O Provisional - Consellería de Cultura, Educación e ...€¦ · Consellería de Medio Ambiente, Deputación de A Coruña, Fundación Alcoa, O Corte Inglés e a Fundación Ramón

Xornal de Información Xeral do Instituto de Educación Secundaria "María Sarmiento"

O Provisional Ano XXIV - Número 66 Viveiro, 23 de xuño de 2017

PREMIO NACIONAL ÁS MELLORES PRÁCTICAS EDUCATIVAS - CURSO 2003-04

Entre o 16 e o 20 de maio, trinta e setealumnos de 4º de ESO fixeron unha viaxelúdico-cultural, fin de etapa educativa, á ca-pital británica acompañados dos profesoresTrifina García Méndez, Isaac Valiña Lema,Álvaro Cal Rodríguez e por Angélica OteroFernández.

Despois de chegar ao London Stansteddende o aeroporto de Asturias, visitaron oBritish Museum que, ademais de ser un dosmáis antigos do mundo, alberga unha das co-leccións máis grandes e famosas do mundocomo son a Pedra Roseta, momias do antigoExipto ou os impresionantes frisos asirios.

Nas seguintes xornadas da viaxe non faltouun paseo pola tenda de xoguetes Hamley’s(unha das máis grande do mundo) ou a Pyc-cadilly Circus.

Outras visitas, moi valoradas tanto polospropios alumnos como polas súas familias eprofesorado, foron a National Gallery, o nú-mero 10 de Downing St., os Bobbies, o fa-mosísimo Big-Beng, a Abadía de Wesminstere o pazo de Buckingham.

De regreso, os alumnos manifestaron quefora, sen dúbida, a mellor viaxe que fixerondende que están estudando no IES María Sar-miento, unha viaxe para o seu imaxinario.

TRES MATRÍCULAS DE HONRA NO BACHARELATOTRES MATRÍCULAS DE HONRA NO BACHARELATOTRES MATRÍCULAS DE HONRA NO BACHARELATOTRES MATRÍCULAS DE HONRA NO BACHARELATOTRES MATRÍCULAS DE HONRA NO BACHARELATOMiriam Timiraos Díaz, Gisela Martínez Dovale e Julia Ramil Palmeiro,

acadaron senllas matrículas de honra no Bacharelato (páxina 23)

ESO students in London Entrevista a

Jessica Lash (páx. 4)

EncontroInterxeracional (páx. 9)

As palabras máxicas(páx. 8)

___Correlínguas 2017

(páx. 10 e 11)___

Nivel xeral de alerta eatención selectiva

(páx. 12 e 13)___

Campionato junior debaloncesto feminino

(páx. 18)

O paseo fluvial do ríoLandro (páx. 20 e 21)

___Oferta educativa para o

vindeiro curso(páx. 24)

ESO students in London

II Congreso deInnovación (páx. 6)

DÍA DO LIBRO

EDITORIALEDITORIALEDITORIALEDITORIALEDITORIAL

Educar é difícil, pero non imposible...Educar é difícil, pero non imposible...Educar é difícil, pero non imposible...Educar é difícil, pero non imposible...Educar é difícil, pero non imposible...

Páxina 2 O Provisional 23 de xuño de 2017

A Directora: Helena Pérez Inés

Non é casual que no Claustro celebrado a finais demaio contaramos coa presenza da Inspectora, BrancaGuerreiro Muñóz. O tema que prantexou aos asistentes,a mediación escolar como ferramenta para a resoluciónde conflitos, xa figuraba na intencionalidade do Plan deDirección co que me presentei ao cargo de Directora doIES María Sarmiento.

Entendo que todo o que ten que ver coa mellora daconvivencia, particularmente entre iguais, debe traba-llarse coa implicación de todos: equipo docente, titores,familias e servizos sociais. Como ben expresaba o edu-comunicador, recentemente falecido, Carles Capdevila“Educar cada día es más difícil, pero no imposible”;non podemos rendirnos ante as dificultades e novos re-tos que aparecen cada día, sobre todo os derivados douso das redes sociais polos mozos e mozas.

Por todo iso, de contar coa necsaria implicación im-plicación do claustro e a participación das familias, adirección do centro está disposta a explorar todos esecamiños, dos cales hai xa experiencias avaliadas positi-vamente como dixo a Inspectora, e traballar conxunta-mente para mellorar aqueles aspectos que teñen que vercoas relacións humanas, a comprensión, a asertividade,a orientación...

Esperamos que ao longo do primeiro trimestre do vin-deiro curso 2017/18 podamos xa, coa experiencia desteprimeiro ano na dirección, acometer accións concretasque nos permitan acadar ese obxectivo difícil de mello-ra da convivencia. Nese sentido, as accións formativasespecíficas para o profesorado, para o alumnado media-dor, para as familias a través de xornadas onde se tratentemas específicos do seu interés, poderán poñerse enmarcha e seguro que, aínda sendo difícil e a medio oulongo prazo, acabarán mellorando a convivencia e for-mando cidadáns cada vez máis tolerantes, solidadarios efelices.

Radio Escolar

O Centro "Fundación Educativa Torre de Lemos"de Monforte, mantén unha experiencia educativabaseada na radio como recurso didáctico que foiobxecto de atención polo profesorado do nosocentro, nunha visita realizada o 30 de marzo a esecentro.

Con esa e outras experiencias preténdese que,nalgún momento, se poida incorporar a algunhadas materias, ou dentro da optatividade, a radioeducativa ao noso centro.

Queremos amosarlles a nosa gratitude pola co-laboración e guía na visita aos coordinadores deRTL, Luis Conde e Emilio, profesor de Tecnoloxía.

Para conmemorar o 23 de abril, celebrouse un mercadillo so-lidario no recibidor do centro, onde se podían doar libros emercalos exemplares por 2 euros.

Todo o recadado foi parar á protectora de animais Gadoupasde Viveiro e ao banco de alimentos que xestiona ASPANE.

O Provisional Páxina 323 de xuño de 2017

RedUNE: Rede de Prevención do Sectarismo e do Abuso da Debilidade

XUBILACIÓNS:Antonio Mariño Gato

eLuísa Díaz Cruz

Mentres, Luisa traballou delimpadora dende comezos docurso 1986-87 ata a actualidade.

Toda a comunidade educativado IES María Sarmiento queremosdesexarlles moita sorte nestanova etapa vital.

ELIMINACIÓN DA HERBA DA PAMPANA PRAIA DE COVAS

Dentro do programa Voz Natura-Naturacción, patrocinado polaConsellería de Medio Ambiente, Deputación de A Coruña,

Fundación Alcoa, O Corte Inglés e a Fundación Ramón Areces, ungrupo de alumnos de 2º de ESO participaron nunha xornada de

eliminación da uña de gato, planta endémica que estácolonizando moitas zonas da nosa costa.

Francisco Basanta Barro, encargado de coordinar o proxecto, coacolaboración da profesora de Bioloxía, Belén Pérez Pérez, sinalaron

que estas actividades promoven entre o alumnado actitudes derespecto ao medio e de sensibilización coa nosa contorna.

Mariño xubilouse, despois demáis de corenta anos de servizocomo administrativo do centro,o pasado 23 de abril.

O ProvisionalPáxina 4 23 de xuño de 2017

ENTREVISTA:

La primera pregunta esobligada. Cómo ha transcurrido tuvida académica y profesionaldesde que estuviste con nosotrosen el IES María Sarmiento?

Muy bien. Después de mi año enEspaña regresé a mi ciudad natal,Mars, para completar el últimoaño de escuela secundaria y luegoasistí a la universidad cuatro añosen Pittsburgh (Pennsylvania)donde estudié publicidad;continué mis estudios de españoly también me enfocé en estudiosinterculturales. Después degraduarme, en 2009, el mercadode trabajo en los Estados Unidosfue uno de los peores en mi vida yno pude encontrar trabajo en micampo preferido de publicidad.Debido a mis conocimientos deidiomas, pude encontrar unaposición en el séptimo banco más

grande de los EE.UU (con sedeen Pittsburgh), donde trabajépara su línea de servicio al clienteayundando a clientes hispano-hablantes. (Hay una granpoblación de habla hispanaubicada dentro de esta huella debancos como Chicago, NuevaYork y sus alrededores,Washington DC y sus alrededoresy Miami.) Yo estaba agradecida detener trabajo cuando tantos otrosno lo tenían. Esta posición, másadelante, me condujo a lossiguientes papeles que desenvolvídentro del banco tal como: ventasy también ayuda a la inversión.Eventualmente, me fui a trabajarpara una empresa de tecnología(SAP Ariba). Fui contratada pormis habilidades de hablarespañol, comencé trabajando ensu departamento de Recursos

Humanos. Actualmente estoytrabajando para esta empresa,pero he hecho la transición a unequipo de operaciones globalesen el análisis de datos, que meencanta. He estado en este trabajodurante casi tres años. Apoyo aun equipo global y todavía puedousar mi español de vez en cuando,cuando hablo con colegas enAmérica Latina y América del Sur.Además, trabajo en la tienda dela gasolinera familiar los fines desemana, con mi padre, donde enrealidad hay bastantes clientes dehabla hispana que vienen allítambién. Ser capaz de hablarespañol ha tenido un enorme

impacto en mi vida adulta.

