nº 132 decembro 2014

Exemplar xentileza deste establecemento

A pastoricense Esther Lópezcompartiu os últimos cinco mesescun neno saharauí que chegou ásúa casa no verán co programa‘Vacacións en Paz’. Este mes dedecembro viaxou ao Sáhara paradevolver san a Hamudi ao seulugar de orixe tras superar unha en-fermidade. 24

O centro organiza varios rankings de dobres eindividuais onde os 40 participantes se xoganascensos ou descensos nun total de catro parti-dos mensuais. 23

Solidariedade co

pobo saharauí

School Padel Vilalba, as instalacións máispróximas para iniciarse neste deporte

deporte

sociedadeO rei gastronómico do Nadalna Terra Chá, fiel á súa cita

Vilalba acolle o domingo 21 de decembro a Feira do Capón 7Receitas de Capón por catro cociñeiros de establecementos hostaleiros vilalbeses. 8

Segundo a RealAcademia Espa-ñola da Lingua(RAE) entén-dese como crip-tografía ao artede escribircunha clave se-greda ou dunha forma oumodo enigmático, isto é, utilí-zase para codificar ou cifrarmensaxes evitando así que ocontido do mesmo poida serlido por unha terceira persoaque non está autorizada.Este método foi utilizado aolongo da historia para diversascausas, aínda que a máis coñe-cida e pola que todo o mundopensa cando escoita esta pala-bra é nos espías.A criptografía encádrase dentro dacriptoloxía, que ademais se ocupatamén do criptoanálise, cuxa acti-vidade está dirixida a descifrar oscriptogramas, é dicir, a romper oscódigos e cifrados realizados porterceiros.Pero a criptoloxía non só céntrasenestes dous tipos de arte, senónque tamén encárgase da estegano-grafía, que é a ocultación de men-saxes naquelas canles que seconsideran inseguros pero deforma que poidan pasar desaperci-bidos. Polo tanto, e como coa criptogra-fía, tamén atopamos que ante a es-teganografía hai o estegoanálise,cuxo fin é detectar ou interpretaras mensaxes ocultas mediante atécnica anterior. Para entender un pouco mellor ofuncionamento da criptografía re-montarémonos as súas orixes e ve-remos como foi evolucionando aolongo da historia.Iremos ata o antigo Exipto, ondeos xeroglíficos se considerabancomo escritura oculta, xa que tivoque ser necesaria a Pedra de Ro-seta para poder descifralos, aíndaque nunca tiveron uso militar.Na Biblia, no libro de Jeremías,faise referencia ao Atbash, que sonsinxelos sistemas de cifrados porsubstitución de letras e cuxo usose remonta ao 660 A.C.Uno dos primeiros instrumentos

de cifrado que se coñecen é daépoca grega e coñecese como es-cítala (cifrado por transposición),que servía para o envío e recepciónde mensaxes segredas e que estabaformada por dúas varas do mesmogrosor e unha tira de coiro ou depapiro na que se escribía a men-saxe. Esta tira enrolábase en tornoá vara para poder ler a nota, de aíque debían de ser idénticas.Na época romana o máis coñecidofoi o cifrado César, atribuído aJulio César, que foi dos máis usa-dos, e que consiste en reemprazarunha letra do texto orixinal poroutra que se sitúa nun número fixode posicións máis adiante do alfa-beto. Por exemplo a palabra libre,si a L é substituída en cinco posi-cións, quedaría no novo textocomo Q. Faremos o mesmo coresto de letras e quedaría destemodo: qñhxk.Máis adiante irase evolucionandocara o Cifrado Polialfabético, queconsiste na substitución de cadacarácter por unha letra, pero xanon será sempre a mesma como node substitución simple, xa que aquíse utilizan varios alfabetos.Dentro deste tipo de cifrados ato-pámonos con varias técnicas de ci-frado, como a de Alberti (queutiliza uns discos, un deles móbil,e cada un cun alfabeto); o de Vige-nêre (unha matriz cadrada de 26 x26 no que se reflicten o alfabeto endiferentes celas); o de Vernan,

entre os máiscoñecidos. Coa chegadadas grandesguerras, a crip-tografía conver-terase unhaarma clave nos

exércitos de todo o mundo, xaque descifrar as mensaxes dos“inimigos” é primordial.Un dos tratados de criptogra-fía máis importantes realiza-dos nesa época é o levado acabo por Auguste Kerckhoff,quen renovou a base dos sis-temas criptográficos con 6principios básicos que todosistema debía de cumprir:- Se o sistema non é teorica-

mente irrompible, polo menosdebe selo na práctica.- A efectividade do sistema nondebe depender de que o seu deseñopermaneza en segredo.- A clave debe ser doadamentememorizable de maneira que nonhaxa que recorrer a notas escritas.- Os criptogramas deberán dar re-sultados alfanuméricos.- O sistema debe ser operable porunha única persoa.- O sistema debe ser doado de uti-lizar. Na segunda Guerra Mundial acriptografía foi clave, cambiandomesmo o curso da historia, e ondea máquina criptográfica máis co-ñecida foi Enigma, utilizada polaAlemania nazi.Na era moderna é clave a persoade Claude Shannon, coñecidocomo pai da criptografía mecá-nica, xa que foi o autor do artigoonde se modernizaban as técnicasde codificación, transformándoasen procesos matemáticos avanza-dos.Como vemos, a criptografía foievolucionando, adaptándose aosnovos tempos, ás tecnoloxías, xo-gando un papel moi relevante aolongo da historia.A importancia desta arte aumentana actualidade debido ao gran vo-lume de información que se movee se intercambia cada segundo entodo o mundo, e ao tipo de infor-mación que se manexa.

Non consiste soamente en rezar,senón saber o que é para que serezas segundo os pensamentos,os rezos son máis ou menos axei-tados ao igual que as menciñaspoden ser eficaces ou non… Abeirarrúa ao longo da súa exis-tencia di recordar tantos anda-cios… Así lles chamaban aquelesantergos ás epidemias víricascontaxiosas.Agora a modernidade onde unhaboa parte vive contaxiosamentecon prevención para non conta-minarse de algo que tan popular-mente coñecido e é o mal daépoca vírica social “sen ánimo delucro” chamada vulgarmente“corrupción” onde a altos niveis

se practica de forma desmesu-rada e inconsciente. A valla aoservizo do Pobo di non entendernada de todo o que está pasandoe escoita tantos contos que senquerer lle toca oír e prefírese quesexa Don Urbano Traxo Noveque é moi conversador faga assúas cábalas recorrendo as rúaspara animar as falacias nos gru-pos onde a circulación parlamen-taria existe ao igual aproveitarpara camiñar ansiosamente conánimo de escorrentar o tan coñe-cido “colesterol”. Menos malque non é contaxioso. Por isomoitos e moitas para combateloaplican os andacios da zapatillapara ir e vir e volver repetindo as

doses, ás veces, unha miguiñaesaxeradamente, aínda quechova...A beirarrúa di non entender todoo que sen querer escoita, está avelas vir e prefire que outros eoutras xa se sabe “quen” e onde...e a súa pregunta xorde esponta-neamente... porque será... é poriso quere recordar “aquel pla-teiro” ambulante que co seu ma-letín de “xoias” recorría asparroquias casa por casa conaquelas usanzas paroleiras queaos seus clientes lles insi-nuaba...vostedes saben máis doque parece o que pasa é que porh ou b non queren falar...Todo o contrario ocorre ao día de

hoxe porquetodos e todas osaben todo e pó-dese falar o quese queira por isoa valla ao servizode Pobo xuntocos da súa calañaestán en moi boadisposición dearriba paraabaixo polas rúasde afeito portodo o Pobo pisando “caca decan” onde os donos deles candosaen de paseo coas súas mascotaspara que non se aburran déixanosa pracer... con discreción... ou adiscreción... con pracer... Por iso

Don Urbano TraxoNove vive conansia tódalas vicisi-tudes do Pobo e sedivirte do lindo...de tertulia en tertu-lia onde o temponon lles chega anada pola necesi-dade de darlle á“palleta” para co-ller folgos que tansaudables son...

Conclusión:

Que che vaia ben...¡adeus Nadal!nunca deixarás de ser...¡inverno natural!

2 colaboraciónsdecembro 14

o recuncho do criminólogo

Criptografía

A valla ao servizo do Pobo e a beirarrúa din... “cada quen coa súa doutrina”Ramón Paz Guntín - A Casa dos Marios

Pablo Filgueiras e Aranzazu Rodilla,expertos en Seguridade e Criminólogos

“Don Urbano Traxo Nove”.

Os recortes dos dereitos da clasetraballadora parecen non ten fin.Cando remata unha reforma la-boral na que se pasou a desbro-zadora a dereitos laboraisadquiridos nunha longa andaina,xa moitos sectores comezan apedir outra: dirixentes empresa-riais e organismos internacio-nais adoitan levar a voz cantantedeste coro dos “recortadores”.Nesta lexislatura, entre outrasfalcatruadas na lexislación labo-ral, o goberno do PP ampliou ascausas dos despedimentos porcausas “obxectivas” e teimou nodesvencellamento dos conve-nios colectivos de sector, asícomo no afortalamento da dua-lidade no mercado de traballo:unhas persoas (cada vez menos)con contratos indefinidos atempo completo…e outras que,para acceder ao mercado labo-ral, pasan anos con contratostemporais (mesmo por un día ouunhas horas) ou traballando atempo completo… pero co-brando por un contrato a tempoparcial.

Impago do descando “do

café”

Algunhas empresas, mesmocuestionan o dereito dos “novostraballadores” ao tempo de lecerque teñen para tomar un “ten-tempé”. A Sala do social do tri-bunal Supremo ven de declarardiscriminatorio o convenio co-lectivo da empresa de distribu-ción Logista, que alegandorazóns económicas, excluíu aosnovos empregados do períodoremunerado de 30 minutos dedescanso (para tomar o café, unbocadillo…) que teñen os de-mais traballadores desa em-presa.É nunha das moitas microem-presas afogada polas débedas e

a falla de financiamento polaBanca? Non. É nunha gran em-presa, con máis de mil persoasasalariadas, que cotiza enBolsa…e o prezo das súas ac-cións subiron un 23% no quevai do ano 2014.

Chove sobre mollado

Non é a primeira vez que a Xus-tiza se pronuncia este ano sobreo “descanso do bocata”; no mesde maio, a Audiencia Nacional( “Estatal”, diría eu) declarou anulidade da política laboraldunha empresa que pretendíaque as persoas asalariadasrecu-perasen ese tempo de lecer demedia hora; anulouna porquesupoñía unha clara modificacióndos contratos.Parece que non ten límites a po-lítica de explotación laboral dal-gúns empresarios, queaproveitan a crise para subir esubir a súa taxa de plusvalía aconta dos dereitos minguantes(tamén os económicos, pero nonsó) da súa poboación asalariada.

“Non hai pan para tanto

chourizo”

Un dos eslogans do movementodo 15-M prendeu na cidadanía,que está cansa da precarizacióndas condicións laborais, dassubas de impostos e dos recortesen sanidade, ensino, servizos so-ciais… e máis do iceberg da co-rrupción que vai emerxendomáis e máis, camiño de fundir oTitanic do Estado de benestar.Demasiado chourizo como paradar cocido pan de abondo parafacer os bocadillos!E se cadra é pola falla de pan…polo que algúns beneméritosempresarios mesmo queren su-primir o “descanso do bocadi-llo” para toda a clasetraballadora.

Máis precariedade? Non,grazas

Manuel Roca

curruncho de economía

3colaboracións decembro 14

O campamento militar de Santa Cruz de Parga, en Guitiriz, pechou o seu entorno con concertinas, como se se tratara

dun territorio en guerra, ocasionando o rexeitamento por parte da comunidade de montes da parroquia.

galego, rebentado a golpes e lan-

zado ó río Manzanares.

A raíz dese feito desatouse un forte

debate no mundo do fútbol. Pri-

meiramente, se houbo ou non co-

ordinación entre as forzas da orde

para evitar a pelexa entre ámbolos

dous contendentes. Comunicouse

ou non o desprazamento dos se-

guidores do grupo Riazor Blues.

Se así foi, por que non se tomaron

medidas. Se ninguén sabía nada,

como iso puido ser posible … En

segundo lugar, a máis que certa

quedada para mallarse a paus a

primeira hora da mañá dun frío

domingo, logo de viaxar (os de-

portivistas) toda unha noite seis

centos quilómetros en bus para, en

principio, ver un partido de fútbol.

Un pregúntase pola capacidade

mental destas persoas, mozos e xa

non tanto, cando deciden citarse

para partirse a crisma uns a outros.

E logo, as lamentacións e as reac-

cións á carreira dos distintos esta-

mentos implicados, comezando

polos propios clubs, que promo-

cionaron estes colectivos de hoo-

ligans, desculpando os seus actos

amparándose na incondicional

animación que facilitaban ós seus

respectivos equipos. Tivo que oco-

rrer unha morte para decatarse da

perigosidade destes vándalos.

Pero esta violencia futbolística non

é exclusiva dos clubs da elite. Un

vai a un simple partido da terceira

división, onde xoga o Vilalbés, ou

de rexional preferente, ou incluso

de veteranos e das categorías in-

fantís e xuvenís, e queda perplexo

coas barbaridades que desde a

bancada se soltan. Homes e mulle-

res que non dubidan en insultar ó

árbitro ou ós xogadores e adestra-

dores contrarios, cun elenco de

improperios do máis variado e por

suposto de dubidoso gusto.

En definitiva, como en todo tipo

de violencia, se queremos evitala

cómpre previla. O deporte e a súa

práctica son de vital importancia

no desenvolvemento de nenos e

xoves, pero débense fomentar va-

lores como a solidariedade, o res-

pecto ó que está enfronte, aprender

a gañar e a perder. Todo elo non

vai minorar un ápice o apoio in-

condicional á nosa escuadra e co-

laboraremos en construír unha

mellor comunidade.

Pablo Veiga

Absurda violencia

X. Varela

Hoxe querémosvos propor outra

forma de aforrar na factura da

luz. Un método para aforrar no

termo de enerxía é solicitar unha

discriminación horaria a condi-

ción de que poidamos adaptar os

nosos hábitos de consumo, xa

que segundo o momento do día

en que realicemos o consumo a

luz pode ser máis ou menos

cara. Este tipo de tarifa está

dispoñible para todos aqueles

usuarios que teñan contratada

unha potencia inferior a 15kw

e divídese en dous períodos P1

(punta) onde o prezo do kw é

mais caro e P2 (val) cun prezo

moito mais económico. Os ho-

rarios destes períodos varían

segundo a época do ano (verán

e inverno) e fanse entran en

vigor cos cambios de hora ofi-

ciais.

P1(Punta): Desde as 12:00 até

as 22:00 no inverno e desde as

13:00 até as 23:00 no verán

este é o período co prezo máis

elevado onde o prezo do kw é

aproximadamente un 20%

mais caro que o dunha tarifa

base.

P2(Val) desde as 22:00 até as

12 no inverno e desde as 23:00

até a 13:00 no verán. Aquí o

prezo do kw é moito mais re-

ducido e onde calculamos que

o aforro pode roldar até un

47% sobre a tarifa base.

Con estes datos observamos

que se conseguimos desprazar

parte do noso consumo ás horas

vale o aforro será moi considera-

ble. Por tanto a clave será coñe-

cer o noso patrón de consumo e

saber como repartilo para sacar-

lle o máximo partido á discrimi-

nación horaria xa que se temos

en conta que certos consumos os

podemos desprazar desde horas

punta a hora vale, por exemplo

lavadoras, secadoras, regas de

xardíns, pasado o ferro... o afo-

rro será moito maior. Esta tarifa

non é aconsellable en familias

onde varios membros permane-

cen no fogar nas horas centrais

do día xa que podemos conse-

guir xusto o efecto contrario do

que buscamos.

Para contratar unha discrimina-

ción horaria debedes contactar

coa vosa comercializadora para

solicitar o cambio. Informaran-

vos de se é necesario cambiar a

potencia contratada a unha po-

tencia normalizada e solicitarán

o cambio á Distribuidora, que

trasladará un gasto de 10,94 €

polas adaptacións necesarias

realizadas no contador. Hai

que ter en conta que o boletín

da instalacion debe estar en

vigor e, que, en caso de ter

que normalizar a potencia, se-

gundo estableceu o Ministerio

de Industria no 2006, é posi-

ble que se incorra en custos de

Dereitos de Acometida (cota

de extensión e cota de ac-

ceso), que variará en función

da potencia actual e a nova

potencia normalizada a con-

tratar.

Antes de solicitar o cambio

debemos estar seguros de que

poderemos desprazar o noso

maior consumo ao período re-

ducido, xa que segundo o RD

1164/2011 as Distribuidoras

só están obrigadas a un cam-

bio anual, e poderían rexeitar

unha segunda solicitude.

Se cumpres os requisitos non

o dubides, solicita a discrimi-

nación horaria xa que podes

chegar a aforrar até un 30% na

túa factura cunha simple cha-

mada.

Xa por último, e para rematar,

aproveitamos este espazo para

desexarvos a todos un bo nadal

e próspero aninovo.

Poucos fenómenos provo-

can tanta paixón como o

fútbol. Sen dúbida, estamos

ante o deporte rei, non só

no noso hemisferio senón

na práctica totalidade do

planeta Terra. Sería ab-

surdo negar esa realidade.

Simplemente con ollar as

audiencias televisivas en

partidos de alto nivel é su-

ficiente para darse conta

delo, sexan estes dos clási-

cos Barça e Real Madrid ou

da selección española –xa

vida a menos esta última-. Aquí

na Galicia tamén temos equipos

de primeira división, Celta e De-

portivo, con apoios similares ó

longo do País e cunha excesiva e

lamentable, moitas veces, rivali-

dade entre as dúas cidades puntei-

ras que dexenerou nun

antagonismo visceral de ámbalas

afeccións.

Todo esta exaltación entorno ó

xogo da pelota derivou nalgunhas

condutas claramente impresenta-

bles, que reflicten unha sociedade

que dista abondo do que se con-

sideraría correcto. Pódese enten-

der a devoción cara unha

camiseta, ese sentir os colores por

parte dos máis afíns, mais iso non

pode chegar a certos acontece-

mentos como os que sufrimos hai

uns días nas rúas de Madrid, onde

un grupo de afeccionados do

Atlético e do Deportivo da Co-

ruña leáronse a golpes coa conse-

cuencia tráxica que todos

coñecemos, a morte dun seareiro

Enerxía e aforro coa Asesoría Enerxética Terra Chá

? FaiA a

polo

4 sociedadedecembro 14

O hostal restaurante Terra Chá de Vilalba xa conta co seu tradicionalBelén na terraza do establecemento onde se poden ver recreaciónsde diferentes traballos tradicionais galegos .

Unha batida de 10. Ese foi o número de xabarís que os 22 cazado-

res da cuadrilla A Canteira abateron o pasado sábado 15 de no-

vembro na parroquia de vilalbesa de Corbelle.

O alumnado de 2º da ESO de Lingua e Literatura Castelá do IES Ba-

santa Silva de Vilalba recibiron a visita do animador á lectura Ben-

xamín Míguez Novoa o venres 5 de decembro. Deste xeito, puideron

compartir e debater opinións sobre o libro “La hija de la noche”, de

Laura Gallego, que estiveron a ler durante o primeiro trimestre.

Os alumnos e alumnas nacidos no 1976 que estudaron no ColexioRamón Falcón de Castro de Rei reuníronse o sábado 29 de novem-bro no Restaurante Anllo de Muimenta. Asistiron á tradicional xun-tanza preto de 30 persoas, entre alumnado e profesorado. Aorganización correu a cargo de Begoña Soto, Santiago García eJosé Manuel Rus que entregaron o relevo a Eloísa Castro, Inmacu-lada Morán e Margarita Novo, que se encargarán de organizar a doano que vén coa particularidade de que se celebrará o cuarto de sé-culo de rematar a E.X.B.

Os alumnos do ciclo superior en Administración de sistemas infor-

máticos en rede puideron acudir á Librecon en Bilbao -xornadas de-

dicadas ao software libre e tecnoloxías abertas- onde os alumnos

tiveron a oportunidade de asistir a distintas conferencias impartidas

por poñentes de gran prestixio grazas a que a asociación Agasol de

empresas galegas de software libre lles facilitou as entradas. Apro-

veitaron a viaxe a Bilbao para visitar o museo Gugenhheim, facer un

breve percorrido por Castro Urdiales (na imaxe) e unha visita ao

museo xurásico de Asturias (MUJA).

Vilalba acolleu un desfile de “moda e perrucaría” o sábado 29 de

novembro organizado polo Salón 88 coa colaboración do Concello

de Vilalba e outros establecementos vilalbeses de moda para nenos

e adultos ou zapatería.

5colaboracións decembro 14

Todo o moderno non existe de

casualidade. E a súa base provén

de moi lonxe porque as convi-

vencias por natureza tiveron

sempre máis ou menos pros e

contras para compartir con opti-

mismo ou pesimismo, social-

mente falando.

Os seres humanos, antes e agora,

foron, e son, posuidores de in-

quietudes que emocionalmente

xorden de diversas maneiras fí-

sicas e morais. Comparadamente

en varias formas que sexan máis

ou menos decisivas onde cada

quen necesita organizarse por e

para atopar unha supervivencia

axeitada á súa ideoloxía cultural.

O autor do libro do Xosé socio-

loxicamente advertía non pasarse

en sistemas amorosos non axei-

tados onde a propia natureza hu-

mana acostumaba ou acostuma

traizoar para xurdir cambios

onde a tendencia de cada quen

podería ou pode sufrir imprevis-

tos, situacións físico-morais en

momentos puntuais de conviven-

cia esencial para, de se formar

parella se trata, ter convence-

mentos mutuos que sexan sufi-

cientes para exercer e

personalidade apropiada cunha

madurez axeitada e indefinida

para concibir ambicións en pro

dunha gran familia onde o factor

tempo o acredite, tanto a nivel

psicolóxico como sentimental.

O autor do libro do Xosé educa-

dor nato desexaba e recalcaba

que a prudencia en todo especial-

mente nas relacións sentimentais

era, e é, unha forma de seguri-

dade para outorgarse mutua-

mente un vínculo, dígase

esencial, para complementar sa-

tisfactoriamente unha confección

familiar digna onde os máis ou

menos, pros e contras, debían ou

deben estar moi presentes para

nas súas relacións pluralmente

sexan sufridores para soportarse

ámbolos dous con sensibilidade

en comportamentos imprevisi-

bles ou derivados de pensamen-

tos que psicoloxicamente

acostumaban ou acostuman xur-

dir.

Insinuaba con frecuencia o autor

do libro do Xosé que o amor, ao

igual que o falar, non tiña ou non

ten fronteiras. Por iso aos tempos

actuais coas redes sociais todo é

moi diferente, comezando pola

tolerancia. Mais se verdadeira-

mente se trata de vivir “aparella-

dos” onde as situacións

imprevisibles motivadas incons-

cientemente pola ausencia de

sensibilidade sentimental de es-

tima, para a influencia moral

mutua, non é o necesariamente

axeitada para conseguir algo tan

importante como é a felicidade

plena.

O autor do libro do Xosé xamais

podería imaxinar situacións xa

tan xeneralizadas nunha porcen-

taxe abondo elevada dos tan ca-

careados malos tratos onde a

violencia de xénero se asemella

a actitudes de terror que o deno-

minado “machismo” desenfre-

nado fixo crear unha gran lista de

vítimas que día a día se incre-

menta. A causa principal provén

pola ausencia moral e sentimen-

tal onde a sensibilidade humana

non é capaz de remediar situa-

cións provocadas proporcional-

mente pola infidelidade e

inmadurez psíquica-física en

gran parte polos comezos antici-

pados de “sistemas amorosos”

moi sinxelos onde unha gran

parte da xuventude se apunta

precipitadamente...

Continuará...

