1A maila(200-300)

GutunakIdazteko ohiturak

Au-pair esperientziak

Ataza honetan lagunartekogutunak idazten trebatuko

ditugu ikasleak.

Horretarako:

a. Gutun hasierak etabukaerak aztertuko ditugu,

eta datak idazten ikasikodugu.

b. Gutun bat idatziko duguemandako egoera eta

gidoiaren laguntzaz etazuzenketa egiteko teknika

bat ikusiko dugu.

LAGUNARTEKOGUTUNAK

ATAZAK

2

PROZEDURA:

Ataza: Gutunak aztertzenAtazaurrea: Idazteko ohiturak komentatu

Idazteko ditugun ohiturak komentatuko ditugu: normalean zertarako idazten dugun, gutunak idazteko ohituragaltzen ari ote garen, e-postak papera ordezka dezakeen, zergatik,…

Ataza: Gutunen atalak aztertu"Gutun hasierak" orrian hainbat gutunen pasarteak ordenatuko ditugu (3. or.).Ariketa zuzenduko dugu eta interesgarriak iruditu zaizkigun esaldi edo hitzak azpimarratuko ditugu. "Gutun amaierak" orrian hainbat gutun amaiera sailkatuko ditugu (4. or.).Ariketa zuzenduko dugu eta interesgarriak iruditu zaizkigun esaldi edo hitzak azpimarratuko ditugu.

Gramatika eta diskurtsoa: Hilabeteak eta datak (deklinabidea)Hilabeteak errepasatzeko ariketa egingo dugu (5. or.).Datak idazten ikasteko hiru ariketa egingo dugu (5. or.):- Hainbat data oker eta zuzen aztertu eta “araua” ondorioztatzen saiatuko gara.- Datak nola idatzi behar diren azaldu eta gero okerrak zuzenduko ditugu.- Ematen zaizkien data eta lekuak idatzi beharko dituzte, gutun batean idatziko luketen moduan.

Ataza: Geure gutunaAtaza: Gutuna idatzi

Egoerak irakurri eta ikasleek bana aukeratuko dute (6. or.). Irakasleak egoera guztiak hartzen direla ziurtatuko du.Banaka, gutuna idatziko dute. 3. eta 4. orrietan azpimarratutakoak eta 6. orriko gidoia izango dituzte lagun (7. or.).Irakasleak gutunak jasoko ditu.

Feedbacka: Zuzenketa (beste egun batean)Irakasleak gutunetan okerrak markatuko ditu (kode baten arabera, ikus 10. or.), eta ikasleei gutuna itzuliko die.Ikasle bakoitza bere gutuna zuzentzen saiatuko da. Gero hirunaka zalantzak argitzen saiatuko dira.Irakaslea hirukoteka zalantzak argitzen joango da.

Feedbacka: Gutunak baloratu eta egoerak komentatuEgoera berean oinarritu diren ikasleak bildu eta gutun bat aukeratuko dute ozen irakurtzeko.Egoera bakoitzeko gutun bat ozen irakurriko dugu talde handian.Gutunak baloratuko ditugu: batetik gutunak (zer moduz idatziak dauden, etab), eta bestetik, egoerak (horrelakoegoerarik bizi dugun, au-pair edo zerbitzari atzerrira joango ote ginatekeen, zergatik,...)

Ikasgelatik kanporako proposamena:Kanpora doazenean euskaltegira gutun edo postalen bat idatz dezaten animatuko ditugu: Gabonetan, AsteSantuan, asteburu luzeren batean,...

3

Aian, 2005eko maiatzaren 12anKaixo Ander.

...e.... Zer moduz?Ni betiko martxan nabil, egun osoa alperrarena egiten pasatzen dut.

