MARMOKAK taldea

Antxia, AraitzArana, ArrateArraiza, IratiAyala, SilviaBerge, SilviaBrazo, Ruth

Esango al zenuke ondoko animalietatik zeintzuk diren ornodunak eta zeintzuk ornogabeak? Bide batez izendatu.

Izena Ornoduna Ornogabea

Animalia guztiak ezberdinak dira nahiz batzuek elkarren artean antza daukaten. Hala ere, animalia guztiak bi talde

nagusitan bereiztu daitezke:

Ornodunak

Ornogabeak.

• Eskeletoa dute, baina eskeleto hauek aski desberdinak dira

elkarrekiko.

• Azpi talde desberdinak bereiztu daitezke:

1. Ugaztunak

2. Hegaztiak

3. Arrainak

4. Narrastiak

5. Anfibioak

ORNODUNAK

ORNOGABEAK

• Ornogabeak animalia txikiak izaten dira.

• Ezin dute pisu handirik izan, ez baitute barne hezurdura

edo eskeletorik.

• Ornogabe ezagunenak eta ugarienak INTSEKTUAK dira.

• Intsektu guztiak arrautzetatik jaiotzen dira.

• Beste batzuek maskorra izaten dute gorputza

babesteko, barraskiloen modura, eta besteek oskola,

karramarroen antzera.

Klikatu izenburuan irudi batzuk ikusteko

Bete ezazu ondoko gurutzegrama ematen dizkizuegun animalien izenekin. Bukatutakoan margotu kolore batez ornodunak eta beste batez ornogabeak:

• Tximeleta

• Elefantea

• Ardia

• Karramarroa

• Sugea

• Dortoka

• Inurria

• Matxinsaltoa

• Zizarea

• Ahatea

• Kastorea

• Marigorringoa

x e

d

r

s

d

n

z

h

Ornogabeak, zazpi azpitaldeetan bereizten dira, behatu ondorengo taulak:

Phylum Artropodoak

Gorputza segmentatua dute eta kanpoko eskeletoa dute.Ugalketa sexuala dute eta garapen aldean metamorfosia jasaten dute.Miriapodoak:  ehunzangoak, tximeletak,...Krustazeoak:  karramarroa, miserak, otarrainak,...Araknidoak:  eskorpioiak, armiarmak,...Intsektuak:  3 hanka pare dituzte: erleak, matxinsaltoak, inurriak,...

Phylum Moluskoak

Gorputz biguna dute, baina askok oskol batez babesturik dute.Ugalketa sexuala dute.Gasteropodoak: barraskiloak, bareak, ...Bibalboak: txirlak, muskuiluak,...Zefalopodoak: olagarroak, txibiak,...            

Phylum Knidarioa

Itsas animaliak dira, koralak eta marmokak adibidez. Polipoek eszizioz marmoka sortzen dute eta hauek sexualki ugaltzen dira polipo berri bat sortuz.

Phylum Ekinodermatuak

Bururik ez duten itsas animaliak dira.Simetria pentaradiala dute. Ugalketa sexuala dute. Birsorkuntza gaitasun handia dute: itsas izar bat erditik ebakitzen bada, zati bakoitzak izar berria osatuko du.

Phylum Anelidoak

Eraztunez eginak daude. Oligoketoak: ile gutxi dituztenak, adib. Lur-zizareaPoliketoak: ile asko eta luzea, adib. Itsas-zizareaHirudineoak: izainak (odol xurgatzaileak dira).

Phylum Nematodoak

Platelmintoak, gorputz laua dute, ez dute arnas ez zirkulazio aparaturik Nematodoak zilindrikoak, ez dute arnas ez zirkulazio aparaturik Anelidoak larruazal arnasketa dute, zirkulazio sist. itxia dute.

Phylum Poriferoak

Belakiak dira sinpleenak. Zulo batzuk dituzte bertatik ura pasa araziz (poro inhalatzaileak). Sexualki edo asexualki ugal daiteke.

Ondoren ematen dizkizuegun animalia ornogabeen zerrenda sailka itzazue aurreko taulan dauden taldeetan. Talde handian egin daiteke irakaslearen laguntzaz.

ArmiarmaMariartaziaGurgurioaEltxoaBareaInurria

EhunzangoaKukurutxaZizareaBarraskiloaEuliaTximeleta

MarigorringoaErlastarraBeldarraLiztorraArkanbelea

Phylum Artropodoak

Phylum Moluskoak

Phylum Knidarioak

Phylum Ekinodermatuak

Phylum Anelidoak

Phylum Nematodoak

Phylum Poriferoak

Ea kontzeptuak ondo barneratu ditugun. Ondoren agertzen diren animalietatik zeintzuk dira ornogabeak?

SAIATU BERRIRO…

OSO ONDO !!