Aquel vinte de novembro foime

chamar miña nai. Durmía co Vei-

guello no cuarto de enriba da co-

ciña e ó espertar sempre me

atopaba co olor típico do lume

feito de toxos e xestas, e do fume

da lareira que subía polo pendu-

rado e pasaba tamén para onde

durmíamos. Aquel día se cabe

era máis forte, xa que era a ma-

tanza e unha caldeira de auga

fervía enriba do lume. Aínda

durmido, ao chegar a cociña es-

taba a radio prendida, tamén

como todos os días. Dende que o

Sr. José Ramón, o Zocas de

Zoñán, lle vendera unha radio ao

Veiguello sempre estaba pren-

dida para oír as novas; de súpeto

todos se quedaron parados...

Franco ha muerto... miúdo para-

doxo: o día que matamos os co-

chos na miña casa tamén morre

Franco. Non hai porquiño que

non lle chegue o seu S. Martiño.

Dende ese día o noso país em-

peza un réxime democrático

afianzado, cando en decembro

do mil novecentos setenta e oito,

xuramos a constitución. Morea

de artigos redactados por señores

saídos, maioritariamente, da

etapa da ditadura, pero que che-

garon a puntos en común para

saír do pozo no que vivíamos.

Algo que hoxe, coa carencia in-

telectual da clase política que

nos oprime, sería pouco proba-

ble.

Onde quero chegar?. Vivimos

coa sensación de desgoberno da

presunta clase" política, de estar

ninguneados por persoeiros de

fedorenta moral. Ollemos sen ir

máis lonxe a nosa parroquia do

Concello de Abadín: Labrada.

Labrada ten unha morea de re-

cursos dos que se aproveita a

nosa xente e tamén o resto do

concello. Non está de máis reco-

ñecer o gran número de aeroxe-

radores instalados nos nosos

terreos comunitarios, terreos co-

munitarios de Labrada. O conce-

llo recibe un canon por eses

mesmos aeroxeradores chamado

"compensación medioambien-

tal" co que ingresa uns 400.000

euros. Pero, qué parte recibimos

quén xeramos eses ingresos?

Nas solicitudes rexistradas no

concello sobre necesidades da

parroquia de Labrada ningunha,

nin a primeira foi atendida. Soli-

citouse reiteradamente e por es-

crito ó Sr Alcalde un resumo dos

investimentos realizados en La-

brada en varios cursos económi-

cos e inda agardamos. Reunimos

con el a Asociación Veciñal e a

Comunidade de Montes, o Sr Al-

calde non soubo facilitar ningún

dato, ningunha contía, so recor-

dou que temos pistas e estradas.

Pero vamos home!!! Nos nosos

montes temos vertedoiros incon-

trolados, carecemos de suficien-

tes colectores do lixo en

determinados sitios e o concello

resposta que son moi

caros.Temos camiños municipais

por onde se sacou madeira e

agora nin as vacas poden cami-

ñar.

Temos solicitado a desafección

da escola de Carozo dende fai

máis de cinco anos e sen res-

posta.

Sr Alcalde, se me puidese escoi-

tar diríalle ... Lembre que foi eli-

xido por nós, polos seus veciños.

Que nós, os que o votaron e máis

os que non, temos o dereito de

saber como manexa as cousas,

que os 2.285.338 euros que vos-

tede rexe son dos 2646 veciños,

non son seus. Teñen a obriga de

escoitarnos, de dicirnos e de pre-

guntarnos. Tan complicado é res-

postar o que se pregunta cando o

que quero saber me incumbe? A

miña gran dubida é ... por qué

tanta penumbra, tanta néboa con

Labrada? Esconde o noso conce-

llo algo que non se debe saber?

Mire Sr Alcalde, D. José María,

pódenos dicir en qué se gastaron

os 2.285.338 euros do presu-

posto do ano 2013? Ou non

quere, ou non sabe ou non pode?

Ou non podo preguntar? Ou os

que vivimos mirando para O

Xistral recoñécennos menos ne-

cesidades que os que miran cara

a Terra Chá? E... remataranse as

obras algún día na praza de Aba-

dín? Cando vai cambiar de novo

o alumeado entre Gontán e Aba-

dín? Os empregados ou contrata-

dos do Concello farán algún

traballo algún día fora das beira-

rrúas da zona urbana? E... creo,

supóñome que seguindo a cos-

tume pola que se rexen as xentes

da alcaldía, nada do aquí exposto

será tido en conta. Pero, non hai

santo que non lle chegue o seu

día. Mentres tanto seguirei recor-

dando, con dignidade. O día

aquel, non houbo escola.

O libro do Xosé. Memorias popularesRamón Paz Guntín - A Casa dos Marios

Ollando cara o Xistral

Andar coa cabeza gacha

Manuel Rivas - Labrada (Abadín)

Fran BousoSegundo un es-

tudo publicado na

revista “Surgital

Technology Inter-

national”, o em-

prego do teléfono

móvil intelixente

provoca danos na

nosa columna ver-

tebral. Do estudo

publicado orixi-

nalmente en in-

glés pódese

entender que o peso que soporta

a columna vertebral á altura das

cervicais aumenta cando esta se

flexiona cara adiante en graos

variados causando a perda da

curvatura natural cervical e este

estrés pode levar ao desgaste ou

dexeneración das vértebras

tendo como última solución un

tratamento cirúrxico. Apunta o

estudo que é case imposible evi-

tar o uso das novas tecnoloxías

causantes destes problemas, pero

que as persoas deben facer un

esforzo para mirar os seus telé-

fonos nun ángulo axeitado e evi-

tar pasar moitas horas cada día

coa cabeza inclinada cara

adiante.

A nosa cabeza pesa entre catro e

cinco quilos nuna posición neu-

tral, forza que debe soportar a

columa vertebral, especialmente

á altura das cervicais, pero en

función do

ángulo de in-

c l i n a c i ó n

pode chegar a

exercer unha

forza sobre

as vértebras

de preto de

v i n t e d o u s

quilos.

Por extensión

podemos che-

gar a deducir

que andar coa cabeza gacha é

perxudicial para a nosa saúde,

independentemente de que em-

preguemos este xesto para utili-

zar o teléfono ou para

someternos ás imposicións, hu-

millacións, malos gobernos e

outras situacións que vivimos

desde moito antes de que os mó-

viles entraran na nosa vida.

En definitiva, facernos oír, er-

guer a cabeza, espabilar diante

as inxustizas, reaccionar perante

os desfalcos, protestar contra os

abusos e accións similares

poden axudar sensiblemente a

mellorar a nosa saúde e diante

dos contínuos recortes en servi-

zos tan esenciais como a sani-

dade, a educación e/ou os

sociais non nos queda outra que

automedicarnos. Ollo: é algo

que está avalado pola comuni-

dade científica!.

colaboracións6 decembro 14

As portas motorizadas que tan có-moda nos fan a vida, poden chegara supoñer un perigo para os usua-rios, é por elo que foi necesaria aregulamentación das mesmas, coacolocación do marcado CE.Isto inclúe a instalación duns com-poñentes mínimos de seguridadeque garantan o uso das portas senperigo de accidente para os usua-rios. Tamén é obrigatorio realizarun mantemento preventivo, cun-has revisións mínimas en funcióndo tipo de uso e/ou número deusuarios que vaia ter a porta. Todoisto debe estar correctamente do-cumentado, xa que a porta ade-mais de contar coa placa domarcado CE, debe contar cunlibro de mantemento, instrucciónsde instalación, de funcionamentoe uso e de mantementoNo caso de portas xa instaladas,deben adaptarse á normativa ac-tual, xa que esta afecta a todas asportas que non conten co marcadoCE sexa cal sexa a data de insta-lación. Será o instalador / mante-dor, o que elaborará un informe decarencias no que se detallarán asmedidas de seguridade que nece-

sita a porta para cumprir coa nor-mativa.

Preguntas frecuentes

QUE MEDIDAS DE SEGURI-DADE DEBE TER A MIÑAPORTA?O Ministerio de Industria, publi-cou o informe: Marcado CE deportas industriais, comerciais, degaraxe e portóns no marco da Di-rectiva 89/106/CEE de Produtosde Construción. Versión 4; ondese recollen os compoñentes e dis-positivos mínimos de seguridade.

PODO TER ALGÚN PRO-BLEMA NO CASO DE ACCI-DENTE SE A PORTA NONPOSÚE O MARCADO CE?En caso de accidente, a responsa-bilidade recaerá sobre o propieta-rio.

EXISTE UN CARNET DE INS-TALADOR?A cualificación dos profesionaisnon está regulada, aínda que na le-xislación industrial e na xurispru-dencia ordinaria fálase de“CAPACIDADE TÉCNICA SU-

FICIENTE”, que pode xustifi-carse mediante a certificación porparte de Organismos de Certifica-ción Acreditados de que a em-presa mantedora, reparadora ouinstaladora cumpre, a nivel in-terno, cos requisitos da propianorma UNE-EN12635:2002+A1:2009 e UNE85635:2012

É OBRIGATORIO O MANTE-NEMENTO DAS PORTAS DOGARAXE?Si, dado que a conservación duninmoble é responsabilidade dopropietario. A norma UNE 85635establece o mantemento mínimo.Non é obrigatorio subscribir uncontrato de mantemento. A con-tratación pódese efectuar de xeitototalmente libre para cada acto demantemento sen necesidade desubscribir un contrato. Se ben, uncontrato libera ó propietario deresponsabilidades na maioría dassituacións; xa que desde a súasubscrición, a responsabilidadepasa ó mantedor, que é o encar-gado de realizar as inspeccións enxeito e data establecidas.

Co proxecto ‘Os Vilares, lareira desoños’, fomos testemuñas da histo-ria da feira do Sete, nas Reixas, naparroquia natal da Xosé María DíazCastro, e que foi en tempos unhafeira de referencia, coa igrexa, oadro e cruce de camiños entreAranga e Betanzos na Coruña e aTerra Chá na provincia de Lugo.Nove tabernas a un tempo chegoua ter As Reixas e mesmo salón debaile.Hoxe, eses cobertizos son ruinasnas que aínda se adiviñan os pearesda pedra granítica de Parga emesmo a báscula do gando.Cobertizos históricos como os deParga ou A Golada son exemplosde restauración e posta en valordeste patrimonio que debe ser recu-perado. Entidasdes asociativascomo as comunidades de montes,institucionais como o concello ou aDeputación e Xunta, deben impli-carse na recuperación destes exem-plos de economía social.Díaz Castro viveu esa feira e a súadesaparición deu lugar á creaciónda Romería Labrega da Chaira quecumprirá 25 anos coincidindo copasamento do poeta no mesmo ano

no que estivo con Manuel Maríanesa romaría.Ideas sobran para facer neses co-bertizos unha vez recuperados, fei-ras monograficas, de artesanía,agricultura ecolóxica ou mesmounha feira do libro e poesía na queo noso poeta universal sería o fío

conductor... pero o primeiro é queos grupos politicos todos se com-prometan nos seus programas a re-cuperar eses cobertizos paradespois darlles vida a eles e á pa-rroquia de Díaz Castro.Hai cousas que deben ser compro-miso común, de todos, independen-temente da tendencia ideolóxica eun deles, prioritario é o patrimonio,neste caso os cobertizos da antigafeira das Reixas, e agardamos queasí sexa, agardamos ese compro-miso e a súa execución. Os Vilaresmereceo, a Terra Chá tamén.

O supermercado énchese de turrón;os escaparates e rúas teñen luces,arboliños decorados, beléns... a pu-blicidade de xoguetes e de coloniascon acento francés multiplícase e xapodemos criticar ou defender oanuncio da Lotería. Xa chegaron asfestas de Nadal! Esa época que seama ou se odia, pero ante a que édifícil permanecer indiferente. Se estas no grupo das persoas queadoran estas festas, estás de sorte.De seguro que entre panxoliñas eagasallos atoparás mil e un modosde desfrutalas. Pola contra, se per-tences ao grupo que desexaría des-aparecer dende o 24 de decembroata o 7 de xaneiro, terás que facer

un esforzo sobrehumano para tentarsacar algo bo e desfrutar dalgúnmodo destes días. Debemos recoñecer que non hainada peor que o feito de que cheobriguen por decreto de calendarioa ser feliz e zumegar paz e amor,sobre todo se non estás a pasar o teumellor momento. É verdade. Os be-rros de “bo nadal” e os gorriños dereno non axudan a estar mellor e ra-ramente conseguen que cambies deopinión sobre estas datas. A cues-tión é que, aínda que tentemos contodas as nosas forzas ignorar estesdías, todo ao noso arredor váinolorecordar. Posto que non hai nin-gunha fórmula máxica para que

dun día para outro nos invada o “es-pírito navideño” o mellor que po-demos facer é tentar levar a cabopequenas cousas que nos faganmáis levadeiros destes días. Porexemplo, non debemos darlle moi-tas voltas. De nada vale que protes-temos porque o Nadal é unha festacomercial na que nos vemos obri-gados a mercar agasallos que o día8 custarán a metade, ou porque tenun sentido relixioso que non com-partimos. Pensemos simplementeque son unhas datas nas que se tena oportunidade de xuntarse diantedunha boa mesa con familia e/ouamigos que non vemos todos osdías. Tamén pode ser que entre a

xente coa que pasemos estas festashaxa unha (ou mais) persoas ás quenon soportamos. Asumámolo, a fa-milia ven en pack, non se elixe, asíque o mellor é centrarnos naquelaspersoas que si nos caen ben e queson o motivo polo que estamos sen-tados á mesa e esquezamos as crí-ticas/chistes/queixas docuñado/sogro/primo (cada quenque poña neste punto o que corres-ponda). Coido que a clave, como en todo,está en aprender a desfrutar co quetemos e non co que nos gustaría ter.Pelexarnos coa realidade ou estarenfadados co mundo non vai facerque as cousas cambien así que ¿por

que non aproveitamos para tentarter o Nadal que queremos? Quedé-monos con esas cousiñas que nosfan sacar un sorriso: chamadas depersoas que están lonxe, cafés conaqueles que volven a casa pornadal, recordos das persoas que xanon temos ao noso lado, festas deaninovo co seu chocolate con chu-rros....pénsao, sempre hai algo bopolo que sorrir, aínda que as vecescuste atopalo. Bo Nadal, e Feliz Ano Novo.

Nadal

Os cobertizos das Reixasnos Vilares

Lara Real Lema, psicóloga en Psies Psicoloxía

Antón de Guizán

Marabillosa-mente

Normativa. Preguntas frecuentes

Polo ben común

por SEGESCOM Vilalba

actualidade 7decembro 14

Preto de 1.500 capóns para as comidas de Nadal deste ano E degustación gratuíta en 16 establecementos vilalbeses o domingo 21 durante a Feira

Catro propostasculinarias

Vilalba, centro mundial de produ-ción de capóns, celebra o domingoanterior a Noiteboa –este ano, 21de decembro- a tradicional Feirado Capón. Á cita acuden compra-dores de diversos puntos de Galicia

para facerse con algún exemplarque se converterá no primeiroprato das súas celebracións deNadal.De feito, xa era moi famoso no sé-culo XIII cando se empregabacomo pago de moitos alugueiros;

pero, incluso na actualidade, esteapreciado produto gastronómicocriado nos campos chairegos seemprega como agasallo. Destexeito, os exemplares destacadosdurante a Feira do Capón, onde se

entregan tres premios ao mellorcriador ou criadora, mellor cesta –de catro exemplares- e mellor par;irán a parar ás mesas do presidentede Xunta, do cardeal AntonioRouco Varela ou do pregoeiro dasfestas de San Ramón do ano co-

rrespondente.Aínda así, dous terzos dos 1.470Capóns criados en Vilalba este anoxa foron vendidos directamentedende as granxas. O terzo restanteagarda ser vendido na feira a uns

prezos semellantes á pasada edi-ción na que andiveron entre os 80e os 100 euros. O evento, amenizado por variosgrupos folclóricos locais, taménservirá para poñer á venda outrosprodutos típicos da zona coma o

queixo de San Simón da Costa, oRoscón de Vilalba ou outros pro-dutos artesanais, na carpa instaladano centor da Praza da Constitu-ción.

Degustación gratuíta

E de cara á promoción do produto,pero, sobre todo, das súas formasculinarias, un total de 16 establece-mentos hostaleiros vilalbeses ofre-cerán, de xeito gratuíto,degustacións aos seus clientes du-rante a xornada da Feira.

Censo de capóns

O número de exemplares dispoñi-bles para o consumo este ano é de1.470, segundo os datos da Asocia-ción de Criadores. Trátase dunhacifra considerablemente inferior ádo ano anterior na que se puideroncomercializar 1.850. Destes, a ciframáis elevada apórtaa a parroquiade Lanzós onde 17 criadores ali-mentaron 248 exemplares; aíndaque por maior media de Capónspor granxa, Goiriz merece men-ción con 194 exemplares aportadospolos sete criadores e criadoras.Jesús Domínguez, de Oleiros, é ocriador con maior número de Ca-póns este ano: 70.

capón de vilalbanadal na chaira

FELICES FESTAS

Catro establecementos hostaleirosvilalbeses achégannos as súas pro-postas para degustar nas comidase ceas deste Nadal un dos produtosgalegos tradicionais e o máis em-blemático na capital chairega porestas datas: o Capón de Vilalba.Seijo, Terra Chá, Montero e ANova Ruta comparten cos lectoresdo terrachá.xa as receitas coas quesacar un maior rendemento gastro-nómico a un animal criado con ex-quisito coidado en granxasfamiliares vilalbesas que seleccio-nan os mellores poliños no mes deabril que logo medrarán nos cam-pos alimentados con produtos na-turais ata que se introducen nascapoeiras para completar a súaceba cunha mestura de millo e pa-taca cocida. Pero, para desfrutar desta carnebranca e xugosa toca ter paciencia.Tanto Marina Álvarez coma MaríaÁngeles Otero, Manuel Monteroou Miguel A. Díaz coinciden enque o Capón de Vilalba se debecociñar lentamente despois de per-manecer en adubo un día enteiro.Tamén ofrecen algúns conselloscoma o recheo con carne de porcopara que a carne do Capón non re-sulte tan seca.

Parroquias Capóns (nº)

A Costa 3

Belesar 1

Distriz 1

Goiriz 7

Ladra 2

Lanzós 17

Mourence 3

Noche 6

Oleiros 3

Sancovade 3

Santaballa 3

Vilalba 3

Vilapedre 2

Xoibán 1Total 55

Os criadores agardan vender na feira un terzo da produción deste ano.

actualidade8 decembro 14

capón de vilalbanadal na chaira

Ingredientes:

- 1 Capón de Vilalba- 300 g. de carne picada de tenreira- 300 g. de carne picada de porco- 200 g. de touciño- trufas- sal

Preparación:

O día anterior á súa preparación,débese salar e adubar o Capón re-fregando por dentro co zume detrufas. Coa súa graxa cociñaranse as car-nes picadas, o touciño e as trufas

nunha sartén. Esta mesturaintroduciraseno animal des-pois de arre-friar.Despois deselar as zonasabertas, coci-ñarase noforno a baixatemperaturadurante unhas4 horas.

Capón de Vilalba con aroma de trufaMarina Álvarez - Casa Seijo

Ingredientes:

- 1 Capón de Vilalba- carne de porco picada- ovos- pementos de piquillo- cebolas- piñóns- coñac, cava e viño branco

Preparación:

Unha vez adubado o Capón, quelevará coñac e cava, e antes decociñalo sácaselle a parte óseade dentro para deixalo limpo.Precisamente esta zona empré-gase para facer un fondo decaldo para a elaboración do re-cheo aproveitando os restos decarne pegados aos ósos.O recheo serán pementos de pi-quillo recheos de carne deCapón, piñóns, cebola e carne de

porco picada. Todos estes ingre-dientes cociñaranse á parteantes de introducilos nos pe-mentos que se colocarán nocentro do Capón envoltos contortilla francesaDespois péchase o Capón e có-sese para introducilo no fornodurante dúas horas e media auns 150 – 160 graos.Unha vez feito pódese cortarfacilmente porque non tenósos. Despois prepárase unha guar-nición de verduras batidas quepreviamente foron cociñadasco Capón e reducidas con viñobranco e cava.Tamén se pode acompañar conpataca braseada, grelos saltea-dos con xamón ou, incluso,cunha salsa de queixo San

Simón da Costa.

Capón de Vilalba recheo

Manuel Montero - Restaurante Montero

Ingredien-

tes:

- 1 Capónde Vilalba- 700 g. decarne picada- 300 g. decastañas- 2 mazás

Pre p a r a -

ción:

Límpase oCapón, sá-lase e reché-ase con todos estes ingredientes.Métese no forno cuberto coa súapropia graxa e a fogo moi suavedurante 3 ou 4 horas, depen-dendo do seu tamaño.Cando estea asado e dorado, sá-

case o Capón e desglásase conviño branco. Con esta incorpora-ción de viño branco obtenseunha salsa para acompañalo.Despois de troceado, o seu pro-pio recheo servirá de guarnición.

Ingredientes:

- 1 Capón de Nadal- 1 kg. de magro de ibé-rico- 1 kg. de mazás- 200 g. de froitos secos- 2 ovos- 1 dente de allo- 2 cebolas grandes- 1 pemento vermello- 1 copa de brandy- 1 vasiño de aceite deoliva

Preparación:

Primeiro débese des-osar o Capón e adubalocun dente de allo, unvasiño de aceite, ½copa de brandy e sal.O recheo prepárase con

coa carne, os froitossecos e tres mazás.Todo ben picado.Énchese o Capón e vól-vese á forma orixinal.Pónse nunha bandexade forno coas verdurascortadas en anacosgrandes. Métese no forno, coasensullas colocadassobre o peito, a lumemedio, regando co seuxugo ao longo de 4 ou 5horas.Despois, está listo paratrinchar e pódese acom-pañár con patacas asa-das e unha compotafeita coas mazás so-brantes.

Capón de Vilalba con castañas

María Ángeles Otero - Hostal Restaurante TerraChá

Capón de Vilalba recheo de magro ibérico e froitos secos

Miguel A. Díaz - Restaurante A Nova Ruta

9actualidade decembro 14

belén de begonte

O Belén de Begonte: a cita ineludible do Nadal chairego dende hai 43 anosO Presidente da Xunta inaugurou esta edición coincidindo coa declaración de Festa de Interese Turístico GalegoO� labregos cultivando a terra,

os carpinteiros traballando a ma-

deira, os pescadores no río ou os

zoqueiros facendo zocas son al-

gunhas das escenas tradicionais

galegas que se poden ver no

Belén Electrónico de Begonte.

Foi polo ano 1972 cando José

Domínguez Guizán impulsou

este belén con figuras animadas

electronicamente, seguindo os

pasos do centro de Formación

Profesional Acelerada de So-

meso; e, agora, tras 53 anos de

historia, vén de ser proclamado

Festa de Interese Turístico de

Galicia. Así o recordaba o presi-

dente da Xunta, Alberto Núñez

Feijóo, durante o pregón desta

edición do Nadal en Begonte que

se prolonga na localidade chai-

rega dende comezos de decem-

bro ata finais de xaneiro

recibindo arredor de 40.000 per-

soas cada ano. Salientou o presi-

dente da Xunta que “ao longo

dos seus máis de 40 anos de

existencia, xa se converteu nun

gran referente vital para todos

nós”. Do mesmo xeito enxalzou

a súa tradición como “un fenó-

meno que traspasa o seu carácter

relixioso para formar xa parte do

noso patrimonio cultural”.

Tamén incidiu Feijóo no seu dis-

curso en que “este Belén é Be-

gonte”, seguindo a estela

nomeada nun traballo do colec-

tivo "Amencer", do Seminario

Santa Catalina de Mondoñedo,

premiado no XIV Certame de

Xornalismo do Centro Cultural

de Begonte, onde avogaba por

unha denominación para esta lo-

calidade baseada no seu ele-

mento máis característico

falando de “Be-

gonte do Belén”. �����mes con-

vocados polo

Centro Cultural

Cada ano convó-

case cadansúa

edición do Cer-

tame galego de

arte "José Do-

mínguez Gui-

zán", Certame

Nacional de Poe-

sía sobre O

Nadal, Certame

de Xornalismo

sobre O Nadal e

o Certame de De-

buxo infantil. E

cos traballos pre-

miados nos certa-

mes de poesía e

xornalismo pu-

blicase tamén un

libriño.

Este ano, o cer-

tame galego de

arte alcanza a vi-

xésimo quinta

edición. Ao pre-

mio de 1.500

euros poderanse

presentar ata un

máximo de dúas

obras por pintor

galego ata o 25

de decembro ás

doce do mediodía.

