Upload
others
View
6
Download
0
Embed Size (px)
Citation preview
O sector lácteo francés despois das cotas: diversidade e
competitividade
Pastoreo no vacún de leite: estado e desafío.
Christophe Perrot departamento de Economía
Institut de l’Elevage France
‘VACUNO DE LECHE Y PASTOREO’, USC Campus Terra, 14/11/2017
Francia é o segundo produtor lácteo na UE (60 000 explotacións lácteas, 24 Mt leite), non aproveitou o final das cotas?
Irlanda España Países Baixos Alemania Dinamarca Francia Reino Unido
quotas
Phasing out
French dairy sector 14/11/2017 2
Até 2006, a política láctea francesa tiña obxectivos sociais e territoriais,
antes de poñer en práctica un réxime de competencia
3
Competitividade en prezo (redución de custos)
Economías de escala: producir máis? A que custo? Economías de alcance: especialización vs. complementación? Economías de aglomeración: producir e procesar máis barato nunha zona de alta densidade
Competitividade non vinculada aos prezos (aumento de valor)
Calidade, imaxe, innovación, servizos Diferenciación a nivel de transformación
versus Diferenciación orixinal (orixe da leite)
French dairy sector 14/11/2017
Economías de aglomeracióin Especialización territorial e concentración
Zonas de baixa densidade: custos de recollida máis altos, menos competitividade en servizos e aportacións
4
Produción láctea 2014 Produción láctea 2007->2014
French dairy sector 14/11/2017
Competitividade en prezo
Prezo lácteo: Menos espazo que en gasto
O punto de equilibrio revela que hai diferentes « modelos »
Media 2007
-2015 Todas as
explot. lácteas
371 358 336 334 312
“Punto de equilibrio" = concepto financieiro que fai referancia ó nivel de vendas onde os custos fixos e variables están cubertos
French dairy sector 14/11/2017 5
Bretagne Pays de Loire Allemagne du Nord
Source: DG AGRI RICA UE 2011, Exploitations laitières spécialisées (définition IDELE)– traitement Institut de l’Elevage
Renda agrícola familiar/Unidade de Traballo familiar As terras baixas de Francia están especializadas en explotacións lácteas(2011-2016, fonte, FADN)
Os ingresos medios das explotacións increméntanse co tamaño da explotación, pero a súa variación tamén. A dimensión ofrece un ingreso potencial, non unha garantía A dimensión é responsable dun 25 % da variabilidade dos ingresos Produtividade do traballo, control de gastos, adaptación dos investimentos, valoración dos produtos
Na maioría dos países, economías de escala (except en Dinamarca)
Precio de custo do leite co cálculo de remuneración polo trabalo familiar (1.5 Salario mínimo francés)
French dairy sector 14/11/2017 6
Para as granxas francesas, Unha ecuación económica difícil
• Nin prezo, nin volume? • Unha recuperación do crecemento
cara, especialmente en maquinaria. • Nun contexto post-cotas, que non é
facilmente entendible en Francia, cotas->contratos, hai erros de prevision?
