106
OINARRIZKO HIZTEGI JURIDIKO-PARLAMENTARIOA

OinarrizkO hiztegi juridikO-parlamentariO a · OINARRIZKO HIZTEGI JURIDIKO-PARLAMENTARIOA Valeriano Sanchez-Famoso Departamento de Fundamentos del Análisis Económico II Universidad

  • Upload
    others

  • View
    22

  • Download
    0

Embed Size (px)

Citation preview

Page 1: OinarrizkO hiztegi juridikO-parlamentariO a · OINARRIZKO HIZTEGI JURIDIKO-PARLAMENTARIOA Valeriano Sanchez-Famoso Departamento de Fundamentos del Análisis Económico II Universidad

OinarrizkO hiztegi juridikO-parlamentariOa

Page 2: OinarrizkO hiztegi juridikO-parlamentariO a · OINARRIZKO HIZTEGI JURIDIKO-PARLAMENTARIOA Valeriano Sanchez-Famoso Departamento de Fundamentos del Análisis Económico II Universidad
Page 3: OinarrizkO hiztegi juridikO-parlamentariO a · OINARRIZKO HIZTEGI JURIDIKO-PARLAMENTARIOA Valeriano Sanchez-Famoso Departamento de Fundamentos del Análisis Económico II Universidad

OINARRIZKO HIZTEGI JURIDIKO-PARLAMENTARIOA

Valeriano Sanchez-FamosoDepartamento de Fundamentos del Análisis Económico II

Universidad del País Vasco - Euskal Herriko Unibertsitatea

Page 4: OinarrizkO hiztegi juridikO-parlamentariO a · OINARRIZKO HIZTEGI JURIDIKO-PARLAMENTARIOA Valeriano Sanchez-Famoso Departamento de Fundamentos del Análisis Económico II Universidad

Argitalpen honen fitxa katalografikoa eskuragarri duzu Euskaltzaindiaren Azkue Bibliotekako katalogoan: www.euskaltzaindia.eus/azkue

La ficha catalográfica correspondiente a esta publicación está disponible en el catálogo de la biblioteca de la Real Academia de la Lengua Vasca: www.euskaltzaindia.eus/azkue

Les données bibliographiques correspondant à cette publication sont disponibles sur le site de la Bibliothèque Azkue de l’Académie de la langue basque: www.euskaltzaindia.eus/azkue

A catalog record for this publication is available from the Azkue Biblioteka, Royal Aca-demy of the Basque Language: www.euskaltzaindia.eus/azkue

Eskubide guztiak jabedunak dira. Ez da zilegi liburuki hau osorik edo zatika kopiatzea, ez sis-tema informatikoekin beronen edukia biltzea, ez inongo sistema elektroniko edo mekanikoz, fotokimikoz, magnetikoz, elektrooptikoz, fotokopiaz, erregistratuz edo beste bitartekoz berau transmititzea, aipamenetarako izan ezik, argitaratzailearen edo copyrightaren jabearen aldez aurreko eta idatzizko baimenik gabe.

Lan hau Eusko Legebiltzarraren eta Euskaltzaindiaren arteko lankidetzaz egin da.

Argitalpen hau Eusko Legebiltzarraren, Nafarroako Parlamentuaren, Arabako Batzar Nagusien, Bizkaiko Batzar Nagusien eta Gipuzkoako Batzar Nagusien lankidetzaz argitaratu da.

Lanak egiteko testu-corpusak honako herri-erakundeek eman dituzte: Eusko Legebiltzarra, Nafarroako Parlamentua, Arabako Batzar Nagusiak, Bizkaiko Batzar Nagusiak eta Gipuzkoako Batzar Nagusiak.

Hizkuntza-orrazketa: Euskaltzaindiaren Hizkuntza Kalitatearen Behatokia (HIZBEA).

© Euskaltzaindia

ISBN: 978-84-944512-9-4 Lege-gordailua: BI-196-2017

EuskaltzaindiaPlaza Barria, 1548005 Bilbo (Bizkaia)Tel. 944158155 - Fax. [email protected]

Diseinua eta aurreinprimatzea: Fotocomposición Ipar, S. Coop.

Page 5: OinarrizkO hiztegi juridikO-parlamentariO a · OINARRIZKO HIZTEGI JURIDIKO-PARLAMENTARIOA Valeriano Sanchez-Famoso Departamento de Fundamentos del Análisis Económico II Universidad

5

AurkibideA

Atarikoa / Presentación . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 7

euskara dugu ondare / el euskera nuestro bien patrimonial . . . . . . . . . . . . . 11

Sarrera . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 15

euskara-Gaztelania . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 25

Gaztelania-euskara . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 67

Page 6: OinarrizkO hiztegi juridikO-parlamentariO a · OINARRIZKO HIZTEGI JURIDIKO-PARLAMENTARIOA Valeriano Sanchez-Famoso Departamento de Fundamentos del Análisis Económico II Universidad
Page 7: OinarrizkO hiztegi juridikO-parlamentariO a · OINARRIZKO HIZTEGI JURIDIKO-PARLAMENTARIOA Valeriano Sanchez-Famoso Departamento de Fundamentos del Análisis Económico II Universidad

7

ATArikOA

Esku artean duzun argitalpen honi buruz, irakurle, esan daiteke behinola Axular zenak idatzi zuena: Aitzitik dela obra bat ttipia delarik handia, hitz gutiz anhitz erraiten duena, ongi eskiribatua, eta merezi duena ibil dadin iendartean, eta guztien eskuetan.

Izan ere, halakoxea da hemen biltzen den testua. Askorentzat laburregia, beste batuentzat larregia. Nolanahi ere, eskertzekoa, bertara ekarri baita, desberdintasun anitzen gainetik, bateratze esanguratsua, non eta euskararen erabilera esparruan, lege eta araugintza alorrean.

Euskararen lurraldeetan badira zenbait erakunde legegile eta arau emaile. Eusko Legebiltzarra,

PreSeNTACiÓN

Una de las preocupaciones fundamentales en la vida de una lengua es su presencia en los órganos que establecen las disposiciones por las que se rige la vida de la sociedad. Lengua y Derecho son así dos variables que inciden directamente en lo social, máxime en el caso del euskara, de reciente utilización en estos quehaceres.

Este es el punto de partida de esta publicación, modesta para algunos, excesiva para otros. En todo caso, de indudable utilidad, porque busca un espacio común que reporta beneficios para todos en el proceso de normalización y normativización de la lengua vasca.

En el ámbito territorial de utilización de la lengua vasca, son varios los órganos legisladores y normativos. El

Page 8: OinarrizkO hiztegi juridikO-parlamentariO a · OINARRIZKO HIZTEGI JURIDIKO-PARLAMENTARIOA Valeriano Sanchez-Famoso Departamento de Fundamentos del Análisis Económico II Universidad

Atarikoa / Presentación

8

Araba, Bizkaia eta Gipuzkoako Batzar Nagusiak, eta Nafarroako Parlamentua dira, gaur egun, halakoak egiteko ahalmena dutenak, arlo eta gai desberdinetan. Euren eguneroko lanetan , a labaina , errealitate hurbilak izendatzeko moldeak osterantzekoak izan dituzte euskararen aldetik, hizkuntzaren sakabanatze irudia areagotuz.

Ezin uka horietako bakoitza dela halakoak euskaraz izendatzeko jaun eta jabe. Hala egin dute azken urteetan, bakoitzari dagozkionak modu beregainean erabiliz. Guztietan, hala ere, Euskaltzaindiarekiko aitortza, euskarari dagozkionetan berori delako erakunde aholku emaile ofiziala.

Euskaltzaindiak, berriz, Eusko Legebiltzarrari proposatu eta honen onespena eskuratu ondoren, beste guztiei gonbita luzatu eta azkenean ondu da, guztion adostasunarekin, guztiontzat aplikagarri eta erabilgarri d e n e u s k a r a z k o f o r m u l a z i o bateratua.

Parlamento Vasco, las Juntas Generales de Álava, Bizkaia y Gipuzkoa y el Parlamento de Navarra, son, hoy por hoy, quienes ejercen esas competencias normativas, en diferentes ámbitos competenciales y lo hacen en ambas lenguas cooficiales, es decir, en euskara y castellano. Es precisamente en euskara donde la diversidad de denominaciones, a la hora de designar los procesos y las instituciones, resulta más llamativa.

Es innegable la competencia de cada una de estas instituciones para «nombrar» en euskara sus realidades, Así ha ocurrido estos últimos años, si bien se ha dado en todas ellas un respeto al marco lingüístico establecido por Euskaltzaindia-Real Academia de la Lengua Vasca, como institución consultiva oficial en esta materia.

Ha sido precisamente Euskal-tzaindia la que ha propuesto al Parlamento Vasco la realización de este trabajo y ha sido su aprobación por éste, lo que ha permitido invi tar a los demás órganos legislativos y normativos que utilizan el euskara como lengua de trabajo y comunicación a sumarse a esta iniciativa, hasta lograr una formulación de consenso que resulte aplicable y útil para todos ellos.

Page 9: OinarrizkO hiztegi juridikO-parlamentariO a · OINARRIZKO HIZTEGI JURIDIKO-PARLAMENTARIOA Valeriano Sanchez-Famoso Departamento de Fundamentos del Análisis Económico II Universidad

Atarikoa / Presentación

9

Hona hemen, bada, lan horien meriturik handiena eta zabalena, hain zuzen ere, batasunarena, euskara bat eta bakarra delako, euskararen esparru geografiko eta sozialean antolakuntza, kolore eta doinu diferenteak baditu ere.

Batasun hori erdiesteko, lan isila baina eragingarria egin dute aipatu erakunde legegile eta araugileen ordezkariek, lan txalogarria eta esker tzeko modukoa , ge rora Euskaltzaindiak bere egin duena Osoko bilkuraren bidez, aurrerantzean ere hizkuntzaren aldetik guztiontzat erabilgarri eta onuragarri izateko erabakimenarekin.

Eskerrak eta zorionak, beraz, eurei eta jakina, parte hartu duten erakunde guztiei. Bide berri zabala ireki duzue, ireki da oraingo honetan. Hala ere, bada zer jorratu ora indik , segida eman behar baitzaio honi guztion laguntzarekin. Horra eginkizuna eta, aldi berean, etorkizunerako erantzukizuna! Ekin eta jarrai!

He aquí uno de los méritos de este trabajo, es decir, el de la unidad, que respetando la pluralidad y sin caer en la uniformidad, nos posibilita a todos ver que el euskara es uno, sin perjuicio de sus sonidos y colores diferentes, en sus distintas realidades sociales y geográficas.

Para lograrlo, las instituciones participantes han realizado un trabajo callado pero eficaz, que después Euskaltzaindia ha hecho suyo mediante su revisión en sus plenarios mensuales, con el propósito de que en lo sucesivo sea una herramienta lingüística válida para todos, y especialmente para la sociedad a la que se dirige.

Agradecimiento y enhorabuena, por tanto, a quienes han participado, y especialmente a las instituciones que han facilitado los medios para alcanzar este consenso. Se abre aquí un camino que, sin duda, habrá de traer nuevos frutos en la consolidación del euskara. En suma, un programa de acción y un programa de futuro, como ya establecieron los fundadores de Euskaltzaindia hace casi un siglo: Ekin eta jarrai!

Andres Urrutia Euskaltzainburua

Presidente de Euskaltzaindia

Page 10: OinarrizkO hiztegi juridikO-parlamentariO a · OINARRIZKO HIZTEGI JURIDIKO-PARLAMENTARIOA Valeriano Sanchez-Famoso Departamento de Fundamentos del Análisis Económico II Universidad
Page 11: OinarrizkO hiztegi juridikO-parlamentariO a · OINARRIZKO HIZTEGI JURIDIKO-PARLAMENTARIOA Valeriano Sanchez-Famoso Departamento de Fundamentos del Análisis Económico II Universidad

11

Guk o rdezka tzen d i tugun erakundeok euskara dugu ondare eta elkarrekin dugun ondasun honek unean uneko mugak eta denboraz denborako inguruabarrak gainditzen ditu. Hori dela eta, erakundeok bat egin nahi dugu nork bere eremuko herritarrei ezinbestekoa den zerbitzu bat emateko, alegia, euskararen normalizazioan eta estandarizazioan aurrerabidea dakarren urratsa egitea, gure gizartearentzat onuragarria izango baita.

Izan ere, Oinarrizko hiztegi juridiko-parlamentario hau, gure erakundeetako legebiltzarkide, p a r l a m e n t a r i e t a b a t z a r k i d e eta profesionalentzat ez ezik, baliabide mesedegarria izango da

Las instituciones a las que representamos tienen el euskera como bien patrimonial, y ese bien por todas compartido desborda límites coyunturales y circunstancias temporales . En consecuencia, nuestras instituciones han querido unirse para ofrecer un servicio indispensable a la ciudadanía de nuestros diversos ámbitos territoriales; para dar un paso más en la normalización y estandarización del euskera que redundará en beneficio de nuestra sociedad.

C i e r t a m e n t e , e s n u e s t r o deseo que e s t e Dicc ionar io jurídico-parlamentario básico resulte útil no solo para miembros y servicios de nuestras respectivas cámaras , s ino t ambién pa ra

euSkArA duGu ONdAreeL euSkerA NueSTrO bieN PATriMONiAL

Page 12: OinarrizkO hiztegi juridikO-parlamentariO a · OINARRIZKO HIZTEGI JURIDIKO-PARLAMENTARIOA Valeriano Sanchez-Famoso Departamento de Fundamentos del Análisis Económico II Universidad

euskara dugu ondare / el euskera nuestro bien patrimonial

12

gure profesionalentzat, eta, horren ondorioz, gure herritarrentzat ere bai.

Hogeita hamabost urte baino gehiagoko bidea egin dute gure e rakunde l egeg i l eek h izkera juridiko-parlamentarioa sortzen, lantzen eta doitzen. Urte horietan g u z t i e t a n z e h a r e u s k a r a r e n hizkera egiten aritu ondoren, orain estandarizazio eta normalizazioaren aldeko lana egitea egokitu zaigu erakundeei.

Helburu hori aurrean, gure e r a k u n d e e k e g i n d a k o l a n a k bateratzen jardun dugu, gure erakundeek gaztelaniaz berdin darabiltzaten terminoak euskaraz ere bai berdin erabili ahal izateko. Langintza honetan ez gara aritu nork bere erabilera besteei ezartzen; aldiz, generabilena finkatu dugu; horrekin batera, gerora begira guztiok berdin erabiltzeko moduko hitzak eta esapideak bateratu ditugu, eta gainerakoak bihar-etziko herritarrentzat utzi ditugu, berba eta esamolde horien bateratzea orduko helduta izango delakoan.

profesionales, y en definitiva para toda la ciudadanía.

Nuestras instituciones legislativas llevan una andadura de más de treinta y cinco años en la elaboración, desarrollo y fijación del lenguaje jurídico-parlamentario. Tras ocuparnos a lo largo de todos esos años de la configuración de dicho lenguaje en euskera, corresponde ahora a las instituciones trabajar en pro de su estandarización y normalización.

Con la mirada puesta en dicho objetivo, hemos colaborado en la unificación de las aportaciones realizadas por nuestras instituciones, con el fin de que los términos que ellas utilizan de forma idéntica en castellano, se utilicen también de forma idéntica en euskera. En esta tarea cada institución no ha pretendido imponer su uso a las demás, sino que por el contrario lo hemos validado; al mismo tiempo, hemos unificado las voces y expresiones susceptibles de ser utilizadas de forma idéntica por todas en el futuro, y las restantes las hemos dejado aparcadas para la decisión de las generaciones futuras, en la confianza de que para entonces se habrá llegado a una fase de maduración en la unificación de dichas voces y expresiones.

Page 13: OinarrizkO hiztegi juridikO-parlamentariO a · OINARRIZKO HIZTEGI JURIDIKO-PARLAMENTARIOA Valeriano Sanchez-Famoso Departamento de Fundamentos del Análisis Económico II Universidad

euskara dugu ondare / el euskera nuestro bien patrimonial

13

Beraz, hauxe da gaur eta hemen aurkezten dugun fruitua: gure erakunde guztiek aho batez ontzat hartu dituzten eleen eta esateko moldeen bilduma. Gaurgero, euskal hiztun guztientzat parlamentuetako jardunean erabiltzen den euskara a r r a g o t z e n j o a n d a d i n , b a i erabileraren poderioz, bai denboraren poderioz. Izan ere, fruitu honek ez du gure erakundeentzat bakarrik izan nahi, ezpada gizarteak izan behar du haren onuraduna.

Lang in t za hau l uzea da , etengabea, ez da gaurkoarekin amaitu; betiere, oinarri sendoa izan nahi eta behar du, geroago ere euskaraz sortzen diren terminoek sendotasuna izan dezaten.

Eginkizun honetan erakunde legegileok Euskaltzaindia izan dugu lankide eta gidari, Euskararen Akademiak berea baitu, besteak beste, euskararen idazlangintzarako argibideak eta arauak ematea, eta hiztegia biltzea. Horregatik, g i s a h o n e t a k o l a n e t a r a k o , Euskaltzaindiaren babesa eta itzala ezinbestekoak izan dira eta izango dira.

Por tanto, la obra que presentamos aquí y ahora es una compilación de vocablos y enunciados que cuentan con el visto bueno unánime de nuestras instituciones. Para que, desde ahora, el euskera que se utiliza en la actividad de las diversas cámaras parlamentarias, con el uso y con el paso del tiempo, se consolide para el conjunto de la ciudadanía euskaldun. Y es que, se pretende que esta recopilación no solo sirva para las instituciones, sino para que toda la sociedad se beneficie de ella.

Se trata de una tarea larga, continua y no finaliza con esta obra. Porque este diccionario quiere y debe ser una buena base para la consolidación de nuevos términos jurídicos parlamentarios que en el futuro surjan en lengua vasca.

En este camino recorrido las cámaras legislativas hemos contado con la colaboración y dirección de Euskaltzaindia, Academia que tiene como funciones dar orientaciones y normas para la redacción en euskera y unificar el léxico. Por ello, el apoyo y el respaldo de Euskaltzaindia son y serán imprescindibles para este tipo de trabajos.

Page 14: OinarrizkO hiztegi juridikO-parlamentariO a · OINARRIZKO HIZTEGI JURIDIKO-PARLAMENTARIOA Valeriano Sanchez-Famoso Departamento de Fundamentos del Análisis Económico II Universidad

euskara dugu ondare / el euskera nuestro bien patrimonial

14

Hemen duzue Oinarrizko hiztegi juridiko-parlamentarioa, herritarren zerbitzura jarria.

He aquí, pues, el Diccionario jurídico-parlamentario básico, puesto al servicio de toda la ciudadanía.

Bakartxo Tejeria Otermin, Eusko Legebiltzarreko lehendakaria/

Presidenta del Parlamento Vasco

Ainhoa Aznarez Igarza, Nafarroako Parlamentuko lehendakaria/

Presidenta del Parlamento de Navarra

Pedro Ignacio Elósegui González de Gamarra, Arabako Batzar Nagusietako lehendakaria/

Presidente de las Juntas Generales de Álava

Ana Otadui Biteri, Bizkaiko Batzar Nagusietako lehendakaria/

Presidenta de las Juntas Generales de Bizkaia

Eider Mendoza Larrañaga, Gipuzkoako Batzar Nagusietako lehendakaria/

Presidenta de las Juntas Generales de Gipuzkoa

Page 15: OinarrizkO hiztegi juridikO-parlamentariO a · OINARRIZKO HIZTEGI JURIDIKO-PARLAMENTARIOA Valeriano Sanchez-Famoso Departamento de Fundamentos del Análisis Económico II Universidad

15

SArrerA

Sorrera

Oinarrizko hiztegi juridiko-parlamentarioa Euskaltzaindiak eta Eusko Legebiltzarrak 2011. urteaz gero indarrean duten elkarlanaren eta horrekin batera hitzarmen horren barruan eta hiztegi hau garatzeko euskararen ere-muko ganbera legegile guztiak egindako lanaren ondorioa duzu, irakurle.

Bakartxo Tejeria Otermin Eusko Legebiltzarreko lehendakariak, Ainhoa Aznarez Igarza Nafarroako Parlamentuko lehendakariak, Pedro Ignacio Eló-segui González de Gamarra Arabako Batzar Nagusietako lehendakariak, Ana Otadui Biteri Bizkaiko Batzar Nagusietako lehendakariak eta Eider Mendoza Larrañaga Gipuzkoako Batzar Nagusietako lehendakariak bultzatuta, Eusko Legebiltzarrak, Nafarroako Parlamentuak, Arabako Batzar Nagusiek, Biz-kaiko Batzar Nagusiek eta Gipuzkoako Batzar Nagusiek bat egin dute Oina-rrizko hiztegi juridiko-parlamentarioa gauzatzeko.

Euskaltzaindiaren eta Eusko Legebiltzarraren arteko hitzarmena 2011n Andres Urrutia Badiola euskaltzainburuak eta Arantza Quiroga Cía Eusko Legebiltzarreko orduko lehendakariak sinatu zuten.

Page 16: OinarrizkO hiztegi juridikO-parlamentariO a · OINARRIZKO HIZTEGI JURIDIKO-PARLAMENTARIOA Valeriano Sanchez-Famoso Departamento de Fundamentos del Análisis Económico II Universidad

Sarrera

16

Hitzarmen horren 2. eta 3. baldintzetan, hauxe akordatu zuten Eusko Le-gebiltzarrak eta Euskaltzaindiak:

«2. Bi erakunde horiek elkarlanean arituko dira, bereziki euskararen normalizazioari buruzko proiektuak gauzatzeko eta Euskaltzaindiak eus-kararen arloan ezarritako arauak eta gomendioak Eusko Legebiltzarraren barnean zabaltzeko».

«3. Argitalpenen arloan, elkarlana bultzatuko da, eta baterako argital-penak sustatuko dira, euskarazko terminologia juridikoaren alorrean nahiz zabalkunde-lanen alorrean. Bi erakundeok euskararen inguruan sortutako testugintza hedatzen ahaleginduko dira».

Horren ostean, Euskaltzaindiak 2015eko irailaren 25ean beherago azal-duko diren ordezkariekin lantalde suntsikorra sortu eta osatzea erabaki zuen. Geroago, 2015eko urriaren 14an, Bakartxo Tejeria Otermin Eusko Legebil-tzarreko lehendakariaren gonbidapenez, lantalde suntsikor hori eratzeko ba-tzarra egin zen.

Gainera, hitzarmen horren eragina zabalagoa izan zedin, eskaintza egin zitzaien Nafarroako Parlamentuari, Arabako Batzar Nagusiei, Bizkaiko Ba-tzar Nagusiei eta Gipuzkoako Batzar Nagusiei, hauek ere hitzarmen horren proiektu jakin honi atxiki zekizkion. Erakundeon buruek baietza eman zioten eskaintza horri, eta euren ordezkariak hasi ziren esku artean duzun oinarrizko hiztegi hau gertatzen.

Lantaldearen kide izan dira Jesus Mari Agirre Berezibar Eusko Legebil-tzarreko ordezkaria, Eneko Oregi Goñi eta Mertxe Olaizola Maiz IVAPeko ordezkariak, nahiz eta Maite Imaz Leundak ordezkatuko zituen biak han-dik laster, Ander Irizar Apaolaza, ondorik Mikel Iriarte Zilbetik ordezkatuko zuena; Ainhoa Sagardui Rodríguez eta Xabier Zalbide Etxeberria; Juan Luis Derteano Etxebarria; Miren Irigoien Aizarna, Aitziber Eizagirre Arin, ondo-rik Ainhoa Kortaxarena Alkizak ordezkatuko zituena. Lantalde horren beste kideak hauek izan ziren: Miriam Urkia González UZEIko ordezkari eta Eus-kaltzaindiko Hiztegi Batuko lantaldeko burua, eta Gotzon Lobera Revilla Euskaltzaindiaren izenean koordinazio-lanak burutu dituena.

Page 17: OinarrizkO hiztegi juridikO-parlamentariO a · OINARRIZKO HIZTEGI JURIDIKO-PARLAMENTARIOA Valeriano Sanchez-Famoso Departamento de Fundamentos del Análisis Económico II Universidad

Sarrera

17

Zenbait aurrekari labur-zurrean

Garai demokratikoan, 1979. urtean lehenengoz eratu ziren Arabako, Biz-kaiko eta Gipuzkoako batzar nagusiak (gaur egun, X. legegintzaldia); urte-bete geroago, 1980. urtean, eratu zen Eusko Legebiltzarra (gaur egun, XI. le-gegintzaldia hasi berri dela), eta Nafarroako Parlamentua, berriz, 1983. urtean eratu zen (IX. legegintzaldia).

Harrezkero, 37 urte igaro dira. Urte emankorrak izan dira hizkuntzaren ikus-pegitik: modu askotara egin da lan itzulpen-lanean, nork bere baliabideak zerabil-tzala, geroago profesionalen arteko lehenengo harremanak gertatu ziren, zertarako eta, ahal zen neurrian, euskarazko ordainak modu bateratuan eman ahal izateko.

