MÚSICA - edu.xunta.gal · instrumental e de movimento e danza) e a creación musical, tanto individuais como en grupo. (b, g, l) 3. Escoitar unha ampla variedade de obras, de distintos

PROGRAMACIÓN DIDÁCTICA DO DEPARTAMENTO DE

MÚSICA

O Xefe de DepartamentoClara María Suárez Núñez

ProfesorManuel Maseda Dean

Índice de contidos1.- Introdución e contextualización......................................................................................................12.- Contribución ao desenvolvemento das competencias clave...........................................................13.- Concreción de obxectivos por curso...............................................................................................14.- Contidos..........................................................................................................................................1

4.1.- Secuenciación de contidos.......................................................................................................15.- Estándares de aprendizaxe avaliables ............................................................................................1

5.1.-Estándares de aprendizaxe........................................................................................................15.2-Relación de estándares de aprendizaxe avaliables da materia que forman parte dos perfís competenciais. .................................................................................................................................15.3.- Temporalización......................................................................................................................15.4.- Grao mínimo de consecución para superar a materia..............................................................15.5.- Procedementos e instrumentos de avaliación..........................................................................1

6.- Metodoloxía didáctica.....................................................................................................................17.- Materiais e recursos didácticos.......................................................................................................18.- Avaliación, cualificación e promoción do alumnado......................................................................29.- Indicadores de logro para a avaliación do proceso do ensino e a práctica docente........................210.- Actividades de seguimento, recuperación e avaliación das materias pendentes...........................211.- Procedementos que lle permitan ó alumnado acreditar os coñecementos necesarios (BAC).......212.- Avaliación inicial...........................................................................................................................2

12.1.- Medidas individuais ou colectivas a adoptar en función dos resultados...............................213.- Medidas de atención á diversidade................................................................................................214.- Elementos transversais..................................................................................................................215.- Actividades Complementarias e extraescolares............................................................................216.- Mecanismos de revisión, avaliación e modificación da programación.........................................2

16.1.- Modificacións propostas segundo a memoria do curso anterior...........................................2

ASIGNATURA DE LIBRE CONFIGURACION DE 1ª ESO: MUSICA E MOVEMENTO

1.- Introdución e contextualización

A Lei orgánica 8/2013, do 9 de decembro, para a mellora da calidade educativa, modificou en distintos aspectos a Lei orgánica 2/2006, do 3 de maio, de educación. No decreto que establece o currículo da educación secundaria obrigatoria e do bacharelato no sistema educativo galego (Decreto 86/2015 do 25 de Xuño) establece o agrupamento de materias en tres bloques: troncais, específicas e de libre configuración autonómica. Dentro deste último apartado, no mesmo Decreto pódese ler:

“No horario establecido como de libre configuración os centros docentes poderán optar por dedicalo ao afondamento e/ou reforzo dalgunha das materias recollidas neste artigo, por establecer outra ou outras materias que determine o centro docente, segundo o seu proxecto educativo e logo da autorización da consellería con competencias en materia de educación, ou por impartir algunha das materias de libre configuración autonómica elixibles polos centros docentes. En todo caso, respectarase o tratamento análogo das linguas cooficiais e os criterios de equilibrio establecidos no Decreto 79/2010, do 20 de maio, para o plurilingüismo no ensino non universitario de Galicia.”

A música, como ben cultural e como linguaxe e medio de comunicación non verbal, constitúe un elemento con gran valor na vida das persoas; ademais, favorece o seu desenvolvemento integral, intervén na súa formación emocional e intelectual, a través do coñecemento do feito musical como manifestación cultural e histórica, e contribúe ao afianzamento dunha postura aberta, reflexiva e crítica no alumnado.

Na actualidade, a música constitúe un dos principais referentes de identificación da mocidade. Co desenvolvemento tecnolóxico multiplicáronse as canles de acceso ás cada vez máis numerosas fontes de cultura musical, así como aos seus diversos xeitos de creación e interpretación, a través de vehículos que forman parte da súa vida cotiá, como internet, os dispositivos móbiles, os reprodutores de son e os videoxogos. Ademais, fomenta o desenvolvemento da percepción, a sensibilidade estética, a expresión creativa e a reflexión crítica.

A materia de Música contribúe ao desenvolvemento de valores como o esforzo, a constancia, a disciplina, a toma de decisións, a autonomía, o compromiso, a asunción de responsabilidades e o espírito emprendedor, innovador e crítico, que contribúen ao desenvolvemento integral da persoa. A práctica musical mellora a memoria, a concentración, a atención, a psicomotricidade, o control das emocións, a autoestima, as habilidades para enfrontarse a un público ou a capacidade para traballar en grupo. A música potencia o desenvolvemento de capacidades como a comunicación oral e escrita, o pensamento matemático ou o coñecemento tecnolóxico e científico, que axudan á adquisición das competencias, ademais de procurar un ensino integral e axudar na maduración do alumnado novo.

A nosa proposta está fundamentada na necesidade evidente dunha continuidade na educación musical que de coherencia á presenza da Música na Educación Obrigatoria. Polo que propoñemos unha materia que estableza unha comunicación entre a educación Primaria e Secundaria, dado que a materia de Música empeza a cursarse en 2º ESO, e non en 1º ESO, como

Páxina 1

sería lóxico, despóis de que o alumnado tivera dita materia durante a anterior etapa educativa. Tamén consideramos oportuno ofertala dada a eliminación progresiva e sistemática á que dita disciplina está a verse sometida.

2Consideramos ademáis que a ensinanza de Música é non só útil, senón moi necesaria, tanto

para a integración do corpo e a mente, da razón e a emoción, como do propio individuo no grupo. Supón tamén unha aprendizaxe que traballa e pon en conexión múltiples aspectos do saber: a matemática, a ciencia, a historia, a literatura e as artes. A Música permite igualmente traballar cas emocións dun xeito moi explícito, e sabemos que educar persoas íntegras implica, ademáis de posibilitar a adquisición de coñecementos, o traballo cas mesmas, pois saber xestionalas supón saber estar no mundo dun modo máis axeitado.

A Música permite asimesmo o exercicio da creatividade, e esta supón unha das maneiras máis importantes que ten o ser humano de aprender e de adaptarse, pois a rixidez fainos vulnerables, mentres que a creatividade fortalécenos ao axudarnos na constante adaptación que, en última instancia, é a vida.

O feito de que a educación musical supoña unha educación integral do individuo e que o alumnado, polo xeral, disfrute da súa aprendizaxe e práctica -feito este tan importante para a motivación cara ao aprendizaxe- consideramos que lle otorgan un gran valor educativo.

2.- Contribución ao desenvolvemento das competencias clave

En liña coa Recomendación 2006/962/EC, do 18 de decembro de 2006, do Parlamento Europeo e do Consello, sobre as competencias clave para a aprendizaxe permanente, no Decreto 86/2015 do 25 de Xuño incorpórase a clasificación e denominación das definidas pola Unión Europea. Considérase que “as competencias clave son aquelas que todas as persoas precisan para a súa realización e o seu desenvolvemento persoal, así como para a cidadanía activa, a inclusión social e o emprego”.

Unha competencia supón a combinación de habilidades prácticas, coñecementos, motivación, valores éticos, actitudes, emocións e outras compoñentes sociais e de comportamento que se mobilizan conxuntamente para lograr unha acción eficaz.

O referido Decreto, recolle unha serie de competencias, segundo a clasificación e denominación das definidas pola Unión Europea na Recomendación 2006/962/EC: comunicación lingüística (CCL); competencia matemática e competencias básicas en ciencia e tecnoloxía (CMCT); competencia dixital (CD); aprender a aprender (CAA); competencias socias e cívicas (CSC); sentido de iniciativa e espírito emprendedor (CSIEE); e conciencia e expresións culturais (CCEC). Potenciarase o desenvolvemento da competencia lingüística e da competencia matemática e competencias básicas en ciencia e tecnoloxía.

A idea é que a presente materia contribúa á adquisición de todas as competencias claves, se ben contribuirá de xeito particular ás competencias clave que citamos a continuación, suliñando que se entende por Competencias as capacidades para aplicar de xeito integrado os contidos propios de cada ensinanza e etapa educativa, e para lograr a realización adecuada de actividades e a resolución eficaz de problemas complexos.

Comunicación lingüística (CCL): a música contribúe a enriquecer os intercambios comunicativos, e á adquisición e uso dun vocabulario musical básico. Tamén colabora coa integración da linguaxe musical e da linguaxe verbal.

Páxina 2

Competencia matemática e competencias básicas en ciencia e tecnoloxía (CMCT): a educación musical favorece a comprensión dos elementos básicos da linguaxe musical: a relación entre as distintas figuras, o compás, a harmonía. O uso de recursos tecnolóxicos no campo da música favorece o seu aproveitamento como ferramenta para os procesos de autoaprendizaxe e a súa posíble integración nas actividades de lecer.

Competencia dixital (CD): a través do uso da tecnoloxía como ferramenta para mostrar procesos relacionados coa música e coa gravación e edición dixital do son.

Aprender a aprender (CAA): a música potencia capacidades e destrezas fundamentais para a aprendizaxe guiada e autónoma como a atención, a concentración e a memoria, á vez que desenvolve o sentido da orde e da análise.

Competencias socias e cívicas (CSC): a participación en actividades musicais e de movemento de distinta índole relacionadas coa interpretación e creación colectiva que requiren dun traballo cooperativo, colabora na adquisición de habilidades para relacionarse cos demais.

Sentido de iniciativa e espírito emprendedor (CSIEE): naquelas actividades relacionadas coa interpretación musical, desenvólvense capacidades e habilidades tales como a perseverancia, a responsabilidade, a autocrítica e a autoestima, sendo estes factores clave para a adquisición desta competencia.

Conciencia e expresións culturais (CCEC): a música fomenta a capacidade de apreciar, comprender e valorar criticamente diferentes manifestacións culturais e musicais, a través de experiencias perceptivas, expresivas e do coñecemento de músicas de diferentes culturas, épocas...

3.- Concreción de obxectivos por curso

A ensinanza da Música nesta etapa terá como finalidade o desenvolvemento das seguintes capacidades:

1. Utilizar a voz, o corpo, obxetos, instrumentos e recursos tecnolóxicos para expresar ideas e sentimentos, enriquecendo as propias posibilidades de comunicación e respeitando outras formas distintas de expresión. (a, b, d, e, h, k)

2. Desenvolver e aplicar diversas habilidades e técnicas que posibiliten a interpretación (vogal, instrumental e de movimento e danza) e a creación musical, tanto individuais como en grupo. (b, g, l)

3. Escoitar unha ampla variedade de obras, de distintos estilos, xéneros, tendencias e culturas musicais, apreciando o seu valor como fonte de coñecemento, enriquecemento intercultural e placer persoal e interesándose por ampliar e diversificar as preferencias musicais propias. (a, g, f, j)

4. Recoñecer as características de diferentes obras musicais como exemplos da creación artística e do patrimonio cultural, recoñecendo as suas intencions e funcions e aplicando a terminoloxía apropiada para describilas e valoralas críticamente. (f, g, l, j )

5. Utilizar de forma autónoma diversas fontes de información, medios audiovisuais, Internet, textos, partituras e outros recursos gráficos, para o coñecemento e disfrute da música. (b, g, l, e)

6. Coñecer e utilizar diferentes medios audiovisuais e tecnoloxías da información e a comunicación

Páxina 3

como recursos para a producción musical, valorando a sua contribución ás distintas actividades musicais e ao aprendizaxe autónomo da música. (b, g, l, e)

7. Participar na organización e realización de actividades musicais desenvolvidas en diferentes contextos, con respeito e disposición para superar estereotipos e prexuizos, tomando conciencia, como membro dun grupo, do enriquecemento que se produce coas aportacions dos demáis. (a, c, l)

8. Comprender e apreciar as relacions entre a linguaxe musical e outras linguaxes e ámbitos de coñecemento, así como a función e o significado da música en diferentes produccions artísticas e audiovisuais e nos medios de comunicación. (b, i, h, l, e)

9. Elaborar xuizos e criterios persoais, mediante unha análise crítica dos diferentes usos sociais da música, sexa cal sexa a sua orixe, aplicándos con autonomía e iniciativa a situacions cotias e valorando a sua contribución á vida persoal e á da comunidade. (a, c, g)

10. Valorar o silencio e o son como parte integral do medio ambente e da música, tomando conciencia dos problemas creados pola contaminación acústica e as suas consecuencias.(d, l, k)

4.- Contidos

Enténdense por Contidos o conxunto de coñecementos, habilidades, destrezas e actitudes que contribúen ao logro dos obxectivos de cada ensinanza e etapa educativa, e á adquisición de competencias.

4.1.- Secuenciación de contidos

A continuación, preséntase a relación de contidos segundo a clasificación por bloques, indicando os obxectivos xerais da etapa (O.X.) e os criterios de avaliación (C.A.) cos que se relacionan.

BLOQUE 1. ESCOITA

O.X. Contidos

j, b, e B1.1. Audición de música contemporánea, e investigación e valoración das posibilidades do son.

j, b, e B1.2. Identificación e apreciación das calidades dos sons do contexto.

b, e, o B1.3. Identificación e apreciación de formas musicais sinxelas.

b, e, o B1.4. Identificación a través da escoita de tipos de voces (soprano, contralto, tenor e baixo), instrumentos, variacións e contrastes de velocidade.

b, e, o B1.5. Valoración e interese pola música de diferentes épocas e culturas, nomeadamente a galega.

h, a, d B1.6. Audición activa e comentada de música variada da nosa cultura e doutras culturas.

h, a, d B1.7. Actitude atenta, silenciosa e respectuosa durante a audición de música e/ou na asistencia a representacións musicais.

Páxina 4

h, a, d B1.8. Indagación sobre as normas que regulan a propiedade intelectual. Valoración e presentación dos resultados.

BLOQUE 2. INTERPRETACIÓN INSTRUMENTAL

O.X. Contidos

j, e, k B2.1. Exploración das posibilidades sonoras e expresivas da voz.

j, b, d/a

B2.2. Interpretación de pezas con instrumentos de aula e/ou frauta doce.

j, b, d/a

B2.3. Interpretación, memorización e improvisación guiada de cancións a unha ou varias voces, desenvolvendo progresivamente a dicción, a afinación e a técnica vocal. Canon.

j, b, d/a

B2.4. Recoñecemento de tipos de instrumentos acústicos e electrónicos, agrupacións instrumentais e vocais, e rexistros da voz.

j, b, d/a

B2.5. Utilización das grafías convencionais na lectura, na escritura e na interpretación de cancións e de pezas instrumentais sinxelas.

j, b, d/a

B2.6. Gravación e rexistro das interpretacións para unha valoración e unha análise posteriores.

j, b, d/a

B2.7. Interese pola mellora do proceso de interpretación e do resultado final.

j, b, d/a, k

B2.8. Traballo cooperativo, asumindo as responsabilidades que lle correspondan e respectando as achegas das demais persoas do grupo.

i, j B2.9. Creación de mensaxes musicais con contido expresivo, combinando elementos sonoros e corporais diversos.

i, j B2.10. Utilización dos medios de comunicación e de internet para a procura de información, en soporte impreso e dixital, sobre instrumentos, compositores/as, intérpretes e eventos musicais de interese.

i, j B2.11. Exploración das posibilidades sonoras e expresivas dos medios audiovisuais e tecnolóxicos para comunicar. Creación de cuñas radiofónicas e videoanuncios.

i, j B2.12. Utilización dos medios audiovisuais e dos recursos informáticos para a sonorización de imaxes, contos, poemas e refráns, dobraxe de películas etc., e para a creación de producións propias

BLOQUE 3. MÚSICA, MOVEMENTO E DANZA

O.X. Contidos

Páxina 5

j, b, h/d, o,

k

B3.1. Identificación do corpo como instrumento. Indagación e valoración sobre as posibilidades expresivas e comunicativas do corpo en distintas representacións artísticas ou situacións cotiás.

j, b, h/d, o

B3.2. Valoración e recoñecemento das danzas e a súa contribución ao noso patrimonio artístico e cultural.

j, b, h/d, o

B3.3. Interpretación de danzas coidando a coordinación individual e colectiva.

j, b, h/d, o

B3.4. Invención de coreografías sinxelas para cancións e pezas musicais de diferentes estilos.

j, b, h/d, o

B3.5. Gravación e rexistro das danzas interpretadas. Análise de valoración do produto.

5.- Estándares de aprendizaxe avaliables

5.1.-Estándares de aprendizaxe

Enténdese por Estándares de aprendizaxe avaliables as especificacións dos criterios de avaliación que permiten definir os resultados de aprendizaxe e que concretan o que o alumnado debe saber, comprender e saber facer en cada disciplina. Deben ser observables, medibles e avaliables, e permitir graduar o rendemento ou o logro alcanzado. Deben contribuír a facilitar o deseño de probas estandarizadas e comparables.

5.2-Relación de estándares de aprendizaxe avaliables da materia que forman parte dos perfís competenciais.

UD Estándares de aprendizaxe avaliables

1

MUB1.1.1. Recoñece os parámetros do son e os elementos básicos da linguaxe musical, utilizando unha linguaxe técnica apropiada.MUB1.1.2. Recoñece e aplica os ritmos e os compases a través da lectura ou a audición de pequenas obras ou fragmentos musicais.

2

MUB1.2.1. Distingue e emprega os elementos que se utilizan na representacióngráfica da música (colocación das notas no pentagrama; clave de sol e de fa en cuarta; duración das figuras; signos que afectan a intensidade e matices; indicacións rítmicas e de tempo, etc.).

3 MUB1.3.1. Improvisa e interpreta estruturas musicais elementais construídas sobre os modos e as escalas máis sinxelas e os ritmos máis comúns.

4

MUB1.4.1. Amosa interese polo coñecemento e a aplicación de técnicas e as normas do coidado da voz, o corpo e os instrumentos.MUB1.4.2. Canta pezas vocais propostas aplicando técnicas que permitan unha correcta emisión da voz.

5

MUB1.5.1. Realiza improvisacións e composicións partindo de pautas previamente establecidas.MUB1.5.2. Amosa unha actitude de superación e mellora das súas posibilidades, e respecta as capacidades e as formas de expresión.

Páxina 6

5.3.- Temporalización

A presente materia impartirase en períodos lectivos de 1 hora semanal, polo que a duración total da materia será de aproximadamente de 36 horas. Esas horas distribuiranse entre as diferentes unidades didácticas, todas elas estructuradas para dar cabida a tódolos estándares de aprendizaxe a medir.

TRIMESTRE UNIDADES Nº SESIÓNS

1º TRIMESTRE

1. Comezamos 3

2. Músicas do mundo 3

3. Músicas populares urbanas 3

4. Gravando 3

5. A bailar! 3

2º TRIMESTRE

6. O Rei Sabio 2

7. Improvisamos 2

8. Informática musical 2

9. Paisaxe sonora 2

10. Audioconto 3

3º TRIMESTRE

11. Os instrumentos musicais 2

12. Ao son da banda 2

13. Radio e podcasting 2

14. A música galega 2

15. Rematamos! 2

5.4.- Grao mínimo de consecución para superar a materia

Na presente programación deberemos indicar os mínimos esixibles ó alumnado necesarios para a avaliación positiva da materia. Así, estableceranse os seguintes mínimos:

Mínimos esixibles

1 B1.1. Parámetros do son. Elementos básicos da linguaxe musical.B1.2. Características da voz e da palabra como medios de expresión.

2

B1.6. Fomento da sensibilidade estética, desenvolvida a través da comprensión e a interiorización da música.B1.7. Grafías e outras formas de notación musical, convencionais e propias, empregadas como expresión musical.

3

B1.8. Exploración das posibilidades de diversas fontes sonoras e práctica de habilidades técnicas para a interpretación.B1.9. Experimentación e práctica das técnicas do movemento e da danza, expresión dos contidos musicais a través do corpo e do movemento, e a interpretación dun repertorio variado de danzas.

4

B1.10. Práctica das pautas básicas da interpretación: silencio, atención ao/á director/a e aos/ás demais intérpretes, audición interior, memoria e adecuación ao conxunto.B1.11. Aceptación e cumprimento das normas que rexen a interpretación en grupo e a achega das ideas musicais que contribúan ao perfeccionamento da tarefa común.

Páxina 7

5

B1.15. Práctica de pezas musicais aprendidas a través da memorización e da lectura de partituras.B1.16. Sonorización de representacións dramáticas, actividades de expresión corporal, e danza e imaxes fixas e en movemento na realización de producións audiovisuais.

Así pois, o alumnado debería de poder:

1. Expor de forma crítica a opinión persoal respecto da función das artes escénicas (danza, teatro, circo, ópera, etc.), a súa importancia como medio de expresión de sentimentos, emocións, ideas e sensacións.

2. Apreciar a importancia do patrimonio en artes escénicas e comprender o valor de conservar e transmitir o seu legado.

3. Explicar o papel da danza e o teatro para a mellora de saúde física e psíquica a través da súa propia experiencia.

4. Realizar unha reflexión sobre os diferentes espectáculos de danza, teatro e outras artes escénicas.

5.- Coñece a función da danza, o teatro e outras artes escénicas en situacións e contextos diversos: actos da vida cotiá, espectáculos, medios de comunicación, etc.

6.- Analiza e comenta os espectáculos de danza, teatro e outras artes escénicas aos que se asistiu, relacionándoos cos contidos estudados.

7.- Recoñece e diferencia os diversos estilos e formas de danza e de teatro.

8.- Aplica as habilidades técnicas necesarias nas actividades de interpretación, colabora co grupo e respecta as regras fixadas para lograr un resultado acorde coas súas propias posibilidades.

9.- Interpreta e memoriza un repertorio variado de teatro en grupo.

10.- Emprega con rigor os elementos e as calidades do movemento na improvisación teatral.

5.5.- Procedementos e instrumentos de avaliación

Os procedementos de avaliación realizaranse tendo en conta o seguinte:

•Asistencia regular a clase. Será necesaria a recuperación das horas perdidas mediante a realización de actividades relacionadas cos contidos traballados durante a sesión correspondente e facilitadas polo profesor.

•Participación do alumnado en todas as actividades propostas tanto individuais como en grupo.

•Unha ou varias probas teóricas ou practicas relacionadas coa unidade didáctica.•Entrega dun traballo final a determinar polo grupo.

Como instrumentos de avaliación utilizaranse, nos dous últimos apartados dos procedementos descritos antes:

•Exames escritos, os cales poden ser teóricos (resposta de preguntas ou exames tipo test, por exemplo), ou prácticos (exposicións, danzas, interpretacións, composicións...)

•Probas prácticas.•Traballo final sobre unha creación grupal.

No caso de alumnado que non supere a materia en xuño e teña que presentarse en setembro os instrumentos de avaliación basearanse nun exame a realizar polo alumno/a, podendo ser escrito

Páxina 8

ou práctico (ou unha mistura das dúas opcións), debendo superar o alumnado o mesmo.

6.- Metodoloxía didáctica

Enténdese por Metodoloxía didáctica o conxunto de estratexias, procedementos e accións organizadas e planificadas polo profesorado, de xeito consciente e reflexivo, coa finalidade de posibilitar a aprendizaxe do alumnado e o logro dos obxectivos suscitados.

Os principios metodolóxicos nos que se sustenta a nosa ensinanza serán os seguintes:

Aprendizaxe significativa: pártese dos coñecementos previos que posúe o alumnado para adquirir outros novos. Segundo a psicoloxía construtuvista, a nova información conéctase cun concepto relevante presente na estrutura cognitiva, de xeito que as novas ideas e conceptos poden ser aprendidos significativamente polo alumno ou alumna. Neste sentido, teranse en conta os coñecementos previos do alumnado e proporcionaranse actividades que esperten o seu interese.

Enfoque globalizador: darase un enfoque globalizador da área, procurando interrelacionar os contidos duns bloques con outros. Tamén se proporán actividades que relacionen a música con outras áreas curriculares. Deseñaranse actividades de aprendizaxe integradas que lle permitan ao alumnado avanzar na adquisición eficaz de máis dunha competencia ao mesmo tempo. É fundamental a coordinación co equipo docente.

Ensinanza motivadora: a motivación farase partindo das súas experiencias e de situacións concretas que esperten o interese do alumnado e manteñan a súa atención. O aspecto lúdico será central á hora de realizar as distintas actividades, dando unha grande importancia á práctica e fomentando o interese por aprender.

Ensinanza individualizadora-socializadora: teranse en conta as características cognitivas, psicomotrices e afectivo-sociais de cada alumno e alumna, favorecendo o desenvolvemento persoal sen esquecer que somos seres que vivimos en sociedade. A acción educativa procurará a integración das distintas experiencias e aprendizaxes do alumnado e terá en conta os seus diferentes ritmos e estilos de aprendizaxe, favorecendo a capacidade de aprender por si mesmo e promovendo o traballo colaborativo e en equipo.

Aprendizaxe autónoma: darase importancia á adquisición de ferramentas de traballo que vaian articulando estratexias de aprendizaxe autónoma, posibilitando que o alumnado “aprenda a aprender”.

7.- Materiais e recursos didácticos

Para o correcto desenvolvemento da nosa práctica docente, precisaremos unha serie de recursos que nos permitan realizar adecuadamente as actividades programadas e facilitar a adquisición dos coñecementos por parte do alumnado.

Materiais: Empregaremos principalmente instrumentos Orff para a interpretación musical, por ser o máis axeitado desde o punto de vista técnico-interpretativo. Cada alumno e alumna terá a súa propia frauta doce. No instrumental PAD, contaremos con láminas de metal e madeira nas tesituras de soprano, contralto e baixo. Entre os membranófonos contaremos con caixa, pandeiretas, pandeiros de distintos tamaños e bongoes e/ou timbais Orff. Tamén se van precisar instrumentos de pequena percusión de madeira de metal. Haberá que contar con materiais auxiliares, como atrís,

Páxina 9

baquetas con mazas duras e brandas, encerado pautado, metrónomo, partituras... Sería bo dispór dalgún instrumento harmónico (teclado ou guitarra) e tamén se poderán aproveitar os instrumentos que poda aportar o propio alumnado ou utilizar instrumentos construídos con materiais reciclados. O profesor tamén pode contribuír co seu propio material.

Ambientais: Os elementos visuais e decorativos (láminas didácticas, murais...) serán empregados como recursos de apoio para a actividade docente.

Persoais: O profesorado será o principal recurso humano co que contemos na nosa práctica docente, prestando atención á colaboración entre áreas. Tamén sería importante contar coa colaboración externa de intérpretes profesionais ou afeccionados, agrupacións musicais, así como docentes doutros centros como escolas de música ou conservatorios... para a realización de concertos didácticos.

Informáticos e audiovisuais: Será preciso contar con medios para a reprodución de audio e vídeo. Tamén sería convinte contar con un ou dous micrófonos e soportes, unha tarxeta de son externa e software para a gravación e edición musical (Audacity, GarageBand, Cubase...). Será importante contar cunha pequena fonoteca musical en formato CD e DVD ou ben en MP3 para reproducir no ordenador ou noutro soporte dixital (iPod, reprodutor MP3...).

A posibilidade xeralizada de dispor hoxe en día de acceso a Internet na aula permite o acceso a unha grande cantidade de información entre a que se inclúe videos, tutoriais, manuais técnicos...

Así pois, na presente programación optaremos por empregar a maiores materiais e recursos en rede (a través da aula virtual do Centro) para que o alumnado poda participar e construir de xeito directo o seu propio entorno cognitivo.

8.- Avaliación, cualificación e promoción do alumnado

A avaliación non é unha acción sancionadora, senón orientativa e reguladora que nos permite coñecer os logros conseguidos e reflexionar sobre o proceso de ensino e aprendizaxe.

A acción avaliadora deberá ter en conta tanto os procesos de aprendizaxe do alumnado como a práctica docente, así como a propia programación.

No contexto do proceso de avaliación continua, cando o progreso dun alumno ou alumna non sexa o axeitado estableceranse medidas de reforzo educativo. Estas medidas adoptaranse en calquera momento do curso, tan pronto como se detecten as dificultades, e estarán dirixidas a garantir a adquisición das competencias imprescindibles para continuar o proceso educativo.

Avaliaranse tanto as aprendizaxes do alumnado como os procesos de ensinanza e a propia práctica docente, para o que establecerán indicadores de logro nas programacións docentes.

8.1.- Criterios de avaliación

Enténdese por Criterios de avaliación o referente específico para avaliar a aprendizaxe do alumnado. Describen aquilo que se quere valorar e que o alumnado debe lograr, tanto en coñecementos coma en competencias, e responden ao que se pretende conseguir en cada disciplina.

Na seguinte táboa pódese ver os contidos relacionados, os criterios de avaliación da mesma e as competencias clave coas que se asocian eses criterios.

Páxina 10

Criterios de Avaliación C. Clave

B1.1. Recoñecer os parámetros do son e os elementos básicos da linguaxe musical, utilizando unha linguaxe técnica apropiada e aplicán-doos a través da lectura ou a audición e a interpretación de pequenas obras ou fragmentos musicais.

CMCCTCCECCCL

B1.2. Distinguir e utilizar os elementos da representación gráfica da música (colocación das notasno pentagrama; clave de sol e de fa en cuarta; duración das figuras; signos que afectan a intensidade e matices; indicacións rítmicas e de tempo, etc.).

CCEC

B1.4. Amosar interese polo desenvolvemento das capacidades e as habilidades técnicas como medio para as actividades de interpretación, aceptando e cumprindo as normas que rexen a interpretación en grupo e achegando ideas musicais que contribúan ao perfeccionamento da tarefa común

CAACCEC

B1.5. Amosar interese polas actividades de composición e improvisación, e respecto polas creacións dos seus compañeiros e das súas compañeiras.

CCECCAA

B1.6. Participar activamente e con iniciativa persoal nas actividades de interpretación, asumindo diferentes papeis, intentando concertar a súa acción coa do resto do conxunto, achegando ideas musicais e contribuíndo ao perfeccionamento da tarefa en común.

CCECCAACSIEECSC









No caso de alumnado que non supere a materia en xuño e teña que presentarse en setembro os instrumentos de avaliación basearanse nun exame a realizar polo alumno/a, podendo ser escrito ou práctico (ou unha mistura das dúas opcións), debendo superar o alumnado o mesmo.

Páxina 11

8.3.- Criterios de cualificación

Os criterios de cualificación para a avaliación da materia serán os seguintes:

•Asistencia regular a clase e Participación nas actividades propostas: suporán un 10% da nota final, tendo en conta que nos traballos en grupo avaliarase a cada alumno de xeito individual segundo a súa participación na actividade do grupo.

•Probas teóricas ou practicas: suporán o 60% da nota final, debendo ter neste apartado máis dun 4 de media para que se avalíe o seguinte apartado.

•Traballo final: suporá o 30% da nota final.

O traballo final debe superarse cunha nota igual ou superior a 5 para que se considere válido. Se a nota é inferior considerarase un proxecto incompleto e a puntuación do mesmo será tida en conta ou non para a nota final segundo o criterio do profesor.

Para o alumnado que non supere a materia en xuño e teña que presentarse en setembro os criterios de cualificación basearanse nun exame a realizar polo alumno, supoñendo o mesmo o 100% da nota.

9.- Indicadores de logro para a avaliación do proceso do ensino e a práctica docente.

O mellor indicador do proceso do ensino e a práctica docente é a nota reflectida en cada trimestre, pois nela van incluidos os diferentes baremos que consideramos que deben ser avaliados. Tamén se terá en conta a actitude cara a materia, a atención e participación na clase, a realización das tarefas encomendadas diariamente, así como os resultados obtidos nos diferentes exames e recuperacións.

