O Provisional · 2020-07-19 · PLAN DE FORMACIÓN INTERNA 2015/16 18 de decembro de 2015 O Provisional Páxina 3 Por outra banda, temos a área de Progra- mación, desenvolvemento

Xornal de Información Xeral do Instituto de Educación Secundaria "María Sarmiento"

O Provisional Ano XXII - Número 61 Viveiro, 18 de decembro de 2015

Resolución deconflitos(páx. 24)

Ampliarase denovo o Centro

(páx. 2)

Entrevista:David e Valeria Fdez.

(páx. 4)

Vivendas mariñeiras(páx. 16)

cine para a reflexión:"La versión Browning"

(páx. 23)

VÍASE VIR!

S.L., a que ofrecía o servizo dende unha cociñacentral en Santiago a un gran número de cen-tros de Galicia, entre eles o María Sarmiento,ao final acabou expedientada pola Conselleríaante as protestas pola mala calidade do servi-cio que chegou ao risco sanitario.

Agora será outra empresa de cátering,Serunión, quen se encargue do comedor, everemos como vai a cousa e mesmo se tenque haber novo concurso. De momento den-de o Consello Escolar non se fixo ningunhaavaliación desta nova etapa, aínda quesempre hai manifestacións e reticencias res-pecto a todo o significado dos cátering queofrecen menús a prezos cos que as empresaslocais non poden de ningún xeito competir.

- Primeiro día de funcionamento do comedor a finais de setembro de 1998 -

Como diciamos na entradiña, AlfredoAlmoina, S.L. prestaba este servizo ao tempoque patrocinou diferentes actividades escola-res e, durante varios anos, adheriuse ao pro-grama de "tentempé" que se ofrecía aos alum-nos de ESO a prezo de custo.

Comentábanos o responsable desa empresaque cando comenzaron o traballo no noso cen-tro eran perto de 160 os comensais (alumnosde fóra do concello de Viveiro que cursaban aESO) que acudían diariamente ao comedor endúas quendas, mentres que agora apenas chegaaos 50 alumnos.

Pois ben, dende setembro de 2015, ata me-diados de novembro, foi a empresa malagueñade Alhauín de la Torre, catering Perea Roja,

Pechou o colexio deOurol (páx. 14)

Dende comezos do curso 1998-99 a empresa local de Alfredo Almoina(San Román do Val, S.L.) viña rexentando o noso comedor escolar, o mesmo que

sucedía dende hai 34 anos no CEIP Lois Tobío. Ao comezo deste curso perde oconcurso en favor dunha empresa de cátering andaluza que ao final ten que ser

susbsituída pola mala calidade do servizo

PREMIO NACIONAL ÁS MELLORES PRÁCTICAS EDUCATIVAS - CURSO 2003-04

Plan de Formación(páx. 3)

Os maquis na zona(páx. 6)

Bibliomasa (páx. 7)

Innovación e aforro(páx. 8)

Entre dous mundos(páx. 11)

EDITORIALEDITORIALEDITORIALEDITORIALEDITORIAL

Páxina 2 O Provisional 18 de decembro de 2015

O Director: Juan J. Pardo

Reafirmación coa Misión do noso instituto

Ás veces, o paso do tempo e a falla de adaptación ásesixencias que nos demanda a sociedade dan lugar a quesexa fácil funcionar coma sempre, e que algunhas persoase tamén institucións se poidan permitir aplicarcontinuamente os mesmos protocolos, aplicando métodosde ensinar iguais que cando estudabamos us que estamospreto da xubilación.

Pero algúns centros educativos públicos estamos enconstante cambio e debemos recordalo con certafrecuencia, para que a rutina non nos leve a esquecernosda nosa identidade.

A maioría do persoal docente "activo" do nosoInstituto realizou no seu día, cunha posta en común dunhagran cantidade de coñecemento, a nosa Misión nasociedade. Esta dirección estratéxica fixo que fósemoscentro de referencia nestes anos para a sociedade da queformamos parte.

O abandono escolar que se produce por non coincidiras expectativas de todas as persoas coa mesma opción deaprendizaxe é moi elevado, aínda así, algúns profesionaisinvolucrados no sector educativo din que se debe estudarcoma sempre, coma cando nós eramos pequenos. Seguroque terán as súas razóns pero a realidade das persoas ásque temos que educar e ensinar é constantementecambiante, como tamén son cambiantes as esixencias dosocos de que dispón a sociedade para inserir a estas persoas.

O persoal que deseñou a nosa Misión sabía destasespecificacións e definiunas nos seguintes termos:

"O noso servizo á sociedade é para formar persoasnos diversos ámbitos. Debemos ter sempre presente a"dinámica de cambio" e tamén o "espírito crítico".

Debemos estar á altura que nos impón a "sociedadeda información". Que as persoas que formamos sexan"capaces de integrarse" nos ámbitos social, laboral eformativo. Tendo en conta que os "requirimentos actuais"cambian constantemente e polo tanto, todos nós temosque adaptarnos tamén constantemente á realidade sociale profesional da que formamos parte.

Nos últimos anos, dende a súa construción a prin-cipios dos 60, (antes estaba nos claustros de SanFrancisco) o centro xa fora ampliado en variasocasións:

Así, no curso 78-79, ampliáronse os talleres; no1979-80 rematouse a actuación coa substitución dasventás e construción de novas pistas deportivas.

Debido ao incremento da matrícula, fíxose o ac-tual edificio principal a comezos dos 90, obraexecutada por Construc. Mon e que superou os160 millóns de pesetas.

O 16 de maio de 1997, inaugurouse o novopavillón polideportivo compartido polos dous IES.A obra estivo perto dos 100 millóns e foi realizadapor C. Naray de Foz.

Tamén se solicitou a ampliación do edificiovermello construído por Imaga cun importe de 115millóns de pts., foi inaugurado o 16 de decembrode 1998. Nese mesmo ano, como consecuencia dareorganización da zona escolar (pola chegadaobrigatoria aos IES doa alumnos de 2º ciclo da ESO),anexionouse o edificio verde (antes pertencía aoVilar Ponte); nel instalaouse a cociña e o comedor.

Así mesmo fíxose unha segunda pista deportivaa carón do comedor con presuposto ordinari docapítulo RAM (Reformas, Acondicionamentos eMelloras) no ano 2001; ascendeu a 7,5 millóns.

Agora todas estas actuacións veñen a comple-tarse con catro novas aulas que se sitúan acontinucación do edificio principal (xa tiña previs-ta na súa distribución esta posibilidade, por isonon tiña ventás cara ao sur), cun importe aproxi-mado duns 400.000 euros.

O proxecto está en redacción no estudo do ar-quitecto viveirense Casariego.

AMPLIARASEDE NOVO O

CENTRO

PLAN DE FORMACIÓN INTERNA 2015/16

O Provisional Páxina 318 de decembro de 2015

Por outra banda, temos a área de Progra-mación, desenvolvemento e avaliación decompetencias clave segundo os novos currí-culos. Esta liña, coordinada por Diego Rúa,contará cun Curso e dous Seminarios:

- Implantación do Currículo en Edu-cación Secundaria. Trátase dun Curso de 10horas que xa se celebrou dende novembro adecembro e que tivo como obxectivos princi-pais: coñecer os diferentes elementos do novoCurrículo, integrar as Competencias Clave nomesmo e aproximarnos ás novas tendenciasmetodolóxicas e de avalación.

- Elaboración de Programacións Di-dácticas; un Seminario de 20 horas que co-mezaremos á volta destas vacacións de Na-dal. Preténdese analizar a importancia da Pro-gramación e a súa relación co proceso de En-sinanza-Aprendizaxe así como coa prácticadocente, coñecendo os diferentes elementosque a forman e dotar de recursos e habilida-des para aprender a programar por Compe-tencias Clave.

- Novas tendencias metodolóxicas naEducación; Seminario de 20 horas no que,durante os meses de marzo a xuño, traballa-remos contidos como as diferentes tenden-cias metodolóxicas actuais para tomar con-ciencia da importancia da súa utilización.

