Programación didáctica. 2º E .Primaria. Curso 2017-2018. · chega ao noso centro para cursar a primaria, integrándose nas aulas de primeiro curso cos nenos que cursaron a etapa

Ceip Wenceslao Fernández Flórez.

Programación didáctica.

2º E .Primaria. Curso 2017-2018.

1.- INTRODUCIÓN

2.-XUSTIFICACIÓN

3.- CONTRIBUCIÓN DESDE AS ÁREAS AO DESENVOLVEMENTO DAS COMPETENCIAS

4.- .OBXECTIVOS XERAIS DA E.P.

5.- OBXECTIVOS, CONTIDOS, CRITERIOS DE AVALIACIÓN, ESTÁNDARES DE APRENDIZAXE E COMPETENCIAS CLAVE :

• LENGUA E LITERATURA CASTELLANA. • LINGUA E LITERATURA GALEGA. • MATEMÁTICAS. • CIENCIAS NATURAIS. • CIENCIAS SOCIAIS. • PLÁSTICA. • VALORES

6.- METODOLOXÍA. 7.- AVALIACIÓN. 8.- MATERIAIS E RECURSOS DIDÁCTICOS. 9- ATENCIÓN Á DIVERSIDADE. 10.-CONTRIBUCIÓN AO PLAN LECTOR DO CENTRO. 11.- CONTRIBUCIÓN AO PLAN TIC DO CENTRO. 12.-EDUCACIÓN EN VALORES. PLAN DE CONVIVENCIA. 13.-SAÍDAS DIDÁCTICAS. 14.-PROXECTOS. 15.-AVALIACIÓN DA PROPIA AVALIACIÓN.

Índice

O CEIP Wenceslao Fernández Flórez de Cambre é un centro público emprazado no núcleo urbán de Cambre que recibe alumnado tanto da súa zona de influencia como das escolas unitarias adscritas, no lugar de Apeadeiro (Cecebre) e en San Bartolomeu (Pravio). Este alumnado chega ao noso centro para cursar a primaria, integrándose nas aulas de primeiro curso cos nenos que cursaron a etapa de educación infantil no propio centro Wenceslao. A orixe socio-cultural do noso alumnado é de clase media. É de ter en conta que unha porcentaxe do mesmo pertence a familias inmigrantes ou de recente incorporación a este centro escolar. A lingua maioritariamente empregada tanto no contexto social como nol académico (entre iguais, dirixíndose ao profesorado,…) é o castelán. Desde o centro estamos a impulsar e promover o emprego sistemático e tamén o emprego espontáneo da lingua galega con múltiples actividades, coordenadas desde o noso ENDL. Respecto ao colexio en sí, destacamos que (á parte das aulas de clase), dispoñemos de aulas específicas para diversos usos (música, inglés,etc). Na nosa biblioteca, “Xulieta” (a mascota dos libros) fai propostas ao longo do curso para seren incluídas tanto no Plan Lector como para o deseño de UU.DD. nas diferentes materias.

2

Íntroducción

Esta programación vai dirixida a un grupo de 54 alumnos/as dos cales 1 está repetindo curso por non ter acadados os

obxectivos mínimos de 1º. Do resto hai varios nenos á espera da resolución definitiva dos seus casos por parte do Equipo de

Orientación para recibir atención especializada do profesorado de Audición e Linguaxe e de Pedagoxía Terapéutica.

3

Xustificación

3

Competencia matemática e competencias básicas en ciencia e tecnoloxía Comunicación lingüística

Contribución desde as áreas ao desenvolvemento das competencias.

Área de lingua e literatura (castelá e galega)

O desenvolvemento desta competencia nesta área curricular

permítenos utilizar, interpretar e expresar con claridade situacións cotiás

contendo elementos matemáticos. Así mesmo, ofrece a posibilidade real de

utilizar a actividade matemática en contextos variados para poder

desenvolver así a utilización da linguaxe como instrumento para poder

comunicarse e expresarse a diferentes niveis.

Os descritores que traballaremos fundamentalmente serán:

• Interactuar co contorno natural de xeito respectuoso

• Respectar e preservar a vida dos seres vivos do seu contorno.

• Tomar conciencia dos cambios producidos polo home no contorno natural

e as repercusións para a vida futura.

• Desenvolver e promover hábitos de vida saudable en canto a alimentación

e o exercicio físico.

• Recoñecer a importancia da ciencia na nosa vida cotiá.

• Identificar e manipular con precisión elementos matemáticos (números,

datos, elementos xeométricos....) en situacións cotiás.

• Manexar os coñecementos sobre o funcionamento dos obxectos e

aparatos para solucionar problemas e comprender o que acontece a noso

arredor.

• Aplicar as estratexias de resolución de problemas a calquera situación

problemática.

A expresión oral e a expresión escrita requiren dun adestramento en

cada unha das áreas. De forma sistemática procuraremos adestrar polo

menos un descritor en cada unha das unidades didácticas.

Debido ao carácter da área, trataremos de que adquiran as destrezas

comunicativas no uso da lingua. Será unha prioridade dotar o alumnado de

estratexias que favoreza unha correcta aprendizaxe e que lle asegure un

manexo efectivo nas situacións cotiás e en diferentes contextos nos que se

encontre.

Os descritores que utilizaremos serán:

• Comprender o sentido dos textos escritos

• Captar o sentido das expresións orais: ordes, explicacións, indicacións,

relatos,…

• Gozar coa lectura.

• Expresar oralmente de xeito ordenado e clara calquera tipo de

información.

• Respectar as normas de comunicación en calquera contexto: quenda

de palabra, escoita atenta ao interlocutor...

• Manexar elementos de comunicación non verbal, ou en diferentes

rexistros nas diversas situacións comunicativas.

• Utilizar os coñecementos sobre a lingua para buscar información e ler

textos en calquera situación.

• Producir textos escritos de diversa complexidade para o seu uso en

situacións cotiás ou de materias diversas. 4

ÁREA DE LINGUA E LITERATURA (CASTELÁ E GALEGA)

Competencia dixital Conciencia e expresións culturais

Ser competente na utilización das tecnoloxías da información e da

comunicación como instrumento de traballo intelectual inclúe utilizalas na súa

dobre función de transmisoras e xeradoras de información e coñecemento.

Desde esta área faise necesario o manexo de ferramentas dixitais para a

adquisición de información transformándoa en coñecemento.

Na área de Lingua e Literatura adestraremos os seguintes descritores:

• Empregar distintas fontes para a busca de información

• Seleccionar o uso das distintas fontes segundo a súa fiabilidade

• Elaborar información propia derivada de información obtida a través de

medios tecnolóxicos.

• Utilizar as distintas canles de comunicación audiovisual para transmitir

informacións diversas

• Comprender as mensaxes elaboradas en códigos diversos.

• Manexar ferramentas dixitais para a construción de coñecemento.

• Actualizar o uso das novas tecnoloxías para mellorar o traballo e facilitar

a vida diaria.

• Aplicar criterios éticos no uso das tecnoloxías.

A través da lingua, podemos coñecer o mundo no que

vivimos, o contorno que nos rodea e os seus cambios, polo que esta

competencia nos pode dar unha visión diferente desde a perspectiva

das diferentes manifestacións culturais e a forma de expresión

artística.

Os descritores que adestraremos nesta competencia son:

• Mostrar respecto cara ás obras máis importantes do patrimonio

cultural a nivel mundial.

• Valorar a interculturalidae como unha fonte de riqueza persoal e

cultural.

• Expresar sentimentos e emocións desde códigos artísticos.

• Apreciar a beleza das expresións artísticas e no cotián.

• Elaborar traballos e presentacións con sentido estético.

5

Competencias sociais e cívicas Sentido de iniciativa e espírito emprendedor

A área de Lingua e Literatura pídenos desenvolver unha serie de actitudes e

valores que nos van levar a saber desenvolvernos na sociedade na que

vivimos. Os indicadores desta competencia poden facilitar o adestramento

de cada un dos descritores que enunciamos a continuación:

• Coñecer e aplicar dereitos e deberes da convivencia cidadá no

contexto da escola.

• Desenvolver capacidade de diálogo cos demais en situacións de

convivencia e traballo e para a resolución de conflitos.

• Mostrar dispoñibilidade para a participación activa en ámbitos de

participación establecidos.

• Recoñecer riqueza na diversidade de opinións e ideas.

• Aprender a comportarse desde o coñecemento dos distintos valores.

• Concibir unha escala de valores propia e actuar conforme a ela.

• Evidenciar preocupación polos máis desfavorecidos e respecto aos

distintos ritmos e potencialidades.

• Involucrarse ou promover accións cun fin social.

Na área de Lingua e Literatura esixe un proceso de ensino-

aprendizaxe activo. O enfoque comunicativo radica na necesidade

de utilizar a lingua. Será necesario iniciar o alumnado en adestrar

diferentes habilidades de emprendemento como unha forma de

consolidar as diferentes ferramentas para comunicarse.

Neste caso, os descritores a adestrar serían:

• Asumir as responsabilidades encomendadas e dar conta delas.

• Ser constante no traballo superando as dificultades.

• Xestionar o traballo do grupo coordinando tarefas e tempos.

• Contaxiar entusiasmo pola tarefa e confianza nas posibilidades de

alcanzar obxectivos.

• Priorizar a consecución de obxectivos de grupo a intereses

persoais.

• Xerar novas e diverxentes posibilidades desde coñecementos

previos do tema.

• Encontrar posibilidades no contorno que outros non perciben.

• Mostrar iniciativa persoal para iniciar ou promover accións novas.

6

Aprender a aprender

A competencia de aprender a aprender supón dispoñer de habilidades para iniciarse na aprendizaxe e ser capaz de continuar

aprendendo de xeito cada vez máis eficaz e autónomo de acordo a aquilo que nos formulamos.

Os descritores que utilizaremos para adestrar esta competencia serían:

• Identificar potencialidades persoais como aprendiz: estilos de aprendizaxe, intelixencias múltiples, funcións executivas,…

• Desenvolver as distintas intelixencias múltiples.

• Xerar estratexias para aprender en distintos contextos de aprendizaxe.

• Aplicar estratexias para a mellora do pensamento creativo, crítico, emocional, interdependente…

• Desenvolver estratexias que favorezan a comprensión rigorosa dos contidos.

• Seguir os pasos establecidos e tomar decisións sobre os pasos seguintes en función dos resultados intermedios.

• Avaliar a consecución de obxectivos de aprendizaxe.

• Tomar conciencia dos procesos de aprendizaxe.

7

7

Área de matemáticas.


Os obxectivos curriculares da área, así como criterios de avaliación e

estándares de aprendizaxe, cobren os aspectos básicos desta competencia

no uso de elementos matemáticos e resolución de problemas, así como de

comprensión e aplicación dos métodos científicos. Así mesmo, engadiremos

algúns aspectos máis que os complementen, como pode ser o coidado do

medio para adestrar a boa xestión de recursos materiais ou hábitos saudables

desde o centro de interese formulado nas unidades.


. Aplicar métodos científicos rigorosos para mellorar a comprensión da

realidade circundante.

. Manexar a linguaxe matemática con precisión en calquera contexto.

. Identificar e manipular con precisión elementos matemáticos (números,

datos, elementos xeométricos...) en situacións cotiás.

. Aplicar os coñecementos matemáticos para a resolución de situacións

problemáticas en contextos reais e en calquera materia.

. Realizar argumentacións en calquera contexto con esquemas lóxico-

matemáticos.

. Aplicar as estratexias de resolución de problemas a calquera situación

problemática.

A comprensión escrita así como a expresión oral e escrita deben ser

adestradas desde todas as áreas, pois son parte do que se denominaron

aspectos competenciais transversais. Para iso, en cada unidade didáctica,

adestraremos polo menos un descritor de cada un destes indicadores.

A comprensión é vital para o desenvolvemento de calquera área, e

en concreto para a desenvolver comprensión dos enunciados dos problemas.

Por este motivo, deberiamos adestralo de xeito explícito e sistemático ao

longo de todas as unidades.

Os descritores que priorizaremos serán:

. Comprender o sentido dos textos escritos.

. Captar o sentido das expresións orais: ordes, explicacións, indicacións,

relatos...

. Expresar oralmente de xeito ordenado e claro calquera tipo de

información.

. Utilizar o coñecemento das estruturas lingüísticas, normas ortográficas e

gramaticais para elaborar textos escritos.

. Respectar as normas de comunicación en calquera contexto: quenda de

palabra, escoita atenta ao interlocutor...

. Manexar elementos de comunicación non verbal, ou en diferentes rexistros

nas diversas situacións comunicativas.

Para a aula bilingüe

- Manter conversacións noutras linguas sobre temas cotiáns en distintos

contextos.

. Utilizar os coñecementos sobre a lingua para buscar información e ler textos

en calquera situación.

. Producir textos escritos de diversa complexidade para o seu uso en situacións

cotiás ou de materias diversas.

8

Competencia dixital

Conciencia e expresións culturais

No decreto do currículo do Ministerio de Educación queda

clara a necesidade de traballar de xeito transversal en todas as

áreas as tecnoloxías da información e comunicación

audiovisual. É evidente a importancia das ferramentas dixitais

para a adquisición de coñecemento en todas as materias e

idades. Para iso, na área de Matemáticas, traballaremos os

seguintes descritores da competencia:

. Empregar distintas fontes para a busca de información.

. Seleccionar o uso das distintas fontes segundo a súa

fiabilidade.

. Comprender as mensaxes elaboradas en códigos diversos.

. Actualizar o uso das novas tecnoloxías para mellorar o

traballo e facilitar a vida diaria.

