8
Paradigmas de la declinación latina 1 1-1ª DECLINACIÓN CASOS FUNCIONES tierra SINGULAR PLURAL N. terr-a terr-ae Nominativo Sujeto o atributo V. terr-a terr-ae Vocativo Interpelación o llamada Ac. terr-am terr-as Acusativo sin preposición/Ac. con preposición Generalmente compl. directo/compl. circunstancial G. terr-ae terr-arum Genitivo Complemento del nombre D. terr-ae terr-is Dativo Complemento indirecto Ab. terr-a terr-is Ablativo Complemento circunstancial Locativo (escasamente utilizado) Complemento circunstancial de lugar en donde 2ª DECLINACIÓN. MASCULINOS 2. señor 3. hijo SINGULAR PLURAL SINGULAR PLURAL N. domin-us domin-i fili-us fili-i V. domin-e domin-i fili fili-i Ac. domin-um domin-os fili-um fili-os G. domin-i domin-orum fili-i fili-orum D. domin-o domin-is fili-o fili-is Ab. domin-o domin-is fili-o fili-is 2ª DECLINACIÓN. MASCULINOS 2ª DECLINACIÓN. NEUTROS 4. campo 5. hombre, varón , esposo 6. ciudad fortificada SINGULAR PLURAL SINGULAR PLURAL SINGULAR PLURAL N. ag-er agr-i vir vir-i oppid-um oppid-a V. ag-er agr-i vir vir-i oppid-um oppid-a Ac. agr-um agr-os vir-um vir-os oppid-um oppid-a G. agr-i agr-orum vir-i vir-orum oppid-i oppid-orum D. agr-o agr-is vir-o vir-is oppid-o oppid-is Ab. agr-o agr-is vir-o vir-is oppid-o oppid-is 7. ADJETIVOS DE TRES TERMINACIONES DECLINADOS POR LA Y LA (Corresponde a los números 2-1-6) grande SINGULAR PLURAL MASCULINO FEMENINO NEUTRO MASCULINO FEMENINO NEUTRO N. magnus magna magnum magni magnae magna V. magne magna magnum magni magnae magna Ac. magnum magnam magnum magnos magnas magna G. magni magnae magni magnorum magnarum magnorum D. magno magnae magno magnis magnis magnis Ab. magno magna magno magnis magnis magnis 8. ADJETIVOS DE TRES TERMINACIONES DECLINADOS POR LA Y LA (Corresponde a los números 4-1-6) hermoso SINGULAR PLURAL MASCULINO FEMENINO NEUTRO MASCULINO FEMENINO NEUTRO N. pulcher pulchra pulchrum pulchri pulchrae pulchra V. pulcher pulchra pulchrum pulchri pulchrae pulchra Ac. pulchrum pulchram pulchrum pulchros pulchras pulchra G. pulchri pulchrae pulchri pulchrorum pulchrarum pulchrorum D. pulchro pulchrae pulchro pulchris pulchris pulchris Ab. pulchro pulchra pulchro pulchris pulchris pulchris

Paradigmas de la declinación latina

Embed Size (px)

DESCRIPTION

Resumen de la declinación latina

Citation preview

Page 1: Paradigmas de la declinación latina

Paradigmas de la declinación latina 1

1-1ª DECLINACIÓN CASOS FUNCIONES tierra SINGULAR PLURAL N. terr-a terr-ae Nominativo Sujeto o atributo

V. terr-a terr-ae Vocativo Interpelación o llamada

Ac. terr-am terr-as Acusativo sin preposición/Ac. con preposición Generalmente compl. directo/compl. circunstancial

