maxixatzenAzkoitiko herri aldizkaria, 2015eko uztaila - 345. zenbakia

Oporraldia,lanerakoUdako opor egunak lana egiteko aprobetxatu

dituzten sei herritar gazterekin egon gara

UZTAILEKOUZTAILEKOaldizkarian zer?aldizkarian zer?

Kale Nagusia, 62

Gipuzkoa, 20720 Azkoitia

943.853.617

www.maxixatzen.eus

Argitaratzailea:

Maxixatzen Euskaldunon Elkartea

Erredakzio taldea eta kolaboratzaileak:

Olaia Juaristi, Ainhoa Cuende, Miren Ara-

mendi, Ane Olaizola, Aitor Arruti, Idoia

Alberdi, Laida Beristain eta Naroa Olalde.

Koordinazioa eta maketazioa:

Olaia Juaristi

Publizitatea:

Ainhoa Cuende

Telfonoa: 943 85 36 17

Logotipoaren diseinua:

Amaia Guridi

Inprimategia:

Gertu inprimategia

Tirada:

5.000 ale

Lege Gordailua:

SS-246-2009

ISSN: 2171-7656

Oharra:

Maxixatzenek ez du bere gain hartzen

IRITZIAN, KOMIKIAN eta GUTUNEAN

adierazitakoaren erantzukizunik. Argitaratu

ahal izateko, eskutitz guztiek ondo identifi-

katuta egon beharko dute. Ez ahaztu datu

hauek jartzea: izen-abizenak, NA eta tele-

fono zenbakia, nahiz eta gero izen-abizenak

soilk argitaratu. Idatziek gehienez 25 lerro

izan beharko dituzte eta maxixatzen@ma-

xixa-tzen.eus helbidera bidali beharko dira,

hilabeteko azken astelehena baino lehen.

6

10

16

Iritzixe 4> Nagore Silvan

Kalin galdezka 5

Izena ta dizena 6> Oporraldia lanerako denean

Galdetu ahala erantzun 10> Kasik

Tokitteko puntetik 12> Gorka Alkorta

Tokitteko punteko herritarrak 14> Jait Wana

Iritzixe 15> Pablo Domingez

Izena ta dizena 16> Ramadana

Hilebetin begixetatik 18

Maxixatzen maxixatuiez 19 > Luis Larrañaga

Zaharrak berri 20> Urrategiko Ama Birjina

Eskure komeni 21

Ezetz asmau 22

Iritzixe 4

dako gau bero hartan

hortxe zegoen, etzanda. Arnasa

leun, begirada galdua, mugitu ezi-

nik. Istant batean jendea hurbildu

zen. Ahots batek lasaitzen zuen bi-

tartean, giza esku batek laztantzen

zuen. Hurrengo minutuetan, beti-

danik bizi izan duen moduan, gi-

zakia izango du ondoan bidelagun.

Denbora aurrera doa, ez du ulert-

zen zer gertatu den, baina hortxe

du esku ezezagun hori lasaitzen,

ondoan, ez du bakarrik utziko. Lu-

rrean etzanda, lau hankako laguna

heriotzari aurre egin nahian dabil.

Gizakia betidanik alboan, gaur ere

han dago. Bakardadea zer den ez

daki. Une horietan ere gizakiaren

berotasuna, hurbiltasuna, maita-

suna sentitu ditzake. Gerturatu di-

renak hunkituta daude, gaua

aurrera doa, berak etzanda jarrait-

zen du. Korrika irten nahiko luke,

seguru baietz, baina ezin. La-

guntza badator: aio eskua, eske-

rrak nire ondoan egon zaren.

Oraingo honetan heriotzari irabaz-

ten laga beharko dio.

Udako gauak sorpresa ugari

ekar ditzake. Gau hartan bidela-

gun batek istripua izan zuen. Ka-

suak kasu, txakurra omen da

gizakiaren lagunik onena. Ba-

tzuentzat ulertezina da sortzen

den lotura estu hori. Excalibur hi-

larazi zutenek ere, ez zuten ulert-

zen sare sozialetan sortutako

ika-mika hori guztia. Pertsona ani-

maliaren aurretik jarri behar zela

argudiatzen zuten, eta nork kon-

trakoa esan? Baina polemika ho-

rren azpian ez dago gizakia

animaliaren aurretik doan edo ez,

lehentasuna zeinek daukan, baizik

eta Excalibur hil zutenek bide

errazena hartu zuten, bihurgune-

rik gabekoa, larrialdi-egoera ba-

tean geundela eta jendearen

beldurraz aprobetxatuz. Agian

beste aukerarik ez zegoen, baina

sare sozialetan ziotena zen beste

aukerarik ez zela aurreikusi ere

egin. Excalibur ere bazen familia,

gizaki batzuen bidelagun fidela

zen. Bere jabeen zain zegoen, ez

zuen udako gau horretan lurrean

etzanda zegoen txakurraren zorte

berdina eduki. Gizakia eduki zuen

ondoan.

Nola miresten dugun fidelta-

suna, ezta? Lau hankakoek ondo

baino hobeto dakite zer den. Jabea

ez dute inoiz bakarrik utziko; on-

doan, salbu mantenduko dute. Gi-

zakion artean, aldiz, gure

ezaugarria dugun arren, modan ez

dagoenez, gutxitan erabiltzen

dugu. Beti bilatuko ditugu kan-

poko faktoreak fideltasunari uko

egiteko, “besteen” errua izango da,

ez dugu erantzukizunik. Fidelta-

sun-nolakotasuna dugun bezala

ardura eta koherentzia falta gero

eta nabariagoak dira. Horrexega-

tik, egunero, lau hankakoek gauza

guztien gainetik FIDELA izatea zer

den erakusten digute.

Udako gaua, gau iluna oso bere

jabearentzat, ahaztezina. Besar-

kada eta malkoen gaua joandako

lagun fidelaren omenez.

Nagore Silvan

U

Lau hankako fideltasuna

Kalin galdezka 5

Ze asmo daukezu oporretako?

“Udaran lana einberdet pana-

dexen. Halare, ekainin Alema-

nin izen nitzen bost egun eta

udarane eingottut lagunekin

egun pasa batzuk”.

Julen Blanco

“Madrilea nijue oporreta atte

bixitatzea. Hantxe pasakot

abuztu osue. Baño onartu ber

det, pena pixket emateitela

Andramaxetan ez eotik”.

Goizane Mendizabal Pello Larrañaga

“Andrikin Huelva junberdet

udaran, Ayamontea. Hamabost

egun pasakotteu, hango klimie

seguruo da ta hemengue

baino”.

“Benidormen hamabost egun

eon giñen maiatzin gizona ta

bixok. Eta oin berriz Jaka jungo

gea lau eguneako”.

Begoña Larramendi Lurdes NarbaizaKarlos Larrañaga

“Herrixen pasaukot nik udea.

Abuztun Donostire jungo naiz

andrikin astebete bat pasatzea

eta listo”.

“Enpresan lanin pasakot nik

udea. Hori bai, astebete bat

pasatzea jungo naiz Benido-

rrea familixekin”.

Izena ta dizena 6

Miren Aramendi / Olaia Juaristi

Oporraldia lanerako denean

Noiztik aritzen zara sorosle lanetan?

Igor Sudupe: Hau igerileku irekietan

egingo dudan bosgarren udara da.

Haizea Ribera: Aurtengoa Zarautzen

sorosle izango naizen bigarren

udara da.

Beroa eta eguraldi ona direla eta,

lanez gainezka ibiliko zarete.

I.S: Eguraldi ona dagoenean izuga-

rria izaten da zenbat pertsona ger-

turatzen den igerilekura, beroa

jasateko oso modu ona delako. Egia

da zenbat eta jende gehiago izan,

gure lana orduan eta zailagoa dela,

zauriak eta gauza gehiago gertatzen

direlako. Bestalde, jende asko espero

denean bi sorosle egoten gara, eta

horri esker segurtasun gehiago

dugu lanean.

H.R: Eguraldi onarekin jende

gehiago etortzen da, baina horrek ez

du askoz gehiago zailtzen gure lana.

Okerrena itsasoaren egoera izaten

da. Izan ere, hondartzan jende asko

izan arren itsasoa bare baldin ba-

dago, guretzat egun lasaia izan dai-

teke. Aldiz, horrenbeste jende ez

egon arren, itsasoan olatu asko bal-

din badaude eta jendea olatuak

hartzera sartzen bada, akabo. Or-

duan zailtzen da gure lana.

Zure laneko erronka handiena zein

dela esango zenuke?

