102
SARRERA Unitate Didaktiko hau egiterako orduan Zurriola ikastola aukeratzearen arrazoia zera izan da: taldekide batek bertan praktikak egiten ari zela. Esan beharra dugu bertako irakasleek ez zutela inongo trabarik jarri guri informazioa emateko orduan, arazorik gabe azaldu zizkiguten geuk aztertu behar genituen gelari eta ikasleei buruzko ezaugarri guztiak. Taldekide batek klase honekin praktikak egin zituenez, oso lagungarri egin zaigu ikasle zein gela horren ezaugarriak eta funtzionamendua nolakoa zen jakiteko. Beraz, lana egiteko klase horretako ikasle horien beharretan oinarritu gara. Bestalde, Orioko balea unitate didaktiko bezala hautatzearen arrazoia batik bat, gai polita iruditu zaigulako izan da. Gainera, gutako bat Oriotarra izanik, informazioa eskuragarri izango genuela pentsatu genuen. Hala ere, ez zaigu uste bezain erraza egin Orioko baleari buruzko informazioa zehazki aurkitzea, honen inguruan informazio gehiegirik ez baitago. Ondorengo orrialdeetan Unitate Didaktikoaren atal ezberdinak aurki ditzakezu.

lana UD

Embed Size (px)

Citation preview

Page 1: lana UD

SARRERA

Unitate Didaktiko hau egiterako orduan Zurriola ikastola

aukeratzearen arrazoia zera izan da: taldekide batek bertan praktikak

egiten ari zela.

Esan beharra dugu bertako irakasleek ez zutela inongo trabarik jarri

guri informazioa emateko orduan, arazorik gabe azaldu zizkiguten

geuk aztertu behar genituen gelari eta ikasleei buruzko ezaugarri

guztiak.

Taldekide batek klase honekin praktikak egin zituenez, oso lagungarri

egin zaigu ikasle zein gela horren ezaugarriak eta funtzionamendua

nolakoa zen jakiteko. Beraz, lana egiteko klase horretako ikasle horien

beharretan oinarritu gara.

Bestalde, Orioko balea unitate didaktiko bezala hautatzearen arrazoia

batik bat, gai polita iruditu zaigulako izan da. Gainera, gutako bat

Oriotarra izanik, informazioa eskuragarri izango genuela pentsatu

genuen.

Hala ere, ez zaigu uste bezain erraza egin Orioko baleari buruzko

informazioa zehazki aurkitzea, honen inguruan informazio gehiegirik

ez baitago.

Ondorengo orrialdeetan Unitate Didaktikoaren atal ezberdinak aurki

ditzakezu.

Page 2: lana UD

ZURRIOLA IKASTETXEARI BURUZKO LANETIK ATERATAKO IKASLEEN EZAUGARRIAK

Guk aztertu dugun ikasgelak, erdi mailako errendimendua du,

akademikoa. Ikasleen artean, ba daude batzuk mugituak direnak, eta

horrek besteak despistarazten ditu, klaseko erritmoa aldarazten du.

Aurreko eskola esperientziei dagokionez, ahalmen linguistikoaren

mailan, adinak garrantzi handia duela esan behar dugu. Familia

erdaldunetako haurrek orokorrean arazo gehiago izaten dituzte eta

euskaldunak direnei aldiz, erdara ikasten hasten diren lehenengo

urtean ahoz ez direla ondo moldatzen nabaritzen zaie, nahiz eta

salbuespenak egon ahalmen intelektualaren arabera. Klasean

euskaraz hitz egiten dute, baina patiora ateratzeko orduan ba daude

gutxi batzuk erdaraz hitz egiten dutenak, eta hauek normalean

taldekatu egiten dira. Gainera, kutsatzeak ere gertatzen dira, gutxi ba

dira ere. Haur sailkapen ezberdin bat egin dezakegu hizkuntzari

dagokionez. Talde honetan 26 ikasle daude, eta horietatik 10 batek

edo, bi gurasoak euskaldunak dituzte, antzeko kopuru batek bi

gurasoak erdaldunak dituzte eta besteek bietako bat euskalduna

dute. Hala ere, lehenengo mailan integratu egiten dira 3 talde horiek,

3 gela izatetik 2 gela izatera pasatzen direlarik. Guraso erdaldunak

dituzten haurren kasuan, irakasleak errefortzua eskaintzen die

hizkuntza, irakurketa eta ulermen mailan.

Estilo eta ohitura kognitiboak aztertuz, lehenik eta behin gaien

aurre ezagutza egiten da, zer dakiten ikusten da. Ondoren,

dakitenetik abiatuz, gauza horiek lantzen dira jakintza berriak

gehituz; konstruktibismoa.

Page 3: lana UD

Azkenik, lehen zekitena eta ikasitakoa konparatzen dira. Gai hauek

gehienez entzumenaren bidez irakasten dira, baina baita idatziz,

praktikak eginez, taldeka edo banaka ere etxeko lanekin, nahiz eta

azken hau gutxitan egin. Errez motibatzen dira, baina batez ere

interes gehien animaliekin eta gertuko dituzten gaiekin jartzen dute.

Motibaziorik ez badago, bideoak, filminak etab. jartzen dizkiete hau

gerta dadin. Haurrek gelan duten kokapena estatikoagoa da

hemendik aurrera.

Helduekiko duten harremanetan nabaria da 3.mailatik 4.mailara

dagoen aldea. Autonomia salto handia gertatzen da 4.mailan. 3.ean

oraindik dependentzia handia dute irakaslearekiko. Ikasleak, ohituak

daude ume bezala tratatuak izaten, mimo asko ematen dizkiete eta

horregatik irakaslearengan hori bilatzen dute. Irakasleak zerbait

azaltzen dionean klase osoari, ondoren bakoitzak bakarka irakasleak

berari azaltzea nahi izaten du.

Jarrerei dagokionez, haur langileak dira, arauak dituzte, aste

egitaraua dute. Nahiz eta talde handia izan, 26koa, orokorrean jarrera

ona izaten dute, batzuetan hala gertatzen ez bada ere.

Page 4: lana UD

IKASLEEN PREMIARIK NAGUSIENAK

Irakurketan, irakurketaren ulermenean eta matematiketan dute

zailtasun gehien haurrek, premia hauek izaten dituzte, hauek gainera,

garrantzi gehien duten ikaskuntzak dira, ardatzak edo minimoak dira.

Arazo hauei aurre egiteko, adibidez matematikan, erlojuekin egiten

dute lan, edo lehen esan bezala, guraso erdaldunak dituzten haurrei,

irakasleek errefortzu bat ematen diete, zailtasunak arindu eta

gainditzen joan ahal izateko.

Ikasleek betebehar hauek dituzte: lanen txukuntasuna, adi egotea,

parte hartzea, denbora aprobetxatzea, etxeko lanak egitea, arduratsu

izatea, taldean partehartzea, lan antolaketa, materiala zaintzea,

ikaskideekiko jarrera ona izatea eta euskararen erabilera.

Gauzak honela, zailtasun ezberdinak agertzen dituzte gaiaren

arabera:

Euskara Ekoizpenetan ez dute arazorik. Irakurketa aldiz ez dute

ongi menperatzen, erdizkako irakurketa. Idazketa ere ez dute

guztiz menperatzen, arazoak dituzte ortografiarekin,

alfabetoarekin, hitzen banaketarekin eta antzekoekin.

Matematika Hemen arazo ezberdinak dauzkate. Batzuk arazoak

dituzte buru kalkuluekin baina gero problemen ebazpenak adibidez

ondo egiten dituzte. Batuketak, kenketak... lantzen dituzte.

Azkenean nahiko ongi moldatzen dira.

Page 5: lana UD

Gaztelera Helburu gutxi lantzen dituzte, gaztelera ematen duten

lehen urtea baita. Ca, que, qui, co, cu, maiuskulen arauak,

proiektuak, gabonetako txartela bat egitea, iragarki baten testua

irakurtzea etab.

Ingurunea 3 gai dituzte: izaki bizidunak eta ez-bizidunak,

zentzumenak eta lokomozio aparatua. 2 helburu dauzkate gai

bakoitzeko eta horiek ebaluatzen dira. Ulermenean arazoak ba

dauzka ikasle batek, besteetan ere zailtasunak izango ditu.

Irakurketa eta ulermena oso garrantzitsuak dira. Horregatik etxean

irakurmena lantzera bultzatzen dituzte haurrak, irakasleek testuak

irakurtzen dizkiete...

Ingelesa 4 urtetik aurrera hasten dira ingelesa ikasten. Oso

gustura joaten dira klaseetara, ondo menperatzen dute.

Plastika, musika, antzerkia, soinketa Gai guzti hauetan oso

motibazio altua ageri dute.

DIAGNOSTIKOA ETA PREMIAK

Page 6: lana UD

Euskara

Ahozkotasuna: Elkarrekintzarako hizkuntza euskara izan

arren, errefortzatu beharra

Irakurmena: nahiko menperatuta( ahoz gra/isila)

Idazmena: Hitzen banaketa eta elkarketa eta hizkien

arteko elkartrukaketak maiz egiten dituzte

Irakurmenaren ulermena: Honekin zailtasunak azaltzen

dituzte eta lan tresna izateagatik garrantzi handia

dauka.

Matematika

Buruko Kalkuloa: Biderketako taulak ikasten ari dira eta

batuketak eta kenketak ondo egiten badituzte ere,

taulak ez dituzte oraindik ondo ikasita

Buruketen ebazpena: Eragiketa aukeratzerakoan

arazoak izaten dituzte. Eragiketa egiten jakin arren,

batzuetan zaila egiten zaie eragiketa egokia

aukeratzea, logika ulertzea eta ondorioz, ez dakite zer

egin.

Hauek dira premia nagusienak. Batez ere, ikaskuntza

instrumentalak oraindik eskuratu gabe dituzte.

Jarrera egokia dutenez eta lan ohiturak oso barneratuta

dutenez, bakarrik autonomia lantzeari begirako

helburuak zehaztu beharko lirateke. Ikaskuntza

instrumentalen barneraketa aurrera joan ahala

autonomia mailan ere aurrera egin beharko lukete.

Page 7: lana UD

PREMIEN ARABERAKO HELBURUAK

◙1. Euskarazko testuen ekoizpenetan hitzen banaketa

eta elkarketa era egokiz ezberdintzea

◙2. Eragiketa sinpleak ebazten ikastea

◙3. Oinarrizko testu idatzien mezua ulertzea eta hauen

informazioa barneratzea

◙4. Eguneroko hartu emanetan euskararen erabilera

sustatzea eta bultzatzea

◙5. Matematiketako buruketetan dagokion

eragiketarekin erlazionatzea

Page 8: lana UD

PREMIEN LEHENTASUNA EREDU MISTOAREN ARABERA

Helburua

k

Helburue

n ordena

Defizita Biderket

a

Lehentasuna

k

1 3 3 9 2

2 4 4 16 3

3 5 2 10 1

4 1 4 4 5

5 2 3 6 4

Page 9: lana UD

1)Gaia eta bere elementuak: Mapa kontzeptuala

2) Metodo globalizatua : interes zentruak eta proiektuak

ORIOKOBALEA

EUSKARA:

Ahozko espresioa : Orioko baleari buruzko aurre-ezagupenak eta animali eta pertsonen deskribaketak.

Ahozko ulermena : narrazioen entzumenaren bidez galderei erantzuna eman. Idatzizko ulermena : narrazioen irakurketa eta lexikoaren aberasketa. Idatzizko espresioa : deskribapenak etnarrazioak.

