OCTUBRE_FEBRERO.qxd 13/10/2015 10:08 Page 1

OCTUBRE_FEBRERO.qxd 13/10/2015 10:08 Page 1


núm./nr 34 Octubre - Październik 2014 ISSN 2299-3630

www.polskaviva.com POLSKAVIVA.COM @polskaviva

Magda Gessler. 14-15

25/10: Juego de Tronos25/10: Gra o tron

ENTREVISTA / WYWIAD

GRATUITO - BEZPŁATNA

España: 5º país al queexporta PoloniaHiszpania: 5. odbiorcapolskiego eksportu. 09

NEGOCIOS / BIZNES

Otoño dorado polaco.Złota polska jesień. 17

TURISMO - TURISTYKA

059 772293 630813

Análisis/Analiza 04-07 Negocios/Biznes 08-11 Derecho/Prawo 12 Embajadas/Ambasady 13 Política/Polityka 14-15 Turismo/Turistyka 16-17 Educación/Nauka 18-19 Sociedad/Społeczeństwo 20-21 Gastronomía/Gastro 22 Agenda/Agenda 23


4 POLSKAVIVA.COM @polskaviva

ENTREVISTA

VARSOVIA. ¿Qué importanciatiene comer bien en la vida? Es tan importante como tenerbuenos amigos. La comidapuede unir la gente o dividirla.En España aprendí que labuena comida era lo másimportante para tener buenavida y trabajar bien. Cuandocomes mal estás nervioso y tesientes mal.

¿Qué es para usted comer bien? Debemos comer todo lo quenos da placer y no nos causadaño. Hay que saber qué esbueno para nuestro estado deánimo y nuestro cuerpo.Pequeñas cantidades de bue-na comida son la mejor recetapara sentirse sano. Muy reco-mendable es la dieta basadaen pescados.

En España todo el mundosabe que no se come carnepor la tarde, sino huevos, ver-duras, pescados... Durante eldía se come carne y muchafruta fresca de postre. Es unaidea estupenda, pero en Polo-nia rara vez es aplicada.

En España aprendí que lomás importante para mante-ner una vida sana era el pro-ducto natural -con su verdade-ro sabor, olor, estructura-. Es-ta es la razón principal por laque hay pocos restaurantesrealmente españoles en elmundo -poca gente sabe pre-parar la comida tan bien comolos españoles-. En la cocinaespañola el producto es el hé-roe de cada plato: el pescadomás fresco, la mejor carne y elmejor aceite y todos lo siguensin preocuparse siempre porel presupuesto. Me encanta lafilosofía española de servir ca-da plato por separado. No es-toy a favor de la costumbrepolaca de mezclar en un platola ensalada con las patatas ysegundo plato porque me gus-ta ver y comer todo aparte.

¿Qué tipo de cocina recomendaría:polaca, francesa, mediterránea…? La cocina vasca (Ríe). Atodos, incluso a los españo-les. Además, la carne de cazapolaca y los frutos del bosque:setas, frambuesas, zarzamo-ras, fresas silvestres...

La cocina tradicional polaca hacambiado mucho: ¿cómo la defi-niría?

“Poca gente sabe preparar la comida tan biencomo los españoles”

gachas polacas se están po-niendo de moda. Empezamosa comer el grano de mijo y lacebada, contagiando a los ex-tranjeros. Nos damos cuentade que la cocina sana y sabro-sa está a nuestro alcance ycomo somos cada vez másconscientes tomamos la deci-sión de romper con la comidabasura.

Usted es famosa por muchos pro-gramas de televisión en los queaparece, se tiene una imagen deusted de severa y muy exigente: ¿esasí realmente?Soy profesora y especialistaen didáctica, y enseño conse-cuentemente lo que es bueno.Es verdad que suelo ser seve-ra y por supuesto soy exigen-te y siempre que puedo propa-go mi conocimiento y la ver-dad sobre la comida.

Este método está probadoporque los restaurantes quesiguen mis instrucciones lo-

La cocina polaca puedeponerse muy de moda en elmundo porque nuestros res-taurantes son cada vez másantiglobales. Pero tambiénpuede suceder al revés y quela cocina polaca acabe eli-giendo el peor camino, que lelleve a la perdición a causa denuestro beneplácito, o por lafalta de éste, hacia la activi-dad de grandes corporacionesque inducen a la gente acomer la comida basura.

Somos capaces de ir encontra de esta situación por-que estamos cada vez más or-gullosos de nuestros produc-tos regionales y sabemosapreciar sus sabores. Ya vere-mos quién es más fuerte, elloso nosotros. Me alegro muchode que apreciemos cada vezmás la col, las ocas salvajes yque en nuestras mesas apa-rezca la carne de caza, triste-mente desaparecida durantemucho tiempo. También las

Muy interesante. Gracias a‘Kuchenne Rewolucje’ losdueños de los restaurantesempiezan a tener en cuenta loque les ofrece su tierra. Lesinspiro para que busquen supropia inspiración, viajen porel mundo y busquen su sabor.Estas experiencias permitencrear platos únicos que noencontraremos en ningún otrolugar del mundo.

Cuando uno visita el PaísVasco, Provenza, Normandía,Bretaña, Sicilia, los lugaresdonde no llega el globalismoen la cocina, entenderá la ma-gia de tener un restaurante fa-miliar. Por eso, Polonia perte-nece al grupo de países don-de se puede comer platos úni-cos que parecen ser del sigloXIX siendo cocidos a fuegolento sin añadir glutamato mo-nosódico, grasas endureci-das, como margarina, conser-vantes..., pero sí con respectoal producto y con amor haciael mundo y la gente.

En ‘MasterChef’ trabaja con aspi-rantes a grandes cocineros, ¿quénecesita tener una persona paraser un gran Chef? Curiosidad y conciencia desabor, perseverancia, terque-dad, un carácter fuerte, labo-riosidad, determinación enrealizar los objetivos, imagina-ción y lógica. Es bueno tam-bién tener el presupuestonecesario para realizar viajespor el mundo, aunque conoz-co algunas personas quieneshan sido capaces de vaga-bundear por el mundo con elfin de aprender algo. El viaje,tanto por Polonia como por elmundo, es siempre recomen-dable para el cocinero. Paísescomo Inglaterra, Francia,España ofrecen la posibilidadde aprender cosas estupen-das.

Vivió en La Habana y en Madrid,donde se graduó en Bellas Artes,¿qué recuerda de aquellos años? Fue magnífico. Allí empezó miviaje hasta la esencia delsabor o, mejor dicho, se desa-rrolló. Creció, porque habíasido en mi casa paterna don-de había empezado estaaventura.

Mi padre viajaba mucho acausa de su trabajo y siempreviajábamos juntos, por lo que

Magda GesslerMagdalena Daria Gessler, de soltera Ikonowicz, (10-07-1953, Varsovia) es una restauradora polaca, propietaria y copropietaria de varios restaurantes.Presenta el programa Kuchenne rewolucje, versión polaca de Ramsay's Kitchen Nightmares, y miembro del jurado de la edición polaca de Masterchef

gran el éxito: aumenta su volu-men de facturación y tienenmucho éxito financiero. De los160 restaurantes con los quehe trabajado hasta ahora, el70% realmente han cambiado,tanto los locales como la vidade sus dueños. Reduzco lacantidad de platos de la carta,incorporo al menú comida detemporada y regional. Les pi-do que miren a su alrededor yque sepan que les ofrece sutierra. Tiro todo de los conge-ladores excepto los helados yla carne de caza. Locales an-tes tristes y vacíos, en los quereinaban el pollo y la carne decerdo, se convierten en luga-res llenos de sabor, aroma ycolores; es decir, llenos de vi-da.

En ‘Kuchenne Rewolucje’ asesora adistintos restaurantes de Poloniacon problemas para que se convier-tan en locales de éxito, ¿cuál es elnivel de la restauración polaca?


5www.polskaviva.com

"La perfección de la cocina española consiste en: producto, respeto y tiempo”

La Frase“En España aprendí que lo más importante para mantener una vida sana es consumir productos naturales”

La Frase

nos impregnábamos de nue-vas culturas: conocía saboresnuevos, descubría lo desco-nocido, surgían ideas sorpren-dentes, que me acompañanhasta hoy en día, y por eso si-go creando nuevos platos. Es-ta es la razón por la que en ca-da capítulo de “Kuchenne Re-wolucje” ocurre algo nuevo.

¿Ha mantenido sus vínculos con elmundo hispano? No sería capaz de vivir de otramanera. Además de con losinvitados de España que vie-nen a mis restaurantes estoyen contacto con Pedro Subija-na y Elena Arzak, con las hijasde Clara María GonzalezAmezúa, con los que siemprerecuerdo los viejos tiempos dela escuela Alambique. Estoyen contacto con Ferrán Adria,quien me ha servido de ejem-plo y es un gran amigo y conJosé Carreras.

De aquellos años le queda un muybuen nivel de español, ¿lo practicahabitualmente? Hablo español casi cada díacon un gran placer.

¿Cómo definiría la cocina españo-la? La perfección de la cocinaespañola consiste en: produc-to, respeto y tiempo. Es unacocina que sucede aquí yahora mismo. Es el productodeterminado de una regiónconcreta, preparado sin exa-

geración, sin demasiadasespecies. La mayoría de lasnaciones usan demasiadasespecias. En España el pro-ducto es lo más importante, loesencial.

¿Por qué en Polonia cuesta tantodesarrollar un restauranteespañol?Porque en Polonia resulta difí-cil conseguir los productosespañoles naturales, que sonla base de su cocina. Inclusola paella necesita no sólomariscos frescos, que creansu sabor, sino incluso unabuena agua.

Usted se declara abiértamenteOrtodoxa, ¿es fácil en un país tancristiano como Polonia?Trato de no preocuparme porlas opiniones de los demásporque, siendo sincera, medan igual. Me encantan otrasnaciones, el colorido de otrosmundos. Me gustan las cultu-ras distintas, les respeto ynecesito mantener el contactofrecuente con ellas. Detesto laxenofobia y no la entiendo.

Como reputada empresaria, ¿quéconsejo podría darle a una mujeremprendedora? Si una mujer quiere abrir unrestaurante debe pensarlobien porque es una vida dura.Ser restaurador significa nosólo ser el dueño de un res-taurante sino también sentircuriosidad por la vida, amar a

la gente, saber qué es elsabor y ser especialista envarias esferas como la psico-logía, las relaciones publicase incluso en sastrería.

El dueño o la dueña de unrestaurante debe ser una per-sona extraordinaria, carismáti-ca, que sepa dirigir un grupoque puede no estar siempreconforme. Tener un negociotiene que ser tu manera de vi-vir y no de sobrevivir. Hay quehacerlo con pasión porque sinella lo más fácil es fracasar.

¿Cuál es su sitio favorito en Varso-via para comer? ¿Y en el mundo? Desde hace 25 años mi sitiofavorito en Varsovia es miquerido ‘U Fukiera’ y en elmundo hay muchísimos sitiosmaravilllosos, encantadores.Me gusta descubrir lo desco-nocido, ir a lugares por descu-brir, seguir el camino hasta laesencia del sabor.

¿Conoce algún restauranteespañol en Polonia? Sí, imagínese que hay uno enKielce y se llama ‘Sí señor’.Hablo de él en mi guía. Hayque visitarlo y dejarse seducir.En este momento cuandoestamos hablando hago ´larevolución´ en un restauranteespañol en Łódź. Todavía nosé si lograré cambiarlo, perosoy optimista.

¿Su plato favorito? Me gusta mucho esta pregun-

ta porque cada vez puedo res-ponder de otra manera ysiempre diciendo la verdadporque hay tantos platos en elmundo (Ríe). El hígado decordero, el besugo a la vizcai-na y las alcachofas. Meencantan las cabezas degambas carabinero, son elmilagro del sabor, así como elsabor de las setas del género´boletus´ al horno con eneldofresco o el ‘tatar´ de ciervo...

¿Tiene algún proyecto nuevo quepueda contarnos? Estoy pensando en el guiónde una película, pero aún nopuedo revelar detalles.

¿Cuál es su opinión sobre la crisisde los refugiados que está viviendoEuropa?Los países que tienen dema-siado deberían ayudar a losque no t ienen, y no estoyhablando de dinero, pero haypaíses como Polonia dondetodavía muchas cosas no fun-cionan bien y deben resolver-se primero los problemasinternos propios. Si queremosinvitar a alguien a nuestracasa primero tenemos queaprender tolerancia y respetopor otras culturas.

La iglesia en Polonia nocumple con su deber y enseñalo contrario. ¿Cómo podría en-tonces ayudar a los refugia-dos? En esta histérica discu-sión que tiene lugar en Polo-

nia nadie se preocupa por lagente. Y no hablo sólo de losrefugiados que vienen aquípara pedir ayuda, sino tam-bién de los que desde hacemuchos años sufren miseriaesperando alguna ayuda.¿Le queda algún sueño por reali-zar? Refiriéndome a la pregunta,anterior sueño con que la gen-te en Polonia sea tan tolerantecomo me lo imaginaba cuandovolví de España. Fue un cho-que volver de un paísdemocrático a Polonia, queaunque entonces ya no estababajo el yugo soviético seguíasiendo un país esclavizado porel mal pensamiento. Me sentícomo en la época de la oscuri-dad. Sueño tambíen con quePolonia se convierta en el paísdonde las próximas generacio-nes hereden patrimonio yriqueza en vez de deudas. Hoyen día el mayor problema enPolonia es que cada genera-ción tiene que crear todo des-de el principio porque no tene-mos valores sólidos y por esola gente no se siente segura.Esta es la causa por la que tanpoca gente sonríe por lascalles.

En España o en Italia losvalores y las riquezas se here-dan de generación en genera-ción y de aquí viene la toleran-cia, la sonrisa y la sensaciónde que la vida es bella.

NÉSTOR TAZUECO



WYWIAD

VARSOVIA. Jak ważne jest wżyciu dobre jedzenie?Tak samo ważne, jak dobrzyprzyjaciele. Jedzenie albowiąże ludzi albo ich dzieli. WHiszpanii nauczyłam się, żedobre jedzenie jest podstawądobrego życia i dobrej pracy.Gdy źle jesz – jesteś zły i źlesię czujesz.

Co znaczy według Pani jeśćdobrze?Jeść to, co sprawia namprzyjemność i nam nieszkodzi. Trzeba wiedzieć cosłuży naszemu samopoczuciui naszemu ciału. Niewielkiei lości dobrych rzeczy sąnajwspanialszym przepisemna dobre samopoczucie!Genialna jest dieta oparta narybach. W Hiszpanii to, żewieczorem nie jada się mięsajest wiedzą powszechną.Jajka, warzywa i ryby... Wciągu dnia oczywiście mięso idużo świeżych owoców nadeser. To genialny pomysł, wPolsce nader rzadkostosowany. W Hiszpaniinauczyłam się, że podstawądobrego życia jest naturalnyprodukt – jego prawdziwysmak, zapach, struktura.Dlatego tak mało jestprawdziwych hiszpańskichrestauracji na świecie, bo małokto potrafi przyrządzać daniatak dobrze, jak Hiszpanie. Wtej kuchni produkt jestbohaterem każdej potrawy –najświeższe ryby, najlepszemięso, najlepszy olej – iwszyscy tu bardzo tegopilnują, bez względu nazasobność budżetu.Uwielbiam hiszpańską filozofięjedzenia, w której każde daniejest osobnym posiłkiem. Nieprzepadam za polskimłączeniem na jednym talerzusurówki z ziemniakami igłównym daniem, lubięwszystko oglądać i jeśćoddzielnie.

Jaką kuchnię najchętniej byPani poleciła: polską,f r a n c u s k ą ,śródziemnomorską...?Baskijską (śmiech). Wszystkim,również Hiszpanom. No ipolską dziczyznę, polskie

„Mało kto potrafi przyrządzać dania tak dobrze, jak Hiszpanie”

coraz powszechniej doceniamyjarmuż, dziko hodowane gęsi, ana stołach pojawia się corazwięcej dziczyzny, wcześniejdługo i ponuro milczącej.Modne i pożądane stają siępolskie kasze, zaczynamyzajadać się kaszą jaglaną,pęczakiem i zarażać tymsmakiem gości z zagranicy.Zdrowe i dobre jedzenie jest wnaszym zasięgu, a my corazbardziej zdajemy sobie z tegosprawę i coraz świadomiejdecydujemy się na zerwanie zjunk-foodem.