Betiere, urte horiek guztiek literatura parlamentario oparoa eman dute, eta, fruituekin jazo antzo, umotze-aroa heldu da. Aroa heldu da, euskaraz diharduten Euskadiko Autonomia Erkidegoko eta Nafarroako Komunitateko ganbera legegileek emaitza bateratua eskain diezaioten euskaraz diharduen gizarteari oinarrizko hiztegi juridiko-parlamentario hau eskainiaz.

Oinarrizko hiztegi juridiko-parlamentario honek badu, beraz, ganbera le-gegile guztiotako ordezkari instituzionalen eta erakunde horietako eragileen onespena, euskaraz jardun behar duten euskaldunei euskarazko ordain batera-tuak eskaini ahal izateko.

Hori ez ezik, oinarrizko hiztegi juridiko-parlamentario honek badu beste ezaugarri garrantzitsu bat: Euskaltzaindiaren onespena du. Onespen honek bermatzen du oinarrizko hiztegi juridiko-parlamentario honetan agertzen di-ren formak egokiak izatea, bai eta gaztelaniazko adigaiei ematen zaizkien or-dainak, semantikaren ikuspegitik, egokiak izatea ere.

Lan prozedura

Hori gogoan, 2015eko urrian, azaroan eta abenduan zehar ganbera legegi-leen ordezkariek euren erakundeen araudiaren artxibo informatikoa bideratu

Page 18: OinarrizkO hiztegi juridikO-parlamentariO a · OINARRIZKO HIZTEGI JURIDIKO-PARLAMENTARIOA Valeriano Sanchez-Famoso Departamento de Fundamentos del Análisis Económico II Universidad

Sarrera

18

zuten, aztergaia osatzeko asmoz. Kasu batzuetan, araudiarekin batera aurki-bide analitikoa ere partekatu zuten; Eusko Legebiltzarreko ordezkariak, gai-nera, ganbera horretan darabilten hiztegia ere jarri zuen lantaldearen eskue-tan.

Ezeri ekin orduko, lan-prozedura adostu zuten lantaldeko kide guztiek. Prozedura honetan zetzan:

1. Prestalanak:

a) Lehenengoz, eta esan den legez, testuak eskuratu eta prestatu zi-ren;

b) ondorik, corpus paraleloa osatu zen;c) corpus horretatik, oinarrizko hiztegi honen terminogaiak erauzi

ziren, modu honetara erauzi ere:

ii. hustuketa automatikoa egin zen, etaii. horren ondoren, eskuz berrikusi ziren terminogai guztiak;

d) ezinbesteko erreferentzia-obra hauek hartu ziren abiotzat: 1) Eus-kaltzaindiaren Hiztegi Batua, eta 2) Euskalterm banku terminolo-gikoa (zuzenbidearen eta administrazioaren sailkapenekoei dago-kienez);

e) erreferentzia lagungarri legez, berriz, baliabide hauek erabili dira: 1) Lexikoaren Behatokiaren corpusa; 2) xx. mendeko Euskararen Corpus estatistikoa; 3) Ereduzko Prosa Gaur (EPG); 4) beste herri-aginte batzuek darabiltzaten glosarioak; 5) IVAPen Estilo liburua; 6) Berriaren Estilo liburua; eta 7) hiztegi orokorrak, IVAPek ezarriko duen zerrendaren arabera;

f) hori guztia gogoan izanik, hustuketako zerrendak bateratu zi-ren eta, horiekin batera, hustuketan azaldutako Euskaltzaindiaren Hiztegi Batuko forma arautuak eta Euskalterm bankuko termino normalizatuak aukeratu ziren; eta azkenik

g) erabilera-maiztasunak jaso ziren.

Page 19: OinarrizkO hiztegi juridikO-parlamentariO a · OINARRIZKO HIZTEGI JURIDIKO-PARLAMENTARIOA Valeriano Sanchez-Famoso Departamento de Fundamentos del Análisis Económico II Universidad

Sarrera

19

2. Aztergaia prestatu eta lantzea:

Hori egiteko, abiaburu gisa gaztelaniazko corpusa hartu zen, jato-rrizko testua erakunde guztietan gaztelania izan baitzen; izan ere, le-xiko bateratua eta estandarizatua gaztelaniazkoa izan zen. Euskarazko ordainak aukeratzeko, berriz, irizpideok erabili ziren:

a) Euskaltzaindiak araututako forma sailkapenduna (Zuz., Admin.) bazen, jaso egin zen forma hori;

b) Euskalterm banku terminologikoak normalizatutako terminoa ba-zen (Zuzenbide edo Administrazio sailekoa), hori ere jaso egin zen;

c) bost ganbera legegileak bat bazetozen ordain bat ematerakoan, eta aurreko bi irizpideekin kontraesanik ez bazen, jaso egin zen ordain hori;

d) bost ganbera legegileetatik lau bat bazetozen ordain bat ematera-koan, eta a eta b irizpideekin kontraesanik ez bazen, ordain hori ere jaso egin zen;

e) bi edo hiru erakunde bat etorriz gero, eta besteek kontrako erabi-lerarik ez bazuten, eta, noski, a eta b irizpideekin kontraesanik ez bazegoen, ordain hori jaso egin zen;

f) ondorik, erakunde bakarrak erabilitakoak aztertu ziren, eta esanguratsuak izan zirenak jaso egin ziren (esanguratsu gisa hartu ziren lurralde baten erakunde berezi bat adierazten zute-nak, «kuadrillak», adibidez, Arabako Batzar Nagusiei dagokie-nez), eta

g) beste guztiak eztabaidara eraman ziren; horiek guztiok ezaugarri hauek zituzten:

iii. ez zegoen batasunik proposamenetan, edoiii. ia erakunde bakoitzak bere proposamena egina zuen, edoiii. bi erakundek kontraesanezko proposamenak eginak zituzten,

edo proposatutako formaren oinarria ez zen argia.

Page 20: OinarrizkO hiztegi juridikO-parlamentariO a · OINARRIZKO HIZTEGI JURIDIKO-PARLAMENTARIOA Valeriano Sanchez-Famoso Departamento de Fundamentos del Análisis Económico II Universidad

Sarrera

20

3. Onartzeko faseak:

Gaztelaniazko sarreren euskal ordainak onartzeko, fase bi hauek onartu ziren:

a) Euskal formak Euskaltzaindiak arautuak, Terminologia Batzor-deak normalizatuak, gehienek erabiliak, bakarrak erabiliak ba-ziren, lehen fasean berrikusi eta, oharrik egiten ez bazen, euskal ordaina onartzen zen; oharrak eginez gero, berriz, adostasunez onartzen ziren; adostasunik lortzen ez bazen, sarrera isildu egiten zen, eta oinarrizko hiztegitik kanpora ateratzen zen, eta

b) gainerakoak lantaldeak aztertu, oharreztatu, eztabaidatu eta pro-posamena egiten zuen.

4. Euskaltzaindiaren Osoko Bilkurari aurkeztea:

Lantaldeak proposamenak adostu ahala, proposamen horiek zerrenda batera bildu eta Euskaltzaindiaren Osoko Bilkurari aurkeztu zaizkio 2016ko apirilaren 29an Iruñeko udaletxean, maiatzaren 27an Ger-nikako udaletxean, ekainaren 24an Baionako udaletxean, uztailaren 15ean Arabako Foru Aldundian eta irailaren 30ean Nafarroako Parla-mentuan eginiko batzarretan.

Batzar horietan euskaltzainek aurkeztutako oharrak aztertu dira, eta Osoko Bilkurak egoki iritzi dionetan onetsi ditu, eta hortik atera da oinarrizko hiztegi juridiko-parlamentario honetan ageri den zerrenda. Zerrenda euskaratik gaztelaniara (1.438 sarrera) eta gaztelaniatik eus-karara (1.409 sarrera) antolatu da.

5. Bukatzeko, marratxoaren erabilerari buruzko ohar bat: marratxoa, Euskaltzaindiaren arauen arabera aukerakoa denean, marratxoz ba-karrik ekarri dugu hiztegi honetara, jakinik marratxorik gabeko era-bilera ere egokia dela. Adibidez, bateraezintasun-araubide aurkituko du irakurleak zerrendan, baina bateraezintasun-araubide zein bate-raezintasun araubide egokiak dira, biak. Besterik da arauak marra-txoz bakarrik onartu dituen formen kasua (kalte-ordain, ondare-on-dasunen aitorpen edo behin-behineko txartel modukoak). Horiek, noski, marratxoz bakarrik erabiltzekoak dira.

Page 21: OinarrizkO hiztegi juridikO-parlamentariO a · OINARRIZKO HIZTEGI JURIDIKO-PARLAMENTARIOA Valeriano Sanchez-Famoso Departamento de Fundamentos del Análisis Económico II Universidad

Sarrera

21

Oinarrizko hiztegi juridiko-parlamentarioa zenbakitan

Erakunde guztiek bidalitako artxiboetatik, 255.298 testu-hitzeko corpus elebiduna eskuratu da, orekatua, eta, beraz, lanerako abiapuntu egokia izan da.

a) Araba: 53.221 (% 20,85).b) Bizkaia: 46.563 (% 18,24).c) Eusko Legebiltzarra: 52.292 (% 20,48).d) Gipuzkoa: 51.153 (% 20,04).e) Nafarroa: 52.069 (% 20,39).

Erauzitako terminogaiak

Lehenengoz, corpus elebidun horretatik 4.343 sarrera erauzi ziren azter-gaia osatzeko. Sarrera horiek atera ziren, lehendaurretik erakunde bakoitzaren corpusean azterketa bat eginaz. Erakunde bakoitzaren bigarren azterketa egin eta gero, kopuru hauek lortu ziren:

Araba: 848 (% 19.52)Bizkaia: 888 (% 20,45)Eusko Legebiltzarra: 978 (% 22,52)Gipuzkoa: 866 (% 19,94)Nafarroa: 763 (% 17,57)

Galbaheketa hori ere orekatua izan zen, eta handik parlamentu-arloko bere-ziak zirenak aukeratu ziren, behin betiko aztergaia osatzeko: guztira, 1.754 hitz.

Aztergaiari heltzeko, berriz, erakunde guztien adostasuna hartu zen oina-rrizko irizpide. Horrek lagundu zuen lanari behar bezala heltzeko, eta lehen-dik zelan edo halan sendotuta zeuden euskal ordainak emateko. Beraz, era-kundeen arteko bat-etortzeak asko lagundu zuen oinarri sendoa ezartzeko. Hasierako egoera hauxe izan zen: bost erakundeak bat zetozen 112 sarrerako proposamenean, lau erakunde bat zetozen 140 sarreratan, hiru erakunde bat zetozen 180 kasutan, bi erakunde bat zetozen 361 kasutan, eta, azkenik, era-kunde bakarrak proposatuak 961 izan ziren. Datuok izan ziren, besteak beste, aurreko irizpideak zehazten lagundu zutenak.

Page 22: OinarrizkO hiztegi juridikO-parlamentariO a · OINARRIZKO HIZTEGI JURIDIKO-PARLAMENTARIOA Valeriano Sanchez-Famoso Departamento de Fundamentos del Análisis Económico II Universidad

Sarrera

22

Horrela, hauek izan ziren eskuratutako irizpideen araberako datuak:

1. fASeA

Hiztegi Batua eta/edo Terminologia Batzordea eta/edo 5 edo 4 era-kunde ados 410

3 erakunde ados, kontrakorik ez 41

2 erakunde ados, kontrakorik ez 101

Euskalterm, historikoak 42

Erakunde bakarrak erabiliak 583

Araba 104

Bizkaia 121

Eusko Legebiltzarra 126

Gipuzkoa 94

Nafarroa 138

2. fASeA

Batasunik ez erakundeen artean (3-3, 2-2, 3-2) 290

Ia erakunde bakoitza bere aldetik 95

Bi erakunde, biak desberdin (edo oinarri iluna) 192

GuZTirA 1.754

Lan egiteko eredua eta horren eragina

Prozesu honek erakutsi du elkarren errespetuan datzan lana beti dela onu-ragarria eta etorkizunari begirako oinarri sendoa dela. Agindu barik, adostu behar da biziaren arlo guztietan, baina batez ere hizkuntza arloan adostasuna ezinbestekoa da. Horrexek dakar bihar-etziko arrakasta.

Batzen gintuenetik batzeko geneukanera egin da bidea. Hainbat sarreratan ezin izan dugu ados jarri. Hortik atera dugun ondorioa hauxe izan da: «De-lako sarrera horrek oraindik umotzea falta du. Atzetik etorriko dira hori ba-tzeko aukera izango dutenak».

Page 23: OinarrizkO hiztegi juridikO-parlamentariO a · OINARRIZKO HIZTEGI JURIDIKO-PARLAMENTARIOA Valeriano Sanchez-Famoso Departamento de Fundamentos del Análisis Económico II Universidad

Sarrera

23

Lantalde honen ustez, Oinarrizko hiztegi juridiko-parlamentarioak era-gin zabala izan dezake. Eta eragin hori sorreratik beretik landu behar da egile guztion adostasunez. Lantaldeko kide guztiok garbi izan dugu guzti-guztiok bat etorri behar genuela sarrerekin eta berauei zegozkien ordainekin, gizar-teak erabiliko bazuen oinarrizko hiztegi hau.

Lortu dugulakoan, zure esku jarri dugu, irakurle, Euskal Autonomia Erki-degoko eta Nafarroako Komunitateko ganbera legegile guztion emaitza den argitalpen hau.

Lan honek berealdiko eragina ekarri ahal izango du euskal gizartera: izan ere, ganbera legegileetan ez ezik, oinarrizko hiztegi hau zuzenbideko fakul-tateetan erabili ahal izango da, bai eta gizarte-hedabide guztietan ere; halan-daze, haren eragina gizarte osora heda daiteke. Eta honek berebiziko eragina izango du euskararen estandarizazioan. Euskara estandarra indartsua izango bada berari dagozkion eremu guztietan, bai eta eremu parlamentarioan ere, erabilera indartsua beharko du.

Estandarizazioak, gainera, batasuna behar du. Euskara bat da, unean-unean izan daitezkeen administrazio-mugen gainetik. Euskaldunok batzen gaituena euskara da, eta euskara bat eta bakarra da.

Lantaldeko kide iraunkorrak:

Gotzon Lobera Revilla (lantaldeko koordinatzailea, Euskaltzaindiak izendatua) Miriam Urkia González (Hiztegi Batuko lantaldeko burua)

Jesus Mari Agirre Berezibar (Eusko Legebiltzarra) Juan Luis Derteano Etxebarria (Bizkaiko Batzar Nagusiak)

Maite Imaz Leunda (IVAP) Mikel Iriarte Zilbeti (Nafarroako Foru Parlamentua)

Ainhoa Kortaxarena Alkiza (Gipuzkoako Batzar Nagusiak) Xabier Zalbide Etxeberria (Arabako Batzar Nagusiak)

Page 24: OinarrizkO hiztegi juridikO-parlamentariO a · OINARRIZKO HIZTEGI JURIDIKO-PARLAMENTARIOA Valeriano Sanchez-Famoso Departamento de Fundamentos del Análisis Económico II Universidad
Page 25: OinarrizkO hiztegi juridikO-parlamentariO a · OINARRIZKO HIZTEGI JURIDIKO-PARLAMENTARIOA Valeriano Sanchez-Famoso Departamento de Fundamentos del Análisis Económico II Universidad

euSkArA - GAZTeLANiA

Page 26: OinarrizkO hiztegi juridikO-parlamentariO a · OINARRIZKO HIZTEGI JURIDIKO-PARLAMENTARIOA Valeriano Sanchez-Famoso Departamento de Fundamentos del Análisis Económico II Universidad
Page 27: OinarrizkO hiztegi juridikO-parlamentariO a · OINARRIZKO HIZTEGI JURIDIKO-PARLAMENTARIOA Valeriano Sanchez-Famoso Departamento de Fundamentos del Análisis Económico II Universidad

27

absentzia ausenciaabstenitu abstenerseabstentzio abstenciónadeitasun cortesíaadeitasun parlamentario cortesía parla-

mentariaadeitasun parlamentarioa errespe-

tatu respetar la cortesía parlamentariaadierazpen declaración (general)adierazpen instituzional declaración ins-

titucionalAdineko Mahai Mesa de EdadAdineko Mahaiko buru presidencia de la

Mesa de EdadAdineko Mahaiko idazkari secretario, ria

de la Mesa de EdadAdineko Mahaiko kide miembro de la

Mesa de Edadadministrazio administraciónadministrazio parlamentario administra-

ción parlamentariaadministrazio publiko administración pú-

blicaadministrazio publikoen araubide juri-

diko régimen jurídico de las administra-ciones públicas

administrazio-bulego dependencia admi-nistrativa

administrazio-egoitza dependencia admi-nistrativa

administrazio-espediente expediente ad-ministrativo

administrazio-prozedura procedimiento administrativo

administrazio-prozedura erkide procedi-miento administrativo común

adostasun conformidadagerraldi comparecenciaagerraldi birtual comparecencia virtualagerraldi informatibo comparecencia in-

formativaagerraldia ezeztatze revocación de la

comparecenciaagerraldia gauzatu sustanciar compare-

cenciaagerraldiaren xede objeto de la compa-

recenciaagerraldi-egile comparecienteagerraldi-eskaera solicitud de compare-

cenciaagintaldi mandatoagintaldia amaitu expirar mandatoagintaldiaren amaiera expiración del

mandato, extinción del mandatoagintari autoridadagintari eskudun autoridad competenteagintari publiko autoridad públicaagintaritza autoridadagintaritza eskudun autoridad competenteagintaritza publiko autoridad públicaagiri parlamentario Sin. dokumentu par-

lamentario documento parlamentarioagiri parlamentarioen erregistro Sin.

dokumentu parlamentarioen erregis-tro registro de documentos parlamen-tarios

agiri pl. Sin. dokumentazio documenta-ción

A

Page 28: OinarrizkO hiztegi juridikO-parlamentariO a · OINARRIZKO HIZTEGI JURIDIKO-PARLAMENTARIOA Valeriano Sanchez-Famoso Departamento de Fundamentos del Análisis Económico II Universidad

agiri

28

agiri Sin. dokumentu documentoagiriak aurkezte Sin. dokumentuak aur-

kezte presentación de documentosagiriak eskatu Sin. dokumentazioa es-

katu recabar documentaciónahalmen facultadahalmen juridiko oso plena capacidad ju-

rídicaaho batez por unanimidadahobatezko erabaki acuerdo por unani-

midadahobatezko proposamen propuesta uná-

nimeahobatezkotasun unanimidadaholkulari asesor, raaholkularitza eman asesoraraholkularitza tekniko eta juridiko aseso-

ramiento técnico-jurídicoahoz erantzuteko galdera pregunta con

respuesta oral, pregunta para respuesta oralahozko erantzun respuesta oralahozko galdera pregunta oralahozko galdera batzordean pregunta oral

en comisiónahozko galdera osoko bilkuran pregunta

oral en plenoaintzat hartze toma en consideraciónaipamen alusiónaipamenei erantzun contestar a alusionesaitorpen declaración (bienes y patrimonio)akats vicioakordio acuerdoakordioa hauste ruptura del acuerdoakta actaakta egin levantar actaaktan jaso constar en actaaldaketa negatibo variación negativaaldaketa positibo variación positivaaldarrikapen proclamaciónaldarrikatu proclamaraldarrikatutako hautagai candidato, ta

proclamado, daaldatzeko proposamen propuesta de mo-

dificaciónaldatzeko zuzenketa enmienda de modifi-

cación, enmienda modificativaaldeko boto voto favorable, voto positivoaldeko txanda turno a favor

alderdi politiko partido político, forma-ción política

aldizkako ordainsari retribución perió-dica

aldizkako ordainsari finko retribución fija y periódica

aldizkari ofizial boletín oficialalegazio alegaciónalegazioa egin formular una alegaciónalegazioak azaldu exponer alegacionesalegazio-idazki escrito de alegaciónalfabeto-hurrenkera orden alfabéticoantolaketa organizaciónantolakunde organizaciónantolamendu ordenaciónantolamendu sistematiko ordenación sis-

temáticaantolamendu-ahalmen facultad de orde-

naciónapartatu apartado (parte dispositiva)aparteko eta presako arrazoi razón ex-

traordinaria y de urgente necesidadaparteko inguruabar circunstancia ex-

traordinariaapelazio apelaciónArabako batzar Nagusien Aldizkari Ofi-

zial Boletín Oficial de las Juntas Gene-rales de Álava

Arabako batzar Nagusien funtziona-mendu Araudi Reglamento de Fun-cionamiento de las Juntas Generales de Álava

Arabako foru-tradizio tradición foral de Álava

Arabako Lurralde Historikoaren Aldiz-kari Ofizial Boletín Oficial del Territo-rio Histórico de Álava

Ararteko Arartekoararteko defensor, ra del puebloarau normaarau komun norma comúnarau orokor norma generalarauaren izenburu título de la normaarau-aurreikuspen previsión normativaarau-dekretu decreto-normaaraugintza-ahal potestad normativaaraugintza-ebaluazio evaluación norma-

tiva

Page 29: OinarrizkO hiztegi juridikO-parlamentariO a · OINARRIZKO HIZTEGI JURIDIKO-PARLAMENTARIOA Valeriano Sanchez-Famoso Departamento de Fundamentos del Análisis Económico II Universidad

aurrekontu-sarrera

29

araugintza-ekimen iniciativa normativaaraugintza-eskumen oso competencia

normativa plenaaraugintza-eskuordetza delegación nor-

mativaaraugintza-eskuordetza osoa batzordeari

emate delegación normativa plena en comisión

araugintza-garapen desarrollo normativoaraugintzako herri-ekimen iniciativa nor-

mativa populararaugintza-mandatu mandato normativoaraugintza-prozedura procedimiento nor-

mativoaraugintza-prozedura arrunt procedi-

miento normativo común, procedimiento normativo ordinario

arau-hauste infracciónarau-hauste arin infracción levearau-hauste astun infracción gravearau-hauste oso astun infracción muy

gravearau-indar fuerza de normaarau-proiektu proyecto de normaarau-proiektua erretiratze retirada de

proyecto de normaarau-proposamen proposición de normaarauz besteko proposamen proposición

no de normaaraztu depurarArbitraje batzorde Comisión Arbitralargitalpen publicaciónargitalpen ofizial publicación oficialartikulatu Sin. artikulu pl. articuladoartikulu artículo (parte dispositiva)artikulu pl. Sin. artikulatu articuladoartikuluei egindako zuzenketa enmienda

al articuladoartikuluen eztabaida debate del articuladoartikuluetan testua gehitze adición del ar-

ticuladoartikuluetan testua kentze supresión del

articuladoatal sección (parte dispositiva)atariko titulu título preliminar (parte dis-

positiva)atseden descansoatsedenaldi descanso

atxiki gabeko legebiltzarkide parlamenta-rio, ria no adscrito, ta (CAV)

atxiki gabeko parlamentari parlamenta-rio, ria no adscrito, ta (Navarra)

atzera-egite desistimientoatzera-egitea erabaki acordar el desisti-

mientoatzeratze aplazamientoaurka egite oposiciónaurka egiteko proposamen propuesta de

oposiciónaurkako boto voto negativoaurkako txanda turno en contraaurkaratu impugnaraurkaratze impugnaciónaurkibide índiceaurrekari antecedenteaurrekari parlamentario precedente par-

lamentarioaurrekontu presupuestoaurrekontu arrazoitu presupuesto moti-

vadoaurrekontu orokor pl. presupuestos ge-

neralesaurrekontuaren egitura estructura del

presupuestoaurrekontuaren exekuzio ejecución de

presupuestoaurrekontu-atal sección presupuestariaAurrekontuei buruzko foru Lege Ley

Foral de Presupuestosaurrekontu-ekitaldi ejercicio presupues-

tarioaurrekontuen foru-arau norma foral de

presupuestosaurrekontuen foru-arau proiektu pro-

yecto de norma foral de presupuestosaurrekontu-izendapen consignación pre-

supuestariaaurrekontu-kreditu crédito presupues-

tarioaurrekontu-likidazio liquidación del pre-

supuestoaurrekontu-partida partida presupuestariaaurrekontu-proiektu proyecto de presu-

puestoaurrekontu-sarrera ingreso presupues-

tario

Page 30: OinarrizkO hiztegi juridikO-parlamentariO a · OINARRIZKO HIZTEGI JURIDIKO-PARLAMENTARIOA Valeriano Sanchez-Famoso Departamento de Fundamentos del Análisis Económico II Universidad

aurrekontu-sarrerak gutxitze

30

aurrekontu-sarrerak gutxitze disminu-ción de los ingresos presupuestarios

aurrekontu-zuzkidura dotación presu-puestaria

aurreproiektu anteproyectoautonomia-erkidego comunidad autónomaautonomia-estatutu estatuto de autonomíaautonomia-estatutuaren erreforma re-

forma del estatuto de autonomíaauzipetze-auto auto de procesamientoauzitegi tribunalazalpen exposición

azalpen arrazoitu exposición razonadaazalpen-txanda turno de exposiciónazken bozketa última votación, votación

finalazken erabaki decisión finalazken onespen aprobación finalazken xedapen disposición final (parte

dispositiva)azken xedapenetako bigarren disposición

final segunda (parte dispositiva)azpiatal subsección (parte dispositiva)azterketa-batzorde comisión de estudio