No caso do Certame Nacional de

Poesía sobre o Nadal, que cele-

bra a súa trixésimo novena edi-

ción, acéptanse poemas en

galego e castelán sobre o Nadal

e, preferiblemente, que fagan re-

ferencia ao Nadal de Begonte.

Concederase o premio Begonte

de Poesía dotado con 600 euros

e estatuíña de Sargadelos e un

segundo premio dotado con 300

euros e estatuíña. Os interesados

poden facer chegar os seus tex-

tos por triplicado ao centro cul-

tural antes do 6 de xaneiro a

mediodía.

E o certame de xornalismo, que

celebra a mesma edición que o

anterior, repartirá igualmente

600 euros e estatuíña de Sarga-

delos ao primeiro clasificado e

outros 300 e estatuíña ao se-

gundo. De igual xeito que o an-

terior, o prazo

de recepción de

traballos para o

concurso pecha-

rase o 6 de xa-

neiro ás doce do

mediodía. Pode-

rán tomar parte

no certame as

publicacións en

revistas, xornais

ou na Internet

sobre o Nadal en

Begonte e, en

xeral, sobre o

Nadal en Gali-

cia. Neste caso,

tamén se acep-

tan escritos en

galego ou en

castelán.

Horario de

visitas

O Belén de Be-

gonte perma-

nece aberto ao

público no

Centro Cultural

José Domín-

guez Guizán os

sábados e do-

mingos de once

da mañá a unha

do mediodía e

de tres a sete da

tarde ata o 21

de decembro e

do 7 ao 31 de xaneiro. Do 22

de decembro ao 6 de xaneiro

poderase visitar tódolos días.

No caso dos grupos interesa-

dos en achegarse ao centro cul-

tural deberán concertar cita

previa no teléfono 982 396

121.

O Presidente da Xunta pronunciou o pregón deste ano (á esquerda diante do Belén) nun acto no que participou o Orfeón Lucense (centro). O creador do Belén, José Domínguez Guizán ( dereita).

O primeiro Belén. Ano 1972 (á esquerda). A medida que avanzaban os anos fóronse introducindo novas

figuras coma estas casas que incluía o Belén de 1976 (á dereita) ata chegar a ocupar case todo o baixo

do local social José Domínguez Guizán de Begonte (abaixo nunha imaxe de 2010 tomada por Carlos).

nadal na chaira

�������� 10 decembro 14

D��

Gabi��

�ecibe a di

��i�ción

de ouro na XVII Cata de Quei-xos e Meles de Galicia entre osqueixos presentados polas quei-xerías da DOP San Simón daCosta.A distinción de prata e bronce,recaeu en Don Crisanto -que ob-tivera a mención de ouro na pa-sada edición da Cata- e Fontelas,respectivamente. Pero estas nonforon as únicas distincións aca-

dadas polas queixerías vilalbe-sas. Tamén foi destacado oqueixo tetilla de Catadoiro cunhaprata e o de Prestes co cuartopremio.O Presidente da Xunta, AlbertoNúñez Feijóo, asegurou duranteo acto de entrega celebrado ovenres en Santiago de Compos-tela que "os 59 queixos que par-ticiparon nesta cata -24 deQueixo de Tetilla, 22 de Arzúa-

Ulloa, 10 de San Simón da Costae tres de Cebreiro-, as catro de-nominacións de orixe galega quecolocaron no mercado en 2013case 5 millóns de quilos dequeixo e os 28 meles participan-tes tamén na cata -10 deles mo-noflorais e 18 multiflorais-"demostran que "no rural galegohai oportunidades. Segue a serun espazo xerador de riqueza eemprego”.

"Escritos na floresta. Árboressenlleiras na cultura chairega" ,de Ricardo Polín, está compostapor un total de 56 paneis ma-quetados por Arturo GómezMato que recollen outras tantasárbores senlleiras de distintossitios da Terra Chá. As árboresestán clasificadas como "árbo-res históricas", "árbores monu-mentais" e "árbores literarias"identificadas con cadanseu anel"a raíz", "o tronco" e "as polas",respectivamente. Ademais, cadapanel vai acompañado de fichasculturais específicas sobre cadaunha destas árbores.A mostra, que poderá verse no

horario habitual do auditoriomunicipal de Vilalba ata o 11 dexaneiro, foi inaugurada o venres12 de decembro cun recital po-ético do propio autor acompa-ñado pola violonchelista PaulaRancaño nun acto organizadopolo IESCHA e que contou coacolaboración da Área de Culturada Vicepresidencia da Deputa-ción e o departamento de galegodo IES Santiago Basanta Silvade Vilalba. Tamén participou nainauguración Xosé Manuel Car-ballo, colaborador da mesma, eo propio presidente do IES-CHA, Manuel Castro Santama-riña.

A Xunta de Galicia aprobou oacordo de colaboración técnica efinanceira para a renovación dacondución xeral desde o depósitode San Simón a Vilalba, por unimporte de máis dun millón de

euros.Con esta actuación, preténdeserenovar un sistema de abastece-mento obsoleto co fin de dotar oconcello de Vilalba dunha rede deabastecemento de calidade e encantidade, e con proxección defuturo, xa que terá capacidadepara dar servizo a unha poboa-ción de case 5.000 veciños no ho-rizonte de 2037.Na actualidade, o Concello de Vi-lalba dispón na actualidade dunharede de abastecemento construídanos anos 60 en fibroce-mento de diferentes diá-metros, está moideteriorada debido á súaantigüidade, polo queson frecuentes as rotu-ras e como consecuen-cia importantes perdas de auga ecortes na subministración.Esta tubaxe aliméntase por gravi-dade desde os depósitos de cabe-ceira de San Simón a travésdunha redutora de presión. Enépoca seca, cando o encoro dePardasalbas non é capaz de sub-ministrar o caudal requirido paraa subministración, utilízase a cap-tación das Cañotas no río Magda-lena, e mediante un bombeoinstalado na ETAP impúlsase aauga a un depósito elevado. Este

depósito presenta deficienciaspolas que se producen filtraciónsde auga potable.Co fin de dar solución aos proble-mas, proxéctase a substitución daactual tubaxe instalando case 5quilómetros de tubaxe de variosdiámetros. No polígono industrialé imposible instalar a nova tubaxena traza pola que discorre a de fi-brocemento, xa que hai edifica-cións que obrigan a usar outrotipo de infraestrutura, polo que seinstalará unha válvula redutora de

presión con by-pass, para reducir apresión de 6kg/cm² a 2 kg/cm²,situada no recintodo depósito parafacilitar o seu man-

temento.Tamén se proxecta a impermea-bilización do depósito e substitu-ción de todas as conducións,desmontar e renovar totalmente acámara de chaves e a conexióncoa rede de distribución, así comoa renovación dos accesos.Augas de Galicia será o departa-mento encargado da execucióndesta actuación hidráulica, cuxocontrato público se prevé poderlicitar a principios do vindeiroano.

A Xunta destina máis dun millón de euros ás obrasde renovación da condución do depósito de SanSimón a Vilalba

O auditorio vilalbés acolle"Escritos na floresta. Árboressenlleiras na cultura chairega"

O xurado outorgou este mérco-res o XV Premio Aresa de Des-envolvemento Rural áDenominación de Orixe Prote-xida Queixo San Simón daCosta.Tal e como explicou o presidentede Aresa, Álvaro RodríguezEiras, escolleuse como gañadoraesta candidatura “pola capaci-dade de ter unido a 11 fabrican-tes que eran competencia entreeles e poñela en valor conse-guindo aumentar a súa produ-ción”. Tamén valorou o xurado oaproveitamento que fai da mate-ria prima autóctona galega, oleite, e de promover a industriade transformación de produtosgalegos.A DOP San Simón da Costa foielixida entre outros nove semifi-nalistas entre os que se atopabantres empresas, tres traballos deinvestigación, dúas asociacións eunha cooperativa.A Denominación de Orixe Pro-texida Queixo San Simón agrupaa 11 queixerías cunha produc-ción media anual de 400.000 kg,o que reduce os problemas aso-ciados á comercialización deleite líquido á vez que xera un

considerable valor engadido.A zona de produción do leiteapto para a elaboración destesqueixos está constituída polaárea xeográfica da Terra Chá,que engloba aos concellos de Vi-lalba, Muras, Xermade, Abadín,Guitiriz, Begonte, Castro de Rei,Cospeito e A Pastoriza, onde osector lácteo supón unha partemoi importante na economía dazona. O labor desenvolvido coincideplenamente co obxectivo do pre-mio xa que contribuíu de formadecisiva á mellora da economíarural da Terra Chá da provinciade Lugo.

Distincións

A D.O.P. conta co recoñece-mento nacional e internacionalda calidade do seu produto, xaque ten recibido outros numero-sos premios. Recentemente foirecoñecido cunha medalla deprata -Don Crisanto- e dúas debronce -Casleiras e Prestes, quetamén acadou a distinción“Super Gold” co seu novoqueixo azul e unha prata co teti-lla- nos premios World CheeseAwards.

A DOP Queixo San Simón daCosta gaña o XV Premio Aresade Desenvolvemento Rural

Don Gabino recibe a distinción de ouro na XVIICata de Queixos e Meles de GaliciaDon Crisanto, primeiro clasificado na Cata do ano pasado, obtivo a prataFontelas foi distinguido co bronce

vilalba

Paula Rancaño e Ricardo Polín durante o recital poético.

O Presidente da Xunta e a Conselleira de Medio Rural cos premiados na XVII Cata de Queixos e Meles deGalicia.

A nova rede deabastecementoterá capacidadepara case 5.000

veciños

11actualidade decembro 14

Os irmáns Sergio e Diego Vallejo,

recentemente proclamados cam-

pións de España en rallies de as-

falto, compartiron unha xornada

lectiva cos alumnos do IES Lois

Peña Novo de Vilalba. Foi o mér-

cores 10 de decembro cando

achegaron ao centro o seu Pors-

tche GT3 para participar nunha

xornada de mecánica de compe-

tición.

Foi unha oportunidade para os

alumnos do centro de achegarse

máis en profundidade a este tema

en concreto para o que tamén

contaron coa participación dos

cuartos clasificados no campio-

nato de España N3, Juan José

López Pernas e Marco Antonio

López, da Escudería Rías Baixas;

co seu Abarth Punto Evo.

A tapa proposta pola Taberna do

Cruña no X Concurso de Tapas

de Muimenta proclamouse gaña-

dora grazas á votación do pú-

blico. Cun 9,5 puntos de media,

tralo reconto dos votos emitidos

durante as xornadas do concur-

sos, do 4 ao 7 de decembro, pro-

clamábase vencedora por diante

da proposta do Anllo que obtiña

un 8,38. Aínda así, obtén tamén o

recoñecemento do xurado tras

empatar cun 8,08 de media co

Cruña na votación dos propios

responsables dos locais partici-

pantes e representantes da xunta

directiva da Asociación de Em-

presarios de Muimenta como en-

tidade organizadora do certame.

Foi tamén este último local o que

despachou máis tapas ao longo

desta edición -572- entre as que

recibiu unha puntuación de 10 en

296 papeletas. Entre tódolos lo-

cais particiantes suman 3.141

tapas; polo que rexistran a se-

gunda mellor marca na edición de

inverno mantendo a media de

tapas servidas por local e día con

respecto á edición do ano pasado.

O número de roscos completos,

pola súa banda, alcanzaron os

293.

Deste xeito, tanto os locais como

a Xunta Directiva móstranse satis-

feitos cos resultados; xa que

“foron uns días nos que o tempo

non acompañou moito, e de todas

maneiras, viuse o pobo cheo de

xente durante a celebración desta

nova edición”.���mios para o público

Entre o público participante foron

sorteados 600 euros en vales de

compra para gastar nos establece-

mentos asociados ao colectivo

empresarial de Muimenta. Irene

Piñeiro, Rocío Darriba e Paula

Pardo resultaron gañadoras de ca-

danseu vale de 100 euros. Clau-

dina Rus, que completou o rosco

deste concurso, fíxose co vale de

300 euros. Os premios deberán ser

gastados no prazo dun mes dende

a súa entrega realizada o luns 15

de decembro.

A creba do Grupo Pacios Ocio e

Saúde fai perigar a piscina de Vi-

lalba que ofrece servizo a máis de

2.000 usuarias e usuarios. “A Xunta

debe intervir de contado”, afirma o

deputado de Alternativa Galega de

Esquerda (AGE) Ramón Vázquez,

“agora que, unha vez máis, volve-

mos comprobar as nefastas conse-

cuencias que ten para a cidadanía a

externalización e privatización de

servizos públicos, aplicadas con en-

tusiasmo polo Partido Popular.

Ramón Vázquez tamén considera

“inaceptábel” que os empregados e

as empregadas de Vilalba leven seis

meses sen cobrar. “A empresa in-

cumpre o contrato, o mantemento

das piscinas é insuficiente, a saúde

dos usuarios e usuarias está en

risco”, conclúe Vázquez, “e a

Xunta non fai nada. Debe actuar de

contado”, sentencia.

Por outra banda, sinala que “o Con-

cello de Vilalba debe abordar canto

antes a remunicipalización das ins-

talacións”. E, nesa mesma liña, os

socialistas vilalbeses apuran a ase-

gurar que “o Concello debeu de es-

forzarse en solucionar esta

polémica antes de que a empresa

entrara en concurso de acredores”.

De feito, critican que o alcalde de

Vilalba non convocar a Comisión

de Deportes para tratar o conflito da

piscina demostrando que “o go-

berno vilalbés non exerce as res-

ponsabilidades indispensables para

solucionar os problemas que xor-

den na xestión dos servizos muni-

cipais”.

Deste xeito, os damnificados son os

traballadores da piscina que ven

como, a pesares de que tanto o al-

calde como o concelleiro Jesús

Bermúdez manifestaron no pasado

Pleno que ían a cobrar todas as

mensualidades impagadas e que o

conflito estaba practicamente solu-

cionado, a realidade nada ten que

ver. E, taménos usuarios ao ter que

que prescindir de practicar accións

saudables, deportivas e de lecer de-

bido ao peche das súas instalacións.

Os irmáns Vallejo, no IES Lois Peña Novo

Cruña e Anllo serviron as mellores tapas dun bo décimo concurso en Muimenta

Os socialistas de Vilalba volverán

a levar ao Pleno “a deplorable”

situación da canceira municipal.

Deste xeito, o grupo municipal do

PSOE someterá esta asunto á de-

bate na sesión que a Corporación

celebrará este mes, pois dende se-

tembro de 2011, o concello non

adoptou ningunha medida para

corrixir as eivas que xa foran de-

nunciadas daquela. Tal é así que

nin tan sequera, indican, “se pro-

cedeu a tramitar a oportuna auto-

rización das instalacións

existentes”, pois para iso, subli-

ñan, “estas deberían de ser mello-

radas”. E é que as actuais non

cumpren as condicións que a le-

xislación detalla para calquera

centro de recollida, precisan

dende o grupo municipal do

PSOE.

Neste senso, destacan que “as pé-

simas” condicións da canceira

municipal non só están motivadas

pola falla de espazo dos cubícu-

los, senón tamén da súa localiza-

ción sombría e da non existencia

de parques para exercicio físico.

“Cremos que o concello ten que

actuar xa. Hai tres anos que lle

plantexamos esta cuestión e

segue sen facer nada. Non pode

seguir mantendo estes animais

nesta situación. Lembrámoslle

que, como máximo responsable

da defensa e protección no termo

municipal, a Lei só contempla o

sacrificio como última opción po-

sible”, indican.

Chamamento á responsabili-

dade

Por este motivo, os socialistas vi-

lalbeses fan un

chamamento á res-

ponsabilidade das

persoas en rela-

ción á compra de

mascotas, sobre

todo, nestas datas

do ano, e animan á

adopción non cen-

tros de recollida.

A este respecto,

tamén demanda-

rán do concello

que difunda publi-

camente cada vez que un animal

sexa susceptible de ser adoptado.

O PSOE de Vilalba demanda aoConcello que corrixa as eivas dacanceira municipal

AGE esixe a intervención da Xunta pola creba daadxudicataria da piscina de Vilalba e os socialistasacusan ao goberno local de non actuar ante o problema

vilalba

cospeito

Os cans viven en cubículos pequenos. Sergio Vallejo e o vilalbésJuan José López Pernas participaron na xornada.

Entrega de premios e diplomas (esquerda) e tapas gañadoras: a do Cruña(arriba) e a do Anllo (abaixo).

12actualidadedecembro 14

guitiriz

A Deputación recuperará os frescos renacentistas dananos polas humidadese o atrio da igrexa de Labrada

A Deputación entrega ao Concello de Guitiriz o proxecto técnico redactadopara desbloquear a residencia de maiores

A Deputada de Deseño e Artesanía,

Regina Polín, reuniuse cos veciños

da parroquia de Labrada, no Con-

cello de Guitiriz, para darlles conta

das actuacións que desenvolverá a

Deputación co fin de recuperar o

conxunto histórico artístico da

igrexa parroquial. O organismo

provincial acometerá estes traba-

llos, respondendo deste xeito á pe-

ticion dos habitantes desta

localidade preocupados porque os

frescos dos séxulos XV e XVI, de

estilo renacentista, existentes no in-

terior do templo están moi deterio-

rados a causa das humidades, e tras

a deixadez para acometelos das ad-

ministracións que teñen competen-

cia nesta materia.

Durante a reunión, na que estive-

ron presentes representantes dos

colectivos Plataforma ProLabrada,

Asociación de Mulleres Rurais e

da asociación de cazadores; así

como veciños da parroquia; Polín

subliñou o compromiso da Depu-

tación para recuperar estas obras de

gran valor histórico e patrimonial

da provincia, ao tempo que sinalou

a importancia destes murais, “que

debemos conservar e pór en valor

como reclamo para atraer turismo

á zona e dinamizar así a economía

local”.

A Deputación de Lugo xa ten ela-

borado un proxecto para solucionar

estes problemas de humidades e

filtracións de auga, provocados

porque o interior do templo

se atopa a un nivel máis

baixo que o terreo que o

rodea e a escaleira do cam-

panario verte as augas plu-

viais cara o interior. Neste

aspecto, o proxecto elabo-

rado pola Deputación com-

prende dúas actuacións: por

unha banda, realizarase

unha drenaxe no lateral de-

reito da igrexa e, por outra,

instalarase un canalón peri-

metral e unha baixante que

recollerá as augas pluviais e

as dirixirá cara esta drenaxe.

Para realizar estes traballos,

a institución luguesa asinará

un convenio de colabora-

ción coa Diócese de Mon-

doñedo-Ferrol, ao igual que leva

feito para acondicionar outros tem-

plos da provincia.

As actuacións que a Deputación

ten previsto realizar non se limitan

ao interior do templo, senón que

tamén contemplan o acondiciona-

mento da contorna da igrexa, en

particular do aparcadoiro situado a

carón da mesma mediante a apli-

cación de zahorra, posto que neste

caso hai que atender con rigorosi-

dade as indicacións da Dirección

Xeral de Patrimonio. Os veciños

trasladáronlle á Deputada a pro-

posta de reunirse con representan-

tes da Dirección Xeral de

Patrimonio para estudar a viabili-

dade doutras opcións.

Pinturas ocultas ata os anos 90

A igrexa de Labrada, un templo de

estilo románico que conta cun re-

tablo barroco do século XVIII, es-

condeu estas “xoias”, tal e como as

cualifica a Deputada, ata os anos

noventa, cando, ante o deterioro

das paredes procedeuse á retirada

da capa de cal que cubría a pedra

orixinal descubrindo o conxunto de

frescos, de gran valor, que esta

agochaba.

A Deputada de Economía, Recada-

ción e Facenda, Pilar García Porto,

e a Deputada de Deseño e Artesa-

nía, Regina Polín, avanzaron en

Guitiriz que o organismo provin-

cial rematou de redactarlle ao Con-

cello os documentos técnicos

necesarios para desbloquear o pro-

xecto de construción do centro de

día e residencia públicos na Casa

da Botica. De feito, o mércores 10

de decembro, técnicos da Deputa-

ción presentaron esta documenta-

ción no Rexistro de Guitiriz.

Agora, con estes informes á súa

plena disposición, o Concello xa

pode tramitar a modificación pun-

tual do planeamento municipal,

coa súa exposición pública e apro-

bación polo Pleno, e conceder a li-

cencia de obra ao organismo

provincial.

García Porto destacou que “estes

documentos técnicos, que tiña que

elaborar o Concello, levaban moito

tempo paralizados. Todo este man-

dato, é dicir, máis de 3 anos. Os

técnicos da Deputación déronlles

solución en 15 días. Agora, o que

falta é que o Alcalde de Guitiriz e

o seu equipo de Goberno teñan a

vontade de darlles trámite, apro-

bándoos no Pleno municipal e ex-

poñéndoos ao público.

Agardamos que o Alcalde,

que sabe perfectamente de-

bido a súa función particular

como se solventan este tipo

de trámites, os axilice ao

máximo. Só lle pedimos que

o faga xa. A Deputación ten

apartados 1,2 millóns de

euros para a construción dun

centro de día e residencia

públicos na Casa da Botica.

Nas súas mans está ofrecer,

dunha vez por todas, aos ve-

ciños novos servizos en im-

pulso do benestar social e

poñer en valor o patrimonio

municipal, ante a evidente

situación de abandono da

Casa da Botica”.

“Sensatez”

Regina Polín reclamou ao Alcalde

“sensatez”, posto que “os habitan-

tes de Guitiriz non merecen ter un

edificio público municipal nestas

condicións, como está a Casa da

Botica, nin estar sen uns servizos

socias fundamentais, feito que

obriga que ducias de veciños es-

tean en centros de Castro de Rei, O

Incio, Quiroga, Outeiro de

Rei...lonxe das súas casas e sen

poder ver aos seus familiares e

amigos durante tempo”. A Depu-

tada tamén tivo palabras de agra-

decemento para os técnicos

provinciais, “pola axilidade coa

que redactaron esta documentación

técnica que o Concello tiña parali-

zada”; para a plataforma cidadá

Falemos Claro, “polo seu esforzo

e impulso a este centro para maio-

res, que propiciou o diálogo entre

administracións”; e para Gómez

Besteiro, “que mantén este dota-

ción social en Guitiriz, cando ou-

tros Concellos, tamén gobernados

polo Partido Popular, a están a de-

mandar ante o rexeitamento de Tei-

xido”.

Solución máis áxil

Segundo a lei, é imprescindible

que a normativa urbanística muni-

cipal recolla as necesidades do cen-

tro de día e residencia públicos na

Casa da Botica para poder iniciar

as obras. Para que isto sexa así,

existen dúas posibilidades: esperar

a aprobación do PXOM ou trami-

tar unha modificación puntual do

planeamento municipal, solución

moito máis áxil. A Deputación le-

vaba tempo esperando a que o

Concello fixese dita modificación.

Ante a súa demora e logo dunha

reunión coa plataforma cidadá Fa-

lemos Claro, o organismo provin-

cial ofreceu ao municipio

redactarlle os documentos técnicos

necesarios para levala a cabo, in-

formes hoxe en mans do Concello.

A gran excepción

O centro de día e residencia públi-

cos na Casa da Botica é unha das

dotacións sociais incluída na rede

pública de centros para maiores da

Deputación. O organismo provin-

cial está a desenvolver este pro-

xecto social grazas á implicación

de Concellos de todas as cores po-

líticas. De feito, a institución lu-

guesa está a construír os da

Fonsagrada, Trabada, Castroverde,

Pol e Pedrafita do Cebreiro, e, pro-

ximamente, prevé iniciar as obras

dos de Navia de Suarna e Ribas de

Sil, unha vez acadados os permisos

legais correspondentes. Sen em-

bargo, o centro para maiores de

Guitiriz é a gran excepción deste

proxecto.

A deputada Regina Polín mantivo unha xuntanza cos veciños de Labrada.

Polín e García Porto anunciaron o remate da redacción dos documentos técnicos.