Jest Pani znana z wielu pro-gramów telewizyjnych, poobejrzeniu których możnaodnieść wrażenie, że jestPani osobą surową iwymagającą. Czyrzeczywiście tak jest?Jestem nauczycielką, dydakty-kiem, który konsekwentnieuczy tego, co dobre. Tak,bywam surowa, oczywiściejestem wymagająca i tam gdzie

owoce lasu – grzyby, maliny,jeżyny, poziomki…

Czy polska kuchnia bardzosię zmieniła? Jak by ją Paniokreśliła?Polska kuchnia jest w takimmomencie, w którym może staćsię bardzo modna na świecie,bo w naszych restauracjachcoraz częściej robi się przyjem-nie antyglobalistycznie, alemoże też pójść w najgorszymkierunku, wprost na zatracenie.To kwestia naszego przyzwole-nia lub lepiej jego braku nadziałalność wielkich korporacji,które niestety skutecznieskłaniają ludzi do jedzeniaśmieci. Możemy się temuoprzeć, jesteśmy w naprawdędobrym momencie, w którymcoraz śmielej zaczynamywychwalać nasze produktyregionalne i coraz świadomiejdoceniać ich smaki.Zobaczymy kto ma więcej siły –my czy oni. Odczuwamogromną radość z tego, że

pomaga Pani restauracjom wPolsce przemienić się wdobrze prosperujące lokale.Jaki, według Pani, jestpoziom polskiego restaura-torstwa?Bardzo ciekawy. „Rewolucje”uwrażliwiają właścicieli restau-racji na to, co ofiaruje im ichziemia. Inspiruję ich dowłasnych poszukiwań, dopodróży po świecie, doszukania własnego smaku. Towszystko owocuje powstaniemdań, których nie ma nigdzieindziej na świecie. Gdy ktośodwiedzi kraj Basków,Prowansję, Normandię,Bretanię, Sycylię – wszystkiete miejsca, do których niedociera globalizm w kuchni,zrozumie na czym polegamagia prowadzenia rodzinnejrestauracji. Polska dzięki temuzaczyna należeć do tej grupypaństw, w których możnazjeść rzeczy niewyobrażalne,przypominające bardziej XIXw. niż współczesność – goto-wane na wolnym ogniu, bezprzyspieszaczy, glutaminianu,dziwnych tłuszczy tech-nicznych typu margaryna, zato z szacunkiem dla produktu iz miłością do świata i ludzi.

W programie ‘MasterChef’pracuje Pani z ludźmiaspirującymi do miana wiel-kich kucharzy. Jakiepredyspozycje powinna miećosoba, która pragnie zostaćszefem kuchni?Ciekawość i świadomośćsmaku, wytrwałość, upór,mocny charakter, pracowitość,konsekwencję w realizacjicelów, wyobraźnię i logikę.Przydaje się budżet na podróżepo świecie, choć znam takich,którzy wybrali tułaczkę, żebysię czegoś nauczyć. Podróżjest zawsze wskazana dlakucharza – tak po Polsce jak ipo całym świecie. Anglia,Francja, Hiszpania dająmożliwość nauczenia sięgenialnych rzeczy.

Mieszkała Pani w Hawanie iw Madrycie, gdzie skończyłaPani studia. Jak wspominaPani tamte czasy?Obłędnie. Tam zaczęła sięmoja podróż do sedna smaku.Choć może nie tyle zaczęła, botę przygodę rozpoczęłam wdomu rodzinnym, co rozwinęła,rozkwitła. Podróże związanebyły z pracą mojego ojca,dlatego zawsze wyruszaliśmyrodzinnie i z całą rodziną

Magda GesslerMagdalena Daria Gessler z domu Ikonowicz (ur. 9 lipca 1953 w Warszawie) – polska restauratorka. Prowadząca program Kuchenne rewolucje orazjurorka polskiej edycji MasterChef. Redaktor naczelna serwisu SmakiZycia.pl. Autorka wielu prestiżowych książek m.in. "Smaczna Polska". Jest teżwłaścicielką i współwłaścicielką kilkunastu restauracji.

mogę szerzę swoją wiedzę iprawdę o jedzeniu. To zdajeegzamin – restauracje, któremoich wskazówek trzymają sięjak religii idą do przodu jakburza, mają obroty i spektaku-larny sukces finansowy. Ze 160restauracji, które do tej poryodmieniłam 70% naprawdę sięzmieniło, podobnie jak nalepsze odmieniło się przy tymżycie ich właścicieli.Ograniczam ilość dań w menu,wprowadzam dania sezonowe iregionalne. Każę im rozejrzećsię wokół, dowiedzieć się coprodukuje ich ziemia i co jestna ich terenie najlepsze. Zzamrażarek wyrzucamwszystko poza lodami idziczyzną. Niegdyś smutne,puste lokale, w których rządziłyna zmianę kurczak zwieprzowiną nagle zmieniająsię w huczące życiem iradością miejsca pełne smaku,aromatu i koloru.

W ‘Kuchennych rewolucjach’


7www.polskaviva.com

„Doskonałość kuchni Hiszpańskiej można opisać w kolejności tak: pro-dukt, szacunek i czas.” „W Hiszpanii nauczyłam się, że podstawą dobrego życia jest naturalny produkt.”

wszyscy czerpaliśmy garściamiz tego, co miały dozaoferowania nowe kultury.Poznawałam nowe smaki,odkrywałam nieznane,wpadałam na zaskakującepomysły. Do dziś jestem ichpełna, dlatego cały czas tworzęnowe dania. W każdej„Kuchennej rewolucji” dzieje sięprzecież coś innego.

Czy utrzymuje Pani nadalwięzi ze światem hiszpańsko-języcznym?Nie potrafiłabym inaczej żyć.Poza gośćmi z Hiszpanii, którzyodwiedzają moje restauracjemam dobry kontakt z PedroSubijano i Eleną Arzak,kontaktuję się z córkami ClaryMarii Gonzalez-Amezúa, zktórymi wspominam czasy wszkole Alambique. Ferran Adriabył moim wzorem iprzyjacielem, kontakt pozostałdo dziś, podobnie jak z JoseCarrerasem.

Z tamtych lat wyniosła Panibardzo dobrą znajomośćhiszpańskiego. Nadal maPani kontakt z tym językiem?Po hiszpańsku rozmawiamprawie codziennie z ogromnąprzyjemnością.

Jak opisałaby Pani kuchnięhiszpańską? Doskonałość kuchnihiszpańskiej można opisać wkolejności tak: produkt,szacunek i czas, to kuchniadziejąca się tu i teraz. Kon-kretny produkt konkretnegoregionu podany jest w niej wsposób nieprzekombinowany,nieprzepieprzony. Większośćnarodów na świecie używapotwornych ilości przypraw,podczas gdy Hiszpania stawiana pierwszym miejscu produkt.

Jak Pani myśli, dlaczego wPolsce tak trudno jestprowadzić hiszpańskąrestaurację?Bo szalenie trudno tu onaturalne, hiszpańskie

produkty, będące podstawą tejkuchni. Nawet prosta paellapotrzebuje nie tylko świeżychowoców morza, stanowiącychpodstawę jej smaku, ale iodpowiedniej wody.

Głośno mówi Pani o tym, żejest wyznaniaprawosławnego. Jak jest toodbierane w tak katolickimkraju jak Polska?Staram się nie słuchać opiniiinnych na temat tego co myślę,bo szczerze powiem, że nie-wiele mnie to interesuje. Jes-tem zachwycona innyminarodami, kolorystyką innychświatów. Lubię i szanuję innekultury, wręcz potrzebuję z nimiczęstego kontaktu. Nie znoszęksenofobii, nie rozumiem jej.

Jako cenionyprzedsiębiorca, jaką radędałaby Pani kobiecie, którachciałaby otworzyć własnąfirmę?Jeśli chce otworzyćrestaurację, niech się najpierwdobrze zastanowi, bo to wcalenie jest łatwy kawałek chleba.Restaurator nie jest po prostuwłaścicielem – musi byćciekawy świata, lubić ludzi,rozumieć smak i być po troszefachowcem w każdej zdziedzin, łącznie z psychologią,public relations i krawiectwem.Właściciel, czy właścicielkarestauracji musi byćnietuzinkową, charyzmatycznąosobowością, potrafiącązarządzać nie zawszezgodnym zespołem.Prowadzenie restauracji musibyć sposobem na życie, nie naprzeżycie. Musi wiązać się zpasją, bez której nawet najleps-za koncepcja szybko upadnie.

Gdzie najchętniej Pani jada wWarszawie, a gdzie naświecie?W Warszawie niezmiennie oddwudziestu pięciu lat w moimukochanym „Fukierze”, a naświecie… jest mnóstwocudownych, czarujących

miejsc. Lubię odkrywaćnieznane, dawać się porwać wnieodkryte miejsca, podążaćdrogą do sedna smaku.

Zna Pani dobrą restauracjęhiszpańską w Polsce?Tak, proszę sobie wyobrazić,że jest taka w Kielcach.Nazywa się „Si Señor”,napisałam o niej w moimprzewodniku, koniecznienależy ją odwiedzić i dać sięoczarować. W chwili gdyrozmawiamy przeprowadzamrewolucję w hiszpańskiejrestauracji w Łodzi – czy sięuda? Jeszcze nie wiem, jestemdobrej myśli.

Jaka jest Pani ulubionapotrawa?Bardzo lubię to pytanie, bo zakażdym razem mogęodpowiedzieć inaczej i zawszeprawdziwie, tyle jest tychpotraw na świecie (śmiech).Wątróbka jagnięca, besugo a la

vizcaina i karczochy. Uwielbiamgłowy krewetek carabinero, ichzawartość jest cudem smaku,podobnie jak jest nim smakpolskich borowików z rusztu ześwieżym koprem, tatar zjelenia…

Myśli Pani aktualnie nadjakimś nowym projektem, októrym mogłaby nam Paniopowiedzieć?Intensywnie rozmyślam nadscenariuszem do filmu, aleszczegółów na razie niezdradzę.

Jaka jest Pani opinia otragedii uchodźców, którążyje obecnie cała Europa?Kraje, które mają za dużo,powinny pomagać tym, któremają za mało i nie mówię tuwcale o pieniądzach. Są jednaktakie kraje jak Polska, które wróżnych aspektach mają „nie-domiary” i one powinny wpierwszej kolejności umieć

załatwiać swoje wewnętrzneproblemy. Żebyodpowiedzialnie przyjąć kogośdo swojego domu z otwartymiramionami, warto się najpierwnauczyć szacunku i tolerancjidla odmienności. Kościół wPolsce w większości uczyczegoś dokładnie odwrotnego,jak zatem miałby pomagaćuchodźcom? W tej histerycznejdyskusji, jaka przetacza się wtej chwili przez Polskę nikt taknaprawdę nie myśli o ludziach ito nie tylko tych, którzyprzyjeżdżają tu w nadziei nauzyskanie pomocy, ale równieżtych, którzy w Polsce na pomocbeznadziejnie czekają już odwielu lat.

Ma Pani jakieś niespełnionemarzenie?W kontekście ostatniegopytania marzę o tym, żebyludzie w Polsce byl i taktolerancyjni, jak sobie ichwyobrażałam wracając tu zHiszpanii . Mój powrót zeświata będącego czystądemokracją do ówczesnejPolski zniewolonej wcale niejuż sowieckim jarzmem, awzajemnym złym myśleniembył potężnym wstrząsem.Poczułam się jak w mrokachśredniowiecza. Marzę więc i otym, żeby Polska wreszciestała się narodem wielopoko-leniowym, w którym kolejnegeneracje dziedziczą majątki,nie długi. W Polsce dziśnajwiększą rozpaczą jest to,że każde pokolenie musimozolnie wszystko tworzyć odpoczątku. Nie tworzymytrwałych wartości, niesprawiamy, że obywatel czujesię bezpiecznie z tym co robi ikim jest. Dlatego w Polsce takniewielu ludzi uśmiecha się naulicach. W Hiszpanii czy weWłoszech wartości i majątkijednak dziedziczy się zpokolenia na pokolenia, stądbierze się tolerancja, uśmiechi poczucie, że życie jestpiękne. Tłumaczenie: SYLWIA KOZŁOWSKA

DaneDane



NEGOCIOS

Sé agua mi amigoVARSOVIA. Que vivimos en unmundo globalizado es un hechoque ya no discute nadie. Inclusolos antisistema se movilizan a ni-vel global en su contra. Curioso.A más de uno le dará un infartopor tanto exceso de coherencia.Lo cierto es que las nuevas tec-nologías de la comunicación ha-cen que todo esté al alcance deun solo clic. El acceso inmediatoe ilimitado a la información erauna utopía hace no mucho tiem-po, pero pronto acabará por serun derecho fundamental. Se ha-bla sin parar de los nuevos mo-delos de gestión, que han deadaptarse cada vez más rápidoa este entorno vertiginoso ycambiante. Una decisión aquí yahora repercute al minuto en laotra parte del mundo. El ‘efectomariposa’ se ha vuelto instantá-neo.

mo la distribución por internetde las fotos del último retoquede Kim Kardashian, pero puedoasegurar que van cien vecesmás rápido que los procesosadministrativos que deberíanformalizarlos. En la mayoría delos casos, por desgracia, no essuficiente con la buena inten-ción de algunos gestores de laAdministración para resolverlos problemas imprevistos quesurgen, sí o sí, en una obra. Pe-ro esto no es posible si no setrabaja en la dirección correctadesde el principio. Es impres-cindible una voluntad políticaclara de mejorar la gestión deldía a día, sin ambigüedades. Ypara conseguirlo es necesariocontar con las herramientas for-males que permitan tomar deci-siones rápidas y vinculantespara todas las partes involucra-das. Si no, la falta de flexibili-dad nos hará ser cada vez unsector más frágil, por definición.La legislación actual ofrece unmarco que, aunque no perfec-to, sí es lo suficientemente ade-cuado para articular la docu-mentación de las licitaciones ylos contratos, de tal maneraque no sean un corsé que nodeja respirar ni a unos ni aotros.

Bądź jak woda, mój przyjacieluWARSZAWA. Nikt już niezaprzeczy, że żyjemy wzglobalizowanym świecie. Nawetantysystemowcy globalniezrzeszają się przeciwko globali-zacji. Dziwne. Logikaprzyprawiająca o zawrót głowy.Jedno wiemy na pewno – dziękinowym technologiomkomunikacyjnym wszystkoznajduje się w zasięgu jednegokliknięcia. Natychmiastowy inieograniczony dostęp doinformacji, który nie tak dawno byłtylko utopią, niedługo będziejednym z praw podstawowych.Bezustannie mówi się o nowych

modelach działań, jakie corazszybciej należy wprowadzać natym szaleńczym, ciąglezmieniającym się polu. Decyzjapodjęta tu i teraz po minucieodczuwalna jest na drugiejpółkuli. „Efekt motyla” stał sięmomentalny.

Tak to już jest, że w świecie,w którym nim się spostrzeżesznajnowszy model smarfonakurzy się już w muzealnejgablocie, budownictwo wciążczerpie z technik stosowanychw imperium rzymskim. Widać,że w tej dziedzinie wyznajemyugruntowane zasady.

Tymczasem w tym rokubędziemy mieli tutaj wybory.Nikogo więc nie zdziwi, że politycybędą prowadzili kampanię wmediach społecznościowych – naTwitterze, Facebooku lub w innysposób, pozwalającyrozpowszechniać informacjenatychmiastowo i globalnie.Wiemy już, że aby wygrać wybory,dziś mówi się jedno, jutro coścałkiem przeciwnego. A tozobowiązuje do mówienia jaknajwięcej. Ważne, żeby wygrać.Później się zobaczy i cośwykombinuje. Niemniej jednak, sąkwestie, które nie powinny

podlegać tej wyborczej ruletce.Do nich należy infrastruktura.

Jeszcze kilka przykładów zhistorii. Już w starożytnym Rzymieistniała świadomość, że rozwójjest ściśle uzależniony od ulepsza-nia infrastruktury komunikacyjnej.Takie procesy rozwojowe równieżmają wymiar globalny, choć niezachodzą natychmiastowo. Dlate-go kluczowe jest ichrozplanowanie. Procesy te sądługofalowe, złożone, a ponadtowymagają ogromnych nakładówfinansowych. Prawie zawszeinwestycje w infrastrukturę mającharakter publiczny, jednak zysku-je na nich, poza sektorembudowlanym, większość sek-torów, zarówno publicznych jak iprywatnych.

W związku z tym wieloletnieinwestycje w infrastrukturę wsposób oczywisty wymagająwyraźnego i jasno określonegozarządzania, które nie ulegałobyistotnym zmianom dyktowanymprzez sięgające po władzę partie.Rozwojowi infrastruktury służąstabilne rządy, które nie musząwykluczać ciągłych ulepszeń wsposobie zarządzaniainwestycjami. Przeciwnie,świadczą one o dojrzałościpolitycznej. Płynące z tegokorzyści na skalę globalną mogąbyć coraz bardziej zauważalne.

Z zadowoleniem należy przyjąćwysiłki podejmowane w ostatnimczasie przez administracjępubliczną na rzecz poprawykluczowych aspektów dobregozarządzania inwestycjami. Zdarzasię, że podejmowane działania niezyskują aprobaty całego sektora,jednak niezaprzeczalnie wszyscy

mamy już świadomość, żeniektóre kwestie wymagająkorekty. Skończyły się czasychowania głowy w piasek czyzasłaniania się sądami. Musimyraz na zawsze wyrzucić na złomprzeklętą tarczę biurokracji, takchętnie przez niektórychwykorzystywaną.

Budowa infrastruktury posuwasię znacznie wolniej niżrozprzestrzeniają w Internecienajnowsze zdjęciawyretuszowanej Kim Kardashian,jednak mogę zapewnić, żepostępują sto razy szybciej niżregulujące je (z założenia) procesyadministracyjne. W większościprzypadków, niestety, niewystarczają dobre intencjeniektórych kierownikówadministracji, by rozwiązaćpojawiające się na budowie takczy siak nieprzewidzianeproblemy. Nie wystarczają, jeśli odsamego początku nie działa sięwe właściwym kierunku.Konieczna jest wyraźna i szczerawola polityczna, aby usprawnićcodzienne zarządzanie. Można toosiągnąć, dysponując takimirozwiązaniami, któreumożliwiałyby podejmowanieszybkich, wiążących decyzji przezzainteresowane strony. Wprzeciwnym razie brakelastyczności sprawi, że naszsektor będzie coraz bardziejkruchy. Obecne prawo wyznaczaramy, które choć nie są doskonałe,pozwalają na sporządzanie doku-mentacji przetargowej i umów wtaki sposób, aby nie były niczymgorset, w którym dusi się i jedna idruga strona. (Tekst przetłumaczony zjęzyka hiszpańskiego)

Pues en este mundo, en elque el último modelo de ‘smartphone’ se convierte en pieza demuseo en cuanto te descuidas,resulta que la construcción bási-camente sigue utilizando las mis-mas técnicas que usaban en elImperio Romano. Se ve que eneste sector somos gente conprincipios firmes.