Que recuerdos tienes de laestancia en nuestro centro?

Un recuerdo que sobresale más

No curso 2003-2004 o nosocentro acollía, por primeira vez,unha alumna estranxeira de falanon hispana; tratábase da nosaprotagonista, Jessica Lash, unamoza de Pensilvania (EstadosUnidos) que, a través dunprograma internacional, tiñacomo obxectivo cursar 1º deBacharelato de Humanidades eCiencias Sociais e a aprendizaxedo Español.

Pasaron xa varios anos, polo queo equipo de redacción doProvisional puxémonos encontacto con ela e accedeu, moiamablemente, a contestar asnosas preguntas; por iso, antetodo, queremos darlle as grazas emanifestarlle a nosa alegría polocontacto.

Jessica Lash Jessica Lash


ENTREVISTADOS ANTERIORMENTE:

Catalina Rivera LópezRamón Martínez Pego

Helena Pérez InésDavid e Valeria Fernández

Atilio Díaz LuacesAlicia Figueiras Icasuriaga

Narciso Pillo GuerreiroUxío Rodríguez García

Patricia Amigo CarunchoÓscar Rolle Calvo

Javier Mariño ChaoAdrián Ben MontenegroJuan A. Menéndez RochaEric Rodríguez WolpersManuel Mira Martínez

Manuel Fernández LópezGonzalo Dablanca Blanco

Rebeca Bermudez RamudoÁngel Rodríguez Vázquez

Patricia Mariño BouzaJosé Rodríguez Costa

Pedro Álvarez ExpósitoDolores Núñez EstévezFrancisco Basanta Barro

Euloxio Xesús Rubert Méndez

que el resto es de mi profesora defrancés, Mariluz Poch. Se meexigió tomar dos clases de idioma:inglés y francés o latín. Opté porel francés, ya que no es un idiomamuerto. Desafortunadamente, elresto de mis compañeros de clasecreo que estaban en su quinto añode francés y este iba a ser miprimero. La profesora de francés,sin obligación alguna de atendermis necesidades particulares, mecompró un libro de francés parami y trabajó conmigo para querealmente pudiera aprender ytener éxito en la clase. Era la cosamás amable que cualquiermaestro había hecho por mímientras yo estaba allí. Realmenteme quedé muy impresionada de suamabilidad y disposición paraenseñarme saliéndose de su rutinahabitual. Eso me ayudó mucho.

Has vuelto a Viveiro?

He vuelto a Viveiro (y si estoycontando bien) creo que han sidoya ocho visitas a lo largo de treceaños. Después de regresar a casaseguí saliendo con mi novioGallego cerca de cuatro años ymedio de larga distancia, asi quevisité con frecuencia. La últimavez que estuve allí fue en 2011,pero en realidad estaré de nuevoeste octubre. ¡Tengo muchasganas que llegue octubre y podervisitar! Viveiro tiene un lugarespecial en mi corazón, aunquehe oído que mi restaurantefavorito ha cerrado desde miúltima visita, así que estoy unpoco decepcionada. ¡Espero quemi bar favorito todavía estáabierto!

Mantienes contacto con tufamilia de acogida o con antiguosprofesores o compañeros?

Lo hago, pero no tanto como megustaría. Por lo general, estamosen contacto unos con otros para

los cumpleaños y Navidad, peroeso es todo. Mis padres españolesse separaron unos pocos añosdespués de mi estancia, así quevoy a visitar a ambos en mipróxima visita en octubre. Voy apasar unos días en Viviero paravisitar a mi papá y luego unosdías en Potes para visitar a mimamá y hermanita. En cuanto alos amigos y compañeros deescuela los medios decomunicación social han hechomás fácil ser parte de la vida decada uno de ellos en la distancia.Es agradable ver fotos yactualizaciones de estado cuandoestás tan lejos.

El objetivo marcado deaprender español, consideras quelo has logrado gracias a laestancia en Viveiro?

¡Seguro! Antes de venir a Viveirotenía dos años de clases deespañol en la escuela, que no eramucho. Podría decir cosas muybásicas como: «Mi nombre esJessica, soy americana, ¿Quéhora es?» Etc. Los tres primerosmeses que estuve en Españaestaba muy perdida. En elmomento en que me fui, despuésde diez meses, podía mantenerconversaciones fluídas,entendiendo lo que se me decía eincluso soñando en español.

Recuerdas algo del Gallego?

¡Nunca máis! … Con todaseriedad no realmente. Mi familiaespañola hablaba Castellano encasa como la mayoría de misamigos que tenía así querealmente no cogí el Gallego.

«Hablar otro idioma es poseeruna segunda alma.»

– Charlemagne

Hay un montón de grandes citassobre el aprendizaje de un

-REDACCIÓN-

segundo idioma, pero muchos deellas tienen un tema similar en queel aprendizaje de un segundoidioma abre la mente. Te permiteentender algo mucho másprofundo que las palabras y en elclima político actual es másimportante que nunca. No sólo esel aprendizaje de otro idiomaimportante, pero también debeexperimentar la cultura. Te haceapreciar de dónde viene la lenguay también apreciar que más estáahí fuera. Después de todo, somostodos humanos y cuanto másabiertos estamos los unos con losotros, mejor estaremos.

O Provisional 23 de xuño de 2017Páxina 6

Cun traballo de deseño dunha "Interface de comunicación ArduinoKNX" coordinado polo CIFP Politécnico de Lugo e premiado xa no 2016,no apartado B, de desenvolvemento de proxectos de innovación tec-

nolóxica na FP, participamos activamente no

II Congreso de Innovaciónna Formación Profesional

iesMASAPA

E

AXENCIA DE DOAZÓNDE ÓRGANOS

E SANGUE

Na última estancia do equipode extracción de sangue no

IES "María Sarmiento", o 4 deabril, realizáronse 13 doazóns,8 delas foron de persoas que

o fixeron por primeira vez.Sentímonos orgullosos decolaborar co Centro de

Transfusión de Galicia (eagora co ADOS) dende o

1994, acadando dende aquelaun total de

1.094 doazóns

MÁIS INFORMACIÓN EN:[email protected]

DOA SANGUE 900 100 828

Por segundo ano consecutivo, a Consellería de Cultura,Educación e Ordenación Universitaria, despois do éxito da

primeira edición, organizou novamente o Congreso de Innovaciónna Formación Profesional, os días 10, 11 e 12 de maio na Cidade

da Cultura en Santiago.

Como diciamos, o noso centro tivo un especial protagonismo através do proxecto "Interface de comunicación Arduino KNX" quepermite a comunicación entre as diferentes linguaxes dos dous

sistemas en conexión, segundo nos relatou Carlos FerreiroRubianes, profesor de Instalacións Electrotécnicas no IES María

Sarmiento.

Na fotografía vemos algúns alumnos e profesores do IES MaríaSarmiento, de visita no stand, recibindo explicacións do noso

docente. Parabéns!

O Provisional Páxina 7

No número anterior informabamos da viaxeque fixeron os alumnos de Francés á capitalgala; pois ben, agora nunha nova viaxe foronalumnos de ciclos formativos acompañados poloXefe de Estudos do Réxime de Adultos, RamónCajoto Sante, do 26 de abril ao 1 de maio.

Durante esta viaxe visitaron o Centro Pompi-dou, Torre Eiffel, Arco de Triunfo, Grand Palais,Petit Palais, Campos Eliseos, Barrio de Mont-matre onde aproveitaron para coñecer a prazados Pintores, o famoso Moulin Rouge e a Basí-lica do Sacré Coeur. Tamén, estiveron no Mu-seo de Louvre, onde centraron a visita nas obrasmáis importantes coma a Gioconda de Leonardo

23 de xuño de 2017

OUTRA VIAXE A PARÍS

Un ano máis, os alumnos de 1º de bacharelato, na materia de LenguaCastelá e Literatura, celebraron o Día do Libro cuns petiscos e

reflexionaron sobre a importancia da literatura, ademais de falar dassúas obras favoritas e do que están a ler na actualidade.

VISITA AOAERODROMO DE

ROZAS

Aproveitando a viaxe a Santiagode Compostela para asistir aoCongreso de Innovación naFormación Profesional, os alumnosdos ciclos de Soldadura eCaldereiría, Carrozaría, InstalaciónsElectrotécnicas e Electromecánicado Vehículo, pasaron, o 11 de maio,polo aerodromo lucense para visitaro aeroclube e o ciclo de aeronáuticaque se imparte nas mesmas.

da Vinci, A Libertad Guiando o Pobo de Delacroix,As Bodas de Caná de Veronés, e esculturas comaa Venus de Milo, O Escriba Sentado do antigo Exip-to ou a Victoria Alada de Samotracia do períodoHelenístico da Antiga Grecia. Non faltou tampoucoa catedral de Notre Dame, Conciergerie (Palais dela Cité), Barrio Latino, Casa Concello de París e obarrio “le Marais”, Museo Grevin, o Palacio da Ópe-ra Garnier, Museo d’Orsay, Palacio Nacional doInválidos, onde se atopa a tumba de Napoleón,Musée de l'armée, Place de la Concorde, L'églisede la Madeleine - Place Vendôme e a Place Opéra,rematando esta apretada axenda co impresionantePalacio de Versalles.

