146
WATER ANO SANITATION FOR HEAITH PDOlfCT Operated by CDM and Associates Sponsored by the U.S. Agency for International Development 1611 N. Kent Street, Room 1002 Arlington, Virginia 22209 USA Téléphone: (703) 243-8200 Telex No. WUI 64552 Cable Address WASHAID MEDIDAS ALTERNATIVAS PROPUESTAS PARA SOLUCIONAR LOS PROBLEMAS DE SUMINISTRO DE AGUA A LOS NÚCLEOS DE LA COLONIZACIÓN SAN JULIÁN EN BOLÍVIA WASH INFORME DE CAMPO NO. 140 ENERO 1985 The WASH Project is managed by Camp Dresser & McKee International Inc. Principal cooperating institutions and subcontractors are: Associates in Rural Development, Inc.; International Science and Technology Institute, Inc.; Research Triangle Institute; Training Resources Group; University of North Carolina at Chapei Hill. Preparado para: la Misión USAID en Bolivia Memorándum Solicitado No. 104

MEDIDAS ALTERNATIVAS PROPUESTAS PARA … · RESUMEN EJECUTIVO vii 1. ANTECEDENTES DEL PROYECTO 1 2. ESTUDIO DE LA INFORMACIÓN 5 ... 2.1 Distribución Mensual de Lluvias en San Julián

  • Upload
    vutuyen

  • View
    222

  • Download
    0

Embed Size (px)

Citation preview

Page 1: MEDIDAS ALTERNATIVAS PROPUESTAS PARA … · RESUMEN EJECUTIVO vii 1. ANTECEDENTES DEL PROYECTO 1 2. ESTUDIO DE LA INFORMACIÓN 5 ... 2.1 Distribución Mensual de Lluvias en San Julián

WATER ANO SANITATIONFOR HEAITH PDOlfCT

Operated byCDM and Associates

Sponsored by the U.S. Agencyfor International Development

1611 N. Kent Street, Room 1002Arlington, Virginia 22209 USA

Téléphone: (703) 243-8200Telex No. WUI 64552

Cable Address WASHAID

MEDIDAS ALTERNATIVAS PROPUESTASPARA SOLUCIONAR LOS PROBLEMAS

DE SUMINISTRO DE AGUA A LOS NÚCLEOSDE LA COLONIZACIÓN SAN JULIÁN

EN BOLÍVIA

WASH INFORME DE CAMPO NO. 140ENERO 1985

The WASH Project is managedby Camp Dresser & McKeeInternational Inc. Principalcooperating institutions andsubcontractors are: Associatesin Rural Development, Inc.;International Science andTechnology Institute, Inc.;Research Triangle Institute;Training Resources Group;University of North Carolinaat Chapei Hill.

Preparado para:la Misión USAID en Bolivia

Memorándum Solicitado No. 104

Page 2: MEDIDAS ALTERNATIVAS PROPUESTAS PARA … · RESUMEN EJECUTIVO vii 1. ANTECEDENTES DEL PROYECTO 1 2. ESTUDIO DE LA INFORMACIÓN 5 ... 2.1 Distribución Mensual de Lluvias en San Julián
Page 3: MEDIDAS ALTERNATIVAS PROPUESTAS PARA … · RESUMEN EJECUTIVO vii 1. ANTECEDENTES DEL PROYECTO 1 2. ESTUDIO DE LA INFORMACIÓN 5 ... 2.1 Distribución Mensual de Lluvias en San Julián

Bolívia

502460 1 76 (M1384ILambert Conformai ProjectionStandard parallels 12*00' anrJ 20°30'Scsi» 1 8.500 000

Railroad

Road

Airport

Page 4: MEDIDAS ALTERNATIVAS PROPUESTAS PARA … · RESUMEN EJECUTIVO vii 1. ANTECEDENTES DEL PROYECTO 1 2. ESTUDIO DE LA INFORMACIÓN 5 ... 2.1 Distribución Mensual de Lluvias en San Julián
Page 5: MEDIDAS ALTERNATIVAS PROPUESTAS PARA … · RESUMEN EJECUTIVO vii 1. ANTECEDENTES DEL PROYECTO 1 2. ESTUDIO DE LA INFORMACIÓN 5 ... 2.1 Distribución Mensual de Lluvias en San Julián

WASH INFORME DE CAMPO NO. 140

MEDIDAS ALTERNATIVAS PROPUESTAS PARA SOLUCIONARLOS PROBLEMAS DE SUMINISTRO DE AGUA A LOS NÚCLEOS

DE LA COLONIZACIÓN SAN JULIÁN EN BOLÍVIA

Preparado para la Misión de USAID en la República de Boliviabajo el Mémorandum Solicitado No. 10M

Preparado por:

Ing. Oscar Larrea

Enero 1985

Proyecto de Agua y Sanean tento para la SaludContrato No. 5942-C-00-4085-00, Proyecto No. 936-5942

Patrocinado por la Oficina de Salud, Departamento de Cienciay "tecnología, de la Agencia de los Estados Unidos

para el Desarrollo InternacionalWashington, D.C. 20523

Page 6: MEDIDAS ALTERNATIVAS PROPUESTAS PARA … · RESUMEN EJECUTIVO vii 1. ANTECEDENTES DEL PROYECTO 1 2. ESTUDIO DE LA INFORMACIÓN 5 ... 2.1 Distribución Mensual de Lluvias en San Julián
Page 7: MEDIDAS ALTERNATIVAS PROPUESTAS PARA … · RESUMEN EJECUTIVO vii 1. ANTECEDENTES DEL PROYECTO 1 2. ESTUDIO DE LA INFORMACIÓN 5 ... 2.1 Distribución Mensual de Lluvias en San Julián

CONTENIDO

Capitulo Página

AGRADECIMIENTOS iii

ABREVIATURAS v

RESUMEN EJECUTIVO vii

1. ANTECEDENTES DEL PROYECTO 1

2. ESTUDIO DE LA INFORMACIÓN 5

2.1 Metodología 52.2 Evaluación de la información 5

2.2.1 La Colonización San Julián 52.2.2 Suministro de agua 62.2.3 Pluviometría y viento 72.2.4 Geología de la región 92.2.5 Saneamiento básico 9

2.3 Visitas a los núcleos de San Julián 102.3.1 Suministro de agua 102.3.2 Otras fuentes de suministro de agua 112.3.3 Comentarios 12

3. MEDIDAS ALTERNATIVAS 13

3.1 Alternativas para suministro de agua 133.1.1 Pozos excavados amano 133.1.2 Pozos tubulares perforados a mano 143.1.3 Captación de agua lluvia 143.1.4 Molinos de viento 163.1.5 Mejoramiento de pozos existentes 163.1.6 Mejoramiento de las bombas 16

3.2 Saneamiento básico 173.2.1 Letrina ventilada mejorada 17

4. APLICACIÓN DE LAS MEDIDAS ALTERNATIVAS 19

4.1 Estrategia para su aplicación 194.2 Estimación de costos 19

5. CONCLUSIONES 23

5.1 Introducción 235.2 Mejoramiento de pozos existentes 235.3 Captación de agua lluiva 235.4 Perforación de nuevos pozos 245.5 Pozos excavados amano 245.6 Pozos perforados a mano 245.7 Letrinas ventiladas mejoradas 245.8 Administración del programa 25

-i-

Page 8: MEDIDAS ALTERNATIVAS PROPUESTAS PARA … · RESUMEN EJECUTIVO vii 1. ANTECEDENTES DEL PROYECTO 1 2. ESTUDIO DE LA INFORMACIÓN 5 ... 2.1 Distribución Mensual de Lluvias en San Julián

Capítulo Página

5.9 Promoción y participation de la comunidad 255.10 Cloración del agua 255.11 Mantenimiento 26

REFERENCIAS 27

APÉNDICES

A. Plan de Acción 29B. Itinerario 37C. Funcionarios Entrevistados 41D. Fotografías 45E. Planos de la Cooperativa San Julián 59F. Estratigrafía de los Pozos 67G. Calidad de agua de los Pozos 79H. Pluviometría y Viento 95I. Geología de la Región 103J. Métodos Alternativos 107

TABLAS

1.1 Problemas de Abastecimiento en la ColonizaciónEspontánea 2

1.2 Problemas de Abastecimiento en Colonización San Julián.. 22.1 Distribución Mensual de Lluvias en San Julián 82.2 Velocidad del Viento en San Julián 94.1 Estrategia para la Aplicación 204.2 Estimación de Costos 21

-ii-

Page 9: MEDIDAS ALTERNATIVAS PROPUESTAS PARA … · RESUMEN EJECUTIVO vii 1. ANTECEDENTES DEL PROYECTO 1 2. ESTUDIO DE LA INFORMACIÓN 5 ... 2.1 Distribución Mensual de Lluvias en San Julián

AGRADECIMIENTOS

Buena parte de la información y las entrevistas necesarias fueronconseguidas con la valiosa participación del Sr. Emilio Medina, enSanta Cruz y la coordinación general del Arquitecto Rafael Indaburu,quien con su conocimiento del medio hizo más sencilla la labor delConsultor.

El autor está particularmente en deuda con el Ingeniero ArmandoMolina, director Ejecutivo de FIDES, quien con su paciencia^ ydecidida colaboración hizo posible las visitas a San Julián,arreglando sin dificultad todas las entrevistas y acompañando alConsultor durante su primera visita a la Colonización. Igualmente seagradecen los comentarios francos y amplios de Martin Miller y JamesBecht, de FIDES, que permitieron ampliar la conceptualización delproblema.

Se agradece de manera especial la contribución de los profesionalescontactados en CORDECRUZ, FAO, GEOBOL, DSA e INC, quienes con susideas permitieron conocer otros puntos de vista.

La presentación, conclusiones y errores de este Informe son de mientera responsabilidad.

-iii-

Page 10: MEDIDAS ALTERNATIVAS PROPUESTAS PARA … · RESUMEN EJECUTIVO vii 1. ANTECEDENTES DEL PROYECTO 1 2. ESTUDIO DE LA INFORMACIÓN 5 ... 2.1 Distribución Mensual de Lluvias en San Julián
Page 11: MEDIDAS ALTERNATIVAS PROPUESTAS PARA … · RESUMEN EJECUTIVO vii 1. ANTECEDENTES DEL PROYECTO 1 2. ESTUDIO DE LA INFORMACIÓN 5 ... 2.1 Distribución Mensual de Lluvias en San Julián

ABREVIATURAS

FIDES Fundación Integral de Desarrollo

CORDECRUZ Corporación Regional de Desarrollo de Santa Cruz de IaSierra

INC Instituto Nacional de Colonización

CCSJ Cooperativa de Colonos de San Julián

CCAM Central de Cooperativas Agropecuarias Minero Ltda.

DSA Departamento de Saneamiento Ambiental

GEOBOL Misión Geológica Británica

-v-

Page 12: MEDIDAS ALTERNATIVAS PROPUESTAS PARA … · RESUMEN EJECUTIVO vii 1. ANTECEDENTES DEL PROYECTO 1 2. ESTUDIO DE LA INFORMACIÓN 5 ... 2.1 Distribución Mensual de Lluvias en San Julián
Page 13: MEDIDAS ALTERNATIVAS PROPUESTAS PARA … · RESUMEN EJECUTIVO vii 1. ANTECEDENTES DEL PROYECTO 1 2. ESTUDIO DE LA INFORMACIÓN 5 ... 2.1 Distribución Mensual de Lluvias en San Julián

RESUMEN EJECUTIVO

Introducción

La Misión de USAID en Bolivia solicitó la asistencia técnica delProyecto WASH para evaluar la situación actual del suministro deagua a la Colonización San Julián en el Departamento de Santa Cruz ydiseñar recomendaciones especificando los diferentes sistemas quepodrían implementarse, de acuerdo al nivel de ingresos y de vida delos colonos.

WASH envió al Ingeniero Osear Larrea, especialista en programas deagua potable y saneamiento básico rural en América Latina. Elconsultor visitó Bolivia del 27 de octubre al 30 de noviembre de1984, evaluó los problemas en el suministro de agua a los núcleos deColonización San Julián y propuso una serie de medidas alternativasde solución.

Resumen del Informe

El Informe está organizado de manera que los capítulos 1 y 2describen los antecedentes y la forma cómo se recopiló y estudió lainformación pertinente.

Como medida para solucionar o aliviar las deficiencias en elsuministro de agua, se analizan en el Capítulo 3 las posiblesalternativas que son: el uso combinado de pozos excavados yperforados a mano; la captación de agua lluvia por medio decisternas comunales; la perforación de nuevos pozos profundos en losnúcleos 9, 23 y 35 y el mejoramiento de los pozos y cambio de lasbombas existentes, incluyendo su protección contra la contaminación.

El Capítulo 4 analiza los requerimientos mínimos que se estima sonbásicos para la elaboración de un^ programa de rehabilitación delsuministro de agua en la Colonización San Julián.

Las conclusiones se incluyen en el Capítulo 5. Las más relevantesson: que el suministro de agua a San Julián es deficiente y se estádeteriorando aceleradamente por la falta de mantenimiento oportunode los sistemas; y que la solución de ese problema es prioritaria.Para esto se presenta una serie de recomendaciones de aplicación acorto plazo, con la participación de los colonos y la dirección,administración y control de un organismo voluntario con amplioconocimiento de la problemática del agua y el saneamiento en SanJulián. Por el interés demostrado en el problema, la experiencia yorganización general que posee, el Consultor ha identificado a lafundación Integral de Desarrollo (FIDES), como el organismo másidóneo para efectuar un programa de mejoramiento.

-vii-

Page 14: MEDIDAS ALTERNATIVAS PROPUESTAS PARA … · RESUMEN EJECUTIVO vii 1. ANTECEDENTES DEL PROYECTO 1 2. ESTUDIO DE LA INFORMACIÓN 5 ... 2.1 Distribución Mensual de Lluvias en San Julián
Page 15: MEDIDAS ALTERNATIVAS PROPUESTAS PARA … · RESUMEN EJECUTIVO vii 1. ANTECEDENTES DEL PROYECTO 1 2. ESTUDIO DE LA INFORMACIÓN 5 ... 2.1 Distribución Mensual de Lluvias en San Julián

Capitulo 1

ANTECEDENTES DEL PROYECTO

Durante los últimos años USAID/Bolivia ha venido apoyando proyectosde desarrollo de infraestructura en el área de colonización de SanJulián, entre los que se cuenta el camino central, conocido comoBrecha Casarabe, y una red de caminos laterales de acceso queconecta los núcleos de colonización. Se financió también laconstrucción de pozos para dotar de agua a cada uno de los núcleos,con participación de la comunidad y a través del Instituto Nacionalde Colonización. (INC).

Se han realizado varias evaluaciones sobre diversos aspectos de lacolonización, la última de las cuales destacó la existencia deserios problemas relacionados con el abastecimiento de agua en el80Í de los asentamientos visitados por los evaluadores. Losproblemas detectados fueron los siguientes:

1. Rendimiento insuficiente de los pozos

2. Alto contenido de sales

3. Agua de calidad objetable

4. Problemas con las bombas

Específicamente, el Institute for Development Anthropology (IDA),identificó los principales problemas, los mismos que fueroncategorizados y puestos en conocimiento de USAID/Bolivia mediantecomunicación del 28 de agosto de 1984. Un resumen de los mismosaparece en las Tablas 1.1 y 1.2.

-1-

Page 16: MEDIDAS ALTERNATIVAS PROPUESTAS PARA … · RESUMEN EJECUTIVO vii 1. ANTECEDENTES DEL PROYECTO 1 2. ESTUDIO DE LA INFORMACIÓN 5 ... 2.1 Distribución Mensual de Lluvias en San Julián

Tabla 1.1

Problemas de Abastecimiento de Agua Reportados por IDA enel Área de Colonización Espontánea de San Julián

NO,

Asentamientos visitados

Rendimiento insuficiente de los pozos

Alta salinidad

Agua de calidad objetable

Problemas con las bombas

Sin problemas

Sin pozos

11

1

2

3

5

100

9

18

27

45

Tabla 1.2

Problemas de Abastecimiento de Agua Reportados por IDA enla Zona de Colonización Semidirigida de San Julia

No.

Núcleos visitados

Rendimiento insuficiente de los pozos

Alta salinidad

Agua de calidad objetable

Problemas con las bombas

Sin problemas

Sin pozos

31 (1)

14

14

1

16

2

80

36

36

3

5

(1) Algunos de los núcleos reportaron más de 1 problema.

-2-

Page 17: MEDIDAS ALTERNATIVAS PROPUESTAS PARA … · RESUMEN EJECUTIVO vii 1. ANTECEDENTES DEL PROYECTO 1 2. ESTUDIO DE LA INFORMACIÓN 5 ... 2.1 Distribución Mensual de Lluvias en San Julián

Esta critica situación en el abastecimiento de agua y la falta desistemas de disposición de excretas han creado un riesgo para lasalud de los habitantes de la Colonización San Julián.

En septiembre de 1984, USAID/Bolivia solicitó la participación delProyecto WASH con el propósito de revisar las alternativas desuministro de agua a los colonos, de conformidad con el siguientePlan de Acción:

A. Revisión de los datos sobre la situación delabastecimiento de agua en San Julián, disponibles enotras agencias.

B. Evaluación de las necesidades y posibles soluciones alos problemas de abastecimiento de agua en lasdiferentes áreas de colonización y asentamiento.

C. Diseñar Recomendaciones especificando los diferentessistemas apropiados para el nivel de vida e ingreso delos colonos que puedan aplicarse en San Julián.

WASH envió un especialista a Bolivia a evaluar el problema yproponer soluciones viables.

Después de las reuniones iniciales con la Misión de USAID en la Paz,el Consultor prosiguió con el Plan de Acción propuesto por WASH.(Ver Apéndice A).

-3-

Page 18: MEDIDAS ALTERNATIVAS PROPUESTAS PARA … · RESUMEN EJECUTIVO vii 1. ANTECEDENTES DEL PROYECTO 1 2. ESTUDIO DE LA INFORMACIÓN 5 ... 2.1 Distribución Mensual de Lluvias en San Julián
Page 19: MEDIDAS ALTERNATIVAS PROPUESTAS PARA … · RESUMEN EJECUTIVO vii 1. ANTECEDENTES DEL PROYECTO 1 2. ESTUDIO DE LA INFORMACIÓN 5 ... 2.1 Distribución Mensual de Lluvias en San Julián

Capítulo 2

ESTUDIO DE LA INFORMACIÓN

2.1 Metologia

La información se estudió, recopiló y evaluó en la Paz, Santa Cruz yel área del proyecto, bajo los aspectos que se resumen acontinuación:

1. Microáreas ecológicas existentes en el proyecto.

2. Severidad del problema del suministro de agua.

3. Necesidades de la población y usos del agua.

4. Captación de aguas de lluvia.

5. Desarrollo de aguas surgentes.

6. Purificación de aguas superficiales.

7. Perforación de pozos profundos.

8. Mejoramiento de pozos existentes.

9. Disposición de excretas.

Los datos se consiguieron trabajando con profesionales yrepresentantes de las diversas organizaciones voluntarias einstituciones involucradas en actividad-es de abastecimiento de aguaa la Colonización San Julián, así como a través de un amplioanálisis del problema y sus posibles soluciones, realizado durantelas reuniones de trabajo. (Ver Apéndice B y C).

2.2 Evaluación de los datos

Con el propósito de cuantificar la magnitud del problema y laviabilidad de medidas alternativas se estudiaron los datosproporcionados por las organizaciones voluntarias y las agencias degobierno, los que se presentan en los Apéndices del E al I y seanalizan en este Capítulo.

2.2.1 La Colonización San Julián

La colonización en la zona de San Julián es extensa y está situada a160 Km. al noreste de Santa Cruz; en ella existen colonizaciones concarácter espontáneo, semi-dirigido y dirigido que incluyeninmigrantes del altiplano Boliviano, Menonitas, Japoneses y otros.El proyecto de Colonización San Julián está considerado de tiposemi-dirigido y se ha desarrollado a lo largo de un camino de

-5-

Page 20: MEDIDAS ALTERNATIVAS PROPUESTAS PARA … · RESUMEN EJECUTIVO vii 1. ANTECEDENTES DEL PROYECTO 1 2. ESTUDIO DE LA INFORMACIÓN 5 ... 2.1 Distribución Mensual de Lluvias en San Julián

aproximadamente 80 Km. , conocido como Brecha Casarabe y caminoslaterales que conectan los núcleos periféricos. Esta red de caminostuvo el aporte económico de USAID/Bolivia.

El proyecto de Colonización San Julián tiene una disposicióngeográfica única: cincuenta colonias de cuarenta familias cada unaestán espaciadas a trechos de 5 Km. a lo largo de la brecha Casarabey de los caminos laterales secundarios. Los asentamientos sedenominan "núcleos" porque las familias de colonos están nucleadassobre un área denominada urbana que tiene una extensión de 2 a 4hectáreas que rodean un espacio comunal que contiene lainfraestructura básica, como el pozo de agua, la escuela, el campode fútbol y la iglesia. Del área urbana y hacia el exterior irradianparcelas agrícolas triangulares de 50 hectáreas cada una. Cada 15Km. sobre la Brecha Casarabe se han proyectado asentamientos demayor tamaño denominados "núcleos centrales" que tienen formarectangular y están diseñados para proveer de vivienda adicional alos colonos de los núcleos circundantes y al mismo tiempo servir decentros regionales para actividades sociales y económicas. (Taylor,1983:7). Bajo este concepto, al alcanzar el máximo desarrolloprogramado los "núcleos centrales" pueden albergar 360 familias.

El agrupamiento de nueve núcleos contiguos, alrededor del "núcleocentral" forma una NADEPA, o Asociación de Núcleos para laProducción Agropecuaria. Las distancias y las estructuras físicas yde organización de este diseño han tenido una influencia social,económica y política muy grande en el desarrollo de la zona.(Taylor, 1983:7). Ver Apéndice E.

2.2.2 Suministro de agua

Históricamente, los núcleos de la colonización semi-dirigida de SanJulián han sido abastecidos de agua por medio de pozos perforados ybombas de mano. El Consultor no consiguió información escritaconsistente y completa sobre los registros de construcción de esospozos, solamente referencias del personal que intervino en laperforación y en la colonización. Sin embargo, con base en lalimitada información disponible y los comentarios obtenidos durantelas reuniones de trabajo, se pudo resumir los siguientes datos decampo:

1. La profundidad de los pozos terminados varía entre 70 y80 m., habiendo por lo menos uno que está a 92 m.

2. Hasta los 15 m. de profundidad, generalmente no seencontró agua de buena calidad.

3- Entre los 15 y 60 m. el agua es por lo general salada ode sabor poco agradable.