13ac��a��dade dece

�b��

14

A A��ciación de Hostaleiros de

Guitiriz reúne, polo momento, a 21establecementos do municipio: BarSan Juan, Restaurante La Casilla,O Korreo, Soa, Casa Gaibor, Cer-vecería D’Mónica, Mesón O Pozo,Bar Avenida, Café Centro, Xoldra,Flamingo, Bar Pepe, Bar Losada,Titanic, Confitería Nimbos, O Me-rendero, Bar San Juan, A Capela,Bar Comba, CIT de Parga, CasaBarxa e o Balneario de Guitiriz.Para coñecer os seus proxectoscomo asociación, falamos coa súapresidenta, Pilar García, que leva25 anos á fronte de Casa Gaibor eafirma ter unha “estupenda” rela-ción cos seus colegas.Como e cando xurde a idea de

crear un colectivo que os reúna e

represente?

Xuntámonos hai dous anos convo-cados por Chito (Bar Xoldra) parafacer o primeiro concurso de tapaspensando en reanimar os nosos ne-gocios en tempos de crise. Ese foio xerme da asociación.

Xa tedes traballado xuntos

tamén para a presentación de

dous viños homenaxe a Díaz Cas-

tro. Pódese dicir que o poeta foi

un revulsivo para a dinamización

social de Guitiriz?

Si, foi unha grande publicidadepara Guitiriz. E nós quixemos apor-tar o noso gran de area etiquetandodous viños con dous poemas deDíaz Castro.

Como foron as vosas experien-

cias traballando polo ben dun

sector coma o da hostalería local?

Positivas todas.

E agora que xa estades constitu-

ídos como asociación, cales son os

pasos a seguir?

Agora toca continuar co concursode tapas que despois das dúas pri-meiras edicións se consolida cunrotundo éxito. A terceira edición doConcurso de Tapas Que bo estásGuitiriz xa está en marcha. E parao deseño do seu cartel, convidamosa tódolos interesados a achegar osseus bocetos a Casa Gaibor. O res-ponsable do deseño elixido poderáprobar de balde tódalas tapas doconcurso e farase cun premio enmetálico de 120 euros.Ademais, tamén temos previsto

preparar unha guía gastronómica ecultural do concello para a que es-tamos a falar con institucións decara a conseguir axuda.

E cales son os obxectivos destes

primeiros proxectos xuntos?

Os mesmos que os propios da aso-ciación: promover a vida social e

cultural de Guitiriz e medrar comogrupo.

Que aspectos positivos destaca-

rías do asociacionismo? Especial-

mente, neste caso, dos hostaleiros

guitiricenses?

A unión fai a forza. Xuntos pode-mos conseguir moitas cousas.

Por iso está aberta á incorpora-

ción doutros establecementos de

todo o municipio de Guitiriz...

Evidentemente, estamos abertos a

outros locais de hostelería e a cola-borar con outras asociacións.

Que significa para ti estar a

fronte deste colectivo? E que

metas persoais te marcas neste

sentido?

É unha satisfacción que todos osmeus compañeiros pensaran enmin para desenvolver esta activi-dade que espero facer ben. Agardoque, entre todos, saquemos adiantea maior cantidade de proxectos po-sibles sendo claros e transparentes.É unha oportunidade para retomara miña vida laboral e encher otempo nun momento moi difícil,polo que estou moi agradecida.

Quen son os demais membros

da directiva?

A directiva complétase con Cata-rina Blanco (San Juan), a secreta-ria; Manuel Penas (A Casilla), otesoureiro; e Andrés Fernández(O Korreo) e Pili Cruz (Soa), vo-cais.

E falando de nomes propios,

quen é o responsable do deseño

da imaxe visual da vosa asocia-

ción?

Ángela Ares realizou o deseño deforma desinteresada como filla dehostaleira xubilada.

“Os seguintes pasos da Asociación de Hostaleiros de Guitiriz pasan por organizar oterceiro concurso de tapas e preparar unha guía gastronómica e cultural do concello”

Pilar García, presidenta da Asociación de Hostaleiros de Guitiriz

guitiriz

Un grupo de hostaleiros de Guitiriz e membros da asociación. KANTERO

A Asociación Cultural Xermolosfai un chamamento ás instituciónscompetentes a través da rede para“salvar a casa de Díaz Castro”.De feito, a carta que acompaña ápetición que o colectivo rexistrouen change.org convida ás institu-cións “a iniciar de xeito urxente asobras necesarias que conduzan áconservación e restauración dacasa natal do poeta Díaz Castro,que na actualidade se atopa engrave perigo de derrubamento”.Esta vivenda situada na aldea doVilariño, en Gutiriz, constitúe unnotable exemplo de arquitectura

labrega mesturando o valor patri-monial “co simbolismo de ser olugar onde se atopa a xenealoxíaemocional de Nimbos”.Polo tanto, o colectivo pide a co-laboración de veciños, amigos ecalquera persoa sensibilizada aasinar este petición “para que abeleza que feriu ao noso poeta nondesapareza para sempre. PorqueDíaz Castro merece que non só seconserve a súa poesía, senón todasas cousas que amou”.Xa son máis de 700 persoas asque teñen manifestado o seu apoioá iniciativa.

O Diario Oficial de Galicia (DOG)publicaba o mércores 3 de decem-bro o inicio do período de informa-ción pública da modificación doCouto de Parga, neste mesmo río,ao seu paso polo Concello de Gui-tiriz. A modificación que se expónestá recollida no plan de xestiónpara o couto de Parga e consiste enaumentar os seus límites, xa que setrata dun tramo no que se concentraun número importante de pescado-res. A Xunta considera que estamodificación é necesaria para opti-mizar a xestión dos recursos piscí-colas da bacía do río Parga.Este cambio, así como o plan dexestión, conta co visto e prace do

Comité Provincial de Pesca deLugo e do Comité Galego de Pescae os pescadores das asociacións dazona tamén foron informados doscambios en varias reunións.A modificación propón estableceras seguintes condicións: o couto deParga pasa de 4 quilómetros a 11,3km e implica aos ríos Ladroil-Pargana conca do río Miño. A modifica-ción divide o couto en cinco tramos-catro deles xerais e un de pesca senmorte-. Un tramo no Ladroil -dende Ponte Moeiro ata o ríoParga-; outros dende a PonteRoman ata a desembocadura doLadroil co Parga; outro dende aprésa de Parga e outro dende a

presa do Club Fluvial á Ponte deSan Alberte. O tramo de 0,5 kmentre a présa de Parga e a do ClubFluvial foi nomeado tramo de pescasen morte.O número de permisos será de 16por xornada, 2 de pesca sen mortee 14 de réxime xeral. A cota de cap-tura no réxime xeral será de 8 troi-tas por pescador e día, cun tamañomínimo de captura de 21 cm. Estesparámetros revisaranse aos 2/3anos, en función da evolución daspoboacións piscícolas e da súa den-sidade.No futuro e como medida de pro-tección vedarase un dos tramos deréxime xeral de xeito rotatorio.

Iníciase o proceso de información pública damodificación do couto de Parga

Xermolos impulsa unha campañade sinaturas na rede para "salvara casa de Díaz Castro" dirixida

ac� alidade14 !"#"$

b%&

14

Ti'a. O D(c)mental

“é a historia dunhamestra valente quedebe chegar aosnenos e nenas en es-colas e institutos”.Así se define esteproxecto audiovisualque recolle a volta aMuras de Antía Cal,unha pedagoga de92 anos disposta aremexer nos seus re-cordos para mostrar,a través das súasconversas, quen éTita: esa muller queescribiu un libro, fundou un cole-xio, educou a xeracións de vigue-ses e viguesas e nunca deixou deestar interesada polas novas co-rrentes na pedagoxía. Deste xeito, coñeceremos taména historia dun libro que nuncachegou ao seu destino. O librodos nenos, de Antía Cal, estivooculto dende o ano 1958; pero,

agora, 60 anos despois de ser es-crito, a Deputación de Lugo prevépublicalo no 2015. Ata o mo-mento permanece inédito a pesarde gañar un concurso do Lar Ga-lego de Caracas. Era unha enci-clopedia “necesaria e moiadiantada” á pedagoxía que seusaba naqueles tempos onde asenciclopedias se escribían paraque os nenos e nenas aprendesen

nas aulas galegas xeografía, his-toria e hixiene. Pero, Antía escri-biu este libro pensando “en poñerno centro da aula aos nenos enenas, dándolles voz, alentandoos seus soños e estimulando assúas capacidades”. Así, paraAntía Cal, “ser profesor consistetamén en ser educador e un boexemplo para os alumnos”.Baixo unha mirada comprome-

tida tanto da protagonista, AntíaCal, coma do realizador, MiguelPiñeiro, o documental estivo a ro-darse en Muras na primeira se-mana deste mes de decembro.Concretamente, na casa familiar -o “Mesón de Águias”, que che-gou a ser posta de correos,taberna, casa de xantar, merceríae ferretería como lugar por ondepasaba a vida entre Vilalba e Vi-

veiro-. Pero tamén por outrosrecunchos de Muras onde oequipo de producción aprovei-tou para convidar aos oitoalumnos e alumnas do colexioda localidade e sorprender áprotagonista nun dos días de ro-daxe.

Este camiño que fixemos xun-

tos: as súas memorias

Cunha carreira entregada á re-novación pedagóxica, a publi-cación deste libro podeconstituír un premio para a pe-dagoga nacida na Habana ecriada en Muras, antes de se

trasladar a Compostela para estu-dar Filosofía e Letras.Segundo recollen as súas memo-rias -publicadas no libro Este ca-miño que fixemos xuntos

(Galaxia, 2006)-, despois de casarco oftalmólogo Antón Beiras,funda o Colexio Rosalía de Cas-tro en Vigo, referente da renova-ción pedagóxica neste país.

A Deputación sufraga actuaciónsde mellora de dotacións públicaslevadas a cabo neste municipiocunha achega económica de85.000 euros. Este investimento

fará posible que se acondicioneninstalacións deportivas de usopúblico, en concreto as piscinasdescubertas do Concello, nas quese levará a cabo o remate dosvestiarios, as duchas exteriores eo sistema de rego do céspede nazona.Gómez Besteiro destacou, du-rante a súa visita ás instalacións,que “é vital que a Deputación

ofreza este tipo de colaboraciónsaos Concellos, xa que este tipo deactuacións supoñen corrixir asdesigualdades entre as cidades eo rural, garantindo o desenvolve-

mento económico, demográfico esocial de toda a provincia”.

Aforro enerxético

Esta non é a única actuación quea Deputación acometerá no Con-cello. De feito, recentemente aXunta de Goberno aprobou oconvenio de colaboración coConcello para equipar a casaconsistorial cunha caldeira de

biomasa para o sistema de cale-facción, mediante unha achegaeconómica de 36.000 euros, co-financiada nun 80% pola UniónEuropea, a través do programaLug02. Con esta actuación, “oConcello poderá aforrar un 40%ao ano na factura de calefacciónda casa consistorial, ademais deevitar a emisión anual de 11,5 to-neladas de CO2 á atmosfera”,destacou Gómez Besteiro.

Outras obras

O Presidente tamén supervisouas actuacións levadas a cabo concargo ao Plan de Obras e Servi-zos dos anos 2013 e 2014, e coasque a Deputación mellorou ou-tras instalacións municipais e in-fraestruturas do Concello deRábade. Así, grazas a unhaachega total de máis de 21.000euros, con cargo ao POS destasdúas anualidades, foi posibleacondicionar as instalacións docampo da feira, e a pavimenta-ción e dotación de servizos na rúaCoronel Andrade, actuacións quese executaron en dúas fases.

A secretariaxeral da Igual-dade, SusanaLópez Abella,participou noacto de en-trega dos di-plomas ás 20mulleres queparticiparonnun curso dealfabetizacióndixital que se impartiu durantecinco días na aula Cemit de Xer-made.A actividade enmarcase dentrodo Proxecto Rede Emprende enIgualdade, que puxo en marchaeste ano o departamento dirixidopor Susana López Abella, en co-laboración co Colexio Profesio-nal de Enxeñería e Informática deGalicia e a Amtega, que ofreceua súa a rede de aulas Cemit.A Rede Emprende en Igualdadeten como finalidade mellorar ascapacidades de emprendemento ebusca de emprego feminino a tra-vés do fomento e coñecemento

das competencias e formacióntecnolóxica e as redes sociais, asícomo a posta en marcha e moder-nización das actividades e capa-cidades empresariais e persoais,fundamentais hoxe en día paraacadar unha mellora profesional.Ás mulleres participantes nestescursos ofréceselles formación easesoramento en asuntos relacio-nados co emprego da Internet eas redes sociais; novas tecnolo-xías e emprendemento; procurade emprego; as TICs como ferra-mentas transversais de aforro detempo; creación de empresas eigualdade de xénero.

A pedagoga Antía Cal volveu a Muras para rodar o documental ‘Tita’O proxecto pretende descubrir O libro dos nenos que permaneceu oculto máis de 60 anos e agoraprevé publicar a Deputación de Lugo

A Deputación de Lugo inviste 85.000 euros en melloraro complexo das piscinas públicas de Rábade

O curso de alfabetización dixital remataen Xermade coa entrega de diplomasda man da Secretaria Xeral de Igualdade

muras

rábade xermade

Besteiro visitou as obras a acometer nas piscinas de Rábade.

López Abella e Rodríguez Arias entregando diplomas.

Tita cos oito alumnos e alumnas do colexio de Muras lendo O libro dos nenos (esquerda) e noutro momento da rodaxe (dereita).

*+t,*-./*/0 1123435678

14

A Xunta deu o visto e prace ao

Decreto polo que se aproba a de-

limitación definitiva do Camiño

de Santiago do Norte, ruta da

Costa, unha medida que garantirá

unha mellor protección dos luga-

res, edificios e paraxes polos que

discorre esta ruta histórica recoñe-

cida na Lei 3/1996, de protección

dos Camiños de Santiago.

O Decreto inclúe a inscrición da

ruta da Costa no Catálogo do pa-

trimonio cultural de Galicia coa

categoría de territorio histórico; ao

tempo que se notifica aos conce-

llos afectados pola delimitación

que deberán incorporar o seu tra-

zado e o ámbito do seu territorio

histórico aos seus planeamentos

urbanísticos, así como a necesi-

dade da autorización previa da

Consellería de Cultura, Educación

e Ordenación Universitaria para

as intervencións que se realicen no

devandito ámbito.

O Camiño de Santiago do Norte,

ruta da Costa pasa polos concellos

de Ribadeo, Barreiros, Trabada,

Lourenzá, Mondoñedo, Abadín,

Vilalba, Begonte, Guitiriz, Friol,

Vilasantar, Sobrado, Boimorto,

Arzúa e O Pino.

Ademais da ruta da Costa dentro

do Camiño de Santiago do Norte,

nos últimos catro anos o Goberno

galego ten aprobado o trazado de-

finitivo do Camiño Francés; o Ca-

miño Inglés; e a ruta do Interior do

Camiño de Santiago do Norte.

Ademais, a Xunta aprobou e os

tramos do Camiño de Santiago do

Norte, Camiño Portugués, ruta da

Prata e Camiño de Fisterra ao seu

paso polo termo municipal de

Santiago de Compostela. Deste

xeito, a Consellería de Cultura e

Educación reforza o seu compro-

miso de avanzar na posta en valor

das rutas xacobeas.

A9:

ecede9:

e; históricos

Tal como reflicte a documenta-

ción histórica, a ruta da Costa

mantivo unha especial vitalidade

ata o século XVIII, xa que era a

elixida por peregrinos que chega-

ban desde Francia, ou a través dos

portos vascos e cántabros de paí-

ses como Inglaterra, Flandes, Ale-

maña e Escandinavia, que seguían

os trazados das rutas do Norte do

Camiño de Santiago, especial-

mente vinculados ás peregrina-

cións tamén á Cámara Santa de

Oviedo.

A delimitación da ruta que agora

se aproba remóntase a estudios

previos iniciados nos anos 90,

completados con traballos docu-

mentais e de campo, etnográficos

e antropolóxicos que permitiron

elaborar unha proposta fundamen-

tada e coherente cos principios de

protección e conservación do pa-

trimonio cultural. Esta proposta

foi sometida a informe do Pleno

do Comité Asesor do Camiño de

Santiago, que a aprobou por una-

nimidade en 2013.

Posteriormente pasou o trámite de

exposición pública, período no cal

se presentaron un total de 130 ale-

gacións que os servizos técnicos

da Dirección Xeral de Patrimonio

Cultural analizaron nos seus as-

pectos culturais e normativos, e

foron contestadas e notificadas de

xeito individual. Froito deste pro-

ceso e a información e xustifica-

ción achegada polos interesados

estimouse conveniente incorporar

algunhas modificacións en deter-

minados ámbitos, o que confir-

mou a utilidade do proceso de

información pública.

As modificacións incorporadas

afectaban aos termos municipais

de Ribadeo, Mondoñedo, Abadín,

Begonte e Boimorto. Non obs-

tante, apenas supuxeron pequenas

variacións tanto do trazado coma

do seu territorio histórico, xa que

se trataba de pequenos axustes de

carácter local e puntual.

A artesá Idoia Cuesta e

a Asociación Galega

de Artesáns (AGA)

foron escollidos como

finalistas na novena

edición dos Premios

Nacionais de Artesa-

nía convocados polo

Ministerio de Indus-

tria, Enerxía e Tu-

rismo. As dúas

candidaturas, que con-

tan co apoio da Conse-

llería de Economía e

Industria, a través da

Fundación Centro Ga-

lego da Artesanía e do Deseño,

optan a uns galardóns nos que a

Artesanía de Galicia ten unha im-

portante presenza cada ano e que

teñen como finalidade dar o reco-

ñecemento institucional ao máis

alto nivel a aqueles profesionais e

iniciativas artesás consideradas

como excelentes e exemplares no

campo da artesanía contemporá-

nea

A cesteira contemporánea Idoia

Cuesta, nacida no País Vasco e es-

tablecida en Outeiro de Rei

(Lugo) é finalista na categoría de

Premio Produto. Esta profesional,

que realiza pezas contemporáneas

utilizando técnicas de cestería tra-

dicional e innovando en formas e

materiais, ten traballado con des-

eñadores de diferentes ámbitos,

sendo a súa máis recente colabo-

ración coa firma Loewe, no des-

envolvemento da colección

Galicia.

Comprometida pola súa forma-

ción en bioloxía coas posibilida-

des da vexetación autóctona, é

autora da "Guía das plantas ceste-

ables de Galicia", un libro de re-

ferencia no sector.

Anteriormente, no ano 2011, xa

lle fora concedida unha Mención

Especial nos Premios Nacionais

de Artesanía polo seu traballo en

cestería textil, combinando fibras

naturais (la, algodón ou cáñamo)

con fibras vexetais máis ríxidas.

Daquela o xurado valorara "o po-

tencial creativo e o compromiso

coa innovación da artesanía que

supón o seu traballo".

A evolución delincuencial nos mu-

nicipios de Vilalba e Rábade dimi-

nuíron este ano, segundo datos

oficiais barallados nas xuntas lo-

cais de seguridade que presidiu o

Subdelegado do Goberno, Ramón

Carballo, xunto aos alcaldes dos

municipios Gerardo Criado e Fran-

cisco Fernández Montes, respecti-

vamente e nas que tam´´en

participaron representantes da

Garda Civil, o Subsector de Trá-

fico, a Policía Autonómica, as Po-

licías Locais e os responsables

municipais de Seguridade e Policía

de Rábade e Vilalba.

No caso da capital chairega, des-

taca o descenso notable dos delitos

contra as persoas e contra o patri-

monio. Mantense, deste xeito, a

tendencia á baixa nas infraccións

penais que se apreciaba xa o ano

pasado nos dous concellos.

Noutra banda, aumenta o nivel de

esclarecemento e resolución dos

feitos delictivos denunciados en

Rábade e en Vilalba.

Charlas para maiores e escolares

Noutra orde de cousas, o subdele-

gado do Goberno informou do tra-

ballo realizado polas Forzas e

Corpos de seguridade do Estado

con algún dos colectivos máis vul-

nerables da sociedade, como é o

caso dos maiores e dos escolares.

Ramón Carballo referiuse, neste

sentido, ao Plan Maior de Seguri-

dade posto en marcha a nivel na-

cional polo Ministerio do Interior

para previr e mellorar a seguridade

das persoas maiores. Entre as me-

didas impulsadas no marco deste

plan salientan as charlas impartidas

por efectivos dos corpos policiais,

nas que se informa aos maiores

sobre os riscos que constitúen unha

ameaza para a súa seguridade.

E o Plan director para a conviven-

cia e mellora da seguridade escolar

nos centros educativos e as súas

contornas que ten como obxectivo

principal informar ao alumnado,

profesorado e Anpas sobre temas

como o acoso escolar, o consumo

de drogas e alcohol, a violencia de

xénero ou a perigosidade do uso

inaxeitado de internet e as redes so-

ciais, a través da realización de

charlas informativas e exhibicións

nos propios centros.

Ao longo do curso pasado, os

axentes desenvolveron 3 charlas no

colexio e no instituto de Rábade; e

30 charlas e 2 exhibicións en seis

centros educativos de educación

Infantil, Primaria e Secundaria de

Vilalba.

Calquera centro ou asociación in-

teresada pode solicitar a realiza-

ción deste tipo de actividades

informativas a cargo dos axentes.

A Xunta aproba a delimitación definitiva do Camiño Norte deSantiago

Diminúe a delincuencia en Rábadee VilalbaAs forzas de seguridade teñen ofrecido charlasa nenos e maiores en ambos municipios

900 euros en premiosnos establecementosde Guitiriz polo Nadal

Actividades do Nadalde NAUSTI

A artesá de Outeiro de Rei IdoiaCuesta, finalista dos PremiosNacionais de Artesanía

Os comercios guitiricenses volven

repartir premios polo Nadal.

Baixo o lema “Mercar en Guitiriz

¡ten premio!”, un total de 58 esta-

blecementos –cinco máis que na

pasada edición- repartirán 900

euros entre os seus clientes. Os es-

tablecementos entregarán papele-

tas con cada compra ata o 5 de

xaneiro para que os seus clientes

poidan entrar no sorteo que se ce-

lebrará no pavillón municipal

antes da Cabalgata de Reis.

A ARC Nausti, despois da charla

sobre alimentación e saúde que se

celebrou no Centro Social Novo

Cazón de Noche o mércores 17 de

decembro coa colaboración da

Clínica Médica San Ramón, orga-

niza varias actividades polo Nadal.

Por fin de ano, a partir da unha e

media, o local social acollerá unha

xuntanza con música e baile. O do-

mingo 4 de xaneiro, o grupo de te-

atro da AVCabañas-Iris interpretará

a comedia “Rosenda, unha criada

indecente” no restaurante A Nova

Ruta a partir das seis da tarde con

entrada de balde. E o día de Reis,

celebrarase a terceira Cabalgata

nostina pola parroquia despois da

recepción aos nenos e nenas no

centro social ás dez da mañá.

Darío Villanueva foi elixido por

maioría como novo director da Real

Academia Española substituíndo no

cargo a José Manuel Blecua. Deste

xeito, o ata agora secretario da RAE

e coordinador das actividades do III

Centenario, convértese no trixésimo

titular do posto.

O vilalbés, Catedrático de Teoría da

Literatura e Literatura Comparada

da USC, sinala que acceder á direc-

ción da RAE supón para el “como

filólogo, unha enorme satisfacción,

unha honra, e tamén unha gran res-

ponsabilidade”.

Prevención para oalumnado guitiricenseO Servizo de Prevención da agru-

pación de Concellos de Begonte,

Guitiriz, Outeiro de Rei, Rábade e

Xermade finalizou este mes os

obradoiros do primeiro trimestre

destinados ao IES Díaz Castro e

deu comezo aos obradoiros de pre-

vención en 3º Ciclo do CEIP La-

gostelle e do CEIP Santo Estevo

de Parga cunhas actividades base-

adas na utilización do cine como

recurso pedagóxico motivador da

construción de reflexións, actitu-

des, valores e coñecementos.

Así mesmo, vén de desenvolver

actuacions de prevención familiar

en Guitiriz cunha sesión de “Au-

torregulación do comportamento:

normas, límites e reforzadores”

nos dous colexios do municipio.

O vilalbés Darío Villanueva,novo director da RAE

terra chá

Reunión do Consello da Xunta do 27 de novembro que aprobou a delimitación.