Neste novo curso escolar contamos cunnovo Plan de Formación Interna para o pro-fesorado do centro; parte de dito Plan xa tencomezado neste trimestre contando coas se-guintes accións formativas integradas en dúasáreas de traballo:

Unha adicada á Integración didáctica dasTIC, e no uso para o traballo cooperativoen rede a través de espazos virtuais. Educa-ción dixital. Este itinerario, coordinado porJosé Ramón Gómez Estévez, está compostopolos seguintes Seminarios:

- Aula virtual: Moodle e Exe-Lear-ning, cunha duración de 20 horas e realiza-rase entre os meses de xaneiro e marzo. En-tre os seus obxectivos e contidos, destaca-mos unhas nocións básicas de Moodle e dofuncionamento da aula virtual, creación demateriais didácticos e actividades, así comoo coñecemento e dominio do Exe- Learningpara xerar contidos.

- Plataformas educativas colaborati-vas. Tamén adopta o formato de Seminariode 20 horas programado para os meses demarzo a maio. No mesmo, coñeceremos etraballaremos coas diferentes plataformaseducativas colaborativas e veremos a aplica-ción práctica do traballo colaborativo na nosapráctica docente.

Días non lectivosaprobados polo

Consello Escolar:

7 de decembro de 2015

16 de maio de2016

PLAN DE FORMACIÓN INTERNA 2015/16

O pasado 20 de outubro,aos 79 anos de idade, faleceu o

ex-profesor Modesto Prieto Chao.

Na súa etapa adicada á docen-cia impartiu "Formación del Espí-ritu Nacional" e, posteriormenteEducación Física, ocupando o

cargo de Xefe de Departamento.

FALECEMENTOSFALECEMENTOSFALECEMENTOSFALECEMENTOSFALECEMENTOS

Uns días despois, o 25 do mesmomes, falecía

Luis Mel Galocha aos 66 anos de idade.

Foi profesor de Debuxo, Tecnoloxíade Delineación, Tecnoloxía do

Automóbil e Tecnoloxía Xeral na ESOe no Bacharelato, ademais de Xefe de

Departamento en varias ocasións.

-As nosas condolencias ás súas familias e amigos-

O ProvisionalPáxina 4 18 de decembro de 2015

ENTREVISTA:

Son pai e filla.David volve ao centrodespois de ter cursadoanteriormente a ESO eun ciclo formativo deelectricidade para facerElectromecánica.Valeria cursa 1ºde ESOprocedente do colexiode Covas, veu parao María Sarmientoaínda que non era oInstituto que llecorrespondía poradscrición.

A pregunta é obrigada, Valeria, que sig-nificado ten para ti ir ao Instituto con teupai, sendo os dous alumnos?

Para min compartir centro con meu paifáiseme un pouco raro, maiormente por-que cando chegamos xuntos polas mañás áporta do "María Sarmiento" os meus com-pañeiros quédanse mirando como se fose apeor compañía do mundo.

Os primeiros días do curso preguntában-me: vés con teu pai ao Instituto?... ou ta-mén: gústache vir con teu pai?, non te sin-tes incómoda?, e outras tantas preguntasdese tipo.

Pero, de verdade, incomódate?

Recoñezo que os primeiros dias si queme sentía incómoda, máis que nada porquenon deixaban de preguntarme pola situa-ción que por compartir centro con el. Te-mos bastantes cousas polas que preocu-parnos sen prestarlle máis atención a estoda necesaria, acabo de comezar a Secunda-ria e isto xa supón todo un reto para osrapaces/as que cambiamos de centro, decompañeiros de clase, de profesores, decostumes, etc. Moitas cousas novas en moi

pouco tempo!.

Ben, ímolle preguntar o mesmo a teu pai, aver que nos di...

Entendo que para a miña filla non debe sernada "cómodo" que cursemos estudios nomesmo centro, é unha situación rara para mintamén, pero vendo que a cousa non se saca decontexto entre os seus compañeiros/as, todose leva mellor. Pola nosa parte xa sabiamosque non teríamos ningún problema. Ademais,non coincidimos nos corredores e así aforra-mos de dar explicacións a todas horas. Faría-se moi aburrido.

Volviches a estudar despois de varios anos,como o vives?, porque ademais tes que com-paxinar co traballo e a familia...

Animeime a volver a estudar porque tiñatodas as mañás libres ao estar traballando po-las tardes, e non son unha persoa á que lleguste pasar as horas sen facer nada. Comeza-do o curso pasado, cambiáronme o horariolaboral e todo se volveu una tolería cos hora-rios, os tempos para adicarlle á familia, o ocio,o tempo de estudio, etc.

Ata cheguei a pensar en deixar o ciclo, pero

grazas ós animos que me deron tanto a miñafamilia, amigos, compañeiros de clase, decidíntirar para adiante e sacrificarme un par de anosco fin de acabar a tarefa comezada. Saber algomáis sobre un tema que me gusta!.

Dada a diferenza de idade cos teus compa-ñeiros -sabemos que fixéches a ESO coa naidalgún deles-, non te consideran un referente?

Teño moi claro que non son un referente paraninguén, nin pretendo ser un exemplo, só fagoo que me gusta, estudiar, formarme e tentar sa-ber un pouco máis dunha profesión que meapaixonou dende pequeno, cando argallabamos,meu irmán e mais eu, nun vello Renault-12 quetiñamos na casa.

Haberá moita máis xente que estea nunhasituación paracida á túa, na indecisión e ata aveces en sentirse avergoñados en iniciar estu-dos cunha idade diferente, que lles dirías?

Gustaríame animar a todos os que teñan esainquietude en formarse, en mellorar, en poderaprender algo cada día, en ilusionarse con cadatema novo, e dicirlles que a idade non é, nindebe ser, ningún obstáculo para volver a collerun libro coas mesmas ganas que cando eramosadolescentes. Ademais, as motivacións seguro

David Fernández PérezValeria Fernández Luque


- REDACCIÓN -

ENTREVISTADOS ANTERIORMENTE:

Atilio Díaz LuacesAlicia Figueiras Icasuriaga

Narciso Pillo GuerreiroUxío Rodríguez García

Patricia Amigo CarunchoÓscar Rolle Calvo

Javier Mariño ChaoAdrián Ben Montenegro

Juan Antonio Menéndez RochaEric Rodríguez WolpersManuel Mira Martínez

Manuel Fernández LópezGonzalo Dablanca Blanco

Rebeca Bermudez RamudoÁngel Rodríguez Vázquez

Patricia Mariño BouzaJosé Rodríguez CostaPedro Álvarez ExpósitoDolores Núñez Estévez

Francisco Basanta BarroEuloxio Xesús Rubert Méndez

que son de ámbito máis intrínsico que candocursabamos a ESO, porque daquela moitaxente simplemente se sentía obrigada a vir aclase.

E aos rapaces, no teu curso hainos conapenas 18 anos, algún consello?

Diríalles que se formaran, que se prepara-ran para ser os mellores profesionais no fu-turo; para iso hai que afrontar os estudos conganas, ilusión, humildade e traballo; así se-rán tamén o mellor espello no que se mirarános novos alumnos do centro.

Moitas grazas David e Valeria, todo unexemplo de boa relación, comprensión e es-forzo.

Queremos rematar esta pequena conversaadicándolles unha cita de Paulo Freire:

"Todos nosotros sabemos algo.Todos nosotros ignoramos algo. Por eso, aprendemos siempre"

Nova publicación deNova publicación deNova publicación deNova publicación deNova publicación deEstabañónEstabañónEstabañónEstabañónEstabañón

A Asociación Cultural Estabañon publicou recente-mente un novo libro, nesta ocasión de María Donapé-try Camacho, baixo o título de "Hotel Villa Dolores.Instantáneas", no que se relatan as vivencias da autorano famoso hotel de Covas, agora case que en ruínas.

Dende Estabañón xa publicaron anteriormente:

• "As carrachentas" de Fina Roca,

• "El digesto indigesto" de Fernando Pérez Barreiro,

• "A Francesada en Viveiro, 1889", Xosé R. Fernández,

• "Viveiro, síntesis del incensario y la gaita" de José Travieso Quelle

• "Viveiro y A Mariña" de Álvaro Ruibal Carballal,

• O catálogo inédito de D. Juan Donapetry Iribarnegaray titulado "Herál-dica Vivariense" e "Seis poetas olvidados",

• Antoloxía con obras de Alonso Pérez de Vivero e Luis de Vivero (definais do século XV, principios do XVI), Nicolás Taboada Leal (XVIII),Camelia Cociña de Llansó, José Almoina Caballero e Luis Tobío Campos (ostres de finais do XIX, comezos do XX),

• A novela curta "La cueva de la doncella" de J.A. Parga Sanjurjo, que sepresentou por entregas no xornal Galicia Regional entre 1892 e 1893, de aí oseu formato episódico,

• "Camiños de escuma e vento" de Manuel López,

• "La capilla de la Misericordia (Viveiro), patronos y parentescos"; trátasedun estudo da historiadora Mª Graciela Álvarez Casal sobre a emblemáticacapela fundada en 1603 por Rodrigo Alonso de Alfeirán.