A efectos de recibir información do propio alumnado acerca do desempeño do noso traballo, cara o final de curso pediráselle que fagan unha avaliación da nosa labor como docentes, anónimo e xustificado, pois non debemos olvidar que a información que eles nos proporcionen pode ser moi valiosa.

A práctica docente verase reflectida tamén nos resultados obtidos nas diferentes probas internas levadas a cabo no Instituto e nas externas, entendendo por estas últimas as que se poidan facer de acordo coa nova lei. Os resultados do alumnado na Selectividade proporcionarán tamén información acerca da efectividade do exercicio docente

10.- Actividades de seguimento, recuperación e avaliación das materias pendentes.

O alumnado que non supere a materia nas convocatorias de xuño e setembro e a teña coma pendente para o curso seguinte deberá realizar os mesmos traballos que o resto do alumnado que cursa a mesma por primeira vez, non presentándose diferencias de ningún tipo, ó ser esta unha materia de libre configuración e independente de outras materias cursadas.

11.- Procedementos que lle permitan ó alumnado acreditar os coñecementos necesarios (BAC)

Este apartado non resulta pertinente para o curso a tratar, a saber, 1º ESO, pero deixamos o epígrafe por unha cuestión de fidelidade ao índice seguido.

Páxina 12

12.- Avaliación inicial

Realizase ao comezo das actividades para poñer de manifesto as capacidades, coñecementos e actitudes previas do alumnado. Isto permite coñecer o punto de partida a partir do cal valorar o seu progreso. Dese xeito, ó comezo do curso realizarase un cuestionario individual para coñecer os coñecementos previos do alumnado e detectar posibles problemas.

Por outra banda, o seguimento do alumno e do seu traballo no día a día permitirá localizar alumnado que requira unha atención educativa diferente á ordinaria, aplicando nese caso as medidas necesarias seguindo en todo caso o Plan Xeral de atención á Diversidade.

12.1.- Medidas individuais ou colectivas a adoptar en función dos resultados

En base aos resultados obtidos na avaliación inicial tomaranse as medidas oportunas, tanto no plano individual como no grupal, no intento de adaptar a programación da clase á heteroxeneidade do grupo e as capacidades individuais tamén.

13.- Medidas de atención á diversidade

En relación ó alumnado con necesidades específicas de apoio educativo, o Decreto 86/2015 do 25 de Xuño establece no seu Artigo 7 que:

“Para o alumnado que requira unha atención educativa diferente á ordinaria, por presentar necesidades educativas especiais, por dificultades específicas de aprendizaxe, trastorno por déficit de atención e hiperactividade (TDAH), polas súas altas capacidades intelectuais, por se incorporar tarde ao sistema educativo ou por condicións persoais ou de historia escolar, estableceranse as medidas curriculares e organizativas necesarias co fin de que poida alcanzar o máximo desenvolvemento das súas capacidades persoais e os obxectivos e competencias establecidas en cada etapa para todo o alumnado.

Entre estas medidas estableceranse aquelas que garantan que as condicións de realización das avaliacións se adapten ás necesidades do alumnado con necesidades específicas de apoio educativo.”

Unha educación verdadeiramente integradora e que preste especial atención á diversidade ha de partir dos principios básicos de inclusión, normalización, individualización, igualdade de oportunidades, coñecementos previos (avaliación inicial), detección e intervención temperá, intelixencias múltiples (Gardner)…

O Decreto, establece que o alumnado con necesidades específicas de apoio educativo que requira unha atención educativa diferente á ordinaria por presentar (1) necesidades educativas especiais, (2) dificultades específicas de aprendizaxe, (3) trastorno por déficit de atención e hiperactividade (TDAH), (4) altas capacidades intelectuais, (5) por se incorporar tarde ao sistema educativo ou por (6) condicións persoais ou de historia escolar poida alcanzar o máximo desenvolvemento das súas capacidades persoais e os obxectivos e as competencias da etapa, estableceranse as medidas curriculares e organizativas oportunas que aseguren o seu progreso axeitado.

Dentro das medidas de atención á diversidade podemos adoptar as seguintes: adaptacións de acceso ao currículum, adaptacións significativas e adaptacións non significativas.

Adaptacións de acceso ao currículum. De acceso físico: recursos espaciais, materiais e persoais (eliminación de barreiras arquitectónicas, adecuada iluminación e sonoridades, mobiliario adaptado, profesorado de apoio especializado). De acceso á comunicación: materiais específicos de ensinanza: aprendizaxe, axudas técnicas e tecnolóxicas, sistemas de comunicación

Páxina 13

complementarios, sistemas alternativos (braille, lupas, telescopios, ordenadores, gravadoras, linguaxe de signos).

Adaptacións significativas. Modificacións que se realizan desde a programación, previa avaliación psicopedagóxica, e que afectan aos elementos prescriptivos do currículum, por modificar obxectivos xerais de etapa, contidos, criterios de avaliación e estándares de aprendizaxe. Estas adaptacións poden consistir en: adaptar os obxectivos, contidos, criterios de avaliación e estándares de aprendizaxe; mudar a temporalización dos obxectivos, contidos, CA e estándares, eliminar obxectivos, contidos, CA e estándares do curso; ou introducir obxectivos, contidos, CA e estándares de cursos anteriores.

Adaptacións non significativas. Modifican elementos non prescriptivos do currículum. Son adaptacións en canto a temporalización, actividades, metodoloxías, técnicas e instrumentos de avaliación.

En cumprimento do anterior, na presente materia adoptaranse as seguintes medidas preventivas para a detección de necesidades atendendo aos distintos ritmos de aprendizaxe:

•Avaliación inicial.

•Análise dos traballos realizados polos alumnos.

•Actividades iniciais sobre meta-aprendizaxe: explicación de métodos de traballo das unidades didácticas, destrezas básicas para estudalas e procedemento de control sobre a propia aprendizaxe.

E, en caso necesario, tomaranse as seguintes medidas ordinarias:

Actividades de reforzo que fundamenten futuras aprendizaxes significativas e van dirixidas a aqueles estudantes que teñen lagoas en aspectos básicos.

14.- Elementos transversais

En relación ós elementos transversais, o Decreto 86/2015 do 25 de Xuño establece no seu Artigo 4 que:

“A comprensión lectora, a expresión oral e escrita, a comunicación audiovisual, as tecnoloxías da información e da comunicación, o emprendemento, e a educación cívica e constitucional traballaranse en todas as materias, sen prexuízo do seu tratamento específico nalgunhas das materias de cada etapa.”

E, no apartado 3 do mesmo punto:

“A consellería con competencias en materia de educación fomentará as medidas para que o alumnado participe en actividades que lle permitan afianzar o espírito emprendedor e a iniciativa empresarial a partir de aptitudes como a creatividade, a autonomía, a iniciativa, o traballo en equipo, a confianza nun mesmo e o sentido crítico.”

Un dos principios en que se inspira o sistema educativo é a transmisión e posta en práctica de valores que favorezan a liberdade persoal, a responsabilidade, a cidadanía democrática, a solidariedade, a tolerancia, a igualdade, o respecto e a xustiza, así como que axuden a superar calquera tipo de discriminación. Estes e outros aspectos han de abordarse de xeito transversal a todas as disciplinas, tendo a Educación Musical un papel destacado na transmisións dos seguintes

Páxina 14

elementos:

Comprensión lectora. Favorecerase a través da lectura dos contidos específicos da materia e naquelas actividades concretas que teñan un soporte textual: cancións, poemas musicados, audición e lectura de contos musicais...

Expresión oral e escrita. A través da interpretación vocal de cancións, textos dramatizados, lectura e gravación de contos sonoros... e na realización de composicións textuais e creación de letras a partir dunha melodía dada.

Comunicación audiovisual. Fomentarase a gravación sonora e audiovisual das producións e creacións propias mediante a utilización de soportes dixitais para a gravación e edición de audio e vídeo. Reprodución de audio e vídeo en distintos soportes.

Tecnoloxías da información e da comunicación. Utilización de distintos medios para a aprendizaxe dos contidos específicos da materia, así como para a procura de información e reprodución e visualización de contidos.

Emprendemento. A música facilita o desenvolvemento e afianzamento do espírito emprendedor, a través da interpretación grupal e individual de pezas musicais e danzas, e a través da escoita activa das producións propias e das alleas. Estas actividades implican aptitudes como a creatividade, a autonomía, a iniciativa, o traballo en equipo, a confianza nun mesmo e o sentido crítico.

Educación cívica e constitucional. Potenciarase a través de distintas actividades nas que se poña en valor a importancia da música como elemento fundamental da nosa identidade cultural e da transmisión dos principios sociais de xustiza, igualdade, fraternidade, democracia... por exemplo a través da interpretación de himnos (Oda á alegría). Igualmente, partirase do traballo en grupo para fomentar os valores democráticos, a tolerancia, o respecto... como marco fundamental para a interpretación en conxunto.

Ademais dos elementos mencionados, promoveranse e fomentaranse a través da música, unha serie de valores transversais:

Educación ambiental. Terase en conta a relación co medio no que viven. A contaminación acústica, as implicacións do son sobre a saúde, a importancia do silencio...

Educación para a igualdade. Débese ter coidado na división entre sexos, por exemplo á hora de realizar danzas ou asignar roles, e prestarase importancia ao papel da muller no mundo da música. Evitaranse os comportamentos estereotipados e contidos sexistas, así como aqueles que supoñan discriminación por razón da orientación sexual ou da indentidade de xénero, favorecendo a visibilidade da realidade homosexual, bisexual, transexual, transxénero e intersexual. Fomentarase o respecto e o valor de cada sexo na produción musical e daranse outros enfoques sobre a música desde o punto de vista de xénero.

Educación para a paz. Promover a aprendizaxe da prevención e resolución pacífica de conflitos en todos os ámbitos da vida persoal, familiar e social, tendo en conta o valor conciliador da música e o seu carácter de práctica grupal, así como a súa característica de ser unha linguaxe asemántica. Fomentarase a tolerancia cara distintos grupos étnicos e culturais, dando relevancia a manifestacións culturais concretas e considerándoas en igualdade de

Páxina 15

dignidade que as propias. Do mesmo modo débese fomentar o respecto aos compañeiros e ás producións xurdidas na aula, así como fóra dela. Débese manter en todo momento unha conexión co mundo que rodea ao noso alumnado, sobre todo o seu ambiente máis inmediato co que poder exemplificar e, deste modo, facer máis significativos os contidos tratados.

Educación do consumidor. No referente ao consumo de música, crear unha actitude crítica ante o mercado discográfico, distinción entre os dereitos de autor e o dominio común, promover o uso responsable dos dispositivos electrónicos, orientar na escoita de distintos estilos musicais atendendo a criterios estéticos e de calidade interpretativa... Analizar a publicidade e os medios de comunicación.

Educación cívico-vial. Aínda que non é un aspecto central a tratar na educación musical, poden facerse paralelismos entre as normas que permiten unha boa execución instrumental e corporal e aquelas que favorecen o diálogo, a tolerancia, a prudencia, o autocontrol... encamiñadas a evitar os accidentes de tráfico e mellorar a convivencia.

Educación para a saúde. Atópase nun lugar destacado, posto que a música e a danza constitúen un magnifico ámbito para o estímulo do equilibrio psicofísico. A maiores, tamén temos que ter en conta, á hora de empregar técnicas de canto, a importancia de cuidar o noso aparato fonador, unha hixiene bucal axeitada, así como a importancia de fomentar unha correcta respiración. Tamén podemos traballar técnicas de relaxación e a musicoterapia.

A interdisciplinariedade da Música implica establecer relacións entre esta e outras áreas. A complementariedade interdisciplinar dependerá do grao de coordinación efectiva alcanzado polos equipos docentes e da estrutura organizativa do Centro.

Este enfoque pedagóxico contribúe a dar significado e coherencia ás aprendizaxes, a que o alumnado poda integralos ampliando globalmente os seus esquemas de coñecemento e a mellorar a súa capacidade para establecer relacións e comprender mellor o mundo que o rodea.

A través deste procedemento o alumno/a poderá adquirir unha formación que lle permita valorar criticamente as diferentes manifestacións musicais que lle ofrece a nosa sociedade. Débese colaborar con outras áreas para elaborar actividades conxuntas ou complementarias e favorecer un tratamento globalizado cun maior nivel de significado para as nosas alumnos e alumnas.

15.- Actividades Complementarias e extraescolares

As actividades propostas para esta materia serán as propostas polo departamento de

Música para os demais niveles educativos, que normalmente son as seguintes:• Proxección de fragmentos de videos sobre teatro ou filmes nos que podamosobservar a práctica das artes escénicas.• Conferencias, charlas e obradoiros.• Excursións e saídas didácticas: Concertos Didácticos a Santiago de Compostela,Coruña, Participación no Proxecto Regueifesta (Saídas ao IES Marco do Camballónde Vila de Cruces e ao encontro da Oralidade en Vigo). Participación no ProgramaRegueibertso cunha viaxe a Euskal Herría, conxuntamente co alumnado do grupo degaitas.• Encontros de Dinamización Lingüística no Pico Sacro (Santiago de Compostela)• Encontro a través do Programa Erasmus+ con alumnado de Irlanda.

Páxina 16

16.- Mecanismos de revisión, avaliación e modificación da programación

No desenvolvemento da materia tentarase cumprir o indicado nos diferentes Plans doCentro e contribuír ós mesmos se é posible.En particular, para as actividades complemetarias e extraescolares seguiranse asindicacións marcadas polo Plan Xeral de Actividades Complementarias e Extraescolares, as calesaxudarán á organización e realización das mesmas.Por outra banda, tal e como se indica no apartado 13 da presente programación, para adetección e atención de alumnado con necesidades específicas de apio educativo seguiranse aspautas marcadas polo Plan Xeral de atención á DiversidadeA revision do seguemento da programación farase cada mes nas reunións de Departamento, e os cambios quedarán reflectidos nas actas das mesmas.

16.1.- Modificacións propostas segundo a memoria do curso anterior.

Ningunha modificacion salientable, agas a modificacion das programacions das asignaturas dos cursos correspondentes segundo o calendario propoosto pola Lomce

MUSICA: 2º ESO


A musica, como ben cultural e como linguaxe e medio de comunicacion non verbal, constitue un elemento con gran valor na vida das persoas; ademais, favorece o seu desenvolvemento integral, interven na sua formacion emocional e intelectual, a traves do conecemento do feito musical como manifestacion cultural e historica, e contribue ao afianzamento dunha postura aberta, reflexiva e critica no alumnado.

Na actualidade, a musica constitue un dos principais referentes de identificacion da mocidade. Co desenvolvemento tecnoloxico multiplicaronse as canles de acceso as cada vez mais numerosas fontes de cultura musical, asi como aos seus diversos xeitos de creacion e interpretacion, a traves de vehiculos que forman parte da sua vida cotia, como internet, os dispositivos mobiles, os reprodutores de son e os videoxogos. Ademais, fomenta o desenvolvemento da percepcion, a sensibilidade estetica, a expresion creativa e a reflexion critica.

A materia de Musica contribue ao desenvolvemento de valores como o esforzo, a constancia, a disciplina, a toma de decisions, a autonomia, o compromiso, a asuncion de responsabilidades e o espirito emprendedor, innovador e critico, que contribuen ao desenvolvemento integral da persoa. A practica musical mellora a memoria, a concentracion, a atencion, a psicomotricidade, o control das emocions, a autoestima, as habilidades para enfrontarse a un publico ou a capacidade para traballar en grupo. A musica potencia o desenvolvemento de capacidades como a comunicacion oral e escrita, o pensamento matematico ou o conecemento tecnoloxico e cientifico, que axudan a adquisicion das competencias, ademais de procurar un ensino integral e axudar na maduracion do alumnado novo.

Consideramos ademais que a ensinanza de Musica e non so util, senon moi necesaria, tanto para a integracion do corpo e a mente, da razon e a emocion, como do propio individuo no grupo.

Supon tamen unha aprendizaxe que traballa e pon en conexion multiples aspectos do saber: a matematica, a ciencia, a historia, a literatura e as artes. A Musica permite igualmente traballar cas

Páxina 17

emocions dun xeito moi explicito, e sabemos que educar persoas integras implica, ademais de posibilitar a adquisicion de conecementos, o traballo cas mesmas, pois saber xestionalas supon saber estar no mundo dun modo mais axeitado.

A Musica permite asi mesmo o exercicio da creatividade, e esta supon unha das maneiras mais importantes que ten o ser humano de aprender e de adaptarse, pois a rixidez fainos vulnerables, mentres que a creatividade fortalecenos ao axudarnos na constante adaptacion que, en ultima instancia, e a vida.

O feito de que a educacion musical supona unha educacion integral do individuo e que o alumnado, polo xeral, disfrute da sua aprendizaxe e practica -feito este tan importante para a motivacion cara ao aprendizaxe- consideramos que lle otorgan un gran valor educativo.


En lina coa Recomendacion 2006/962/EC, do 18 de decembro de 2006, do Parlamento Europeo e do Consello, sobre as competencias clave para a aprendizaxe permanente, no Decreto 86/2015 do 25 de Xuno incorporase a clasificacion e denominacion das definidas pola Union Europea. Considerase que “as competencias clave son aquelas que todas as persoas precisan para a sua realizacion e o seu desenvolvemento persoal, asi como para a cidadania activa, a inclusion social e o emprego”.

Unha competencia supon a combinacion de habilidades practicas, conecementos, motivacion, valores eticos, actitudes, emocions e outras componentes sociais e de comportamento que se mobilizan conxuntamente para lograr unha accion eficaz.

O referido Decreto, recolle unha serie de competencias, segundo a clasificacion e denominacion das definidas pola Union Europea na Recomendacion 2006/962/EC: comunicacion linguistica (CCL); competencia matematica e competencias basicas en ciencia e tecnoloxia (CMCT); competencia dixital (CD); aprender a aprender (CAA); competencias socias e civicas (CSC); sentido de iniciativa e espirito emprendedor (CSIEE); e conciencia e expresions culturais (CCEC). Potenciarase o desenvolvemento da competencia linguistica e da competencia matematica e competencias basicas en ciencia e tecnoloxia.

A idea e que a presente materia contribua a adquisicion de todas as competencias claves, se ben contribuira de xeito particular as competencias clave que citamos a continuacion, sulinando que se entende por Competencias as capacidades para aplicar de xeito integrado os contidos propios de cada ensinanza e etapa educativa, e para lograr a realizacion adecuada de actividades e a resolucion eficaz de problemas complexos.

Comunicacion linguistica (CCL): a musica contribue a enriquecer os intercambios comunicativos, e a adquisicion e uso dun vocabulario musical basico. Tamen colabora coa integracion da linguaxe musical e da linguaxe verbal.

Competencia matematica e competencias basicas en ciencia e tecnoloxia (CMCT): a educacion musical favorece a comprension dos elementos basicos da linguaxe musical: a relacion entre as distintas figuras, o compas, a harmonia. O uso de recursos tecnoloxicos no campo da musica favorece o seu aproveitamento como ferramenta para os procesos de autoaprendizaxe e a sua posible integracion nas actividades de lecer.

Competencia dixital (CD): a traves do uso da tecnoloxia como ferramenta para mostrar procesos relacionados coa musica e coa gravacion e edicion dixital do son.

Aprender a aprender (CAA): a musica potencia capacidades e destrezas fundamentais para a aprendizaxe guiada e autonoma como a atencion, a concentracion e a memoria, a vez que desenvolve o sentido da orde e da analise.

Páxina 18

Competencias socias e civicas (CSC): a participacion en actividades musicais e de movemento de distinta indole relacionadas coa interpretacion e creacion colectiva que requiren dun traballo cooperativo, colabora na adquisicion de habilidades para relacionarse cos demais.

Sentido de iniciativa e espirito emprendedor (CSIEE): naquelas actividades relacionadas coa interpretacion musical, desenvolvense capacidades e habilidades tales como a perseverancia, a responsabilidade, a autocritica e a autoestima, sendo estes factores clave para a adquisicion desta competencia.

Conciencia e expresions culturais (CCEC): a musica fomenta a capacidade de apreciar, comprender e valorar criticamente diferentes manifestacions culturais e musicais, a traves de experiencias perceptivas, expresivas e do conecemento de musicas de diferentes culturas, epocas...








6. Coñecer e utilizar diferentes medios audiovisuais e tecnoloxías da información e a comunicación como recursos para a producción musical, valorando a sua contribución ás distintas actividades musicais e ao aprendizaxe autónomo da música. (b, g, l, e)




Páxina 19


4.- Contidos

Entendense por Contidos o conxunto de conecementos, habilidades, destrezas e actitudes que contribuen ao logro dos obxectivos de cada ensinanza e etapa educativa, e a adquisicion de competencias.


BLOQUE 1: INTERPRETACIÓN E CREACIÓN

O.X. Contidos

n, ñ, m B1.1. Parámetros do son. Elementos básicos da linguaxe musical

n, ñ, m B1.2. Características da voz e da palabra como medios de expresión musical. Habilidades técnicas e interpretativas, exploración e descuberta das posibilidades da voz como medio de expresión musical

n, ñ, m B1.3. Instrumentos e corpo como medios de expresión musical: características xenéricas e formais.

n, ñ, m B1.4. Agrupacións vocais e instrumentais na música de diferentes xéneros, estilos e culturas. Interpretación individual e en grupo.

n, ñ, m B1.5. Práctica da relaxación, a respiración, a articulación, a resoancia e a entoación.

n, ñ, m B1.6. Fomento da sensibilidade estética, desenvolvida a través da comprensión e a interiorización da música

n B1.7. Graafías e outras formas de notación musical, convencionais e propias, empregadas como expresión musical.

n, g B1.8. Exploración das posibilidades de diversas fontes sonoras e práctica de habilidades técnicas para a interpretación.

n, g B1.9. Experimentación e práctica das técnicas do movemento e a danza, expresión dos contidos musicais a través do corpo e do movemento, e a interpretación dun repertorio variado de danzas.

a, b, d B1. 10. Práctica das pautas básicas da interpretación: silencio, atención ao/á director/a e aos/ás demais interpretes, audición interior, memoria e adecuación ao conxunto

a, b, d B1. 11. Aceptación e cumprimento das normas que rexen a interpretación en grupo e a achega das ideas musicais que contribúan ao perfeccionamento da tarefa común

a, b, d B1. 12. Aceptación e predisposición para mellorar as capacidades técnicas e interpretativas propias, e respecto ante outras formas de expresión

a, n B1. 13. Improvisación, elaboración de arranxos e composición como recursos para a creación musical en todas as súas vertentes; elaboración de arranxos de cancións e pezas instrumentais, con acompañamentos sinxelos e selección de distinto tipos de organización musical

a, n B1. 14. Composición individual ou en grupo de cancións e pezas instrumentais para distintas agrupacións, a partir da combinación de elementos e recursos presentados no contexto das actividades que se realizan na aula.

g, n, d, ñ B1. 15. Prácticas de pezas musicais aprendidas a través da memorización e da memorización e da lectura de partituras.

Páxina 20

g, n, d, ñ B1. 16. Sonorización de representacións dramáticas, actividades de expresión corporal, e danza e imaxes fixas e en movemento na realización da produccións audiovisuais

BLOQUE 2: ESCOITA

O. X. Contidos

n, ñ B2. 1. Utilización dos recursos necesarios para a comprensión da música escoitada

n, ñ B2. 2. Identificación dos elementos da música e das súas características na audición e na análise de obras musicales

n, ñ B2. 3. Clasificación e discriminación auditiva dos tipos de voces e instrumentos, e das agrupacións vocais e instrumentais

n B2. 4. Elementos que interveñen na construcción dunha obra musical: melodia, ritmo, armonía, timbre, textura, forma, tempo, dinámica, etc...

b, a B2. 5. Interese por desenvolver hábitos positivos e de respecto ás demais persoas durante a escoita

h, n B2. 6. Audición, análise elemental e apreciación crítica de obras vocais e instrumentais de distintos estilos, xéneros, tendencias e culturas musicais, incluíndo as interpretacións e composicións realizadas na aula. Investigación de músicas de distintas características para ampliar as propias preferencias musicais

e, f, m B2. 7. Sensibilización e actitude crítica ante o consumo indiscriminado de música e a contaminación sonora

BLOQUE 3: CONTEXTOS MUSICAIS E CULTURAIS

O. X. Contidos

m, n B3.1. A música ao servizo doutras linguaxes: corporal, teatral, cinematográfica, radiofónica ou publicitaria

m, n B3.2. Análise da música empregada en diferentes tipos de espectáculos e producións audiovisuais

l, n B3.3. Pluralidade de estilos na música actual: características culturais, artísticas e formais.

l, n, ñ B3.4. Emprego e coñecemento dos recursos necesarios para a conservación e a difusión das creacións musicais propias e alleas

l, n, ñ B3.5. Utilización de diversas fontes de información para indagar sobre instrumentos, compositores/as, concertos e producións musicais en vivo e gravadas, tanto do patrimonio galego como da música occidental en xeral e dotras culturas.

h, e B3.6. Recollida de información, valoración e exposición do feito musical e as súas opinións

e, n, l B3.7. Música actual: novas tendencias; concertos en directo

BLOQUE 4: MÚSICA E TECNOLOXÍAS

O. X. Contidos

e, n B4.1. Utilización de dispositivos electrónicos, recursos de internet e software musical de distintas características para o adestramento auditivo, a interpretación e a creación musical

e, n B4.2. Aplicacón de técnicas de gravación analóxica e dixital, para rexistrar as creacións propias, as interpretacións realizadas no contexto da aula e outras mensaxes musicais.

Páxina 21

e, n B4.3. Utilización das tecnoloxías da información nos procesos de creación musical

e, n B4.4. Coñecemento e emprego das tecnoloxías da información na interpretación e gravación de pezas musicales.

e, n B4.5. Emprego e coñecemento dos recursos necesarios para a cpnservación e a difusión das creacións musicais propias e alleas

e, n B4.6. O son e a música nos medios audiovisuais e nas tecnoloxías da información e da comunicación. Valoración dos recursos tecnolóxicos como instrumentos para o coñecemento da música e a satisfacción con ela



Entendese por Estandares de aprendizaxe avaliables as especificacions dos criterios de avaliacion que permiten definir os resultados de aprendizaxe e que concretan o que o alumnado debe saber, comprender e saber facer en cada disciplina. Deben ser observables, medibles e avaliables, e permitir graduar o rendemento ou o logro alcanzado. Deben contribuir a facilitar o deseno de probas estandarizadas e comparables.

Seguindo os criterios de avaliacion da presente programacion definiremos para os mesmos os seguintes estandares de aprendizaxe avaliables:


UD Estándares de aprendizaxe

1 MUB1.1.1 Recoñece os parámetros do son e os elementos básicos da linguaxe musical, utilizando unha linguaxe técnica apropiadaMUB1.2.1. Distingue e emprega os elementos que se utilizan na representación gráfica da música (colocación das notas no pentagrama; clave de sol e de fa en cuarta; duración das figuras; signos que afectan a intensidade e matices; indicacións rítmicas e de tempo, etc...)MUB2.3.1. Valora e aplica o silencio como elemento indispensable para a interpretación e a audiciónMUB2.5.2. Elabora traballos de investigación sobre a contaminación acústica

2 MUB1.1.1 Recoñece os parámetros do son e os elementos básicos da linguaxe musical, utilizando unha linguaxe técnica apropiadaMUB1.1.2. Recoñece e aplica os ritmos e os compases a través da lectura ou a audición de pequenas obras ou fragmentos musicaisMUB1.1.3. Identifica e transcribe ditados de patróns rítmicos e melódicos con formulacións sinxelas en structuras binarias, ternarias e cuaternariasMUB1.2.1. Distingue e emprega os elementos que se utilizan na representación gráfica da música (colocación das notas no pentagrama; clave de sol e de fa en cuarta; duración das figuras; signos que afectan a intensidade e matices; indicacións rítmicas e de tempo, etc...)MUB1.3.1. Improvisa e interpreta estruturas musicais elementais construidas sobre os modos e as escalas máis sinxelas e os ritmos máis comúns

3 MUB1.3.1. Improvisa e interpreta estruturas musicais elementais construidas sobre os modos e as escalas máis sinxelas e os ritmos máis comúnsMUB1.5.1. Realiza improvisacións e composicións partindo de pautas previamente establecidasMUB1.6.1. Práctica, interpreta e memoriza pezas vocais, instrumentais e danzas de diferentes xéneros, estilos e culturas, aprendidas por imitación e a través da lectura de partituras con diversas formas de notación, adecuadas ao nivel

Páxina 22

MUB1.6.4. Práctica as pautas básicas da interpretación: silencio, atención ao director/a e a outros/as interpretes, audición interior, memoria e adecuación ao conxunto, amosando espírito crítico ante a súa propia interpretación e a do seu grupo

4 MUB1.4.1. Amosa interese polo coñecemento e a aplicación de técnicas e as normas do coidado da voz, o corpo e os instrumentosMUB1.4.2. Canta pezas vocais propostas aplicando técnicas que permitan unha correcta emisión da vozMUB1.4.3. Práctica a relaxación, a respiración, a articulación, a resonancia e a entonaciónMUB1.4.4. Adquire e aplica as habilidades técnicas e interpretativas necesarias nas actividades de interpretación adecuadas ó nivelMUB1.4.5. Coñece e pon en practica as tecnicas de control de emocións á hora de mellorar os seus resultados na exposición ante un público

5 MUB1.4.4. Adquire e aplica as habilidades técnicas e interpretativas necesarias nas actividades de interpretación adecuadas ó nivelMUB1.5.2. Amosa unha actitude de superación e mellora das súas posibilidades, e respecta as capacidades e as formas de expresión dos seus compañeiros/asMUB1.6.5 Participa activamente en agrupacións vocais e instrumentais, colaborando con actitudes de mellora e compromiso e amosando unha actitude aberta e respetuosaMUB2.1.1 Diferencia as sonoridades dos instrumentos da orquesta, así como a súa forma e os diferentes tipos de voces

6 MUB2.2.1. Sigue partituras como apoio a audiciónMUB2.4.1. Describe os elementos das obras musicais propostasMUB2.4.2. Utiliza de xeito guiado recursos como apoio á análise musicalMUB2.4.3. Emprega conceptos musicais para comunicar coñecementos, xuizos e opinións musicais de forma oral e escrita, con rigor e claridadeMUB4.1.2. Participa na produción musical demostrando o uso adecuado dos materiais relacionados, os metodos e as tecnoloxíasMUB4.2.1. Utiliza de xeito guiado as fontes e os procedementos apropiados para elaborar traballos sobre temas relacionados co feito musical

7 MUB1.3.2. Utiliza os elementos e os recursos adquiridos para elaborar arranxos e crear cancións, pezas instrumentais e coreografíasMUB2.4.1. Describe os elementos das obras musicais propostasMUB3.4.1. Emprega un vocabulario adecuado para describir percepcións e coñecementos musicaisMUB3.4.2. Comunica coñecementos, xuízos e opinións musicais de xeito oral e escrito con rigor e claridade

8 MUB2.1.2. Diferencia as sonoridades dos instrumentos máis característicos da música moderna, do folklore e doutras agrupacións musicaisMUB2.5.1. Toma conciencia da contribución da música á calidade da experiencia humana, amosando unha actitude crítica ante o consumo indiscriminado de músicaMUB3.1.2. Distingue as diversas funcións que ten a música na nosa sociedadeMUB3.5.1. Utiliza diversas fontes de informacón de xeito guiado para infagar sobre novas tendencias, representantes, grupos de música popular, etc, e realiza unha revisión crítica desas produccionsMUB3.5.2. Interesase por ampliar e diversificar as preferencias musicais propias

9 MUB1.3.2. Utiliza os elementos e os recursos adquiridos para elaborar arranxos e crear cancións, pezas instrumentais e coreografíasMUB1.6.3. Amosa apertura e respecto cara as propostas do profesorado e dos compañeiros/asMUB3.1.1. Recoñece, crea e interpreta distintas manifestacións da danzaMUB4.1.1. Coñece algunha das posibilidades que ofrecen as tecnoloxías e utilizaas como ferramentas para a actividade musical

10 MUB1.6.2. Práctica, interpreta e memoriza pezas vocais, instrumentais e danzas do patrimonio español e galegoMUB3.2.1. Amosa interese por coñecer os xéneros musicais e as súas funcións expresivas, gozando deles como oínte con capacidade selectivaMUB3.3.1. Valora e respecta a importancia do patrimonio cultural español e galegoMUB3.3.2. Práctica, interpreta e memoriza pezas vocais, instrumentais e danzs do patrimonio español e galego.MUB3.3.3. Coñece e describe os instrumentos tradicionais españois e galegos

Páxina 23

MUB3.3.4. Contribúe á conservación, a recuperación e a transmisión do patrimonio musical galego, colaborando na recollida, na gravación e na transmisión de pezas


A presente materia impartirase en períodos lectivos de 2 horas semanais, polo que a duración total da materia será de aproximadamente de 66 horas. Esas horas distribuiranse entre as diferentes unidades didácticas, todas elas estructuradas para dar cabida a tódolos estándares de aprendizaxe a medir. Tendo en conta a distinta dificultade e extensión de cada unha das unidades didácticas, a distribución temporal para o presente curso é como segue:

1ª AVALIACION

1. CUALIDADES DO SON – 6

2. O RITMO – 6

3. MELODÍA E HARMONÍA – 6

4. A VOZ - 6

2º AVALIACIÓN

5. OS INSTRUMENTOS MUSICAIS - 8

6. A TEXTURA MUSICAL - 8

7. A FORMA MUSICAL

3ª AVALIACIÓN

8. A MÚSICA POPULAR URBANA - 6

9. MÚSICA E ARTES ESCÉNICAS – 6

10. O FOLKLORE MUSICAL – 6

Dentro destas sesións, reservaranse algunhas para a realización de probas ou exames.