Idoia Cuesta xa recibira unha Mención Especial

nos Premios Nacionais de Artesanía 2011.

16 <=>?<@AB<BCDEFEGHIJ 14

A Deputación impulsa con 5 millóns o plan BEN EMPREGADO! paradesempregados dos 67 Concellos

A UNED leva a cabo o programa ‘Cultura Dixital’ coasasociacións da provincia grazas unha achega de25.000 euros da Área de Cultura da DeutaciónUnha páxina web e unha revista dixital darán visibilidade á súa programación

Deputación e sindicatos asinan unnovo acordo maioritario, avaladopolo 83% dos representantes dostraballadores

O Presidente, José Ramón GómezBesteiro, presentou o luns 15 de de-cembro o novo plan de empregoque pon en marcha a Deputaciónna provincia este mes. Trátase doBEN EMPREGADO!, “un inno-vador proxecto, cun orzamentoambicioso de 5 millóns de euros defondos propios, co que responde-mos ás peticións dos veciños nasxuntanzas participativas, onde o42% estableceu o emprego como asúa máxima prioridade”, destacouGómez Besteiro. Ademais, é unplan pioneiro na defensa dos derei-tos dos traballadores, na defensadas cláusulas sociais, que permitenque ese traballo sexa para un em-pregado ben empregado, respec-tando todas as condicións econvenios dos sectores. BEN EMPREGADO! está diri-xido a todos os desempregados lu-censes dos 67 Concellos daprovincia. O único requisito é serdesempregado lucense. A Deputa-ción subvencionará con 5 millónsde euros todos os custes salarias(nóminas e cotización á SeguridadeSocial) da contratación durante 1ano de desempregados lucenses enestablecementos, empresas ou co-lectivos da provincia que necesitannovo persoal para impulsar a súaactividade, pero que requiren deaxuda económica para poder con-

tratalo neste momento.“Favoreceremos, ademais, a conti-nuidade destes traballadores des-pois desta axuda por 1 ano, porquena selección de entidades partici-pantes vaise a puntuar máis altocanto maior ou máis grande sexa ocompromiso destas entidades oucolectivos para continuar os contra-tos posteriormente”, remarcou oPresidente.A Deputación concederá ata unmáximo de 22.000 euros por traba-llador; polo que se crearán un mí-nimo de 300 novos empregos, cifraque dependerá da oferta real de em-prego. Serán empregos de calidade,posto que os contratos estarán blin-dados con claúsulas sociais paraque se cumpran os convenios dosector.

Fases e prazos

BEN EMPREGADO! divídese endúas fases. A primeira, que se des-envolverá entre decembro e xa-neiro, consistirá en coñecer averdadeira oferta de emprego queexiste na provincia, coa colabora-ción de profesionais de todos ossectores estratéxicos de Lugo. ADeputación ofrecerá a pequenasempresas e microempresas, em-presarios individuais e profesio-nais, comunidades de bens esociedades civís, asociacións, fede-

racións, fundacións e outras entida-des sen ánimo de lucro (todas elaslucenses), que presenten proxectosde futuro sobre a súa actividade so-cioeconómica, detallando o nú-

mero e o perfil de persoas quedesexarían contratar para levalo acabo (formación, experiencia, idio-mas, mobilidade…), a súa funciónou vinculación coa empresa... Coñecida a oferta real de empregona provincia, a segunda fase, queterá lugar en febreiro, consistirá endarlle resposta en base á demandade emprego existente en Lugo. Ainstitución celebrará unha convo-catoria pública de selección de tra-balladores desempregados lucensesdos 67 Concellos da provincia para

que sexan eles os que dean respostaa esta oferta de emprego.As bases do BEN EMPREGADO!serán aprobadas na xunta de go-berno do venres 19 de decembro e,

posteriormente, serán publicadasno Boletín Oficial da Provincia. Aodía seguinte da publicación noBOP, abrirase un prazo de 15 díashábiles para a presentación de soli-citudes de empresas e colectivoslucenses.

Criterios de selección

A selección de entidades ou colec-tivos lucenses, en réxime de conco-rrencia competitiva, atenderá,principalmente, a criterios sociaisen defensa dos traballadores. Na

valoración de solicitudes daraseprioridade ás zonas do rural “paracombater a sangría demográfica;, aentidades que apliquen claúsulassociais nos contratos de traballo doseu cadro de persoal; a existenciadun programa de horario flexible;ou a aquelas que ofrezan bolsas deestudo, plans de pensións ou segu-ros médicos. Tamén se puntuaránas empresas que favorezan medi-das de conciliación da vida laborale familiar; ademais da calidade damemoria-proxecto e adecuación aoprograma. O cadro de persoaltamén será outro aspecto a ter enconta, “en impulso a autónomos ePEMES”.En cumprimento coa Lei de Sub-vencións, non poderán participarentidades declaradas en concurso,que non estean ao día no cumpri-mento das obrigas tributarias oufronte á Seguridade Social, queteñan a residencia fiscal nun país outerritorio cualificado como paraísofiscal, ou que estean sancionadasmediante resolución firme coaperda de obter subvencións. Taménquedarán excluídas, no caso dedespedir de forma improcedente aalgún traballador, como mínimo,nos seis meses anteriores á data definalización do prazo de presenta-ción de solicitudades do BEN EM-PREGADO!.

A Deputación Provincial vén deaprobar en Xunta de Goberno oproxecto ‘Cultura Dixital’, quelevará a cabo a UNED para “darvisibilidade ás programacións eactividades organizadas portodas as asociacións e colectivosculturais existentes na provinciade Lugo”.O delegado de Cultura e Turismoda Deputación de Lugo, o nacio-nalista Mario Outeiro, explicouque a Deputación aportará25.000 euros a este proxecto decomunicación e cultura dixitalque están desenvolvendo dexeito conxunto o organismo pro-vincial e o centro asociado daUNED en Lugo e que estará co-ordinado por Gala Paz Arias.Outeiro explicou tamén as liñasbásicas do proxecto, co que setentará conseguir un maior des-envolvemento cultural a travésda apertura dunha porta de co-municación entre a propiaUNED e as asociacións culturaisno campo da edición e a comu-nicación dixital audiovisual, oque pode derivar nun incrementoda eficacia e nun maior grado deeficiencia das súas programa-cións. Asemade, abrir unha porta

de comunicación entre os secto-res cultural e universitario non sóincrementaría o número de acti-vidades a compartir, senón queampliará enormemente o poten-cial de posibles usuarios.Para levar a cabo este proxectode Cultura Dixital programa-ranse distintas actividades, comocurso de divulgación sobre temá-tica científica, xornadas sobretemas de actualidade ou xorna-das literarias. Igualmente, o cen-tro asociado de Lugo adaptará,de xeito parcial, a súa programa-ción de Desenvolvemento Cultu-ral á demanda das asocaciónsculturais provinciais, o que po-dería derivar na programación de

foros de debate, conferencias,docu-fórums ou cine fórums.Para darlle aínda máis dimensióne publicidade ás actividades quese realizan, porase en marchaunha páxina web, unha revistadixital e a UNED disporá dosseus medios de comunicaciónpropios, como a Cadea Campus.A web e revista propia, xunto acreación dun espazo audiovisualpropio dentro da Cadea Campus,no que se colgarán entrevistas,debates de alcance territorial ouforos relacionados ou organiza-dos polas asociacións participan-tes, serán traballos que se levarána cabo no último trimestre desteano.

O Presidente da Deputación, JoséRamón Gómez Besteiro; os Pre-sidentes da Xunta de Persoal e doComité de Empresa, e os repre-sentantes das organizacións sindi-cais UGT, CIG e CSIF veñen deasinar un novo acordo maiorita-rio, avalado polo 83% dos traba-lladores e referendado pola Xuntade Persoal e o Comité de Em-presa. Gómez Besteiro remarcouque “este acordo non é algo pun-tual, senón que é unha tradiciónnos últimos anos. Os vencedoresson os dereitos dos traballadores.Gaña a institución e gañan os tra-balladores”.Este acordo maioritario supón amellora das condicións de traba-llo do persoal do Parque Móbil,posto que se regulariza a súa xor-nada laboral, tendo en conta fac-tores como a deslocalización doservizo ou dispoñibilidade dostraballadores; así como a estabili-zación de 20 postos de empregopara a prestación dos novos ser-vizos que lle compete ó orga-nismo provincial en cumprimentocoa reforma da Lei de RéximeLocal, evitando a súa privatiza-ción. Deste xeito, refórzanse os

servizos de Cooperación e Asis-tencia aos Concellos, Recadación,Medio Ambiente e Novas Tecno-loxías. O Presidente do Comité de Em-presa, Humberto Paz, subliñouque “mentres outras administra-cións en Galicia están a acudir aempresas temporais, privatizandoservizos públicos, aquí trátannosdoutra maneira”, polo que agra-deceu ao Presidente o seu “com-promiso co público”.O Secretario da Xunta de Persoal,Valentín Lago, salientou que “oplan de estabilidade de empregoé froito de varios acordos. Estaadministración renunciou publi-camente, con acordos que asinoucon todas as centrais sindicais, afacer ERES; mantén que a vía deacceso ás prazas na Deputación épor oposición libre, non por con-curso. É moi importante destacaro xesto de valentía da Presidenciade renunciar a algo que tiña porlei, que era a provisión de postospor libre designación, para facelopor concurso, poñen fin a esta dis-crecionalidade. E este ano rematacoa sinatura pendente da adminis-tración profesional”.

#SanMarcos

Santos Ramos, Gómez Besteiro e García Porto na presentación deste plan.

Mario Outeiro, xunto a Manuel Martínez, anunciou a súa aprobación.

17actualidade decembro 14

Queremos Galego convoca manifestación endefensa da lingua o 8 de febreiro

O PP esquiva o debate sobreunha tarifa eléctrica galegaque beneficie a familias eindustrias

Policía española detén na Coruña a unha vintenade integrantes dos ‘Riazor Blues’

Megasa prevé despedir o 30% docadro de persoal

A operación segue aberta. As persoas arrestadas na cidade herculina estánacusados de ‘riña tumultuaria’, segundo fontes policiais citadas por axencias.

A Plataforma Queremos Galegoconvocou para o vindeiro 8 defebreiro de 2015 unha mobiliKa-ción en defensa da lingua apóscoñecérense as "consecuencias"da política lingüísticadesenvolvida polo go-berno de Alberto NúñezFeijóo. Os máis de 600colectivos que integranQueremos Galego coi-dan que Galiza atravesaun "quinquenio negro"cuxo trazo fundamentalé o "retroceso" na pre-senza social da linguapropia. Na comparecencia esti-veron presentes repre-sentantes dalgunhas dasentidades que integran a plata-forma. Entre elas, a CIG-Ensino, os Comités, a Liga EstudantilGalega, Galiza Nova ou a Mesapola Normalización Lingüística.A mobilización partirá ás 12:00hda Alameda de Santiago deCompostela e desde QueremosGalego chaman a participar a"todos os sectores da sociedade"que queren "vivir" na súa lingua.Especialmente, explicou en com-parecencia de imprensa o presi-dente da plataforma, MarcosMaceira, aquelas persoas "agre-didas" pola "política lingüicidade Alberte Núñez Feixóo". A comisión xestora de QueremosGalego fixo balanzo esta quintafeira (18 de decembro) aos 35anos de autonomía de Galiza e de31 da aprobación da Lei de Nor-malización Lingüística. Un perí-odo, sinalou Maceira, no que alingua galega "pervive en liber-dade vixiada" e nunha "oficiali-dade aparente" mais "que non éreal".

Exclusión social

Para a plataforma o galego vive"excluído practicamente da vida

de calquera cidadán ou cidadá"embora teren sido aprobados su-cesivos intrumentos xurídicos aprol da súa normalización. Medi-das como o Plano Xeral de Nor-

malización Lingüística (2004)que contaron "cun amplo apoiosocial" e mesmo co "acordo uná-nime" das forzas políticas con re-presentación parlamentar e dacomunidade educativa. Porén, acrecentou Marcos Ma-ceira, coa chegada de AlbertoNúñez Feijóo ao goberno daXunta, en 2009, "os prexuízos"lingüísticos "reverdeceron" e oexecutivo iniciou un procesonormativo que "retrotraeu", afir-man, a realidade lingúística ga-lega "ao períodopre-autonómico" ou mesmo "aofranquismo".Queremos Galego fixo referenciaasí á "anulación da proba de ga-lego" entre o funcionariado e, no-meadamente, á aprobación do"decretazo". Un texto normativo,subliñou Maceira que foi ob-xecto das "maiores mobiliza-cións" da historia en defensadunha lingua propia, mesmo "deEuropa". Deste contexto que calificandesde Queremos Galego como"quinquenio negro" resultan aoentender das máis de 600 entida-des que conforman a plataforma,

os dados feitos públicos polo Ins-tituto Galego de Estatística (IGE)e que apuntan un enorme des-censo no número de galegofalan-tes, principalmente entre as

faixas de idademáis novas. Tres decada catro menoresde 15 anos nonfalan "nunca oucase nunca" na lin-gua propia do país,sinala o IGE.

O galego: "un ele-

mento de cohe-

sión"

Este fito histórico,afirmou Maceira encomparecencia de

imprensa, devén da "exclusiónsocial" do galego da que, senten-cian, "Feijóo é responsábel". Asíé que para Queremos Galego "ospequenos avances" que foronconquiridos ao longo dos últimosanos en materia lingüística resul-taron da "mobilización social".Razón pola que lanzan un cha-mamento "ao conxunto da socie-dade galega" para se manifestaro vindeiro 8 de febreiro en Com-postela á fin de que "o decretazose veña abaixo". O obxectivo da mobilización éexixir ao goberno galego pór "enpráctica os acordos" acadadosdesde 1983 e "repor o galego nosespazos que ten que estar" pois,desde a plataforma sinalan que"Galiza non pode existir sen asúa lingua propia". O galego é,enfatizou Marcos Maceira, "oprincipal sinal de identidade" e"un elemento de cohesión so-cial", malia a "propaganda falsa",denuncian, difundida pola Xunta. Esta é, concluíu, "unha convoca-toria sen exclusións ao conxuntodo pobo galego que sofre" asconsecuencias da política lin-güística de Feijóo.

galiza

Chama a "todos os sectores da sociedade" a exercer "presión" nas rúas para frear a "políticalingüicida" de Feijóo.

A Policía española detivo na Co-ruña a unha vintena de integrantesdos Riazor Blues no que é a se-gunda fase da 'Operación Nep-tuno'. A operación comezou porvolta das seis da mañá e segueaberta. Para executar o operativodesprazáronse até Galiza hai unsdías axentes da Brigada de Infor-mación de Madrid, que coordena-ron a actuación cos seuscompañeiros na Coruña. Os deti-dos están en dependenciais poli-ciais na Coruña. En principio, e segundo fontes

policiais, están acusados de tomarparte nos incidentes acontecidosen Madrid na mañá do domingo30 de novembro, que se saldaroncun afeccionado do Dépor asasi-nado e varios seareiros galegosferidos de arma branca.

Imaxes

Para estes arrestos, afirman fontespoliciais, tivéronse en conta unhachea de imaxes analizadas polosinvestigadores, tanto das cámarasde seguridade da zona de MadridRío onde foi a liorta, até as grava-

cións de testemuñas que estas llefacilitaron á Policía.As detencións prodúcense apósseren apresadas máis dunha co-rentena de persoas en Madrid,Ávila e Toledo, a maior parte in-tegrantes do Frente Atlético.Entre elas, e para alén dun militare un garda vivil, están os douspresuntos asasinos de FranciscoJavier Romero Taboada, 'Jimmy':un taxista de Parla de 33 anoschamado Ismael López Pérez eun veciño de Alcobendas de 21anos.

Esta cuarta feira (17 de decembro)o comité de empresa de Megasatrasladará ao cadro de persoal aproposta achegada pola direcciónda siderurxia e debaterá un calen-dario de mobilizacións co queamosar o rexeitamento do plantelá medida proposta pola factoría. E é que Megasa propón un despe-dimento colectivo que abrangue o30% do cadro de persoal. Isto é, 47das 169 persoas que actualmentetraballan na planta localizada enNarón. A dirección da siderurxiaatribúe a decisión a razóns "produ-tivas e organizativas" ao tempo quea desvincula da poxa eléctrica e doproceso de irrumpibilidade. "Polode agora na documentación ninvimos ningunha alusión á irrumpi-bilidade" explicou o presidente docomité de empresa, Carlos Bascoy.

Bascoy asegurou que as razóns daempresa apuntan un incremento docuste da luz "en xeral" como undos motivos polo que se tería en-carecido o produto dificultando asúa comercialización no mercado.Porén, "a empresa asegura" que"non hai demanda" polo que "tenque reducir a produción". Desde ocomité advirten que Megasa de-berá "demostrar que é como di"perante o Consello galego de rela-cións laborais onde se negocia oERE ao non existir acordo entre aspartes. O que si se prevé é a introduciónde mudanzas nas condicións labo-rais do resto do cadro de persoalpois a redución das quendas de tra-ballo --que pasarían de tres a dúas-- implicaría a perda do plus denocturnidade.

O portavoz do BNG no Parla-mento preguntou a Feijóo na se-sión de control ao Goberno galegosobre se vai adoptar medidas ecompromisos para acabar co queFrancisco Jorquera cualificoucomo “espolio enerxético de Ga-liza”. O portavoz nacionalista lem-brou que Galiza é un paísexcedentario en electricidade mais,malia iso, “cen mil familias gale-gas viven en pobreza enerxética e800 persoas morren ao ano por do-

enzas ou accidentes relacionadosco frío”.A tarifa subiu un 77% nos últimosanos, “o maior incremento daUnión Europea”, varias empresasanuncian despidos por non poderasumir os custes enerxéticos, “adesfeita” do concurso eólico doPartido Popular e o parón decre-tado polo Goberno central provo-can a ruína das renovables,Megasa e Alcoa poden perder 600empregos directos.O presidente da Xunta, na quendade réplica, descargou a responsabi-lidade dos prezos da electricidadenos gobernos socialistas. SobreAlcoa, Núñez Feijóo instou a firmaa que presente unha oferta "razo-nábel" na vindeira poxa e mesmo

díxolle a Jorquera: "De Alcoa sa-bemos máis que vostede".

Empobrecemento

A vice-portavoz de Alternativa Ga-lega de Esquerda Yolanda Díazfalou na sesión de control do au-mento de pobreza en Galiza. “Hai100.000 persoas en situación depobreza enerxética e 18.000 foga-res con nenas e nenos pobres”,afirmou Díaz, “e vostede que vaifacer? Non minta e responda”.

“Os fogarespásano male hai nenase nenos conproblemaspara se ali-mentar concalidade”,engadiu Yo-landa Díaz,que taménpreguntoud i r e c t a -

mente a Núñez Feijóo se conside-raba pobre ou non “a unhatraballadora ou traballador no des-emprego que cobra 426 euros aomes”.

‘O Conseguidor’

Na súa quenda de intervención, oportavoz do PSdeG repasou as"malas novas" desta semana, ci-tando a queda demográfica, a crisedo Naval ou as ameazas de pechesde empresas. "Por certo, que facíanesas conversas con Pemex o seuparticular Pequeno Nicolás, 'Oconseguidor'?" inqueriu MéndezRomeu ao mencionar que os con-tratos coa petroleira non implica-ron tantos empregos comoanunciaba a Xunta.

L8 agrodecembro 14

Os gandeiros de GMá (Cospeito)Xosé Lois Cendán e Xesús

María Vigo, veñen

de regresar de Bru-

xelas tras participar

nas xornadas “As di-

ferentes vías de aca-

paramento de terras

na Galiza”, que se

desenvolveron nas

instalacións do Parla-

mento Europeo de

Bruxelas entre o 10 e

o 11 de decembro.

Neste foro organi-

zado pola eurodepu-

tada de Alternativa

Galega de Esquerda

(AGE), Lidia Senra, e no que

participaron 55 persoas repre-

sentantes de colectivos e organi-

zacións que loitan en defensa da

terra na Galiza, os gandeiros

chairegos e a coordinadora do

Sindicato Labrego Galego na co-

marca, Margarida Prieto Ledo,

expuxeron como os proxectos

mineiros de Erimsa ameazan

5.700 hectáreas de terras agrarias

fértiles e activas que sosteñen a

economía rural da bisbarra e pro-

porcionan centos de postos de

traballo directos e indirectos.

A valoración final do foro para a

Comisión contra as Minas na

Terra Chá foi positiva xa que,

amais de dar a coñecer a nosa

problemática nas institucións eu-

ropeas, tamén puidemos contac-

tar con outras organizacións e

colectivos de Galiza coas que

compartimos loitas e demandas

semellantes, o cal podería supor

un primeiro paso para constituír

un movemento máis amplo e

forte no noso país en defensa do

noso territorio fronte ás agre-

sións das grandes industrias mi-

neiras, forestais ou enerxéticas.

A Consellería do Medio Rural e

do Mar, a través do Fondo Ga-

lego de Garantía Agraria

(Fogga), ven de transferir un

total de 62.825.234,64 euros a

uns 26.500 beneficiarios en con-

cepto de pago de varias axudas

da solicitude unificada da PAC

2014.

Son 44.395.129,99 euros os que

destinarán ao pagamento único;

16.530.017,54 os que se destinen

a desvantaxes específicas do

vacún de leite e 35.211,07 euros

ás desvantaxes específicas do ca-

brún. E, a estes pagamentos di-

rectos, hai que engadir os

pagamentos para o desenvolve-

mento rural. Para indemnización

compensatoria no montaña con-

tan cunha partida de

1.128.421,23 euros e para a in-

demnización compensatorio

doutras zonas: 736.454,81.

Estes pagos sumaranse aos xa re-

alizados desde finais de outubro

en concepto de indemnizacións

compensatorias (7.575.105,61

euros) e de anticipo do paga-

mento único (35.810.903,67

euros), polo que o importe total

transferido das axudas da solici-

tude unificada da PAC 2014 as-

cenderá a 106.211.243,92 euros.

Nas vindeiras semanas, antes de

que finalice o ano, realizaranse

novos pagos destas axudas e

doutras como son a prima por

vaca nutriz e a axuda para com-

pensar as desvantaxes específi-

cas que afectan aos agricultores

que manteñen explotacións con

vacas nutrices.

Como é habitual no pago de axu-

das directas da PAC, os benefi-

ciarios que indicaron o seu

teléfono móbil nas súas solicitu-

des recibirán unha mensaxe indi-

cándolles o importe transferido e

o concepto.

O noveno congreso

de Unións Agrarias -

UPA- celebrado

entre o xoves 11 e o

venres 12 de decem-

bro en Santiago de

Compostela aprobou

por unanimidade

unha resolución da

unión comarcal da

Terra Chá en apoio

aos gandeiros e ve-

ciños de Guitiriz que

piden ao Ministerio

de Defensa a reti-

rada inmediata das

"concertinas" do

campamento militar

de Parga.

Máis de medio cen-

tenar de titulares de

explotacións de

gando bovino,

ovino, cabrún, aviar

e porcino, situadas

no perímetro do

campamento militar

de Santa Cruz de Parga (Guiti-

riz), están a sufrir a colocación,

preto das súas casas, dun ara-

mado tipo “concertina” (con coi-

telas) a ras de chan.

UUAA denuncia que as explota-

cións gandeiras cando realizan

obras na súas explotacións teñen

que solicitar as pertinentes licen-

cias e pagar as taxas correspon-

dentes no concello. Pola contra

esta obra non ten solicitada li-

cenza de ningún tipo, ademais á

beira das pistas non se pode co-

locar calquera tipo de malla e

está prohibido utilizar elementos

cortantes.

“O risco é evidente para a xente

e as cabanas gandeiras, e tamén

están afectados un coto de caza

maior e outro de caza menor”, si-

nalan.

UUAA mostra o seu apoio aos

gandeiros e veciños afectados e

solicita ao Ministerio de Defensa

a retirada inmediata da barreira

de coitelas.

A Xunta aprobou neste ano 2014 un

total de 264 solicitudes de axudas

para a incorporación de mozos á ac-

tividade agraria por un importe de

axuda de algo máis de 5,5 millóns

de euros. Así o sinalou a directora

xeral de Produción Agropecuaria,

Patricia Ulloa, en resposta a unha

pregunta sobre este tema na Comi-

sión 7ª do Parlamento. Por provin-

cias, destas solicitudes aprobadas

77 corresponderon á provincia da

Coruña, 132 á de Lugo, 25 á de Ou-

rense e as 30 restantes á de Ponte-

vedra.