G. terr-ae terr-arum Genitivo Complemento del nombre

D. terr-ae terr-is Dativo Complemento indirecto

Ab. terr-a terr-is Ablativo Complemento circunstancial

Locativo (escasamente utilizado) Complemento circunstancial de lugar en donde

2ª DECLINACIÓN. MASCULINOS 2. señor 3. hijo SINGULAR PLURAL SINGULAR PLURAL

N. domin-us domin-i fili-us fili-i

V. domin-e domin-i fili fili-i

Ac. domin-um domin-os fili-um fili-os

G. domin-i domin-orum fili-i fili-orum

D. domin-o domin-is fili-o fili-is

Ab. domin-o domin-is fili-o fili-is

2ª DECLINACIÓN. MASCULINOS 2ª DECLINACIÓN. NEUTROS

4. campo 5. hombre, varón , esposo 6. ciudad fortificada SINGULAR PLURAL SINGULAR PLURAL SINGULAR PLURAL

N. ag-er agr-i vir vir-i oppid-um oppid-a

V. ag-er agr-i vir vir-i oppid-um oppid-a

Ac. agr-um agr-os vir-um vir-os oppid-um oppid-a

G. agr-i agr-orum vir-i vir-orum oppid-i oppid-orum

D. agr-o agr-is vir-o vir-is oppid-o oppid-is

Ab. agr-o agr-is vir-o vir-is oppid-o oppid-is

7. ADJETIVOS DE TRES TERMINACIONES DECLINADOS POR LA 1ª Y LA 2ª (Corresponde a los números 2-1-6)

grande SINGULAR PLURAL

MASCULINO FEMENINO NEUTRO MASCULINO FEMENINO NEUTRO

N. magnus magna magnum magni magnae magna

V. magne magna magnum magni magnae magna

Ac. magnum magnam magnum magnos magnas magna

G. magni magnae magni magnorum magnarum magnorum

D. magno magnae magno magnis magnis magnis

Ab. magno magna magno magnis magnis magnis

8. ADJETIVOS DE TRES TERMINACIONES DECLINADOS POR LA 1ª Y LA 2ª (Corresponde a los números 4-1-6)

hermoso SINGULAR PLURAL

MASCULINO FEMENINO NEUTRO MASCULINO FEMENINO NEUTRO

N. pulcher pulchra pulchrum pulchri pulchrae pulchra

V. pulcher pulchra pulchrum pulchri pulchrae pulchra

Ac. pulchrum pulchram pulchrum pulchros pulchras pulchra

G. pulchri pulchrae pulchri pulchrorum pulchrarum pulchrorum

D. pulchro pulchrae pulchro pulchris pulchris pulchris

Ab. pulchro pulchra pulchro pulchris pulchris pulchris

Page 2: Paradigmas de la declinación latina

Paradigmas de la declinación latina 2

PRONOMBRES PERSONALES

9. DE PRIMERA PERSONA = yo/nosotros 10. DE SEGUNDA PERSONA= tú/vosotros 11. DE TERCERA PERSONA= él/ellos

SINGULAR PLURAL SINGULAR PLURAL SINGULAR PLURAL

N. ego nos tu vos - -

Ac. me nos te vos se se

G. mei nostri, nostrum tui vestri, vestrum sui sui

D. mihi nobis tibi vobis sibi sibi

Ab. me nobis te vobis se se PRONOMBRES (O ADJETIVOS) POSESIVOS

12 (=7). PRIMERA PERSONA (UN SOLO POSEEDOR) = mío SINGULAR PLURAL

MASCULINO FEMENINO NEUTRO MASCULINO FEMENINO NEUTRO

N. meus mea meum mei meae mea

Ac. meum meam meum meos meas mea

G. mei meae mei meorum mearum meorum

D. meo meae meo meis meis meis

Ab. meo mea meo meis meis meis

13 (=8). PRIMERA PERSONA (VARIOS POSEEDORES) = nuestro SINGULAR PLURAL

MASCULINO FEMENINO NEUTRO MASCULINO FEMENINO NEUTRO

N. noster nostra nostrum nostri nostrae nostra

Ac. nostrum nostram nostrum nostros nostras nostra

G. nostri nostrae nostri nostrorum nostrarum nostrorum

