O traballo. análise da situación socioeconómica das mulleres

ANÁLISE DA SITUACIÓN

SOCIOECONÓMICA DAS MULLERES DO

NOSO PAÍS

Políticas públicas de igualdade de oportunidades entre homes e mulleres e promoción profesional

Mar

F. C

endó

n

Mulleres e homes no mercado laboral-Segregación horizontal e vertical

-Fenda salarial

-Eivas de xénero (teito de cristal, teito de cemento, chan

pegañento, gueto de veludo)


MULLERES E HOMES NO MERCADO LABORAL


Mar

F. C

endó

n


A «mística da feminidade»



A muller durante a Ditadura

Anxo do fogar e «templo da raza»

Gardiá da familia e dos valores nacionalcatólicos: nenos, fogar, igrexa.os, hogar, iglesia



Memoria y sexualidad de las mujeres bajo el franquismo

Proxecto de investigación dirixido por Raquel Osborne

https://www.youtube.com/watch?v=onWNHrUuWjw


Primeiros «pasos»…

1961: Lei sobre dereitos políticos, profesionais e de traballo da muller

1975: Reforma do Código Civil

1978: Constitución


Artigo 35.1 da Constitución española

Todos os españois teñen o deber de traballar e o dereito ao traballo, á libre elección de profesión ou oficio, á promoción a través do traballo e a unha remuneración suficiente

para satisfacer as súas necesidades e as da súa familia, sen que en ningún caso poida facerse discriminación por razón de sexo.


Artigo 17.1 da Lei do Estauto dos traballadores

Entenderanse nulos e sen efecto os preceptos regulamentarios, as cláusulas dos convenios colectivos, os pactos individuais e

as decisións unilaterais do empresario que contellan discriminacións directas ou indirectas desfavorables por razón de idade ou discapacidade ou favorables ou adversas no emprego,

así como en materia de retribucións, xornada e demais condicións de traballo por circunstancias de sexo, orixe,

incluído o racial ou étnico, estado civil, condición social, relixión ou conviccións, ideas políticas, orientación sexual, adhesión ou non

a sindicatos e aos seus acordos, vínculos de parentesco con outros traballadores na empresa e lingua dentro do Estado español.

Estratexia 2020“

Precisaranse políticas que promovan a igualdade entre sexos co fin de incrementar a participación da poboación laboral, contribuíndo así ao crecemento e á cohesión social».

OObxectivo: 75 %


Detrás dun gran home

sempre hai unha gran

muller

Instrumentos:• Programa comunitario para o emprego e a solidaridade

social Progress (2007-2013).• Instrumento de microfinanciación Progress (IEMP)• EURES: a rede europea para o emprego e a mobilidade

das persoas traballadoras• EUROPASS: ao servizo da mobilidade da cidadanía• Programas para a aprendizaxe mutua no ámbito do

emprego.• Observatorio europeo do emprego (OEE)• Comité de emprego.


Estratexia para a igualdade entre mulleres e homes (2010-2015)

• Independencia económica das mulleres• Igualdade retributiva• Igualdade na toma de decisións


A Unión Europea di...«

Un modo de mellorar a competitividade de Europa é lograr un mellor equilibrio entre homes e mulleres en postos de toma de decisións económicas. Os estudos demostran que a diversidade de xénero é rendible e que as empresas con maior porcentaxe de mulleres nos consellos de administración obteñen mellores resultados que aquelas con consellos exclusivamente masculinos».


Cres que a participación de mulleres e homes no mercado laboral é similar en canto a acceso a postos de responsabilidade, sectores de actividade, duración da xornada, temporalidade da contratación, retribución etc?


Algúns datosS

Segundo os datos do Instituto Nacional de Estatística, no curso 2009-2010 un total de 198.438 persoas completaron os seus estudos universitarios. Destas, 118.952 eran mulleres, o que supuña o 59,9 % do total. Destacar que o 51,6 % das persoas que remataron os estudos fixérono con 24 anos ou menos (no caso das mulleres o 57,9 % do total).

FFonte: INE


Algúns datos

SSegundo os resultados da Estatística da Ensinanza Universitaria no Estado español, durante o curso 2009-2010, só o 28,68 % do alumnado matriculado en estudos universitarios da área técnica foron mulleres, fronte ao 76,63 % que o fixeron en ciencias da saúde.