4. A partir de los 60 m. los acuíferos contienen agua decalidad aceptable para el consumo.

-6-

Page 21: MEDIDAS ALTERNATIVAS PROPUESTAS PARA … · RESUMEN EJECUTIVO vii 1. ANTECEDENTES DEL PROYECTO 1 2. ESTUDIO DE LA INFORMACIÓN 5 ... 2.1 Distribución Mensual de Lluvias en San Julián

5. La rejilla ha sido preparada abriendo ranuras con sierramecánica. Existe la observación de que el ancho en laranura en algunos pozos es mayor que el tamaño de losgranos de arena en el acuífero lo que ocasiona problemascuando el nivel del acuífero baja a niveles críticos.

6. El período de desarrollo de los pozos terminados ha sidoreducido, aproximadamente a 8 horas.

Varias compañías privadas y empresas públicas han perforado pozos enzonas cercanas a la Colonización San Julián. En el Apéndice^ F seincluye algunos Registros de Perforación e Informes de recepción quemuestran las variaciones del perfil estratigráfico del terreno y lascaracterísticas particulares de perforación y desarrollo de lospozos .

Al comienzo de la Brecha Casarabe, FIDES ha iniciado un programa depozos perforados a mano a profundidades de aproximadamente lí m. conresultados aceptables tanto en calidad como en cantidad de agua.Esos pozos tienen la rejilla cubierta con tela milimétrica de nylonsiguiendo la experiencia de los colonos Menonitas de la región. Elmétodo utilizado para la perforación es el de "pala biscacha"(auger).

Las comunidades de colonos complementan sus necesidades de aguamediante la recolección de pequeñas cantidades de agua de lluvia enrecipientes abiertos y la construcción de pequeños depósitossuperficiales que retienen parte del agua en épocas de lluvia, oacarreando agua estancada en depresiones naturales o artificialesdel terreno a ambos lados de los caminos.

En el Apéndice G se muestran resultados de los análisis físico,químico y bacteriológico, proporcionados por FIDES, que correspondena 13 pozos en San Julián. Puede observarse que el contenido decloruros en todas las muestras está dentro del límite aceptable porlo que el sabor salado del agua puede estar más bien relacionado ala presencia de sulfatos en algunos casos.

2.2.3 Pluviometría y viento

El Compendio de datos meteorológicos de Santa Cruz indica que laprecipitación anual observada en la estación climatológica de SanJulián, sobre un periodo de 4 años, es de 1.133 mm. La estación estásituada al comienzo de la Brecha y es operada por el INC., de dondefueron extractados los datos que constan en la Tabla 2.1 que se hapreparado con el propósito de analizar la distribución mensual delas lluvias sobre la colonización.

-7-

Page 22: MEDIDAS ALTERNATIVAS PROPUESTAS PARA … · RESUMEN EJECUTIVO vii 1. ANTECEDENTES DEL PROYECTO 1 2. ESTUDIO DE LA INFORMACIÓN 5 ... 2.1 Distribución Mensual de Lluvias en San Julián

Tabla 2.1

Precipitación Promedio y Distribución Mensual de Lluviasen la Estación Meteorológica Brecha Casarabe

MES 1980 1981

(En mm)

1982PROMEDIO

1983 1984 (4-5 aÑos)

Enero

Febrero

Marzo

Abri l

Mayo

Junio

Julio

Agosto

Septiembre

Octubre

Noviembre

Diciembre

292.8

198.6

12 0.4

216.5

157.1

85.0

14.5

12.8

66.6

35.0

58.7

85.6

195.0

198.8

114.6

159.5

84.8

19.7

8.4

106.5

92.0

153.4

97.9

285.0

276.7

182.6

152.4

111.8

169.7

162.1

8.0

89.1

79.6

63-3

62.3

226.0

107.9

- .

193.5

92.9

308.8

37.1

18.5

2 . 3

55.7

162.3

202.1

132.6

125.3

105.7

115.2

-

11.1

53.8

10.6

58.5

50.0

155.6

-

-

199.2

171.3

139.2

14 5.2

145.3

71.5

12.0

53.8

68.8

113.9

105.3

182.3

Por otro lado la Estación Experimental de la FAO en Santa Cruz hacalculado Isoyetas para las principales estaciones meteorológicas dela región a base de una fórmula matemática convencional adaptada alas condiciones locales. (Ver Apéndice H) . Los datos sobrevelocidad, intensidad y frecuencia del viento sobre la BrechaCasarabe son menos precisos pero se puede aceptar las siguientescondiciones generales, Tabla 2.2.

-8-

Page 23: MEDIDAS ALTERNATIVAS PROPUESTAS PARA … · RESUMEN EJECUTIVO vii 1. ANTECEDENTES DEL PROYECTO 1 2. ESTUDIO DE LA INFORMACIÓN 5 ... 2.1 Distribución Mensual de Lluvias en San Julián

Tabla 2.2

Velocidad Promedio del Viento en la Estación Meteorológica"Brecha Casarabe en San Julián" (en nudos)

MES

Enero

Febrero

Marzo

Abril

Mayo

Junio

Julio

Agosto

Septiembre

Octubre

Noviembre

Diciembre

PROMEDIO MENSUAL(1-2 años)

No disponible

No disponible

7

6

H

8

25

10

30

8

7

9

2.2.4 Geología de la región

Los estudios que realiza el Proyecto precámbrico ODA-GEOBOL noincluye la región comprendida entre el Río Grande y el Río SanJulián sobre la cual se encuentra la colonización. Sin embargo, elDirector del Proyecto comentó que en el área Precámbrica existe unagran variedad de suelos sedimentarios compuestos de gruesas capas dearena-arcilla y de arcilla arenosa; que probablemente existan rocasprecámbricas en este lado del Río San Julián y que las fallasencontradas al norte del río se prolonguen hacia la zona decolonización. (Ver Apéndice I).

2.2.5 Saneamiento básico

La Dirección de Saneamiento Ambiental tiene un programa deletrinización para áreas rurales el cual debería ser promovido con

-9-

Page 24: MEDIDAS ALTERNATIVAS PROPUESTAS PARA … · RESUMEN EJECUTIVO vii 1. ANTECEDENTES DEL PROYECTO 1 2. ESTUDIO DE LA INFORMACIÓN 5 ... 2.1 Distribución Mensual de Lluvias en San Julián

12 inspectores-promotores a través de los servicios de saludprimaria. Sin embargo, los limitados recursos disponibles no le hanpermitido llegar a San Julián. El INC informa que ha realizado unacampaña muy débil en este sentido, a pesar de ser un requisitoprevio al otorgamiento del título de propiedad.

2.3 Visitas a los núcleos de San Julián

A pesar de una relativa demora, debida a condiciones totalmentefuera del control del Consultor, se realizaron dos visitas a laColonización San Julián, incluyendo en ellas 21 núcleos. También sevisitaron núcleos de colonización semi-dirigida y espontánea fuerade la Brecha, a lo largo del camino que conduce a San Ramón y sobreel núcleo de colonización Menonita al Sureste del área.

El resultado de esas observaciones en relación con el suministro deagua y las condiciones generales ambientales, se resumen acontinuación:

2.3-1 Suministro de agua

El sistema generalizado de abastecimiento de agua en toda el áreaconsiste en un pozo perforado a una profundidad entre 70 y 80 m. ,con tratamiento de grava y bentonita, en el cual se ha instalado unabomba, en su mayor parte de fabricación local, a nivel del INC y delas mismas localidades.

La bomba es del tipo "Simples Pump" con el cilindro colocado a unaprofundidad de aproximadamente 18.5 m. dentro de tres tramos detubería de acero de 100 m. de diámetro. La varilla de 12 mm. sedesplaza dentro de una tubería de 32 mm. que en la parte superior,fuera del nivel del terreno, no está apropiadamente protegida contrala contaminación exterior. El mango que acciona la bomba es unapieza grande de madera dura con una longitud de 1.5 a 2 metroscolocado sobre un pilar vertical para permitir un fuerte apoyo albrazo de la palanca. Para completar la instalación exterior delsistema, se usa una serie de elementos de hierro tales comoabrazaderas, pernos, tuercas, cadenas, etc., todos los cuales acusandeformaciones y roturas debido al trabajo continuo y rudo al queestán sometidos. Originalmente las bombas habían sido del tipo LAGO203 X, para pozo profundo, pero fueron desechadas y substituidas porlas actuales, de fabricación local.

Todas las bombas observadas están en malas condiciones demantenimiento; la comunidad realiza reparaciones menores querestituyen temporalmente la bomba al servicio pero esas reparacionesse hacen sin la adecuada supervisión ni asistencia especializada encuanto al control y prevención de la contaminación. El INC tiene enbodega una buena cantidad de repuestos que vende a los colonos perono existe un programa de mantenimiento preventivo o rutinario delequipo.

-10-

Page 25: MEDIDAS ALTERNATIVAS PROPUESTAS PARA … · RESUMEN EJECUTIVO vii 1. ANTECEDENTES DEL PROYECTO 1 2. ESTUDIO DE LA INFORMACIÓN 5 ... 2.1 Distribución Mensual de Lluvias en San Julián

El consumo de agua en todos los núcleos visitados de la ColonizaciónSan Julián es artificialmente elevado debido a dos razonesprincipales: 1) Por lo general, el acarreo del agua lo realizan lasniñas pequeñas que ayudan así a sus madres en las faenas domésticas;2) Dada la distancia hasta la casa, el acarreo lo hacen en pequeñosrecipientes plásticos de un galón de capacidad provistos de una bocade entrada pequeña. Al colocar el galón en el tubo de salida de labomba, un 50$ del caudal se desperdicia, se acumula en charcosalrededor del pozo y luego fluye a través de un canal abierto, conalto riesgo de contaminación, hasta un estanque o "curiche" en dondese almacena para el ganado y para consumo humano de emergencia. Losadultos transportan el agua en baldes abiertos.

Es evidente que en el día existen picos altos de consumo durante loscuales desciende el nivel del agua en los pozos y se necesita uncierto tiempo de recuperación hasta que se produzca la recarga delacuifero. Conforme a la información obtenida en las comunidades, esetiempo no es suficiente durante las horas pico. El bombeo continuo,cuando el acuifero no se ha recargado completamente, produce aguaturbia y arenosa. Un caso especial es el pozo 23 que no está bienperforado y presenta, aparentemente, problemas de verticalidad.

Se visitaron 4 núcleos que habían reportado agua salada en lospozos, encontrándose que en tres de ellos la población si estáusando el agua del pozo para consumo doméstico aún cuando encuentranel sabor algo desagradable, pero convienen en afirmar que con eltiempo ha mejorado considerablemente. Solo el núcleo 9 tiene el pozofuera de servicio y está utilizando agua estancada de "curiches",que produce diarrea y enferma a los niños.

Un problema altamente preocupante es la casi segura contaminacióndel acuifero en todos los pozos visitados como consecuencia de lossiguientes aspectos;

Inadecuada selección del lugar para perforar el pozodentro del área central de los núcleos.

Ningún pozo tiene sello sanitario adecuado y, por elcontrario , alrededor de los pozos se han formadodepresiones del terreno que retienen los excedentes deagua mezclada con lodo, desechos animales y toda clase dematerial contaminante.

2.3.2 Otras fuentes de suministro de agua

De conformidad con observaciones directas, comentarios de loscolonos y personas conocedoras de la región no existen vertientesnaturales (springs) ni corrientes permanentes de agua superficialque pudieran captarse y desarrollarse. El agua de lluvia es unabuena alternativa para complementar el suministro de agua en SanJulián; los colonos la almacenan en pequeñas cantidades a niveldomiciliar en baldes y recipientes similares.

-11-

Page 26: MEDIDAS ALTERNATIVAS PROPUESTAS PARA … · RESUMEN EJECUTIVO vii 1. ANTECEDENTES DEL PROYECTO 1 2. ESTUDIO DE LA INFORMACIÓN 5 ... 2.1 Distribución Mensual de Lluvias en San Julián

Algunos colonos, especialmente en el núcleo 9 y al comienzo de laBrecha Casarabe, han empezado a construir pozos excavados a mano aprofundidades que llegan hasta 14 m. y han obtenido agua dulce.

Recientemente, FIDES ha iniciado la perforación a mano de pozossomeros con tubería de cemento de 100 mm. la que ha presentadoalgunos problemas en la construcción. Esta iniciativa deberíacontinuar hasta encontrar una técnica de construcción adecuada ysegura. El método es el de cuchara biscacha (auger).

Finalmente, la tecnología empleada por algunos grupos de colonosMenonitas, a base de molinos de viento, resulta ser la más segura yeconómica a lo largo del tiempo. Se observaron equipos instaladoshace varios años que funcionan bien y cuyo mantenimiento eseconómico.

2.3-3 Comentarios

Es evidente el progreso en el tipo de las nuevas construcciones puesse pueden observar viviendas de mejor material y cubiertas conláminas metálicas o tejas. Según FIDES, esto es reflejo delmejoramiento en la productividad y comercialización que ya seobserva en las colonias como indicador del mejoramiento del nivel devida.

El Apéndice D contiene algunas fotografías de los pozos actuales, labomba de mano utilizada, aspectos de las fuentes de contaminaciónsobre el pozo, vistas de depósitos de agua estancada y aspectos delas construcciones de los núcleos.

-12-

Page 27: MEDIDAS ALTERNATIVAS PROPUESTAS PARA … · RESUMEN EJECUTIVO vii 1. ANTECEDENTES DEL PROYECTO 1 2. ESTUDIO DE LA INFORMACIÓN 5 ... 2.1 Distribución Mensual de Lluvias en San Julián

Capítulo 3

MEDIDAS ALTERNATIVAS

Las medidas propuestas se dirigen hacia la solución o al menos haciala minimización de los problemas de suministro de agua a laColonización de San Julián principalmente, pero pueden ser aplicadasa colonizaciones vecinas espontáneas que se han establecido cerca delos núcleos actuales. La aplicación de las medidas, por la mismanaturaleza de los problemas a resolver, debería ser implementada através de una organización con experiencia gerencial en trabajos decolonización y la participación de la comunidad.

3.1 Alternativas para suministro de agua

Los métodos que se describen en este Capítulo, individualmente nosolucionarán todos los requerimientos de suministro de agua para losnúcleos; según el caso específico de cada uno de ellos, seránecesario seleccionar dos o más métodos que combinados satisfagan lademanda.

El consumo presente se estimó en aproximadamente 40 litros diariospor familia, para servicio doméstico y lavado, pero esto nosuministra la suficiente cantidad de agua para una adecuada higienepersonal diaria. Estimando un crecimiento poblacional normal y unmejoramiento progresivo en las constumbres de higiene personal, esprudente adoptar una dotación de 12 l.p.d. o 60 litros por familia.Con esta base, un núcleo de 40 familias necesitará 2.400 litros pordía y los núcleos centrales de 360 familias requerirán 21.600 litrosdiarios.

3.1.1 Pozos excavados a mano

Se recomienda excavar los pozos en forma circular porque en estaforma proporcionan mayor cantidad de agua^ y al mismo tiempo ofrecenmáxima resistencia en las paredes. El diámetro no debe ser mayor de1.2 m. para evitar riesgos debidos al tipo inestable de terreno queexiste en la región. Por esta misma razón la profundidad no deberáser mayor de 20 m. y si no poducen agua de buena calidad a esaprofundidad, se deberá optar por otro método alternativo de losdescritos en este Capítulo.

Todos los pozos deberán ir revestidos interiormente hasta unaprofundidad en que se encuentre terreno consistente y estable o entoda su profundidad, si fuera necesario. Para el revestimiento puedeutilizarse ladrillo, piedra o concreto simple. En el fondo del pozose deberá colocar tres capas de grava de 15 cm. cada una. La másfina, de 1-2 mm, irá al fondo, luego la intermedia de 4-8 mm. alcentro y la mas gruesa de 20-30 mm. en la capa superior.

-13-

Page 28: MEDIDAS ALTERNATIVAS PROPUESTAS PARA … · RESUMEN EJECUTIVO vii 1. ANTECEDENTES DEL PROYECTO 1 2. ESTUDIO DE LA INFORMACIÓN 5 ... 2.1 Distribución Mensual de Lluvias en San Julián

En todos los casos el revestimiento deberá sobresalir por lo menos50 cm. del nivel del suelo y alrededor se construirá una plataformade concreto de 2 m. por lado o redonda. En la parte superior delpozo se construirá una losa de hormigón, sobre la que se instalarála bomba, con una boca de visita de 60 cm x 60 cm. para inspección ydesinfección. La plataforma alrededor del pozo tendrá una pendientepara que el agua drene con facilidad hacia un sumidero o depósito.El terreno circundante deberá estar completamente limpio y protegidopor alambre de púas para prevenir la entrada de animales.

Este método puede ser utilizado en el núcleo 9 y otros similares endonde el agua del pozo perforado existente tenga sabor salado y enlos núcleos que aún conservan la disposición original de lasviviendas y hay espacio suficiente para construir un pozo por cadafamilia.

3.1.2 Pozos tubulares perforados a mano

Este método es también recomendable para viviendas que están mas omenos aisladas. Su Construcción en algunas casas de los núcleos, aligual que los pozos excavados a mano, disminuirá la presión de lademanda sobre el sistema central.

Estos pozos pueden ser perforados a mano usando el sistema de"biscacha" o "auger". A medida que se perfore el pozo se deberácolocar un revestimiento adecuado para prevenir que las paredes sederrumben.

El revestimiento puede ser de tubería de acero, PVC o concreto, comose usa actualmente en el proyecto FIDES. Sin embargo, el uso detubería de acero o PVC es preferible por la mayor longitud de lostubos, lo cual facilita el trabajo. Usualmente, el diámetro queproduce mejores resultados es de 200 mm. para el revestimiento ydebe llegar hasta la parte más profunda del pozo, quedando sumergidopor lo menos 7 m. en el acuífero. Una vez terminado el pozo sedeberá instalar la tubería de succión con un diámetro de conformidadcon el tipo de bomba a usarse y rellenar el espacio junto alrevestimiento del tubo con grava de 3 mm. a 10 mra. La parte inferiordel tubo de succión debe llevar ranuras o perforaciones parapermitir el libre ingreso de agua. El acabado del pozo en lasuperficie y la protección contra la contaminación deben ser losmismos sugeridos para los pozos excavados.

3.1.3 Captación de agua de lluvia

El tipo de material predominante en la colonización para la cubiertade las casas es la rama de palma, lo cual hace imposible recolectarsuficiente agua lluvia para cubrir las necesidades en la época demayor sequía. Sin embargo, en algunos núcleos más progresistas, yaexisten construcciones con cubierta de lámina metálica y teja. Esposible utilizar esas superficies para recolectar agua en cisternasque servirá para uso en la cocina y para beber y, durante la época

Page 29: MEDIDAS ALTERNATIVAS PROPUESTAS PARA … · RESUMEN EJECUTIVO vii 1. ANTECEDENTES DEL PROYECTO 1 2. ESTUDIO DE LA INFORMACIÓN 5 ... 2.1 Distribución Mensual de Lluvias en San Julián

seca, proveerá un mínimo de liquido para esas necesidades. Porrazones prácticas y económicas se puede pensar en construir unacisterna por cada 10 familias.

Del estudio de la Tabla 2.1 se observa que los meses de julio yagosto son los de menor precipitación y, por consiguiente, habríaque almacenar agua lluvia para satisfacer el déficit en la demandade esos meses. La capacidad de una cisterna para almacenar agua parados meses secos sobre la base de 10 familias a servir y 6Q litrosdiarios por familia será de 36.000 litros, o sea: 36 m . Lasdimensiones de la cisterna podrían ser: 2.5 m. de profundidad y unasección de 3m. x 5m. Las viviendas de las colonias que tienencubiertas apropiadas para recolectar agua lluvia tienen unasuperficie estimada de 40 m que darían un escurrimiento promedio de28 mr entre enero y junio. En estas condiciones habría un déficit de8 má, lo que significaría una menor dotación durante los mesessecos, que bajaría de 60 litros por familia-dia a 46.7 litros paracada una de las 10 familias usuarias de la cisterna.

La cisterna debería construirse sobre el nivel del terreno ypreferiblemente de concreto o ferrocemento para evitar filtracionesy facilitar el mantenimiento. La loza de cubierta debe tener unaboca de acceso con tapa metálica, tipo sanitario, que la proteja decontaminaciones accidentales. Tendrá además un tubo provisto demalla de alambre o plástico que servirá para descargar el aguaexcedente cuando el tanque esté lleno. En el fondo del tanque seinstalará una válvula de desagüe para facilitar la limpieza ymantenimiento. En una de las paredes del tanque se instalará unallave de salida colocada a una altura aproximada de 50 cm. sobre laplataforma circundante que permita el uso de los baldes en que laproblación transporta el agua. Alrededor de la cisterna seconstruirá una plataforma de concreto simple que la proteja delacceso de aguas superficiales a los cimientos.

La cubierta de las viviendas que se utilicen para recolectar agualluvia debe ser adecuada para ese propósito. Se deberá instalarcanales a lo largo de la cubierta para recibir el agua del tejado yconectarlos a un tubo de bajada que lleve el agua directamente a lacisterna. Los canales deberán ser lisos y con pendiente uniforme afin de prevenir la formación de criaderos de mosquitos. En la partesuperior del tubo de bajada se deberá colocar una malla metálica queretenga hojas y otros materiales similares y se instalará además unajunta flexible para mover manualmente el tubo de bajada y descargarel agua de las primeras lluvias directamente sobre el terreno.

Los usuarios deben recibir una completa información e intensaeducación relacionada con el uso del agua de las cisterna, suconservación y mantenimiento.

La organización comunitaria que existe en la colonización será unapoyo importante para controlar el uso del agua de cada cisterna ypromover un programa a mediano plazo para reemplazar las cubiertasde palma por otras de teja o láminas metálicas que permitan contruiruna pequeña cisterna para cada casa o la recolección de agua lluvia

-15-

Page 30: MEDIDAS ALTERNATIVAS PROPUESTAS PARA … · RESUMEN EJECUTIVO vii 1. ANTECEDENTES DEL PROYECTO 1 2. ESTUDIO DE LA INFORMACIÓN 5 ... 2.1 Distribución Mensual de Lluvias en San Julián

en tambores metálicos o plásticos cerrados, con capacidad de 200litros cada uno.

