Principios de OficialidadeVen recollido no artigo 74 da
LRXAP-PAC que impn que "o procedemento [...] impulsarase de oficio
en todos os seus trmites".Quere dicir, que non hai que esperar a
unha actuacin dos interesados para que siga adiante o procedemento
segundo est establecido na Lei.No caso de que a Lei prevea que os
interesados deben realizar determinada actuacin, se transcorre o
prazo e non a fan, segue adiante o procedemento segundo estea
previsto. Se o procedemento non pode continuar porque a actuacin do
interesado precisa (p. ex. ten que achegar un documento esencial),
o procedemento pode declararse caducado.Principio de CeleridadeO
procedemento debe avanzar de xeito rpido sempre que iso sexa
posible e non se prexudique a sa eficacia e os dereitos dos
interesados. Por un lado, supn que "se acordarn nun s acto todos os
trmites que, pola sa natureza, admitan unha impulsin simultnea e
non sexa obrigado o seu cumprimento sucesivo" (art. 75.1 LRX-PAC).
Por outro, que "ao solicitar os trmites que deban ser cumpridos por
outros rganos, debe consignarse na comunicacin cursada o prazo
establecido para o efecto" (art. 75.2 LRX-PAC).Principio de
Igualdade e Contradicin.A igualdade, referida o procedemento
significa que todas as partes no mesmo, a administracin e os
interesados teen que dispor das mismas posibilidades para defender
as sas posicins e os seus dereitos. Ambas partes teen que ter a
posibilidade de ser escoitadas e de propoer as probas que estimen
precisas na defensa dos seus dereitos. Manifestacins concretas
destes principios que podemos atopar na Lei, son as seguintes: "no
despacho dos expedientes se gardar a orde rigorosa de incoacin en
asuntos de homoxnea natureza, salvo que polo titular da unidade
administrativa se de orde motivada en contrario, da que quede
constancia" (art. 74.2). Cando nos actos de instrucin requiran a
intervencin dos interesados "o rgano instrutor adoptar as medidas
necesarias para lograr o pleno respecto aos principios de
contradicin e de igualdade dos interesados no procedemento" (art.
85.3 Lei 30/1992). Na posibilidade de que os interesados soliciten
a prctica de proba e presenten documentos e alegacins en calquera
fase do procedemento anterior ao trmite de audiencia.
Principio AntiformalismoO antiformalismo non significa que a
administracin poida actuar sen someterse a formas. Hai que poer
este principio en relacin coas das finalidades principais do
procedemento: a garanta dos cidadns e a eficacia administrativaComo
o procedemento un instrumento das garantas do cidadn, as
formalidades non deben interpretarse de xeito tan rxido que lles
prexudique. Por outra banda as formalidades non deben prexudicar a
eficacia administrativa.Exemplos na Lei: - A admisin xeneralizada
da emenda dos defectos ou erros cometidos na solicitude ou nos
escritos dos interesados(arts. 70 e 71 Lei 30/1992).- O erro na
cualificacin dos recursos non impide a sa tramitacin sempre que se
deduza do escrito que o interesado quixo interpoer un recurso
administrativo (art. 110.2 Lei 30/1992) - Art. 19.1: "a comunicacin
entre os rganos administrativos pertencentes a unha mesma
Administracin Pblica se efectuar sempre directamente, sen traslados
nin reproducins a travs de rganos intermedios", e o art. 19.2 que
"as comunicacins entre os rganos administrativos podern efectuarse
por calquera medio que asegure a constancia da sa recepcin".- Con
caracter xeral os defectos formais non anulan as actuacins
administrativas. Para iso o defecto tera que causar indefensin ao
interesado (art. 63.2 Lei 30/1992).Principio de AudienciaImplica a
esixencia inexorable deste trmite, sempre que no procedemento haxa
unha persoa interesada cuxos dereitos poidan resultar afectados,
salvo supostos concretamente establecidos (art. 84 LRJ-PAC).
Est consagrado tamn polo art. 105.c) CE e mesmo cualificado como
principio fundamental do dereito comunitario, que debe ser
observado en todo procedemento administrativo (STJCE do 13 de
febreiro de 1979).Principio de PublicidadeExemplos na Lei: No
dereito de acceso aos arquivos e rexistros administrativos (art.
37)No dereito a coecer o estado da tramitacin do procedemento (art.