I.S: Jendearekin beti tratu ona izatea

esango nuke. Egun guztiak ez dira

berdinak, eta naiz eta haserre, triste

edo pozik egon, igerilekuko jendeari

beti tratu ona eman behar diogu,

irribarrea ezpainetan dugula, eta as-

Igor Sudupe, Haizea Ribera, Ione Muxika, Iñaki Alkorta, Imanol Elezgarai eta Andoni El-

duaien herriko sei gazte elkarrizketatu ditu Maxixatzenek. Lanean pasatuko dute udara,

bakoitzak bere afizioari helduta.

kotan ez da erraza.

H.R: Zenbait bainulari jasan beharra

ere neketsua izaten da batzuetan.

Honakoak entzun behar izaten

dugu: “Nire toallatik oso urruti ge-

ratzen zait bandera horia eta jarri

gertuago”; “zergatik jartzen duzue

hemen bandera gorria? Ni zarauz-

tarra naiz, beti leku berean jartzen

naiz, eta hemen ez da inoiz bandera

gorririk egon” edota “ bainu-har-

tzaile haiei txistua jo beharrean

surflariei jo beharko zenieke”.

Aholkurik ba al duzu igeri zaleent-

zat?

I.S: Igerilekura etortzen den jendeari

esango nioke eguzkitan denbora

gehiegirik ez pasatzeko, ur asko eda-

teko, bero sentitzen dutenean bai-

Igor Sudupe Ugarteigarango igerilekuan.

natu edo dutxa bat hartzeko, txan-

kleta edo sandaliekin ibiltzeko ber-

tan, oin azpian zauri eta abar erraz

egiten baitira, eta guztiaren gainetik

sorosleari kasu egiteko, euren one-

rako baikaude han lanean.

H.R: Sorosleon arauak errespetatuko

balituzte arazo gutxiago sortuko li-

ratekeela. Zarautzen sei bat ko-

rronte daude guztira, eta banderak

horren arabera jartzen ditugu. Baina

Igor Sudupe (25), Ugarteiga-

rango igerilekuetan sorosle

hiru hilabetez eta Haizea Ri-

bera (19), Zarauzko hondar-

tzan sorosle hiru hilabetez.

Igor Sudupe: Jendeare-

kin tratatzen eta arazoen

aurrean erabakiak azkar

hartzen ikasi dut

“

”

Izena ta dizena 7

gertatzen da bandera horia egotea

leku batean eta ez oso urrun gorria

izatea. Eta hori oso arrisku-tsua iza-

ten da, korronteak indar asko baitu

berekin eramateko. Euskal herrita-

rrak ez diren askok ez dakite zer

esanahi duten banderek; batzuk ea

ospakizun batengatik ote dauden

galdetzen digute.

Esperientzia honetatik zer iruditzen

zaizu aberasgarriena?

I.S: Jendearekin tratatzen eta ara-

zoen aurrean erabakiak azkar har-

tzen ikasi dut. Zaurien edo dena

delakoaren aurrean azkar erabaki

behar dugu hau edo bestea egitea.

Ez dugu denbora asko izaten egin

beharrekoan pentsatzeko.

Bestalde, hartzen dugun kolorea ere

ez dago batere gaizki [barrez].

H.R: Gauza berriak ikasi, beste es-

perientzia bat bizi, lagun berriak

egin, gustuko dudanean entrete-

nitu… Lan honek satisfazio pertso-

nala ere berekin du, eta pertsona

baten bizia zuk salbatzea sekulakoa

da. Egoera larri bati ondo aurre egi-

teko gai zarela ikustea da lan honen

saririk onena. Medikuntza ikasten

ari naiz, eta lan honek laguntzen du.

Teoria jakin badakit, baina halako la-

rritasun egoeretan ahaztu egiten da

batzuetan. Ondo dago halako egoe-

rak bizitzea ohitzen joateko.

Udan lanean arituko zara, zeren

falta igarriko duzu gehien?

I.S: Ezer egiteko ez izatearen falta

igartzen dut gehien, hau da, egu-

nean egunekoa egin eta hurrengo

egunean datorrena hartzea, lanera

joan beharra buruan eduki gabe. In-

guruko herrietako festa guztietara

Haizea Ribera Zarauzko hondartzan.

Nolatan hasi zinen auzolandegietara

joaten?

Kasualitate hutsa izan zen; gelako

lagun batek komentatu zigun ea ar-

keologiako auzolandegira apunta-

tzeko asmorik ba ote genuen. Ez

nuen bi aldiz pentsatu, eta izena

ematea erabaki nuen.

Zertan oinarritzen da zuen lana?

Aduna, Asteasu eta Zizurkil ingu-

ruetan egingo da auzolandegia, eta

Asteasuko ikastolan hartuko dugu

Ione Muxika (20), auzolande-

gian lubakiak induskatzen,

uztailaren 6tik 18ra.

Ione Muxika: Nire fami-

liak Gerra Zibilaren

ondorengo diktadurapean

jasandako errepresioa ho-

beto aztertu nahi dut

“

”ostatu bitartean. Uztailaren 6tik

18ra bitartean arituko gara eta Sa-

seta defentsa sistema, hau da, altxa-

mendu frankistaren aurrean

sortutako erresistentziaren lekuko

izan ziren lubakiak induskatuko di-

tugu. Horrez gain, arratsaldez hain-

bat hitzaldi izango ditugu, baita

Gerra Zibila eta ondorengo urteak

bizi izan zituen jendeari testigan-

tzak hartzeko aukera ere.

Irteeraren bat edo beste ere izango

dugu.

Iaz ere auzolandegira joan ziren.

Zergatik errepikatuko duzu?

Lehengo urtean egindako lagunekin

berriro egoteko irrikaz nago, eta ho-

rrez gain, nire aitona-amonek edo

familiak, Gerra Zibilaren ondoren

ezarritako diktadurapean jasandako

errepresioa hobeto aztertu nahi dut.

Horretarako esperientzia hartu nahi

dut, eta aukera ezin hobea da hau

Haizea Ribera: Askok ez

dakite zer esanahi duten

banderek; batzuk ea ospa-

kizun batengatik ote dau-

den galdetzen digute

“

”

Haizea Ribera: Egoera

larri bati ondo aurre egi-

teko gai zarela ikustea da

lan honen saririk onena

“

”

joatearen falta ere badut eta lagu-

nekin edo dena delakoarekin opo-

rretara kanpora joateko aukera ere

bai.

H.R: Lasai egotea izango dut faltan.

Bost lan egun jarraian eta bi jai

egun egiten ditugu. Guztira, zortzi

ordu eta erdiko txandak egiten di-

tugu, eta gogorra izaten da batzue-

tan horri aurre egin beharra.

Izena ta dizena 8

Ione Muxika altxamendu frankistaren garaiko lubakiak induskatzen auzolandegian.

Iñaki Alkorta, Summer Fun udalekuetan.

horretarako.

Gogorra al da auzolandegiko bizi-

modua?

Ez nuke gogorra denik esango, tal-

dean sortzen den giro bikainak gau-

zak erraz egiten laguntzen digu.

Guztira, 60 ordu ditugu heziketa

praktikoan, induskatzen, alegia. Eta

horrez gain, beste hogei ordu hezi-

keta teorikoari eskaintzen dizkiogu:

hitzaldiak, dokumentalak eta abar.

Zer nabarmenduko zenuke espe-

rientzia honetatik?

Historiako Gradua ikasten nabil eta,

arkeologia da ondorengo urteetako

nire aukeretako bat. Auzolandegian

asko ari naiz ikasten, eta esperien-

tzia honek askorako balioko dit etor-

kizunean. Esperientzia horretatik

lantaldean sortzen den giro parega-

bea azpimarratuko nuke, eta horrez

gain, baita historiako denbora tarte

horrek dakarren lotura berezia edo

garai honetan gertatutako pasarteek

azaleratzen dituzten sentimendu

bereziak ere.

Nondik sortu zen udaleku hauek

egiteko ideia?

Herri mailan hutsune bat ikusten

genuelako sortu zen; egunerokoan

egiten ez diren hainbat kirol prakti-

katzeko aukerarik ez zegoen, batez

ere, DBH 1 eta 2. mailakoentzat.

Proiektua iaz landu bagenuen ere,

aurten lortu dugu martxan jartzea.

Horretarako, Aizterri hizkuntza zer-

bitzuak eta Sasoiko ongizate zentroa

osatzen dugunok bateratu gara.

Zenbat gaztetxok eman dute izena?