Segundo explicou a directora xeral,

unha vez analizadas todas as solici-

tudes e eliminadas aquelas que non

cumprían algún dos requisitos da

convocatoria, aprobáronse todas as

solicitudes. Xa que logo, neste caso

non foi preciso proceder a aplicar o

baremo e polo tanto a concorrencia

competitiva.

No caso das axudas para plans de

mellora, tal como aclarou Patricia

Ulloa, unha vez analizadas as soli-

citudes, aplicouse o baremo esta-

blecido na convocatoria e, como re-

sultado, aprobáronse un total de 108

solicitudes (100 correspondentes ao

epígrafe de agricultores profesio-

nais e 8 aos de non profesionais).

Banco de Terras

Por outra parte, o director xeral de

Desenvolvemento Rural, Antonio

Crespo, afirmou nesta Comisión 7ª

que o número de arrendamentos e

a superficie mobilizada no banco de

terras de Galicia está a incremen-

tarse ano tras ano. Así, o Banco de

Terras conta, a día de hoxe, con

algo máis de 11.300 parcelas que

supoñen un total de 5.800 has en

oferta de arrendamento, das cales

769 has. pertencen a propietarios

privados.

Seguindo esta tendencia, a previ-

sión apuntada por Antonio Crespo

é que o banco de terras sobrepase

no 2015 as 7000 hectáreas incorpo-

radas, das cales polo menos 1.000

serían de propietarios privados.

Gandeiros chairegos denunciaron no ParlamentoEuropeo a ameaza de Erimsa nun foro sobreacaparamento de terras

Medio Rural e Mar transferiu62,8 millóns de euros a uns26.500 beneficiarios polo pagode varias axudas da PAC 2014

A Xunta aprobou no 2014 un totalde 264 axudas para a incorporaciónde mozos á actividade agraria

Unións Agrarias pide a inmediata retirada da barreirade coitelas do campamento militar de Parga no seunoveno congreso

Xosé Lois Cendán (esquerda) e Xesús María Vigo (dereita) sosteñen os extremos

da pancarta diante do Parlamento Europeo.

O campamento militar de Parga atópase deli-

mitado por barreiras con coitelas.

A Consellería de Medio Ambiente,

Territorio e Infraestruturas, a través

da Secretaría Xeral de Calidade e

Avaliación Ambiental, investirá

máis de 205.000 euros no contrato

de servizo de recollida e valoriza-

ción de plásticos agrícolas para o

vindeiro ano.

A empresa pública Seaga será a en-

cargada de levar a cabo este servizo

de recollida e tratamento destes re-

siduos, no que a Xunta de Galicia,

dende o ano 2009, ten investido

máis de 1,5 millóns de euros.

O obxectivo deste programa é a re-

alización da recollida, transporte e

tratamento deste

tipo de residuos,

un servizo gratu-

íto para os conce-

llos adheridos ao

plan.

Coa implantación

deste sistema con-

tribúese a evitar

problemas me-

dioambientais,

que provocan un deterioro progre-

sivo do entorno a un importante im-

pacto paisaxístico, ao tempo que se

proporciona a agricultores e gandei-

ros unha solución práctica e sen cus-

tos para a súa xestión.

Os municipios adheridos ao pro-

grama son os encargados de poñer

a disposición dos produtores unha

parcela adecuada para o almacena-

mento temporal dos plásticos agrí-

colas, que deben entregarse o máis

limpos posible e atados ou agrupa-

dos de xeito que se facilite a súa re-

collida.

Cando o punto de almacenaxe al-

canza unha acumulación de plásti-

cos superior á metade da súa

capacidade, o Concello ponse en

contacto coa empresa xestora para

que leve a cabo a súa retirada e

transpórtaos ata a planta de trata-

mento.

Unha vez nesta planta, os residuos

recollidos recíclanse mediante un

proceso mecánico do que se obtén

granza plástica, que se comercializa

como materia prima na fabricación

de novos produtos plásticos como

bolsas de lixo ou tubos de polieti-

leno.

A Consellería de Medio Ambiente

é a encargada de organizar o sistema

de recollida, transporte e tratamento

a través de empresas especializadas.

Cómpre lembrar que este programa

púxose en funcionamento en 2004

e o obxectivo fundamental dende

esa data e durante o 2014 é conse-

guir que aumenten as toneladas re-

collidas así como os concellos

adheridos para que fagan uso deste

servizo de recollida gratuíto que lles

ofrece a consellería co fin de garan-

tir a axeitada xestión deste tipo de

residuos, evitando a eliminación in-

controlada mediante incineración

ou proliferación de puntos de ver-

tido incontrolados.

A Xunta destaca o labor das

Agrupacións de Defensa Sanita-

ria Gandeira (ADSG) na loita

contra enfermidades animais de

cara á mellora das producións e

da rendibilidade dos gandeiros.

Foi no I Encontro de Gandeiros

celebrado en Ordes, organizado

polas ADSG Mesía e Frades,

onde a directora xeral de Produ-

ción Agropecuaria, Patricia

Ulloa, lembrou que este ano a

Consellería do Medio Rural e do

Mar destinou máis de 2 millóns

de euros para axudas dirixidas a

estas agrupacións. Así, Patricia

Ulloa trasladou que en Galicia

hai un total de 76 ADSG, das

cales 57 son de vacún, 9 de por-

cino e 10 doutras especies. A di-

rectora dixo que a Xunta traballa

para que se integren

nestas asociacións o

maior número de ex-

plotacións.

Neste sentido, a titular

de Produción Agrope-

cuaria fixo fincapé na

premisa de que a través

dos programas de pla-

nificación zoosanitaria

que realizan as ADSG

acádase unha mellora no estado

sanitario das explotacións e fan

que se reduzan as perdas ocasio-

nadas por motivos sanitarios. Así

mesmo tamén explicou que con

estes programas cúmprese a nor-

mativa vixente relativa a identifi-

cación, benestar e sanidade

animal.

A Consellería de Medio Ambiente,

Territorio e Infraestruturas publica

a orde pola que se establecen as

bases reguladoras das axudas para

paliar os danos producidos polo

lobo para o ano 2015 cunha dota-

ción orzamentaria de 106.035

euros. O importe das axudas que

corresponden ao suposto de morte

establécese segundo un baremo en

canto a especie, clase e idade; men-

tres que, no caso de animais feri-

dos, a axuda estimarase en función

dos gastos veterinarios.

Tendo en conta a información re-

collida sobre os ataques de lobos

nos últimos anos, unha das novida-

des desta convocatoria é que se es-

tablece un incremento dun 30%

cando afecte a explotacións dos

concellos incluídos na zona 1 do

Plan de xestión do lobo en Galicia.

Trátase daquelas zonas nas que se

prevén máis danos pola alta densi-

dade de lobos e de abundancia de

gando.

Con esta orde a Xunta pretende es-

tablecer unha liña de axudas de ca-

rácter compensatorio para axudar

aos gandeiros que sofren danos nas

súas cabanas. O importe e condi-

cións das axudas foi consensuado

no seu día, coas organizacións pro-

fesionais agrarias e o xeito no que

se conformou esta liña de axudas

ten tido ao largo destes últimos

anos, unha moi boa acollida entre

os gandeiros galegos.

O lobo é unha especie cunha pobo-

ación importante na comunidade

galega, que xunto con Asturias e

Castela León contabilizan a prác-

tica totalidade das poboacións

deste cánido na península ibérica.

A súa presenza é un expoñente sa-

lientable da diversidade e da cali-

dade biolóxica dos montes galegos,

polo que a Administración Galega

traballa na defensa da especie e das

súas poboacións.

Beneficiarios

Cómpre destacar que se poderán

acoller a estas axudas os propieta-

rios de gando ovino, porcino,

vacún e equino (no que tamén en-

trarían o asno e o mulo) afectados

por estes ataques. Porén, quedarán

excluídos os propietarios de gando

vacún leiteiro que teña nas últimas

3 convocatorias de axudas un nú-

mero de animais mortos superior a

5, por entender que non se adopta-

ron medidas preventivas. En todo

caso, o gando deberá pertencer a

unha explotación incluída no Re-

xistro Xeral de Explotacións Gan-

deiras de Galicia, estar identificado

e saneado de acordo coa normativa

aplicable para o efecto.

Os danos producidos no período de

vixencia da anterior liña de axudas,

que non puideron ser atendidos no

seu día por insuficiencia de crédito,

serán abonados con carácter prefe-

rente.

Comunicación do dano

As axudas comprenden os danos

producidos polo lobo dende o 1 de

outubro de 2014 ata o 30 de setem-

bro de 2015. No tocante á comuni-

cación do suceso, nas 24 horas

seguintes ao ataque, os propietarios

das reses deberán poñelo en coñe-

cemento da Consellería de Medio

Ambiente, Territorio e Infraestru-

turas mediante unha chamada ao

012, a través do que se lles facili-

tará unha clave que servirá para

acreditar a chamada e identificar o

expediente.

Os animais mortos non poderán ser

manipulados para non obstaculizar

a investigación dos axentes que se

despracen ao lugar para valorar os

feitos e elaborar a correspondente

acta. Os feridos poderán ser aten-

didos polos veterinarios coa menor

manipulación posible.

19agro decembro 14

A Xunta destaca o labor das ADSGna loita contra enfermidadesanimais para a rendibilidade dosgandeiros

Medio Ambiente destina máis de 100.000 euros en axudas para paliar os danosproducidos polo lobo en Galicia neste ano

A Xunta investirá máis de 205.000 euros no servizode recollida de plásticos agrícolas para o 2015

agro

Datos de recollida de plásticos agrícolas no que vai de 2014.

Patricia Ulloa, no I Encontro de Gandeiros.

20 agrodecembro 14

agro

Máis da metade dos mellores tourosde España pertencen á empresa pú-blica galega Xenética Fontao, ads-crita á Consellería do Medio Rurale do Mar. Así o revelan as probasCONAFE (Confederación de Aso-ciacións de Frisona Española), quepermiten coñecer o mérito e os ca-rácteres xenéticos dos animais enbase a fórmulas e ecuacións de pre-dición. Ademais estas avaliacións tradú-cense na elaboración de dúas lista-xes de calidade: a primeira inclúeaos 50 mellores exemplares por Ín-dice Xenético Combinado. Nestalista, 30 dos touros son de orixe ga-lega e 7 exemplares figuran entre os10 primeiros clasificados. A se-gunda, que xerarquiza aos 50 tourosprobados de alta fiabilidade en pro-dución e tipo, inclúe 23 touros ga-legos e sitúa entre os 10 primeirosa 4 exemplares da nosa comuni-dade. Os touros de alta fiabilidade de Xe-nética Fontao S.A. non son unica-mente de alto nivel xenético, senón

que tamén son os que máis descen-dencia teñen, e polo tanto, as súasprobas son tamén as máis fiables.En ámbolos ránkings o 50% dospostos ocúpanos exemplares gale-gos. De feito, dous bovinos, “SU-

PREM” e “Torrell”, ocupan osegundo posto dos mellores tourosxenómicos e probados, a escasospuntos das reses gañadoras. CONAFE (Confederación de Aso-ciacións de Frisona Española)

Esta entidade de ámbito estatal tencomo obxectivo deseñar programasorientados á mellora e selección daRaza Frisona, así como a represen-tación desta no estranxeiro a travésda súa participación nas Confronta-

cións Europeas. Entre os seus pro-gramas principais atópase a Xestióndo Libro Xenealóxico, o Programade Cualificación Morfolóxica, asAvaliacións Xenéticas e o ControlLeiteiro.

A conselleira do Medio Rural edo Mar, Rosa Quintana, inaugu-rou o venres 5 de decembro axornada “O futuro do sector lác-teo galego nun horizonte sencota”, que se celebrou no Insti-tuto Universitario de Estudos eDesenvolvemento de Galicia,IDEGA. Durante a súa interven-ción a conselleira sinalou en re-lación á desaparición das cotaslácteas a partir de abril de 2015que “temos que consideralacomo unha oportunidade” e“entre todos debemos afondar naprofesionalización do sector”.Neste sentido, fixo referenza aoimpulso dunha única Organiza-ción de Produtores de Leite,OPL co obxectivo de que os pro-dutores se atopen na mellor po-sición negociadora ante oscompradores. Porque “sen esacapacidade negociadora de nadavale a aposta por contratos nosque o prezo estea referenciado aalgún indicador de mercado eporque o futuro das explotaciónsleiteiras de Galicia pasa inevita-blemente por seren máis compe-titivas”.Ademais Rosa Quintana apelouá unidade do sector e das admi-nistracións para “procurar obterun prezo do leite o máis alto e es-table posible e diminuír os custos

de produción de cara a mellorara rendibilidade”.Por outra banda, a titular deMedio Rural e Mar fixo un cha-mamento para considerar a Leida Cadea Alimentaria, a Lei deConcentración de Oferta e De-manda e a posta en marcha dorenovado paquete lácteo, con es-pecial atención á obrigatoriedadedos contratos, “como pezas clavepara o futuro, que conseguiránque avancemos cara á mellora daestrutura comercial, transforma-dora e produtiva”.Neste sentido sinalou que haiuns días a ministra de Agricul-tura, Alimentación e Medio Am-biente anunciou que se aprobaráen xaneiro a reforma do Decretoque regula as organizacións pro-dutoras lácteas e establece ascondicións de contratación. Ade-mais lembrou que a Xunta traba-lla co apoio do MAGRAMA naposta en marcha de medidas decontrol que garantan o equilibroe transparencia dos distintos elosda cadea do leite nas relaciónscontractuais. Isto faino, expli-cou, a través do Grupo de Traba-llo da Cornixa Cantábrica, quelideran Galicia e Cantabria, e doque tamén forman parte Asturiase País Vasco. Ademais en breveunirase a el Castela-León.

A parlamentaria do BNG, TereixaPaz lamentou o voto en contra doPartido popular á iniciativa nacio-nalista para reclamar “a depuraciónde responsabilidades políticas” naxestión de Alimentos Lácteos e asúa relación co uso de fondos pú-blicos.Tras a intervención da portavoz po-pular Isabel García Pacín que acu-sou ao BNG de “manipular” arealidade e posicionarse sempre encontra do proxecto de AlimentosLácteos, a deputada asegurou que “hai unha sentenza xudicial firmeque recoñece a insolvencia da em-presa dende o ano 2011” e a inde-fensión dos produtores ante a crebada empresa así como os recursospúblicos destinados ao longo destesanos, fai imprescindíbel, dixo, quese depuren responsabilidades”.

Para a deputada, o proxecto foi des-eñado dende a Xunta de Galiza co“Sr. Romay Becaría polo medio”.A día de hoxe, engadiu, non sabe-mos que facía o dirixente popularterzando co Sr.Pascual para impedirque prosperara a fábrica co outroproxecto presentado.Ademais negou as afirmación deGarcía Pacín relativas á responsa-bilidade dos asociados das coope-rativas nas decisións da empresa.“Reto a calquera deputado ou de-putada a que visite A Pastoriza efale cos ex-cooperativistas”, e nosuposto de que foran certo as súasacusacións, cál é o problema paraque veñan o Parlamento a explicaro acontecido, preguntou.Tereixa Paz tamén negou que oleite manexado por Alimentos lác-teos fora suficiente porque, expli-

cou, no ano 2011 “o PP despediu aoprimeiro Xerente” por advertir daexistencia de dous problemas, faltade circulante e sobre todo falta deleite e vostedes puxeron ao que llemandou o IGAPE e XES Galicia.Neste sentido denunciou que a pro-posta do IGAPE era compensar aseivas do xerente “reducindo o prezodo leite aos gandeiros en plena crisedo Sector Lácteo”.A parlamentaria considerou que aconstitución “política” da empresa,a súa xestión e quebra deixando unregueiro de “15 millóns de euros dedébedas”, nove millóns de eurospúblicos “fundidos” e a 100 traba-lladores da planta sen emprego sonrazóns suficientes para investigar odestino das axudas públicas e con-secuencias para os titulares das ex-plotacións lácteas.

Máis da metade dos mellores touros de Españason de orixe galega

O BNG pide unha comisión de investigaciónen Alimentos Lácteos que o rexeita

Rosa Quintana ve na desaparicióndas cotas lácteas "unha oportunidadepara a profesionalización do sector"

A Conselleira inaugurou as xornadas sobre o futuro do sector lácteo galego.

Bos Seijo Bolton Torrell. Sylvie Gouin

2NOPQRSTUTS VWXWYZ[\ ]^

Máis de 40 persoas de Xermade, Vilalba e As Pontes participaron naIII Camiñata solidaria de Xermade contra a violencia de xénero queorganiza o Concello coa colaboración da Asociación de Mulleres Ru-rais Amuraxe de Xermade. Foi o domingo 23 cando percorreron uncamiño simbólico de 3 quilómetros ata rematar no local da asocia-ción de mulleres para tomar un chocolate con biscoito.

O IES Lois Peña Novo de Vilalba acolleu unha Xornada de Mecánicade Competición na que participaron os campións de España de Ra-llies de Asfalto 2014, os irmáns Sergio e Diego Vallejo, que ache-garon ao centro o seu Porsche GT 3 (na imaxe). Tamén participaronos cuartos clasificados no campionato de España N3, Juan JoséLópez Pernas e Marco Antonio López, da Escudería Rías Baixas,co seu Abarth Punto Evo.

A parroquia de Momán (Xermade) xa colocou o seu tradicional e rei-vindicativo Belén.

Fai unhas semanas abría na rúa Galicia de Vilalba unha nova tendade Sargadelos.

O pavillón municipal de Xermade acolleu a finais de novembro o IMonográfico B Perro de Agua Español.

A mostra “Escritos na floresta. Árbores senlleiras na cultura chai-rega”, que inclúe 56 paneis sobre outras tantas árbores, foi inaugu-rada o venres 12 de decembro na sala de exposicións do auditoriovilalbés onde se poderá visitar ata o domingo 11 de xaneiro.

Roberto Díaz Orosa, Carlos Yo-

banni García e Ramón Monaste-

rio, acompañados por Nicolás

Castro, formaron a delegación vi-

lalbesa que se desprazaba entre o

2 e o 6 de decembro a Burlada,

Navarra, para participar nunha

concentración internacional de

loitas olímpicas.

Os tres loitadores vilalbeses vol-

veron a adestrar en Burlada baixo

as ordes do mundialmente reco-

ñecido seleccionador italiano, Mi-

chele Liuzzi, que xa se achegara

a Vilalba fai pouco máis dun mes

para participar nas Xornadas In-

ternacionais de Loita que orga-

niza o Club de Loitas Olímpicas

de Vilalba.

Ademais de compartir concentra-

ción cos mellores loitadores espa-

ñois de todas as categorías, os tres

deportistas vilalbeses que se pro-

clamaran campións de España

das categorías interiores, poderán

aproveitar a viaxe sufragada polo

club vilalbés como premio polo

seu traballo para medirse a outros

procedentes de Hungría ou Aus-

tria. Así, poderán prepararse de

cara aos campionatos estatais e

internacionais do vindeiro ano

2015 onde “Carlos e Roberto ten-

tarán reeditar os seus títulos, men-

tres que Ramón terá que

demostrar que é o mellor no seu primeiro ano como júnior”, se- gundo confían dende o club.

Os de Alfonso lograron sumar

seis puntos dos 15 posibles nos

últimos cinco partidos. Foi ante o

Casás (3-6) a comezos de novem-

bro e no Municipal de Vilalba

ante o Superti na ponte de decem-

bro (6-5). Con estas vitorias

suman importatísimos puntos;

aínda que non logran saír da zona

baixa da táboa que pechan con 7.

De feito, os vilalbeses perderon

na casa ante o Peña Españolista

Azkar Lugo B (2-3) e encaixaron

outras dúas abultadas derrotas

ante o Troula Betanzos (10-2) e o

líder, A Estrada (11-4).

A falta de dúas xornadas para o

remate da primeira volta, a situa-

ción do Vilalba FS complícase.

Un ano máis, e xa van oito, Gui-

tiriz homenaxea aos seus depor-

tistas nunha gala onde o Concello

entrega premios aos máis desta-

cados do ano xunto a outros cola-

boradores. As distincións

concedidas nas disciplinas de

atletismo, campo a través, fútbol

sala, tenis, patinaxe ou taek-

wondo -que experimentou un

destacado crecemento este ano no

municipio- entre outras, foron en-

tregadas nunha cea que se cele-

brou no restaurante La Casilla o

venres 12 de decembro ante a mi-

rada de preto de 240 comensais

que evidencian o interese que

suscita o deporte no municipio de

Díaz Castro.

Non en van, esta elevada cifra de

participantes evidencia tamén

unha longa listaxe de premiados

nun acto organizado con coidado

para obter un resultado “moi bo-

nito”, segundo avaliou a conce-

lleira de deportes, Ana Broz, que,

ademais de destacar os méritos

dos premiados, tamén quixo agra-

decer a todas as persoas que co-

laboran coas Escolas Deportivas

Municipais ou calquera outro

evento deportivo que se celebra

no municipio. De feito, algúns

dos colaboradores tamén recibi-

ron distincións coma Alicia Ven-

tosinos, Eva López, o Club Ci-

clista Cidade de Lugo –que

traballa para implantar unha es-

cola en Guitiriz-, Autos Muíños –

o patrocinador-, e as forzas de

seguridade – Policía Local, GES

e Garda Civil-.

Pedro Escolante recibiu a distin-

ción de “mellor depor-

tista do ano”, mentres

que Esteban Roca foi

distinguido como “me-

llor deportista das Esco-

las Deportivas

Municipais”. Pero, ade-

mais destes, hai que

sumar outros deportis-

tas con destacados re-

sultados na pasada

temporada e nas escolas

deportivas municipais

13/14. Así, Marta Elisa

recibiu o premio da dis-

ciplina de atletismo e en

campo a través, repite a distinción

da pasada edición Noemí Carro.

Iria Rodríguez, pola súa banda,

foi distinguida polo seu traballo

en tenis e Elba Sanmartín e Uxía

López, en patinaxe. Gabriel Igle-

sias recibiu un dos premios con-

memorativos desta oitava Gala

do Deporte na categoría de taek-

wondo, unha disciplina que se

está a consolidar no municipio.

Abel Pena recibiu a distinción en

dúatlon escolar; Susana Codesal

en automobilismo e Mercedes

Vázquez en tiro con arco. Beatriz

Beres e Rosario Roca foron des-

tacadas nas disciplinas de ximna-

sia de rehabilitación. Tamén

foron distinguidos os atletas José

Ramón Sánches e Pedro Esco-

lante, que repite a distinción da

pasada edición na categoría e

suma outros premios nesta Gala

do Deporte. E este ano, os moni-

tores das escolas destacados

foron Mauro Castelo e Jesús

Pérez.

Xa por equipos ou como distin-

ción á contribución dun título

grupal, foron outros dez os pre-

mios entregados. Dous deles

foron para os prebenxamíns A e

B de fútbol sala e os restantes

para os deportistas convocados

noutros equipos e que obtiveron

algún título a pasada temporada

coma Edgar Cobas, Manel Díaz e

Cristian Díaz –campións de Es-

paña coas seleccións galegas de

fútbol sala-, Noemí Carro e María

Calvo –campioas galegas coa se-

lección cadete lucense-, Asier

Núñez – campión galego xuvenil

co Azkar Prone Lugo- e Pablo

Miragalla e Xoel Santamariña,

terceiros de Galicia coa selección

alevín da Terra Chá de fútbol

sala.

Outro dos premios concedidos foi

para a organización da Carreira

Popular de Pardiñas –recollido

polo Presidente de Xermolos, Al-

fonso Blanco-; pero tamén se dis-

tinguiron aos alumnos das escolas

deportivas municipais de menor e

maior idade: Oriol Morandeira e

Lily López, respectivamente.