ARTE HEZKUNTZA:

Musika : abestien interpretazioa eta bertso metrika Plastika : Orioko balearen errepresentazio plastikoa. Antzerkia : egoera dramatikoen eraketa : Orioko balearen historioari buruzko aurkezpena.

MATEMATIKA :

Buruketen ebazpena. Buruko kalkulua.

INGURUGIRO HEZKUNTZA :

Baleen ekosistema. Gehiegizko arrantzaren ondorioz baleen desagerpena.

Page 10: lana UD

Guk erabiliko dugun metodo globalizatua Decroly-ren interes zentruen

metodoa da.

3) Hiru lerro eta zehar lerro bat aukeratu :

ARLOAK :

- EUSKARA- ARTE HEZKUNTZA- MATEMATIKA

ZEHAR LERROAK :

- INGURUGIRO HEZKUNTZA

ARLOAK:

- EUSKARA:

Ahozko espresioa : Orioko baleari buruzko aurre-ezagupenak

eta animali eta pertsonen deskribaketak.

Ahozko ulermena : narrazioen entzumenaren bidez galderei

erantzuna eman.

Idatzizko ulermena : narrazioen irakurketa eta lexikoaren

aberasketa.

Idatzizko espresioa : deskribapenak eta narrazioak.

- ARTE HIZKUNTZA:

Musika : abestien interpretazioa eta bertso metrika

Plastika : Orioko balearen errepresentazio plastikoa.

Page 11: lana UD

Antzerkia : egoera dramatikoen eraketa : Orioko balearen

historioari buruzko aurkezpena.

- MATEMATIKA :

Buruketen ebazpena.

Buruko kalkulua.

ZEHAR LERROA :

- INGURUGIRO HEZKUNTZA :

Baleen ekosistema.

Gehiegizko arrantzaren ondorioz baleen desagerpena.

4) Helburu orokorrak :

ARLOAK:

- EUSKARA: ahozko berbaldiak nahiz idatziak ulertzea, jarrera

kritikoarekin interpretatuz eta berauen ulerkuntza

irakaskuntzako egoera berriei aplikatzea.

- ARTE HEZKUNTZA: antzezpen eta komunikazio plastiko, musikal

eta dramatikoko tresna bezala nork bere ahots eta gorputza

erabiltzea, horren bitartez, oreka afektiboa eta besteekiko

erlazioaren mesedetan jardunaz.

Page 12: lana UD

- MATEMATIKA: problema sinpleei soluzioa emateko, estimazio,

buruz egindako kalkulu eta orientabide espazialari buruzko

estrategia pertsonalak landu eta erabili, behar izanez gero

aldatuz.

ZEHAR LERROAK:

- INGURUGIRO HEZKUNTZA: oreka ekologikoaren defentsa eta

berreskuraketaren aldeko jarrera batetik eta kultur ondarearen

kontserbaketaren aldeko jarrera batetik, gizakiek ingurunean

esku hartu dutenaren adierazpenak baloratzekoa, eguneroko

jardueretan egindako balorazioarekiko era koherente batez

jokatuz.

HELBURU DIDAKTIKOAK

EUSKARA

Orioko Balearen ipuina ulertzea, eta itsasontziekin eta

itsasoko giroarekin zer ikusia duen lexikoa lantzea eta

aberastea.

Page 13: lana UD

Orioko Balearen ipuinaren pertsonaiak nahiz baleen

deskribapenak ahoz gelakideen aurrean aurkeztea.

MATEMATIKA

Neurrien datuekin problema sinpleak ebaztea.

Buruko kalkulua modu egokian egiten ikastea.

ARTE HEZKUNTZA (MUSIKA)

Orioko balearen bertsoak ezagutzea eta interpretatzea.

ARTE HEZKUNTZA (PLASTIKA)

Orioko Balea arrantzatu zen garaiko bizimodua

antzeztea.

ARTE HEZKUNTZA (ANTZERKIA)

Balearen errepresentazio plastikoa eta antzerkia

girotzeko dekoratuak egitea.

EUSKARA I

Kontzeptuzkoak:

Page 14: lana UD

1. Ipuinean agertzen diren pertsonaien lanbideak: kazetaria –

arrantzalea – patroia – subastatzailea – etxekoandrea –

aizkolaria - arrain saltzailea – apaiza – atalaialeroa – sare joslea.

2. Balaena glacialis balearen ezaugarriak: neurria, pisua, kolorea,

bizimodua, elikadura...

3. Pertsonaien eta animalien deskribapenen atalak: itxura

orokorra, azala, ilea, sudurra, belarriak, ahoa...

4. Ahozko azalpena nola egiten den azaldu ondoren, deskribapena

gelakideen aurrean: ahoskera, entonazioa, e.a.

Prozedurazkoak:

1.Ipuinean agertzen diren lanbide ezberdinen behaketa

1.Ipuinean agertzen diren lanbide ezberdinen identifikazioa

1. Ipuinean agertzen diren lanbide ezberdinen arteko lotura

2.Balaena Glacialis edo Iparraldeko Sardako Balearen inguruko

informazio bilaketa

2.Balaena Glacialis edo Iparraldeko Sardako Balearen ezaugarri

nagusien ulermena

2.Balaena Glacialis edo Iparraldeko Sardako Balearen ezaugarri

nagusien zerrendaketa

3.Pertsonaien eta balearen deskribapena egiteko atalen

identifikazioa

3.Pertsonaien eta balearen deskribapenaren eskemaren eraiketa

3.Pertsonaien eta balearen deskribapena

4. Deskribapenaren ahozko prestaketa

4.Deskribapenaren azalpena

Jarrerazkoak:

Page 15: lana UD

1.Parte hartze aktiboa

2.Ingurugiro hezkuntza gaiari buruzko interesa

3. Besteen itxurarekiko errespetua

4. Besteen ekarpenen eta iritzien aurrean errespetua, begirunea

eta jarrera irekia.

EUSKARA II

Kontzeptuzkoak

1. Ipuinaren testu-tipologia: hasiera, korapiloa eta amaiera.

2. Itsasontzi eta itsasoko lexikoa.

Prozedurazkoak

1.Orioko balearen ipuinaren atal ezberdinen behaketa.

1.Orioko balearen ipuinaren atal ezberdinen sailkapena.

1.Orioko balearen ipuinaren atal ezberdinen erabilpena.

1.Ipuin ezberdinen ulermena

2.Itsasontzi eta itsasoko lexikoaren erabilera.

2.Arrantzan egiteko lexikoaren erabilera egokia.

2.Arrantzan egiteko erabiltzen den tresneriaren sailkapena.

Jarrerak

Talde lanean parte hartzeko interesa.

Elkar hizketan parte hartzeko interesa.

Ohiturei eta lanbide tradizionalekiko interesa.

MUSIKA

Page 16: lana UD

Kontzeptuzkoak:

1.Bertsoen metrika

2.Bertsoen doinua eta interpretazioa.

3.Orioko balearen bertsoen letra.

Prozedurazkoak:

- Bertsoen metrikaren erabilera.

- Abestien interpretazioa.

- Bertsoen errimen erabilera.

- Bertsoen inguruko informazioaren bilketa.

- Bertsoen azterketa.

- Bertsoen silaben kontaketa/banaketa.

- Bertsoen neurrien identifikazioa.

- Bertsoen entzuketa.

- Bertsoen doinuaren identifikazioa.

- Bertsoen errimen banaketa logikoa.

Jarrerazkoak:

Bertsoen metrika ulertzeko interesa.

Bertsoak sortzeko zaletasuna.

Bertsoak interpretatzeko zaletasuna.

Ohitura eta tradizioarekiko interesa.

PLASTIKA

Kontzeptuzkoak

1.Orioko Balea arrantzatu zen garaiko

jantziak(antzerkiko pertsonaiena: talaieroa, apaiza,

kazetaria, arrantzaleak,aizkolariak,etxekoandreak,

Page 17: lana UD

zaharrak, arrain saltzaileak, sare josleak, patroiak,

frantsesa eta neska gaztea).

2.Forma(animalien forma naturalak:zirkulua eta

elipsea).

3.Kolorea(arrain ezberdinen koloreak, jantzien koloreak,

antzerkiko fondoaren koloreak).

4.Antzerkirako atrezzoa(arrantzarako tresneria, bale

txalupa, dekoratua, eta balea).

Prozedurazkoak

1.Orioko balea arrantzatu zen garaiko jantzien

sailkapena.

2.Animaliak adierazteko zirkulua eta elipsearen

erabilpenaren azterketa.

2.Balearen formaren behaketa.

3.Balearen kolorearen behaketa.

4.Txalupa piezen mozketa.

4.Arrantzako tresneriaren mozketa.

1.Orioko balea arrantzatu zen garaiko jantzien

margoketa.

1.Pertsonaien jantzien irudikapena 3 dimentsioetan.

2.Balearen forma erdien marrazketa.

2.Balearen mozketa.

3.Arrain ezberdinen margoketa.

4.Kaiaren irudiaren marrazketa.

4.Kaiaren irudiaren margoketa.

Jarrerazkoak

Birziklapenaren sustapena.

Ikasleen arteko errespetua.

Arrantza kulturarekiko interesa.

Page 18: lana UD

Taldean lanean aritzeko gustua.

ANTZERKIA

Kontzeptuzkoak

1.Arrantzaleen bizimodua orain eta Orioko Balea

arrantzatu zen garaian (lan ohiturak, jan

ohiturak,ogibideak, ordutegiak, tresneria…)

2.Pertsonaien rolak eta antzezpena

Prozedurazkoak

1.Orioko Balea arrantzatu zen garaiko bizimoduaren

informazio bilketa

1.Galderen gidoiaren prestaketa

1.DVDaren informazio fitxaren osaketa

1.Untzi museoaren informazio bilketa

1.Informazio guztiaren irakurketa eta alderaketa

1.Gaur egungo eta orduko garaiko bizimodua

alderatzen duen muralaren osaketa

2.Pertsonaien ezaugarrien azterketa

2.3 dimentsioko pertsonaien kokapena( irteerak eta

sarreren simulazioa)

2.Rolen azterketa

2.Testuaren irakurketa

2.Kokapenen simulazioa/entsailoa

2.Dekoratuak lagunduta antzezpenaren lanketa

2.Pertsonaien espresioen lanketa

2.Antzezpena

Jarrerazkoak

Page 19: lana UD

Talde lanean parte hartzeko interesa

Talde lanean aritzeko oinarrizko arauen errespetua

Beste garaiko bizimoduekiko interesa

EUSKARA

JARDUERAK:

1. Ipuinean agertzen diren pertsonaien lanbideak: kazetaria –

arrantzalea – patroia – subastatzailea – etxekoandrea –

aizkolaria - arrain saltzailea – apaiza – talaialeroa – sare

joslea.

Aurre-ezagupenak (*):

Page 20: lana UD

Irakasleak ikasleei ahoz gaiari buruzko zenbait galderen

bitartez, beraien aurre-ezagupenak zeintzuk diren bilduko ditu:

- Ipuinean agertu diren pertsonaien lanbidetatik zeintzuk

ezagutzen dituzue?

- Ezagutzen duzue norbait honelako lana egiten duenik:

arrantzalea, arrain-saltzailea, etxekoandrea...?

- Nolako lana egiten dute?