......... ..........................................................................................................................................................

a) Hala ere, asteburu honetan oso ongi pasatu dut,izan ere,...

b) Zer moduz eskolak, neska? Ni barnetegian osogustura nago. Datorren urterako zuk maila lortu etabiok etorriko gara.

c) Dakizun bezala, abenduaren 28an atera ginenAgadirrerantz, autobusez. Egia esan, erokeriagalanta egin dut. Izan ere bi egun gaixorik egonnintzen hona etorri aurretik. Ez nion garrantzi handirikeman, katarroa hartzen dudanean bezala, bainabidaian zehar okerrera jo zuen...

d) Hemen 22 lagun gaude eta denak oso jatorrak dira.Oso ondo moldatzen gara. Lehenengo astea pasada eta gauza asko egin ditugu. Lehenengo eguneanadibidez ...

e) Zer moduz? Ni betiko martxan nabil, egun osoaalperrarena egiten pasatzen dut. Badakizu nolakoaden langabetuen bizitza. Batzuetan oso ondo, bainagehienetan asper-asper eginda.

f) Kontua da irakasle batek utzi egin duela eta bestebat hartu behar dugula. Nik zure izena eman dut etanahi baduzu zurea da lanpostua. Hori bai, berehalaetorri behar duzu!

g) Zer moduz? Azkeneko eskutitzean esaten zenidanoraindik langabezian zaudela eta zerbait egitekogogoa duzula. Beno, bada hemen lana duzu, nahibaldin baduzu.

h) Zer moduz pasa dituzu gabonak? Ederki, ezta? Etaorain berriz, ohean, ajeak jota edo. Bada, ni erehorrelaxe nago, ohean, arnasa hartzeko arazoekinpneumonia ederra harrapatu baitut!

i) Orain hiri erraldoi honetan nola bizi garen eta zeregiten dugun kontatuko dizut...

GUTUN HASIERAKHemen lau gutunen hasierak dituzu. Baina lerroalde guztiak nahastu egin zaizkigu! Jarriko al duzu agurbakoitzaren azpian dauden puntutxoetan lerroaldearen letra? Idatzi lehen lerroko hitzak ere, argiago ikusteko. Ondoren, azpimarratu gutun hasierak idazteko interesgarri iruditu zaizkizun hitz edo esaldiak.

Zaldibian, 2006ko uztailaren 10eanAupi Aintzane!

......... .........................................................................................................................................................

......... .........................................................................................................................................................

Bartzelonan, 2007ko apirilaren 11nAupa Txus!

......... .........................................................................................................................................................

......... .........................................................................................................................................................

......... .........................................................................................................................................................

Marrakexeko ospitalean, 2008ko urtarrilaren 5eanKaixo Xabi! Kdir? Labas ale? Bejer!

......... .........................................................................................................................................................

......... .........................................................................................................................................................

X

4

GUTUN AMAIERAKGutunen amaiera eta agurrak ikusita, gutunak nondik idatziak direla esango zenuke? Lotu egoerak eta amaierak.Ondoren, azpimarratu gutun amaierak idazteko interesgarri iruditu zaizkizun hitz edo esaldiak.

a) Beno koadrila, isildu egingonaiz, bestela bueltan, zerkontatuko dizuet? Besarkada handi bat,

Malena.

b) Beno, esandakoa. Ingelesa askopraktikatu eta ea lehenbailehenitzultzen zaren. Izugarrisumatzen dut zure falta-eta!Besarkada handi bat eta musugoxo-goxo bat!

Txarli.

c) Hemengo panorama ikustenduzu, ezta? Bada, ea lasteretortzen zaren eta bion arteankoadrila astintzen dugun,bestela martxa txarra dugu!Beno, mutiko, ongi jarraitu etagero arte. Muxuak.

Xabi.

d) Aizu, Maitane, ez dakit zergehiago esan, nik ez baitut balioidazteko. Telefonoz deitzekooso urruti zaudelako, bestela ...Beste bat arte Maitane!Horrela segi.

Izaro.

e) Beno, Oihane, nire abenturaketa kalenturak hurrengo bateanidatziko dizkizut. Orain aguresan behar dizut, afaria mahaigainean dut eta badakizunolakoak diren etxean! Zureeskutitzaren zain geratzen naiz.Ikusi arte potxola!