• Unha forza de traballo principalmente familiar con poucos empregados,
• A autosuficiencia en materia alimentaria é cara ou non está o suficientemente valorada polo mercado
• Existencia axuste moi lento do sistema tributario en relación coa volatibilidade dos
7
Source: DG AGRI RICA UE, Exploitations laitières spécialisées (OTEX 45)
Produtividade do traballo(2005 e crecemento 2005-2015) en explotacións lácteas especializadas (kg leite/ UTA)
French dairy sector 14/11/2017
A autosuficiencia en materia alimentaria é cara ou non está o suficientemente valorada polo mercado
Source : DairyNZ Economic Survey 2012-13 ; Dairy Farm management - Business Summary New York State 2012; Dairy Marketing California Cost of Production 2012 Annual Summary, DG AGRI RICA UE 2012 – Traitement des auteurs ; exploitations laitières spécialisées pour l’UE (lait/produit hors aides >=70% et moins de 5 vaches allaitantes, et moins de 0.2 gros bovins mâles engraissés par vache et <25 veaux de boucherie)
Custos de alimentación (explotacións lácteas especializadas, 2012, €/1000l)
Maquinaria Fertilizantes, sementes, fitosa Compra de alimento
Unha alta autosuficiencia para os sistemas de produción no oeste de Francia (~170g concentrados/l leite). Unha vantaxe recuperada polo custo de produción dos forraxes (cultivados mecanicamente, recollidos e distribuídos). Incluso en 2012 (pico histórico do prezo da alimentación)
French dairy sector 14/11/2017 8
Competitividade non vinculada a prezos e diversidade
# dairy farms per small agricultural
region:
Terras baixas (só leite) 34 300 explotacións (45%) 49% referencias de leite
Cultivos e zonas de gando 22 000 explotacións (29%) 32% de referencias de leite
Montaña e Piemonte 17 400 explotacións (23%) 16% of referencias
Un mosaico de territorios lácteos Clasificacióin das zonas lácteas francesas
1) 15% of milk diferenciada por orixe • 9.6 % DOP • 2.2 % Orgánico • Leite de montaña • Etiquetado rexional,
identidades… • Especificacións (Omega 3, Libre
de transxénicos, leite de pastoreo,..)
Forte ligazón entre territorio, tipicidade e imaxe
2) Marcas moi coñecidas a nivel mundial prefiren a diferenciación a nivel de transformación
Diversidade e competitividade: unha longa historia
A competitividade en prezo é moi importante (42 % da produción francesa expórtase, un 12 % fóra da UE e espérase que aumente un +4 % en 7 anos)
French dairy sector 14/11/2017 9
6% 8% 6%
8%
16% 17%
40% 34%
17% 14%
7% 7%
8% 12%
0%
10%
20%
30%
40%
50%
60%
70%
80%
90%
100%
2008 2013
% vacún de leite por área de pastoreo/vaca
>=80 ares
[60-80 ares[
[40-60 ares[ le pâturage peut aussi assurer l’essentiel de de l’alimentation des vaches en été et automne
[20-40 ares[ Le pâturage peut assurer l’essentiel de l’alimentation des vaches au printemps
[10-20 ares[ Le pâturage contribue partiellement à l’alimentation des vaches au printemps
]0-10 ares[ Mes vaches sortent parfois sur une surface trèslimitée autour de l'étable
Mes vaches ne sortent jamais de l'étable
source: Agreste enquête bâtiments 2008 et enquête structures 2013 - traitement Institut de l'Elevage
• Máis estabel na montaña, orgánico
(8% 0-10 áreas ou 16% 0-15 áreas
Pastoreo en vacún de leite: unha práctica común en Francia 92% do vacún de leite estaba ao aire libre en 2013 (-2% / 2008),
84%(-4%) cun nivel de pastoreo significante (>10 aress (1000m2) /vaca)
Days de pastoreo /vaca leiteira 0 ]0-120[
120-150
150-170
170-190
190-210
210-230
230-250
250-270
270-290
290+
% Vacún de leite 8 2 1 4 8 14 32 11 7 6 7 100
Source : Agreste Recensement agricole 2010 traitement Institut de l’Elevage
• - 6%: tamaño do rebaño +2 animais/ano, 60 vacas en 2016
Sector lácteo francés 14/11/2017 10
Contribución de alimento moderada de media • Media dunha vaca de leite francesa. Orixe do alimento (DM)
Réseaux d’élevage, BD Diapason 2011 et RGA 2010 ; Traitements Idele 2014
46%
1% 5% 2% 6%
16%
2%
6%
10%
4% 2% ens. Maïsens. SorghoBetteravesens. HerbeEnrubannageFoinsHerbe pâturéeAutres fourragesCéréalesProtéagineuxOléagineux grainsTourteauxCoproduits concentrésUrée, AMV et additifs