Motibatze jarduerak:

Ikasleak bi taldeetan banatuko dira, talde bat bestearen

aurrean jarriz. Irakasleak, egunerokotasunean ikasleek ikusten

dituzten lanbideen izenak ipiniko ditu berak egindako

txarteletan. Talde bakoitza txandakatuz, txartel bat joango da

hartzen eta hau irakurri ondoren, agertzen den lanbidearen

izena mimikaren bitartez adierazi beharko du. Ondoren,

kontrako taldeak asmatu behar du zein lanbidearen inguruan ari

den. Honela, lanbideekiko gertutasuna eta interesa piztu

dezakegu.(*)

Garatze-jarduerak:

Irteera bat egingo dute, irteera baino lehen, zenbait ezagutza

lantzea beharrezkoa da. Ikasleak binaka jarriko dira, eta talde

bakoitzari ipuinean agertutako lanbide bat egokituko zaio,

lanbidearen inguruan informazioa emanez. Irakasleak arbelean

idatzitako eskema orokor bat bete beharko dute irakurketa egin

ondoren. Eskema honetan bizimodua, lantokia, ordutegia, egin

beharrekoak...agertuko dira, eta adibide bat emanez gero,

beraiek berea osatu beharko dute. Denon aurrean lanbide

bakoitzaren eskema irakurriko dute. (*)

Page 21: lana UD

Goizean egindako irteera baten bitartez osatuko da, Donostiako

portura eta Uliako talaiara. Lehenengo porturako bidea hartuko

da, bertan zenbait lanbideen identifikapenak egingo dira. Gero,

Alde Zaharreko kaleetatik zehar jarraituz, Uliako Mendiola

baserrira eta talaiara gerturatuz gero falta diren lanbideak

identifikatuko dira. Identifikapena lau taldeetan banaturik eta

bakoitzak taula bat edukiz eskuetan, lanbide bakoitza zein

lekuan ikusi duen jarri behar du. Ibilaldia egin ondoren, gelan

taula aurrean dutela, denon artean, lanbide ezberdinak egiten

dituzten pertsonak non aurkitu dituzten esan behar dute. (*)

Sakontze-jarduerak:

Denon artean lanbideak eta hauek egiten diren lekuekin mural

bat margotuko da. Gero, hau amaitzean, gezien bitartez,

lanbide ezberdinen artean egon daiteken harremana adieraziko

da.

Murala gelan ipiniko da, eta lotura guztiak begi bistan edukiko

dituzte ikasleek. (*)

Osagaiak:

Ipuinaren ondoren landutako lanbideetatik zein duten

gustukoena, eta garai hartan zein lanbide egin nahiko zuten

adierazi behar dute idazlan baten bitartez.

Ebaluazio jarduerak:

(*) Ikurra azaltzen duten jarduerak izango dira ebaluatzeko

erailiko ditugunak.

Page 22: lana UD

Ebaluaketa egiteko, alde batetik, lortutakoa bilduko da modu

fisiko batean: egindako eskemak, murala...Beste batetik,

ebaluazio fitxan datuak jasoko dira: interesa, jarrera...

2. Balaena glacialis edo Iparraldeko Sardako Balearen

ezaugarriak: neurria, pisua, kolorea, bizimodua, elikadura...

Aurre-ezagupenak (*):

Irakasleak ikasleei ahoz gaiari buruzko zenbait galderen

bitartez, beraien aurre-ezagupenak zeintzuk diren bilduko ditu:

- Balearen bat ikusi duzue?

- Non bizi dira baleak?

- Zer jaten dute?

Page 23: lana UD

- Zer itxura du bale batek?

- Euskal Herrian noizbait bizi izan dira baleak?

Motibatze jarduerak:

Irakasleak Iparraldeko Sardako Balearen inguruko bideoa jarriko

du ikus-entzunezko gelan. Honela, ikasleak balearen

ezaugarrietara eta bizimodura gerturatuko dira.

Garatze-jarduerak:

Sei taldeetan banatuko dira ikasleak, eta lan talde bakoitzari

baleen inguruko gai bat emango zaio. Honen inguruan

informazioa bilatu behar dute, baina lagungarria izango den

“Baleekin jolasean ” liburuaren zenbait orrialdeen kopia utziko

zaie. Liburua bale mota honetan oinarrituta dago, eta hemen

izango da informazio gehiena lortuko duten iturburua. Talde

bakoitzari honako gaia egokituko zaio: fisikoa, elikadura,

ugalketa, bale-kumeak, jokabidea eta kutsadura.

Bilaketa eta informazioaren inguruan irakurketa egin ondoren,

garrantzitsua iruditzen zaiena azpimarratuko dute eta orri

batean idatziko dute. Hau, gelan irakurri ondoren, gelan

zintzilikatuko da (*).

Sakontze-jarduerak:

Denon artean bale honen ezaugarrien zerrendaketa egingo da,

denak borobilean jarriz bakoitzak balearen ezaugarri bat

aipatuko du.(*)

Idatzitakoarekin eta aipatutakoarekin zer ikusia duen bale baten

ipuina idatzi beharko dute eta marrazki batean ulertutakoa

adierazi beharko dute.(*)

Page 24: lana UD

Osagaiak:

Ikasleek Euskal herriko kostaldean aurkitu daitezken bale mota

honen “lehengusuen” ( baleak, izurdeak... ) irudien behaketa

egingo dute. Honetarako liburu ezberdinetatik ateratako irudien

bilduma eskainiko zaie.

Ebaluazio jarduerak:

(*) Ikurra azaltzen duten jarduerak izango dira ebaluatzeko

erailiko ditugunak.

Ebaluaketa egiteko, alde batetik, lortutakoa bilduko da modu

fisiko batean: idatzitako datuak, egindako balearen

ipuina...Beste batetik, ebaluazio fitxan datuak jasoko dira:

galderen erantzunak, jarrera...

3. Pertsonaien eta animalien deskribapenen atalak: itxura

orokorra, azala, ilea, sudurra, belarriak, ahoa...

Aurre-ezagupenak (*):

Irakasleak ikasleei etxeko norbaiten deskribapena edo etxean

duten animalia baten deskribapena egiteko eskatuko die.

Motibatze jarduerak:

Irakasleak “ Triki - trixa ” abestia jarriko du, eta honen bidez,

gorputzeko atalak landuko dira. Abestuz gain, gorputzeko atal

ezberdinekin mugimenduak egingo dira, gorputz eskemara

gerturatuz.(*)

Garatze-jarduerak:

Ikasleak lauko taldeetan bilduko dira. Irakasleak ikasleei

aldizkarietatik pertsona eta baleen irudiak mozteko, eta hauekin

Page 25: lana UD

“ colage ” bat egiteko eskatuko die: alde batetik, pertsonak eta

bestetik, baleak. Lan honekin bukatu ondoren, collage guztiak

denen begi bistan jarriko dituzte. Irakasleak pertsona edo bale

baten deskribapena adieraziko du, ondoren, ikasleek honekin

antza duen pertsona edo balerik “ colage-an “ aurkitzean esan

behar du zertan egiten duten bat. (*)

Irakasleak azalpena emango du keinuez lagunduz, zeintzuk

diren deskribapen bat egiteko erabili beharreko eskema:

pertsona edo animalia, mota (hegaztia, arraina, baserrikoa...),

itxura orokorra (altua, pisutsua, handia, txikia...), azala (kolorea,

ilea...), begiak ( txikiak, kolorea...), sudurra (luzea, zorrotza,

zabala...), ahoa (handia, fina, hortzekin, bizarrekin...) ...

”Colage-ean” agertutako pertsona edo bale bat aukeratu

ondoren, gezien bitartez eta erakutsitako eskema erabiliz,

honen deskribapenaren eskema egingo dute.(*)

Sakontze-jarduerak:

Ikasleak binaka elkartuko dira eta talde bakoitzak ipuinaren

balea eta pertsonai bat aukeratuko du. Honen deskribapena

idatzi beharko dute.(*)

Osagaiak:

Gorputz atalen familiak lantzen diren “Lucky” kartekin eta

animalien dominoarekin jolastuko dute. Batean binaka, eta

bestean seina gehienez jolastu ahalko dutelarik.

Ebaluazio jarduerak:

(*) Ikurra azaltzen duten jarduerak izango dira ebaluatzeko

erailiko ditugunak.

Page 26: lana UD

Ebaluaketa egiteko, alde batetik, lortutakoa bilduko da modu

fisiko batean: egindako deskribapena, “colage-a”...Beste

batetik, ebaluazio fitxan datuak jasoko dira: parte hartzea,

ingurugiro hezkuntza gaiari buruzko interesa...

4. Ahozko azalpena nola egiten den azaldu ondoren,

deskribapena gelakideen aurrean: ahoskera, entonazioa, e.a.

Aurre-ezagupenak(*):

Irakasleak ikasleei borobilean jartzeko eskatuko die, eta

bakoitzak aste buruan egindakoa azaldu beharko du besteen

aurrean.(*)

Motibatze-jarduerak:

Irakasleak telefonoaren jokoa proposatuko du. Ikasleak

borobilean jarriz, hauetako batek esaldi bat esango dio ondoan

dagoenari, eta honela jarraituz ea zer esaldi gelditu den

bukaeran ikusiko dute. Ariketa honekin komunikazioan gauzak

argi azaltzearen garrantziaz jabetzea lortu nahi da.

Garatze-jarduerak:

Irakasleak, azalpen bat nola egin behar den erakutsiko du:

begirada, ahoskera, entonazioa... Irakaslea saltzaile moduan

mozorrotuko da eta kaleko saltzailearen papera egingo du

Page 27: lana UD

zenbait produktuen deskribapena eginez, entonazioa,

ahoskera...egokia erakutsiz.

Talde bakoitzak azalpenaren prestaketa egingo du; zein zatia,

nolako keinuak...adostuz.(*)

Sakontze-jarduerak:

Ikastolako antzerki aretora joango dira, eta hemen talde

bakoitzari egokitu zaion pertsonaiaren eta balearen

deskribapenaren azalpena egingo du.(*)

Osagaiak:

Ariketa guztietatik ikasleentzako zein izan den egokien eta zein

ez den izan gustukoa idatzi behar dute paper batean, eta

zergatia ere azaldu beharko dute.(*)

Ebaluazio jarduerak:

(*) Ikurra azaltzen duten jarduerak izango dira ebaluatzeko

erailiko ditugunak.

Ebaluaketa egiteko, alde batetik, lortutakoa bilduko da modu

fisiko batean: prestaketa idatzia, zer izan duten gustukoen eta

zer ez gustuko...Beste batetik, ebaluazio fitxan datuak jasoko

dira: jarrera, parte hartzea, aste buruan egindakoaren

kontaketa ...

BALIABIDEAK:

- Lanbide ezberdinen inguruko informazioa.

- Lanbide bakoitzarekin egin beharreko eskema eta

adibidea.

- Irteerarako oharra.

Page 28: lana UD

- Irteerarako taula.

- Murala egiteko: kartulina handiak, plastifikazioa, paper

handiak, margoak, kola....

- “Baleekin jolasean ” liburua.

- Liburuaren informazioa egokitua.

- Iparraldeko Sardako balearen inguruko bideoa

- Ikus - entzuneko gela

- Idazteko materiala: orria, arkatzak...

- Aldizkariak

- Orriak, kola, arkatzak, margoak...

- Deskribapenaren eskema

- Gorputz atalen “Lucky” kartak

- Animalien dominoa

- Antzerki aretoa

- Saltzailearen arropa, produktuak...

- Azalpena egiteko eskema

- Orriak, arkatzak...

- Fitxa: zer izan den gustukoen, zer ez, zergatik...