Kris.

f) Afaria maiatzaren 7an izangoda, beraz Andresi abisatu, zeaspaldi honetan ez dut ikusi, ezbaita lanera etorri. Ah!, etaesan lekua, lehenbailehenhartzeko. Gero niri abisatu, e-posta helbide honetara,lanekora. Beno neska, gero arte.Egongo gara! Muxuak.

Mikel.

g) Beno, mutiko, orain utzi eginbehar zaitut. Lo kuluxka egiteranoa, ea berpizten naizen. Ah,ahaztu gabe! Jaietan zurelehengusu Perurekin egonnintzen. Herri bazkarian zegoeneta zuri eskumuinak bidaltzekoesan zidan, kopeta handia duzula,berak idatzi egin zizula eta zuk,ezta kasurik ere! Beno, oraingoanbai, e? Ongi izan!

Antton.

h) Beno, ea salbu eta lehenbailehenitzultzen naizen! Besarkadahandi bat,

Xabi.

i) Eta momentuz, besterik ez.Arduraduna berehala itzuliko daeta zerbait egin beharko dut...itxura behintzat! Beno potxola,horrela segi, eta laster arte!

Nagore.

j) Beno, eta bukatzeko, gogoratuafariarena, e? Mikel eta Naiaraabisatzea zure kontu.Gainontzekoak nire kontu. Etaorain lanean jarraitu behar dutnagusiak harrapatu bainolehen... Laster arte!

Ainhoa.

k) Beno, neska utzi egin beharzaitut. Azken gaua dugu gaurkoaeta gaur gaueko jaialdirakodotore-dotore jarri nahi dut,azken gaua baita herrialdezoragarri honetan... ea gaurkoanligatzen dudan! Musu bat!

Aitor.

l) Beno, hiru hitz txoro hauekinnitaz gogoratzea espero dut.Horrekin nahikoa daukat.Eta ea zuk ere postaltxo batidazten didazun lurraldeapartatu horretatik, e!?Besarkada bero bat!

Miren.

m) Bidali argazkiak, ahaztu gabe!Ez da horrenbeste kostatzenmezutxo bat idaztea, alperhalakoa! Orain zure txanda da!Eskumuinak koadrilakoenpartez!

Iker.

EGOERAK: LETRAK:1. Lanean ari den lagun batek idatzi du gutun edo e-posta hau: ...........................................2. Beste herrialde batean dagoen lagun batek idatzi du gutun edo e-posta hau: ...........................................3. Beste herrialde batean dagoen lagun bati idatzi zaio gutun edo e-posta hau: ...........................................

5

DATAK IDAZTEN

Lehen ariketan hilabeteak errepasatuko dituzu. Ondorengoetan, berriz, hausnarketa egin, datak nola idatzibehar diren argitu eta hainbat data zuzenduko dituzu. Azkenik, hainbat data idatziko duzu.

Lehenik eta behin, hilabeteak errepasatuko ditugu. Idatzi hemen hilabete bakoitzaren izena: lehena, bigarrena,...

1. ..........................................2. ..........................................3. ..........................................4. ..........................................

5. ..........................................6. ..........................................7. ..........................................8. ..........................................

9. ..........................................10. ........................................11. ........................................12. ........................................

Aztertu ondorengo datak. Batzuk zuzenak dira eta besteak okerrak. Zergatik izan daiteke? Idatzi zeure teoriak.

Donostian, 2008ko Urtarrilaren 4a OkerraBilbon, 2007ko maiatzak 5 OkerraMaule, 2008eko Otsailaren 20ean OkerraDonibane Garazin, 2008eko uztailaren 11ean Okerra

Iruñean, 2005eko azaroaren 2an ZuzenaGasteizen, 2006ko otsailaren 4an ZuzenaBaiona, 2006ko abuztuaren 4a ZuzenaAgurainen, 2008ko apirilaren 15ean Zuzena

Zergatik? Zeure teoriak:............................................................................................................................................................................................................................................

Teoria argitu ostean zuzendu esaldi okerrak.

Idatzi data eta lekuak:

2005/03/11 Amurrio ..................................................................................................................................