○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○

S O P A D E L E T R A S(localiza cinco persoeiros da

xeración Nós)

A B X U X NB O I S O SP T S A B AE O C L A LD A O D N LR L E I T IA E G E O NI T B G I AO S D U O BS A N E R AA C A I G C


AS PAS PAS PAS PAS PALABRAS MÁXICASALABRAS MÁXICASALABRAS MÁXICASALABRAS MÁXICASALABRAS MÁXICAS

Galicia é unha terra de lendas econtos marabillosos, quizais foi aaspereza da vida a que fixo que seespertara nos galegos a lediciaimaxinativa. Porque foi a xente dopobo a que as enxendrou para atraer osono e facer máis soportable a vida,para durmir a fame e o medo nasneboentas e misteriosas noites deinverno que non parecían ter fin, parater sempre un pedazo de asombro nopeto da memoria cando se estaba lonxee a saudade apretaba ou fería arealidade. Inda que non todas xurdironó carón do lume; tamén nas feiras, nasfiadas, nos lavadoiros, nos muíños e atanos velorios se maxinaba e contaba.

Cada familia tiña un contador dehistorias; non telo sería a maior dasmiserias porque ese era o don que llesera dado no lugar das moedas quenunca posuirían. Soían ser os máisvellos os que as ían transmitindo ósnenos, de ollos abertos ante a maxiadas palabras, e mais ós outros adultos.Na lareira co dedo índice estalicado, cosollos, coas dúas mans que se abrían epechaban, cos silencios e coa voz queadquiría tantos tons coma faíscasestalaban no lume, o contista íadebuxando doncelas que enfeitizadasse tornaban cervas, homes condenadosa seren lobos como o está a lúa a crecere logo devalar, tesouros conversadoresque elixen a quen se dar... Logo ocontista calaba, esculcaba nos ollos doauditorio o efecto da súa historia,mentres o lume reanudaba o seueterno falar coa leña. Así as lendas e oscontos pasaban de boca en boca,resgardados pola memoria dos maiores,e era o propio pobo o que as íaacrecentando ata resultaren diversasversións; tornándose máis e máisvizosas coma a paisaxe cos días dechoiva, esa doce e velenosa bebida quealimenta e perverte a terra e a alma dosgalegos.

As lendas relatan feitossorprendentes, de aparenciasobrenatural ou marabillosa, quenalgún caso tentan ser a explicación decertas catástrofes naturais ou accidentesxeográficos, e moitas delas teñen comoxerme determinados acontecementoshistóricos que a fantasía popular adornaou desfigura enchéndoos de misterio.

A diferencia do conto popular, a lendasoe ter unha localización espacial eincluso temporal, xusto alí onde amaxia da natureza en forma de lagoa,cova, areal, fonte ou pena, fixo abrollara da imaxinación.

Entre as que tiveron máis éxito,figura a da cidade sumerxida,probablemente de orixe celta ouxermánica, que explica a aparicióndunha lagoa como castigo contra oshabitantes dunha poboación que nonquixo dar acollida a Cristo, á Virxe ouá Sagrada Familia, pero iso despois deseren cristianizadas porque antesserían outros os deuses donos dasaugas e dos humanos e, senón vede ahistoria grega de Filemón e Baucis, oseternos namorados. Segundo asversións, en determinados días ehoras, aínda se pode ver a agulla daigrexa da cidade maldita ou inclusoescoitar o son das campás e as vocesdos habitantes que penan nos fondosescuros.

A maldición dunha persoa ou oencantamento dunha fada podensupor a transformación dun serhumano en animal, sobre todo encervo ou en lobo. Nos relatos galegos,só é posible romper o feitizo medianteun sacrificio que conleve unha perdade sangue ou unha mutilación daquelque sofre o encanto e se este fallara,significaría a morte.

De fiármonos das lendas galegas,Galicia é unha das terras máis ricas doplaneta, porque son moi abundantesas que nos falan de tesourosagochados que están aí fóra agardandopor nós. Sen embargo, hai unproblema: están encantados e casesempre ben gardados. Os gardadoresson diversos: mouros, ananos,xigantes, fadas e incluso serpes.Moitas veces a proba para facerse coouro dos mesmos consiste en dar concertas palabras que obrigan ó gardadora entregalo, pero non é suficiente coniso pois é fundamental que obuscador lle caia en gracia ó propiotesouro, que é concebido coma un sermáxico dotado de vida propia. Quenos busca debe ter confianza e coraxe,e aínda así non será capaz de atopaloata despois de ter soñado con eldurante moito tempo.

En Galicia crese que os mortos seguen encontacto cos vivos, incluso hai a crenza deque as ánimas dos devanceiros se veñenquentar pola noite ós restos que quedarondo lume, por iso nunca deben varrerse. Pero,ademais das ánimas e dos santos e santas, talcomo din as lendas a un galego pódenselleaparecer tamén as mouras e mourosencantados, que habitan os monumentosprehistóricos (castros e mámoas) e outroslugares da paisaxe rural, ou as xacias, queviven baixo as augas do río Miño, e as sereasque, coma nas lendas doutros lugares,habitan as augas dos mares. Unhas e outrastentan atraernos cos seus encantos para osseus mundos descoñecidos.

Realmente quen habite o noroeste debeestar sempre preparado porque en calqueraintre un pequeno despiste, uns pasoserrados poden levalo a perderse na bruma domundo dos soños; son tan tenues aquí oslímites que ten con iso que chamamosrealidade. Non esquezades: o importante émanter a tranquilidade e dicir as palabrasmáxicas tal como volas ensinaron.

O que agora lemos amósanos como nestaterra a palabra falada sobreviviu óesquecemento, como os máis novos, casesen se decataren, unha noite calquera óredor dunha mesa, mentres tomaban o caldoquente, foron lembrando e mantendo esaspalabras máxicas que escoitaron dosdevanceiros coma un inmenso tesouro.

As nosas lendas non foron copiados nosmosteiros medievais coma as irlandesas ninos nosos contos recollidos na ardenciaromántica do dezanove coma os doutrospobos, aínda que xa Bécquer recreara a lendada dona cerva; só nos inicios do século XXcoñeceron o papel. Máis adiante escritorescomo Anxel Fole e Alvaro Cunqueiroutilizaron os «trucos» dos contistas do pobo.Nos nosos días, nos que a miseria de Galicianon é tanto de pan, narradores como ManuelRivas e Xosé Miranda mollan o seu cálamonas vellas historias. Conteiros e contistas connomes e apelidos (Quico Cadaval, CándidoPazó...) fannos soñar co tesouro da palabra,nun tempo no que a imaxe parece teraleilada a capacidade de asombro.

Un, na man fortemente pecha, garda aesperanza de que a xente desta terra volvatecer historias do mesmo xeito que a néboasegue enfiándose nos anoiteceres, pois ¿quequeda dun pobo sen a súa imaxinación e sena súa memoria?

XC


Ao longo dos meses de febreiro emarzo tivo lugar, por segundo anoconsecutivo, o EncontroInterxeracional "Fálame daEmigración" entre o alumnado de 3ºda ESO e o grupo de maiores deAfundación de Viveiro.

A vida dos maiores na emigracióné o eixe do programa, articulado através de dous encontros nosinstitutos e precedidos dun traballopreparatorio que se apoia enmaterial e recursos didácticosaportados por Afundación. Maiorese estudantes compartenexperiencias, reflexións e emocións,establecendo relacións baseadas norespecto mutuo.

Para os estudantes supón unhaoportunidade de coñecer a historiada man dos seus protagonistas e deaprender valores de emprendemento,de esforzo, de superación e deadaptación; para as persoas maioresvoluntarias sentirse escoitadas,

II Encontro Interxeracional "Fálame da Emigración"

útiles e recoñecidas; e para acomunidade educativa a oportunidadede experimentar con novasmodalidades de aprendizaxe nonformal.

Na primeira sesión, falouse sobre aexperiencia vivida; mentres, naseguinte, reeflexionamos sobre aemigración e tamén se realizou unha

visita ao centro de maiores para vera exposicón fotográfica. Desta visitaplanificáronse diferentes traballossobre as imaxes que máis osimpactaron, describíndoas efacendo unha valoración persoalsobre as mesmas, coma a de MateoGarcía e Ylenia de 3º de ESO C querecollemos a continuación.

Na imaxe da dereita podemosver un grupo de españois, emi-grantes recén chegados a Ale-maña, no ano 1941 e recibidospolo Partido Nazi en plena gue-rra mundial. Este grupo está fa-cendo o saúdo nazi ás principaispersoas do partido.

Seguramente non saiban oque fan nin o que lles está dicin-do, pero alguén lles mandaríaactuar así para que non lles pa-sara nada.

Ata Alemaña chegaron polavontade de Franco, xa que comosabemos era aliado de Hitler.