Page 29: lana UD

EUSKARA

JARDUERAK:

1.IPUINA: IPUINAREN ATALAK

Aurre-ezagupenak (*) :

Irakasleak ikasleei ahoz gaiari buruzko zenbait galdera luzatuko

dizkie beraien aurre-ezagupenak noraino iristen diren jakiteko:

- Zer da ipuin bat?

- Zerez osatuta dago?

Motibazio-jarduerak:

Aldez aurretik, irakasleak ikasleei etxean dituzten gustuko

ipuinak klasera ekartzeko esango die.

Ikasleek, klasera eramandako ipuinak behatuko dituzte; forma

eta edukiari kasu eginenez.

Page 30: lana UD

Garatze-jarduerak :

Irakasleak haurrei Orioko Balearen ipuina luzatuko die eta hau

abiapuntua izanik, ipuinaren atal ezberdinak (hasiera, korapiloa

eta bukaera) azalduko ditu. Irakasleak ulertzen ez diren gauzak

argituko ditu.

Sakontze-jarduerak :

Testua behatu ondoren, irakasleak fitxa bana banatuko die

ikasle orori.

Fitxak bi atal izango ditu:

Lehenengo atalean, haur bakoitzak, ipuinaren hasierako atala,

erdiko atala eta amaierako atala identifikatu beharko ditu

ondokoa kontuan harturik: hainbat pertsonai daudela eta

aspaldian gertatutako bale baten inguruko istorioa dela

(hasierako atala); pertsonaiek nola harrapatzen duten balea

(korapiloa), eta azkenik, balearekin zer egiten duten (amaiera)

(*).

Jarraian, ondoko galderak erantzun beharko dituzte koadernoan:

- Zein dira ipuineko pertsonaiak?Non eta noiz gertatzen da

historia?

- Zer egiten dute pertsonaiek balea harrapatzeko?

- Zein da ipuinaren bukaera?

Azkenik, aurreko hiru galdera, bakoitza dagokion atalarekin lotu

beharko dute.

Page 31: lana UD

Bigarren atalean, aldiz, agertzen diren hiru irudiei arretaz behatu

ondoren (ipuin baten hasiera eta korapiloa), ipuinaren amaiera

marraztu beharko dute koadernoan.

Ondoren, irudietan ikusitakoa eta ariketan bertan agertzen diren

pasarteak irakurri ostean, ipuin bat sortzeko eman zaizkien urratsei

jarraituz, ipuinaren amaiera asmatu eta idatzi egin beharko dute.

Jarraian, aztertutako ereduari jarraituz ipuin bat sortuko dute,

ikasitakoa sendotzeko (*).

Amaitzeko, denen artean eta irakaslearen laguntzaz ariketak

zuzenduko dituzte.

Haurrek eratutako ipuinak ahoz irakurriko dira eta klasean

egindako muralean zintzilikatuko dira.

Ebaluazio-jarduerak:

(*) Ikurra azaltzen duten jarduerak izango dira ebaluatzeko

erabiliko ditugunak.

Page 32: lana UD

EUSKARA

JARDUERAK:

1.IPUINA: IPUINAREN ATALAK

Aurre-ezagupenak (*):

Irakasleak ikasleei ahoz gaiari buruzko zenbait galdera luzatuko

dizkie beraien aurre-ezagupenak noraino iristen diren jakiteko:

- Zenbat bale mota ezagutzen dituzue?

- Zer jaten dute?

- Non bizi dira?

Motibazio-jarduerak:

Irakasleak baleen inguruko ipuin bat kontatuko du; bertan agertzen diren pertsonaiei ahotsa emanez eta hauek antzeztuz.

Garatze-jarduerak:

Irakasleak bale ezberdinen eta hauen bizimoduaren inguruko

ipuina banatuko du. Irakurgaia CD-an grabatuko du eta musika

aparatuaren bitartez ikasleek gelan entzungo dute.

Page 33: lana UD

Beharrezkoa izanez gero eta ulerkuntza bideratzeko, (**) ikurra

agertzen den den tokian grabaketa eten liteke; gertatutakoa

komentatuz eta talde zabalean laburtuz.

Irakasleak, umeei arrotz egingo zaizkien hitzen azalpena

emango die.

Sakontze-jarduerak:

Ipuina irakurri ondoren, haurrek taula batean agertzen diren

ondoko galderak erantzun beharko dituzte:

- Noiz gertatu zen?

- Nori gertatu zitzaion?

- Zer gertatu zen?

- Non gertatu zen?

Ondoren, landutako testua ipuin baten hasiera kontatzen digula

esango zaio haurrari, eta orain, aldiz, ipuin horrentzak korapiloa

asmatu behar dela adieraziko zaie (*).

Ostean, ipuinaren amaiera idaztea baizik ez zaie faltako. Hau

lantzeko, bi amaiera ezberdin emango zaizkio, eta haurrak bi

hauen artean, gehien gustuko duen amaiera idatzi beharko du.

Azkenik,denen artean eta irakaslearen laguntzaz galdera sorta

zuzenduko dute eta eratutako ipuinak ahoz irakurriko dira. Atal

bakoitzari buruzko marrazki bat egindo dute eta ondoren klaseko

muralean zintzilikatuko dituzte.

Ebaluazio-jarduerak:

Page 34: lana UD

(*) Ikurra azaltzen duten jarduerak izango dira ebaluatzeko

erabiliko ditugunak.

EUSKARA

JARDUERAK:

1.IPUINA: IPUINAREN ATALAK

Aurre-ezagupenak (*):

Irakasleak ikasleei ahoz gaiari buruzko zenbait galdera luzatuko

dizkie beraien aurre-ezagupenak noraino iristen diren jakiteko:

- Zein animali ezagutzen dituzu?

- Non bizi dira?

Motibazio-jarduerak:

Baleei buruzko ipuin kontalaria ekarriko da gelara.

Garatze-jarduerak:

Irakasleak fitxa bana banatuko du. Ikasleek, Euskal kulturari

buruzko testutxoa irakurri beharko dute. Bigarren zatian, Euskal

Herriko zenbait ogibide tradizionalaren berri izango dute eta

gaiaren inguruko lexikoa aberastuko dute.

Page 35: lana UD

Sakontze-jarduerak:

Ondoren, ariketak burutuko dira:

Irakasleak, lehenik eta behin, ipuin bat banatuko du. Talde

zabalean, argazkia deskribatzeko eta, ondoren, testua

irakurtzeko eskatuko zaie ikasleei. Hasteko, nork bere kolkorako

irakurriko du, eta gero, ozenki irakurriko da denon artean.

Jarraian, ikasleek testua zenbateraino ulertu duten aztertuko da.

Ahal izanez gero, eta jada bitan irakurri dutela kontuan hartuta,

ariketarekin hasi baino lehen, testua orri batekin estali dezatela

eskatuko zaie (*).

Testua begiratu gabe, ondoko galderak koadernoan kopiatu eta

erantzun beharko dituzte:

- Zenbat bale mota begiztatu zituen kapitainak?

- Zein tokitan begiztatu zituen?

Azkenik, ikasleek ipuin bat idatzi dezatela proposatuko du

irakasleak, ondoko elementu hauek erabiliz:

- Pertsonaiak: umea, aitona, balea

- Beste pertsonai batzuk: arrantzaleak

- Lekuak: herria, itsasoa

-arazoa: itsasoan galdu

-irtenbidea: .................?(asmatu beharrekoa)

Page 36: lana UD

Azkenik,denen artean eta irakaslearen laguntzaz galdera sorta

zuzenduko dute eta eratutako ipuinak ahoz irakurriko dira. Atal

bakoitzari buruzko marrazki bat egindo dute eta ondoren klaseko

muralean zintzilikatuko dituzte.

Ebaluazio-jarduerak:

(*) Ikurra azaltzen duten jarduerak izango dira ebaluatzeko

erabiliko ditugunak.

Page 37: lana UD

EUSKARA

JARDUERAK:

1.IPUINA: IPUINAREN ATALAK ETA LEXIKOA

Aurre-ezagupenak (*):

Irakasleak ikasleei ahoz gaiari buruzko zenbait galdera luzatuko

dizkie beraien aurre-ezagupenak noraino iristen diren jakiteko:

- Zer tresneria erabiltzen da arrantzarako?

- zer nolako arrantza teknika ezagutzen dituzue?

Motibazio-jarduerak:

Arrantzarako tresneria ekarriko da gelara, eta haurrek begiz

ikusia ahal izango dute egun, zer nolako tresneria erabiltzen

den arrantzarako.

Garatze-jarduerak:

Irakasleak arrantzarako tresneriari eta ontziei buruz testua

banatuko du. Arretaz irakurri ostean, ulerkuntza bideratzeko,

irakurritakoa komentatu eta talde zabalean laburtuko da.

Irakasleak, umeei arrotz egingo zaizkien hitzen azalpena

emango die.

Page 38: lana UD

Sakontze-jarduerak:

Ondoren, ariketak burutuko dira:

Irakasleak, lehenik eta behin, fitxa bat banatuko du. Talde

zabalean, argazkia deskribatzeko eta, ondoren, testua

irakurtzeko eskatuko zaie ikasleei. Hasteko, nork bere kolkorako

irakurriko du, eta gero, ozenki irakurriko da denon artean.

Jarraian, ikasleek testua zenbateraino ulertu duten aztertuko

da. Ahal izanez gero, eta jada bitan irakurri dutela kontuan

hartuta, ariketarekin hasi baino lehen, testua orri batekin estali

dezatela eskatuko zaie.

Testua begiratu gabe, ondoko galderak koadernoan kopiatu eta

erantzun beharko dituzte:

1.- Arrantza txikian zenbat denbora ematen dute arrantzaleek

itsasoan?

2.- Zergatik erabiltzen dituzte antzinako teknikak?

3.- Zein arrain arrapatzen dituzte sarez?

Jarraian, fitxan agertzen den tresna bakoitzaren izena dagokion

irudiaren azpian idazteko eskatuko zaie; tresna bakoitza nola

erabiltzen den idatziko dutelarik koadernoan (*).

Azkenik, denen artean eta irakaslearen laguntzaz galdera sorta

zuzenduko dute eta eratutako deskribapenak ahoz irakurriko

dira. Tresnaren deskribapena eta dagokion irudia klaseko

muralean zintzilikatuko dira.

Page 39: lana UD

Ebaluazio-jarduerak:

(*) Ikurra azaltzen duten jarduerak izango dira ebaluatzeko

erabiliko ditugunak.

EUSKARA

JARDUERAK:

Page 40: lana UD

1.IPUINA: LEXIKOA ETA AHOZKO ADIERAZPENA

Aurre-ezagupenak (*):

Irakasleak ikasleei ahoz gaiari buruzko zenbait galdera luzatuko

dizkie beraien aurre-ezagupenak noraino iristen diren jakiteko:

- Zenbat zati ditu ontzi batek?

- Nola izena dute?

Motibazio-jarduerak:

Aquarium-era irteera egingo da; bertan aurkitzen diren ontzien

maketa ikus ahal izateko. Gainera harrantza egiteko moduak eta

tresnak ikusteko aukera izango dute.

Ondoren, irteera klasean komentatuko da.

Garatze-jarduerak:

Irakasleak fitxa bana banatuko die ikasle orori. Ikasleek, irudiari

erreparatuta, itsasontziaren atal bakoitzaren izena idatzi

beharko dute eta bigarren zatian, irudiari erreparatuta, irudian

ageri diren elementuen izenekin esaldiak osatu beharko dituzte.

Lehen ariketa oso aproposa da ikasleak hiztegiaren erabileran

trebatzeko.