. Aplicar criterios éticos no uso das tecnoloxías.

Dende a área de Matemáticas podemos contribuír ao

adestramento desta competencia desde a

interculturalidade e respecto por crenzas e pensamentos

diferentes e a expresión artística con sentido estético na

realización de traballos.

Tomamos como referencia os seguintes descritores:

. Valorar a interculturalidade como unha fonte de

riqueza persoal e cultural.

. Apreciar a beleza das expresións artísticas e no cotián.

. Elaborar traballos e presentacións con sentido estético.

9

Competencias sociais e cívicas

As competencias sociais e cívicas encerran a comprensión e a aplicación de dereitos e deberes dos cidadáns nun Estado democrático. Traballar cos compañeiros,

convivir, compartir coñecemento, participar na xestión do grupo, propoñer, colaborar... son aspectos desta competencia que podemos adestrar desde a área. Para iso

poñeremos o acento nos seguintes descritores:

. Coñecer e aplicar dereitos e deberes da convivencia cidadá no contexto da escola.

. Desenvolver capacidade de diálogo cos demais en situacións de convivencia e traballo e na resolución de conflitos.

. Recoñecer riqueza na diversidade de opinións e ideas.

. Concibir unha escala de valores propia e actuar conforme a ela.

. Evidenciar preocupación polos máis desfavorecidos e respecto polos distintos ritmos e potencialidades.

Sentido de iniciativa e espírito emprendedor Aprender a aprender

Desenvolver a autonomía persoal, o liderado na xestión de grupos de traballo e

estimular a creatividade son aspectos doadamente abordables desde calquera área

no traballo diario e mediante a proposta de traballo en grupos colaboradores.

Ademais podemos promover o adestramento de habilidades propiamente

emprendedoras no deseño de tarefas que permitan a xestión de recursos materiais e

persoais.

Os descritores sobre os que traballaremos son:

. Asumir as responsabilidades encomendadas e dar conta delas.

. Ser constante no traballo, superando as dificultades.

. Dirimir a necesidade de axuda en función da dificultade da tarefa.

. Contaxiar entusiasmo pola tarefa e confianza nas posibilidades de alcanzar

obxectivos.

. Xerar novas e diverxentes posibilidades cos coñecementos previos da unidade.

. Mostrar iniciativa persoal para iniciar ou promover accións novas.

. Asumir riscos no desenvolvemento das tarefas ou dos proxectos.

A competencia aprender a aprender toma especial relevancia

nunha área cuxa finalidade última é xerar procesos de pensamento

eficaces para resolución de problemas. Por este motivo, traballarémola

de xeito especialmente intenso, dado que está incrustada na súa razón

de ser. Ademais, unha das maiores dificultades que encontramos na

aprendizaxe desta materia é a pouca conciencia sobre a aprendizaxe

e pouca confianza nas capacidades persoais para enfrontala. Por iso, a

reflexión sobre os procesos de aprendizaxe e a consecución de

obxectivos é especialmente relevante.

. Identificar potencialidades persoais como aprendiz: estilos de

aprendizaxe, intelixencias múltiples, funcións executivas...

. Xerar estratexias para aprender en distintos contextos de

aprendizaxe.

. Desenvolver estratexias que favorezan a comprensión rigorosa dos

contidos.

. Planificar recursos necesarios e pasos a realizar no proceso de

aprendizaxe.

. Seguir os pasos establecidos e tomar decisións sobre os pasos seguintes

en función dos resultados intermedios.

. Avaliar a consecución de obxectivos de aprendizaxe.

. Tomar conciencia dos procesos de aprendizaxe. 10

Área de ciencias sociais.


O desenvolvemento desta competencia na área curricular de ciencias sociais

implica a habilidade progresiva para poñer en práctica os procesos e actitudes

propios da análise sistemática e de indagación científica: identificar e considerar

problemas relevantes, formular preguntas, localizar, obter, analizar e representar

información... considerar e contrastar solucións... e todo iso, encontextos tan variados

como sexa posible. O desenvolvemento desta competencia nesta área leva consigo

utilizar nos ámbitos persoal e social diferentes razoamentos matemáticos para dar

unha mellor resposta aos contextos cotiáns nos que nos encontremos.


• Interactuar co medio natural de xeito respectuoso.

• Comprometerse co uso responsable dos recursos naturais para promover un

desenvolvemento sostible.

• Tomar conciencia dos cambios producidos polo home no medio natural e as

repercusións para a vida futura.

• Desenvolver e promover hábitos de vida saudable en canto a alimentación e a

exercicio físico.

• Xerar criterios persoais sobre a visión social da estética do corpo humano fronte

ao coidado saudable deste.

• Manexar os coñecementos sobre o funcionamento dos obxectos e aparatos para

solucionar problemas e comprender o que acontece ao noso redor.

• Identificar e manipular con precisión elementos matemáticos (números, datos,

elementos xeométricos....) en situacións cotiás.

• Aplicar os coñecementos matemáticos para a resolución de situacións


O desenvolvemento da competencia lingüística na área de Ciencias

Sociais lévanos a adestrar diferentes destrezas e habilidades que supoñen

establecer vínculos e relacións construtivas cos demais e co medio, e

achegarse a novas culturas que adquiren consideración e respecto na

medida que se coñecen. Esta competencia está presente na capacidade

efectiva de convivir e resolver conflitos.

A utilización da linguaxe como instrumento de comunicación oral e

escrita, de representación, de interpretación, de comprensión da realidade,

de construción e comunicación do coñecemento, favorecerá un maior

desenvolvemento lingüístico no alumno, apuntando a usar de modo

funcional, polo menos unha lingua estranxeira.


• Comprender o sentido dos textos escritos.

• Expresar oralmente de xeito ordenado e claro calquera tipo de información.

• Utilizar o coñecemento das estruturas lingüísticas, e das normas ortográficas

e gramaticais para elaborar textos escritos.

• Compoñer distintos tipos de textos creativamente con sentido literario.

• Respectar as normas de comunicación en calquera contexto: quenda de


• Manexar elementos de comunicación non verbal, ou en diferentes rexistros

nas diversas situacións comunicativas.

• Utilizar os coñecementos sobre a lingua para buscar información e ler textos


• Producir textos escritos de diversa complexidade para o seu uso en

situacións cotiás ou de materias diversas

11


A competencia dixital desde a área de Ciencias Sociais comportará

facer uso habitual dos recursos tecnolóxicos dispoñibles para avaliar e

seleccionar novas fontes de información para comprender a realidade social

na que vivimos contribuíndo á súa mellora. Esta competencia axudaranos a

transformar a información en coñecemento para aplicalo en distintas

situacións e contextos nos que o alumnado se vaia encontrando.

Na área de Ciencias Sociais adestraremos os seguintes descritores:

• Empregar distintas fontes para a busca de información.

• Seleccionar o uso das distintas fontes segundo a súa fiabilidade.

• Elaborar información propia derivada de información obtida a través de

medios tecnolóxicos.


informacións diversas.



• Actualizar o uso das novas tecnoloxías para mellorar o traballo e facilitar a

vida diaria.


A área de Ciencias Sociais axudaranos a coñecer o mundo no

que vivimos, afondar no coñecemento da nosa sociedade, e a

comprender a realidade histórica e social do noso contorno. Esta

competencia implica poñer en xogo habilidades de pensamento

diverxente e converxente, comporta reelaborar ideas, sentimentos

propios e alleos,… para poder comprender e enriquecerse con

diferentes realidades e producións de diferentes manifestacións

culturais.




• Valorar a interculturalidad como unha fonte de riqueza persoal e

cultural.


• Apreciar a beleza das expresións artísticas e da vida cotiá.


12


A área de Ciencias Sociais incide na comprensión da realidade social na que

se vive, entre outras. Esta competencia axudaranos a desenvolver a comprensión

sobre os trazos da sociedade actual, a súa crecente pluralidade e o seu carácter

evolutivo. Desenvolve tamén a idea de mostrar un sentimento de cidadanía global

compatible coa identidade local.

Así mesmo, forman parte desta competencia aquelas habilidades sociais que

permiten saber que os conflitos de valores e intereses forman parte da convivencia,

que quedeberemos resolvelos con actitude construtiva e que tomaremos decisións

con autonomía empregando unha escala de valores construída mediante a reflexión

crítica e o diálogo duns patróns culturais básicos.


• Coñecer e aplicar dereitos e deberes da convivencia cidadá no contexto da

escola.

• Identificar as implicacións que ten vivir nun Estado social e democrático de dereito

referendado por unha norma suprema chamada Constitución Española.

• Desenvolver capacidade de diálogo cos demais en situacións de convivencia e

traballo, e para a resolución de conflitos.

• Mostrar dispoñibilidade para a participación activa en ámbitos de participación

establecidos.




• Evidenciar preocupación polos máis desfavorecidos e respecto aos distintos ritmos e

potencialidades.

A área de Ciencias Sociais axudará a desenvolver o sentido de

iniciativa do alumnado a través de fomentar a transformación de ideas en

accións, é dicir, propoñerse obxectivos, planificar e levar a cabo proxectos.

Isto lévanos a adestrar actitudes positivas cara ao cambio e a innovación;

habilidades relacionadas co liderado de proxectos que inclúen visión, espírito

de superación, habilidades para o diálogo e cooperación, organización de

tareas, etc.



• Dirimir a necesidade de axuda en función das dificultades da tarefa.

• Xerar novas e diverxentes posibilidades desde coñecementos previos do

tema.

• Configurar unha visión de futuro realista e ambiciosa.

• Encontrar posibilidades no contorno que outros non ven.

• Optimizar o uso de recursos materiais e persoais para a consecución de

obxectivos.


• Actuar con responsabilidade social e sentido ético no traballo.

13

Aprender a aprender

A competencia de aprender a aprender axúdanos a ser conscientes de como se aprende, de como se xestionan e

controlan de forma eficaz os procesos de aprendizaxe. Esta competencia fai necesaria a perseveranza na aprendizaxe, a

capacidade de autoavaliarse e autorregularse sabendo administrar o esforzo, aprendendo dos erros dun mesmo e dos demais,

incidindo en formulacións de metas alcanzables a curto, medio e longo prazo elevando de forma progresiva e realista os

obxectivos de aprendizaxe.


• Identificar potencialidades persoais como aprendiz: estilos de aprendizaxe, intelixencias múltiples, funcións executivas...

• Xestionar os recursos e motivacións persoais en favor da aprendizaxe.



• Planificar recursos necesarios e pasos a realizar no proceso de aprendizaxe.

• Seguir os pasos establecidos e tomar decisións sobre os pasos seguintes en función dos resultados

intermedios.


• Tomar conciencia dos procesos de aprendizaxe.

14

14

Área de ciencias naturais.


O desenvolvemento desta competencia nesta área curricular permítenos

utilizar elementos e razoamentos matemáticos para resolver problemas

provenientes de situacións cotiás partindo do coñecemento dun mesmo, da

natureza e da interacción cos outros. Así mesmo, incorpora a aplicación

dalgunhas nocións, conceptos científicos e técnicos coa posibilidade real de

utilizar a actividade matemática en contextos variados aos que se ten que

enfrontar o propio alumno.


• Comprometerse co uso responsable dos recursos naturais para promover

un desenvolvemento sostible.

• Desenvolver e promover hábitos de vida saudable en canto a alimentación



• Manexar os coñecementos sobre o funcionamento dos obxectos e

aparatos para solucionar problemas e comprender o que acontece a noso

redor.

• Manexar a linguaxe matemática con precisión en calquera contexto.






problemática.

A expresión oral e a expresión escrita requiren dun adestramento en

cada unha das áreas. De forma sistemática procuraremos adestrar

polo menos un descritor en cada unha das unidades didácticas.

Debido ao carácter da área, coa importancia de iniciar os alumnos

nesa busca de información e presentala ao resto, de realizar

simulacións, de iniciarse na actividade científica..., é unha prioridade

traballar co alumnado a comprensión ao longo destas unidades que

se desenvolven.



• Captar o sentido das expresións orais: ordes, explicacións,

indicacións, relatos...

• Expresar oralmente de xeito ordenado e claro calquera tipo de

información.

• Utilizar o coñecemento das estruturas lingüísticas, normas

ortográficas e gramaticais para elaborar textos escritos.

• Compoñer distintos tipos de textos creativamente con sentido

literario.

• Respectar as normas de comunicación en calquera contexto:

quenda de palabra, escoita atenta ao interlocutor,…

• Manexar elementos de comunicación non verbal, ou en diferentes

rexistros nas diversas situacións comunicativas.

• Utilizar os coñecementos sobre a lingua para buscar información e

ler textos en calquera situación. 15


Ser competente na utilización das tecnoloxías da información e a

comunicación como instrumento de traballo intelectual inclúe utilizalas

na súa dobre función de transmisoras e xeradoras de información e

coñecemento. Dende esta área faise necesario o manexo de

ferramentas dixitais para a adquisición de información transformándoa

en coñecemento.

Na área de ciencias da natureza adestraremos os seguintes

descritores:





A través da ciencia, podemos coñecer o mundo no que

vivimos, o ámbito que nos rodea e os seus cambios, polo

que esta competencia pode darnos unha visión diferente

desde a perspectiva das diferentes manifestacións

culturais e a forma de expresión artística.


• Mostrar respecto cara ás obras máis importantes do

patrimonio cultural a nivel mundial.

• Valorar a interculturalidad como unha fonte de riqueza

persoal e cultural.