Page 31: OinarrizkO hiztegi juridikO-parlamentariO a · OINARRIZKO HIZTEGI JURIDIKO-PARLAMENTARIOA Valeriano Sanchez-Famoso Departamento de Fundamentos del Análisis Económico II Universidad

31

babes-errekurtso recurso de amparobaiespen asentimientobaiespenez onetsi aprobar por asenti-

mientobaiespenez onetsitako proposamen pro-

puesta aprobada por asentimientobaiespenezko bozketa votación por asen-

timientobaiezko boto voto afirmativobaimenak emate otorgamiento de autori-

zacionesbaimen-eskaera solicitud de autorizaciónbaldintza requisitobaliabide material medio materialbaliatze ejerciciobalio-iritzi juicio de valorbaliozkotu convalidarbaliozkotze convalidaciónbanakako boto-azalpen explicación indi-

vidual del votobarne-araubide régimen interiorbarne-erregelamendu reglamento internobarne-funtzionamendu funcionamiento

internobarne-funtzionamenduko arau norma de

funcionamiento internobarne-gobernu gobierno interiorbat-egite refundiciónbateraezin incompatiblebateraezintasun incompatibilidadbateraezintasun ekonomikoen arau bide

régimen de incompatibilidades econó-micas

bateraezintasunak aztertze examen de in-compatibilidades

bateraezintasun-araubide régimen de in-compatibilidades

bateraezintasun-arrazoi causa de incom-patibilidad

bateraezintasun-arrazoia agertze concu-rrencia de causa de incompatibilidad

bateraezintasun-deklarazio declaración de incompatibilidad

bateraezintasun-egoera situación de in-compatibilidad

bateraezintasunen batzorde Comisión de Incompatibilidades

bateraezintasunen behin-behineko ba-tzorde Comisión Provisional de Incom-patibilidades

bateraezintasunen osoko bilkura pleno de incompatibilidades

bateraezintasun-irizpen dictamen de in-compatibilidad

bateraezintasun-jakinarazpen notifica-ción de incompatibilidad

bateragarritasun compatibilidadbateragarritasun-egoera situación de

compatibilidadbateragarritasun-irizpen dictamen de

compatibilidadbaterako batzorde comisión conjuntabaterako mozio moción conjuntabatzar iraunkor Junta Permanentebatzar legegile asamblea legislativabatzar Nagusi berrien eraketa constitu-

ción de las nuevas Juntas Generales

B

Page 32: OinarrizkO hiztegi juridikO-parlamentariO a · OINARRIZKO HIZTEGI JURIDIKO-PARLAMENTARIOA Valeriano Sanchez-Famoso Departamento de Fundamentos del Análisis Económico II Universidad

batzar Nagusi

32

batzar Nagusi pl. Juntas Generalesbatzar nagusien aldizkari ofizial boletín

oficial de las juntas generalesbatzar Nagusien antolaketa organización

de las Juntas Generalesbatzar Nagusien argitalpen ofizial publi-

cación oficial de las Juntas Generalesbatzar Nagusien aurrekontu presupuesto

de Juntas Generalesbatzar Nagusien egoitza sede de las Jun-

tas Generalesbatzar Nagusien eraketa constitución de

las Juntas Generalesbatzar Nagusien erregelamendu regla-

mento de las Juntas Generalesbatzar Nagusien jarduketa actuación de

las Juntas Generalesbatzar Nagusien organo gidari órgano

rector de las Juntas Generalesbatzar Nagusien Osoko bilkura Pleno de

las Juntas Generalesbatzar Nagusietako Aurrekontuen Arau

Norma de Presupuestos de las Juntas Ge-nerales

batzar Nagusietako erregistro registro de las Juntas Generales

batzar Nagusietako idazkaritza Nagusiko erregistro Registro de la Secretaría General de las Juntas Generales

batzar Nagusietako kide miembro de las Juntas Generales

batzar Nagusietako langile pl. personal de Juntas Generales

batzar Nagusietako legelari nagusi letrado, da mayor de las Juntas Gene-rales

batzar Nagusietako lehendakari Presi-dencia de las Juntas Generales

batzar Nagusietako Lehendakaritza Pre-sidencia de las Juntas Generales

batzar Nagusietako Mahai Mesa de las Juntas Generales

batzar Nagusietako Mahaiko bigarren idazkari secretario, ria segundo, da de la Mesa de las Juntas Generales

batzar Nagusietako Mahaiko lehen idaz-ka ri secretario, ria primero, ra de la Mesa de las Juntas Generales

batzar Nagusietako Mahaiko lehen-dakari presidente, ta de la Mesa de las Juntas Generales

batzar Nagusietarako hauteskunde pl. elecciones a Juntas Generales

batzarkide apoderado, da; juntero, ra; per-sona apoderada; procurador, ra (miembro de las Juntas Generales)

batzarkide hautetsi apoderado, da electo, ta; procurador, ra electo, ta

batzarkidearen estatutu Estatuto del, de la Apoderado, da

batzarkideen egiaztatze acreditación de procuradores, ras

batzarkideen zerrenda relación de procu-radores, ras

batzarkide-izaera condición de juntero, rabatzarkide-izaera etete suspensión de la

condición de procurador, ra; suspensión de procurador, ra

batzarkide-izaera galtze pérdida de la condición de persona juntera; pérdida de la condición de procurador, ra

batzarkide-kargua utzi cesar como jun-tero, ra

batzarkide-talde grupo junterobatzarkide-taldean sartze incorporación a

grupo junterobatzarkide-taldearen eraketa constitu-

ción de grupo junterobatzorde comisiónbatzorde arrunt comisión ordinariabatzorde berezi comisión especialbatzorde eskudun comisión competentebatzorde iraunkor comisión permanentebatzorde iraunkorreko buru presidencia

de Comisión Permanentebatzorde iraunkorreko lehendakari pre-

sidencia de la Comisión Permanentebatzorde iraunkorreko Mahai Mesa de

la Comisión Permanentebatzorde parlamentario comisión parla-

mentariabatzordea desegite disolución de la co-

misiónbatzordea iraungi extinguirse una comisiónbatzordea iraungitze extinción de la co-

misión

Page 33: OinarrizkO hiztegi juridikO-parlamentariO a · OINARRIZKO HIZTEGI JURIDIKO-PARLAMENTARIOA Valeriano Sanchez-Famoso Departamento de Fundamentos del Análisis Económico II Universidad

bilkura-egunkarian jaso

33

batzordean eztabaidatu celebrar debate en comisión

batzordean eztabaidatze deliberación en comisión

batzordearen bilkura sesión de la comi-sión

batzordearen irizpen dictamen de la co-misión

batzordearen lan-bilkura sesión de tra-bajo de la comisión

batzordeburu 1 presidencia de comisión. 2 presidente, ta de comisión

batzordeburuorde vicepresidente, ta de comisión

batzordeetako bozketa votación en co-misión

batzordeetako Mahai Mesa de comisio-nes

batzordeetara joateko eginbehar deber de asistencia a comisiones

batzordekide miembro de la comisiónbatzordekide titular miembro titular de

comisiónbatzordeko Mahai Mesa de la comisiónbaztertu desecharbehar bezala justifikatutako arrazoi ra-

zón debidamente justificadabehar bezalako portaera composturabeharrezko gehiengo mayoría requeridabehin betiko ebatzi resolver definitiva-

mentebehin betiko kalifikazio calificación de-

finitivabehin betiko lege-proiektu proyecto de

ley definitivobehin-behineko espetxeratze prisión pro-

visionalbehin-behineko txartel tarjeta provisionalberdinketa empateberme garantíaberraztertze reconsideraciónberrespen refrendoberri eman dar cuentaberriz galdetu repreguntarberronespen ratificaciónbertan behera gelditu decaerbertan behera gelditutako galdera pre-

gunta decaída

bertan behera gelditze decaimientobertaraturiko legebiltzarkide parlamen-

tario, ria asistente (CAV)bertaraturiko parlamentari parlamenta-

rio, ria asistente (Navarra)bertaratze asistenciabertaratze-eginbehar deber de asistenciabertaratze-ordainsari retribución por asis-

tenciasbeste gai batzuk sartze inclusión de asun-

tos nuevosbetebehar obligaciónbetetze-kontrol control del cumplimientobidezko eginbide oportuna diligenciabigarren bozketa segunda votaciónbigarren idazkari secretaría segundabigarren lehendakariorde Vicepresiden-

cia segundabigarren Lehendakariordetza Vicepresi-

dencia segundabilkura sesiónbilkura aldi baterako eten suspender tem-

poralmente la sesiónbilkura aldi baterako etete suspensión

temporal de la sesiónbilkura arrunt Sin. ohiko bilkura sesión

ordinariabilkura berezi sesión extraordinariabilkura eten suspender la sesiónbilkura etete suspensión de la sesiónbilkura geldiarazi interrumpir la sesiónbilkura geldiarazte interrupción de la se-

siónbilkura ireki abrir la sesiónbilkura itxi sesión a puerta cerradabilkura parlamentario sesión parlamen-

tariabilkura sekretu Sin. isilpeko bilkura se-

sión secretabilkura tradizional sesión tradicionalbilkura-akta acta de la sesiónbilkura-areto salón de sesionesbilkura-aretotik kanporatu expulsar del

salón de sesionesbilkura-deialdi convocatoria de sesiónbilkura-egunkari diario de sesionesbilkura-egunkarian jaso constar en el dia-

rio de sesiones

Page 34: OinarrizkO hiztegi juridikO-parlamentariO a · OINARRIZKO HIZTEGI JURIDIKO-PARLAMENTARIOA Valeriano Sanchez-Famoso Departamento de Fundamentos del Análisis Económico II Universidad

bilkuraldi

34

bilkuraldi período de sesionesbilkuraldien arteko garai período inter-

sesionesbilkuraren etenaldi período de suspensión

de la sesiónbilkuraren hitzez-hitzezko trans krip-

zio trascripción literal de sesiónbilkurari amaiera eman dar por concluida

la sesión, levantar la sesiónbilkurari berriro ekin reanudar la sesiónbilkurari hasiera eman declarar abierta

la sesiónbilkuren arteko aldi período entre sesio-

nesbilkuren erregistro registro de sesionesbilkuretako ordena orden de las sesionesbilkuretako ordena hautsi alterar el orden

de las sesionesbilkuretara joateko eginbehar deber de

asistir a las sesionesbilkuretara joateko eskubide derecho de

asistir a las sesionesbirkalifikatu recalificarbitarteko fede-emaile medio fehacientebizkaiko Aldizkari Ofizial Boletín Oficial

de Bizkaiabizkaiko batzar Nagusien Aldizkari Ofi-

zial Boletín Oficial de las Juntas Gene-rales de Bizkaia

bizkaiko batzar Nagusietako Araudi Re-glamento de las Juntas Generales de Biz-kaia

bola beltz bola negrabola bidezko boto-kontaketa escrutinio

por bolasbola bidezko bozketa votación por bolasbola zuri bola blancabotere publiko poder públicoboto votoboto baliodun voto válidoboto baliogabe voto nuloboto eskuordeezin voto indelegableboto eskuordetu voto delegado

boto haztatu voto ponderadoboto haztatuaren sistema sistema de voto

ponderadoboto lotesle voto vinculanteboto partikular voto particularboto partikularraren defentsa defensa

del voto particularboto pertsonal voto personalboto telematiko voto telemáticoboto zuri voto en blancobotoa azaltzeko txanda turno de explica-

ción de votobotoa emate emisión del votoboto-azalpen explicación de votoboto-eskubide derecho de votoboto-eskuordetza delegación de votoboto-kontaketa escrutinio, recuento de

votosboto-ontzi urnaboto-paper papeletaboto-zenbaketa cómputo de votosbozeramaile gaitu Sin. eledun gaitu por-

tavoz habilitado, dabozeramaile Sin. eledun portavozbozeramaileen batzar Sin. eledunen ba-

tzar Junta de Portavocesbozeramaileen batzarraren erabaki

Sin. eledunen batzarraren erabaki acuerdo de la Junta de Portavoces

bozkatu someter a votación, votarbozketa votaciónbozketa arrunt Sin. ohiko bozketa vota-

ción ordinariabozketa bereizi votación separada, vota-

ción especialbozketa egiaztatu verificar votaciónbozketa geroratu posponer la votaciónbozketa publiko votación públicabozketa sekretu Sin. isilpeko bozketa vo-

tación secretabozketen emaitza resultado de las vota-

cionesburutza jefatura

Page 35: OinarrizkO hiztegi juridikO-parlamentariO a · OINARRIZKO HIZTEGI JURIDIKO-PARLAMENTARIOA Valeriano Sanchez-Famoso Departamento de Fundamentos del Análisis Económico II Universidad

35

datu pertsonal dato personaldatuak eskatu recabar datosdatuak ezkutatu ocultar datosdatuen faltsutasun falsedad de datosdatu-ezkutatze ocultación de datosdefentsa-txanda turno de defensadei llamamientodei egin Sin. deitu convocardeia egin cumplimentar el llamamientodeialdi convocatoriadeitu Sin. dei egin convocardeklarazio declaración (acto jurídico o

formal)dekretu arauemaile decreto normativodelitu delitodelitu den arrazoi causa constitutiva de

delitodelitu-zantzu indicio de delitodesadostasun disconformidad, discrepanciadesegite disolucióndesegoki impertinentedesgaikuntza inhabilitacióndesgaikuntza absolutu edo bereziko zi-

gor pena de inhabilitación absoluta o especial

desgaikuntza absolutu Sin. erabateko des-gaikuntza inhabilitación absoluta

desgaikuntza absolutuko zigor pena de inhabilitación absoluta

desgaikuntza berezi inhabilitación espe-cial

desgaikuntza bereziko zigor pena de in-habilitación especial

deskargu descargo

deskargu-entzunaldi audiencia de des-cargo

dieta dietadigresio digresióndimisio dimisióndimisioa eman presentar la dimisióndiputatu nagusi diputado, da generaldiputatu nagusia izendatzeko osoko bil-

ku ra pleno para la designación de dipu-tado, da general

diputatu nagusiaren izendapen designa-ción de diputado, da general

diputatuen kongresu Congreso de los Diputados, das

diputatuen kongresuko Mahai Mesa del Congreso de los, las Diputados, das

diputatuen kontseilu Consejo de Diputa-dos, das; Consejo de Gobierno Foral

diputazio iraunkor Diputación Perma-nente

diputazio iraunkorreko idazkari secreta-rio, ria de la Diputación Permanente

diputazio iraunkorreko Mahai Mesa de la Diputación Permanente

diru-esleipen asignación económicadiru-laguntza aldakor subvención varia-

blediru-laguntza finko subvención fijadiru-laguntzak etete suspensión de las

subvencionesdiru-sarrera ingreso económicodiziplina disciplinadiziplina parlamentario disciplina parla-

mentaria

D

Page 36: OinarrizkO hiztegi juridikO-parlamentariO a · OINARRIZKO HIZTEGI JURIDIKO-PARLAMENTARIOA Valeriano Sanchez-Famoso Departamento de Fundamentos del Análisis Económico II Universidad

diziplina parlamentarioa errespetatu

36

diziplina parlamentarioa errespetatu res-petar la disciplina parlamentaria

diziplina parlamentarioko arau norma de disciplina parlamentaria

diziplina-araubide régimen disciplinariodiziplina-prozedura procedimiento disci-

plinariodiziplina-zehapen sanción disciplinariadiziplinazko espediente expediente disci-

plinariodokumentazio Sin. agiri pl. documenta-

cióndokumentazioa eskatu Sin. agiriak es-

katu recabar documentación

dokumentazio-eskaera solicitud de docu-mentación

dokumentu parlamentario Sin. agiri par-lamentario documento parlamentario

dokumentu parlamentarioen erregistro Sin. agiri parlamentarioen erregistro registro de documentos parlamentarios

dokumentu Sin. agiri documentodokumentuak aurkezte Sin. agiriak aur-

kezte presentación de documentosdolozko delitu delito dolosoduintasun dignidadduplika dúplicaduplika-txanda turno de dúplica

Page 37: OinarrizkO hiztegi juridikO-parlamentariO a · OINARRIZKO HIZTEGI JURIDIKO-PARLAMENTARIOA Valeriano Sanchez-Famoso Departamento de Fundamentos del Análisis Económico II Universidad

37

ebazpen resoluciónebazpen arrazoitu resolución motivadaebazpen bat eman dictar una resoluciónebazpen orokor resolución de carácter ge-

neralebazpen osagarri resolución supletoriaebazpen zehatzaile resolución sanciona-

doraebazpenak eman dictar resolucionesebazpenari men egin acatar la resoluciónebazpen-proposamen propuesta de reso-

luciónebazpen-proposamena erretiratu retirar

propuesta de resoluciónegiaztagutun credencialegiaztagutunak aurkezteko ekitaldi acto

de presentación de las credencialesegiaztatutako batzarkide procurador, ra

acreditado, daegiaztatze acreditacióneginbehar debereginbeharrak ez betetze incumplimiento

de debereseginbide diligenciaeginkizun funcióneginkizun parlamentario función parla-

mentariaegintza parlamentario acto parlamentarioegoera berezi supuesto especialegun baliodun día hábilegun baliogabe 1 día inhábil. 2 pl. período

inhábilegun natural día naturalekarpen aportación

ekimen iniciativaekimen parlamentario iniciativa parla-

mentariaekimena egin duen talde grupo autor de

la iniciativaekimena erretiratze retirada de iniciativaekimenaren defentsa defensa de la ini-

ciativaekimenen metaketa acumulación de ini-

ciativasekintza politiko acción políticaekitaldi ejercicioekitaldi parlamentario acto parlamentarioeledun gaitu Sin. bozeramaile gaitu por-

tavoz habilitado, daeledun Sin. bozeramaile portavozeledunen batzar Sin. bozeramaileen ba-

tzar Junta de Portavoceseledunen batzarraren erabaki Sin. bo-

zeramaileen batzarraren erabaki acuerdo de la Junta de Portavoces

emaitza aldarrikatu proclamar el resul-tado

emaitzen aldarrikapen proclamación de resultado(s)

emandako boto voto emitidoemandako botoen kontaketa recuento de

votos emitidosenpresa publiko empresa públicaenpresa-entitate publiko entidad pública

empresarialentitate entidadentzunaldi audienciaentzunaldi-izapide trámite de audiencia

E

Page 38: OinarrizkO hiztegi juridikO-parlamentariO a · OINARRIZKO HIZTEGI JURIDIKO-PARLAMENTARIOA Valeriano Sanchez-Famoso Departamento de Fundamentos del Análisis Económico II Universidad

epai irmo

38

epai irmo sentencia firmeepai judizial irmo sentencia judicial firmeepaitegi juzgadoepaitegien aurreko prozedura procedi-

miento ante los tribunalesepe luzaezin plazo improrrogableepea amaitu expirar plazoepea laburtze reducción de plazoepearen luzapen prórroga de plazoepe-zenbaketa cómputo del plazoepigrafe epígrafeerabaki 1 acuerdo. 2 decisiónerabaki arrazoitu acuerdo motivadoerabaki baliodun acuerdo válidoerabaki exekutibo decisión ejecutivaerabaki judizial irmo decisión judicial

firmeerabaki zehatzaile acuerdo sancionadorerabakia betetze ejecución del acuerdoerabakia eman recaer acuerdoerabakia hartu 1 adoptar el acuerdo.

2 adoptar una decisiónerabakia hartze adopción del acuerdoerabakiaren baliozkotasun validez del

acuerdoerabakiaren berronespen ratificación de

acuerdoerabateko desgaikuntza Sin. desgaikuntza

absolutu inhabilitación absolutaeragile sozial agente socialeragin juridiko efecto jurídicoeragin osoa izan surtir todos los efectoseragozpen reparoeraketako osoko bilkura sesión plenaria

constitutivaerakunde komun Sin. instituzio ko-

mun institución comúnerakunde Sin. instituzio institucióneranskin anexoerantzukizun politiko responsabilidad po-

líticaerantzun arrazoitu respuesta razonadaeratze-bilkura sesión constitutivaeratze-erabaki acuerdo de constituciónerdibideko ebazpen-proposamen pro-

puesta de resolución transaccionalerdibideko mozio moción transaccionalerdibideko testu texto transaccional

erdibideko zuzenketa enmienda de tran-sacción, enmienda transaccional

erdibidekoa egin transarerregelamendu reglamentoerregelamendu batzorde Comisión de

Reglamentoerregelamendu eta Gobernu ba-

tzorde Comisión de Reglamento y Go-bierno

erregelamendua betetze observancia del reglamento

erregelamendu-arazo cuestión reglamen-taria

erregelamenduaren erreforma reforma del reglamento

erregelamenduaren interpretazio inter-pretación del reglamento

erregelamenduzko aurrekarien fitxa-tegi fichero de precedentes reglamen-tarios

erregelamenduzko izapide trámite regla-mentario

erregelamenduzko izapidetze tramitación reglamentaria

erregistro registroerregistro grafiko registro gráficoerregistro Orokor Registro Generalerrekerimendu requerimientoerrekeritu requerirerreklamazio reclamaciónerrekurtso recursoerrekurtsoa aurkeztu presentar recursoerrekurtsoa jarri interponer recursoerrekurtsoa jartze interposición del re-

cursoerrubrika rúbricaerruztatu inculpado, daesanbidez edo isilbidez expresa o tácita-

menteesanbidez uko egin negarse expresamenteesanbidez uko egite renuncia expresaeserleku Sin. jarleku escañoeserlekuari uko egin Sin. jarlekuari uko

egin renunciar al escañoeserleku-banaketa Sin. jarleku-bana-

ke ta reparto de escañoseserlekura joate Sin. jarlekura joate ocu-

pación de escaño

Page 39: OinarrizkO hiztegi juridikO-parlamentariO a · OINARRIZKO HIZTEGI JURIDIKO-PARLAMENTARIOA Valeriano Sanchez-Famoso Departamento de Fundamentos del Análisis Económico II Universidad

ezezko erabaki

39

eskabide solicitudeskaera solicitud, peticióneskaera bat artxibatze archivo de una pe-

ticióneskaera-eskubide derecho de peticióneskaera-idazki escrito de peticióneskaeretako batzorde Comisión de Pe-

ticioneseskaeretarako eta Herritarrekiko Harre-

manetarako batzorde Comisión de Pe-ticiones y Relaciones con la Ciudadanía

eskatutako agiri pl. Sin. eskatutako doku-mentazio documentación solicitada

eskatutako dokumentazio Sin. eskatutako agiri pl. documentación solicitada

eskatzaile solicitanteesku hartzeko eskubide derecho a inter-

venireskua jasota egindako bozketa votación a

mano alzadaeskubide derechoeskubidea baliatze ejercicio del derechoeskubideak aldi baterako etete suspen-

sión temporal de derechoseskubideak eta prerrogatibak babes-

tu salvaguardar los derechos y prerro-gativas

eskubideak etete suspensión de derechoseskubidezko kide miembro de derechoeskudantzia atribuciónesku-hartze intervencióneskumen competenciaeskumen osoz jardun actuar con compe-

tencia plenaeskumena urratze vulneración compe-

tencialeskumenak banatzeko irizpide criterio de

distribución de competenciaseskumenak hartze asunción de compe-

tenciaseskumen-arazo cuestión de competenciaeskumenen banaketa distribución de com-

petenciaseskumenen lagapen cesión de competen-

ciaseskumen-eremu ámbito competencialeskumen-gatazka conflicto de competen-

cias

eskumen-titulartasunari buruzko arazo problema de titularidad competencial

eskuordetu delegareskuordetza delegacióneskuordetza eman conferir delegacióneskuordetza orokor delegación genéricaeskuordetza orokorra erabaki acordar

delegación genéricaeskuordetza orokorrak edo zehaztugabeak

erabaki acordar delegaciones genéricas o indefinidas

eskuordetza zehaztugabe delegación in-definida

esparru-akordio acuerdo marcoespediente expedienteespediente parlamentario expediente par-

lamentarioespedientea ireki zaion pertsona expe-

dientado, daespedientearen ebazpen resolución de ex-

pedienteespedientearen instrukzio-egile instruc-

tor, ra del expedienteestatuko Administrazio Administración

del Estadoetete suspensiónetete-eskaera cuestión suspensivaeuskal Autonomia erkidego Comunidad