FFonte: Instituto da Muller


Algúns datos

NNo ano 2009, despois de 4 anos de existencia, impartíronse 2.266 Programas Oficiais de Posgrao nos que había 83.700 persoas matriculadas. Finalizaron estes programas, no ano 2010, 36.325, das que o 56,6 % eran mulleres.

FFonte: INE.


Segregación horizontal

As mulleres concentrámonos en certos sectores de actividade e en certas ocupacións e os homes noutras distintas. Esta división ten un valor social desigual.


Segregación vertical

Desigual proporción de mulleres e homes na escala xerárquica de todos os sectores de emprego.


Eivas de xénero: o «teito de cristal»

Concepto metafórico que xorde na década de 1970.Barreira intanxible que moitas mulleres se atopan ao ascender no ámbito laboral.Está conformada polos prexuizos e estereótipos de xénero organizativos e polos límites autoimpostos («teito de cemento»).


Eivas de xénero: o «teito de cristal»

Algúns exemplos:«as mulleres temen ocupar posicións de poder»«ás mulleres non lles interesa ocupar postos de responsabilidade»«as mulleres non poden enfrontar situacións difíciles que requiran autoridade e poder»


Eivas de xénero: o «muro ou parede de cristal»Representa as áreas (dentro dunha empresa, actividade ou profesión) reservadas ou exclusivas para o xénero masculino das que as mulleres quedamos excluídas.


Que elementos forman esa «barreira»?

Factor cultural: presupoñémonos autoimposicións e unha tendencia a aceptar e conformarnos con «algúns logros» Tradición da actividade («parede ou muro de cristal») Rol familiar asignado


Eivas de xénero: o «chan pegañento»

Forzas que manteñen as mulleres na base da pirámide económica.

Son as responsabilidades e cargas afectivas e emocionais que no ámbito doméstico recaen sobre as mulleres, atrapándoas cos lazos de seda dos afectos que dificultan ou impiden a súa saida e realización personal alén do ámbito familiar.


Eivas de xénero: o «gueto de veludo»

Sectores profesionais e laborais que se feminizan o que inmediatamente conleva unha redución salarial, empeoramento das condicións laborais e dificultades de ascenso..


Cres que a participación de mulleres e homes é igualitaria no mercado de traballo?, cres que lles afecta por igual o desemprego? Coñeces alguén que nunha entrevista de traballo lle preguntasen polo seu estado civil ou se ten fillas e fillos?, preguntáronllelo máis a mulleres ou a homes?, cres que estas preguntas son necesarias ou discriminatorias?


Características do mercado laboral:Menor taxa de actividade das mulleres

Maior taxa de desemprego das mulleres

Maior número de contratos a tempo parcial para as mulleres

Maior subemprego feminino

Maior sobrecualificación das mulleres


Características do mercado laboral:Segregación horizontal

Segregación vertical

Doble xornada laboral das mulleres

Maior participación das mulleres na economía sumerxida

Existencia dunha fenda salarial de xénero


AudioEntrevista de traballo


Ano 2012


Taxa de actividade

Taxa de paro

Taxa de emprego

Mulleres 53,42% 26,55% 39,24%

Homes 66,52% 25,58% 49,51%

Fonte: INE-Enquisa de poboación activa 4º trimestre de 2012


Fonte: Comisión Europea


Portada do diario La Razón (2 de outubro de 2011)


Taxa de actividade por tramos de idade e sexo



Taxa de actividade por tramos de idade e sexo



Taxa de actividade por tramos de idade e sexo ♀ ♂



Tipos de contrato por temporalidade, idade e sexo



Peso dos contratos a tempo parcial na poboación ocupada feminina



Poboación ocupada a tempo parcial e motivo da xornada a tempo parcial



Taxas de paro por nivel de formación alcanzado e sexo en 2012



Poboación ocupada por sexo e situación profesional



Poboación feminina ocupada nos distintos sectores económicos (expresado en porcentaxe).)



Categorías profesionais e retribución salarial


Respecto as diferenzas en canto aos postos de traballo que desenvolven mulleres e homes:

o 61,78 % da man de obra que está a levar a cabo traballos non cualificados son mulleres

o 59,73 % dos empregos no sector servizos (restauración e atención persoal) son ocupados por mulleres

así como o 65,27% dos postos de traballo administrativos.