16

16


A área de Ciencias da Natureza pídenos desenvolvemento de

actitudes e valores vinculados ao respecto cara a un mesmo e

aos demais, cara á natureza, cara ao traballo propio das

ciencias e o seu carácter social, polo que os indicadores desta

competencia poden facilitar o adestramento de cada un dos

descritores que enunciamos a continuación:

• Desenvolver capacidade de diálogo cos demais en situacións

de convivencia e traballo, e para a resolución de conflitos.

• Mostrar dispoñibilidade para a participación activa en

ámbitos de participación establecidos.


• Aprender a comportarse desde o coñecemento dos distintos

valores.

• Concibir unha escala de valores propia e actuar conforme a

ela.

Na área de Ciencias da Natureza preténdese iniciar o

alumnado na actividade científica polo que este aspecto se

vincula ao desenvolvemento desta competencia. A

necesidade de traballar a autonomía persoal, a xestión de

grupos de traballo desde un liderado compartido fai que

teñamos que fomentar habilidades de emprendimento que

alcancen os obxectivos propostos.


• Asumir as responsabilidades encomendadas e dar conta

delas.


• Contaxiar entusiasmo pola tarefa e confianza nas

posibilidades de alcanzar obxectivos.


previos do tema.

• Mostrar iniciativa persoal para iniciar ou promover accións

novas.

• Actuar con responsabilidade social e sentido ético no

traballo.

17

18

Aprender a aprender

A competencia de aprender a aprender supón dispoñer de habilidades para iniciarse na aprendizaxe e ser capaz de continuar

aprendendo de xeito cada vez máis eficaz e autónoma de acordo a aquilo que consideramos. Nesta área vese a necesidade de traballar

de forma explícita a confianza nun mesmo para poder traballar cos outros e o gusto por aprender.




• Aplicar estratexias para a mellora do pensamento creativo, crítico, emocional, interdependente...


• Planificar recursos necesarios e pasos a realizar no proceso de aprendizaxe

Área de plástica.


. O desenvolvemento desta competencia nesta área curricular

permítenos entender, coñecer e investigar para internarse no

coñecemento artístico permitindo o goce do plástico e estético desde un

razoamento lóxico, utilizando elementos da devandita competencia.

Así mesmo, a tecnoloxía da información posibilitará ao alumnado

desenvolver a súa capacidade artística.


• Interactuar co medio natural de xeito respectuoso.

• Tomar conciencia dos cambios producidos polo home no medio natural e

as repercusións para a vida futura.

• Desenvolver e promover hábitos de vida saudable en canto á alimentación



• Aplicar métodos científicos rigorosos para mellorar a comprensión da

realidade circundante.






problemática.

Esta competencia posibilitaranos dispoñer daquelas habilidades e actitudes

que permiten acceder a distintas manifestacións, así como destrezas

comunicativas para poder elaborar ideas e sentimentos propios e alleos sobre

producións artísticas, sobre a realidade que nos envolve desde unha

perspectiva estética. Trátase, polo tanto, de dotar os alumnos de ferramentas

que faciliten a expresión e a comunicación para percibir, comprender e

enriquecerse coas diferentes realidades e producións do mundo da arte e da

cultura utilizando o instrumento da linguaxe como medio de comunicación e

expresión nas súas múltiples facetas.

Procuraremos adestrar polo menos un descritor en cada unha das unidades

didácticas.




relatos...






en diversas situacións comunicativas.

• Manter conversacións noutras linguas sobre temas cotiáns en distintos

contextos.



19

Competencia dixital

Esta competencia vainos levar a que o alumnado aprenda a utilizar

de forma responsable as posibilidades que o mundo dixital nos ofrece tamén

para o desenvolvemento das capacidades artísticas no alumnado. Será

fundamental dotar de ferramentas para que o alumnado cree as súas

producións propias e iso, implica un coñecemento básico das distintas

manifestacións culturais e artísticas nos diferentes planos que nos levan desde

producións convencionais a producións dixitais.

Na área de Plástica adestraremos os seguintes descritores:



informacións diversas.




vida diaria.

• Aplicar criterios éticos no uso das tecnoloxías


Esta competencia leva o alumnado a que coñeza,

comprenda, aprecie e valore de forma crítica aquelas manifestacións

e expresións culturais que vaia encontrando no seu contorno próximo

e non tan próximo. Esixe valorar a liberdade de expresión, o dereito á

diversidade cultural e a importancia do diálogo intercultural con

outros.




• Valorar a interculturalidade como unha fonte de riqueza persoal e

cultural.


• Apreciar a beleza das expresións artísticas e no cotián.


20

21

Competencias sociais e cívicas

A área de Plástica ofrécenos a posibilidade de xuntar expresión artística e

diversidade cultural, permítenos fomentar e canalizar realidades diversas da

nosa sociedade que poden confluír no respecto e o aprecio da creatividade

implícita de ideas, experiencias, e sentimentos a través de diferentes medios

artísticos. Os indicadores desta competencia poden facilitar o adestramento

de cada un dos descritores que enunciamos a continuación:

• Coñecer e aplicar dereitos e deberes da convivencia cidadá no contexto

da escola.

• Desenvolver capacidade de diálogo cos demais en situacións de

convivencia e traballo e para a resolución de conflitos.

• Mostrar dispoñibilidade para a participación activa en contornos de

participación establecidos.




• Evidenciar preocupación polos máis desfavorecidos e respecto aos

distintos ritmos e potencialidades.

• Involucrarse ou promover accións cun fin social.

Sentido de iniciativa e espírito emprendedor

A área de Plástica implica unha iniciativa e unha actitude de

emprendemento xa que comporta en si mesma producir desde ideas,

sentimentos, realidades propias ou alleas... planificar, axustar e avaliar

os procesos necesarios para alcanzar uns resultados en calquera dos

ámbitos.







• Priorizar a consecución de obxectivos de grupo a intereses persoais.


previos do tema.



.

22

Aprender a aprender

A área de Plástica lévanos a que a competencia de aprender a aprender favoreza cada unha das bases desta materia. A metodoloxía

empregada nesta área está relacionada cunha parte de traballo colaborador e unha parte de traballo individual se falamos de producións propias do

alumnado. Esta competencia lévanos a transmitirlle ao alumnado a necesidade de perseveranza na aprendizaxe como elemento enriquecedor na vida

persoal e social xa que será unha forma de adestrar o esforzo e as metas a curto, medio e longo prazo.





• Aplicar estratexias para a mellora do pensamento creativo, crítico, emocional, interdependente...




• Tomar conciencia dos procesos de aprendizaxe

Área de valores.


O desenvolvemento desta competencia nesta área curricular

permítenos utilizar, interpretar e expresar con claridade elementos e

razoamentos matemáticos para enfrontarse a aquelas situacións cotiás que

os precisan. Así mesmo, esta competencia ofrece a posibilidade de

empregar o razoamento lóxico, analizar e axuizar a partir de conflitos,

resolución de problemas e xuízos morais, os problemas sociais e históricos.

Os descritores que podemos traballar serán:

• Interactuar co ámbito natural de xeito respectuoso.

• Tomar conciencia dos cambios producidos polo home no medio natural e

as repercusións para a vida futura.

• Desenvolver e promover hábitos de vida saudable en canto á alimentación

e ao exercicio físico.






• Realizar argumentacións en calquera contexto con esquemas lóxico-

matemáticos.


problemática.

Para o bo desenvolvemento desta competencia nesta área, será decisivo o

fomento da lectura a través de libros e de fragmentos escollidos para

comentar na aula, con dúas finalidades: mellorar a comprensión lectora e a

adquisición de destrezas para a expresión escrita e adquirir identidade sobre o

que significa unha sociedade cívica para favorecer o coñecemento dos

valores, os dereitos e os deberes destacados nos dereitos humanos... Dende

esta área, trataremos de que adquiran as destrezas comunicativas, tanto oral

coma escrita; por iso, procuraremos adestrar polo menos un descritor en cada

unha das unidades didácticas.

Os descritores que podemos utilizar serán:


relatos...




• Compoñer distintos tipos de textos creativamente con sentido literario.




en diversas situacións comunicativas.



23


A área de Valores Sociais e Cívicos pídenos que se facilite a

24

Competencia dixital


Desenvolver a competencia dixital desde esta área axudaranos a

manexar ferramentas que posibiliten o acceso ao coñecemento e á vez nos

ensinen o seu uso responsable. A devandita competencia favorecerá dous

tipos de traballo: autónomo e participativo, mediante os que se fomentará a

identidade persoal e a relación interpersoal, respectivamente, desde unhas

bases sólidas nas que poidan empezar a xerar os seus propios criterios sobre

situacións reais da sociedade na que viven.

Na área de Valores Sociais e Cívicos podemos adestrar os seguintes

descritores:


• Seleccionar o uso das distintas fontes segundo a súa fiabilidade.




vida diaria.


A través desta competencia e desde esta área, posibilítase a

adquisición de pautas sociais e cívicas persoais, interpersoais e

interculturais para participar dunha forma eficaz e construtiva en

sociedades cada vez máis diversificadas.

Os descritores que podemos adestrar nesta competencia son:



• Valorar a interculturalidade como unha fonte de riqueza persoal e

cultural.


• Apreciar a beleza das expresións artísticas e do cotián.


O sentido de iniciativa e espírito emprendedor beneficiará o

alumnado, xa que se iniciará no autocoñecemento a distintos niveis

para poder desenvolver diferentes habilidades que o leven a tomar

iniciativas emprendedoras que faciliten a asunción da complexa

convivencia social propiciando valores de interdependencia positiva,

cooperación de acordo cos valores, os dereitos e os deberes da

sociedade na que se desenvolven.

Neste caso, os descritores que se poderían adestrar serían:






• Priorizar a consecución de obxectivos do grupo sobre intereses

persoais.


previos do tema.



25

Aprender a aprender

A competencia de aprender a aprender favorece a forma en que o proceso de ensino-aprendizaxe se vai consolidando no alumnado. As

metodoloxías empregadas nesta área estarán relacionadas co traballo de investigación, de forma que a participación e a implicación do alumnado sexa

real, así como o recoñecemento e a aceptación das normas sociais e de convivencia.

Nesta área insistirase na relación entre o progreso persoal e o académico xa que iso supoñerá unha das bases para que se inicien na construción

do seu propio proxecto persoal de vida.

Os descritores que poderiamos utilizar para adestrar esta competencia serían:




• Aplicar estratexias para a mellora do pensamento creativo, crítico, emocional, interdependente,…





26

OBXECTIVOS, CONTIDOS, CRITERIOS DE AVALIACION E EST ÁNDARES DE APRENDIZAXE.

OBXECTIVOS XERAIS DA EDUCACIÓN PRIMARIA

a) Coñecer e apreciar os valores e as normas de convivencia, aprender a obrar de acordo con elas, prepararse para o exercicio activo da cidadanía e

respectar os dereitos humanos, así como o pluralismo propio dunha sociedade democrática

b) Desenvolver hábitos de traballo individual e de equipo, de esforzo e de responsabilidade no estudo, así como actitudes de confianza en si mesmo,

sentido crítico, iniciativa persoal, curiosidade, interese e creatividade na aprendizaxe e espírito emprendedor.

c) Adquirir habilidades para a prevención e para a resolución pacífica de conflitos que lles permitan desenvolverse con autonomía no ámbito familiar e

doméstico, así como nos grupos sociais cos que se relacionan.

d) Coñecer, comprender e respectar as diferentes culturas e as diferenzas entre as persoas, a igualdade de dereitos e oportunidades de homes e mulleres

e a non discriminación de persoas con discapacidade..

e) Coñecer e empregar a lingua galega e a castelá e desenvolver hábitos de lectura..

f) Adquirir en, polo menos, unha lingua estranxeira a competencia comunicativa básica que lles permita expresar e comprender mensaxes sinxelas e

desenvolverse en situacións cotiás.

g) Desenvolver as competencias matemáticas básicas e iniciarse na resolución de problemas que requiran a realización de operacións elementais de

cálculo, coñecementos xeométricos e estimacións, así como ser quen de aplicalos ás situacións da súa vida cotiá.

h) Coñecer os aspectos fundamentais das ciencias da natureza, as ciencias sociais, a xeografía, a historia e a cultura, con especial atención a aqueles

relacionados e vinculados con Galicia.

i ) Iniciarse na utilización, para a aprendizaxe, das tecnoloxías da información e da comunicación desenvolvendo un espírito crítico ante as mensaxes que

reciben e elaboran.

l ) Utilizar diferentes representacións e expresións artísticas e iniciarse na construción de propostas visuais e audiovisuais.

m) Valorar a hixiene e a saúde, aceptar o propio corpo e o dos outros, respectar as diferenzas e utilizar a educación física e o deporte como medios para

favorecer o desenvolvemento persoal e social.

n) Coñecer e valorar os animais máis próximos ao ser humano e adoptar modos de comportamento que favorezan o seu coidado.

ñ) Desenvolver as súas capacidades afectivas en todos os ámbitos da personalidade e nas súas relacións cos demais, así como unha actitude contraria á violencia, aos

prexuízos de calquera tipo e aos estereotipos sexistas.

o) Fomentar a educación viaria e actitudes de respecto que incidan na prevención dos accidentes de tráfico.

p) Coñecer, apreciar e valorar as singularidades culturais, lingüísticas, físicas e sociais de Galicia, poñendo de relevancia as mulleres e homes que realizaron achegas

importantes á cultura e sociedade galegas.