O saúdo fascista é unha variante do saúdo roma-no. En Alemaña estaba acompàñado pola frase HeiltHitler (salve Hitler); copiárono da Italia de Musso-lini que o colleu do Imperio Romano xa que estaba

obsesionado coa súa grandeza.Este saúdo aínda é usado hoxe en día por un

pequeno grupo de persoas que pertencen á Fa-lanxe española.


O punto de partida do Correlingua, que esteano levaba como lema 'En galego, sen can-celas', estivo situado no paseo marítimo á al-tura das instalacións deportivas.

Os máis pequenos, alumnos de infantil,foron camiñando cara á Praza Maior, onde osestaba agardando a música de Cé OrquestraPantasma.

O resto de participantes fixeron a marcha,ben camiñando ou correndo, pola variante e

a travesía, con meta nos xardíns NoriegaVarela, onde puideron repoñer forzas confroita e auga. Logo foron tamén á praza paraseguir coa festa presentada pola actriz Isa-bel Risco e na que actuou o grupo de Al-berto Sobrado, un dos grupos gañadores doconcurso Cantalingua que puxeron a notamusical da xornada, na que a lectura domanifesto correu a cargo dos alumnos doCEP Lois Tobío de Viveiro.


As rapazas e rapaces creadoras deste manifesto desfrutarán nomes de abril dunha estadía de dous días en Pontedeume, no albergue de Alvarella e con diversas actividades para premiar o

seu traballo na elaboración deste manifesto que reproducimos a conti-nuación:

En galego, sen cancelasEste pequeno manifesto quere representar a vergoñenta situación do

galego en Galiza. Quere falar de como en pleno século XXI hai poucasnormas e poucas accións das institucións en favor do noso idioma. Queredicir que adolescentes coma nós temos que escribir un manifesto parafacer reflexionar á xente.

Porque Galiza é a nosa Terra, Terra que as nosas familias loitaron pordefender. Agora temos que defendela nós e defender tamén a Historia quehai detrás. Unha Historia que comeza cunha lingua. Moitas persoas nonrecapacitan sobre o orgullo que deberiamos ter xa só por iso.

As Administracións teñen responsabilidade polo que lle está a acontecerao galego, porque non fan canto está na súa man. Como pode ser que noano 2017 non n poidamos ver nin un só filme de estrea dobrado ao nosoidioma? Como pode ser que no ano 2017 estea prohibido que os alumnose as alumnas poidamos recibir Matemáticas, Física e Química e Tecno-loxía en galego? Como pode ser que no ano 2017 non haxa nin unha soaautoescola que nos ensine o manual de conducir en galego? Como podeser que no ano 2017 haxa carreiras universitarias en Galiza nas calesnon se chega nin ao 3% do ensino no idioma propio? Como pode ser queno ano 2017 non haxa nin un 0,1% de música en galego en calquera dasradios que ouvimos a xente nova?

Si, en todas estas e en moitas outras cousas as Administracións teñenresponsabilidade. Porque non velan polos nosos dereitos, porque non nosdeixan escoller o noso idioma, porque non evitan que os prexuízos máisresesos continúen con forza.

Mais, ollo, tamén queremos dicir que as persoas que consentimos istotemos unha parte da responsabilidade. Porque, se callar, non facemostodo canto está na nosa man. Un refrán di “Camiño longo, paso curto”. Esaé a idea. Temos de ir mudando mentalidades e abrindo campos para a nosalingua. Entre nós hai mozas e mozos que falan xa en galego e que ás vecesnos encontramos con dificultades para o continuarmos a usar. CABEZAALTA! ORGULLO!

Entre nós hai tamén mozas e mozos que aínda non o falamos habitual-mente, mais sabemos que o galego non debería ter limitacións. ANIMÉ-MONOS A FALALO MÁIS! É A MELLOR DEFENSA QUE SE PODE FACER!

Conseguiremos o que queremos. Hai xente que o leva tentando moitotempo a través de movementos sociais, mais necesitan apoio, necesitan donoso apoio. Por iso facemos este manifesto do Correlingua, que é máis queunha carreira.

En galego, sen cancelas!

O alumnado de 4º da ESO do CPI Afonso VII de Caldas de Reis, baixo o alcume Óculos,conseguiu a mellor valoración do xurado para o seu manifesto. Nel, este grupo de rapazas erapaces "quere representar a vergoñenta situación do galego en Galiza". Con esta declara-ción de intencións comeza un texto cargado de reflexións e ideas sobre o presente e futuro

da nosa lingua.

Carlos Casares Mouriño, 2017Manuel María Fdez. Teixeiro, 2016

Xosé F. Filgueira Valverde, 2015Xosé María Díaz Castro, 2014Roberto Vidal Bolaño, 2013Valentín Paz Andrade, 2012

Lois Pereiro, 2011 Uxío Novoneyra, 2010

Ramón Piñeiro López, 2009 Xosé María Álvarez Blázquez, 2008

María Mariño 2007 Manuel Lugrís, 2006

Xesús Lorenzo Varela Vázquez, 2005 Xaquín Lorenzo Fdez. "Xocas", 2004

Antón Avilés Taramancos, 2003 Frei Martín Sarmiento, 2002

Eladio Rodríguez González, 2001 Manuel Murguía, 2000

Roberto Blanco Torres, 1999 Martín Códax, Johan de Cangas e

Mendinho, 1998 Ánxel Fole Sánchez, 1997

Xesús Ferro Couselo, 1996 Rafael Dieste, 1995 Luis Seoane, 1994

Eduardo Blanco-Amor, 1993 Fermín Bouza-Brey, 1992

Álvaro Cunqueiro Mora, 1991 Luis Pimentel, 1990

Celso Emilio Ferreiro, 1989 Ramón Otero Pedrayo, 1988

Francisca Herrero Garrido, 1987 Aquilino Iglesia Alvariño, 1986

Antón Losada Diéguez, 1985 Armando Cotarelo Valledor, 1984

Manuel Leiras Pulpeiro, 1983 Luis Amado Carballo, 1982

Vicente Martínez Risco, 1981 Alfonso X "O Sabio", 1980

Manuel Antonio Pérez, 1979 Antonio López Ferreiro, 1978

Antón Vilar Ponte, 1977 Ramón Cabanillas Enríquez, 1976 Xoán Manuel Pintos Villar, 1975

Xoán Vicente Viqueira Cortón, 1974 Manuel Lago González, 1973 Valentín Lamas Carvajal, 1972 Gonzalo López Abente, 1971

Marcial Valladares Núñez, 1970 Antonio Noriega Varela, 1969

Florentino López Cuevillas, 1968 Manuel Curros Enríquez, 1967

Francisco Añón Paz, 1966 Eduardo Pondal, 1965

Castelao, 1964 Rosalía de Castro, 1963

MANIFESTO DO CORRELINGUA 2017PERSOEIROS AOS QUESE LLES TEN ADICADO

O DÍA DAS LETRASGALEGAS


DEFINICIÓNS

Antes do desenvolvemento da cuestióndebemos delimitar, aínda que sexa breve-mente, a nivel conceptual, o significadoque teñen ambos conceptos: "nivel xeralde alerta" e "atención selectiva".

En primeiro lugar, cando nos referimosao nivel xeral de alerta, estamos conside-rando a capacidade cerebral global pararesponder ante determinados sinais me-diados pola presenza de neurotransmiso-res como a noradrenalina; polo tanto, unnivel de alerta adecuado, en principio, fa-vorecerá a aprendizaxe. Podemos dicirentón que a atención constitúe un procesomediante o cal elévase a actividade sen-sorial, intelectual e motriz.

Por outra banda, falamos de atención

selectiva cando esta activación non se pro-duce de forma global e homoxénea en todoo encéfalo; neste caso, actívanse só al-gunhas zonas ou redes neuronais concre-tas a modo de desequilibrio neuronal; aactivación dunha zona ou outra favorece-rá a aprendizaxe específica relacionadocoa especialización da mesma. Neste caso,supón un proceso discriminatorio que nospermite fixar a atención sobre actividadesconcretas.

FACTORES QUE CONDICIONAN

A ATENCIÓN

Para dar resposta a esta cuestión fixa-rémonos nos tipos de factores ou condi-cionantes, dependendo que sexan exter-nos ou internos ao individuo, que favore-cen o nivel de atención.

NIVEL XERAL DE ALERTA E ATENCIÓN SELECTIVA

INTRODUCIÓN:

Por que o nivel xeral de alerta e aatención selectiva son importantespara a aprendizaxe?

Sabemos que, a nivel cerebral,existen diferentes condicionantespara que se produza a aprendizaxeda forma máis eficaz posible; aestimulación ambiental, a atención,as emocións, o sono, a alimentación,xunto co exercicio físico, impoñen osseus efectos beneficiosos, ou prexu-diciais, sobre o funcionamento cere-bral do individuo.