Grao mínimos de consecución esixible

1 B1.1. Recoñecer os parámetros do son e os elementos básicos da linguaxe musical, utilizando unha linguaxe técnica apropiada e aplicandoos a través da lectura ou a audición e a interpretación de pequenas obras ou fragmentos musicaisB1.2. Distinguir e utilizar os elementos da representación gráfica da música (colocación das notas no pentagrama; clave de sol e de fa e cuarta; duración das figuras; signos que afectan a intensiade e matices; indicacións rítmicas e de tempo, etc)

2 B1.4. Amosar interese polo desenvolvemento das capacidades e as habilidades técnicas como medio para as actividades de interpretación, aceptando e cumprindo as normas que rexen a interpretación en grupo e achegando ideas musicais que contribuan o perfeccionamento da tarefa común

Páxina 24

3 B2.1. Identificar e describir os instrumentos e as voces, e as suas agrupaciónsB2.2. Seguir distintos tipos de partituras no contexto das actividades musicais da aula coo apoio ás tarefas de audición

4 B2.4. Identificar e describir, mediante o uso de distintas linguaxes (gráfica, corporal ou verbal) elementos eformas de organización e estruturación musical (ritmo, melodía, textura, timbre, repetición, imitación, variación) dunha obra musical interpretada en vivo ou gravadaB3.2. Demostrar interese polas músicas de distintas características, épocas e culturas, e por ampliar e diversificar as propias preferencias musicais, adoptando unha actitude aberta e respectuosa

5 B4.2. Utilizar de xeito funcional os recursos informáticos dispoñibles para a aprendizaxe e a indagación do feito musical.


1- Utilizar a voz, o corpo, obxectos, instrumentos e dispositivos electrónicos para expresar ideas e sentimentos, enriquecendo as propias posibilidades de comunicación e respectando outras formas distintas de expresión.2.- Desenvolver e aplicar diversas habilidades e técnicas que posibiliten a creación, a interpretación vocal e a instrumental, o movemento e a danza, tanto de forma individual como en grupo.3.- Disfrutar coa escoita de obras de distintos estilos, xéneros, tendencias e culturas musicais, apreciando o seu valor como fonte de coñecemento e enriquecemento intercultural.4.- Utilizar de forma autónoma diversas fontes de información -medios audiovisuais, internet, textos, partituras e outros recursos gráficos para o coñecemento e gozo da música.5.- Participar na organización e realización de actividades musicais desenvolvidas nos diferentes contextos, con respecto e disposición para superar estereotipos e prexuízos, tomando conciencia, como membro dun grupo, do enriquecemento que se produce coas contribucións dos demais.6.- Valorar as relacións, a función e o significado da música en diferentes producións artísticas e audiovisuais e nos medios de comunicación.9.- Elaborar xuízos e criterios persoais, mediante unha análise crítica dos diferentes usos sociais da música, e valorando a contribución que a música pode facer á vida persoal e a da comunidade.

10.- Valorar o silencio e o son como fenómenos naturais e como elementos musicais, tomando conciencia da súa función como parte integral do ambiente e utilizando coñecementos da ecoloxía acústica para aproximarse a paisaxes sonoras de diferentes épocas e espazos para combater a polución sonora.








Páxina 25


No caso de alumnado que non supere a materia en xuño e teña que presentarse en setembro os instrumentos de avaliación basearanse nun exame a realizar polo alumno/a, podendo ser escrito ou práctico (ou unha mistura das dúas opcións), debendo superar o alumnado o mesmo











Materiais: Empregaremos principalmente instrumentos Orff para a interpretación musical, por ser o máis axeitado desde o punto de vista técnico-interpretativo. Cada alumno e alumna terá a súa propia frauta doce. No instrumental PAD, contaremos con láminas de metal e madeira nas tesituras

Páxina 26

de soprano, contralto e baixo. Entre os membranófonos contaremos con caixa, pandeiretas, pandeiros de distintos tamaños e bongoes e/ou timbais Orff. Tamén se van precisar instrumentos de pequena percusión de madeira de metal. Haberá que contar con materiais auxiliares, como atrís, baquetas con mazas duras e brandas, encerado pautado, metrónomo, partituras... Sería bo dispór dalgún instrumento harmónico (teclado ou guitarra) e tamén se poderán aproveitar os instrumentos que poda aportar o propio alumnado ou utilizar instrumentos construídos con materiais reciclados. O profesor tamén pode contribuír co seu propio material.

Ambientais: Os elementos visuais e decorativos (láminas didácticas, murais...) serán empregados como recursos de apoio para a actividade docente.Persoais: O profesorado será o principal recurso humano co que contemos na nosa práctica docente, prestando atención á colaboración entre áreas. Tamén sería importante contar coa colaboración externa de intérpretes profesionais ou afeccionados, agrupacións musicais, así como docentes doutros centros como escolas de música ou conservatorios... para a realización de concertos didácticos.











Páxina 27


Criterios de avaliación C. Clave

B1.1. Recoñecer os parámetros do son e os elementos básicos da linguaxe musical, utilizando unha linguaxe técnica axeitada e aplicandoos a traves da lectura ou a audición e a interpretación de pequenas obras ou fragmentos musicais

CCECCCLCMCCT

B1.2. Distinguir e utilizar os elementos da representación gráfica da música CCEC

B1.3. Improvisar e interpretar estruturas musicais elementais construidas sobre os modos e as escalas máis sinxelas e os ritmos máis comúns

CAACCEC

B1.4. Amosar interese polo desenvolvemento das capacidades e as habilidades técnicas como medio para as actividades de interpretación, aceptando e cumprindo as normas que rexen a interpretación en grupo e achegando ideas musicais que contribúan ao perfeccionamento da tarefa común

CAACCEC

B1.5. Amosar interese polas actividades de composición e improvisación, e respecto polas creacións dos seus compañeiros/as

CAACCECCSIEE

B1.6. Participar activamente e con iniciativa persoal nas actividades de interpretación, asumindo diferentes papeis, intentando concertar a súa acción coa do resto do conxunto, achegando ideas musicais e contribuíndo ao perfeccionamento da tarefa en común

CCECCSCCSIEE

B2.1. Identificar e describir os instrumentos e as voces, e as suas agrupacións CCEC

B2.2. Seguir distintos tipos de partituras no contexto das actividades musicais da aula como apoio ás tarefas de audición

CCEC

B2.3. Valorar o silencio como condición previa para participar nas audicións CSC

B2.4. Identificar e describir, mediante o uso de distintas linguaxes elementos e formas de organización e estructuración musical dunha obra musical interpretada en vivo ou gravada

CCLCCEC

B2.5. Identificar situacións do ambito cotiian nas que se produce un uso indiscriminado do son, analizar as súas causas e propor solucións

CSCCSIEECD

B3.1. Realizar exercicios que reflictan a relación da música con outras disciplinas CCEC

B3.2. Demostrar interese polas músicas de dsitintas características, épocas e culturas, e por ampliar e diversificar as propias preferencias musicais, adoptando unha actitude aberta e respectuosa

CCEC

B3.3. Apreciar a importancia do patrimonio cultural español e galego, e comprender o valor de conservalo e transmitilo

CCECCSIEE

B3.4. Valorar a asimilación e o emprgo dalguns conceptos musicais básicos necesarios á hora de emitir xuízos de valor ou “falar de música”

CCL

B3.5. Amosar interese e actitude crítica pola música actual, os musicais, os concertos en vivo e as novas propostas musicais, valorando os seus elementos creativos e innovadores

CDCAA

B4.1. Utilizar recursos tecnolóxicos dispoñible para gravar e reproducir música CDCSIEE

B4.2. Utilizar de xeito funcional os recursos informáticos dispoñibles para a aprendizaxe e a indagación do feito musical

CD

Páxina 28








•Probas prácticas.

•Traballo final sobre unha creación grupal.

•No caso de alumnado que non supere a materia en xuño e teña que presentarse en setembro os instrumentos de avaliación basearanse nun exame a realizar polo alumno/a, podendo ser escrito ou práctico (ou unha mistura das dúas opcións), debendo superar o alumnado o mesmo




•Probas teóricas: suporán o 40% da nota final, debendo ter neste apartado máis dun 4 de media para que se avalíe o seguinte apartado.

•Probas prácticas: suporán outro 40% da nota final, debendo ter tamén un 4 de media.•Traballo final: suporá o 10% da nota final.




O mellor indicador do proceso do ensino e a práctica docente é a nota reflectida en cada trimestre, pois nela van incluidos os diferentes baremos que consideramos que deben ser avaliados. Tamén se terá en conta a actitude cara a materia, a atención e participación na clase, a realización das tarefas encomendadas diariamente, así como os resultados obtidos nos diferentes exames e

Páxina 29

recuperacións.


A práctica docente verase reflectida tamén nos resultados obtidos nas diferentes probas internas levadas a cabo no Instituto e nas externas, entendendo por estas últimas as que se poidan facer de acordo coa nova lei. Os resultados do alumnado na Selectividade proporcionarán tamén información acerca da efectividade do exercicio docente


O profesorado que teña alumnado con materias pendentes será o encargado de realizar actividades de reforzo e de avaliación de acordo cos procedementos que se indican nesta programación; estas actividades desenvolveranse no tempo libre, tanto do alumnado coma do profesorado e consistirán en interpretacións musicais, lectura ou traballos de investigación etc..

O alumnado ao que non se lle imparta a materia de Música do curso correspondente no que está matriculado (por ex. Música de 2ºESO pendente en 3º Diversificación) e ten pendente a do curso anterior, será tutelado periodicamente ao longo do curso pola xefa de departamento que é á que lle corresponde avalialo.

Non obstante, cando o resultado da avaliación continua nos casos anteriormente citados sexa negativo, este alumnado poderá realizar unha proba no mes de maio e outra en setembro que versará sobre os contidos mínimos indicados en cada caso.


Non procede neste caso








Páxina 30






Adaptacións de acceso ao currículum. De acceso físico: recursos espaciais, materiais e persoais (eliminación de barreiras arquitectónicas, adecuada iluminación e sonoridades, mobiliario adaptado, profesorado de apoio especializado). De acceso á comunicación: materiais específicos de ensinanza: aprendizaxe, axudas técnicas e tecnolóxicas, sistemas de comunicación complementarios, sistemas alternativos (braille, lupas, telescopios, ordenadores, gravadoras, linguaxe de signos).




• Avaliación inicial

Páxina 31

• Análise dos traballos realizados polos alumnos.

• Actividades iniciais sobre meta-aprendizaxe: explicación de métodos de traballo das unidades didácticas, destrezas básicas para estudalas e procedemento de control sobre a propia aprendizaxe.








Un dos principios en que se inspira o sistema educativo é a transmisión e posta en práctica de valores que favorezan a liberdade persoal, a responsabilidade, a cidadanía democrática, a solidariedade, a tolerancia, a igualdade, o respecto e a xustiza, así como que axuden a superar calquera tipo de discriminación. Estes e outros aspectos han de abordarse de xeito transversal a todas as disciplinas, tendo a Educación Musical un papel destacado na transmisións dos seguintes elementos:





Emprendemento. A música facilita o desenvolvemento e afianzamento do espírito

Páxina 32

emprendedor, a través da interpretación grupal e individual de pezas musicais e danzas, e a través da escoita activa das producións propias e das alleas. Estas actividades implican aptitudes como a creatividade, a autonomía, a iniciativa, o traballo en equipo, a confianza nun mesmo e o sentido crítico.





Educación para a paz. Promover a aprendizaxe da prevención e resolución pacífica de conflitos en todos os ámbitos da vida persoal, familiar e social, tendo en conta o valor conciliador da música e o seu carácter de práctica grupal, así como a súa característica de ser unha linguaxe asemántica. Fomentarase a tolerancia cara distintos grupos étnicos e culturais, dando relevancia a manifestacións culturais concretas e considerándoas en igualdade de dignidade que as propias. Do mesmo modo débese fomentar o respecto aos compañeiros e ás producións xurdidas na aula, así como fóra dela. Débese manter en todo momento unha conexión co mundo que rodea ao noso alumnado, sobre todo o seu ambiente máis inmediato co que poder exemplificar e, deste modo, facer máis significativos os contidos tratados.



Educación para a saúde. Atópase nun lugar destacado, posto que a música e a danza constitúen un magnifico ámbito para o estímulo do equilibrio psicofísico. A maiores, tamén temos que ter en conta, á hora de empregar técnicas de canto, a importancia de cuidar o noso

Páxina 33

aparato fonador, unha hixiene bucal axeitada, así como a importancia de fomentar unha correcta respiración. Tamén podemos traballar técnicas de relaxación e a musicoterapia.





As actividades propostas para esta materia serán as propostas polo departamento deMúsica para os demais niveles educativos, que normalmente son as seguintes:

Proxección de fragmentos de videos sobre teatro ou filmes nos que podamosobservar a práctica das artes escénicas.

Conferencias, charlas e obradoiros.

Excursións e saídas didácticas: Concertos Didácticos a Santiago de Compostela,Coruña, Participación no Proxecto Regueifesta (Saídas ao IES Marco do Camballónde Vila de Cruces e ao encontro da Oralidade en Vigo). Participación no ProgramaRegueibertso cunha viaxe a Euskal Herría, conxuntamente co alumnado do grupo degaitas.

Encontros de Dinamización Lingüística no Pico Sacro (Santiago de Compostela)Encontro a través do Programa Erasmus+ con alumnado de Irlanda.


No desenvolvemento da materia tentarase cumprir o indicado nos diferentes Plans doCentro e contribuír ós mesmos se é posible.En particular, para as actividades complemetarias e extraescolares seguiranse asindicacións marcadas polo Plan Xeral de Actividades Complementarias e Extraescolares, as calesaxudarán á organización e realización das mesmas.Por outra banda, tal e como se indica no apartado 13 da presente programación, para adetección e atención de alumnado con necesidades específicas de apio educativo seguiranse aspautas marcadas polo Plan Xeral de atención á DiversidadeA revision do seguemento da programación farase cada mes , enas reunións de Departamento, e os cambios quedarán reflectidos nas actas das mesmas.


Ningunha modificacion salientable, agas a modificacion das programacions das asignaturas dos cursos correspondentes segundo o calendario proposto pola Lomce

Páxina 34

MUSICA. 3º ESO


A música, como ben cultural e como linguaxe e medio de comunicación non verbal, constitúe un elemento con gran valor na vida das persoas; ademais, favorece o seu desenvolvemento integral, intervén na súa formación emocional e intelectual, a través do coñecemento do feito musical como manifestación cultural e histórica, e contribúe ao afianzamento dunha postura aberta, reflexiva e crítica no alumnado.

Na actualidade, a música constitúe un dos principais referentes de identificación da mocidade. Co desenvolvemento tecnolóxico multiplicáronse as canles de acceso ás cada vez máis numerosas fontes de cultura musical, así como aos seus diversos xeitos de creación e interpretación, a través de vehículos que forman parte da súa vida cotiá, como internet, os dispositivos móbiles, os reprodutores de son e os videoxogos. Ademais, fomenta o desenvolvemento da percepción, a sensibilidade estética, a expresión creativa e a reflexión crítica.

A materia de Música contribúe ao desenvolvemento de valores como o esforzo, a constancia, a disciplina, a toma de decisións, a autonomía, o compromiso, a asunción de responsabilidades e o espírito emprendedor, innovador e crítico, que contribúen ao desenvolvemento integral da persoa. A práctica musical mellora a memoria, a concentración, a atención, a psicomotricidade, o control das emocións, a autoestima, as habilidades para enfrontarse a un público ou a capacidade para traballar en grupo. A música potencia o desenvolvemento de capacidades como a comunicación oral e escrita, o pensamento matemático ou o coñecemento tecnolóxico e científico, que axudan á adquisición das competencias, ademais de procurar un ensino integral e axudar na maduración do alumnado novo.

Consideramos ademáis que a ensinanza de Música é non só útil, senón moi necesaria, tanto para a integración do corpo e a mente, da razón e a emoción, como do propio individuo no grupo. Supón tamén unha aprendizaxe que traballa e pon en conexión múltiples aspectos do saber: a matemática, a ciencia, a historia, a literatura e as artes. A Música permite igualmente traballar cas emocións dun xeito moi explícito, e sabemos que educar persoas íntegras implica, ademáis de posibilitar a adquisición de coñecementos, o traballo cas mesmas, pois saber xestionalas supón saber estar no mundo dun modo máis axeitado.

A Música permite asimesmo o exercicio da creatividade, e esta supón unha das maneiras máis importantes que ten o ser humano de aprender e de adaptarse, pois a rixidez fainos vulnerables, mentres que a creatividade fortalécenos ao axudarnos na constante adaptación que, en última instancia, é a vida.

35O feito de que a educación musical supoña unha educación integral do individuo e

que o alumnado, polo xeral, disfrute da súa aprendizaxe e práctica -feito este tan importante para a motivación cara ao aprendizaxe- consideramos que lle otorgan un gran valor educativo.


En liña coa Recomendación 2006/962/EC, do 18 de decembro de 2006, do Parlamento Europeo e do Consello, sobre as competencias clave para a aprendizaxe permanente, no Decreto 86/2015 do 25 de Xuño incorpórase a clasificación e denominación das definidas pola Unión

Páxina 35

Europea. Considérase que “as competencias clave son aquelas que todas as persoas precisan para a súa realización e o seu desenvolvemento persoal, así como para a cidadanía activa, a inclusión social e o emprego”.











Páxina 36













4.- Contidos


Páxina 37


BLOQUE 1. INTERPRETACIÓN E CREACIÓN

O.X. Contidos

n B1.1. Repaso dos elementos da representacion grafica da musica.

n, b B1.2. Textura

n, b B1.3. Procedementos compositivos e formas de organizacion musical.

m, c, d

B1.4. Experimentacion e practica das tecnicas do movemento e da danza, expresion dos contidos musicais a traves do corpo e do movemento, e a interpretacion dun repertorio variado de danzas.

B1.5. Practica da relaxacion, a respiracion, a articulacion, a resonancia e a entoacion.

B1.6. Aceptacion e cumprimento das normas que rexen a interpretacion en grupo e a achega das ideas musicais que contribuan ao perfeccionamento da tarefa comun.

B1.7. Aceptacion e predisposicion para mellorar as capacidades tecnicas e interpretativas propias, e respecto ante outras formas de expresion.

B1.8. Sonorizacion de representacions dramaticas, actividades de expresion corporal, e danza e imaxes fixas e en movemento na realizacion de producions audiovisuais.

B1.9. Fomento da sensibilidade estetica desevolvida a traves da comprension e interiorizacion da musica.

a, n B1.10. Composicion individual ou en grupo de cancions e pezas instrumentais para distintas agrupacions a partir da combinacion de elementos e recursos presentados no contexto das actividades que se realizan na aula.

a, c, d, g,

ñ

B1.11.Practica, creacion, memorizacion e interpretacion de pezas musicais en grupo, aprendidas a traves da lectura de partituras con diversas formas de notacion.

B1.12. Practica das pautas basicas da interpretacion: silencio, atencion ao/a director/a e a outros/as interpretes, audicion interior, memoria e adecuacion ao conxunto.

n, b, e B1.13. Exploracion das posibilidades de diversas fontes sonoras e practica de habilidades tecnicas para a interpretacion.

BLOQUE 2. ESCOITA

O.X. Contidos

B2.1. Clasificacion e discriminacion auditiva dos tipos de voces e instrumentos e das agrupacions vocais e instrumentais.

b, n B2.2. Utilizacion dos recursos necesarios para a comprension da musica escoitada.

B2.3. Identificacion dos elementos da musica e das suas caracteristicas na audicion e na analise de

Páxina 38

obras musicais.

b, n B2.4. Aplicacion de estratexias de atencion, audicion interior, memoria comprensiva e anticipacion durante a interpretacion e a creacion musical.

l, n, g B2.5. Audición, análise elemental e apreciación crítica de obras vocais e instrumentais de distintos estilos, xéneros, tendencias e culturas musicais, incluindo as interpretacións e composicións realizadas na aula. Interese por conecer musicas de distintas caracteristicas e por ampliar as propias preferencias musicais.

B2.6. Musica en vivo: concertos e outras manifestacions musicais, da propia cultura musical e de outras. Interese por desenvolver habitos positivos e de respecto as demais persoas durante a escoita.

h, e B2.7.Elementos que intervenen na construcion dunha obra musical: melodia, ritmo, harmonia,, timbre, textura, forma, tempo, dinamica, etc.

B2.8. Valoracion da audicion como forma de comunicacion e como fonte de conecemento e enriquecemento intercultural.

BLOQUE 3. CONTEXTOS MUSICAIS E CULTURAIS

O.X. Contidos

n, f B3.1.A musica ao servizo doutras linguaxes: corporal, teatral, cinematografica, radiofonica ou publicitaria.

B3.4. Analise da musica empregada en diferentes tipos de espectaculos e producions audiovisuais.

l, n, ñ B3.5. Utilizacion de diversas fontes de informacion para indagar sobre instrumentos, compositores e compositoras, concertos e producions musicais en vivo e gravadas, tanto do patrimonio galego como da musica occidental en xeral e doutras culturas.

B3.6. O son e a musica nos medios audiovisuais e nas tecnoloxias da informacion e da comunicacion. Valoracion dos recursos tecnoloxicos como instrumentos para o conecemento da musica e a satisfaccion con ela.

b, f, ñ B3.7. Reconecemento e localizacion nas coordenadas espazo-temporais das manifestacions musicais mais significativas do patrimonio musical galego, occidental e doutras culturas.

n B3.8. Épocas da historia da musica: caracteristicas principais, autores/as significativos/as, audicions con apoio de partitura e interpretacion de pezas ou fragmentos das distintas epocas.

h, n, g B3.9. Recollida de informacion, valoracion e exposicion do feito musical e as suas opinions.

g, n, e B3.10. Recollida de informacion, valoracion e exposicion do feito musical ao longo da historia.

BLOQUE 4. MÚSICA E TECNOLOXÍAS

O.X. Contidos

Páxina 39

e, n B4.1.Utilizacion de dispositivos electronicos, recursos de internet e software musical de distintas caracteristicas para o adestramento auditivo, a escoita, a interpretacion e a creacion musical.

B4.2. Aplicacion de diferentes tecnicas de gravacion para rexistrar as creacions propias, as interpretacions realizadas no contexto da aula e outras mensaxes musicais.

B4.3. Utilizacion das tecnoloxias da informacion nos procesos de creacion musical.

B4.4. Conecemento e emprego das tecnoloxias da informacion na interpretacion e na gravacion de pezas musicais.

e, b B4.5. Emprego e conecemento dos recursos necesarios para a conservacion e a difusion das creacions musicais propias e alleas.





Seguindo os criterios de avaliación da presente programación definiremos para os mesmos os seguintes estándares de aprendizaxe avaliables:


1

MUB1.1.1. Distingue e emprega os elementos que se utilizan na representacion grafica da musica (colocacion das notas no pentagrama; notas adicionais, clave de fa en cuarta; duracion das figuras; signos que afectan a intensidade e matices; indicacions ritmicas e de tempo, etc.).

MUB1.2.1. Recoñece, comprende e analiza distintos tipos de textura.

MUB1.3.1. Comprende e identifica os conceptos e os termos basicos relacionados cos procedementos compositivos e os tipos formais.

MUB1.4.1. Amosa interese polo conecemento e a aplicacion de tecnicas e normas do coidado da voz, o corpo e os instrumentos.

MUB1.4.2. Canta pezas vocais propostas aplicando tecnicas que permitan unha correcta emision da voz.

MUB1.4.3. Practica a relaxacion, a respiracion, a articulacion, a resonancia e a entoacion.

2 MUB1.4.4. Adquire e aplica as habilidades tecnicas e interpretativas necesarias nas actividades de interpretacion adecuadas ao nivel.

MUB1.4.5. Conece e pon en practica as tecnicas de control de emocions a hora de mellorar os seus resultados na exposicion ante un publico.

MUB1.5.2. Amosa unha actitude de superacion e mellora das suas posibilidades e respecta as capacidades e as formas de expresion dos seus companeiros e das suas

Páxina 40

companeiras.

3

MUB3.1.2. Reconece e interpreta manifestacions da danza identificando e explicando con linguaxe tecnica adecuada a epoca historica a que pertencen.

MUB3.4.2. Examina e explica con criterio musical a relacion entre os acontecementos historicos, o desenvolvemento tecnoloxico e a musica na sociedade.

MUB3.4.1. Distingue e situa temporalmente as epocas da historia da musica e as tendencias musicais.

4

MUB1.7.1. Amosa interese polas paisaxes sonoras que nos rodean e reflexiona sobre elas.

MUB2.1.3. Explora e descubre as posibilidades da voz e os instrumentos, e a sua evolucion ao longo da historia da musica.

MUB2.2.1. Le e analiza partituras como apoio a audicion.

MUB2.3.1. Valora e aplica o silencio como elemento indispensable para a interpretacion e a audicion.

5

MUB2.4.1. Amosa interese por conecer musicas doutras epocas e culturas, comparando e contrastando as novas musicas conecidas.

MUB2.4.2. Reconece e sabe situar no espazo e no tempo musicas de diferentes culturas e epocas historicas.

MUB2.5.1. Describe de xeito pormenorizado os diferentes elementos das obras musicais propostas usando distintas linguaxes.

MUB2.5.2. Utiliza recursos con autonomia como apoio ao analise musical.

6

MUB3.1.1. Expresa contidos musicais e relacionaos con epocas da historia da musica e con outras disciplinas.

MUB3.1.3. Distingue e explica as diversas funcions que cumpre a musica na sociedade ao longo da historia.

MUB3.2.1. Amosa interese por conecer musica de diferentes epocas e culturas como fonte de enriquecemento cultural e satisfaccion persoal, elaborando algun proxecto de investigacion e exposicion

7

MUB3.4.1. Distingue e situa temporalmente as epocas da historia da musica e as tendencias musicais.

MUB3.3.1. Relaciona as cuestions tecnicas aprendidas vinculandoas as epocas da historia da musica correspondentes.

MUB1.6.5. Participa activamente en agrupacions vocais e instrumentais, colaborando con actitudes de mellora e compromiso e amosando unha actitude aberta e respectuosa.

8

MUB1.5.1.Realiza improvisacións e composicións partiendo de pautas previamente establecidas.

MUB1.6.1. Practica, crea, interpreta e memoriza pezas vocais, instrumentais e danzas de diferentes xeneros, estilos, epocas historicas e culturas, aprendidas por imitacion e a traves da lectura de partituras con diversas formas de notacion, adecuadas ao nivel.

9

MUB1.7.2. Investiga de forma creativa acerca das posibilidades sonoras e musicais dos obxectos sonoros.

MUB4.1.1. Conece algunhas das posibilidades que ofrecen as tecnoloxias e utilizaas como ferramentas para a actividade musical.

10 MUB4.2.1. Utiliza con autonomia as fontes e os procedementos apropiados para

Páxina 41

elaborar traballos sobre temas relacionados co feito musical.

MUB3.4.2. Examina e explica con criterio musical a relacion entre os acontecementos historicos, o desenvolvemento tecnoloxico e a musica na sociedade.

MUB2.5.3. Emprega conceptos musicais para comunicar conecementos, xuizos e opinions musicais de xeito oral e escrito, con rigor e claridade.

11

MUB1.6.2. Practica, interpreta e memoriza pezas vocais, instrumentais e danzas do patrimonio espanol e galego.

MUB1.6.3. Amosa apertura e respecto cara as propostas do profesor/a e dos companeiros/as.

MUB1.6.4. Practica as pautas basicas da interpretacion: silencio, atencion ao/a director/a e a outros/as interpretes, audicion interior, memoria e adecuacion ao conxunto, amosando espirito critico ante a sua propia interpretacion e a do seu grupo.

12

MUB3.6.1. Utiliza diversas fontes de informacion para indagar sobre as novas tendencias, representantes, grupos de musica popular, etc., e realiza unha revision critica desas producions.

MUB3.6.2. Interesase por ampliar e diversificar as preferencias musicais propias.

MUB4.1.2. Participa en todos os aspectos da producion musical demostrando o uso adecuado dos materiais relacionados, os metodos e as tecnoloxias.



UNIDADES DIDÁCTICAS SESIÓNS

1º AVALIACIÓN1. A FUNCIÓN DA MÚSICA 62. “TROPEMOS” TODOS XUNTOS 63. ¿E SI BAILAMOS UNHA SARABANDA? 64. PRESENCIEMOS AS ESTACIÓNS 6

2º AVALIACIÓN5. A MÚSICA EN CENTROEUROPA 66. A INTERPRETACIÓN DOS VIRTUOSOS 67. INVENTA AS TÚAS PROPIAS VANGARDAS 68. CREEMOS CÓ RITMO DE JAZZ 5

3º AVALIACIÓN9. ESCOITEMOS AS IMAXES E VEXAMOS OS SONS 610.A ESCOITA DA MÚSICA NOS MEDIOS DE COMUNICACIÓN 511. INVENTEMOS UNS PASOS 512. DO FONÓGRAFO Ó MP3 5

Páxina 42

En total suma 68 sesións. As restantes sesións que restan para completar as que compoñen o curso académico, dedicaranse á realización dos exames ou probas pertinentes.