27

. 3. OOBOJETIVOS, CONTENIDOS, CRITERIOS DE EVALUACIÓN, E STÁNDARES DE APRENDIZAJE Y COMPETENCIAS BÁSICAS

BLOQUE 1. COMUNICACIÓN ORAL. HABLAR Y ESCUCHAR

OBJETIVOS

CONTENIDOS

CRITERIOS DE EVALUACIÓN

*ESTÁNDARES DE APRENDIZAJE

COMPETENCIAS CLAVE

� a � B1.1. Estrategias y normas básicas para � B1.1. Participar en situaciones de LCB1.1.1. Expresa de forma global sentimientos, � CCL

� c el intercambio comunicativo: comunicación, dirigidas o vivencias y opiniones. � CAA

� d participación; escucha; respeto al turno espontáneas, respetando el turno de

� CSC

de palabra; respeto por los sentimientos, palabra y la intervención de los y de

� e

ideas y conocimientos de los y de las las demás. LCB1.1.2. Aplica las normas socio -

� CCL

demás

comunicativas: escucha, espera de turno...

� CAA

� CSC

� b � B1.2. Comprensión y expresión de � B1.2. Reconocer la información � LCB1.2.1. Integra de manera global los recursos � CCL

� e mensajes verbales y no verbales, y verbal y no *erbal de los discursos básicos verbales y no verbales para comunicarse

especialmente gestos y tono de voz que orales e integrarla en la producción oralmente, identificando, de manera global, el

complementen el significado del propia. valor comunicativo de estos.

mensaxe.

� LCB1.2.2. Se expresa con una pronunciación y

� CCL

una dicción idónea a su nivel.

� a � B1.3. Participa en situaciones de � B1.3. Expresarse con coherencia � LCB1.3.1. Participa activamente endiversas � CCL

� b comunicación, espontáneas y dirigidas, básica de forma oral para satisfacer situaciones de comunica ción: � CD

� e utilizando una secuencia lineal sencilla. necesidades de comunicación en � - diálogos � CAA

diferentes situación de aula. � -exposicioness orales guiadas, con ayuda,

� CSC

cuando proceda, de las tecnologías de la � CSIEE

información y de la comunicación.

� b � B1.4. Deducción de las palabras � B1.4. Ampliar el vocabulario a partir � LCB1.4.1. Utiliza el vocabulario acomodado a su � CCL

� e eviientes por el contexto. Interés por la de las experiencias de aula. nivel.

ampliación de vocabulario. Creación de

redes semánticas sencillas. � LCB1.4.2. Identifica por el contexto el significado � CCL

de distintas palabras.

� b � B1.5. Comprensión global de textos � B1.5.Reconecer el tema y el sentido � LCB1.5.1. Comprende, de forma global, la � CCL

orales de diversa tipología y general de un texto oral breve y información general de un texto oral sencillo de

LENGUA Y LITERATURA CASTELLANA

28

� d procedentes de diversas fuentes sencillo, de diferente tipología, uso habitual, del ámbito escolar y social. � CAA

� e (producción didáctica, grabaciones, atendiendo a la forma del mensaxe

LCB1.5.2. Reconoce la tipología muy evidente de

CCL

� i medios de comunicación) (descriptivos, narrativos, dialogados) � �

y a su intención comunicativa

textos orales sencillos atendiendo a la forma del � CAA

(informativos, literarios y mensaje y su intención comunicativa: cartas,

prescriptivos). anuncios, legislaciones, folletos….

� LCB1.5.3. Responde preguntas correspondientes � CCL

a la comprensión literal.

� b � B1.6. Valorar los medios de � B1.6. Valorar los medios de � LCB1.6.1. Se inicia en la utilización guiada de los � CCL

� d comunicación social como instrumento comunicación social como medios audiovisuais y digitais para obtener � CD

� e de comunicación. instrumento de comunicación.. información.

� CAA

� i

LCB1.6.2. Reconoce de forma global el contenido � CCL

principal de una entrevista, noticia o debate � CD

infantil procedente de los medios de � CAA

comunicación.

� CSC

� b � B1.7. Audición y reproducción de textos � B1.7. Reproducir textos adecuados a � LCB1.7.1. Reproduce de memoria textos literarios � CCL

� e adecuados al nivel que estimulen su sus gustos e intereses. o no literarios, sencillos y breves, acomodados a � CAA

interés. los sus gustos e intereses. � CCEC

� b � B1.8. Dramatizacións de textos literarios � B1.8. Dramatizar, de manera � LCB1.8.1. Adecúa la entonación, el volumen y el � CCL

� e adaptados a la edad y de producciones colaborativa, textos infantiles. gesto a la representación dramática.

propias.

� b � B1.9. Producción de textos orales � B1.9. Producir textos orales breves, � LCB1.9.1. Elabora comprensiblemente textos � CCL

� e breves y sencillos segun su tipología: imitando modelos la atendiendo a la orales sencillos, del ámbito escolar y social, de � CAA

atendiendo a la forma del mensaje forma y la intención comunicativa. diferente tipología: noticias, avisos, cuentos, � CSIEE

(descriptivos, narrativos,dialogados) y su poemas, anécdotas ….

intención comunicativa (informativos,

literarios y prescriptivos). � LCB1.9.2. Organiza el discurso con una � CCL

secuencia coherente elemental. � CAA

� CSIEE

29

a d e m

a b e

� B1.10. Uso de un lenguaje no � B1.10. Usar un lenguaje no � LCB1.10.1 Usa un lenguaje no discriminatorio y � CCL

discriminatorio y respetuoso con las discriminatorio y respetuoso con las respetuoso con las diferencias. � CSC

diferencias diferencias.

� B1.11. Estrategias para utilizar el � B1.11. Utilizar de manera efectiva el � LCB1.11.1 Emplea de manera efectiva el lenguaje � CCL

lenguaje oral como instrumento de lenguaje oral: escuchar y preguntar. oral para comunicarse: escucha y pregunta para � CAA

comunicación y aprendizaje: escuchar y asegurar la comprensión. � CSC

y preguntar.

� CSIEE

BLOQUE 2. COMUNICACIÓN ESCRITA. LEER

OBJETIVOS

CONTENIDOS



COMPETENCIAS CLAVE

� b � B2.1. Lectura de distintos tipos de texto: � B2.1. Leer en voz alta y en silencio, � LCB2.1.1. Lee en voz alta, con pronunciación y � *CCL

� e próximos a su experiencia. diferentes textos sencillos de entonación idónea, diferentes tipos de textos muy

caracter infantil. sencillos apropiados a su edad.

� LCB2.1.2. Lee en silencio textos muy sencillos � CCL

próximos a su experiencia infantil

� e � B2.2. Comprensión de textos de diversa � B2.2. Comprender distintos tipos de � LCB2.2.1. Identifica el tema de un texto sencillo. � CCL

tipología, adecuados a su edad textos adaptados a la edad y � CAA

utilizando la lectura como medio para utilizando la lectura como medio para

ampliar el vocabulario. ampliar el vocabulario � LCB2.2.2. Distingue, de forme general, entre las � CCL

diversas tipologías textuais en textos del ámbito � CAA

escolar y social, atendiendo a la forma del

mensaje (descripivos, narrativos, dialogados) y su

intención comunicativa (informativos, literarios y

prescriptivos).

� b � B2.3. Utilización de estrategias para la � B2.3. Utilizar de manera guiada � LCB2.3.1. Activa, de forma guiada, conocimientos � CCL

� e comprensión lectora de textos: estrategias elementales para la previos para comprender un texto.. � CAA

consideración del título y de las comprensión lectora de textos muy

ilustraciones. Identificación de palabras sencillos de diversa tipología. � LCB2.3.2. Formula hipótesis sobre el contenido � CCL

30

clave. Anticipación de hipotesis de del texto a partir del título y de las ilustraciones � CAA

significado por el contexto. redundantes

Reconocimiento básico de la tipología

textual. � LCB2.3.3. Relaciona la información contenida en � CCL

las ilustraciones con la información que aparece � CAA

en el texto.

� e � B2.4. Gusto por la lectura. � B2.4. Leer por propia iniciativa � LCB2.4.1. Dedica, de manera guiada, momentos � CCL

� B2.5. Selección de libros segun el gusto diferentes tipos de textos. de ocio para la lectura voluntaria. �

personal.

� LCB2.4.2. Explica, de manera sencilla, sus � CCL

� B2.6. Lectura de los libros establecidos

en el Plan lector. preferencias literarias.

� e � B2.7. Uso de la biblioteca para la � B2.5. Usa, de manera guiada, la � LCB2.5.1. Consulta en la biblioteca, de manera � CCL

� i búsqueda de información y utilización de biblioteca para localizar libros guiada, diferentes fuentes bibliográficas y textos � CD

la misma cómo fuente de información y acomodados a sus intereses. en soporte informático para obtener información � CAA

ocio.

sobre libros de su interés.

� a � B2.8. Iniciación a la creación de la � B2.6. Mostrar interés por tener una � LCB2.6.1. Cuida, conserva y organiza sus libros. � CCL

� b biblioteca personal. biblioteca que propia. � CSC

� e

� a � B2.9. Identificación de los mensajes � B2.7. Identifica, con ayuda, la � LCB2.7.1. Diferencia, con ayuda, entre � CCL

� e transmitidos por el texto. estructura básica de diferentes textos información y publicidad. � CAA

leidos � CSC

� LCB2.8.1. Formula hipótesis,de manera guiada, � CCL

sobre la finalidad de diferentes textos muy � CAA

sencillos a partir de su tipología, y de los � CSC

elementos lingüísticos y no lingüísticos muy

redundantes, adecuados a su edad.

� b � B2.10. Uso guiada de las Tecnologías � B2.8. Utilizar de manera guiada las � LCB2.8.1. Utiliza, de manera guiada, las � CCL

� e de la Información y Comunicación para Tecnoloxías de la Información y Tecnologías de la Información y Comunicación � CD

� i la búsqueda y tratamiento igualmente Comunicación para la búsqueda de para buscar información.

� CAA

guiado, de la información. la información.

31

BLOQUE 3. COMUNICACIÓN ESCRITA. ESCRIBIR

OBJETIVOS

CONTENIDOS



COMPETENCIAS CLAVE

� *b � B3.1. Producción de textos para � B3.1. Producir textos sencillos � LCB3.1.1. Escribe, con ayuda, en diferentes � CCL

� E comunicar conocimientos, experienciasy segundo un modelo con diferentes soportes, textos sencillos propios de la vida � CD

� M necesidades: con diferentes formatos formatos (descriptivos, narrativos, cotidiana, del ámbito y escolar y social,

� CAA

(descriptivos, narrativos, dialogados) e dialogados) e intenciones atendiendo a la forma del mensaje y su intención

intenciones comunicativas (informativos, comunicativas (informativos, comunicativa) y respetando las normas

literarios y prescriptivos). literariosy prescriptivos, aplicando las gramaticales y ortográficas básicas: cartas,

� B3.2. Cohesión del texto: mantenimiento reglas ortográficas de nivel y folletos informativos, noticias, instrucciones,

del tiempo verbal, puntuación. cuidando la presentación. recetas, textos literarios...

� B3.3. Aplicación de las normas

� LCB3.1.2. Presenta sus traba lelos con caligrafía

� CCL

ortográficas adecuadas al nivel.

clara y limpieza, evitando riesgos etc.

� CAA

� B3.4. Producción de textos segun el

Plan de escritura del centro.

� *b � B3.5. Valoración de su propia � B3.2. Valorar su propia produción � LCB3.2.1. Valora su propia producción escrita, así � CCL

� E producción escrita, así como la escrita, así como la produción escrita como la producción escrita de sus compañeros. � CSC

� M producción escrita de sus compañeros. de sus compañeros.

� B � B3.6. Normas y estrategias para la � B3.3. Aplicar, de manera guiada, � LCB3.3.1. Utiliza borradores que muestran la � CCL

� E producción de textos: planificación todas las fases del proceso de generación y selecciónde ideas y la revisión � CAA

(función, destinatario, gneración de escritura en la producción de textos ortográfica en la escritura de textos sencillos � CSIEE

ideas, estructura...) escritos de distinta índole: propios del ámbito de la vida personal, social y

� B3.7. Textualización en frases planificación, textualización, revisión escolar.

elementales con secuencia lineal. y reescritura.

� B3.8. Revisión y avance del texto.

� *b � B3.9. Creación de textos utilizando el � B3.4. Elaborar, de manera guiada, � LCB3.4.1. Elabora, de forma guiada, gráficas � CCL

� e lenguaje verbal y no verbal con intención proyectos individuales o colectvos sencillas sobre experiencias realizadas: plantar � CAA

� i informativa: carteles publicitarios. sobre diferentes temas del área. habas, cría de gusanos de seda..

Anuncios. Cómics.

� LCB3.4.2. Elabora y presenta, de forma guiada,

� CCL

textos sencillos, que ilustra con imágenes de � CD

carácter redundante con el contenido. � CAA

32

� e � B3.10. Creación de textos utilizando las � i Tecnologías de la Información y Comuniclación de manera guiada. � B3.11. Producción de textos segun el Plan de escritura del centro.

B3.5. Utilizar las Tecnologías de la Información y Comunicación de manera guiada para presentar sus producciones.

LCB3.6.1. Usa, con ayuda, las Tecnologías de la Información y Comunicación para escribir y presentar textos muy sencillos.

CCL CD CAA

BLOQUE 4. CONOCIMIENTO DE LA LENGUA

OBJETIVOS

CONTENIDOS


ESTÁNDARES DE APRENDIZAJE

COMPETENCIAS CLAVE

� b � B4.1. La palabra. � B4.1. Aplicar los conocimientos � LCB4.1.1. Utiliza de manera guiada categorías � CCL

� e � B4.2. Reconocimiento de las distintas gramaticales básicos sobre la gramaticales básicas: el nombre, artículo,

clases de palabras (nombre, verbo, estructura de la lengua, (categorías adjetivo, verbo.

adjetivo, pronombres, artículos)

gramaticales), para favorecer una

Características y uso de cada clase de comunicación más eficaz. � LCB4.1.2. Utiliza con corrección los tiempos � CCL

palabra. verbaless: presente,pasado y futuro al producir

� B4.3. Tiempos verbales: presente,

textos orales y escritos.

pasado y futuro.