2006/04/25 Lizarra ..................................................................................................................................

2007/05/3 Hernani ..................................................................................................................................

2008/06/10 Lekunberri ..................................................................................................................................

2008/07/8 Agurain ..................................................................................................................................

2008/08/30 Indautxu ..................................................................................................................................

2008/08/21 Hendaia ..................................................................................................................................

6

Egoera bat eta hainbat azpiegoera dituzu hemen. Hauetatik bat aukeratu beharko duzu gutun bat idazteko.Behean erabil dezakezun gidoia daukazu. Egin lehenik eta behin zirriborro bat, ordenatu ideiak eta idatzi gutuna.

GEURE GUTUNA

Ingelesa ikasteko asmoz, sei hilabetetarako Ingalaterrara joan zara au-pair edozerbitzari lanak egitera eta familia batek bere etxean hartu zaitu.

a) Euskal Herrian informazioa eskatu zenuenean, ez zizuten esan lana egiteagatik ezzenuenik ezer kobratuko. Gainera lekua ez da zuk uste zenuena. Eta hau dena gutxibalitz, hartu zaituen familia ez da oso atsegina zurekin. Egun osoa ingelesez hitz egiteaoso gogorra egiten zaizu. Atsekabeturik zaude eta ez dakizu zer egin.

b) Euskal Herrian informazioa eskatu zenuenean, ez zizuten esan hainbeste orduz lanegin behar zenuenik. Lanean ez zaude batera pozik, baina hartu zaituen familia osoatsegina da zurekin. Lekua ere ez dago gaizki, eta denetariko jendea ezagutu duzu:batzuk oso hotzak, baina lagun on pare bat ere egin dituzu.

c) Joan aurretik ez zenuen espero hain ongi joango zitzaizunik. Hasierako urduritasunajoan da: honezkero lanean ongi moldatzen zara, lagun batzuk ere egin dituzu, eta hartuzaituen familiako seme-alabekin ere oso ongi moldatzen zara. Beraien lagunak ereezagutu dituzu, eta ingelesarekin uste baino hobeto moldatzen ari zara.

d) Horrelako esperientziarik izan baduzu, idatzi han izango bazina bezala zure esperientzianoinarriturik.

GIDOIA

- Hasi aurretik pentsatu: Nori idatziko diozu? Berak badaki Ingalaterran zaudela? Zenbat denbora daramazu bertan?

- Agurtu eta egin gutunaren sarreratxoa (ez ahaztu data!)

- Azaldu:Zer moduz ingelesarekin? Eskolarik jasotzen al duzu?Zein lanetan zabiltza? Gustura? Ongi moldatzen zara?Nolakoa da lekua (ingurunea, herria, etxea, lantokia,…)?Zer moduzkoa da hartu zaituen familia?Zer moduz hartu zaitu bertako jendeak? Baduzu lagunik?

- Eman zure asmoen berri eta agurtu laguna.

GOGORATUIdeia edo gai bakoitzeko idatzi lerroalde bat

..................................................................................

.........................................................

.......................................................................................................................................

.......................................................................................................................................

.......................................................................................................................................

.......................................................................................................................................

.......................................................................................................................................

.......................................................................................................................................

.......................................................................................................................................

.......................................................................................................................................

.......................................................................................................................................

.......................................................................................................................................

.......................................................................................................................................

.......................................................................................................................................

.......................................................................................................................................

.......................................................................................................................................

.......................................................................................................................................

.......................................................................................................................................

.......................................................................................................................................

.......................................................................................................................................

.......................................................................................................................................

.......................................................................................................................................

.......................................................................................................................................

.......................................................................................................................................

.......................................................................................................................................

.......................................................................................................................................

.......................................................................................................................................

.......................................................................................................................................

.......................................................................................................................................

.......................................................................................................................................

.......................................................................................................................................

.......................................................................................................................................

.......................................................................................................................................

.......................................................................................................................................

.......................................................................................................................................

.......................................................................................................................................

.......................................................................................................................................

.........................................................................................................................

.......................................................................................................

......................................................................................................