D. nostro nostrae nostro nostris nostris nostris

Ab. nostro nostra nostro nostris nostris nostris

14 (=7). SEGUNDA PERSONA (UN SOLO POSEEDOR) = tuyo SINGULAR PLURAL

MASCULINO FEMENINO NEUTRO MASCULINO FEMENINO NEUTRO

N. tuus tua tuum tui tuae tua

Ac. tuum tuam tuum tuos tuas tua

G. tui tuae tui tuorum tuarum tuorum

D. tuo tuae tuo tuis tuis tuis

Ab. tuo tua tuo tuis tuis tuis

15 (=8). SEGUNDA PERSONA (VARIOS POSEEDORES) = vuestro SINGULAR PLURAL

MASCULINO FEMENINO NEUTRO MASCULINO FEMENINO NEUTRO

N. vester vestra vestrum vestri vestrae vestra

Ac. vestrum vestram vestrum vestros vestras vestra

G. vestri vestrae vestri vestrorum vestrarum vestrorum

D. vestro vestrae vestro vestris vestris vestris

Ab. vestro vestra vestro vestris vestris vestris

16 (=7). TERCERA PERSONA (UNO O VARIOS POSEEDORES) = suyo SINGULAR PLURAL

MASCULINO FEMENINO NEUTRO MASCULINO FEMENINO NEUTRO

N. suus sua suum sui suae sua

Ac. suum suam suum suos suas sua

G. sui suae sui suorum suarum suorum

D. suo suae suo suis suis suis

Ab. suo sua suo suis suis suis

Page 3: Paradigmas de la declinación latina

Paradigmas de la declinación latina 3

PRONOMBRES-ADJETIVOS DEMOSTRATIVOS

17. este, esta, esto SINGULAR PLURAL

MASCULINO FEMENINO NEUTRO MASCULINO FEMENINO NEUTRO

N. hic haec hoc hi hae haec

Ac. hunc hanc hoc hos has haec

G. huius huius huius horum harum horum

D. huic huic huic his his his

Ab. hoc hac hoc his his his

18. ese, esa, eso SINGULAR PLURAL

MASCULINO FEMENINO NEUTRO MASCULINO FEMENINO NEUTRO

N. iste ista istud isti istae ista

Ac. istum istam istud istos istas ista

G. istius istius istius istorum istarum istorum

D. isti isti isti istis istis istis

Ab. isto ista isto istis istis istis

19. aquél, aquella, aquello SINGULAR PLURAL

MASCULINO FEMENINO NEUTRO MASCULINO FEMENINO NEUTRO

N. ille illa illud illi illae illa

Ac. illum illam illud illos illas illa

G. illius illius illius illorum illarum illorum

D. illi illi illi illis illis illis

Ab. illo illa illo illis illis illis

20. PRONOMBRE (O ADJETIVO) ANAFÓRICO

Se puede traducir como pron. personal de 3ª persona (él...) o como pron. demostrativo (éste... o aquél...)

SINGULAR PLURAL

MASCULINO FEMENINO NEUTRO MASCULINO FEMENINO NEUTRO

N. is ea id ei o ii eae ea

Ac. eum eam id eos eas ea

G. eius eius eius eorum earum eorum

D. ei ei ei eis o iis eis o iis eis o iis

Ab. eo ea eo eis o iis eis o iis eis o iis PRONOMBRE (O ADJETIVO) DE IDENTIDAD

21. el mismo, la misma, el mismo (del que se ha hablado antes) SINGULAR PLURAL

MASCULINO FEMENINO NEUTRO MASCULINO FEMENINO NEUTRO

N. idem eadem idem eidem eaedem eadem

Ac. eundem eandem idem eosdem easdem eadem

G. eiusdem eiusdem eiusdem eorundem earundem eorundem

D. eidem eidem eidem eisdem o iisdem eisdem o iisdem eisdem o iisdem

Ab. eodem eadem eodem eisdem o iisdem eisdem o iisdem eisdem o iisdem

Page 4: Paradigmas de la declinación latina

Paradigmas de la declinación latina 4

PRONOMBRE (O ADJETIVO ENFÁTICO)