Itsasontziaren atalen izenak irakurri eta zein diren identifikatzerik

ez badute, hiztegia erabiltzera animatuko diegu. Bigarren ariketan

ere, lehenengoan gertatzen den gauza bera gerta daiteke, ikasleek

Page 41: lana UD

hitz baten esanahia ez jakitea eta irudian identifikatzeko arazoak

izatea, alegia. Oraingoan ere, hitz ezezaguna hiztegian bilatu

dezatela proposatuko diegu. Ariketa zuzentzerakoan, hitzak eta

irudiko elementuak identifikatzea komeni da.

Ariketa bakarka egin arren, guztion artean eta ozenki

zuzenduko da.

Halaber, ikasleak lanean ari diren bitartean, irakaslea mahaiz

mahai ibiltzea komeni da, haien lana gainbegiratzeko eta

laguntza emateko.

Sakontze-jarduerak:

Ipuin bat banatuko zaie. Lehenik eta behin, talde zabalean,

lehenengo, irudia deskribatu eta liburuan agertzen den hasiera

irakurriko dute.

Horren ostean, launaka jarririk,bik irudi bana aukeratu eta

bertan agertzen denaren kontakizuna prestatuko dute;

hirugarrenak zuriz dagoena marraztuko du eta laugarrenak

ikaskideak marraztutakoaren interpretazioa egingo du.

Ondoren, taldeka jarri eta nork bere ipuin-zatia kontatuko du,

irudien ordenari jarraituz (*).

Amaierarik orijinalena zein izan den aukeratuko da. Ipuin

guztiak klaseko muralean zintzilikatuko dira.

Ebaluazio-jarduerak:

Page 42: lana UD

(*) Ikurra azaltzen duten jarduerak izango dira ebaluatzeko

erabiliko ditugunak.

BALIABIDEAK

Cd-a.

Musika aparatua.

Hiztegia.

Murala egiteko materiala: kola, kartulina, etab.

Ikasleek lan egiteko fitxak.

Baleen ipuin eta argazki ezberdinak dituzten fitxak.

Irteerarako baimen orria.

Arrantzarako tresneria.

ARTE HEZKUNTZA (MUSIKA)

JARDUERAK:

1. Bertsoen metrikak: zortziko txikia, zortziko handia...

Aurre-ezagupenak:

Irakasleak zenbait galdera egingo dizkie haurrei ahoz,

dauzkaten aurre-ezagupenak zeintzuk diren jakiteko:

Page 43: lana UD

- Ba al dakizue zer diren bertsoak?zer dira bertsoak? (*)

- Zertan ezberdintzen dira idazten diren beste testuekin?

(*)

- Bakarrik idazketa bidez egiten al dira? (*)

Motibazio jarduerak:

Etxean gurasoei bertsoei buruz zer dakiten galdetzeko eskatuko

zaie ikasleei. Gurasoek laguntza emango diete haurrei bertsoei

buruzko informazioa bilatzeko orduan.

Garatze jarduerak:

Haurrak bertsoei buruz lortu duen informazioa zein den

kontatuko du klasean eta ondoren, irakasleak sakondu eta bertsoei

buruzko okerreko ideiak baleude, zuzendu egingo ditu, ikasleei

bertsoen metrika azaldu eta informazioa emango die bertsoei buruz

azalpen zabalago bat eginez eta zehazki metrikari buruzko

aipamenak eginez.

Sakontze jarduerak:

Klaseetan talde txikietan bildu eta talde bakoitzari bertso estrofa bana emango zaio. Ondoren, talde

bakoitzak bertsoak aztertuko ditu, txaloka, bertsoa silabetan banatuz. Andereñoak metrikari buruz

egindako azalpenaz baliatuz, egindako silaben banaketaren ondorioz, taldeak tokatu zaion bertso

estrofak zer neurri duen esan beharko du eta zergatik, andereñoak landutakoa ulertu duten konproba

dezan. (*)

Osagaiak:

Page 44: lana UD

- Azkarrago doazenentzat: ikasle hauentzat,

irakasleak bertso estrofa gehiago izango ditu prest

beraiek bakarka silabaka banatu eta zer bertso mota

den egin dezaten.

- Motelago dijoazenentzat: Irakasleak, bertsoen

lehenengo bi esaldiak banatu eta kontatu eta estrofak

zenbat lerro dituen kontatzeko soilik eskatuko die,

gutxienez ariketaren zergatia ulertzeko.

Ebaluazio jarduerak:

Ebaluazioa: (*) Ikurra azaltzen duten jarduerak izango dira

ebaluatzeko erabiliko ditugunak.

2. Bertsoen doinuak eta interpretazioa.

Aurre-ezagupenak:

Irakasleak galdera batzuek egingo dizkie haurrei ahoz dauzkaten aurre ezagupenak zeintzuk diren jakiteko:

- Ba al dakizue bertsoak abesteko doinuren bat? (*)

- Doinu bakarra al dago bertsoak abesteko? (*)

- Doinu bat bertso mota guztiekin erabili daiteke? (*)

Page 45: lana UD

Motibazio jarduerak:

Irakasleak lehenik haurrei bertso mota ezberdinekin erabiltzen diren

doinuak entzun ditzaten zinta bat jarriko die. Ondoren haurrek etxean

galdetuko die gurasoei ea bertsoren bat abesten badakiten eta

jakinez gero, abestarazi egingo diete eta paper batean idatzi.

Garatze jarduerak:

Ikasleek klasean gurasoek abestutako bertsoak abestu eta jasotako

beste edozein informazio emango dute. Irakasleak, haurrek

emandako informazioa zuzendu eta gaian sakonduko du.

Sakontze jarduerak: ( * )

Talde handian eztabaidan arituko dira, Orioko balearen bertsoak

zer neurri duen asmatu arte eta ondoren, neurria kontuan izanik, zein

doinurekin abestu daitekeen eztabaidatuko da irakaslearen laguntzaz

(*).

Azkenik, irakasleak Orioko balearen bertsoak, berezko duen

doinuarekin abestuko die haurrei. Haurrak doinua ikasten saiatuko

dira pixkanaka eta bertsoa abesteko lehen saiakerak egingo dira talde

handian irakaslearen laguntzaz, bertsoen lehen estrofaren letra

abesten ikasteko (*).

Osagarriak:

- Azkarrago doazenentzat: Orioko balearen bertsoen

doinuarekin bertso bat asmatzeko eskatuko zaie.

Page 46: lana UD

- Motelago dijoazenentzat: Behar ezkero, irakasleak

berriro ere jardueran emandako informazioa azalduko

die banaka.

Ebaluazio jarduerak:

Ebaluazioa: (*) Ikurra azaltzen duten jarduerak izango dira

ebaluatzeko erabiliko ditugunak.

3. Orioko balearen bertsoen letra.

Aurre-ezagupenak:

Irakasleak galdera batzuek egingo dizkie haurrei ahoz dauzkaten

aurre ezagupenak zeintzuk diren jakiteko:

- Bertsoek zer arau dauzkate? (*)

- Nahi bezala egin daitezke errimak? (*)

Gaiari sarrera ematekoak, motibaziozkoak:

Page 47: lana UD

Irakasleak zinta bat jarriko du klasean ikasleek Orioko balearen

bertsoak eta ere letrak entzun ditzaten.

Garatze jarduerak:

Irakasleak bertso batzuk aurkeztuko dizkie haurrei. Aurre-

ezagupenetan egindako galderei emandako erantzuna kontuan

hartuz, haurrei emandako bertsoak erreparatu eta ongi ala gaizki

erantzun duten galdetuko die umeei, eta gauza berririk aurkitu ba

dute, altuan azaltzeko eskatuko die irakasleak(*). Ondoren

irakasleak, haurrek emandako azalpenetatik oker daudenak

zuzendu eta azalpen egoki eta zabalago bat luzatuko die ikasleei

errimen inguruan.

Sakontze jarduerak:

Haurrek duten informazioarekin, andereñoak Orioko balearen

bertsoen estrofa pare bat emango dizkio bosteko talde bakoitzari.

Beste orri batean, hitz zerrenda bat (errimena) emango die eta horiek

modu egokian kokatu beharko dituzte istorioarekin koherentzia izanik.

Azkenik talde handian talde txiki bakoitzak hitzak (errimak) non jarri

dituen esango dute eta andereñoak jarduera zuzenduko du altuan,

klase handian (*).

Talde handian behin ariketa zuzendurik bertsoa abestuko dute denok

batera Orioko balearen bertsoen letrak barneratzen joateko(*).

Page 48: lana UD

Osagarriak:

- Azkarrago doazenentzat: Irakasleak, Orioko

balearen bertsoetatik beste estrofa bi emango dizkio

beste hitz (errima) zerrenda batekin bakoitza bere

lekuan koka dezan.

- Motelago doazenentzat: Banatutako ariketaren zati

bat soilik egiteko eskatuko zaie, egin beharreko zatia

erritmoaren araberako tamainakoa izango delarik.

Ebaluatzekoak:

Ebaluazioa: (*) Ikurra azaltzen duten jarduerak izango dira

ebaluatzeko erabiliko ditugunak.

BALIABIDEAK

- Orioko balearen bertsoen fitxak.

- Arkatza eta borra goma.

- Bertso doinu ezberdinak.

- Bertso mota ezberdinak (metrikari dagokionez).

- Bertsoak entzuteko zintak.

- Bertsoak entzuteko musika aparailua.

- Errima hitzen zerrendaren fitxa.

- Hutsunedun bertsoen fitxa.

Page 49: lana UD

ARTE HEZKUNTZA (PLASTIKA)

JARDUERAK

1.Orioko Balea arrantzatu zen garaiko jantziak

● Aurre ezagupenak(*):

Irakasleak ikasleek gaiari buruz zer dakiten jakiteko

galdera batzuk luzatuko dizkie :

-Nolako jantziak jartzen dira herriko festetan?

-Noizko jantziak dira?

-Zein ezberdintasun dago emakume eta gizonen

jantzien artean?

Page 50: lana UD

- Zer kolorekoak izango ziren?

-Zenbat jantzi edukiko zuen pertsona bakoitzak?

● Motibaziozko jarduerak:

Irakasleak ikasleei baserritar eta arrantzale jantziak

ekartzeko esango die. Arropa guztiak saski handi

batetan jarriko dira.

Irakasleak pertsonaien izenak esaten joango da eta

ikasleek saskitik pertsonai horrek eraman zezakeen

arropa hartu eta jantzi egingo dute. Arropa tartean

dauden bitartean, irakasleak musika jarrita izango du;

musika kentzen duenean seinale izango da denok

geldirik egoteko eta jantzitakoa begiratzeko.

Klasea bi taldetan banatuko da; talde bakoitzak

“modelo”arena egingo duen ikasle bat aukeratuko du.

Saskiko arropa erabiliz, irakasleak esaten dituen

pertsonaien arropa hartu eta modeloari jarriko diote.

Pertsonai bakoitzak nola irudikatzen duen talde

bakoitzak behatuko da gero alderatu ahal izateko.

● Garatze jarduerak:

Irakasleak Orioko Balea arrantzatu zen garaiko jantzi

ezberdinen irudiak klasera eramango ditu eta ikasleak

taldeka jarrita aztertu egingo dituzte; agertzen diren

zalantzak edo argitu beharrekoak irakasleak argituko

ditu.

Ondoren antzerkiko pertsonaien zerrenda emango zaie

aztertu dituzten irudi edo marrazkiekin erlazionatu eta

Page 51: lana UD

lotu ditzaten. Honekin jantzien sailkapena bat egingo

dute lanbidea kontutan harturik. (*)

Taldeak sailkapena adostu ondoren talde aurrean

azalduko du eta denen artean amankomuneko

sailkapen bat adostuko dute.

