17
Facultade de Ciencias da Educación Facultade de Formación do Profesorado 1 Máster Universitario en Profesorado de Educación Secundaria Obrigatoria e Bacharelato, Formación Profesional e Ensinanzas de Idiomas GUÍA DO PRACTICUM CURSO 2019-2020

Máster Universitario en Profesorado de Educación ... · Facultade de Formación do Profesorado 3 a) Adquirir experiencia na planificación, a docencia e a avaliación das materias

  • Upload
    others

  • View
    1

  • Download
    0

Embed Size (px)

Citation preview

Page 1: Máster Universitario en Profesorado de Educación ... · Facultade de Formación do Profesorado 3 a) Adquirir experiencia na planificación, a docencia e a avaliación das materias

Facultade de Ciencias da Educación Facultade de Formación do Profesorado

1

Máster Universitario en Profesorado de Educación Secundaria Obrigatoria e

Bacharelato, Formación Profesional e Ensinanzas de Idiomas

GUÍA DO PRACTICUM

CURSO 2019-2020

Page 2: Máster Universitario en Profesorado de Educación ... · Facultade de Formación do Profesorado 3 a) Adquirir experiencia na planificación, a docencia e a avaliación das materias

Facultade de Ciencias da Educación Facultade de Formación do Profesorado

2

1. INTRODUCIÓN

O Prácticum do Máster en Profesorado de Educación Secundaria Obrigatoria e Bacharelato, Formación Profesional e Ensinanzas de Idiomas da Universidade de Santiago de Compostela está organizado en dous períodos:

a) O Prácticum I, de 4 créditos, orientado fundamentalmente a coñecer e interpretar a organización do centro educativo, os documentos en que se reflicte esa xestión, a relación do centro coa contorna e a implicación escolar dos distintos compoñentes que integran a comunidade educativa.

b) O Prácticum II, de 8 créditos, centrado máis directamente na especialidade de cada estudante e na adquisición de competencias para exercer como docente dunha materia / área / módulo determinado ou para desenvolver as tarefas de orientación educativa.

Todo o proceso de observación e intervención que se realice ao longo dos dous Prácticum debe ir acompañado dunha reflexión crítica e dunha interacción permanente coas persoas titoras para interpretar adecuadamente o que sucede no desenvolvemento desas tarefas.

Esta Guía recolle algunhas cuestións comúns ao Prácticum no seu conxunto (competencias, obxectivos, contidos, sistema de avaliación e participantes), e outras específicas de cada un (actividades, calendario, instrumento de avaliación e indicacións para a elaboración das memorias).

Cómpre ter en conta, en todo caso, que a Guía só ofrece un marco xeral de actuación para garantir unha homoxeneidade básica nos aspectos curriculares e nos criterios que deben rexer o desenvolvemento do Prácticum. As peculiaridades derivadas das distintas especialidades do Máster e das dinámicas singulares de cada centro educativo deben ser atendidas e concretadas no plan de actuación que elaboren cos estudantes os titores/as da universidade e de secundaria. 2. COMPETENCIAS

O Prácticum constitúe un compoñente central no plan de estudos e asume a función de servir de elemento vertebrador das distintas materias que configuran o currículum do Máster. A través del o alumnado terá ocasión de desenvolver, nun contexto institucional e laboral real, o coñecemento na acción e sobre a acción que precisa como futuro docente, ao mesmo tempo que lle debe servir como un espazo para a socialización profesional.

O carácter formativo do Prácticum xira arredor de dous eixos:

- Articular a teoría e a práctica, mediante a activación dos coñecementos adquiridos nas distintas materias do Máster para resolver situacións concretas.

- Reflexionar sobre a acción, interpretando, valorando e reformulando alternativas educativas para desenvolver de xeito crítico e consciente as súas capacidades profesionais.

Esta característica de transferencia, aplicación e reflexión sobre a formación recibida fai que o Prácticum contribúa á adquisición e desenvolvemento da maioría das competencias especificadas no título do Máster1, pero son específicas del as seguintes:

1http://www.usc.es/export/sites/default/gl/servizos/sxopra/propostas_master_09_10/P3241_PROFESORADO_ES

O_BACHARELATO_FP_EI.pdf

Page 3: Máster Universitario en Profesorado de Educación ... · Facultade de Formación do Profesorado 3 a) Adquirir experiencia na planificación, a docencia e a avaliación das materias

Facultade de Ciencias da Educación Facultade de Formación do Profesorado

3

a) Adquirir experiencia na planificación, a docencia e a avaliación das materias correspondentes á especialización.

b) Acreditar un bo dominio da expresión oral e escrita na práctica docente.