Y mientras tanto, este añoaquí hay elecciones, y no será deextrañar, por tanto, que los políti-cos hagan campaña a través deredes sociales como Twitter o Fa-cebook, o usando cualquier otraalternativa que distribuya la infor-mación de manera inmediata yglobal. Y barata. Ya sabemos quecon tal de ganar unas eleccionesse dice hoy una cosa, y mañanala contraria. Y eso obliga a uno adecir muchas cosas. Lo importan-te es ganar. Luego ya se verá loque hay que hacer, o deshacer.Sin embargo, hay algunos asun-tos que no deberían formar partede este juego electoral, y las in-fraestructuras es uno de ellos.

Por seguir con el ejemplo deantes, ya en el Imperio Romanose dieron cuenta de que el creci-miento va íntimamente ligado aldesarrollo de las infraestructurasde comunicación. Estos proce-sos de desarrollo también songlobales, aunque no son inme-diatos. Por eso su planificaciónes fundamental. Se trata de pro-cesos largos y complicados, querequieren inversiones enormes.Estas inversiones en desarrollocasi siempre son de carácter pú-blico. Sin embargo, el retorno deesa inversión beneficia, ademásdel sector de la construcción, ala mayoría del resto de sectores,ya sean públicos o privados.

Así las cosas, es evidente quela gestión de una inversión plu-rianual en infraestructuras nece-sita de un liderazgo claro y defini-do, que no esté sujeto a cambiosde dirección esenciales según elcolor del partido gobernante encada momento. Sin embargo, elhecho de que sea deseable unacontinuidad en el impulso político

del desarrollo de las infraestruc-turas, no es incompatible conuna mejora constante de la ges-tión de esas inversiones. Al con-trario, es una muestra de madu-rez, y los beneficios a nivel globalserían cada vez más notorios.

Es de agradecer los esfuerzosque se están haciendo última-mente desde la AdministraciónPública para mejorar algunos as-pectos, que son determinantespara el éxito de la gestión de lasinversiones. No siempre los pa-sos que se dan son del agradode todo el mundo en el sector,pero es innegable que se ha lle-gado a un punto en que todos so-mos conscientes de que hay co-sas que debemos corregir. Ya novale esconder la cabeza bajo laarena, o bajo los juzgados. De-bemos tirar a la basura de unavez por todas ese maldito escu-do burocrático, que a algunostanto les gusta usar.

Los acontecimientos en laconstrucción de una infraes-tructura no son tan rápidos co-

Servando Sierra,director general dePol-Aqua


www.polskaviva.com 9

España apunta a convertirse en el quintoreceptor de las exportaciones polacasVARSOVIA. El bloqueo de lasexportaciones a Rusia y la signi-ficativa pérdida de uno de losprincipales mercados para lasempresas polacas ha permitidoque otros países, al sur, hayanaumentado su importancia y suvolumen, como es caso de Es-paña, según destaca la publica-ción ‘Puls Biznes’.

Una situación que ademásha adquirido mayor peso al su-marse la necesidad de nuevosclientes para los productorespolacos y la recuperacióneconómica ya consolidad de laeconomía española. De hecho,según las previsiones de creci-miento del Fondo Monetario In-ternacional, España se sitúa a lacabeza de los países avanza-dos con una previsión superioral 3,1% del Producto InteriorBruto.

Un positivo panorama posibi-litado por las diferentes refor-mas estructurales que se hanllevado a cabo en el país duran-te los años más duros de la cri-

WARSZAWA. Jak donosidz iennik „P lus Biznesu”rosyjskie embargo na polskietowary, oznaczające utratęjednego z na jwiększychrynków zbytu po lsk ichprzedsięb iors tw, pozwol i łoinnym kra jom zac ieśn ićstosunki handlowe z Polską,dotyczy to m.in. Hiszpanii.

Sytuac ja ta jes t tymważnie jsza, że po lscyproducenci potrzebują nowychodbiorców, a h iszpańskagospodarka umacnia się pokryzys ie . Znajdu je topotwierdzenie w prognozachMiędzynarodowego FunduszuWalutowego dotyczących wz-rostu gospodarczego, gdzie

Hiszpania z PKB większym oponad 3,1% znajduje się naczele krajów rozwiniętych.

Jak podkreś la ją pytan iprzez gazetę eksperc i takpozytywna panorama n iebyłaby możliwa bez wielu re-form strukturalnych (np. rynkupracy) przeprowadzonych wHiszpani i w czasachnajwiększego kryzysu.

W pierwszych czterechmiesiącach roku polski eksportna rynek hiszpański zwiększyłsię 22%, a Hiszpania stała sięsiódmym największym odbiorcątowarów z Polski (na razie niesą znane dane dotyczące dru-giego trymestru). Anal i tycyprzewidują, że we wrześniu

Hiszpania wskoczy na piątąpozycję.

Przed Hiszpanią znajdująs ię : Niemcy jakonajważnie jszy par tnerhandlowy z Polską (wzrost wtym samym okres ie o 9%),następnie Wie lka Brytan ia(wzrost o 10,5%), t rzec ienatomiast są Czechy (wzrost o13,1%).

Głównymi po lsk imiproduktami eksportowymi sąsprzęty elektroniczne, RTV iAGD oraz pa l iwa. PonadtoPolska wysy ła za gran icęmeble, elementy dekoracyjne,mięso i produkty pochodzeniarolniczego. (Tekst przetłumaczonyz języka hiszpańskiego)

Hiszpania stanie się piątymodbiorcą polskiego eksportu

España se ha convertido en uno de los principales mercados para la economía polaca. INTERNET

Hiszpania stała się jednym z głównych rynków zbytu dla polskiej gospodarki.

sis, como en el mercado laboral,según destacan diferentes ex-pertos consultados por el diariopolaco.

A la espera de los resultadosdel segundo cuatrimestre, enlos primeros cuatro meses delaño las exportaciones polacasa España aumentaron un 22%,lo que sitúo al mercado españolcomo el séptimo más importan-te en cuanto a volúmen. Un cre-cimiento que, según los analis-tas, supondrá que ya a partir deseptiembre sea el quinto princi-pal.

Por delante de los ibéricos,Alemania se mantiene como elprincipal socio polaco con unaumento del 9 por ciento, segui-da de Reino Unido con un 10,5de incremento y la RepúblicaCheca, tercera, con un 13,1%de crecimiento en el mismo pe-riodo.

Los principales productosque salen de Polonia con desti-no a otros países son loselectrónicos y electrodomésti-cos, así como productos del ho-gar e hidrocarburos. Tambiéndestacan las exportaciones demuebles, elementos de decora-ción, la carne y alimentos agrí-colas.

CARLOS PALACIOS


Najnowocześniejsza sala koncertowa w PolsceVARSOVIA. 6 pięter, 22 000 m2powierzchni użytkowej, ponad1000 miejsc na widowni i w ple-nerze – a wszystkozaprojektowane przezświatowej sławy architekta Fer-nando Menisa. To krótki opisCentrum Kulturalno-Kongreso-wego w Toruniu, kolejnej wiel-kiej inwestycj i real izowanejprzez Mostostal Warszawa.Wnętrza sal koncertowychprzywołują na myśl czerpiący zdzieł matki natury styl AntonioGaudíego. Hiszpański architekt


WARSZAWA. 6 plantas, 22 milmetros cuadrados de superficieútil, más de 1.000 asientos enla sala y al aire libre, todo di-señado por el arquitecto de fa-ma mundial Fernando Menis -es una breve descripción delCentro Cultural y de Congresosen Toruń, la siguiente inversióncrucial llevada a cabo por Mos-tostal Warszawa. El arreglo delinterior de la sala de conciertosse parece a la arquitectura deAntonio Gaudí, que en su for-ma t iene reminiscencias decreaciones de la naturaleza. Elarquitecto español ha admitidoque creando el diseño se inspi-raba también en la arquitecturade Toruń, una ciudad incluidaen la lista del Patrimonio Cultu-ral de la UNESCO. El diseña-dor ha interpretado de nuevo lahistoria de la ciudad - introdu-ciendo el edificio moderno dehormigón y ladrillo en la urbani-zación antigua. La inversión re-alizada por Mostostal Warsza-wa tiene la posibilidad de pasara la historia de la arquitecturapolaca como la sala de con-ciertos más moderna en Polo-nia.

Única en PoloniaEl centro de conciertos moder-no es un concepto de una salabruta de hormigón y ladril lo,

La belleza y la funcionalidad se únen en este edificio. MW

W tym budynku łączą się piękno z funkcjonalnością.

que está parcialmente sumer-gida bajo t ierra. El objet ivoprincipal del proyecto es la cre-ación de un edificio multifuncio-nal que permita organizar dife-rentes eventos: conciertos demúsica, tanto sinfónica comopop, espectáculos teatrales,musicales, así como proyeccio-nes cinematográficas, ferias ydesfiles de moda.

Soluciones sin precedentesDurante la construcción delCentro Cultural y de Congresos

przyznaje, że jego projektinspirowany jest równieżzabudową Torunia, miastawpisanego na Listę ŚwiatowegoDziedzictwa Kultury UNESCO.Wśród starej zabudowy znalazłmiejsce dla nowoczesnegobudynku z betonu i cegły, którywkomponowuje się w historiętego miasta. Realizowana przezMostostal Warszawa inwestycjama szansę zapisać się wannałach polskiej architekturyjako najnowocześniejsza salakoncertowa w Polsce.

Mostostal Warszawa inuagura la sala de conciertos más moderna de Polonia

se han aplicado muchas solu-ciones sin precedentes en Po-lonia. Una de ellas es la tecno-logía de revestimiento de la fa-chada del edificio llamada PI-KADO. La técnica consiste enpegar caóticamente el ladrilloroto en un lado del encofrado,entre otro lado y el ladrillo sevierte el hormigón, que llena to-das las grietas. Endurecido elmaterial, la superficie de hor-migón se forja para descubrirlatanto como sea posible. Estostratamientos tienen como obje-

tivo obtener tanto el efecto vi-sual como los parámetrosacústicos adecuados. El arqui-tecto Fernando Menis queríade esta manera obtener elefecto de estilo gótico, que esuna arquitectónica e históricatarjeta de visita de Toruń. ElCentro multifuncional consis-tirá en varios módulos conecta-dos en la parte superior por lospaneles de vidrio, gracias a loscuales el edificio será ilumina-do y espacial. Además, el siste-ma de paredes dobles asegu-

rará el ahorro de calor y unbuen aislamiento contra el rui-do de la calle. Una solución in-teresante es también una pa-red móvil entre la sala de con-ciertos grande y la sala de cá-mara, que será la pared diviso-ria móvil más alta en Polonia.Además, este elemento permi-tirá cambiar la acústica del edi-ficio dependiendo de las nece-sidades.

Las obras de construcciónen una etapa avanzadaLas obras de construcción enJordanki realizadas de confor-midad con el plan por el Equipode Mostostal Warszawa, se lle-van a cabo sin cesar desde elabril de 2013. Su terminaciónestá prevista para finales deeste año. A pr incipios dediciembre, los habitantes deToruń durante las jornadas depuertas abiertas podrán ver elinterior acabado del CentroCultural y de Congresos Jor-danki. El programa de eventosde apertura será muy rico - pa-ra el 14 de diciembre se ha pro-puesto el concierto de GoranBregović, el día siguiente en elCentro Jordanki habrá el con-cierto de la reina del pop inglésLisa Stansfield y el 16 de di-ciembre el concierto acústicode la banda HEY.

Recordamos que el diseñode la Sala en Jordanki creadopor Fernando Menis recibió elpremio en el Festival de la Ar-quitectura Mundial (WAF) enBarcelona en 2010 como el me-jor proyecto cultural del futuro.

POLSKAVIVA

ruchoma ściana między saląkoncertową a salą kameralną,która będzie najwyższąruchomą ścianą działową wPolsce. Dodatkowo elementten umożl iwi dostosowanieakustyki w zależności od potr-zeb.

Zaawansowany etap prac bu-dowlanych Prace budowlane na Jordan-kach prowadzone zgodnie zplanem przez Zespół MostostalWarszawa trwają nieprzerwa-nie od kwietnia 2013 roku. Ichukończenie planowane jest nakoniec bieżącego roku. Napoczątku grudnia podczas dniotwartych mieszkańcy Toruniabędą miel i szansę zwiedzićwykończone wnętrza CentrumKu l tu ra lno -KongresowegoJordanki. Program wydarzeń zokazj i otwarcia jest bardzobogaty: 14 grudnia odbędziesię koncert Gorana Bergovića,dzień później zaśpiewa królo-wa angielskiego popu, LisaStansfield, a 16 grudnia będziemiał miejsce akustycznykoncert zespołu Hey.

Przypominamy, że stworzonyprzez Fernando Menisa projektsali na Jordankach otrzymałnagrodę na FestiwaluArchitektury Światowej (WAF) wBarcelonie w 2010 roku jakonajlepszy projekt kulturalnyprzyszłości.

Espectacular imágen interior de la sala de conciertos de Fernando Menis. MW

Niesamowite wnętrze sali koncertowej projektu Fernanda Menisa.

Jedyna taka sala koncertowaw Polsce!Nowoczesne Centrum Koncer-towe to koncepcja surowej sali zbetonu i cegły, osadzonejczęściowo pod ziemią.Głównym założeniem projektubyło stworzeniewielofunkcyjnego budynku,gdzie mogłyby się odbywać roz-maite wydarzenia, takie jak kon-certy muzyczne, zarówno sym-foniczne jak popowe, przedsta-wienia teatralne, musicale, atakże projekcje filmowe, targi

oraz pokazy mody.

Bezprecedensowe rozwiązaniaPrzy budowie Centrum Kultu-r a l n o - K o n g r e s o w e g ozastosowano nieznane dotąd wPolsce rozwiązania. Jednym znich jest wyłożenie fasadybudynku zwane PIKADO. Tech-nika ta polega na przyklejaniuna jednym szalunkupołamanych i chaotycznieułożonych cegieł , któreprzykrywa się drugą stronąszalunku, a całość zalewabetonem, wypełniającymwszystkie szczel iny. Pozwiązaniu skuwa sięzewnętrzną warstwę betonutak, by maksymalnie odsłonićcegły. Celem takiego działaniajest uzyskanie efektu wizualne-go oraz odpowiednich para-metrów akustycznych.Archi tekt Fernando Menischciał w ten sposób nawiązaćdo stylu gotyckiego, będącegohistoryczną i architektonicznąwizytówką Torunia.Wielofunkcyjne Centrumskładać się będzie z k i lkumodułów połączonych w górnejczęści szklanymi taflami, dziękiktórym budynek będziedoświet lony i przestronny.Ponadto system podwójnychścian zapewni oszczędnośćciepła i dobre wyciszenie odulicznego zgiełku. Ciekawymrozwiązaniem jest również


Ferran Centelles, hiszpańskimistrz sommelierów,współpracownik Jancis Robinsoni wieloletni podczaszy legendarnejrestauracji el Bulli.

Drugą degustację pt. „Para doSherry” komentował Julio CesarSobrino, sommelier restauracjiAmber Room, zdobywcyprestiżowej nagrody pisma WineSpectator za najlepszą kartę winw Polsce. Degustowano wina zregionu Jerez wraz z typowymihiszpańskimi przekąskami,między innymi szynką iberico iwybornym serem pleśniowym onazwie cabrales z Asturii. (Tekstprzetłumaczony z języka hiszpańskiego)

VARSOVIA. El pasado martes,22 de septiembre de 2015, tuvolugar en Varsovia la XI edición dela Feria de Vinos Españoles enPolonia, organizada por ICEX encolaboración con la OficinaEconómica y Comercial de laEmbajada de España en Varso-via, y cofinanciada por ICEX y lasbodegas participantes.

El objetivo de esta Feria,evento único en Polonia por suscaracterísticas específicas, esponer en contacto a los producto-res españoles con distribuidoresy otras figuras relacionadas conel sector en Polonia, para lo cualse habían cursado invitacionespersonalizadas. Para promocio-nar el evento se había anunciadoen las páginas de varios mediosde comunicación sectoriales yportales de Internet representati-vos, como son: Magazyn Wino,Winicjatywa, Kuchnia Magazyn,Food Service, portal Kobiety i Wi-no.

En esta edición participaron25 bodegas españolas proce-dentes de casi la totalidad de lageografía española, con interésen vender sus vinos en el merca-do polaco y que por ello buscanun distribuidor apropiado en elmismo. Los expositores de lasbodegas españolas fueron visita-

dos por más de 200 asistentes,entre los que se encontraban im-portadores, distribuidores, mino-ristas, profesionales de la hoste-lería y restauración y prensa es-pecializada. Durante el curso dela feria se sirvieron además que-sos manchegos, cortesía delConsejo Regulador de la Deno-minación de Origen Queso Man-chego, y agua Cisowianka, enti-dades que contribuyeron a su pa-trocinio.