Irakasleak garaiko jantzien inguruan azalpen txiki bat

emango du.

● Sakontze jarduerak :

Adostutako sailkapeneko pertsonaien jantziek margotu

beharko dituzte. Hau banaka egingo dute eta zein

koloreekin margotuko duten denon artean adostu

ondoren, margotzeari ekingo diote.

Antzerkiko pertsonaien jantziak margotuta dituztenean,

hiru kopia berri margotzeko emango zaie berriro ere

margotu ditzaten. Honekin pertsonai bakoitzaren 3

dimentsioko irudi bat osatuko dute. Ikasle bakoitzak

antzerkian egokitu zaion pertsonaiaren irudikapena

egingo du.

Hiru dimentsioko irudikapena lortzeko marraztutako

hiru irudiak moztu eta oinarri berezi batean itsatsi

beharko dute. Irudikapen guztiekin eskenatokian nola

Page 52: lana UD

kokatuko diren eta nola sartu eta atera egingo diren

ikusteko erabiliko dute.(*)

●Ebaluazio jarduerak:

(*) ikurra azaltzen duten jarduerak izango dira

ebaluatzeko erabiliko ditugunak.

Jarduera guztiak behatu egingo dira ebaluazio fitxan

datuak jasoz

ARTE HEZKUNTZA (PLASTIKA)

JARDUERAK:

2.Animalien Forma naturalak/ formak

●Aurre ezagupenak (*):

Irakasleak animalien argazki batzuk eramango ditu

klasera eta ikasleei bahatzeko esango die. Ondoren,

galdera batzuk luzatuko dizkie:

-Nolako forma dute argazkietako animaliek?

-Zein animaliak du forma borobila?

-Zer da elipse bat?

●Motibazio jarduerak:

Page 53: lana UD

Ikasleak binaka eseriko dira eta lehenago eramandako

argazki pare bat hartuko dute; argazkiko animalien

gorputzaren gainean zirkuluak edo elipseak marraztuko

dituzte.

Margotzen bukatzen dutenean, lurrean borobil batetan

eseriko dira eta marraztutakoa elkarri pasatzen joango

dira guztiek marrazki/argazki guztiak ikus ditzaten.

●Garatze jarduerak:

Irakasleak animalien forma naturalak adierazten dituen

fitxa bat banatuko die ikasleei. Hauek behatzen duten

bitartean, azaltzen, adibideak jartzen eta arbelean

margotzen, animaliak egiteko zirkulua eta elipsea nola

erabili azalduko die.

Honek ikasleak fitxa betetzeko bidea emango du;

marraztu ondoren margotu egingo dituzte eta klaseko

kortxoan denak itsatsiko dituzte ikasle guztiek altxatu

eta bertatik ikustera pasatzeko aukera izan dezaten.

Irakasleak bale ezberdinen argazki eta marrazkiak

eramango ditu klasera eta ikasleen artean banatuko

ditu. Ikasleek argazkiak begiratzen dituzten bitartean,

irakasleak formei erreparatzeko esango die.

Denon artean marraztuko duten balearen forma

aukeratuko dute. Aukeratutako bale forma adierazten

Page 54: lana UD

duen marrazkia beraien marrazki koadernoan

marraztuko dute.(*)

●Sakontze jarduerak:

Irakasleak aukeratutako bale forma daukan bi marrazki

punteatuak ekarriko ditu klasera (paperean eginda

baina kartoi xafla fin bati itsatsita daudenak). Forma

hauek barruan ume bat sartzeko aukera eman behar

dute.

Ikasleei antzerkian erabiliko den balea eraikiko dutela

azalduko zaie. Balearen forma egiteko bi alde egingo

dituzte; horretarako taldea bitan banatuko da bakoitzak

alde bat egitearen ardura har dezan.

Punteatutako marrazkiak kortxoan itsatsiko dira.

Hasteko puntuak lotu beharko dituzte forma ikus dadin.

Talde bakoitzeko partaideak zutik eta leku bat hartuz,

arkatzez balearen formako zatiren bat margotuko dute.

Balearen bi aldeak marraztuta daudenean, puntzoiak

banatuko zaizkie eta balearen forma punteatu beharko

dute erabat moztu arte.(*)

Page 55: lana UD

Bi zati hauek kortxoan itsatsita utziko dira kolorea

eman ahal izateko.

●Ebaluazio jarduerak:

(*) ikurra azaltzen duten jarduerak izango dira

ebaluatzeko erabiliko ditugunak.

Arrainen marrazkien fitxa jasoko dugu eta beste bi

jarduerak behatuko dira ebaluaketa fitxan datuak jasoz.

ARTE HEZKUNTZA (PLASTIKA)

JARDUERAK

3. Arrainen eta fondoen koloreak /koloreak

●Aurrezagupenak(*):

Irakasleak ikasleei galdera batzuk egingo dizkie

arrainen koloreen inguruan zer dakiten ikusteko:

-Zer nolako koloreak dituzte arrainek?

-Kolore bakarra izaten dute?

-Ezkatetan al dago kolorea?

-Kolore bat baino gehiago izan al dezakete?

-Nola margotuko zenuke bale bat?

-Zergatik dauzkate kolore ezberdinak?

●Motibazio jarduerak:

Page 56: lana UD

Ikasleren batek arrain bat edukiz gero, klasera

ekartzeko esango zaio, bestela irakasleak merkatuan

arrain pare bat erosiko ditu.

Arrainak ikasle guztien bistan jarriko dira eta begiratzen

utziko zaie.

Ikasle batena baldin bada ikasle horrek non erosi zuen

zenbat urte ditu, zer koloretako zen txikitan eta zer

jaten duen azalduko du. Irakaslek ekarriko balu berak

azaldu beharko luke.

Ikasleek bururatzen zaizkien galderak egingo dituzte

eta irakasleak erantzuten saiatuko da.

●Garatze jarduerak:

Balearen forma behatzeko erabili zituzten argazki eta

marrazkiak aterako dira berriro eta oraingo honetan,

bale ezberdinen koloreari erreparatu beharko diote.

Orioko baleak zer nolako kolorea izango zuen

pentsatzeko esango zaie eta denon artean erabakiko

dute zein koloretakoa izango ote zen (grisa,beltza edo

zein tonua izango zuen).

Irakasleak arrain ezberdinen formak agertzen dituen

fitxa bat banatuko die. Argizarizko margoekin kolore

ezberdineko ezkatak margotu beharko dizkiote fitxan

agertzen diren arrainei.(*)

Bukatzerakoan, kortxoan itsatsiko dira eta denak

pasako dira besteen lanak ikus ditzaten.

Page 57: lana UD

Irakasleak antzerkiko kaia irudikatzen duen marrazkia

banatuko die. Bakoitzak nahi duen bezala margotu

beharko du; kontutan hartu beharko dute marrazkiak

errealitatearekin ahalik eta antzekoen izan beharko

duela.

●Sakontze jarduerak:

Marrazki guztiak arbelean itsatsiko dituzte; denak

begiratzera pasako dira ondoren egingo duten bozketan

bat aukeratu ahal izateko. Marrazki bakoitzak zenbaki

bat izango du eta hori izango da bozkatuko dutena.

Irabazlearen izena esango da.

Aukeratutako marrazkia izango da antzerkiko

eskenatokiaren fondoa egiteko erabiliko dituzten

koloreen eredua.

Eredua begi bistan utziko da eta antzerkirako fondoa

izango den kaiaren marrazkia handia(irakasleak egina

ekarriko duena) klaseko kortxoan itsatsiko da. Kaiari

kolorea emateko koloreko paperekin egindako

bolatxoak itsatsiko dituzte.

Ikasleak taldetan banatuko dira; talde bakoitzak kolore

baten ardura hartuko du. Taldean lana banatu beharko

da: batzuk bolatxoak egiten arituko dira eta besteak

bitartean dagokien tokietan bolatxoak itsasten joango

dira.(*)

Page 58: lana UD

Balearen forma zuten kartoi xaflei kolorea eman ahal

izateko, irakasleak aurreko egunetan aukeratutako

koloreko margo plastikoa ekarriko du. Balearen bi

zatiak kortxoan itsatsiko dira eta taldea bitan banaturik

eta pintzel txikiak erabiliz, margotuko dituzte.

Lehortzen direnean, oihal baten bidez eta grapagailuak

erabiliz, bi aldeak lotuko dituzte. Barruan joango denak

balea eutsi ahal izateko soka batzuk ere, grapatuko

zaizkio.

●Ebaluazio jarduerak:

(*) ikurra azaltzen duten jarduerak izango dira

ebaluatzeko erabiliko ditugunak.

Arraien koloreen fitxa jasoko dira eta beste ebaluazio

jarduerak behatu egingo dira ebaluaketa fitxan datuak

jasoz.

Page 59: lana UD

ARTE HEZKUNTZA (PLASTIKA)

JARDUERAK

4. Antzerkirako atrezzoa(arrantzarako tresneria,

bale txalupa eta dekoratua, balea)

●Aurrezagutzak:(*)

Irakasleak galdera batzuk egingo dizkie ikasleei:

-Zer nolako tresnak erabiltzen dira arrainak

harrapatzeko?

-Arrain handiak arrantzatzeko zer erabiltzen da?

-Arrantza egiteko txalupa ezberdinak al daude?

Zergatik? Zertarako?

●Motibazio jarduerak:

Irakasleak txalupa ezberdinen argazkiak eta marrazkiak

eramango dizkie. Ikasleak behatzeko aukera izango

dute eta irakasleak ahoz egingo dituen deskribaketak

entzunda, txalupa mota ezberdinak identifikatzen

joango dira.

Page 60: lana UD

Arrantzarako tresneria agertzen dituen panfleto batzuk

ere, behatuko dituzte eta ezagunak egiten zaizkien

tresnak aipatuko dituzte. Ezagutzen ez dituztenen

forma ikusita zertarako erabiliko ziren pentsatuko dute.

●Garatze jarduerak:

Baleak arrantzatzeko txalupa baten irudia agertzen

duen fitxa margotuko dute.(*)

Margotutako fitxa guztiak arbelean itsatsiko dira eta

ikasle guztiak pasako dira guztien lanak ikusi ahal

izateko.

Tresnen fitxa bat emango zaie; bertan tresnen irudiak,

izenak eta hauen deskribaketa txiki bat agertuko da.

Tresnak margotu ondoren, irudiak izenenekin eta

deskribaketekin lotu beharko dituzte.

Zuzenketa egin eta gero, zeintzuk egingo dituzten

antzerkirako erabakiko dute.

●Sakontze jarduerak:

Taldea bi taldeetan banatuko da, talde bakoitzak

txalupa bat egiteko ardura izango duelarik. Kartoi

xafletan itsatsita dauden txalupen piezak ikasleen

artean banatuko dira. Pieza handiak direnez, jadanik

margotuta emango zaizkie eta beraiek moztu beharko

Page 61: lana UD

dituzte. Oraingo honetan guraize txikiekin moldatu

beharko dira.

Txalupa bakoitzak eramango dituen arraunak ere moztu

beharko dituzte.(*)

Txalupen zati guztiak moztu ondoren, itsasteari ekingo

diote. Zatiek “pestaña” moduko forma izango dutenez,

han kola emango dute itsatsi ahal izateko.

Txalupak itsatsi ondoren, lehortzen utziko dira eta

antzerkiko aretora eramango dira ensaioetan erabili

ahal izateko.