Autónoma del País Vascoeuskal Herriko Agintaritzaren Aldiz-

kari Boletín Oficial del País Vascoeuskal Herriko Autonomia estatutu Es-

tatuto de Autonomía del País Vascoeuskarri informatiko soporte informáticoeusko Jaurlaritza Gobierno Vascoeusko Legebiltzar Parlamento Vascoeusko Legebiltzarraren Aldizkari Ofi-

zial Boletín Oficial del Parlamento Vasco

eusko Legebiltzarraren erregela-mendu Reglamento del Parlamento Vasco

ez-agertze incomparecenciaez-egite omisiónez-egiteen zuzenketa subsanación de omi-

sionesezetsi rechazarezezko erabaki acuerdo denegatorio

Page 40: OinarrizkO hiztegi juridikO-parlamentariO a · OINARRIZKO HIZTEGI JURIDIKO-PARLAMENTARIOA Valeriano Sanchez-Famoso Departamento de Fundamentos del Análisis Económico II Universidad

ezgaitze

40

ezgaitze incapacitaciónezintasun incapacidadezohiko bilkuraldi período extraordinario

de sesionesez-onartze inadmisiónez-onartzea erabaki acordar la inadmisióneztabaida debate; deliberacióneztabaida monografiko debate monográ-

ficoeztabaida orokor debate generaleztabaida parlamentario debate parla-

mentario

eztabaida publiko debate públicoeztabaida sekretu Sin. isilpeko ezta-

baida deliberación secretaeztabaidagai objeto de debateeztabaida-prozedura procedimiento de

debateeztabaidaren amaiera cierre de debate,

cierre de discusióneztabaidatutako gai materia debatidaeztabaida-txanda turno de debateeztabaidatzeko bilkura sesión de carácter

deliberante

Page 41: OinarrizkO hiztegi juridikO-parlamentariO a · OINARRIZKO HIZTEGI JURIDIKO-PARLAMENTARIOA Valeriano Sanchez-Famoso Departamento de Fundamentos del Análisis Económico II Universidad

41

falta faltafalta arin falta levefalta astun falta gravefede eman dar fefederazio federaciónfinantza-araudi normativa financierafinantza-orekaren printzipio principio de

equilibrio financierofiskalizazio-eginkizun función fiscaliza-

dorafiskalizazio-txosten informe de fiscaliza-

ciónforu Administrazio Administración Foralforu Araubideko batzorde Comisión de

Régimen Foralforu dekretu-arau decreto foral normaforu-aldundi diputación foral (CAV)foru-aldundiaren ekintza acción de la di-

putación foral (CAV)foru-aldundiko kide miembro de la dipu-

tación foral (CAV)foru-arau norma foralforu-arau proiektu proyecto de norma foralforu-arau proposamen proposición de

norma foralforu-arauaren indarra duen xedapen dis-

posición con fuerza de norma foralforu-dekretu decreto foralforu-dekretu arauemaile decreto foral

normativoforu-diputatu diputado, da foralforu-diputazio diputación foral (Navarra)

foru-diputazioaren erabaki acuerdo de la diputación foral (Navarra)

foru-diputazioko kide miembro de la dipu tación foral (Navarra)

foru-gobernuaren ekintza acción del go-bierno foral

foru-gobernurako programa programa de gobierno foral

foru-hauteskunde pl. elecciones foralesforu-lege proiektu proyecto de ley foralforu-lege proiektua Gobernuari itzul-

tze devolución del proyecto de ley foral al Gobierno

foru-lege proposamen proposición de ley foral

foru-lege proposamena erretiratu retirar una proposición de ley foral

foru-legearen indarra duten Gobernuaren xedapen pl. disposiciones del Gobierno con fuerza de ley foral

foru-parlamentari parlamentario, ria foralforu-parlamentari bat atxikitze retención

de un, una parlamentario, ria foralforu-parlamentari hautetsi parlamenta-

rio, ria foral electo, taforu-parlamentari izaera eskuratze ad-

quisición de la condición de parlamenta-rio, ria foral

foru-parlamentari izaera etete suspen-sión de la condición de parlamentario, ria foral; suspensión de un, una parlamenta-rio, ria foral

F

Page 42: OinarrizkO hiztegi juridikO-parlamentariO a · OINARRIZKO HIZTEGI JURIDIKO-PARLAMENTARIOA Valeriano Sanchez-Famoso Departamento de Fundamentos del Análisis Económico II Universidad

foru-parlamentari izaera galtze

42

foru-parlamentari izaera galtze pérdida de la condición de parlamentario, ria foral

foru-parlamentari izaera osoki esku-ratze plena adquisición de la condición de parlamentario, ria foral

foru-parlamentu parlamento foralforu-sektore publiko sector público foralfuntzionamendu funcionamientofuntzionamendu-arau norma de funciona-

miento, regla de funcionamiento

funtzionamendu-erregelamendu regla-mento de funcionamiento

funtzionamenduko arau orokor norma general de funcionamiento

funtzionamenduko xedapen orokor pl. disposiciones generales de funcio-namiento

funtzionario funcionario, riafuntzionario publiko funcionario, ria pú-

blico, ca

Page 43: OinarrizkO hiztegi juridikO-parlamentariO a · OINARRIZKO HIZTEGI JURIDIKO-PARLAMENTARIOA Valeriano Sanchez-Famoso Departamento de Fundamentos del Análisis Económico II Universidad

43

gaiari lotzeko dei llamada a la cuestióngaiari lotzeko eskatu llamar a la cuestióngaitzespenezko adierazpen muestra de

desaprobacióngaitzespen-mozio moción de reprobacióngai-zerrenda orden del díagai-zerrenda aldatu alterar el orden del

día, modificar el orden del díagai-zerrenda finkatze fijación del orden

del díagai-zerrendaren aldaketa alteración del

orden del día, modificación del orden del día

galdera preguntagaldera arrunt pregunta ordinariagaldera egin Sin. galdetu formular pre-

guntagaldera gauzatu sustanciar preguntagaldetu Sin. galdera egin formular pre-

guntagaldetzaile preguntanteganbera cámaraganbera eratu constituir la cámaraganberako barne-araubide régimen inte-

rior de la cámaraganberako bulego pl. dependencias de la

cámaraganberako erregistro registro de la cá-

maraganberako erregistro Orokor Registro

General de la cámaraganberako kide miembro de la cámaraGanberako Langileen estatutu Estatuto

del Personal de la Cámara

ganberako lehendakari 1 Presidencia de la cámara. 2 presidente, ta de la cámara

ganberako Lehendakaritza Presidencia de la cámara

ganberako Mahai Mesa de la cámaraganberaren antolaketa organización de

la cámaraganberaren baimen autorización de la cá-

maraganberaren botere poder de la cámaraganberaren eratze-bilkura sesión consti-

tutiva de la cámaraganberaren erregelamendu reglamento

de la cámaraganberaren gobernu gobierno de la cá-

maraganberaren izen on decoro de la cámaraganberaren organo órgano de la cámaraganberaren osaera composición de la cá-

maragastu gastogastu oso gasto totalgastuak agindu ordenar los gastosgastuen eta sarreren egoera estado de

gastos e ingresosgehiengo mayoríagehiengo berezi mayoría especialgehiengo oso mayoría absolutagehiengo soil mayoría simplegehitzeko zuzenketa enmienda de adicióngeldiarazi interrumpirgeldiarazpen interrupciónGernikako batzar etxe Casa de Juntas de

Gernika

G

Page 44: OinarrizkO hiztegi juridikO-parlamentariO a · OINARRIZKO HIZTEGI JURIDIKO-PARLAMENTARIOA Valeriano Sanchez-Famoso Departamento de Fundamentos del Análisis Económico II Universidad

Gipuzkoako Aldizkari Ofizial

44

Gipuzkoako Aldizkari Ofizial Boletín Oficial de Gipuzkoa

Gipuzkoako batzar Nagusien Aldizkari Ofizial Boletín Oficial de las Juntas Ge-nerales de Gipuzkoa

Gipuzkoako batzar Nagusien Araudi Re-glamento de las Juntas Generales de Gi-puzkoa

giza baliabide pl. medios personalesgiza baliabideak eta baliabide materia-

lak medios personales y materialesGizarte Segurantza Seguridad Social

gizarte-hedabide medio de comunicación social

Gobernu kontseilu Consejo de Gobiernogobernu-ekintza acción de gobiernogobernuko kide miembro del gobiernogobernu-programa programa de gobiernogoi-kargu alto cargo (persona y puesto)goi-kargudun alto cargo (persona)gonbidatu-txartel tarjeta de invitacióngorabehera incidenciaGorte Nagusi pl. Cortes Generalesgrabazio grafiko grabación gráfica

Page 45: OinarrizkO hiztegi juridikO-parlamentariO a · OINARRIZKO HIZTEGI JURIDIKO-PARLAMENTARIOA Valeriano Sanchez-Famoso Departamento de Fundamentos del Análisis Económico II Universidad

45

hartutako erabaki acuerdo adoptadohartzeko ekonomikoak etete suspensión

de las percepciones económicashartzeko iz. percepciónhautagai candidato, tahautagai-zerrenda candidaturahautaketa elecciónhautaketa-sistema sistema de elecciónhauteskunde pl. eleccioneshauteskunde-administrazio administra-

ción electoralhauteskunde-batzorde junta electoralhauteskundeekiko auzi-errekurtso re-

curso contencioso-electoralhauteskunde-koalizio coalición electoralhauteskunde-legedi legislación electoralhauteskunde-organo eskudun órgano

electoral competentehauteskunde-prozesu proceso electoralhautesle-elkarte agrupación de electores,

ras; agrupación electoralhautetsi electo, tahautetsi aldarrikatu proclamar electo, tahautetsi-egiaztagutun credencial de

electo, taheriotza fallecimientoheriotza-deklarazio declaración de falle-

cimientoHerri dirubideen euskal kontseilu Con-

sejo Vasco de Finanzas PúblicasHerri kontuen euskal epaitegi Tribunal

Vasco de Cuentas Públicasherri-ekimen iniciativa popular

herri-ekimeneko foru-arau proposa-men proposición de norma foral de ini-ciativa popular

herri-ekimeneko proposamen proposi-ción de iniciativa popular

herritarrek parte hartze participación po-pular

herritarrek parte hartzeko organo ór-gano de participación popular

herritarren ordezkaritza representación popular

hilabete baliogabe mes inhábilhirugarren bozketa tercera votaciónhitz egin Sin. hitza hartu hacer uso de la

palabrahitz egiteko denbora tiempo de interven-

ciónhitz egiteko eskubide derecho a intervenirhitz egiteko txanda turno de intervención,

turno de palabrahitza eman conceder la palabrahitza eskatu pedir la palabra, solicitar el

uso de la palabrahitza eskatze petición de palabrahitza hartu Sin. hitz egin hacer uso de la

palabrahitza hartze Sin. hitz-egite uso de la pa-

labrahitza kendu retirar la palabra, retirar el uso

de la palabrahitzaldi 1 discurso. 2 intervenciónhitzaldien hurrenkera orden de interven-

ciones

H

Page 46: OinarrizkO hiztegi juridikO-parlamentariO a · OINARRIZKO HIZTEGI JURIDIKO-PARLAMENTARIOA Valeriano Sanchez-Famoso Departamento de Fundamentos del Análisis Económico II Universidad

hitzarmen

46

hitzarmen conveniohitzarmen ekonomiko convenio econó-

micohitzarmen-proiektu proyecto de conve-

niohitzaurre preámbulo (parte expositiva)hitz-egite Sin. hitza hartze uso de la pa-

labrahitzeman prometer, prestar promesahitz-eskubide derecho de vozhitzez-hitzezko akta acta literalhitzez-hitzezko transkripzio transcrip-

ción literal

hizkuntza ofizial idioma oficial, lengua oficial

hizkuntza-normalizazio normalización lingüística

hizkuntza-zerbitzu servicio lingüísticohizlari interviniente; orador, rahurrenkera ordenhutsak zuzendu Sin. okerrak zuzendu

subsanar errores, subsanar incorreccioneshutsune juridiko laguna jurídicahuts-zuzenketa Sin. oker-zuzenketa co-

rrección de errores, subsanación de erro-res, subsanación de incorrecciones

Page 47: OinarrizkO hiztegi juridikO-parlamentariO a · OINARRIZKO HIZTEGI JURIDIKO-PARLAMENTARIOA Valeriano Sanchez-Famoso Departamento de Fundamentos del Análisis Económico II Universidad

47

idatziz erantzuteko galdera pregunta con respuesta por escrito; pregunta para su respuesta por escrito

idatzizko erantzun contestación por es-crito, respuesta por escrito

idatzizko erregistro registro escritoidatzizko galdera pregunta escritaidatzizko ohartarazpen apercibimiento

por escritoidazkari secretario, riaidazkaritza nagusi secretaría generalidazkaritza Nagusiko zerbitzuen buru je-

fatura de los servicios de la Secretaría Ge-neral

idazketa harmoniko redacción armónicaidazki escritoidazki arrazoitu escrito motivadoidazki parlamentario escrito parlamen-

tarioidazkia bidali dirigir escritoidentifikazio-txartel tarjeta de identifica-

ciónihardespen réplicaihardespen-eskubide derecho de réplicaihardespen-txanda turno de réplicaihardetsi replicarikerketa investigaciónikerketa-batzorde comisión de investi-

gaciónikerketaren xede objeto de la investiga-

ciónimmunitate inmunidadin voce zuzenketa enmienda in voceinbestidura investidura

inbestidura-bilkura sesión de investidurainbestidura-eztabaida debate de investi-

durainbestidurako osoko bilkura pleno de in-

vestiduraindar politiko fuerza políticaindargabetu derogarindargabetze derogaciónindarrean dagoen araudi normativa vi-

genteinformatzeko bilkura sesión de carácter

informativoinformazio informacióninformazio dokumentatuaren eskaera so-

licitud de información documentadainformazio parlamentarioko ekimen ini-

ciativa de información parlamentariainformazio-bilkura sesión informativainformazio-eskaera solicitud de informa-

cióninguruabar berezi circunstancia especialinpartzialtasun-irizpide criterio de impar-

cialidadinstituzio komun Sin. erakunde komun

institución comúninstituzio Sin. erakunde institucióninstrukzio-egile instructor, rainteresdun persona interesadainteresdunaren eskaera arrazoitu peti-

ción motivada del, de la interesado, dainteresen erregistro Registro de Interesesinteresen eta jardueren aitorpen declara-

ción de intereses y actividadesinterpelatu interpelado, da

I

Page 48: OinarrizkO hiztegi juridikO-parlamentariO a · OINARRIZKO HIZTEGI JURIDIKO-PARLAMENTARIOA Valeriano Sanchez-Famoso Departamento de Fundamentos del Análisis Económico II Universidad

interpelazio

48

interpelazio interpelacióninterpelazioa egin formular interpelacióninterpelazioa gauzatu sustanciar una in-

terpelacióninterpelazioaren ondoriozko mozio mo-

ción consecuencia de interpelacióninterpelaziogile interpelanteinterpelaziotik eratorritako mozio mo-

ción derivada de interpelacióniragarki anuncioirain ofensairakurraldi bakar lectura únicairakurraldi bakarreko izapidetze trami-

tación en lectura únicairakurraldi bakarreko prozedura proce-

dimiento de lectura únicairakurraldi bakarreko prozedura be-

rezi procedimiento especial de lectura única

irakurraldi bakarrez oneste aprobación por lectura única

iraungitze caducidadiritzi opiniónirizpen dictamenirizpen arrazoitu dictamen motivadoirizpena aurkeztu presentar dictamenirizpena egin dictaminar; elaborar un dic-

tamen; emitir dictamenirizpenaren eztabaida debate del dicta-

men, discusión del dictamenirizpenaren testu texto del dictamenirmoki ebazteke dagoen aurkaratze im-

pugnación pendiente de resolución firmeisilbidez uko egin negarse tácitamenteisilpeko secreto, taisilpeko bilkura Sin. bilkura sekretu se-

sión secretaisilpeko bozketa Sin. bozketa sekretu vo-

tación secreta

isilpeko eztabaida Sin. eztabaida sekre- tu deliberación secreta

istilu larri desorden graveizaera osoa eskuratu adquirir su plena

condiciónizaera pertsonaleko datu dato de carác-

ter personalizaera pertsonaleko datuen babes protec-

ción de datos de carácter personalizapide trámiteizapideak bete cumplimentar los trámitesizapidetu tramitarizapidetze tramitaciónizapidetze parlamentario tramitación par-

lamentariaizapidetze parlamentarioak iraungi tze ca-

ducidad de las tramitaciones parlamentariasizapidetzea iraungitze caducidad de tra-

mitaciónizapidetzeko onartu admitir a trámiteizapidetzeko onartutako eskaera petición

admitida a trámiteizapidetzeko onartutako proposamen pro-

puesta admitida a trámiteizapidetzeko onartze admisión a trámiteizen on decoroizenburu títuloizendapen designación, nombramientoizendapeneko errege-dekretu real decreto

de nombramientoizendatu designarizen-deiturez deituta egindako boz keta vo-

tación por llamamiento nominalizen-deiturez deitze llamamiento nominalizenezko bozketa votación nominalizenezko bozketa publiko votación nomi-

nal públicaizenezko bozketa sekretu votación nomi-

nal secreta

Page 49: OinarrizkO hiztegi juridikO-parlamentariO a · OINARRIZKO HIZTEGI JURIDIKO-PARLAMENTARIOA Valeriano Sanchez-Famoso Departamento de Fundamentos del Análisis Económico II Universidad

49

jaiegun día festivojakinarazpen notificaciónjakinarazpen ofizial notificación oficialjarduera actividadjarduera bateraezin actividad incompa-

tiblejarduera parlamentario actividad parla-

mentariajardueren aitorpen declaración de acti-

vidadesjardueren egutegi calendario de activi-

dadesjardueren egutegia finkatu fijar el calen-

dario de actividadesjardueren egutegia finkatze fijación del

calendario de actividadesjardueren eta ondare-ondasunen aitor-

pen declaración de actividades y bienes patrimoniales

jarduketa actuaciónjarduneko diputatu nagusi diputado, da

general en funcionesjarduneko lehendakari Lehendakari en

funciones

jardute ejerciciojarleku Sin. eserleku escañojarlekuari uko egin Sin. eserlekuari uko egin

renunciar al escañojarleku-banaketa Sin. eserleku-bana-

ke ta reparto de escañosjarlekura joate Sin. eserlekura joate ocu-

pación de escañojarrera adierazteko txanda turno de posi-

cionamientojarrerak azaldu fijar posicionesjaso izana adierazi acusar recibojatorrizko testu texto originaljatorrizko zuzenketa enmienda originaljatorrizko zuzenketa erretiratze retirada

de la enmienda originalJaurlaritzaren agerraldi (EAE) compare-

cencia del Gobierno (CAV)jendaurreko bilkura sesión abierta al pú-

blico, sesión públicajendearen eskurako iturri fuente accesi-

ble al públicojurisdikzio jurisdicciónjurisdikzio-organo órgano jurisdiccional

J

Page 50: OinarrizkO hiztegi juridikO-parlamentariO a · OINARRIZKO HIZTEGI JURIDIKO-PARLAMENTARIOA Valeriano Sanchez-Famoso Departamento de Fundamentos del Análisis Económico II Universidad

50

kabinetea eratu constituir el gabinetekalifikatu calificarkalifikazio calificaciónkalifikazio juridiko calificación jurídicakalitateko boto voto de calidadkalte-ordain indemnizaciónkanporatze expulsiónkapitulu capítulo (parte dispositiva)kargu cargo (puesto y persona)kargu bateraezin cargo incompatiblekargu huts cargo vacantekargu publiko cargo públicokargu publikoan jardute ejercicio de

cargo públicokargu publikorako desgaikuntza absolutu

Sin. kargu publikorako erabateko des-gaikuntza inhabilitación absoluta para el ejercicio de cargo público

kargu publikorako desgaikuntza be-rezi inhabilitación especial para el ejer-cicio de cargo público

kargu publikorako erabateko desgaikun-tza Sin. kargu publikorako desgaikun-tza absolutu inhabilitación absoluta para el ejercicio de cargo público

kargua berehala uzte cese inmediatokargua utzi cesarkargua uzte cesekarguaren eginbehar deber del cargokarguaren hautaketa elección de cargokarguari dagokion ahalmen facultad pro-

pia del cargokarguari dagokion prerrogatiba prerro-

gativa propia del cargo

karguari uko egite renuncia del cargokarguaz jabetze toma de posesiónkargudun cargo (persona)kargu-hartze amonestaciónkargu-hartze pribatu amonestación pri-

vadakargu-orri pliego de cargoskargutik berehala kentze cese inmediatokargutik kendu cesarkargutik kentze cese, remoción del cargokargutik kentzeko proposamen propuesta

de cesekentzeko zuzenketa enmienda de supresiónkexa quejakide miembrokide anitzeko ordezkaritza representación

colegiadakide anitzeko organo órgano colegiadokide anitzeko organo gidari órgano rec-

tor colegiadokide bat taldetik banantze separación de

un miembro del grupoklase pasibo clase pasivaklase pasiboen kuota cuota de clases pa-

sivaskoalizio coaliciónkoalizio-gobernu gobierno de coaliciónkomunikazio comunicaciónkomunikazioaren gaitzespen global re-

chazo global de la comunicaciónkomunikazioaren gaitzespen partzial re-

chazo parcial de la comunicaciónkomunikazioaren onarpen global acepta-

ción global de la comunicación

K

Page 51: OinarrizkO hiztegi juridikO-parlamentariO a · OINARRIZKO HIZTEGI JURIDIKO-PARLAMENTARIOA Valeriano Sanchez-Famoso Departamento de Fundamentos del Análisis Económico II Universidad

kuota

51

komunikazioaren onarpen partzial acep-tación parcial de la comunicación

kondena-epai sentencia condenatoriakondena-epai irmo sentencia firme con-

denatoriakonfiantza eman otorgar su confianzakonfiantza emate otorgamiento de con-

fianzakonfiantza kentze retirada de confianzakonfiantza ukatu negar la confianzakonfiantza-arazo cuestión de confianzakonfiantza-mozio moción de confianzakonfiantzazko langile pl. personal de con-

fianzakongruentzia congruenciakonstituzio Auzitegi Tribunal Constitu-

cionalkonstituzioari men egin acatar la Cons-

tituciónkonstituzio-kontrakotasun inconstitucio-

nalidadkonstituzio-kontrakotasuneko errekur-

tso recurso de inconstitucionalidadkonstituzio-kontrakotasuneko errekurtsoa

jartze interposición del recurso de in-constitucionalidad

kontrol ekonomikoari buruzko txos-ten informe de control económico

kontrol parlamentario control parlamen-tario

kontroleko osoko bilkura pleno de con-trol

kontrolerako erregelamenduzko tres- na instrumento reglamentario de con-trol

kontrol-jarduera actividad de controlkontseilari consejero, ra (Navarra)kontu orokor pl. cuentas generaleskontu orokorrak oneste aprobación de las

cuentas generaleskontu Orokorrei buruzko foru Lege Ley

Foral sobre las Cuentas Generaleskontuak emate rendición de cuentaskontu-arrazoiak emate rendición de cuen-

taskontu-emate dación de cuentaskreditu berezi crédito extraordinariokreditua handitze incremento de créditokredituak gehitze aumento de los cré-

ditoskredituak hartu contraer créditoskreditu-gehigarri suplemento de créditokuadrilla cuadrillakudeaketa administratibo gestión admi-

nistrativakuota cuota

Page 52: OinarrizkO hiztegi juridikO-parlamentariO a · OINARRIZKO HIZTEGI JURIDIKO-PARLAMENTARIOA Valeriano Sanchez-Famoso Departamento de Fundamentos del Análisis Económico II Universidad

52

laguntza asistencialan parlamentario trabajo parlamentariolan parlamentarioak argitaratze publici-

dad de los trabajos parlamentarioslanaldi osoko araubide régimen de dedi-

cación absolutalanbide-jarduera actividad profesionallan-bilkura sesión de trabajolan-egutegi calendario de trabajolanerako plan plan de trabajolanerako plan bat prestatu elaborar un

plan de trabajolangileen kontratazio contratación de per-

sonallankidetza-akordio acuerdo de coopera-

ciónlankidetza-hitzarmen convenio de cola-

boraciónlantalde grupo de trabajolege leylegealdi Sin. legegintzaldi legislaturalege-aurreikuspen previsión legislativalege-aurreproiektu anteproyecto de leyLegebiltzar Parlamento (CAV)legebiltzarkide parlamentario, ria n.