Con el objetivo complementa-rio de difundir las característicasde los vinos españoles entre losasistentes, en el contexto de laFeria de Vinos Españoles en Var-

XI Wystawa Win Hiszpańskich w PolsceWARSZAWA. Na zakończenielata, 22 września 2015 odbyła sięXI Wystawa Win Hiszpańskich.Podczas wystawyzaprezentowało się 25 winiarni znajdalszych zakątków Hiszpanii,od gorącej Andaluzji poatlantyckie wybrzeża Galicji. ByłyDamy, Marquezy i Don Kiszoty.Były gwiazdki, medale i punkty, wtym aż 13 win z parkerowskiej toplisty ponad 90 punktów. Po razpierwszy na Wystawieprezentowane było wyjątkowewino białe Txacolí.

Wystawę Win Hiszpańskich or-ganizuje po raz 11 AmbasadaHiszpanii, we współpracy z ICEXHiszpania, Handel i Inwestycje.Patronami medialnymiwydarzenia był Magazyn Wino,Winicjatywa, Kuchnia Magazyn,Foode Service oraz stowarzysze-nie Kobiety i wino. Podniebieniagości koiła Cisowianka Perlageoraz oryginalny ser manchegoudostępniony przez Consejo Re-gulador de la Denominación deOrigen Queso Manchego.

Podczas wydarzenia odbyłysię dwie degustacjekomentowane. Pierwszą z nich,pt. „Hiszpański Oktet” poprowadził

XI Feria de vinos españoles en Polonia

sovia se celebraron dos catas co-mentadas. La primera, titulada“El octeto español”, fue dirigidapor Ferran Centelles, sumiller delprestigioso restaurante El Bulli,en la que participaron 36 perio-distas y bloggers polacos espe-cializados en el sector del vino.La segunda cata, titulada “Mari-dajes con Jerez”, fue dirigida porJulio César Sobrino, sumiller delrestaurante Amber Room de Var-sovia, quien presentó a los 36asistentes, 6 vinos de Jerez ofre-cidos por el Consejo Reguladorde los Vinos de Jerez y Manzani-lla, y su maridaje con tapas.

Como valoración final de la

Feria, la organización constatóun alto grado de satisfacción en-tre los expositores y asistentesen general, cumpliendo así lasexpectativas de las bodegas es-pañolas y de los profesionalesque participaron, y continuandocon la tónica de los últimos años.

En el blog oficial de la OficinaEconómica y Comercialwww.hiszpanskiewina.pl se pre-sentará en breve un relato fo-tográfico del evento. Se puedeencontrar más informacióngenérica sobre los vinos es-pañoles en el portal www.wines-fromspain.com.

POLSKAVIVA

Lista winiarzy, prezentujących się podczas XI Wystawy WinHiszpańskich / Lista bodegas participantes:Alcardet Bodegas www.alcardet.com Alex www.vinosalex.com Bodega Los Pinos www.bodegaslospinos.com Bodegas Ayuso www.bodegasayuso.es Bodegas de Alort www.dealortwines.com Bodegas El Inicio www.bodegaselinicio.com Bodegas La Remediadora www.laremediadora.com Bodegas Sonsierra www.sonsierra.com Bodegas Tradicion www.bodegastradicion.com Bodegas Valpincia www.bodegasvalpincia.com Bodegas Verum www.bodegasverum.com Cellers Unió www.cellersunio.com

Craft Wineries Export www.craftwineriesexport.com Dominio De Punctum Organic & Biodynamic Wines www.domin-iodepunctum.com Espelt Viticultors www.espeltviticultors.com Finca La Estacada www.fincalaestacada.com Hacienda Miguel Sanz www.salcis.es Iberiandrinks www.iberiandrinks.com La Bodega De Pinoso www.labodegadepinoso.com Pago Casa Del Blanco www.pagocasadelblanco.com Ronadelles www.ronadelles.com Roqueta Origen www.roquetaorigen.com Sarah Selections www.sarahselections.com Uvas Felices www.vilaviniteca.es Viñedos Ruiz Jiménez www.vinedosruizjimenez.es

BIZNES

La Feria de Vinos Españoles en Polonia se celebró una vez más en Varsovia, como punto de encuen-tro entre bodegas españolas que desean introducirse en el mercado polaco y profesionales del sectoren este país. La valoración final por parte de los expositores y la organización fue muy satisfactoria

HA DICHO

“La XI ediciónde la Feria deVinos ICEX hasido un auténti-co éxito juzgan-do la asistenciade profesionalesdel sector y lasatisfacción delas bodegasparticipantes. Elmercado polacotiene un elevadopotencial y losvinos españolestienen un granrecorrido”Pablo Conde,Consejero Económicoy Comercial de laEmbajada de Españaen Varsovia

POWIEDZIAŁA

„XI Wystawa win ICEX była prawdziwym sukcesem,oceniając po liczbie obecnych ekspertów z dziedziny win oraz po satysfakcji biorących w niej udziału winiarni.Potencjał polskiego rynku jest znaczny, a winahiszpańskie cieszą się dużą popularnością””Pablo Conde,Radca ds. Ekonomicznych i Handlowych Ambasady Hiszpanii w Polsce

www.polskaviva.com 11



Juan Antonio Godoy esabogado del despachoVarés & Asociados

DERECHO - PRAWO¿Catalán, español y/o europeo?

VARSOVIA. Las últimas sema-nas han sido agitadas informati-vamente para los españoles.Escribo estas líneas en la víspe-ra de las elecciones al Parla-mento de la Comunidad Autóno-ma de Cataluña. Estos comiciosse vienen celebrando periódica-mente cada cuatro años desde1980 pero quizá nunca anteshayan despertado tanta expec-tación. El motivo es que en estaocasión concurre una coaliciónde partidos que ha anunciadoque iniciará unilateralmente elproceso de independencia deEspaña si obtiene la mayoría.

No es la primera vez que selanzan órdagos de este tipo. El 6de octubre de 1934, el entoncespresidente de la Generalidad –elórgano de gobierno de Cata-luña- proclamó desde el balcónde su sede “el Estado catalán

dentro de la República FederalEspañola”. La rebelión duróapenas unas horas, y terminócon la detención de los respon-sables, con la suspensión indefi-nida de la autonomía catalana ycon la supresión de la Generali-dad y su sustitución por un Con-sejo nombrado por el Gobiernodel Estado. También costó la vi-da a cuarenta y seis personas,entre militares y civiles, que par-ticiparon en las reyertas que tu-vieron lugar ese día.

En estas semanas se ha ha-blado extensamente sobre loque puede suceder en caso devictoria de la coalición separatis-ta. A nadie se le oculta que, in-cluso si eso sucediera, existe untrecho importante entre unaeventual declaración unilateralde independencia y la constitu-ción de un Estado efectivo que,para serlo, debe ser reconocidocomo tal por otros Estados.También es objeto de controver-sia la permanencia o no de unEstado catalán independiente

en la UE. Sin embargo, última-mente el debate se ha centradoen saber qué pasaría con la na-cionalidad española de los habi-tantes de Cataluña en caso deuna “desconexión” con España.Dado, además, que muchos denuestros lectores pueden tenerdudas respecto a cómo se ad-quiere, conserva y pierde la na-cionalidad española, y si sobrees posible tener la doble nacio-nalidad polaca y española, me-rece la pena analizar esta cues-tión desde el punto de vista delDerecho.

Así, en primer lugar, el art. 17del Código Civil establece queson españoles de origen, entreotros, los nacidos de padre omadre españoles. Por su parte,el art. 11.2 de la Constitución Es-pañola afirma que “ningún es-pañol de origen podrá ser priva-do de su nacionalidad”. De ellose desprende que, salvo que loscitados artículos fueran modifi-cados, los habitantes de una Ca-taluña independiente tendrían

derecho a seguir conservando laciudadanía española.

Ahora bien ¿podrían los cata-lanes dejar voluntariamente deser españoles? El art. 24 del Có-digo Civil prevé la posibilidad deque un ciudadano español quereside habitualmente en el ex-tranjero pierda la nacionalidad siadquiere voluntariamente la deotro Estado. Para ello es nece-sario que transcurra un plazo detres años desde la adquisiciónde esa segunda nacionalidad, loque bloquea la posibilidad deuna pérdida inmediata. Pero hayotro obstáculo: dada la inviabili-dad práctica de que España re-conociera un eventual Estadocatalán, y teniendo en cuentaque la lucha contra la apátridiaes un principio general del Dere-cho, el citado art. 24 tampocopodría servir de base jurídicapara aquellos catalanes que qui-sieran dejar de ser españoles.Para España, esa segunda na-cionalidad catalana sería inexis-tente.

¿Cabría entonces la posibili-dad de una doble nacionalidadcatalana y española? Difícilmen-te. Para ello, España deberíasuscribir un convenio de doblenacionalidad con Cataluña, si-milar a los que ya tiene firmadoscon algunos países iberoameri-canos, así como con Andorra,Portugal, Fil ipinas y GuineaEcuatorial. Dado que la firma deun acuerdo de ese tipo su-pondría el reconocimiento implí-cito del Estado catalán por Es-paña, esta posibilidad decae enla práctica. Lo mismo sucede,por cierto, con la doble naciona-lidad española y polaca: no estálegalmente prevista, y cuandotiene lugar -por ejemplo cuandouna pareja mixta inscribe a suhijo como nacional en los dospaíses- se trata de una situaciónanómala; lo que se conoce co-mo “doble nacionalidad patoló-gica”.

Parece absurda la idea de unEstado catalán poblado por es-pañoles, situación a la que abo-ca la legislación vigente. Noobstante, todo está por ver. Enla Historia no faltan episodios enque la política ha retado y venci-do al Derecho. Así pues, perma-nezcan atentos a sus pantallas.

Katalończyk, Hiszpan i/lub Europejczyk?WARSZAWA. Ostatnie tygodniew Hiszpanii minęły pełneinformacyjnego szumu. Piszę tesłowa w przededniu wyborów doparlamentu Katalonii. Odbywająsię one co cztery lata od roku1980, jednak wydaje się, żejeszcze nigdy nie budziły takwielkich oczekiwań. Powodemjest możliwość zawiązaniakoalicji między partiami, którezapowiadają jednostronnerozpoczęcie procesuuniezależnienia się odHiszpanii, jeśli uzyskająwiększość.

Nie pierwszy raz słychać takmocne deklaracje. Szóstegopaździernika 1934 rokuówczesny premier katalońskiejGeneralitat z balkonu swojejsiedziby proklamowałutworzenie „państwakatalońskiego wewnątrzFederalnej RepublikiHiszpańskiej”. Zryw ten trwałzaledwie ki lka godzin izakończył się pojmaniem osóbodpowiedzialnych, beztermi-nowym zawieszeniem autonomiiKatalonii oraz zniesieniemGeneralitat i zastąpienie jejRadą mianowaną przez rządcentralny. Kosztował też życieczterdziestu sześciu osób,żołnierzy i cywilów, którzy uc-zestniczyli tego dnia w zamiesz-kach.

Przez ostatnie tygodniewiele mówiło się o tym, comoże się wydarzyć, jeśl izwycięży koalicja separatystów.Oczywistym jest, że nawet w

takim przypadku droga międzyewentualnym jednostronnymogłoszeniem niepodległości aukonstytuowaniem sięfaktycznego państwa jestdługa, gdyż musiałoby ono jakotakie zostać uznane przez innepaństwa. Kontrowersje budzitakże kwest ia pozostanianiepodległego państwakatalońskiego w UE. Ostatniojednak skupiono się na tym, costałoby się z hiszpańskimobywatelstwem mieszkańcówKataloni i w przypadkuoderwania się od Hiszpanii. Zpewnością wielu naszychczytelników zastanawia się, jakmożna uzyskać, zachować lubstracić obywatelstwohiszpańskie, a także czyistnieje możliwość posiadaniapodwójnego obywatelstwapolskiego i hiszpańskiego,dlatego warto przyjrzeć się te-mu z punktu widzenia prawa.

I tak, artykuł 17 kodeksucywilnego stanowi, żeobywatelami Hiszpani i są,między innymi, osoby zrodzonez ojca lub matki narodowościhiszpańskiej. Z kolei artykuł11.2 hiszpańskiej konstytucjigłosi , że „żaden Hiszpan zpochodzenia nie może być poz-bawiony swego obywatelstwa”.Wynika stąd, że o i le niedokona się zmian wewspomnianych artykułach,mieszkańcy niepodległej Kata-loni i miel iby prawo dozachowania obywatelstwahiszpańskiego.

Powstaje więc pytanie, czyKatalończycy moglibydobrowolnie zrzec sięobywatelstwa? Artykuł 24kodeksu cywilnego stanowi, żeobywatel Hiszpanii, któryprzeprowadził się za granicęmoże zrzec się obywatelstwa,jeśli dobrowolnie stanie się oby-watelem innego kraju. Aby dotego doszło, musi minąć okrestrzech lat od nabycia drugiegoobywatelstwa, co wyklucza

nami. Dla Hiszpanii to drugieobywatelstwo, katalońskie, nieistniałoby.

Czy możliwe jest zatempodwójne obywatelstwokatalońskie i hiszpańskie?Raczej nie. Hiszpania musiałabypodpisać umowę o podwójnymobywatelstwie z Katalonią,podobnie jak zrobiła to zniektórymi krajami AmerykiŁacińskiej, a także z Andorą,Portugalią, Fil ipinami orazGwineą Równikową. Jednak wpraktyce nie jest to możliwe,gdyż zawarcie takiej umowyoznaczałoby faktyczne uznaniepaństwa katalońskiego przezHiszpanię. Oczywiście to samodotyczy podwójnej narodowościhiszpańskiej i polskiej. Nie maona podstaw prawnych, a jeślizachodzi – na przykład gdy paramieszana decyduje opodwójnym obywatelstwie dlaswojego dziecka – jest tosytuacja wyjątkowa, znana wprawie hiszpańskim podpojęciem „podwójnejnarodowości patologicznej”.

Państwo katalońskiezamieszkałe przez Hiszpanówwydaje się czymś absurdalnym,a do takiej sytuacji prowadziobecna legislacja. Jednakwszystko się jeszcze okaże. His-toria zna wiele przypadków, kiedyto Polityka wychodziła zwycięskoz pojedynku z Prawem. Tak więc,lepiej nie gaście telewizorów.(Tekst przetłumaczony z językahiszpańskiego)

możliwość natychmiastowejutraty pierwszego. Jest równieżinna przeszkoda. Mając nauwadze niemożność uznaniaprzez Hiszpanię ewentualnegopaństwa katalońskiego orazfakt, że podstawową zasadąprawa jest wyeliminowaniebezpaństwowości, cytowanyartykuł 24 również nie mógłbystanowić podstawy prawnej dlatych Katalończyków, którzychcieliby przestać być Hiszpa-

Imagen de un pasaporte español. TARINGA

Hiszpański paszport.




POLíTICAPolonia apunta a un giro ala derecha el 25 de octubre

VARSOVIA. Polonia, el país másgrande y con mayor peso políti-co de la antigua Europa delTelón de Acero, podría girar cla-ramente a la derecha en las pró-ximas elecciones generales del25 de octubre. Tras ocho añosde gobierno liberal de centrode-recha, Plataforma Cívica (PO)podría sufrir un estrepitoso fra-caso en dichos comicios. Estoes lo que vaticinan las encuestaspreelectorales, y, si se confirmanlos datos, el partido Ley y Justi-cia (PiS) de Jaroslaw Kaczynskisería el ganador con mayoríaabsoluta de la cita del 25 de oc-tubre.

El PiS, que consiguió un triun-fo sin paliativos en las pasadaselecciones presidenciales con lavictoria de Andrzej Duda, repre-senta el grueso de la poblacióncatólica y conservadora. Existenotros grupos de naturaleza ide-ológica cercana, pero no consi-guen hacerle sombra a la forma-ción de Kaczynski, hermano ge-melo del difunto presidente LechKaczynski.

El PiS es un partido sólido,tiene fuerte apoyos populares,cuenta con el sostén de una par-te de la Iglesia católica, la inte-lectualidad y los medios de co-municación y ha sabido canali-zar el descontento que provocala política económica liberal dePO en un país que, aunque enlos últimos años ha progresadonotablemente, acumula gravesproblemas sociales y donde mi-llones de ciudadanos han que-dado al margen del desarrollocapitalista. La ausencia de un

Paco Soto, periodistay corresponsal enPolonia

gar a una alianza con la Liga delas Familias Polacas (LPR) deRoman Giertych (derecha radi-cal y católica) y los populistasmás o menos izquierdistas deSamoobrona del difunto AndrzejLepper. Lech Kaczynski dirigiólos destinos del país desde la je-fatura del Estado y su hermanoJaroslaw fue jefe de gobierno.Este ejecutivo tripartito muy con-servador generó un enorme des-contento en Polonia, sobre todoentre los jóvenes más politiza-dos, los sectores liberales de lasclases medias urbanas y los me-dios afines, pero también en laUnión Europea (UE). Tanto esasí que algunos altos funciona-rios europeos, preocupados porla deriva nacionalista y conser-vadora del gobierno dirigido porJaroslaw Kaczynski, que se con-cretó en la adopción de leyespolémicas que dividieron a la so-ciedad y en continuos enfrenta-mientos diplomáticos con Ale-mania y Rusia, plantearon lahipótesis de la expulsión de Po-lonia de la Europa comunitaria.Kaczynski se vio en la obligaciónde destituir al viceprimer ministroy titular de Agricultura, AndrzejLepper por presuntos casos decorrupción y en más de una oca-sión tuvo que poner freno a losplanteamientos veladamente an-tisemitas de algunos miembrosde LPR. Finalmente, en las elec-ciones generales anticipadas deoctubre de 2007 el PiS perdió elpoder frente a la Plataforma Cívi-ca liderada en aquel momentopor Donald Tusk. Sus dos sociosde gobierno perdieron la repre-sentación parlamentaria y desa-parecieron de la escena políticanacional.