3.1.4 Molinos de viento'

Los datos promedio de velocidad del viento que constan en la Tabla2.2 y la experiencia de los colonizadores Menonitas indican que haysuficiente energía eólica para mover un molino de viento con 18aspas de 3 m. y extraer agua para ser almacenada en un tanque dereserva. La altura de la torre del molino de viento debe tener 10 m.a fin de aprovechar al máximo la velocidad del viento. El comerciolocal vende estas unidades incluida la bomba en US$ 1800, a preciosde noviembre de 1984.

Este sistema, unido a un tanque de reserva, ofrece una buenasolución para los núcleos centrales que tienen mayor demanda de aguay que se encuentran en un proceso continuo y creciente de desarrollosocio-económico. Sin embargo, el costo es alto y sólo puedeconsiderarse como una solución a largo plazo para los núcleoscentrales.

3.1.5 Mejoramiento de pozos existentes

Como una medida de aplicación inmediata, todos los pozos actualmenteen servicio deberán ser mejorados y protegidos contra lacontaminación. Se Exceptúan de esta medida los núcleos 9, 23 y 35 enlos cuales habrá que seleccionar cuidadadosamente otro lugar paraabrir un nuevo pozo y complementar el suministro con captación deagua lluvia y en el caso del núcleo 9, con pozos excavados a mano.

El mejoramiento de los pozos existentes debe consistir en sellar laparte superior del pozo con cemento y arena en proporción 1:3 demanera que se prevenga el ingreso de agua superficial al interiordel pozo y al mismo tiempo se proporcione una adecuada rigidez altubo de revestimiento. Además, se deberá hacer una plataforma decemento de 2m. x 2m. o circular de 2.5m. de diámetro, que tenga unapendiente uniforme para drenar el excedente hacia una tubería decemento de 100 mm. El área alrededor del pozo debe estar protegidapor una cerca de alambre de púas a fin de prevenir el acceso deanimales.

Además, se deberá analizar el agua del pozo para establecer suscondiciones físicas, químicas y bacteriológicas.

3.1.6 Mejoramiento de las bombas

Las bombas actualmente en uso son eficientes, especialmente por surendimiento, pero requieren ser rediseñadas en todos sus elementospara hacerlas más resistentes y duraderas. El costo sería alto porlo que es preferible sustituirlas por otras de calidad apropiada yfácil mantenimiento.

-16-

Page 31: MEDIDAS ALTERNATIVAS PROPUESTAS PARA … · RESUMEN EJECUTIVO vii 1. ANTECEDENTES DEL PROYECTO 1 2. ESTUDIO DE LA INFORMACIÓN 5 ... 2.1 Distribución Mensual de Lluvias en San Julián

En el pais se está experimentando con varios tipos de bombas,algunas de las cuales posiblemente ya puedan ser utilizadas en elcampo. El Consultor recomienda también el uso de un tipo de bombasimilar a la AID/BATTELLE, para pozo profundo, como una alternativapara San Julián.

3.2 Saneamiento básico

Durante las reuniones de trabajo, el Consultor fue informado en SanJulián que la instalación de letrinas en cada casa es parte delprograma de desarrollo de la colonización. Sin embargo, durante lasvisitas de campo se observó que existen muy pocas letrinas y que elsistema generalizado para la disposición de excretas es ladefecación al aire libre.

Dado que este aspecto forma parte de los términos de referencia yalcance de esta evaluación, se sugiere un método de disposición deexcretas que está de acuerdo con el nivel de desarrollo, lacapacidad económica y el modo de vida de los colonos, y quecontribuirá a mejorar su estado general de salud.

3.2.1 Letrina ventilada mejorada

Este es un tipo de letrina higiénica de bajo costo y que utiliza unalto procentaje de mano de obra y materiales locales. Además, sudiseño es adecuado para mantener el local prácticamente libre deolores, mosquitos y moscas, que constituyen una de las mayoresrestricciones de la población al uso de letrinas convencionales. Laletrina va siempre provista de un asiento con tapa, dentro de unacaseta de material adecuado para hacerla atractiva y confiable alusuario.

El mejoramiento integral de la salud de la comunidad rural es elresultado del enfoque global del aspecto de saneamiento básico ruralen el que la participación activa de la comunidad es un factordeterminante para la reducción de costos iniciales y demantenimiento.

El Apéndice I muestra algunas ideas respecto a las medidasanalizadas en este Capítulo.

-17-

Page 32: MEDIDAS ALTERNATIVAS PROPUESTAS PARA … · RESUMEN EJECUTIVO vii 1. ANTECEDENTES DEL PROYECTO 1 2. ESTUDIO DE LA INFORMACIÓN 5 ... 2.1 Distribución Mensual de Lluvias en San Julián
Page 33: MEDIDAS ALTERNATIVAS PROPUESTAS PARA … · RESUMEN EJECUTIVO vii 1. ANTECEDENTES DEL PROYECTO 1 2. ESTUDIO DE LA INFORMACIÓN 5 ... 2.1 Distribución Mensual de Lluvias en San Julián

Capítulo 4

APLICACIÓN DE LAS MEDIDAS PROPUESTAS

4.1 Estrategia para su aplicación

En vista de la poca información disponible sobre las condicioneshidrogeológicas en la zona de la Colonización San Julián, esprudente aplicar las medidas descritas en el Capítulo anterior entres etapas de implementación: a corto, mediano y largo plazo, comose detalla en la Tabla 4.1.

4.2 Estimación de costos

En la Tabla 4.2 se hace una estimación de costos y recursosnecesarios para implementar la etapa a corto plazo. Se incluye laparticipación de la comunidad en forma de mano de obra noespecializada y el aporte de algunos materiales locales para lasletrinas ventiladas. El programa de mejoramiento debería seradministrado y coordinado por un organismo con amplia experiencia detrabajo en San Julián y con interés en solucionar la necesidadsentida del suministro de agua y saneamiento en la Colonización. ElConsultor ha identificado a FIDES como el organismo con capacidad einterés para ejecutar el programa.

-19-

Page 34: MEDIDAS ALTERNATIVAS PROPUESTAS PARA … · RESUMEN EJECUTIVO vii 1. ANTECEDENTES DEL PROYECTO 1 2. ESTUDIO DE LA INFORMACIÓN 5 ... 2.1 Distribución Mensual de Lluvias en San Julián

Tabla

Estrategia para la Aplicación de las Medidas Propuestas

Estrategias

A. A

1.

2.

3.

4'

5.

6.

B. A

1.

2.

3-

c. A :

1.

2.

corto plazo

Mejoramiento de los pozosexistentes (1 )

Instalación de nuevas bombasde mano en cada pozo

Construcción de cisternascomunales

Construcción de pozos excavadosa mano, con bomba de mano, encasas aisladas y periféricas

Construcción de pozos perforadosa mano, con bomba de mano

Construcción de letrinasventiladas

mediano plazo

Construcción de cisternasdomésticas

Instalación de molinos deviento y tanques de reserva

Instalación de letrinasventiladas

Largo plazo

Instalación de llaves públicas

Instalación de letrinas consello hidráulico

Núcleos

Centrales

Centrales

Centrales

Núcleo 9la Brecha

Centrales

Sobre la

Centrales

Centrales

y

y

y

periféricos

periféricos

periféricas

y entrada a

y periféricos

Brecha Casarabe

y

Periféricas

Centrales

Centrales

(1) Para los núcleos 9, 23 y 35 se requiere perforar

periféricas

nuevos pozos.

-20-

Page 35: MEDIDAS ALTERNATIVAS PROPUESTAS PARA … · RESUMEN EJECUTIVO vii 1. ANTECEDENTES DEL PROYECTO 1 2. ESTUDIO DE LA INFORMACIÓN 5 ... 2.1 Distribución Mensual de Lluvias en San Julián

Tabla 4.2

Estimación de Costos para la Implementador) del Programa a Corto Plazo

i

Método a ser usado

A. Suministro de açua

1. Mejoramiento de 47 pozos

2. Instalación de 50 bombasnuevas

3. Construcción de 66cisternas comunales

4. Perforación de 3 nuevospozos

5. Perforación a mano de25 pozos tubulares conbombas de mano

6. Excavación a mano de20 pozos someros con bombasde mano

B. Saneamiento

1. Instalación de 1,500letrinas ventiladas,con asiento y caseta

Unit.

1,400

1,200

3,200

700

600

100

Costo estimado US$ (1)

Total

65,800

79,200

9,600

17,500

12,000

150,000

Financieros

80}

85*

100$

90$

80$

50$

Recursos requeridos

Comunales

20$ mano de obrano especializada

15$ mano de obrano especializada

10$ mano de obrano especializada

20$ mano de obrano especializada

50$ mano de obrano especializaday materiales locales

Gerenciales

P.V.O.

P.V.O.

P.V.O.

P.V.O.

P.V.O.

P.V.O.

P.V.O.

(1) Costos estimados al 20 de noviembre de 1984.

Page 36: MEDIDAS ALTERNATIVAS PROPUESTAS PARA … · RESUMEN EJECUTIVO vii 1. ANTECEDENTES DEL PROYECTO 1 2. ESTUDIO DE LA INFORMACIÓN 5 ... 2.1 Distribución Mensual de Lluvias en San Julián
Page 37: MEDIDAS ALTERNATIVAS PROPUESTAS PARA … · RESUMEN EJECUTIVO vii 1. ANTECEDENTES DEL PROYECTO 1 2. ESTUDIO DE LA INFORMACIÓN 5 ... 2.1 Distribución Mensual de Lluvias en San Julián

Capítulo 5

CONCLUSIONES

5.1 Introducción

El informe identifica los problemas encontrados por el Consultor enrelación con el suministro de agua a los núcleos de la ColonizaciónSan Julián, en Bolivia.

Por la naturaleza misma del trabajo sólo se plantean soluciones deorden general dirigidas a mejorar la situación actual, que esinadecuada, en cuanto al abastecimiento de agua y a la falta casiabsoluta de saneamiento. Con este propósito se formulan lassiguientes conclusiones específicas:

5.2 Mejoramiento de pozos existentes

El bajo rendimiento de los pozos se debe a que: 1) la comunidadbombea el agua a determinadas horas del día ocasionando elagotamiento del acuifero; 2) la válvula de pie de la bomba seencuentra a profundidad insuficiente para producir un mayorrendimiento; 3) parte del agua se desperdicia por el tipo de bombaen uso.

Para corregir esta situación se recomienda:

• Mejorar los pozos existentes.

• Instalar una bomba nueva con el cilindro a unaprofundidad de 24 a 30 m.

• Proteger adecuadamente el pozo de la contaminación poraguas superficiales.

5.3 Captación de agua lluvia

Es necesario complementar el suministro de agua por medio de lacaptación de agua lluvia aprovechando las viviendas que tienencubiertas adecuadas para este propósito.

Al respecto, se recomienda:

• Construir cuatro cisternas en los "núcleos centrales" yuna en los otros núcleos.

• El agua de las cisternas debe ser utilizada para tomary cocinar alimentos, eliminando así el agua de calidadobjetable que producen ciertos pozos.

-23-

Page 38: MEDIDAS ALTERNATIVAS PROPUESTAS PARA … · RESUMEN EJECUTIVO vii 1. ANTECEDENTES DEL PROYECTO 1 2. ESTUDIO DE LA INFORMACIÓN 5 ... 2.1 Distribución Mensual de Lluvias en San Julián

5.4 Perforación de nuevos pozos

El pozo del^núcleo 9 está fuera de uso y produce agua muy salada; elpozo del núcleo 23 tiene problemas de verticalidad y el pozo delnúcleo 35 está situado en un lugar con alto riesgo de contaminación.Para resolver este problema se recomienda:

• Perforar tres pozos nuevos en sitios seleccionadoscuidadosamente.

5.5 Pozos excavados a mano

Las condiciones inestables del terreno no permiten aplicar estemétodo económico y sencillo en todos los núcleos. Sin embargo, elnúcleo 9 y el primer sector de la Brecha Casarabe ofrecencondiciones apropiadas para su construcción. Por lo tanto serecomienda:

• Construir 20 pozos de este tipo en las áreasmencionadas e instalar una bomba de mano para pozo someroen cada uno de ellos.

5.6 Pozos perforados a mano

Para completar el abastecimiento de agua en los núcleos centrales yperiféricos, se recomienda:

• Construir pozos perforados a mano en casas que estánaisladas del resto de la comunidad. (En la zona existeexperiencia en este tipo de obra.)

• Instalar una bomba para pozo somero en cada pozo.

5.7 Letrinas ventiladas mejoradas

La situación de saneamiento en la Colonización es extremadamentedeficiente y constituye un riesgo para la salud de la comunidad,especialmente en los núcleos centrales, por la densidad de poblacióny el potencial de desarrollo que poseen. A este respecto serecomienda:

• La instalación de una letrina del tipo ventilada mejoradaen cada casa de los núcleos que se encuentran sobre laBrecha Casarabe.

• Las letrinas deberán tener asiento con tapa, y una casetade material y construcción atractivas a la población.

-24-

Page 39: MEDIDAS ALTERNATIVAS PROPUESTAS PARA … · RESUMEN EJECUTIVO vii 1. ANTECEDENTES DEL PROYECTO 1 2. ESTUDIO DE LA INFORMACIÓN 5 ... 2.1 Distribución Mensual de Lluvias en San Julián

5.8 Administración del programa

El programa propuesto puede ser dirigido, administrado y controladoeficientemente por una organización voluntaria privada como laFundación Integral de Desarrollo (FIDES) que tiene una amplia yvariada experiencia en trabajos con la Colonización San Julián yademás tiene una organización gerencial adecuada para implementar elprograma. FIDES ha demostrado también interés en el mejoramiento delsuministro de agua, al desarrollar un programa de perforación depozos a mano en la zona en los últimos meses. Por lo tanto, serecomienda:

• La designación de la Fundación Integral de Dearrollopara controlar y administrar el programa.

En entrevistas con el Consultor, funcionarios de FIDES han expresadosu acuerdo con las soluciones propuestas en este informe, además dehaber participado y facilitado las labores de campo del Consultor.

5.9 Promoción y participación de la comunidad

En este «aspecto se recomienda:

• Motivar a la comunidad a fin de que participe activamenteaportando mano de obra no especializada y algunosmateriales locales.

• Suministrar una completa información respecto al uso•adecuado del agua, diferenciando claramente que el aguade lluvia debe servir para satisfacer las necesidades detomar y cocinar alimentos únicamente, conservando el aguade los pozos para baño, lavado y animales domésticos.

é Promover en la comunidad el mejoramiento de la viviendareemplazando los techos de palma por teja ó láminametálica que permitan la captación domiciliar de agualluvia, medida a mediano plazo que mejorará considera-blemente el suministro de agua.

• Organizar un equipo de promoción como parte del programade mejoramiento, compuesto de un promotor supervisor ydos promotores auxiliares.

5.10 Cloración del agua

Para evitar en lo posible el peligro de que la población consumaagua contaminada, se recomienda:

• Desinfectar adecuadamente con hipoclorito de calcio todoslos pozos y cisternas, antes de ponerlos en operación.

-25-

Page 40: MEDIDAS ALTERNATIVAS PROPUESTAS PARA … · RESUMEN EJECUTIVO vii 1. ANTECEDENTES DEL PROYECTO 1 2. ESTUDIO DE LA INFORMACIÓN 5 ... 2.1 Distribución Mensual de Lluvias en San Julián

• Pedir a la comunidad que como medida de seguridad hiervael agua que va a tomar.

• Considerar la cloración del agua directamente en lospozos y cisternas, como una medida de mejoramiento amediano plazo.

5.11 Mantenimiento

Los métodos de mejoramiento propuestos requerirán de unmantenimiento adecuado y oportuno, realizado por personal capacitadoespecialmente para las funciones y que disponga de repuestos yherramientas suficientes. A este respecto se recomienda:

ê Que FIDES, en coordinación con la cooperativa de colonosy líderes de los núcleos, asuma el mantenimiento de lossistemas una vez terminada la implementación de la etapaa corto plazo. Diseñar un esquema de mantenimientorutinario y de emergencia y adiestrar el personal deoperadores.

-26-

Page 41: MEDIDAS ALTERNATIVAS PROPUESTAS PARA … · RESUMEN EJECUTIVO vii 1. ANTECEDENTES DEL PROYECTO 1 2. ESTUDIO DE LA INFORMACIÓN 5 ... 2.1 Distribución Mensual de Lluvias en San Julián

REFERENCIAS

Scudder, Thayer, William Patrick and Michael Painte, WA Proposai toEvalúate the San J u l i á n , B o l i v i a , C o l o n i z a t i o n P r o j e e t " ,In s t i t u t e for Development Anthropology, Birghampton, N.Y.,November 1983-

Taylor, Peter Leigh, "La Cooperativa Multiactiva San Jul ián: UnaE x p e r i e n c i a en Adaptación por Medio de l a P a r t i c i p a c i ó n " ,Fundación I n t e g r a l de D e s a r r o l l o , Santa Cruz, B o l i v i a ,Septiembre 1983.

Agency for Internat ional Development, "Water for the World/TechnicalNotes", Washington, D.C.

WASH, "Evaluación sobre Equipo para Perforación de pozos para elPrograma de Suministro de'Agua y Sanidad Rurales en Bolivia",Informe de Campo Número 116, Washington, D.C, Mayo 1984.

WASH, "ün Estudio del Componente de Promoción Comunitaria delProyecto de Sanidad Rural de Bolivia", Informe de Campo Número121, Washington, D.C, Mayo

Cochrane, T.T., "Apreciación I n i c i a l del Uso de Suelos de lasRegiones del Pie de Monte Central y de Santa Cruz del TrópicoBoliviano", Misión Británica en Agricultura Tropical, Bolivia1968.

Vigneswaran, S. , Tam, D.M. and C. Visvanathan, "Water F i l t ra t ionTechnologies for Developing Countries", ENSIC EnvironmentalSanitation Reviews, December 1983.

Cairncross, Sandy and Richard Feachem, "Small Water Supplies", TheRoss Ins t i tu te , London, January 1978.

Internat ional Référence Centre for Community Water Supply andSanitation, "Small Water Supplies", Technical Paper 18, TheHague, August 1981.

Donaldson, David, "Simple Low Cost (SLC) Sanitation Measures beingused in Developing Countries", Washington, D.C t October 19847

Kalbermatten, John M., DeAnne S. Jul ius , D. Duncan Mará and CharlesG. Gunnerson, Appropriate Technology for Water Supply andSanitation, a Planners Guide", World Bank, Washington, D.C,December 1980.

Feachem, Richard and Sandy Cairncross, "Small Excreta DisposaiSystems", The Ross Ins t i tu te , London January 1978.

- 2 7 -

Page 42: MEDIDAS ALTERNATIVAS PROPUESTAS PARA … · RESUMEN EJECUTIVO vii 1. ANTECEDENTES DEL PROYECTO 1 2. ESTUDIO DE LA INFORMACIÓN 5 ... 2.1 Distribución Mensual de Lluvias en San Julián
Page 43: MEDIDAS ALTERNATIVAS PROPUESTAS PARA … · RESUMEN EJECUTIVO vii 1. ANTECEDENTES DEL PROYECTO 1 2. ESTUDIO DE LA INFORMACIÓN 5 ... 2.1 Distribución Mensual de Lluvias en San Julián

APÉNDICE A

Plan de Acción

-29-

Page 44: MEDIDAS ALTERNATIVAS PROPUESTAS PARA … · RESUMEN EJECUTIVO vii 1. ANTECEDENTES DEL PROYECTO 1 2. ESTUDIO DE LA INFORMACIÓN 5 ... 2.1 Distribución Mensual de Lluvias en San Julián
Page 45: MEDIDAS ALTERNATIVAS PROPUESTAS PARA … · RESUMEN EJECUTIVO vii 1. ANTECEDENTES DEL PROYECTO 1 2. ESTUDIO DE LA INFORMACIÓN 5 ... 2.1 Distribución Mensual de Lluvias en San Julián

__-^__r-^_ï^^ -TAS::F:T:~~ — • ?ATe?2r-C m, m ~ n * \ ~ r:

FF PUFrCrp 7.1"" L*" £^7?5 ?55 *"*ZNr. U l ' l l l ?2C CLAoS: L'NCjS ? = 142.?: S i ? £4 C.-.F.3F: AI."?f AMZ«£A?ST LA PAZ • APPfV: 2: :TC SFCSTAÎS VAS5LC ¿ . ' rS , Lf-.II?: 71.-,TT . - Ir^'CLAS LA FAZ_¿r7£S_ CLZ'-..-.: 1 .?.'

Al^fiC . . • . : ; C

JOE ST/->7.IT r .. ''ri-' - •

SUîJ ICT: rCLIVIA: SFQUFST 3CR Tï¿ - \ y.ASE r^CJFCî

II SAL A?Sl£Táf;CjE Î7O'-Î - ;

. - - 5 • '—'^ t€1 . USAM/iOLIYIAF.îCUiSTS-lSSISTANCf ?BOi ' T - î "i*AS£ FiOJTCCTO EVALUAIS FCTAîL£ VATEr NÏEDS Cî ANÍ XI'SI^N -'ATSrl SÜP-FLT P.FdOffFNIATICNS IOB TEi SAN' JULIÁN COLON'IZ». • ION ZONÏTN. 17.Í riFAHTv¿NT( OF SANTA'CPJJZ.

>2, TACrC-HCUNr: 103 TE F rAST SÎVFF.A1 YFAP.S CSAID/IC-LIVIATAS SU??C?TF.I- DFVELOPV.ENT AGTIVITIES IN TE: SAN JULIÁNCCIOMZATIO1: A3FA. TUHIMG L RICFS'T EVALUATION, Tr i 1VAL-TJATOES F.rPCPT£D MAJOS PROïLZMS VITE ïAT£îï S l T ? ? l ï IN 5 i?FECï»>T CF TEE SET1LEMSMS V I S I T F I . ??C-?.LIMJ IïJCLU^EINSÜJIICIINT SÜJ^PIY FH3M I"TAÏLISEFI ¿ à l l S , ?IGF S¿L1I5VSLS, ÎOCÇ 5UALIÏT WATiR, AND INC?ïF.AïI£ VATI^ PJ»iPw.5IST0Í.IG.Í.LLT, T r ï SOLUTION 1C VATI?. SUf^IY :.A£ r ï IN IE IPROMOTION Oï SEALLOV VELLS VUE £AKL PUX.-S. Ov 1U3 V: ï F iDNSATISFACTOPT F.ESl'LTS OF TEIS AFP30AC?, IPICI iLIZEIiASSISÏANCI IS 3I?T;i?.ID TO S Ï V I ï ï ALÎFRUAIIV.- feATS ïïi:

:à VATIE TO CCIOKISTS. 3IYLK IE.? r i v f ? . » : 1 " : û î CÏCCLCCICAL MIC?.C-A?1A5 AM'I> I ¿ ¿ VAHItTT A.rL SIViKlTY OJ-

• V.'AT£? PKOïLî^S, SEVÍSAL BIïFFRFKI SCLl-ÏIC,-: SUC- A" 5AI=—S VATE?. CATCEMFVT, SPKIN3 rîVTLOPrTNT, PÏIRIIIC i T I C \ OFV. St?.?ftCï SOTJHCïS, D3ILLET' 171? wFLLS, Ml î î ?.?C :JI?. iI .