22. él mismo... o "en persona" SINGULAR PLURAL

MASCULINO FEMENINO NEUTRO MASCULINO FEMENINO NEUTRO

N. ipse ipsa ipsum ipsi ipsae ipsa

Ac. ipsum ipsam ipsum ipsos ipsas ipsa

G. ipsius ipsius ipsius ipsorum ipsarum ipsorum

D. ipsi ipsi ipsi ipsis ipsis ipsis

Ab. ipso ipsa ipso ipsis ipsis ipsis PRONOMBRE RELATIVO

23. el que, la que, lo que (o que) SINGULAR PLURAL

MASCULINO FEMENINO NEUTRO MASCULINO FEMENINO NEUTRO

N. qui quae quod qui quae quae

Ac. quem quam quod quos quas quae

G. cuius cuius cuius quorum quarum quorum

D. cui cui cui quibus quibus quibus

Ab. quo qua quo quibus quibus quibus PRONOMBRES-ADJETIVOS INDEFINIDOS-INTERROGATIVOS

24. alguien, algo o quién qué SINGULAR PLURAL

MASCULINO FEMENINO NEUTRO MASCULINO FEMENINO NEUTRO

N. quis o qui quae, qua quid o quod qui quae quae, qua

Ac. quem quam quid o quod quos quas quae, qua

G. cuius cuius cuius quorum quarum quorum

D. cui cui cui quibus quibus quibus

Ab. quo qua quo quibus quibus quibus

25. alguien, algo SINGULAR PLURAL

MASCULINO FEMENINO NEUTRO MASCULINO FEMENINO NEUTRO

N. aliquis aliqua aliquid (o aliquod) aliqui aliquae aliqua

Ac. aliquem aliquam aliguid (o aliquod) aliquos aliquas aliqua

G. alicuius alicuius alicuius aliquorum aliquarum aliquorum

D. alicui alicui alicui aliquibus aliquibus aliquibus

Ab. aliquo aliqua aliquo aliquibus aliquibus aliquibus

26. otro (entre varios) SINGULAR PLURAL

MASCULINO FEMENINO NEUTRO MASCULINO FEMENINO NEUTRO

N. alius alia aliud alii aliae alia

Ac. alium aliam aliud alios alias alia

G. (alterius) (alterius) (alterius) aliorum aliarum aliorum

D. alii alii alii aliis aliis aliis

Ab. alio alia alio aliis aliis aliis

Page 5: Paradigmas de la declinación latina

Paradigmas de la declinación latina 5

27. el otro (hablando de dos o de dos grupos) SINGULAR PLURAL

MASCULINO FEMENINO NEUTRO MASCULINO FEMENINO NEUTRO

N. alter altera alterum alteri alterae altera

Ac. alter altera alterum alteros alteras altera

G. alterius alterius alterius alterorum alterarum alterorum

D. alteri alteri alteri alteris alteris alteris

Ab. altero altera altero alteris alteris alteris

28. nadie (ninguno), nada SINGULAR

MASC-FEM NEUTRO (indeclinable)

N. nemo nihil

Ac. neminem nihil (nullam rem)

G. nullius nullius

D. nemini nulli rei

Ab. nullo nulla re (nihilo)

Recuérdese que, cuando hablamos de figuras retóricas, la la anáfora es la repetición de una o varias palabras al comienzo de frase o período. Ej.: "Nihil te nocturnum praesidium Palatii, nihil urbis vigiliae, nihil timor populi, nihil concursus bonorum omnium, nihil hic munitissimus habendi senatus locus, nihil horum ora vultusque moverunt? (Esto pertenece al apabullante discurso de Cicerón contra Catilina, que aspiraba a dar un golpe de Estado contra la República. Después de esto, el senado condenó a muerte a Catilina).