c) Dominar as destrezas e habilidades sociais precisas para fomentar un clima que facilite a aprendizaxe e a convivencia.

d) Participar nas propostas de mellora nos distintos ámbitos de actuación a partir da reflexión baseada na práctica.

e) Para a formación profesional, coñecer a tipoloxía empresarial correspondente aos sectores produtivos e comprender os sistemas organizativos máis comúns nas empresas.

f) Respecto á orientación educativa, exercitarse na avaliación psicopedagóxica, o asesoramento a outros profesionais da educación, aos estudantes e ás familias. 3. OBXECTIVOS

No seu conxunto, o Prácticum oriéntase á adquisición dos seguintes obxectivos:

- Coñecer as características do centro educativo, así como a súa estrutura organizativa e funcional.

- Analizar o contexto socioeconómico e cultural no que se insire o centro, a súa relación con institucións ou entidades extraescolares e a súa implicación en dinámicas da contorna.

- Avanzar no coñecemento do alumnado mediante a observación, a análise e a interpretación dos seus comportamentos e actitudes.

- Observar e interpretar situacións que se producen na vida escolar, tanto desde a perspectiva de centro como desde a de aula ou especialidade.

- Aproximarse ás funcións e responsabilidades educativas tanto a nivel de centro como de área, módulo ou especialidade mediante a colaboración co titor/a/ nas súas funcións profesionais.

- Planificar, desenvolver e avaliar co asesoramento da persoa titora un proceso de intervención educativa no ámbito da especialidade. 4. CONTIDOS E ACTIVIDADES

O Prácticum I e o Prácticum II teñen unha función complementaria na formación dos estudantes e céntranse en aprendizaxes en parte comúns e en parte diferenciadas:

a) O Prácticum I está orientado primariamente a analizar as características do centro educativo, da súa organización e xestión, do clima escolar e profesional, e do contexto sociocultural en que se insire. Como preparación para o Prácticum II, debe permitir tamén un achegamento ao ámbito específico da especialidade a través da observación das dinámicas de ensino-aprendizaxe na aula e/ou das actividades do departamento de orientación educativa.

b) O Prácticum II está centrado fundamentalmente na especialidade de cada estudante e na adquisición de competencias para exercer como docente dunha materia / área / módulo determinado ou para desenvolver as tarefas de orientación educativa. Complementariamente

Page 4: Máster Universitario en Profesorado de Educación ... · Facultade de Formación do Profesorado 3 a) Adquirir experiencia na planificación, a docencia e a avaliación das materias

Facultade de Ciencias da Educación Facultade de Formación do Profesorado

4

debe servir tamén para afondar na vida docente mediante a participación en tarefas colectivas de carácter curricular e extracurricular.

Contidos do Prácticum

Contidos do Prácticum I Contidos do Prácticum II

- O centro educativo: infraestruturas e recursos, órganos de goberno e xestión, departamentos, comisións, ensinanzas impartidas.

- Organización da vida escolar e da docencia a través dos documentos reitores: PEC, PAT, Proxecto lingüístico de centro, Plan de convivencia, Plan lector…

- Actividades de innovación educativa: desenvolvemento de proxectos, participación en programas, redes, etc.

- O centro e a contorna: participación das familias, relacións coa administración local e con asociacións ou institucións externas ao centro.

- O departamento da especialidade: organización, funcións, actuacións específicas..

- O profesorado: clima relacional, tarefas docentes e de xestión…

- O alumnado: clima relacional, resposta a dinámicas de ensino-aprendizaxe...

- O centro e a aula como ámbito de interacción: distribución do espazo, agrupamentos, relación docente-discentes…

- O departamento da especialidade: configuración, funcións, recursos...

- A área, especialidade ou departamento na vida do centro e na formación dos estudantes.

- A programación docente da área ou módulo / O plan de actividades do departamento de orientación.

- O profesorado: dinámicas e inquedanzas profesionais, concepción da materia, área ou especialidade.

- O alumnado: clima relacional, características ou problemáticas, resposta a dinámicas de ensino-aprendizaxe na materia, área ou módulo.

- A aula como ámbito de interacción: metodoloxías dominantes, recursos que se utilizan, relación docente-discentes…

- A planificación didáctica na área ou módulo / a planificación de accións no departamento de orientación: criterios, fundamentos, aspectos a ter en conta.

- A intervención docente ou de orientación: desenvolvemento e aplicación da planificación, avaliación do proceso e dos resultados.