Tresnen irudiak neurri naturalean ere, moztuko dituzte.

●Ebaluazio jarduerak:

(*) ikurra azaltzen duten jarduerak izango dira

ebaluatzeko erabiliko ditugunak.

Txalupen fitxa jasoko da eta beste ebaluazio jarduerak

behatu egingo dira ebaluaketa fitxan datuak jasoz.

BALIABIDEAK

Jantzien fitxa.

Argizarizko margoak.

Pertsonaien 3 dimentsioko irudikapena egiteko

marrazkien kopiak.

Zirkulu eta elipseen fitxa.

Bale ezberdinen argazkiak eta marrazkiak.

Page 62: lana UD

Balearen forma margotzeko kartoi xafla eta

punteatutako irudiak.

Plastiko oihala.

Arrainak margotzeko fitxa.

Kaia irudikatzen duen fitxa.

Kaia irudikatzen duen marrazki handia.

Koloretako pinotxo papera.

Kola.

Txalupen argazkiak eta marrazkiak.

Txalupen piezen irudiak eta kartoia.

Arrantza tresnen fitxa.

Arrantza tresnen irudiak.

Mahaiak babesteko papera.

Puntzoiak.

Margo plastikoa.

Txintxetak.

zeloa .

Page 63: lana UD

ARTE HEZKUNTZA (ANTZERKIA)

JARDUERAK

1.Arrantzaleen bizimodua orain eta Orioko Balea

arrantzatu zen garaian (lan ohiturak, jan

ohiturak,ogibideak, ordutegiak, tresneria…)

●Aurrezagupenak(*):

Ikasleek arrantzaleen bizimoduari buruz zer dakiten

jakiteko ondorengo galdera hauek luzatuko zaizkie:

-Zein ordutan hasten dira arrantzaleak lanean?

-Zer jaten zuten arrantzaleek?

-Nolako familiak osatzen dituzte/zituzten?

-Nolako lan ohiturak dituzte/zituzten?

-Umeak nola bizi ziren, eskolara joaten al ziren?

●Motibazio jarduerak:

Arrantzaleen bizimodua azaltzen duen DVDa ikusiko

dute. Irakasleak datu zehatz batzuk jasotzeko fitxa bat

banatuko die eta denon artean ikusitakoa gogoratzen

joango dira, denok fitxa bete arte.

Page 64: lana UD

Jasotako informazioa zabaltzeko Untzi Museora irteera

egingo dela azaltzen zaie, han bisita gidatu bat egingo

dela jakinaraziko zaielarik. Arrantzaleen bizimoduari

buruzko informazioa emango zaie eta hau fitxa batean

bilduko dute.

Fitxa hori ere, osatu egin beharko dute.

Horretarako talde txikietan bilduko dira eta ideiak edo

jakin nahi dutena esango dute ( Untzi Museoan

kontatuko dieten gai nagusiak emango zaizkie).

Irakasleak ikasleek botatako ideiak apuntatzen joango

da berak galdetegia osatu ahal izateko.

●Garatze jarduerak:

Galdetegia eginda dagoenean, fitxa batean islatuko da.

Bakoitzak jasoko du eta irteera egunean eraman

beharko du informazioa jaso ahal izateko.

Irteera egunean jaso beharreko informazioa gaika

banatuko da eta gai bakoitzak taldetxo bati egokituko

zaio. Hori da idatziko duten bakarra, beste guztia

entzun egingo dute besterik gabe.(*)

Klasera iristerakoan, bildutako informazio guztia

irakurriko dute eta irakasleak fitxa batean jasoko du.

●Sakontze jarduerak:

Bideoaren azterketa egitean bete zuten fitxa eta Untzi

museoko informazioarekin betetakoa berriro aterako

dute eta talde txikietan alderatuko dituzte. Irakaslea

taldez talde ibiliko da esandako guztiak entzuten.

Page 65: lana UD

Bukatzean, irakasleak komentatutako gauza guztiekin

laburpen edo azalpena egingo du.(*)

Arrantzaleen bizimodua eta gaurko bizimodua

alderatzeko mural bat egingo dute. Horretarako talde

txikietan bilduko dira eta kartulinetan sei esaldi idatziko

dituzte konparazioak eginez.

Bukatzerakoan horman itsatsiko dira eta pasatuko dira

guztiek idatzitakoa irakurtzeko.

●Ebaluazio jarduerak:

(*) ikurra azaltzen duten jarduerak izango dira

ebaluatzeko erabiliko ditugunak.

Untzi museoan jasotzeko informazioa beteko duten fitxa

hartuko zaie eta beste bi jarduerak behatuko dira

ebaluaketa fitxan datuak jasoz.

Page 66: lana UD

2.Pertsonaien rolak eta antzezpena

●Aurrezagupenak(*):

Pertsonaien roletaz zer dakiten ikusteko irakasleak

galdera batzuk luzatuko dizkie:

-Zenbat pertsonai agertzen dira?

-Zenbat lanbide agertzen dira?

-Zeintzuk dira garrantzitsuenak?zergatik?

●Motibazio jarduerak:

Plastikan egin dituzten hiru dimentsioko pertsonaiekin

eskena txiki bat egingo da eta pertsonaien kokapenak

jarriko dira. Horretarako txandaka testu irakurtzen

joango dira ikasle batek pertsonai guztiak kokatzen

dijoan bitartean( hau ere, txandaka egiten saiatuko

gara).

Rolak eta paperak aztertuko dira. Horretarako, taldea

talde txikietan banatuko da eta pertsonai bakoitzaren

marrazki fitxa bat izango du. Fitxan pertsonai

bakoitzaren ezaugarriak eta betebeharrak agertuko

dira. Irakurri egingo dituzte eta saiatuko dira bat

aukeratzen eta aukeraketaren zergatia pentsatzen.

Page 67: lana UD

●Garatze jarduerak:

Talde handian pertsonaien banaketa erabakiko dute.

Banan banan aukeratutako pertsonaiak esango dituzte

baita aukeraketaren zergatia ere; batek baino gehiagok

pertsonai berdina nahi izanez gero, zozketa egingo da.

Antzerkiko testuak klaseko ikasle guztientzako

pertsonai bat dauka. Batzuek besteek baino testu

txikiagoa baina denok testua dute.(eranskinetan

dagoen antzerkiaren moldaketa xinple bat izango da;

jatorrizko bertsioan esaldiak ez dituzten

pertsonaientzako esaldiak asmatuko dira).

Pertsonaiak banatuta daudenean, bakoitzari antzerkiko

testuaren kopia emango zaio, bere pertsonaia

azpimarratuta dagoelarik.

Irakurketa saio pare bat egin ondoren, eskenatokira

igoko dira eta kokapenak ikasten hasiko dira. Hasieran

testua irakurri gabe eta gero testua irakurrita.

Irakasleak zuzendariarena egin beharko du eta nondik

nora ibili behar duten azaldu.(*)

●Sakontze jarduerak:

Irteerak eta sarrerak argi gelditzen direnean,

interpretazioaren lanketa egingo da. Etxean testuak

ikasteko esango zaie eta bitartean eskenatokian

eszenaka hasiko dira entsaiatzen; batzuek egiten duten

bitartean, besteak ikusten arituko dira.

Page 68: lana UD

Momentu batetan papera(txuleta) utzi beharko dute eta

paperik gabe egiten hasiko dira.

Aldaketetarako musika batzuk prestatuko dira eta

hauek entzungo dira eta hauekin ere, entsaiatzen

hasiko dira.

Plastikan dekoratuak egin ahala, eskenatokian jartzen

joango dira eta entsaioetan beraiekin moldatzen hasiko

dira(txalupak, arrantza tresnak eta balea).

Azkeneko egunetan arropa ekarriko dute (plastikan

margotutako ereduen antzeko arropa etxetik ekarri

beharko dute) eta jantziak erabiliz entsaiatuko dute.

Egun honetan entsaio orokorra egingo da, antzezpena

emango den eguna izango balitz bezala.(*)

Bukatzeko 3. eta laugarren mailakoen aurrean

antzezpena egingo dute.

●Ebaluazio jarduerak:

(*) ikurra azaltzen duten jarduerak izango dira

ebaluatzeko erabiliko ditugunak.

Entsaio orokorra egiten den egunean bideoz grabatuko

da eta beste bi jarduerak behatuko dira ebaluaketa

fitxan datuak jasoz.

Page 69: lana UD

BALIABIDEAK

Galdetegiko fitxak(DVDaren eta Untzi Museoaaren

informazioa jasotzen dituztenak).

DVD “Rockall” Juan eta Eugenio Bidegainek egina.

Informazioa biltzeko fitxa.k

Kartulinak

Rotulagailuak.

Pertsonaien fitxak.

Antzezpenaren bereiztutako testuen kopiak.

Kaia irudikatzen duen fondoa, Atrezzo eta

jantziak( plastikan egindakoak eta etxetik

ekarritakoak).

Irteerarako informazio eta baimen orriak.

Eszenen aldaketetarako musika.

METODOLOGIA

Page 70: lana UD

PRINTZIPIO METODOLOGIKO OROKORRAK

METODOA

Gure Unitate Didaktikoa Decrolyren Interes zentroen

teorian oinarrituta dago. Honekin, bakoitzaren

esperientziatik eta ezagueretatik abiatuta zer landu

daitekeen, zeintzuk diren beharrak eta kontutan

hartuko dira.

Metodo hau aukeratu dugu ikaskideen arteko lankidetza

bultzatzen duelako, elkar lanean elkartasuna eta

errespetua ere lantzen delako.

Metodo honen bidez, ikasleak gaur egungo bizitzari

aurre egiteko prestatzen dira eta beraien oinarrizko

behar sozial, intelektual eta emozionalak asetzeko

asmoa dago.

Honetarako Decrolyren hiru faseetan oinarrituko gara:

1.Behaketa Fasea:

Fase honetan behaketa zuzena erabiliko dugu bai

material ezberdinena, baita irteeren bidez lortuko den

informazioarena ere.

2.Asoziazio Fasea:

Page 71: lana UD

Ondorengo bost asoziazio mota ezberdinak hartu ditugu

kontutan:

Asoziazio espazialak : Orioko herriaren kokapena.

Denborazko asoziazioak : Orioko Balea arrantzatu zen

garaiko jantziak, tresnak, prezioak, balearen ustiaketa…

Kausazko asoziazioak: Lanbideen arteko loturak

(Arrainak arrantzatzen direnetik etxean jaten diren

arteko produkzio katea).

Erabilpen eta lan asoziazioak : Balearen ustiaketaren

inguruko lanbideak.

Moral, etika eta sozial mailako asoziazioak:

ingurunearekiko errespetua eta taldearen arteko

erabakiak hartzearen garrantzia.

3.Espresio Fasea:

Hizkuntza espresioa: Arrantza munduaren lexiko

espezifikoa.

Matematika espresioa: Salerosketa.

Gorputz espresioa : Antzerkia.

Plastika espresioa: muralak, kolageak…

Musika espresioa:Bertsoak interpretatzea.

TEKNIKAK

Page 72: lana UD

Erabiliko ditugun teknikak bakarkako zein taldekakoak

izango dira; adibidez askotan fitxak bakarka bete

beharko dituzte, liburuak irakurri, problemak ebatzi,

margotu, moztu eta itsatsi, abestu…; sozializatuen

kasuan talde txikietan informazioa aztertu, talde

handian erabakiak hartu, antzezpena egin…

ESKUHARTZE DIDAKTIKOAREN PRINTZIPIOAK

◘ Ikaskuntza esanguratsua.