Un dos condicionantes máissignificativos, dentro dos sinaladosanteriormente, é o estado de aten-ción. O funcionamento neuronal(procesos sinápticos, a modo deinterruptores que provocan estados0 e 1, coma se tratáse de unidadesde memoria), vese seriamente com-prometido polo estado de atenciónque, nese momento particular, teñao individuo. Fálase dun nivel xeral deatención óptimo (no sentido expresa-do pola Lei de Yerkes-Dodson) candoao incremento do nivel xeral de aler-ta correspóndese tamén cun incre-mento na aprendizaxe; pero isto éasí só ata certo punto, chegado o cal,coma se se tratáse dunha saturaciónno proceso de conexións e reconexio-nes cerebrais, esta relación deixa deser directa e invértese; isto significaque, aínda que se aumentase a aten-ción, non se produciría máis aprendi-zaxe ou non se incrementaría.


En canto ós factores externos, a aten-ción dependerá en gran medida da inten-sidade e novidade do estímulo; de tal xei-to que a maior intensidade, ou novidade,maior será a posibilidade de captar a nosaatención. Tamén, sabemos que os obxec-tos que se moven, ou dependendo da súaposición, teñen maior capacidade para cap-tar a atención, sobre todo nos nenos.

Respecto aos factores internos, atrae-rán máis nosa atención aquelas activida-des elixidas libremente, como o xogo, ouas que máis nos motiven (tanto intrínsecacomo extrínsica). Por outra banda, a ma-durez, ou as emocións fan que sexamoscapaces de manter máis tempo e con maiorfocalización o nivel de atención.

Outro aspecto importante a ter en con-ta é que o uso de estimulantes, particular-mente algúns medicamentos e drogas, po-den aumentar tamén o nivel de atención.No caso dos medicamentos logran os seusefectos terapéuticos con aumentos lentos,controlados e constantes de dopamina;mentres que as drogas de abuso adóitanofacer, pero sen control, podendo provocartrastornos importantes na conduta e atachegar á adicción.

RELACIÓN ENTRE NIVEL XERAL

DE ALERTA E ATENCIÓN SELECTIVA

Como se xustificou anteriormente, ecomo sinalan Fernández-Duque e Posner(1997), o nivel xeral de alerta e a atenciónselectiva constitúen dous fenómenos conbases cerebrais diferentes, (pero non poriso podemos dicir que son independentes).De feito, para que a aprendizaxe relativa aun coñecemento concreto teña lugar de-berán confluír, simultáaneamente, un ni-vel de atención xeral óptimo e que a aten-ción selectiva estea focalizada no obxectoou tema concreto de estudo.

En base a estas consideracións, pareceobvio que unha das tarefas máis impor-tantes do docente debe ser intentar o man-temento dun nivel óptimo de alerta e aten-

BIBLIOGRAFÍA:

Anaya Neto, D., (2009). Bases daaprendizaxe e educación. Sanz e Torres.Madrid

Bertalanfly, L. V., (1940). Teoría xeraldos sistemas. Fondo Cultura Económica.Madrid.

Elliot, R., (1986). Investigación/accióna aula. Generalitat Valenciana. Valencia.

Fernández-Duque, D. e Posner, M.I.(1997). Relating the mechanisms of orien-ting and alerting. Neuropsychologica, 35,477-486.

Goswani, Ou.. (2004). Neuroscienceand education. British journal of educa-tional psychology, 74, 1-14

Ibáñez López, P., (2002). As discapaci-dades. Dykinson. Madrid.

Koizumi. H., (2005). The concept of de-veloping the brain: A new natural scien-ce for learning and education. Brain andDevelopment, 26 (7), 433-441.

ción selectiva, tendo en conta as etapasevolutivas dos discentes.

Ao dicir óptimo debemos entender quea aprendizaxe pode verse resentida, tantopor un nivel insuficiente, como polo exce-so do nivel de alerta.

INFLUENCIA DO NIVEL XERAL DE ALERTA E

DE ATENCIÓN SELECTIVA NA

APRENDIZAXE

Unha forma de demostrar a relación exis-tente entre estes conceptos pode ser to-mar como exemplo, ou como referente, otrastorno ou déficit de atención con hipe-ractividade, o coñecido normalmente comoTDAH. No mesmo atópanse implicadasáreas cerebrais que teñen que ver coa aten-ción selectiva sostida no tempo, como sona cortiza frontal, o tálamo óptico, o corpoestriado ou o núcleo caudado, xunto cocerebelo. Dado que as áreas comprometi-das son particularmente relevantes para aaprendizaxe, entendida esta en términosde modificación da estrutura e funciona-mento neuronal, como sinala Goswani(2004) e Koizumi (2005), podemos concluírque o nivel de activación interneuronaltamén o está.

Por outra banda, para que se produzaaprendizaxe é necesario o establecemen-to ou consolidación dunha ruta eficientede comunicación interneuronal facilitado-ra da produción dun determinado padrónde actividade; estas rutas son favorecidasao coincidir, á vez, un alto nivel xeral dealerta cun estado de atención centrada naaprendizaxe particular.

Outro exemplo que podemos engadir,para a mellor comprensión desta relación,é que sabemos que a activación neuronalé variable ao longo do día. Esta pode abar-car, desde o sono máis profundo (tan ne-cesario e reparador), ata a vixilancia máisesperta. Pois ben, non fai falta ningunhademostración científica para concluír que,cando temos sono, diminúe a nosa capaci-

dade de atención e, xa que logo, de apren-dizaxe.

En definitiva, para que se produzan mo-dificacións ou fortalecementos sinápticosé necesario que as áreas ou redes neuro-nais implicadas nunha aprendizaxe con-creta estean convenientemente activadase, á vez, dependen do estado xeral de alertado individuo nese momento particular, poloque podemos concluír que a atención xogaun papel fundamental no proceso deaprendizaxe.

NTL


O P

rovi

sion

al

fai 10 anos

fai 15 anos

fai 20 anos

fai 5 anos

Portada do nº 9, publicación: 20-06-97EDITORIAL: O novo pavillón polideportivo

SUMARIO: Inauguración do pavillón polideportivo,Ánxel Fole, Xubilación de Enrique Pérez,

Conferencia de Xosé de Cora, A Capela de SanRoque, Tremor, Ánxel Fole, Paradoja en los

engranajes de cremallera, Top secret, I XornadasInformativas, Aprobado o RRI do centro

Nº 39, publicación:22-06-2007EDITORIAL: O enfoque social do noso traballo

SUMARIO: Xubilacións, Excursión de 4º de ESO,O pan de trigo (I), Álbum 75 aniversario,Citroën 2CV, Foguetes de sete estalos,Festas de aniversario, Javier Vargas,

Visita a Sotavento, A Biblioteca escolar

Nº 24, publicación: 21-06-02EDITORIAL: A mellora continua, un verdadeiro

reto de futuroSUMARIO: Un trimestre cheo de actividades,

Subproceso de orientación, CCP, Castros das terrasde Viveiro, O vello muiñeiro (3ª parte), Xornadasinformativas, Orzamentos 2002, J. Lee Hooker,

Aulas mentor, Alma de samurai,A formación contínua de traballadores

Nº 53, publicación: 22-06-2012SUMARIO: Xubilación anticipada: Loly Núñez

Estévez, Actividades do trimestre anterior,Datos meteorolóxicos, Entrevista a: Adrián Ben

Montenegro, Álbum do intercambio, La triste fotode una sonrisa, Finalistas do Reto ALCOA,

Novo Plan Estratéxico 2012-16, Dous poetas paraun tempo de crise, Breve historia sobre as orixes

de Viveiro, A carón do blues: Lead Belly,Planificación de estudos 2012-13


O luns 24 de abril, edentro das actividades doDía do Libro, Iria Misaveu falar cos alumnos de3º da ESO (Club deLectura) e cos alumnos de1º de Bacharelato do nosocentro xunto co alumnadode 4º da ESO do IES deXove. Tratouse duncoloquio sobre o libro quexa leron na 2ª avaliación, Xa non estou aquí, e o encontro resultou do máisentretido. Iria deu pautas moi interesantes para a plenacomprensión da novela, dinamizou a sesión coninteresantes reflexións sobre a violencia de xénero,presente en moitos casos de desaparicións de persoas epresentounos o seu punto de vista sobre a edición delibros, o mundo editorial e o caso galego en particular.

ESTIVERON CON NÓS:

Iria Misa, Manuel Núñez Singala e Anton Riveiro Coello

Manuel Núñez Singa-la veu ao noso centro,o 8 de maio, falarnosde dous libros del quelemos este curso: Oachado do castro en 1ºde ESO e Camiños naauga en 4º da ESO. Aactivoidade compartí-mola con alumnos doIES Illa de Sarón deXove.

Antón Riveiro Coelloestivo con nós o 22 demaio. En 4º da ESO e 1ºde Bacharelato leron asúa novela A ferida dovento, moi acaecida parao mes das Letras Galegas este ano adicado aCarlos Casares porque xa o título é un tributo aoautor homenaxeado (lembremos o título deVento ferido alén de ser o propio Casares unpersonaxe máis da novela). Coa súa amena con-versa puidemos saber numerosas anécdotas dasúa vida e da súa obra e en concreto desta no-vela, que ten moito de autobiográfica e que sepode dicir que é unha continuación da anteriorCasas baratas.