Os contidos do Prácticum I serán orientados complementariamente polas persoas

responsables da coordinación das prácticas e da titoría no centro de secundaria. Os do Prácticum II serán responsabilidade fundamentalmente do titor/a, aínda que coa coordinación necesaria a nivel de centro nas tarefas non específicas da especialidade

Como as especialidades do alumnado son moi diversas, estes contidos deben adaptarse ás peculiaridades de cada unha. Esta é unha tarefa que han de realizar as persoas titoras, tanto da universidade como de secundaria, nas indicacións específicas do plan de prácticas cos seus titorandos.

A continuación sinálanse os grandes bloques de actividades que deben servir para vehicular os ditos contidos cunha distribución horaria orientativa atendendo aos créditos ECTS de cada Prácticum.

Page 5: Máster Universitario en Profesorado de Educación ... · Facultade de Formación do Profesorado 3 a) Adquirir experiencia na planificación, a docencia e a avaliación das materias

Facultade de Ciencias da Educación Facultade de Formación do Profesorado

5

Actividades e distribución horaria orientativa

Prácticum I Prácticum II

Actividades Horas Actividades Horas

Coñecemento da organización e da documentación do centro.

Observación e análise da vida do centro, do clima escolar, das actividades docentes ou do departamento de orientación, segundo corresponda, etc.

Participación noutras reunións ou actividades diversas do centro.

Análise e reflexión persoal sobre as prácticas desenvolvidas.

Elaboración da memoria

Preparación, seguimento e avaliación do Prácticum co titor/a e co coordinador/a de secundaria

Preparación, seguimento e avaliación do Prácticum co titor/a da universidade

25

25

10

10

20

5

5

Observación e análise do proceso de ensino-aprendizaxe na aula ou das actividades do departamento de Orientación.

Colaboración co titor/a en actividades propias da especialidade (docencia ou orientación)

Deseño e planificación da proposta didáctica ou de orientación.

Desenvolvemento da intervención didáctica ou de orientación.

Participación noutras actividades do centro ou departamento.

Análise e reflexión persoal sobre as prácticas desenvolvidas.

Elaboración da memoria

Preparación, seguimento e avaliación do Prácticum co titor/a e co coordinador/a de secundaria

Preparación, seguimento e avaliación do Prácticum co titor/a da universidade

20

25

35

25

20

20

35

10

10

Total 100 Total 200

5. SISTEMA DE AVALIACIÓN

A avaliación do Prácticum realizarase de maneira compartida polo titor do centro de secundaria e polo supervisor da universidade, ponderando a cualificación de cada un ao 50%. O supervisor da universidade será o responsable de facer públicas as cualificacións finais, fixar as datas de revisión das mesmas, atender as posibles reclamacións e cubrir e asinar as actas.

Para superar o Practicum, é preciso que tanto na cualificación do titor/a de centro como do supervisor/a de universidade se obteña a puntuación mínima de aprobado (5).

- Se o titor/a do centro realiza unha avaliación negativa, o alumnado suspenderá a materia completa, tendo que repetir a estancia nun centro de prácticas e presentar unha nova memoria, noutro curso académico.

- Se o supervisor/a da universidade avalía negativamente a memoria, deberá ser reelaborada e presentada na seguinte oportunidade do mesmo curso académico.

Page 6: Máster Universitario en Profesorado de Educación ... · Facultade de Formación do Profesorado 3 a) Adquirir experiencia na planificación, a docencia e a avaliación das materias

Facultade de Ciencias da Educación Facultade de Formación do Profesorado

6

O titor/a de secundaria valorará os aspectos que se recollen no Informe de avaliación de cada un dos Prácticum emitindo a cualificación numérica resultante e engadindo os comentarios que considere. Dado que o alumno ten que cumprir cun horario semellante ao do seu titor durante todo o período de prácticas, calquera desvío significativo desta obriga debe ser penalizado na cualificación final. Se o incumprimento superase un terzo do horario, o alumno será considerado “non presentado”2.

O supervisor/a universitario fará a súa avaliación a partir das tarefas formativas realizadas nas sesións de traballo co alumnado e da revisión da memoria de prácticas. O formato, extensión e apartados que debe recoller a memoria recóllense nun Anexo desta Guía. Para a súa valoración e cualificación débese atender ao tratamento que se fai dos aspectos que se citan a continuación:

Criterios para avaliar as memorias do Prácticum

Prácticum I Prácticum II

- Cumprimento das convencións formais propias dun traballo académico e dos requisitos indicados especificamente para a elaboración da Memoria.

- Textualización: corrección lingüística, claridade expositiva, organización e estrutura.

- Coñecemento documentado sobre o contexto de prácticas.

- Observación e análise do clima do centro e da aula / departamento de orientación, segundo proceda: amplitude e significatividade dos aspectos recollidos, madurez na súa interpretación, etc.