El PiS es un partido clara-mente de derecha conservadoraen el orden social y moral pero,

sin embargo, hace uso de unaretórica anticapitalista muy pare-cida a la que utiliza la izquierdaclásica. El partido de Kaczynskise define como una formaciónpatriótica que combate la corrup-ción, las desigualdades socialesy el poder financiero, y es hostilal liberalismo económico. No semuestra opuesto al restableci-miento de la pena de muerte, esmoderadamente euroescéptico,se opone radicalmente al aborto,al matrimonio entre personas delmismo sexo, la fecundación ‘invitro’ y la legalización de las dro-gas. Defiende un papel clave dela Iglesia católica en la sociedady la vida pública. El PiS lideradopor Jaroslaw Kaczynski ha sufri-do varias escisiones en los últi-mos años, pero su influencia so-cial y apoyo electoral siguensiendo muy importantes, entreotros motivos, porque el sectormás a la derecha ha acabadocontrolando las riendas del parti-do y buena parte de la sociedadpolaca sintoniza con las ideas yplanteamientos de esta forma-ción conservadora.

Desprestigio de los liberalesAlgunos observadores conside-ran que el PiS ha sabido conec-tar con los intereses y las aspira-ciones de “los excluidos del bo-om económico polaco” de los úl-timos años. No les falta razón,aunque cabe destacar que unsector de sus votantes no estácompuesto por ciudadanos queviven en la miseria sino por per-sonas inquietas ante el supuestohundimiento de la identidad na-cional polaca en un mundo cadavez más globalizado y descon-tentas con los resultados de lapolítica interna y externa llevadaa cabo por los liberales, a losque acusan de someterse a losdictados de Bruselas y las élitesdel capital financiero internacio-nal.

centroizquierda socialdemócratasólido y convincente, objetiva-mente, facilita el auge del PiS,que consigue el voto de muchosobreros y trabajadores modes-tos, jubilados empobrecidos, pe-queños agricultores, clases me-dias bajas y jóvenes sin presen-te ni porvenir, que no se han vis-to beneficiados por la economíade mercado.

Según un sondeo llevado acabo por el Instituto IBRIS, reali-zado entre el 18 y 19 de sep-tiembre, el PiS supera en 17puntos a los liberales de PO.

En las elecciones del 25 deoctubre, el partido de Kaczynskipodría conseguir 39% de los su-fragios, es decir mayoría absolu-ta, frente al 22% de PlataformaCívica. La izquierda socialdemó-crata (SLD y sus aliados) ob-tendría, si se confirma la encues-ta, 8% de los sufragios y se colo-caría como tercera fuerza parla-mentaria; dos partidos de centro-derecha, Nowoczesna con 6% yPSL con 5%, conseguirían re-presentación en la Cámara pola-ca. Otros sondeos no dan repre-sentación parlamentaria al cen-troizquierda pero sí al nuevo gru-po político antisistema, católico ynacionalista liderado por el anti-guo cantante de rock Pawel Ku-kiz, quien se convirtió en el ter-cer candidato más votado en laspasadas elecciones presidencia-les.

La victoria del PiS significaríaun cambio radical en la escenapolítica en Polonia después de laderrota del liberal Bronislaw Ko-morowski y la victoria del conser-vador Andrzej Duda en las presi-denciales.

Gobernación polémicaEl PiS ya gobernó en Polonia en-tre 2005 y 2007, y lo hizo tras lle-

Durante la campaña electoralpara las presidenciales, AndrzejDuda se comprometió con reba-jar la edad de jubilación de 67 a65 años, y también prometió ba-jar los impuestos a los contribu-yentes más modestos y exigir unmayor esfuerzo fiscal a los ban-cos y las grandes superficies co-merciales. Estas promesas, enprincipio, deberían ser aplicadaspor el PiS si gana las próximaslegislativas y forma gobierno. Sicumple con sus promesas, elPiS también tendría que “reequi-librar” las relaciones de Poloniacon la UE y Alemania, fortalecerlos lazos del país con la OTAN yEstados Unidos y plantear unapolítica más beligerante frente ala Rusia neoimperial de VladimirPutin. En este contexto político,los liberales de PO lo tienen muydifícil de cara a las generales deoctubre y sus promesas electo-rales no convencen a millonesde polacos, incluso a los que leshan votado durante estos últi-mos ocho años.

PO ha defraudado a muchosciudadanos, ha perdido el apoyode la juventud, que fue decisivopara su victoria en 2007, y no hasabido aprovechar el extraordi-nario crecimiento económicoque ha vivido Polonia durantelos peores años de la crisis euro-pea para llevar adelante losgrandes cambios estructuralesque el país necesita para sermás rico, moderno y competiti-vo. Donald Tusk abandonó el go-bierno en septiembre de 2014para asumir el cargo de presi-dente del Consejo Europeo ydejó detrás a un ejecutivo y unpartido débiles, divididos, des-prestigiados y rechazados porbuena parte de la opinión públicapolaca. Tras la victoria presiden-cial, el PiS, eterno rival del cen-troderecha liberal, no piensadesperdiciar la oportunidad deregresar al poder.

Komorowski ya fue derrotado por Duda, ahora Kopacz se mide con Beata Szydlo. WIKIPEDIA

Komorowski został już pokonany przez Dudę, teraz Kopacz zmierzy się z Beatą Szydło.

Las encuestas auguran una clara victoria electoral del PiS de Jaroslaw Kaczynski en Polonia

Andrzej Duda, presidente polaco. WIKIPEDIA

Andrzej Duda, polski prezydent.


15www.polskaviva.com

POLITYKA25 października Polska skręca w prawo

WARSZAWA. Polska, kraj onajwiększym terytorium iznaczeniu politycznym wśródpaństw dawnej Europy zzażelaznej kurtyny, przygotowujesię do obrania wyraźnego kursuw prawo w nadchodzącychwyborach parlamentarnych 25października. Po ośmiu latachliberalnego rządu centroprawicyPlatforma Obywatelska (PO)może w tych wyborach ponieśćsromotną klęskę. Takiscenariusz przewidują sondażeprzedwyborcze, a jeśli ichprognozy się potwierdzą, Prawoi Sprawiedliwość (PiS)Jarosława Kaczyńskiegozwycięży, uzyskując większośćabsolutną.

PiS, które odniosło olbrzymisukces w ostatnich wyborachprezydenckich wygranych przezAndrzeja Dudę, reprezentujekatolicką i konserwatywnąwiększość społeczeństwa.Istnieją również inne zbliżoneideologicznie do PiS-uugrupowania, jednak żadne znich nie jest w stanie wybić sięponad partię JarosławaKaczyńskiego, brata bliźniakaśp. prezydenta LechaKaczyńskiego.

PiS jest partią stabilną,cieszącą się silnym poparciemspołecznym oraz przychylnościączęści Kościoła katolickiego, in-telektualistów i mediów. To partiapotrafiąca wykorzystaćniezadowolenie wywołaneliberalną polityką gospodarcząPO w kraju, który, mimoznacznego postępu uczynione-go w ostatnich latach, boryka sięz poważnymi problemamispołecznymi, gdzie miliony ludziznalazły się na marginesie roz-woju kapitalistycznego. Brak jed-nolitej, wiarygodnej socjaldemo-kratycznej partii centrolewicowejsprzyja popularności PiS-u,

urząd prezydenta, a jego bratbliźniak sprawował funkcjępremiera. Składająca sie ztrzech parti i konserwatywnakoalicja rządząca wywołałaoburzenie w kraju, szczególnienajbardziej upolitycznionychmłodych ludzi, sektorówliberalnych klasy średniej zośrodków miejskich, częścimediów, a także UniiEuropejskiej (UE). Doszło wręczdo tego, że niektórzy wysocyurzędnicy europejscyzaniepokojeni narodowo-konserwatywnymi tendencjamirządu Jarosława Kaczyńskiego,których wyrazem były dzielącespołeczeństwo polemiczneustawy oraz ciągłe spięciadyplomatyczne z Niemcami iRosją, rozważali wyrzuceniePolski z Unii. Kaczyńskizmuszony był usunąć AndrzejaLeppera (z wykształcenia rolni-ka) ze stanowiska wicepremieraza posądzenia o korupcję.Musiał też walczyć z podszytymiantysemityzmem rozwiązaniamiproponowanymi przezniektórych członków LPR-u. Wkońcu, w październiku 2007 rokuPiS poniosło porażkę w przedter-minowych wyborachparlamentarnych, którezwyciężyła Platforma Obywatel-ska kierowana wówczas przezDonalda Tuska. Dwaj byli koalic-janci PiS-u nie weszli do Sejmu izniknęli z polskiej scenypolitycznej.

PiS jest prawicową partiąkonserwatywną jeśli chodzi oproponowany przez nią porządekspołeczny i etyczny. Posługujesię jednak retorykaantykapitalistyczną, zbliżoną dojęzyka tradycyjnej lewicy.Ugrupowanie Kaczyńskiegookreśla się jako formacjapatriotyczna zwalczającakorupcję, nierówności społeczne

oraz władzę instytucjifinansowych. Jest również prze-ciwnikiem liberalizmu gospodarc-zego. Nie wyklucza przywróceniakary śmierci, jest umiarkowanieeurosceptyczne, zdecydowaniesprzeciwia sie aborcji,małżeństwom osób tej samejpłci, zapłodnieniu metodą in vitrooraz legalizacji narkotyków. Broniistotnej pozycji Kościołakatolickiego w społeczeństwie iżyciu publicznym. Na przestrzeniostatnich lat PiS JarosławaKaczyńskiego doświadczył wielupodziałów, lecz jego wpływ orazpoparcie społeczne wciąż sąbardzo duże m.in. dlatego, że wpartii doszedł do głosu sektorbardziej prawicowy, a znacznaczęść polskiego społeczeństwautożsamia się z konserwatywnąlinią tej formacji.

Dyskredytacja liberałówNiektórzy eksperci oceniają, żePiS umiejętnie połączyło in-teresy i aspiracje „wykluczonychz polskiego rozkwitugospodarczego” w ostatnichlatach. Mają w tym sporo racji,jednak należy podkreślić, żewyborcy PiS-u nie składają się zludzi żyjących w nędzy, lecz zosób zaniepokojonychrzekomym załamaniem polskiejtożsamości narodowej wświecie coraz bardziej zglobali-zowanym, niezadowolonych zpolityki wewnętrznej izewnętrznej prowadzonej przezliberałów, których oskarżają ouległość Brukseli i el i tommiędzynarodowego kapitału fi-nansowego.

W trakcie kampaniiprezydenckiej Andrzej Dudazobowiązał się obniżyć wiekemerytalny z 67 do 65 lat,obiecał ograniczyć podatki dlanajuboższych podatników oraznałożyć większe obciążenia na

które zdobywa głosy wielu robot-ników i pracowników o niskichdochodach, ubogich emerytów,drobnych rolników, niższej klasyśredniej oraz ludzi młodych bezperspektyw, którzy nie czują siębeneficjentami gospodarkirynkowej.

Według sondażu IBRISprzeprowadzonego 18 i 19września PiS zwycięża z PO o17 punktów procentowych.

W wyborach 25 październikapartia Jarosława Kaczyńskiegoma szansę uzyskać 39% głosów,czyli większość bezwzględną,PO może liczyć na 22%. Wedługsondażu SLD wraz zkoalicjantami zdobędzie 8%,stając się trzecią siłą w Sejmie.Próg wyborczy przekraczajądwie partie centroprawicowe,Nowoczesna (6%) oraz PSL(5%). Inne badania nie dająnadziei centrolewicy, przewidujązaś pojawienie się w Sejmie no-wego ugrupowania, antysyste-mowego, katolickiego inarodowego, na czele któregostoi były piosenkarz rockowyPaweł Kukiz, który uzyskał trzeciwynik w ostatnich wyborachprezydenckich.

Po porażce liberałaBronisława Komorowskiego itriumfie konserwatysty AndrzejaDudy w wyborach prezydenckichzwycięstwo PiS-u oznaczałobywyraźną zmianę na polskiej sce-nie politycznej.

Kontrowersyjne rządyPiS rządziło już w Polsce wlatach 2005-2007 po tym, jakweszło w koalicję z Ligą PolskichRodzin (LPR) Romana Gierty-cha (radykalna, katolickaprawica) i populistami opoglądach mniej lub bardziejlewicowych z Samoobrony śp.Andrzeja Leppera. LechKaczyński piastował wówczas

banki i sklepywielkopowierzchniowe. Wrzeczywistości obietnice temusiałyby zostać zrealizowaneprzez PiS, jeśli zwycięży wnadchodzących wyborach iutworzy rząd. Jeżeli PiS spełniswoje zapowiedziprzedwyborcze będzie musiało„przywrócić równowagę” wstosunkach Polski z UniąEuropejską i Niemcami,zacieśnić związki kraju z NATO iStanami Zjednoczonymi orazprowadzić bardziej śmiałąpolitykę wobec neoimperialnejRosji Władimira Putina. Obecnasytuacja polityczna nie służyliberałom z PO w kontekściepaździernikowych wyborów, aich obietnice przedwyborcze niesą w stanie przekonać milionówPolsków, nawet tych, którzyprzez ostatnie osiem latgłosowali na PO.

Platforma zawiodła wieluPolaków i utraciła poparcie ludzimłodych, które w 2007 rokuprzesądziło o jej zwycięstwie. Niepotrafiła także wykorzystaćwyjątkowego wzrostu gospodarc-zego Polski w najgorszych latachkryzysu do przeprowadzenia is-totnych reform strukturalnych,niezbędnych, by kraj stawał siębogatszy, nowocześniejszy ibardziej konkurencyjny. DonaldTusk opuścił rząd we wrześniu2014 roku, by objąć posadęprzewodniczącego RadyEuropejskiej, zostawiając za sobąsłaby rząd słabej, podzielonej,zniesławionej partii, od którejodwróciła się znaczna częśćpolskiej opinii publicznej. Pozwycięstwie w wyborach prezy-denckich PiS, odwieczny rywalcentroprawicowych liberałów, animyśli zmarnować szansępowrotu do władzy. (Tekstprzetłumaczony z językahiszpańskiego)

Sondaże przedwyborczezapowiadają zwycięstwo PiS-uJarosława Kaczyńskiego

Jarosław Kaczyński y Beata Szydlo durante un acto. WIKIPEDIA

Jarosław Kaczyński i Beata Szydło podczas wystąpienia publicznego.Imagen del Sejm polaco durante una sesión. WIKIPEDIA

Polski Sejm podczas jednego z posiedzeń.



TURISMOViaje alrededor del mundo desde PoloniaVARSOVIA. Kasia y Víctor, pola-ca y español. Almas viajerasque se conocieron en Perú yque desde aquel encuentrocomparten su vida y su pasiónpor los viajes. Ahora emprendenuna nueva aventura. A partir delpróximo 25 de octubre, por su-puesto después de votar, co-menzarán un viaje a lo largo yancho del mundo empezandodesde Varsovia montados ensus bicicletas.

El principioCuando se conocieron en Perúestuvieron viajando durante al-gunos meses por América delSur antes de regresar y estable-cerse en Varsovia. Él como pro-fesor de español y ella empleadaen una corporación. Duranteesos años ya emprendieron di-versos viajes de un mes de dura-ción, pero necesitaban algo más;mucho más. Viajar sin prisas, sinruta, sin destino concreto, comoel día en que se conocieron.

Siempre tuvieron la idea derecorrer el mundo, pero suaventura comenzó hace ahoraaproximadamente dos añoscuando Víctor compró un granmapa del mundo y lo colgó en lapared del salón. Desde enton-ces, la idea de viajar por el globosin billete de vuelta comenzópaulatinamente a hacerse más

real y menos utópica.Un gran proyecto lleno de in-

certidumbres: ¿hacia dónde, có-mo, en que medio de transpor-te…? Muchas disyuntivas queles llevaron a encontrar informa-ción sobre el ciclo-turismo (via-jes en bicicleta), la mejor opciónpara viajar barato, a tu aire e in-dependiente de los circuitosturísticos establecidos para po-

der conocer otras gentes, cultu-ras y costumbres. Un nuevo pa-norama que les llevó a tomar ladecisión definitiva para empren-der la aventura de su gran viajepor el mundo en bicicleta.

El desarrolloEl siguiente paso, una vez deci-dido el medio de transporte, eraestablecer la ruta y el calendario.

De ese modo llegaron a la deci-sión de partir desde Polonia enoctubre para llegar a las grandescumbres del Asia Central a fina-les de primavera o principios deverano y evitar así el frío y la cre-cida de los ríos por el deshielo.Para conseguirlo irán hacia eleste por Ucrania, buscando lacosta del Mar Negro en Ru-manía y Bulgaria escapando del

severo invierno de Europa cen-tral. De allí continuarán hastaTurquía y a través de Irán, poruna ruta que irá construyéndosesobre la marcha, dependiendode sus preferencias y de la buro-cracia, aspiran a llegar a China,donde contemplan dos rutas:proseguir el viaje hacia Japón opor el sudeste asiático.