8

ZUZENKETA ORRIA

GUTUN HASIERAKERANTZUNAK (ESALDI ETA HITZ INTERESGARRI BATZUK LETRA LODIZ DITUZU):

Aian, 2005eko maiatzaren 12anKaixo, Ander.

Zer moduz? Ni betiko martxan nabil, egun osoa alperrarena egiten pasatzen dut.Badakizu nolakoa den langabetuen bizitza. Batzuetan oso ondo, baina gehienetan asper-aspereginda.

Hala ere, asteburu honetan oso ongi pasatu dut, izan ere,...

Zaldibian, 2006ko uztailaren 10eanAupi, Aintzane!

Zer moduz eskolak, neska? Ni barnetegian oso gustura nago. Datorren urterako zukmaila lortu eta biok etorriko gara.

Hemen 22 lagun gaude eta denak oso jatorrak dira. Oso ondo moldatzen gara. Lehenengoastea pasa da eta gauza asko egin ditugu. Lehenengo egunean adibidez ...

Bartzelonan, 2007ko apirilaren 11nAupa, Txus!

Zer moduz? Azkeneko eskutitzean esaten zenidan oraindik langabezian zaudela etazerbait egiteko gogoa duzula. Beno, bada hemen lana duzu, nahi baldin baduzu.

Kontua da irakasle batek utzi egin duela eta beste bat hartu behar dugula. Nik zure izenaeman dut eta nahi baduzu zurea da lanpostua. Hori bai, berehala etorri behar duzu!

Orain hiri erraldoi honetan nola bizi garen eta zer egiten dugun kontatuko dizut...

Marrakexeko ospitalean, 2008ko urtarrilaren 7an

Kaixo Xabi! Kdir? Labas ale? Bejer!

Zer moduz pasa dituzu gabonak? Ederki, ezta? Eta orain berriz, ohean, ajeak jota edo.Bada, ni ere horrelaxe nago, ohean, arnasa hartzeko arazoekin pneumonia ederra harrapatu baitut!

Dakizun bezala, abenduaren 28an atera ginen Agadirrerantz , autobusez. Egia esan, erokeriagalanta egin dut. Izan ere bi egun gaixorik egon nintzen hona etorri aurretik. Ez nion garrantzi handirikeman, katarroa hartzen dudanean bezala, baina bidaian zehar okerrera jo zuen...

GUTUN AMAIERAKERANTZUNAK:

EGOERAK: LETRAK:1. Lanean ari den lagun batek idatzi du gutun edo e-posta hau: f, i, j2. Beste herrialde batean dagoen lagun batek idatzi du gutun edo e-posta hau: a, h, k3. Beste herrialde batean dagoen lagun bati idatzi zaio gutun edo e-posta hau: b, c, d, e, g, l, m

9

ZUZENKETA ORRIA

DATAK IDAZTEN

HILABETEAK:

ZUZENAK ETA OKERRAK. ZERGATIK?

1. Lekua (NON) deklinatzen denean, data ere (NOIZ) deklinatu egin behar da. Eta bata deklinatzen ez bada, bestea ere ez:

Iruñean, 2005eko azaroaren 2an ZuzenaBaiona, 2006ko abuztuaren 4a Zuzena

2. Kontuz zenbakien deklinabidearekin!Iruñean, 2005eko azaroaren 2an ZuzenaAgurainen, 2008ko apirilaren 15ean Zuzena

3. Maiatzak 5, urtarrilak 7, ... Soilik kakotx artean doazenean idazten dira horrela:Igandean, maiatzak 5, izango da afaria Itsasondo tabernan.

4. Hilabeteen izenak letra txikiz idatzi behar dira.

Beraz oker dauden esaldiak, honela idatzi beharko lirateke:

Donostian, 2008ko urtarrilaren 4an edo Donostia, 2008ko urtarrilaren 4aBilbon, 2007ko maiatzaren 5ean edo Bilbo, 2007ko maiatzaren 5aMaulen, 2008ko otsailaren 20an edo Maule, 2008ko otsailaren 20aDonibane Garazin, 2008ko uztailaren 11n edo Donibane Garazi, 2008ko uztailaren 11*

*Kontuz 11 zenbakiarekin! A organikoa du, berezkoa.