- Reflexión sobre as aprendizaxes desenvolvidas no Prácticum e análise da relación entre teoría e práctica.

- Cumprimento das convencións formais propias dun traballo académico e dos requisitos indicados especificamente para a elaboración da Memoria.

- Textualización: corrección lingüística, claridade expositiva, organización e estrutura.

- Observación da vida do centro e especificamente da práctica profesional na área ou especialidade: amplitude e significatividade dos aspectos recollidos, madurez na súa interpretación, etc.

- Deseño da proposta relacionada co departamento didáctico ou de orientación: xustificación, rigor na súa elaboración e atención aos distintos elementos ou compoñentes.

- Análise e valoración da posta en práctica: identificación de fortalezas e debilidades, posibles reformulacións, etc.

- Reflexión sobre as aprendizaxes desenvolvidas no Prácticum, análise da relación entre teoría e práctica, e autoavaliación das propias competencias profesionais.

2 Se houber unha causa xustificada que impida a asistencia regular ao centro durante o período establecido, o estudante afectado debe comunicalo coa máxima celeridade á coordinación do Máster para valorar a posibilidade de fórmulas alternativas.

Page 7: Máster Universitario en Profesorado de Educación ... · Facultade de Formación do Profesorado 3 a) Adquirir experiencia na planificación, a docencia e a avaliación das materias

Facultade de Ciencias da Educación Facultade de Formación do Profesorado

7

6. ORGANIZACIÓN E RESPONSABILIDADES

A organización do Prácticum implica unha colaboración estreita entre o centro universitario responsable do Máster e os centros de ensino secundario nos que deben realizar os estudantes este módulo formativo. Os aspectos básicos desta colaboración están regulados na Orde da Consellería de Educación e Ordenación Universitaria do 18 de abril de 2011 (DOG do 13 de maio)3, que establece, entre outras cousas, que “o Prácticum do Máster en Profesorado de Educación Secundaria Obrigatoria e Bacharelato, Formación Profesional e Ensinanzas de Idiomas se desenvolverá en centros sostidos con fondos públicos en que se impartan todas ou algunha das ditas ensinanzas”.

Os centros e o profesorado interesado en participar como titores do Prácticum deben solicitalo e reunir uns requisitos fixados na mesma Orde para seren acreditados. A asignación de centro e titor/a efectúase dende a Coordinación do Máster atendendo á titulación dos estudantes, á localidade solicitada por eles e á dispoñibilidade de profesorado.

No desenvolvemento do Prácticum participan distintas figuras con funcións e responsabilidades específicas que cómpre articular para que este módulo formativo responda adecuadamente aos obxectivos propostos e contribúa de forma satisfactoria á consecución das competencias que leva asociadas. Estas figuras son o coordinador/a do Máster, as persoas que exercen a coordinación e a titoría no centro de secundaria, a persoa responsable da titoría na universidade e o propio alumnado en prácticas.

As funcións e obrigas de cada un son as seguintes: Coordinador/a do Máster:

Como encargado de organizar a docencia, é o responsable de articular a acción das demais figuras que participan no Prácticum, de trasladarlles a información pertinente e de asegurar que se atendan as directrices establecidas na Guía. Son funcións súas:

- Convocar as reunións informativas de preparación cos colectivos implicados.

- Asignar destinos de prácticas de acordo coa normativa vixente e atendendo no posible as peticións dos estudantes.

- Remitir aos centros a documentación necesaria para o desenvolvemento do Prácticum.

- Asegurar que se cumpran os prazos e as responsabilidades de todos os que participan no Máster.

- Xestionar todo o relacionado cos nomeamentos e a acreditación dos coordinadores e dos titores dos centros.

- Resolver calquera incidencia que xurda ao longo do Prácticum e para a que se reclame a súa intervención.

Coordinador/a no centro de secundaria:

A figura do coordinador/a de centro é clave para garantir unha comunicación eficaz entre a universidade e os centros de secundaria e para facilitar un axeitado desenvolvemento das tarefas que teñen que realizar os estudantes durante as prácticas escolares. Son responsabilidades súas:

- Recibir o alumnado en prácticas e facilitar a súa integración no centro mediante un plan de acollida.

3 http://www.xunta.es/dog/Publicados/2011/20110513/AnuncioC3F1-030511-842_gl.pdf

Page 8: Máster Universitario en Profesorado de Educación ... · Facultade de Formación do Profesorado 3 a) Adquirir experiencia na planificación, a docencia e a avaliación das materias

Facultade de Ciencias da Educación Facultade de Formación do Profesorado

8

- Distribuír e poñer en contacto os estudantes cos titores da especialidade correspondente seguindo os criterios que se lle facilitan desde a coordinación do Máster.