� e � B4.2. Reconocimiento de las distintas � B4.2. Desarrollar las destrezas y � LCB4.2.1. Utiliza sinónimos y antónimos, � CCL

clases de palabras (nombre, verbo, competencias lingüísticas a través polisémicas en la expresión oral y escrita.

adjetivo, pronombres, artículos).

del uso de la lengua.

Característicasy uso de cada clase de � LCB4.2.2. Forma palabras compuestas a partir de � CCL

palabra. palabras símples.

� B4.4. Vocabulario. Frases hechas.

� LCB4.2.3. Identifica el sujeto/grupo nominal y

� CCL

Formación de sustantivos, adjetivos y

verbos. Recursos derivativos: prefijos y predicado en las oraciones símples.

sufijos.

� B4.5. Reconocimiento de los

constituyentes oracionales: la oración

símple, sujeto y predicado.

� b � B4.6. Ortografía: utilización de las reglas � B4.3. Aplicar los conocimientos � LCB4.3.1. Utiliza los signos de puntuación y las � CCL

� e básicas de ortografía y puntuación. básicos sobre las reglas ortográficas normas ortográficas propias del nivel y las aplica a

para favorecer una comunicación la escritura de textos sencillos.

más eficaz.

33

b e

e i

d e o

� B4.7. Clases de nombres: comunes y � B4.4. Desarrollar estrategias para � LCB4.4.1. Aplica las normas de concordancia de � CCL

propios. mejorar la comprensión oral y escrita género y número en la expresión oral y escrita.

� B4.8. Las relaciones gramaticales a través del conocimiento de la

Reconocimiento y explicación reflexiva lengua. � LCB4.4.2. Utiliza signos de puntuación en sus � CCL

de las relaciones que se establecen composiciones escritas.

entre el sustantivo y el resto de los

� LCB4.4.3. Utiliza una sintaxis básica en las � CCL

componentes del grupo nominal.

producciones y escritas propias.

� B4.9. Utilización del material multimedia � B4.5. Utilizar programas educativos � LCB4.5.1. Utiliza de forma guiada, distintos � CCL

educativo y otros recursos didácticos a digitais para realizar tareas y avanzar programas educativos digitales. � CD

su alcance y propios de su edad. en el aprendizaje. � CAA

� B4.10. Identificación de las variedades � B4.6. Comparar aspectos básicos � LCB4.6.1. Compara aspectos (gráficos, � CCL

de la lengua en nuestra comunidad con los de las lenguas que conoce sintácticos, léxicos) de las lenguas que conoce. � CAA

autónoma. Identificación de las para mejorar en su aprendizaje y

similitudes y diferencias entre las lograr una competencia integrada.

lenguas que conoce para mejorar en su

aprendizaje y lograr una competencia

comunicativa integrada.

BLOQUE 5. EDUCACIÓN LITERARIA

OBJETIVOS

CONTENIDOS



COMPETENCIAS CLAVE

� d � B5.1. Valoración de los textos literarios � B5.1. Valorar textos como fuente de � LCB5.1.1. Valora de forma global, textos propios � CCL

� e como fuente de gozo personal. ocio e información. de la literatura infantil: cuentos, canciones, � CCEC

poesía, cómics, refranes y adivinanzas.

� d � B5.2. Lectura guiada y comentada de � B5.2. Iniciar la lectura y expresión de � *LCB5.2.1. Inicia la lectura guiada de textos � CCL

� e textos narrativos de tradición oral, textos literarios narrativos, líricos y narrativos sencillos de tradición oral, literatura � CAA

literatura infantil, adaptaciones de obras dramáticos en la práctica escolar. infantil, adaptacionesde obras clásicas y literatura � CCEC

clásicas y literatura actual. actual.

� B5.3. Identificación de recursos

� LCB5.2.2. Interpreta, intuitivamente y con ayuda,

� CCL

literarios.

el lenguaje figurado en textos literarios � CAA

34

(pesonificaciones)

� d � B5.4 Valoración de recursos literarios � B5.3. Valorar los recursos literarios � LCB5.3.1. Valora los recursos literarios de la � CCL

� e de la tradición oral: poemas, tradición oral: poemas, canciones, cuentos, � CCEC

canciones, cuentos, refranes, refranes, adivinanzas.

adivinanzas.

� b � B5.5 Creación de textos literarios en � B5.5. Reproducir, con ayuda, a partir � LCB5.5.1. Crea, con ayuda, sencillos textos � CCL

� e prosa o en verso: cuentos, poemas de modelos dados, textos literarios literarios (cuentos, poemas) a partir de pautas o � CAA

adivinanzas, canciones, y teatro sencillos: cuentos y poemas modelos dados. � CSIEE

� CCEC

� a � B5.6. Comprensión, memorización y � B5.6. Reproducir textos literarios � LCB5.6.1. Reproduce textos orales muy breves y � CCL

� b recitado de poemas con el ritmo, breves y muy sencillos adaptados a sencillos: canciones y poemas.

� e entonación y dicción adecuados. su edad.

� d � B5.7. Dramatización y lectura � B5.7. Participa con interés en � LCB5.7.1. Realiza dramatizaciones � CCL

� e dramatizada de textos literarios. dramatizacións de sencillos textos individualmente y en grupo de textos literarios � CAA

literarios adaptados a la edad. acomodados a su edad. � CCEC

� CSC

� *d � B5.8. Valoración de la literatura en � B5.8. Valorar la literatura en � LCB5.8.1. Valora la literatura en cualquier lengua, � CCL

� e cualquier lengua (mayoritaria, minoritaria cualquier lengua, especialmente en especialmente en lengua gallega, como vehículo � CSC

� o o minorizada) como vehículo de lengua gallega, como vehículo de de comunicación y como recurso de ocio

� CCEC

comunicación y *como recurso de lecer comunicación y como recurso de personal.

personal. lecer personal.

35

L INGUA E LITERATURA GALEGA

BLOQUE 1. COMUNICACIÓN ORAL: FALAR E ESCOITAR

OBXECTIVOS

CONTIDOS

CRITERIOS DE AVALIACIÓN

ESTÁNDARES DE APRENDIZAXE

COMPETENCIAS CLAVE

� a � B1.1. Comprensión e valoración de textos � B1.1. Comprender a información � LGB1.1.1. Comprende a información xeral e � CCL

� e orais sinxelos procedentes da radio e da xeral e relevante de textos orais relevante de textos orais sinxelos � CAA

televisión para obter información xeral e sinxelos procedentes da radio ou procedentes da radio ou da televisión,

relevante sobre feitos e acontecementos da televisión, próximos á próximos á experiencia infantil.

próximos á experiencia infantil e ao contorno

experiencia infantil.

máis inmediato. � LGB1.1.2. Recoñece a función dos medios � CCL

de comunicación como fonte de � CSC

información.

� b � B1.2. Comprensión global e específica de � B1.2. Comprende informacións � LGB1.2.1. Comprende informacións � CCL

� d informacións audiovisuais sinxelas audiovisuais sinxelas relevantes sinxelas dos documentos � CD

� e procedentes de diferentes soportes procedentes de diferentes audiovisuais que inclúan imaxes e

� CAA

establecendo relacións de identificación, de soportes. elementos sonoros de carácter redundante.

� i clasificación e de comparación entre elas. � CSC

� a � B1.3. Comprensión e produción de textos � B1.3. Comprender e producir � LGB1.3.1. Participa nunha conversa entre � CCL

� b orais sinxelos para aprender e para textos orais sinxelos, propios do iguais, comprendendo o que di o � CAA

� c informarse, tanto os producidos con finalidade uso cotián ou do ámbito interlocutor e contestando se é preciso.

� CSC

didáctica como os de uso cotián (breves académico.

� e

� CSEIEE

exposición ante a clase, conversas sobre

� o

contidos de aprendizaxe e explicación sobre a

� LGB1.3.2. Sigue unha exposición breve da

� CCL

organización do traballo).

clase ou explicacións sobre a organización � CAA

do traballo e pregunta, se é preciso, para

verificar a súa comprensión.

� LGB1.3.3. Elabora e produce textos orais � CCL

sinxelos ante a clase e responde preguntas � CSIEE

elementais sobre o seu contido. � CAA

36

� LGB1.3.4. Participa no traballo en grupo. � CCL

� CSIEE

� CAA

� a � B1.4. Actitude de escoita adecuada ante � B1.4. Manter unha actitude de � LGB1.4.1. Atende as intervencións dos e � CCL

� c situacións comunicativas e respecto das escoita adecuada, respectando das demais en conversas e exposicións, � CSC

� e opinións de quen fala, sen interrupcións as opinións dos e das demais. sen interromper.

inadecuadas.

� o

� LGB1.4.2. Respecta as opinións da persoa � CCL

que fala. � CSC

� a � B1.5. Participación e cooperación nas � B1.5. Participar nas diversas � LGB1.5.1. Respecta as quendas de palabra � CCL

� c situacións comunicativas da aula (peticións, situacións de intercambio oral nos intercambios orais. � CSC

� d anuncios, ordes, explicacións sinxelas, que se producen na aula

� CAA

avisos, instrucións, conversas ou narracións amosando valoración e respecto

� e

de feitos vitais, emocións e sentimentos), con polas normas que rexen a � LGB1.5.2. Respecta as opinións das � CCL

valoración e respecto das normas que rexen interacción oral.

persoas participantes nos intercambios � CSC

a interacción oral (quendas de palabra, ton

adecuado, mantemento do tema, mostra de orais. � CCEC

interese, mirar a quen fala, actitude receptiva

de escoita e respecto ás opinións das demais � LGB1.5.3. Utiliza a lingua galega en � CCL

persoas). calquera situación de comunicación dentro � CSC

da aula e valora o seu uso fóra dela. � CCEC

� LGB1.5.4. Mira a quen fala nun intercambio � CCL

comunicativo oral. � CSC

� CCEC

� LGB1.5.5. Mantén o tema nun intercambio � CCL

comunicativo oral, mostra interese, unha � CSC

actitude receptiva de escoita e respecta as � CCEC

opinións das demais persoas.

� LGB1.5.6. Participa na conversa � CCL

formulando e contestando preguntas. � CSC

37

� CAA

� a � B1.6. Uso de fórmulas de tratamento � B1.6. Usar fórmulas de � LGB1.6.1. Usa fórmulas de tratamento � CCL

� b adecuadas para saudar, despedirse, tratamento adecuadas nos adecuadas para saudar, despedirse, � CAA

� e presentarse, felicitar, agradecer, escusarse e intercambios comunicativos máis presentarse, felicitar, agradecer, escusarse

solicitar axuda. habituais. e solicitar axuda.

� o

� b � B1.7. Actitude de cooperación e de respecto � B1.7. Amosar respecto e � LGB1.7.1. Amosa respecto ás achegas dos � CCL

� d en situacións de aprendizaxe compartida. cooperación nas situacións de e das demais e contribúe ao traballo en � CAA

� e aprendizaxe en grupo. grupo.

� CSIEE

� e � B1.8. Interese por expresarse oralmente coa � B1.8. Interesarse por amosar � LGB1.8.1. Interésase por expresarse � CCL

� o pronuncia e coa entoación adecuadas. unha pronuncia e entoación oralmente coa pronuncia e entoación � CAA

adecuadas. axeitada a cada acto comunicativo e propia � CCEC

da lingua galega. � CSIEE

� a � B1.9. Uso dunha linguaxe non discriminatoria � B1.9. Usar unha linguaxe non � LGB1.9.1. Identifica o uso da linguaxe � CCL

� d e respectuosa coas diferenzas, en especial ás discriminatoria e respectuosa discriminatoria e sexista evidente. � CSC

� e referentes ao xénero, ás razas e ás etnias. coas diferenzas.

� LGB1.9.2. Usa unha linguaxe respectuosa � CCL

� o

coas diferenzas, en especial ás referentes � CSC

ao xénero, ás razas e ás etnias.

� a � B1.10. Identificación da lingua galega con � B1.10. Identificar a lingua galega � LGB1.10.1. Identifica a lingua galega oral � CCL

� d diversos contextos de uso oral da lingua: en con diversos contextos de uso con diversos contextos profesionais: � CCEC

� e diferentes ámbitos profesionais (sanidade, oral. sanidade, educación, medios de

educación, medios de comunicación...) e en comunicación...

� o

conversas con persoas coñecidas ou

descoñecidas. � LGB1.10.2. Recoñece a validez da lingua � CCL

galega para conversas con persoas � CCEC

coñecidas ou descoñecidas. � CSC

38

BLOQUE 2. COMUNICACIÓN ESCRITA: LER

OBXECTIVOS

CONTIDOS



COMPETENCIAS CLAVE

� b � B2.1. Comprensión de informacións concretas � B2.1. Comprender e localizar � LGB2.1.1. Comprende a información � CCL

� e en textos de uso cotián como invitacións, información explícita en textos relevante de textos sinxelos, sobre feitos e � CD

� I felicitacións, notas e avisos ou mensaxes sinxelos de uso cotián ou acontecementos próximos á experiencia do � CSC

� j curtas. procedentes dos medios de alumnado, procedentes dos medios de

� B2.2. Comprensión de información xeral comunicación. comunicación.