29 % herba Do cal 16% pastoreo
22 % concentrados 46 % silo de millo
French dairy sector 14/11/2017 11
agricoles 2000 et 2010 - cartographie Institut de l'Elevage
ricoles 2000 et 2010 - cartographie Institut de l'Elevage
ment agricole 2000 et 2010 Elevage
ge en 2010 ar UGB ts herbivores)
00 90 75 60 50
% VL au pâturage en 2010(si au moins 10 ares paturés par UGB ts herbivores)
90 - 10075 - 9060 - 7550 - 600 - 50
s
Pastoreo no vacún de leite Contrastes territoriais (clima, solo, sistemas de produción…)
Duración do pastoreo (media2010, días/vaca/ano) (0 exclu) Vacún de leite con
pastoreo (2010) (>0 día e >=10 áreas/UGM)
French dairy sector 14/11/2017 12
223
200
203
194
204208
248
233
225208
216
236
221
228
236
219238
235 200
233
245
207
168196
232
221200
238
202
203207
212
235
204
239
175185
226 246264
258
225211
243
240 207261
212
232
208
212215215182
211 225
211
175
219
245
229
224
223
199
189
178
206
197
187
226
211 210
228 218
217221
234
223
225
216
207198
174 165
176176
198
234
184
231 184
182
222
258 278284287
264189215
254256
216
221
177
207217
193
152
206218
186
185
241
248205
216
242211
209
249
297
263
293296
207
204
157
210228
197
179185
233
190149
291215200
218
195
209212
196
230 220
221
232
247
230220
230 243
193
156
190
220
226
161
193
182
233200
210
164 148171
202
215
188
221 245
197 229229
240
219
209218
213
222
165 199
180
141139
166145
141
174
180212 175
170
157
179
132
139159
135
137163
179 178
136
154
177
170
150
Durée pâturage hors sécheresse
240 - 297 (31)220 - 240 (50)200 - 220 (62)180 - 200 (37)132 - 180 (48)
Source: traitement Institut de l’Elevage d’après données MétéoFrance, SSP, INRA calculées pour ISOP
Potencial duración do pastoreo (seca de verán e inverno excluídos). Avaliación edafoclimática
AgroParisTech, IDELE, RAD, 2016. Les exploitations d'élevage herbivore économes en intrants (ou autonomes) : quelles sont leurs caractéristiques ? comment accompagner leur développement ? Rapport pour le MAAF, 123p. + annexes.
0
10
20
30
40
50
60
70
80
90
100
% de troupeaux avec pâturage des vaches laitières (et plus de 10 ares paturés par UGB, tous herbivores confondus)
Source : Agreste Recensement agricole 2010 traitement Institut de l’Elevage
Zonas planas de cultivo herbáceo Zona mixta herba-millo
(Normandçoa)
Montaña-Piemonte Grande Oeste
Policultura e gandería (Est)
Policultura e gandería intensiva
Policultura e gandería de escasa densidade Policultura e gandería
Suroeste
Cota láctea por explotación
Efecto secundario: máis animais, menos pastoreo especialmente en áreas onde conviven o cultivo mixto e o gando moderado no Oeste (Bretaña,…) ou nas montañas máis débil nas terras baixas con pastoreo (Normandía, partes do norte e o leste)
French dairy sector 14/11/2017 13
Menores custos e menos produtividade do traballo, pero menos ingresos e máis volátiles pola herba baseado en sistemas máis autónomos
French dairy sector 14/11/2017 14
Input baixo e máis autónomos Clase media Alto input e menos autónomos
2012 Evolución 2006-12
CVAR (%)* 2012 Evolución 2006-12
CVAR (%)* 2012 Evolución 2006-12
CVAR (%)*
Unidade de Traballo Anual 1,57 1,83 2,07 UAA ha 81 77 67
% silo de millo/Forraxes % 17 31 43
Densidade UGM/ha 1,24 1,59 1,97
Número de vacún de leite 47 57 59
Rendemento lácteo l/vaca 5 060 +233 6 771 +606 7 947 +831 Produción láctea l/ano 245 317 +46 543 386 231 +133 926 461 735 +154 790
Compra de alimento(forraxe + concentratdos) % de beneficios lácteos
% 13 22 35
Taxa de valor engadido % 37 +1 32 -4 28 -1
Subvención da PAC €/UTA 18 018 +3 663 16 263 +1 461 14 693 -1 543
Renda agrícola familiar €/UTF 25 926 +4 642 18 21 749 +769 26 20 231 +2 263 31 Prezo do leite €/1000l 353 335 330
(1) AgroParisTech, IDELE, RAD, 2016. Les exploitations d'élevage herbivore économes en intrants (ou autonomes) : quelles sont leurs caractéristiques ? comment accompagner leur développement ? Rapport pour le MAAF, 123p. + annexes.