Bi txanda daude, eta guztira 140

gaztetxo inguru ditugu. Hiru maila

desberdin bereizten dira: LH 3-4,

LH 5-6 eta DBH 1-2. Talde txikietan

banatu behar izan ditugu, eta ba-

koitzean hamabost bat gazte di-

tugu.

Nola lortzen duzue kirola eta inge-

lesaren arteko harremana?

Gure helburu nagusia umeek ondo

pasatzea eta dibertitzea da. Hainbat

kirol ingelesarekin lotzen saiatzen

gara, betiere modu ludiko eta dina-

mikoan. Horretarako zenbait jolas

erabiltzen ditugu, edota hainbat ki-

roletako hiztegia lantzen dugu, be-

roketak ingelesez gidatuz edo

beraien artean ere ingelesez hitz

egin dezaten saiatuz. Hau lortzeko

taldetxo bakoitza bi begiraleren ar-

durapean egoten da, bat kirolean

espezializatua eta bestea ingelesean.

Nola moldatzen dira gaztetxoak in-

gelesarekin?

Orokorrean nahiko ondo, batez ere,

entzumenean eta irakurtzerakoan,

gauzak erraz ulertzen dituzte.

Gehiena, hitz egitea kostatzen zaie;

beraien artean euskaraz ez egitea ia

ezinezkoa da.

Esperientzia honetan zer iruditzen

zaizu aberasgarriena?

Antolatzaileok eta begiraleok hartu

dugun konpromiso eta ardurarekin

geratzen naiz, erantzukizun handia

izaten baitugu sarritan. Adibidez,

egun pasa joaten garenean, hon-

dartzara, zaldian ibiltzera eta abar.

Udan lanean arituko zara, zeren

falta igarriko duzu gehien?

Pribilegiatuak gara lan hau egiteko

aukera dugunok; egungo gazteria-

Iñaki Alkorta (26), Summer

Fun udalekuetako antola-

tzaile eta begirale uztailean.

Izena ta dizena 9

Imanol Elezgarai Radio Euskadiko estudioan.

Andoni Elduaien Euskadi Irratiko estudioan.

ren egoera ikusita, ezingo gara ke-

xatu. Dena den, zure galderari

erantzunez, txarrena hil osoko lo-

tura da. Ezin duzu bestelako planik

egin edo kanpora bidaiatu.

Imanol Elezgarai (23), Radio

Euskadiko irrati esatari hiru

hilabetez eta Andoni El-

duaien (22), Euskadi Irratiko

irrati esatari hiru hilabetez.

Zein izaten da zuen eguneroko

eginkizuna lan orduetan?

Andoni Elduaien: Nire lana progra-

marako albistea garatu eta gero hori

mikrofonoaren aurrean publikoari

kontatzea da. Kiroletan egiten dut

lan, asko gustatzen zaidan arloa da,

eta ez dakit lana deitzea zilegi li-

tzatekeen.

Imanol Elezgarai: Informatibo sai-

lean aritzen naiz, prentsaurrekoe-

tara joan, elkarrizketak egin,

albisteak eta erreportajeak osatu eta

horiek antenan lokutatu beharko

ditut. Produkzio lana ere egokituko

zait tarteka.

Donostia/Bilbo eta Azkoitia artean

bizitzea zer moduz daramazue?

A.E: Oso neketsua da egunero autoa

hartu beharra Azkoititik Donostiara,

EITBk Miramonen duen egoitzara

joateko. Etxetik goizeko zortzietan

irteten naiz eta gaueko hamarrak

arte ez dut berriz etxea zapaltzen,

arratsaldez beste kurtso bat egiten

ari bainaiz.

I.E: Ikasketak direla eta hiru urte

pasa ditut Bilbon bizitzen astean

zehar, beraz ohituta nago. Zortea

izan dut eta pisu bat lortu dut udan

Bilbon gelditzeko. Azkoititik egu-

nero joan beharko banintz soldata-

ren erdia bidaia ordaintzeko erabili

beharko nuke.

EITB bezalako enpresa handi batean

lan eginda, ba al duzue anekdota

edo bitxikeriarik kontatzeko?

A.E: Behin Aimar Olaizolarekin kon-

taktuan jartzen hasi nintzen eta ha-

maika bider deitu nion, ez baitzidan

hartzen. Horrelako batean, haserre

deitu zidan ea zer behar nuen gal-

dezka, sekulako lata ematen ari

nintzela esanez. Nik zer esan jakin

gabe, berria nintzela kontatu nion,

eta barkatzeko eta barkatzeko. Az-

kenean ulertu zuen, eta nire hitz

egiteko moduagatik hasi zen, azkoi-

tiarra behar nuela esanez eta azke-

nean broman amaitu genuen

elkarrizketa.

I.E: Lankide batzuek arazoak dituzte

nire abizenarekin, zaila egiten zaie

antza, eta zuzeneko emanaldietan

paso ematerakoan nire izen bereko

lankide guztien abizenez deitu

naute jada. Kasu batzuetan asmatu

ere egin dituzte...

Ikasketak amaitu berri, etorkizu-

nean lan hau egiten ikusten al

duzue zeuen burua? Ikasten jarrai-

tzeko asmorik ba al duzue?

A.E: Lan honetan jarraitzea asko

gustatuko litzaidake, batez ere kirol

arloan. Hala ere, ditudan mugak

zein diren badakit eta hizkuntzak

ezagutzea beharrezkoa dela irudi-

tzen zait etorkizunera begira. Lanik

ez bazait sortzen, ingelesa ikasten

hasiko naiz. Burutik kirol kazetari-

tzaren masterra egitea ere pasa zait,

baina herritik denbora askorako ir-

tete hori ez dut oso gustuko.

I.E: Kazetaritza munduan sartu nahi

nuela argi nuen, eta lanbidea pro-

batu eta gero are argiago dut hau

dela egin nahi dudana, nahiz eta

egun oso zaila den komunikazioa-

ren munduan lana topatzea. Kaze-

taritzak krisialdi bikoitza bizi du,

ekonomikoa eta arloarena berarena,

eta horrek oraindik eta zailagoa egi-

ten du egoera. Ezer topatuko ez

banu, ikasten jarraituko nuke, be-

tiere komunikazioarekin lotutako

zerbait.

Esperientzia honetatik zer iruditzen

zaizue aberasgarriena?

A.E: Komunikatzeko era desberdi-

nak ezagutu ditut, eta gaur egun

beharrezkoa da hori. Zailtasunik

handiena edo behintzat segurtasun

gutxien dudana aurrez-aurrekoan

dela uste dut, eta horrelako kirolari

ezagunen aurrean galderak egiten

ibiltzea ona delakoan nago.

I.E.: Unibertsitatean ikusten ez den

guztia eskaintzen dizu lanbidea

bera burutzeak, baina bereziki lan-

kideekin izandako harremana izan

da orain arte aberasgarriena. Garai

latzak bizitzen ari dira irrati publi-

koko langileak. Kaleratzeen egoera

tragikoaren aurrean nola lan egin

duten ikustea, eta elkarri nola la-

gundu dioten lehen pertsonan bi-

zitzea izan da irakasgairik onena.

Galdetu ahala erantzun 10

Laida Beristain

Gero arte bat dela esan genezake”

oiz sortu zen Kasik taldea?

2010ean hasi ginen gaur egun taldea

osatzen dugunok elkarrekin entse-

atzen, baina Kasik izenarekin forma-

zio zaharra lehenagotik ari zen

jotzen. Urrestillako entsegu lokale-

tara joaten ginen hainbat talderekin

entseatzera, eta bertan ezagutu ge-

nuen elkar.

Lehenengo diskotik hirugarrenera

aldatu zaretela al uste duzue?

Esan genezake estiloa definitzen

joan garela pixkanaka urteak pasa

ahala. Hasi ginenean, konposatzeko

unean ez genuen zerbait espezifikoa

bilatzen, irteten zenarekin aurrera

jotzen genuen, eta kantei forma

ematen genion mugarik gabeko era

batean. Denbora aurrera doan hei-

nean, ordea, agian freskotasun hori

galtzen joan gara, estilo konkretu

bateko kantak egitea nahi genuelako.

Ez dakigu arrazoia zein den esaten,

baina lehenengo diskotik hirugarren-

gora alde handia dagoela iruditzen

zaigu.

Gustura al zaudete publikoarengan-

dik jaso duzuen harrerarekin?

Etxean jo izan dugunean jende ugari

gerturatu izan da kontzertuetara,

eta hori benetan eskertzen da. Bes-

talde, kanpora joan izan garenean

ere, publikoak erantzun ona eman

ohi izan digu, eta eskerrak emateko

moduan gaude alde horretatik.