Z. T ? T . U . S . MISSION IN BOLÍVIA HíS A ï i 1 T r t i L 02 I : \ i£>. -FST IN FFSCLVIN3 TrIS PR0EL7M VilCn T5F.IATÍVS r:Hî - ; ¿IT.'-0? T r i COLCMSïS ANP PE3FAPS 1¿7 l'LîIMATi Sl?CCTS3 . f 15 :SAN JULIÁN COLONIZATION EFFORT. P . L . ~b. r i T L i I I I F'ViZ?COULI SIEVï AS A POSSIBLE SOURCE VITE VEICE TC I^LIMi 'NÎRECOMMANDATIONS ONiCI SUITAtLi S O L I Î Ï I C K J ASÎ S r l C I I I ï T .

4 . SCOPF CF

- A. F.YYirV AVAILATLI IATA OU fe'ATE? SUPPLY IN S N JUL1 IN,FROM STLTIIS BT OTEI?. ASïWCIES. . . .

- î . FVALUATî TEf NIÎDS ANS POSSIïIE SOLUTIONS TO -iATZE."PP.CFLEMS IN T r i DIfï ïEFNT COLONISATION ARIAS AMDSITTLIMZNTS.

- C. DESI3N RLCC'ÎMEN DAT IONS SPECIFTINS TúT. DIîFïRENT .{if - WA1FR SlSllYiS APPROFP.IATF ÎCR TEï INCOMÎ AND L I F E -

STYLr ON THil COLOMSTS.*' ""- ' D . CONSULTANT IS REOUIP.EL ÎOR A PIRICD OF 4 - 5 ÏEEKS

"-•• ' IFSINNIN3 0/A OCTOBER 1 5 , 19S4 .O - 3 1 -

Page 46: MEDIDAS ALTERNATIVAS PROPUESTAS PARA … · RESUMEN EJECUTIVO vii 1. ANTECEDENTES DEL PROYECTO 1 2. ESTUDIO DE LA INFORMACIÓN 5 ... 2.1 Distribución Mensual de Lluvias en San Julián

-UNCLASSIIIII li. ¿Al

5 . C C N S U I I A K T S a O U I L c -. V Î ¿ ' - F - H l i N C ; " ' I I S f'JLTi S . - P r l : "r*7?LC?M.v;;T i \ T?.O?IC4L AFIAS, ¿PA^I?:-: I-'-N3U.-:-I CA.JA-

, . TIIITT 1T TE- J i l ? - . , S-¿ I L V i l IS ?.¿JUI • : • : .

- / V . TITFC , A r"C - n t . - z a s r : ÁÍ-î't I I .C : !.- i -.. ^-iiJLr. , I I I' ? p c v i r ' c N C í L ' j J i . - i i i ::t"f:T-.??£?T5 ; . N : I ¿CAI S I V F C ? . . ?C, CCNSULI »:•'•:. . - •

7 . ^ I S 5 I C \ * : i l JUNI IN-CCUMÀY THAV.-.1 Í f.? CIH^R LGC ••cr=HtKCY C : : T C . CCIIÍIT

NNNN

I I.

1 . : •

. .1.1J

i

WH- . -32-

Page 47: MEDIDAS ALTERNATIVAS PROPUESTAS PARA … · RESUMEN EJECUTIVO vii 1. ANTECEDENTES DEL PROYECTO 1 2. ESTUDIO DE LA INFORMACIÓN 5 ... 2.1 Distribución Mensual de Lluvias en San Julián

(

C

•1c

iw G

•Jf,Otes?i s

-ilujj#• tí

tu

e< !

JE

LU **ct)•*•

ui!

EUl

V I A

iJVi 7

Z ¿ < ) • •>

Tu:

F k O i «

A T T i.

vi U 11 u / ¿ <*>:>

/i i î z 11 '.l i3 V

U S A I D / b u L I V I A

: W A S H / D O N A L D S O U

Rec'd 10/24

Pile: HLS

1 .S + T /C A Li L

K M T

M A F

A S W A SI I / W S TE R L ' - l U

Action: HHR 2Info: D

EXORDDPCRF 3 SF

D I S C U S S L U l / I T H Y O U R O F F I C E , W A S H H A S b E E U K c i i U t ï T E l ;U P R G V I O E T E C t l M I C A L A S S I S T A N C E S E R V I C E S T u S U P f - ' O k T YC S T - - L A P A Z Ü o 7 i ) 6 , O A T b i ) S t H T t i - l u E k 1 ' " / Ó 4 .

H L C C Í J J O í i t j H A T « D U

E A L I Ü D A Ü U R A

î l e2 . W r t S H P R O P O S E S T O U S E E " 4 û I M E E k O S C A R L A R K E A O F C C U A U U K

l ( A S S L L C C T L D U U T U E F O L L O U I U G U A S E S :

K i - J O W L L u G E U F K U R A L ' / J A T E R A N D I J A S I C S A U I T A T I O N P U O G R A i .

I N L A T I N A u E l ! I C AK U O W L E D b E O F A N û E X P L R I E i j C E ' . / 1 T i l S I M P L E L O W - C O S T ü R I i jW A T E k A i ( £ > S A N I T A T I O N A P P R O A C H E S

F A i l 1 L 1 A » I T Y U I T i l U S A I U - T Y P E P R O J E C T SO t r i O N S T K A T E D E X P E k l E U C E I N E V A L U A T l u U U F R W S P R w G R r t uA H D D E V E L O P M E N T O F F E A S I U L E C k l T E H l A A u D D E S I G N S T A . J D

U S C A R L í i R R L A H A S W U R K E & U I T M R K S S P R O O R A n S F U ! < ^ J V b k T L N Y L A RF O U R C O U N T R I E S . H E R E C L U T L Y C O . i P L E T E D T H E D E V t L O P i i t u T O F A HE V A L U A T I O N O F T H E R W S S P R O G R A i l O F E C U A D O R . I I L 1 / A S A L S U R L S K o u S 1 1 ¿ L EF O R K E V I E - j J . u i * ¡ \ u R E V I S 1 N G T H E O u S I i i N C R I T c ñ ' I A F O R T I I I S P k u J E C T .I 1 R . L A R R E A l i e . S » » L S U U E E f J T l l E C O O R D l i , a T O R O F T l I R E E T E A i i S U f I N D I M NE i J G I N E L K S I J H O V I S I T E O L . S . R W S S P R O G R A i l S U N D L k T H £ S P O U ' S O i< S r i I i"J

i-J K O .

3 . P R O P O S E D P L A N - U F - A C T I O N F O R C O N S U L T A N T I S A S F O L L O l J S :

l i .

(jf

1ST WEEK -

2 h D W E E K -

5 ti 0 W E L K -

4 TU W E E K -

5TH W E E K -

AT P R O J E C T

U R 1 £ F I r J G UY I I I S S 1 O N / L AV I S I T TO P V O S / L A P A ZD A T A C O L L E C T 1 Ù U / L A P A ZH Ü V E TO P R u J E C T A W E AV Í S I T J I T H H V 0 Sf l E L O V 1 S 1 T SF 1 E L D V 1 S 1 TD I S C U S S I O N IM TUD l S C u S S l U . i '.JITHAU D Lr. H A ZF l U A L l Z E R E P O R T

Reply due 10/30

Action tknA R E A

P V O SP V O S

IN P R O J E C T A R E AA Uõ ( l I S S IU u IN P R O J E C T rtRtrt

Ü R I T T L UU A S H ) .

A N D Ü R 1 E F ( l I S S I O i lS P A Î I I S H nUU T R A N S L A T E E

( R E P U R T T ù Û ET ú E í J G L i S H Ú Y

H . w i l l L E U r t S l l H A S U i S T R U C T E O C O N S U L T A N T T O Ü E A S S E L F - C O I J T A H . E Î »A S P Ú S J I Ü L E , h t N W 0 U L D A p P H t C l A T t n 1 S S 1 0 (M G U I D U C E OiJ W H E K E T O

1; ü T A 1 M L U G I S T I C A L / T K A V E L / S E C K Ë T A R I À L S U P P O k T .

5 . l i ' A S H P R U N O S E S T O H A V E C O N S U L T A I T A R R I V E L A P A Z O N 2 v O C T O u t RF O l í UU I E Í - l l . u S 1 0 l o C u S S l U i J S A T M I S S I O N P ¡ < i u R T O i l I S T R A V C L T OP R O J E C T A k b i . K - L U U E S T Y O U R C O t J C U R R L ¡ , C E Ü FD A T L . >..' L '.-.' I L L A 1 ) V I S t F L 1 G H T l i Y S E P A U A T E

C U U S U L T A N T

C A U L E .A N D C O D

i /ASH / DO

U A S H A l U 04 5 5 2-33-

Page 48: MEDIDAS ALTERNATIVAS PROPUESTAS PARA … · RESUMEN EJECUTIVO vii 1. ANTECEDENTES DEL PROYECTO 1 2. ESTUDIO DE LA INFORMACIÓN 5 ... 2.1 Distribución Mensual de Lluvias en San Julián

Ï DA \ST;~^ TE FOR D E V E L O P M E N T .AN TKKOPOLOC-*<"• i ' C L L Î î I R r T K L E T . 5 V ; : L V : f C iw:-\ y : t B I N v H A M T O N N ¥ « V.-RK ! - u 0 : I S -

n r i < > ' . r i " 7 : - t : i - i 1t . ; - \ ~.":-.V" Cabir P E V A M " H R ( ' feiNCM

C

A: 0 >!:èsri, Floride

Pear Mr. Thurston: .

I an writing pursuant to our conversation with Ambassador Cprrre-earding the probleir oí an inadéquate water supply in áreas oí theSar. Juliar. colonizatior. zone. You will recall that our team found thatpro'Dïems vith the water supply not only threaten the ability of thesetîiers to rcake a transition fron; subsistence to market production,bu" alsn threater. t?->e viability of the subsistence production sysienstr-£t v:2ve bee: f. s".=:•! ished.

I liour.-: you r.ipht fine the folüoving infcrr.atior. u?efu' zz yojex-:: -re ways in wr.ich USAID r,igh". De aMe : :• aciaress this prc'r-ier..Our tear: visitée 50 settlenents, 11 of whicï. were spor.taneous av.c ??of which were núcleos in the San Julián coJor.izatior, project. 0: theeleven spontaneous settlener.ts» five : n5'. ) dii not ;,ave wells anc icereobtaining water fron; natural sinknoies or wherever they coul¿ fine it.two (1S°O had wells but reported that they were very unreliable duete fréquent breakdowns, and one (9%) reported that it had z well thatcor.sîEtently aoes not produce sufficient water to supply the needs ciit£ population. The three remaininc spontaneous settlements (27Jr die ne:repert sufferir.g a-.y particular water prcrlens.

Of the núcleos locatec withir. the Sar. Juliar. colc-r.iza-::o: r:r.-€. ~z\r: the 39 we viçite: '80«) reportée ;..f:erir.r fror r,a;cr rrr:**: : vit:.t'r.îir voter fuprlv. Fourteen núcleo; '-.2>í\ of tne 1r vi = itec.. revertecthat their weîîs consistently produce insufficien* wétrr tr F-.tis:_- theneeds of their populations. Another 14 núcleos reported thc.t tr.eirwells provide water that is either salty or that causes attacks of diarrhea.One núcleo '3?O reported that the water from its well was both insufficienta-d c; poor cuality. Two núcleos (5'} reported not havinc wells at ail,anc :>eir.g forrei either to obtain water from other nucleor or to find itwhere they car.. Ir addition, 16 núcleos reported that their water supplyis máãe ur.reiiarle due to fréquent breakdowns of their pump.

7;ie5£ diffirultieç with the water suppl}' are creatinf health problems,forcing peorîe ir spenc1 inordir.ate amounts of time and erergy tryir.gte sec-re vater, anc cor.tributinç te the abandonnent ~.f sov.i núcleos.Our tear; wholer.eartediy supports the view of Ar.ba?sador "orr tha- ôTdeserves immédiate priority attention, and vre are ar.Niou? to -.rovideany assitsnre tbst we car..

-34-

Page 49: MEDIDAS ALTERNATIVAS PROPUESTAS PARA … · RESUMEN EJECUTIVO vii 1. ANTECEDENTES DEL PROYECTO 1 2. ESTUDIO DE LA INFORMACIÓN 5 ... 2.1 Distribución Mensual de Lluvias en San Julián

c

r.ecs'jse r; tr% civersaty o: c:rlrn:;¿". n:cr.-ãresr t.\£: -:v:?t v:::.^the San Julián arec, anc because the FG\ erity an£ kind ci water probier-sufiered in différent núcleos varie?, we reconwend that you try to aveicthinkinc in térros of a single solution. fcather, a plan that drev upor:various Systems for providinp water - a eor:bination of rainwater c£tchmer:* ,purification of natural vater sources, r.nô sr.aliow and deep wells, frrexarepie - wouic probably turr. r<ut to be less exnensive .and more surce?sful,In addition, ceveioping : range of possible solution? would afforc açrsater 'UTiber cf settlers vith t'ne T>o?sibility of fincing a sc-lutiortr.at they ¡lav- t:;c -^sources te Î-.-ic.pt.

'i\'e 5'j .rest tr.at you investipatç tSe ?o. --ibilty of cor.trac t inj; £.water s> stems specialist to evalúate the needs 0; the San Juliar. areaand design a "package" of possible solutions. IDA has several suchindividuais among its Associates, and we would be happ3' to work withyou on the project. Kowevef, water is not" one of our specialties andI feel that your idea of seeking assistance from CARE or WASH, orar.other organizatior; that enjo)'s a real strength in this -would be the 'best route to take.

In terms of administering a program to improve the région's watersupply, you raay want to consider working with FIDES. FIDES, of course,has a trenendous ainount of accumulated k.nouledge about tne San Juliánárea, anc it is very aware of the water proble-¡. At the présent rir?.e,it is promoting the construction of shaiio;. vêlls with the u?ç ci rr.ar.ua:labor or aniir.al traction as a secondarv source of water fer set: 1er

I hope you find the information and ideas exrressec j.ert- uscful.?lease do net hesitate to cali upon me - either or. a formal cr ir.frr: albasis - if you feel that there is some way in which I car. provine ufefulassistance. I feel that the water probien; is one that has the petert: E"_to undo the hard work that so many individuais and organizations hâveir.vested in San Julián, and I am anxious to assist in an}~ way I car..

Thank vou for vour kinc attention-.

Michael PainterResearch Associate

Ainbassador Edwin G. CorrJohn RifenbarkFIDES

-35-

Page 50: MEDIDAS ALTERNATIVAS PROPUESTAS PARA … · RESUMEN EJECUTIVO vii 1. ANTECEDENTES DEL PROYECTO 1 2. ESTUDIO DE LA INFORMACIÓN 5 ... 2.1 Distribución Mensual de Lluvias en San Julián
Page 51: MEDIDAS ALTERNATIVAS PROPUESTAS PARA … · RESUMEN EJECUTIVO vii 1. ANTECEDENTES DEL PROYECTO 1 2. ESTUDIO DE LA INFORMACIÓN 5 ... 2.1 Distribución Mensual de Lluvias en San Julián

APÉNDICE B

Itinerario

-37-

Page 52: MEDIDAS ALTERNATIVAS PROPUESTAS PARA … · RESUMEN EJECUTIVO vii 1. ANTECEDENTES DEL PROYECTO 1 2. ESTUDIO DE LA INFORMACIÓN 5 ... 2.1 Distribución Mensual de Lluvias en San Julián
Page 53: MEDIDAS ALTERNATIVAS PROPUESTAS PARA … · RESUMEN EJECUTIVO vii 1. ANTECEDENTES DEL PROYECTO 1 2. ESTUDIO DE LA INFORMACIÓN 5 ... 2.1 Distribución Mensual de Lluvias en San Julián

ITINERARIO

Octubre 27

Octubre 28

Octubre 29

Octubre 30

Octubre 31

Noviembre 1

Noviembre 2

Noviembre 3

Noviembre 4

Noviembre 5

- Viaje Quito-La Paz

- Domingo

- Briefing y var ias reuniones con personal de USAID, LaPaz

- Reunión con funcionarios de OPS y PNUD

- Estudio y eva luac ión de información . Viaje LaPaz-Santa Cruz

- Reuniones en AID y FIDES

- Recopilación de información

- Sábado. Preparación del Borrador del Informe

- Domingo

- Entrevistas con personeros de FIDES, ingenieros deCORDECRUZ y representantes del INC

Noviembre 6 - Reunión con representantes de C.C.S.J., Federación deCampesinos e ingenieros del Proyecto FAO/Bolivia

Noviembre 7 - Reunión con FIDES. Elaboración del programa devisitas al área de San Julián. Borrador del Informe

Noviembre 8

Noviembre 9

Noviembre 10

Noviembre 11

Noviembre 12

Noviembre 13

- Entrevistas con DSA, GEOBOL y FIDES

- Reunión con C.C.A.M. y FIDES. Programa de visitas alcampo. Borrador del Informe

- Borrador del Informe

- Domingo

- Reunión con FIDES. Borrador del Informe

- Viaje Santa Cruz-San JuliánVisita a Colonización San JuliánEntrevista con funcionarios del INC, en San Julián

Noviembre 14 - Visita a Colonización San JuliánViaje San Julián-Santa Cruz

Noviembre 15 - Entrevista con ingenieros de CORDECRUZBorrador del Informe

-39-

Page 54: MEDIDAS ALTERNATIVAS PROPUESTAS PARA … · RESUMEN EJECUTIVO vii 1. ANTECEDENTES DEL PROYECTO 1 2. ESTUDIO DE LA INFORMACIÓN 5 ... 2.1 Distribución Mensual de Lluvias en San Julián

Noviembre 16 - Reunión con funcionarios de FIDES. Borrador delInforme

Noviembre 17 - Preparación Borrador del Informe

Noviembre 18 - Domingo

Noviembre 19 - Reunión con FIDES. Borrador del Informe

Noviembre 20 - Viaje Santa Cruz-San JuliánVisita a núcleos de la Colonización San Julián

Noviembre 21 - Visita a Colonización San JuliánViaje San Julián-Santa Cruz

Noviembre 22 - Revisión Borrador del InformeReunión con FIDES

Noviembre 23 - Revisión del Informe

Viaje Santa Cruz-La Paz

Noviembre 24 - Sábado

Noviembre 25 - Domingo

Noviembre 26 - Revisión del InformeReunión con la Misión USAID/BoliviaDiscusión Borrador del Informe

Noviembre 27 - Preparación del Informe

Noviembre 28 - Preparación del Informe

Noviembre 29 - Discusión del Informe con funcionarios USAID/BoliviaEntrega del Informe

Noviembre 30 - Viaje La Paz-Guayaquil-Quito.

-40-

Page 55: MEDIDAS ALTERNATIVAS PROPUESTAS PARA … · RESUMEN EJECUTIVO vii 1. ANTECEDENTES DEL PROYECTO 1 2. ESTUDIO DE LA INFORMACIÓN 5 ... 2.1 Distribución Mensual de Lluvias en San Julián

APÉNDICE C

Funcionarios Entrevistados

-41-

Page 56: MEDIDAS ALTERNATIVAS PROPUESTAS PARA … · RESUMEN EJECUTIVO vii 1. ANTECEDENTES DEL PROYECTO 1 2. ESTUDIO DE LA INFORMACIÓN 5 ... 2.1 Distribución Mensual de Lluvias en San Julián
Page 57: MEDIDAS ALTERNATIVAS PROPUESTAS PARA … · RESUMEN EJECUTIVO vii 1. ANTECEDENTES DEL PROYECTO 1 2. ESTUDIO DE LA INFORMACIÓN 5 ... 2.1 Distribución Mensual de Lluvias en San Julián

FUNCIONARIOS ENTREVISTADOS

1. Fundación Integral de Desarrollo - (FICES)

Ing. Armando Molina - Director Ejecutivo

Ing. Martin Miller - Director Programa Investigación

Ing. Carlos Aramaya - Director Proyecto Consolidación

Fase II

Mr. James N. Becht - Planificador Salubrista

2. Corporación Regional de Desarrollo de Santa Cruz de la Sierra

(COREECRUZ)

Ing. Mario Pena - Director Departamento hidráu-

lica

Ing. Julio Kempfs - Jefe Aguas Subterráneas

Lie. José Orias - Jefe Relaciones Públicas

3. Instituto Nacional de Colonización

Lie. Oswaldo Pope - Director

Lie. Félix Peña - Auditor

Lie. Orlando Cañedo - Auditor Interno

Arq. Tedy Bolello - Jefe Departamento Técnico

Dr. Misael Montano - Director, Santa Cruz

Sr. Juan N. Terrazas - Agente Regional

Sr. Parada - Perforador

Sr. Alejandro Arauz - Jefe Encargado, San Julián

4. Cooperativas de Campesinos de San Julián

Sr. Lucas Dekonic - Gerente

5. Central de Cooperativas Agropecuarias "Minero" Ltda. (C.C.A.M.)

Sr. Dudly Conneely - Gerente

-43-

Page 58: MEDIDAS ALTERNATIVAS PROPUESTAS PARA … · RESUMEN EJECUTIVO vii 1. ANTECEDENTES DEL PROYECTO 1 2. ESTUDIO DE LA INFORMACIÓN 5 ... 2.1 Distribución Mensual de Lluvias en San Julián

6. Departamento de Saneamiento Ambiental de Santa Cruz (DSA)

Ing. Rolando Cortéz - Director

7. Federación departamental de Campesinos

Sr. Arsenio Farrel l - Representante

8. Unidad de Apoyo de l Programa de Atención Primaria en Salud

Sr. Emilio Medina

Sr. Waldo Garcia

- Coordinador

- Administrador

9. Proyecto FAO/Bolivia (BOL/003/83)

Zng. José Castro

Ing. José Bal l iv ian

- Director

- Je fe Departamento Técnico

10. Misión Británica - GEOBOL

Mr. Chris Burton - Director

11. Misión USAID/Bolivia

Dr. Robert Thurston - Director Asociado para Desarro-

l l o Rural

Dr. Lee Hougen - TDY

Mrs. Katherine Jones-Patrón - Jefe a. i . , Div is ión de Salud y

Recursos Humanos

Arq. Rafael Indaburu - Gerente de Proyecto.