35.a).No dereito a identificar a autoridade ou persoal que o
tramita (art. 35.b) eNo dereito a ser informado dos requisitos
esixidos para presentar as solicitudes (art. 35.g).Principio de
Congruencia e Prohibicin d a"reformatio in peius"Estes dous
principios estn relacionados entre s. A congruencia significa que
hai que dar resposta ao plantexado polo interesado na resolucin do
procedemento, nen mais nen menos. Non que haxa que dar resposta a
todas as sas afirmacins, alegacins, argumentacins, pero s que haber
que dar resposta as sas peticins: a todas. E non debe pronunciarse
a resolucin sobre cuestins que non foron pedidas. O artigo 89.2
sinala que a resolucin ser congruente coas peticins formuladas
polos interesados.Como consecuencia do anterior, cando o interesado
pide que se revise un acto que lle prexudica, o que pide, inda que
non o diga expresamente que se corrixa ao seu favor, non que se
revise "a peor".Por iso, o artigo 113.3 di que en ningn caso a
administracin pode agravar a Administracin a sa situacin inicial
(principio de prohibicin da "reformatio in peius"; literalmente
modificacin a peor).Isto aplcase aos recursos por prescricin
expresa do artigo 113.3 pero tamn debe aplicarse s resolucins que
sexan consecuencia de calquera solicitude.Capacidade e
representacinA) Capacidade para actuar no procedemento.Ten
capacidade para actuar no procedemento a persoa maior de idade que
non estea xudicialmente incapacitada.Pero tamn o est, o menor de
idade para o exercicio de aqueles dereitos nos que legalmente est
previsto que poden exercitar por s mesmos. A Lei 30/1992, non
concreta mis, polo que se teen capacidade ou non depender da norma
que regule cada procedemento. Por exemplo: un decreto que regula os
campamentos de vern sinala que a solicitude pode realizarse polo
menor interesado, con autorizacin dos pais. B)
Representacin:Calquera pode actuar en representacin de outra
persoa. Non se esixe ttulo profesional. Non fai falta que o
representante sexa avogado ou procurador. A representacin presmese.
Pero para determinados actos importantes como formular solicitudes,
recursos, e outros actos cualificados compre acreditar a
representacin. Cmo se acredita ? Mediante un medio fidedigno ou
comparecencia persoal do interesado. A Lei deixa aberto o que debe
considerarse medio fidedigno. Sen dbida tal un poder
notarial.Outros medios son mis dubidosos. Regra prctica: Canto mis
delicada sexa a actuacin que un pretende facer a nome de outro, mis
rigor hai que esixir. Por exemplo: Para renunciar a unha subvencin
cuantios haber que presentar un poder notarial, do que claramente
se deduza que o representante est facultado non s para realizar
trmites, senn especficamente para renunciar a dereitos. Se a
representacin non se acredita no momento, debe darse un prazo de
dez das para emendar. Se nese prazo se acredita o acto do
representante entndese validamente realizado.
O dereito de acceso aos rexistros e arquivosEste dereito ven
enumerado no artigo 35, e est desenrolado, na actualidade, na lei
19/2013 de transparencia, que se remite o artigo 37 da Lei
30/1992.-mbito.- Con carcter xeral calquera persoa pode acceder aos
documentos elaborados ou adquiridos polas administracins pblicas no
exercicio das sas funcins.- Lmites.O dereito de acceso ten os
seguintes lmites:- Datos especialmente protexidos pola lei orgnica
de proteccin de datos persoais: fai falta o consentemento do
titular ou que este os fixera manifestamente pblicos.- Se son datos
persoais non especialmente protexidos concederse o acceso previa
ponderacin razoada entre o interese da divulgacin e a proteccin dos
datos persoais. A Lei da uns parmetros de ponderacin.- Ademais e
con carcter xeral o acceso poder ser limitado cando supoa perigo
para certos valores, como son (entre outros que marca a Lei): a) A
seguridade nacional.b) A defensa.c) As relacions exteriores.d) A
seguridade pblica.e) A prevencin, investigacin de delictos ou
infraccins administrativas.f) A igualdade das partes nos procesos
xudiciais.g) A garanta de confidencialidade nos procesos de toma de
decisin. - Modo de exercicio:O procedemento de acceso empeza por
solicitude dirixida ao titular do rgano que tea a informacin.Se o
rgano non a ten no seu poder pode inadmitir a solicitude indicando
o rgano competente.Se a informacin pode afectar a terceiros se lles
dar un prazo de audiencia de 15 das.A resolucin deber ditarse no
prazo mximo dun mes, e cando sexa denegatoria deber ser
motivada.Dereito a que se resolvan e notifique os procedementos
IIntroduccin. Segundo sinala o artigo 42 da Lei 30/1992, a
administracin est obrigada a resolver e notificar a resolucin en
todos os procedementos tanto os iniciados de oficio como os que se
inician a instancia de parte.Polo tanto, se a administracin ten a
obriga de resolver, o interesado ten dereito a que se resolva.