Parabéns, unha vez máis, á Asociación por tan intenso labor en favor danosa memoria histórica, e a Galleiro (Profesor de Debuxo do noso centro)que é un dos impulsores da Editorial como o foi, no seu momento, da crea-ción do xornal O Provisional.


VISITA DEDIRECTORES

CHECOSO 13 de outubro visitaron o noso

Instituto un grupo de profesores edirectores de centros da RepúblicaCheca, dentro dun programa de in-tercambio europeo que promoveu aAsociación de Profesores de Mante-mento de Vehículos (APAGA).

Na visita interesáronse particular-mente polo modelo de xestión basea-do na ISO 9001 e a súa concreciónpráctica a través dos procesos e oseu seguimento a través das audi-torías.

Alá polo ano 1951 os coñecidos como“escapados” aínda seguían a verse e facersenotar polos montes galaico-leoneses. Nun pequeño lugarcerca de onde miña avoa naceu,quedaba un só guerrilleiro, esteera o “Trancas”. O lugarchamábase Rego da Ponte, naparroquia de Bravos. A gardacivil intentaba polos seus medioscapturar o que era o últimomaquis do concello de Ourol.O resto fora capturado, detido e incluso asasinado polas forzas do orde.O problema era que se este home sobrevivira, sería polas súas habilidades,pois conseguira aguantar durante todo o período de actividade da guerrilla.

Os maquis sobrevivían grazas á axuda da xente, as mulleres levábanllesde comer, facíanlles roupa e tamén eran as encargadas de levarlles asarmas. Eran os chamados “contactos ou enlaces”. Os guerrilleiros vivíanen zonas de fraga e nos montes, sempre cerca de pequenos núcleos depoboación para poder subsistir.

Trancas vivía nunha pequena cabana na fraga que se encontra pola partebaixa do Rego da Ponte, cerca dunhas casas chamadas O Teixeiro. Oseu medio de supervivencia era Sanchucas, un veciño do lugar que seencargaba de levarlle a comida ata un lugar no medio da carballeira, ondeo maquis a recollía posteriormente.

A garda civil xa intentara outras veces apresar o escapado pero estesempre lograra escapar e nunca chegaran a capturalo. Ultimamente osgardas xa lle tiñan tal medo que nin se acercaban á zona, polo que idearonun plan para cazar o home. O que fixeron foi obrigar a Sanchucas a traizoaro seu amigo. Este non quería pero obrigárono.

Un día coma outro calquera, Sanchucas achegoulle a comida ó Trancas,pero seguindo as estritas instrucións dos gardas, levou consigo unha arma.Deixoulle a comida coma sempre non interior dun cachopo que había nafraga, e logo agochouse no interior dunha curripa, á espera del. O guerrilleirochegou ao lugar de sempre a recoller o seu almorzo, e cndo se deu contaSanchucas estáballe apuntando xa coa arma e non tivo tempo de facernada. A garda civil cando escoitou o tiro foi correndo dende as casas atiros para que a xente pensara que foran eles os que mataran o guerrilleiro.

A garda civil conseguiu o seu obxectivo, lograran librarse do último maquisdo concello, aínda que non fora dunha forma moi limpa.

Vinte e cinco anos despois, Sanchucas suicidouse pegándose un tiro nagorxa cunha escopeta, pois no aguantou os remordementos. Unha historiae un final tráxico para a vítima e o asasino, ambos amigos e inimigos doréxime. -Abraham García-

Os maquis da zona

Xorde unha nova oportunidade derealizar parte do módulo de Formaciónen Centros de Traballo (FCT) fóra donoso país; despois da boa experienciado curso pasado, solicitouse un novoproxecto para este curso 2015/16,concedéndonos 6 mobilidades.Poderán participar alumnos de tódolosciclos medios, sendo o destinoPotenza (Italia) onde realizarán asprácticas en empresas durante o mesde abril de 2016.

Dende estas páxinas animamos aosalumnos a participar nestas accións de

IES MARÍA [email protected]://www.iesmariasarmiento.net

ñññññ

O Provisional Páxina 7

n:t.l.


sible abrir durante case toda a mañá.Tamén, dentro do Plan lector do centro,

organizouse a hora de lectura semanal. Osalumnos da ESO acudiron á biblioteca acom-

pañados dos seus titores paraelixir dúas obras, preferente-mente en idiomas e xéneros

distintos; estes exemplarespermanecerán durante todo o

curso na aula de referencia dogrupo para lelos durante unha hora

semanal que vai rotando a medidaque avanza o curso. Isto é, os alum-

nos empezan lendo na primeirasemana de outubro na 1ª hora

do martes. Na segunda semana len na 2ªhora de clase do martes e na terceira semanadeste mes len na 3ª clase que lles correspon-da e así sucesivamente.

Outra das actividades que repetimos nes-te curso 2015-2016 é a Formación de Usua-rios da Biblioteca (tamén para alumnos daESO), Durante tres ou catro semanas irán ábiblioteca acompañados dos seus titores parafacer exercicios/xogos en equipo de locali-zación de libros. Tamén pode ser a busca deinformación concreta dentro dos libros e ma-

- actividades organizadas polos responsables da biblioteca neste trimestre que remata hoxe -

Bibliomasa, un mar de lecturasnexo do catálogo "online". Pretendemos conestas sesións que os rapaces acaden unhadestreza mínima á hora de empregar a nosaou calquera outra biblioteca.

Por suposto, os alumnos poden atopar nabiblioteca alomenos dez exemplares de to-das as lecturas obrigatorias das materias deLingua Galega, Castelá ou Inglés de todosos niveis. Tamén hai exemplares das lectu-ras propostas en materias como Sociais ouMatemáticas e mércanse sempre as últimasnovidades en literatura xuvenil e obras soli-citadas polos nosos usuarios.

No apartado dos Clubes de lectura, a no-vidade é a organización por temáticas e nonpor niveis, grazas á colaboración desintere-sada dun grupo de profesores. Esta propos-ta foi moi ben acollida entre o alumnado xaque se o xulgamos polo número de partici-pantes (aumentou ata máis de douscentos).

Por último, sinalar que nesta primeira ava-liación queremos repetir a experiencia do cur-so pasado celebrando a segunda edición doconcurso de redacción e creación orixinal.O premio para o gañador será de 100 eurosen metálico e poderán participar todos osalumnos do noso Instituto.

Cada curso, as actividades da biblioteca comezan organizando as gardasde profesores para que poida estar

aberta o maior número de horas posible. Oobxectivo é que os alumnos que estean exen-tos de determinadas materias ou desexen es-tudar cando falta un profesor, poidan ir ábiblioteca ealizar exercicios ou simplementeler. Aínda que este curso non hai moitos pro-fesores dispoñibles porque teñen xa moitashoras de clase, a redución a un profesor nabiblioteca durante a hora do recreo fixo po-

Erasmus +, xa que supoñen unha granoportunidade de coñecer outro país,idioma, cultura, así como o funciona-mento e formas de traballar dasempresas italianas, que logo poderáncontrastar coas de aquí.

No caso de que haxa máis solicitudesque prazas dispoñibles, aplicaranse unscriterios de selección que valorarán uncomité; éstes aspectos son: expedienteacadémico e aptitude, interese, motiva-ción e posibilidades do alumno,coñecemento do idioma ou recursoseconómicos.

Aproveitade esta oportunidade!...


As aulas e talleres onde se impar-ten os ciclos formativos realizan ungran consumo enerxético. Moitasveces ese consumo non está opti-mizado, podendo reducirse sen di-minuír necesariamente o confort.Pensando niso, o curso pasado tresprofesores de Instalacións Electro-técnicas do noso centro -Juan Men-doza, Julio César Sánchez e CarlosFerreiro- e un do Politécnico deLugo, José Luis Blanco, decidimosrealizar un proxecto que lograsemaior confort nas nosas aulas, con-seguindo ademais reducir significa-tivamente o consumo enerxético.