As terras baixas están especializadas no sector lácteo dependendo do seu grado de autonomía e dos inputs utilizados(from FADN (1))
Forta
lezas
•Alto potencial produtor, prezo da terra moderado, ampla zona agricultora, alta densidade de forraxes (millo e herba) • Sistemas de produción diversificados unidos a territorio e imaxe, agricultores con recursos •Empresas transformadoras diversas e innovadoras (líderes mundiais), marcas fortes • Mercado nacional cautivo con valor engadido •Regulación da produción por cadena de procesado que limite a volatibilidade do prezo e o baixo prezo •Crea moitos traballos en todo o país
Debi
lidad
es
o Complexidade da cadea de suministro transformadora o Non hai consenso nin método para fixar o prezo do leite o Reparto do valor entre axentes implicados (produtores, transformadores, minoristas) o Non hai unha mensaxe clara da cadea láctea, falta de previsión colectiva, exceso de prevision individual o Demasiados investimentos nas explotacións/ increment limitado do volume probado por empresas lácteas o Política tributaria inadecuada o Autonomía alimentaria demasiado cara o Lexislación de traballo e custos / outros UE o
Opor
tuni
dade
s
• Competitividade non vinculada a prezos (produtos tradicionais e tecnolóxicos) • Orgánicos, Agro-ecolóxicos, produtos de granxa, Grandes explotacións á maneira francesa. Diversidade
Amea
zas
o Falta de produtores . Formación e atracción de novos produtores para reforzar o sector o Riscos financieiros nas explotacións o Cultivos en terra arable o Non hai máis produción láctea en algunha
Sector lácteo francés: moitos activos pero… French dairy sector 14/11/2017 15
16
• Sistemas de produción agro-
ecolóxicos • Recurrir con moderación ao millo e
mellorar a autosuficiencia en proteínas (pastos baseados en legumes, pastoreo, concentrados cultivados na explotación e acceso a subprodutos)
• Incremento do tamaño ben
planeado para mellorar a produtividade (leite por traballador)
• Con sistemas de alimentación interiores e acceso á mecanización e a automatización
• Manter o forte valor engadido nas montañas (DOP…) xunto co suministro de servizos territoriais
• Ou riscos de desaparición
Challenges for the 3 main production areas/systems in France
French dairy sector 14/11/2017 16
Moitas grazas pola súa atención Para máis información:
• Perrot C., Chatellier V., Gouin D.-M., Richard M., You G., 2016. Le secteur laitier français est-il compétitif face à la concurrence européenne et mondiale ? Communication au colloque de la Société Française d’Économie Rurale «Libéralisation des Marchés Laitiers» 9-10 juin 2016, Clermont-Ferrand France.
• AgroParisTech, IDELE, RAD, 2016. Les exploitations d'élevage herbivore économes en intrants (ou autonomes) : quelles sont leurs caractéristiques ? comment accompagner leur développement ? Rapport pour le MAAF, 123p. + annexes.
• Brocard V., Belot P.-E., Foray S., Perrot C. and Rouillé B., 2015. High output farming systems in Europe: the French case. In EGF Grassland Science in Europe, Vol. 20 – Grassland and forages in high output dairy farming systems, 26-38.
• Institut de l’Elevage, 2015. Lait en Europe du Nord. Forces, Faiblesses et potentiels en 2020. Dossier Economie de l’élevage, 462, 48 p.
• Institut de l’Elevage, 2015. Lait en Europe du Nord. 11 fiches thématiques et comparatives. Dossier Economie de l’élevage, 460, 56 p.
17 Sector lácteo francés 14/11/2017