Hirugarren diskoa atera berri duzue,

zein da jarraitzaileen erantzuna

azken diskoarekiko?

Ekainaren amaieran Interneten jarri

genuen doan deskargatzeko mo-

duan, eta uztailaren 3an formatu

fisikoan banatu genituen aurkezpe-

neko kontzertuan. Benetan harritu

ginen jendea kontzertuan disko be-

rriko kantak abesten ikusi genue-

nean. Oraingoz hori izan da

publikoarengandik jaso dugun kri-

tika.

Oraingoz taldea uzteko erabakia

hartu duzue, zein izan da arrazoia?

Agur bat edo gero arte bat da?

Alberto, taldeko gitarrista, Bartzelo-

nara doa ikasketa batzuk egitera,

eta hori da oraingoz taldea uzteko

erabakiaren arrazoia. Gutxienez bi

urtez biziko da han, eta horregatik

erabaki dugu talde bezala tarte bat

N

Kasiken uztailaren 3ko kontzertua Azpeitiko Gaztetxean. AINHOA BERISTAIN

Berlinen eman genuen

kontzertuan, lokala bete

egin zen eta handik astebe-

tera, Gasteizko Gaztetxean

jo genuenean, teknikoare-

kin bakarrik hasi genuen

“

”

Kasik taldea Azkoiti eta Azpeitiko bost mutilek osatutako taldea da. Taldekideak Ion

Andreu (ahotsa), Alberto Martinez (gitarra), Ander Mozo (gitarra), Eneko Manzisidor

(gitarra) eta Aritz Gerra (bateria) dira.

2010ean hasi zuten beraien ibilbidea, eta ekainean argitaratu zuten hirugarren diskoa.

Uztailaren 3an kontzertua eman zuten Azpeitiko Gaztetxean, azken diskoa aurkezteko

eta beraien agurra egiteko. Gutxienez, bi urteko etena egingo dute talde moduan.

“

Galdetu ahala erantzun 11

hartzea. Gero arte bat dela esan ge-

nezake, baina auskalo hemendik bi

urtera non izango garen.

Zein izan zen zaleen erantzuna

orain taldea utziko zenutela komu-

nikatu zenutenean?

Azpeitiko Gaztetxera jende asko

gerturatu zen, aurkezpeneko eta

aldi berean agurreko kontzertura

eta bertan batzuk esan ziguten pena

zutela gure beste kontzerturik ez

zutelako ikusiko denboraldi luze ba-

tean gutxienez. Eskerrik asko be-

rriro ere denei.

Uztailaren 3an zuen azken kontzer-

tua eman zenuten Azpeitiko Gaztet-

xean, nola sentitu zinaten?

Kontzertu berezia izatea nahi ge-

nuen azkena; merezi izan zuen,

baina lan pixka bat eman zigun

prestaketak: txotxongiloak eman,

ekipo handia alokatu, kontzertu lu-

zeagoa prestatu... Urduri geunden

hasi aurretik, baina oso gustura gel-

ditu ginen azkenean kontzertuare-

kin. Jendea oso gertu sentitu genuen

eta oroitzapen ederra gorde dugu.

Azken diskoko kantu bat, zuen

hainbat kantutako hitzekin osatuta

dago. Taldearen ibilbidearen ome-

naldi moduko bat al da?

Agurreko abesti bat izatea ondo le-

gokeela pentsatu genuen, eta abes-

tiak, beste kantuen pusketak izateaz

gain, 6 urte hauen ibilbidea ere

kontatzen du.

Hiru diskoetako bat aukeratu be-

harko bazenute, zein izango zen?

Eta abestia?

Beti azkena aukeratzen dela uste

dugu. Azken finean, beti hobetzen

goazela pentsatzen dugu. Beraz,

laugarren bat izango bagenu, agian

bera aukeratuko genuke. Kanta bat

aukeratzea ezinezkoa da, seme-ala-

betatik bat aukeratzea bezala da.

Zein da zaleek gehien eskatzen di-

zueten abestia?

Zalek ez dizkigute kantuak eska-

tzen; hala ere, tabernetan entzune-

Kasiken uztailaren 3ko kontzertua Azpeitiko Gaztetxean. AINHOA BERISTAIN

Kontzertu berezia izatea

nahi genuen azkena; merezi

izan zuen, baina lan pixka

bat eman zigun prestaketak:

txotxongiloak eman, ekipo

handia alokatu, kontzertu

luzeagoa prestatu..

“

”

nak "Gaua ez da iluna", "Elkarren

zain" eta "Nora?" direla esan gene-

zake.

Zein izan da hemendik urrutien

eman duzuen kontzertua? Eta leku-

rik bitxiena?

Berlinera joan ginen jotzera, Rote

Insel etxe okupatuan. Hori da urru-

tien jo dugun kontzertua, eta aldi

berean bitxiena ere bai. Harriturik

gelditu ginen bertan duten organi-

zazio mailarekin, bizikidetzarekin

eta mila gauzarekin.

Kontzertu edo entseguren bateko

anekdota bitxirik?

Aurreko gaiarekin loturik, Berlinen

eman genuen kontzertuan, lokala

bete egin zen, eta handik astebetera

Gasteizko Gaztetxean jo genuenean,

teknikoarekin bakarrik hasi genuen

kontzertua.

Tokitteko puntetik 12

oiz eta nolatan joan zinen

Chicagora?

Leioan Biokimika eta Biologia Mole-

kularreko ikasketak egiten ari nin-

tzela, hiru hilabeterako Bostongo

Massachussets Institute of Techno-

logy (MIT) unibertsitatera joateko

aukera izan nuen, Huntington gai-

xotasuna ikertzen duen giza geneti-

kako laborategi batera.

Han zabaldu zitzaizkidan Chicagora

etortzeko ateak. Leioako ikasketak

amaitu ostean, Bostonera joan ginen

bueltan Maitane bikotekidea eta

biok. Hiru urtez Bostongo laborate-

gian giza genetikako ikerketa lane-

tan ibiltzeak kurrikulumari

astindutxo bat eman eta AEBn dok-

tore tesia egiteko aukera zabaldu

zidan. Hainbat unibertsitatetan el-

karrizketak egin zizkidaten, eta Chi-

cagoko Unibertsitatera etortzeko

erabakia hartu genuen, giza geneti-

kako departamenduak bai ikerketan

eta baita hezkuntza mailan ere duen

izenagatik.

Zein da zehatz zure ikerketa espa-

rrua?

EHUn erle eta etxabereen genetika

izan nituen aztergai. Bostonen, be-

rriz, Huntington gaixotasunaren ge-

netika aztertzeari ekin nion,

Venezuelako Maracaibo lakuko jen-

dea aztertuz. Euskal Herrira ere

eraman genuen Huntington gaixota-

sunaren ikerketa, EHUko Ana Agirre

eta Ana Zubiaga irakasleen zuzen-

daritzapean. Giza talde desberdinek

gaixotasun genetiko desberdinak di-

tuzte, baina baita gaitasun desber-

dinak ere. Horien artean ditugu

Himalaian bizi diren sherpak. Sher-

pak oxigeno gutxiko lekuetan bizi-

tzeko egokituak daude, eta arrazoi

genetikoa zein den aurkitu dugu.

Horrekin lotuta, Etiopiako Amhara

giza taldea ere oxigeno gutxiko in-

gurunean gu baino abilagoa denez,

horien azterketa genetikoa izan zen

nire doktoretzako ardatzik nagu-

siena. Ikerketa atsegin dut, baina

ikerketako emaitzek eguneroko bi-

Idoia Alberdi

Aniztasuna da Chicagoko bizimodutik gehien atsegin

dudana; hain ezberdinak eta hain berdinak gara denok!”

Gorka Alkorta, Chicagon bizi den azkoitiarra

Bostonera ikastera, lehendabizi, eta Chicagora lanera, ondoren. Biokimika eta Biologia Molekula-

rrean lizentziaduna eta giza genetikan doktorea, 2003tik Chicagoko Unibertsitatean ari da lanean

Gorka Alkorta (Azkoitia, 1980), ikertzaile modura. Maitane Arruabarrena bikotekide azpeitiarrare-

kin eta Amets alabarekin bizi da AEBn.

Gorka, Maitane eta Amets, Chicagoko parke batean.

zimoduan izan dezaketen eragin

zuzena da gehien atsegin dudana.

Gaur egun, Chicagoko Unibertsita-

teko Diagnostiko Molekularreko la-

borategian nabil lanean.