� o

sobre feitos e acontecementos próximos á

� LGB2.1.2. Comprende informacións

� CCL

experiencia do alumnado en textos

procedentes dos medios de comunicación concretas en textos sinxelos, propios de

social, especialmente a noticia. situacións cotiás, como invitacións,

� B2.3. Localización de información en textos

felicitacións, notas e avisos ou mensaxes

curtas.

para aprender vinculados á experiencia, tanto

en textos producidos con finalidade didáctica � LGB2.1.3. Localiza información en textos

� CCL

como nos de uso cotián (folletos, descricións,

vinculados á experiencia, tanto os

� CAA

instrucións e explicacións).

producidos con finalidade didáctica como os � CSIEE

de uso cotián (folletos, descricións,

instrucións e explicacións).

� b � B2.4. Integración de coñecementos e de � B2.2. Interpretar e comprender, � LGB2.2.1. Interpreta e comprende, de � CCL

� e informacións procedentes de ilustracións. de maneira xeral, a información maneira xeral, a información de ilustracións. � CAA

procedente de ilustracións. � CSC

� CSIEE

� CMCT

� a � B2.5. Lectura guiada de textos adecuados � B2.3. Ler, de forma guiada, � LGB2.3.1. Descodifica de forma axeitada na � CCL

� b aos intereses infantís para chegar textos adecuados aos seus lectura de textos diversos. � CAA

� e progresivamente á expresividade e intereses para chegar

autonomía lectoras.

progresivamente á expresividade � LGB2.3.2. Le textos sinxelos, en voz alta, � CCL

� B2.6. Dramatización e lectura dramatizada de e autonomía lectoras, e coa velocidade adecuada.

39

textos. � CSC

� a � B2.7. Introdución ao uso das bibliotecas da � B2.4. Coñecer, de forma xeral, o � LGB2.4.1. Usa a biblioteca de aula con � CCL

� b aula e do centro, como instrumento cotián de funcionamento da bibliotecas de certa autonomía, para obter datos e � CAA

� e busca de información e fonte de recursos aula, e de centro como informacións, e colabora no seu coidado e

� CSC

textuais diversos. instrumento cotián de busca de mellora.

� i

información e fonte de recursos

textuais diversos. � LGB2.4.2. Coñece, de xeito xeral, o � CCL

funcionamento da biblioteca de aula e de � CAA

centro, como instrumento cotián de busca � CSC

de información e fonte de recursos textuais

diversos

� a � B2.8. Mantemento adecuado e ampliación da � B2.5. Ter interese por ter unha � LGB2.5.1. Coida, conserva e organiza os � CCL

� b biblioteca persoal. biblioteca propia. seus libros. � CAA

� e � CSC

� a � B2.9. Interese polos textos escritos como � B2.6. Amosar interese polos � LGB2.6.1. Amosa interese pola lectura � CCL

� b fonte de aprendizaxe e como medio de textos como fonte de como fonte de aprendizaxe, medio de � CAA

� e comunicación de experiencias, de regulación aprendizaxe e medio de comunicación e de lecer.

� CSC

da convivencia e de lecer. comunicación e de lecer.

� o

� CCEC

� a � B2.10. Desenvolvemento da autonomía � B2.7. Amosar certa autonomía � LGB2.7.1. Selecciona textos do seu � CCL

� b lectora, da capacidade de elección de temas lectora e capacidade de interese con certa autonomía, en función

� e e de textos e de expresión das preferencias selección de textos do seu dos seus gustos e preferencias.

persoais, así como a apreciación do texto interese, así como ser quen de

� m

literario como recurso de gozo persoal. expresar preferencias. � LGB2.7.2. Explica dun xeito moi sinxelo as � CCL

� o súas preferencias lectoras. � CSC

� CAA

� CSIEE

40

BLOQUE 3. COMUNICACIÓN ESCRITA: ESCRIBIR

OBXECTIVOS

CONTIDOS



COMPETENCIAS CLAVE

� B3.1. Produción e reescritura de textos � B3.1. Producir e reescribir textos � LGB3.1.1. Produce e reescribe � CCL

sinxelos relativos a situacións cotiás infantís sinxelos, relativos a situacións textos relativos a situacións cotiás � CSIEE

como invitacións, felicitacións, notas ou cotiás infantís, aqueles propios infantís como � CAA

avisos, utilizando as características habituais dos medios de comunicación ou invitacións,felicitacións, notas ou

deses textos. os relacionados coa escola. avisos, utilizando as características

� B3.2. Composición de textos sinxelos propios habituais deses textos.

dos medios de comunicación social e/ou dos

� LGB3.1.2. Elabora o texto, con

� CCL

seus elementos (novas, titulares, pés de

foto…) sobre acontecementos próximos á coherencia xeral e de xeito creativo. � CAA

experiencia do alumnado en soportes � CSIEE

habituais no ámbito escolar.

� a � B3.3. Composición de textos sinxelos � LGB3.1.3. Usa nos seus escritos o � CCL

relacionados coa escola para obter, organizar punto, a coma, dous puntos, puntos

b

� e comunicar información (cuestionarios, suspensivos, signos de

� e listaxes, descricións, explicacións exclamación e interrogación.

� o

elementais).

� LGB3.1.4. Aplica, de maneira xeral,

� CCL

� B3.4. Respecto polas convencións xerais da

escrita: uso das maiúsculas e do punto. as regras ortográficas, con especial � CSC

� B3.5. Utilización de xeito guiado de atención ao uso das maiúsculas.

� CCEC

estratexias para a produción de textos,

respondendo as preguntas de para quen, e � LGB3.1.5. Compón, seguindo � CCL

que escribir, recoñecendo o tipo de texto modelos, textos relacionados coa � CAA

(nota, aviso, conto). escola (listaxes, descricións e � CSIEE

explicacións elementais) ou cos

medios de comunicación social

(novas sinxelas, titulares, pés de

foto) sobre acontecementos

próximo á súa experiencia.

� a � B3.6. Creación de textos sinxelos con � B3.2. Elaborar textos sinxelos � LGB3.2.1. Elabora textos sinxelos � CCL

intención informativa utilizando a linguaxe

que combinen a linguaxe verbal e

que combinan a linguaxe verbal e

41

� b verbal e non verbal: carteis publicitarios, a non verbal. non verbal: carteis publicitarios, � CSC

� e anuncios, cómic. anuncios, cómic. � CCEC

� j � CAA

� o � CSIEE

� b � B3.7. Iniciación á utilización de programas � B3.3. Usar de xeito guiado, � LGB3.3.1. Usa de xeito guiado, � CCL

� d informáticos de procesamento de textos. programas informáticos de programas informáticos de � CD

� e procesamento de texto. procesamento de texto.

� CAA

� i � CSIEE

� j

� b � B3.8. Utilización de elementos gráficos e � B3.4. Utilizar recursos gráficos, � LGB3.4.1. Ilustra creativamente os � CCL

� e sinxelos como a ilustración para facilitar a como a ilustración, que faciliten a seus textos con imaxes � CD

� i comprensión. comprensión dos textos. redundantes co seu contido. � CSIEE

� j

� B3.9. Interese polo coidado e a presentación � B3.5. Presentar adecuadamente � LGB3.5.1. Presenta os textos � CCL

a

dos textos escritos e respecto pola norma os traballos escritos en calquera seguindo as normas básicas de � CD

� ortográfica. soporte e valorar a lingua escrita presentación establecidas: � CAA

� b � B3.10. Interese polos textos escritos como como medio de comunicación e disposición no papel, limpeza e

� e medio de aprendizaxe, como medio de de expresión creativa. calidade caligráfica.

comunicación de experiencias, de regulación

� i

� LGB3.5.2. Valora a lingua escrita � CCL

da convivencia e de expresión creativa.

como medio de comunicación e de � CSC

expresión creativa.

42

BLOQUE 4. COÑECEMENTO DA LINGUA

OBXECTIVOS

CONTIDOS

CRITERIOS DE AVALIACIÓN ESTÁNDARES DE APRENDIZAXE

COMPETENCIAS CLAVE

� e � B4.1. Inicio na identificación implícita e � B4.1. Utilizar terminoloxía lingüística e � LGB4.1.1. Sinala a denominación dos � CCL

uso dos termos lingüísticos elementais, gramatical básica, como apoio á textos traballados e recoñece nestes, � CAA

nas actividades de produción e comprensión e á produción de textos, enunciados, palabras e sílabas.

interpretación: denominación dos textos

así como aplicar o seu coñecemento

traballados; enunciado, palabra e sílaba, no uso da lingua. � LGB4.1.2. Diferencia as sílabas que � CCL

nome común e nome propio. conforman cada palabra. � CAA

� B4.2. Observación das variacións

morfolóxicas (de singular e plural, � LGB4.1.3. Identifica nomes comúns e � CCL

feminino e masculino) en textos. propios a partir de palabras dadas, frases � CAA

ou textos.

� LGB4.1.4. Sinala o xénero e número de � CCL

palabras dadas. � CAA

� b � B4.3. Coñecemento das normas � B4.2. Coñecer e aplicar as normas � LGB4.2.1. Coñece de forma xeral as � CCL

� e ortográficas máis sinxelas. ortográficas máis sinxelas. normas ortográficas máis sinxelas e � CSC

aprecia o seu valor social e a necesidade � CCEC

de cinguirse a elas.

� e � B4.4. Recoñecemento da relación entre � B4.3. Recoñecer a relación entre o son � LGB4.3.1. Recoñece a relación entre son � CCL

son e grafía no sistema lingüístico e grafía, así como as palabras como e grafía. � CAA

galego. instrumento para a segmentación da

� B4.5. Identificación da palabra como escritura. � LGB4.3.2. Identifica as palabras como � CCL

instrumento para a segmentación da instrumento para a segmentación da � CAA

escritura. escritura.

� a � B4.6. Observación das diferenzas entre a � B4.4. Recoñecer de forma xeral, as � LGB4.4.1. Recoñece, de forma xeral, as � CCL

� d lingua oral e a lingua escrita. diferenzas entre a lingua oral e a lingua diferenzas entre a lingua oral e a lingua � CCEC

� e escrita. escrita.

� h - m

43

� a � d � e � h � m

� B4.7. Identificación de similitudes e

diferenzas entre as linguas que coñece para mellorar na súa aprendizaxe e lograr unha competencia comunicativa integrada.

B4.5. Comparar aspectos básicos das linguas que coñece para mellorar na súa aprendizaxe e lograr unha competencia integrada.

LGB4.5.1. Compara aspectos moi elementais e evidentes (gráficos, fonéticos, sintácticos, léxicos) das linguas que coñece.

CCL CAA

BLOQUE 5. EDUCACIÓN LITERARIA

OBXECTIVOS

CONTIDOS



COMPETENCIAS CLAVE

� b � B5.1. Recreación e reescritura de diversos � B5.1. Recrear e reescribir � LGB5.1.1. Recrea e reescribe diversos � CCL

� d textos literarios sinxelos (narrativos ou diversos textos literarios, usando textos literarios sinxelos: contos, poemas, � CAA

� e poéticos): contos, poemas, refráns, adiviñas, modelos. refráns, adiviñas, trabalinguas, cantigas e � CCEC

� o trabalinguas, cantigas e xogos de sorte; xogos de sorte; usando modelos.

usando modelos.

� LGB5.1.2. Valora os textos da literatura � CCL

� B5.2. Valoración e aprecio do texto literario

galego como vehículo de comunicación, fonte galega como fonte de coñecemento da � CCEC

de coñecemento da nosa cultura e como nosa cultura e como recurso de gozo

recurso de gozo persoal. persoal.

� b � B5.3. Lectura guiada de textos adecuados � B5.2. Ler, de forma guiada, � LGB5.2.1. Le, de forma guiada, textos en � CCL

� d aos intereses infantís, para chegar textos adecuados aos intereses silencio, adecuados aos intereses infantís, � CCEC

� e progresivamente á expresividade e á infantís, para chegar para chegar progresivamente á

� CD

autonomía lectoras. progresivamente á expresividade autonomía lectora.

� i

e á autonomía lectoras.

� LGB5.2.2. Le, de forma guiada, textos en � CCL

voz alta, adecuados aos intereses � CCEC

infantís, para chegar progresivamente á � CD

expresividade lectora.

� b � B5.4. Recreación e composición de poemas � B5.3. Recrear e compoñer � LGB5.3.1. Recrea e compón poemas � CCL

� e sinxelos e relatos breves para comunicar poemas sinxelos e relatos breves sinxelos e relatos breves, a partir de � CCEC

sentimentos, emocións, preocupacións, a partir de modelos sinxelos modelos sinxelos dados, para comunicar � CSC

desexos, estados de ánimo ou lembranzas. dados. sentimentos, emocións, preocupacións,

desexos, estados de ánimo ou

lembranzas.

44

� b � B5.5. Dramatización e lectura dramatizada de � B5.4. Participar en � LGB5.4.1. Participa en dramatizacións de � CCL

� d textos literarios sinxelos adaptados á súa dramatizacións de textos textos literarios sinxelos adaptados á súa

� e idade. literarios sinxelos adaptados á idade.

súa idade.

� a � B5.6. Valoración da literatura en calquera � B5.5. Valorar a literatura en � LGB5.5.1. Valora a literatura en calquera � CCL

� d lingua (maioritaria, minoritaria ou minorizada), calquera lingua, como vehículo lingua, como vehículo de comunicación, e � CSC

� e como vehículo de comunicación e como de comunicación e como recurso como recurso de gozo persoal.

� CCEC

recurso de gozo persoal. de gozo persoal.