- Concretar cos titores o calendario e o procedemento para desenvolver as actividades recollidas na Guía do Prácticum.

- Informar ao alumnado en prácticas sobre a organización do centro e sobre os proxectos educativos en que participa, e facilitarlle o acceso aos documentos que os regulan e ás persoas responsables deles.

- Servir de enlace co coordinador do Máster para resolver calquera incidencia que se produza e para remitir nos prazos establecidos a documentación requirida.

Titor/a do centro de secundaria

O titor/a do centro de secundaria é o mesmo para os dous Prácticum e debe guiar o proceso de aprendizaxe do estudante facilitándolle a oportunidade de observar, colaborar, planificar, intervir e reflexionar sobre a actividade escolar do centro e da especialidade correspondente, o que obriga a unha relación e cooperación estreita entre eles durante todo o período. Asume, en concreto, as responsabilidades de:

- Informar e asesorar ao alumnado que lle corresponda sobre o funcionamento do centro e os seus órganos de xestión.

- Favorecer a observación e a reflexión dos estudantes en prácticas sobre os aspectos máis relevantes da vida do centro e sobre as tarefas específicas da súa especialidade.

- Fomentar a participación e a colaboración do alumnado en prácticas en actividades tanto de centro como de aula.

- Orientar a planificación da proposta didáctica que deben elaborar e poñer en práctica os estudantes.

- Animar a reflexión do alumnado sobre a experiencia observada e protagonizada durante o período de prácticas.

- Avaliar ao alumnado cubrindo o informe preceptivo e entregarllo ao coordinador do centro no prazo establecido.

Supervisor/a da universidade

Esta figura está representada por dous docentes do Máster, un para cada Prácticum, que son os responsables de establecer desde a universidade as pautas específicas, atendendo á especialidade dos estudantes e tratando de vincular o Prácticum coas outras materias do Máster. Isto esixe unha relación fluída cos estudantes e cos titores de secundaria que se debe concretar en función das circunstancias, pero que contemplará obrigatoriamente o seguinte:

a) Realizar, polo menos, dúas reunións co alumnado en cada Prácticum: unha previa, para concretar o plan de traballo, e outra, ao rematar as prácticas, para avaliar conxuntamente o seu desenvolvemento.

b) Establecer a fórmula que mellor facilite a relación cos titores de secundaria, pero con dúas comunicacións mínimas en cada Prácticum: unha no comezo de cada período de prácticas para presentarse e ofrecer a súa colaboración, e outra ao rematar para informarse de posibles incidencias e recibir achegas de mellora.

En concreto, son funcións súas as seguintes:

Page 9: Máster Universitario en Profesorado de Educación ... · Facultade de Formación do Profesorado 3 a) Adquirir experiencia na planificación, a docencia e a avaliación das materias

Facultade de Ciencias da Educación Facultade de Formación do Profesorado

9

- Concretar cos estudantes o plan de traballo recollido nesta Guía en función das súas especialidades.

- Axudar á integración de coñecementos e estratexias abordadas nos outros módulos do Máster, para facilitar a construción de competencias profesionais.

- Estimular a reflexión sobre a actuación docente/orientadora, en relación cos distintos modelos teóricos de referencia.

- Colaborar cos titores de secundaria para conseguir o mellor aproveitamento do Prácticum por parte dos estudantes.

- Resolver –ou trasladar á coordinación do Máster, se é o caso- calquera imprevisto ou incidencia que xurda durante o período de prácticas.

- Analizar e valorar as memorias do Prácticum elaboradas polos estudantes.

- Avaliar o desenvolvemento e os resultados do Prácticum en colaboración co titor do centro de secundaria.

- Resolver posibles reclamacións e formalizar nas actas as cualificacións definitivas.

Alumnado:

A realización das tarefas formativas propias do Prácticum require a súa participación na vida do centro de secundaria no horario escolar da persoa encargada da súa titoría durante todo o período de prácticas. As responsabilidades concretas que debe asumir son:

- Cumprir os horarios e tarefas acordadas co profesorado que exerce a coordinación e a titoría no centro de prácticas.

- Participar na vida do centro e da área ou especialidade observando, colaborando e intervindo de acordo coas pautas facilitadas polos responsables da titoría e da coordinación das prácticas.

- Respectar a normativa de convivencia e utilización do centro e os seus recursos.

- Manter a confidencialidade de datos relativos a persoas relacionadas co centro.

- Non utilizar materiais e recursos do centro sen a correspondente autorización.