29. uno, solo 30. dos SINGULAR PLURAL

MASCULINO FEMENINO NEUTRO MASCULINO FEMENINO NEUTRO

N. unus una unum duo duae duo

Ac. unum unam unum duos duas duo

G. unius unius unius duorum duarum duorum

D. uni uni uni duobus duobus duobus

Ab. uno una uno duobus duobus duobus

31. solo SINGULAR PLURAL

MASCULINO FEMENINO NEUTRO MASCULINO FEMENINO NEUTRO

N. solus sola solum soli solae sola

Ac. solum solam solum solos solas sola

G. solius solius solius solorum solarum solorum

D. soli soli soli solis solis solis

Ab. solo sola solo solis solis solis

32. todo, entero SINGULAR PLURAL

MASCULINO FEMENINO NEUTRO MASCULINO FEMENINO NEUTRO

N. totus tota totum toti totae tota

Ac. totum totam totum totos totas tota

G. totius totius totius totorum totarum totorum

D. toti toti toti totis totis totis

Ab. toto tota toto totis totis totis NOTA. En los pronombres se han marcado sus desinencias características, diferentes de las de los adjetivos 2ª-1ª-2ª

Page 6: Paradigmas de la declinación latina

Paradigmas de la declinación latina 6

TERCERA DECLINACIÓN

TEMAS EN CONSONANTE

sin desinencia en n. y v. sg. (m. y f.) con -s en n. y v. sing. (m. y f.) irregular (m.)

33. cónsul 34. soldado 35. Júpiter SINGULAR PLURAL SINGULAR PLURAL SINGULAR

N. consul consul-es miles milit-es Iuppiter

V. consul consul-es miles milit-es Iuppiter

Ac. consul-em consul-es milit-em milit-es Iov-em

G. consul-is consul-um milit-is milit-um Iov-is

D. consul-i consul-ibus milit-i milit-ibus Iov-i

Ab. consul-e consul-ibus milit-e milit-ibus Iov-e

no tiene PLURAL

irregular (m. y f.) neutro irregular (neutro)

36. buey, vaca 37 cabeza 38. camino SINGULAR PLURAL SINGULAR PLURAL SINGULAR PLURAL

N. bos bov-es caput capit-a iter itiner-a

V. bos bov-es caput capit-a iter itiner-a

Ac. bov-em bov-es caput capit-a iter itiner-a

G. bov-is boum capit-is capit-um itiner-is itiner-um

D. bov-i bubus capit-i capit-ibus itiner-i itiner-ibus

Ab. bov-e bubus capit-e capit-ibus itiner-e itiner-ibus

TEMAS EN -i TEMAS MIXTOS

Masculinos y Femeninos Neutros Masculinos y Femeninos

39. ciudadano 40. mar 41. ciudad

SINGULAR PLURAL SINGULAR PLURAL SINGULAR PLURAL

N. civis cives mare mari-a urbs urbes

V. civis cives mare mari-a urbs urbes

Ac. civem cives mare mari-a urbem urbes

G. civis civi-um maris mari-um urbis urbi-um

D. civi civibus mari maribus urbi urbibus

Ab. cive civibus mari maribus urbe urbibus CUARTA DECLINACIÓN

QUINTA DECLINACIÓN

42. ejército 43. cuerno, ala del ejército 44. cosa, asunto SINGULAR PLURAL SINGULAR PLURAL SINGULAR

N. exercitus exercitus cornu cornua res res

V. exercitus exercitus cornu cornua res res

Ac. exercitum exercitus cornu cornua rem res

G. exercitus exercitu-um cornus cornuum rei rerum

D. exercitui exercitibus cornui cornibus rei rebus

Ab. exercitu exercitibus cornu cornibus re rebus

La vida del romano estuvo siempre asociada a la guerra. Al principio por estar rodeado de pueblos más poderosos que aspiraban a controlar su territorio, y cuando se convirtió en un Imperio por las presiones de los pueblos fronterizos y los levantamientos de los pueblos conquistados. Además, los romanos establecieron el principio de la disuasión por la fuerza que Cicerón resumió en su famosa sentencia si vis pacem, para bellum ("si quieres la paz, prepara la guerra").