Postos de traballo



Soldos medios anuais por sector de produción e sexo

Fonte: INE. Enquisa anual de estrutura salarial 2010. Instituto Nacional de Estatística


Soldos medios por hora e por sector de produción e sexo

Fonte: INE. Enquisa anual de estrutura salarial 2010. Instituto Nacional de Estatística

Precariedade laboral• Contratación temporal• Contratación a tempo

parcial


Homes Mulleres0

500000

1000000

1500000

2000000

2500000

Poboación galega


Poboación total: 2.795.422

Homes: 1.349.591

Mulleres: 1.445.831

(2011)


Ocupación e paro por sexo. Taxas de actividade e paro (Galiza, setembro de 2012)

Fonte: EPA.


Total Menores 25 Maiores 25

Total Homes 125.687 10.632 115.055

Mulleres 133.686 9.041 124.645

Agro Homes 4.790 299 4.491

Mulleres 2.070 73 1.997

Industria Homes 20.892 1.248 19.644

Mulleres 16.999 320 16.679

Táboa de persoas en paro por sectores, sexo e idade. Galiza, setembro de 2012.

Construción Homes 38.665 1.742 36.923

Mulleres 3.708 71 3.637

Servizos Homes 53.800 3.807 49.993

Mulleres 94.743 5.197 89.546

Sen emprego anterior

Homes 7.540 3.536 4.004

Mulleres 16.166 3.380 12.786Políticas públicas de igualdade de oportunidades entre homes e mulleres e promoción profesional


Artigo 28 da Lei do Estauto dos traballadores

O empresario está obrigado a pagar pola prestación de un traballo de igual valor a mesma retribución, satisfeita

directa ou indirectamente, e calquera que sexa a natureza desta, salarial ou extrasalarial, sen que poida producirse discriminación algunha por razón de sexo en ningún dos

elementos ou condicións de aquela.

Fenda salarial de xéneroDiferenza relativa que existe na media dos ingresos brutos por hora, de mulleres e homes, en todos os sectores da economía.


Causas:• Discriminación directa• Infravaloración do

traballo das mulleres• Segregación no

mercado laboral• Tradicións e

estereotipos de xénero


En resumo:As mulleres desde o inicio dos tempos traballarmos dentro e fóra do fogar aínda que esta fose una realidade invisibilizada.As mulleres estamos integradas no mercado laboral pero seguimos mantendo o rol de coidadoras.A situación das mulleres non resulta equitativa dentro do mercado laboral.A triple axenda das mulleres: vida laboral, vida familiar e vida social/persoal. Conciliáción con «M» de muller.



«O peor inimigo das mulleres é a súa abnegación».


Betty Friedan(1921-2006)


«É corrente presupor que unha diagnose da crise

realizado dende a perspectiva feminista

vai consistir nun discurso vitimista do

estilo “canto peor están as mulleres!”. A

potencia que nos dá […] é outra ben

distinta» Amaia Pérez Orozco

Pensar o mundo dende a sostenibilidade

O sostemento da vida no centro dos problemas económicos.

Ampliar o concepto de economía.

Recoñecer o xénero como unha estrutura que organiza o sistema económico.

A crise é estrutural.

Alonxar os coidados da lóxica do capital.

Simplificar o discurso económico


Veredes o día que fagamos

unha folga xeral...

«O crecemento económico que o modelo masculino de progreso vendeu é o crecemento dos cartos e do capital sobre a base da destrución doutros tipos de riqueza como a pruducida pola natureza e as mulleres».


Vandana Shiva(Dehra Dun, Uttarakhand, India, 1952)

Asociación de Mulleres de Cooperativas Agro-Alimentarias de España, (AMCAE)

Organizar, articular e defender a integración e a coordinación das mulleres asociadas en cooperativas, de forma que se impulse o liderado político, económico e sociocultural das mulleres que residen no medio rural.

Agrupoa a representantes de cooperativas de Galicia, Asturias, Cataluña, Extremadura, Valencia, Baleares, Castela A Mancha e Aragón.


Asociación de Mulleres de Cooperativas Agro-Alimentarias de España, (AMCAE), presidida por

Jerónima Bonafé Ramis

Documents

O traballo. análise da situación socioeconómica das mulleres