- Asistir ás sesións programadas polo titor/a da universidade e cumprir coas indicacións que nelas se establezan.

- Elaborar e entregar aos titores da universidade a memoria de prácticas nas datas fixadas.

7. CALENDARIO

Prácticum I:

­ Estadía nos centros de prácticas: entre o 25 de novembro e o 13 de decembro de 2019.

­ Data límite para que os estudantes entreguen a memoria de prácticas ao titor/a da universidade: 13 de xaneiro de 2020.

­ Data límite para que os coordinadores do Prácticum envíen os informes de avaliación dos titores do seu centro á coordinación do Máster: 13 de xaneiro de 2020.

Prácticum II:

Page 10: Máster Universitario en Profesorado de Educación ... · Facultade de Formación do Profesorado 3 a) Adquirir experiencia na planificación, a docencia e a avaliación das materias

Facultade de Ciencias da Educación Facultade de Formación do Profesorado

10

­ Estadía nos centros de prácticas: entre o 23 de marzo e o 30 de abril de 2020.

­ Data límite para que os estudantes entreguen a memoria de prácticas ao titor/a da universidade: 18 de maio de 2020.

­ Data límite para que os coordinadores do Prácticum envíen os informes de avaliación dos titores do seu centro á coordinación do Máster: 18 de maio de 2020.

Protocolo para a entrega da documentación:

As memorias serán entregadas en formato papel polos estudantes aos supervisores da universidade e deben levar o Visto e Prace do titor/a de secundaria na portada.

Os titores dos centros deben entregar os informes de avaliación dos seus titorados ao coordinador/a do seu centro, quen os remitirá ao coordinador/a do Máster no Campus que corresponda:

­ Alumnado do campus de Santiago: Máster de Secundaria, Facultade de Ciencias da Educación, Campus Norte, Avda. Xoán XXIII, 15782 Santiago de Compostela.

­ Alumnado do campus de Lugo: Máster de Secundaria, Facultade de Formación do Profesorado, Avda. Ramón Ferreiro, 27071 Lugo.

8.- BIBLIOGRAFÍA

Castro, M., et al. (2011): La escuela en la comunidad, la comunidad en la escuela. Barcelona: Graó.

Coll, C. (coord.) (2010) Desarrollo, aprendizaje y enseñanza en la educación secundaria. MEC/Graó

Elliot, J. (1994): La investigación-acción en educación. Madrid: Morata.

Feito, R. (coord.) (2010) Sociología de la educación secundaria. MEC/Graó

Fernández, M. e Terrén, E. (coords) (2008): Repensando la organización escolar: crisis de legitimidad y nuevos desarrollos. Madrid: Akal.

Fernández, M., Souto X.M., Rodríguez, R. (2005): La Sociedad del conocimiento: democracia y cultura, los retos de la institución educativa. Barcelona: Octaedro.

Freire, P. (2003): El grito manso. B. Aires: S. XXI

García, A. (coord.) (2006): Participación de las familias en la vida escolar: acciones y estrategias. Madrid: MEC/Instituto Superior de Formación del Profesorado.

González, M., Fuentes, E. (2011). El Practicum en el aprendizaje de la profesión docente. Revista de Educación, 354, 47-70.

Imbernón, F. (coord.) (2010) Procesos y contextos educativos en la educación secundaria. MEC/Graó

Meirieu, Ph. (2006): Carta a un joven profesor. Grao: Barcelona.

Meirieu, Ph. (2007): Frankenstein educador. Barcelona: Laertes.

Pérez, A. (coord.) (2012) Aprender a enseñar en la práctica: procesos de innovación y prácticas de formación en la educación secundaria. MEC/Graó

Perrenoud, Ph. (2004): Desarrollar la práctica reflexiva en el oficio de enseñar. Profesionalización y razón pedagógica. Barcelona: Graó.

Page 11: Máster Universitario en Profesorado de Educación ... · Facultade de Formación do Profesorado 3 a) Adquirir experiencia na planificación, a docencia e a avaliación das materias

Facultade de Ciencias da Educación Facultade de Formación do Profesorado

11

Pozo, J.I. (et al.) (2006: Nuevas formas de pensar la enseñanza y el aprendizaje. Las concepciones de propesores y alumnos. Barcelona: Graó.

Puelles, M. de (2006): Problemas actuales de política educativa. Madrid: Morata.

Russell, T. (2012): “Cambios paradigmáticos en la formación de profesores: Peligros, trampas y la promesa no cumplida del profesional reflexivo”. En Encounters/Encuentros/Rencontres on Education Vol. 13, 2012, 71 – 91. http://library.queensu.ca/ojs/index.php/encounters/article/view/4426/4517

Santos, M. (2009) Escuelas para la democracia. Wolters Kluwer España.