Ikertzaile askok hartu duzue atze-

rrirako bidea.

Hala da, bai; asko izan gara kanpora

joateko erabakia hartu dugunak.

Gehienok kanpoan zer egiten zen

ikasteko nahiak bultzatuta, eta be-

netan merezi duela esatera ausar-

tuko nintzateke. Kanpora joan

nintzenean ez nuen uste horren-

beste jende kanpora joaten zenik;

baina behin atzerrian zaudela, kon-

N

“

Tokitteko puntetik 13

turatzen zara zenbat jende dabilen

hara eta hona. Ustekabeko politak

izaten dira; norabait joan eta Gorka

edo Maitane garela esan, eta batzuk

harridura aurpegia jarri arren, ba-

tzuk “ni Ainhoa naiz Donostiakoa”

eta ni “Iker Iruñekoa” esatea polita

da.

Euskal Herrian ba al da ikertzaile

gazteentzat aukerarik?

Aukerak badira, baina oso gutxi, be-

netan. Euskal Herria oso ezaguna

da ikerketa arlo batzuetan, fisikan

adibidez, baina beste batzuetan au-

kerak urriagoak dira. Giza geneti-

kako arloan ez da ikerketa askorik

egiten, baina giza genetika gero eta

lotuago dago giza gaixotasunen

diagnostikoarekin edota minbizia

bezalako gaixotasunen tratamen-

duarekin. Ondorioz, nahi baino ma-

kalago izan arren, arlo horiek ere

ari dira lantzen. Nire ustez, osasun

arloan ikerketarako aukerak gero

eta zabalagoak izango dira datozen

urteetan. Dena dela, ikerketara diru

gehiago bideratzea ezinbestekoa da.

EHU nahiko egoera larrian dago

zentzu horretan. Hezkuntzak, oro-

korrean, diru sarrera jaitsiera na-

barmena izan du azken urteetan.

Zer nabarmenduko zenuke Chica-

goko bizimodutik?

Hiriburuetan bizi izan gara beti,

Bostonen lehenengo eta Chicagon

ondoren. Hiriburuetan oso erritmo

bizia da nagusi egunero. Gau eta

egun, bada beti zerbait. Baina batez

ere, lanarekin lotuta duten bizitzeko

kultura da nire ustez guk ezagutzen

dugun gizarte honen ezaugarri na-

gusiena, eta, era berean, gutxien

atsegin duguna. Opor egun gutxi,

eta opor egunak eskatzeko ere bi

aldiz ematen diete buruari buelta.

Gu unibertsitateekin lotuta bizi izan

gara beti. Horrek hezkuntzaren ba-

rruan dagoen lehia erakutsi digu

eta bizi ere bai. Umeak txiki-txikiak

direnetik elkarren arteko

lehian jartzen dituzte, baita ikasge-

letan ere. Hiru urterako ikasgelan

onena denari saria ematen zaio urte

amaieran, eta horrela jarraitzen

dute hezkuntza osoan zehar. Bertara

lanera edo ikastera etorri garenok

ere gurekin ekarri dugu gure aniz-

tasuna, eta horixe da gehien gustat-

zen zaidan gizarte honen

ezaugarria. Oso aberasgarria irudi-

tzen zait hainbat herrialde eta jato-

rritako jendez inguratuta bizitzea.

Kultura eta heziketa molde ezberdi-

netatik gatozenez, oso interesgarriak

izan ohi dira, esaterako, bazkaltzeko

orduan japoniar, txinatar, argentinar,

errusiar edota italiarren arteko so-

lasaldiak non bukatzen diren ikus-

Ikerketa atsegin dut, baina

ikerketako emai-tzak egu-

neroko bizimoduan izan

dezaketen eragin zuzena

da gehien atsegin dudana

“

”

tea. Hain ezberdinak, baina hain

berdinak era

berean.

Zeren falta igartze duzu gehien?

Familia eta lagunartearen falta da

gehien igartzen duguna. Hemen bi-

kain hartu gaituzte, seme-alabatzat

ere bai batzuk, eta baita lagunar-

tean ere. Dena dela, egonkortasuna

da gehien falta zaiguna. Jendea asko

mugitzen da lana edota ikasketak

direla eta; ondorioz, lagunartea bera

ere oso mugikorra da.

Familia ere bertan osatu duzue. Ala-

bari zein hizkuntzatan hitz egiten

diozue?

Euskara da Maitane eta biok gure

artean erabiltzen dugun hizkuntza,

eta Ametsekin ere berdin egiten

dugu. Hala ere, lana eta lagunartea

dela eta, hiru hizkuntzak erabiltzen

ditugu egunik gehienetan. Hori dela

eta, Amets hiru hizkuntzetan mur-

gilduta ari da hazten.

Etorkizuna non ikusten duzue?

Herrimina handia da, eta, gure ka-

suan, bikoitza, biok horkoak gare-

lako, baina, batez ere, Ametsekin

guk izandako haurtzaroa eta he-

mengoena alderatzea suertatu zai-

gulako. Hangoa hobea da, dudarik

gabe. Euskal Herrira itzultzea da

helburua; aspalditik ari gara ate joka

aukera izpiren bat agertzen den ba-

koitzean, eta horretantxe jarraituko

dugu. AEBra etortzea aukera bi-

kaina izan zen eta izaten ari da

orain ere, baina egonaldia uste

baino luzeagoa bilakatzen ari da.

Tokitteko punteko herritarrak 14

ongoa zara jaiotzez eta

zenbat denborarako etorri zara

Azkoitira?

Ni sahararra naiz baina Aljerian

dauden Tindufeko errefuxiatu-kan-

pamentuan bizi nintzen. Urte bete

eta hiru hilabete daramatzat Azkoi-

tian. Oraingoz hemen gelditzea

pentsatzen dut, nire bizitza ez dut

Saharan irudikatzen.

Zenbat urterekin utzi zenuen zure

lurraldea? Zergatik?

23 urte nituela utzi nuen Sahara,

bertako egoera ez delako batere

egonkorra. Bizi kalitatea lortzea ia

ezinezkoa da. Bizitzera etorri baino

lehen ere zapaldu nuen Espainiar

estatua, 2000. urtean lehenbiziko

aldiz, hamar urte nituela. Bartzelo-

nan igaro nituen hiru udara, haur

sahararrei zuzendutako programa

baten bidez. Valentzian ere igaro

nuen uda bat eta Extremaduran ere

bai beste bi. Guztira sei udara pasa

ditut Espainian. Oso esperientzia

aberatsak izan ziren eta oraindik ere

harreman polita daukat jaso nindu-

ten familiekin. Adina zela eta pro-

grama horietan parte hartzeko

aukera galdu nuenean, hona etor-

tzeko tramiteak hasi nituen.

Norekin etorri zinen, eta norekin

bizi zara?

Bakarrik etorri nintzen, baina

hemen aita nuen zain. Lehendabizi

Sevillan bizi izan ginen, lau hilabe-

tez. Baina gero lehengusu asko Eus-

kal Herrian genituenez, hona etor-

tzea pentsatu genuen. Orain, aita

eta ahizparekin bizi naiz.

Erraza izan al zen zure bizitokitik

hona etortzeko erabakia hartzea?

Egia esan bai, erraza izan zen.

Nahiko garbi nuen Saharatik alde

egin nahi nuela. Gainera udara asko

pasatu nituen hemendik hurbil eta

ezagutzen nuen nora nentorren.

Horrek erabakia arinago izaten la-

gundu zidan zalantzarik gabe.

Lagun asko al dituzu hemen? Az-

koitiarrak al dira?

Bai, lagun asko ditut, gehienbat es-

kolan ezagututakoak dira, eta la-

nean ere bai. Boluntario bezala

egiten dut lan, Caritasen, behar du-

tenei janaria banatzen. Orokorrean

Ane Olariaga

Ohitura desberdinak izan arren, oso ondo moldatzen naiz nire lagunekin”

Jait Wana, Azkoitian bizi den sahararra

Jait Wana duela urte bete eta hiru hilabete etorri zen Azkoitira Aljeriako errefuxiatu-kanpa-

mentu batetik. Boluntario bezala egiten du lan Caritasen, behar dutenei janaria banatzen.

Jait Wana Saharako bakearen aldeko keinua eginez bi eskuekin.

“

N

oso pozik nago ditudan lagunekin,

ohitura desberdinak izan arren oso

ondo moldatzen gara elkarrekin.