Contacto Principal d e l Consul-

t o r .

-44-

Page 59: MEDIDAS ALTERNATIVAS PROPUESTAS PARA … · RESUMEN EJECUTIVO vii 1. ANTECEDENTES DEL PROYECTO 1 2. ESTUDIO DE LA INFORMACIÓN 5 ... 2.1 Distribución Mensual de Lluvias en San Julián

APÊNDICE D

Fotografías

-45-

Page 60: MEDIDAS ALTERNATIVAS PROPUESTAS PARA … · RESUMEN EJECUTIVO vii 1. ANTECEDENTES DEL PROYECTO 1 2. ESTUDIO DE LA INFORMACIÓN 5 ... 2.1 Distribución Mensual de Lluvias en San Julián
Page 61: MEDIDAS ALTERNATIVAS PROPUESTAS PARA … · RESUMEN EJECUTIVO vii 1. ANTECEDENTES DEL PROYECTO 1 2. ESTUDIO DE LA INFORMACIÓN 5 ... 2.1 Distribución Mensual de Lluvias en San Julián

.Asnecto de un núcleo reriférico.

•stanque de a ru fi l luv ia construido por la co^uni A.r>.r.

-47-

Page 62: MEDIDAS ALTERNATIVAS PROPUESTAS PARA … · RESUMEN EJECUTIVO vii 1. ANTECEDENTES DEL PROYECTO 1 2. ESTUDIO DE LA INFORMACIÓN 5 ... 2.1 Distribución Mensual de Lluvias en San Julián

Pozo perforado con bo-nba do mano.Núcleo 35

Aspecto crenor&l <e un pozo r.erforpcio

de construcción local •_AO_

bomba do ZP.II

Page 63: MEDIDAS ALTERNATIVAS PROPUESTAS PARA … · RESUMEN EJECUTIVO vii 1. ANTECEDENTES DEL PROYECTO 1 2. ESTUDIO DE LA INFORMACIÓN 5 ... 2.1 Distribución Mensual de Lluvias en San Julián

-49-

Page 64: MEDIDAS ALTERNATIVAS PROPUESTAS PARA … · RESUMEN EJECUTIVO vii 1. ANTECEDENTES DEL PROYECTO 1 2. ESTUDIO DE LA INFORMACIÓN 5 ... 2.1 Distribución Mensual de Lluvias en San Julián

Aspecto reneral de un vo?,o

Diversos materiales utili-zados por la comunidadpara mantenimiento de lasbombas de mano de construc-ción local.

-50-

Page 65: MEDIDAS ALTERNATIVAS PROPUESTAS PARA … · RESUMEN EJECUTIVO vii 1. ANTECEDENTES DEL PROYECTO 1 2. ESTUDIO DE LA INFORMACIÓN 5 ... 2.1 Distribución Mensual de Lluvias en San Julián

Ponba de mano r'e construc-

ción casera.

'ateríales us?dos Toor la

para mantener

R honhar. de v\ano.

-51-

Page 66: MEDIDAS ALTERNATIVAS PROPUESTAS PARA … · RESUMEN EJECUTIVO vii 1. ANTECEDENTES DEL PROYECTO 1 2. ESTUDIO DE LA INFORMACIÓN 5 ... 2.1 Distribución Mensual de Lluvias en San Julián

^ o r* V s> r ío

nor le co^unid».

Aspecto de un r;nzo p e r f o r a d o v ho-bç de rfinoc o n s t r u c c i ó n l o c a l . " _^-

Page 67: MEDIDAS ALTERNATIVAS PROPUESTAS PARA … · RESUMEN EJECUTIVO vii 1. ANTECEDENTES DEL PROYECTO 1 2. ESTUDIO DE LA INFORMACIÓN 5 ... 2.1 Distribución Mensual de Lluvias en San Julián

c l e o .?.

H a r: t 2 o i o r. Hç a r7 u ?• 11 ' ' v i ? en

cesa fiel n ú c l e o 2 .

dede fí^wí l l u v i a , nú-

-53-

Page 68: MEDIDAS ALTERNATIVAS PROPUESTAS PARA … · RESUMEN EJECUTIVO vii 1. ANTECEDENTES DEL PROYECTO 1 2. ESTUDIO DE LA INFORMACIÓN 5 ... 2.1 Distribución Mensual de Lluvias en San Julián

Captación ríe apua l luvia , núcleo 14..

Captación ele l luvia , núcleo 1L

-54-

Page 69: MEDIDAS ALTERNATIVAS PROPUESTAS PARA … · RESUMEN EJECUTIVO vii 1. ANTECEDENTES DEL PROYECTO 1 2. ESTUDIO DE LA INFORMACIÓN 5 ... 2.1 Distribución Mensual de Lluvias en San Julián

\scuels. cie núcleo central.

Casas con cubierta metálica en núcleo central.

-55-

Page 70: MEDIDAS ALTERNATIVAS PROPUESTAS PARA … · RESUMEN EJECUTIVO vii 1. ANTECEDENTES DEL PROYECTO 1 2. ESTUDIO DE LA INFORMACIÓN 5 ... 2.1 Distribución Mensual de Lluvias en San Julián

Pozo excsvsdn a. ?

v^mmzMz&s

Pozo exc?,vñ.Hc a nano, reves-

tido con 1?. brillo.

-56-

Page 71: MEDIDAS ALTERNATIVAS PROPUESTAS PARA … · RESUMEN EJECUTIVO vii 1. ANTECEDENTES DEL PROYECTO 1 2. ESTUDIO DE LA INFORMACIÓN 5 ... 2.1 Distribución Mensual de Lluvias en San Julián

Estarlo general, de una coset» ñp.

l e t r ina .

Aspecto riel in ter ior ríe uns le -

t r ina .

Page 72: MEDIDAS ALTERNATIVAS PROPUESTAS PARA … · RESUMEN EJECUTIVO vii 1. ANTECEDENTES DEL PROYECTO 1 2. ESTUDIO DE LA INFORMACIÓN 5 ... 2.1 Distribución Mensual de Lluvias en San Julián
Page 73: MEDIDAS ALTERNATIVAS PROPUESTAS PARA … · RESUMEN EJECUTIVO vii 1. ANTECEDENTES DEL PROYECTO 1 2. ESTUDIO DE LA INFORMACIÓN 5 ... 2.1 Distribución Mensual de Lluvias en San Julián

APÉNDICE E

Planos de la Cooperativa San Julián

-59-

Page 74: MEDIDAS ALTERNATIVAS PROPUESTAS PARA … · RESUMEN EJECUTIVO vii 1. ANTECEDENTES DEL PROYECTO 1 2. ESTUDIO DE LA INFORMACIÓN 5 ... 2.1 Distribución Mensual de Lluvias en San Julián
Page 75: MEDIDAS ALTERNATIVAS PROPUESTAS PARA … · RESUMEN EJECUTIVO vii 1. ANTECEDENTES DEL PROYECTO 1 2. ESTUDIO DE LA INFORMACIÓN 5 ... 2.1 Distribución Mensual de Lluvias en San Julián

i-15 Kr-

-2t

-22

« -. .T5

Page 76: MEDIDAS ALTERNATIVAS PROPUESTAS PARA … · RESUMEN EJECUTIVO vii 1. ANTECEDENTES DEL PROYECTO 1 2. ESTUDIO DE LA INFORMACIÓN 5 ... 2.1 Distribución Mensual de Lluvias en San Julián

San RemônMAPA DE COBERTURA

PROYECTO'SALUD RURAL MONTERO / y»/O Pibecera de Área• Cabecera de U.B.S.— Cerniros permanentes

Caminos temporaleaFerrocarril

San Juan'del Norte -

-Vv ChañéIndependencia

Fernandez "*•

El i../Jochi !'m - .

• •' *~ * * • /Antofogaata

La # - • 'Esperanza

San• Ignacio>.. Portachua

MONTERO

8uena< Vista

>' Villa Diego

Page 77: MEDIDAS ALTERNATIVAS PROPUESTAS PARA … · RESUMEN EJECUTIVO vii 1. ANTECEDENTES DEL PROYECTO 1 2. ESTUDIO DE LA INFORMACIÓN 5 ... 2.1 Distribución Mensual de Lluvias en San Julián

P R G\ ï CTO'SAN JULIA?

I -V- ' ^

Page 78: MEDIDAS ALTERNATIVAS PROPUESTAS PARA … · RESUMEN EJECUTIVO vii 1. ANTECEDENTES DEL PROYECTO 1 2. ESTUDIO DE LA INFORMACIÓN 5 ... 2.1 Distribución Mensual de Lluvias en San Julián

NÚCLEO *CON CENTO COMUNAL

• S'JPEHFiGlE: 2.000 H2S.

SUPERFICIE: DE D01AUUN 50 Ha s/F

£APACDAD: 4 0 FAMILIAS. ._: _,;

Page 79: MEDIDAS ALTERNATIVAS PROPUESTAS PARA … · RESUMEN EJECUTIVO vii 1. ANTECEDENTES DEL PROYECTO 1 2. ESTUDIO DE LA INFORMACIÓN 5 ... 2.1 Distribución Mensual de Lluvias en San Julián

: N.A.D E RA.* • ' • •

Nucieos Aerícolas ce Producción-Asocio-ác

SUPERFICIE TOTAL:iaOOO H2S.

CAPACIDAD DE ?0BLAClON:350rlies.

•* -'-• t

. 1i

* • • • >

j—i

ü. i .

i!

• i

t

Page 80: MEDIDAS ALTERNATIVAS PROPUESTAS PARA … · RESUMEN EJECUTIVO vii 1. ANTECEDENTES DEL PROYECTO 1 2. ESTUDIO DE LA INFORMACIÓN 5 ... 2.1 Distribución Mensual de Lluvias en San Julián
Page 81: MEDIDAS ALTERNATIVAS PROPUESTAS PARA … · RESUMEN EJECUTIVO vii 1. ANTECEDENTES DEL PROYECTO 1 2. ESTUDIO DE LA INFORMACIÓN 5 ... 2.1 Distribución Mensual de Lluvias en San Julián

APÉNDICE F

Es t r a t i g r a f í a de los Pozos

-67-

Page 82: MEDIDAS ALTERNATIVAS PROPUESTAS PARA … · RESUMEN EJECUTIVO vii 1. ANTECEDENTES DEL PROYECTO 1 2. ESTUDIO DE LA INFORMACIÓN 5 ... 2.1 Distribución Mensual de Lluvias en San Julián
Page 83: MEDIDAS ALTERNATIVAS PROPUESTAS PARA … · RESUMEN EJECUTIVO vii 1. ANTECEDENTES DEL PROYECTO 1 2. ESTUDIO DE LA INFORMACIÓN 5 ... 2.1 Distribución Mensual de Lluvias en San Julián

flO

I n f o r m e APP-NS' / < * . • ;

13 du 1 .974

A

DE

REFL'nrirçuG An tu lo

: RECEPCIÓN DE POZO.LOCALIDADPROVINCIAPERFORADO POR

tí ;

i

Se efectuará e l pago a l a Empresa . . . . t.£.. r : r^ vpor concepto de perforación de un pozo,*ba'jo las siguientes caracter ís t icas

Fecha de iniciación de los trabajos11 " conclusión •" •' «« « recepción del pozo/• » entrega según contrato

Profundidad del pozo pilotoDiámetro del pozo pilotoProfundidad de ensancheDiámetro de ensancheRevestimiento de cañería" filtrow decantador« total

Diámetro de revestimiento

Pozo acabado . PP" sello sanitario. ...PW tubo piezómetrico.

Características particulares

IV.E. inicial .N.D. aparenteCaudal aproximadoHoras de bombeo con compresoraProfundidad de inyectorCalidad de agua aparenteTipo de desarrolloTiempo de desarrollaGrava '

à i/74

V. #*oo

• • • • • •

.CO entrou i; ; * 1

ttf* t r o p . . . . .* i» / j fiiL'tr&Q •c" i. . tubos engravadores y

¿i

-i.• "ÍJ *../íLí*..#T

V Í;**J

POZO Í\|QPOÜLACION SERUIDAPRECIOCÜSTD PERCAPITAINSPECTOR

cju-(.-utür ctru

Page 84: MEDIDAS ALTERNATIVAS PROPUESTAS PARA … · RESUMEN EJECUTIVO vii 1. ANTECEDENTES DEL PROYECTO 1 2. ESTUDIO DE LA INFORMACIÓN 5 ... 2.1 Distribución Mensual de Lluvias en San Julián

HT Cl

I I

20

: : • I

30135=

40

45:rrTr.—p^v-T

¡55= ¿àst^tS

:; : 7SÈ=

IBQ 1 1 : ; =

1 8 5 =9 0

' :'!95 =

100 i : ' Ë =:ilÓ5=

110

120 ''I : = =

130

-•Í--~

lU::; .[1 j

—ZZ.T7'¿L-r ÎLT

-••••t". y1.

• i • • . :

I . i

i « . o v »• • - . : - ; . • : • •

:.y;.,j::_!..jlj i I

:.:.:: :ii:

SJIIÏÏ

• i

:i- r

• • ¡ • • . • • ; t - .

I . I

iiMjliLLi

.^...-j . .

i ¡

COKITE: DÉ OppÁS PnBLIC, . : j - - , ; .1:7:-^..., - r

UBICACIÓN : KÁDRBCJTAS prcnr. : ¡Bufia d¿ : C(bfeT« i

C0IÍTRATI3TA: ; ín¿ . iJoeájSÍiheiÉ S. ,

... BEBIDAS : :.,.; - . _ . U _ . ¡ ^ . L L L . J _ J - i-:T:-':;;l

?»•

Profundidad 1;otal ¡piloro -|:~']: ' i':J!Î.O5,do ¿, ' ;-JteyestiÉientp cafi¿rifc;:fj*!--jf---¡-:'••}-— ;-¿5.5(7'•»• ¡

Eeveatiiçianto .deciintád^r -j.:.:!'.-i.:-. ?»CJQ i i»-

Ceáentacián j dé Ó ^¡IQ. V;« |'_'íiijíV¿ - f i l t ro : (¿raya) ; JOT IO5" 1¡;ü

BÎSAY0 1>Z BOICBBO \.;.;[.;.;! -_:;: -U^r' j ^ r l r i r ^ —

JTi»aii5n ¡de arraáq\|â;-Tr~r:Th:"p;"j' ;iTrusión 'de trahnjo . ;• :;r¡t::"• !'-•:^j• :-"• ri ="'

îfiyel os t i í t ico jipóronte : i: .;!• ;

IL:::I.:7.O'O ¿^.Uiysl dinajaiço apáraiitñ í;.U'. -.:j -;.iL54...'j- M::

Pozo p i l o t o

1 •*•<<-.. . . . . . .

• ; . . : . ; ( :

' i1;:1

•}•: ;;;; : r . t

\W:

I.-*- Ar nr» ^ arciHa:[-;;;• • ! : " • ; :

:::F1: I

'5«¿ Arena

;T:|-Í ; ; ¡ : : ; I

:i

:;li,.:|jii::;L¡-:¡:::, ;;:!:.: .::i::¡J:-: : i :;=J:-:-i::;;| !:T..:|;¿H

5.T Sello-IXICIACIOJÍ; .^OTZ-WHTIK

•:oacLUGic:;: s i T:IAB;JO^:

,.ij^^ii_a^.

: ; - : í : ! ; ::::|;.- j . : :: I :

iosIbjka. ^-il¿ . Í.I'Í:.:J.!:-JÍ!LL;.

: . M i . ; : . ' " • ' 1 • • ; • ; i > • • •

Page 85: MEDIDAS ALTERNATIVAS PROPUESTAS PARA … · RESUMEN EJECUTIVO vii 1. ANTECEDENTES DEL PROYECTO 1 2. ESTUDIO DE LA INFORMACIÓN 5 ... 2.1 Distribución Mensual de Lluvias en San Julián

ANÁLISIS

PERFORACIONES 1)2

P A R A '»9y/>

LUGAR &Q <££**"2>$ --gÜKJ JiJC/4 2. , r , , Ho

PROVINCIA ../P.Zñf.c..£<£..

POZO PERFORADO PCJi ..*?/¥/.$%.

PROMIÎJDÎAD TOTAL DEL POZO

HORIZONTE DE LA MUESTRA 1)2 .j....%<?. A . .. ¿Ç.<?. . . .MTS.

MUESTRA RECOLECTADA PCR

ANÁLISIS REALIZADA POR

F E C H A

T A M I Z

NO

6

8

12

i6

2 0

30

ko

50

70

100

MIL.PL.

132

93.7

66.1

46.9

33.1

23.4

16.5

l i . 7

C.3

5.9

131.

3.35

2.36

1.70

1.18

0.85

0.60

O.'i25

O.3OO

0.2ia

O.25O

T O T A L E S : .

PESO EN Grt/.KCS

RETENIDO

o.iSo

r 2$o

/J4o1?. ?¿°fy ¿60

30 IO0

ftí>2>0

ACUMULADO

l.0¿o

3-3/0

2/ 23O

?t- fio/# ?J40

/sé Mo

%.'iETENIDO

O.CP

0.//

O.¿3

4'S.O3

RET.ACU14.

ÔoZO

0.Ç6

2.2S

/J.éf

sv.<¿4¿2*1 C93.U

/oty.o/

-71-À o

Page 86: MEDIDAS ALTERNATIVAS PROPUESTAS PARA … · RESUMEN EJECUTIVO vii 1. ANTECEDENTES DEL PROYECTO 1 2. ESTUDIO DE LA INFORMACIÓN 5 ... 2.1 Distribución Mensual de Lluvias en San Julián

ANALIS/S GRANULOME TRICO

«nviodo po. -F«cho.

Dt'rcccion——

0(1 pozo d« JQJO é

Observaciones

8

no

90

80

70

60

< 50oo

30

to

Abtrturo d* lo rejilla recomendado—1~

Rejilla recomendado DtA -pug Long

-per

100

90

80

70

«0

S0

to

30

20

10 20 3 0 ' / « 40 SO CO V»« 70 «O 40 - V í C O HO 120 *« 130' ABERTURA DE U S MALLAS EN MILÉSIMAS DE PULGADA f

NOTAS [

-72-

Page 87: MEDIDAS ALTERNATIVAS PROPUESTAS PARA … · RESUMEN EJECUTIVO vii 1. ANTECEDENTES DEL PROYECTO 1 2. ESTUDIO DE LA INFORMACIÓN 5 ... 2.1 Distribución Mensual de Lluvias en San Julián

Moreno 130Ifiifono! 2-5569Sta^Cruzr-Bol:

: '(•

-.ww*?

im: : li:

H-:-

•m

c :

m•4)1

; T r i : : l ¡ .

rf

i:::

I I "

S

1

1ÏÎI-

Ï

"ORIENTE" DE PERFORACIÓN Y RIEGO ¡.: |.

.^LOCALIDAD

:>Kt)YÍHÇI

¿fe••m• i?rr

*8W«^

! :•'}.:<

Mi

r i ' i l !:•

i/.ï-irill.-.l

¡*Tá:i

l i l i ,

S-P

;f!íi¡¡;ii!

¡=IH

I!1

nn

'3.::¡

-T.;

i-.¡ ' ! • :

_1

- - SAN JULIÁN; 1• . « _ • • . • • . • • • m • , • _ , • • - t * . . «

¡«UFLO. DE CHAVE? I ; I . i ..

«ii - I - i I • i : - Í ! Í 4 | . .., .

_ j PHU£BA DE VERTICALIDAD!-U-jLU:

jj^i:;:

-_

^!

;yi

IH!

. O-

M:4

3C

-Tí3J

:¡;I3*Sí

hijãfU

- ; P :•!•n i .

Jía.l>P.

; • ' • ! •

¿:LJ¿_í|ÍEtfe tsàL». I esvlici.6;i reel..'en|.: k _ . i l » . - -J - . -J^ . : ' J

d j

-iP.'¡¡O.

jP'

• ' • fe.4-

ã r.r

i-5-;

!fcli

^ !

# ; - T -

: l:-ñ«£ ida;.

i1!:'

mm.

W.-:¡

te

4¿5[o-.::

,¡0;

TÎTÏÏ

m0 'r:

,-Íüii!fe

. i '. •

•a la;

#

:!IÜ=I

•i*nrr:

Vr...|J_;

iüJli-

;:;;i;:::

LJ.I...¡•¡y

; : - i ; : ¡

:';!':;

™.' | 1 . : .

.¡!;-L

—-t-rr

fliTTT"

ai.«f:

: ; í : : Ü : : :

m• { • •

: : r ; ;

,:i;

• : / l : : : ;

r:\-li

:rl'::

•r.i|.;-.

• ! ü : - . ¡

¡::ii::"i••Ti7:l | '" :.•:&

• n '«l..pp8oLan.

ao

limetroB,. calcula ;-

:3¿¿•a:air

rfr7

i• • : : : \ : : '

:ig:

::.-!.i:

: I;. 1

IÈM

-67-

-73-

Page 88: MEDIDAS ALTERNATIVAS PROPUESTAS PARA … · RESUMEN EJECUTIVO vii 1. ANTECEDENTES DEL PROYECTO 1 2. ESTUDIO DE LA INFORMACIÓN 5 ... 2.1 Distribución Mensual de Lluvias en San Julián

; PROSPECCIÓN. PEBFILAJE ELÉCTRICO. UM-EDIFICIO AS2ABE Ido. PISO

TELEFONO 1-UM

^ ^ • ^ I J R E G I S T R O DE PERFORACIÓN DE POZO DE AGUA ; NO.0 Q2$d£il.--::;B§|fe::/'|0 •'UbiearÍ¿'n""jv>;;';2;;':BI0 G3ANDE'='SAN' ..JOLI AN -'-'6 " V ? : ;* '[, ffiffi'"' '•':>:f •%-i!;'^';v ' - ) . ^ ^ f ^ ' f.X, /•.-|

jáíp'Nivel EitidcòlLll5.!!.áÍ?...J!.f.Iil:.Nivel Dinimico..:l^.oo.;-^|2-.QudaOl20:,000 LPH.- -ífJV Uw..:..;:.._2;¿;k-;.„...:: j;.¿l:^.... Bomba ; Í ^ : : ^ I L Í : j;^i¿i;:í¿i : Calidad lüll . ; . . ; :¿ i£¿i i

Metro»

;®íí9; V ;-'* • • v •;"'

> .'• " 'i r . ; i) ."

ifcf

Formación Geológica

»* . . «.«

Tierra vegetal

Arena arcillosa1 . v

Arena fina " ^ '

Grava fina arcillosa

Arcilla

Arena arcillosaw

ARENA MEDIA ^ACUIFERO CAPTADO ( 1 )

Arena' a r c i l l o s a

A"?EU MEDIA » "-ï^--*-ACUIF2RO CAPTADO (

PerforaciónDiámetro

95 «oo

Tuberíay Filtro

* 1

:•• fc.

