de(Exlibris) 16Soria,Juande (Exlibris) 5
556 ReyesCarmonay M.” Josefr, Postigo
íNDICE DE IMPRESORES,EDITORES,LIBREROSY LUGARES DE IMPRESION
Alvares,AntónioLisboa25, 31,44.63.Alvares,JoáoCoiínbra8,9, 10, II. 12, 15, 20, 29,36, 58.Barreira, António deCoimbra7.Barreira, Joáo deCoimbra8,9.10,11,12, 13,20,56.57,60,61.Lisboa1,19,51,52.Blávio, JoñoLisboa49.Borges,MarcosLisboa44.Burgos,André deErora55.Burgos,Martim deEvoro54.Carvaiho, SebastiaoLislima63.Correja,FranciscoLisboa22, 27, 33, 47, 48.España,Juan deLisboa2, 17, 19, 42,47,51,52,36bis.Flores, Pedro deLisboa25.Gonqalves,AntónioLisboa46.
La colecciónde impresosde tipografíapc»-tuguesadel siglo Xvi... 557
Lira, Manuel deEvora3, 50 bis.Lisboa34,41.Lopes,AlonsoLisbca35.Lopes,SimáoLisboa5,6,23, 50.Mariz, António deCoimbra16, 24, 30, 32, 40, 45, 53, 62Martins, DomingosLisboa35.Ribeiro, AntónioLisboa2, 17, 18,21,26,42,43,44,59,36bis.Rodriguez, LuísLisboa28, 37, 38, 39.
Sin impresor:Lisboa15, 63