(CAV)legebiltzarkide ordezkari parlamentario,

ria delegado, da (CAV)legebiltzarkide-akta acta de parlamenta-

rio, ria (CAV)legebiltzarkidearen aldarrikapen procla-

mación de parlamentario, ria (CAV)legebiltzarkidearen hautaketa elección

de parlamentario, ria (CAV)

legebiltzarkideen eskubide pl. derechos parlamentarios (CAV)

legebiltzarkideen zerrenda lista de parla-mentarios, rias (CAV)

legebiltzarkide-eskubideak aldi baterako etete suspensión temporal de los dere-chos parlamentarios (CAV)

legebiltzarkide-estatutu estatuto de parla-mentario, ria (CAV)

legebiltzarkide-izaera etete suspensión de la condición de parlamentario, ria (CAV)

legebiltzarkide-izaera galtze pérdida de la condición de parlamentario, ria (CAV)

Legebiltzarreko idazkaritza Nagusiko erregistro (EAE) Registro de la Secre-taría General del Parlamento (CAV)

Legebiltzarreko Mahai Mesa del Parla-mento (CAV)

legeei men egin acatar las leyeslegegintza eskuordetu legislación delegadalegegintza-ahal potestad legislativalegegintza-eskumen competencia legis-

lativalegegintza-eskumen oso competencia le-

gislativa plenalegegintza-eskuordetza delegación legis-

lativalegegintza-eskuordetza oso delegación le-

gislativa plenalegegintzako ekimen iniciativa legislativalegegintzako foru-dekretu decreto foral

legislativolegegintzako herri-ekimen iniciativa le-

gislativa popular

L

Page 53: OinarrizkO hiztegi juridikO-parlamentariO a · OINARRIZKO HIZTEGI JURIDIKO-PARLAMENTARIOA Valeriano Sanchez-Famoso Departamento de Fundamentos del Análisis Económico II Universidad

luzapen

53

legegintzaldi Sin. legealdi legislaturalegegintza-prozedura procedimiento le-

gislativolegegintza-prozedura arrunt procedi-

miento legislativo común, procedimiento legislativo ordinario

lege-indarrik gabeko egintza acto sin fuerza de ley

lege-indarrik gabeko erabaki decisión sin fuerza de ley

legelari letrado, dalegelari nagusi letrado, da mayorlegelari-laguntza asistencia letradalegelari-ordezkaritzaren izendapen de-

signación de la representación letradalegelari-zuzendaritza dirección letradalege-mailako xedapen disposición legallege-proiektu proyecto de leylege-proposamen proposición de leylege-proposamena erretiratu retirar una

proposición de leylegez besteko proposamen proposición

no de leylegez ezarritako baldintza pl. requisitos

legalmente establecidoslegez ezarritako berme garantía legal-

mente establecidalegez nahitaezkoa den txosten informe le-

galmente preceptivolegezko manu precepto legallegezko xedapen disposición legallegitimazio legitimaciónlehen auzialdi primera instancialehen idazkari secretaría primera

lehendakari 1 Presidencia. 2 presidente, taLehendakari Lehendakari (GV)lehendakariaren ahalmen facultad de la

presidencialehendakariaren aholkulari asesor, ra de

Presidencialehendakariaren izendapen designación

de lehendakarilehendakariaren proposamen propuesta

presidenciallehendakariaren xedapen disposición de

la presidencialehendakariorde 1 Vicepresidencia. 2 vi-

cepresidente, taLehendakariordetza VicepresidenciaLehendakaritza PresidenciaLehendakaritzaren ahalmen facultad pre-

sidencialLehendakaritzaren ebazpen resolución

presidenciallehenengo bozketa primera votaciónlehenengo lehendakariorde Vicepresiden-

cia primeralehenengo Lehendakariordetza Vicepre-

sidencia primeralehentasunezko izapidetze tramitación

preferenteletra letra (parte dispositiva)liburu libro (parte dispositiva)likidazio liquidaciónlotesle vinculantelurralde historiko territorio históricolurralde-eremu ámbito territorialluzapen prórroga

Page 54: OinarrizkO hiztegi juridikO-parlamentariO a · OINARRIZKO HIZTEGI JURIDIKO-PARLAMENTARIOA Valeriano Sanchez-Famoso Departamento de Fundamentos del Análisis Económico II Universidad

54

Mahaiaren erabaki acuerdo de la Mesamahaiburu presidente, ta de la Mesamahaiburuorde vicepresidente, ta de la

Mesamahaikide Sin. Mahaiko kide miembro

de la MesaMahaiko eserleku Sin. Mahaiko jar-

leku asiento en la MesaMahaiko idazkari secretario, ria de la MesaMahaiko jarleku Sin. Mahaiko eser-

leku asiento en la MesaMahaiko kide Sin. mahaikide miembro

de la Mesa

Mahaiko kideen izendapen designación de miembros de la Mesa

mandatu mandatomen egin acatarmerkataritza-jarduera actividad mercan-

tilmerkataritza-sozietate sociedad mercan-

tilmintzaldi discursomozio mociónmozio arrunt moción ordinariamozioa aurkeztu presentar moción

M

Page 55: OinarrizkO hiztegi juridikO-parlamentariO a · OINARRIZKO HIZTEGI JURIDIKO-PARLAMENTARIOA Valeriano Sanchez-Famoso Departamento de Fundamentos del Análisis Económico II Universidad

55

Nafarroako Aldizkari Ofizial Boletín Oficial de Navarra

Nafarroako foru komunitate Comuni-dad Foral de Navarra

Nafarroako Gobernuaren agerraldi com-parecencia del Gobierno de Navarra

Nafarroako Gobernuko aholkulari juri-diko asesor, ra jurídico, ca del Gobierno de Navarra

Nafarroako Gobernuko kideen eta foru komunitateko Administrazioko goi-karguen jarduera eta interesen erregis-tro Registro de actividades e intereses de los miembros del Gobierno de Navarra y de los altos cargos de la Administración de la Comunidad Foral

Nafarroako kontu orokorrak eta aurre-kontuak presupuestos y cuentas gene-rales de Navarra

Nafarroako kontuen Ganbera Cámara de Comptos de Navarra

Nafarroako Parlamentu Parlamento de Navarra

Nafarroako Parlamentuaren era-keta constitución del Parlamento de Na-varra

Nafarroako Parlamentuko Aldizkari Ofi-zial Boletín Oficial del Parlamento de Navarra

Nafarroako Parlamentuko erregela-mendu Reglamento del Parlamento de Navarra

Nafarroako Parlamentuko erregela-menduaren erreforma reforma del Re-glamento del Parlamento de Navarra

Nafarroako Parlamentuko Langileen es-tatutu Estatuto del Personal del Parla-mento de Navarra

nagusi hierarkiko superior jerárquiconeurri zuzentzaile medida correctoraneurriak hartu adoptar medidasnorberak eskatutako agerraldi compare-

cencia a petición propianorgehiagoka politiko confrontación po-

líticanotario-lekukotza testimonio notarial

N

Page 56: OinarrizkO hiztegi juridikO-parlamentariO a · OINARRIZKO HIZTEGI JURIDIKO-PARLAMENTARIOA Valeriano Sanchez-Famoso Departamento de Fundamentos del Análisis Económico II Universidad

56

ohartarazpen advertencia, apercibimientoohiko bilkura Sin. bilkura arrunt sesión

ordinariaohiko bilkuraldi período ordinario de se-

sionesohiko bozketa Sin. bozketa arrunt vota-

ción ordinariaoinarrizko eskubide derecho fundamentalokerrak zuzendu Sin. hutsak zuzen-

du subsanar errores, subsanar incorrec-ciones

oker-zuzenketa Sin. huts-zuzenketa co-rrección de errores, subsanación de erro-res, subsanación de incorrecciones

onargarritasun admisibilidadonartezintasun inadmisibilidadonartezintzat deklaratutako eskaera pe-

tición declarada inadmisibleondare- eta finantza-izaerako egin tza

acto de naturaleza patrimonial y finan-ciera

ondare-abantaila ventaja patrimonialondareari buruzko baimen autorización

patrimonialondareari eta finantzei buruzko baimen

pl. autorizaciones patrimoniales y fi-nancieras

ondareari eta finantzei buruzko informa-zio pl. informaciones patrimoniales y financieras

ondare-edukiko eta arau-izaera gabeko egintza acto de contenido patrimonial y naturaleza no normativa

ondare-ondasun pl. bienes patrimoniales

ondare-ondasunen aitorpen declaración de bienes patrimoniales

ondasunen aitorpen declaración de bienesondasunen aldaketa modificación de bie-

nesonespenezko adierazpen muestra de apro-

baciónonetsi aprobaroniritzi visto buenooposizio oposiciónordainketa pagoordainsari finko retribución fijaordainsari-bateraezintasunen arau bi-

de régimen de incompatibilidades retri-butivas

ordena ordenordena eta diziplina parlamentarioko

arau norma de orden y disciplina par-lamentaria

ordena hauste alteración del ordenordena hautsi perturbar el ordenordena parlamentario orden parlamen-

tarioordena parlamentarioa errespetatu res-

petar el orden parlamentarioordena zaintze mantenimiento del ordenordena-arazo cuestión de ordenordenamendu juridiko ordenamiento ju-

rídicoordenantza ordenanzaordenara deitu llamar al ordenordenarako dei llamada al ordenordezkari representanteordezkaritza representación

O

Page 57: OinarrizkO hiztegi juridikO-parlamentariO a · OINARRIZKO HIZTEGI JURIDIKO-PARLAMENTARIOA Valeriano Sanchez-Famoso Departamento de Fundamentos del Análisis Económico II Universidad

osoko zuzenketa

57

ordezkaritza-organo órgano de represen-tación

ordezko 1 n. suplente; sustituto, ta. 2 adj. alternativo, va

ordezko idazketa redacción alternativaordezko mozio moción alternativaordezko testu texto alternativoordezteko zuzenketa enmienda de susti-

tuciónorganismo autonomo organismo autó-

nomoorganismo ofizial organismo oficialorganismo publiko organismo públicoorgano órganoorgano eskudun órgano competenteorgano gidari órgano rectororgano judizial órgano judicialorgano judizial eskudun órgano judicial

competenteorgano parlamentario órgano parlamen-

tarioosaera composiciónosagarri finko complemento fijo

osatzeko eginkizun función supletoriaOsoko bilkura Pleno, sesión del Plenoosoko bilkura sesión plenariaosoko bilkura monografiko sesión plena-

ria monográficaOsoko bilkurako eztabaidaren iza-

pide trámite de deliberación en el Pleno

osoko bilkuran eztabaidatu celebrar de-bate en pleno

osoko bilkuran eztabaidatze deliberación en pleno

Osoko bilkurarako deialdi convocatoria de Pleno

Osoko bilkuraren erabaki acuerdo del Pleno

Osoko bilkurari aurkezte elevación al Pleno

Osoko bilkurari aurkeztu elevar al Plenoosoko bilkuren areto salón de plenososoko bozketa votación de totalidadosoko eztabaida debate de totalidadosoko zuzenketa enmienda a la totalidad

Page 58: OinarrizkO hiztegi juridikO-parlamentariO a · OINARRIZKO HIZTEGI JURIDIKO-PARLAMENTARIOA Valeriano Sanchez-Famoso Departamento de Fundamentos del Análisis Económico II Universidad

58

paper bidezko bozketa votación por pa-peletas

paper bidezko bozketa sekretu Sin. paper bidezko isilpeko bozketa votación se-creta por papeletas

paper bidezko isilpeko bozketa Sin. paper bidezko bozketa sekretu votación se-creta por papeletas

paragrafo párrafo (parte dispositiva)paragrafokako bozketa votación por

párrafosparlamentari parlamentario, ria n. (Na-

varra y en general)parlamentari ordezkari parlamentario, ria

delegado, da (Navarra)parlamentari-akta acta de parlamentario,

ria (Navarra)parlamentariaren aldarrikapen procla-

mación de parlamentario, ria (Navarra)parlamentariaren hautaketa elección de

parlamentario, ria (Navarra)parlamentarien eskubide pl. derechos

parlamentarios (Navarra)parlamentarien zerrenda lista de parla-

mentarios, rias (Navarra)parlamentari-eskubideak aldi baterako

etete suspensión temporal de los dere-chos parlamentarios (Navarra)

parlamentari-estatutu estatuto de parla-mentario, ria (Navarra)

parlamentari-izaera etete suspensión de la condición de parlamentario, ria (Na-varra)

parlamentari-izaera galtze pérdida de la condición de parlamentario, ria (Navarra)

parlamentario parlamentario, ria adj.Parlamentu Parlamento (Navarra)parlamentu barren recinto parlamentarioparlamentua desegin disolver el parla-

mentoparlamentuaren Osoko bilkura Pleno del

parlamentoparlamentuaren zerbitzuko langile

pl. personal al servicio del parlamentoparlamentu-izaerako agiri Sin. parla-

mentu-izaerako dokumentu docu-mento de índole parlamentaria

parlamentu-izaerako dokumentu Sin. par-lamentu-izaerako agiri documento de índole parlamentaria

parlamentu-izaerako idazki escrito de ín-dole parlamentaria

parlamentuko kide miembro del parla-mento

parlamentuko lehendakari 1 Presidencia del parlamento. 2 presidente, ta del par-lamento

parlamentuko Lehendakaritza Presiden-cia del parlamento

Parlamentuko Mahai Mesa del Parla-mento (Navarra)

parlamenturako hauteskunde pl. eleccio-nes al parlamento

partiden kopuru alcance de las partidaspertsona fisiko persona físicapertsonatze personación

P

Page 59: OinarrizkO hiztegi juridikO-parlamentariO a · OINARRIZKO HIZTEGI JURIDIKO-PARLAMENTARIOA Valeriano Sanchez-Famoso Departamento de Fundamentos del Análisis Económico II Universidad

puntukako bozketa

59

pertsonen izendapen designación de per-sonas

pertsonen ohorerako eskubidea babes- tu proteger el derecho al honor de las personas

plan planpolitika orokorrari buruzko eztabai-

da debate de política generalpolitika orokorreko adierazpen declara-

ción de política generalpolitika orokorreko osoko bilkura pleno

de política generalponentzia ponenciaprebentziozko espetxeratze prisión pre-

ventivapremia larri urgente necesidadprerrogatiba prerrogativapresa fiskaleko dekretu arauemaile de-

creto normativo de urgencia fiscalpresa-deklarazio declaración de urgenciapresako arauz besteko proposamen pro-

posición no de norma urgentepresako foru dekretu-arau decreto foral

norma de urgenciapresako galdera pregunta urgentepresako izapide trámite de urgenciapresako izapidetze tramitación urgentepresako legegintza-prozedura procedi-

miento legislativo de urgenciapresako prozedura procedimiento de ur-

genciapresako prozeduraz izapidetu tramitar

por el procedimiento de urgenciaprintzipio bat urratze vulneración de un

principio

probidentzia providenciaprograma politiko programa políticoproiektua ezetsi rechazar un proyectoproiektua itzultze devolución del proyectoproiektua izapidetze tramitación de un

proyectoprokuradore procurador, ra (general)promulgatu promulgarpromulgazio promulgaciónproportzionaltasun-printzipio principio

de proporcionalidadproposamen proposición, propuestaproposamen arrazoitu propuesta motivadaproposamen artikulatu propuesta articu-

ladaproposamena erretiratu retirar proposi-

ciónproposamena erretiratze retirada de pro-

posiciónproposamenaren defentsa defensa de la

proposiciónproposatzaile proponenteprotokolo-lehentasun preeminencia pro-

tocolariaprotokolo-ohore honor protocolarioprozedura abiarazte inicio del procedi-

mientoprozedura elektroniko procedimiento

electrónicoprozedura ezarri arbitrar el procedimientoprozedura izapidetze tramitación del pro-

cedimientoprozedura sinplifikatu procedimiento

simplificadopuntukako bozketa votación por puntos

Page 60: OinarrizkO hiztegi juridikO-parlamentariO a · OINARRIZKO HIZTEGI JURIDIKO-PARLAMENTARIOA Valeriano Sanchez-Famoso Departamento de Fundamentos del Análisis Económico II Universidad

60

quorum quorumquorum berezi quorum especial

quoruma egiaztatze comprobación de quorum

quorum-zenbaketa cómputo del quorum

Q

Page 61: OinarrizkO hiztegi juridikO-parlamentariO a · OINARRIZKO HIZTEGI JURIDIKO-PARLAMENTARIOA Valeriano Sanchez-Famoso Departamento de Fundamentos del Análisis Económico II Universidad

61

sailburu consejero, ra (CAV)salaketa denunciasalaketa-idazki escrito de denunciasalatutako egitate hecho denunciadosalbuespenezko inguruabar circunstancia

excepcionalsarrera eta gastu osoen behin betiko

zenbateko importe definitivo de ingre-sos y gastos totales

sarrera oso ingreso totalsarrerak gutxitze disminución de ingre-

sos, minoración de ingresossegurtasun-zerbitzu servicio de seguridadsekretu 1 n. secreto. 2 adj. secreto, tasekretua gorde guardar secretosekretua gordetzeko eginbehar deber de

guardar secreto

sekretu-eginbehar deber de secretosekretu-eginbeharra hautsi quebrantar

deber de secretosenatari senador, rasenatariaren izendapen designación de

senador, rasetakeria contumaciasinatzaile firmantesoinu-erregistro registro sonorosoinu-grabazio grabación sonorasozietate publiko sociedad públicasubsidiariotasun-printzipio principio de

subsidiariedadsustapen impulsosustapen-jarduera actividad de impulso

S

Page 62: OinarrizkO hiztegi juridikO-parlamentariO a · OINARRIZKO HIZTEGI JURIDIKO-PARLAMENTARIOA Valeriano Sanchez-Famoso Departamento de Fundamentos del Análisis Económico II Universidad

62

talde grupotalde misto grupo mixtotalde mistoaren erregelamendu regla-

mento del grupo mixtotalde mistoko kide miembro del grupo

mixtotalde mistoko kideen kopurua eta osae-

ra número y composición del grupo mixto

(bere…) talde parlamentario grupo par-lamentario propio

talde parlamentario grupo parlamentariotalde parlamentario eratu constituirse en

grupo parlamentariotalde parlamentarioen ordezkari repre-

sentante de los grupos parlamentariostalde parlamentarioko aholkulari asesor,

ra del grupo parlamentariotalde politiko grupo político, formación

políticatalde proposatzaile grupo proponentetaldearen eraketa constitución de grupotaldearen eratze-akta acta de constitución

del grupotaldearen izen denominación de grupo

taldearen laguntzaile asistente del grupotaldeko bozeramaile Sin. taldeko ele-

dun portavoz de grupotaldeko eledun Sin. taldeko bozera-

maile portavoz de grupoteknikari-administrari pl. personal técni-

co-administrativotestu artikulatu texto articuladotestu bategin texto refundidotestu nagusi texto principaltitular titulartitulu título (parte dispositiva)toki-entitate entidad localtrantsizioko kalte-ordain indemnización

de transicióntribuna tribunatxanda turnotxosten informetxosten arrunt informe ordinariotxosten berezi informe extraordinariotxosten monografiko informe monográ-

ficotxostena egin evacuar un informetxostenak eskatu recabar informestxostengile ponente

T

Page 63: OinarrizkO hiztegi juridikO-parlamentariO a · OINARRIZKO HIZTEGI JURIDIKO-PARLAMENTARIOA Valeriano Sanchez-Famoso Departamento de Fundamentos del Análisis Económico II Universidad

63

udal-ekimeneko foru-arau proposa-men proposición de norma foral de ini-ciativa municipal

udal-ekimeneko proposamen proposición de iniciativa municipal

ukitutako pertsona persona afectada

uko egite 1 negativa. 2 renunciaulermen-batasun unidad de comprensiónurratutako manuen aipamen cita de los

preceptos infringidosurte parlamentario año parlamentariourteko txosten informe anual

U

Page 64: OinarrizkO hiztegi juridikO-parlamentariO a · OINARRIZKO HIZTEGI JURIDIKO-PARLAMENTARIOA Valeriano Sanchez-Famoso Departamento de Fundamentos del Análisis Económico II Universidad

64

xedapen arauemaile disposición norma-tiva

xedapen gehigarri disposición adicional (parte dispositiva)

xedapen indargabetzaile disposición de-rogatoria (parte dispositiva)

xedapen iragankor disposición transitoria (parte dispositiva)

xedapen iragankor bakar disposición transitoria única (parte dispositiva)

xedapen orokor disposición general

X

Page 65: OinarrizkO hiztegi juridikO-parlamentariO a · OINARRIZKO HIZTEGI JURIDIKO-PARLAMENTARIOA Valeriano Sanchez-Famoso Departamento de Fundamentos del Análisis Económico II Universidad

65

zati alikuota parte alícuotazehapen sanciónzehapena handitu ampliar la sanciónzehapenari errekurtsoa jarri recurrir san-

ciónzehapen-proposamen propuesta de san-

ciónzehapen-prozedura procedimiento san-

cionadorzehatu sancionarzehaztugabetasun inexactitudzenbaketa cómputozenbaki número (parte dispositiva)zentsura-mozio moción de censurazerbitzu berezi servicio especialzerbitzu juridiko servicio jurídicozerga-araudi normativa tributariazerga-xedapen disposición tributariazerga-zor deuda tributariazigor penazin egin jurar; prestar juramentozioen azalpen exposición de motivos

(parte expositiva)zitazio citaciónziurtagiri certificaciónziurtapen certificación

zor publikoa jaulki emitir deuda públicazuzendaritza direcciónzuzendu rectificarzuzenketa 1 corrección. 2 enmiendazuzenketa bertan behera gelditu decaer

una enmiendazuzenketa egin duen talde grupo enmen-

dantezuzenketa erreserbatu 1 v. reservar en-

mienda. 2 n. enmienda reservadazuzenketa erretiratu retirar enmiendazuzenketa erretiratze retirada de en-

miendazuzenketa partzial enmienda parcialzuzenketak aurkezte presentación de en-

miendaszuzenketak aurkezteko epe plazo de pre-

sentación de enmiendaszuzenketak aurkeztu formular enmiendas,

presentar enmiendaszuzenketak ordenatu ordenar las enmiendaszuzenketaren defentsa defensa de la en-

miendazuzenketarik egin ez duen talde grupo no

enmendantezuzentasun corrección

Z

Page 66: OinarrizkO hiztegi juridikO-parlamentariO a · OINARRIZKO HIZTEGI JURIDIKO-PARLAMENTARIOA Valeriano Sanchez-Famoso Departamento de Fundamentos del Análisis Económico II Universidad
Page 67: OinarrizkO hiztegi juridikO-parlamentariO a · OINARRIZKO HIZTEGI JURIDIKO-PARLAMENTARIOA Valeriano Sanchez-Famoso Departamento de Fundamentos del Análisis Económico II Universidad

GAZTeLANiA - euSkArA

Page 68: OinarrizkO hiztegi juridikO-parlamentariO a · OINARRIZKO HIZTEGI JURIDIKO-PARLAMENTARIOA Valeriano Sanchez-Famoso Departamento de Fundamentos del Análisis Económico II Universidad
Page 69: OinarrizkO hiztegi juridikO-parlamentariO a · OINARRIZKO HIZTEGI JURIDIKO-PARLAMENTARIOA Valeriano Sanchez-Famoso Departamento de Fundamentos del Análisis Económico II Universidad