Page 7: Paradigmas de la declinación latina

Paradigmas de la declinación latina 7

ADJETIVOS DECLINADOS POR LA TERCERA DECLINACIÓN

DE TRES TERMINACIONES

45. agudo, agrio (temas en vocal)

SINGULAR PLURAL

MASCULINO FEMENINO NEUTRO MASCULINO FEMENINO NEUTRO

N. acer acris acre acres acres acria

V. acer acris acre acres acres acria

Ac. acrem acrem acre acres acres acria

G. acris acris acris acrium acrium acrium

D. acri acri acri acribus acribus acribus

Ab. acri o acre acri o acre acri o acre acribus acribus acribus

DE DOS TERMINACIONES

46 (39-40). todo SINGULAR PLURAL

MASC.-FEM. NEUTRO MAS.-FEM. NEUTRO

N. omnis omne omnes omnia

V. omnis omne omnes omnia

Ac. omnem omne omnes omnia

G. omnis omnis omnium omnium

D. omni omni omnibus omnibus

Ab. omni omni omnibus omnibus

Anverso de moneda dedicada a César,

con la figura de Venus

47 (39-40). tres PLURAL

MASC.-FEM. NEUTRO

N. tres tria

Ac. tres tria

G. trium trium

D. tribus tribus

Ab. tribus tribus

El Foro Romano (del latín forum, 'plaza del mercado' o 'lugar al aire libre') era el centro de negocios privados y públicos de la antigua Roma. Estaba situado en la parte central de una ciudad, un lugar público donde, además, tenía lugar la asamblea del pueblo.

COMPARATIVOS DE SUPERIORIDAD (= temas en consonante)

48 (33 y 37). más fuerte SINGULAR PLURAL

MASC.-FEM. NEUTRO MASC.-FEM. NEUTRO

N. fortior fortius fortiores fortiora

V. fortior fortius fortiores fortiora

Ac. fortiorem fortius fortiores fortiora

G. fortioris fortioris fortiorum fortiorum

D. fortiori fortiori fortioribus fortioribus

Reverso de una moneda de Diocleciano Ab. fortiore fortiore fortioribus fortioribus

DE UNA TERMINACIÓN

49. feliz (= temas en vocal, salvo n. y voc. sing.)

SINGULAR PLURAL

MASC.-FEM. NEUTRO MASC.-FEM. NEUTRO

N. felix felices felicia

V. felix felices felicia

Ac. felicem felix felices felicia

G. felicis felicium

D. felici felicibus

Ab. felici felicibus

Reverso de moneda dedicada a César

Page 8: Paradigmas de la declinación latina

Paradigmas de la declinación latina 8

50. prudente (= temas en vocal, salvo n. y voc. sing.)

SINGULAR PLURAL

MASC.-FEM. NEUTRO MASC.-FEM. NEUTRO

N. prudens prudentes prudentia

V. prudens prudentes prudentia

Ac. prudentem prudens prudentes prudentia

G. prudentis prudentium

D. prudenti prudentibus

Ab. prudenti / -e prudentibus

Moneda dedicada a Trajano

51 (33 y 37). pobre SINGULAR PLURAL

MASC.-FEM. NEUTRO MASC.-FEM. NEUTRO

N. pauper pauperes paupera

V. pauper pauperes paupera

Ac. pauperem pauper pauperes paupera

G. pauperis pauperum

D. pauperi pauperibus

Ab. paupere pauperibus

Moneda dedicada a Diocleciano

Recopilación: Antonio López Gámiz