Santos, M.A. (ed.). (2009): Políticas educativas y compromiso social. El progreso de la equidad y la calidad. Madrid: Octaedro. http://www.octaedro.com/pdf/16035.pdf

Schön, D.A. (1987): Educating the Reflective Practitioner: Toward a New Design for Teaching and Learning in the Professions. San Francisco: Jossey-Bass (Trad. española: La formación del profesional reflexivo. Barcelona: Paidós. 1992.

Tiana, A. (2011): Un nuevo código deontológico para la profesión docente. En CEE Participación Educativa, 16, marzo 2011, pp. 39-48. Accesible en http://www.mecd.gob.es/revista-cee/pdf/n16-tiana-ferrer.pdf

Trillo, F. e Sanjurjo, L (2008). Didáctica para profesores de a pie. Propuestas para comprender y mejorar la práctica. Rosario: HomoSapiens.

Zabalza, M. (2006). El Practicum y la formación del profesorado: balance y propuestas para las nuevas titulaciones. En J.M. Escudero y A. Luís Gómez (Eds.). La formación del profesorado y la mejora de la educación. Barcelona, Octaedro, 311-334.

Zeichner, K. (2010): La formación del profesorado y la lucha por la justicia social. Madrid: Morata.

Page 12: Máster Universitario en Profesorado de Educación ... · Facultade de Formación do Profesorado 3 a) Adquirir experiencia na planificación, a docencia e a avaliación das materias

Facultade de Ciencias da Educación Facultade de Formación do Profesorado

12

INDICACIÓNS PARA A REDACCIÓN DA MEMORIA DO PRÁCTICUM I

NOTA PREVIA: A memoria debe ter índice, estar paxinada e ter unha extensión orientativa de 15-20 páx. Como documento académico que é, a memoria de prácticas debe aterse ás convencións de presentación e redacción que son propias deste tipo de textos. As indicacións que se dan a continuación só pretenden unha homoxeneización formal básica.

PORTADA. Incluirá os seguintes datos:

[Identificación da institución que organiza o Máster]

Universidade de Santiago de Compostela

Máster en Profesorado de Educación Secundaria

Campus: Santiago de Compostela / Lugo

[Identificación do documento]

MEMORIA DO PRÁCTICUM 1

CURSO ACADÉMICO 2019-2020

[Identificación do estudante e profesorado participante]

- Apelidos, nome e DNI do alumno/a

- Especialidade

- Supervisor/a da universidade

- Titor/a do centro de secundaria

- Centro e localidade de prácticas

NÚCLEOS OU APARTADOS DA MEMORIA4:

- Introdución explicativa do contexto de prácticas: centro, especialidade, niveis educativos, titor/a, tarefas realizadas, etc.

- O centro de prácticas: organización funcional, relacións do centro coa comunidade e coas familias, implicación en proxectos de innovación…

- Observación e análise do clima do centro a través dos distintos colectivos que forman a comunidade escolar.

- Observación e análise do funcionamento da aula ou do departamento de orientación (segundo a especialidade do estudante).

4 Non pretenden ser títulos de apartados. Débense entender como núcleos xenéricos de contidos dos que hai que dar conta, pero que o estudante pode titular e organizar internamente como considere. Os titores do centro de secundaria e da universidade poden dar instrucións máis detalladas.

Page 13: Máster Universitario en Profesorado de Educación ... · Facultade de Formación do Profesorado 3 a) Adquirir experiencia na planificación, a docencia e a avaliación das materias

Facultade de Ciencias da Educación Facultade de Formación do Profesorado

13

- Reflexión persoal sobre todos eses aspectos e análise da relación entre teoría e práctica.

- Conclusión valorativa da experiencia de prácticas e das achegas á súa formación como docente.

Page 14: Máster Universitario en Profesorado de Educación ... · Facultade de Formación do Profesorado 3 a) Adquirir experiencia na planificación, a docencia e a avaliación das materias

Facultade de Ciencias da Educación Facultade de Formación do Profesorado

14

INDICACIÓNS PARA A REDACCIÓN DA MEMORIA DO PRÁCTICUM II

NOTA PREVIA: A memoria debe ter índice, estar paxinada e ter unha extensión orientativa de 25-30 páxinas, podendo incluír, a maiores, anexos con materiais ou documentos que se consideren pertinentes. Formalmente, debe aterse ás convencións de presentación e redacción propias dun texto académico. As indicacións que seguen só pretenden unha homoxeneización formal básica.