A idea gañou un dos premios aproxectos de innovación na FP, re-cibindo 14.966,93 euros de sub-vención para levala a cabo. Conestes cartos este ano estamos reali-zando melloras en dúas aulas doIES María Sarmiento e unha doCIFP Politécnico de Lugo.

A maneira de aforrar no consu-mo da iluminación foi substituír ailuminación existente por paneisLED regulables e colocar detecto-res de presenza e luminosidade, quenos permiten regular o gasto ins-tantáneo dos paneis en función daluz ambiente, consumindo menos

INNOVACIÓN E AFORROENERXÉTICO

Balbino, debuxo de Díaz Pardo (1967)HOMENAXE A NEIRA VILAS

(Vila de Cruces, 2/11/1928 - 27/11/2015)

O 20 de novembro José Luis Blanco (Prof. do Politécnico de Lugo) fixo unha demostración do funcionamento do sistema KNX,centrándose na potenza e versatilidade que ten para controlar unha instalación eléctrica a distancia a través da rede

cando haxa luz solar e mantendosempre o mesmo nivel de luminosi-dade na aula. No caso da calefac-ción instalamos electroválvulas quecontrolan o caudal que chega ata osradiadores.

Para controlar a instalación deci-dimos usar dous sistemas, un comer-cial e outro baseado en hardware li-bre, permitíndonos isto poder facerunha comparativa entre dúas solu-cións con gran diferenza de custoeconómico. Escollemos o sistemacomercial KNX por ser un estándarmundial e unha placa baseada enarduino como solución non comer-cial. Ademais de lograr unha maioreficiencia enerxética nas aulas taménteremos unha monitorización e con-trol continuos, pois o sistema estaráconectado á rede informática do cen-tro, podendo ver o estado ou conec-tar/desconectar todos os compoñen-tes dende calquera lugar.

Todos os alumnos dos segundoscursos dos ciclos de electricidade,tanto de grao medio como superior,están realizando a montaxe e progra-mación de toda a instalación, poñen-do en práctica deste xeito nunproxecto real o aprendido no mó-dulo de domótica.


FOTO ÁLBUMEQUIPO DE FÚTBOL DE PROFESORES - SAN XOAN BOSCO (30-01-1970)


Antigos alumnos do que daquela era "Escuela Graduada Comarcal Mixtadel Vicedo", e que agora no 2015 cumpren 50 anos, reuníronse nun xantar

de confraternidade nun coñecido restaurante de San Román do Val.Non faltaroón as anécdotaas e, tamén, os recordos aos seus compañeiros

que xa non están con nós.

REUNIÓN DE EX-ALUMNOS DO COLEXIO DO VICEDOCentro deTransfusiónde Galicia

Na última estancia doequipo de extracción de

sangue no IES "MaríaSarmiento" realizáronse30 doazóns ; 13 foronde persoas que doaron

por primeira vez ehoubo outras que

acudiron a doar e non opuideron facer pordiferentes motivos.

MÁIS INFORMACIÓN EN:[email protected]

DOA SANGUE 900 100 828

O P

rovi

sion

al


fai 10 anos

fai 15 anos

fai 20 anos

fai 5 anos

Nº 49, publicado o 22 de decembro de 2010• Resultados electorais, • Entrevista: Xefe de Estudos,• Pechou Construción, • Intercambio con Rennes, • Paula Fraga,pregoeira, • Elaboración dun cómic, • O proxecto ABALAR,• O soño dunha, • Galicia diferente, • Ciencia e Tecnoloxía enGalego • Estoupido na fábrica de Alonso en Celeiro, •Little Walter,• Redes sociais

Nº 34, publicado o 22 de decembro de 2005• Efecto Pinhole, • MD no IESMASA, • Celebrando o día daxuventude en 1965, • Presenza do románico (III),• Visita de profesores de Turquía, • Seguidor solar autónomo,• Historia de meu tataravó, • NOVA SECCIÓN: Os meus heroesolímpicos, • Koko Taylor, • Potenciar a FPE

Portada do nº 4 de 22 de decembro de 1995 • As obras do pavillón a bo ritmo, • Ozono, • Obxectivo: San XoánBosco, • A capela da Misericordia, • Record de participación naPrácticas en Alternancia, • El jardinero de los Clevelan,• Carmela, •Ultralixeiro, • Unha curva polivalente,• Percorrido pola Lei Pertierra

Nº 19, publicacion 21 de decembbro de 2000• Premio para Primitivo, • Estructura da nosa páxina web• O cachalote que cazou Franco, • Liga de pilas, • O naufraxio dafragata Magdalena e o bergantín Palomo,• Obras de mellora,•Asuntos tratados no Consello Escolar, • Tentempé,• Fumar, un risco innecesario

A fala

O idioma é a forza que nos

xungue e sostén. ¡Se perdemos

a fala non seremos

ninguén!

Collo este cachiño do poemaA Fala de Manuel María porque mepareceu orixinal e leva moita razón

É fácil de entender, sencomplicacións, simplementeperfecto. Os que renegan da nosalingua non saben o que perden.Precioso poema da nosa terra.

-Marta Rodríguez Casás-

O idioma é a chavecoa que abrimos o mundoo salouco máis feble,o pesar máis profundo

O idioma é a vida,o coitelo da dor,o murmuro do vento,a palabra do amor

-Valeria Fdez. Luque-

Son home. E sei que non teñosalvación.Todo está pechado ao meuarrededor.Perdín a inocencia dos nenos.E berro coma un tolo.Eu penso que:Queren matar a un home e non tensalvación.Porque está rodeado de persoas.Xa non pode meterse cos nenos.E chama a atención

-Lucas Montero Mariña-

O idioma é a chavecoa que abrimos o mundo o saloucomáis flebe, o pesar máis profundo.O idioma é a vidao coitelo da dor,o murmurio do vento,a palabra de amos

-Nuria Díaz Otero-

Páxina 11O Provisional

n:t.l.


EN

TR

E D

OU

SM U N D O S

Nuria,Valeria eLaura Ventura


ALUMNOS DE 1º DE BACHARELATO PARTICIPARON NUN PLANDE RECUPERACIÓN DE POBOS ABANDONADOS

Os primeiros cursos de bacharelato tiverona ocasión de participar, acompañados polosprofesores de Xeografía e Historia Xan Fer-nandez e Belen Suárez, nun proxecto de re-cuperación de pobos abandonados en Gra-nadilla (Cáceres).

Foi durante a semana do 25 ao 31 de ouu-tubro cando se levoua a cabo a actividade quecontou con diversos talleres de apicultura,alfarería , albañilería, agricultura ecolóxica,etc.

Trátase dun proxecto educativo interdisci-plinar que pretende un achegamento á vidarural dos mozos e mozas de todo o EstadoEspañol, brindándolles a posibilidade de com-prender a necesidade de cambiar certas acti-tudes para asegurar o equilibrio futuro dohome na súa contorna, e está promovidopolo M. de Educación, Cultura e Derporte.

A avaliación realizada no Departamento deXeografía e Historia, así como a dos propiosprotagonistas, foi moi positiva; recollemos osentir da maioría deles coa opinión de MF

"En canto se me presentou a oportunidade, non odubidei.Unha excursión a un pobo abandonado con xente

doutros institutos.Aprendemos cousas novas, coñecimos a xente especta-

cular que realmente se vai quedar nas nosas vidas parasempre, divertímonos un montón... en definitiva, eu e maisos meus compañeiros, calificariamos esta aventura como

unha das mellores das nosas vidas".

Dado o éxito da actividade, xa se está ba-rallando a posibilidade de incluila na Progra-mación do Departamento para o vindeirocurso 2015-2016.


AGdT

MOCHI

Mochi es un ser que viene de muy lejos, tan lejos queni él mismo sabe de dónde proviene, de quién, por quéexiste…

Una vez encontró un camino de agua, se detuvo anteél y observó fijamente a los animales que no respiraban;deformaba la imagen que se le presentaba. Figura redondeadade un color oscuro, unos grandes pinchos que salían de unaespecie de extremidades. Pequeñas alas sobresalían de supeluda espalda pero no podía volar. ¿Para qué servían? ¿Porqué las tenía? Qué raro era todo…Gigantes anclados en lasuperficie que no paraban de soplar y mover sus largoscuernos adornados.