◘ eraikuntzen ikaskuntzak erraztu.

◘ Ikuspegi globalizatzailea.

◘ Ikasle-ikasle eta irakasle-ikasleen arteko harremanak.

◘ Interes espontaneoa bultzatu.

◘ Ezaugarri eta ikaskuntza erritmoa kontutan hartu eta

ikasleari prozesuari buruzko berri eman.

◘ Berdinen artekoen erlazioak sustatu eta ikaskuntza

erraztuko duten jarduerak diseinatu.

IKASLEEN TALDEKATZEAK

Ikasleak taldekatzeko jarraitzen diren irizpideak adina

eta tailerrak izango dira. Honetaz gain, Ziklo berdineko

gelakoekin ere elkartuko dira antzezpena erakusteko.

Taldeak bost pertsonetakoak izango dira eta faktore

ezberdinak hartuko dira kontutan: interesa, motibazioa,

jarrera eta lan erritmoa.

Batzutan beraiek nahi duten bezala jarri ahal izango

dira baina irakasleak taldekideak ez errepikatzea

zainduko du.

Page 73: lana UD

Honekin guztiarekin, ikasleen arteko lankidetza eta

harremanen hartu- emana sustatu nahi izan dugu baita

taldean erabakiak hartzearen garrantzia ere.

ESPAZIOA ETA DENBORAREN ANTOLAKETA

ESPAZIOA

Únitate Didaktikoa tailerretan landuko da. Tailer

bakoitzak bere antolaketa espaziala izango du.

Matematika, Plastika eta Euskara gelan emango dute,

Musika, musika gelan eta Antzerkia ikastetxeak

antzerkia egiteko daukan antzokian.

Tailer bakoitzak izango duen antolaketa espaziala:

MATEMATIKA:

Matematika Tailerrean kontzeptuzko bi eduki landuko

dira eta bakoitzak antolaketa ezberdina izango du:

Problemen ebazpena: Ikasleen mahiak arbelera

begira jarriko dira U forma eginez.

Buruko kalkuloa: Mahai guztiak gelatik aterako dira

eta hiru txoko jarriko dira. Bakoitzak merkatuko postu

bat izango da (Fruta denda, Harategia eta Arrain denda.

EUSKARA:

Page 74: lana UD

Euskara Tailerrean talde txikietan lan asko egingo

dituztenez, mahai txikiekin seiko mahi handiak egingo

dira.

Besteetan, mahai guztiak klaseko ertzetara eramango

dira eta espazioa hutsik utziko dugu.

PLASTIKA:

Plastika Tailerrean taldetan lan egiteko Euskara

Tailerrean erabiltzen den kokapena mantenduko da(sei

mahi txikiekin egindako mahai handiak) batzutan bi

mahai handi egingo direlarik. Saiatuko gara pareta

batetan dagoen kortxoaren ondoan beti leku zabal bat

uzten bertatik beharrezko denean pasatu ahal izateko.

MUSIKA:

Musika Tailerra Musika Gelan egingo dutenez, bertan

daukaten antolaketa mantenduko da.

Ikasleak borobilean jarrita dauden mahaidun aulkietan

esetiko dira. Sortzen duten borobil zabalaren erdian

jardueran egiteko ere tokia dago.

ANTZERKIA:

Page 75: lana UD

Antzerki Tailerra Ikastetxeak daukan antzokian

burutuko da; bertan, publikoaren lekua aulkirik gabe

egoten da bertan eseri eta gidoiak irakurri ahal izateko.

Eskenatokia oso handia denez goian ere agoteko

aukera dago.

Tailer honetan lurrean eseriko dira beti borobil bat

osatuz.

Batzuk antzerkia egiten ari diren bitartean, besteak

lurrean eserita lerroetan begira egongo dira.

DENBORA

Gaia jorratzeko erabiliko ditugun tailerrak hauek izango

dira:

-Matematika.

-Plastika.

-Antzerkia.

-Bertsolaritza.

-Euskara.

Izango zuten ordutegia hauxe izango litzateke:

A A A O O9-11 EUSKARA ANTZERKI EUSKARA PLASTIKA EUSKARA

11-11:30 SOLASALDIA11:30-12:30

MATEBERTSOLARIT

ZAMATE

BERTSOLARITZA

MATE

12:30-15:00

JANGELA

15:00-17:00

PLASTIKA EUSKARA ANTZERKI ANTZERKI PLASTIKA

Page 76: lana UD

MATERIAL ETA BALIABIDEEN ANTOLAKETA

Jarduerak egin ahal izateko erabiliko ditugun

baliabideaz gain, ondorengoak ere, kontutan hartu

beharko lirateke:

Ikastetxeko antzokia (Kortxos deituriko eraikina).

Untzi museoa.

Aquariuma.

Uliako talaiak

Mendiola Baserria.

Orioko herria.

Page 77: lana UD

EBALUAZIOA

KONTZEPTU ETA PRINTZIPIOAK

Ikasleen prozesuak osotasunean ebaluatuko dira eta

ebaluazio hauen ondorioak, aldian aldiko bileretan

azalduko zaizkie famili eta ikasleei, ebaluazioa

burutzeko jarraituko ditugun printzipioak honakoak

izango dira:

Jarraitasun-printzipioa: Ebaluaketa prozesu bezala

ulertu behar da, hiru une ezberdintzen dira: hasiera,

prozesua eta bukaera.

Sistematikotasun-printzipioa: Aurretik diseinatutako

plan baten araberako jarraitasun moduan planteatu

behar da, plan hau bukaeraraino zorrozki bete behar

delarik.

Malgutasun-printzipioa: Ebaluatze-prozesuan eta

lortu nahi diren helburuen funtzioan, beharren arabera

egokitu behar da.

IKAS-PROZESUAN EBALUAZIOA

Zer ebaluatu? Helburu didaktikoak, lortu behar diren

trebetasunen ereduaren erreferentzi puntu gisa

proposatu ditugunak eta horiek garatzeko diseinatu

diren jarduerak ebaluatu behar dira.

Page 78: lana UD

Nola ebaluatu? Ebaluazioa irakasle ekipoari tokatzen

zaio, kurrikulu-proiektuan seinalatutako jarraibideen

barruan ebaluazio teknika eta gidoi tresnei buruz

gehien egokitzen diren neurriak hartzea eta bere

ikasleen ikasketari buruz iritzi egokiak formulatzea.

Ebaluazio teknikak: Lehen hezkuntzan, ikasle talde

berarekin harreman jarraitua edukitzearen eraginez,

gela barruan eta kanpoan egiten den ikasleen

hautemapen zuzenekoa eta lan indibidualak eta

taldekoak aztertuz egiten den zeharkako

hautemapena.

Ebaluazioa egiteko datuak erregistratzeko TRESNAK:

Nortasunaren dimentsio kognitibo eta

psikomotrizitatearekin erlazionaturik dauden

gaitasun eta trebetasunen jarraipena helburuen

kontrol-zerrendetan eta segimendu-fitxetan

erregistra daitezke.Oreka pertsonalarekin eta

intsertzio sozialarekin lotuta dauden jarrera, aztura,

eta ikuspegiek tresna konplexuagoak beharko

dituzte: estimazio eskala, anekdotarioa, eskola

egutegia…

Noiz ebaluatu? Ebaluazioa, prozesu jarraitu bat bezala

ulerturik, hainbat momentutan zehar gararazi behar da,

hark behar duen koherentzia eta sistematikotasuna

lortzea nahi badugu. Prozesu honetako une desberdinak

begiztatzen baditugu, garbi berezi beharko ditugu:

hastapeneko ebaluazioa, ebaluazio-prozesua eta azken

buruko ebaluazioa.

Page 79: lana UD

Hastapeneko-ebaluazioa: Ikas-prozesu baten hasieran

egiten da, gure kasuan, unitate didaktikoaren

garapen-hasiera. Aldez aurretik eduki behar diren

ezagutza eta posturak determinatzeko jardueretan

gauzatzen da hastapen-ebaluazio hau.

Prozesu-ebaluazioa : Bide ematen du, gure ikasleen

ikasketen garapena baloratzeko, jarraituki eta

sistematikoki datuak bilduz. Formatiboa izaten da,

posible egiten baitu prozesuaren jarraipena eta,

ondorioz, hobekuntzak egiteko hartu behar diren

erabaki egokienak hartzea ere bai hauteman diren

ikuspegien funtzioan. Ebaluazio-mota honen bidez

doitu egingo ditugu hasieran trazatu diren ikas/irakas-

esperientziaren batzuk.

Irakaskuntza pertsonalizatua egiteko bidea emango

du, gure ikasleek unitate didaktikoari buruz ikas-

erritmoan dauzkaten diferentziak erakustean.

Azken buruko ebaluazioa : Formatiboa da hau ere, eta

unitate didaktikoaren bukaeran egingo litzateke,

ikasleek egindako jardueren eta prozesu-

ebaluazioaren bidez, erregistratutako datuen analisi

eta sintesi-lan bat eginez. Emaitzak, hasierako

ebaluazioaren bidez hautemandako kontzeptu, jarrera

eta prozedurekin konparatuko genituzke eta

etorkizunean gure unitate didaktikoak planifikatu eta

garatzeko lanarentzat balio handia duten ondorioak

aterako genituzke.

Page 80: lana UD

HIZKUNTZA ETA LITERATURA 2: GIDALIBURUA. Lehen

hezkuntza:Bigarren zikloa. Jabegoa, giltza. Edebé taldea. 2001,

Sondika.

HIZKUNTZA ETA LITERATURA 3: GIDALIBURUA. Lehen

hezkuntza:Bigarren zikloa. Jabegoa, giltza. Edebé taldea. 2001,

Sondika.

ETXEBERRIA, Martin (2003). MILA ZORTZIREHUN ETA

SETENTAYOTXUAN. Zarauzko Udala.

BONTEGUI, Joseba (2002). BALEEKIN JOLASEAN. Gasteiz.

Servicio Central de Publicaciones.

AZPIAZU, Jose Antonio. BALLENEROS VASCOS EN EL

CANTÁBRICO. Tarttelo estudios.

ZELAIA, Josu (1985). BERTSOZ BERTSO: HASIERA ZIKLOA.

Donostia. Elkar.

MUJIKA, Edurne (1989). OPORRETAKO KOADERNOA: 1. MAILA.

Donostia. Elkar.

MUJIKA, Edurne (1989). OPORRETAKO KOADERNOA: 2. MAILA.

Donostia. Elkar.

ELORZA, Itziar. EUSKARA LAN KOADERNOA: 8. Donostia. Elkar.

ELORZA, Itziar. EUSKARA LAN KOADERNOA: 9. Donostia. Elkar.

FERRERO, Luis (2005). MATEMATIKA 3. Grupo Anaya.

PEREDA, Luis (2000). MATEMATIKA 3. Erein.

Page 81: lana UD

GOÑI, Jesus Mari (2002). MATEMATIKA 3. Elkar.

EDUCACIÓN ARTÍSTICA. Santillana.

PLASTIKA 2: Irakaslearen liburua. Haritza.

PLASTIKA 2: Ikaslearen libura. Haritza.

TALLERES DE PLÁSTICA 3. SM.

PLASTIKA 3. Lehen Hezkuntza: Bigarren zikloa. Anaya.

PLASTIKA 3. Edebé.

PLASTIKA 3: GIDALIBURUA. Edebé.

BIDEGUI, Eugenio. ARRANTZALEEN BIZIMODUA. Rockall. DVD-a.