69

Aabrir la sesión bilkura irekiabstención abstentzioabstenerse abstenituacatar men eginacatar la Constitución Konstituzioari men

eginacatar la resolución ebazpenari men eginacatar las leyes legeei men eginacción de gobierno gobernu-ekintzaacción de la diputación foral foru-aldun-

diaren ekintza (EAE), foru-diputazioaren ekintza (Nafarroa)

acción del gobierno foral foru-gobernua-ren ekintza

acción política ekintza politikoaceptación global de la comunicación ko-

munikazioaren onarpen globalaceptación parcial de la comunica-

ción komunikazioaren onarpen partzialacordar delegación genérica eskuordetza

orokorra erabakiacordar delegaciones genéricas o indefini-

das eskuordetza orokorrak edo zehaztu-gabeak erabaki

acordar el desistimiento atzera-egitea era-baki

acordar la inadmisión ez-onartzea erabakiacreditación egiaztatzeacreditación de procuradores, ras batzar-

kideen egiaztatzeacta aktaacta de constitución del grupo taldearen

eratze-aktaacta de la sesión bilkura-akta

acta de parlamentario, ria legebiltzarkide-akta (EAE), parlamentari-akta (Nafarroa)

acta literal hitzez-hitzezko aktaactividad jardueraactividad de control kontrol-jardueraactividad de impulso sustapen-jardueraactividad incompatible jarduera baterae-

zinactividad mercantil merkataritza-jardueraactividad parlamentaria jarduera parla-

mentarioactividad profesional lanbide-jardueraacto de contenido patrimonial y natura-

leza no normativa ondare-edukiko eta arau-izaera gabeko egintza

acto de naturaleza patrimonial y finan-ciera ondare- eta finantza-izaerako egintza

acto de presentación de las credencia-les egiaztagutunak aurkezteko ekitaldi

acto parlamentario 1 egintza parlamenta-rio. 2 ekitaldi parlamentario

acto sin fuerza de ley lege-indarrik ga-beko egintza

actuación jarduketaactuación de las Juntas Generales Batzar

Nagusien jarduketaactuar con competencia plena eskumen

osoz jardunacuerdo 1 akordio. 2 erabakiacuerdo adoptado hartutako erabakiacuerdo de constitución eratze-erabakiacuerdo de cooperación lankidetza-akor-

dio

Page 70: OinarrizkO hiztegi juridikO-parlamentariO a · OINARRIZKO HIZTEGI JURIDIKO-PARLAMENTARIOA Valeriano Sanchez-Famoso Departamento de Fundamentos del Análisis Económico II Universidad

acuerdo de la diputación foral

70

acuerdo de la diputación foral foru-al-dundiaren erabaki (EAE), foru-diputa-zioaren erabaki (Nafarroa)

acuerdo de la Junta de Portavoces Boze-ramaileen Batzarraren erabaki, Eledunen Batzarraren erabaki

acuerdo de la Mesa Mahaiaren erabakiacuerdo del Pleno Osoko Bilkuraren era-

bakiacuerdo denegatorio ezezko erabakiacuerdo marco esparru-akordioacuerdo motivado erabaki arrazoituacuerdo por unanimidad ahobatezko era-

bakiacuerdo sancionador erabaki zehatzaileacuerdo válido erabaki baliodunacumulación de iniciativas ekimenen me-

taketaacusar recibo jaso izana adieraziadición del articulado artikuluetan testua

gehitzeadministración administrazioAdministración del estado Estatuko Ad-

ministrazioadministración electoral hauteskunde-ad-

ministrazioAdministración foral Foru Administrazioadministración parlamentaria adminis-

trazio parlamentarioadministración pública administrazio pu-

blikoadmisibilidad onargarritasunadmisión a trámite izapidetzeko onartzeadmitir a trámite izapidetzeko onartuadopción del acuerdo erabakia hartzeadoptar el acuerdo erabakia hartuadoptar medidas neurriak hartuadoptar una decisión erabakia hartuadquirir su plena condición izaera osoa

eskuratuadquisición de la condición de parlamen-

tario, ria foral foru-parlamentari izaera eskuratze

advertencia ohartarazpenagente social eragile sozialagrupación de electores hautesle-elkarteagrupación electoral hautesle-elkartealcance de las partidas partiden kopuru

alegación alegazioalteración del orden ordena haustealteración del orden del día gai-zerrenda-

ren aldaketaalterar el orden de las sesiones bilkure-

tako ordena hautsialterar el orden del día gai-zerrenda al-

datualternativo, va ordezkoalto cargo 1 goi-kargu (postua eta per-

tsona). 2 goi-kargudun (pertsona)alusión aipamenámbito competencial eskumen-eremuámbito territorial lurralde-eremuamonestación kargu-hartzeamonestación privada kargu-hartze pri-

batuampliar la sanción zehapena handituanexo eranskinantecedente aurrekarianteproyecto aurreproiektuanteproyecto de ley lege-aurreproiektuanuncio iragarkiaño parlamentario urte parlamentarioapartado apartatu (xedapen-zatia)apelación apelazioapercibimiento ohartarazpenapercibimiento por escrito idatzizko ohar-

tarazpenaplazamiento atzeratzeapoderado, da batzarkideapoderado, da electo, ta batzarkide hau-

tetsiaportación ekarpenaprobación de las cuentas generales

kontu orokorrak onesteaprobación final azken onespenaprobación por lectura única irakurraldi

bakarrez onesteaprobar onetsiaprobar por asentimiento baiespenez

onetsiArarteko Arartekoarbitrar el procedimiento prozedura eza-

rriarchivo de una petición eskaera bat ar-

txibatzearticulado artikuluak, artikulatu

Page 71: OinarrizkO hiztegi juridikO-parlamentariO a · OINARRIZKO HIZTEGI JURIDIKO-PARLAMENTARIOA Valeriano Sanchez-Famoso Departamento de Fundamentos del Análisis Económico II Universidad

autorizaciones patrimoniales y financieras

71

artículo artikulu (xedapen-zatia)asamblea legislativa batzar legegileasentimiento baiespenasesor, ra aholkulariasesor, ra de Presidencia lehendakariaren

aholkulariasesor, ra del grupo parlamentario talde

parlamentarioko aholkulariasesor, ra jurídico, ca del Gobierno de Na-

varra Nafarroako Gobernuko aholku-lari juridiko

asesoramiento técnico-jurídico aholkula-ritza tekniko eta juridiko

asesorar aholkularitza emanasiento en la Mesa Mahaiko eserleku,

Mahaiko jarlekuasignación económica diru-esleipenasistencia 1 laguntza. 2 bertaratzeasistencia letrada legelari-laguntzaasistente del grupo taldearen laguntzaile

asunción de competencias eskumenak hartze

atribución eskudantziaaudiencia entzunaldiaudiencia de descargo deskargu-entzunaldiaumento de los créditos kredituak gehitzeausencia absentziaauto de procesamiento auzipetze-autoautoridad 1 agintari. 2 agintaritzaautoridad competente 1 agintari eskudun.

2 agintaritza eskudunautoridad pública 1 agintari publiko.

2 agintaritza publikoautorización de la cámara ganberaren

baimenautorización patrimonial ondareari bu-

ruzko baimenautorizaciones patrimoniales y financie-

ras ondareari eta finantzei buruzko bai-menak

Page 72: OinarrizkO hiztegi juridikO-parlamentariO a · OINARRIZKO HIZTEGI JURIDIKO-PARLAMENTARIOA Valeriano Sanchez-Famoso Departamento de Fundamentos del Análisis Económico II Universidad

72

bienes patrimoniales ondare-ondasunakbola blanca bola zuribola negra bola beltzboletín oficial aldizkari ofizialboletín Oficial de bizkaia Bizkaiko Al-

dizkari Ofizialboletín Oficial de Gipuzkoa Gipuzkoako

Aldizkari Ofizialboletín oficial de las juntas generales ba-

tzar nagusien aldizkari ofizialboletín Oficial de las Juntas Generales de

Álava Arabako Batzar Nagusien Aldiz-kari Ofizial

boletín Oficial de las Juntas Generales de bizkaia Bizkaiko Batzar Nagusien Al-dizkari Ofizial

boletín Oficial de las Juntas Generales de Gipuzkoa Gipuzkoako Batzar Nagusien Aldizkari Ofizial

boletín Oficial de Navarra Nafarroako Aldizkari Ofizial

boletín Oficial del País Vasco Euskal He-rriko Agintaritzaren Aldizkari

boletín Oficial del Parlamento de Nava-rra Nafarroako Parlamentuko Aldiz-kari Ofizial

boletín Oficial del Parlamento Vasco Eusko Legebiltzarraren Aldizkari Ofi-zial

boletín Oficial del Territorio Histórico de Álava Arabako Lurralde Historikoaren Aldizkari Ofizial

B

Page 73: OinarrizkO hiztegi juridikO-parlamentariO a · OINARRIZKO HIZTEGI JURIDIKO-PARLAMENTARIOA Valeriano Sanchez-Famoso Departamento de Fundamentos del Análisis Económico II Universidad

73

caducidad iraungitzecaducidad de las tramitaciones parlamenta-

rias izapidetze parlamentarioak iraungitzecaducidad de tramitación izapidetzea

iraungitzecalendario de actividades jardueren egu-

tegicalendario de trabajo lan-egutegicalificación kalifikaziocalificación definitiva behin betiko kali-

fikaziocalificación jurídica kalifikazio juridikocalificar kalifikatucámara ganberaCámara de Comptos de Navarra Nafa-

rroako Kontuen Ganberacandidato, ta hautagaicandidato, ta proclamado, da aldarrikatu-

tako hautagaicandidatura hautagai-zerrendacapítulo kapitulu (xedapen-zatia)cargo 1 kargu (postua eta pertsona). 2 kar-

gudun (pertsona)cargo incompatible kargu bateraezincargo público kargu publikocargo vacante kargu hutsCasa de Juntas de Gernika Gernikako

Batzar Etxecausa constitutiva de delito delitu den

arrazoicausa de incompatibilidad bateraezinta-

sun-arrazoicelebrar debate en comisión batzordean

eztabaidatu

celebrar debate en pleno osoko bilkuran eztabaidatu

certificación 1 ziurtapen. 2 ziurtagiricesar 1 kargua utzi. 2 kargutik kenducesar como juntero, ra batzarkide-kar-

gua utzicese 1 kargua uzte. 2 kargutik kentzecese inmediato 1 kargua berehala uzte.

2 kargutik berehala kentzecesión de competencias eskumenen laga-

pencierre de debate eztabaidaren amaieracierre de discusión eztabaidaren amaieracircunstancia especial inguruabar berezicircunstancia excepcional salbuespenezko

inguruabarcircunstancia extraordinaria aparteko in-

guruabarcita de los preceptos infringidos urratu-

tako manuen aipamencitación zitazioclase pasiva klase pasibocoalición koaliziocoalición electoral hauteskunde-koaliziocomisión batzordeComisión Arbitral Arbitraje Batzordecomisión competente batzorde eskuduncomisión conjunta baterako batzordecomisión de estudio azterketa-batzordeComisión de incompatibilidades Baterae-

zintasunen Batzordecomisión de investigación ikerketa-batzordeComisión de Peticiones Eskaeretako Ba-

tzorde

C

Page 74: OinarrizkO hiztegi juridikO-parlamentariO a · OINARRIZKO HIZTEGI JURIDIKO-PARLAMENTARIOA Valeriano Sanchez-Famoso Departamento de Fundamentos del Análisis Económico II Universidad

Comisión de Peticiones y relaciones con la Ciudadanía

74

Comisión de Peticiones y relaciones con la Ciudadanía Eskaeretarako eta Herrita-rrekiko Harremanetarako Batzorde

Comisión de régimen foral Foru Araubi-deko Batzorde

Comisión de reglamento Erregelamendu Batzorde

Comisión de reglamento y Gobierno Erregelamendu eta Gobernu Batzorde

comisión especial batzorde berezicomisión ordinaria batzorde arruntcomisión parlamentaria batzorde parla-

mentariocomisión permanente batzorde iraunkorComisión Provisional de incompatibilida-

des Bateraezintasunen Behin-behineko Batzorde

comparecencia agerraldicomparecencia a petición propia norbe-

rak eskatutako agerraldicomparecencia del Gobierno (CAV) Jaur-

laritzaren agerraldi (EAE)comparecencia del Gobierno de Nava-

rra Nafarroako Gobernuaren agerraldicomparecencia informativa agerraldi in-

formatibocomparecencia virtual agerraldi birtualcompareciente agerraldi-egilecompatibilidad bateragarritasuncompetencia eskumencompetencia legislativa legegintza-esku-

mencompetencia legislativa plena legegintza-

eskumen osocompetencia normativa plena araugintza-

eskumen osocomplemento fijo osagarri finkocomposición osaeracomposición de la cámara ganberaren

osaeracompostura behar bezalako portaeracomprobación de quorum quoruma egiaz-

tatzecómputo zenbaketacómputo de votos boto-zenbaketacómputo del plazo epe-zenbaketacómputo del quorum quorum-zenbaketacomunicación komunikazio

comunidad autónoma autonomia-erkidegoComunidad Autónoma del País Vasco

Euskal Autonomia ErkidegoComunidad foral de Navarra Nafarroako

Foru Komunitateconceder la palabra hitza emanconcurrencia de causa de incompatibili-

dad bateraezintasun-arrazoia agertzecondición de juntero, ra batzarkide-izaeraconferir delegación eskuordetza emanconflicto de competencias eskumen-ga-

tazkaconformidad adostasunconfrontación política norgehiagoka po-

litikoCongreso de los, las diputados, das Di-

putatuen Kongresucongruencia kongruentziaconsejero, ra sailburu (EAE), kontseilari

(Nafarroa)Consejo de diputados, das Diputatuen

KontseiluConsejo de Gobierno Gobernu KontseiluConsejo de Gobierno foral Diputatuen

KontseiluConsejo Vasco de finanzas Públicas He-

rri Dirubideen Euskal Kontseiluconsignación presupuestaria aurrekontu-

izendapenconstar en acta aktan jasoconstar en el diario de sesiones bilkura-

egunkarian jasoconstitución de grupo taldearen eraketaconstitución de grupo juntero batzarkide-

taldearen eraketaconstitución de las Juntas Generales Ba-

tzar Nagusien eraketaconstitución de las nuevas Juntas Genera-

les Batzar Nagusi berrien eraketaconstitución del Parlamento de Nava-

rra Nafarroako Parlamentuaren eraketaconstituir el gabinete kabinetea eratuconstituir la cámara ganbera eratuconstituirse en grupo parlamentario talde

parlamentario eratucontestación por escrito idatzizko eran-

tzuncontestar a alusiones aipamenei erantzun

Page 75: OinarrizkO hiztegi juridikO-parlamentariO a · OINARRIZKO HIZTEGI JURIDIKO-PARLAMENTARIOA Valeriano Sanchez-Famoso Departamento de Fundamentos del Análisis Económico II Universidad

cuota de clases pasivas

75

contraer créditos kredituak hartucontratación de personal langileen kon-

trataziocontrol del cumplimiento betetze-kontrolcontrol parlamentario kontrol parlamen-

tariocontumacia setakeriaconvalidación baliozkotzeconvalidar baliozkotuconvenio hitzarmenconvenio de colaboración lankidetza-hi-

tzarmenconvenio económico hitzarmen ekono-

mikoconvocar dei egin, deituconvocatoria deialdiconvocatoria de Pleno Osoko Bilkurarako

deialdiconvocatoria de sesión bilkura-deialdicorrección 1 zuzenketa. 2 zuzentasuncorrección de errores huts-zuzenketa,

oker-zuzenketaCortes Generales Gorte Nagusiakcortesía adeitasun

cortesía parlamentaria adeitasun parla-mentario

credencial egiaztagutuncredencial de electo hautetsi-egiaztagu-

tuncrédito extraordinario kreditu berezicrédito presupuestario aurrekontu-kreditucriterio de distribución de competen-

cias eskumenak banatzeko irizpidecriterio de imparcialidad inpartzialtasun-

irizpidecuadrilla kuadrillacuentas generales kontu orokorrakcuestión de competencia eskumen-arazocuestión de confianza konfiantza-arazocuestión de orden ordena-arazocuestión reglamentaria erregelamendu-

arazocuestión suspensiva etete-eskaeracumplimentar el llamamiento deia egincumplimentar los trámites izapideak betecuota kuotacuota de clases pasivas klase pasiboen

kuota

Page 76: OinarrizkO hiztegi juridikO-parlamentariO a · OINARRIZKO HIZTEGI JURIDIKO-PARLAMENTARIOA Valeriano Sanchez-Famoso Departamento de Fundamentos del Análisis Económico II Universidad

76

dación de cuentas kontu-ematedar cuenta berri emandar fe fede emandar por concluida la sesión bilkurari

amaiera emandato de carácter personal izaera pertso-

naleko datudato personal datu pertsonaldebate eztabaidadebate de investidura inbestidura-ezta-

baidadebate de política general politika oroko-

rrari buruzko eztabaidadebate de totalidad osoko eztabaidadebate del articulado artikuluen eztabaidadebate del dictamen irizpenaren eztabaidadebate general eztabaida orokordebate monográfico eztabaida monografikodebate parlamentario eztabaida parla-

mentariodebate público eztabaida publikodeber eginbehardeber de asistencia bertaratze-eginbehardeber de asistencia a comisiones batzor-

deetara joateko eginbehardeber de asistir a las sesiones bilkuretara

joateko eginbehardeber de guardar secreto sekretua gorde-

tzeko eginbehardeber de secreto sekretu-eginbehardeber del cargo karguaren eginbehardecaer bertan behera gelditudecaer una enmienda zuzenketa bertan

behera gelditu

decaimiento bertan behera gelditzedecisión erabakidecisión ejecutiva erabaki exekutibodecisión final azken erabakidecisión judicial firme erabaki judizial

irmodecisión sin fuerza de ley lege-indarrik

gabeko erabakideclaración 1 adierazpen (orokorra). 2 ai-

torpen (ondasunak eta ondarea). 3 dekla-razio (egintza juridiko eta formala)

declaración de actividades jardueren ai-torpen

declaración de actividades y bienes patri-moniales jardueren eta ondare-ondasu-nen aitorpen

declaración de bienes ondasunen aitorpendeclaración de bienes patrimoniales on-

dare-ondasunen aitorpendeclaración de fallecimiento heriotza-de-

klaraziodeclaración de incompatibilidad baterae-

zintasun-deklaraziodeclaración de intereses y actividades in-

teresen eta jardueren aitorpendeclaración de política general politika

orokorreko adierazpendeclaración de urgencia presa-deklaraziodeclaración institucional adierazpen ins-

tituzionaldeclarar abierta la sesión bilkurari ha-

siera emandecoro izen ondecoro de la cámara ganberaren izen on

D

Page 77: OinarrizkO hiztegi juridikO-parlamentariO a · OINARRIZKO HIZTEGI JURIDIKO-PARLAMENTARIOA Valeriano Sanchez-Famoso Departamento de Fundamentos del Análisis Económico II Universidad

día inhábil

77

decreto foral foru-dekretudecreto foral legislativo legegintzako fo-

ru-dekretudecreto foral norma foru dekretu-araudecreto foral norma de urgencia presako

foru dekretu-araudecreto foral normativo foru-dekretu

arauemailedecreto normativo dekretu arauemailedecreto normativo de urgencia fiscal

presa fiskaleko dekretu arauemailedecreto-norma arau-dekretudefensa de la enmienda zuzenketaren de-

fentsadefensa de la iniciativa ekimenaren de-

fentsadefensa de la proposición proposamena-

ren defentsadefensa del voto particular boto partiku-

larraren defentsadefensor, ra del pueblo arartekodelegación eskuordetzadelegación de voto boto-eskuordetzadelegación genérica eskuordetza orokordelegación indefinida eskuordetza zehaz-

tugabedelegación legislativa legegintza-eskuor-

detzadelegación legislativa plena legegintza-es-

kuordetza osodelegación normativa araugintza-eskuor-

detzadelegación normativa plena en comi-

sión araugintza-eskuordetza osoa ba-tzordeari emate

delegar eskuordetudeliberación eztabaidadeliberación en comisión batzordean ez-

tabaidatzedeliberación en pleno osoko bilkuran ez-

tabaidatzedeliberación secreta isilpeko eztabaida,

eztabaida sekretudelito delitudelito doloso dolozko delitudenominación de grupo taldearen izendenuncia salaketa

dependencia administrativa administra-zio-bulego, administrazio-egoitza

dependencias de la cámara ganberako bulegoak

depurar araztuderecho eskubidederecho a intervenir 1 esku hartzeko es-

kubide. 2 hitz egiteko eskubidederecho de asistir a las sesiones bilkure-

tara joateko eskubidederecho de petición eskaera-eskubidederecho de réplica ihardespen-eskubidederecho de voto boto-eskubidederecho de voz hitz-eskubidederecho fundamental oinarrizko eskubidederechos parlamentarios legebiltzarki-

deen eskubideak (EAE), parlamentarien eskubideak (Nafarroa)

derogación indargabetzederogar indargabetudesarrollo normativo araugintza-garapendescanso 1 atseden. 2 atsedenaldidescargo deskargudesechar baztertudesignación izendapendesignación de diputado, da general di-

putatu nagusiaren izendapendesignación de la representación letra-

da legelari-ordezkaritzaren izendapendesignación de lehendakari lehendakaria-

ren izendapendesignación de miembros de la Mesa

Mahaiko kideen izendapendesignación de personas pertsonen izen-

dapendesignación de senador, ra senatariaren

izendapendesignar izendatudesistimiento atzera-egitedesorden grave istilu larrideuda tributaria zerga-zordevolución del proyecto proiektua itzultzedevolución del proyecto de ley foral al Go-

bierno foru-lege proiektua Gobernuari itzultze

día festivo jaiegundía hábil egun baliodundía inhábil egun baliogabe

Page 78: OinarrizkO hiztegi juridikO-parlamentariO a · OINARRIZKO HIZTEGI JURIDIKO-PARLAMENTARIOA Valeriano Sanchez-Famoso Departamento de Fundamentos del Análisis Económico II Universidad

día natural

78

día natural egun naturaldiario de sesiones bilkura-egunkaridictamen irizpendictamen de compatibilidad bateragarri-

tasun-irizpendictamen de incompatibilidad bateraezin-

tasun-irizpendictamen de la comisión batzordearen

irizpendictamen motivado irizpen arrazoitudictaminar irizpena egindictar resoluciones ebazpenak emandictar una resolución ebazpen bat emandieta dietadignidad duintasundigresión digresiodiligencia eginbidedimisión dimisiodiputación foral foru-aldundi (EAE), foru-

diputazio (Nafarroa)diputación Permanente Diputazio Iraun-

kordiputado, da foral foru-diputatudiputado, da general diputatu nagusidiputado, da general en funciones jardu-

neko diputatu nagusidirección zuzendaritzadirección letrada legelari-zuzendaritzadirigir escrito idazkia bidalidisciplina diziplinadisciplina parlamentaria diziplina parla-

mentariodisconformidad desadostasundiscrepancia desadostasundiscurso hitzaldi, mintzaldidiscusión del dictamen irizpenaren ezta-

baidadisminución de ingresos sarrerak gutxitzedisminución de los ingresos presupuesta-

rios aurrekontu-sarrerak gutxitzedisolución desegitedisolución de la comisión batzordea de-

segite

disolver el parlamento parlamentua de-segin

disposición adicional xedapen gehigarri (xedapen-zatia)

disposición con fuerza de norma foral fo-ru-arauaren indarra duen xedapen

disposición de la presidencia lehendaka-riaren xedapen

disposición derogatoria xedapen indarga-betzaile (xedapen-zatia)

disposición final azken xedapen (xedapen-zatia)

disposición final segunda azken xedape-netako bigarren (xedapen-zatia)

disposición general xedapen orokordisposición legal lege-mailako xedapen,

legezko xedapendisposición normativa xedapen araue-

mailedisposición transitoria xedapen iragankor

(xedapen-zatia)disposición transitoria única xedapen ira-

gankor bakar (xedapen-zatia)disposición tributaria zerga-xedapendisposiciones del Gobierno con fuerza de

ley foral foru-legearen indarra duten Gobernuaren xedapenak

disposiciones generales de funcionamien- to funtzionamenduko xedapen orokorrak

distribución de competencias eskumenen banaketa

documentación dokumentazio, agiriakdocumentación solicitada eskatutako do-

kumentazio, eskatutako agiriakdocumento agiri, dokumentudocumento de índole parlamentaria par-

lamentu-izaerako dokumentu, parlamentu-izaerako agiri

documento parlamentario dokumentu parlamentario, agiri parlamentario

dotación presupuestaria aurrekontu-zuz-kidura

dúplica duplika

Page 79: OinarrizkO hiztegi juridikO-parlamentariO a · OINARRIZKO HIZTEGI JURIDIKO-PARLAMENTARIOA Valeriano Sanchez-Famoso Departamento de Fundamentos del Análisis Económico II Universidad

79

efecto jurídico eragin juridikoejecución de presupuesto aurrekontuaren

exekuzioejecución del acuerdo erabakia betetzeejercicio 1 ekitaldi. 2 jardute, baliatzeejercicio de cargo público kargu publi-

koan jarduteejercicio del derecho eskubidea baliatzeejercicio presupuestario aurrekontu-eki-

taldielaborar un dictamen irizpena eginelaborar un plan de trabajo lanerako plan

bat prestatuelección hautaketaelección de cargo karguaren hautaketaelección de parlamentario, ria legebil-

tzarkidearen hautaketa (EAE), parlamen-tariaren hautaketa (Nafarroa)

elecciones hauteskundeakelecciones a Juntas Generales Batzar Na-

gusietarako hauteskundeakelecciones al parlamento parlamenturako

hauteskundeakelecciones forales foru-hauteskundeakelecto, ta hautetsielevación al Pleno Osoko Bilkurari aur-

kezteelevar al Pleno Osoko Bilkurari aurkeztuemisión del voto botoa emateemitir deuda pública zor publikoa jaulkiemitir dictamen irizpena emanempate berdinketaempresa pública enpresa publikoenmienda zuzenketa

enmienda a la totalidad osoko zuzenketaenmienda al articulado artikuluei egin-

dako zuzenketaenmienda de adición gehitzeko zuzenketaenmienda de modificación aldatzeko zu-

zenketaenmienda de supresión kentzeko zuzen-

ketaenmienda de sustitución ordezteko zu-

zenketaenmienda de transacción erdibideko zu-

zenketaenmienda in voce in voce zuzenketaenmienda modificativa aldatzeko zuzen-

ketaenmienda original jatorrizko zuzenketaenmienda parcial zuzenketa partzialenmienda reservada zuzenketa erreser-

batuenmienda transaccional erdibideko zu-

zenketaentidad entitateentidad local toki-entitateentidad pública empresarial enpresa-en-

titate publikoepígrafe epigrafeescaño jarleku, eserlekuescrito idazkiescrito de alegación alegazio-idazkiescrito de denuncia salaketa-idazkiescrito de índole parlamentaria parla-

mentu-izaerako idazkiescrito de petición eskaera-idazkiescrito motivado idazki arrazoitu