Nesta ocasión foron dous alum-nos, Daniel Gómez Quelle deElectromecánica do Vehículo eMarco Antonio Piñon Mariño dociclo formativo de Soldadura eCaldeirería, os que fixeron partedo módulo de Formación en Cen-tros de Traballo (FCT) en Poten-za (Italia).

Durante todo o mes de abril rea-

FCT en Italia

lizaron unhas 160 horas de formaciónpráctica que agora completarán nos ta-lleres da Mariña.

Durante a estancia, aproveitaron taménpara facer visitas culturais coma a quenos amosa a fotografía dos nosos prota-gonistas no Coliseo de Roma en compa-ñía doutros alumnos do IES Monte Cas-telo de Burela, socio nas accións eproxectos europeos.

AGdT

Na páxina 3 do número anterior,publicado o 7 de abril, omiteuseinvoluntariamente na foto de gru-po do San Xoán Bosco a Gene-roso Martínez Míguez, que é a per-soa que aparece en terceiro lugar,comezando pola esquerda, doscompañeiros que están sentados.

CORRECCIÓN DEERROS

TORNEO DEXADREZ

Durante o mes de maio cele-brouse un torneo de xadrez conalumnos de 1º ciclo de ESO.

Foron trece alumnos participan-tes (de 1º e 2º) e xogouse unhaliga todos contra todos, e despoiscelebraouse a fase final entre oscatro mellor clasificados, xa nomes de xuño.

Ademais, cos mozos de 1º deESO que teñen a asignatura dexadrez, participamos o venres, 2de xuño, nun encontro cos alum-nos do IES Perdouro que taménteñen xadrez como optativa.

* FOTO ÁLBUM *CELEBRANDO O DÍA DA PAZ - 30 DE XANEIRO DE 2003

Os alumnos de 4º da ESO e de 1º de bacharelato de Relixión fixeron unha viaxecultural a Salamanca os días 5, 6 e7 de abril acompañados polos profesores

Trifina García Méndez, Juan Carlos Castedo Meilán e Angélica Otero Fernández.Entre outros lugares visitaron as torres da Catedral, Casa Lis, Museo de automo-ción, Horto de Calixto e Melibea, Museo de Salamanca, Clerecía e, ao regreso, o

Convento da Anunciación en Alba de Tormes.

viaxe a Salamanca


TEATRO

Foi o 27 de abril cando osalumnos de 1º e 2º de ESOasistiron, no Teatro N. Pas-tor Díaz de Viveiro, á repre-sentación de "Sur la routedes symboles francais".

Na saída estiveron acom-pañados polos profesoresHelena Pérez Inés, AlfonsoFraga Pérez, Carlos PargaMéndez e Trifina GarcíaMéndez.

...a Berlín


Parece que só xogan ben aobaloncesto os xogadores ACB/NBA ouas xogadoras de Liga Feminina (aescasas veces que podemos velas natele). Pois non, os trinta e dous equiposque disputaron durante unha semanana Mariña Lucense o Campionato deEspaña Junior femenino de clubes,amosaron un baloncesto formidable,un baloncesto como poucas veces sepode disfrutar "en vivo y en directo".

Moitos dos nosos alumnos asistirona algún dos 22 partidos que se xogaronno pavillón municipal, de domingo amércores e que foi sede destecampionato xunto con Cervo e Burela.Por Viveiro pasaron EQUIPAZOS, nonsó a nivel deportivo senón a nivelhumano, rapazas encantadoras cheasde ilusións que non sempre se podencumprir… pero o deporte é así, para quehaxa equipos gañadores tamén ten quehaber equipos "perdedores". Nin unamala cara, nin un mal xesto...deportividade e baloncesto a tope.

Tivemos a gran sorte de poder verdous dos tres equipos galegos quecompetían, Estudiantes e Ensino PortaXII, ambos de Lugo. E de disfrutar coxogo dos equipos de Sant Adriá

CAMPIONATO DE ESPAÑA JUNIOR FEMININO DE BALONCESTO

(Cataluña) e Movistar Estudiantes(Madrid), que finalmente acadaron asegunda e terceira posición nocampionato… pero tamén pasaron asrapazas do Unigirona (dende aquí unsaúdazo a Agostina, que se lesionou decerta gravidade), do Campus Prometede Logroño, do Canterbury das Palmas,as de Torrelavega, as de Presentaciónde Granada, Miralvalle de Plasencia,Sant Josep de Mallorca, StadiumCasablanca de Zaragoza e as do Easode Donostia

Tamén puidemos fotografarnos cosdous xogadores NBA, os irmánsHernangómez, que viñan animar a súairmá pequena, Andrea, xogadora doMovistar Estudiantes.

Pero o campionato non remataba aquíen Viviero, a fase final disputouse enBurela onde os mellores equiposbuscaban o tan ansiado premio. Oequipo MASPALOMAS de Canarias, ogran favorito, alzouse co trofeo, nunhafinal preciosa co Saint Adriá… nunpavillón cheo a rebordar non só de paise familiares de xogadoras, senón dexente da Mariña que gusta de ver bodeporte, deporte de alto nivel, deportefeminino.

A nosa alumna Iris, co equipo Campus Promete de Logroño,recibindo delas unha camiseta e bandeira firmada.

Detallazo de campionas!

CLAUSTRO

O pasado 31 de maio celebrouse un claus-tro de profesores extraordinario que con-tou coa presenza da Inspectora do centro,Branca Guerreiro Muñóz.

O motivo foi informar sobre a posibilidadede establecer plans adicionais de forma-ción, para o vindeiro curso, sobre media-ción e titorías entre iguais.

A inspectora indicou diferentes exemplosde implantación, mentres que a directoraanimou aos presentes na implicación e par-ticipación activa nos mesmos.

(*) establecido pola Asamblea Xeral das NaciónsUnidas na súa resolución do 15 de decembro de1972; celébrase dende 1973 o 5 de xoño de cada ano,data coa que se deu inicio á Conferencia de Estocol-mo (1972), cuxo tema central foi precisamente oAmbiente

O luns, 5 de xuño, Día Mundial do Me-dio Ambiente(*), programouse coma enanos anteriores unha actividade interdis-ciplinar no río da Rigueira (Xove) com-plementaria ás desenvolvidas no cen-tro polos departamentos de Lingua Cas-telá, Lingua Galega, Inglés, Francés,Ciencias Sociais, Ciencias Naturais, Ma-temáticas e Educación Física.

A xornada, dirixida ao alumnado de 1ºcurso da ESO, xirou ao redor do ciclo ea calidade da auga, dos cursos fluviais,do relevo e do léxico relacionado coatemática. Tamén, houbo actividades deorientación, sendeirismo e unha visitaa un muíño.

DÍA DO MEDIOAMBIENTE

5xuño


Ventá aberta aos libros

¿A QUE AL Prado retorna conoutra obra na que a calidade e ocompromiso van da man. Destavolta trátase dunha novela negra,

onde os inspectores Olga Tabares emais Carlos Sotillo deben investigara morte de seis persoas, a maioría

delas envelenadas, e todas elasrelacionadas co mundo da banca.Chegan á hipótese de que se trata

dun equipo perfectamenteorganizado, mais era tanta a xente

que fora estafada polas preferentes

www.edu.xunta.es/centros/iesmariasarmiento/


- Por José María Leal López-

○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○

O PASEO FLUVIAL DO RÍO LANDRO

-SITUACIÓN DA BASE AMERICANA-

Despois desta introdución, voumepreparar para facer esta ruta con roupacómoda, un chándal e unhas zapatillasdeportivas, colgo ao lombo unha mo-chila cun bocadillo de xamón e unhabotella de auga, ademais dunha toallapara secar o suor, tamén un lápiz e uncaderno para ir anotando tódalas cou-sas que vaia vendo para contalas logoaquí, a hora da saída será sobre das dezda mañá do sábado para facer un per-corrido tranquilo de ida e volta, calcu-lando a chegada a mediodía xusto paraxantar.

O día está bo e saímos segundo asprevisións á hora indicada entrandopolo debaixo do pequeno túnel baixoa vía do tren FEVE, como antes dicia-mos, que está ao lado da explanadaonde se fai o mercadillo do chamado"corte inglés" nos días feirados, esta en-trada está flanqueada por dúas figurasde aceiro inoxidable con forma huma-na que nos fan recordar que o impor-

tante é facer a ruta sen présa e marcan adiferenza entre camiñar e contemplar,logo hai unha pequena baixada convaranda de madeira onde podemos vera bocana do río, ampla e esplendorosa.Xa se deixan sentir a influencia dasmareas do Cantábrico coa mezca deauga doce e auga salgada que zarrapi-can con espuma a ribeira nun fermosocontraste. Á man esquerda hai un par-que infantil e unha área de descansocon mesas e un aparcadoiro para os co-ches que poden baixar dende a estradaxeral atravesando o barrio de Xunquei-ra, e onde as familias gozan do día.

Seguimos ruta e atopamonos co cha-mado barrio das Aceas, cuxo nome pro-cede do árabe é que significa que "le-vanta a auga", alí había antigamenteun muíño que aproveitaba as augas dasmareas para mover unha roda hidráuli-ca, e por detrás do edificio do muíñoatravesabao un túnel que aínda se podever, existía un recinto grande rodeado

por un muro cunhas comportas onde seembalsaba a auga cando subía a marealevantándoa a un nivel superior, paralogo abrilas e deixala caer sobor daspas da roda cando a mareira baixabamovendo así o muíño.