Mínimos esixibles

1

B1.1. Distincion e uso dos elementos da representacion grafica da musica (colocacion das notas no pentagrama; notas adicionais, clave de sol e de fa en cuarta; duracion das figuras; signos que afectan a intensidade e matices; indicacions ritmicas e de tempo, etc.).

B1.3. Conecemento dos principios basicos dos procedementos compositivos e as formas de organizacion musical.

2

B1.4. Mostra de interese polo desenvolvemento das capacidades e as habilidades tecnicas como medio para as actividades de interpretacion, aceptando e cumprindo as normas que rexen a interpretacion en grupo, e achegando ideas musicais que contribuan ao perfeccionamento da tarefa comun. B1.5. Mostra de interese polas actividades de composicion, e improvisacion e amosar respecto polas creacions dos seus companeiros e das suas companeiras.

B1.6. Participacion activa e con iniciativa persoal nas actividades de interpretacion, asumindo diferentes papeis, intentando concertar a sua accion coa do resto do conxunto, achegando ideas musicais e contribuindo ao perfeccionamento da tarefa en comun.

3

B2.1. Identificacion e descripcion dos instrumentos e voces e as suas agrupacions.

B2.3. Valoracion do silencio como condicion previa ao acto musical.

B2.4.Reconecemento auditivo e determinacion da epoca ou a cultura a que pertencen distintos estilos, xeneros, tendencias e culturas musicais.

B2.5.Identificar e describir, mediante o uso de distintas linguaxes (grafica, corporal ou verbal) alguns elementos e formas de organizacion e estruturacion musical (ritmo, melodia, textura, timbre, repeticion, imitacion e variacion) dunha obra musical interpretada en vivo ou gravada.

4

B3.2. Mostra de interese por conecer musicas de distintas caracteristicas, epocas e culturas, e por ampliar e diversificar as propias preferencias musicais, adoptando unha actitude aberta e respectuosa.

B3.3. Relacion das cuestions tecnicas aprendidas coas caracteristicas das epocas da historia musical.

B3.4. Distincion, situacion e caracterizacion das grandes epocas da historia da musica.

B3.5. Valoracion da asimilacion e emprego de alguns conceptos musicais basicos necesarios a hora de emitir xuizos de valor ou falar de musica.

B3.6. Mostra de interese e actitude critica pola musica, os concertos en vivo e as propostas musicais, valorando os seus elementos creativos e innovadores ao longo da historia.

5B4.2.Uso de maneira funcional dos recursos informaticos disponibles para a aprendizaxe e a indagacion do feito musical.

Páxina 43


1- Utilizar a voz, o corpo, obxectos, instrumentos e dispositivos electrónicos para expresar ideas e sentimentos, enriquecendo as propias posibilidades de comunicación e respectando outras formas distintas de expresión.2.- Desenvolver e aplicar diversas habilidades e técnicas que posibiliten a creación, a interpretación vocal e a instrumental, o movemento e a danza, tanto de forma individual como en grupo.3.- Disfrutar coa escoita de obras de distintos estilos, xéneros, tendencias e culturas musicais, apreciando o seu valor como fonte de coñecemento e enriquecemento intercultural.4.- Recoñecer as características de diferentes obras musicais como exemplos da creación artística e do patrimonio cultural, recoñecendo as súas intencións e funcións e aplicando a terminoloxía apropiada para describilas e valoralas criticamente.5.- Utilizar de forma autónoma diversas fontes de información -medios audiovisuais, internet, textos, partituras e outros recursos gráficos para o coñecemento e gozo da música.6.- Coñecer e utilizar diferentes medios audiovisuais e tecnoloxías da información e da comunicación como recursos para a produción musical, valorando a súa contribución ás distintas actividades musicais e a aprendizaxe autónoma da música. 7.- Participar na organización e realización de actividades musicais desenvolvidas nos diferentes contextos, con respecto e disposición para superar estereotipos e prexuízos, tomando conciencia, como membro dun grupo, do enriquecemento que se produce coas contribucións dos demais.8.- Valorar as relacións, a función e o significado da música en diferentes producións artísticas e audiovisuais e nos medios de comunicación.9.- Elaborar xuízos e criterios persoais, mediante unha análise crítica dos diferentes usos sociais da música, e valorando a contribución que a música pode facer á vida persoal e a da comunidade.10.- Valorar o silencio e o son como fenómenos naturais e como elementos musicais, tomando conciencia da súa función como parte integral do ambiente e utilizando coñecementos da ecoloxía acústica para aproximarse a paisaxes sonoras de diferentes épocas e espazos para combater a polución sonora.









No caso de alumnado que non supere a materia en xuño e teña que presentarse en setembro

Páxina 44

os instrumentos de avaliación basearanse nun exame a realizar polo alumno/a, podendo ser escrito ou práctico (ou unha mistura das dúas opcións), debendo superar o alumnado o mesmo.








Aprendizaxe autónoma: darase importancia á adquisición de ferramentas de traballo que vaian articulando estratexias de aprendizaxe autónoma, posibilitando que o alumnado “aprenda a aprender”



Materiais: Empregaremos principalmente instrumentos Orff para a interpretación musical, por ser o máis axeitado desde o punto de vista técnico-interpretativo. Cada alumno e alumna terá a súa propia frauta doce. No instrumental PAD, contaremos con láminas de metal e madeira nas tesituras de soprano, contralto e baixo. Entre os membranófonos contaremos con caixa, pandeiretas, pandeiros de distintos tamaños e bongoes e/ou timbais Orff. Tamén se van precisar instrumentos de

Páxina 45

pequena percusión de madeira de metal. Haberá que contar con materiais auxiliares, como atrís, baquetas con mazas duras e brandas, encerado pautado, metrónomo, partituras... Sería bo dispór dalgún instrumento harmónico (teclado ou guitarra) e tamén se poderán aproveitar os instrumentos que poda aportar o propio alumnado ou utilizar instrumentos construídos con materiais reciclados. O profesor tamén pode contribuír co seu propio material.













Páxina 46

Criterios de Avaliación C. Clave

B1.1. Distinguir e utilizar os elementos da representacion grafica da musica (colocacion das notas no pentagrama; notas adicionais, clave de sol e de fa en cuarta; duracion das figuras; signos que afectan a intensidade e matices; indicacions ritmicas e de tempo, etc.).

CCEC

B1.2. Analizar e comprender o concepto de textura, e recoñecer a través da audición e lectura de partituras, os tipos de texturas.

CCECCAA

B1.3. Conecer os principios basicos dos procedementos compositivos e as formas de organizacion musical. CCEC

B1.4. Amosar interese polo desenvolvemento das capacidades e as habilidades tecnicas como medio para as actividades de interpretacion, aceptando e cumprindo as normas que rexen a interpretacion en grupo, e achegando ideas musicais que contribuan ao perfeccionamento da tarefa comun.

CCECCAA

B1.5. Amosar interese polas actividades de composicion, e improvisacion e amosar respecto polas creacions dos seus companeiros e das suas companeiras.

CCECCAACSIEE

B1.6. Participar activamente e con iniciativa persoal nas actividades de interpretacion, asumindo diferentes papeis, intentando concertar a sua accion coa do resto do conxunto, achegando ideas musicais e contribuindo ao perfeccionamento da tarefa en comun.

CCECCSIEE

B1.7. Explorar as posibilidades de distintas fontes e obxectos sonoros. CCECCDCAA

B2.1. Identificar e describir os instrumentos e voces e as suas agrupacions. CCECCAA

B2.2. Ler e analizar distintos tipos de partituras no contexto das actividades musicais da aula como apoio as tarefas de audicion. CCEC

B2.3. Valorar o silencio como condicion previa para participar nas audicions. CSC

B2.4. Reconecer auditivamente e determinar a epoca ou a cultura a que pertencen distintas obras musicais, interesandose por ampliar as suas preferencias. CAA

B2.5. Identificar e describir, mediante o uso de distintas linguaxes (grafica, corporal ou verbal), alguns elementos e formas de organizacion e estruturacion musical (ritmo, melodia, textura, timbre, repeticion, imitacion e variacion) dunha obra musical interpretada en vivo ou gravada.

CCECCAACCL





•Unha ou varias probas teóricas ou practicas relacionadas coa unidade didáctica.

Páxina 47

•Entrega dun traballo final a determinar polo grupo.















A práctica docente verase reflectida tamén nos resultados obtidos nas diferentes probas internas levadas a cabo no Instituto e nas externas, entendendo por estas últimas as que se poidan facer de acordo coa nova lei. Os resultados do alumnado na Selectividade proporcionarán tamén información acerca da efectividade do exercicio docente.

Páxina 48
















Páxina 49




Adaptacións de acceso ao currículum. De acceso físico: recursos espaciais, materiais e persoais (eliminación de barreiras arquitectónicas, adecuada iluminación e sonoridades, mobiliario adaptado, profesorado de apoio especializado). De acceso á comunicación: materiais específicos de ensinanza: aprendizaxe, axudas técnicas e tecnolóxicas, sistemas de comunicación complementarios, sistemas alternativos (braille, lupas, telescopios, ordenadores, gravadoras, linguaxe de signos)








•Actividades de reforzo que fundamenten futuras aprendizaxes significativas e van dirixidas a aqueles estudantes que teñen lagoas en aspectos básicos.



Páxina 50












Páxina 51











Páxina 52







Periodicamente, a través das reunións do Departamento, farase un seguimento da programación didáctica e das modificacións oportunas, que se reflectirá na memoria final. Farase especial fincapé nos procesos de ensinanza aprendizaxe e adecuarase a actuación docente e os recursos metodolóxicos cando sexa preciso.


Nada salientable agas os cambios que se piden no calendario da Lomce

ARTES ESCENICAS E DANZA. 4º ESO


De acordo co calendario de implantación previsto na disposición derradeira primeira do Decreto 86/2015, do 25 de xuño, no ano académico 2016/17 implantaranse as modificacións introducidas no currículo da etapa correspondentes aos cursos segundo e cuarto.

Este ano ofertase a asignatura de Artes Escénicas e Danza, en 4º da ESO dentro do bloque de materias específicas, cun curriculo diferente a afertada o ano anterior en 1º de Bacharelato

A materia de Artes Escénicas e Danza debe dotar o alumnado de coñecementos, técnicas e procedementos que lle permitan expresarse e crear artísticamente a traves das linguaxes do teatro e a danza. Para tal fin, os alumnos/as deben comprender e interpretar diferentes linguaxes escénicas, así como o devir da historia do teatro e da danza ao longo dos déculos.

Doutra banda, é indispensable que o alumnado tome conciencia dos seus recursos expresivos e os desenvolva na práctica, mediante a exploración dos compoñentes do movemento (Corpo, espaz, tempo, enerxía e interrelación); o desenvolvemento da súa capacidade de concentración, relaxación e autoconciencia corporal; a procura de nivéis óptimos de equilibrio psicofísico; a aplicación do imaxinario na modelaxe da súa conduta; a estimulació das súas habiidades comunicativas; a vivenvoa e a recreación de situacións dramáticas diversas; a

Páxina 53

exploración dos seus recursos no terreo da oralidade; e o desenvolvemento da sensibilidade rítmica e melódica a nivel corporal e vocal.

É de importancia para a formación do alumnado o coñecemento dos grandes cambios xurdidos nas artes escénicas e na danza. Os alumos/as deberán ser conscientes de como as ideas subxacentes baixo as formas visibles (coreografías, danzas populares, preclásicas, clásicas e contemporáneas; decorados; bosquexos; figurinos; edificios teatrais e espazos para a representación; textos dramáticos; postas en escena, etc.) configuraron múltiples xeitos de construir e realizar as artes escénicas e a danza. Tamén deberán entender, xa que logo, cada sociedade e cada época; comprender e saber que o interese da materia reside tanto en experimentar o potencial expresivo e creativo persoal como en entender o modo en que diferentes aspectos da creación foron modificados por circunstancias históricas, culturais, rituais, ambientais, técnicas, estilísticas ou simbólicas que cada pobo vai incorporando como expresión da súa forma de sentr e de pensar.

A materia permite ir descubrindo cos alumnos/as, a través da sua propia experiencia, o desenvolvemento das súas capacidades artísticas creativas e interpretativas, estudando, así, os aspectos teóricos e prácticos da materia.

Trátase, en esencia, de contribuir á formación integral do alumnado e ao enriquecemento do seu acervo cultural, ensinandolle a apreciar tanto a beleza das obras, dos espectáculos e das montaxes que ilustraron culturas pasadas como as que sustentan o noso século: un conxunto que, a súa vez, deberán transmitir







Páxina 54














Páxina 55






4.- Contidos

Enténdense por Contidos o conxunto de coñecementos, habilidades, destrezas e actitudes que contribúen ao logro dos obxectivos de cada ensinanza e etapa educativa, e á adquisición de competencias


BLOQUE 1: COMÚN

O.X. Contidos

b, l ,e, n, ñ B1.1. Concepto e tipoloxía das artes escénicas: ópera, teatro e danzaB1.2. Historia da ópera.B1.3. Teatro musical.B1.4. Historia do teatro a da danza.B1.5. Teatro e danza en Europa, España e GaliciaB1.6. Elementos básicos da ficción escénica

n, l, g, e B1.7. Tradicións escénicas: oriente e Occidente.B1.4. Historia do teatro e da danza.B1.5. Teatro e danza en Europa, España e GaliciaB1.8. A ópera en Europa, España e Galicia

m, b, d B1.9. Beneficios da práctica da danza e o teatro para o desenvolvemento integral das persoas e para a mellora da saúdeB1.10. A exploración do corpo e do movemento como instrumentos expresivos

l, g B1.1. Concepto e tipoloxía das Artes Escénicas: ópera, teatro e danza

h, i, b B1.11. Ferramentas de expresión corporal, xestual, oral e rítmico-musicalB1.10. A exploración do corpo e do movemento como instrumentos expresivosB1.6. Elementos básicos da ficción escénica

d, m B1.10. A exploración do corpo e do movemento como instrumentos expresivos

Páxina 56

BLOQUE 2: TEATRO

O. X. Contidos

e, b, f, h, i, ñ, o

B2.1. Paradigmas e escolas da interpretaciónB2.2. Estructura dramática: situación, personaxe, obxectivo, conflicto e acciónB2.3. Deseño dun espectáculo: equipos, fases e áreas de traballoB2.4. Oficios da práctica escénica: dirección escénica, dramaturxia, escenografía, interpretación, iluminación, indumentaria, caracterización, espazo sonoro e atrezzo.

e, l, n B2.5. Técnicas de interpretación e improvisaciónB2.6. Técnica vocal: respiración, colocación, apoio e articulaciónB2.7. Expresión oral: expresión e ritmo en prosa e en versoB2.3. Deseño dun espectáculo: equipos, fases e áreas de traballo

n, b, f B2.5. Técnicas de interpretación e improvisaciónB2.2. Estructura dramática: situación, personaxe, obxectivo, conflicto e acciónB2.6. Técnica vocal: respiración, colocación, apoio e articulaciónB2.7. Expresión oral: expresión e ritmo en prosa e en versoB2.4. Oficios da práctica escénica: dirección escénica, dramaturxia, escenografía, interpretación, iluminación, indumentaria, caracterización, espazo sonoro e atrezzo.

a, b, d, e B2.7. Expresión oral: expresión e ritmo en prosa e en versoB2.3. Deseño dun espectáculo: equipos, fases e áreas de traballoB2.4. Oficios da práctica escénica: dirección escénica, dramaturxia, escenografía, interpretación, iluminación, indumentaria, caracterización, espazo sonoro e atrezzo.

BLOQUE 3: DANZA

O. X. Contidos

b, d, e, n B3.1. Descrición e análise das formas e os estilos de danzaB3.2. Paradigmas e escolas de danzaB3.3. Técnicas de danza

a, b, m B3.4. Aliñamento e coordinación corporalB3.5. Relación coa gravidade e enerxía do movementoB3.6. O corpo no espazo: traxectoria, desprazamento e focoB3.7. Musicalidade e precisión rítmicaB3.8. Calidades e dinámicas do movementoB3.9. Estruturas coreográficas

f, m, n, d B3.4. Aliñamento e coordinación corporalB3.5. Relación coa gravidade e enerxía do movementoB3.6. O corpo no espazo: traxectoria, desprazamento e focoB3.7. Musicalidade e precisión rítmicaB3.8. Calidades e dinámicas do movementoB3.10. Exploración de formas de movemento propias a través da improvisación libreB3.11. Técnicas de improvisación. Improvisación pautada

BLOQUE 4: OUTRAS ARTES ESCENICAS

O. X. Contidos

b, l, n, ñ B4.1. Espectáculo escénicos: circo, espectáculos musicais e performance

Páxina 57

B4.2. Creación e difusión de produtos escénicos en GaliciaB4.3. Importancia da música cinematográfica, publicitaria e de ambientación. A danza no cine






1 AEDB1.6.1 Amosa interese por construir unha personalidade autónoma e independenteAEDB3.1.1 Recoñece, clasifica e sitúa no tempo, na cultura e no estilo as danzas e os espectáculos vistos previamente na aulaAEDB3.2.1 Interpreta e memoriza un repertorio variado de danzas en grupoAEDB3.2.2 Integra pautas de conciencia corporal e de control de movemento traballadas na aulaAEDB3.3.1 Utiliza con rigor os elementos e as calidades do movemento na improvisación da súa danzaAEDB3.3.2 Elabora e presenta con rigor e precisión pequenas estructuras coreográficas, en grupos pequenos, medianos e grandes

2 AEDB2.1.1 Recoñece e describe as características dos estilos e das formas de danza e de teatroAEDB2.2.1 Aplica as habilidades técnicas necesarias nas actividades de interpretación dun repertorio variado de teatro en grupo, incorporando a expresión xestual, oral e cinética, e desenvolvendo unha partitura escénicaAEDB2.2.2 Coñece e escenifíca os estilos e as técnicas escénicas que fomentan o autocoñecemento, a creatividade, a emoción e a conciencia corporalAEDB2.3.1 Utiliza con rigor os elementos e as calidades do movemento na improvisación teatralAEDB2.3.2 Utiliza a improvisación como medio para explorar a situación, o conflito, o personaxe e a acciónAEDB2.3.3 Utiliza a improvisación como técnica de creación dramática e teatralEADB2.4.1 Participa en las actividades de grupoAEDB2.4.2 interpreta e memoriza un repertorio variado de teatro en grupo

3 AEDB1.1.1 Coñece e explica a función da danza, o teatro e outras artes escénicas en situacións e contextos diversosAEDB1.1.2 Reflexiona sobre as Artes Escénicas e a danza como un medio de intervención e transformación da realidade e da conciencia socialAEDB1.4.1 Analiza e comenta os espectáculos de danza, teatro e outras artes escénicas aos que se asistíu, en relación cos contidos estudadosEADB1.5.1. Demostra riqueza comuncativa verbal e non verbalEADB4.1.1 Recoñece e describe as artes escénicas e as súas manifestaciónsAEDB4.1.2 Recoñece e diferencia as artes escénicas no seu conxunto, en función das súas

Páxina 58

características específicas e singulares



1ª AVALIACIÓN

T1 - A DANZA, O BALLET E AS DANZAS TRADICIONAIS. HISTORIA, ESTILOS E ESCOLAS - 37 sesions

2ª AVALIACIÓN

T2 - O TEATRO E A ÓPERA: HISTORIA, EVOLUCIÓN, ESCOLAS E TÉCNICAS - 37 sesións

3ª AVALIACIÓN

T3 – O CINE, O MUSICAL, O CIRCO E OUTRAS: MONTAXE DUN ESPECTÁCULO - 26 sesións

Nestas sesións están incluidas as adicadas a exames, ensaios das obras e visionado de fragmentos adecuados ás explicacións


Mínimos esixibles

1 B3.1 Explicar os estilos (clásica, moderna, española e baile flamenco) e as formas de danza (etnicas e populares), en función da historia e das especialidades educativasB3.2 Interpretar en grupo danzas a través da aprendizaxe de coreografías, memorizadas e ensaiadas ao longo do curso

2 B2.1 Explicar os estilos e as formas de teatro: textual, xetual, de obxectos, musical e líricoB2.2 interpretar nun espazo escénico unha peza teatral onde se valoren as destrezas e as habilidades adquiridas

3 B4.1 Explicar as características doutras artes escénicas, a súa evolución ao longo da historia e o seu papel na sociedadeB2.4 Integrarse en dinamicas de grupo creativas que fomenten un comportamento social, solidario, tolerante, responsable e asertivo que lle axude a superar inhibicións, medos e obstáculos comunicativos






Páxina 59














Páxina 60














B1.1 Expor de forma crítica a opinión persoal respecto da función das artes escénicas (danza, teatro, circo, ópera, etc.) e a súa importancia como medio de expresión de sentimentos, emocións, ideas e sensacións

CCECCSCCAA

B1.2 Apreciar a importancia do patrimonio español e galego en artes escénicas, e comprender o valor de conservar e transmitir o seu legado

CAACCEC

Páxina 61

B1.3 Explicar o papel da danza e do teatro para a mellora da saúde física e psíquica a través da súa propia experiancia

CMCCTCD

B1.4 Realizar unha reflexión sobre os espectáculos de danza, teatro e outras artes escénicas CCECCSIEE

B1.5 Desenvolver capacidades e destrezas lingüísticas orais e escritas, non verbais, xestuais e mímicas que aumenten o acervo expresivo e o repertorio comunicativo

CCLCSCCCEC

B1.6 Xerar recursos para desenvolver un maior coñecemento de si mesmo/a e unha personalidade autónoma e independente

CAA

B2.1 Explicar os estilos e as formas de teatro: textual, xestual, de obxectos, musical e lírico CCECCD

B2.2 Interpretar nun espazo escénico unha peza teatral onde se valoren as destrezas e as habilidades adquiridas

CSCCSIEECCECCAA

B2.3 Demostrar a capacidade para improvisar unha secuencia de movementos, libres ou cun fin determinado e valorar a importancia da improvisación teatral

CCECCAACCL

B2.4 Integrarse en dinámicas de grupo creativas que fomenten un comportamento social, solidario, tolerante, responsable e asertivo que lle axude a superar inhibicións, medos e obstaculos comunicativos

CSCCSIEECAACMCCT

B3.1 Explicar os estilos (clásica, moderna, española e baile flamenco) e as formas de danza (étnicas e populares), en función da historia e das especialidades educativas

CCECCCLCD

B3.2 Demostrar a capacidade para improvisar unha secuencia de movementos, libres ou cun fin determinado, e valorar a importancia da improvisación en danza

CCECCAACCLCSIEE

B4.1 Explicar as características doutras artes escénicas, a súa evolución ao longo da historia e o seu papel na sociedade

CCLCAACSIEECCEC






Páxina 62



•Probas prácticas.

•Traballo final sobre unha creación grupal.












A práctica docente verase reflectida tamén nos resultados obtidos nas diferentes probas internas levadas a cabo no Instituto e nas externas, entendendo por estas últimas as que se poidan facer de acordo coa nova lei.


Páxina 63








Por outra banda, o seguimento do alumno e do seu traballo no día a día permitirá localizar alumnado que requira unha atención educativa diferente á ordinaria, aplicando nese caso as medidas necesarias seguindo en todo caso o Plan Xeral de atención á Diversidade







Unha educación verdadeiramente integradora e que preste especial atención á diversidade ha de partir dos principios básicos de inclusión, normalización, individualización, igualdade de

Páxina 64

oportunidades, coñecementos previos (avaliación inicial), detección e intervención temperá, intelixencias múltiples (Gardner)…














“A comprensión lectora, a expresión oral e escrita, a comunicación

Páxina 65

audiovisual, as tecnoloxías da información e da comunicación, o emprendemento, e a educación cívica e constitucional traballaranse en todas as materias, sen prexuízo do seu tratamento específico nalgunhas das materias de cada etapa.”











Páxina 66











Páxina 67







Periodicamente, a través das reunións do Departamento, farase un seguimento da programación didáctica e das modificacións oportunas, que se reflectirá na memoria final. Farase especial fincapé nos procesos de ensinanza aprendizaxe e adecuarase a actuación docente e os recursos metodolóxicos cando sexa preciso


Nada salientable agás os cambios que esixe o calendario de implantación da Lomce

LINGUAXE E PRACTICA MUSICAL: 1º BACH


A materia de Linguaxe e Practica Musical concibese como unha continuacion da formacion musical recibida polo alumnado na etapa educativa anterior, que lle permite ampliar, desenvolver e aplicar, con autonomia e en contextos diversos, os conecementos e as capacidades que contribuen a adquisicion dunha cultura musical solida.

Considerando que a musica ten como finalidade primordial a comunicacion, e necesario que o alumnado conte coas ferramentas necesarias que lle axuden a comprender e a participar do feito musical. Neste sentido, debese favorecer que o alumnado se implique activamente no proceso artistico musical.

A expresion e a linguaxe musical son os dous ambitos do conecemento musical en torno aos que se organiza esta materia; esta estruturada en cinco bloques ("Destrezas musicais", "A audicion comprensiva", "A teoria musical", "A creacion e a interpretacion" e "As tecnoloxias aplicadas ao son"), que se deben presentar nas actividades de ensino e aprendizaxe relacionados entre si, xa que estes ambitos se complementan e interactuan; reforzanse e desenvolvense mutuamente.

A comprension dos elementos morfoloxicos e sintacticos da linguaxe musical contribue a

Páxina 68

perfeccionar a capacidade de expresarse a traves da interpretacion e a creacion do feito musical concreto, completandose asi o proceso de adquisicion dunha linguaxe. A sua aprendizaxe como instrumento de comunicacion debe basearse, tamen, na audicion comprensiva, na memoria musical, na practica vocal, instrumental e ritmica, e na lectoescritura musical como recurso util para fixar os conceptos linguisticos.

A expresion musical refirese a creacion e a interpretacion de pezas vocais e instrumentais. A interpretacion achega o alumnado a un repertorio musical am- plo e variado, posibilita a adquisicion de capacidades e destrezas tecnicas e interpretativas, e favorece a sensibilidade auditiva e a memoria musical. A interpretacion instrumental e vocal, nunha educacion musical na que a practica e o centro da accion pedagoxica, e tamen un procedemento esencial para aprender os contidos da linguaxe musical e reforzar os conecementos adquiridos; a experiencia, que e previa a abstraccion conceptual. A creacion musical explora os elementos propios da linguaxe musical, experimenta cos sons e combinaos a traves da improvisacion, dos arranxos e da composicion. Todo isto potenciase coas tecnoloxias da informacion, da comunicacion e da creacion artistica, que, postas a disposicion da musica, constituen un recurso importante para indagar, obter informacion e comunicarse, e un medio para crear e descubrir musicas de todos os estilos e de todas as culturas.

A materia de Linguaxe e Practica Musical debe estar orientada a espertar o interese do alumnado por participar de forma activa, informada e ludica como ointe, interprete ou compositor/a, tanto na sua vida educativa como na sua vida privada. O ensino da materia debe partir dos conecementos previos, dos gustos e dos costumes musicais do alumnado, e abordarse desde a practica musical activa e participativa, vinculada a reflexion sobre o realizado. Estes principios, orientados ao desenvolvemento das capacidades perceptivas e expresivas e a comprension do feito musical, serviran de base para consolidar aprendizaxes que transcendan o contexto en que se produciron.

A materia contribue ao desenvolvemento de valores como o esforzo, a constancia, a disciplina, a toma de decisions, a autonomia, o compromiso, a asuncion de responsabilidades e o espirito emprendedor, innovador e critico. Tal e como demostran numerosos estudos publicados, a practica musical mellora a memoria, a concentracion, a atencion, a psicomotricidade, o control das emocions, a autoestima, as habilidades para enfrontarse a un publico ou a capacidade para traballar en grupo. A musica favorece a adquisicion das competencias clave, procura un ensino integral e axuda na maduracion do alumnado, ademais de favorecer o espirito de motivacion e superacion persoal.

As disciplinas musicais non so desenvolven a creatividade, a sensibilidade artistica e o criterio estetico; tamen axudan o alumnado, da mesma forma que o resto de materias desta etapa, a adquirir os conecementos e habilidades para construir a sua personalidade, a traballar en equipo, desenvolver o pensamento critico e a converterse en cidadans e cidadas que actuen de xeito responsable e autonomo. En definitiva, a actividade musical, nas suas diversas facetas, favorece as capacidades sociais e expresivas dos alumnos e das alumnas.



Unha competencia supón a combinación de habilidades prácticas, coñecementos,

Páxina 69

motivación, valores éticos, actitudes, emocións e outras compoñentes sociais e de comportamento que se mobilizan conxuntamente para lograr unha acción eficaz.












Páxina 70

1. Utilizar a voz, o corpo, obxetos, instrumentos e recursos tecnolóxicos para expresar ideas e sentimentos, enriquecendo as propias posibilidades de comunicación e respeitando outras formas distintas de expresión. (a, b, c, d, e, h, k)

2. Desenvolver e aplicar diversas habilidades e técnicas que posibiliten a interpretación (vogal, instrumental e de movimento e danza) e a creación musical, tanto individuais como en grupo. (b,,c, g, l)

3. Escoitar unha ampla variedade de obras, de distintos estilos, xéneros, tendencias e culturas musicais, apreciando o seu valor como fonte de coñecemento, enriquecemento intercultural e placer persoal e interesándose por ampliar e diversificar as preferencias musicais propias. (a, g, f, j, n, ñ, o)

4. Recoñecer as características de diferentes obras musicais como exemplos da creación artística e do patrimonio cultural, recoñecendo as suas intencions e funcions e aplicando a terminoloxía apropiada para describilas e valoralas críticamente. (f, g, l, j, n, ñ, o )



7. Participar na organización e realización de actividades musicais desenvolvidas en diferentes contextos, con respeito e disposición para superar estereotipos e prexuizos, tomando conciencia, como membro dun grupo, do enriquecemento que se produce coas aportacions dos demáis. (a, c, d, l)




4.- Contidos



BLOQUE 1. DESTREZAS MUSICAIS

O.X. Contidos

Páxina 71

d, e, f, i,

m, ñ

B1.1. Utilizacion da voz, individual ou colectivamente, partindo do conecemento do aparello fonador, o seu funcionamento, a respiracion, a emision, a articulacion, a relaxacion e a afinacion.

B1.2. Interpretacion vocal atendendo as indicacions relativas a expresion, a dinamica, a agoxica, a articulacion dos sons e os seus ataques, e a ornamentacion musical.

c, d, i, n, ñ

B1.3. Entoacion individual e colectiva de escalas, intervalos melodicos, harmonicos, arpexos ou acordes.

c, d, i, m, n, ñ, p

B1.4. Interiorizacion do pulso.

B1.5. Interpretacion instrumental atendendo as indicacions relativas a expresion, a dinamica, a agoxica, a ornamentacion musical, e a articulacion dos sons e dos seus ataques.

B1.6. Practica da lectura articulada e da escritura tanto melodica como harmonica nas claves de sol e fa en cuarta, e da escritura tanto melodica como harmonica.

B1.7. Practica de lectura de notas, sen clave, atendose ao debuxo intervalico.

B1.8. Practica da lectura de obras musicais utilizando partituras.

BLOQUE 2. A AUDICIÓN COMPRENSIVA

O.X. Contidos

b, d, e, f, i, n

B2.1. Percepcion e identificacion do pulso, dos acentos e dos compases binarios, ternarios e cuaternarios.