O Presidente da Federación Ga-

lega de fútbol sala, Juan Probaos;

a delegada de Xunta en Lugo, Ra-

quel Arias; o xefe do Servizo de

Deportes en Lugo, Manuel Otero

“Cadramón”; o sarxentoda Garda

Civil en Guitiriz, Marcos López;

o psicólogo do Deportivo da Co-

ruña, Macario Bravo; e o segundo

de Fernando Vázquez, Manuel

Pombo –xa que o adestrador se

atopaba de viaxe en Hong Kong-

presidiron a mesa principal. Du-

rante o acto tamén se proxectaron

vídeos dalgunha das actividades

de carácter deportivo que se cele-

braron no municipio.

22 deportedecembro 14

Tres vilalbeses participaron na concentración internacionalde loitas olímpicas de Navarra

Poucos puntospara o Vilalba FS

Festa, premios e vídeos nunha noite para homenaxear ao deporte en Guitiriz

deporte

A_`abcdddes e premiddos nd VIII Gala do Deporte de Guitiriz. Foto SUSO

Nicolás Castro acompañou aos tres deportistas desprazados a Navarra.

efdeghijk lmnmobpq

1r

de

Schsst Padet Vitatba uev decwxyziz wv yaz de avs{ csxs ze-fezev|e de i

v{|atacións deportivas

na zona. Situada no polígono in-dustrial vilalbés, SP Vilalba contacon catro pistas de pádel – dúasdobre e dúas individuais-, ximna-sio, rocódromo, vestiarios e zonade ocio e descanso distribuídosen 1.500 metros cadrados. Copádel como deporte estrela nasinstalacións, non podían faltarclases adaptadas a tódalas idadese niveis. E, ademais, o propiocentro impulsa rankings a modode ligas nas categorías individualou por parellas.

Se ben as instalacións de

School Padel Vilalba ofrecen

máis que pádel, imos centrar-

nos neste deporte que cada vez

acolle a máis afeccionados en

Vilalba. Ou non é así? Arredor

de que número de persoas

teñen empregado estas instala-

cións de xeito regular?

Cada vez son máis os que seachegan a probar e se enganchana este deporte. A maioría dospracticantes son de Vilalba.Somos arredor de medio cento de

vilalbeses os que nos reunimosen School Padel a miúdo.

De todas estas persoas, cantas

participan nos partidos dos

rankings mensuais?

Agora mesmo somos cinco gru-pos, por categorías, de cinco pa-rellas no ranking de dobres quesuman un total de 25 parellas. E,en canto ao ranking individual,somos tres grupos de cinco parti-cipantes alcanzando outros 15xogadores. Se ben é certo quenon contamos con moita afluen-cia feminina, si que hai diversi-dade na idade dos participantesque se estende entre os 16 aos 63anos, aproximadamente.

Cales son as bases destas com-

peticións?

As bases son moi sinxelas. Osparticipantes disputan un partidopor semana ata un total de catroao mes que organizamos previa-mente dende School Padel Vi-lalba repartindo horarios segundoa dispoñibilidade dos xogadores.Ao final de cada mes, en cada ca-tegoría, ascende a parella ou xo-gador individual con máis puntos

e descende a que obtivo peorpuntuación. Ao final da tempo-rada, sumando os puntos de cadames, repártense catro premios enforma de vales de compra de ma-terial deportivo.

Onde se atopan

os partidos máis

disputados?

Hai máis compe-tencia na zona altados grupos, sobretodo en Primeira eSegunda.

Pódese dicir que

é un deporte apto

para todas as

idades? Que aspectos positivos

e negativos destacarías do

padel?

É un deporte que pode ser moi fí-sico, pero tamén pode resultarpropio para aqueles xogadoresmáis técnicos que controlen a súacolocación en relación ás paredesdando, así, un bo nivel.

Por que cres que está a medrar

a afección a este deporte na

zona a pesar de que hai moita

e variada oferta na comarca?

Agora mesmo é unha moda. Perotamén se trata dun deporte diver-tido; e iso, contribúe ao seu cre-cemento. A xente comeza, sobre

todo, pola curiosidade; pero, des-pois de probar, remata por engan-charse.

Inflúe tamén ter unhas instala-

cións coma estas á man ou a

súa dispoñibilidade horaria?

Tendo en conta que as pistas deFerrol ou As Pontes son descu-bertas e no inverno non funcio-nan ben, Vilalba convértese nunlugar perfecto para a xente dazona; porque, a pesar de que en

Lugo hai pistas de pádel tamén,os vilalbeses optan por reservarpista aquí.

De feito, School Padel Vilalba

conta cun hora-

rio flexible no

que, ademais de

alugar as pistas,

tamén ofrece

clases adapta-

das a diferentes

idades e niveis...

Efectivamente.Polas mañás, épreciso realizarreserva previa;pero, polas tardesp e r m a n e c e

aberto a partir das cinco.

CLUBCoa alta participación nos ran-

kings, para cando un club de

padel vilalbés?

Aínda non hai club en Vilalba,aínda que a nosa idea é formar unen canto se reunan as persoas su-ficientes. Aínda así, School PadelVilalba é a sede do Club PadelEume de As Pontes que as em-prega na súa competición regular.

A Liga de segunda nacional femi-nina de tenis de mesa deu comezoen Vilalba cun enfrontamentoentre o TDM Concello de Vilalbafeminino e o TDM Pub Punto Kque se decantou a favor das se-gundas por un 1-3. Ainé e Victoriaconseguiron os puntos impoñén-dose tamén no partido de dobres.E nas ligas galegas, o TDM Con-cello de Vilalba perdeu en Lalín,pero mantense na metada datáboa da primeira división; men-tres que o TDM Café Bar Estu-

diante Promesas e o Veteranos sesitúan segundos e terceiros datáboa de segunda tras sumar pun-tos ante o Blanco y Guerra Abo-gados de Viveiro e o Dez PortasPorta Miñá, respectivamente;aínda que os Veteranos perderonante o líder, o Dez Portas CaixaRural.As competicións oficiais sofrenun parón ata despois do Nadal;pero, mentres, o tenis de mesanon cesa. O Trofeo de Oleiros e oTrofeo de Narón celebraranse o

20 e 21 de de-cembro e o 27e 28 domesmo mes,r e spec t i v a -mente. OTDM Vilalbadespraza 6 xo-gadores ao pri-meiro torneo e12 ao se-gundo, ambosclasificatoriospara o galego.

Despois da derrota o XuventudeSanxenxo (3-1) con dous xuve-nís, o Racing Club Villalbés per-día outros tres puntos en Ordes(2-0) nun bo partido dos locais.Foi na Magdalena cando logrouempatar ante o Silva (2-2) nosúltimos minutos volvendo asumar puntos grazas aos doustantos de José Varela. Cun gol deIván González pouco antes dodescanso, os de Óscar Gilsanzvencían ante o Cultural Areas(1-0) na décimo quinta xornada.Cun empate sen goles na Mag-dalena, o Racing e o Boiro (0-0)lograban sumar cadanseu punto.E, no último partido disputado,volveu ser José Varela o prota-gonista do único tanto ante o La-racha (0-1). Con estes novospuntos, os vilalbeses alcanzan aduodécima posición na táboa daTerceira División. Os de ÓscarGilsanz recibirán ao colista, oBertamiráns, e mediranse aoBarbadás para pechar a primeiravolta. Para a segunda, o RacingClub Villalbés non contará conJavi Otero que chegaba a unacordo do club para a rescisióndo seu contrato de cara á procuradunha maior continuidade nou-tro conxunto.

O propio monitor é un afeccionado máis ao padel.

As rapazas do TDM comezaron a Liga cun derbi local.

O ade f , e a e a b a aa ede da a”

V}~��}a �a�a � TDM Pub Punto K ante as compañeiras de club

A Casa da Cul-tura da Pasto-riza e o circuítoda localidadeacollerán entreo 27 e o 28 dedecembro as‘ X o r n a d a ssobre dopaxe,alcol, drogas econdución’.Especialistasno mundo doautomobilismoe pilotos profe-sionais comoos irmáns Sergio e Diego Vallejo,Pedro Burgo, Adrián Díaz, PabloSilva, Avelino Basanta, ÁlvaroMuñiz, Esteban Vallín, Jairo Cas-tro, Juanjo López ou Carlos Casa-nova, formarán parte desta

iniciativa. Eles ofrecerán as súasexperiencias no mundo do motore serán partícipes das accións for-mativas que se levarán a cabo du-rante toda a fin de semana.Así, as xornadas divídense endous bloques. Por un lado están os

coloquios, no que expertosna materia e pilotos expoñe-rán a súa visión sobre osdistintos aspectos en tornoaos que xiran estas xorna-das, e, polo outro, atópanseas probas con vehículosacompañados destes pilotosprofesionais.

Dous coloquios

O evento arrincará o sábadocon dous coloquios sobredrogas, alcohol e o xogolimpo no deporte, que con-tará coa participación de di-

ferentes representantes de todas aspartes implicadas no mundo doautomobilismo. O primeiro colo-quio, centrado na influencia dasdrogas e o alcol na condución,dará comezo ás once da mañá,

mentres que o segundo, a partir daunha do mediodía, xirarán entorno á dopaxe e o xogo limponeste deporte. Ambos os dousterán lugar na Casa da Cultura daPastoriza.

Probas con vehículos e sorteos

Xa pola tarde, entre ás tres emedia e as seis e media desenvol-verase na praza do Concello dis-tintas sesións nas que osparticipantes poderán probar cosseus pilotos favoritos. Pecharanseas xornadas o domingo pola mañáno circuíto. Das dez da mañá ásdúas da tarde, os participantes po-derán rodar con distintos vehícu-los e levaranse a cabo diferentessorteos, entre os que se inclúe uncurso de condución e copilotaxecon pilotos profesionais.

A xornada xa foi presentada na Casa da Cultura pastoricense.

Xornadas na Pastoriza sobre alcol, drogas, dopaxe e xogo limpo noautomobilismo

Acomódase nomedio da táboaun Rácing que sedespide de JaviOtero

Alberto Lamas “Make”, monitor deportivo en School Padel Vilalba

��sociedadedecembro 14

sociedade

Hamudi superou os seus problemas de saúde na compaña de Esther LópezEsta pastoricense viaxou ao Sáhara para devolvelo san despois de pasar cinco meses na súa casa

O programa ‘Vacacións en paz’permítelles aos nenos e nenas sa-harauís pasar o verán con familiasgalegas durante os meses no quea calor é máis intensa no deserto.Neste tempo aproveitan paraachegarse a unha mellor asistenciasanitaria e coñecer a forma de vidae a nosa cultura, ademais de com-partir experiencias coas familiasgalegas. Un destes exemplos é Es-ther López, unha pastoricense so-lidaria co pobo saharauí, queacolleu na súa casa a Hamudi, unrefuxiado do Sáhara que chegouenfermo e foi tratado nos hospitaisgalegos ata que se recuperou to-talmente.

Esther, no teu caso, dende cando

acolles algún neno ou nena no

teu fogar?

Este foi o primeiro ano que acollína un neno. Chámase Hamudi epasou cinco meses aquí en Galiza.

Que requisitos se deben cum-

prir para formar parte do pro-

grama de acollida?

Estar en dispoñibilidade parapoder coidar do neno ou nena que

se acolla durante os dous meses deverán -xullo e agosto-que duraeste programa de vacacións.Tamén hai que cumprir cos com-promisos que se adquiren de res-pecto á cultura diferente e derespecto tamén á orixe e pertenzado menor.

Que motivou o teu interese por

acoller un neno ou nena do Sá-

hara?

Supoño que o meu sentimento desolidariedade coa situación dopobo saharauí. E, sendo coñece-dora do programa Vacacións enPaz, pensei que eu tamén podíaaportar o meu gran de area paraque un neno ou nena do Sáharapasara un verán feliz na Galiza en

lugar de soportar os50º de calor que hai alíno verán.

Que aspectos che re-

sultaron máis gratifi-

cantes da experiencia

de coidar de Hamudi

durante este tempo?

Persoalmente, foi moigratificante descubrir esentir o que é ser nai. Oneno que eu acollín,Hamudi, tiña un pro-blema de saúde que xaestá resolto despois decinco meses. Creo queel e máis eu fixemosun bo equipo para su-perar os momentosduros de hospital fa-céndonos máis felices

mutuamente todo este tempo igualque ao noso entorno. Todo o nosoentorno foi partícipe da estanciado neno na miña casa, que foitamén a súa mentres estivo.

E máis sorprendente?

Sorprendente pareceume a alegríade vivir que teñen estes nenos enenas nos seu ollos e na súa cara.Isto débenos dar para pensar que

quen máis ten non é quen é máisfeliz. Destacaría tamén o poder deadaptación do neno a un mundototalmente diferente ao del. Dendeo momento que chegou tivo amente aberta para absorber eaprender todo o que estaba ao seuredor. Como exemplo poñería oidioma. En 5 meses aprendeu es-pañol e galego de xeito oral. Com-prende perfectamente os dousidiomas e decidiu falar galegoporque lle gusta máis.

En xeral, como valorarías esta

experiencia?

É absolutamente positiva. Estoumoi contenta de que Hamudi re-grese á súa casa no Sáhara curado.Tamén do que aprendín con el ede ter a oportunidade de ter coñe-cido a realidade da vida nos cam-pamentos de refuxiados doSáhara.

De feito, estás de volta dunha

viaxe dunha semana ao seu

campamento de refuxiados.

Aproveitando que o neno mar-chaba e a asociación SolidaridadeGalega co Pobo Saharaui organi-zaba a viaxe pensei que sería bo-nito acompañalo na súa volta ácasa e poder coñecer de preto a re-alidade do pobo saharauí noscampamentos de refuxiados.

Como é a vida ali?

É unha vida tranquila, onde ashoras do día pasan lentas; xa quenon hai moito que facer. Vivennunha sociedade organizada, moimatriarcal e con poucos mediosmateriais. As mulleres son a almados campamentos, están na orga-nización da vida doméstica etamén na organización social. Sor-prendeume tamén que teñen esti-pulado que toda persoa adultadebe pertencer a algún comité (sa-nidade, educación, xustiza, etc…). Supoño que co obxectivo de quetódalas persoas teñen que facer

algún traballo comunitario e asítodos participar na organización eno traballo social dos campamen-tos.

Que actividades levou a cabo a

asociación no campamento?

A asociación Solidaridade Galegaco Pobo Saharaui fixo un bo apro-veitamento dos recursos; xa que ,aproveitando a viaxe, xestionarono envío de medicamentos e osseus responsables realizaron unhavisita para traballar coa comisiónsanitaria nesa semana que estive-mos alí.

Finalmente, que é o que máis

che sorprendeu desta viaxe?

Destacaría a dignidade e a resis-tencia do pobo saharauí, a súa ale-gría de vivir, o seu tesón econfianza na resolución do con-flito; así coma a súa esperanza devolver á súa terra.

Recoméndala?

Sen dúbida, repetiría a experienciae recoméndoa sempre dende orespeto a un pobo digno que sigueloitando polos seus dereitos. Eunon son amante da caridade; máisben creo no dereito dos pobos edas persoas e agardo xustiza paraque o pobo saharauí poida volverá súa terra.

Esther xunto a membros da asociación Solidaridade Galega co Pobo Saharaui(arriba) e Hamudi co campamento ao fondo (abaixo).

Esther e Hamudi.

��e���esa dece�

br� ��

Demaq Galicia SL é unha em-presa con base en Vilalba do sec-tor de fabricación mecánica condeseño propio que se dedica áconstrución de máquinas para de-formación metálica e, de xeitomáis especializado, á fabricaciónde liñas de corte para chapa finatanto para o servizo do propiocliente final comapara centros de servi-zos.Demaq (Deseño eMaquinaria) contacunha ampla expe-riencia no sector defabricación deste tipode máquinas, cunamplo catálogo deprodutos e máquinasstandard e especiais.Para coñecer máis afondo este proxecto erepasar os dez anosque acaba de cumprira empresa, falamoscos seus dous socios,os enxeñeiros Anto-nio Vázquez e JuanLozano. que realizanas funcións de direc-ción comercial e di-rección técnica.

Agora que Demaq cumpre dez

anos. Recordades como e cando

naceu?

Demaq nace en decembro do2004 coa idea de Antonio Váz-quez, da área comercial, de fabri-car máquinas especiais para osector da industria metalmecá-nica. Así, Juan Lozano levaría ápráctica Demaq como nunha fá-brica complementaria das necesi-dades da industria.

Máis concretamente, como se

definiría a actividade de

Demaq?

A actividade principal en Demaqé a construción de liñas de pro-ceso de materiais metálicos par-tindo de bobina. Hai moitastipoloxías e variantes; pero, basi-camente, búscase partir de mate-rial así servido, de bobinas desde500 a 24.000 Kg, ata chegar a unproduto final ou intermedio paraprocesos posteriores.

Tamén realiza asistencia téc-

nica...

A postventa é un servizo funda-mental que coida moito Demaq coobxectivo de servir e fidelizar aosseus clientes. Foi e será un argu-mento de venda fundamentalcomo referencia dos nosos clien-tes.

Algúns exemplos prácticos dos

vosos traballos?

É difícil identificar un proxectocomo representativo. En xeral,todos responden a criterios conalto contido tecnolóxico. Entre osmáis completos estarían as liñasintegrais de fabricación de panelpara habilitación Naval. E os pro-xectos máis chamativos quizássexan os expansores de tubaria de100" e ata 2" de espesor de1100Tn para a fabricación deobras civís de condución de auga,como é o caso do último enviadoa México.

Que destacaría dos materiais

dos compoñentes mecánicos,

eléctricos e hidráulicos dos

equipos deseñados e fabrica-

dos?

Deseño axeitado, calidade e estan-darización.

Algún exemplo de sector

cliente…

Tratamos de cubrir todo tipo declientes, dende o pequeno ata ogrande; pero a medida que medra-mos nós, tamén o fai a dimensióndos nosos proxectos. Abarcamos

dende o sector da automoción aonaval, pasando pola construciónmetálica, siderurxia e aeronáutica.

De que proxectos se senten máis

orgullosos ou destacarían por

algún motivo?

Os equipos hidráulicos de granpotencia e dimensións. Pola súa

espectacularidade sempre son osque con máis facilidade se nosveñen á mente. Pero o orgullo enxeral é sobre o proxecto Demaq.Vimos a dicir que en Galicia,aínda que temos un sector prima-rio de altísima calidade, tamén es-tamos á altura tecnolóxica doutrasprovincias ou estados europeos.

Como empresa de base tecnoló-

xica, traballan na continua in-

novación e

d e s e n v o l v e -

mento de pro-

duto. Que

proxectos están

a desenvolver e

potenciar na ac-

tualidade?

Sempre temosalgún proxecto de innovación einvestigación aberto, dentro dasnosas posibilidades. Habitual-mente colaboramos con empresasde automoción, aportando a nosacapacidade de desenvolvemento etraballando conxuntamente enproxectos apoiados por CDTI oua Axencia Galega de Innovación.Agora mesmo, temos iniciado un

proxecto de alto contido tecnoló-xico porque vimos de contratar afabricación dun equipo de elasto-conformado para a fabricación depezas de superficie complexa parao seu uso en aviación civil.

Despois destes dez primeiros

anos de actividade, e con novos

proxectos por diante, que ba-

lance facedes?

A nivel técnico - comercial, estámáis que demostrada a capaci-dade do equipo Demaq. Se ben, opropio mercado nos colocou, deforma natural, no noso lugar ac-tual, un pouco apartado dos pro-xectos a medida, cun importantecatálogo e solucións para o sectorda chapa fina metálica. De feito,Demaq ten realizado diferentes

tipos de proxectos,pero especializousena chapa metálica enbovina. E, a niveleconómico – finan-ceiro, aínda quedabastante que avanzartendo en conta, amaiores, a situación

de crise que tanto nos sacudiu.Pese a todo, unha das nosas frasesé: "aínda está todo por facer".

Cales credes que son as claves

do éxito de Demaq?

Ser un equipo complementario.Comezando os dous socios comotraballadores ata a actualidade queDemaq emprega un equipo de 18

persoas novas e con alta cualifica-ción técnica.

En xeral, cal cre que é a situa-

ción actual das empresas gale-

gas con base tecnolóxica?

En Galicia, e en xeral neste país,o desenvolvemento de empresascentrouse nos sectores con maio-

res beneficios. Ata agora, osector da construción. Foronpoucas as empresas que inten-tan ter éxito en sectores tecno-lóxicos, por existir mercadoscon maior beneficio. Aíndaasí, existen grandes talleresque dan servizo a construciónnaval ou apoio ao sector deautomoción; pero empresastecnolóxicas con produto pro-pio, non son habituais. Probadisto é que somos os únicosexpositores na Feira Interna-cional de Máquina Herra-mienta (BIHEM) que secelebra bienalmente en Bil-bao, no BEC.

Cales son as principais nece-

sidades das empresas do

sector na actualidade?

Moitas empresas están moicastigadas pola crise dos últimosanos. Seguramente o financia-mento é clave, pero non menosque a existencia de mercados eideas convenientemente desen-volvidas.

AGRADECEMENTOSAntonio Vázquez e Juan Lozanoqueren aproveitar para agradeceraos seus clientes a confianza,dende o primeiro momento, naempresa e nas persoas que a sus-tentan. Tamén aos provedores poracompañalos no seu constantecrecemento. E ao persoal deDemaq polo seu esforzo e con-fianza no noso proxecto. Taména nivel local, e fóra do que á partelaboral se refire, queren agradecer“o coidado gastronómico e espiri-tual aos nosos amigos Esteban -O’Porrás-, á xente de O Adro–Óscar e Álex- e á xente do Res-taurante Montero”. Tamén reco-ñecen “a inestimable axudaanimosa dos nosos veciños Celes-tino Graña –Roscón de Andrade-e Luis Lozano –Maderas Goiriz-,sempre satisfeitos de ver un pro-xecto tecnolóxico de Vilalba”.

Juan Lozano e Antonio Vázquez na Feira Internacional de Máquina Herramienta(BIHEM) de Bilbao deste 2014 (esquerda). Ambos xunto a Miguel García, enxeñeirotécnico responsable do deseño do expansor de tubaría enviado a México (dereita).

De aq vén a dicir que en Galicia, aínda que temos un sector primariode altísima calidade, tamén estamos á altura tecnolóxica doutras provincias

ou estados europeos”

Juan Lozano e Antonio Vázquez, director xerente e comercial de Demaq Galicia SL

“As empresas

tecnolóxicas con

produto propio

non son habituais

en Galicia nin

España”

óns

concursos

teatro

eventos

LugoMuseo Provincial

II Premio Galicia de Fotografía Contemporánea(Berto Macel e José Romay)

Ata o 31 de decembroOs gañadores deste concurso que conta co patrocinio da Deputación de Lugo e da Xuntade Galicia foron Berto Macel que presenta “Le cirque noir” e José Romay con “RururbaniaSalnés”. O primeiro é un traballo que colle como escusa o documentalismo fotográficocunha linguaxe máis propia do cinema negro máis clásico para debullar, con fotografíascun contrastado branco e negro, un circo nas escenas máis cotiás destacando tópicosdende o punto de vista máis aberrante. E, o segundo, emprega a linguaxe do documenta-lismo fotográfico clásico para retratar un litoral galego cunha californiana luz vacacionalque contrasta irónicamente co desfeitismo paisaxístico-territorial que non estamos afeitos

a ver na zona máis turística do noso País.

VilalbaAuditorio Municipal Carmen Estévez

Escritos na floresta. Árbores senlleiras na culturachairega

Ata o 11 de xaneiroA mostra está composta por un total de 56 paneis maquetados por Arturo Gómez Mato querecollen outras tantas árbores senlleiras de distintos sitios da Terra Chá. As árbores estánclasificadas como "árbores históricas", "árbores monumentais" e "árbores literarias"identificadas con cadanseu anel "a raíz", "o tronco" e "as polas", respectivamente. Ade-mais, cada panel vai acompañado de fichas culturais específicas sobre cada unha destas

árbores.

BegonteCentro Cultural José Domínguez Guizán

XLIII Belén de BegonteAta o 31 de xaneiro

O Belén de Begonte cumpre 43 anos estreando declaración de Festa de Interese TurísticoGalego. Este ano o Belén Electrónico por excelencia do Nadal lucense permanecerá

aberto ao público os sábados e domingos de once da mañá a unha do mediodía e de tres asete da tarde ata o 21 de decembro e do 7 ao 31 de xaneiro. Do 22 de decembro ao 6 de xa-

neiro poderase visitar tódolos días.