Seguimos camiñando e a man esquer-da contemplamos o Mosteiro de NosaSeñora de Valdeflores coñecido popu-larmente coma Convento de Valdeflo-res, que é rexido por relixiosas domini-cas, está situado no barrio de Xunquei-ra datando a súa fundación do séculoXV; a igrexa conventual é de estilogótico e alí venérase a imaxe talladada Virxe de Valdeflores da que, segun-do di a tradición, foi atopada nese lu-gar por un campesiño que labraba aque-las terras; logo posteriromente fíxose oconvento no século XVII.

Hai bo ambiente polo paseo ao sersábado, o percorrido é bonito, tranqui-lo e faise moi agradable, pasamos porunha zona chamada "A Penela", todo

Antigamente, nas festas patronais de Viveiro, facíase a famosa xira a Portochao; as familias subían en lanchas dende avila coa preamar, engalanadas con frores e outros motivos, para logo facer unha romería en Portochao, según contan eraunha festa campestre moi fermosa, autóctona e familiar coma o Naseiro pero en pequeno, foi unha pena que se perdera,

pero bueno, a ver se algún día volve a recuperarse

No 2007 inaugurouse un paseo fluvialpola ribeira esquerda do río Landro;sae dende a explanada que está acarón da avenida de Ferrol, pasandopor un pequeno túnel baixo a vía doFEVE para logo seguir pola beira dorío pasando polas Aceas, Xunqueira,Piago e con chegada en Portochao. Opercorrido é chan e ten uns 2,8 quiló-metros, cunha senda peaonil onde sealternan a pedra e a madeira, consti-tuíndo unha fermosa ruta concebidacoma unha obra que altera pouco anatureza. Así, que da interacción deámbolos dous, emana unha sensaciónde armonía nunha paisaxe natural deflora e fauna impresionantes.

Coa realización desta obra tamén seacometeu a limpeza e saneamento dasribeiras e humedais que se atopabanabandonadas e moi estragadas polosarrastres e acumulacións de entullo erestos das riadas e dos temporais acaeci-dos nesta zona.


está moi ben sinalizado con placas de ma-deira polo cal a xente pode informarse bende todo, coma de que na zona hai unhareserva de todo tipo de aves tanto de terracomo mariñas, protexidas pola Rede Na-tura 2000 en todo o humedal ademais detoda a zona por onde discorre o paseo flu-vial. Máis adiante tamén vemos vacas quepacen tranquilamente nuns prados a ca-rón do paseo, e que non se inmutan polocontinuo paso de xente por alí xa queestán acostumados a ver xente por aquelazona, por alí o chan é de pedra. Seguin-do a ruta imos vendo o grande humedalonde os xuncos poñen a nota vexetal quedá unha enorme impresión cromática decontinuidade, e onde se poden ver caba-los pacendo, tamén abundan na outra ri-beira os eucaliptos e tamen árbores autóc-tonos, é o que se coñece como a Veiga.

Xa máis adiante, chegamos á zona míti-ca do paseo que é o Pozo de Piago, moiprofundo no que ninguén puido chegarao fondo; alí, xa antes de existir o paseo,había unha área recreativa de descansocunha pequena praia ademais dun peque-no embarcadoiro que aínda hoxe en díaexiste. Os rapaces e rapazas tiíranse ao ríocolgados dende unha corda elevada atadaunha póla dunha árbore; cun balanceodéixanse caer sobor das augas que hai en-cima do famoso pozo, logo ao lado haiunhas escaleiras de pedra para volver su-birse ata a corda, este pozo hai uns anosfoi obxecto de vertidos incontrolados eclandestinos de materiais de refugallopolo cal foi cegado parcialmente; unhapena vamos pero bueno agora xa todoestá mais controlado. Hai unha famo-sa lenda que di que ás veces dendeo fondo do pozo emerxe unha lon-ga cola escamosa duns vinte me-tros do chamado "Dragón de Piago",gardián eterno dunha campá que está nofondo e da que hai varias versións, unhadelas di que era dunha ermida ondeDona Inés choraba a morte do seu filloe onde se lle apareceu a figura do seupai asasinado, xunto coa cabeza doaseasino; outra dí que foi unha campáda igrexa de Santa María do Campo, eque foi arrastradaata alí polos ven-tos violentosdunha forte tor-menta; unha ter-ceira dí que un fortísimovento arrancou de raíz unha dascampás do Convento de Valde-flores e que por mor do mesmo

foi parar ao fondo do pozo. Sexacomo sexa, a campá mora no fondoe o dragón é o seu guardián eter-no, as xentes da zona dín que devez en cando aínda se oe tanxer...Saímos de alí entre medo e incre-dulidade, pero intuíndo que algo

mítico hai no famoso pozo.

Despois de parar na área de des-canso alí ó lado na zona da Caba-na de Abaixo, lugar fermoso, todoé un remanso de paz e natureza,como antes diciamos hai un peque-no pantalá onde se poden baixar esubir pequenas embarcacións paradisfrutar do río; xa estamos na pa-

rroquia de Magazos e imosfacer o último tramoque nos queda, o sen-deiro cambia o chande pedra á madeira eo paseo transcorre si-nuosamente entre la-deiras con frondosa

vexetación como se fuxeise da mo-notonía dando sensacións diversas das ma-rismas, con diferentes tipos de plantas ede cores, e facendo todo o conxunto moi

agradable de ver, todo amenizadopolos chíos dos abundantes paxa-ros que pasan por alí. O río baixalentamente, máis arriba na ponte

de Landrove márcase o liímite dasmareas e comenza a Ría de Viveiro,

polo cal nesta zona con fortes mareirastoda a marisma é unha lagoa grande. Así,

pouco a pouco, imos chegando á fermosaárea de descanso de Portochao, final dopaseo, e que pertence á parroquia de Gal-do; o lugar está moi ben e tamén foiarranxado xunto co paseo e en consonan-cia co mesmo, con mesas, fontes, papelei-ras, un pequeno parque con aparcadoiroincluído xa que polo lado pasa a estradaque vai de Magazos ata Galdo.

Despois de hora e media de camiño aritmo lento, toca descansar, refrescarse ecomer o bocata mentras contemplamostoda a marisma e xunqueiral e onde aín-da se poden ver os restos de pequenasembarcacións coma testigos de que anti-gamente había outros tipos de activida-des económicas na zona, hoxe en díainexistentes.

Agora queda voltar, non hai présa,vése moita xente paseando e faise conpracer; iso si, esperando que ao pasarpor Piago non se apareza o dragón.

Viveiro, maio de 2017

CAPELA DAMISERICORDIA

COMEZO DO PASEO

MUIÑO DASACEÑAS

PARQUE

MIRADOR

POZO DE PIAGO

EMBARCADOIRO

ÁREA RECREATIVAAO FINAL DO PASEO

R ´

Í O

L

A N

D R

O

ESTR

AD

A L

UG

O-V

IVEI

RO

RÚANOVA

MOSTEIRO DEVALDEFLORES

PORTOCHAO

FEV

E

ESTACIÓN

(CROQUIS PROPIO)

Dende o 24 ao 26 demaio, os titorandos de1º de ESO, cos seus pro-fesores Fran Basanta eMariluz Fernándezviaxaron ata Manzane-da para levar a cabounha intensa programa-ción lúdica, deportiva ecultural ao tempo quese traballaron aspèctosrelativos á convivencia eintegración social.


EXCURSIÓNS A QUIROGA E MANZANEDA

Como complemento ás acti-vidades docentes de 2º ESO,quixemos propoñerlles aos no-sos alumnos unha excursiónpara coñecer o Caurel e a Ri-beira Sacra, coa pretensión defomentar o coñecemento doespazo e do medio ambiente,o patrimonio cultural e etno-gráfico, todo elo nun ambientelúdico e ameno onde os rapa-ces e rapazas poidan interac-tuar e participar nas activida-des propostas.

Estivemos durante os días24, 25 e 26 de maio en Quiro-ga, nas Médulas, Montefura-do, Rogueira, Carbedo e fixe-mos "rafting", kayak no Sil,sendeirismo, etc. acompaña-dos polos profesores Juan JoséPardo Gato, Belén Pérez Pé-rez e Carlos Parga Méndez.