B2.2. Percepcion, identificacion e transcricion de formulas ritmicas basicas orixinadas polo pulso binario ou ternario.

B2.3. Percepcion, identificacion e transcricion de signos que modifican a duracion, sincopes, anacruses, notas a contratempo, cambios de compas, grupos de valoracion especial, equivalencias pulso-pulso e fraccion-fraccion, etc.

B2.4. Identificacion auditiva das caracteristicas morfoloxicas basicas das obras musicais, tanto as que tenen como fundamento a linguaxe da musica culta como as que tenen como fundamento as linguaxes musicais contemporaneas, o jazz, a musica tradicional, o rock, o flamenco e as musicas do mundo.

B2.5. Percepcion, identificacion auditiva e transcricion das escalas, funcions tonais- acordes maiores e menores, acordes de setima dominante e de setima diminuida, cadencias e os modos e intervalos fora do concepto tonal.

B2.6. Reconecemento comprensivo das texturas musicais e dos timbres instrumentais nas obras escoitadas ou interpretadas.

B2.7. Reconecemento auditivo e transcricion dos esquemas ritmicos, das melodias, dos intervalos e dos fragmentos melodicos resultantes da combinacion dos devanditos elementos.

Páxina 72

B2.8. Reproducion vocal memorizada dos esquemas ritmicos, das melodias, dos intervalos e dos fragmentos melodicos resultantes da combinacion dos devanditos elementos.

B2.9. Identificacion de erros ou as diferenzas entre un fragmento escrito e un fragmento escoitado.

B2.10. Transcricion de esquemas harmonicos das obras escoitadas.

BLOQUE 3. A TEORÍA MUSICAL

O.X. Contidos

d, i, n B3.1. Conecemento das grafias das formulas ritmicas, simultaneidade de ritmos, signos que modifican a duracion, sincope, anacruse, notas a contratempo, os grupos de valoracion especial contidos en un e varios pulsos, etc.

B3.2. Conecemento das grafias e dos termos relativos a expresion musical, a dinamica, ao tempo, a agoxica, a articulacion musical e ao ataque dos sons.

B3.3. Aproximacion as grafias contemporaneas.

i, n B3.4. Conecemento das normas de escritura melodica.

B3.5. Conecemento e comprension dos ritmos caracteristicos das danzas e das obras musicais.

B3.6. Conecemento e comprension de escalas, funcions tonais, intervalos, cadencias, acordes basicos e complementarios, tonalidade, modalidade e modulacion.

B3.7. Conecemento dos principais sistemas de cifraxe harmonica.

B3.8. Conecemento da ornamentacion musical.

B3.9. Comprension do efecto que producen na musica os sons da ornamentacion e intensificacion expresiva.

B3.10. Ambito sonoro das claves e a sua relacion entre si.

BLOQUE 4. A CREACIÓN E A INTERPRETACIÓN

O.X. Contidos

c, d, i, l, m, n

B4.1. Realizacion vocal ou instrumental de formulas ritmicas orixinadas polo pulso binario ou ternario e as suas variantes.

c, d, i, l, m, n

B4.3. Improvisacion, tanto individual como colectiva, de breves melodias.

B4.3. Utilizacion das escalas e acordes mais habituais no sistema modal e tonal.

a, b, c, d, h, i, n

B4.4. Interpretacion memorizada de obras ou fragmentos musicais vocais adecuados ao nivel, con ou sen acompanamento.

Páxina 73

a, b, c, d, h, i, l, n

B4.5. Achegamento aos procesos compositivos mais habituais.

B4.6. Utilizacion da expresion corporal e o movemento corporal como complemento ao feito musical.

B4.7. Desenvolvemento da lateralidade a traves da realizacion simultanea de diferentes ritmos basicos

a, b, c, n

B4.8. Participacion activa na organizacion e narealizacion de actividades musicais desenvolvidas en diferentes contextos.

B4.9. Participacion na organizacion e na realizacion de actividades con respecto e disposicion para superar estereotipos e prexuizos, tomando conciencia, como parte dun grupo, do enriquecemento que se produce coas achegas das demais persoas.

BLOQUE 5. AS TECNOLOXÍAS APLICADAS AO SON

d, e, f, g, h, i, l, m, n

B5.1. Fenomeno fisico-harmonico; movemento ondulatorio; serie de Fourier.

B5.2. Caracteristicas acusticas dos instrumentos: instrumentos transpositores e electronicos; manipulacion artificial do son.

B5.3. Fundamentos dos sistemas de afinacion. Proporcions asociadas aos intervalos: conso- nancia e disonancia. Serie harmonica. Indices acusticos. Diapason.

B5.4. Transmision e amortecemento do son.

B5.5. Sinal analoxico e sinal dixital. Dixitalizacion do son analoxico.

B5.6. Sintese do son: mostraxe (samplers), filtros de frecuencias e multipistas.

B5.7. Hardware musical: computadores, tarxetas de son e conexions.

B5.8. Tipos de software musical: editores de partituras, secuenciadores, programas xeradores de acompanamentos e mesas de mesturas.

g, h, i, l ,n

B5.9. Practica dos sistemas de gravacion analoxica ou dixital, de procesamento de sons de comunicacion MIDI en interpretacions ou creacions propias.

B5.10. Uso da musica con soporte electronico en producions escenicas ou audiovisuais.

B5.11. Realizacion de sonorizacions a traves da improvisacion, a composicion ou a seleccion musical de textos ou de imaxes.



Enténdese por Estándares de aprendizaxe avaliables as especificacións dos criterios de avaliación que permiten definir os resultados de aprendizaxe e que concretan o que o alumnado debe saber, comprender e saber facer en cada disciplina. Deben ser observables, medibles e

Páxina 74

avaliables, e permitir graduar o rendemento ou o logro alcanzado. Deben contribuír a facilitar o deseño de probas estandarizadas e comparables.



1

LPMB1.1. 1. Conece os organos e as funcions do aparello fonador.

LPMB1.1.1. Realiza exercicios de respiracion, relaxacion, articulacion, fraseo, etc., e valoraos como elementos imprescindibles para a adquisicion da tecnica vocal.

LPMB1.1.3. Aplica a tecnica vocal para cantar entoada e afinadamente, aplicando as indicacions expresivas e dinamicas presentes na partitura.

LPMB1.2.1. Reproduce e identifica intervalos, escalas ou acordes a partir de diferentes alturas, utilizando unha correcta emision da voz.

LPMB1.3.2. Executa con independencia estruturas ritmicas simultaneas, utilizando e desenvolvendo a disociacion auditiva e motriz.

LPMB2.1.1 Percibe o pulso como referencia basica para a execucion ritmica, asi como a identificacion do acento periodico base do compas, e logra unha correcta interiorizacion do pulso que lle permite posteriormente unha axeitada execucion individual ou colectiva.

LPMB.4.3.4. Aplica a tecnica vocal para cantar entoadamente e afinadamente nas actividades de interpretacion.

LPMB.4.3.5. Manten unha actitude positiva para integrarse como un membro mais no grupo.

2

LPMB1.3.1. Interpreta instrumentalmente ou vocalmente, con total precision dentro dun tempo establecido, estruturas ritmicas adecuadas a este nivel dunha obra ou un fragmento, sentindo internamente o pulso e aplicando, se procede, as equivalencias nos cambios de compas.

LPMB1.3.3. Practica a lectura e a escritura musical, reconecendo a sua importancia para afondar na aprendizaxe da linguaxe musical.

LPMB2.2.2. Utiliza a lectura e a escritura musical como apoio a audicion.

LPMB2.2.3. Escoita obras musicais seguindo a partitura.

LPMB.3.1.1. Identifica e interpreta os termos e signos relacionados co ritmo e coa expresion musical.

LPMB.4.3.2. Manten unha actitude positiva ante a musica e os companeiros.

LPMB.4.3.3. Utiliza os instrumentos da aula cunha tecnica correcta.

3 LPMB.3.2.1. Identifica os elementos basicos da linguaxe musical, utilizando diferentes soportes.

LPM3.2.2. Reconece elementos basicos harmonicos e formais.

LPM·.2.3. Aplica correctamente a terminoloxia propia da teoria musical.

LPMB2.2.1. Percibe aspectos ritmicos, melodicos, tonais, modais, cadenciais, formais, timbricos etc., das obras escoitadas ou interpretadas.

LPMB.4.2.1. Asimila os conceptos tonais e modais basicos, desenvolvendo a creatividade e a capacidade de seleccionar e usar libremente os elementos da linguaxe

Páxina 75

musical de acordo cunha idea e estruturados nunha forma musical.

4

LPMB2.2.4. Escoita e reconece os elementos basicos das linguaxes propias da musica culta, jazz, rock e flamenco, asi como os mais importantes da linguaxe musical contemporanea.

LPMB2.2.5. Describe as caracteristicas das obras escoitadas, utilizando a terminoloxia axeitada.

LPMB.4.5.1. Comportase de maneira correcta como espectador/a e como interprete na realizacion de actividades musicais desenvolvidas en diferentes contextos.

LPMB.4.5.2. Practica as tecnicas necesarias para controlar o medo escenico.

LPMB.3.1.2. Identifica e interpreta os signos graficos propios da linguaxe musical contemporanea.

LPMB.4.4.1. Crea unha pequena obra musical utilizando os conecementos musicais adquiridos.

5

LPMB.4.1.1. Practica variantes de formulas ritmicas conecidas e improvisaas libremente, acordandoas co pulso e o compas do fragmento escoitado.

LPMB.4.3.1. Conece o repertorio traballado e ten capacidade de memorizacion, sensibilidade musical e capacidade expresiva.

LPMB.4.4.2. Construe a traves do movemento unha creacion coreografica adecuando a sua concepcion ao caracter expresivo da obra.

LPMB.5.1.1. Utiliza correctamente editores de partituras, secuenciadores, MIDI e software para aplicacions audiovisuais.

LPMB.5.2.2. Utiliza de forma autonoma os recursos tecnoloxicos como ferramentas para a audicion, a interpretacion, a creacion, a edicion, a gravacion, a investigacion e a aprendizaxe do feito musical.


A presente materia impartirase en períodos lectivos de 3 horas semanais, polo que a duración total da materia será de aproximadamente de 100 horas. Esas horas disporasen para o desenvolvemento das cinco unidades didácticas, que abarcarán todos os contidos xa comentados, para facer as probas e exames pertinentes así como para os concertos didácticos nos que o alumnado participará, ben como espectadores ou como intérpretes.


Mínimos esixibles

1

B1.1. Entoar cunha correcta emision da voz, individual ou conxuntamente, unha melodia ou unha cancion con acompanamento.

B1.3. Identificar e executar instrumentalmente ou vocalmente estruturas e patrons ritmicos ou melodicos simultaneos dunha obra breve ou dun fragmento, con ou sen cambio de compas, nun tempo establecido.

B2.1. Reconecer autidivamente o pulso dunha obra ou dun fragmento, asi como o acento periodico, e interiorizalo para manter durante breves periodos de silencio.

2 B2.2. Reconecer auditivamente e describir con posterioridade as caracteristicos das obras escoitadas ou interpretadas.

Páxina 76

B3.1. Conecer e aplicar na lectura e na interpretacion de partituras os termos e os signos relacionados co ritmo e coa expresion musical.

B3.2. Reconecer nunha partitura os elementos basicos da linguaxe musical.

3

B4.1.Realizar exercicios psicomotores e improvisar estruturas ritmicas sobre un fragmento escoitado de maneira tanto individual como conxunta.

B4.2. Improvisar, individualmente ou colectivamente, breves melodias tonais ou modais, pequenas formas musicais partindo de premisas relativas a diferentes aspectos da linguaxe musical.

B4.3. Interpretar de memoria, individualmente ou conxuntamente, fragmentos de obras do repertorio seleccionados entre os propostos polo alumnado, valorando as achegas do grupo e desenvolvendo o espirito critico.

4

B4.4. Improvisar ou compor e interpretar unha breve obra musical para unha melodia dada, que necesite a participacion de varios executantes e incorporar movemento coreografico, utilizando os conecementos musicais adquiridos.

B.5. Saber comportarse como espectador/a e interprete, e controlar o medo escenico nas actuacions.

5 B5.1. Realizar traballos e exercicios aplicando as ferramentas que ofrecen as novas tecnoloxias.


1- Utilizar a voz, o corpo, obxectos, instrumentos e dispositivos electrónicos para expresar ideas e sentimentos, enriquecendo as propias posibilidades de comunicación e respectando outras formas distintas de expresión.2.- Desenvolver e aplicar diversas habilidades e técnicas que posibiliten a creación, a interpretación vocal e a instrumental, o movemento e a danza, tanto de forma individual como en grupo.3.- Disfrutar coa escoita de obras de distintos estilos, xéneros, tendencias e culturas musicais, apreciando o seu valor como fonte de coñecemento e enriquecemento intercultural.4.- Recoñecer as características de diferentes obras musicais como exemplos da creación artística e do patrimonio cultural, recoñecendo as súas intencións e funcións e aplicando a terminoloxía apropiada para describilas e valoralas criticamente.5.- Utilizar de forma autónoma diversas fontes de información -medios audiovisuais, internet, textos, partituras e outros recursos gráficos para o coñecemento e gozo da música.6.- Coñecer e utilizar diferentes medios audiovisuais e tecnoloxías da información e da comunicación como recursos para a produción musical, valorando a súa contribución ás distintas actividades musicais e a aprendizaxe autónoma da música. 7.- Participar na organización e realización de actividades musicais desenvolvidas nos diferentes contextos, con respecto e disposición para superar estereotipos e prexuízos, tomando conciencia, como membro dun grupo, do enriquecemento que se produce coas contribucións dos demais.8.- Valorar as relacións, a función e o significado da música en diferentes producións artísticas e audiovisuais e nos medios de comunicación.9.- Elaborar xuízos e criterios persoais, mediante unha análise crítica dos diferentes usos sociais da música, e valorando a contribución que a música pode facer á vida persoal e a da comunidade.10.- Valorar o silencio e o son como fenómenos naturais e como elementos musicais, tomando conciencia da súa función como parte integral do ambiente e utilizando coñecementos da ecoloxía acústica para aproximarse a paisaxes sonoras de diferentes épocas e espazos para combater a polución sonora.

Páxina 77















Ensinanza motivadora: a motivación farase partindo das súas experiencias e de situacións concretas que esperten o interese do alumnado e manteñan a súa atención. O aspecto lúdico será

Páxina 78

central á hora de realizar as distintas actividades, dando unha grande importancia á práctica e fomentando o interese por aprender.





Materiais: Empregaremos principalmente instrumentos Orff para a interpretación musical, por ser o máis axeitado desde o punto de vista técnico-interpretativo. Cada alumno e alumna terá a súa propia frauta doce. No instrumental PAD, contaremos con láminas de metal e madeira nas tesituras de soprano, contralto e baixo. Entre os membranófonos contaremos con caixa, pandeiretas, pandeiros de distintos tamaños e bongoes e/ou timbais Orff. Tamén se van precisar instrumentos de pequena percusión de madeira de metal. Haberá que contar con materiais auxiliares, como atrís, baquetas con mazas duras e brandas, encerado pautado, metrónomo, partituras... Sería bo dispór dalgún instrumento harmónico (teclado ou guitarra) e tamén se poderán aproveitar os instrumentos que poda aportar o propio alumnado ou utilizar instrumentos construídos con materiais reciclados. O profesor tamén pode contribuír co seu propio material.Ambientais: Os elementos visuais e decorativos (láminas didácticas, murais...) serán empregados como recursos de apoio para a actividade docente.Persoais: O profesorado será o principal recurso humano co que contemos na nosa práctica docente, prestando atención á colaboración entre áreas. Tamén sería importante contar coa colaboración externa de intérpretes profesionais ou afeccionados, agrupacións musicais, así como docentes doutros centros como escolas de música ou conservatorios... para a realización de concertos didácticos.Informáticos e audiovisuais: Será preciso contar con medios para a reprodución de audio e vídeo. Tamén sería convinte contar con un ou dous micrófonos e soportes, unha tarxeta de son externa e software para a gravación e edición musical (Audacity, GarageBand, Cubase...). Será importante contar cunha pequena fonoteca musical en formato CD e DVD ou ben en MP3 para reproducir no ordenador ou noutro soporte dixital (iPod, reprodutor MP3...).



Páxina 79







CCriterios de Avaliación C. Clave

4B1.1. Entoar cunha correcta emision da voz, individual ou conxuntamente, unha melodia ou unha cancion con acompanamento.

CMCCT

4B1.2. Identificar e reproducir intervalos, modelos melodicos sinxelos, escalas ou acordes arpexiados a partir de diferentes alturas.

CAACSCCMCCT

4B1.3. Identificar e executar instrumentalmente ou vocalmente estruturas e patrons ritmicos ou melodicos simultaneos dunha obra breve ou dun fragmento, con ou sen cambio de compas, nun tempo establecido.

CMCCTCCEC

4B2.1. Reconecer autidivamente o pulso dunha obra ou dun fragmento, asi como o acento periodico, e interiorizalo para manter durante breves periodos de silencio.

CMCCTCSC

4B2.2. Reconecer auditivamente e describir con posterioridade as caracteristicos das obras escoitadas ou interpretadas

CMCCTCCEC

B3.1. Conecer e aplicar na lectura e na interpretacion de partituras os termos e os signos relacionados co ritmo e coa expresion musical.

CMCCTCCEC

B3.2. Reconecer nunha partitura os elementos basicos da linguaxe musical. CAACCEC

B4.1. Realizar exercicios psicomotores e improvisar estruturas ritmicas sobre un fragmento escoitado de maneira tanto individual como conxunta. CMCCT

B4.2. Improvisar, individualmente ou colectivamente, breves melodias tonais ou modais, pequenas formas musicais partindo de premisas relativas a diferentes aspectos da linguaxe musical.

CCECCSIEE

B4.3. Interpretar de memoria, individualmente ou conxuntamente, fragmentos de obras do repertorio seleccionados entre os propostos polo alumnado, valorando as achegas do grupo e desenvolvendo o espirito critico.

CCEC

B4.4. Improvisar ou compor e interpretar unha breve obra musical para unha melodia dada, que necesite a participacion de varios executantes e incorporar movemento coreografico, utilizando os conecementos musicais adquiridos.

CCECCAACMCCT

Páxina 80

CSIEE

B4.5. Saber comportarse como espectador/a e interprete, e controlar o medo escenico nas actuacions. CSC

B5.1. Realizar traballos e exercicios aplicando as ferramentas que ofrecen as novas tecnoloxias.

CDCMCCT

B5.2. Crear pezas sonoras ou audiovisuais utilizando distintos sistemas de reproducion e gravacion de son.

CACDCMCCT















O traballo final debe superarse cunha nota igual ou superior a 5 para que se considere válido. Se a nota é inferior considerarase un proxecto incompleto e a puntuación do mesmo será tida

Páxina 81

en conta ou non para a nota final segundo o criterio do profesor.







O profesorado que teña alumnado con materias pendentes será o encargado de realizar actividades de reforzo e de avaliación de acordo cos procedementos que se indican nesta programación; estas actividades desenvolveranse no tempo libre, tanto do alumnado coma do profesorado e consistirán en interpretacións musicais, lectura ou traballos de investigación etc.

Realizarase ademais unha proba no mes de maio e outra en setembro que versará sobre os contidos mínimos indicados para a materia que teña pendente.


A materia de Linguaxe e Práctica Musical pode ser ofertada en 2º de Bacharelato, polo que se o próximo curso estivera incluida na oferta educativa do centro e fora elexida por alumnos e alumnas que non a cursaran no presente curso, os procedementos que lle permitirían acreditar a dito alumnado de que ten os coñecementos necesarios serían: 1). aprobar o segundo curso, co cal acadaría os obxectivos do primeiro, e 2). para que o alumnado poidera acadar o nivel dos demais se lle facilitarían materiais e se lles pediría a entrega de traballos complementarios. Na nota final teríase en conta, tanto os resultados acadados nas probas realizadas, como a valoración dos devanditos traballos complementarios.


Páxina 82












Adaptacións de acceso ao currículum. De acceso físico: recursos espaciais, materiais e persoais (eliminación de barreiras arquitectónicas, adecuada iluminación e sonoridades, mobiliario adaptado, profesorado de apoio especializado). De acceso á comunicación: materiais específicos de ensinanza: aprendizaxe, axudas técnicas e tecnolóxicas, sistemas de comunicación

Páxina 83

complementarios, sistemas alternativos (braille, lupas, telescopios, ordenadores, gravadoras, linguaxe de signos).














Un dos principios en que se inspira o sistema educativo é a transmisión e posta en práctica de valores que favorezan a liberdade persoal, a responsabilidade, a cidadanía democrática, a solidariedade, a tolerancia, a igualdade, o respecto e a xustiza, así como que axuden a superar calquera tipo de discriminación. Estes e outros aspectos han de abordarse de xeito transversal a todas as disciplinas, tendo a Educación Musical un papel destacado na transmisións dos seguintes

Páxina 84

elementos:










Educación para a paz. Promover a aprendizaxe da prevención e resolución pacífica de conflitos en todos os ámbitos da vida persoal, familiar e social, tendo en conta o valor conciliador da música e o seu carácter de práctica grupal, así como a súa característica de ser unha linguaxe asemántica. Fomentarase a tolerancia cara distintos grupos étnicos e culturais, dando relevancia a manifestacións culturais concretas e considerándoas en igualdade de

Páxina 85

dignidade que as propias. Do mesmo modo débese fomentar o respecto aos compañeiros e ás producións xurdidas na aula, así como fóra dela. Débese manter en todo momento unha conexión co mundo que rodea ao noso alumnado, sobre todo o seu ambiente máis inmediato co que poder exemplificar e, deste modo, facer máis significativos os contidos tratados.






A través deste procedemento o alumno/a poderá adquirir unha formación que lle permita valorar criticamente as diferentes manifestacións musicais que lle ofrece a nosa sociedade. Débese colaborar con outras áreas para elaborar actividades conxuntas ou complementarias e favorecer un tratamento globalizado cun maior nivel de significado para as nosas alumnos e alumnas. -








Páxina 86



Nada salientable agás as modificacións esixidas no calendario de implamtación da Lomce

ACHEGAMENTO ÁS ARTES ESCÉNICAS E Á XESTIÓN CULTURAL: 1º BACH


A Lei organica 8/2013, do 9 de decembro, para a mellora da calidade educativa, modificou en distintos aspectos a Lei organica 2/2006, do 3 de maio, de educacion. No decreto que establece o curriculo da educacion secundaria obrigatoria e do bacharelato no sistema educativo galego (Decreto 86/2015 do 25 de Xuno) establece o agrupamento de materias en tres bloques: troncais, especificas e de libre configuracion autonomica. Dentro deste ultimo apartado, no mesmo Decreto podese ler:

“No horario establecido como de libre configuracion os centros docentes poderan optar por dedicalo ao afondamento e/ou reforzo dalgunha das materias recollidas neste artigo, por establecer outra ou outras materias que determine o centro docente, segundo o seu proxecto educativo e logo da autorizacion da conselleria con competencias en materia de educacion, ou por impartir algunha das materias de libre configuracion autonomica elixibles polos centros docentes. En todo caso, respectarase o tratamento analogo das linguas cooficiais e os criterios de equilibrio establecidos no Decreto 79/2010, do 20 de maio, para o plurilinguismo no ensino non universitario de Galicia.”

Tendo en conta a idiosincrasia do Centro como Contedor Cultural e o historico traballo realizado polo grupo de Teatro do mesmo (dirixido por Ricardo Vigueret), consideramos que esta proposta educativa pode servir de complemento e reafirmacion dos contidos traballados polo alumnado do noso Centro. A maiores, tamen consideramos que e unha materia o suficientemente atrainte para o resto do alumnado como para formar un proxecto educativo ao longo do ano.

A materia Artes Escenicas e Danza debe dotar ao alumnado de conecementos, tecnicas e procedementos que lle permitan expresarse e crear artisticamente a traves das linguaxes do teatro e a danza. Para tal fin, o alumnado debe comprender e interpretar diferentes linguaxes escenicas, asi como o devir da historia do teatro e da danza ao longo dos seculos; saber mirar as Artes Escenicas e a Danza, comprender a sua importancia e verificar os cambios xurdidos no seu desenvolvemento; constatar e valorar a creacion artistica cando se pon ao servizo dunha arte especifica como a danza e o teatro; e xerar argumentos nos que se fundamente tanto o camino percorrido polas Artes Escenicas e a Danza como o seu espazo de apoio para unha formacion integral; fisica, estetica e cultural.

Doutra banda, e indispensable que o alumnado tome conciencia e desenvolva na practica os seus recursos expresivos, mediante a exploracion dos componentes do movemento (corpo, espazo, tempo, enerxia e interrelacion); o desenvolvemento da sua capacidade de concentracion, relaxacion e de autoconciencia corporal; a procura de niveis optimos de equilibrio psicofisico; a aplicacion do imaxinario no modelado da sua conduta; a estimulacion das suas habilidades comunicativas; a

Páxina 87

vivencia e recreacion de situacions dramaticas diversas; a exploracion dos seus recursos no terreo da oralidade, e o desenvolvemento da sensibilidade ritmica e melodica a nivel corporal e vocal.

É de importancia para a formacion do alumnado o conecemento dos grandes cambios xurdidos nas Artes Escenicas e a Danza. Os alumnos e as alumnas deberan ser conscientes de como as ideas subxacentes baixo as formas visibles (coreografias, danzas populares, preclasicas, clasicas, contemporaneas, decorados, bosquexos, figurins, edificios teatrais e espazos para a representacion, textos dramaticos, postas en escena, etc.) configuraron multiples xeitos de construir e realizar as Artes Escenicas e a Danza, e entender, por conseguinte, cada sociedade e cada epoca; comprender e saber que o interese da materia reside tanto en experimentar o potencial expresivo e creativo persoal como en entender o modo en que diferentes aspectos da creacion foron modificados por circunstancias historicas, culturais, rituais, ambientais, tecnicas, estilisticas ou simbolicas que cada pobo vai incorporando como expresion da sua forma de sentir e de pensar.

A materia permite ir descubrindo cos alumnos e coas alumnas, a traves da sua propia experiencia, o desenvolvemento das suas capacidades artisticas creativas e interpretativas, estudando, asi, os aspectos teoricos e practicos da materia. O cumulo de referentes e a bagaxe formativa deben, finalmente, capacitar o alumnado para poder afrontar o seu traballo con maior resolucion, podendo facer propostas mais brillantes e admitir diferentes interpretacions, ao mellorar as suas potencialidades e ao incrementar a sua percepcion, observacion, memorizacion e concentracion, fomentando, asi, a mellora da propia imaxe e a configuracion da sua personalidade.

Tratase, en esencia, de contribuir a formacion integral do alumnado e ao enriquecemento do seu acervo cultural, ensinandolle a apreciar tanto a beleza das obras, espectaculos e montaxes que ilustraron culturas pasadas como as que sustentan o noso seculo: o conxunto dun legado que, a sua vez, deberan transmitir.

Unha formacion integral que fai especial fincape na creatividade e no enriquecemento da autoestima, afianzando a oratoria e a autonomia do alumnado.

Estruturase esta materia en catro bloques: "Teatro", "Danza", "Outras artes escenicas” e “Xestion Cultural”.


Entendese por Competencias as capacidades para aplicar de xeito integrado os contidos propios de cada ensinanza e etapa educativa, e para lograr a realizacion adecuada de actividades e a resolucion eficaz de problemas complexos.

Esta materia contribue ao logro da totalidade das Competencias clave, dado o seu caracter integrador dentro do Curriculo. Examinaremolo por bloques de contido.

No caso da Comunicacion linguistica, contribue ao seu desenvolvemento ao ser a lectura a principal via de acceso a materia e polo desenvolvemento de actividades de expresion axeitada das propias ideas en contextos comunicativos de analise, creacion e interpretacion de textos e no traballo sobre a respiracion, diccion, articulacion e expresion axeitada en situacions de interpretacion escenica. Ademais no seu formato non verbal, traballo xestual e corporal, o individuo desenvolve as suas capacidades comunicativas grazas as cales expande a sua competencia e a sua capacidade de interaccion con outros individuos.

Competencias basicas en Ciencias e Tecnoloxia, porque promove condutas e adquisicion de valores responsables para o ben comun inmediato no que afecta a saude individual e colectiva, a traves dos beneficios fisicos e psiquicos que achegan a danza e o teatro.

Competencia dixital, na elaboracion de traballos de investigacion individuais e/ou en grupo, xa que implica o uso creativo, critico e seguro das tecnoloxias da informacion e a comunicacion;

Páxina 88

accedendo, xestionando e manexando diferentes motores de procura e bases de datos e transformando esta informacion en conecemento. A maiores tamen se traballarian as ferramentas de edicion audiovisual para analise e exposicion das creacions propias.

Aprender a aprender, caracterizada pola habilidade para iniciar, organizar e persistir na aprendizaxe, onde a motivacion e a confianza son cruciais para desenvolver aprendizaxes cada vez mais eficaces e a traves da ampliacion das habilidades de expresion, especialmente presentes en contidos relacionados coa interpretacion e a improvisacion, tanto individual como colectiva; asi como mediante a xeralizacion do seu cultivo no tempo de lecer.

Competencias sociais e civicas, por implicar a interaccion con outras persoas dentro dun grupo, conforme a normas baseadas no respecto mutuo; tanto na realizacion de danzas como na expresion verbal e non verbal; co obxectivo de comprender as expresions colectivas e a organizacion e o funcionamento das artes escenicas e a danza na sociedade pasada e presente. Desenvolve o sentido

Paxina 5

da responsabilidade, mostrando comprension e respecto aos valores e ideas alleas e a recepcion reflexiva e critica da informacion sobre as artes escenicas e a danza.

Sentido de iniciativa e espirito emprendedor, que implica a capacidade de transformar as ideas en actos polo desenvolvemento de actitudes que leven un cambio de mentalidade, capacidade de pensar de forma creativa, autoconecemiento e autoestima, autonomia ou independencia, interese, esforzo e espirito emprendedor, sentido critico e da responsabilidade. Aqui e onde entra o concepto de Xestion Cultural como fio conductor dunha aprendizaxe significativa.

Conciencia e expresions culturais, porque implica conecer, comprender, apreciar e valorar, cunha actitude aberta e respectuosa, as diferentes manifestacions culturais e artisticas a traves do estudo, analise e a interpretacion das suas obras e caracteristicas. O conecemento e comprension tanto dos distintos espectaculos escenicos como das principais obras e producions do patrimonio cultural e artistico en distintos periodos historicos, asi como das suas caracteristicas e as suas relacions coa sociedade na que se crean; desenvolve nos alumnos e alumnas a capacidade e intencion de expresarse e comunicar ideas.


Entendense por Obxectivos os referentes relativos aos logros que o alumnado debe alcanzar ao rematar o proceso educativo, como resultado das experiencias de ensino e aprendizaxe intencionalmente planificadas para tal fin.

Segundo o Decreto 86/2015 do 25 de Xuno, o bacharelato contribuira a desenvolver no alumnado as capacidades que lle permitan:

1) Exercer a cidadania democratica, desde unha perspectiva global, e adquirir unha conciencia civica responsable, inspirada polos valores da Constitucion espanola e do Estatuto de autonomia de Galicia, asi como polos dereitos humanos, que fomente a corresponsabilidade na construcion dunha sociedade xusta e equitativa e favoreza a sustentabilidade.