Cuando se dio cuenta, sus patitas estaban muy cercadel fin del suelo. ¿Qué pasaría si metiese su pequeño cuerpoen el agua?

Cuando menos se lo esperaba, algo se apoyó en su hombro;con inercia, Mochi giró su cabecita temblorosa y se encontócon una terrible sorpresa. Peludo, con garras afiladas y largosdientes: ¿qué diablos es esto? Salió corriendo, asustado, sinsaber qué hacer. ¿A dónde se dirigía? Cada vez se alejabamás de esa civilización de monstruos danzantes y se acercabamás al paradero sin fin. Atemorizado, buscó refugio en laniebla espesa de color verde que se apoyaba sobre lasuperficie. Ya pasó todo… imaginó, pero sus intuiciones noestaban en lo cierto. Al salir de su escondite, dos extrañosseres lo miraban con intriga. Mochi desconcertado yatemorizado a la vez, gritó todo lo que pudo e intentó correrlo más lejos que pudo. Gran error, puesto que sus actosllamaron la atención de estos y fueron tras él. ¿Qué eran?¿Depredadores? Uno de ellos estiró sus extremidades y logróalcanzarlo. Al momento lo encerraron en un pequeño mundocon barras que no le dejaban estirar su cuerpo. La tormentahacía que Mochi se golpease la cabeza y esto, combinadocon un paisaje en movimiento, desconcertaba al pobrebichito. ¿Qué le estaba pasando? Gritos que provenían deaquella manada de acémilas, seres que desgarraban sus oídosy al no poder resistirse entró en estado de acatamiento ysumisión, cerró sus negros ojos y se preguntó a sí mismo:«¿Qué se espera de mí? ¿Qué hice mal?». El tiempo pasabay Mochi no sabía qué sería de él, hasta que, en un instante,las imágenes se pararon y pudo diferenciar entre una corrientede humo que despistaba su mirada…¿el camino del agua?Se vio otra vez en el lugar de partida. Un terrible golpe lolanzó y Mochi cayó dentro del suelo. Era frío y estaba oscuro.Los animales que no respiraban volaban a su alrededor. Todaclase de ellos; alguno nunca visto. ¿Qué era esa sensaciónde angustia? Los rayos de la bola inalcanzable casi no sepodían apreciar y los amigos negros de los gigantes sealejaban cada vez más y más. Cuánto silencio, cuánta calma,destellos blancos se diferenciaban del oscuro vacío. ¿Cuántomás aguantaría sin dormir? Mochi seguía confuso y desoladopero por fin se sentía a salvo. ¿De dónde vino? ¿De quién?¿Por qué? Eso ya no importa.

Carmen Vizoso Pastrana y Sergio Gómez Pajón

(4º ESO C)

O responsable da empre-sa concesionaria do servizode cafetería do noso centro,Víctor Rolle, doou unha ces-ta de Nadal para sortear me-diante un sistema de pape-

letas que permitirán recadar parte dos fondos paraa viaxe de fin de curso dos alumnos de 4º de ESO.

Moitas grazas.

CESTA DENADAL


O edificio actual, inauguradono ano 1974 (fotografía

superior) sitúase nunha fortependente á entrada de Ourol

vindo pola estrada vella dolado de Muras.

Mentres, o edificio que deuorixe á Escola é o actual Con-

cello e está abaixo, na partenorte ao final da rúa principal

da localidade.Na fotografía pódese contras-tar tamén a diferenza de esti-

los arquitectónicos.

Pechou definitivamente o Colexio de Ourol

Inicialmente o colexio Vicente Casabellaestaba no que actualmente é o edificio doConcello, Rexistro e Xulgado de Paz. O seubenefactor, do que leva o nome, era naturalde Ourol, emigrou á Habana (Cuba) ondefixo fortuna; coma tantos outros filántro-pos, a comezos do século XX financiou aconstrución dun edificio que debía funcio-nar como casa escola con dúas aulas, paraos nenos e nenas da parroquia.

Os alumnos do Vicente Casabella, aíndaque inicialmente figuraron adscritos ao IESVilar Ponte, sempre asistiron ao IES MaríaSarmiento por mor de que necesitan do ser-vizo de comedor e só o noso centro ofreceese servizo.

Concellos coma o de Ourol son un paradigma do que está sucededo en moitosoutros lugares da nosa Galicia que envellece a pasos axigantados; o epílogo dadespoboación pode estar no peche dos colexios de Primaria; senón, poñeédevosno pelello dunha parella nova que esteña dubidando irse ou quedarse no lugar:agora sen colexio e tendo que ir os nenos a Galdo ou a Viveiro, será o elementoque poña a balanza a favor de marcharse.

Como será Ourol dentro de 50 anos, cantos habitantes terá? Semella que nonhai que ser ningún experto no que lle chaman "ordenación do territorio" e "fixa-ción da poboación ao chan" para sabelo: un lugar fermoso, casas de proporciónáurea en ruínas e só unhas ducias de viciños, todos eles maiores.

Como é un pobo sen nenos?, pois coma unha sopa morna de sobre sen sal, nonhai quen a trague!

Páxina 15O Provisional18 de decembro de 2015

www.edu.xunta.es/centros/iesmariasarmiento/

O NOSO HORARIO DE MAÑÁ

as mates m

olan!!!

RECICLA-TRES: CENTRO, INSTALACIÓNS DEPORTIVAS E PRAIA

(Proxecto LU-193)

No IES María Sarmiento levamosanos facendo unha recollida selectivade lixo no interior do centro conpapeleiras e cubos diferenciados,recollida de pilas, reciclado dosaceites nos talleres, así como noexterior: zonas verdes, patios… aíndaque neste caso non está sendo tanefectiva como desexariamos.

Igualmente, detectamos que nasinstalacións deportivas pechadas docentro (fundamentalmente nopavillón Antonio Tarrío), empregadotamén polo concello de Viveiro polas

tardes e fins de semana, non existerecollida selectiva, sendo un lugar noque se xeran moitos resíduos debotellas de plástico, briks, latas, etc.

Como sabedes, o noso centro estásituado nun contorno privilexiado coParque Pernas Peón nada máis pasar aporta de saída e coa praia de Covas aescasos 200 metros, lugares naturaisonde acudimos regularmente adesenvolver as nosas clases deEducación Física.

O noso proxecto pretende una triplaintervención na recollida selectiva de

lixo e na súaposterior posta endisposición para serreciclado queafectaría a tresespazos: centroeducativo,instalaciónsdeportivas(pavillón) e praia. Asaccións propostasson:

-No centro,mellorar os puntosde recollida de lixonas zonas máisempregadas (pistapolideportiva,arredores da

iesMASA

PA

E

cafetería, exterior do ximnasio,exterior do comedor).

-No pavillón Antonio Tarríocolocación de material para levar acabo recollida selectiva (plásticos,tapóns) e control do mesmo. Os tapónslevaranse a ASPANANE (asociaciónde persoas con algunha discapacitade)e os plásticos aos colectores marelos.

-Na Praia de Covas, celebrando o 5de xuño, Día Internacional do MedioAmbiente, cunha xornada de limpezana que colaborarían un ou varioscursos da ESO.

As accións concretas de recollida,limpeza e reciclaxe irán acompañadasdoutras máis puntuais de informaciónaos alumnos (charlas) así como decreación de cartelería e indicadores, eoutras medidas que puideran xurdirdurante o desenvolvemento doprograma.

O noso proxecto "Recicla-uno eRecicla-dos" desenvolverase dendesetembro de 2015 ata xuño de 2016 eno mesmo colaboran o claustro,Alumnado e persoal non docente .Para levalo a cabo contamos xunhasubvención de 540 euros.


A antiga vivenda mariñeira

Estas casas, xeralmente estabanapegadas entre si, ao longo dasestreitas e sinuosas rúas ecalexóns do porto, e estendíansepor cerca da praia, por esta razónmoitas veces se vían afectadaspolas fortes mareas cando eranmoi vivas no inverno, eu lembrode pequeño, cando aína nonhabía o espigón do peirao novode Celeiro, había veces que coforte temporal as ondas chegabanás casas da praia, e os botes elanchas que había varadas namesma, eran arrastradas polo marata bater con elas, daba un pánicotremendo, parecía que todo se íaafundír.