“Nuestra idea, aunque no de-finitiva, es pedalear por Asia to-do lo posible o hasta que se nosacabe la tierra, embarcarnos endiferentes barcos para recorreralgunos de los archipiélagos delOcéano Pacífico y cruzar el grancharco hasta llegar a las Améri-cas y allí recorrer el sur y el cen-tro en moto y el norte en coche.Para terminar, queremos cruzarel Océano Atlántico de vuelta aEuropa a bordo de un barco car-guero. La única idea clara y defi-nitiva es que no queremos po-ner el pie en un avión”.

Para seguir sus peripecias alo largo de su aventura han cre-ado una web:www.kasiavictor.com y una pá-gina en Facebook, donde mos-trarán en polaco y español suvaliente odisea. De momentoestá ya disponible informaciónsobre ellos, el equipamiento, lasbicicletas, los preparativos ymás datos curiosos.

POLSKAVIVA

Wyprawa z Polski dookoła świataVARSOVIA. Kasia i Victor, Polkai Hiszpan – podróżnicze dusze,które natrafiły na siebie w Peru iod tamtego spotkania dzielążycie i zamiłowanie podróżami.Teraz rozpoczynają nowąprzygodę. Dwudziestegopiątego października,oczywiście po oddaniu głosu,wyruszają na rowerach zWarszawy na wyprawę wzdłuż iwszerz globu.

PoczątekPoznali się w Peru w trakciekilkumiesięcznej wyprawy poAmeryce Południowej. Po pow-rocie zamieszkali w Warszawie.On uczy hiszpańskiego, ona pra-cuje w korporacji. Przez ostatnielata odbyli wiele miesięcznychpodróży, jednak potrzebowaliczegoś więcej, dużo więcej -podróżować bez pośpiechu, bezzaplanowanej trasy, bez wyznac-zonego celu, tak jak dnia, wktórym się poznali.

Ich przygoda rozpoczęła sięmniej więcej dwa lata temu,kiedy Victor kupił wielką mapęświata i powiesił ją w salonie.Zawsze chcieli przemierzyćświat, jednak od tamtegomomentu pomysł okrążeniaglobu zaczął stawać się bardziejrzeczywisty i mniej utopijny.

Poważne przedsięwzięciepełne niewiadomych: w którąstronę? jak? czym? Wielealternatyw, które naprowadziłyich na informacje ocykloturystyce (podróżowaniena rowerze), najlepszy sposóbpodróżowania tanio, poswojemu, niezależnie od wyz-naczonych szlakówturystycznych, dający okazję

poznania nowych osób, kultur izwyczajów. Perspektywa taprzekonała ich do podjęciaostatecznej decyzji orozpoczęciu wielkiej przygodyrowerem przez świat.

RozwinięcieNastępnym krokiem po wyborześrodka lokomocji było ustalenietrasy i kalendarza wyprawy.

Víctor Sánchez y su esposa, Kasia, con las bicicletas cargadas para la aventura. POLSKAVIVA

Victor Sánchez i jego żona z rowerami przygotowanymi do drogi.

Postanowili wyruszyć z Polski wpaździerniku, żeby dotrzeć dowysokich szczytów AzjiŚrodkowej pod koniec wiosnylub z początkiem lata, unikającw ten sposób zimna i wylewówrzek po roztopach. Aby toosiągnąć, udadzą się wkierunku wschodnim przezUkrainę, wzdłuż MorzaCzarnego, przez Rumunię i

Bułgarię, uciekając przedsurową kontynentalną zimą.Dalej przemierzą Turcję orazIran. Drogę będą ustalać nabieżąco, w zależności od chęci imożliwości. Planują dotrzeć doChin, skąd biorą pod uwagędwie trasy: kontynuować podróżw stronę Japonii lub w kierunkuAzji Południowo-Wschodniej.

„Nasz pomysł, jeszcze nieostateczny, polega napedałowaniu przez Azję jakdaleko będzie się dało lub aż nieskończy nam się ląd, opłynąćkilkoma statkami niektóre archi-pelagi na Oceanie Spokojnym,przeprawić się na drugą stronęaż do Ameryki, tam pokonać namotorze południową i środkowączęść kontynentu, południowązaś przejechać samochodem.Jedno wiemy na pewno, naszanoga nie postanie na pokładzieżadnego samolotu”.

Aby dzielić się losami swojejpodróży, stworzyli stronęi n t e r n e t o w ąwww.kasiavictor.com oraz blogosobisty na Facebooku, gdziepo polsku i hiszpańsku będąprzedstawiać swoją śmiałąodyseję. Na razie dostępna sąinformacje o nich samych,sprzęcie, rowerach, przygoto-waniach i inne ciekawe wpisy.

Antes de comenzar la vuelta al mundo en bicicleta, Kasia y Víctor han entrenado durante varios meses. PV

Przed wyruszeniem na rowerach w podróż dookoła świata, Kasia i Victor trenowali przez kilka miesięcy.



TURISTYKA7 lugares para disfrutar del otoño en Polonia VARSOVIA. ‘Złota polska jesień’’es la expresión con la que los po-lacos se refieren a los hermosospaisajes que se pueden ver en supaís al llegar el otoño. Literalmen-te significa "dorado otoño pola-co", y hace referencia por su-puesto al color que adquieren lashojas antes de caer de los árbo-les en los bosques de Polonia, degran extensión y belleza.

A continuación, haremos unrepaso para el viajero de aquelloslugares en los que mejor disfrutarde este espectáculo natural antesde que llegue el frío invierno.

1 - Nałęczów-Kazimierz Dolny-Puławy Estos 3 lugares forman un trian-gulo turístico muy popular en Po-lonia, situado a una hora y mediaen automóvil desde la capital.Nałęczów es un balneario que da-ta de finales del siglo XIX, y queha sido frecuentado por famososescritores polacos comoŻeromski, Sienkiewicz, y Prus. Esun lugar famoso también por suarquitectura de madera, con nu-merosas casas ricamente decora-das que se fundirán con los tonosocres del otoño. Kazimierz Dolny,conocida por ser la cúspide del re-nacimiento polaco, es además re-fugio de numerosos pintores, porlo que es posible por tanto llevar-se de aquí un artístico recuerdodel otoño polaco. En Puławy en-contramos el Palacio de los Czar-toryscy, sede del que fuera primerMuseo Nacional de Polonia. Esconocido por su parque de estiloingles, que dio fama a la ciudadde ser la "Atenas polaca", y quees un lugar ideal para pasearseen otoño.

2 - Parque nacional de Bieszc-zady Los montes Bieszczady son co-nocidos entre los polacos porser el lugar más remoto y mássilvestre de Polonia, y por ello elsitio al que escapar de la civiliza-ción y de la rutina cotidiana. Seencuentran en el extremo sures-te del país, en la frontera conUcrania y Eslovaquia y es un lu-gar muy conocido por los aman-tes del senderismo, ya que sonvarias las rutas que pueden ha-cerse por estos montes para ad-mirar sus extensos bosques. Laausencia de civilización hace delos Bieszczady un lugar espec-tacular durante las noches, yaque la ausencia de luz eléctricafacilita la observación de las es-trellas.

3 - Parque nacional de los Pie-niny Los Pieniny es una cordillera demontañas que se encuentra, co-mo todas las principales cade-nas montañosas de Polonia, enel sur del país. Lugar de nume-rosas rutas turísticas de interéspaisajístico y geológico. Desta-can aquellas que adentran alviajero por los alrededores de la

cima ‘Trzy Korony’ (Tres Coro-nas), así como por el río Duna-jec, uno de los afluentes del ríoVístula.

4 - Lagos Masurianos La zona es conocida por lospolacos como ‘Kraina Tysiąca Je-zior’, es decir, ‘la tierra de los millagos’. Es una región en la queencontramos cientos de lagos dedistinto tamaño, conectados entresi. Es un lugar muy popular paralos amantes de la naturaleza y lanavegación a vela, pero tambiénpara los amantes de la historia, yaque aquí se encuentra el campode batalla de la famosa Batalla deGrunwald, así como la que fue labase de operaciones de Hitler pa-ra el frente oriental –la conocidacomo ‘Guarida del Lobo’-.

5 - Costa del Mar Báltico Si bien es cierto que una vez pa-sado el calor del verano ya no esposible bañarse en el mar Báltico,una visita a la costa polaca en es-ta época del año recompensaráigualmente al viajero. Atrás hanquedado las aglomeraciones deturistas de julio y agosto, por loque puede disfrutarse tranquila-mente (y a mejor precio) de la am-plitud de los paisajes costeros. Lacombinación de bosques y dunascaracterísticos de la costa polacaadquiere una tonalidad distinta ymuy interesante durante el otoño.

6 – Montes Tatras Los montes Tatras son las mon-tañas más altas de Polonia, si-tuadas en la frontera con Eslova-quia. El centro turístico y culturalde estas montañas es la ciudadde Zakopane, estación de esquífamosa por la cultura montañesa(los conocidos como ‘górale’) dela que hace gala. Para el turistaextranjero es un lugar de relati-vamente fácil acceso, ya que seencuentra a sólo una hora en au-tomóvil desde Cracovia. Es unlugar ideal para aquellas perso-nas que les guste el montañis-mo, pero también para las mássedentarias, ya que existe la po-sibilidad de acceder a la mon-taña en teleférico.

7 - Monumento a Chopin (Var-sovia) Si ninguna de las propuestas an-teriores os convencen porquepreferís quedaros en la ciudad, obien porque estáis de visita por lacapital polaca, entonces debéisacercaros al monumento al másfamoso compositor polaco quese encuentra en el parque‘Łazienki’. Se trata de un espacioabierto dentro del parque, alrede-dor del estanque, que al ser unlugar de frecuentes conciertos depiano se convierte en el sitio ide-al para sentarse a contemplar co-mo cambia el color de las hojasde los árboles, acompañados dela música melancólica (ideal parael otoño) de Chopin.

JOSÉ ROS GONZALO

WARSZAWA. „Złota polskajesień” to wyrażenie, którymPolacy opisują przepięknekrajobrazy, jakie możnapodziwiać w Polsce z nastaniemjesieni. Rzecz jasna, nazwa taodnosi się do koloru, jakiprzybierają liście zanim spadnąz drzew w okazałych, rozległychpolskich lasach.

Poniżej stworzyliśmy listęmiejsc, gdzie najlepiej widocznyjest ten przyrodniczy karnawałjeszcze przed nadejściemzimowych chłodów.

1. Nałęczów-Kazimierz Dolny-PuławyTe trzy miejsca tworzą bardzoznany w Polsce trójkątturystyczny, który od stolicy dzielipółtoragodzinna jazdasamochodem. Nałęczów touzdrowisko, którego początkisięgają końca XIX wieku.Odwiedzali je sławni polscypisarze, tacy jak Żeromski,Sienkiewicz czy Prus. To miejscesłynące również z drewnianychzabudowań, z licznych bogatozdobionych domów, które najesień zanurzają się we wszyst-kich odcieniach ochry. KazimierzDolny, znany jako perła polskiegorenesansu, jest przystanią dlawielu malarzy, dlatego nietrudnoo artystyczną pamiątkę z tegomiejsca. W Puławachodnajdziemy pałac Czartoryskich(pierwsze polskie muzeumnarodowe) słynący z parku w sty-lu angielskim, od którego miastozaczęto nazywać „polskimiAtenami” – doskonałe miejsce najesienną przechadzkę.

2. Bieszczadzki Park NarodowyBieszczady znane są Polakomjako najbardziej dzikie i odległemiejsce w kraju. Miejsce, którepozwala uciec przed cywilizacją i

rutyną dnia codziennego.Bieszczady położone są napołudniowym wschodzie Polski,przy granicy z Ukrainą iSłowacją. Szczególnie chętnieodwiedzają je miłośnicy pieszychwędrówek, ponieważ odnajdujątam liczne szlaki górskie, naktórych mogą podziwiać rozległelasy. Oddalenie od cywilizacjisprawia, że Bieszczadynajbardziej fascynują nocą, kiedybrak światła elektrycznegoułatwia obserwowanie gwiazd.

3. Pieniński Park NarodowyPieniny to łańcuch górski,znajdujący się, jak wszystkiegłówne masywy górskie wPolsce, na południu kraju. Sąmiejscem wielorakich szlakówturystycznych ciekawych podwzględem krajobrazowym igeologicznym. Na szczególnąuwagę zasługują te, które wiodąokolicą Trzech Koron orazDunajca, jednego z dopływówWisły.

4. Jeziora MazurskieRegion jezior mazurskichnazywany jest przez Polaków„Krainą Tysiąca Jezior”. Znajdująsię tam setki połączonych zesobą jezior różnych rozmiarów.To popularne miejsce wśródmiłośników przyrody iżeglarstwa, a także pasjonatówhistorii, gdyż znajduje się tamobszar, na którym rozegrała sięsłynna bitwa pod Grunwaldemoraz kwatera główna Adolfa Hitle-ra na froncie wschodnim, znanajako „Wilczy Szaniec”.

5. Wybrzeże MorzaBałtyckiegoChociaż trudno kąpać się wBałtyku, kiedy odeszły już letnieupały, wypad na polskiewybrzeże jesienią będzie równie

udany. Odgłosy natłoku turystówprzyjeżdżających w l ipcu isierpniu już dawno wygasły,dzięki czemu w spokoju (i zamniejsze pieniądze) możnacieszyć się szerokimi pejzażamiwybrzeża. Lasy i wydmy, typowedla polskiego wybrzeża, jesieniązyskują zupełnie inne, ciekaweodcienie.

6. TatryWznoszące się przy granicypolsko-słowackiej Tatry sąnajwyższymi polskimi górami.Centrum turystyczne i kulturalnetych gór mieści sie w Zakopanem,kurorcie narciarskim słynącym zkultury góralskiej – dumy tego re-gionu. Zagraniczny turysta dotrzetam z łatwością, gdyż znajduje sieono zaledwie godzinę drogi sa-mochodem od Krakowa. Towymarzone miejsce zarówno dlamiłośników górskich wspinaczekjak i dla osób mniejwysportowanych, ponieważ naniektóre szczyty można wjechaćkolejką.

7. Pomnik Chopina(Warszawa)Jeśli nie przekonała was żadna zwcześniejszych propozycji, jeśliwolicie zostać w mieście lubakurat jesteście w Warszawie,wybierzcie się pod pomnikwzniesiony w ParkuŁazienkowskim ku czcinajsławniejszego polskiegokompozytora. Chodzi o otwartąprzestrzeń wewnątrz parku,dookoła stawu, która w trakcieczęstych koncertówfortepianowych staje sięidealnym miejscem, aby usiąść iprzy melancholicznej muzyceChopina (doskonałej na jesień)kontemplować zmieniające swójkolor liście na jesiennych drze-wach.

7 miejsc na jesień w Polsce

1- Plaza central de Kazimierz Dolny, 2- Bieszczady, 3- Imagen de los Pieniny, 4- Lagos de Masurianos, 5-Costa Báltica polaca, 6- Lago en los montes Tatras. WIKIPEDIA

1 2 3

4 5 6



EDUCACIóNConcurso de redacción en español: Centenario delfallecimiento de Francisco Giner de los RíosVARSOVIA. La Consejería deEducación, con el patrocinio dela Junta de Castilla y León, laConsejería de Turismo y la Sec-ción Cultural de la Embajada deEspaña en Polonia, ha convoca-do la IX edición del Concurso deredacción Giner de los Ríos, cu-yos objetivos son el fomento ydivulgación del interés por lalengua y la cultura españolas,así como el reconocimiento deltrabajo de la comunidad educa-tiva polaca vinculada al estudiodel español, en particular alum-nos y profesores

Este concurso está dirigido atodos los alumnos que estudianespañol como primera o segundalengua extranjera en los nivelesde Primaria, Gimnazjum y Li-ceum, y que cursan sus estudiosen centros educativos de Polonia.

La presente edición tiene es-pecial relevancia por coincidircon el centenario del falleci-miento del pedagogo FranciscoGiner de los Ríos y el IV cente-nario de la publicación de la se-gunda parte de El Quijote. Así,los alumnos de la categoría I,correspondiente a alumnos desecciones bilingües, puedenelegir escribir sobre las aventu-ras de Don Quijote y SanchoPanza; sobre el ideario educati-vo de la Institución Libre de En-señanza, presidido por valorestales como el de la libertad, elrespeto, la tolerancia o la con-ciencia del deber en la educa-ción; o, finalmente, sobre el artey la literatura de Castilla y León.En las otras tres categorías,además de las andanzas deDon Quijote y Sancho, los alum-nos tienen la posibilidad de es-cribir sobre temas más genera-les como las vacaciones, la viday la cultura españolas, o su per-sonaje español preferido.

El primer premio correspon-diente al nivel bilingüe consisteen una beca para la realizaciónde un curso de una semana deduración en una de las escuelasde español en la ComunidadAutónoma de Castilla y Leónque también incluye el aloja-miento, billetes de avión para elganador y su acompañante, asícomo los traslados desde el ae-ropuerto de Barajas. Los gana-dores y finalistas del resto de ca-tegorías serán obsequiados convales de material didáctico porvalor de 75 €, 55 € y 30 € res-pectivamente. Todos los pre-mios serán entregados en unaceremonia en la Embajada deEspaña en Varsovia, presididapor el embajador de España enPolonia, y que tendrá lugar, contoda probabilidad, en mes de di-ciembre de 2015 en la Embaja-da de España en Varsovia.