2) Consolidar unha madureza persoal e social que lle permita actuar de forma responsable e autonoma e desenvolver o seu espirito critico. Ser quen de prever e resolver pacificamente os conflitos persoais, familiares e sociais.

3) Fomentar a igualdade efectiva de dereitos e oportunidades entre homes e mulleres, analizar e valorar criticamente as desigualdades e discriminacions existentes e, en particular,

Páxina 89

a violencia contra a muller, e impulsar a igualdade real e a non discriminacion das persoas por calquera condicion ou circunstancia persoal ou social, con atencion especial as persoas con discapacidade.

4) Afianzar os habitos de lectura, estudo e disciplina, como condicions necesarias para o eficaz aproveitamento da aprendizaxe e como medio de desenvolvemento persoal.

5) Dominar, tanto na sua expresion oral como na escrita, a lingua galega e a lingua castela.

6) Expresarse con fluidez e correccion nunha ou mais linguas estranxeiras.

7) Utilizar con solvencia e responsabilidade as tecnoloxias da informacion e da comunicacion.

8) Conecer e valorar criticamente as realidades do mundo contemporaneo, os seus antecedentes historicos e os principais factores da sua evolucion. Participar de xeito solidario no desenvolvemento e na mellora do seu contorno social.

9) Acceder aos conecementos cientificos e tecnoloxicos fundamentais, e dominar as habilidades basicas propias da modalidade elixida.

10) Comprender os elementos e os procedementos fundamentais da investigacion e dos metodos cientificos. Conecer e valorar de forma critica a contribucion da ciencia e da tecnoloxia ao cambio das condicions de vida, asi como afianzar a sensibilidade e o respecto cara ao medio ambiente e a ordenacion sustentable do territorio, con especial referencia ao territorio galego.

11)Afianzar o espirito emprendedor con actitudes de creatividade, flexibilidade, iniciativa, traballo en equipo, confianza nun mesmo e sentido critico.

12) Desenvolver a sensibilidade artistica e literaria, asi como o criterio estetico, como fontes de formacion e enriquecemento cultural.

13) Utilizar a educacion fisica e o deporte para favorecer o desenvolvemento persoal e social, e impulsar condutas e habitos saudables.

14) Afianzar actitudes de respecto e prevencion no ambito da seguridade viaria. Paxina 3

15)Valorar, respectar e afianzar o patrimonio material e inmaterial de Galicia, e contribuir a sua conservacion e mellora no contexto dun mundo globalizado.

Na presente materia contemplaremos ademais os seguintes obxectivos, que seran os que tentaremos alcanzar o remate da mesma:

Construir un proxecto de formacion para motivar ao alumnado e que lles axude a prepararse para a realidade que nos rodea, adoptando unha postura critica, solidaria, autonoma, cooperativa e responsable a traves da creacion cultural.

Capacitar ao alumnado para desenar e xestionar actividades culturais, promovendo en consecuencia a sua participacion e interese polas mesmas e incrementando a sua competencia de autonomia e a de aprender a aprender, asi como a sua competencia matematica (a traves da xestion de producion das actividades). Fomentar por esta via un clima de Centro que favoreza a integracion de todo o alumnado e fluidifique o proceso de aprendizaxe

Promover a participacion das familias e de sectores sociais da vila en actividades xestionadas polo alumnado. Involucrar o mundo da empresa no desenvolvemento desas actividades

O fenomeno audiovisual: inculcarlle o alumnado a necesidade de conecer a sua linguaxe basica e facerlle ver a potencialidade do mesmo como ferramenta narrativa e de difusion de valores. Aumentar deste xeito a sua competencia artistica. Dado o contexto e precedentes educativos do

Páxina 90

noso Centro, con esta actuacion pretendemos desenvolver un proxecto que axude a mellorar o rendemento dese alumnado que demanda novos e mais enriquecedores enfoques dos conceptos que esta a adquirir.

4.- Contidos


BLOQUE 1. TEATRO (14 sesions) 1. Explicar os diferentes estilos e formas de teatro: Textual, Xestual, Musical e Lirico.

2. Interpretar unha peza teatral onde se valoren as destrezas e habilidades adquiridas.

3. Demostrar a capacidade para improvisar unha secuencia de movementos, libres ou cun fin

determinado. Valorar a importancia da improvisacion teatral.

BLOQUE 2. DANZA (6 sesions)

1. Explicar os diferentes estilos e formas de danza: etnicas, populares, academicas, modernas, sociais, en funcion da historia

2. Interpretar en grupo diferentes danzas a traves da aprendizaxe de coreografias, memorizadas e ensaiadas ao longo do curso.

3. Demostrar a capacidade para improvisar unha secuencia de movementos, libres ou cun fin

determinado. Valorar a importancia da improvisacion en danza.

BLOQUE 3. OUTRAS ARTES ESCENICAS (6 sesions)

1. Explicar as caracteristicas doutras artes escenicas, a sua evolucion ao longo da historia e o seu papel na sociedade actual.

BLOQUE 4. XESTION CULTURAL (10 sesions)

1.- Consideracion dos valores culturais.

2.- Implicacion territorial dos proxectos socioculturais coas asociacions da zona.

3.- Deseno e xestion dun Plan de Comunicacion Cultural

4.- Innovacion e creacion colectiva. Ferramentas dixitais para a creacion horizontal. Publico creador.

5.- A Contorna Dixital. Dinamizacion e divulgacion cultural na rede



Entendese por Estandares de aprendizaxe avaliables as especificacions dos criterios de avaliacion que permiten definir os resultados de aprendizaxe e que concretan o que o alumnado debe saber, comprender e saber facer en cada disciplina. Deben ser observables, medibles e avaliables, e

Páxina 91

permitir graduar o rendemento ou o logro alcanzado. Deben contribuir a facilitar o deseno de probas estandarizadas e comparables.


UD Estandares de aprendizaxe avaliables

1 AEDB1.2.1. Valora o legado do patrimonio artistico espanol, comprendendo a importancia da sua preservacion e transmision. AEDB1.3.1. Reconece e aplica os beneficios experimentados que achegan a danza e o teatro a saude fisica e psiquica.

2 AEDB1.5.2. Entende as artes escenicas e a danza como un espazo activo de escoita e de dialogo, procurando modos de expresion mais alo da palabra. AEDB2.3.2. Utiliza a improvisacion como medio para explorar a situacion, o conflito, o personaxe e a accion

3 AEDB2.4.2. Interpreta e memoriza un repertorio variado de teatro en grupo.

4 AEDB1.1.1. Conece e explica a funcion da danza, o teatro e outras artes escenicas en situacions e contextos diversos (actos da vida cotia, espectaculos, medios de comunicacion, etc.). AEDB1.1.2. Reflexiona sobre as artes escenicas e a danza como un medio de intervencion e transformacion da realidade e da conciencia social.

5 AEDB4.1.1. Reconece e describe as artes escenicas e as suas manifestacions. AEDB4.1.2. Reconece e diferencia as artes escenicas no seu conxunto, en funcion das suas caracteristicas especificas e singulares.


A presente materia impartirase en periodos lectivos de 1 hora semanal, polo que a duracion total da materia sera de aproximadamente de 36 horas. Esas horas distribuiranse entre as diferentes unidades didacticas, segundo se mostra no punto 4.1


UD Minimos esixibles

1 Expor de forma critica a opinion persoal respecto da funcion das artes escenicas (danza,teatro, circo, opera, etc.) e a sua importancia como medio de expresion de sentimentos, emocions, ideas e sensacions.

Páxina 92

2 Desenvolver capacidades e destrezas linguisticas orais e escritas, non verbais, xestuais e mimicas que aumenten o acervo expresivo e o repertorio comunicativo.

3 Realizar unha reflexion sobre os espectaculos de danza, teatro e outras artes escenicas.

4 Interpretar nun espazo escenico unha peza teatral onde se valoren as destrezas e as habilidades adquiridas.

5 Integrarse en dinamicas de grupo creativas que fomenten un comportamento social, solidario, tolerante, responsable e asertivo que lle axude a superar inhibicions, medos e obstaculos comunicativos.


Os procedementos de avaliacion realizaranse tendo en conta o seguinte:

• Asistencia regular a clase. Sera necesaria a recuperacion das horas perdidas mediante a realizacion de actividades relacionadas cos contidos traballados durante a sesion correspondente e facilitadas polo profesor.

• Participacion do alumnado en todas as actividades propostas tanto individuais como en grupo.

• Unha ou varias probas teoricas ou practicas relacionadas coa unidade didactica.

• Entrega dun traballo final a determinar polo grupo.

Como instrumentos de avaliacion utilizaranse, nos dous ultimos apartados dos procedementos descritos antes:

• Exames escritos, os cales poden ser teoricos (resposta de preguntas ou exames tipo test, por exemplo), ou practicos (exposicions, danzas, monologos...)

• Probas practicas sobre o teatro.

• Traballo final sobre unha creacion grupal.

No caso de alumnado que non supere a materia en xuno e tena que presentarse en setembro os instrumentos de avaliacion basearanse nun exame a realizar polo alumno/a, podendo ser escrito ou practico (ou unha mistura das duas opcions), debendo superar o alumnado o mesmo.


Entendese por Metodoloxia didactica o conxunto de estratexias, procedementos e accions organizadas e planificadas polo profesorado, de xeito consciente e reflexivo, coa finalidade de posibilitar a aprendizaxe do alumnado e o logro dos obxectivos suscitados.

A nosa practica educativa indica que unha gran parte do alumnado precisa de estratexias cognitivas novas pero que, a vez, esta saturado de propostas TIC das que e axente pasivo , o que lle fai perder atencion e capacidade de percepcion. A nosa filosofia e que deben ser quen creen e difundan os contidos que se traten: o propio proceso de traballo enriquece enormemente a formacion polo seu poder motivador. Por outra parte, o interese do alumnado por novas metodoloxias didacticas e a sua sensibilidade estetica deben acompanarse dos conecementos para establecer un criterio propio, o

Páxina 93

que nos leva a formarnos continuamente nas ferramentas e conceptos que permiten xerar esas novas situacions de aprendizaxe.

Outro obxectivo e traballar a metodoloxia de proxectos ou design thinking : exponemos un problema e buscamos informacion sobre el; os/as rapaces/as proponen diferentes solucions debidamente argumentadas e as conclusions plasmanse en produtos audiovisuais ou TIC.

Utilizaranse tecnicas de exposicion, participacion e aprendizaxe por parte dos alumnos. A dinamica consistira en:

• Exposicion por parte do profesor.

• Actividades individuais e en grupo propostas pola profesora e desenvolvidas na

propia aula.

• Debate sobre as actividades desenvolvidas en grupo na aula.

• Probas practicas individuais e en grupo e realizacion dun Proxecto Final para o seguimento do grao de consecucion dos contidos e competencias do alumnado.


Os recursos didacticos son os soportes materiais nos que se presentan os contidos e sobre os que se realizan as distintas actividades. O feito de empregar medios didacticos na ensinanza ten unha dobre finalidade:

• Mellora-lo proceso ensinanza-aprendizaxe.

• Crear un ambiente no que os mestres e os alumnos poidan exercer interaccion mutua,

derivandose deste clima totalmente humanizado a mellora dos resultados educativos.

Os recursos didacticos podense clasificar en 2 categorias:

• Materiais curriculares: Son recursos relacionados co curriculo, por exemplo, o

deseno curricular base, unidades de traballo, a guia do profesor, guia do alumno, etc.

• Recursos materiais: Son recursos de axuda para facilita-las actividades propias do proceso de ensinanza-aprendizaxe. Entre os numerosos recursos materiais,

destacamos os impresos, os audiovisuais e os informaticos.

A posibilidade xeneralizada de disponer hoxe en dia de acceso a Internet na aula permite o acceso a unha grande cantidade de informacion entre a que se inclue videos, tutoriais, manuais

tecnicos... Asi pois, na presente programacion optaremos por empregar materiais e recursos en rede (a

traves da aula virtual do Centro) para que o alumnado poda participar e construir de xeito directo o seu propio entorno cognitivo.



Criterios de Avaliacion C. Clave

Páxina 94

B1.2. Apreciar a importancia do patrimonio espanol e galego en artes escenicas, e comprender o valor de conservar e transmitir o seu legado. CAA CCEC

B1.3. Explicar o papel da danza e do teatro para a mellora da saude fisica e psiquica a traves da sua propia experiencia CMCCT CD

B1.6. Xerar recursos para desenvolver un maior conecemento de si mesmo/a e unha personalidade autonoma e independente. CAA

B2.1. Explicar os estilos e as formas de teatro: textual, xestual,de obxectos, musical e lirico. B2.3. Demostrar a capacidade para improvisar unha secuencia de movementos, libres ou cun fin determinado e valorar a importancia da improvisacion teatral.

CCEC CD CAA CCL

B3.1. Explicar os estilos (clasica, moderna, espanola e baile flamenco) e as formas de danza (etnicas e populares), en funcion da historia e das especialidades educativas. B3.2. Interpretar en grupo danzas a traves da aprendizaxe de coreografias, memorizadas e ensaiadas ao longo do curso.

CCEC CMCCT CD CAA CCEC


Os procedementos de avaliacion realizaranse tendo en conta o seguinte:

• Asistencia regular a clase. Sera necesaria a recuperacion das horas perdidas mediante a realizacion de actividades relacionadas cos contidos traballados durante a sesion correspondente e facilitadas polo profesor.

• Participacion do alumnado en todas as actividades propostas tanto individuais como en grupo.

• Unha ou varias probas teoricas ou practicas relacionadas coa unidade didactica.

• Entrega dun traballo final a determinar polo grupo.

Como instrumentos de avaliacion utilizaranse, nos dous ultimos apartados dos procedementos descritos antes:

• Exames escritos, os cales poden ser teoricos (resposta de preguntas ou exames tipo test, por exemplo), ou practicos (exposicions, danzas, monologos...)

• Probas practicas sobre o teatro.

• Traballo final sobre unha creacion grupal.

No caso de alumnado que non supere a materia en xuno e tena que presentarse en setembro os instrumentos de avaliacion basearanse nun exame a realizar polo alumno/a, podendo ser escrito ou practico (ou unha mistura das duas opcions), debendo superar o alumnado o mesmo.


Os criterios de cualificacion para a avaliacion da materia seran os seguintes:

Páxina 95

• Asistencia regular a clase e Participacion nas actividades propostas: suporan un 10% da nota final, tendo en conta que nos traballos en grupo avaliarase a cada alumno de xeito individual segundo a sua participacion na actividade do grupo.

• Probas teoricas ou practicas: suporan o 60% da nota final, debendo ter neste apartado mais dun 4 de media para que se avalie o seguinte apartado.

• Traballo final: supora o 30% da nota final.

O traballo final debe superarse cunha nota igual ou superior a 5 para que se considere valido. Se a nota e inferior considerarase un proxecto incompleto e a puntuacion do mesmo sera tida en conta ou non para a nota final segundo o criterio do profesor.

Para o alumnado que non supere a materia en xuno e tena que presentarse en setembro os criterios de cualificacion basearanse nun exame a realizar polo alumno, suponendo o mesmo o 100% da nota






O alumnado que non supere a materia nas convocatorias de xuno e setembro e a tena coma pendente para o curso seguinte debera realizar os mesmos traballos que o resto do alumnado que cursa a mesma por primeira vez, non presentandose diferencias de ningun tipo, o ser esta unha materia de libre configuracion e independente de outras materias cursadas.



Realizase ao comezo das actividades para poner de manifesto as capacidades, conecementos e actitudes previas do alumnado. Isto permite conecer o punto de partida a partir do cal valorar o seu progreso. Dese xeito, o comezo do curso realizarase un cuestionario individual para conecer os conecementos previos do alumnado e detectar posibles problemas.

Páxina 96

Por outra banda, o seguimento do alumno e do seu traballo no dia a dia permitira localizar alumnado que requira unha atencion educativa diferente a ordinaria, aplicando nese caso as medidas necesarias seguindo en todo caso o Plan Xeral de atencion a Diversidade.




En relacion o alumnado con necesidades especificas de apoio educativo, o Decreto 86/2015 do 25 de Xuno establece no seu Artigo 7 que:

“Para o alumnado que requira unha atencion educativa diferente a ordinaria, por presentar necesidades educativas especiais, por dificultades especificas de aprendizaxe, trastorno por deficit de atencion e hiperactividade (TDAH), polas suas altas capacidades intelectuais, por se incorporar tarde ao sistema educativo ou por condicions persoais ou de historia escolar, estableceranse as medidas curriculares e organizativas necesarias co fin de que poida alcanzar o maximo desenvolvemento das suas capacidades persoais e os obxectivos e competencias establecidas en cada etapa para todo o alumnado.

Entre estas medidas estableceranse aquelas que garantan que as condicions de realizacion das avaliacions se adapten as necesidades do alumnado con necesidades especificas de apoio educativo.”

En cumprimento do anterior, na presenta materia adoptaranse as seguintes medidas preventivas para a deteccion de necesidades atendendo aos distintos ritmos de aprendizaxe:

• Avaliacion inicial.

• Analise dos traballos realizados polos alumnos.

• Actividades iniciais sobre meta-aprendizaxe: explicacion de metodos de traballo das unidades didacticas, destrezas basicas para estudalas e procedemento de control sobre a propia aprendizaxe.


• Actividades de reforzo que fundamenten futuras aprendizaxes significativas e van dirixidas a aqueles estudantes que tenen lagoas en aspectos basicos.


En relacion os elementos transversais, o Decreto 86/2015 do 25 de Xuno establece no seu Artigo 4 que:

“A comprension lectora, a expresion oral e escrita, a comunicacion audiovisual, as tecnoloxias da informacion e da comunicacion, o emprendemento, e a educacion civica e constitucional traballaranse en todas as materias, sen prexuizo do seu tratamento especifico nalgunhas das materias de cada etapa.”


“A conselleria con competencias en materia de educacion fomentara as medidas para que o

Páxina 97

alumnado participe en actividades que lle permitan afianzar o espirito emprendedor e a iniciativa empresarial a partir de aptitudes como a creatividade, a autonomia, a iniciativa, o traballo en equipo, a confianza nun mesmo e o sentido critico.”

As propias caracteristicas da materia desenvolvida na presente programacion estan orientadas a potenciar os puntos expostos nos apartados anteriores e nos demais apartados do Artigo 4 do Decreto, sendo a comprension lectora e a expresion oral esenciais para a superacion da materia.










Nada salientable agás o esixido polo calendario de implantación da Lomce

HISTORIA DA MUSICA E DA DANZA: 2º BACH


Esta materia pretende abranguer a música e a danza ao seu paso pola historia e a súa vinculación coa sociedade e as artes en cada período, dándolle un carácter integrador que fai posible aproximarse á evolución das devanditas creacións. Ademáis, o estudo desta materia permite abrir horizontes novos, procurar novas metas culturais e ampliar a perspectiva desde a que observar a música e a danza, non tanto a través dun estudo minucioso de autores, ou do catálogo das súas

Páxina 98

obras, senón máis ben a través da comprensión e a valoración das grandes achegas individuais ou colectivas, das súas características características máis salientables que configuran un estilo, unha época, os autores e as autoras máis salientables , cuxas obras impulsaron a evolución e o cambio cara a novas concepcións estéticas da música e da danza. A interpretación deberá ser entendida como a traducción práctica do código correspondo ou proveniente da tradición.

O coñecementos adquiridos en cursos anteriores e no estudo desta materia permitirán ao alumnado comprender a evolución da música e da danza, establecer asociacións con outras manifestacións artísticas das sociedades en que se produciron, situar temporalmente as obras, e finalmente, construir argumentacións fundadas na súa análise e na súa valoración. A materia de Historia da Música e da Danza contribúe a que o alumnado se familiarice coa lectura de documentos e fontes que lle faciliten o acceso á comprensión de todos os aspectos técnicos relativos á música e a danza.O coñecemento destes aspectos e a adquisición de competencias desenvolverán no alumnado a cutura estética, e a integración de todos eles proporcionará habilidades e estratexias de método que lle permitiran acceder e procesar datos para reflexionar de xeito autónomo sobre eles con posterioridade, conseguindo como resultado final que o alumnado poida situar, comprender, asimilar e comentar calquera obra que se someta á súa consideración. Logo de cursada esta materia, os alumnos/as adquiriran unha formación máis ampla, unha visión máis global do lugar que ocupan a música e a danza na historia da arte, e desenvolveran criterios para establecer xuízos estéticos propios.



Para os efectos dese decreto, as competencias clave do currículo serán as seguintes:

•Comunicación lingüística (CCL).

•Competencia matemática e competencias básicas en ciencia e tecnoloxía (CMCCT).

•Competencia dixital (CD).

•Aprender a aprender (CAA).

•Competencias sociais e cívicas (CSC).

•Sentido de iniciativa e espírito emprendedor (CSIEE).

•Conciencia e expresións culturais (CCEC).

A idea é que a presente materia contribúa á adquisición de todas as competencias claves.Enténdese por Competencias as capacidades para aplicar de xeito integrado os contidos

propios de cada ensinanza e etapa educativa, e para lograr a realización adecuada de actividades e a resolución eficaz de problemas complexos.

Esta materia contribúe ao logro da totalidade das Competencias clave, dado o seu carácter integrador dentro do Currículo. Examinarémolo por bloques de contido.

No caso da Comunicación lingüística, contribúe ao seu desenvolvemento ao ser a lectura a principal vía de acceso á materia e polo desenvolvemento de actividades de expresión axeitada das

Páxina 99

propias ideas en contextos comunicativos de análise, creación e interpretación de textos e no traballo sobre a respiración, dicción, articulación e expresión axeitada en situacións de interpretación escénica. Ademais no seu formato non verbal, traballo xestual e corporal, o indivíduo desenvolve as súas capacidades comunicativas grazas ás cales expande a súa competencia e a súa capacidade de interacción con outros individuos.

Competencias básicas en Ciencias e Tecnoloxía, porque promove condutas e adquisición de valores responsables para o ben común inmediato no que afecta á saúde individual e colectiva, a través dos beneficios físicos e psíquicos que achegan a danza e o teatro.

Competencia dixital, na elaboración de traballos de investigación individuais e/ou en grupo, xa que implica o uso creativo, crítico e seguro das tecnoloxías da información e a comunicación; accedendo, xestionando e manexando diferentes motores de procura e bases de datos e transformando esta información en coñecemento. A maiores tamén se traballarían as ferramentas de edición audiovisual para análise e exposición das creacións propias.

Aprender a aprender, caracterizada pola habilidade para iniciar, organizar e persistir na aprendizaxe, onde a motivación e a confianza son cruciais para desenvolver aprendizaxes cada vez máis eficaces e a través da ampliación das habilidades de expresión, especialmente presentes en contidos relacionados coa interpretación e a improvisación, tanto individual como colectiva; así como mediante a xeralización do seu cultivo no tempo de lecer.

Competencias sociais e cívicas, por implicar a interacción con outras persoas dentro dun grupo, conforme a normas baseadas no respecto mutuo; tanto na realización de danzas como na expresión verbal e non verbal; co obxectivo de comprender as expresións colectivas e a organización e o funcionamento das artes escénicas e a danza na sociedade pasada e presente. Desenvolve o sentido da responsabilidade, mostrando comprensión e respecto aos valores e ideas alleas e a recepción reflexiva e crítica da información sobre as artes escénicas e a danza.

Sentido de iniciativa e espírito emprendedor, que implica a capacidade de transformar as ideas en actos polo desenvolvemento de actitudes que leven un cambio de mentalidade, capacidade de pensar de forma creativa, autocoñecemiento e autoestima, autonomía ou independencia, interese, esforzo e espírito emprendedor, sentido crítico e da responsabilidade. Aquí é onde entra o concepto de Xestión Cultural como fío conductor dunha aprendizaxe significativa.

Conciencia e expresións culturais, porque implica coñecer, comprender, apreciar e valorar, cunha actitude aberta e respectuosa, as diferentes manifestacións culturais e artísticas a través do estudo, análise e a interpretación das súas obras e características. O coñecemento e comprensión tanto dos distintos espectáculos escénicos como das principais obras e producións do patrimonio cultural e artístico en distintos períodos históricos, así como das súas características e as súas relacións coa sociedade na que se crean; desenvolve nos alumnos e alumnas a capacidade e intención de expresarse e comunicar ideas.



1. Utilizar a voz, o corpo, obxetos, instrumentos e recursos tecnolóxicos para expresar ideas e sentimentos, enriquecendo as propias posibilidades de comunicación e respeitando outras formas distintas de expresión. (a, b, c, d, e, h, k)

Páxina 100

2. Desenvolver e aplicar diversas habilidades e técnicas que posibiliten a interpretación (vogal, instrumental e de movimento e danza) e a creación musical, tanto individuais como en grupo. (b,,c, g, l)

3. Escoitar unha ampla variedade de obras, de distintos estilos, xéneros, tendencias e culturas musicais, apreciando o seu valor como fonte de coñecemento, enriquecemento intercultural e placer persoal e interesándose por ampliar e diversificar as preferencias musicais propias. (a, g, f, j, n, ñ, o)

4. Recoñecer as características de diferentes obras musicais como exemplos da creación artística e do patrimonio cultural, recoñecendo as suas intencions e funcions e aplicando a terminoloxía apropiada para describilas e valoralas críticamente. (f, g, l, j, n, ñ, o )



7. Participar na organización e realización de actividades musicais desenvolvidas en diferentes contextos, con respeito e disposición para superar estereotipos e prexuizos, tomando conciencia, como membro dun grupo, do enriquecemento que se produce coas aportacions dos demáis. (a, c, d, l)




4.- Contidos



BLOQUE 1: PERCEPCIÓN, ANÁLISE E DOCUMENTACIÓN

O.X. Contidos

i, d, n, m B1.1 Escoita, visión e análise de obras de música e danza representativas de cada período, procedentes doutras culturas o de manifestacións urbanas actuais, apreciando as súas características formais, estéticas e estilísticas

Páxina 101

d, i, n, e, p, B1.2 a obra artística no seu contexto históriccoB1.3 Seguimento de fragmentos musicais escritos en diferentes notacións para unha mellor comprensión das características da obra

d, n B1.4 Elaboración de conclusións e valoracións estéticas propias, relacionando a música e a danza con outros aspectos do contexto en que se crearon, e seleccionando información procedente de diversas fontes sobre autorías e obras

d, e, h B1.5 Lectura e comentario crítico de textos literarios-musicais e relativos á danza

b, d, e B1.6 Estudo da música e da danza como soporte literario e como medio de intensificación dramática

a, b, d, e, h, l, p

B1.7 Documentación: recursos bibliográficos e ferramentas de consulta; fontes musicais, audiovisuais, iconográficas y sonorasB1.8 Elaboración de argumentacións e xuízos persoais, utilizando o léxico e a terminoloxía específica e xeral, sobre obras e textos relacionados coa música ou a danza, coas correntes estéticas ou cos autores e as autoras

BLOQUE 2: A MÚSICA E A DANZA DA ANTIGÜIDADE Á IDADE MEDIA

O. X. Contidos

b, d, g, m, n, p,

B2.1 Música sacra. Canto gregoriano: características, orixe e evolución. Nacemento e evolución da polifonía: Ars Antiqua e Ars Nova. O Codice CalixtinoB2.2 Música profana: xograres e goliardosB2.3 Instrumentos medievalesB2.4 A danza na Antigüidade: Exipto, Mesopotamia e Persia, pobo hebreo e CretaB2.5 A danza na Antigüidade clásica. Danzas teatrais en Roma e Grecia. Traxedia gregaB2.6 A danza na Idade Media. Danza e Igrexa. Carola, danza mesurada, momería e danza macabra

h, n, p B2.7 Fontes iconográficas. Iconografía pétrea en Galicia e códices afonsinosB2.8 Lírica galaico-portuguesa. Afonso X o SabioB2.9 Contexto histórico, socal e cultural no que se desenvolveron a música e a danza na Atigüidade e na Idade Media

BLOQUE 3: O RENACEMENTO

O. X. Contidos

b, d, g, n, m

B3.1 polifonía renacentista: características e procedementos compositivos. Polifonía relixiosaB3.2 Música da Reforma e da Contrarreforma. Música vocal profana: madrigal e estilo madrigalesco. Principais polifonístasB3.3 O Renacemento en España: música vocal profana (vilancico e romance). Polifonistas do século de ouro: Tomás Luís de VitoriaB3.4 Musica instrumental en España. Organoloxía. Fontes de estudoB3.5 Danzas de corte: tipos e característicasB3.6 Nacemento e evolucióndo Ballet de corte

d, h, n, p B3.2 Música de Reforma e da Contrarreforma. Música vocal profana: madrigal e estilo madrigalesco.Principais polifonistasB3.3 O Renacemento en España: música vocal profana (vilancico e romance). Polifonistas do século de ouro: Tomás Luís de VitoriaB3.4 Musica instrumental en España. Organoloxía. Fontes de estudo

BLOQUE 4: O BARROCO

Páxina 102

O.X. Contidos

B, d, g, m, n

B4.1Música no Barroco: características, periodizaciónB4.2 Nacemento da Opera. Ópera seria e Ópera bufaB4.3 Música e relixión: cantata, oratorio e PaixónB4.4 Formas instrumentais: orixe, características e evoluciónB4.5 Organoloxía. Tipoloxía da orquestra barrocaB4.6 Ópera Ballet, Comedia Ballet e outros xéneros no BarrocoB4.7 Real Academia de Danza en París. Chegada do profesionalismo á danza

d, h, n, p B4.8 Música barroca en España. Música vocal sacra e profana. Teatro musical: ópera e zarzuela. Música instrumental. Música nas catedrais galegasB4.9 Principais compositores e compositores. Función social da persoa compositoraB4.10 Danzas cortesás de barroco. Ballet de Luís XIV. Música escénica

BLOQUE 5: O CLASICISMO

O.X. Contidos

b, d, g, m, n B5.1 Estilo Galante e Escola de ManheimB5.2 Formas instrumentais: orixe,, características e evoluciónB5.3 Música sinfónica e de cámara. Música vocal: reforma de Gluck. Ópera bufa e ópera seriaB5.4 Principais compositores clásicos: Haydn, Mozart e BeethovenB5.5 Organoloxía: o piano e o cuarteto de corda; evolución da orquestraB5.6 Ballet de acción. Noverre e outros reformadores. Novos aspectos do espectáculo. Estética. Innovación da posta en escena

d, h, n, p B5.7 Clasicismo en España

BLOQUE 6. O ROMANTICISMO, O NACIONALISMO E O POSROMANTICISMO

O. X. Contidos

b, d, g, m, n, p

B6.1 RomanticismoOrquesta romántica. Formas sinfónicas. Sinfonía, concerto e música programáticaPiano romántico. Música de cámaraÓpera. Tendencia. Evolución da ópera como espectáculo. VerismoLied.Composición no Romanticismo e no PosromanticismoB6.2 Orixe e significado dos nacionalismos musicais: escolas e estilos. Figuras representativas da composiciónsB6.3. Rexurdimento musical en Galicia: música instrumental e vocalB6.4 Ballet romántico: xénese e desenvolvemento; principais obras e figurasB6.5 Período posromántico no ballet. Principais obras e figuras do ballet imperial rusoB6.6 Danza española. Orixes e consolidación das distintas vertentes: folclore, escola bolera, flamenco e danza estilizada

d, h, n, p B6.7 Música na España do século XIX. Zarzuela. Música galega: principais compositores.B6.8 Influencia da literatura na música