Antigamente a actividadepesqueira desenvolvíase xeral-mente só cando facía bo tempo,ou sexa dende o comezo daprimavera ata finais do outono,logo cando viña o mal tempotraballábase no campo e na críade animais, para complementaros labores pesqueiros; debido aisto nestes portos pesqueiros asmellores terras deixábanse para olaboreo, e nos terreos máispequenos e de menos proveito,facíanse as pequenas casasmariñeiras que xeralmente eranangostas. As casas máis antigas ehumildes eran de chan de terra,chamábanse terreñas, logo copaso do tempo fóronse refor-mando; a súa forma era rectan-gular aproveitando a forma doterreo, e as partes máis estreitas,

Por José María Leal López○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○

Caracterizábase fundamentalmente, porque estaba pensada e deseñada principalmente paraaproveitar os espazos para gardar os aparellos e outros pertrechos da pesca, deixando nun segundoplano as comodidades propias dun fogar. As vivendas mariñeiras situábanse nos portos resgardados

dos fortes vendavais e temporais que arreciaban no inverno, en recunchos naturais onde se protexíana carón dunha pequeña cala onde se fondeaban os pequenos barcos de pesca ou dunha praia na que

batía menos o mar e se varaban cando viña o mal tempo

unha era a fachada que daba para arúa e a otra daba para a parte de atraisou o salido, logo os laterais eran osgrosos muros de carga medianeirosonde ían adosadas unhas a outras, estesmuros por esta zona eran de pedra earxelas da zona, mentras que nas RíasBaixas usabase moito o granito moiabaundante naquelas bisbarras. Naentrada había una porta divididahorizontalmente en dúas partes, á deenriba chamábase poxigo e a de abaixoportón o cal xeralmente estaba pechadocun ferrollo; o puxigo estaba aberto dedía e pechábase pola noite ou candonon había ninguén na casa.

Estas vivendas como xeralmenteestaban apegadas unhas a outras comodicíamos, eran de pouca altura ecunhas pequenas fiestras, pararesgardarse dos fortes ventos etemporais. Había casas de planta baixaque estaban encaladas, cun baixo e unpequeño faiado de madeira paragardar as colleitas do campo e osaparellos das lanchas, polo cal toda avida das familias se facía alí co seu

inconfundible olor a peixe e mar. Adistribución desta planta era moisinxela, había una pequeña cociñacon lareira, logo unas pequenasdependencias onde se acomodabaa familia como podía, unha zona erapara os apeiros do mar, e logo naparte de atrás un pequeno patio ousalido onde se criaban coellos,polos, galiñas e porcos, para osustento da familia, e logo nas terrasque se cultivaban, botábansepatacas, fabas, grelos, trigo e outrosprodutos do campo. Tamén habíacasas que que tiñan planta baixa, eun primeiro piso de madeira, amaisdun faiado, e ó haber máis espazo,a distribución facíase doutra forma,deixando a parte de abaixo paraalmacén de ferramentas, apeiros delabranza, e os dos barcos de pesca,e tamén un espazo para o arranxodos mesmos, logo no teito había unsganchos para colgar, secar e coseras redes, a esta zona chamábase oalboio; despois estaba o patio deatrais para a cría de animais como

○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○


antes diciamos. Na primeira plantaestaba a vivenda da familia, á calse subía por una escaleira demadeira ou de pedra, o sobrado erade madeira de castaño xeralmente,nel estaban as diversas depen-dencias é habitacións, deixando aparte de atrás para a cociña, que eraa zona donde xeralmente se reuníaa familia a carón do lume da lareirano longo inverno, e no verán ó airequente do sol, alí había unvertedeiro, unha mesa grande, unhaartesa e as lacenas para gardar osalimentos e as vaixelas, tamén habíaun balcón de madeiraou corredor para tenderroupa é varandas parasecar o peixe; eraademais o lugar onde osveciños falaban dassúas cousas; nopequeno faiado gar-dábanse os produtos docampo coma antesdiciamos.

Aínda que as casasmariñeiras son comúnsen tódolos portospesqueiros de Galicia eoutras rexións marí-timas, teñen pequenasvariacións segundo azona donde estén, porexemplo nas Rías Baixas usanmoito o granito en xeral, moiabundante na zona como antesdicíamos, e o tellado é de tellachamada do país ca seúa corcaldeiro, e as portas, fiestras,balconadas, pisado, etc. de madeiraxeralmente de castaño para que nonpudrira pola humidade, namentrasque polas Rías Altas a costa de Lugoempregábase pedra da zona e arxilade aglutinante nas paredes, costeitos de lousa e madeiras duras eresistentes a humidade coma ocarballo , castaño ou nogal para asportas, balcóns, fiestras, cangos,escaleiras e sollados. Hai portos queincluso fixeron casas de ata dúas

plantas en terreos xeralmentecostentos con fortes pendentes, e enzonas escarpadas a carón da costa,e cuxa planta baixa estaba casequetoda soterrada para que a casa nonfora moi alta e ter máis espazo.

Arredor do porto había unhas airaschás que servían como zonas deservicio da xente do lugar, e tantoservían como espazo de xogo paraos cativos, coma para estirar aslongas redes do arrastre suxetándoaspor unas estachas, alí limpábanse earranxaban polas redeiras, candonon collían nas casas, e logo

levábanse en carretas para os barcose viceversa, nesta aira tamén, habíavarandas para secar o peixe lañadoe a carne salgada, ou tamen paraponer ao sol as mantas e sabas asecar, nas casas non había sitio, enfin e outras cousas, e tamén seconvertía e zona de xuntanza devecinos onde se pasaba o ratoconversando cando facía bo tempo.

Os portos mariñeiros de todaGalicia, conservan este tipo de casasque co paso do tempo se foronmodernizando, aínda que gardandoa súa esencia primitiva, así vemosmoitos portos con casas confachadas de pedra granítica, conbalcóns ou as clásicas galerías de

madeira e cristal, hoxe en día dealuminio, noutras casas recebadascon cemento e partes de cantería,pintadas con toda a variedade decores, que se herdaron de cando naantigüidade se pintabanlles de coresmoi brillantes procedentes dos restosdas que sobraban dos barcos quexa estaban no mar. Peroindudablemente moitas forondesaparecendo unhas porque sederrubaron ao marchar as xentes queas habitaban e outras ao facersenovas vivendas sen nengúnparecido con estas. Na Ría de

Viveiro pódense ver moitas casasmariñeiras restauradas, tanto noporto de Celeiro que coas súas rúas,calellas, calexóns e carreiros que lledan un ambiente único e mariñeiroe co seu inconfundible olor a peixee a mar, esencia deste porto encontraste hai moitas construcciónnovas e casas abandonadas, taménen Covas na parte de Suasbarras sepode ver algunHa, e en Viveiro azona de maior esencia mariñeira estána chamada a Ribeira, Pescadería ésobre todo nas rúas Díaz Freijo eLuís Trelles, onde se garda o mellorda mesma aínda que polo resto davila se ve tamén algunha.

Viveiro, outubro 2015

○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○

No barrio de Súasbarras en Covasatopamos dous exemplos de vivendas

mariñeiras ben conservadas; a daesquerda pertence á familia de Modestodo Carabullo e a da dereita á de Farras


LOTARÍA

O persoal do IES María Sarmientoxoga este ano 2015 na lotaría de

Nadal uns 9.500 euros ao número

28.743

Samaín

2015


Cada ano, no día de SanMartiño, á hora do recreoreunímonos no patio para"bailar" o peón e facerdemostracións, concursos defiligranas, baile e decoración.

Nesta ocasión resultaronsignificativas asdemostracións de resistenciaque fixeron Mateo RubalFanego e Xoel TrasancosAtadell, campións nos aparta-dos de duración e filigranas,respectivamente. Mentres, endecoración os premios foronpara Ana Otero Pérez e AliciaPernas González.

Segundo os organizadores doevento, acadáronse osprincipais obxectivos previstospara esta actividade:

-Divulgar, recuperar e conser-var as actividades lúdicastradicionais favorecendo arelación entre os alumnos eprofesores.

-Diversificar a oferta deactividades que promoven oexercicio físico e o xogo coope-rativo.

Tamén se editou un folletoexplicativo do xogo do peóntomando como base o artigode J.Mª Leal publicado no nº42 do Provisional en 2008.