XXV Certame galego de arteAta o 25 de decembro

O Centro Cultural José Domínguez Guizán convoca o XXV Certame galego de arte dotado con1.500 euros de premio. Os pintores galegos poderán presentar ata un máximo de dúas obras

ata o 25 de decembro ás doce do mediodía.

XXXIX Certame Nacional de Poesía e XXXIX Certame de Xornalismo

Ata o 6 de xaneiroO Centro Cultural José Domínguez Guizán convoca tamén o XXXIX Certame Nacional de Poesíasobre o Nadal e a mesma edición do Certame de xornalismo. Os premios ascenden nos douscasos a 600 euros para o primeiro premio e 300 para o segundo e, ambos galardoados en cadacertame recibirán tamén cadansúa estatuíña de Sargadelos. Acéptanse, no primeiro caso, po-emas en galego e castelán sobre o Nadal e, preferiblemente, que fagan referencia ao Nadal deBegonte. E no certame de xornalismo tamén poderán tomar parte as publicacións escritas engalego ou castelán publicadas en revistas, xornais ou na Internet sobre o Nadal en Begonte e,en xeral, sobre o Nadal en Galicia. Os interesados poden facer chegar os seus textos por tripli-

cado ao centro cultural antes do 6 de xaneiro a mediodía.

Cartel do III Concurso de Tapas ‘Que bo estás Guitiriz’Ata o 15 de xaneiro

A terceira edición do Concurso de Tapas ‘Que bo estás Guitiriz’ aínda non ten cartel. Os intere-sados poden achegar as súas propostas e bocetos en Casa Gaibor. A persoa responsable dodeseño que resulte elixido polos hostaleiros guitiricenses poderá probar tódalas tapas do con-

cuso de xeito gratuíto, ademais de 120 euros en metálico.

I Premio “Xermade na Historia”Ata o 15 de febreiro

Tradicións, festas, ritos, arte popular, lendas, memoria histórica, costumes, literatura oral e ou-tros aspectos relacionados co patrimonio etnográfico e cultural do municipio de Xermade teráncabida nos traballos de investigación do I Premio “Xermade na Historia” que convoca o Conce-llo de Xermade conxuntamente coa Asociación de Veciños de Cabreiros e a Facultade de Cien-cias da Educación de Lugo con motivo da celebración das X Xornadas Interxeracionais deCabreiros. Un total de 3.000 euros dispóñense para os dous primeiros traballos clasificadosentre os que se presenten de xeito individual ou colectivo: 2.000 euros para o gañador do pre-mio e 1.000 euros para o segundo finalista. Cada autor poderá presentar nas oficinas munici-pais do Concello de Xermade tantos traballos como desexe escritos en lingua galega e cunhaextensión mínima de 50 folios e un máximo de 400. As bases desta primeira edición do Premio

foron publicadas no BOP do venres 12 de setembro.

MuimentaCasa da Cultura4 Tempos27 de decembro

4 Tempos é unha obra de teatro para bebés –de 0 a 6 anos- que Teatro do Mioloachega a Muimenta o sábado 27 de decembro a partir das cinco e media da tarde. Éunha viaxe poética polas catro estacións do ano. Todo sucede no mesmo espazo es-timulando sobre todo os cinco sentidos dos pequenos tamén a través da música de

Miguel Granero.

VilalbaRestaurante A Nova Ruta

Rosenda, unha criada indecente4 de xaneiro

O Grupo de Teatro da A.V. Cabañas-Iris interpretará a comedia gañadora do Premiodo Público dos XII Domingos a Escena- "Rosenda, unha criada indecente"- o do-mingo 4 de xaneiro a partir das seis da tarde no restaurante A Nova Ruta dentro daprogramación cultural da ARC Nausti, debido a que o local social de Noche carece

de espazo para este tipo de representacións.

XermadeEscola de CabreirosII Invernada de Cine“O mundo dos contos”

20 de decembroO sábado 20 de decembro pecharase a II Invernada de Cine de Cabreiros cunha sesión decontos da man da escritora e actriz Paula Carballeira despois das seis da tarde. Despoishaberá tempo para un café e un faladoiro antes da acto de clausura arredor das sete e

media do serán.

GuitirizCasa Habanera

Documental sobre as reivindicacións contra amodificación do Camiño Norte

20 de decembroA Asociación Amigos da Etapa 31 do Camiño Norte de Santiago impulsa a proxección do docu-mental das reivindicacións contra a modificación do trazado do Camiño Norte ao seu paso polosmunicipios de Begonte e Guitiriz. A proxección terá lugar a partir das seis e media da tarde.

26 actualidadedecembro 14

Que ler? a elección de:

Que escoitar?

Álex González Gómez

Técnico de Deportes no Concellode Vilalba

Un libro Un disco

Unha comida

Un sitio onde vivir Unha personaxe histórica

Esta é a historia de Reo, un rapaz calquera dun barrio calquera.

Pero Reo é o rei dos graffiteiros da cidade: o que máis bombar-

dea coa súa sinatura, o máis comprometido coa súa arte; o me-

llor. O graffiti é o que lle permite dar saída a todas as

inquedanzas que lle bolen na cabeza. Ata que un día un miste-

rioso rival o reta nos muros da cidade. Unha confrontación da

que emerxerá transformado, aínda que non como Reo espera.

Velaquí un dos argumentos da novela gañadora do Premio Raíña

Lupa de Literatura Xuvenil 2013 e na que, ademáis de envol-

vernos nunha trama trepidante arredor de Reo, o hip hop, as ban-

das dos barrios e ás veces a tristeira vida cotiá de quen ten

horizontes máis grandes, deita unha interesante reflexión sobre

a vida dos mozos e mozas dos nosos días, sobre as súas anguei-

ras e esperanzas. Reo está escrita nunha linguaxe directa que

nos atrapa dende o primeiro instante, como un graffiti colorido

e ben feito.

Se hai algo que me gusta de M-Clan é que na pedan-

tería dos subxéneros actual, os murcianos resúmense

de xeito sinxelo: unha banda de rock, sen máis.

No simbólico Price, escenario dos primeiros capítu-

los do rock estatal, o grupo repasa o moito bo da súa

non curta traxectoria. Cun son moi limpo e com-

pacto, e con colaboracións de luxo (Ariel Rot, El

Drogas, Fito...), os clásicos van caendo en acertadas

interpretacións: “Llamando a la tierra”, “Usar y

tirar”, etc. Un directo que resume perfectamente a

alma e o estilo de M-Clan, ese grupo que navegou

por libre no panorama estatal a base de cañonazos de

rock, puro rock, bendito rock.

Reo, Xesús FragaEditorial Galaxia

Entrenamiento Deportivo, VladimirIssurin

"Screamadelica" de Primal Scream

Pizza

Unha película

‘¿Teléfono Rojo? Volamos haciaMoscú’, Stanley Kubrick

Un lugarpara visitar

Lisboa

Unha bebida

Café

Vilalba Galileo Galilei

M-CLAN: “Dos noches en el Price”

por Félix Jorquerafmenfm.blogspot.com.es

27recomendacións decembro 14

Nunha Canadá ficticia, unha nova lei permite que os pais an-

gustiados abandonen aos seus fillos con problemas no hospital.

Diane "Die" Despres, unha viúva decidida, intenta educar a

Steve, o seu carismático fillo que padece ADHD. Mentras que

ambos tratan de gañarse a vida, Kyla, unha veciña misteriosa

ofrece a súa axuda. Como a presenza reconfortante de Kyla é

cada vez máis intensa, xorden preguntas sobre o misterio da súa

vida e o vínculo que podería unila a Steve e Die.

Reparto: Anne Dorval, Antoine-Olivier Pilon, Suzanne Clé-

ment, Alexandre Goyette, Patrick Huard.

Premios: 2014: Festival de Cannes: Premio do Xurado.

Título orixinal: Mommy. Ano: 2014. Duración: 139 min. Xé-

nero: Drama. País: Canadá. Dirección: Xavier Dolan. Guión:

Xavier Dolan. Música: Eduardo Noya. Fotografía: André Tur-

pin. Coproducción Canadá-Francia; Metafilms.

Que ver? Mommy, Xavier Dolan

�� ��esíadecembro 14

recuncho do poeta

O terrachá.xa pon a disposición das novas figuras da poesía chairega este espazo no que publicar as súas creación literarias. Os interesados en participar no

‘Recuncho do poeta’ poden enviar os seus versos ao enderezo terrachaxa@fmpublicidade.com

Namentres penso vivo e sintó o remoir das vivenzas,

outrora sinxelas, hoxe preguiceiras.

Aínda gardo naquel baúl pechado a imaxe do teu sorriso,

harmonía de orfos soños, que a ninguén contei,

remexer nos pensamentos que bulen na cabeza,

premer os sesos na procura dunha lembranza allea,

rachar ó raíl dunha vida enteira….pasemiño.

Prender ó pabío dun recordo lonxano sen motexa-lo,

indagar o chorar dun neno preto de min,

zafar e escabulirme sen xulgar o home que mente,

urrar sen aturdir a terra que me abrangue na pequena…

vaincela.

Cando ó ollo chora a pálpebra sente, e prece a Deus,

Namentres penso, vivo, e escoito o canto da malpéndora

ao lonxe.

Soan os pandeiroszanfonas e gaitaspolas corredoirasde festa nas airas.

Chega a Noiteboachea de lembranzascantigas para un nenopanxoliñas cantan.

Buscando nun nenoque naceu un díaao son do pandeiroao son da cantiga.

Buscando un pendellodetrás dunha estrela

que fai que os chairegossoñemos con ela.

Camiño, camiñodetrás da estreliña

levan polos cómbarosesta panxoliña.

Cantigas que chorano frío da Terra

cantigas que berrana tristura dela.

No medio da Aldeaque grande ilusión!naceu un meniñopequeniño e so.

Viñeron a velouns estraños magosque ao neno deixaron

belos agasallos.

No medio da Terrasoa e despoxada

cantigas para o nenoque naceu na casa.

Viaxan os labregosdetrás dunha estrelapedíndolle ao ceocos leve con ela.

Que naceu un nenonun vello pendelloao carón dos boisdun vello labrego.

Tan tarán tan!!!e toca o pandeiroTan tarán tan!!!e volve a tocar.

Un meniño loironaceu nun poleirounha noite escuraá luz dun farol.

Tan tarán tan!!!detrás dun gaiteiroTan tarán tan!!!soprando no fol.Soa a panxoliñadiante do pendelloque naceu o nenobaixado do ceo.

Ollo a chaira dende o alto,dende o alto de San Simón.Unha chaira como un mar acougadoque bate nas arañeiras do meu corazón.Ollo a chaira dende o cumio dun monte,dende as terras altas do Cadramón,que verten augas frías de fontes,augas puras e novas de salvación.Ollo un paraíso calmo,cheo de terra chaira e verdor,sementado de aldeas, de vilas,de igrexas e camposantosque choran coas lúas vellase alédanse coas raxeiras do sol.Vexo unha terra infinda,que Deus pintou soamente dunha cor,dende o castro de Viladongaata os montes vixías de San Simón.Vexo unha vila branca e vellaque naceu arredordun castelo ancián e pétreocon unha igrexa ao seu carón.Vexo terra chaira e vella,vexo un pobo loitadorque vive nun país chamado Terra Chá,nas fragas, nas leiras, polos camiños do corazón.

prohíbennos falar

prohíbennos pensar

incluso nos prohiben

que gardemos silencio

queren que ouveemos

nos seus cárceres grises

os vocábulos da derrota

coma cans indefensos

escriben os nosos libros

adoutrinan os nosos pensamentos

co discurso desapiadado

a súa relixión é o dogma dos necios

se protestamos

seremos castigados

por ímprobas normas

de prevaricadores leguleios

ditadura encuberta

é o berro do fatal concepto

que se propaga polo aire

coma nubes de fume funesto

quérennos coxos mancos

xordos mudos e cegos

ignorantes sometidos súbditos

alimenticios neste reino de fariseos. “Enguedellado”

“Namentres penso”

Jesús Trastoy

Ana Mar Fraga

“Panxoliña para un neno”

Pilar Maseda

“Dende o alto”

Manuel Ferreiro

“Autómatas”

Martiño Maseda

Como se fora un feitizo

quedei enguedellado

namorado, mergullado

na profundidade do mar

azul dos teus ollos.

Enguedelloume

o mel dos teus beizos

sabedores,

os cabelos de ouro

suaves como seda,

as meixelas

como froita en sazón

Enguedelloume

o corpo xuncal

que trae a maxinar

xogos amorosos

en noites de luar,

e para sempre quedei

prisioneiro das túas redes

tecedoras dese amor,

que me enguedella

agora e sempre.

�9sociedade decembro 14

María Rodríguez ven de abrir na rúa Plácido Peña de Vilalba unha tenda

de produtos de peiteado e estética para profesionais e particulares

baixo o nome de “Cosmygan”.

Cristina Fernández vén de inaugurar a cervexaría O Refugio na rúaCampo de Puente na esquina de Plácido Peña de Vilalba.

Os irmáns Ana e David Fanego participaron no II Festival solidario daCanción do Cambe que se celebrou na Cafetería A Cantina de Begonteo domingo 7 de decembro coa participación doutros moitos artistas.

Os grupos Zumba Kids de Castro de Rei e Zumba Fitness de Mon-

celos ofreceron unha demostración o sábado 15 de novembro no

recinto feiral de Gontán. Dirixidos por Laura Roca bailaron un total

de sete coreografías compartindo escena nunha delas.

como pasa o tempo!

concursa con

Pa��ici�a no noso concurso mandando un sms ou wha��a�� ao

606 86 33 22, dando a resposta que ti creas para acertar coa

nosa personaxe do mes. Entre os acertantes sortearemos unha

cea para dúas persoas no Restaurante A Nova Ruta.

Quen é esta

rapaza?

fotodenuncia

Vilalba conta con numerosas obras sen rematar

que, como neste caso da rúa Campo de Puente,

poñen en perigo aos peóns.

Perigosos abandonos

Pista:

Voceira dunha forza política

municipal na comarca.

30 servizosdecembro 14

ANUNCIOS POR PALABRAS

O TARXETEIRO

ANÚNCIESE (GRATIS A PARTICULARES) TELF/FAX: 982 51 03 35TERRA CHÁ.XA APTO. 86 27800 VILALBA - terrachaxa@fmpublicidade.com

-VÉNDESE OU ALQUÍLASE PRAZA DE GARAXE AO LADO DA PA-NADERÍA CURRÁS (VILALBA). 630 40 75 33

- VÉNDESE CASA DE PEDRA HABITABLE EN SAN SIMÓN CONBODEGA GRANDE, GARAXE, CHOZA, TERREO, POZO E POZONEGRO. CONSTA DE COCIÑA, CON COCIÑA ECONÓMICA, CO-MEDOR, SALA DE ESTAR, CHIMENEA, DORMITORIOS, BAÑO EASEO. PREZO: 50.000 EUROS. TELF. 630 57 96 43.

- ALÚGASE LOCAL EN VILALBA PARA BAR, CAFETERÍA, PUB OUCALQUERA OUTRO TIPO DE ACTIVIDADE EN ZONA CÉNTRICA.PREZO ECONÓMICO E A CONVIR. INTERESADOS CHAMAR AO636 30 75 95.

- ALÚGANSE PISO E ENTRECHÁN (119 METROS CADRADOS)NA RÚA CALVARIO. TELF: 625 10 49 28.

- ALÚGASE PISO EN CAMPO DE PUENTE. AMOBLADO . TELF.630 579 643.

- ALÚGASE APARTAMENTO TOTALMENTE AMOBLADO EN BA-

RREIROS PARA TODO O ANO. BO PREZO. TELF. 666 549 622.

- MANOLO DA TERRA CHÁ, 47 ANOS, SEPARADO, ALTO, TRABALLA-DOR, COÑECERÍA MULLER DA ZONA. TELF. 679 05 81 79.

- HOME SEPARADO DE 65 ANOS BUSCA MULLER DE 60 NONFUMADORA E SEN CARGAS. TELF. 630 40 37 11.

- RAPAZ SOLTEIRO DE 44 ANOS BUSCA RAPAZA SOLTEIRA DEENTRE 35 E 44. PREFERIBLEMENTE QUE LLE GUSTE A ALDEA.TELF. 671 41 66 79.

- GUSTARÍAME COÑECER MULLER ENTRE 45 E 60 ANOS PARAAMIZADE OU O QUE XURDA. TELF. 648 14 72 43.

- OFRÉCESE CHÓFER A PARTICULARES CON COCHE OU SENCOCHE. TELF. 667 44 40 04.

-DÁNSE CLASES PARTICULARES DE INGLÉS, FRANCÉS, LINGUAE CLASES DE APOIO A PRIMARIA, ESO E BAC DE HUMANIDA-DES. TELF. 697 59 60 16.

-OFRÉCESE CHICA PARA COIDAR DE PERSOAS MAIORESTANTO DE DÍA COMA DE NOITE. TELF. 629 98 73 16.

- SE OFRECE SEÑORA PARA FACER COMIDAS POLAS FESTAS,TAREFAS DO FOGAR OU COIDAR NENOS OU MAIORES. TELF:697 60 48 18.

- OFRÉCESE DIPLOMADA EN MAXISTERIO PARA DAR CLASESPARTICULARES (INFANTIL/PRIMARIA/1E2 ESO) E COIDARNENOS A DOMICILIO. TELF: 617 85 62 01.

- BÚSCASE RAPAZA INTERNA PARA O COIDADO DUNHA PERSOAMAIOR. TELF. 610 70 41 65.

- AUXILIAR DE AXUDA A DOMICILIO CON MÁIS DE 5 ANOS DE EX-PERIENCIA OFRÉCESE PARA O COIDADO DE ANCIÁNS E DE-PENDENTES NA ZONA DE VILALBA. TELF. 619 93 22 61.

-FÁNSE LIMPEZAS DE FINCAS E XARDÍNS. DESBROCE MANUAL.PRECIOS ECONÓMICOS. TELF. 647 44 14 83.

- COMPRO CHANTAS DE SEGUNDA MAN PARA PECHE DE FINCASOBRE 40 METROS. TELF. 605 31 11 56.

- VÉNDENSE ROLOS DE SILO E HERBA SECA. TAMÉN SE VENDEUN PONY POR 250 EUROS. TELF. 605 680 188 E 982 52 79 06.

- REALÍZANSE TODO TIPO DE TRABALLOS FORESTAIS: DES-BROCE, PODA E PODA EN ALTURA, PLANTACIÓNS, CORTA DELEÑA, TRABALLOS DE XARDINERÍA, PECHES DE FINCAS, ETC.TELF. 696 22 47 09. ECONÓMICO.

- VÉNDENSE ROLOS DE HERBA SECA. TELF: 982 527 136 E 664103 964.

- VÉNDESE TRACTOR EBRO 160 CON DOCUMENTACIÓN E ITV.PREZO: 2.000 EUROS. TELF. 679 37 15 05.

-OFRÉCESE CHICA PARA LIMPAR POR HORAS OU COIDARNENOS, PREFERENTEMENTE POLAS MAÑÁS. INTERESADOSCHAMAR AO TELF. 637 24 96 02.

- OFRÉCESE SEÑOR A INTERNA PARA COIDADO DE PERSOASMAIORES, NENOS OU LIMPEZA DO FOGAR. TELF. 634 288 235.

- VÉNDESE LEÑA TROCEADA PARA QUEIMAR OU EN TACOSPARA CARGAR. TELF: 648 14 72 43.

- VÉNDENSE 2 CÁMARAS DE VIXIANCIA CON DECODIFICADOR(DE INTERIOR) EN BO ESTADO E PREZO MOI ECONÓMICO. TEL.625 10 49 28.

-VÉNDESE VIÑO CASEIRO EXQUISITO. SERVIMOS A DOMICILIOGRANEL E EMBOTELLADO. TLF. 644 16 25 50.

-VÉNDESE MEL CASEIRA. TELF. 659 25 77 42

- VÉNDENSE HUCHAS DO TRIGO CENTENARIAS. TELF. 630 4075 33.

-VÉNDESE MUÍÑO ANTIGO DE CEREAL. TELF. 648 70 38 76.

- VÉNDESE FRIGORÍFICO DE 80 CM. APROXIMADAMENTE CONMOI POUCO USO EN 100 EUROS. TELF. 630 57 96 43.

- VÉNDESE MÁQUINA DE TABACO EN BO ESTADO. MOI BOPREZO. INTERESADOS CHAMAR AO TELÉFONO 637 363 879.

-VENDO SILLIÑA DE BÉBÉ DE PASEO AZUL HELLO KITTY NOVA.PREZO: 50 EUROS. TELF. 654 241 508.

- VENDO 2 RADIADORES DE BAIXO CONSUMO DE 500 W CADAUN. PREZO: 50 EUROS CADA UN. TELF. 654 241 508.

emprego

ofertas inmobiliarias motor

outras ofertas

ofertas do agro

31publicidade decembro 14

relacións persoais

ALÚGASE PRAZA DE GARAXE NA RÚA BASANTA SILVA

DE VILALBA. TELF. 629 02 83 96

REALÍZANSE TRABALLOS DE MEDICIÓN E VALORACIÓN

DE PARCELAS. TELF. 616 204 665.

SEG

UR

OS

EN

SIN

O

AV

OG

AD

AS

ASE

SOR

ÍA

VENDO OPEL ASTRA. DIÉSEL. ECONÓMICO. EN MOI BOESTADO. TELF. 616 190 349 (CHAMAR POLAS TARDES).

51 peñas deportivistas, que re-

presentan aos sectores máis ac-

tivos e conscientes da afección,

veñen de criticar duramente a

política desenvolvida nas últi-

mas datas por Tino Fernández e

o seu Consello de Administra-

ción, reprochándolles ter prefe-

rido “quedar ben con Madrid”

antes ca esixir unha pescuda xu-

dicial a xeito que descobra aos

asasinos de Jimmy e antes ca

defender unha política contra a

violencia que non sexa equidis-

tante entre as vítimas e os agre-

sores.

Arrepía pensar en que sexan o

propio Ministerio do Interior e a

Delegación do Goberno en Ma-

drid, responsábeis por omisión

desta morte, os

mesmos que fa-

bricasen o relato

que se lle vendeu

aos media madri-

leños (agás al-

gunha excepción honrosa) e que

de aló exportaron ao resto do

Estado, mesmo a algúns media

do noso país. Un relato onde os

malos son os galegos, que veñen

amolar aos da capital, que serían

moi bullangueiros e moi de sal-

tar á primeira, coma bos latinos.

Porque focalizando na vítima no

canto dos asasinos conseguen

que menos xente se pregunte

polas mentiras de Cristina Ci-

fuentes, que coñecía dende tres

días antes que 50 blues viaxa-

rían na mañanciña do domingo

30-N. Que menos xente se pre-

gunte que está a

ocorrer na investi-

gación, que en 15

días non foi quen a

xerar unha soa de-

tención nin unha

soa explicación.

Para a cidadanía galega feitos

coma éstes haberían server para

aprendermos como, para o que

non interesa, non somos consi-

derados da Casa. A decisión po-

lítica, as elites financeiras e

mediáticas, a conformación da

opinión dunha España a cada

máis polarizada e centrípeta…

están en Madrid e Galicia, co

5% do PIB e o 6% da poboa-

ción, non conta. Moito menos A

Coruña nin o Dépor.

Velaí que sexa tan importante

mirar polo noso e apostar sen

dúbidas por máis autonomía

mental. Por máis capacidade

para formarmos os nosos pro-

pios xuizos dende aquí, o que

esixe tamén máis coñecemento

e achegamento á nosa propia

contorna. E velaí que sexa tan

deprimente que tanto o Presi-

dente de Galicia como o alcalde

da Coruña prefiran tamén que-

dar ben con Madrid, mercándo-

lle a súa falaz historia, antes ca

defender o verdadeiro relato dos

feitos que, se non coñecen, ha-

berían coñecer en razón do

cargo que ocupan. Precisamente

polo voto da cidadanía galega e

coruñesa.

Xoán Antón Pérez-Lema

Quedar ben con Madrid

CADERNOS DA VIAXE