Goizeko 9etatik eguerdiko 12ak arte

egiten dugu lan, gehien behar du-

tenei janaria banatzen diegu. Gus-

tura nago lagun berriak egin

ditudalako eta egiten dudan lana

beharrezkoa dela pentsatzen duda-

lako.

Zer moduzko esperientzia ari da

izaten? Pozik bizi al zara herrian?

Bai, oso gustura nago Azkoitian.

Jakina, ama, anaia eta beste ahizpa

bat ditut Saharan, eta beraiekin

egoteko gogo handia dut. Baina

orokorrean oso gustura nago;

gainera, badakit aukera izan bezain

laster beraiek bisitatzera joango

naizela.

Iritzixe 15

25 Euro

esterik ez, eta, aldi berean,

horrenbeste. Emateko asko, eta har-

tzeko batere ez! Gehienek, diru

kopuru horrekin, gauza gutxi egin

daitekeela esango dute. Bakarren

batek, azken garaiotan gerrikoa

majo estututa aurre egiten jakin

duen bakarren batek, ordea, seku-

lako irakasbidea emango digu 25

eurok zenbateraino eman dezaketen

erakusteko.

25 euro horiek ez dira arrazoi

nagusi, inolaz ere, Maxixatzenek

oraindik 480 bazkide soilik izateko.

Ez behintzat, ikusita zein lasaitasu-

nekin eta gogo onez hartu duten he-

rritarrek garai berri honetako udal

politikariek beren buruari egin dio-

ten soldata igoera lotsagarria (guztiz

legezkoa, esan dezagun bestalde,

inor aztoratu aurretik). Herrian de-

netarik soberan dugun seinale ote?

Nago gakoa beste nonbaiten bi-

latu beharrean gaudela. Nik oraindik

ez dut ikusi Maxixatzen bezalako

proiektu bat kritikatuko duen azkoi-

tiar euskaldunik (euskararik ez duen

norbait topatu izan dut, bai, Ma-

xixatzenek jasotzen duen udal diru-

laguntza kritikatzen). Denek jotzen

dute beharrezko, eta denei egiten

zaie interesgarri herrian horrelako

proiektu bat garatzea. Baina behin

proiektua abian jarrita eta 500 baz-

kide lortu ezinean ibilita, galdera bat

datorkit burura: non dago beha-

rrezko eta interesgarri izate hori?

Non islatzen da?

Orain dela gutxi, Berria egunka-

rian irakurri nuen Mikel Markezek,

Oskorriren agurra hizpide zuela,

nola galdegiten zuen horrelako

proiektu bat hiltzen uzten duen he-

rria, herri ote den. Gakoa hor dago.

“Herri-ekimenak” zerbait izateko,

ezinbestekoa du “herria”; herririk

eta herritarrik gabe, akabo. Herria-

ren sostengu zabalak egiten du be-

harrezko udal diru-laguntza bera

ere, proiektuaren indar erakusle

baita; osterantzean, aurrez aipatu-

tako euskararik gabeko haren kriti-

kak arrazoiz hornitzen ari gara.

Erlo telebistan aurrez aipatutako

politikari horietako bat entzun nuen

oposiziokoei hauek erabilitako ter-

minoen inguruko zehaztapenak egi-

ten. Zehazki, oposizioak politikoen

gastuetan igoera aipatzen zuen

tokian, honek nahiago zuela “gas-

tua” hitzaren ordez “inbertsio” gisa

izendatzea bere soldata igoera ikus-

garria. Kontua da horrelakoen es-

kuetan uzten dugula sarri askotan

herri ekimenen biziraupena bera

(herriak ekimena bere eskuetan

hartzeko gaitasunik erakusten ez

duenean hein handi batean). Horre-

lako politikariek bere buruarengan

egiten duten “inbertsio” oro izan

ezik gainerako guztia “gastutzat”

hartzen dutela jakinik, ondo legoke

aurreko garaietatik ikastea, zaharrak

berri izan ez daitezen Maxixatzene-

kin.

B

Pablo Domingez

Maxixatzeneko lantaldea herri komunikabidea jaio zenean. JAVIER BERISTAIN (2015)

Izena ta dizena 16

Ramadana, bizitzan jarraitu beharreko bidearen eredu

uela zortzi urtetik Azkoitian

bizi da Embarka Abdalla sahararra.

Gaztetxoa zela, 12 urterekin, Kubara

joan zen bizitzera, eta han egin

zuen Lehen Hezkuntzako irakasle

karrera. Horregatik, normala baino

beranduago, 24 urterekin, hasi zen

Ramadana egiten. Solasaldian Rama-

danaren inguruan duen ikuspuntua

azaldu digu Embarkak. Garbi utzi

nahi izan digu bera ez dela imana

–meskitetako gurtzaren ardura-

duna– ezta ikasketa erlijiosoen adi-

tua ere. Islamean sinesten duen

musulman soil bat gehiago dela

azaldu digu, eta Ramadana nola bizi

duen kontatu digu:

“ez du zertan horrela izan musul-

man guztiengan”. Hala ere, Embar-

karen testigantzak guri, dudarik

gabe, asko balio izan digu Ramada-

nari buruz gehiago jakiteko.

Hilabete sakratua

Islamaren bost zutabeetako bat da

Ramadana. Ilargi egutegiko bedera-

tzigarren hilabetea da; ilargi berria-

rekin hasi, eta hurrengo ilargi

berriarekin amaitzen da. Data ur-

tero aldatzen da, egutegi gregoria-

noa baino egun batzuk laburragoa

baita ilargi egutegia. Hilabete ba-

koitzak 29 egun ditu, urteko hila-

bete bikoitiak izan ezik; haiek 30

egunekoak dira. Aurten, urteko egu-

nik luzeena Ramadanaren barnean

egon da; beraz, hamazazpi ordutik

D

Hilabetez ramadanean egon eta gero, uztailaren 18an amaitu zuten musulmanek eurentzako oso

berezia den hilabetea. Egun-argitan barau egitea, edan ere ez egitea eta sexu-harremanik ez izatea

dira guretzat Ramadanaren kontu deigarrienak, baina ez da hori bakarrik: norbere garbiketarako

hilabetea da. Embarka Abdalla saharar azkoitiartuak Ramadana nola bizi duen kontatu digu.

Embarka Abdalla sahararra Ramadamaren amaiera ospatzen azkoitiko bere etxean. ANE OLARIAGA

Ane Olariaga / Amaia Ugalde

Izena ta dizena 17

gorako barauak egin dituzte.

Baziren 30 urte ez zela horrelakorik

gertatzen.

Mahomak Mekara emigratu zue-

nean, Jainkoaren mezua jaso zuen,

Ramadanaren hilabetean. Mezu hori

Koranean bildu zuen Mahomak, eta

ordutik, data berezi horietan Rama-

danaren hilabetea ospatzen dute.

Oso hilabete sakratua da musulma-

nentzat, sakrifizio handiko hilabe-

tea; gorputzez eta arimaz Ala

gurtzeko, hilabete osoan aritzen

dira arima garbitzen.

Hilabetez, eta uztailaren 18ra arte,

musulmanek ezin izan dute

egun-argitan jan, ez edan, ezta

sexu harremanik izan ere. Baina

Ramadana hori baino askoz ge-

hiago dela nabarmendu du Em-

barka Abdallak: eguneroko

pentsamendu negatiboak alde

batera uzten dituzte, eta

besteengan gehiago pentsatzen

dute, egunerokoan baloratzen

ez diren gauzei garrantzia ema-

nez. Horrez gain, dena zuzen

egiten saiatzen dira; gaizkia eki-

diteko hilabetea da. Alegia, bes-

teengatik jardunean ez ibiltzen

saiatzen dira. Begiekin ere barau

egin behar izaten dute, hau da, bes-

teei asko ez begiratzen ahalegintzen

dira, ikustea komeni ez dena ez

ikusteko.

Gosea zer den ikasi

Barau eginez, gosea pasatzen dute

musulmanek, eta horrek erakusten

die munduan zehar gosea pasatzen

dutenak nola bizi diren. “Mundu

honetan gosea pasatzen duten asko

dago”. Ramadanean besteen azalean

jartzen ikasten dute, eta halako ego-

era bizi dutenak hobeto ulertzen.

Purifikazio edo garbiketa pertsona-

lerako balio du Ramadanak. Musul-

manek urte osoan izan behar dute

eskuzabalak eta besteei laguntzeko

prest izan behar dute beti, baina

Ramadamana ospatzeko prestatutako janaria.

Ramadanaren hilabetean are ge-

hiago. “Hilabete honek jarraitu be-

harreko bidea erakusten digu”,

azaldu du Enbarka Abdallak.