Pozo Piloto

. "»=•

Page 89: MEDIDAS ALTERNATIVAS PROPUESTAS PARA … · RESUMEN EJECUTIVO vii 1. ANTECEDENTES DEL PROYECTO 1 2. ESTUDIO DE LA INFORMACIÓN 5 ... 2.1 Distribución Mensual de Lluvias en San Julián

TUZA T ATOEO SB POZOS PKOFUNDOS.

W"W&:'Í REGISTRO DE PERFORACIÓN DE POZOLE AGuX';''No!; l';j?|^ft^

tí' lTKí^riAn "'-.; HIO GRANDE - SAN JULIÁN 2 ' ' " " • í'.-.-' ^Kl¡VV -!:•?•-£*;:.-¡;-"í^/^H' • .<H^U.ie^ -,;. ;..

.Nivel Din4mico_^3.6...ftft^±¿í¿9>ud«I.^:25^.(».0^

i ."•' '••-•::>r."'?:''-1 •,1;.*"1 Bomba '•"' '••'••'•"•''- ••'• .•.•...-; 1;_:'_'.J_ ; Calidad ..___:_úIi.!.-.!.._.. ._._lL:¿Í:'_:_Í.,'.' ',', •

. . ; : • : • Formación Geológica

Are/illa

PerforaciónOlâmetro

':• i

lOO.oo

Tuberíay Filtro

vo: :

¿Ü

• - ; • , * ' » Ï

1 97.92

P o i o Piloto

l-:"

• • • • • ! • < . •

i > -

ir?.re

*i'

A - 6 9 -

I

Page 90: MEDIDAS ALTERNATIVAS PROPUESTAS PARA … · RESUMEN EJECUTIVO vii 1. ANTECEDENTES DEL PROYECTO 1 2. ESTUDIO DE LA INFORMACIÓN 5 ... 2.1 Distribución Mensual de Lluvias en San Julián

.Í^dudad; H •: ïK'^v-;

r ena" f i na •'ÍSfr: rv^f l-fe;

i l l íArena a r c i l l o s a "••''•ïi:,làiï

ACÜ1FEHO CAPTADO ••,{, i

A8ÈNA "M'ÉDI A V?íMwï^iC:

AAG01FERC CAPTADO {' 2 :

Page 91: MEDIDAS ALTERNATIVAS PROPUESTAS PARA … · RESUMEN EJECUTIVO vii 1. ANTECEDENTES DEL PROYECTO 1 2. ESTUDIO DE LA INFORMACIÓN 5 ... 2.1 Distribución Mensual de Lluvias en San Julián

WÊ-

ARENA MEDIA .>ACUIFERO-CAPTADO

fZ;m<-V:£m^* '

»•==- — ^ .•-•?iSSiJO «>i». .Otto..Xefia..X:!: ::'"'"-.'•ï^V*.-.-;-;... •••;. ? ^ ' ; v :»-N?W

Page 92: MEDIDAS ALTERNATIVAS PROPUESTAS PARA … · RESUMEN EJECUTIVO vii 1. ANTECEDENTES DEL PROYECTO 1 2. ESTUDIO DE LA INFORMACIÓN 5 ... 2.1 Distribución Mensual de Lluvias en San Julián

Tierra vegetal .;r.v T;•i ; - • :':. - • •; V ... • * -'\- •>'••'•

Grava fino arcillosa

Grava fina" arcillosa '

Arena arcillosa ' >î"v?••?''

Page 93: MEDIDAS ALTERNATIVAS PROPUESTAS PARA … · RESUMEN EJECUTIVO vii 1. ANTECEDENTES DEL PROYECTO 1 2. ESTUDIO DE LA INFORMACIÓN 5 ... 2.1 Distribución Mensual de Lluvias en San Julián

APÉNDICE G

Calidad de Agua de los Pozos

-79-

Page 94: MEDIDAS ALTERNATIVAS PROPUESTAS PARA … · RESUMEN EJECUTIVO vii 1. ANTECEDENTES DEL PROYECTO 1 2. ESTUDIO DE LA INFORMACIÓN 5 ... 2.1 Distribución Mensual de Lluvias en San Julián
Page 95: MEDIDAS ALTERNATIVAS PROPUESTAS PARA … · RESUMEN EJECUTIVO vii 1. ANTECEDENTES DEL PROYECTO 1 2. ESTUDIO DE LA INFORMACIÓN 5 ... 2.1 Distribución Mensual de Lluvias en San Julián

COMITE DE OBRAS PUBLICAS DE SANTA CRUZLABORATORIO DELA PLANTA DE BOMBEO Y CLORACJOX

Santo Cruz ét i* SierraBolívia Inf. NO. K7/79

DATOS DE LA MUESTRA

-,

v

Prooedencii.

Clase dr ícente

Fecha j hora de la ÍOIDB

Temperatura de! agua

J orna o a por

Fecha del análisis

San Julián

Poco Kuclee 14j.06-70

25»CDanie l Rnkiaon

2-0G-7D »

ANÁLISIS FÍSICO O11M1CO DESAGUA «s/1 ó ppm.

pHColor

Turbiedad JTU

Anhídrido Carbónico

Cloruros

Cobre

Hierro total

Manganeso

(CO2)

(Cl)

(Cu)

(Fe)

(Mu)

Fluoruro (Fj

Alcalinidad total, como

Dureza de calcio, romo

Magnesio

Calcio

Dureza total, como

Sulfatos

Fosfatos

. Nitratos

Nitritos

Sulfuro de Hidrógeno

(CO3C)

(CC03)

<Mg)

(C.)

(CCO3)

(SO4)

(PO4)

(N03)

(N02)

(H2SJ

Sólidos totales disueltos

Índice de Langelier

Conductancia especifica

7 . 50 . 0

O.O14.0

10.0

P.O

O.O

0 . 0- - -

220.0

eo.o52.0

32.0

132.0

200.0

O.O. . .

. . .0 . 0

8 00 . O-0.2

31.0

-

correeiraMicromhos /CM

-

EXAMENFiltro de Membrana Colonias coli por 100

Índice Coüforme NMP'100 ce

BACTERIOLÓGICOmi

0 0

D E AGUA

-81-

Page 96: MEDIDAS ALTERNATIVAS PROPUESTAS PARA … · RESUMEN EJECUTIVO vii 1. ANTECEDENTES DEL PROYECTO 1 2. ESTUDIO DE LA INFORMACIÓN 5 ... 2.1 Distribución Mensual de Lluvias en San Julián

DÉ ÜSKAS PUBLICAS Oh SÀKTA CRUZLABORATORIO DE LA PLANTA DE BOMBEO V CLORACJON

S»nu Crut ¿t U Stmrr»Bolivit Inf. No.

DATOS DE I. A MUESTRA

Procedencia 1

Qast de fuente

Fecha 7 nora de la toma

Temperatura del apta

Tomada por

fían J u l l u n * •TOBO Suelee 17

1-06-79

20» C - -1

franicl Pofcison -• '

AN AMSIS I FÍSICO QUÍMICO D E AGUA mgH x> ppm. .:

PH :

Color

Turbiedad JTU

Anhídrido Carbónico

Cloruros

Cobre

Hierro total

Manganeso

Fluoruro

Alcalinidad total, como

Durexa dr caldo, como

Magnesio

Caldo

Durexa total, como

Sulfato*

Fosfatos

Nitratos

Nitritos

Sulfuro de Hidrógeno

(CO2)

(CI)

(Cu)

(Fe)

(Mn)

(F)

(CO3Ca)

(CaCO3)

(Mg)

(Ca)

(CaC03)

(SO4)

ÍPO4)

(N03)

(N02)

(H2S)

Sólidos totales disueltos

índice de Langelier

Conductancia específica

7,5 «0 . 00 . 0

15.015.5

0 . 0

O . S

0 . 0

232. O144.0

CB.O

57. E

232.0

500.0

0 . 2

- - -0 . 0

1.300.00 . 0

<5.0ë

Microznhos /CM

EXAMEN BACTERIOLÓGICO DE AGUA

Filtro de Membrana Colonias coli por 100 mi

índice Coliforme NMP'100 ce 0 •$

— - s — • * • • ? • . • • • — - — • • • - • — — —

82-

Page 97: MEDIDAS ALTERNATIVAS PROPUESTAS PARA … · RESUMEN EJECUTIVO vii 1. ANTECEDENTES DEL PROYECTO 1 2. ESTUDIO DE LA INFORMACIÓN 5 ... 2.1 Distribución Mensual de Lluvias en San Julián

Üll

LABORATORIO DE LA PLANTA DE BOAIBKO Y CLORACIOZV"

S»nu Cru 6Sour

Sierra ïnf. No. 149/7P

• •

Procedencia

Cíate de fuente

Fecha v hora de la toma

Temperatura del agua

Tomad* por

Fecha de! análisis

DATOS DE LA Ml'ESTRA

San Julián

roto IQCIM

]-oe-7e£0»C

IB

Pan ia l Rofcison

A N Á L I S I S F Í S I C O Q U Í M I C O D E A G E A mc'1 6 ppm.

pHColor .

Turbiedad )TÜ

Anhídrido Carbónico

Cloruros

CobreHierro total

ManganesoFluoruro

Alcalinidad total, como

Dureza de calcio, como

Mapnetio

Calcio

Durera total, como

Sulfato*

Fosfatos

NitratosNitritos

Sulfuro de Hidrógeno

Sólidos totales disueltos

índice de Laneelier

(002)

(CI)

(Cu)

(Fe)

(Mo)

(F)(CO3Ca)

(CaC03)

(Mg)

(Ca)

(CaCO3)

(SO4)

(PO4)(N03)

(NO2)

(H2S)

Conductancia especifica

_ 1

7 . C

--. o.o0 . 0

17.5

12.0

O.O0.4S

n.n. . .vnTn124.0

ron49.C

lî»6.0

lftO.O

. . .

^ ^

0 . 0

.025.0•0.1

87.0

-

inerucianteMicronrios / CM

i

'l

• - • . .

\

E X A M E N B A C T E R I O L Ó G I C O D E A G C A

Filtro de Membrana Colonias coli por 100 mi

índice CoKforme NMP'IOO ce. 0 . 0

-83-

Page 98: MEDIDAS ALTERNATIVAS PROPUESTAS PARA … · RESUMEN EJECUTIVO vii 1. ANTECEDENTES DEL PROYECTO 1 2. ESTUDIO DE LA INFORMACIÓN 5 ... 2.1 Distribución Mensual de Lluvias en San Julián

«L íüv*LiüH--> uL

• • • * * * :

I,\BOR4TORIO DELAPLJÜS'TA DEBOMBEOT CLORACJOX

Santa Gro é> k Sierra Inf. No.

Procedencia

Clase de fuente

Fecha y hora de k toma

Temperatura òé apta

Tomada por

Fecha de! anáfíás

DATOS

Saa Julián

Poto nocle*3O-5-7Í

DE LA MUESTRA • ;

l t

Daniel RoWiBon

J1-5-7Í • - '

-.-' •-: r-*!WfcLlSIS P1S1CO Q U Í M I C O D E A G U A mgtl ó ppm.

pH •£-. -

Color - -

TnrBiedad JTÜ ~

Anhídrido Piiiwáia

Cloruros

Cobre

Hierro ¿©tal

Manganeso

Fluoruro

(002)(CI)(Cu)

(Fe)

(Mn)

tF)Alcalinidad totsicamo {00300

Dureza de calcm como

Macnesio

Calcio

Dureza total, tmm

Sulfato*

Fosfatos '

Nitratos

Nitritos

Sulfuro de Hid^reno

(CaCO3;

(Mg)

( O(CC03)(S04)(PO4)ÍN05)(NO2)

(H2S)

Sólidos totales iascltos

índice de I TPJlTi i

Conductancia essed&ca

i

•* V * ' -

• •

_ .Lu:- :. • •:.. :

1.

7.1 'o.o-0 . 0

15.0SI. S

0 . 0

0 . 1

o.s

tio.o*ot.o114.0ltt.O

oo.o•oo.o

O.T

— — — »- - -

0 . 0

.•oo.o•0.44t.O

. . . • — : _

liait» 400•

-t

- #

^ -

Micromhos / CM

- • : • • • • - . " - - - - ' ' • - .

. . . ' • ; . ' • • - • • • • • • . • • •

•'•:'•£*'•- .

• . s - , s •.

' ' • • • - '

• - ; • •

• * • * • ' . . ' - • ' • •

• - - " • - - ' • . , • • '

.-.•"" tZI. t " •

• \

*

. . . . .

• • • • • : . , . • • » • . • • •

. . * : ' * ' " * •

- , . . _ : .

" •

(

" , .

h

EXAMEN BACTERIOLÓGICO DE AGUA"Filtro de Memfrnma Colonias coli por 100 mi

índice Coliforae NMP'100 ft ft

.;;.,-. ±.~¿L>>

Page 99: MEDIDAS ALTERNATIVAS PROPUESTAS PARA … · RESUMEN EJECUTIVO vii 1. ANTECEDENTES DEL PROYECTO 1 2. ESTUDIO DE LA INFORMACIÓN 5 ... 2.1 Distribución Mensual de Lluvias en San Julián

/COMITE DÊ Û3RAS PUBLICAS Ut ¿A.iíA C K U Í• '.'V •-'-

LABORATORIO DE LA PLANTA DE BOJIBEO Y CLORACIÓN

StnU Crut «Je U SauraBolm» Inf. No.

• DATOS DE LA MUESTRA -Procedencia :"-"• -'. i San J a l i auOase.de fuente ' "f-"

Fecha T nora de la toma

Temperatura del agua '

Tomada por . . . .

Fedia del análisis *=i

Poso núcleo SO30-G-7Í

1S»CDaniel Bol laos30-5-7B -

A N Á L I S I S F Í S I C O Q U Í M I C O D E A G U A mgli 6 ppm.

p H ~ : -----Colór.-c-

TnrBiedad JTUn" .. ; .Anhídrido Carbónico '-'

Cloruros

(002) . .(CI)

Cobre <Cu)

Hierro total

Manganeso

Fluoruro

(Fe)(Mn)<F)

Alcalinidad total, como (CO3Ca)

Dureza de calcio, como

Magnesio

CalcioDurexa total, como

Sulfato»

Fosfatos

Nitratos

Nitritos

Sulfuro de Hidrógeno

(CaCO3)(Mg)( O(CaOO3)(S04)(PO4)(N03)(N021(H2S)

Sólidos totales disoeltos

Índice de LangelierConductancia específica

7 . 7110.D00.0ts.o7. S0 . 8O.tl . S

— - •£4t.O

£2.0££.0

t . t44.070.0

1 .1- - -« v «

0 . 0SlO.t)-0.8£4.0

a

liait» SO -liait» £5:

*

Halte 0.8

- •

• • " ' " ' - j

eorroaira Í -Micrombos/CM

EXAMEN BACTERIOLÓGICO DE AGUA .*•; J

Filtro de Membrana Colonias coli por 100 mi

índice Coliforme KMP'100 ce

.

0

r\• • . - . . . . . .

À . . ..

-85-

Page 100: MEDIDAS ALTERNATIVAS PROPUESTAS PARA … · RESUMEN EJECUTIVO vii 1. ANTECEDENTES DEL PROYECTO 1 2. ESTUDIO DE LA INFORMACIÓN 5 ... 2.1 Distribución Mensual de Lluvias en San Julián

tÜI.'JlC Ut ÜÜKAS i Üt bAAÍk tiíí

L\BORATORIO DELA PLANTA DE BOMBEO V CLORAC1OX

5>nU Crut A k Sí«mBote

Inf. No.

• • • . , • . : ; : , ' • . • . - •

Procedencia

Q u e de fuente

Fecha v bora de k toma

Temperatura dê apua

Tomada por

Fecha del <enâbaa

PATOS DE LA MUESTRA - ;r : >r j .Sao Julián :POBO núcleo Bl -30-5-7»lftftCpgf>f Q\ RrV S 6oO •30-5-7t ^

.;••;.,-.' ANAXISIS P1SICO OUIMICXXDE A6DAmgfl 4 ppm- =.

p H . • • > • - -

Col¿r T -"

TurViedad )TU

Anhídrido CarbóaÍBO

Ooruros

(C02)(CI)

Cobre (Co)

Hierro total

Manganeso

Flooruro

Alcalinidad total como

Dureza de calda, como

Magnesio

Calcio

Dureza total, coa»

Sulfato* >

Fosfatos

Nitratos

Nitritos

Sulfuro de Hidngeno

(Fe)(Mo)(F)(CO3Ca)

(CC03)(Mg)(Ca)(C.C03)(SO4)(PO4)(N03)(N02)(H2S)

Sólidos totales ¿aneltos

índice de LangtSer

Conductancia «aerifica

• • , .

- 7 í 5 ~ A -

C.O :0.0 ^

•Jt.Oit.BO.O0 . 0

o.c

254.015E.0»I.Oan.»

250.04S0.0

0 . 2

» v •

0 . 0

1.7C5.00 . 0

50.0

• • ' - . —

liait» 400

Micromhos /CM

. . . .

• •

- •

- : •

'i,

y

\í. i

EXAMEN BACTERIOLÓGICO DE AGUA ,1:Filtro de Membraaa Colonias coli por 100 mi

índice Coliforme NMP'100 ce

-86J

Page 101: MEDIDAS ALTERNATIVAS PROPUESTAS PARA … · RESUMEN EJECUTIVO vii 1. ANTECEDENTES DEL PROYECTO 1 2. ESTUDIO DE LA INFORMACIÓN 5 ... 2.1 Distribución Mensual de Lluvias en San Julián

CÜ.íí l t DE UÔRAS PUbLICAS DE SAHTA CRUZ

LABORATORIO DELA PLA_NTA DE BOMBEO Y CLORA CI ON

S»nU Crax oV k Sierra Jnf. No. i4i/7>

Prorcdenda

Clase de fuente

Ff che v hora de la toma

Teiür>e'*tura del agua

Tomada por

Fecha del análisis ,. . . . ,

D A T O S

San JuliasDE LA MUESTRA

Toso nucí*© 22

•t-5-7025tC

Haniel Rokison2*-5-7»

A N Á L I S I S F Í S I C O OLUM1CO X>K A G U A mgfl pò ppm.

pH -

Color

Turbiedad JTU: .

Anhídrido Carbónico

Cloraros - '-'

Cobre

Hierro total

Manganeso

Fluoruro

Alcalinidad total, como

Dureza de calcio, como

Magnesio

CalcioDurera total, como

Solfa tos

Fosfatos

Nitratos

NitritosSulfuro de Hidrógeno

Sólidos totales disueltos

Índice de Langelier

Conductancia específica

(CO2)(CI)<Ca)

(Fe)

(Mn)

(F)(CO3Ca)

(CaCO3)

(Mg)

( O(CaC03)

(SO4)

(PO4)

ÍN03)

(N02)(H2S)

7.7 "0 . 0

o.cIB. S

10. SO . l

O . l

0 . 0

- - -324.0

44.C36.0

17. C

fO.O

190.0

o.z- • -.- - —

0 . 0

7»0.0 y0 . 0

32.0

4

Micrombos /CM

- - • • • •

-

'i

1

• ^

• VÀ' •

• - • •

I i

-I

EXAMEN BACTERIOLÓGICO DE AGEA

Filtro df Membrana Colonias coli por 100 mi

índice CoHforme NMP-'lOO ce

• • • . • : - - ;- . - - " • ' - " " • - • - •

-87-

Page 102: MEDIDAS ALTERNATIVAS PROPUESTAS PARA … · RESUMEN EJECUTIVO vii 1. ANTECEDENTES DEL PROYECTO 1 2. ESTUDIO DE LA INFORMACIÓN 5 ... 2.1 Distribución Mensual de Lluvias en San Julián

( CÜM1V£ OE ügRAS PUBLICAS ÛE SÃNtA €

LABORATORIO DELA PLANTA DE BOMBEO Y CLOR ACIÓN

SanU Cnu Üt U Sierra".Bolívia -

Inf. No. i3>/7»

DATOS DE LA MUESTRA. •'=*. o1-:

ProcedenciaClase -de fuenteFecha ? hora de la tomaTemperatura del aguaTomada porFecha del análisis

Sao ¿olían

POBO ooeleo 24 -oí.»! :

23tC 'Üfiniel ftoVisoo2»-5-7t

ANÁLISIS FÍSICO QUÍMICO 3DE AGDA mg/1 J6 ppnu:- ,<

pH = =ColorTurbiedad }TV

Anhídrido Cafbómco ^ f

Ooruros

Cobre •

Hierro total

Manganeso

FluoruroAlcalinidad total, como

Durexa de calcio, como

Magnesio -v

Calcio "

Dureza total, como

Sulfatos

Fosfatos

Nitratos

Nitritos

Sulfuro de Hidrógeno

Sólidos totales disueltos

(002)(Cl)(Cu)(Fe)(Mn)ÍF)(C03C*)(CaC03)(Mg)

(C.)(CaCO3)(S04)(PO4)(N03)

(N02)(H2S)

Índice de Langelier

Conductancia específica

7.5 ,-0.0 ~-0 . 0

17.O *22.0

0 . 0O.S0 . 0

~ .24C.0

£snrn1»0.0104.04 50.O140.0

0 . 5.

. . .0 . 0

s.seo.o

«5.O

= " • - = " . • • - • -

- • - — -

. . . . .

m " • . - • ' . - ,

• - . . . . . . : •

Halte 300

» - •

• " ' ! • . : ¿

- " . . . '

l iai te 1.500 ¿- í

Micromhos/CM -•;''.<•

- . . . - . • • . • - . .

WÎ--

, - ; • >

i'I"

í ••'•?.

• ' _ , ; ' •

•?

í • .

v 3 .••;

- " • - ' • >

V •••!

m.-y-'

• ; .