BLOQUE 7: PRIMEIRAS TENDENCIAS MODERNAS

O.X. Contidos

B, d, g, m, n, h, p

B7.1 Impresionismo: características musicais e figuras representativasB7.2 Segunda Escola de Viena: Do Posromanticismo ao Dodecafonismo: composición e técnicasB7.3 Neoclasicismo. Representantes principais da composición. StravinskiB7.4 Teatro musical europeo e americano a comezos de século XX

Páxina 103

B7.5 Orixe e desenvolvemento da música de JazzB7.6 Concepcións da orquestra no século XX

d, n, h, p B7.7 Ballets rusos. Diaghilev (coreógrafos, compositores e escenógrafos). Danza modernaB7.8 Novas linguaxes no século XX. O século dos ismos: Surrealismo, Expresionismo, etc.B7.9 Desenvolvemento da danza moderna nas primeiras décadas do século XXB7.10 Música en España na primeira metade do século. Falla e a Xeración do 98. Xeración da RepúblicaB7.11 Música galega. Figuras representativas galegas na diáspora

BLOQUE 8: MÚSICA E DANZA NA SEGUNDA METADE DO SÉCULO XX

O. X. Contidos

h, m, n, l, p B8.1 Serialismo IntegralB8.2 Vangardas. Indeterminación e aleatoriedade. Novas grafías. Música electroacústica e música concretanB8.3 PostserialismoB8.4 Música de vangarda española: xeración do 51. Música galega. Autores/as contemporáneos/asB8.5 Música e danza popular moderna: jazz, pop e rockB8.6 Danza contemporánea. Evolución e expansión na segunda metade do século XX

d, h, n, p B8.7 Cante e baile flamencoB8.8 Música e danza popular galegaB8.9 Importancia da música cinematográfica, publicitaria e de ambientación. A danza no CineB8.10 Novos instrumentos. Novas tecnoloxías aplicadas á música

BLOQUE 9: A MUSICA TRADICIONAL NO MUNDO

O. X. Contidos

h, n, l, q, p B9.1 Danza e música étnica, exótiac, folclorica e popular. Música e danza popular galegaB9.2 Función social da música e a danza: ritos, tradicións e festasB9.3 Características da música e da danza: ritmo, melodía, morfoloxía, estilos de canto, texturas, pasos, disposicións e movementosB9.4 Organoloxía. Introducción aos instrumentos tradicionais. O instrumento musical como obxecto etnográfico





Páxina 104


1 HMDB 2.1.1 Capta e describe o carácter, o xénero, as características e os trazos estilisticos máis importantes das obras propostasHMDB2.1.2 Coñece e describe as obras e os/as autores/as máis representativos/as deste períodosHMDB2.2.1 Analiza a complexidade de circunstancias que, pola súa importancia, determinen o desenvolvemento dunha época, un estilo ou un/unha autora determinada, establecendo xuízos críticos

2 HMDB3.1.1 Capta e describe o carácter, o xénero, as características estéticas e os trazos estilísticos máis importantes das obras propostasHMDB3.1.2 Coñece e describe as obras e os/as autores/as máis representativos/as deste períodosHMDB3.2.1 Analiza a complexidade de circunstancias que, pola súa importancia, determinen o desenvolvemento dunha época, un estilo ou un/unha autor/a determinado/a, e establece xuízos críticos

3 HMDB4.1.1 Capta e describe o carácter, o xénero, as características estéticas e os trazos estilísticos máis importantes das obras propostasHMDB4.1.2 Coñece e describe as obras e os/as autores/as máis representativos/as deste períodosHMDB4.2.1 Analiza a complexidade de circunstancias que , pola súa importancia, determinen o desenvolvemento dunha época, un estilo ou un/unha autor/a determinado/a, e establece xuízos críticos




7 HMDB8.1.1 Capta e describe o carácter, o xénero, as características estéticas e os trazos estilísticos máis importantes das obras propostasHMDB8.1.2 Coñece e describe as obras e os/as autores/as máis representativos/as deste períodosHMDB8.2.1 Analiza a complexidade de circunstancias que , pola súa importancia, determinen o desenvolvemento dunha época, un estilo ou un/unha autor/a determinado/a, e establece xuízos

Páxina 105

críticos

8 HMDB.9.1.1 Coñece e describe as principais características da música e da danza tradicional, distinguindo estilos de canto, melodías, escalas, texturas e rítmos

9 HMDB1.1.1 Realiza desde unha perspectiva persoal unha valoración estética e crítica dunha obra concreta ou dunha interpretación delaHMDB1.1.2 Domina o vocabulario e a terminoloxía científica aplicados á música e á danzaHMDB1.1.3 Consulta e contrasta as fontes de información adecuadas para a elaboración dos comentariosHMDB1.4.2 Elabora unha análise de texto de xeito ordenado e metódico, sintetizando as ideas, distinguindo a información principal da secundaria e usando un vocabulario técnico acordeHMDB1.5.1 Comprende e explica o papel da música e da danza, e o xeito en que se relaciona con outras artes, para configurar xunto a ellas unha obra artística totalHMDB1.6.1 Transmite certeza e seguridade na comunicación das ideas, e dominio do tema de investigacón


A presente materia impartirase en períodos lectivos de 3 horas semanais, polo que a duración total da materia será de aproximadamente de 108 horas. Esas horas disporasen para o desenvolvemento das nove unidades didácticas, que abarcarán todos os contidos xa comentados, para facer as probas e exames pertinentes así como para os concertos didácticos nos que o alumnado participará, ben como espectadores ou como intérpretes.

1ª AVALIACION

1. A música na idade Media - 12

2. O Renacemento - 12

3. O Barroco - 12

2ª AVALIACION

4. O Clasicismo - 12

5. O romanticismo - 12

6. O seculo XX, (I) - 12

3º AVALIACION

7. O seculo XX (II) - 12

8. A música tradicional no mundo - 12

9. Resumo da materia - 6


Grao mínimo de consecución esixible

1 B1.1 Expresar xuízos persoais mediante unha análise ou un comentario crítico a partir da audición ou a visión e a análise dunha obra determinada, considerando aspectos técnicos, expresivos e interpretativos, utilizando os coñecementos adquiridos e a terminoloxía apropiada

2 B1.2 Situar cronolóxicamente unha obra tras a súa escoita ou a súa visión e análise, ou comparar obras de similares características, representativas dos estilos ou as escolas principais, e sinalar semellanzas e diferenzas entre elas

Páxina 106

3 B1.3 Identificar as circunstancias culturais ou socioloxicas que poidan incidir no desenvolvemento evolutivo das épocas, os estilo ou os/as autores/as máis representativos/as da historia da música e da danza

4 B1.4 Analizar textos relativos á música ou á danza

5 B1.5 Explicar, a partir dun exemplo proposto, a través dunha análise ou dun comentario, a utilización da música e da danza como soporte dun texto literario ou como medio de intensificación dramática en óperas, ballet, cine ou teatro









No caso de alumnado que non supere a materia en xuño e teña que presentarse en setembro os instrumentos de avaliación basearanse nun exame a realizar polo alumno/a, podendo ser escrito ou práctico (ou unha mistura das dúas opcións), debendo superar o alumnado o mesmo


Pártese do nivel de desenrolo do alumno/a, nos seus distintos aspectos, para construír, a partir de aí, outros aprendizaxes que favorezan e melloren dito nivel de desenrolo.

A aprendizaxe está condicionada polos coñecementos previos de cada alumno/a e estará baseada na observación continuada do seu traballo.

Propiciaranse oportunidades para poñer en práctica os novos coñecementos, intentando conectalos cos previos, dando así aos contidos un carácter significativo e funcional.

Fomentaranse as experiencias de interacción entre os alumnos/as (realización de traballos en grupo, exposicións, debates, etc.)A aprendizaxe orientarase cara a “aprendizaxe autónomo” (aprender a aprender)

Programaranse tamén a realización de actividades de reforzo, no caso de non acadar os obxectivos propostos agás das de apoio: concertos, musicais, visitas a museos,etc.


Para o correcto desenvolvemento da nosa práctica docente, precisaremos unha serie de recursos que nos permitan realizar adecuadamente as actividades programadas e facilitar a

Páxina 107

adquisición dos coñecementos por parte do alumnado.

Materiais: Empregaremos principalmente instrumentos Orff para a interpretación musical, por ser o máis axeitado desde o punto de vista técnico-interpretativo. Cada alumno e alumna terá a súa propia frauta doce. No instrumental PAD, contaremos con láminas de metal e madeira nas tesituras de soprano, contralto e baixo. Entre os membranófonos contaremos con caixa, pandeiretas, pandeiros de distintos tamaños e bongoes e/ou timbais Orff. Tamén se van precisar instrumentos de pequena percusión de madeira de metal. Haberá que contar con materiais auxiliares, como atrís, baquetas con mazas duras e brandas, encerado pautado, metrónomo, partituras... Sería bo dispór dalgún instrumento harmónico (teclado ou guitarra) e tamén se poderán aproveitar os instrumentos que poda aportar o propio alumnado ou utilizar instrumentos construídos con materiais reciclados. O profesor tamén pode contribuír co seu propio material.Ambientais: Os elementos visuais e decorativos (láminas didácticas, murais...) serán empregados como recursos de apoio para a actividade docente.Persoais: O profesorado será o principal recurso humano co que contemos na nosa práctica docente, prestando atención á colaboración entre áreas. Tamén sería importante contar coa colaboración externa de intérpretes profesionais ou afeccionados, agrupacións musicais, así como docentes doutros centros como escolas de música ou conservatorios... para a realización de concertos didácticos.Informáticos e audiovisuais: Será preciso contar con medios para a reprodución de audio e vídeo. Tamén sería convinte contar con un ou dous micrófonos e soportes, unha tarxeta de son externa e software para a gravación e edición musical (Audacity, GarageBand, Cubase...). Será importante contar cunha pequena fonoteca musical en formato CD e DVD ou ben en MP3 para reproducir no ordenador ou noutro soporte dixital (iPod, reprodutor MP3...).










Páxina 108

B1.1 Expresar xuízos persoais persoais mediante unha análise estética ou un comentario crítico a partir da audición ou a visión e a análise dunha obra determinada, considerando aspectos técnicos, expresivos e interpretativos, utilizando os coñecementos adquiridos e a terminoloxía apropiada

CCECCAACMCCTCCL

B1.2 Situar cronolóxicamente unha obra, tras a súa escoita ou a súa visión e análise, ou comparar obras de similares características representativas dos estilos ou as escolas principais e sinalar semellanzas e diferenzas entre elas

CCECCAACCL

B1.3 Identificar as circunstancias culturais ou sociolóxicas que poidan incidir no desenvolvemento evolutivo das épocas, os estilos ou os/as autores/as máis representativos/as da historia da música e da danza.

CCECCAACSC

B1.4 Analizar textos relativos á música ou á danza CCLCAACCEC

B1.5 Explicar, a partir dun exemplo proposto, a través dunha análise ou dun comentario, a utilización da música e da danza como medio de intensificación dramática en óperas, ballet, cine ou teatro

CAACCECCCL

B1.6 Elaborar traballos de investigación, individuais ou en grupo, sobre algún aspecto determinado e relativo á música, a danza, a literatura ou a estética da arte de calquera época

CAACSIEECCECCCL

B2.1 identificar a través da audición ou da visión, obras da Idade Antiga e medievais, e describir os seus trazos máis característicos, xustificando a súa pertenza a este período histórico

CAACCECCCL

B2.2. Relacionar a historia da música e da danza na Idade Antiga e na Idade Media, así como as súas obras máis significativas, con outros aspectos da cultura, o contexto histórico e a sociedade do mesmo período.

CAACCECCSCCCL

B3.1. Identificar obras do renacemento, a través da audición ou da visión, e describir os seus trazos máis característicos, xustificando a súa pertenza a este período histórico.

CAACCECCCLCD

B3.2. Relacionar a historia da música e da danza do Renacemento, así como as súas obras máis significativas, con outros aspectos da cultura, o contexto histórico e a sociedade do mesmo período.

CAACCECCSCCCL

B4.1. Identificar obras do barroco, a través da audición ou da visión, e describir os seus trazos máis característicos, xustificando a súa pertenza a este período histórico.

CAACCECCCL

B4.2. Relacionar a historia da música e da danza do barroco, así como as súas obras máis significativas, con outros aspectos da cultura, o contexto histórico e a sociedade do mesmo período.

CAACCECCSCCCL

B5.1. Identificar obras do clasicismo, a través da audición ou da visión, e describir os seus CAA

Páxina 109

trazos máis característicos, xustificando a súa pertenza a este período histórico. CCECCCL

B5.2. Relacionar a historia da música e da danza do Clasicismo, así como as súas obras máis significativas, con outros aspectos da cultura, o contexto histórico e a sociedade do mesmo período.

CAACCECCSCCCL

B6.1. Identificar obras do Romanticismo, o Nacionalismo e o Posromanticismo, a través da audición ou da visión, e describir os seus trazos máis característicos, xustificando a súa pertenza a este período histórico.

CAACCECCCL

B6.2.. Relacionar a historia da música e da danza no Romanticismo, o Nacionalismo e o Posromanticismo, así como as súas obras máis significativas, con outros aspectos da cultura, o contexto histórico e a sociedade do mesmo período.

CAACCECCSCCCL

B7.1. Identificar obras do Impresionismo, o Expresionismo e outros movementos da primeira metade do século XX, a través da audición ou da visión, e describir os seus trazos máis característicos, xustificando a súa pertenza a este período histórico.

CAACCECCCLCD

B7.2. Relacionar a historia da música e da danza da primeira metade do século XX, así como os seus movementos artísticos e as obras máis significativas, con outros aspectos da cultura, o contexto histórico e a sociedade do mesmo período.

CAACCECCSCCCL

B8.1. Identificar obras pertencentes aos movementos estilísticos da segunda metade do século XX, a través da audición ou da visión, e describir os seus trazos máis característicos, xustificando o seu pertenza a este período histórico.

CAACCECCCLCD

B8.2. Relacionar a historia da música e da danza da segunda metade do século XX, así como os seus movementos artísticos e as obras máis significativas, con outros aspectos da cultura, o contexto histórico e a sociedade do mesmo período.

CCECCSCCCL

B9.1. Identificar obras da música tradicional, a través da audición ou da visión, e describir os seus trazos máis característicos, distinguindo estilos, estéticas e usos.

CCECCCLCD






Páxina 110

















Páxina 111

O profesorado que teña alumnado con materias pendentes será o encargado de realizar actividades de reforzo e de avaliación de acordo cos procedementos que se indican nesta programación; estas actividades desenvolveranse no tempo libre, tanto do alumnado coma do profesorado e consistirán en interpretacións musicais, lectura ou traballos de investigación etc.

Realizarase ademais unha proba no mes de maio e outra en setembro que versará sobre os contidos mínimos indicados para a materia que teña pendente.












O Decreto, establece que o alumnado con necesidades específicas de apoio educativo que requira

Páxina 112

unha atención educativa diferente á ordinaria por presentar (1) necesidades educativas especiais, (2) dificultades específicas de aprendizaxe, (3) trastorno por déficit de atención e hiperactividade (TDAH), (4) altas capacidades intelectuais, (5) por se incorporar tarde ao sistema educativo ou por (6) condicións persoais ou de historia escolar poida alcanzar o máximo desenvolvemento das súas capacidades persoais e os obxectivos e as competencias da etapa, estableceranse as medidas curriculares e organizativas oportunas que aseguren o seu progreso axeitado.














Páxina 113












Páxina 114











Páxina 115








Nada salientable agás o esixido polo calendario de implantación da Lomce

IMAXE E SON: 2º BACH


A materia de Imaxe e Son ten como finalidade promover a formacion dunha cidadania critica, responsable e autonoma para a utilizacion, con solvencia e responsabilidade, das tecnoloxias da informacion e da comunicacion, asi como o desenvolvemento durante a sua formacion das competencias comunicativas, dixitais e tecnoloxicas necesarias para realizar determinados produtos audiovisuais e multimedia, con criterio estetico e sensibilidade artistica.

Esta materia encravase no estudo da realidade do estado das tecnoloxias do momento presente e dos metodos de traballo e produtos actuais, permitindo que o alumnado desenvolva o espirito creativo, critico e estetico imprescindibles para desenvolver os proxectos da materia que traballaran as posibilidades que ofrece a integracion da imaxe e do son nos produtos audiovisuais e multimedia. Compre non esquecer a importancia da atencion a non-discriminacion das persoas con minusvalia, a accesibilidade e o deseno universais no momento da elaboracion dos contidos e das mensaxes audiovisuais.


O Decreto 86/2015 establece as seguintes competencias clave do curriculo:

Páxina 116

• Comunicacion linguistica (CCL)

• Competencia matematica e competencias basicas en ciencia e tecnoloxia (CMCCT)

• Competencia dixital (CD)

• Aprender a aprender (CAA)

• Competencias sociais e civicas (CSC)

• Sentido de iniciativa e espirito emprendedor (CSIEE)

• Conciencia e expresions culturais (CCEC)

Conciencia e expresions culturais (CCEC)

A contribucion da materia ao desenvolvemento de cada unha das competencias clave pode entenderse a traves da relacion entre estas e os estandares de aprendizaxe avaliables, tal e como se recolle na seguinte taboa:

Imaxe e Son. 2o de bacharelato

Obxectivos Contidos Criterios de avaliacion Estandares de aprendizaxe Competencias

clave

Bloque 1. Recursos expresivos utilizados en producions audiovisuais

b d g h n

B1.1.Producion audiovisual: tipoloxia de xenero, intencionalidade comunicativa e codigos expresivos.

B1.2.Caracteristicas expresivas da imaxe: calidades plasticas, funcionais, semanticas e tecnicas.

B1.3.Caracteristica expresivas nos dispositivos de captacion de imaxe analoxicos e dixitais.

B1.4.Encadramento e angulo de camara. Tipos de plano: uso e funcionalidade. B1.5.Conceptos espaciais da imaxe: valor

expresivo e comunicativo. Campo e fora de campo. Movemento interno e

B1.1.Analizar criticamente os recursos expresivos utilizados nas producions audiovisuais, relacionando as caracteristicas funcionais e tipoloxicas coa consecucion dos obxectivos comunicativos.

IS.1.1.1.Identifica a tipoloxia de xenero, a intencionalidade comunicativa e os codigos expresivos empregados na realizacion de produtos audiovisuais, a partir da sua vision e da sua analise critica.

CSC

IS.1.1.2.Reconece as caracteristicas expresivas da imaxe fixa e mobil e as suas calidades plasticas, funcionais, semanticas e tecnicas, en composicions fotograficas e produtos audiovisuais multimedia e dos novos medios.

CD

IS.1.1.3.Valora as consecuencias comunicativas da utilizacion formal e expresiva do encadramento, o angulo de camara e os seus movementos na resolucion de diversas situacions audiovisuais.

CSC

IS.1.1.4.Relaciona o valor expresivo e comunicativo dos conceptos espaciais da imaxe, tales como o campo, o fora de campo e os movementos interno e externo dos planos, coa interpretacion

CSC

Páxina 117

posta en escena.

B1.6.Uso do son diexetico

do relato audiovisual.

Bloque 2. Analise de situacions audiovisuais

b d g h

B2.1. Elementos teoricos da montaxe audiovisual: tipoloxias.

B2.2. Temporalidade e ritmo na edicion. B2.3. Recursos tecnicos da montaxe e a

B2.1. Analizar situacions audiovisuais extraidas de produtos cinematograficos de diversos xeneros, aplicando as tecnicas de linguaxe audiovisual e

IS.2.1.1. Analiza os elementos teoricos da montaxe audiovisual para a analise da continuidade da mensaxe narrativa de produtos filmicos.

CCL

Imaxe e Son. 2o de bacharelato

Obxectivos Contidos Criterios de avaliacion Estandares de aprendizaxe Competencias

clave

n

edicion: corte, fundido e encadeado. B2.4. Efectos e signos de puntuacion na transmision comprensiva da mensaxe

audiovisual. B2.5. Funcions da linguaxe. Fragmentacion.

Non fragmentacion. Construcion do

significado. B2.6. Influencia da tecnica da montaxe e a

edicion na percepcion do espazo e a temporalidade.

valorando os elementos que garanten o mantemento da continuidade narrativa e formal nunha producion audiovisual.

IS.2.1.2. Diferencia as achegas mais significativas producidas na evolucion historica das teorias da montaxe audiovisual.

CD

IS.2.1.3. Valora as consecuencias da aplicacion das tecnicas de montaxe filmica no mantemento da continuidade narrativa, perceptiva, formal, de movemento, de accion e de direccion.

CCEC

IS.2.1.4. Relaciona a funcionalidade narrativa e expresiva dos efectos e os signos de puntuacion, asi como a sua correccion tecnica, coa transmision comprensiva da mensaxe nunha producion audiovisual.

CAA

IS.2.1.5. Xustifica as alternativas posibles na montaxe dun produto audiovisual, a partir da valoracion do tratamento do tempo, do espazo e da idea ou contido.

CSIEE

Bloque 3. Elaboracion de guions audiovisuais

b d g h B3.1. O guion como documento de traballo. Translacion do texto a imaxe

B3.1. Elaborar guions audiovisuais aplicando unha estrutura narrativa coherente

IS.3.1.1. Valora a importancia da funcion expresiva da imaxe, o son e a musica no proceso de creacion de guions

CCEC

Páxina 118

m n

e ao son.

B3.2. Guion audiovisual. Estrutura narrativa. Idea tematica. Escenas e secuencias.

B3.3. Fases de creacion dun guion. B3.4. Guion literario, guion tecnico e

storyboard. B3.5. Producion audiovisual multimedia: fases

e persoal que interven. B3.6. Guion audiovisual e guion de

audiodescricion.

coas posibilidades expresivas da imaxe, o son e a musica.

audiovisuais.

IS.3.1.2. Caracteriza a estrutura narrativa e a idea tematica dun guion audiovisual de ficcion, a partir da analise dun proxecto achegado.

CAA

IS.3.1.3. Construe o guion literario dunha determinada secuencia seguindo as fases estandarizadas nas producions audiovisuais: determinacion da idea, documentacion, storyline, argumento e tratamento.

CCL

IS.3.1.4. Realiza a transformacion dunha secuencia dramatica a estrutura propia dun guion tecnico e un storyboard.

CSIEE

IS.3.1.5. Relaciona os procesos e as fases dunha producion audiovisual multimedia coas funcions do persoal tecnico e artistico que interven nesta.

CAA

IS.3.1.6. Identifica as diferenzas e as semellanzas na construcion de guions audiovisuais e guions de audiodescricion.

CCL

Bloque 4. Captacion de imaxes fotograficas e de video

b d g h i m n

B4.1. Sistemas e dispositivos de captacion e reproducion visual. Percepcion visual e funcionamento das camaras fotografica e de video.

B4.2. Iluminacion da escena. B4.3. Composicion e posta en escena: sentido

estetico e sentido narrativo. B4.4. Tipos de movementos de imaxe.

Desprazamento do eixe e

B4.1. Gravar pezas audiovisuais aplicando tecnicas de captacion de imaxes fotograficas e de video, e reforzando a sua expresividade mediante os recursos e medios tecnicos da linguaxe audiovisual.

IS.4.1.1. Compara o proceso de captacion de imaxes do ollo humano e da percepcion visual coa aplicacion transferida aos sistemas de captacion e reproducion visual.

CSC

IS.4.1.2. Xustifica o efecto da iluminacion das secuencias que se vaian captar polos sistemas tecnicos audiovisuais.

CMCCT

IS.4.1.3. Dispon os flashes fotograficos ou a iluminacion lixeira necesaria para adecuar as condicions luminicas da escena aos dispositivos de captura

CMCCT

Páxina 119

focal. B4.5. Aspectos tecnicos da imaxe: distancia focal, temperatura de cor, exposicion e

resolucion. B4.6. Tipoloxia de soportes audiovisuais e os

seus formatos. B4.7. Aplicacion dos conceptos

fotografica ou de video.

IS.4.1.4. Rexistra coa camara de video e coa fotografica as tomas, os planos e as secuencias, e introduce os axustes necesarios de temperatura de cor, exposicion, resolucion, son e os metadatos coa informacion necesaria para a sua identificacion.

CMCCT

IS.4.1.5. Elixe as alternativas apropiadas de rexistro en fita magnetica, discos opticos, tarxetas de memoria e discos duros que resulten idoneas para diversos tipos de filmacion ou gravacion audiovisual.

CMCCT

B4.9. Dereitos de imaxe: Copyright e Copyleft. Cesion de dereitos imaxe.

B4.2. Reconecer os sistemas de xestion, distribucion e proteccion de dereitos de autoria.

IS.4.2.1. Utiliza recursos audiovisuais de acordo coas leis de propiedade intelectual.

CSC

Bloque 5. Tratamento dixital de imaxes

b d g h i m n

B5.1. Axustes da imaxe fixa: balance de brancos, contraste, brillo e saturacion.

B5.2. Correccion de cor. B5.3. Correccions perspectivas da imaxe na

posproducion.

B5.1. Realizar o tratamento dixital de imaxes valorando caracteristicas de cor, formatos e contraste, e empregando tecnicas de xeracion, procesamento e retoque de imaxe fixa.

IS.5.1.1. Corrixe anomalias dos orixinais de imaxe fixa, e realiza os axustes necesarios de contraste, equilibrio de gris, brillo e saturacion, adaptando o resultado as caracteristicas do medio ou soporte final das imaxes.

CMCCT

IS.5.1.2. Adapta e axusta as imaxes as caracteristicas tecnicas do medio ou soporte final, garantindo, de ser o caso, o rexistro espazo-temporal e a continuidade das secuencias de imaxes fixas necesarias para a elaboracion do material visual.

CSIEE

IS.5.1.3. Elabora a imaxe final do proxecto mediante a aplicacion de transformacions xeometricas e efectos de perspectiva necesarios, empregando

CMCCT

Páxina 120

tecnicas e ferramentas especificas de edicion.

Bloque 6. Edicion de pezas visuais

b d g h m

B6.1. Proceso de posproducion: seleccion de tomas, aplicacion dos conceptos de ritmo, construcion do significado e continuidade.

B6.2. Elementos especificos da posproducion:

B6.1. Editar pezas visuais aplicando tecnicas de creacion de secuencias dinamicas de graficos e imaxes fixas, e de montaxe audiovisual, axustandoas a pezas musicais.

IS.6.1.1. Relaciona as especificacions tecnicas e as calidades operativas do equipamento de posproducion coas metodoloxias de montaxe e edicion en proxectos de cine, video e television.

CAA

i n

transicions, efectos dixitais e

sonorizacion. B6.3. Formatos e codigos para a exportacion

de arquivos audiovisuais.

IS.6.1.2. Configura o proxecto de edicion de graficos e imaxes fixas ou de edicion non lineal, considerando o formato axeitado ao material orixinal e a difusion final que se pretende no proxecto.

CSIEE

IS.6.1.3. Edita as pezas de video, as fotografias, os graficos, os rotulos e os elementos sonoros na lina de tempo do programa de edicion, realizando transicions entre os planos, elaborando subtitulos, harmonizando o ton e sincronizando a duracion da imaxe co audio.

CD

IS.6.1.4. Exporta a peza visual de edicion a un ficheiro co formato necesario para a sua posterior reproducion.

CMCCT

IS.6.1.5. Xustifica a idoneidade da edicion lineal ou da edicion non lineal en diversos proxectos de montaxe e posproducion.

CCEC

Bloque 7. Deseno de bandas sonoras

b d g h m i n

B7.1. Banda sonora da producion audiovisual: dialogos, efectos de son e musica.

B7.2. Recursos especificos de linguaxe

B7.1. Integrar o son e a imaxe nun produto multimedia, un audiovisual ou un programa de radio, aplicando os recursos expresivos da linguaxe sonora e relacionando as suas posibilidades de articulacion e combinacion segundo os tipos de

IS.7.1.1. Especifica o valor funcional, expresivo e comunicativo dos recursos sonoros empregados na construcion da banda sonora dunha producion audiovisual ou radiofonica.

CCEC

IS.7.1.2. Reconece as achegas CMCCT

Páxina 121

sonora.

B7.3. Xeneros radiofonicos. B7.4. Aplicacion practica dos conceptos

teoricos de dialogos, efectos de son e musica. Procura e elaboracion de

destinatarios/as.

tecnoloxicas e expresivas que o son achegou no proceso de transformacion do cine mudo ao cine sonoro.

IS.7.1.3. Identifica os recursos especificos de linguaxe sonora empregados na construcion da banda sonora dunha producion audiovisual.

CCL

IS.7.1.4. Diferencia as caracteristicas estruturais, expresivas e funcionais dos xeneros radiofonicos, a partir da analise das grellas de programacion de distintas emisoras de radio.

CCEC

IS.7.1.5. Elabora mediante aplicacions dixitais a banda sonora dun produto audiovisual sinxelo ou multimedia e dun programa de radio, dando resposta aos seus requisitos comunicativos.

CD

IS.7.1.6. Analiza e valora os produtos de audiodescricion e subtitulacion de obras audiovisuais e multimedia para a atencion a minusvalia visual e auditiva.

CSC

a g B7.6. Dereitos de autoria:Copyright e copyleft.

B7.2. Reconecer os sistemas de xestion e proteccion de dereitos de autoria.

IS.7.2.1. Utiliza recursos sonoros de acordo coas leis de propiedade intelectual.

CSC

Bloque 8. Calidades tecnicas do equipamento de son idoneo en radio e medios audiovisuais

b d g h i n

B8.1. Caracteristicas do son: frecuencia e intensidade.

B8.2. Medios de transmision do son: ondas de radio e impulsos

B8.1. Reconecer as calidades tecnicas do equipamento de son idoneo en programas de radio, gravacions musicais e proxectos audiovisuais, xustificando as

IS.8.1.1. Analiza o proceso de captacion do oido humano e a percepcion das frecuencias audibles.

CAA

Páxina 122

electromagneticos

B8.3. Sistemas de captacion de son. Tipos de microfonos.

B8.4. Sistemas de mestura de sons: mesa de son. Medios tecnicos na captacion de sons. Cableamento e conectores. Dispositivos de rexistro e gravacion. Software de edicion de son.

B8.5. Evolucion do rexistro sonoro na historia das producion audiovisuais.

suas caracteristicas funcionais e operativas

IS.8.1.2. Identifica os fitos mais importantes producidos na evolucion historica do rexistro sonoro.

CCEC

IS.8.1.3. Reconece os sistemas de captacion e rexistro sonoro empregados na producion de audiovisuais e radio.

CCL

IS.8.1.4. Identifica as prestacions tecnicas dos diversos microfonos e accesorios necesarios en proxectos audiovisuais e de espectaculos.

CMCCT

IS.8.1.5. Describe as prestacions de linas de audio con diferentes tipos de cables e conectores, en funcion dos requisitos de microfonos e dos equipamentos reprodutores, informaticos, de gravacion e de rexistro de audio que se vaian empregar en proxectos audiovisuais.

CMCCT

IS.8.1.6. Analiza as especificacions tecnicas e as calidades operativas de diversas configuracions de equipamento de audio en gravacions en estudio de musica, dobraxe e efectos sonoros.

CD

Bloque 9. Equipamento tecnico en proxectos multimedia

b d g h i n

B9.1. Prestacion dos equipamentos informaticos na elaboracion multimedia.

B9.2. Aplicacions informaticas para tratamento de imaxe, animacion 2d, edicion de video e autoria.

B9.3. Formatos de arquivo empregados no tratamento dixital de imaxe, audio e video na producion multimedia.