POLSKAVIVA

Durante los días 30 de septiembre y 1 de octubre de 2015, consejero de Educación en Polonia, JoaquínTámara Espot, realizó una visita a ciudad de Toruń a fin de participar en la ceremonia de apertura de unanueva Sección Bilingüe de español dependiente del Ministerio de Educación Nacional polaco en la Agru-pación Escolar de la Universidad Nicolás Copérnico, Gimnazjum y Liceo Académico. La apertura de estasección bilingüe de español es la primera que se crea en esta ciudad y evidencia el interés y la pujanzadel español como lengua de estudio y vehículo de cultura en un centro de considerable prestigio. Elacontecimiento tuvo una destacada repercusión mediática en los medios de prensa escrita y televisiónlocales. Posteriormente, el consejero participó en el acto de inauguración del año académico 2015-2016en la Universidad Nicolás Copérnico. En la foto: D. Joaquín Tamara Espot inaugura de forma oficial laSección Bilingüe de Toruń // Pan Joaquín Tamara Espot przecina wstegę inaugurując oficjalnie oddziałdwujęzyczny z językiem hiszpańskim w GiLA.

WARSZAWA. Biuro Radcy ds.Edukacji Ambasady Hiszpaniiwe współpracy z RegionemKastylii León, Biurem Radcy ds.Turystyki oraz Działem KulturyAmbasady Hiszpanii w Polsceogłosiło IX edycję Konkursuwypracowań po hiszpańsku„Giner de los Ríos”, któregoideą jest wspieranierozpowszechniania języka ikul tury hiszpańskiej , jakrównież uznanie dla pracypolskiej społeczności szkolnejzaangażowanej w naukę językahiszpańskiego, wszczególności pracy nauczycie-li i uczniów.

Konkurs skierowany jest dopolskich uczniów ze szkółpodstawowych, gimnazjalistówi l icealistów, którzy uczą sięjęzyka hiszpańskiego, jakopierwszego bądź drugiegojęzyka obcego.

Bieżąca edycja maszczególne znaczenie zewzględu na zbieżność z setnąrocznicą śmierci pedagogaFrancisco Giner de los Ríos iczterechsetną rocznicąpubl ikacj i drugiej części ElQuijote. Dlatego też uczniowiestartujący w kategori i Iodpowiadającej oddziałomdwujęzycznym mogą wybrać ja-ko temat pracy przygody DonQuijota y Sancho Panzy,ideologię edukacyjną WolnegoZakładu Nauczania, któremuprzyświecały takie wartości jakwolność, szacunek, tolerancja iświadomość powinności wedukacji lub sztukę i literaturęKastylli Leon. W pozostałychkategoriach, poza tematem lo-su Don Qui jota y SanchoPanzy, uczniowie mająmożliwość napisania na tematybardziej ogólne, jak wakacje,życie i kultura hiszpańska, czyteż o ulubionej postaci zHiszpanii.

Pierwszą nagrodą wkategori i dwujęzycznej jesttygodniowy kurs językahiszpańskiego w jednej zakredytowanych szkół Autono-micznego Regionu Kastyl i iLeón wraz z zakwaterowaniem,biletem lotniczym dla zwycięzcyi osoby towarzyszącej oraztransferem z lotniska Barajas.

Zwycięzcy z pozostałychkategorii zostaną nagrodzenikartami prezentowymi na zakupmateriałów dydaktycznych owartości odpowiednio 75 €, 55 € i30 € (w przeliczeniu na złotówki).Wszystkie nagrody będąwręczone na oficjalnejuroczystości przewidzianej namiesiąc grudzień w siedzibieAmbasady Hiszpanii w Polsce,której przewodniczyć będzie PanAmbasador. (Tekst przetłumaczonyz języka hiszpańskiego)

Apertura de nueva Sección Bilingüe de español en el Gimnazjum de laAgrupación Escolar de la Universidad Nicolás Copérnico de Toruń

W dniach 30 września i 1 października br. Radca ds. Edukacji Ambasady Hiszpanii Pan Joaquín TámaraEspot odwiedził miasto Toruń. Celem wizyty było uczestnicto w uroczystości inauguracji nowegooddziału dwujęzycznego z językiem hiszpańskim w Gimnazjum Akademickim Zespołu SzkółUniwersytetu Mikołaja Kopernika w Toruniu. Oddział ten jest pierwszym, jaki został utworzony w mieście iuwidacznia zainteresowanie i siłę hiszpańskiego oraz kultury hiszpańskiej w jednej z najbardziejprestiżowych toruńskich placówek. Wydarzenie miało znaczący wydźwięk w lokalnej prasie i telewizji.Nastepnie Radca wziął udział w uroczystości inauguracji roku akademickiego 2015-2016 naUniwersytecie Mikołaja Kopernika. En la foto: Dña. Katarzyna Lewicka profesora de español, D. JoaquínTamara Espot, el Consejero de Educación, D. Arkadiusz Stańczyk, Director del Gimnazjum y LiceoAcadémico de Toruń y Dña. Elżbieta Karczewska-Musiał, vicedirectora del centro. // Pani KatarzynaLewicka, nauczycielka języka hiszpańskiego, Pan Joaquín Tamara Espot, Radca ds. Edukacji, PanArkadiusz Stańczyk, Dyrektor GiLA i Pani Elżbieta Karczewska-Musiał, Wicedyrektor szkoły.

Inauguracja nowego oddziału dwujęzycznego z językiem hiszpańskim wGimnazjum Akademickim Zespołu Szkół Uniwersytetu Mikołaja Kopernika w Toruniu



NAUKAVARSOVIA. Entre los próximosdías 19 y 20 de noviembre de2015, en el Centro Cultural deBielany –BCEK- de Varsovia, secelebrará la primera edición del‘Concurso musical de cancio-nes en otros idiomas diferentesal polaco JoséSong’. Un certá-men organizado por el Institutopúblico número XXII de la capi-tal polaca: José Martí. En elmismo participarán estudiantescon temas en español, francés,alemán, ruso..., pero no en po-laco.

La idea surgió entre un grupode profesores de idiomas. “Sa-bemos la importancia que tieneconocer la cultura en el procesode aprendizaje de un idioma.Existen muchos concursos mu-sicales y de idiomas, pero noso-tros queremos llegar a todosaquellos jóvenes que canten enotro idioma que no sea el pola-co”, explica uno de los impulso-res, David Vargas. Además, elconcurso busca estimular el ta-lento musical de los jóvenes.

I Concurso de canciones en idiomas extranjeros JoséSong“En el José Martí estamos con-vencidos de que es necesarioimpulsar y estimular el talentode nuestros alumnos en todoslos ámbitos: deportivo, artístico,cultural.., no solo en el acadé-mico. No por nada hemosrecibido los títulos de "Szkoła zPomysłem" y „SzkołaOdkrywców Talentów””, señalaVargas.

JoséSong está dirigido a to-dos los estudiantes de bachille-rato de Varsovia y del voivodatode Mazovia. En él pueden parti-cipar solistas, duetos, gruposenteros, de un mismo instituto ode varios. Tampoco importa elgénero musical, ya que se pue-den interpretar canciones derock, pop, jazz, etc.

La hora exacta de la actua-ción de cada participante apare-ce publicada en la página weboficial del concurso. “Espera-mos que venga mucha gente,entre amigos, familiares y curio-sos estamos seguros de queserá un éxito”.

Al final, para decidir los ga-nadores, habrá un jurado quecalificará las actuaciones de losconcursantes teniendo en cuen-ta la pronunciación, la interpre-tación musical o la proyecciónen el escenario, entre otros cri-terios.

Todos los participantes ob-tendrán un certificado y recuer-dos de los patrocinadores. En-tre ellos se encuentran las edi-toriales MUZA y NOWELA, laescuela de español Sin Fronte-ras, la ecuela de baile EgurrolaDance Studio, las empresasUnder Twenty, Interia, Edusta-tion y la pastelería Lukullus. Elpatrocinio honorífico lo han con-cedido las embajadas de Es-paña, Cuba, Alemania, Francia,Suiza y el Centro de Educaciony Cultura Ruso. También desta-ca el Patrocinio Mediático delperiódico polaco-español Pols-kaViva. Además, se entregaránpremios en la categoría de me-jor solista, mejor dueto y mejorgrupo musical; también se en-

WARSZAWA. W dniach 19 i 20listopada 2015 roku w BielańskimCentrum Edukacji Kulturalnej(BCEK) w Warszawie odbędziesię pierwsza edycja „Konkursumuzycznego piosenki w językuinnym niż polski JoséSong”. Wy-darzenie to organizuje XXII L.O.im. José Martí w Warszawie.Wezmą w nim udział uczniowie,którzy zaśpiewają m. in. w językuhiszpańskim, francuskim,niemieckim czy rosyjskim - zawyjątkiem polskiego.

Pomysł na konkurs narodziłsię wśród grupy nauczycielijęzyków obcych. „Wiemy, jakważna jest znajomość kultury w

I Konkurs Piosenki Obcojęzycznej JoséSongprocesie nauki każdego języka.Organizuje się wiele konkursówmuzycznych i językowych, alemy chcemy wyjść do wszystkichmłodych, którzy śpiewają wdowolnym języku poza polskim”,t łumaczy jeden zpomysłodawców David Vargas.Celem konkursu jest rozwijanietalentów muzycznychmłodzieży. „W liceum José Martíjesteśmy przekonani, że należyodkrywać i rozwijać wszechs-tronne talenty naszych uczniów:sportowe, artystyczne, kultural-ne – nie tylko czysto naukowe.Nie bez kozery otrzymaliśmytytuł ‘Szkoły z Pomysłem’ oraz

‘Szkoły Odkrywców Talentów’”,podkreśla Vargas.

Konkurs JoséSongskierowany jest do uczniówszkół ponadgimnazjalnych wWarszawie oraz w całymwojewództwie mazowieckim.Mogą w nim wystąpić soliści,duety, całe zespoły z jednego li-ceum lub mieszane. Gatunekmuzyczny jest dowolny.Uczestnicy mogązaprezentować piosenkirockowe, popowe, jazzowe, etc.

Dokładna godzina występukażdego z uczestników opubli-kowana jest na oficjalnej stronieinternetowej konkursu. „Mamy

nadzieję, że przyjdzie wieluzainteresowanych, znajomych ikrewnych. Jesteśmy pewni, żebędzie to duży sukces”.

Zwycięzców wyłoni jury, któreoceniać będzie występuczestników konkursu podwzględem m. in. wymowy, inter-pretacji muzycznej czy ogólnegowyrazu artystycznego.

Wszyscy uczestnicyotrzymają dyplom oraz upominkiod sponsorów, wśród którychznajdują się wydawnictwa MUZAi NOWELA, szkoła językahiszpańskiego Sin Fronteras,szkoła tańca Egurrola Dance Stu-dio, firmy takie jak Under Twenty,

Interia, Edustation oraz cukierniaLukullus. Patronat honorowysprawują ambasady Hiszpanii,Kuby, Niemiec, Francji,Szwajcarii oraz Rosyjski OśrodekNauki i Kultury. Na uwagęzasługuje również patronatmedialny polsko-hiszpańskiejgazety PolskaViva. Nagrodybędą przyznawane w kategoriinajlepszy solista, najlepszy duetoraz najlepszy zespół muzyczny.Zostanie również wręczona na-groda specjalna „Grand Prix”.„Tak naprawdę liczą się emocje imożliwość zaśpiewania nascenie piosenki w ulubionymjęzyku obcym”, podsumowujeDavid Vargas. (Tekstprzetłumaczony z językahiszpańskiego)

tregará el premio de reconoci-miento o “Grand Prix”. “En reali-dad lo más importante es laemoción y la experiencia de

presentarse en el escenariocantando en tu idioma favorito”,resume David Vargas.

POLSKAVIVA



El portero que, tras estar paralizado, volvió a caminar

WROCLAW. Dariusz Fidyka, elpolaco que fue noticia por vol-ver a caminar después de sufriruna lesión en la médula espi-nal, admira a René Higuita y alos equipos de fútbol de Italia,Colombia y Holanda.

“Periodista de Colombia, unmomento, un momento…¿Mondragón aún juega allí?”,pregunta, y luego, al mencionarla pasada Copa del Mundo, ha-bla de: “Valderrama, FaustinoAsprilla… Ah, y el futbolista de43 años, el más veterano en ju-gar un Mundial” : de nuevoFaryd.

Dariusz jugó como arqueropor muchos años antes de la le-sión y seguramente de ahí vienesu fascinación por el escorpiónde Higuita, la “magia de los por-teros del Sur”, y Mondragón, ca-si un contemporáneo suyo.

SOCIEDAD

A sus 41 años, Dariusz estáconcentrado en independizarsede la silla de ruedas para reto-mar la vida de antes del acci-dente, la del fútbol y la caza.Por eso se ejercita en horariode oficina, de lunes a viernesde 8 a 5, guiado por dos entre-nadores, un masajista y un jefede electroterapia en el centropolaco de neurorehabilitaciónAkson, en Breslavia. Rema, ha-ce estiramientos y también bici-cleta, y se toma muy en seriosu trabajo porque otros com-pañeros con menos fuerza devoluntad abandonaron la fisio-terapia y el tratamiento médico.

El exigente procedimientoimplicaba prepararse física-mente por nueve meses para eltrasplante, ser operado paraextraer células madre olfato-rias, ser implantado con ellas -

con Dariusz, las intervencionesquirúrgicas duraron, cada una,once horas- y continuar con elentrenamiento físico sin ga-rantía de levantarse de la sillade ruedas, porque los doctoresexperimentaban con este nue-vo método.

“Los médicos me habían ad-vertido que empezaría a vermejoras al año del trasplante,si es que el procedimiento lle-gaba a funcionar”, dice. Para sufortuna, a los nueve meses dela cirugía de implantación decélulas madre empezó a sentirlos primeros síntomas de pro-greso: cosquilleo, calor y frío enla pierna derecha. ¿Obra de sutesón o suerte? Puede que am-bos. La lesión de Dariusz erapequeña y a diferencia de suscompañeros, a él le extrajeronlas células directamente del

cráneo, y no de la nariz, porquesufría de pólipos. “Los doctoressospechaban que la muestrasacada del cerebro sería demejor calidad”, agrega. Quéironía, probablemente los incó-modos tumores nasales le per-mitieron ponerse de nuevo depie.

Dariusz es un hombre apa-rentemente serio y con frecuen-cia cruza los brazos. Periodis-tas de todo el mundo lo hemosbuscado para una entrevista.Está cansado de ser el centrode atención, dice, y frunce en lafrente un par de cicatrices de lacirugía.

Tiene una mirada dura, peroresponde a los cientos de men-sajes de quienes necesitan in-formación sobre el procedi-miento médico que a él le fun-cionó tras ser atacado con una

navaja. Le escriben a su páginade Facebook de España, Italiay Grecia y, “extrañamente”,también de países latinoameri-canos con una tasa alta de víc-timas de “peleas con cuchillo”:Brasil, Colombia, Venezuela,Costa Rica, Honduras y Méxi-co.

A todos ellos los remite a lapágina Web de Akson, dondelos doctores del Hospital Uni-versitario de Breslavia buscancandidatos para comprobar queel progreso de Dariusz no es uncaso aislado. “Les digo que esun tratamiento muy exigente,que deben pasar exámenes fí-sicos y psicológicos, porque losmédicos necesitan saber si soncapaces de soportar la cargapsíquica y no rendirse”, señala.

Él, cuando firmó los papelespara autorizar la extracción decélulas madre del cráneo, nomidió los riesgos de la interven-ción. Su familia era la preocu-pada. Dariusz solo pensaba enel éxito del tratamiento aunquelos resultados no fueran inme-diatos. Así como un día sehabía levantado con una tos yhabía optado por dejar de fu-mar, ahora estaba determinadoen volver a caminar.

“Es una cuestión de carác-ter”, dice -y cómo no, si los re-sultados se ven cada dos o tresmeses, despacio, muy despa-cio-.

Dariusz está hecho para losretos. Fue bombero, ha vuelto acazar -no mata animales porahora; practica tiro al blancodesde un carro- y confía en queeste año remplazará la silla deruedas con el caminador. ¿Ydespués?

Continuar con el trabajo ar-duo. “La próxima vez que nosencontremos, tú vas a hablarpolaco y yo voy a caminar”, nosdice a mí y a mi intérprete .

VANESSA RUGGIEROGracias a Marcin Czub y a EwelinaCembzryńska por su apoyo en la tra-ducción de la entrevista.

Dariusz Fidyka protagoniza una auténtica historia de superación para volver a caminar después de sufrir una lesión de médula. FACEBOOK

Fidyka jest heroicznym bohaterem historii odzyskiwania sprawności po zerwaniu rdzenia kręgowego.

Grupo Polonia VivaSp. z o.o.:

Director/Dyrektor:Néstor [email protected]

Redacción / Redakcja:Aleje Jerozolimskie 99/1902-001 WarszawaTel: (22) 312 96 [email protected]

Redactor Jefe / Redaktor Naczelny:Néstor [email protected]

Redactores / Redakcja:Paco Soto, Carlos Palacios,Néstor Tazueco

Colaboradores /Współpracownicy:Pedro F. Garea, Juan AntonioGodoy, Héctor Arto, ServandoSierra, Vanessa Ruggiero, JoséRos Gonzalo

Traducciones / Tłumaczenia:Bartlomiej Makiela, Sylwia Kozlowska

Diseño / Design:Néstor TazuecoGrupo Polonia Viva Sp. z o.o.