� o

� a � B5.7. Interese por coñecer os modelos � B5.6. Amosar interese, respecto � LGB5.6.1. Amosa curiosidade por coñecer � CCL

� d narrativos e poéticos que se utilizan noutras e tolerancia ante as diferenzas outros costumes e formas de relación � CCEC

� e culturas. persoais, sociais e culturais. social, respectando e valorando a

� B5.8. Comparación de imaxes, símbolos e

diversidade cultural.

� o

mitos facilmente interpretables que noutras

culturas serven para entender o mundo e

axudan a coñecer outras maneiras de

relacións sociais.

45

MATEMÁTICAS O OBXECTIVOS,CONTIDOS,CRITERIOS DA AVALIACIÓN E ES TÁNDARES DE APRENDIZAXE.

BLOQUE 1. PROCESOS, MÉTODOS E ACTITUDES EN MATEMÁTI CAS

OBXECTIVOS

CONTIDOS


COMPETENCIAS CLAVE

� g � B1.1. Resolución de problemas que impliquen � B1.1. Resolver problemas sinxelos � MTB1.1.1. Explica oralmente o proceso � CMCT

� e a realización de cálculos, explicando relacionados con obxectos, feitos e seguido para resolver un problema. � CCL

oralmente o significado dos datos, a situación situacións da vida cotiá e explicar

planeada, o proceso seguido e as solucións oralmente o proceso seguido para a

obtidas. súa resolución.

� b � B1.2. Confianza nas propias capacidades para � B1.2. Desenvolver e cultivar as � MTB1.2.1. Desenvolve e amosa actitudes � CMCT

� g desenvolver actitudes apropiadas e afrontar as actitudes persoais polo traballo axeitadas para o traballo limpo, claro e � CAA

dificultades propias do traballo científico. matemático ben feito. ordenado no caderno e en calquera aspecto

que se vaia traballar na área de

Matemáticas.

� b � B1.3. Utilización de medios tecnolóxicos no � B1.3. Utilizar, coa guía do mestre ou da � MTB1.3.1. Utiliza os medios tecnolóxicos na � CMCT

� g proceso de aprendizaxe. mestra, os medios tecnolóxicos no resolución de problemas. � CD

� i proceso de aprendizaxe e para a

� CAA

resolución de problemas.

46

BLOQUE 2. NÚMEROS

OBXECTIVOS

CONTIDOS


COMPETENCIAS CLAVE

� b � B2.1. Números naturais ata o 999. � B2.1. Ler, escribir e ordenar números � MTB2.1.1. Le, escribe e ordena números � CMCT

� e � B2.2. Nome e grafía dos números ata o enteiros utilizando razoamentos ata o 999. � CCL

� g 999.

apropiados.

� MTB2.1.2. Identifica o valor de posición das

� CMCT

� B2.3. Equivalencias entre os elementos do

sistema de numeración decimal: unidades, cifras en situacións e contextos reais. � CAA

decenas e centenas

� MTB2.1.3. Realiza correctamente series

� CMCT

� B2.4. O sistema de numeración decimal:

valor de posición das cifras. tanto ascendentes como descendentes. � CAA

� B2.5. Identifica o número anterior e o

seguinte a un dado.

� B2.6. Identifica o número maior, o menor e

o igual a un dado.

� B2.7. Redondear, aproximar e estimar.

� B2.8. Construción de series ascendentes

e descendentes.

� b � B2.9. Números pares e impares. � B2.2. Interpretar diferentes tipos de � MTB2.2.1. Utiliza os números ordinais en � CMCT

� e � B2.10. Identifica e relaciona os números números segundo o seu valor, en contextos reais.

� g

ordinais do 1º ao 10º.

situacións da vida cotiá.

� MTB2.2.2. Interpreta en textos numéricos e

� CMCT

� B2.11. Utilización dos números ordinais.

da vida cotiá números naturais ata o 999.

� CAA

Comparación de números.

� B2.3. Equivalencias entre os elementos do � CCL

sistema de numeración decimal: unidades,

� MTB2.2.3. Descompón e compón números

� CMCT

decenas e centenas.

naturais, interpretando o valor de posición

de cada unha das súas cifras.

� MTB2.2.4. Identifica os números pares e os � CMCT

impares.

47

� b � B2.12. Iniciación no desenvolvemento de � B2.3. Realizar operacións e cálculos � MTB2.3.1. Realiza cálculos numéricos coas � CMCT

� g estratexias persoais de cálculo mental. numéricos mediante diferentes operacións de suma e resta na resolución � CAA

� B2.13. Gusto pola presentación ordenada procedementos, incluído o cálculo de problemas contextualizados.

e limpa dos cálculos e dos resultados. mental, en situación de resolución de

MTB2.3.2. Realiza cálculos numéricos

CMCT

� B2.14. Cálculo de sumas e restas con

problemas. � �

básicos coa operación da multiplicación na � CAA

levadas.

� B2.15. Propiedades conmutativa e

resolución de problemas contextualizados.

asociativa da suma. � MTB2.3.3. Resolve operacións con cálculo � CMCT

� B2.16. Proba da resta.

mental. � CAA

� B2.17. Cálculo de multiplicacións.

� B2.18. Construción das táboas de

multiplicar e apoiándose no número de

veces, suma repetida, disposición en

cuadrículas...

� B2.19. Termos da suma, resta e

multiplicación.

� B2.20. Utilización en situacións familiares

da sumas, restas e multiplicacións.

� b � B2.21. Resolución de problemas da vida � B2.4. Identificar e resolver problemas � MTB2.4.1. Resolve problemas que � CMCT

� g cotiá. da vida cotiá, adecuados ao seu nivel, impliquen o dominio dos contidos � CAA

establecer conexións entre a realidade traballados.

e as matemáticas e valorar a utilidade

dos coñecementos matemáticos � MTB2.4.2. Reflexiona sobre o � CMCT

adecuados reflexionando sobre o procedemento aplicado á resolución de � CSIEE

proceso aplicado para a resolución de problemas: revisando as operacións � CAA

problemas. empregadas, as unidades dos resultados,

comprobando e interpretando as solucións

no contexto.

48

BLOQUE 3. MEDIDA

OBXECTIVOS

CONTIDOS


COMPETENCIAS CLAVE

� g � B3.1. Unidades de lonxitude: quilómetro, � B3.1. Coñecer e utilizar o � MTB3.1.1. Coñece e utiliza o quilómetro, o � CMCT

metro e centímetro. quilómetro, o metro e o metro e o centímetro como unidades de medida

� B3.2. Unidades de peso: quilo, medio quilo e centímetro como unidades de de lonxitude.

cuarto de quilo. medida de lonxitude.

� B3.3. Unidades de capacidade: litro, medio

� B3.2. Coñecer e utilizar o quilo, � MTB3.2.1. Coñece e utiliza o quilo, o medio � CMCT

litro e cuarto de litro.

o medio quilo e o cuarto quilo quilo e o cuarto quilo como unidades de medida

� B3.4. Elección da unidade máis axeitada

como unidades de medida de de peso.

para a expresión dunha medida.

peso.

� B3.5. Realización de medicións.

� B3.3. Coñecer e utilizar o litro, � MTB3.3.1.Coñece e utiliza o litro, medio litro e � CMCT

medio litro e cuarto litro como cuarto litro como unidades de medida de

unidades de medida de capacidade

capacidade.

� b � B3.6. Unidades de medida do tempo e as � B3.4. Coñece as unidades � MTB3.4.1. Le a hora en reloxos analóxicos e � CMCT

� g súas relacións: minuto, hora, día, semana e básicas de medida do tempo e dixitais. (En punto, medias e cuartos)

ano.

as súas relacións, utilizándoas

� B3.7. Lectura en reloxos analóxicos e dixitais para resolver problemas da vida � MTB3.4.2 Resolve problemas sinxelos da vida � CMCT

diaria. diaria utilizando as medidas temporais axeitadas � CAA

e as súas relación.

� b � B3.8. O sistema monetario da Unión � B3.5. Coñece o valor e as � MTB3.5.1. Coñece a función e o valor das � CMCT

� g Europea. Unidade principal: o euro. Valor equivalencias entre as diferentes diferentes moedas e billetes do sistema � CAA

das diferentes moedas e billetes. moedas e billetes do sistema monetario da Unión Europea utilizándoas tanto � CSC

� B3.9. Manexo de prezos de artigos cotiáns monetario da Unión Europea. para resolver problemas en situación reais como

� B3.10. Equivalencias entre moedas e

figuradas.

billetes.

� b � B3.11. Resolución de problemas de medida. � B3.6. Identificar e resolver � MTB3.6.1. Resolve problemas sinxelos de � CMCT

� g problemas da vida cotiá medida. � CAA

49

adecuados ao seu nivel, establecer conexións entre a realidade e as matemáticas e valorar a utilidade dos coñecementos matemáticos axeitados reflexionando sobre o proceso aplicado para a resolución de problemas.

MTB3.6.2. Reflexiona sobre o proceso seguido na resolución de problemas revisando as operacións utilizadas e as unidades dos resultados.

CMCT CAA CSIEE

BLOQUE 4. XEOMETRÍA

OBXECTIVOS CONTIDOS CRITERIOS DE AVALIACIÓN ESTÁNDARES DE APRENDIZAXE COMPETENCIAS CLAVE

� g � B4.1. Elaboración de simetrías sinxelas. � B4.1. Identificar e completar � MTB4.1.1. Completa figuras partindo do seu � CMCT

� B4.2. Eixes de simetría. figuras simétricas. eixe de simetría.

� b � B4.3. Identificación comparación e � B4.2. Nomear un polígono � MTB4.2.1. Coñece os diferentes tipos de � CMCT � g clasificación de figuras planas en obxectos e segundo o seu número de lados. polígonos en obxectos do entorno inmediato. � CAA

ámbitos cotiáns: triángulos, cuadriláteros, circunferencias, círculos e cadrados.

B4.4. Tipos de triángulos:

equilátero, isóscele e escaleno.

B4.5. Elementos xeométricos básicos:

lado, vértice e ángulo. � b � B4.6. Identificación de corpos xeométricos � B4.3. Discriminar prismas, � MTB4.3.1. Recoñece corpos con formas cúbicas � CMCT � g en obxectos e ámbitos cotiáns: prisma, pirámides, conos, cilindros e e esféricas en obxectos do entorno inmediato. � CAA pirámide, cono, cilindro e esfera. esferas.

B4.7. Formación de figuras planas e corpos xeométricos a partir doutras por composición e descomposición.

� b � B4.8. Interpretación, descrición e elaboración � B4.4. Interpretar representacións � MTB4.4.1. Realiza e interpreta esbozos de � CMCT � g de esbozos de itinerarios sinxelos. espaciais realizadas a partir de itinerarios sinxelos. � CAA � B4.9. Uso de vocabulario xeométrico para sistemas de referencia e de describir itinerarios. obxectos ou situacións familiares.

50

b g

B4.10. Resolución de problemas de xeometría

relacionados coa vida cotiá explicando

oralmente por escrito o procedemento seguido

e as solución obtidas.

B4.5. Identificar, resolver

problemas da vida cotiá axeitados ao seu nivel, establecer conexións entre a realidade e as matemáticas e valorar a utilidade dos coñecementos matemáticos axeitados reflexionando sobre o proceso aplicado para a resolución de problemas.

� MTB4.5.1. Resolve problemas xeométricos � CMCT

sinxelos que impliquen dominio dos contidos � CAA

traballados.

� MTB4.5.2. Reflexiona sobre o procedemento � CMCT

aplicado á resolución de problemas: revisando � CAA

as operacións empregadas, as unidades dos � CSIEE

resultados, comprobando e interpretando as

solucións no contexto.

OBXECTIVOS

CONTIDOS


COMPETENCIAS CLAVE

� b � B5.1. Interpretación de diferentes gráficos: � B5.1. Recoller e rexistrar unha � MTB5.1.1.Rexistra e interpreta datos en � CMCT

� g de barras, de barras dobres, de pictogramas información cuantificable, representacións gráficas. � CAA

e estatísticas. utilizando algúns recursos de

� B5.2. Utilización de técnicas para a recollida representación gráfica: táboas � MTB5.1.2. Resolve problemas contextuais nos � CMCT

e ordenación de datos en contextos de datos, bloques de barras, que interveñen a lectura de gráficos. � CAA

diagramas lineais, gráficos de

familiares e próximos.

pictogramas… comunicando a

información.

� b � B5.3. Distinción entre o imposible, o seguro � B5.2. Realizar estimacións en � MTB5.2.1. Diferenza o concepto de suceso � CMCT

� g e aquilo que é posible pero non seguro, e situacións de azar utilizando o seguro, suceso posible e suceso imposible. � CAA

utilización na linguaxe habitual e de vocabulario: seguro, posible e

expresións relacionadas coa probabilidade. imposible.

� � � MTB5.1.2. Ordena os datos rexistrados � CMCT

atendendo a un criterio de clasificación. � CAA

�

� MTB5.1.3. Interpreta gráficas de táboas � CMCT

extraendo a información explícita. � CAA

51

CIENCIAS DA NATUREZA

4. OBXECTIVOS, CONTIDOS, CRITERIOS DE AVALIACION E ESTÁNDARES DE APRENDIZAXE.

BLOQUE 1. INICIACIÓN Á ACTIVIDADE CIENTÍFICA

OBXECTIVOS

CONTIDOS



COMPETENCIAS CLAVE

� b � B1.1. Iniciación á actividade � B1.1. Iniciarse na � CNB1.1.1. Manifesta certa � CAA

� e científica. actividade científica a través de autonomía na observación e na � CMCCT

� h � B1.2. Realización de proxectos proxectos: buscar, seleccionar planificación de accións e tarefas e ten � CSIEE

� i con guía na súa estrutura e información de forma guiada e iniciativa na toma de decisións.

presentación de resultados. comunicar os resultados en

� j � B1.3. Busca guiada de

diferentes soportes.

información en internet e noutros

soportes.