B9.4. Medidas de accesibilidade aos

as prestacions do tecnico en proxectos identificando as suas especificacions e xustificando as suas aptitudes en relacion cos requisitos do

B9.1. Reconecer equipamento

multimedia, medio e as necesidades dos proxectos.

IS.9.1.1. Identifica as prestacions do equipamento informatico en proxectos multimedia.

CAA

IS.9.1.2. Reconece as prestacions tecnicas e operativas das aplicacions de tratamento de imaxes, animacion 2D, edicion de video e autoria.

CMCCT

IS.9.1.3. Xustifica a utilizacion de determinados formatos de ficheiro de imaxe, audio e video para camaras fotograficas, escaners, microfonos, linas de audio e reprodutores de video, adecuados aos proxectos multimedia.

CSIEE

IS.9.1.4. Valora as necesidades de usuarios con diferentes graos de accesibilidade e as esixencias tecnicas dos diversos medios de

CMCCT

Páxina 123

contidos multimedia.

explotacion e as opcions de saida das aplicacions multimedia.


Os marcados para acadar no Bacharelato no Decreto 86/2015.

a)Exercer a cidadania democratica, desde unha perspectiva global, e adquirir unha conciencia civica responsable, inspirada polos valores da Constitucion espanola e do Estatuto de autonomia de Galicia, asi como polos dereitos humanos, que fomente a corresponsabilidade na construcion dunha sociedade xusta e equitativa e favoreza a sustentabilidade.

b)Consolidar unha madureza persoal e social que lle permita actuar de forma responsable e autonoma e desenvolver o seu espirito critico. Ser quen de prever e resolver pacificamente os conflitos persoais, familiares e sociais.

c)Fomentar a igualdade efectiva de dereitos e oportunidades entre homes e mulleres, analizar e valorar criticamente as desigualdades e discriminacions existentes e, en particular, a violencia contra a muller, e impulsar a igualdade real e a non discriminacion das persoas por calquera condicion ou circunstancia persoal ou social, con atencion especial as persoas con discapacidade.

d)Afianzar os habitos de lectura, estudo e disciplina, como condicions necesarias para o eficaz aproveitamento da aprendizaxe e como medio de desenvolvemento persoal.

g)Utilizar con solvencia e responsabilidade as tecnoloxias da informacion e da comunicacion.

h) Conecer e valorar criticamente as realidades do mundo contemporaneo, os seus antecedentes historicos e os principais factores da sua evolucion. Participar de xeito solidario no desenvolvemento e na mellora do seu contorno social.

i)Acceder aos conecementos cientificos e tecnoloxicos fundamentais, e dominar as habilidades basicas propias da modalidade elixida.

m)Afianzar o espirito emprendedor con actitudes de creatividade, flexibilidade, iniciativa, traballo en equipo, confianza nun mesmo e sentido critico.

n) Desenvolver a sensibilidade artistica e literaria, asi como o criterio estetico, como fontes de formacion e enriquecemento cultural.

p) Valorar, respectar e afianzar o patrimonio material e inmaterial de Galicia, e contribuir a sua conservacion e mellora no contexto dun mundo globalizado.

4.- Contidos



B1.1.Producion audiovisual: tipoloxia de xenero, intencionalidade comunicativa e codigos expresivos.

B1.2.Caracteristicas expresivas da imaxe: calidades plasticas, funcionais, semanticas e tecnicas. B1.3.Caracteristica expresivas nos dispositivos de captacion de imaxe analoxicos e dixitais. B1.4.Encadramento e angulo de camara. Tipos de plano: uso e funcionalidade.

Páxina 124

B1.5.Conceptos espaciais da imaxe: valor expresivo e comunicativo. Campo e fora de campo. Movemento interno e posta en escena.

B1.6.Uso do son diexetico e extradiexetico. Voz en off.


B2.1. Elementos teoricos da montaxe audiovisual: tipoloxias.

B2.2. Temporalidade e ritmo na edicion.

B2.3. Recursos tecnicos da montaxe e a edicion: corte, fundido e encadeado.

B2.4. Efectos e signos de puntuacion na transmision comprensiva da mensaxe audiovisual.

B2.5. Funcions da linguaxe. Fragmentacion. Non fragmentacion. Construcion do significado.

B2.6. Influencia da tecnica da montaxe e a edicion na percepcion do espazo e a temporalidade.

Bloque 3. Elaboracion de guions audiovisuais

B3.1. O guion como documento de traballo. Translacion do texto a imaxe e ao son.

B3.2. Guion audiovisual. Estrutura narrativa. Idea tematica. Escenas e secuencias.

B3.3. Fases de creacion dun guion.

B3.4. Guion literario, guion tecnico e storyboard.

B3.5. Producion audiovisual multimedia: fases e persoal que interven.

B3.6. Guion audiovisual e guion de audiodescricion.

Bloque 4. Captacion de imaxes fotograficas e de video

B4.1. Sistemas e dispositivos de captacion e reproducion visual. Percepcion visual e funcionamento das camaras fotografica e de video.

B4.2. Iluminacion da escena.

B4.3. Composicion e posta en escena: sentido estetico e sentido narrativo.

B4.4. Tipos de movementos de imaxe. Desprazamento do eixe e focal.

B4.5. Aspectos tecnicos da imaxe: distancia focal, temperatura de cor, exposicion e resolucion. B4.6. Tipoloxia de soportes audiovisuais e os seus formatos.

B4.7. Aplicacion dos conceptos de plano, toma, exposicion, enfoque, punto de vista e angulo de encadre.

B4.8. Resolucion da imaxe e almacenamento.

B4.9. Dereitos de imaxe: Copyright e Copyleft. Cesion de dereitos imaxe.

Bloque 5. Tratamento dixital de imaxes

B5.1. Axustes da imaxe fixa: balance de brancos, contraste, brillo e saturacion.

B5.2. Correccion de cor.

B5.3. Correccions perspectivas da imaxe na posproducion.

Bloque 6. Edicion de pezas visuais

B6.1. Proceso de posproducion: seleccion de tomas, aplicacion dos conceptos de ritmo, construcion do significado e continuidade.

B6.2. Elementos especificos da posproducion: transicions, efectos dixitais e sonorizacion.

Páxina 125

B6.3. Formatos e codigos para a exportacion de arquivos audiovisuais.

Bloque 7. Deseno de bandas sonoras

B7.1. Banda sonora da producion audiovisual: dialogos, efectos de son e musica.

B7.2. Recursos especificos de linguaxe sonora.

B7.3. Xeneros radiofonicos.

B7.4. Aplicacion practica dos conceptos teoricos de dialogos, efectos de son e musica. Procura e elaboracion de recursos sonoros para produtos

audiovisuais.

B7.5. Audiodescricion e subtitulacion na producion audiovisual: a sua utilizacion na atencion a minusvalia.

B7.6. Dereitos de autoria:Copyright e copyleft.

Bloque 8. Calidades tecnicas do equipamento de son idoneo en radio e medios audiovisuais

B8.1. Caracteristicas do son: frecuencia e intensidade.

B8.2. Medios de transmision do son: ondas de radio e impulsos electromagneticos

B8.3. Sistemas de captacion de son. Tipos de microfonos.

B8.4. Sistemas de mestura de sons: mesa de son. Medios tecnicos na captacion de sons. Cableamento e conectores. Dispositivos de rexistro e gravacion. Software de edicion de son.

B8.5. Evolucion do rexistro sonoro na historia das producion audiovisuais.

Bloque 9. Equipamento tecnico en proxectos multimedia

B9.1. Prestacion dos equipamentos informaticos na elaboracion multimedia.

B9.2. Aplicacions informaticas para tratamento de imaxe, animacion 2d, edicion de video e autoria. B9.3. Formatos de arquivo empregados no tratamento dixital de imaxe, audio e video na producion multimedia.

B9.4. Medidas de accesibilidade aos contidos multimedia.







BLOQUE ESTANDAR DE TEMPORALIZACIO GRAO MINIMO DE PROCEDEMENTOS E

Páxina 126

APRENDIZAXE AVALIABLE

N CONSECUCION INSTRUMENTOS DE AVALIACION


IS.1.1.1. Identifica a tipoloxia de xenero, a intencionalidade comunicativa e os codigos expresivos empregados na realizacion de produtos audiovisuais, a partir da sua vision e da sua analise critica.

Primeira avaliacion.

Identifica codigos expresivos empregados en audiovisuais a partir do seu visionado. Realiza criticas razoadas a distintas produccions filmicas.

Probas escritas ou test dentro do aula virtual do centro.


IS.1.1.2. Reconece as caracteristicas expresivas da imaxe fixa e mobil e as suas calidades plasticas, funcionais, semanticas e tecnicas, en composicions fotograficas e produtos audiovisuais multimedia e dos novos medios.

1a Avaliacion

Conece caracteristicas expresivas da imaxe fixa e movil. Conece e emprega razoadamente calidades plasticas, funcionais, semanticas e tecnicas en produtos audiovisuais.

Proba ou test dentro do aula virtual do centro. Traballos fotograficos ou audiovisuais dos alumnos.


IS.1.1.3. Valora as consecuencias comunicativas da utilizacion formal e expresiva do encadramento, o angulo de camara e os seus movementos na resolucion de diversas situacions audiovisuais.

1a Avaliacion

Conece a intencion comunicativa no emprego de distintos tipos de encadramento, angulos e movementos da camara en produccions audiovisuais. Analiza criticamente fragmentos audiovisuais e reconece a intencion comunicativa do encadre, angulo e movemento da camara nos mesmos.

Proba ou test dentro do aula virtual do centro. Exposicion de presentacions ou traballos.


IS.1.1.4. Relaciona o valor expresivo e comunicativo dos conceptos espaciais da imaxe, tales como o campo, o fora de campo e os movementos interno e externo dos planos, coa interpretacion do relato audiovisual.

1a Avaliacion

Relaciona o valor expresivo e comunicativo dos conceptos espaciais da imaxe, tales como o campo, o fora de campo e os movementos interno e externo dos planos, coa interpretacion do relato audiovisual. Analiza criticamente fragmentos audiovisuais e reconece estes elementos.

Proba ou test dentro do aula virtual do centro. Exposicion de presentacions ou traballos


IS.2.1.1. Analiza os elementos teoricos da montaxe audiovisual para a analise da

1a Avaliacion Conece elementos teoricos da montaxe audiovisual.

Proba ou test dentro do aula virtual do centro. Exposicion de presentacions ou traballos.

continuidade da mensaxe narrativa de produtos filmicos.

Analiza criticamente fragmentos audiovisuais e reconece estes elementos.


IS.2.1.2. Diferencia as achegas mais significativas producidas na evolucion historica das teorias da

1a Avaliacion Conece a evolucion historica nas teorias de montaxe audiovisual. Analiza criticamente fragmentos

Proba ou test dentro do aula virtual do centro. Exposicion de presentacions ou

Páxina 127

montaxe audiovisual. audiovisuais e reconece estes elementos.

traballos.


A metodoloxia empregada nesta materia combinara unha parte expositiva de conceptos, outra de analise de produccions audiovisuais e outra activa caracterizada pola realizacion de exercizos e dun proxecto audiovisual sinxelo.

Asimesmo intentarase dar a materia un enfoque que favoreza a conexion con diversos temas de actualidade ou contidos transversais a traballar. Incidirase en potenciar a iniciativa, a colaboracion e o respecto polos dereitos dos colectivos relacionados coa cultura coma unha capacidade tan importante como o dominio do software de montaxe e edicion de produccions audiovisuais.

Traballaremos con aplicacions de software libre e con manuais propios ou disponibeis na rede con licencia aberta. Habera exercicios individuais pero tamen exercizos en pequeno grupo. Na medida do posible (en contra a falta de tempo e os grupos numerosos) potenciarase a participacion mediante a exposicion de traballos.

Tipos de actividades

Actividades de presentacion-motivacion: Para introducir ao alumnado no tema que se aborda e espertar o seu interese sobre os contidos da unidade, podera establecerse un pequeno debate a partir dun material audiovisual dado, etc...

Actividades de avaliacion de conecementos previos: Para obter informacion acerca do punto de partida nun tema determinado.

Actividades de desenvolvemento dos distintos contidos: Coa finalidade de que o alumnado adquira novos conecementos, empregaranse varios metodos:

• Metodo dogmatico-maxistral: Para introducion a un tema ou unidade, exposicion de temas puntuais ou propostas de tecnicas de traballo.

• Metodo historico: Para un breve estudio dunha produccion audiovisual a traves do tempo.

• Metodo de proxectos: Para a elaboracion dun proxecto ou produccion audiovisual sinxela, incluindo a fase de guion, grabacion e edicion.

Actividades de avaliacion: Son as actividades dirixidas a avaliacion formativa e sumativa que non se cubriron polas actividades de aprendizaxe dos tipos anteriores.

Nos distintos temas non sera necesario empregar todas estas actividades, senon que habera que axustalas as caracteristicas dos contidos e obxectivos a tratar, e as caracteristicas do alumnado.


O Departamento acordou non poner libro de texto para a materia. Empregaremos manuais de produccion propia ou disponibeis na rede con licencia aberta. A aula virtual sera o punto de referencia para a consulta de materiais e manuais. Habera unha copia en papel por se o alumnado desexa fotocopiar. O custo das fotocopias correra a cargo do alumnado salvo casos excepcionais.

Disponemos dun aula de informatica con ordenador para o profesor, canon proxector e ordenadores para cada alumno/a. Estes ordenadores son os que envia a Xunta con proposito

Páxina 128

xeral, e algun ten os seus anos. Agardamos equipos novos, cuias caracteristicas tecnicas esperamos sexan suficientes para realizar edicion de video cun minimo de soltura.

O Departamento conta con tripode e camara de video. En canto ao equipamento de iluminacion e son, empregaremos material do centro ou intentaremos comprar material axeitado ao longo do curso.


O alumnado sera avaliado de acordo cos seguintes indicadores:

• Ate o 10% da nota en cada avaliacion:

• Comportamento na aula en relacion cos companeiros e co profesorado.

• Aproveitamento e coidado do material audiovisual ou na aula de informatica.

• Interese e participacion.


• Entrega en prazo dos exercicios ou proxectos realizados de manera adecuada.

• Traballos e presentacions orais en pequeno grupo.


◦ Realizacion de probas ou test.

En cada avaliacion

• O peso de cada nota individual nos diferentes apartados gardara relacion co numero de sesions invertidas no traballo da materia.

• No caso de que algunha das notas individuais sexa inferior a 3, podera conlevar unha avaliacion suspensa.

• A recuperacion de materia suspensa tera lugar avaliacion a avaliacion.

• A avaliacion considerase aprobada se a media ponderada e de 5.

Avaliacion de xuno

• A nota da avaliacion ordinaria de xuno sera a media das notas das tres avaliacions.

• A materia pode aprobarse en xuno cunha avaliacion suspensa sempre e cando a nota desa avaliacion sexa como minimo un 4 e a media das

tres avaliacions sexa como minimo un 5.

Avaliacion de setembro

◦ O alumnado que non aprobe a materia en xuno dispon da convocatoria extraordinaria de setembro para examinarse.

◦ Nesta convocatoria o alumnado tera que realizar unha proba con parte practica e un test.


Avaliacion da practica docente

Páxina 129

ACTIVIDADE INDICADORES DE LOGRO

Planificacion

• Planifica a practica docente tendo en conta os estandares de aprendizaxe. • Realiza a temporizacion

tendo en conta as horas asignadas a materia e a duracion dunha sesion de traballo. • Selecciona e

secuencia os contidos de maneira progresiva e tendo en conta os aspectos particulares de cada grupo. • Planifica as clases de maneira aberta e flexible. • Prepara ou selecciona material coma guion dos

exercicios e proxectos. • Establece criterios, procedementos e instrumentos de avaliacion

correlacionados cos estandares de aprendizaxe • Coordinase co profesorado do propio departamento e doutros departamentos.

Motivacion do alumnado

• Establece canles de comunicacion para que o dialogo sexa fluido dentro e fora da aula. • Proporciona

ao alumnado o apoio necesario durante o proceso de ensino-aprendizaxe. • Fomenta un bo ambiente na

aula. • Promove a participacion activa do alumnado.

• Fai posible a realimentacion na entrega e avaliacion de practicas e traballos. • Relaciona os contidos, os proxectos e as actividades cos intereses do alumnado.

Traballo na aula • Utiliza exemplos audiovisuais na introducion de novos contidos. • Resolve as dubidas do alumnado. • Selecciona exercizos e actividades en xeral que permitan alcanzar os estandares de aprendizaxe e a adquisicion das competencias clave.

Avaliacion do proceso de ensino- aprendizaxe

• Realiza a avaliacion inicial a fin de tomar as medidas individuais ou colectivas necesarias.

• Analiza os procesos e os resultados das exercicios probas e actividades en xeral.

• Establece medidas que permitan introducir melloras.

• Fai posible a realimentacion na entrega e avaliacion de exercizos e traballos indicando os aspectos nos que o alumnado pode e debe introducir melloras.

• Proporciona indicacions durante a realizacion dos exercizos ou proxectos audiovisuais durante todas as

fases de desenrolo dos mesmos. • Favorece os procesos de autoavaliacion e avaliacion colectiva dentro

do grupo clase. • Establece con claridade os criterios de avaliacion e de puntuacion.

• Informa ao alumnado dos resultados obtidos.


O alumnado que non supere a materia nas convocatorias de xuno e setembro e a tena coma pendente para o curso seguinte debera realizar os mesmos traballos que o resto do alumnado que cursa a mesma por primeira vez, non presentandose diferencias de ningun tipo, o ser esta unha materia de libre configuracion e independente de outras materias cursadas.


Páxina 130

Os recollidos nos apartados da avaliación


No primeiro mes de curso consultarase ao Departamento de Orientacion por se houbera algunha necesidade especial xa detectada. Ao alumnado realizarase unha enquisa acerca do seu acceso e a sua competencia dixital. Preguntamos acerca da sua experiencia previa con software para montaxe audiovisual e tamen se lles preguntara acerca das suas aficions, experiencia e intereses neste campo. Realizase ao comezo das actividades para poner de manifesto as capacidades, conecementos e actitudes previas do alumnado. Isto permite conecer o punto de partida a partir do cal valorar o seu progreso.

Dese xeito, o comezo do curso realizarase un cuestionario individual para conecer os conecementos previos do alumnado e detectar posibles problemas.

Por outra banda, o seguimento do alumno e do seu traballo no dia a dia permitira localizar alumnado que requira unha atencion educativa diferente a ordinaria, aplicando nese caso as medidas necesarias seguindo en todo caso o Plan Xeral de atencion a Diversidade.


Unha vez detectadas as necesidades educativas especificas, estableceranse as medidas apropiadas:

• Atencion individual na realizacion de exercizos

• Ampliacion de tempo na realizacion dos exercizos mais basicos e permitir que os mais avanzados queden sen entregar.

• Apoios en pequeno grupo

• Titorias durante os recreos

Estas medidas seran aplicadas no marco da metodoloxia descrita dentro desta programacion.


En relacion o alumnado con necesidades especificas de apoio educativo, o Decreto 86/2015 do 25 de Xuno establece no seu Artigo 7 que:

“Para o alumnado que requira unha atencion educativa diferente a ordinaria, por presentar necesidades educativas especiais, por dificultades especificas de aprendizaxe, trastorno por deficit de atencion e hiperactividade (TDAH), polas suas altas capacidades intelectuais, por se incorporar tarde ao sistema educativo ou por condicions persoais ou de historia escolar, estableceranse as medidas curriculares e organizativas necesarias co fin de que poida alcanzar o maximo desenvolvemento das suas capacidades persoais e os obxectivos e competencias establecidas en cada etapa para todo o alumnado.

Entre estas medidas estableceranse aquelas que garantan que as condicions de realizacion das avaliacions se adapten as necesidades do alumnado con necesidades especificas de apoio educativo.”

Unha educacion verdadeiramente integradora e que preste especial atencion a diversidade ha de partir dos principios basicos de inclusion,

normalizacion, individualizacion, igualdade de oportunidades, conecementos previos (avaliacion inicial), deteccion e intervencion tempera, intelixencias multiples (Gardner)...

Páxina 131

O Decreto, establece que o alumnado con necesidades especificas de apoio educativo que requira unha atencion educativa diferente a ordinaria por presentar (1) necesidades educativas especiais, (2) dificultades especificas de aprendizaxe, (3) trastorno por deficit de atencion e hiperactividade (TDAH), (4) altas capacidades intelectuais, (5) por se incorporar tarde ao sistema educativo ou por (6) condicions persoais ou de historia escolar poida alcanzar o maximo desenvolvemento das suas capacidades persoais e os obxectivos e as competencias da etapa, estableceranse as medidas curriculares e organizativas oportunas que aseguren o seu progreso axeitado.

Dentro das medidas de atencion a diversidade podemos adoptar as seguintes: adaptacions de acceso ao curriculum, adaptacions significativas e adaptacions non significativas. Adaptacions de acceso ao curriculum. De acceso fisico: recursos espaciais, materiais e persoais (eliminacion de barreiras arquitectonicas, adecuada iluminacion e sonoridades, mobiliario adaptado, profesorado de apoio especializado). De acceso a comunicacion: materiais especificos de ensinanza: aprendizaxe, axudas tecnicas e tecnoloxicas, sistemas de comunicacion complementarios, sistemas alternativos (braille, lupas, telescopios, ordenadores, gravadoras, linguaxe de signos).

Adaptacions significativas. Modificacions que se realizan desde a programacion, previa avaliacion psicopedagoxica, e que afectan aos elementos prescriptivos do curriculum, por modificar obxectivos xerais de etapa, contidos, criterios de avaliacion e estandares de aprendizaxe. Estas adaptacions poden consistir en: adaptar os obxectivos, contidos, criterios de avaliacion e estandares de aprendizaxe; mudar a temporalizacion dos obxectivos, contidos, CA e estandares, eliminar obxectivos, contidos, CA e estandares do curso; ou introducir obxectivos, contidos, CA e estandares de cursos

anteriores. Adaptacions non significativas. Modifican elementos non prescriptivos do curriculum. Son adaptacions en canto a temporalizacion, actividades, metodoloxias, tecnicas e instrumentos de avaliacion.

En cumprimento do anterior, na presenta materia adoptaranse as seguintes medidas preventivas para a deteccion de necesidades atendendo aos distintos ritmos de aprendizaxe:

• Avaliacion inicial.

• Analise dos traballos realizados polos alumnos.

• Actividades iniciais sobre meta-aprendizaxe: explicacion de metodos de traballo das unidades didacticas, destrezas basicas para estudalas e procedemento de control sobre a propia aprendizaxe.


Actividades de reforzo que fundamenten futuras aprendizaxes significativas e van dirixidas a aqueles estudantes que tenen lagoas en aspectos basicos.


En relacion os elementos transversais, o Decreto 86/2015 do 25 de Xuno establece no seu Artigo 4 que:

“A comprension lectora, a expresion oral e escrita, a comunicacion audiovisual, as tecnoloxias da informacion e da comunicacion, o emprendemento, e a educacion civica e constitucional traballaranse en todas as materias, sen prexuizo do seu tratamento especifico nalgunhas das materias de cada etapa.”


“A conselleria con competencias en materia de educacion fomentara as medidas para que o

Páxina 132

alumnado participe en actividades que lle permitan afianzar o espirito emprendedor e a iniciativa empresarial a partir de aptitudes como a creatividade, a autonomia, a iniciativa, o traballo en equipo, a confianza nun mesmo e o sentido critico.”

Un dos principios en que se inspira o sistema educativo e a transmision e posta en practica de valores que favorezan a liberdade persoal, a responsabilidade, a cidadania democratica, a solidariedade, a tolerancia, a igualdade, o respecto e a xustiza, asi como que axuden a superar calquera tipo de discriminacion. Estes e outros aspectos han de abordarse de xeito transversal a todas as disciplinas, tendo a Educacion Musical un papel destacado na transmisions dos seguintes elementos:

• Comprension lectora. Favorecerase a traves da lectura dos contidos especificos da materia e naquelas actividades concretas que tenan un soporte textual: cancions, poemas musicados, audicion e lectura de contos musicais...

• Expresion oral e escrita. A traves da interpretacion vocal de cancions, textos dramatizados, lectura e gravacion de contos sonoros... e na realizacion de composicions textuais e creacion de letras a partir dunha melodia dada.

• Comunicacion audiovisual. Fomentarase a gravacion sonora e audiovisual das producions e creacions propias mediante a utilizacion de soportes dixitais para a gravacion e edicion de audio e video. Reproducion de audio e video en distintos soportes.

• Tecnoloxias da informacion e da comunicacion. Utilizacion de distintos medios para a aprendizaxe dos contidos especificos da materia, asi como para a procura de informacion e reproducion e visualizacion de contidos.

• Emprendemento. A musica facilita o desenvolvemento e afianzamento do espirito emprendedor, a traves da interpretacion grupal e individual de pezas musicais e danzas, e a traves da escoita activa das producions propias e das alleas. Estas actividades implican aptitudes como a creatividade, a autonomia, a iniciativa, o traballo en equipo, a confianza nun mesmo e o sentido critico.

• Educacion civica e constitucional. Potenciarase a traves de distintas actividades nas que se pona en valor a importancia da musica como elemento fundamental da nosa identidade cultural e da transmision dos principios sociais de xustiza, igualdade, fraternidade, democracia... por exemplo a traves da interpretacion de himnos (Oda a alegria). Igualmente, partirase do traballo en grupo para fomentar os valores democraticos, a tolerancia, o respecto... como marco fundamental para a interpretacion en conxunto.

Ademais dos elementos mencionados, promoveranse e fomentaranse a traves da musica, unha serie de valores transversais:

• Educacion ambiental. Terase en conta a relacion co medio no que viven. A contaminacion acustica, as implicacions do son sobre a saude, a importancia do silencio...

• Educacion para a igualdade. Debese ter coidado na division entre sexos, por exemplo a hora de realizar danzas ou asignar roles, e prestarase importancia ao papel da muller no mundo da musica. Evitaranse os comportamentos estereotipados e contidos sexistas, asi como aqueles que suponan discriminacion por razon da orientacion sexual ou da indentidade de xenero, favorecendo a visibilidade da realidade homosexual, bisexual, transexual, transxenero e intersexual. Fomentarase o

Páxina 133

respecto e o valor de cada sexo na producion musical e daranse outros enfoques sobre a musica desde o punto de vista de xenero.

• Educacion para a paz. Promover a aprendizaxe da prevencion e resolucion pacifica de conflitos en todos os ambitos da vida persoal, familiar e social, tendo en conta o valor conciliador da musica e o seu caracter de practica grupal, asi como a sua caracteristica de ser unha linguaxe asemantica. Fomentarase a tolerancia cara distintos grupos etnicos e culturais, dando relevancia a manifestacions culturais concretas e considerandoas en igualdade de dignidade que as propias. Do mesmo modo debese fomentar o respecto aos companeiros e as producions xurdidas na aula, asi como fora dela. Debese manter en todo momento unha conexion co mundo que rodea ao noso alumnado, sobre todo o seu ambiente mais inmediato co que poder exemplificar e, deste modo, facer mais significativos os contidos tratados.

• Educacion do consumidor. No referente ao consumo de musica, crear unha actitude critica ante o mercado discografico, distincion entre os dereitos de autor e o dominio comun, promover o uso responsable dos dispositivos electronicos, orientar na escoita de distintos estilos musicais atendendo a criterios esteticos e de calidade interpretativa... Analizar a publicidade e os medios de comunicacion.

• Educacion civico-vial. Ainda que non e un aspecto central a tratar na educacion musical, poden facerse paralelismos entre as normas que permiten unha boa execucion instrumental e corporal e aquelas que favorecen o dialogo, a tolerancia, a prudencia, o autocontrol... encaminadas a evitar os accidentes de trafico e mellorar a convivencia.

• Educacion para a saude. Atopase nun lugar destacado, posto que a musica e a danza constituen un magnifico ambito para o estimulo do equilibrio psicofisico. A maiores, tamen temos que ter en conta, a hora de empregar tecnicas de canto, a importancia de cuidar o noso aparato fonador, unha hixiene bucal axeitada, asi como a importancia de fomentar unha correcta respiracion. Tamen podemos traballar tecnicas de relaxacion e a musicoterapia.

A interdisciplinariedade da Musica implica establecer relacions entre esta e outras areas. A complementariedade interdisciplinar dependera do grao de coordinacion efectiva alcanzado polos equipos docentes e da estrutura organizativa do Centro.

Este enfoque pedagoxico contribue a dar significado e coherencia as aprendizaxes, a que o alumnado poda integralos ampliando globalmente os seus esquemas de conecemento e a mellorar a sua capacidade para establecer relacions e comprender mellor o mundo que o rodea. A traves deste procedemento o alumno/a podera adquirir unha formacion que lle permita valorar criticamente as diferentes manifestacions musicais que lle ofrece a nosa sociedade. Debese colaborar con outras areas para elaborar actividades conxuntas ou complementarias e favorecer un tratamento globalizado cun maior nivel de significado para as nosas alumnos e alumnas.

No deseno de produccions audiovisuais traballaremos: comprension lectora, a expresion oral e escrita, a comunicacion audiovisual, as tecnoloxias da informacion e da comunicacion, o emprendemento, e a educacion civica e constitucional.

Promoverase a igualdade efectiva entre homes e mulleres, a prevencion da violencia de xenero ou contra persoas con discapacidade, e os valores inherentes ao principio de igualdade de trato e non discriminacion por calquera condicion ou circunstancia persoal ou social.

Páxina 134

Tamen a prevencion e resolucion pacifica de conflitos, os valores que sustentan a liberdade, a xustiza, a igualdade, o pluralismo politico, a paz, a democracia, o respecto aos dereitos humanos, o respecto por igual aos homes e as mulleres, e as persoas con discapacidade, e o rexeitamento da violencia terrorista, a pluralidade, o respecto ao Estado de dereito, o respecto e a consideracion as vitimas do terrorismo, e a prevencion do terrorismo e de calquera tipo de violencia.

Evitaranse os comportamentos e os contidos sexistas e os estereotipos que suponan discriminacion por razon da orientacion sexual ou da identidade de xenero, favorecendo a visibilidade da realidade homosexual, bisexual, transexual, transxenero e intersexual.

As actividades propostas ao alumnado fomentaran sempre a creatividade, a autonomia, a iniciativa, o traballo en equipo, a confianza nun mesmo e o sentido critico.








A programacion estara exposta ao alumnado na paxina web do centro. A programacion sera revisada durante todo o curso e en cada reunion do departamento se faran propostas de mellora co fin de realizar as

modificacions necesarias. A revision, a avaliacion e a modificacion da programacion seran recollidas na memoria de fin de curso do departamento. No desenvolvemento da materia tentarase cumprir o indicado nos diferentes Plans do Centro e contribuir os mesmos se e posible.

En particular, para as actividades complemetarias e extraescolares seguiranse as indicacions marcadas polo Plan Xeral de Actividades Complementarias e Extraescolares, as cales axudaran a organizacion e realizacion das mesmas.

Por outra banda, tal e como se indica no apartado 9 da presente programacion, para a deteccion e atencion de alumnado con necesidades especificas de apoio educativo seguiranse as pautas marcadas polo Plan Xeral de atencion a Diversidade.


Ningunha modificación agás as esixidas polo calendario de implantación da Lomce

Páxina 135

Documents

MÚSICA - edu.xunta.gal · instrumental e de movimento e danza) e a creación musical, tanto individuais como en grupo. (b, g, l) 3. Escoitar unha ampla variedade de obras, de distintos