E

Page 80: OinarrizkO hiztegi juridikO-parlamentariO a · OINARRIZKO HIZTEGI JURIDIKO-PARLAMENTARIOA Valeriano Sanchez-Famoso Departamento de Fundamentos del Análisis Económico II Universidad

escrito parlamentario

80

escrito parlamentario idazki parlamen-tario

escrutinio boto-kontaketaescrutinio por bolas bola bidezko boto-

kontaketaestado de gastos e ingresos gastuen eta sa-

rreren egoeraestatuto de autonomía autonomia-estatutuestatuto de Autonomía del País Vasco

Euskal Herriko Autonomia Estatutuestatuto de parlamentario, ria legebil-

tzarkide-estatutu (EAE), parlamentari-es-tatutu (Nafarroa)

estatuto del Personal de la Cámara Gan-berako Langileen Estatutu

estatuto del Personal del Parlamento de Navarra Nafarroako Parlamentuko Langileen Estatutu

estatuto del, de la Apoderado, da Batzar-kidearen Estatutu

estructura del presupuesto aurrekontua-ren egitura

evacuar un informe txostena eginevaluación normativa araugintza-ebalua-

zioexamen de incompatibilidades baterae-

zintasunak aztertzeexpedientado, da espedientea ireki zaion

pertsona

expediente espedienteexpediente administrativo administrazio-

espedienteexpediente disciplinario diziplinazko es-

pedienteexpediente parlamentario espediente par-

lamentarioexpiración del mandato agintaldiaren

amaieraexpirar mandato agintaldia amaituexpirar plazo epea amaituexplicación de voto boto-azalpenexplicación individual del voto banakako

boto-azalpenexponer alegaciones alegazioak azalduexposición azalpenexposición de motivos zioen azalpen (azal-

pen-zatia)exposición razonada azalpen arrazoituexpresa o tácitamente esanbidez edo isil-

bidezexpulsar del salón de sesiones bilkura-

aretotik kanporatuexpulsión kanporatzeextinción de la comisión batzordea iraun-

gitzeextinción del mandato agintaldiaren amaieraextinguirse una comisión batzordea

iraungi

Page 81: OinarrizkO hiztegi juridikO-parlamentariO a · OINARRIZKO HIZTEGI JURIDIKO-PARLAMENTARIOA Valeriano Sanchez-Famoso Departamento de Fundamentos del Análisis Económico II Universidad

81

facultad ahalmenfacultad de la presidencia lehendakaria-

ren ahalmenfacultad de ordenación antolamendu-ahal-

menfacultad presidencial Lehendakaritzaren

ahalmenfacultad propia del cargo karguari dago-

kion ahalmenfallecimiento heriotzafalsedad de datos datuen faltsutasunfalta faltafalta grave falta astunfalta leve falta arinfederación federaziofichero de precedentes reglamentarios

erregelamenduzko aurrekarien fitxategifijación del calendario de actividades jar-

dueren egutegia finkatzefijación del orden del día gai-zerrenda

finkatzefijar el calendario de actividades jardue-

ren egutegia finkatufijar posiciones jarrerak azaldu

firmante sinatzaileformación política talde politiko, alderdi

politikoformular enmiendas zuzenketak aur-

keztuformular interpelación interpelazioa eginformular pregunta galdetu, galdera eginformular una alegación alegazioa eginfuente accesible al público jendearen es-

kurako iturrifuerza de norma arau-indarfuerza política indar politikofunción eginkizunfunción fiscalizadora fiskalizazio-egin-

kizunfunción parlamentaria eginkizun parla-

mentariofunción supletoria osatzeko eginkizunfuncionamiento funtzionamendufuncionamiento interno barne-funtziona-

mendufuncionario, ria funtzionariofuncionario, ria público, ca funtzionario

publiko

F

Page 82: OinarrizkO hiztegi juridikO-parlamentariO a · OINARRIZKO HIZTEGI JURIDIKO-PARLAMENTARIOA Valeriano Sanchez-Famoso Departamento de Fundamentos del Análisis Económico II Universidad

82

garantía bermegarantía legalmente establecida legez

ezarritako bermegasto gastugasto total gastu osogestión administrativa kudeaketa admi-

nistratibogobierno de coalición koalizio-gobernugobierno de la cámara ganberaren go-

bernugobierno interior barne-gobernuGobierno Vasco Eusko Jaurlaritzagrabación gráfica grabazio grafikograbación sonora soinu-grabaziogrupo talde

grupo autor de la iniciativa ekimena egin duen talde

grupo de trabajo lantaldegrupo enmendante zuzenketa egin duen

taldegrupo juntero batzarkide-taldegrupo mixto talde mistogrupo no enmendante zuzenketarik egin

ez duen taldegrupo parlamentario talde parlamentariogrupo parlamentario propio (bere…)

talde parlamentariogrupo político talde politikogrupo proponente talde proposatzaileguardar secreto sekretua gorde

G

Page 83: OinarrizkO hiztegi juridikO-parlamentariO a · OINARRIZKO HIZTEGI JURIDIKO-PARLAMENTARIOA Valeriano Sanchez-Famoso Departamento de Fundamentos del Análisis Económico II Universidad

83

hacer uso de la palabra hitza hartu, hitz egin

hecho denunciado salatutako egitate

honor protocolario protokolo-ohore

H

Page 84: OinarrizkO hiztegi juridikO-parlamentariO a · OINARRIZKO HIZTEGI JURIDIKO-PARLAMENTARIOA Valeriano Sanchez-Famoso Departamento de Fundamentos del Análisis Económico II Universidad

84

idioma oficial hizkuntza ofizialimpertinente desegokiimporte definitivo de ingresos y gastos to-

tales sarrera eta gastu osoen behin be-tiko zenbateko

impugnación aurkaratzeimpugnación pendiente de resolución

firme irmoki ebazteke dagoen aurka-ratze

impugnar aurkaratuimpulso sustapeninadmisibilidad onartezintasuninadmisión ez-onartzeincapacidad ezintasunincapacitación ezgaitzeincidencia gorabeherainclusión de asuntos nuevos beste gai ba-

tzuk sartzeincomparecencia ez-agertzeincompatibilidad bateraezintasunincompatible bateraezininconstitucionalidad konstituzio-kontra-

kotasunincorporación a grupo juntero batzar-

kide-taldean sartzeincremento de crédito kreditua handitzeinculpado, da erruztatuincumplimiento de deberes eginbeharrak

ez betetzeindemnización kalte-ordainindemnización de transición trantsizioko

kalte-ordainíndice aurkibideindicio de delito delitu-zantzu

inexactitud zehaztugabetasuninformación informazioinformaciones patrimoniales y financie-

ras ondareari eta finantzei buruzko in-formazioak

informe txosteninforme anual urteko txosteninforme de control económico kontrol

ekonomikoari buruzko txosteninforme de fiscalización fiskalizazio-txos-

teninforme extraordinario txosten bereziinforme legalmente preceptivo legez

nahitaezkoa den txosteninforme monográfico txosten monogra-

fikoinforme ordinario txosten arruntinfracción arau-hausteinfracción grave arau-hauste astuninfracción leve arau-hauste arininfracción muy grave arau-hauste oso as-

tuningreso económico diru-sarreraingreso presupuestario aurrekontu-sarreraingreso total sarrera osoinhabilitación desgaikuntzainhabilitación absoluta desgaikuntza ab-

solutu, erabateko desgaikuntzainhabilitación absoluta para el ejercicio de

cargo público kargu publikorako des-gaikuntza absolutu, kargu publikorako erabateko desgaikuntza

inhabilitación especial desgaikuntza be-rezi

I

Page 85: OinarrizkO hiztegi juridikO-parlamentariO a · OINARRIZKO HIZTEGI JURIDIKO-PARLAMENTARIOA Valeriano Sanchez-Famoso Departamento de Fundamentos del Análisis Económico II Universidad

investigación

85

inhabilitación especial para el ejercicio de cargo público kargu publikorako des-gaikuntza berezi

iniciativa ekimeniniciativa de información parlamenta-

ria informazio parlamentarioko ekimeniniciativa legislativa legegintzako ekimeniniciativa legislativa popular legegintzako

herri-ekimeniniciativa normativa araugintza-ekimeniniciativa normativa popular araugin-

tzako herri-ekimeniniciativa parlamentaria ekimen parla-

mentarioiniciativa popular herri-ekimeninicio del procedimiento prozedura abiarazteinmunidad immunitateinstitución instituzio, erakundeinstitución común instituzio komun, era-

kunde komuninstructor, ra instrukzio-egileinstructor, ra del expediente espedientea-

ren instrukzio-egile

instrumento reglamentario de control kontrolerako erregelamenduzko tresna

interpelación interpelaziointerpelado, da interpelatuinterpelante interpelaziogileinterponer recurso errekurtsoa jarriinterposición del recurso errekurtsoa jar-

tzeinterposición del recurso de inconstitucio-

nalidad konstituzio-kontrakotasuneko errekurtsoa jartze

interpretación del reglamento erregela-menduaren interpretazio

interrumpir geldiaraziinterrumpir la sesión bilkura geldiaraziinterrupción geldiarazpeninterrupción de la sesión bilkura geldia-

razteintervención 1 esku-hartze. 2 hitzaldiinterviniente hizlariinvestidura inbestidurainvestigación ikerketa

Page 86: OinarrizkO hiztegi juridikO-parlamentariO a · OINARRIZKO HIZTEGI JURIDIKO-PARLAMENTARIOA Valeriano Sanchez-Famoso Departamento de Fundamentos del Análisis Económico II Universidad

86

jefatura burutzajefatura de los servicios de la Secretaría

General Idazkaritza Nagusiko zerbi-tzuen buru

juicio de valor balio-iritziJunta de Portavoces Bozeramaileen Ba-

tzar, Eledunen Batzar

junta electoral hauteskunde-batzordeJunta Permanente Batzar IraunkorJuntas Generales Batzar Nagusiakjuntero, ra batzarkidejurar zin eginjurisdicción jurisdikziojuzgado epaitegi

J

Page 87: OinarrizkO hiztegi juridikO-parlamentariO a · OINARRIZKO HIZTEGI JURIDIKO-PARLAMENTARIOA Valeriano Sanchez-Famoso Departamento de Fundamentos del Análisis Económico II Universidad

87

laguna jurídica hutsune juridikolectura única irakurraldi bakarlegislación delegada legegintza eskuordetulegislación electoral hauteskunde-legedilegislatura legegintzaldi, legealdilegitimación legitimazioLehendakari (GV) Lehendakari (EJ)Lehendakari en funciones jarduneko

lehendakarilengua oficial hizkuntza ofizialletra letra (xedapen-zatia)letrado, da legelariletrado, da mayor legelari nagusiletrado, da mayor de las Juntas Genera-

les Batzar Nagusietako legelari nagusilevantar acta akta eginlevantar la sesión bilkurari amaiera emanley lege

Ley foral de Presupuestos Aurrekontuei buruzko Foru Lege

Ley foral sobre las Cuentas Genera-les Kontu Orokorrei buruzko Foru Lege

libro liburu (xedapen-zatia)liquidación likidazioliquidación del presupuesto aurrekontu-

likidaziolista de parlamentarios, rias legebiltzar-

kideen zerrenda (EAE), parlamentarien zerrenda (Nafarroa)

llamada a la cuestión gaiari lotzeko deillamada al orden ordenarako deillamamiento deillamamiento nominal izen-deiturez deitzellamar a la cuestión gaiari lotzeko eskatullamar al orden ordenara deitu

L

Page 88: OinarrizkO hiztegi juridikO-parlamentariO a · OINARRIZKO HIZTEGI JURIDIKO-PARLAMENTARIOA Valeriano Sanchez-Famoso Departamento de Fundamentos del Análisis Económico II Universidad

88

mandato 1 agintaldi. 2 mandatumandato normativo araugintza-mandatumantenimiento del orden ordena zaintzemateria debatida eztabaidatutako gaimayoría gehiengomayoría absoluta gehiengo osomayoría especial gehiengo berezimayoría requerida beharrezko gehiengomayoría simple gehiengo soilmedida correctora neurri zuzentzailemedio de comunicación social gizarte-he-

dabidemedio fehaciente bitarteko fede-emailemedio material baliabide materialmedios personales giza baliabideakmedios personales y materiales giza ba-

liabideak eta baliabide materialakmes inhábil hilabete baliogabeMesa de comisiones batzordeetako MahaiMesa de edad Adineko MahaiMesa de la cámara ganberako MahaiMesa de la comisión batzordeko MahaiMesa de la Comisión Permanente Ba-

tzorde Iraunkorreko MahaiMesa de la diputación Permanente Di-

putazio Iraunkorreko MahaiMesa de las Juntas Generales Batzar Na-

gusietako MahaiMesa del Congreso de los, las diputados,

das Diputatuen Kongresuko MahaiMesa del Parlamento Legebiltzarreko

Mahai (EAE), Parlamentuko Mahai (Na-farroa)

miembro kide

miembro de derecho eskubidezko kidemiembro de la cámara ganberako kidemiembro de la comisión batzordekidemiembro de la diputación foral foru-al-

dundiko kide (EAE), foru-diputazioko kide (Nafarroa)

miembro de la Mesa mahaikide, Mahaiko kide

miembro de la Mesa de edad Adineko Mahaiko kide

miembro de las Juntas Generales Batzar Nagusietako kide

miembro del gobierno gobernuko kidemiembro del grupo mixto talde mistoko

kidemiembro del Parlamento parlamentuko

kidemiembro titular de comisión batzorde-

kide titularminoración de ingresos sarrerak gutxitzemoción moziomoción alternativa ordezko moziomoción conjunta baterako moziomoción consecuencia de interpelación in-

terpelazioaren ondoriozko moziomoción de censura zentsura-moziomoción de confianza konfiantza-moziomoción de reprobación gaitzespen-moziomoción derivada de interpelación inter-

pelaziotik eratorritako moziomoción ordinaria mozio arruntmoción transaccional erdibideko moziomodificación de bienes ondasunen alda-

keta

M

Page 89: OinarrizkO hiztegi juridikO-parlamentariO a · OINARRIZKO HIZTEGI JURIDIKO-PARLAMENTARIOA Valeriano Sanchez-Famoso Departamento de Fundamentos del Análisis Económico II Universidad

muestra de desaprobación

89

modificación del orden del día gai-ze-rrendaren aldaketa

modificar el orden del día gai-zerrenda aldatu

muestra de aprobación onespenezko adie-razpen

muestra de desaprobación gaitzespe-nezko adierazpen

Page 90: OinarrizkO hiztegi juridikO-parlamentariO a · OINARRIZKO HIZTEGI JURIDIKO-PARLAMENTARIOA Valeriano Sanchez-Famoso Departamento de Fundamentos del Análisis Económico II Universidad

90

negar la confianza konfiantza ukatunegarse expresamente esanbidez uko eginnegarse tácitamente isilbidez uko eginnegativa uko egitenombramiento izendapennorma araunorma común arau komunnorma de disciplina parlamentaria dizi-

plina parlamentarioko araunorma de funcionamiento funtzionamen-

du-araunorma de funcionamiento interno barne-

funtzionamenduko araunorma de orden y disciplina parlamen-

taria ordena eta diziplina parlamenta-rioko arau

Norma de Presupuestos de las Juntas Ge-nerales Batzar Nagusietako Aurrekon-tuen Arau

norma foral foru-araunorma foral de presupuestos aurrekon-

tuen foru-araunorma general arau orokornorma general de funcionamiento fun-

tzionamenduko arau orokornormalización lingüística hizkuntza-nor-

malizazionormativa financiera finantza-araudinormativa tributaria zerga-araudinormativa vigente indarrean dagoen araudinotificación jakinarazpennotificación de incompatibilidad baterae-

zintasun-jakinarazpennotificación oficial jakinarazpen ofizialnúmero zenbaki (xedapen-zatia)número y composición del grupo mix-

to talde mistoko kideen kopurua eta osaera

N

Page 91: OinarrizkO hiztegi juridikO-parlamentariO a · OINARRIZKO HIZTEGI JURIDIKO-PARLAMENTARIOA Valeriano Sanchez-Famoso Departamento de Fundamentos del Análisis Económico II Universidad

91

objeto de debate eztabaidagaiobjeto de la comparecencia agerraldia-

ren xedeobjeto de la investigación ikerketaren xedeobligación betebeharobservancia del reglamento erregelamen-

dua betetzeocultación de datos datu-ezkutatzeocultar datos datuak ezkutatuocupación de escaño jarlekura joate, eser-

lekura joateofensa irainomisión ez-egiteopinión iritzioportuna diligencia bidezko eginbideoposición 1 oposizio. 2 aurka egiteorador, ra hizlariorden 1 hurrenkera. 2 ordenaorden alfabético alfabeto-hurrenkeraorden de intervenciones hitzaldien hu-

rrenkeraorden de las sesiones bilkuretako ordenaorden del día gai-zerrendaorden parlamentario ordena parlamen-

tarioordenación antolamenduordenación sistemática antolamendu sis-

tematikoordenamiento jurídico ordenamendu ju-

ridikoordenanza ordenantzaordenar las enmiendas zuzenketak orde-

natuordenar los gastos gastuak agindu

organismo autónomo organismo autonomoorganismo oficial organismo ofizialorganismo público organismo publikoorganización 1 antolaketa. 2 antolakundeorganización de la cámara ganberaren an-

tolaketaorganización de las Juntas Generales Ba-

tzar Nagusien antolaketaórgano organoórgano colegiado kide anitzeko organoórgano competente organo eskudunórgano de la cámara ganberaren organoórgano de participación popular herrita-

rrek parte hartzeko organoórgano de representación ordezkaritza-

organoórgano electoral competente hautes-

kunde-organo eskudunórgano judicial organo judizialórgano judicial competente organo judi-

zial eskudunórgano jurisdiccional jurisdikzio-organoórgano parlamentario organo parlamen-

tarioórgano rector organo gidariórgano rector colegiado kide anitzeko or-

gano gidariórgano rector de las Juntas Generales

Batzar Nagusien organo gidariotorgamiento de autorizaciones baime-

nak emateotorgamiento de confianza konfiantza

emateotorgar su confianza konfiantza eman

O

Page 92: OinarrizkO hiztegi juridikO-parlamentariO a · OINARRIZKO HIZTEGI JURIDIKO-PARLAMENTARIOA Valeriano Sanchez-Famoso Departamento de Fundamentos del Análisis Económico II Universidad

92

pago ordainketapapeleta boto-paperparlamentario, ria 1 iz. legebiltzarkide

(EAE), parlamentari (Nafarroa eta oroko-rrean). 2 adj. parlamentario

parlamentario, ria asistente bertaraturiko legebiltzarkide (EAE), bertaraturiko par-lamentari (Nafarroa)

parlamentario, ria delegado, da legebil-tzarkide ordezkari (EAE), parlamentari ordezkari (Nafarroa)

parlamentario, ria foral foru-parlamen-tari

parlamentario, ria foral electo, ta foru-parlamentari hautetsi

parlamentario, ria no adscrito, ta atxiki gabeko legebiltzarkide (EAE), atxiki ga-beko parlamentari (Nafarroa)

Parlamento Legebiltzar (EAE), Parla-mentu (Nafarroa)

Parlamento de Navarra Nafarroako Par-lamentu

parlamento foral foru-parlamentuParlamento Vasco Eusko Legebiltzarpárrafo paragrafo (xedapen-zatia)parte alícuota zati alikuotaparticipación popular herritarrek parte

hartzepartida presupuestaria aurrekontu-par-

tidapartido político alderdi politikopedir la palabra hitza eskatupena zigor

pena de inhabilitación absoluta desgai-kuntza absolutuko zigor

pena de inhabilitación absoluta o espe-cial desgaikuntza absolutu edo bere-ziko zigor

pena de inhabilitación especial desgai-kuntza bereziko zigor

percepción hartzeko iz.pérdida de la condición de parlamentario,

ria legebiltzarkide-izaera galtze (EAE), parlamentari-izaera galtze (Nafarroa)

pérdida de la condición de parlamentario, ria foral foru-parlamentari izaera galtze

pérdida de la condición de persona jun-tera batzarkide-izaera galtze

pérdida de la condición de procurador, ra batzarkide-izaera galtze

período de sesiones bilkuraldiperíodo de suspensión de la sesión bilku-

raren etenaldiperíodo entre sesiones bilkuren arteko aldiperíodo extraordinario de sesiones

ezohiko bilkuraldiperíodo inhábil egun baliogabeakperíodo intersesiones bilkuraldien arteko

garaiperíodo ordinario de sesiones ohiko bil-

kuraldipersona afectada ukitutako pertsonapersona apoderada batzarkidepersona física pertsona fisikopersona interesada interesdunpersonación pertsonatze

P

Page 93: OinarrizkO hiztegi juridikO-parlamentariO a · OINARRIZKO HIZTEGI JURIDIKO-PARLAMENTARIOA Valeriano Sanchez-Famoso Departamento de Fundamentos del Análisis Económico II Universidad

Presidencia

93

personal al servicio del parlamento par-lamentuaren zerbitzuko langileak

personal de confianza konfiantzazko lan-gileak

personal de Juntas Generales Batzar Na-gusietako langileak

personal técnico-administrativo tekni ka-ri-administrariak

perturbar el orden ordena hautsipetición eskaerapetición admitida a trámite izapidetzeko

onartutako eskaerapetición de palabra hitza eskatzepetición declarada inadmisible onartezin-

tzat deklaratutako eskaerapetición motivada del interesado interes-

dunaren eskaera arrazoituplan planplan de trabajo lanerako planplazo de presentación de enmiendas zu-

zenketak aurkezteko epeplazo improrrogable epe luzaezinplena adquisición de la condición de par-

lamentario, ria foral foru-parlamentari izaera osoki eskuratze

plena capacidad jurídica ahalmen juri-diko oso

Pleno Osoko Bilkurapleno de control kontroleko osoko bilkurapleno de incompatibilidades bateraezinta-

sunen osoko bilkurapleno de investidura inbestidurako osoko

bilkuraPleno de las Juntas Generales Batzar Na-

gusien Osoko Bilkurapleno de política general politika oroko-

rreko osoko bilkuraPleno del parlamento parlamentuaren

Osoko Bilkurapleno para la designación de diputado, da

general diputatu nagusia izendatzeko osoko bilkura

pliego de cargos kargu-orripoder de la cámara ganberaren boterepoder público botere publikoponencia ponentziaponente txostengilepor unanimidad aho batez

portavoz bozeramaile, eledunportavoz de grupo taldeko bozeramaile,

taldeko eledunportavoz habilitado bozeramaile gaitu,

eledun gaituposponer la votación bozketa geroratupotestad legislativa legegintza-ahalpotestad normativa araugintza-ahalpreámbulo hitzaurre (azalpen-zatia)precedente parlamentario aurrekari par-

lamentarioprecepto legal legezko manupreeminencia protocolaria protokolo-

lehentasunpregunta galderapregunta con respuesta oral ahoz eran-

tzuteko galderapregunta con respuesta por escrito ida-

tziz erantzuteko galderapregunta decaída bertan behera gelditu-

tako galderapregunta escrita idatzizko galderapregunta oral ahozko galderapregunta oral en comisión ahozko galdera

batzordeanpregunta oral en pleno ahozko galdera

osoko bilkuranpregunta ordinaria galdera arruntpregunta para respuesta oral ahoz eran-

tzuteko galderapregunta para su respuesta por escrito

idatziz erantzuteko galderapregunta urgente presako galderapreguntante galdetzaileprerrogativa prerrogatibaprerrogativa propia del cargo karguari

dagokion prerrogatibapresentación de documentos agiriak aur-

kezte, dokumentuak aurkeztepresentación de enmiendas zuzenketak

aurkeztepresentar dictamen irizpena aurkeztupresentar enmiendas zuzenketak aurkeztupresentar la dimisión dimisioa emanpresentar moción mozioa aurkeztupresentar recurso errekurtsoa aurkeztuPresidencia 1 Lehendakaritza. 2 lehenda-

kari

Page 94: OinarrizkO hiztegi juridikO-parlamentariO a · OINARRIZKO HIZTEGI JURIDIKO-PARLAMENTARIOA Valeriano Sanchez-Famoso Departamento de Fundamentos del Análisis Económico II Universidad

presidencia de comisión

94

presidencia de comisión batzordeburupresidencia de Comisión Permanente Ba-

tzorde Iraunkorreko buruPresidencia de la cámara 1 ganberako

Lehendakaritza. 2 ganberako lehendakaripresidencia de la Comisión Perma-

nente Batzorde Iraunkorreko lehenda-kari

presidencia de la Mesa de edad Adineko Mahaiko buru

Presidencia de las Juntas Generales 1 Batzar Nagusietako Lehendakaritza. 2 Batzar Nagusietako lehendakari

Presidencia del parlamento 1 parlamen-tuko Lehendakaritza. 2 parlamentuko lehendakari

presidente, ta lehendakaripresidente, ta de comisión batzordeburupresidente, ta de la cámara ganberako

lehendakaripresidente, ta de la Mesa mahaiburupresidente, ta de la Mesa de las Juntas Ge-

nerales Batzar Nagusietako Mahaiko lehendakari

presidente, ta del parlamento parlamen-tuko lehendakari

prestar juramento zin eginprestar promesa hitzemanpresupuesto aurrekontupresupuesto de Juntas Generales Batzar

Nagusien aurrekontupresupuesto motivado aurrekontu arra-

zoitupresupuestos generales aurrekontu oro-

korrakpresupuestos y cuentas generales de Nava-

rra Nafarroako kontu orokorrak eta au-rrekontuak

previsión legislativa lege-aurreikuspenprevisión normativa arau-aurreikuspenprimera instancia lehen auzialdiprimera votación lehenengo bozketaprincipio de equilibrio financiero finan-

tza-orekaren printzipioprincipio de proporcionalidad propor-

tzionaltasun-printzipioprincipio de subsidiariedad subsidiariota-

sun-printzipio

prisión preventiva prebentziozko espe-txeratze

prisión provisional behin-behineko espe-txeratze

problema de titularidad competencial es-kumen-titulartasunari buruzko arazo

procedimiento administrativo adminis-trazio-prozedura

procedimiento administrativo común ad-ministrazio-prozedura erkide

procedimiento ante los tribunales epaite-gien aurreko prozedura

procedimiento de debate eztabaida-pro-zedura

procedimiento de lectura única iraku-rraldi bakarreko prozedura

procedimiento de urgencia presako pro-zedura

procedimiento disciplinario diziplina-pro-zedura

procedimiento electrónico prozedura elektroniko

procedimiento especial de lectura úni- ca irakurraldi bakarreko prozedura be-rezi

procedimiento legislativo legegintza-pro-zedura

procedimiento legislativo común legegin-tza-prozedura arrunt

procedimiento legislativo de urgencia presako legegintza-prozedura

procedimiento legislativo ordinario lege-gintza-prozedura arrunt

procedimiento normativo araugintza-pro-zedura

procedimiento normativo común arau-gintza-prozedura arrunt

procedimiento normativo ordinario arau-gintza-prozedura arrunt

procedimiento sancionador zehapen-pro-zedura

procedimiento simplificado prozedura sinplifikatu

proceso electoral hauteskunde-prozesuproclamación aldarrikapenproclamación de parlamentario, ria lege-

biltzarkidearen aldarrikapen (EAE), parla-mentariaren aldarrikapen (Nafarroa)

Page 95: OinarrizkO hiztegi juridikO-parlamentariO a · OINARRIZKO HIZTEGI JURIDIKO-PARLAMENTARIOA Valeriano Sanchez-Famoso Departamento de Fundamentos del Análisis Económico II Universidad

publicidad de los trabajos parlamentarios

95

proclamación de resultado(s) emaitzen aldarrikapen

proclamar aldarrikatuproclamar el resultado emaitza aldarri-

katuproclamar electo hautetsi aldarrikatuprocurador, ra 1 prokuradore (orokorra).