Nerabezaroan hasita, ia musulman

guztiek egiten dute Ramadana. Mu-

tilak hemezortzi urterekin hasten

dira, eta, neskak, hilekoa jaisten

zaienean. Hala ere, badira lehenago-

tik Ramadana egiten hasten direnak

ere. Embarkak argi utzi nahi izan du

bera ez dela inor besteak epaitzeko,

eta norbere erabakia dela Ramadana

egitea. Baina, hala ere, azaldu du gi-

zartean ez dagoela ondo ikusita mu-

sulmana izan eta Ramadana ez egi-

tea. Ramadana egiteak bihotzetik

atera behar du. Hala ere, badira Ra-

madana egitera behartuta ez dau-

den musulmanak, euren egoera

fisikoagatik. Adibidez, haurdun dau-

denak, haurrei bularra ematen ari

direnak, gaixorik daudenak eta bi-

daiatzen ari direnak ez daude Ra-

madana egitera behartuta.

Emakumeek, hilekoa dutenean ere,

ez dute egiten, eta egun horiek Ra-

madanetik kanpo betetzen dituzte.

Izan ere, Ramadana egitea eraba-

kiko balute, aukera dago beste hila-

bete batean egiteko.

Ramadanaren garaian ospakizun

asko izaten dituzte. Familiak eta la-

gunak elkartzen dira, eta urteko

ohiko egunetan baino une berezia-

goak izaten dituzte. Bakoitzak bere

modura ospatzen du.

Barrua betetzen duen sakrifizioa

Embarkak azaldu du beretzat Ra-

madanaren hilabetea ez dela gogo-

rra izaten: “Nik nahi dudalako

egiten dut, barrutik horrela aterat-

zen zaidalako. Benetan egitea nahi

baduzu, ez da sakrifizio bat”. Beret-

zat Ramadaneko ahaleginik han-

diena zein den galdetu diogu, eta

denbora batez pentsatzen egon on-

doren, esan du Ramadana oso-

tasunean egitea dela beretzat

zailena. Hau da, Ramadanaren

arauak berak nahi bezala betet-

zea. “Egunero pare bat orduz

Korana irakurtzen, otoitz egiten

eta neure buruarekin egoten

saiatzen naiz”. “Egunerokotasu-

nean baloratzen ez ditugunak

baloratzen ikasteko hilabetea

da”.

Esaera zahar batek dioenez, Ra-

madanaren aurreneko herena

zaldi gainean egiten da, biga-

rrena dromedario gainean eta hiru-

garren eta azkena, astoaren gainean.

Alegia, hilabeteko azken egunak iza-

ten direla Ramadanaren gogorrenak.

Hala ere, Embarka ez da iritzi bere-

koa; berak dio gogorrena hasieran

izaten dela, gorputzak aldaketara

egokitu behar duelako, baina azkar

ohitzen direla dio.

Ramandana igarotzen denean harro

sentitzen dela azaldu digu, barrez:

“Gauzak ondo egiten direnean

izaten den sentsazioa izaten dut

Ramadana bukatzen denean ere”.

Pertsona hobeak izaten ikasteko

balio du hilabete bereziak: “Gauza

positiboetan eta besteen ongizatean

pentsatzen laguntzen du Ramada-

nak, eta horrek indarrak ematen

ditu egunerokotasunari aurre

egiteko”.

Hilebetin begixetatik 18

Lekaleak

Azken urteotan

bizi-ohituren al-

daketekin ba-

tera, gure elikatzeko modua aldatu

da. Lekaleen kontsumoak, adibidez,

beherakada izan du; gomendaga-

rriena horiek astean 2-4 aldiz kont-

sumitzea da. Lekaleen proteina

edukia haragiaren parekoa da, eta

kasu batzuetan altuagoa ere bai.

Hala ere, aminoazido esentzial bat

falta dutenez, ez dira animalia jato-

rrikoen mailako kalitate altuko pro-

teina kontsideratzen. Lekaleei

zerealak gehituz, aminoazido guztie-

tan aberatsa den proteina lortzera

irits daiteke. Hala eta guztiz ere,

normalean ez da arazorik izaten,

gure dietak animalia jatorriko elika-

gaietan aberatsak izan ohi baitira.

Proteinez gain, lekaleak aberatsak

dira karbohidrato konplexuetan eta

zuntzetan. Dietan zuntza txertatzea

garrantzitsua izanik, lekaleak bide

paregabea lirateke horretarako. Gai-

nera gantz ekarpen murritzeko eli-

kagaiak dira, eta B taldeko eta E

bitaminetan aberatsak. Gorputzari

hainbat mineral ere ekartzen dizkio,

hala nola, potasioa, kaltzioa, fosfo-

roa, magnesioa, burdina eta zinka.

Burdinaren kasua aipatzekoa da,

izan ere, zenbait kasutan haragia

baino kantitate altuagoa baitu, baina

mineral hori landare jatorrikoa iza-

nik, ez-hemo egituran agertzen

denez, gutxiago xurgatzen da. Hori

dela eta, C bitaminetan aberatsak

diren elikagaiak hartzea gomenda-

tzen da horiek gehiago xurgatzeko.

Horretarako balio dezake, esaterako,

lekale platera piperrekin edota to-

mate gordinarekin konbinatzeak

edota postre gisa zitriko edo bita-

mina horretan aberatsa den fruta-

ren bat (laranja, meloia, marrubiak,

kiwia…) gehitzeak.

Ane AramendiDietista eta nutrizionista

II. Duatloi Herrikoia. Guztira, 69

parte-hartzaile izan ziren. / L.B

Praka Motxakin udalekuetako

gaztetxoak jolasean. / MAXIXATZEN

Uztaila Joalaseaneko haurrak San

Ferminetan. / MAXIXATZEN

Igor Quindos izango da Anaitasu-

nako entrenatzaile berria. / J.S

IPAKA ospatzen herritarrak. / A.O Urrategiko jaietako probak. / I.E

Maxixatzen maxixatuiez 19

Beti euskaraz irakurtzen dut lehendabizi, neure burua

probatzeagatik eta euskara gehiago ikasteagatik

Gaztelaniaz errazago ulertuko nuke,

baina euskal hitz berriak ikastea

gustatzen zait; Maxixatzenek la-

gundu dit horretan.

Euskal Herria maite dudalako ira-

kurtzen dut euskaraz, ikaragarrizko

pena emango lidake galduko balitz.

Esaerak dioen bezala, hizkuntza bat

ez da galtzen ez dakitenek ikasten

ez dutelako, dakitenek hitz egiten ez

dutelako baizik.

Zergatik egin zinen Maxixatzeneko

bazkide?

Euskaraz dagoelako. Idatzi bat hartu

eta euskaraz eta gaztelaniaz baldin

badago, beti euskaraz irakurtzen

dut lehendabizi, neure burua pro-

batzeagatik eta euskara gehiago

ikasteagatik.

BAZKIDE ORRIA:

Proiektuko BAZKIDE izateko (urtean 25€, hilean 2€ inguru soilik) bete ondorengo datuak:

Izen-abizenak:

Helbidea:

Herria:

Telefonoa:

Helbide elektronikoa:

Kontu zenbakia:

Bi aukera dituzu:

1- Bete orri hau eta bidali Kultur Etxea, 110 p.k helbidera. (Edo sartu doan gure postontzian)

2- Bidali datu guztiak honako helbidera: maxixatzen@maxixatzen.eusOHARRA: Datu babesak

Izaera pertsonaleko datuak babesteko abenduaren 13ko 15/1999 Lege Organikoak xedatutakoa jarraituz, jakinarazten dizugu, xedearen arabera biltzen diren datuak Maxixatzen herri komunikabideko (Azkoitiko kultur

etxea) titularitatepeko fitxategi automatizatu batean sartuko direla. Era berean, jakinarazten dizugu, eskubidea duzula datu horietara jotzeko, zuzentzeko baliogabetzeko eta aurkatzeko, eskubide hori Maxixatzen

herri komunikabideko (Azkoitiko kultur etxea) Erregistro Orokorrera zuzenduz ahal izango duzularik.

Aldizkariko zein atal irakurtzen

duzu gustukoen?

Elkarrizketak oso gustuko ditut, he-

rritarren berri izateko era ederra da.

Hau noren semea den eta bestea

noren iloba…

Parte hartzen al duzu Maxixatzenen

aldizkariko lehiaketan?

San Martingoan parte hartu nuen,

eta datorrenari ere begiratuko diot.