DÍA DO PEÓNO martes, 11 de novembro, celebramos o

bvbvbvbvbvO Día Internacionalda Eliminación daViolencia contraa Muller (aprobadopola Asemblea Xeraldas Nacións Unidasna súa resolución54/134 o 17 dedecembro de 1999),celébrase cadaano o día 25 denovembro

canto mellor non estaríanunha cancillería!


Ao meu ex-profesor e amigo, Luis Mel Galocha

Ao longo dos anos un chega á conclusión de que uns cantosprofesores, normalmente só lembramos tres ou catro, marca-ronos de por vida e na nosa forma de ser; profesores que esta-ban posuídos pola paixón comunicativa da súa materia e que,armados con esa inquietude, non nos soltaron ata que soube-ron que tiñamos os pés no chan. Non é que se interesasenmáis por uns que por outros, tomaban en consideración tantoos bos coma os malos alumnos, sabían animar, motivar e fo-mentar o desexo de aprender; profesores que nos acompaña-ron no esforzo e que se alegraban cos nosos humildes pogre-sos, non desesperaban coa nosa lentitude, non considerabanos nosos fracasos coma algo persoal e eran rigorosos, cons-tantes e xenerosos; non me imaxino profesores mellores!.

Hoxe lémbrome de Luis Mel, ao que coñecín cando eu tiñasó 14 anos. Veu substituír a D. Ángel unha fría tarde de outonode 1973 cando á maioría de nós aínda nos quedaban uns can-tos quilómetros en bicicleta para chegar ás nosas casas polasestreitas e medosas rúas sen ilumiación. Apareceu cun traxegris, garavata vermella e zapatos embarrados; nunca máis ovolvin ver con traxe ata o día da comida da súa xubilación.

Xa na primeira clase comezou a falarnos dos plásticos, ter-moplásticos e termoestables, prognosticando que terían un usoa cotío. Flipante!. Con D. Ángel (adiviñaredes que é outro desesprofesores que me marcaron xunto con Paco Grela, Julio Gar-cía Díaz e Tiberio Feliz) todo eran engrenaxes, precisión e des-peces de mecanismos. A verdade, non sei como se encaixaríahoxe iso nas modernas programacións didácticas tan pautadase maquetadas, pero, dende logo, coa perspectiva dos anos evendo como se ensina na actual F.P., parece moito máis lóxicoque cada un ensine do que sabe: D. Angel era un "crac" cosengrenaxes, Paco Grela un gran Mestre, Julio un gran deseña-dor, Tiberio aínda é un gran pedagogo, e Luis Mel era máisinnovador; cada un no seu, como ten que ser!.

Pasados uns anos, Luis animoume a estudar e a presentarmea unha praza de profesor ao tempo que ía medrando a nosaamizade; fomos compañeiros, amigos e eu nunca deixei deaprender del: cando tomabamos café xuntos, -polo menos undía á semana-, traíame problemas, gráficos, ábacos, revistastécnicas, etc. a modo de deberes que eu, sen que mo dixese,resolvía como podía para presentarlle as conclusións á sema-na seguinte, ou cando cadraba. Con Rafa Rivera fixemosproxectos innovadores na área de Tecnoloxía que Mel diseña-ba e, nós, iamos seguindo non sen dificultade; ata gañamosalgún premio que el nunca quixo recoller poque non lle gusta-ba figurar, nin tampouco facer as preceptivas memorias.

O 25 de outubro, 42 anos e uns días despois de coñecelo,deixounos cando tiña aínda moito que ensinarme, pero vivirános meus recordos para sempre. N.T.L.

OUTRAS ACTIVIDADES

-Excursión ás Catedrais (Ribadeo),calías de Mondoñedo e granitos doCadramón co Dpto. Xeografía eHistoria. Mondoñedo e o Xistral. (15outubro).

-Obradoiro sobre a violencia dexénero, organizado por Orientaciónpara o alumnado de 2º de ESO. Días11 e 12 denovembro.

-Tamén, organizado polo Dpto. deOrientación para alumnos de 3º deESO proxección dunha pelí-cula.Obradoiro sobre a violencia dexénero para o alumnado de 2º deESO. Días 11 e 12 de novembro.

-Montamos unha empresa?.Xornadas de emprendemento(Fundación CEL de Lugo), dirixido aoalumnado de 2º curso de ciclos;celebrouse o 12 de novembro.

- Excursións a Lugo e Santiago doalumnado do ciclo de Adminstracióne Finanzas. Foi o 12 novembro. Nacapital de Galicia, visitaron oParlamento e as cubertas daCatedral.

-Hoxe, día 18 de decembro,celebramos o fin de trimestre cungran festival no salón de actos;haberá monólogos, recitais eactuacións musicais en directo...


Ventá aberta aos libros


¡Bo Nadal e Aninovo 2016!

CABALOS E LOBOSNos anos 30, os Beckman, orgullosos dasúa orixe alemá, situáranse entre as familiasmáis prósperas e adiñeiradas de Vigo,daquela simpatizantes do nazismo e dofranquismo porque, segundo eles, habíaque escoller: ou eras cabalo ou eras lobo,entón eles elixiron ser lobos. Mais pasadosos anos, os superviventes da familia acumulan segredose cicatrices; Álvaro, Gloria, Paula e Thomas iránencaixando as pezas da verdade, aínda que doia...

OS QUE LEVAN O LUMEOs que levan o lume é unha novela gráficada autoría de Álvaro López, tanto osdebuxos coma o guión. A historia, para osamantes da ciencia ficción, lévanos a unmundo fantástico e futurista, onde os seresvivos teñen que enfrontarse a unhacondicións terribles: un espazo xeado, unscrueis inimigos e, por se non abondara, a unha doenzaque non semella ter cura.

KALLOCAÍNAPodería parecer que a humanidade acadoupor fin un sistema ideal de goberno coEstado Universal, un mundo perfecto noque todos se sentían moi seguros, mais enrealidade era un sistema todopoderoso conmillóns de cidadáns soldado ao seu servizopara exercer a súa opresión, onde ninsequera é posíbel viaxar sen unha licenza.Agora o científico Leo Kall está implicado nodesenvolvemento da kollacaína, unha substancia quelle permitirá ao poder descubrir os sentimentos e opensamentos dos cidadáns, mentres soña con crear unmundo novo. Kollacaína, da nórdica Karin Boye, éunha novela de ciencia ficción e distópica ao igual caUn feliz novo mundo, de Aldous Huxley, 1984, de GeorgeOrwell, e Farenheit 451, de Ray Bradbury.

P R E M I O S

E se fose certo que temos unha literatura que nonnos merecemos? Mentres neste 2015 Ledicia Costase Gonzalo Hermo acadan os Premios Nacionais de

Literatura Infantil e Xuvenil e mais o de PoesíaJoven Miguel Hernández, os galegos e galegas

ficamos obnubilados perante os best sellers, eseslibros que le todo o mundo porque os recomendandeterminados centros comerciais, en moitos deles

pouco queda da arte literaria pois o que importa é onegocio global... Para achegarvos á narrativa de

Ledicia Costas, atoparedes na Biblioteca do MaríaSarmiento a novela O corazón de Xúpiter,

mais se queredes ler Celebración, o poemariopremiado de Gonzalo

Hermo, teredes que ir máislonxe... Parabéns para os

premiados e tamén para os quesodes tan ousados como para

ler o que vos peta...

Páxina 22 18 de decembro de 2015O Provisional

xubilacións:

Mª JESÚS PENABAD e

TEODORO GONZÁLEZ

- Dende que, no ano 1983, co-mezara a súa carreira docente noInstituto de Bacharelato de Celano-va, Chus Penabad estivo destinadaen varios centros de Galicia. Así,no curso 1983-84, deu clase noFeminino de Lugo; no 1984-85, noI.B. Mixto Nº1 de Lugo; no 1985-86, tivo destino en Vilalba no I.B.Mixto; posteriormente, dende o cur-so 1986-87 ata o 1992, no I.B. Lu-cus Augusti de Lugo; logo, no1992-93, foi para o I.P.F.P. de Lugoe, dende o ano seguinte, ata a in-corporación ó IES María Sarmien-to, no IFP de Ribadeo. Foi Xefa doDepartamento de Lingua e Litera-tura Galega e Coordinadora doEquipo de Norm. Lingüística.

A finais de agosto xubilouse an-ticipadamente, ao igual que fai nes-te trimestre Teodoro González.