DATAK ETA LEKUAK:

2005/03/11 Amurrio Amurrion, 2005eko martxoaren 11nAmurrio, 2005eko martxoaren 11

2006/04/25 Lizarra Lizarran, 2006koapirilaren 25eanLizarra, 2006koapirilaren 25a

2007/05/3 Hernani Hernanin, 2007ko maiatzaren 3anHernani, 2007ko maiatzaren 3a

2008/06/10 Lekunberri Lekunberrin, 2008ko ekainaren 10eanLekunberri, 2008ko ekainaren 10a

2008/07/8 Agurain Agurainen, 2008ko uztailaren 8anAgurain, 2008ko uztailaren 8a

2008/08/30 Indautxu Indautxun, 2008ko abuztuaren 30eanIndautxu, 2008ko abuztuaren 30a

2008/09/21 Hendaia Hendaian, 2008ko irailaren 21eanHendaia, 2008ko irailaren 21a

1. Urtarrila

2. Otsaila

3. Martxoa

4. Apirila

5. Maiatza

6. Ekaina

7. Uztaila

8. Abuztua

9. Iraila

10. Urria

11. Azaroa

12. Abendua

10

ERANSKINA

IDAZLANAK ZUZENTZEKO KODEA

ORTOGRAFIA EZ DAGO ONGI(LA ORTOGRAFÍA NO ES CORRECTA)HITZEN ORDENA EZ DAGO ONGI(EL ORDEN DE LAS PALABRAS NO ES EL ADECUADO)ESALDI HONETAN ZERBAIT FALTA DA(EN ESTA FRASE FALTA ALGÚN ELEMENTO)ESALDIAN BESTELAKO AKATSAK DAUDE(EN LA FRASE HAY ALGÚN OTRO TIPO DE ERROR)ESALDIA EZ DA ULERTZEN(LA FRASE NO SE ENTIENDE)IRAKASLEAREKIN ARGITU(COMÉNTALO CON TU PROFESOR)

..........

(x)

(??)

IKUR HAUEK: ZERA ESAN NAHI DUTE: ADIBIDEZ:

a. Lapurra hirugarren zolairuan bisi da............................

b. Jostunaren bezeroa ez joan da pozik

c. Atezainak harrituta begiratu estoldako gizonari (X)

d. Umeei bihurrikeriak egin gustatzen zaie

e. Zezenari adarra bezeroa ez nahi pozik (??)

Ikasleak bere idazlanak zuzen ditzan, idazlanetan kode bat edota marka batzuk erabiltzea proposatzen dizugu.Beti berdinak, jakina. "Auzokide maiteak" 1A mailako atazan kode hauxe proposatu genuen:

Ikasleek kodea ikas dezaten "Auzokide maiteak" atazan ariketa bat proposatu genuen. Eta hemen beheanbertan proposatzen den ariketaren zuzenketa orria jarri dugu, adibide gisa. Beraz, zalantzarik izanez gero,jo ezazue ataza horretara.

DENDARIAREN IDAZLANA

Ez dira ni bezalako pertsona normala

oso serioa da gisona

batzuetan agurtzen eta besteetan ez (X).

Da bizi lehenengo pisuan

inoiz txori bat, edo katu bat, edo horrelakobat (X)

animalia handiak zarata handiak egitendute

Bera da langile fina

Nor biziko da animalia andi horienartean?

IRAKASLEAK SEINALATUTAKO AKATSAK

Ez dira ni bezalako pertsona normalakk

oso serioa da gizzona

batzuetan agurtzen dduu//zzaaiittuu eta besteetan ez

Lehenengo pisuan bizi da

inoiz eezz txori bat, edo katu bat, edohorrelako bat

animalia handieekk zarata handiak egitenddiittuuzzttee

Bera langile fina da

Nor biziko da animalia hhandi horienartean?

ESALDIAK ZUZENDUTA