Liburutegiko argazkiaren lehiaketa

zenean emaztea eta biok gerturatu

ginen, baina ez genuen antzeman

zein zen egindako aldaketa, nahiz

eta egunero bi aldiz handik pasatu.

Luis Larrañaga Maxixatzeneko bazkidea

“”

Luis Larrañaga “Axiri” azkoitiarra

Maxixatzen elkarteko bazkide da ia

haren sorreratik.

Zaharrak berri 20

rrategiko hasierako irudia XVI.

edo XVII. gizaldikoa zen. Orain Pa-

rrokian egon arren, garai batean

Urrategin egon zen. Lehengo zaha-

rrek diotenez, ordea, Parrokian ere

egon zen antzinan, XIX. mendearen

amaiera aldera Urrategira aldatu au-

rretik, aldi hartan eraberritu baitzu-

ten Urrategiko baseliza. Hango

aldarean egon zen bertako Andre

Mariarekin – gerora koroatuko zu-

tenarekin eta Urrategiko Amatzat

daukagunarekin-, herritar fededunek

biak gur zitzaten.

Bestalde, hogei eta hamargarren ha-

markadan, aldaretik kendu eta zo-

koratu egin zuten Andre Mariaren

irudia, eta ondorioz hondatuz joan

zen ezari-ezarian. Aita Lizarraldek

1926an idatzi zuenez, Azpeitikoare-

kin eta Eibarkoarekin batera, Andra

Maria Sortzez Garbiaren irudi hau

izan zen Gipuzkoan zehar zeudene-

tarik ederrenetakoa. Urteen joanare-

kin jatorrizko itxura aldatu egin

zioten eta garaian garaiko apaingarri

eta soinekoak ezarri zizkioten.

2000. urtean, Urrategiko Ama Bir-

jina koroatu zeneko 50. Urteurrena

ospatu zuten, eta Azkoitiko Udalak

Zaharberritu egin zuen irudia, eta

behin itxura berriturik, Parrokiari

eskaini nahi izan zion opari. Beraz,

berriro lehengo tokian ipini zuten.

Urrategiko Andra Mariaren ermita

Sarreran agertzen den moduan,

1617an eraikitako ermita da Irarraga

etxeko semeak hala aginduta bere

ondasunen zati batekin. Urrategiko

Andra Maria 1950. urteko irailaren

17an koroatu zuten, herriko zainda-

ritzat harturik.

1895ean auzokoek adierazi zuten

derrigorrezkoa zela bertan konpon-

keta lanak egitea, horretarako la-

guntza eskatuz herriari. Udalak

lanak ordaindu zituen, baina lan-

gintza handienak auzokoek egin zi-

tuzten. 1950ean berriz, kanpandorre

berria egin zioten ermitari.

Azkoitiarren artean ohikoa da uztai-

leko bigarren igandean Urrategiko

Andra Mariaren eguna ospatzea, be-

raren ermitara hurbilduz, bere oine-

tan belaunikatuz, eskerrak eman eta

laguntza eskatuz. Amari eskainitako

eguna baita.

Fedez irasekirik guazen herri dana,

Urrategiko Ama Birjiñarengana...

UUrrategiko Ama Birjinaren eguna ospatu zuten uztailaren bigarren igandean. IBON ERRAZU

Testua osatzeko laguntza eskertu nahi dio

Maxixatzenek Angel Mari Arenasi.

Eskure komeni 21

Udaletxea

Udaltzaingoa

Suhiltzaileak

Epaitegia (Azpeitia)

Azkoitia Lantzen

Iraurgi Berritzen

Abarketatxo ludoteka

Artxamendi Gaztelekua (GIB)

Zubiaurre Elkargunea

KIUB

KZ Gunea

Ertzaintza

San Martin ondaregunea

Musikagunea

Anbulatorioa

Plaza Ondo Jubilatuen Etxea

Bake Epaitegia

San Jose Egoitza

Aizkibel liburutegia

AEK

Baztartxo

Gurutze Gorria

DYA

Lanbide (Azpeitia)

SOS Deiak

Txerloia Futbol Zelaia

Gurea pilotalekua

Torre Zuri erakustokia

Txerloia Tenisa

Kultur Etxea

Postetxea

Gipuzkoako Urak

Xabier Munibe Haurreskola

Xabier Munibe Ikastola

Floreaga ikastetxea

Bizilore

Urola Ikastola BHI

Garbigunea

Mankomunitatea

Tamaina handiko trasteak

jasotzeko zerbitzua

Aldalur

Eusko Tren

La Guipuzcoana

PESA

Piper Elkartea

Taxiak

943-08 00 80

943-85 71 71

112

943-02 51 91

943-85 71 51

943-85 08 43

943-02 60 27

943-85 60 27

943- 85 25 44

943-85 73 05

943-02 36 19

943-08 37 80

943-85 71 70

943-85 10 70

943-00 76 10

943-85 21 68

943-85 15 97

943-85 13 23

943-85 08 98

943-08 31 18

943-85 19 86

943-85 32 97

943-46 46 22

943-15 04 02

112

943-85 20 61

943-85 36 39

943-85 71 70

669-62 18 02

943-85 71 70

943-85 33 93

943-85 08 83

943-08 07 37

943-85 06 46

943-85 30 43

637-70 57 20

943-85 21 74

696-67 64 56

943-85 73 19

943-45 98 74943-85 27 18

902-54 32 10

943-85 11 59

943-21 26 99943-85 25 87

943-851020

Telefono interesgarriak:

3, 8, 9, 10, 11, 12, 13, 14, 15, 16, 17, 20, 21

Jaen (Azkoitia)

943-850785

4, 5

Azpiazu (Azkoitia)

943-852989

Farmaziak (Abuztua)

Egunez (09:00-22:00)

Gauez (22:00-09:00)

Odol-emaileak

Abuztuaren 13an izango

dute hitzordua, 17:00etatik

21:00etara, Berdura plazan.

3, 8, 9, 17, 20, 21

Jaen (Azkoitia)

943-850785

4, 5

Azpiazu (Azkoitia)

943-852989

27Aranburu (Azpeitia)

943-811350

6, 7, 18, 19, 22, 23, 31

Gisasola (Azkoitia)

943-851235

1, 2, 6, 7, 18, 19, 22, 23, 31

Gisasola (Azkoitia)

943-851235

24, 25, 26, 27, 28, 29, 30

Mendiola (Azkoitia)

665-496744

1, 2

Alberdi (Azpeitia)

943-815974

11, 13, 14, 24, 26

Eizagirre (Azpeitia)

943-811274

10, 12, 15, 16, 25, 28

Jacome (Azpeitia)

943-080258

Agenda

Abuztuak 6: Musika Hama-

bostaldiak antolatuta, Bernard

Focroulleren organo kontzertua

Parrokian, 20:00etan.

Abuztuak 14-18: Andramaixek.

Lan eskaintzaAkademia batean Batxilergoko

ikasleei klaseak emateko pert-

sona bat behar da.

Informazio gehiagorako:

uneder@hotmail.com edo

616822338.

Kanpoko igerilekuakEgunero, zabalduko

dute, 10:30etik

20:00etara.

IRAGARRI ZAITEZ

MAXIXATZEN-EN:

maxixatzen@maxixatzen.eus

Jarri iragarki laburrak, agurrak eta zorion mezuak

Maxixatzen-en.

Argazki lehiaketa

Irailaren 10a baino lehen bidali be-

harko da erantzuna, eta zuzen

erantzuten duzuen guztion artean,

zozketa egingo dugu. Irabazleak,

Odriozolako saski bat jasoko du

opari gisa.

Animatu parte hartzera, eta sartu

gutuna Kultur Etxeko igogailu

ondoko gure postontzian edo bidali

zuen erantzunak helbide honetara:

maxixatzen@maxixatzen.eus.

Gogoratu mezuan zuen izen-abi-

zenak idazteaz gain, zuen telefono

zenbakia ere idaztea komeni dela,

irabazleari deitzeko.

Aldatutako argazkia. JAVIER BERISTAIN

Ezetz asmau 22

Lehiaketaren irabazlea Mª Angeles

Agirretxe da. Floreaga jauregikoari-

zer aldatu genion asmatu behar zen;

leiho ilara bat gehiago zegoen.

er dago aldatuta Xabier

Munibe Zuhaiztiko eraikina-

ren argazkian?

Argazki originala. JAVIER BERISTAIN Mº Angeles lehiaketako irabazlea saria jasotzen.

Z Zorionak Mª Angeles eta

gozatu sariarekin!