-Teo, como é coñecido por todos,veu para o María Sarmiento despoisde participar no concurso de trasla-dos no curso 1999-2000; antes es-tivo case unha década destinado noIES de Caldas de Reis. No nosocentro foi Xefe de Departamento deBioloxía e Xeoloxía en diferentesocasións.

Desexámoslles aos dous moitasorte e felicidade.

Aquí estamos, no alto de San Roque acompañados dosnosos profesores Fran, Mariluz, Montse e Chus Polo, despois

de lapexar un saco de castañas asadas...!

O 13 DE NOVEMBRO, CELEBRAMOS O

MAGOSTO 2015MAGOSTO 2015MAGOSTO 2015MAGOSTO 2015MAGOSTO 2015no monteno monteno monteno monteno montesan roquesan roquesan roquesan roquesan roque


75 A MS07 220132

O Provisional

COLABORAN NESTECOLABORAN NESTECOLABORAN NESTECOLABORAN NESTECOLABORAN NESTENÚMERO 61NÚMERO 61NÚMERO 61NÚMERO 61NÚMERO 61

ALUMNOSALUMNOSALUMNOSALUMNOSALUMNOSCarmen Vizoso Pastrana,

Sergio Gómez Pajón,Carmen Rodríguez Rodríguez,

Abraham García, Rosalía Fdez. Barcón,Marta Rodríguez Casás,

Lucas Montero Mariña, Nuria Díaz OteroValeria Fdez. Luque, Laura Ventura

PROFESORESPROFESORESPROFESORESPROFESORESPROFESORESXosé Cabana, Primitivo Marcos

EX-PROFESORESEX-PROFESORESEX-PROFESORESEX-PROFESORESEX-PROFESORESJosé María Leal LópezDISTRIBUCIÓN,DISTRIBUCIÓN,DISTRIBUCIÓN,DISTRIBUCIÓN,DISTRIBUCIÓN,

COMUNICACIÓN E ARQUIVOCOMUNICACIÓN E ARQUIVOCOMUNICACIÓN E ARQUIVOCOMUNICACIÓN E ARQUIVOCOMUNICACIÓN E ARQUIVOJosé López Peña, Lucía Lage Pol

Antonio González da TorreJavier Caneda GonzálezCOORDINACIÓN ECOORDINACIÓN ECOORDINACIÓN ECOORDINACIÓN ECOORDINACIÓN E

MAQUET MAQUET MAQUET MAQUET MAQUETACIÓNACIÓNACIÓNACIÓNACIÓNNéstor Timiraos Labaen

CINE PARA A REFLEXIÓN

"LA VERSIÓN BROWNING"

@aribeiradixital

- Xornal dixital de Viveiro-

aribeiradixital.com


Este filme de 1994 dirixido por Mike Figgis, xa fora levado ápantalla no 1951 por Antthony Asquith (os fotogramas que re-producimos na parte superior corréscponden a esa primeira

versión). Coma en números anteriores propoñemos o seu visio-nado no contorno escolar e/ou familiar.

Esta película inglesa está interpre-tada por Albert Finney subliña o va-lor da educación e a capacidade queten o ser humano para apreciar abeleza das cousas.

Trata dun profesor de linguas clá-sicas nun colexio de Oxford obriga-do a xubilarse e sobre o cal se vandesvelando os seus fracasos vitais.Andrew, que así se chama na pelícu-la, estaba ilusionado coa súa voca-ción aínda que non sempre sabíatransmitir a ilusión e o saber como

lle gustaría, situación que muda aolongo da metraxe.

Despois hai unha serie de perso-naxes que non teñen desperdicio: asúa muller que arrastra unha vidafrustrada, o típico profesor simpá-tico, o rector incapaz de coñecer calé a situación real do colexio, os subs-titutos e todo tipo de alumnado.

Outro aspecto destacable de Laversión Browning é a defensa quefai, dun modo intelixente, do Latíne do Grego na ensinanza.

Rúa: Misericordia, 5827850 - VIVEIRO (Lugo)

Teléf.: 982.56.04.49 - Fax: 982.56.23.06Móbil 606.54.11.55 e [email protected]://www.iesmariasarmiento.net Impreso, en papel reciclado, enPUBLILAR - Magazos - Viveiro Depósito Legal: LU - 402-94

Viveiro, 18 de decembro de 2015ANO XXII, NÚMERO 61

TIRADA 850 EXEMPLARESDISTRIBUCIÓN GRATUÍTA a alumnos e

profesores: 800 exemplares, por correoa antigos profesores, institucións, centros

e medios de comunicación: 50SUBVENCIONA:

EQUIPO DE NORMALIZACIÓN LINGÜÍSTICADO IES MARÍA SARMIENTO


GRAN ANGULAR

O manexo dos conflitos dun xeitoconstrutivo implica pensar que non sonalgo exclusivamente negativo.

Prexudican en canto a que retrasan atoma de decisións, limitan osresultados, poden afectar ásrelacións interpersoais e proxectarunha imaxe negativa daorganización.

Pero, por outra banda, está o que nospoden aportar ao poñer ao descubertoas nosas deficiencias, evidenciar erros e,tamén, nos ofrecen posibilidades á hora deelaborar plans de mellora e fixar obxectivosrealizables.

ESTRATEXIAS PARA OSEU MANEXO

Impulsar. Cando é necesaria unhadecisión rápida, requírense acciónsimpopulares ou cando hai persoas

que poden aproveitarse decomportamentos demasiados

flexibles e débiles.

Ceder. Se comprendemos queestamos equivocados, se cometemos

un erro ou cando o asunto é máisimportante para a outra parte.

Comprender. Se ambas partesteñen igual poder ou desexan metas

excluíntes; tamén para lograr amañostemporais en temas complexos ou

cando a competencia e acolaboracion non teñen éxito.

Colaborar. Para integrar intereses ecando se desexan acordos duradeiros,

para lograr a adhesión doutrosmembros ao equipo ou para resolver

problemas de sentimentos

Evitar. Tratar de non entrar enconflito cando o custo da con-frontación pode ser superior ao

beneficio, se non dispoñemos detoda a información ou se o asunto opodemos solventar mellor doutras

maneiras menos traumáticas.

CONFLITOS

Refirirémonos inicialmente aosconflitos intrapersoais que xordencomo consecuencia da insatisfaccióne contradicións das propias personas;logo poderiamos citar os de tipointerpersonais que teñen lugar candohai diferenzas de crenzas, valores, ounormas, a maioría da veces por falla deempatía ou de comu-nicación; hai outrotipo, os organiza-cionais, vinculados cotraballo e as relaciónsentre grupos e in-dividuos.

CAUSAS COMÚNS DOSCONFLITOS

Os intereses que teñen que ver coascompetencias, procedementos, méto-dos de avaliación, etc. suceden moi amiúdo en ámbitos como o educativo;tamén do manexo dos mesmos comodefinir os criterios, obxectivos adesenvolver e as solucións que inte-gren e satisfagan a todos.

Hai outras causas, máis estruturais,relacionadas coa percepción daautoridade, disciplina, distribución de

recursos, factores ambientais e todo orelacionado con estas situacións, (tomade decisións conxuntas, establece-mento de roles, reasignación dosrecursos máis persuación fronte acacción, etc.)

Un apartado especial merecen osconflitos de valores que teñen que vercos ideais, decisións, metas e comopermitir diversidade de enfoques para

identificar aspectos anivel de obxectivosque poidan ser asu-midos por todos.

Os relacionais dé-bense fundamental-

mente á falla de comunicación, asdiferentes personalidades e como imosfacer para establecer canles decomunicación e entendemeneto, orespecto ás diferenzas e a clarificaciónde metas.

Por último citaremos os que teñenque ver coa información. Danse candonon hai ou está limitado o acceso ámesma, se non existe proceso pararealizar a recollida e distribución damesma de forma precisa e eficaz,provocando dificultades para alcanzaracordos sobre aspectos importantes

A FIGURA DOMEDIADOR/A

RESULTA CLAVE NARESOLUCIÓN DOS

CONFLITOS

R E S O L U C I Ó N D E C O N F L I T O SR E S O L U C I Ó N D E C O N F L I T O S

Documents

O Provisional · 2020-07-19 · PLAN DE FORMACIÓN INTERNA 2015/16 18 de decembro de 2015 O Provisional Páxina 3 Por outra banda, temos a área de Progra- mación, desenvolvemento