EXAMEN BACTERIOLÓGICO DE AGCAFiltro de Membrana Colonias col) por 100 miíndice Coliforme KMP'JOO ce. 0 , 0

_ /

-88-

Page 103: MEDIDAS ALTERNATIVAS PROPUESTAS PARA … · RESUMEN EJECUTIVO vii 1. ANTECEDENTES DEL PROYECTO 1 2. ESTUDIO DE LA INFORMACIÓN 5 ... 2.1 Distribución Mensual de Lluvias en San Julián

COMIÍÊ Ot tíBRÂS PUSUCAS ÜL ¿AttfA

LABORATORIO DE JLA PLANTA DE BOMBEO Y CLORACÎON

SanU Crut ét 1* SierraSolivia

Inf. No.. • • » ' < •

Procedencia: '

Ciase de fuente • ••

Fecha v hora de la ton»

Temperatura del apta

Tomada por

Fecha del análisis

PATOS DE LA Ml ESTRA • -San Jul ián - -i. '"':Tomo Ifocleo 2f - .- — .: .

25»C• r e IOIOO

2S-6-7Í!y ? - ¿ ANÁLISIS FÍSICO OL'l M ICO T>E A G Ò A mg/1 i ppm.-r_

pH? iColon- r

Turbiedad J T U '

AnÜidrido Carbónico

Cloruros

Cobre

Hierro total

Manganeso

Fluoruro

Alcalinidad total, como

Dureza de calcio, como

(002)(CI)(Cu)tFe)(Mn)ÍF)

(CO3C)(CaCO3)

Magnesio - (Mg)

C a l c i o . • • > • • ? - '

Dureza total, como

Sulfatos

Fosfatos

Nitratos

Nitritos

Sulfuro de Hidrógeno

Sólidos toóles disueltos

( O(CCO3)(SO4)<P04)(N03)(N02)(H2S)

índice de Langelier

Conductancia específica

T-B

13.00 . 1

• 0.5O.S

- - _ _

174.0tift.nCt.f

tM.O550.0

O.S

• » •0 . 0

1.520.0•0.2

40.0

-

. .

• •-

Halte 400

l iatte 1.SO0

Micromho</CM

._-*• - • i

EXAMENFiltro de Membrana Colonias coli por 100

índice Coüforme NMP'100 c e

B A C T E R I O L Ó G I C O

mi

...- ' • • • & ~ ' . ' • • . - , .

/

D E

- í

AGEA

-89-

Page 104: MEDIDAS ALTERNATIVAS PROPUESTAS PARA … · RESUMEN EJECUTIVO vii 1. ANTECEDENTES DEL PROYECTO 1 2. ESTUDIO DE LA INFORMACIÓN 5 ... 2.1 Distribución Mensual de Lluvias en San Julián

út PUBLICAS ut SÃIUA CHÜ¿

LABORATORIO D E L A PJLA.NTA D E BOMBEO Y CLORAG1OJC

S»nl» Cnu it U Siar»Boliv» .

Inf. No.

| ^ A T O S DE LA MUESTRA --u - ; : ^Procedencia • :• jSaB J u l i » B -,v. ?>

Dase de fuente

Fecha y hora de Ia tomaTemperatura de! agua

Tomada por .

Fecha dei análisis

POBO f u d e ó 2755-5-76 Br». 10:30

25tCDaniel ROVÍBOB !

55-S-7«j ANÁLISIS FÍSICO Ol lMICO 1>E AGUA mg/1 ¿ ppm.

pH-u -•• - : - «

Color..:

Turbiedad JTU. . ^ i

Anhidrido Carbónico (COÍ)

Doraros (CI)

Cobre (Cu)

Hierro total (Fe)

Manganeso (Mo)

Fluoruro .." .. - (F)

Alcalinidad total, como (C03Ca)

Dureza de calcio, como (CaCOS)

'Magnesio (Mg)

Calcio (Ca)

Dureza total, como (CaCO3)

Snlfatos (SO4)

Fosfatos (PO4)

Nitratos (NO5)

Nitrito* (NO2)

Sulfuro de Hidrógeno (H2S)

Sólidos totales disueltos

índice de Langelier

Conductancia específica

• • . . . ' • • - •

_: 7,7- r0.0 rO.O c

12.O14.0

0 . 0

O.S0 . 2

E14.050.044.030.0

•4.0fiOO.O

O.S

_ _ _

o.o9O0.O

0 . 0

37.0

• > ^ ; ) . • • - "

. - • • ' . . . • . • . .

• - • • • v •

: • ; . - • • . • _ - ' ^ - • . ,

• y

-

Micromhos / CM

' • • : • ' • - • -

• • • • • • • . • ' k i v ' r ,

ií.¿••....

EXAMEN BACTERIOLÓGICO DE AGUA

Filtro de Membrana Colonias coli por 100 mi

índice Coliforme KMP'100 c c O.O

Page 105: MEDIDAS ALTERNATIVAS PROPUESTAS PARA … · RESUMEN EJECUTIVO vii 1. ANTECEDENTES DEL PROYECTO 1 2. ESTUDIO DE LA INFORMACIÓN 5 ... 2.1 Distribución Mensual de Lluvias en San Julián

CüMiíE üí OBRAS PUSUCAS DÊ SANTA CRUZ

LABORATORIO DE LA PLANTA DE BOMBEO Y CLORACIOX

SarU Ora» 4c -h SierraBolirj» ",., -•-•riv:v--

Inf. No.

: Procedencia

: Clace de fuente- Fecha v lora de la loma

• Temperatura 3el agna

Tomad» por *1 Fecha del anáfisis .

¡ * - * $ # - • • • AKA1.IS1

pH - : :'-Z;-z*.

• Color'. ' • ':'(?*?- •

Turbiedad ]TU

Anhídrido Carbónico

Cloruros " -

CoW* '

Hierro total ""

Manganeso

I>ATOSX>E LA JUL'KSTRA ¿ -

S.n Jnll.aT o s . » R u c i e » 3 0 . — - -••-••-.

25-5-70 -y' Brc. «;00Í 5 » C •••.,•- • : . -

Daniel fio*!son2 5 - 5 - 7 0 • • „ - . . . - «

S J^ISICOTOUIMIOO. 1>E AGUA mgüié ppm. - *

(002)(CI)(Cu)(Fe)(Mo)

Fluoruro " ""• • • • (F)

Alcalinidad total, como

Duresa de calcio, oomo

Magnesio

CaldoDureza tota], como

Sulfato*

Fosfatos

Nitratos

Nitritos 'Sulfuro de 'Hidrógeno

Sólidos totales disneltos

(CO3C)(CCO3)(Mg)(Ca)(CaCO3)(S04)(P04)(N03)(N02)(H2S)

índice de Langelier

Conductancia especifica

. .-

0 . 00 . 0

14.0K.S

O . l0 . 0

0 . 1. - - -354.0«4.03t.O17. «

to.o150.0

O.5

— — —

O . O«25.0

0 . 0

32.0

• _ • - _

- H - - - • • • '

/ • •

; # • • .

••^f7- • •

• • - • • - 3 f • •• •

• M ' . . : • ••••

Micromhos / CM vt " " •

• " - •.

EXAMEN* BACTERlOLOfílCO DE AGUA• / /

Filtro de Membrana Colonias coli por 100 m]índice Coliforme NMP'100 ce

' . . . - : . ' : . . . ' - r ' - • . ' • - - • • - . . ' . . . . • - . . -

-91 -

Page 106: MEDIDAS ALTERNATIVAS PROPUESTAS PARA … · RESUMEN EJECUTIVO vii 1. ANTECEDENTES DEL PROYECTO 1 2. ESTUDIO DE LA INFORMACIÓN 5 ... 2.1 Distribución Mensual de Lluvias en San Julián

f • • • ,

I 1

COMITE DE OBRAS : PUBLICAS ÜE bÁrtlu Çfti' - . - , '• T-

LABORATORIO DE LA PLANTA DE BOMBEO Y CLORACION %

Sari* Cru: de i* Sorrafiulirk

Jnf. No. 140/7Í• - > •

DATOS DE LA MIESTRA

EXAMEN BACTERIOLÓGICO DE AGUA

. * $ $ • • ; • :

1

i. .

Prorròencia

Cíase de fuente :Fecha v hora de la toma

Temperatura del agoa- T o m a d a p o r . ; • * • • • •

pH '_•:

Color

Sao Julias

POEO c u e l e » 2 2 "' ' • "' ~- - • • •2 5 - S - 7 Í • • - . • • * . • - - - . - - ' • • .

Í I » C - • " " • ' • ' ' ; : ' " ' • • • • ' • • • ' ' • ' '' •

D a n i e l H O I S B O B . ~: - . .

-

- Wbiedad 1TÜ~"

Anhídrido Carbónico

Cloraros

Cobre

Hierro total

Manganeso

FluoruroAlcalinidad total, como

Dureza de caldo, como

Magnesio ; ' . .

CalcioDorera total, como

Sulfates

fosfatos

NitratosNitrito* : v - v

Sulfuro de Hidrógeno

Sólidos totales disueltos /

(002)tCI)(Co)(Fe)(Mn)(F)(CO3Ca)(CaCX33)<Mg)(Ca)(CaC03)(SO4)(PO4)(NO3)(NO2)(H2S)

índice de "Langelier

Conductancia específica

• V

7.T . -

i- O.C '

10 ï

o.t

. . . -402.0

1ES.C1*4.0

tt.C»t.o•50.0

O . l

- . • —

O.C1.410.0

•0 .5

43.O

— ; • - . « : . " • - . • . . .

. ; . - * • ? : . " - . •

•» • . • - * • - . .

• • • • • • • . . . - • • - _ . .. •'• í i * f " : .

• • ' . • - . : • * • . • *

• • • . . . . . _ _

Malte 400

Malte 300

Malte 400

. • . . • • • - . ' . ' • • '

Incmstant* !:"Micromhos /CM • ". ':

- . , ' • - •

Filtro de Membrana Colonias coli por 100 mi

índice Conforme KMP'100 c e

. . : ; ? : - • • > , •••-. i , • • - . . . : - : . . ,

• J » - •k tí

-92-

Page 107: MEDIDAS ALTERNATIVAS PROPUESTAS PARA … · RESUMEN EJECUTIVO vii 1. ANTECEDENTES DEL PROYECTO 1 2. ESTUDIO DE LA INFORMACIÓN 5 ... 2.1 Distribución Mensual de Lluvias en San Julián

i1

i

1

ÜüMilfc Üfc

LABORATORIO

SatsU Crux de !• Swrr«fioliri*

ProcedenciaCiase de fuenteFecha T hora de la tomaTemperatura del agoaTomada porFecha de! análisis

PUSUCAS Ut òA.tIA (JM(J¿-

DE LA PLANTA DJ

DATOS DE LA MUÍ

E BOMBEO Y CLORACIÓN

Inf. No. 1 9 S / 7»

RSTRA

San Julián

POKO nuelift SB "

£1-5-7» firs. lOrOO ' ."•• *25»C • :<: ,-

Daniel Hobi«en ---•• ' . ' .2 2 - 5 - 7 t

ANÁLISIS FÍSICO QUÍMICO DE AGUA **g'l ¿ ppm-- ¿

pH- ^Color :Turbiedad )TUAnhídrido Carbónico'ClonarosCobreHierro totalManganesoFluoruroAlcalinidad total, comoDureza de calcio, comoMagnesioCalcioDureza total, comoSnlfatosFosfatosNitratosNitritosSulfuro de Hidrógeno

Sólidos totales disueltc^s

(CO2)

(CI)(Cu)(Fe)(Mn)(fi(CO3Ca)(CC03)(Mg)( O(CCO3)(SO4)(PO4)(N03)(N02)(H2S)

índice de Langelier

Conductancia específica

7 . 7O.O

O.O17.01B.6

0 . 0

0 . 00 . 0

• — —

•Mt> 0176.0136.O

70.4312.0750.0

O.S.. _ —

0 . 0

•o.s4C.S

- - - - - - ; • _ . . .

* . " • '

t *

-

l i a l t c 3OOHalte 4O0

limif 1 «rtftincrustante

Micromhos / CM

-

EXAMEN' BACTERIOLÓGICO DE AGUAFiltro de Membrana Colonias roliIndice Conforme NMP'JOO ce.

• - •

por 100 mi

6 1

• •

. 0

... •

lerenente

... 1-J- —i—

. — ._

contanínada

-93-

Page 108: MEDIDAS ALTERNATIVAS PROPUESTAS PARA … · RESUMEN EJECUTIVO vii 1. ANTECEDENTES DEL PROYECTO 1 2. ESTUDIO DE LA INFORMACIÓN 5 ... 2.1 Distribución Mensual de Lluvias en San Julián
Page 109: MEDIDAS ALTERNATIVAS PROPUESTAS PARA … · RESUMEN EJECUTIVO vii 1. ANTECEDENTES DEL PROYECTO 1 2. ESTUDIO DE LA INFORMACIÓN 5 ... 2.1 Distribución Mensual de Lluvias en San Julián

APÉNDICE H

Pluv iomet r í a y Viento

-95-

Page 110: MEDIDAS ALTERNATIVAS PROPUESTAS PARA … · RESUMEN EJECUTIVO vii 1. ANTECEDENTES DEL PROYECTO 1 2. ESTUDIO DE LA INFORMACIÓN 5 ... 2.1 Distribución Mensual de Lluvias en San Julián
Page 111: MEDIDAS ALTERNATIVAS PROPUESTAS PARA … · RESUMEN EJECUTIVO vii 1. ANTECEDENTES DEL PROYECTO 1 2. ESTUDIO DE LA INFORMACIÓN 5 ... 2.1 Distribución Mensual de Lluvias en San Julián

PROYECTO DE DESARROLLO AGROPECUARIO

BOL/83/003

DOCUMENTO DE CAMPO No. 1

:"t-ALCULO DE ISOYETAS POR MEDIO DE UNA FUNCIÓN EN EL ÁREA

INTEGRADA DE SANTA CRUZ"

Santa Cruz, Bol ivia1983

-97-

Page 112: MEDIDAS ALTERNATIVAS PROPUESTAS PARA … · RESUMEN EJECUTIVO vii 1. ANTECEDENTES DEL PROYECTO 1 2. ESTUDIO DE LA INFORMACIÓN 5 ... 2.1 Distribución Mensual de Lluvias en San Julián

Calculo de Isoyetas por medio de una fundón

en el área integrada de Santa Cruz

M. Encinas y

J.L. Castro.

Introducción

Es un hecho bien conocido que existen dos gradientes de precipitación en

el área integrada de Santa Cruz. La precipitación disminuye de Norte a

Sur y de Oeste a Este a partir de la cordillera.

En este trabajo se ha intentado expresar estas gradientes en forma mate-

mática, de manera de poder calcular isoyetas a partir de una función.

Materiales y Métodos

Se utilizó la información sobre precipitación contenida en el Compendio

de Datos Meteorológicos del Dpto. de Santa Cruz. (1).

Para el ajuste de la función se utilizo los datos de las estaciones que

tienen datos en forma más continuada y por períodos más largos y que es-

tán distribuídos en el área.

Á r e a

San Juan de Yapacanf

Cnel. Armando Gómez

Gral. Saavedra (CIMCA)

El Trompillo

San Javier

La Bélgica

Precipitación

18 48. 1

636.3

1196.4

1169.6

1010.0

1279.0

Se ajustaron distintas funciones lineales y exponenciales, considerando

latitud, longitud, y distancia a la cordillera.

-98- ./

Page 113: MEDIDAS ALTERNATIVAS PROPUESTAS PARA … · RESUMEN EJECUTIVO vii 1. ANTECEDENTES DEL PROYECTO 1 2. ESTUDIO DE LA INFORMACIÓN 5 ... 2.1 Distribución Mensual de Lluvias en San Julián

Resultados

La función que dio mejor ajuste fué la función l inea l :

Z = 3366.10 - 15,81 x - 5. 01 y 0.98

Donde:

Z =X =

¥ =

Precipitación anual

Distancia en minutos desde el s i t i o hasta

la longitud 65° W

La distancia en minutos desde el s i t io

hasta la la t i tud 16° S.

Esta función se utilizó para calcular la precipitación en estacionesmeteorológicas del área (no utilizadas en el calculo anterior.

Estación

Precipitación

Observada Calculada

Las BarrerasOkinawa IAbapóPuerto ViejoMonteroOkinawa IIOkinawa IIIAlgodonera Sta. ClaraAngosturaBrecha CasarabeChocuetaEl PatujúEspejosGuapilo

14181094844727118210779841016108211331377118312661005

120199398890914329489291072135510851128136913361001

-99-

Page 114: MEDIDAS ALTERNATIVAS PROPUESTAS PARA … · RESUMEN EJECUTIVO vii 1. ANTECEDENTES DEL PROYECTO 1 2. ESTUDIO DE LA INFORMACIÓN 5 ... 2.1 Distribución Mensual de Lluvias en San Julián

Precipitación

Estación Observada Calculada

1092

1019998

5991117136012903124940

1355119412347091685

134016901725

9381126

11514111035136014432393768

1389125611663981523119517021839

Ing. MoraLa EsperanzaSta. CeciliaItaguazuenda

La Victoria

MineroPortachueloPuerto CretherPuerto PailasPuesto FernándezSalsipuedes

San AntonioSan FranciscoSan IsidroSan LuísSta. Rosa del SaraYapacaní

El valor de predicción se calculó en base al coeficiente de determinaciónde acuerdo a la siguiente fórmula.

Tfobs.-calc.)'

T bbs.-Ü) 2 5876838

9 fc)R • ! " = 1 - 1229548 = 0.791

Discusión

Es sorprendente que una fórmula tan simple puede explicar un porcentajetan alto de la variación en las precipitaciones, 98 % en las estaciones conmayor disponibilidad de datos y casi el 80 % en las demás estaciones. Esteúltimo valor es muy alto si se tiene en cuenta que los registros en algunasestaciones solo cubren 4 ó 5 años y que la variación entre años es muy alta.Posiblemente esto se deba a que el área es muy plana y los vientos predomi-nantes soplan en una sola dirección.

-100-

Page 115: MEDIDAS ALTERNATIVAS PROPUESTAS PARA … · RESUMEN EJECUTIVO vii 1. ANTECEDENTES DEL PROYECTO 1 2. ESTUDIO DE LA INFORMACIÓN 5 ... 2.1 Distribución Mensual de Lluvias en San Julián

Creemos que con estos datos podemos predecir la precipitación en aquellas

áreas que no cuentan con estaciones climatológicas, dentro de la Sub-región

Integrada. Con esta fórmula y de acuerdo a ésto, se calcularon las Isoyetas

que se muestran en el mapa.

Desde luego estos cálculos se aplican exclusivamente a la zona plana compren-dida aproximadamente entre los meridianos 65 y 62°W y los paralelos 16 y 19°S.(62° 30W al sur del paralelo 17°S.)

(1) Enrique Nuñez W. y Oswaldo Rosales A. 1980

Compendio de datos meteorológicos del Departamento de Santa Cruz.

CORDECRUZ, UPRA Santa Cruz, Bol ivi a.

-101-

Page 116: MEDIDAS ALTERNATIVAS PROPUESTAS PARA … · RESUMEN EJECUTIVO vii 1. ANTECEDENTES DEL PROYECTO 1 2. ESTUDIO DE LA INFORMACIÓN 5 ... 2.1 Distribución Mensual de Lluvias en San Julián
Page 117: MEDIDAS ALTERNATIVAS PROPUESTAS PARA … · RESUMEN EJECUTIVO vii 1. ANTECEDENTES DEL PROYECTO 1 2. ESTUDIO DE LA INFORMACIÓN 5 ... 2.1 Distribución Mensual de Lluvias en San Julián

APÉNDICE I

Geologia de la Región

-103-

Page 118: MEDIDAS ALTERNATIVAS PROPUESTAS PARA … · RESUMEN EJECUTIVO vii 1. ANTECEDENTES DEL PROYECTO 1 2. ESTUDIO DE LA INFORMACIÓN 5 ... 2.1 Distribución Mensual de Lluvias en San Julián

-104-

Page 119: MEDIDAS ALTERNATIVAS PROPUESTAS PARA … · RESUMEN EJECUTIVO vii 1. ANTECEDENTES DEL PROYECTO 1 2. ESTUDIO DE LA INFORMACIÓN 5 ... 2.1 Distribución Mensual de Lluvias en San Julián

oin•

— Âtovi'al - C « . JCl*" t*a*"1 '0

Page 120: MEDIDAS ALTERNATIVAS PROPUESTAS PARA … · RESUMEN EJECUTIVO vii 1. ANTECEDENTES DEL PROYECTO 1 2. ESTUDIO DE LA INFORMACIÓN 5 ... 2.1 Distribución Mensual de Lluvias en San Julián
Page 121: MEDIDAS ALTERNATIVAS PROPUESTAS PARA … · RESUMEN EJECUTIVO vii 1. ANTECEDENTES DEL PROYECTO 1 2. ESTUDIO DE LA INFORMACIÓN 5 ... 2.1 Distribución Mensual de Lluvias en San Julián

APÉNDICE J

Métodos Alternativos

-107-

Page 122: MEDIDAS ALTERNATIVAS PROPUESTAS PARA … · RESUMEN EJECUTIVO vii 1. ANTECEDENTES DEL PROYECTO 1 2. ESTUDIO DE LA INFORMACIÓN 5 ... 2.1 Distribución Mensual de Lluvias en San Julián
Page 123: MEDIDAS ALTERNATIVAS PROPUESTAS PARA … · RESUMEN EJECUTIVO vii 1. ANTECEDENTES DEL PROYECTO 1 2. ESTUDIO DE LA INFORMACIÓN 5 ... 2.1 Distribución Mensual de Lluvias en San Julián

Dugwell

PUMP 0PENIN6

MANHOUIUB

U O cm SANO

Source: 'Shallow WelU1 , 1978

DUR well sealed for sanitary protection

-109-

Page 124: MEDIDAS ALTERNATIVAS PROPUESTAS PARA … · RESUMEN EJECUTIVO vii 1. ANTECEDENTES DEL PROYECTO 1 2. ESTUDIO DE LA INFORMACIÓN 5 ... 2.1 Distribución Mensual de Lluvias en San Julián

PUnttERMIO

VALVE kl; i — vnma' CttCKVALVt

•OTMORfTNAN7M

JLOWrOSmOHOF PLUME*

SUNCTON

nn

Suction pump (shallow toell)

rTopVtow

8kt«VI*w

LMnoTSnwnMck

Spaca atout80mm

Ca$aon 190mmMefc

Waaining

. Design of Well Unlng and Caisson

Page 125: MEDIDAS ALTERNATIVAS PROPUESTAS PARA … · RESUMEN EJECUTIVO vii 1. ANTECEDENTES DEL PROYECTO 1 2. ESTUDIO DE LA INFORMACIÓN 5 ... 2.1 Distribución Mensual de Lluvias en San Julián

;

TOP t«L

OTATKBEDMCK

i • , i , 1 1

FISSUREO BOCK

—<

1

CONCRETE CURB

l|,¡¡.