Imprenta / Druk:Media Regionalne Sp. z o.o.Prosta 5100-838 Warszawa Tel: (022) 46 30 700

CopyrightPolskaViva.Todos losderechos reservados. Losartículos reproducidos deberáncitar la fuente.PolskaViva wszelkie prawazastrzeżone, powielane artykułypowinny określać żródło.ISSN 2299-3630

Suscripciones / Prenumerata:[email protected]: (22) 312 96 18

Publicidad / Reklama:Aleje Jerozolimskie 99/1902-001 WarszawaTel: (22) 312 96 [email protected](22) 312 96 18



WROCLAW. Dariusz Fidyka,Polak, o którym mówiono nacałym świecie, gdy mimoprzerwanego rdzeniakręgowego odzyskałsprawność, podziwia RenéHiguitę oraz kibicuje drużynom zWłoch, Kolumbii i Holandii.

– Dziennikarz z Kolumbii,chwileczkę, chwileczkę...Mondragón wciąż tam gra? –pyta, a wspominając ubiegłemistrzostwa świata mówi:„Valderrama, Faustino Asprilla…a, no i jeszcze tenczterdziestotrzyletni piłkarz,najbardziej doświadczony namistrzostwach”. Znów ma namyśli Faryda Mondragóna.

Przed doznaniem urazuDariusz przez wiele lat grał napozycji bramkarza, stąd jegofascynacja „skorpionem”wykonanym przez Higuitę –„magią bramkarzy Południa” –oraz, prawie swoimrówieśnikiem, Mondragónem,

Obecnie główny cel czter-dziestojednoletniego Dariuszato uniezależnić się od wózkainwalidzkiego i wrócić do życiasprzed wypadku – do futbolu ipolowań. Dlatego odponiedziałku do piątku, odósmej do sidemnastej ćwiczypod okiem trenerów, masażystyi elektroterapeuty w zakładzieneurorehabil i tacji Akson weWrocławiu. Wiosłuje, rozciągasię, ćwiczy na rowerze – bardzopoważnie traktuje swoją pracę.Słabsi, mniej zdeterminowaniporzucili leczenie i ćwiczeniafizjoterapeutyczne.

To wymagający proces, naktóry składało siędziewięciomiesięczne przygo-towanie f izyczne przedprzeszczepem, operacjapobrania komórekmacierzystych z błonywęchowej, wszczepieniekomórek (w przypadku Dariuszaoperacje chirurgiczne trwały pojedenaście godzin) oraz dalszarehabil i tacja bez żadnychgwarancji, że pacjent zaczniechodzić, ponieważ lekarzeposłużyli się nową,niesprawdzoną dotychczasmetodą.

„Lekarze uprzedzili mnie, żejeśli cała terapia się powiedzie,zauważę poprawę rok poprzeszczepie”, mówi Dariusz.Na swoje szczęście, już podziewięciu miesiącach odwszczepienia komórekmacierzystych zacząłdostrzegać pierwsze oznakipoprawy: łaskotanie, ciepło izimno w prawej nodze.Zawdzięcza to swojejdeterminacj i? Szczęściu? Amoże jednemu i drugiemu.Uraz, jakiego doznał Dariusz,był niewielki, a w odróżnieniu odinnych pacjentów, jemu pobranokomórki bezpośrednio zczaszki, nie z nosa, gdyżcierpiał na pol ipy. „Lekarze

Sparaliżowany bramkarz znowu może chodzićpodejrzewali , że materiałpobrany z mózgu będzie lepszejjakości”, dodaje. Co za historia!Być może naprzykrzające sięobrzęki pozwoliły mu stanąć nanogi.

Dariusz z pozoru jestczłowiekiem poważnym, częstokrzyżuje ręce. Dziennikarze zcałego świata usiłowali umówićsię z nim na rozmowę. Mówi, żemęczy go skupiająca się na nimuwaga, po czym zauważalniemarszczą się blizny po operacjina jego czole.

W jego oczach widaćzmęczenie, a mimo toodpowiada na setki wiadomościod osób szukających informacjio terapii, która w jego przypadkuokazała się skuteczna, po tymjak zaatakowany został nożem.Piszą do niego na Facebooku zHiszpanii, Włoch, Grecji, a także„o dziwo” z krajówlatynoamerykańskich, gdziewysoki jest odsetek ofiar bójekna noże – Brazylii, Kolumbii,Kostaryki, Hondurasu iMeksyku.

W s z y s t k i c hzainteresowanych odsyła nastronę internetową zakładu re-habilitacyjnego Akson, gdzielekarze z UniwersytetuMedycznego we Wrocławiuposzukują kandydatów, abydowieść, że przypadek Dariuszanie jest odosobniony. „Mówię im,że terapia jest bardzowymagająca, że będą musielipoddać się badaniom fizycznymi psychicznym, aby lekarzezobaczyli, czy są oniwystarczająco silni psychicznie,by się nie poddać”, podkreślaDariusz.

On sam, kiedy podpisywałzgodę na pobranie komórekmacierzystych z czaszki, niezastanawiał się nad ryzykiemtakiej operacji. Martwiła się za tojego rodzina. Dariusz myślałjedynie o tym, że leczenie siępowiedzie, choćby efekty niebyły natychmiastowe. Podobniejak pewnego dnia obudził się zkaszlem i zdecydował odstawićpapierosy, tak teraz postanowiłsobie, że znów będzie chodził.

– To kwestia charakteru –mówi – tym bardziej, że efektywidać co dwa, trzy miesiące,powoli, bardzo powoli.

Dariusz nie boi się wyzwań.Był strażakiem, powrócił dopolowań, lecz na razie nie zabijazwierząt, ćwiczy strzelanie docelu w ruchu i ufa, że w tym rokuzamieni wózek inwalidzki nachodzik. A później?

Nie zaprzestawać mozolnejpracy. „Następnym razem jak sięzobaczymy, ty będziesz mówiłpo polsku, a ja będę chodził”,mówi mnie i mojemu tłumaczowiDariusz. (Tekst przetłumaczony zjęzyka hiszpańskiego). Podziękowaniadla Marcina Czuba i EwelinyCembrzyńskiej za pomoc wtłumaczeniu rozmowy.

SPOŁECZEńSTWO

Dariusz posa junto al personal de la clínica de rehabilitación a la que asiste. FACEBOOK

Dariusz razem z personelem kliniki rehabilitacyjnej, w której się leczy.

Las sesiones de recuperación son duras, pero van dando sus frutos. FACEBOOK

Ćwiczenia rehabilitacyjne są trudne, ale pomału widać ich efekty.

A Dariusz le han aplicado un nuevo método en pruebas que requiere una gran fortaleza. FACEBOOK

Dariusz poddany został nowej metodzie leczenia, która wymaga prawdziwej niezłomości.



VARSOVIA. El restaurante Art-kitchen en la calle Domaniews-ka 34A, en los bajos del edificioAmbassador de la capital pola-ca, presenta a sus clientes unaatrevida apuesta gastronómicaque fusiona el arte en la cocinay el vino en un entorno incom-parable. Y ya ultima su ofertapara ofrecer a empresas y par-ticulares un servicio de alta ca-tegoría durante las celebracio-nes navideñas.

agosto se presentó una nuevacarta, llena de sorpresas, conpaella española, croquetas dejamón, gambas al ajillo, carri-l leras. . . Además, todos losmartes se celebrá el ”burgerday” con un 35% descuentoentre las 17:00-22:00 y losviernes el ”spanish paella” pa-ra dos o más personas condos copas de vino por personade regalo desde las 17:00 has-ta las 22:00.

Comienza a estar más cer-ca una de las fechas más im-portantes del año, las Navida-des. Por ello Artkitchen quiereinvitar tanto a particulares co-mo empresas a celebrar estosencuentros y momentos espe-ciales, siempre motivo de ce-lebracion. “Personalizamoscada una de las ofertas hastael más mínimo detalle. Conta-mos con un servicio de alta ca-tegoría, un equipo de cocina

que hará que no quieran dejarde degustar nuestos platos”,aseguran desde la direccióndel local. Además, el restau-rante pondrá a disposición desus clientes Dj, grupos de mu-sica, pantallas y muchas co-sas más, como un aparca-miento gratuito.

Artkitchen cambia como lasestaciones del año en un pre-meditado esfuerzo por rein-ventarse continuamente. En

GASTRONOMíA - GASTRONOMIAArtkitchen: el arte en la cocina

Artkitchen celebra cada martes el ‘Burger Day’ con un 35% de descuento entre las 17:00 y las 22:00. ARTKITCHENWe wtorki Artkitchen obchodzi „Dzień Hamburgera” ze zniżką 35% między 17:00 a 22:00.

Nueva línea de cateringOtra de las novedades quetrae el otoño en Artkitchen esla creación de una nueva líneade servicio de catering parapoder atender todas las nece-sidades de sus clientes. Artki-chen CATERING ofrece unservicio completo para ‘coffeebreaks’, reuniones de empre-sa, fiestas privadas... siemprecon gran profesionalidad.

POLSKAVIVA

Artkitchen: sztuka w kuchniWARSZAWA. RestauracjaArtkitchen, mieszcząca się wWarszawie przy ulicy Doma-niewskie j 34A na par terzebudynku Ambassador,przedstawia swoim klientomśmiałą propozycjęgastronomiczną, k tóra jestpołączeniem sztuki kulinarnej isommelierskiej w jedynej wswoim rodzaju przestrzeni .Ar tk i tchen dopina już naostatni guzik swoją ofertę, abyzapewnić gościomindywidualnym oraz f i rmomobsługę na najwyższympoziomie w trakcie obchodówświąt Bożego Narodzenia.

Zbl iża s ię jeden znajważniejszych momentów wroku – Boże Narodzenie. Z tejokazj i Ar tk i tchen maprzyjemność zaprosić zarównogości indywidualnych jak i

ne dostosowujemy do klientaw najdrobniejszym szczególe.Oferujemy obsługę nanajwyższym poziomie, awir tuozi naszej kuchnisprawią, że uzależnią s ięPaństwo od serwowanych pr-zez nas potraw”, przekonujedyrekcja lokalu. Dodatkoworestauracja udostępnia swoimkl ientom DJ-a, zespołymuzyczne, a także ekrany,darmowy park ing i wie leinnych udogodnień.

Artkitchen zmienia swojeoblicze, wraz ze zmieniającymis ię porami roku wnieustannym poszukiwaniunowości . We wrześniuzaprezentowal iśmy pełneniespodzianek menu, zhiszpańską paellą, krokietamiz szynką, krewetkami z czosn-kiem, policzkami wieprzowy-

f i rmy do wspólnegoprzeżywania tychszczególnych momentów,

które zawsze są powodem doradosnego świętowania.„Wszystkie propozycje kulinar-

mi… Dodatkowo we wtork iobchodzimy „DzieńHamburgera” ze zniżką 35%między 17:00 a 22:00 oraz „DniHiszpańskiej Paelli” w piątkid la min imum dwóch osób zdwoma k ie l iszkami wina wprezencie dla każdego gościamiędzy 17:00 a 22:00.

Nowa usługa cateringowaKolejną c iekawostką, jakąprzyniosła w Artkitchen jesień,jest nowa usługa cateringowa,powstała w odpowiedzi napotrzeby naszych klientów. Art-k i tchen CATERING oferu jekompletną obsługę w trakcie„coffee breaks” , spotkańf i rmowych, prywatnychuroczystości, etc. Serwujemynajwyższy profesjonal izm..(Tekst przet łumaczony z językahiszpańskiego).

El día de la ‘Paella Española’ son los viernes de 17:00 a 22:00. ARTKITCHEN

„Dni Hiszpańskiej Paelli” w piątki od 17:00 do 22:00.



Festivales / Festiwale9 Festiwal filmowy PięćSmaków9 Festival de Cine Cinco Sa-bores12-20/11/2015, VarsoviaDziewiąta edycja festiwalufilmowego pięć smakówodbędzie się w Warszawiemiędzy 12 a 20 listopada 2015roku. Festiwal Filmowy Pięć Smakówto coroczny przegląd kina z AzjiWschodniej, Południowo-Wschodniej i Południowej. Pięć Smaków od dziewięciu latprezentuje premierowo na-jnowsze filmy z DalekiegoWschodu, a także klasycznedzieła kinematografii azjatyc-kich, retrospektywy wybranychtwórców oraz przeglądykinematografii narodowych.Tworząc program, organizatorzysięgają przede wszystkim potytuły nieznane w Polsce.Pokazom filmowym zawszetowarzyszy bogaty programspotkań ze specjalistami,podróżnikami, a także debaty iwarsztaty. W tegorocznymprogramie znajdą sięnastępujące sekcje: Nowe KinoAzji, Kino JapońskichReżyserek, Tajwańskie Wuxia,Retrospektywa: John Woo orazKino Grozy.Novena edición del Festival de CineCinco Sabores que se celebrará enVarsovia entre 12 y 20 de noviembre2015.

El Festival de Cine Cinco Saboreses la revista anual de la cine-matografía asiática con películas deAsia del Este, sudeste y Asia del Sur. Cinco Sabores desde hace 9 añosnos presenta las películas másnuevas del Lejano Oriente, perotambién las obras clásicas de lacinematografía asiática, retrospec-tivas de algunos autores y tambiénla revista de las cinematografías na-cionales. Preparando el programalos organizadores buscan sobre to-do títulos desconocidos con Polo-nia. Además de las proyecciones depelículas los participantes podrándisfrutar de una gran variedad deencuentros con varios especialistasy viajeros, y participar en los de-bates y talleres. En el programa de este año se en-cuentran las secciones siguientes:Nuevo Cine Asiático, Cine de las Directoras Japonesas, Wuxia Tai-wanés, Retrospectiva: John Woo,Cine de Terror.

Umarli z krwi i kości. - Najs-traszniejsze legendy oduchach polskich miast.Państwowe Muzeum Etno-graficzne, WarszawaMuertos de carne y hueso – Lasleyendas más espantosas sobrelos espíritus de las ciudades po-lacas. Museo Nacional Etnográ-fico, Varsovia31/10/2015. 20 PLNZombie z amerykańskich super-produkcji to tani fastfood. Pozagonieniem i gryzieniem nie mająniczego do zaoferowania.Zupełnie inaczej mają się polskielegendy o duchach. Leje się tamkrew strumieniami, ale też dzieją

się niesamowite historie, nierazbardzo smutne, nieraz zabawnea często dające dużo domyślenia o nas samych. WitoldVargas, autor i ilustrator"Duchów polskich miast izamków" wybrał najciekawsze z500, które zebrał w swojejksiążce i opowie je tylkodorosłym o bardzo mocnychnerwach.Los Zombis de las superproduc-ciones americanas son baratos co-mo el fast food. No tienen nada queofrecer a pesar de perseguir ymorder mientras que las leyendaspolacas de los espíritus hielan lasangre. En esas leyendas manamucha sangre, pero también ocur-ren historias inesperadas, a vecesmuy tristes, a veces divertidas ymuchas veces nos dan que pensarsobre nosotros mismos. Witold Var-gas, el autor e ilustrador de ‘Los es-píritus de las ciudades y castillospolacos’ ha elegido las leyendasmás interesantes para añadirlas asu libro y las contará solo a adultoscon nervios de acero.

Conciertos / KoncertyJoe Satriani 18/10/2015 Torwar Warszawa

Diana Krall 20/10/2015 Torwar Warszawa

Deep Purple25/10/2015

Łódź Atlas ArenaDave Matthevs Band28/10/2015 Gdańsk

Simply Red 24/10/2015 Warszawa

Gaspacho24/10/2015 Progresja Warszawa

José González 6/11/2015 Progresja Warszawa

wROCKfest.pl prezentuje:COMA05/11/2015Wrocław

Poleczka i oberek naskrzypce, basy i bębenek.Dawne instrumenty wiejskichmuzykantów19/10/2015 -10.00Muzeum dla dzieci, Warszawa

Myra Melford "Snowy Egret"23/10/2015 - 20.30Studio Koncertowe PR im. W.Lutosławskiego, Warszawa

V Zaduszkowe WspominkiJazzowe30/10/2015 - 20.00Klub Harenda, Warszawa

FISH FAREWELL TOCHILDHOOD08/11/2015Klub Stary Maneż, Gdańsk

Renata Przemyk25/10/2015 - 18:00Stodoła - Centralny Klub Studen-tów PW, Warszawa

Foo Fighters09/11/2015Kraków Arena, Kraków

Marianne Faithfull26/10/2015 - 20.00Stary Maneż w Gdańsku orazTeart Rozrywki w Chorzowie

Moonspell28/10/2015Fabryka, Kraków, 29.10Eskulap, Poznań, 30.10Progresja, Warszawa i 31.10B90, Gdańsk

Snarky Puppy20/10/2015Eskulap, Poznań i 21.10.2015Palladium, Warszawa

Ferias /TargiTargi Aqua&Zoo – 17 – Feria Aqua&Zoo -17-18.10.2015Poznań

POL-ECO-SYSTEMMiędzynarodowe Targi Tech-nologii i Produktów dlaZrównoważonego Rozwoju iUsług KomunalnychFeria Internacional de Tec-nología POL-ECO-SYSTEM30/10/2015 Poznań

1: La Caña. Noches enEspañola. Sol y Sombra, Grzybowska 2/16. (15 y 29/10)2: Espejos. MuseoCopérnico, Varsovia,Wybrzeże K. 20 (15/10 -29/05)3: Lost in Paradise.Pacha Poznan,Paderewskiego 10. (24/10)4: Concierto XX. Peña"Triana": Entre Lorca,Caracol y Bernarda.Instituto Cervantes,Nowogrodzka 22,Varsovia. (24/10)

1 2

3 4

AGENDA



Documents

OCTUBRE_FEBRERO.qxd 13/10/2015 10:08 Page 1