Veremos a continuacin cmo funciona este dereito.Prazo para
resolver. A tramitacin, resolucin e notificacin debe dentro do
prazo mximo de duracin do procedemento.Cl este prazo?.1) O que
indique a normativa reguladora do procedemento. Para que a
normativa estableza un prazo maior de seis meses, debe facerse
nunha norma con rango de Lei. A Lei de Galicia 6/2001 establece qu
procedementos dos que tramita a administracin galega teen un prazo
mximo superior aos seis meses. 2) Se a normativa non di cal o prazo
de tramitacin, entndese que este de tres meses.3) O prazo s pode
suspenderse en supostos excepcionais previstos na Lei. Este prazo
contaranse:a) Nos procedementos iniciados de oficio, dende a data
do acordo de iniciacin.b) Nos iniciados por solicitude do
interesado, dende a data en que a solicitude tivese entrada no
rexistro do rgano competente para a sa tramitacin Por rexistro do
rgano competente para a tramitacin hai que entender calquera da
Consellera competente. O Rexistro Central o rexistro da Consellera
da Presidencia e das Secretaras Xerais dependentes da Presidencia a
Xunta.Dereito a que se resolvan e notifique os procedementos II-
Efectos do transcurso dos prazos.Qu pasa se transcorren eses prazos
e non se resolve?. Hai que distinguir.a) Nos iniciados
procedementos iniciados por solicitude do interesado, Entndese
estimada a mesma con carcter xeral. Excepcins:- Que unha Lei ou
unha norma de dereito comunitario estableza o contrario. Ten que
ser precisamente unha norma con rango de Lei, e por razns
imperiosas de interese pblico ou ben por unha norma de dereito
comunitario.En Galicia, a Lei 6/2001 establece unha lista de
procedementos onde o silencio ten carcter desestimatorio - Cando se
trate da impugnacin dun acto ou disposicin, o transcurso do prazo
implica a desestimacin, ags no caso de que se interpoa recurso de
alzada contra un acto desestimatorio por silencio (silencio
duplo).- Nas solicitudes cuxa estimacin tivese como consecuencia
que se transferisen ao solicitante ou a terceiros facultades
relativas ao dominio pblico ou ao servizo pblico.- Cando por medio
da solicitude se exercite o dereito de peticin.Ollo: Cando se
entenda desestimada a solicitude, non empezan a correr por iso os
prazos de recurso xudicial, segundo ten afirmado o Tribunal
Supremo. Podes ler unha das sentenzas premendo aqu Pero o feito de
que transcorra o prazo, e se produza o silencio non elimina o deber
de resolver da administracin. Si se dita resolucin fora de prazo:a)
Se previamente se produciu o silencio estimatorio, a resolucin
posterior s pode ser confirmatoria do dereito gaado polo
particular.b) Se o silencio desestimatorio, a resolucin posterior
pode desestimar ou estimar.b) Nos iniciados de oficio:- Se non
poden xerar consecuencias favorables para o interesado (por
exemplo, sancins) o transcurso do prazo mximo para notificar e
resolver implica a caducidade. Agora ben, poder reabrirse o
procedemento segundo o disposto no artigo 92.3 (A caducidade non
producir por si soa a prescricin das accins do particular ou da
Administracin, pero os procedementos caducados non interrompern o
prazo de prescricin.)- Se poden xerar consecuencias favorables,
entndense desestimadas as pretensins dos particulares.Os prazos no
procedemento administrativoOs artigos 47 e seguintes da Lei
recollen unha regulacin do cmputo de prazos no procedemento
administrativo, que se aplicar en defecto de normativa especfica.A
Lei de Contratos do Sector Pblico, por exemplo, contn
especialidades no cmputo de prazos con respecto da Lei de
Procedemento administrativo.Estas normas xerais son as seguintes:1.
Obrigatoriedade de termos e prazos. Os termos e prazos establecidos
nesta ou outras Leis obrigan as autoridades e persoal ao servizo
das Administracins Pblicas competentes para a tramitacin dos
asuntos, as como os interesados nestes.Agora ben, a Lei preve, con
certos requisitos a posibilidade de ampliacin de prazos nunha
duracin que non exceda da metade dos mesmos (artigo 49).2. Das
inhbiles e das hbiles.Sempre que por Lei ou normativa comunitaria
europea non se exprese outra cousa, cando os prazos se sinalen por
das, entndese que estes son hbiles, exclundose do cmputo os
domingos e os declarados festivos.Cando os prazos se sinalen por
das naturais, farase constar esta circunstancia nas correspondentes
notificacins.Cando o ltimo da do prazo sexa inhbil, entenderase
prorrogado ao primeiro da hbil seguinte.Cando un da fose hbil no
municipio ou Comunidade Autnoma en que residise o interesado, e
inhbil na sede do rgano administrativo, ou inversa, considerarase
inhbil en todo caso.3. Prazos establecidos en meses. Se o prazo se
fixa en meses ou anos, estes computaranse a partir do da seguinte a
aquel en que tea lugar a notificacin ou publicacin do acto de que
se trate, ou dende o seguinte a aquel en que se produza a estimacin
ou desestimacin por silencio administrativo. Se no mes de
vencemento non houbese da equivalente a aquel en que comeza o
cmputo, entenderase que o prazo expira o ltimo da do mes.Os
Tribunais teen interpretado este artigo do modo seguinte.
Imaxinemos un prazo de un mes. Se un acto se notifica o da 22, o
prazo empeza o 23, pero remata ao final do da 22 do mes seguinte, e
non o 23. Ags, claro est que o da 22 sexa inhbil, posto que entn
rematara o primeiro da hbil seguinte. 4. Prazos establecidos en
das. Os prazos expresados en das contaranse a partir do da seguinte
a aquel en que tea lugar a notificacin ou publicacin do acto de que
se trate, ou dende o seguinte a aquel en que se produza a estimacin
ou a desestimacin por silencio administrativo.8