B/WTABLE

1 i i i 1 i

Dug well in rock formation

CORCHETE CURB

mPERVIOUSFORMATIONS

•COARSE •:•:BR»INEO:•AQUIFER-

IDug well in coarse granular material

-111-

Page 126: MEDIDAS ALTERNATIVAS PROPUESTAS PARA … · RESUMEN EJECUTIVO vii 1. ANTECEDENTES DEL PROYECTO 1 2. ESTUDIO DE LA INFORMACIÓN 5 ... 2.1 Distribución Mensual de Lluvias en San Julián

STEEL inilG _Í£S¡S¿Í$^

¿>uff we// itfítA brícktvork lining.

\\

CUYOBUM*

\

8HAVEI—y\

• • • • • • i

j : VOÙIFER •

\; \ CfMENTr ~ 6ROUT1H8

\

;!;!;!;!;!;!;!;

• • • •*• • •*•• • • • • • • •• • • •*• • •*•

DUR wellconstruction ivith prefabricatcd rings.

-112-

Page 127: MEDIDAS ALTERNATIVAS PROPUESTAS PARA … · RESUMEN EJECUTIVO vii 1. ANTECEDENTES DEL PROYECTO 1 2. ESTUDIO DE LA INFORMACIÓN 5 ... 2.1 Distribución Mensual de Lluvias en San Julián

(X) bloqueQacoplamient'

de la varilla® tuerca -

©varilla

(g) tapa yguía superior

Q) cuerpode la bomba

©cilindro dela botaba

©bate deiaoporte

(§) tuberíade bajada

(£)varilla

¿S) pasador

pasador

© fulero

(D varilla

ltubería de bajadai tuerca

caja delpistón

(£> tapa superiordel cilindro

© disco de _[® pasador la válvula"

(3> copa decuero

palanca -© espaciador

del pistón

(£)copa decuero

®parte bajadel pistón

®pc«o para la vSlvulade retención

(t)cuoro de la vílvulado retención

Q) tapa abajo delcilindro

©cilindro^ ^®£del platón

AID BATTELLE HAND PUMP

-113-

Page 128: MEDIDAS ALTERNATIVAS PROPUESTAS PARA … · RESUMEN EJECUTIVO vii 1. ANTECEDENTES DEL PROYECTO 1 2. ESTUDIO DE LA INFORMACIÓN 5 ... 2.1 Distribución Mensual de Lluvias en San Julián

I

h-»-P.

Dittng pUttortn

DriRpip*

| > W « l t t w f l^ eomptatoly (fcjg

Augar

METHOOSt

METH00#2

Instaning t h * Catlng

SPtMLAUGER

» = TWPOO0FB««OOPOU8( = PUIUT BIOCKc - ? CM p/tmun MAMILA HOH0 = EARTN ftUKRE = AUGER GUIDE

Source: VHO(No. 7462)

Well boring equipment

Page 129: MEDIDAS ALTERNATIVAS PROPUESTAS PARA … · RESUMEN EJECUTIVO vii 1. ANTECEDENTES DEL PROYECTO 1 2. ESTUDIO DE LA INFORMACIÓN 5 ... 2.1 Distribución Mensual de Lluvias en San Julián

-115-

Page 130: MEDIDAS ALTERNATIVAS PROPUESTAS PARA … · RESUMEN EJECUTIVO vii 1. ANTECEDENTES DEL PROYECTO 1 2. ESTUDIO DE LA INFORMACIÓN 5 ... 2.1 Distribución Mensual de Lluvias en San Julián

Plastic, metal or «le roof

Cistem

Roof Catchment

4*m>

GuMrsLwigOi el long guMn: «m M C *Langih al ectt gumr 6mLtngX ol Oo»n«pom 05m

C m n - erjm' (675 Mm)1.1m 0 T8m » 0 Tir,

Rrteaerten

Fltter System

116-

Page 131: MEDIDAS ALTERNATIVAS PROPUESTAS PARA … · RESUMEN EJECUTIVO vii 1. ANTECEDENTES DEL PROYECTO 1 2. ESTUDIO DE LA INFORMACIÓN 5 ... 2.1 Distribución Mensual de Lluvias en San Julián

I»-•

«si

END VIEW

ScfMnad ovaritow

SIOE VIEWPipa «toavatorpump

Oram anddüctt \

It

'Roolwnhef

J-JJ r

•OuM

Bodoni stopod lowsrd dron

y. * • ' . ' • t • :—-i.

tSOmm

-y -

%

I

L,

Ground

-1 c-

n

Ltnglh

Oram

^:::;^jj|

Oraüi

. O»et»t lenglti (eoxr) —

TOPVIEW

• l * 1 •'

». 1 t

• { • ' •1 . ' -

1 1-.'..I I .

' 1 * • • '1 1 • '

. ! ' . . '

L ; • ••'

- — - '-i'-i

l . Mantoto '•1 a) toast ' 1T 06- tm |<

! • ; • . . ' • • • . ' ' . i ;

^ * -

• • ' ' • ! - *

» - • ' ; ' -

• •

1*....

9

J I

l.jii. •

Oownspout j

i !

• •

i >, _ i-Concreta apron undet Isp

CÍ8tern

Page 132: MEDIDAS ALTERNATIVAS PROPUESTAS PARA … · RESUMEN EJECUTIVO vii 1. ANTECEDENTES DEL PROYECTO 1 2. ESTUDIO DE LA INFORMACIÓN 5 ... 2.1 Distribución Mensual de Lluvias en San Julián

Plástic, tito or metal rooling

00I

Shaltow drainage trench -

Outlet (may be pipedNo dwefling)

Grave) soakaway

Root Catchment wlth Ferrocement Clstem

Corrugatedgalvanized ironlorm

Wedge Ang.e ironRetniovcing«rire (2.5mm)

^-» Chicken wire**• tuckod under-í

torm

Crossection ol «rail

Overtlow SIOE VIEW OF COMPLETED TANK

Ferrocement Clstern Construction

Page 133: MEDIDAS ALTERNATIVAS PROPUESTAS PARA … · RESUMEN EJECUTIVO vii 1. ANTECEDENTES DEL PROYECTO 1 2. ESTUDIO DE LA INFORMACIÓN 5 ... 2.1 Distribución Mensual de Lluvias en San Julián

Scaflottfng

wold of robor

Chicken «rire

300mm mortar

-Plattorm

Ferrocement Tank

I Oviiflow pipej^Outlet pipe~~"'~ràn pipe

Slanopost

SoakagepHbetow Qroundsurlace

Example of Elevaled Storage Fed by Wlndmlll

Page 134: MEDIDAS ALTERNATIVAS PROPUESTAS PARA … · RESUMEN EJECUTIVO vii 1. ANTECEDENTES DEL PROYECTO 1 2. ESTUDIO DE LA INFORMACIÓN 5 ... 2.1 Distribución Mensual de Lluvias en San Julián

5UPERSTRUCTURE

SuBSTRucfuRE^Coversbbs RemovableCoverslab

. Ventilated Pit Privy

-120-

Page 135: MEDIDAS ALTERNATIVAS PROPUESTAS PARA … · RESUMEN EJECUTIVO vii 1. ANTECEDENTES DEL PROYECTO 1 2. ESTUDIO DE LA INFORMACIÓN 5 ... 2.1 Distribución Mensual de Lluvias en San Julián

Basa

-Vantplpaen•unnytldeodhener

SheHer for Ventllated Prtvy

Slab

\ \

Ventilation1

Exteriorlatch

OUTSIDE INSIDE

Detall of Ooor for Fly-Prool Shelter

-121-

Page 136: MEDIDAS ALTERNATIVAS PROPUESTAS PARA … · RESUMEN EJECUTIVO vii 1. ANTECEDENTES DEL PROYECTO 1 2. ESTUDIO DE LA INFORMACIÓN 5 ... 2.1 Distribución Mensual de Lluvias en San Julián

ÍNJrsj

Ud(Mnged)

350-500mm

Siab

TopVtew

•300r

l

-•

• ' . . . " • " i • . • • ' . . • . _ • _ • • • . " • . ' •• >

• Minírmjfn: l i n -

EndVIew

Slttlng Slab wllh Pedestal, Seal and Lld

SSO-SOOmm

Slde View Top View

PEDESTAL

3SO-S00mm 350-500mm

Top Vtew Top View

EndVIewSEAT

KXWWWWjjjmn

End View

LID(sama dimensionsas seat)

J

Page 137: MEDIDAS ALTERNATIVAS PROPUESTAS PARA … · RESUMEN EJECUTIVO vii 1. ANTECEDENTES DEL PROYECTO 1 2. ESTUDIO DE LA INFORMACIÓN 5 ... 2.1 Distribución Mensual de Lluvias en San Julián

roGdi

rUngíh

TopVtow

UngOi

Qraundtoval

I

SWsVtew

Dlmentlont lor Ptt Prtvy or Ventllated Prfvy

Page 138: MEDIDAS ALTERNATIVAS PROPUESTAS PARA … · RESUMEN EJECUTIVO vii 1. ANTECEDENTES DEL PROYECTO 1 2. ESTUDIO DE LA INFORMACIÓN 5 ... 2.1 Distribución Mensual de Lluvias en San Julián

Brteta. Mon*t orooncrat* btock

Page 139: MEDIDAS ALTERNATIVAS PROPUESTAS PARA … · RESUMEN EJECUTIVO vii 1. ANTECEDENTES DEL PROYECTO 1 2. ESTUDIO DE LA INFORMACIÓN 5 ... 2.1 Distribución Mensual de Lluvias en San Julián

Información p r o p o r c i o n a d a por e l I n r . Armando Mol ina .

QUE PRESEWTA EL SUSCRITO VICTOS JORA

TECKICO EK PERFORACIÓN DE POZOS DE AGUA

Santa Crua. 6 de j u l i o / 8 *

ful contratado para preparar o transmitir alcunas técnicas er perfora-ción de pozos ¿ o V t V s i s t e À l i í l a btscocha t l o s c o l o n » de U zone de Sar,JulUn; po» U ins t i tuc ión oue tora la in ic ia t iva r se interese er. 1c ore -visior. del acua» oue es e l elaaento v i ta l para la supervivende de todr t e y .

A la fecha se pudo perforar tres pozos.» e l jwiaero de e l l o s s e descartepor fa l las de coordinación en cuanto al raterial a usarse y e l equipo que sehabía adquirido, una vez superado es te problema, con l a reconstrucción departe del equipo y l a construcción de l a s herramientas que hadar, f a l t a , a -hora está operando, ta s t i én hay otro pozo que esta* a red i o contruir oue en«stos dias ser í concluido.

Cabe destacar oue la zone es totalmente oesconocida oara estede trabajo, a un principio ere incierto e l é x i t o , ya que dicha zone er sugeneralidad es mis a l ta que la zona de Santt Cruz, ahora tenemos pozos fun-cionando, s in embargo considero que todavía no es un é x i t o tota l ya que er.e l lapso de s e i s meses c un aho pocrîan presentarse algunos problemas, serínecesario estar en constante observancia, hasta estar seguros que no hayproblemas.

Producción de Agu?

Los sosos perforados a la fecha tienen una producción de agua e l del

canoamento de FIDES 450 l i t r o s ror hor« y el del señor Teodoro Castro 200

l i t r o s por hora, en anòos casos deberé ausentar la producción de agua en el

ínterin de dos senarias a un mes, siempre que se bombee t caaa di&, es te t i -

DO de pozos es recomendable, s61o para uso de una familia por su baja pro -

ducción de agua, ya que en una comunidad de tres a n&s f a n i l l a s no resolve-

rte y por es to «a 3o sucesivo habrá" que pensar en otro t i p o de perforación

del pozo que dé mis producción de agua.

-125-

Page 140: MEDIDAS ALTERNATIVAS PROPUESTAS PARA … · RESUMEN EJECUTIVO vii 1. ANTECEDENTES DEL PROYECTO 1 2. ESTUDIO DE LA INFORMACIÓN 5 ... 2.1 Distribución Mensual de Lluvias en San Julián

- z -

Observaciones.

Hubiere sido wás saludable que por lo senos unos cinco colonos de todale zone se interesaran en aprender a perforar pozos, los primeros días de lainiciación del trabajo, el único que aoarecK fue el señor Elias Silve con*uno de los Interesados en aprenderv luego se intejrfi t i sehor Roberto, en de-finitiva quedando solo loi dos.

H proyecto no tuvo creo el cuidado de presupuestar para los jsedios detrariSDortt, de ahí tuve que depender de alfún buen sanari tarto par» constituí^BE al trabajo, el aunes veces lo hice a pie».yo creo que el caminar es saluda-ble, pero hac«rlc ocho ki lo»tros , perjudica, ¿1 trabajo.

ReccmendacJones.

Les personas Interesadas en desesreharse en este tio© de trebeja, deferircontar con un buen equipo de trabajo (equipo de perforación) v i U vez svoedio de transporte propio.

Este pequeño informe es el resun»er. de lo realizado en le perforador; delos cuatro pozos.

Atentamente.

Victor Jõre Y.Técnico Ferforiste

A continuación presento el perfil de cada pozo.

-126-

Page 141: MEDIDAS ALTERNATIVAS PROPUESTAS PARA … · RESUMEN EJECUTIVO vii 1. ANTECEDENTES DEL PROYECTO 1 2. ESTUDIO DE LA INFORMACIÓN 5 ... 2.1 Distribución Mensual de Lluvias en San Julián

CCtTO AHtOXIHADO tt «N f020 DE

ABU* COU EAU VISCACHA

(AL 10 - 5 - 84)

Malle de f i l t r e c / « . $fc. 3C.00C.0C * 2 $fe. CC.CDCOO

Atquitr in «1 Ki. %t. i.OOC « 2 ' U.OOC.OC

Tube* o« cmtntc C/K $t>. U.O0C.O0 « 2S " JOO.OOC.OC

Tubes ée cevente f i l t r o c/« fb . U.COO.00 x 2 >? 36.000.00

1 Ani l lo de soporte i •' ' :JC.C0C.OC

1 Roldana 1 / " 'AS.COC.CC

/ U f t b r * gaivantxedo N* RLt$b. 25.000.00 K 4 >: 100.OOC.00

Soga de 1/2' : 1 a . $b. 4.000.OC x 2f - iO^.000.00

hano de obra Maestro y eytdante " SOO.COC.OC

TOTAL $ t . 1.195.OCC.OC

I I dwefko de la parce la pone un ayudante durante c laco d í a » .

ooe 0 ooo

-127-

Page 142: MEDIDAS ALTERNATIVAS PROPUESTAS PARA … · RESUMEN EJECUTIVO vii 1. ANTECEDENTES DEL PROYECTO 1 2. ESTUDIO DE LA INFORMACIÓN 5 ... 2.1 Distribución Mensual de Lluvias en San Julián

isa local , çut ae dedlçat a peribrtr poso» dearasât tecnologia apropiada* de ta l l o n a cae fetos «arríelos ertfe al al«s la îajallle cclo&îzadora»

i* eor.crr.taH a w t£c&ieo eue ztz.ru. ouer* arpen. er>cU er 1* peric i 5c út pan» TOTla*» mmad» l a pala riacacha» LrU léo&ioo ^erícrarí 3 lt posos car. cl yrcjêeit* dt caeeftsr (traaœiUr t«eaal«vj£fcJt •> o°* * «•osas Que virée et la ecoa At lan Jollax^ al cual eeran paretmae qttterta anpreaa coa al coarçraciflD de precter estoi earricioe a icJt iaslliea colo»ri.=s.dcrr 6» Lo? dee ^rlscroa pcaot mmrii. dt onssje j t-esar exper;.«r.ela, dt talioraa qut aerar a f snde perdido, los rertentes poser debe e&rir lee --JFU

al i&terscaào, roc quierm haeerae perforar pose ec «v paréala»y ste^^rlal€» je cxiittencla

3; tu' sr de er «&to (por r^co ^r ac K«ii«ro}ZZ j'osô de ce-«=ti.f ~ub3F ¿alvasicaâ.^r û* C sita, x 4 )/reco -«r agripa, ¿ta* Cru*

1C ldlo« «l^iîtrfcÎC «cilAB elaclrt salvaxizate12 IzAb. collares da planeou*

1 rollo d» y- stfc. d» tela ad lia* trio*? ezboe dt grara j/rveorer de alaaossac

m Y&cmlso pârSoraeloa A» posos •• > «jttd&alea fb . 5C.O0Coo e/zao por

pose pcrlor^oo* >^r* ¿ pozos lív^OCX -

eo» nt nwcecitar

- 5C ata.

2 cxTionsá£f de £ittva*ç/u e. 6b«• o o

lo« tubo» 1W_

-128-

Page 143: MEDIDAS ALTERNATIVAS PROPUESTAS PARA … · RESUMEN EJECUTIVO vii 1. ANTECEDENTES DEL PROYECTO 1 2. ESTUDIO DE LA INFORMACIÓN 5 ... 2.1 Distribución Mensual de Lluvias en San Julián

PRESUPUESTO PARA EL PLAN POZOS

D E T A L L E PASADO POR r.

121

6 Cañerías 4" x 6 m85 Tubos de cemento30 Kilos alquitrán15 Kilos alambre nal venIzado15 Cuchillas y reducción de 6n a 4"

Pz. collares de plancha / 6"Rollo tela milimétrica (25 m)

30 Cubos gravaTransporte 21 cubos grava y TubosTransporte 7 cubos orava

34 Rol sas de cal y Deritonita5n tetros sooa de 1/2"

MAHO DE OPRATícnicoAyudantes

__J[mpre.vJsto_s ,__

(SC2)

TOTAL APORTE P.C.C.

TOTAL PAGADO POR P.A.I.C.

• 45

" 14

•15

inn

.0"0.

.r>"o..non.

,000.

on

op

SALDO PROfiRAHAPO PARA POZOS

PRESUPUESTO TOTAL DE W70SII—»roi

nn

rOPJ\A.T.C. 5AL00 PRESUPUESTO

flOO.onn.nn

hiO.oon.on

/:. ooi "^

50.000.00

i . «7i. 000.00

M « • • • • • • • • • • • » • • • • •

800.000.00

380.000.00250.000.OniSÔ.OOO.OP

1.5flO.ooo.no

.597.52*». 00

Page 144: MEDIDAS ALTERNATIVAS PROPUESTAS PARA … · RESUMEN EJECUTIVO vii 1. ANTECEDENTES DEL PROYECTO 1 2. ESTUDIO DE LA INFORMACIÓN 5 ... 2.1 Distribución Mensual de Lluvias en San Julián

Eh'CUESTA PARA DETERMINAR LAS FUENTES DE

AGUA PARA CONSUMO HUHAliO

(Cada encuesta debe llenarse con-un núcí'o

o grupo de población)

Esta encuesta debe ser llenada por los Líderes, delegados o representantes de la

Federación de Colonizadores de San Julián.

-1. Nombre del nucleot o • rnmtin i riari agrupada: .

12. Ubicación política: provincia y cantón: ~""" —'. '

\

- Cuántas familias hay en esta ccmunidad?(lista)

- Cuantas familias tienen parcela? Cuántas Has. tiene cada parcela'

- CvT.ntas familias no tienen parcelas?

- Si no tienen parcela, en que condiciones ocupan la tierra, alojados, al-M;-

ler, al partido?

- Cuantas familias tienen parcela propia?

- Cuántas familias tiensn casa de raterial"

- Cuántas familias tienen casa de palo y motacú?

- Que clase de canino llcc's a la convjnidrïc'?

- Cuantos Km. del canino principal?

- Ripiado (si) (no) escriba c tos Km.

- Camino sólo cuneteado sin ripio Kn. _

- Sólo senda abierta Km.

- Es transitable todo el año

- Es transitable sólo en época seca

- Cuantos puentes construidos se pasen h- sta llegar e la comunidad y en qué

Km.? Cómo se llama el lugar?

- Cuántos puentes faltan construir en que lugares?

- De dónde sacan el agüe para tomar?

- Tiene pozo la comunidad*

- Si hay pozo, cuántas familias llevan agua de ese pozo?

-130-

Page 145: MEDIDAS ALTERNATIVAS PROPUESTAS PARA … · RESUMEN EJECUTIVO vii 1. ANTECEDENTES DEL PROYECTO 1 2. ESTUDIO DE LA INFORMACIÓN 5 ... 2.1 Distribución Mensual de Lluvias en San Julián

- Desde qué distancia vienen a llevar agua de ese pozo?

Cuántas veces

Qué cantidad

Cono y en qué

el día

de agua

1 levan

cada

cada

agua

famil*

famil

cada

i a recoge

i a recoge

familia?

agua

cada

del pozo?

día?

Generalmente quiénes se encargan de llevar agüe a la casa?

La bomba que tisnen.-funciona blén?^ * -_J_*_

- Cuántos años tiene el "pozo"' '_ '

- Quién hizo perforar el pozo (El INC., La Coopérative, Le Comunidad)?

- Pagaron para la construcción del pozo? Cuánto y a quién"

- Cuantas veces se malogró el pozo desde su perforación7 (mes y años)

- Qué hacen cúsndo no funcione lo bomba?

- Hay un ri^o cerca de la comunidad, cómo se llama y a cuantos Kms. esta?

- Si hay río, cuántas familias toman agua de ese río? ' "

- Si hay río, cuántos meses del año tiene ac?uc?

- Si hay río con agua, es aguo corriente o estancad?

- Hay un efrieni cerca de la comunidad, cómo se llama y a cuántos Kms. esté?

Si

Si

hay

hay

curi

curi

chi,

chi,

cuentas

cuántos

famil

meses

ias

al

toman o

año hay

llevan

agua en

agua

ese

de ese

curichf

curi chi*'

-131-

Page 146: MEDIDAS ALTERNATIVAS PROPUESTAS PARA … · RESUMEN EJECUTIVO vii 1. ANTECEDENTES DEL PROYECTO 1 2. ESTUDIO DE LA INFORMACIÓN 5 ... 2.1 Distribución Mensual de Lluvias en San Julián