2 batzarkide (Batzar Nagusietako kidea)procurador, ra acreditado, da egiaztatu-

tako batzarkideprocurador, ra electo, ta batzarkide hau-

tetsiprograma de gobierno gobernu-programaprograma de gobierno foral foru-gober-

nurako programaprograma político programa politikoprometer hitzemanpromulgación promulgaziopromulgar promulgatuproponente proposatzaileproposición proposamenproposición de iniciativa municipal udal-

ekimeneko proposamenproposición de iniciativa popular herri-

ekimeneko proposamenproposición de ley lege-proposamenproposición de ley foral foru-lege propo-

samenproposición de norma arau-proposamenproposición de norma foral foru-arau pro-

posamenproposición de norma foral de iniciativa

municipal udal-ekimeneko foru-arau proposamen

proposición de norma foral de iniciativa popular herri-ekimeneko foru-arau pro-posamen

proposición no de ley legez besteko pro-posamen

proposición no de norma arauz besteko proposamen

proposición no de norma urgente pre-sako arauz besteko proposamen

propuesta proposamenpropuesta admitida a trámite izapide-

tzeko onartutako proposamen

propuesta aprobada por asentimiento baiespenez onetsitako proposamen

propuesta articulada proposamen arti-kulatu

propuesta de cese kargutik kentzeko pro-posamen

propuesta de modificación aldatzeko pro-posamen

propuesta de oposición aurka egiteko pro-posamen

propuesta de resolución ebazpen-propo-samen

propuesta de resolución transaccional er-dibideko ebazpen-proposamen

propuesta de sanción zehapen-proposamenpropuesta motivada proposamen arrazoitupropuesta presidencial lehendakariaren

proposamenpropuesta unánime ahobatezko proposa-

menprórroga luzapenprórroga de plazo epearen luzapenprotección de datos de carácter perso-

nal izaera pertsonaleko datuen babesproteger el derecho al honor de las perso-

nas pertsonen ohorerako eskubidea ba-bestu

providencia probidentziaproyecto de convenio hitzarmen-proiektuproyecto de ley lege-proiektuproyecto de ley definitivo behin betiko le-

ge-proiektuproyecto de ley foral foru-lege proiektuproyecto de norma arau-proiektuproyecto de norma foral foru-arau

proiektuproyecto de norma foral de presupues-

tos aurrekontuen foru-arau proiektuproyecto de presupuesto aurrekontu-

proiektupublicación argitalpenpublicación oficial argitalpen ofizialpublicación oficial de las Juntas Genera-

les Batzar Nagusien argitalpen ofizialpublicidad de los trabajos parlamenta-

rios lan parlamentarioak argitaratze

Page 96: OinarrizkO hiztegi juridikO-parlamentariO a · OINARRIZKO HIZTEGI JURIDIKO-PARLAMENTARIOA Valeriano Sanchez-Famoso Departamento de Fundamentos del Análisis Económico II Universidad

96

quebrantar deber de secreto sekretu-eginbeharra hautsi

queja kexa

quorum quorumquorum especial quorum berezi

Q

Page 97: OinarrizkO hiztegi juridikO-parlamentariO a · OINARRIZKO HIZTEGI JURIDIKO-PARLAMENTARIOA Valeriano Sanchez-Famoso Departamento de Fundamentos del Análisis Económico II Universidad

97

ratificación berronespenratificación de acuerdo erabakiaren be-

rronespenrazón debidamente justificada behar be-

zala justifikatutako arrazoirazón extraordinaria y de urgente necesi-

dad aparteko eta presako arrazoireal decreto de nombramiento izendape-

neko errege-dekretureanudar la sesión bilkurari berriro ekinrecabar datos datuak eskaturecabar documentación dokumentazioa

eskatu, agiriak eskaturecabar informes txostenak eskaturecaer acuerdo erabakia emanrecalificar birkalifikaturechazar ezetsirechazar un proyecto proiektua ezetsirechazo global de la comunicación komu-

nikazioaren gaitzespen globalrechazo parcial de la comunicación ko-

munikazioaren gaitzespen partzialrecinto parlamentario parlamentu barrenreclamación erreklamazioreconsideración berraztertzerectificar zuzendurecuento de votos boto-kontaketarecuento de votos emitidos emandako bo-

toen kontaketarecurrir sanción zehapenari errekurtsoa

jarrirecurso errekurtso

recurso contencioso-electoral hauteskun-deekiko auzi-errekurtso

recurso de amparo babes-errekurtsorecurso de inconstitucionalidad konstitu-

zio-kontrakotasuneko errekurtsoredacción alternativa ordezko idazketaredacción armónica idazketa harmonikoreducción de plazo epea laburtzereforma del estatuto de autonomía auto-

nomia-estatutuaren erreformareforma del reglamento erregelamendua-

ren erreformareforma del reglamento del Parlamento

de Navarra Nafarroako Parlamentuko Erregelamenduaren erreforma

refrendo berrespenrefundición bat-egiterégimen de dedicación absoluta lanaldi

osoko araubiderégimen de incompatibilidades baterae-

zintasun-araubiderégimen de incompatibilidades económi-

cas bateraezintasun ekonomikoen arau-bide

régimen de incompatibilidades retributi-vas ordainsari-bateraezintasunen arau-bide

régimen disciplinario diziplina-araubiderégimen interior barne-araubiderégimen interior de la cámara ganberako

barne-araubide

R

Page 98: OinarrizkO hiztegi juridikO-parlamentariO a · OINARRIZKO HIZTEGI JURIDIKO-PARLAMENTARIOA Valeriano Sanchez-Famoso Departamento de Fundamentos del Análisis Económico II Universidad

régimen jurídico de las administraciones públicas

98

régimen jurídico de las administraciones públicas administrazio publikoen arau-bide juridiko

registro erregistroregistro de actividades e intereses de los

miembros del Gobierno de Navarra y de los altos cargos de la Administración de la Comunidad foral Nafarroako Gobernuko kideen eta Foru Komunitateko Administrazioko goi-karguen jarduera eta interesen erregistro

registro de documentos parlamentarios agiri parlamentarioen erregistro, doku-mentu parlamentarioen erregistro

registro de intereses Interesen Erregistroregistro de la cámara ganberako erregis-

troregistro de la Secretaría General de las

Juntas Generales Batzar Nagusietako Idazkaritza Nagusiko Erregistro

registro de la Secretaría General del Par-lamento (CAV) Legebiltzarreko Idaz-karitza Nagusiko Erregistro (EAE)

registro de las Juntas Generales Batzar Nagusietako erregistro

registro de sesiones bilkuren erregistroregistro escrito idatzizko erregistroregistro General Erregistro Orokorregistro General de la cámara ganberako

Erregistro Orokorregistro gráfico erregistro grafikoregistro sonoro soinu-erregistroregla de funcionamiento funtzionamen-

du-araureglamento erregelamendureglamento de funcionamiento funtziona-

mendu-erregelamendureglamento de funcionamiento de las

Juntas Generales de Álava Ara-bako Batzar Nagusien Funtzionamendu Araudi

reglamento de la cámara ganberaren erre-gelamendu

reglamento de las Juntas Generales Ba-tzar Nagusien erregelamendu

reglamento de las Juntas Generales de bizkaia Bizkaiko Batzar Nagusietako Araudi

reglamento de las Juntas Generales de Gipuzkoa Gipuzkoako Batzar Nagu-sien Araudi

reglamento del grupo mixto talde mistoa-ren erregelamendu

reglamento del Parlamento de Navarra Nafarroako Parlamentuko Erregelamendu

reglamento del Parlamento Vasco Eusko Legebiltzarraren Erregelamendu

reglamento interno barne-erregelamendurelación de procuradores, ras batzarki-

deen zerrendaremoción del cargo kargutik kentzerendición de cuentas 1 kontuak emate.

2 kontu-arrazoiak ematerenuncia uko egiterenuncia del cargo karguari uko egiterenuncia expresa esanbidez uko egiterenunciar al escaño jarlekuari uko egin,

eserlekuari uko eginreparo eragozpenreparto de escaños jarleku-banaketa, eser-

leku-banaketaréplica ihardespenreplicar ihardetsirepreguntar berriz galdeturepresentación ordezkaritza representación colegiada kide anitzeko

ordezkaritzarepresentación popular herritarren ordez-

karitzarepresentante ordezkarirepresentante de los grupos parlamenta-

rios talde parlamentarioen ordezkarirequerimiento errekerimendurequerir errekeriturequisito baldintzarequisitos legalmente establecidos legez

ezarritako baldintzakreservar enmienda zuzenketa erreserbaturesolución ebazpenresolución de carácter general ebazpen

orokorresolución de expediente espedientearen

ebazpenresolución motivada ebazpen arrazoituresolución presidencial Lehendakaritza-

ren ebazpen

Page 99: OinarrizkO hiztegi juridikO-parlamentariO a · OINARRIZKO HIZTEGI JURIDIKO-PARLAMENTARIOA Valeriano Sanchez-Famoso Departamento de Fundamentos del Análisis Económico II Universidad

ruptura del acuerdo

99

resolución sancionadora ebazpen zehatzaileresolución supletoria ebazpen osagarriresolver definitivamente behin betiko

ebatzirespetar el orden parlamentario ordena

parlamentarioa errespetaturespetar la cortesía parlamentaria adei-

tasun parlamentarioa errespetaturespetar la disciplina parlamentaria dizi-

plina parlamentarioa errespetaturesponsabilidad política erantzukizun po-

litikorespuesta oral ahozko erantzunrespuesta por escrito idatzizko erantzunrespuesta razonada erantzun arrazoituresultado de las votaciones bozketen

emaitzaretención de un, una parlamentario, ria

foral foru-parlamentari bat atxikitzeretirada de confianza konfiantza kentzeretirada de enmienda zuzenketa erreti-

ratzeretirada de iniciativa ekimena erretiratzeretirada de la enmienda original jato-

rrizko zuzenketa erretiratze

retirada de proposición proposamena erretiratze

retirada de proyecto de norma arau-proiektua erretiratze

retirar el uso de la palabra hitza kenduretirar enmienda zuzenketa erretiraturetirar la palabra hitza kenduretirar proposición proposamena erreti-

raturetirar propuesta de resolución ebazpen-

proposamena erretiraturetirar una proposición de ley lege-pro-

posamena erretiraturetirar una proposición de ley foral foru-

lege proposamena erretiraturetribución fija ordainsari finkoretribución fija y periódica aldizkako or-

dainsari finkoretribución periódica aldizkako ordainsariretribución por asistencias bertaratze-or-

dainsarirevocación de la comparecencia agerral-

dia ezeztatzerúbrica errubrikaruptura del acuerdo akordioa hauste

Page 100: OinarrizkO hiztegi juridikO-parlamentariO a · OINARRIZKO HIZTEGI JURIDIKO-PARLAMENTARIOA Valeriano Sanchez-Famoso Departamento de Fundamentos del Análisis Económico II Universidad

100

salón de plenos osoko bilkuren aretosalón de sesiones bilkura-aretosalvaguardar los derechos y prerrogati-

vas eskubideak eta prerrogatibak ba-bestu

sanción zehapensanción disciplinaria diziplina-zehapensancionar zehatusección atal (xedapen-zatia)sección presupuestaria aurrekontu-atalsecretaría general idazkaritza nagusisecretaría primera lehen idazkarisecretaría segunda bigarren idazkarisecretario, ria idazkarisecretario, ria de la diputación Perma-

nente Diputazio Iraunkorreko idazkarisecretario, ria de la Mesa Mahaiko idaz-

karisecretario, ria de la Mesa de edad Adi-

neko Mahaiko idazkarisecretario, ria primero, ra de la Mesa de

las Juntas Generales Batzar Nagusie-tako Mahaiko lehen idazkari

secretario, ria segundo, da de la Mesa de las Juntas Generales Batzar Nagusie-tako Mahaiko bigarren idazkari

secreto 1 iz. sekretu. 2 adj. isilpeko, se-kretu

sector público foral foru-sektore publikosede de las Juntas Generales Batzar Na-

gusien egoitzasegunda votación bigarren bozketaSeguridad Social Gizarte Segurantzasenador, ra senatari

sentencia condenatoria kondena-epaisentencia firme epai irmosentencia firme condenatoria kondena-

epai irmosentencia judicial firme epai judizial irmoseparación de un miembro del grupo kide

bat taldetik banantzeservicio de seguridad segurtasun-zerbitzuservicio especial zerbitzu bereziservicio jurídico zerbitzu juridikoservicio lingüístico hizkuntza-zerbitzusesión bilkurasesión a puerta cerrada bilkura itxisesión abierta al público jendaurreko bil-

kurasesión constitutiva eratze-bilkurasesión constitutiva de la cámara ganbera-

ren eratze-bilkurasesión de carácter deliberante eztabaida-

tzeko bilkurasesión de carácter informativo informa-

tzeko bilkurasesión de investidura inbestidura-bilkurasesión de la comisión batzordearen bilkurasesión de trabajo lan-bilkurasesión de trabajo de la comisión batzor-

dearen lan-bilkurasesión del Pleno Osoko Bilkurasesión extraordinaria bilkura berezisesión informativa informazio-bilkurasesión ordinaria bilkura arrunt, ohiko bil-

kurasesión parlamentaria bilkura parlamen-

tario

S

Page 101: OinarrizkO hiztegi juridikO-parlamentariO a · OINARRIZKO HIZTEGI JURIDIKO-PARLAMENTARIOA Valeriano Sanchez-Famoso Departamento de Fundamentos del Análisis Económico II Universidad

sustituto, ta

101

sesión plenaria osoko bilkurasesión plenaria constitutiva eraketako

osoko bilkurasesión plenaria monográfica osoko bil-

kura monografikosesión pública jendaurreko bilkurasesión secreta isilpeko bilkura, bilkura se-

kretusesión tradicional bilkura tradizionalsistema de elección hautaketa-sistemasistema de voto ponderado boto haztatua-

ren sistemasituación de compatibilidad bateragarri-

tasun-egoerasituación de incompatibilidad bateraezin-

tasun-egoerasociedad mercantil merkataritza-sozietatesociedad pública sozietate publikosolicitante eskatzailesolicitar el uso de la palabra hitza eskatusolicitud eskaera, eskabidesolicitud de autorización baimen-eskaerasolicitud de comparecencia agerraldi-es-

kaerasolicitud de documentación dokumenta-

zio-eskaerasolicitud de información informazio-es-

kaerasolicitud de información documenta-

da informazio dokumentatuaren eskaerasometer a votación bozkatusoporte informático euskarri informatikosubsanación de errores huts-zuzenketa,

oker-zuzenketasubsanación de incorrecciones huts-zu-

zenketa, oker-zuzenketasubsanación de omisiones ez-egiteen zu-

zenketasubsanar errores hutsak zuzendu, okerrak

zuzendusubsanar incorrecciones hutsak zuzendu,

okerrak zuzendusubsección azpiatal (xedapen-zatia)subvención fija diru-laguntza finkosubvención variable diru-laguntza aldakor

superior jerárquico nagusi hierarkikosuplemento de crédito kreditu-gehigarrisuplente ordezkosupresión del articulado artikuluetan tes-

tua kentzesupuesto especial egoera berezisurtir todos los efectos eragin osoa izansuspender la sesión bilkura etensuspender temporalmente la sesión bil-

kura aldi baterako etensuspensión etetesuspensión de derechos eskubideak etetesuspensión de la condición de parlamen-

tario, ria legebiltzarkide-izaera etete (EAE), parlamentari-izaera etete (Nafa-rroa)

suspensión de la condición de parlamenta-rio, ria foral foru-parlamentari izaera etete

suspensión de la condición de procurador, ra batzarkide-izaera etete

suspensión de la sesión bilkura etetesuspensión de las percepciones económi-

cas hartzeko ekonomikoak etetesuspensión de las subvenciones diru-la-

guntzak etetesuspensión de procurador, ra batzarkide-

izaera etetesuspensión de un, una parlamentario, ria

foral foru-parlamentari izaera etetesuspensión temporal de derechos eskubi-

deak aldi baterako etetesuspensión temporal de la sesión bilkura

aldi baterako etetesuspensión temporal de los derechos par-

lamentarios legebiltzarkide-eskubi-deak aldi baterako etete (EAE), parla-mentari-eskubideak aldi baterako etete (Nafarroa)

sustanciar comparecencia agerraldia gau-zatu

sustanciar pregunta galdera gauzatusustanciar una interpelación interpela-

zioa gauzatusustituto, ta ordezko

Page 102: OinarrizkO hiztegi juridikO-parlamentariO a · OINARRIZKO HIZTEGI JURIDIKO-PARLAMENTARIOA Valeriano Sanchez-Famoso Departamento de Fundamentos del Análisis Económico II Universidad

102

tarjeta de identificación identifikazio-txartel

tarjeta de invitación gonbidatu-txarteltarjeta provisional behin-behineko txarteltercera votación hirugarren bozketaterritorio histórico lurralde historikotestimonio notarial notario-lekukotzatexto alternativo ordezko testutexto articulado testu artikulatutexto del dictamen irizpenaren testutexto original jatorrizko testutexto principal testu nagusitexto refundido testu bategintexto transaccional erdibideko testutiempo de intervención hitz egiteko denboratitular titular título 1 titulu (xedapen-zatia). 2 izenburutítulo de la norma arauaren izenburutítulo preliminar atariko titulu (xedapen-

zatia)toma de posesión karguaz jabetzetoma en consideración aintzat hartzetrabajo parlamentario lan parlamentariotradición foral de Álava Arabako foru-

tradiziotramitación izapidetzetramitación de un proyecto proiektua iza-

pidetzetramitación del procedimiento prozedura

izapidetze

tramitación en lectura única irakurraldi bakarreko izapidetze

tramitación parlamentaria izapidetze parlamentario

tramitación preferente lehentasunezko izapidetze

tramitación reglamentaria erregelamen-duzko izapidetze

tramitación urgente presako izapidetzetramitar izapidetutramitar por el procedimiento de urgen-

cia presako prozeduraz izapidetutrámite izapidetrámite de audiencia entzunaldi-izapidetrámite de deliberación en el Pleno Osoko

Bilkurako eztabaidaren izapidetrámite de urgencia presako izapidetrámite reglamentario erregelamenduzko

izapidetransar erdibidekoa egintranscripción literal hitzez-hitzezko trans-

kripziotrascripción literal de sesión bilkuraren

hitzez-hitzezko transkripziotribuna tribunatribunal auzitegiTribunal Constitucional Konstituzio Au-

zitegiTribunal Vasco de Cuentas Públicas He-

rri Kontuen Euskal Epaitegi

T

Page 103: OinarrizkO hiztegi juridikO-parlamentariO a · OINARRIZKO HIZTEGI JURIDIKO-PARLAMENTARIOA Valeriano Sanchez-Famoso Departamento de Fundamentos del Análisis Económico II Universidad

103

turno txandaturno a favor aldeko txandaturno de debate eztabaida-txandaturno de defensa defentsa-txandaturno de dúplica duplika-txandaturno de explicación de voto botoa azal-

tzeko txandaturno de exposición azalpen-txandaturno de intervención hitz egiteko txandaturno de palabra hitz egiteko txanda

turno de posicionamiento jarrera adieraz-teko txanda

turno de réplica ihardespen-txandaturno en contra aurkako txandaúltima votación azken bozketaunanimidad ahobatezkotasun unidad de comprensión ulermen-batasunurgente necesidad premia larriurna boto-ontziuso de la palabra hitz-egite, hitza hartze

U

Page 104: OinarrizkO hiztegi juridikO-parlamentariO a · OINARRIZKO HIZTEGI JURIDIKO-PARLAMENTARIOA Valeriano Sanchez-Famoso Departamento de Fundamentos del Análisis Económico II Universidad

104

validez del acuerdo erabakiaren balioz-kotasun

variación negativa aldaketa negatibovariación positiva aldaketa positiboventaja patrimonial ondare-abantailaverificar votación bozketa egiaztatuVicepresidencia 1 Lehendakariordetza.

2 lehendakariordeVicepresidencia primera 1 lehenengo

Lehendakariordetza. 2 lehenengo lehen-dakariorde

Vicepresidencia segunda 1 bigarren Lehendakariordetza. 2 bigarren lehenda-kariorde

vicepresidente, ta lehendakariordevicepresidente, ta de comisión batzorde-

buruordevicepresidente, ta de la Mesa mahaibu-

ruordevicio akatsvinculante loteslevisto bueno oniritzivotación bozketavotación a mano alzada eskua jasota egin-

dako bozketavotación de totalidad osoko bozketavotación en comisión batzordeetako boz-

ketavotación especial bozketa berezivotación final azken bozketavotación nominal izenezko bozketavotación nominal pública izenezko boz-

keta publiko

votación nominal secreta izenezko boz-keta sekretu

votación ordinaria ohiko bozketa, boz-keta arrunt

votación por asentimiento baiespenezko bozketa

votación por bolas bola bidezko bozketavotación por llamamiento nominal izen-

deiturez deituta egindako bozketavotación por papeletas paper bidezko boz-

ketavotación por párrafos paragrafokako boz-

ketavotación por puntos puntukako bozketavotación pública bozketa publikovotación secreta isilpeko bozketa, bozketa

sekretuvotación secreta por papeletas paper bi-

dezko isilpeko bozketa, paper bidezko bozketa sekretu

votación separada bozketa bereizivotar bozkatuvoto botovoto afirmativo baiezko botovoto de calidad kalitateko botovoto delegado boto eskuordetuvoto emitido emandako botovoto en blanco boto zurivoto favorable aldeko botovoto indelegable boto eskuordeezinvoto negativo aurkako botovoto nulo boto baliogabevoto particular boto partikularvoto personal boto pertsonal

V

Page 105: OinarrizkO hiztegi juridikO-parlamentariO a · OINARRIZKO HIZTEGI JURIDIKO-PARLAMENTARIOA Valeriano Sanchez-Famoso Departamento de Fundamentos del Análisis Económico II Universidad

vulneración de un principio

105

voto ponderado boto haztatuvoto positivo aldeko botovoto telemático boto telematikovoto válido boto baliodun

voto vinculante boto loteslevulneración competencial eskumena urratzevulneración de un principio printzipio bat

urratze

Page 106: OinarrizkO hiztegi juridikO-parlamentariO a · OINARRIZKO HIZTEGI JURIDIKO-PARLAMENTARIOA Valeriano Sanchez-Famoso Departamento de Fundamentos del Análisis Económico II Universidad