O Provisional Páxina 23

85 A MS17 220132

O Provisional

COLABORAN NESTE NÚMERO:COLABORAN NESTE NÚMERO:COLABORAN NESTE NÚMERO:COLABORAN NESTE NÚMERO:COLABORAN NESTE NÚMERO:ALUMNOSALUMNOSALUMNOSALUMNOSALUMNOS

alumnos de 3º de ESO, Ylenia,Mateo García

PROFESORESPROFESORESPROFESORESPROFESORESPROFESORESXosé Cabana, Sabela Barcón

EX-PROFESORESEX-PROFESORESEX-PROFESORESEX-PROFESORESEX-PROFESORESJosé María Leal LópezDISTRIBUCIÓN,DISTRIBUCIÓN,DISTRIBUCIÓN,DISTRIBUCIÓN,DISTRIBUCIÓN,

COMUNICACIÓN E ARQUIVOCOMUNICACIÓN E ARQUIVOCOMUNICACIÓN E ARQUIVOCOMUNICACIÓN E ARQUIVOCOMUNICACIÓN E ARQUIVOJosé López Peña, Lucía Lage Pol

Antonio González da TorreJavier Caneda GonzálezCOORDINACIÓN ECOORDINACIÓN ECOORDINACIÓN ECOORDINACIÓN ECOORDINACIÓN E

MAQUET MAQUET MAQUET MAQUET MAQUETACIÓNACIÓNACIÓNACIÓNACIÓNNéstor Timiraos Labaen

23 de xuño de 2017

Rúa: Misericordia, 5827850 - VIVEIRO (Lugo)

¡NOVO! Teléf.: 982.870916¡NOVO! Fax: 982.870933

Móbil 606.54.11.55 e [email protected]://www.edu.xunta.gal/centros/

iesmariasarmiento/ Impreso, en papel reciclado, enPUBLILAR - Magazos - Viveiro Depósito Legal: LU - 402-1994

Viveiro, 23 de xuño de 2017ANO XXIII, NÚMERO 66

TIRADA 825 EXEMPLARESDISTRIBUCIÓN GRATUÍTA a alumnos e

profesores: 800 exemplares, por correoa antigos profesores, institucións, centros

e medios de comunicación: 25SUBVENCIONA:

EQUIPO DE DINAMIZACIÓN DA LINGUAGALEGA DO IES MARÍA SARMIENTO

A construtora focenserematará a obra de ampliaciónque se está acometendo no nosocentro despois dos problemas daanterior contratista.

Neste ocasión, a solvenciadesta nova adxudicataria écoñecida pola comunidadeeducativa; de feito, no IES MaríaSarmiento xa f ixeron unhaampliación dos talleres no 1988,

"NARAY" RETOMA

A OBRA DE AMPLIACIÓN

a cuberta da pista deportiva acarón do comedor, no 2000, e opavillón compartido co IES VilarPonte, en 1995. Con todo, aíndanon está claro que as novas aulasestean dispoñibles para o comezodo vindeiro curso, polo que dendea dirección do centro se mantéñenas medidas anticipatorias para ocaso de que a ampliación nonesteña rematada e equipada.

MATRÍCULAS DE HONRA NO BACHARELATOMATRÍCULAS DE HONRA NO BACHARELATOMATRÍCULAS DE HONRA NO BACHARELATOMATRÍCULAS DE HONRA NO BACHARELATOMATRÍCULAS DE HONRA NO BACHARELATO

Miriam Timiraos Díaz e Gisela Martínez Dovale do bacharelato Cien-tífico/Tecnolóxico, e Julia Ramil Palmeiro de Humanidades, acadaron

cadansúas matrículas de honra cos mellores expedientes do Bacharelatodo noso centro. Parabéns a todas.

El éxito es dependiente del esfuerzo. (Sófocles)

* * * * * *

123456781234567812345678123456781234567812345678123456781234567812345678


123456789012345678901234123456789012345678901234123456789012345678901234123456789012345678901234123456789012345678901234123456789012345678901234123456789012345678901234123456789012345678901234123456789012345678901234123456789012345678901234123456789012345678901234123456789012345678901234123456789012345678901234123456789012345678901234123456789012345678901234123456789012345678901234123456789012345678901234123456789012345678901234123456789012345678901234123456789012345678901234123456789012345678901234123456789012345678901234123456789012345678901234123456789012345678901234123456789012345678901234123456789012345678901234123456789012345678901234123456789012345678901234123456789012345678901234123456789012345678901234123456789012345678901234123456789012345678901234123456789012345678901234123456789012345678901234123456789012345678901234123456789012345678901234123456789012345678901234123456789012345678901234123456789012345678901234123456789012345678901234123456789012345678901234123456789012345678901234123456789012345678901234123456789012345678901234123456789012345678901234123456789012345678901234123456789012345678901234123456789012345678901234123456789012345678901234123456789012345678901234123456789012345678901234123456789012345678901234123456789012345678901234123456789012345678901234123456789012345678901234123456789012345678901234123456789012345678901234123456789012345678901234123456789012345678901234123456789012345678901234123456789012345678901234123456789012345678901234123456789012345678901234123456789012345678901234123456789012345678901234123456789012345678901234123456789012345678901234123456789012345678901234123456789012345678901234123456789012345678901234123456789012345678901234123456789012345678901234123456789012345678901234123456789012345678901234123456789012345678901234123456789012345678901234123456789012345678901234123456789012345678901234123456789012345678901234123456789012345678901234123456789012345678901234123456789012345678901234123456789012345678901234123456789012345678901234123456789012345678901234123456789012345678901234123456789012345678901234123456789012345678901234123456789012345678901234123456789012345678901234123456789012345678901234123456789012345678901234123456789012345678901234123456789012345678901234123456789012345678901234123456789012345678901234123456789012345678901234123456789012345678901234123456789012345678901234

12345678901234567890123456789012123456789012345678901234567891234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678912345678901234567890123456789012123456789012345678901234567891234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678912345678901234567890123456789012123456789012345678901234567891234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678912345678901234567890123456789012123456789012345678901234567891234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678912345678901234567890123456789012123456789012345678901234567891234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678912345678901234567890123456789012123456789012345678901234567891234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678912345678901234567890123456789012123456789012345678901234567891234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678912345678901234567890123456789012123456789012345678901234567891234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678912345678901234567890123456789012123456789012345678901234567891234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789

3º DE ESO

ACCESO INDIRECTO

2º CURSO DE CICLOS DEGRAO SUPERIOR:

SIST. ELECTROTÉC. E AUTOMATIZ.ADMINISTRACIÓN E FINANZAS

1º DE ESO

2º DE ESO

1º CURSO DE CICLOS DEGRAO SUPERIOR:

SIST. ELECTROTÉC. E AUTOMATIZ.ADMINISTRACIÓN E FINANZAS

1º BACHARELATO:HUMANID. e CC SOCIAISCIENCIAS e TECNOLOXÍA

2º BACHARELATO:HUMANIDADES e

CIENCIAS SOCIAISCIENCIAS e TECNOLOXÍA

2º CURSO DE CICLOSGRAO MEDIO:

ELECTROMECÁNICA - CARROZARÍAI. ELECTROTÉCNICAS E AUTOM.-

SOLDADURA -XESTIÓN ADMINIST. MU

ND

O

LA

BO

RA

L

3

5

4

nive

l de

cual

ifica

ción

1

2ACCESO INDIRECTO

1º CURSO DE CICLOSGRAO MEDIO

ELECTROMECÁNICA - CARROZARÍAI. ELECTROTÉCNICAS E AUTOM. -SOLDADURA - XESTIÓN ADMINIST.

v

v

v

v

v

vv

v

v

vv

v

vv

Planificación de estudos no IES María Sarmientocurso 2017/2018 (Réxime Ordinario)

v

v

v

v

UNIVERSIDADE

12

13

14

15

16

17

1

8

1

9 i

dade

de

refe

renc

ia (

sen

repe

tir)

v

v

http://ciug.cesga.es/index.html

1º CURSO C.F. DEF.P. BÁSICA

2º CURSO C.F. DEF.P. BÁSICA

v

v

http

://w

ww

.edu

.xun

ta.e

s/ce

ntro

s/ie

smar

iasa

rmie

nto

ALUMNOS CON PROBLEMAS ESPECÍFICOS DEAPRENDIZAXE E RISCO DE ABANDONO ES-

COLAR SEN TITULACIÓN ACADÉMICA.CON 15 ANOS DE IDADE E TENDO CURSADO3º DE ESO (EXCEPCIONALMENTE 2º DE ESO)

v

6º DE EDUCACIÓN PRIMARIA

v v

v

La ed

ucac

ión es

un ac

to de

amor,

por t

anto

, un a

cto de

valor

.

Paulo

Freir

e (Re

cife,

1921

- Sao

Paulo

1977

)

PROBA AVALIACIÓN FINAL(Titulación ESO)

(ABAU)AVALIACIÓN DO BACHARELATO

PARA O ACCESO Á UNIVERSIDADE

4º DE ESOENSINANZAS

ACADÉMICAS APLICADAS

Réxime de Ensinanzas de Adultos:• EDUCACIÓN SECUNDARIA (ESA)

• BACHARELATOS: HUMANID. e CC SOCIAIS - CIENCIAS e TECNOLOXÍA• CICLO MEDIO DE XESTIÓN ADMINISTRATIVA (oferta modular)

1º PMARvv

v

v

PROGR. DE MELLORA DAAPRENDIZAXE E DO

RENDEMENTO

(excepción)

2º PMAR

v

v

Documents

O Provisional - Consellería de Cultura, Educación e ...€¦ · Consellería de Medio Ambiente, Deputación de A Coruña, Fundación Alcoa, O Corte Inglés e a Fundación Ramón