PORTADA. Incluirá os seguintes datos:

[Identificación da institución que organiza o Máster]

Universidade de Santiago de Compostela

Máster en Profesorado de Educación Secundaria

Campus: Santiago de Compostela / Lugo

[Identificación do documento]

MEMORIA DO PRÁCTICUM II

CURSO ACADÉMICO 2019-2020

[Identificación do estudante e dos titores]

- Apelidos, nome e DNI do alumno/a

- Especialidade

- Supervisor/a da universidade

- Titor/a do centro de secundaria

- Centro e localidade de prácticas

NÚCLEOS OU APARTADOS DA MEMORIA5:

- Introdución explicativa do contexto de prácticas, con identificación dos aspectos que xustifican as actividades desenvolvidas durante o Prácticum.

- Descrición interpretativa da observación realizada, sexa do proceso didáctico na área, sexa das accións desenvolvidas polo departamento de orientación.

- Descrición e valoración das tarefas escolares realizadas en colaboración co titor/a do centro de secundaria.

5 Non pretenden ser títulos de apartados. Débense entender como núcleos xenéricos de contidos dos que hai que dar conta, pero que o estudante pode titular e organizar internamente como considere. Os titores do centro de secundaria e da facultade poden dar instrucións máis específicas.

Page 15: Máster Universitario en Profesorado de Educación ... · Facultade de Formación do Profesorado 3 a) Adquirir experiencia na planificación, a docencia e a avaliación das materias

Facultade de Ciencias da Educación Facultade de Formación do Profesorado

15

- Planificación da proposta didáctica ou da acción de orientación educativa de acordo coa estrutura e pautas facilitadas polos titores correspondentes.

- Reflexión persoal sobre o desenvolvemento desas propostas e presentación argumentada de posibles reformulacións.

- Conclusión valorativa da experiencia de prácticas e das achegas á súa formación como docente.

Page 16: Máster Universitario en Profesorado de Educación ... · Facultade de Formación do Profesorado 3 a) Adquirir experiencia na planificación, a docencia e a avaliación das materias

Facultade de Ciencias da Educación Facultade de Formación do Profesorado

16

PRÁCTICUM I - INFORME DO TITOR/A - Curso 2019-20206

Nome e apelidos do titor/a:

NIF: E-mail:

Centro e localidade:

Tfno.: E-mail:

Nome e apelidos do supervisor/a da Facultade:

E-mail:

DNI, Nome e apelidos do alumno/a:

Especialidade:

Valoración (Valore de 0 a 10, coa máxima precisión posible, os ítems que se sinalan a

continuación)

Cumprimento de horario e obrigas (ver aptado. “Avaliación” na Guía do

Prácticum)

Actitude, interese e disposición en relación coas tarefas do Prácticum

Capacidade para observar, analizar e interpretar documentos ou situacións

Capacidade para reflexionar, interpretar e resolver situacións educativas

Grao de adquisición das aprendizaxes propias do Prácticum 1

Cualificación global

Aspectos máis positivos no labor do estudante:

Aspectos nos que debe mellorar:

Lugar e data:

Sinatura do titor/a

6 Entregar un exemplar por alumno á persoa coordinadora das prácticas no centro para que o remita á coordinación do Máster no Campus correspondente.

Page 17: Máster Universitario en Profesorado de Educación ... · Facultade de Formación do Profesorado 3 a) Adquirir experiencia na planificación, a docencia e a avaliación das materias

Facultade de Ciencias da Educación Facultade de Formación do Profesorado

17

PRÁCTICUM II - INFORME DO TITOR/A - Curso 2019-20207

Nome e apelidos do titor/a:

NIF: E-mail:

Centro e localidade:

Tfno.: E-mail:

Nome e apelidos do supervisor/a da Facultade:

E-mail:

DNI, Nome e apelidos do alumno/a:

Especialidade:

Valoración (Valore de 0 a 10, coa máxima precisión posible, os ítems que se sinalan a

continuación)

Cumprimento de horario e obrigas (ver aptado. “Avaliación” na Guía do

Prácticum)

Actitude, interese e disposición en relación coas tarefas do Prácticum

Capacidade para observar, analizar e interpretar documentos ou situacións

Capacidade para reflexionar, interpretar e resolver situacións educativas

Grao de adquisición das aprendizaxes propias do Prácticum 2

Cualificación global

Aspectos máis positivos no labor do estudante:

Aspectos nos que debe mellorar:

Lugar e data:

Sinatura do titor/a

7 Entregar un exemplar por alumno á persoa coordinadora das prácticas no centro para que o remita á coordinación do Máster no Campus correspondente.