� B1.4. Elaboración guiada de

textos escritos básicos, murais, paneis,

esquemas ou presentacións para

recoller conclusións.

� a � B1.5. O traballo cooperativo. � B1.2. Traballar de forma � CNB1.2.1. Utiliza estratexias para � CAA

� b � B1.6. Iniciación ás técnicas de cooperativa, respectando os traballar de forma individual e en equipo e � CMCCT

� c traballo. Recursos e técnicas de compañeiros/as, o material e as respecta os compañeiros/as, o material e � CSC

� m traballo intelectual. normas de convivencia. as normas de convivencia.

� CSIEE

� B1.7. Hábitos de traballo, esforzo

e responsabilidade.

52

BLOQUE 2. O SER HUMANO E A SAÚDE

OBXECTIVOS

CONTIDOS



COMPETENCIAS CLAVE

� b � B2.1. Identificación e observación � B2.1. Identificar � CNB2.1.1. Identifica e describe as � CMCCT

� e das partes do corpo humano. semellanzas e diferenzas entre partes do corpo humano e compárao co � CCL

� d � B2.2. Relación co medio e co seu as persoas valorando a doutros seres vivos. � CSC

� h contorno. diversidade.

� B2.3. Recoñecemento da

� CNB2.1.2. Recoñece a respiración e � CMCCT

� k

respiración e da nutrición como a nutrición como funcións vitais.

� m

funcións vitais.

� CNB2.1.3. Verbaliza e comparte � CMCCT

� B2.4. Aceptación do propio corpo

e do dos e das demais, coas súas emocións e sentimentos propios e alleos. � CSC

limitacións e posibilidades. � CCL

B2.5. Identificación e

�

verbalización de emocións (medo,

tristura, enfado, ledicia, felicidade) e

sentimentos propios e alleos.

� a � B2.6. Hábitos saudables: � B2.2. Relacionar os � CNB2.2.1. Coñece algún trastorno � CMCCT

� b alimentación, hixiene, exercicio físico e hábitos de alimentación, hixiene, alimentario e as estratexias para a súa � CSC

� d descanso. exercicio físico e descanso coa prevención.

� CAA

� B2.7. Hábitos de prevención de

saúde e coa enfermidade.

� h

enfermidades e de accidentes no seu

� CNB2.2.2. Relaciona o exercicio � CMCCT

� k

contorno e identificación de

físico, o descanso e a adecuada � CSC

� m

comportamentos apropiados de

alimentación coa propia saúde.

actuación cando se producen.

� b � B2.8. Pirámide alimentaria. � B2.3. Deseñar, de forma � CNB2.3.1. Identifica os alimentos � CMCCT

� c � B2.9. Alimentos diarios colectiva, un menú semanal de diarios necesarios aplica o menú semanal

necesarios. merendas saudables para o de merendas na escola.

53

� e � B2.10. Análise de costumes na recreo.

� h alimentación diaria.

BLOQUE 3. OS SERES VIVOS


� g � B3.1. Diferenzas entre seres � B3.1. Identificar as � CNB3.1.1. Explica as diferenzas � CMCCT

� e vivos e inertes. principais características e entre seres vivos e inertes observando o � CCL

� l � B3.2. Identificación das comportamentos de animais e seu contorno.

características e dos comportamentos

plantas para adaptarse ao seu

de animais e plantas para adaptarse ao medio, tendo en conta o seu � CNB3.1.2. Identifica e describe � CMCT

seu medio, tendo en conta o seu contorno. animais e plantas do seu contorno, � CCL

contorno. empregando diferentes soportes.

� b � B3.3. Observación dun animal ou � B3.2. Observar e rexistrar, � CNB3.2.1. Nomea e clasifica, con � CMCCT

� c dunha planta no seu medio natural ou de maneira elemental e en criterios elementais a partir da � CCL

� e reproducindo o medio na aula, equipo, algún ser vivo no seu observación, seres vivos do seu contorno

� CSC

empregando diferentes soportes: orais, medio natural ou na aula e adoptando hábitos de respecto.

� h

escritos, gráficos, informáticos, comunicar de xeito oral e escrito

� i fotográficos... os resultados, empregando

� j � B3.4. Rexistro elemental da diferentes soportes.

� l observación e do contraste de datos

� m entre os compañeiros/as.

� B3.5. Valoración da

� o

responsabilidade no coidado de plantas

e animais domésticos.

� B3.6. Respecto polos seres vivos

do contorno.

54

BLOQUE 4. MATERIA E ENERXÍA

OBXECTIVOS

CONTIDOS



COMPETENCIAS CLAVE

� a � B4.1. Recoñecemento da � B4.1. Identificar e describir � CNB4.1.1. Valora e aplica usos � CMCCT

� b presenza da auga e do aire no medio a auga e o aire como recursos responsables da auga na escola. � CSC

� e físico. fundamentais para a vida, e

� CCL

� B4.2. Uso responsable da auga e tomar conciencia da necesidade

� g

valoración da importancia do aire limpo do seu uso responsable. � CNB4.1.2. Reduce, reutiliza e recicla � CMCT

� h

para a vida.

residuos na escola. � CSC

� B4.3. Tarefas de redución,

� CSIEE

reutilización e reciclaxe na escola e no

seu contorno próximo.

� b � B4.4. Observación dos efectos da � B4.2. Realizar � CNB4.2.1 Realiza experiencias � CMCCT

� g aplicación dunha forza. experiencias sinxelas para sinxelas sobre os efectos da aplicación � CAA

� h � B4.5 Realización de experiencias analizar efectos das forzas sobre dunha forza en situacións da vida cotián. � CSIEE

sinxelas para analizar efectos das obxectos e movementos cotiáns.

forzas sobre obxectos e movementos � CNB4.2.2 Analiza os efectos das � CMCT

cotiáns.

forzas sobre obxectos e movementos � CAA

cotiáns. � CSIEE

55

BLOQUE 5. A TECNOLOXÍA, OBXECTOS E MÁQUINAS

OBXECTIVOS

CONTIDOS



COMPETENCIAS CLAVE

� a � B5.1. Observación e clasificación � B5.1. Observar, manexar e � CNB5.1.1. Identifica e coñece a � CMCCT

� b de aparellos e máquinas sinxelas do clasificar obxectos e aparellos diversidade de máquinas do seu contorno � CSC

� c contorno identificando a súa utilidade simples domésticos e escolares e os beneficios que producen na vida

evitando estereotipos sexistas. identificando a súa utilidade, as cotiá.

� d

� B5.2. Manipulación e observación

partes que os compoñen e a

� e do funcionamento de obxectos, enerxía que empregan. � CNB5.1.2. Coñece os oficios das � CMCCT

� h aparellos simples domésticos e persoas do seu contorno e valora a � CSC

� m escolares, das partes que os compoñen importancia de cada profesión, a

e da enerxía que necesitan para responsabilidade e a contribución social,

funcionar. evitando estereotipos sexistas.

� B5.3. Prevención de riscos no

� CNB5.1.3. Manexa obxectos � CMCCT

emprego de máquinas e aparellos de

simples de uso cotián identificando as � CSC

uso cotián.

situacións que poden xerar risco e

estereotipos sexistas.

� a � B5.4. Identificación dos � B5.2. Empregar o � CNB5.2.1. Identifica e describe as � CMCCT

� b compoñentes básicos dun ordenador. ordenador identificando os partes dun ordenador durante o seu uso. � CD

� h � B5.5 Coidado dos recursos compoñentes básicos e � CCL

� i informáticos. coidando o seu uso.

� CNB5.2.2. Emprega o ordenador de � CMCCT

forma guiada e fai un bo uso. � CD

56

CIENCIAS SOCIAIS OBXECTIVOS , CONTIDOS , CRITERIOS DE AVAL IACIÓN ,ESTÁNDARES DE APRENDIZAXE E COMPETENCIAS CL AVE.

BLOQUE 1. CONTIDOS COMÚNS

OBXECTIVOS

CONTIDOS


COMPETENCIAS CLAVE

� b � B1.1.O establecemento de conxecturas, � B1.1.Realizar traballos de � CSB1.1.1.Fai conxecturas, predicións e recolle � CAA

� d de predicións e, a observación, e investigación que partan do información a través da observación e � CCL

� e experimentación como procesos básicos establecemento de conxecturas, experimentación iniciándose no emprego das

� CD

que favorecen a Iniciación ao da observación, experimentación TIC e outras fontes directas e indirectas,

� h

� CMCCT

coñecemento científico. e da toma de conciencia dos selecciona a información relevante e a organiza,

� i � B1.2.Propostas de traballo que xurdan sentimentos e sensacións como obtén conclusións sinxelas e as comunica.

dunha situación problema, acontecemento

medios básicos para obter

ou inquietude da contorna que os rodea, información, seleccionala, � CSB1.1.2.Manifesta autonomía na planificación � CSIEE

que supoña un proceso de investigación e organizala, extraer conclusións e e execución de accións e tarefas coidando a súa � CAA

acción por parte do alumnado e facilite o comunicalas sen esquecer a presentación, ten iniciativa na toma de decisións � CSC

proceso de autorregulación de introdución ao manexo das TIC e asume responsabilidades.

aprendizaxes. para este fin e valorando o

� B1.3.Introdución no uso das TIC e outras

esforzo realizado.

fontes (directas e indirectas) para obter

información, analizala, organizala,

documentar o proceso mediante o uso do

cartafol e a comunicación das

conclusións.

� B1.4. Planificación, xestión e presentación

dos traballos co fin de acadar obxectivos.

� a � B1.5.O traballo en equipo. � B1.2.Traballar en equipo e � CSB1.2.1.Participa en actividades individuais e � CSC

� b � B1.6.Iniciación na creación e o uso de adoitar un comportamento de de grupo adoitando un comportamento � CAA

� c hábitos e técnicas de estudo. respecto e tolerancia ante as responsable, construtivo e solidario, valorando o

� d � B1.7.Valoración do esforzo e coidado do achegas alleas. esforzo e o coidado do material.

� m material.

� B1.3.Empregar os mapas � CSB1.3.1.Elabora algúns mapas mentais � CAA

� B1.8.A cooperación e o diálogo como

mentais como unha técnica sinxelos como técnica básica de estudo.

valores democráticos e recursos básicos

básica de estudo.

na resolución pacífica de conflitos.

57

� h � B1.9.Utilización da terminoloxía propia da � B1.4.Coñecer e iniciarse no � o área. emprego da terminoloxía propia da área.

� CSB1.4.1.Identifica a terminoloxía propia da � CCL

área. � CMCCT � CSC

BLOQUE 2. O MUNDO QUE NOS RODEA

OBXECTIVOS

CONTIDOS


COMPETENCIAS CLAVE

� a � B2.1.Investigamos sobre os usos da auga, � B2.1. Recoñecer a auga como � CSB2.1.1 Pon un exemplo de cada un dos usos � CMCCT

� h os lugares nos que aparece na contorna elemento natural analizando os que, o ser humano, fai da auga. � CD

� i próxima e os uso responsable desta usos que o ser humano fai da

� CCL

empregando as TIC. auga: domésticos, económicos,

� o

públicos e deportivos recreativos. � CSB2.1.2. Realiza un uso responsable da auga � CSC

O uso responsable deste ben. na súa vida cotiá.

� B2.2. Observar e localizar nun � CSB2.2.1. Identifica os lugares onde hai auga � CMCCT

mapa os lugares nos que hai na contorna e localiza, en mapas sinxelos, como � CD

auga distinguindo entre zonas de se distribúe a auga doce e salgada no territorio. � CAA

auga doce e salgada.

� a � B2.2.Os ecosistemas da contorna e o ser � B2.3. Coñecer os elementos � CSB2.3.1.Explica de maneira sinxela os � CMCCT

� h humano. básicos que forman un elementos básicos que forman un ecosistema � CSC

� o ecosistema, identificando as identificando as actividades humanas que

� CCL

actividades humanas que orixinan desequilibrios neles e cita algunha

orixinan desequilibrios neles e medida de respecto e recuperación.

espertando actitudes de defensa,

respecto e recuperación deles.

� B2.4 Realizar sinxelos traballos � CSB2.4.1.Nomea os elementos e as � CMCCT

dalgún ecosistema en concreto: características básicas dos ecosistemas sobre � CCL

acuático, terrestre. os que se investigou na aula.

� a � B2.3.A paisaxe natural. O coidado e a � B2.5. Identificar as diferenzas � CSB2.5.1.Identifica os elementos da paisaxe � CMCCT

� h contaminación. Tipos de paisaxes. A entre paisaxe natural e urbana, natural e urbana mais próxima.

� e

paisaxe natural que nos rodea. Tipos de analizando en grupo as

paisaxe e a súa conservación. consecuencias que a � CSB2.5.2.Describe as paisaxes de costa � CMCCT

� o

Observación de diferentes tipos de

intervención humana provoca na diferenciándoas das de interior. � CCL

58

�� h �� e �� o

�� h �� e �� o

�� h �� e

paisaxe (a través de fotos, de imaxes da conservación da paisaxe natural � CSB2.5.3.Coñece e leva á practica accións � CMCCT

web, libros), comparación e identificación e definindo algunhas medidas positivas para a protección do medio natural. � CSC

do tipo de paisaxe que corresponde ao para a conservación desta.

contexto no que vive.

� B2.4.Realización dun mapa mental cos � B2.6.Identificar os elementos � CSB2.6.1.Cita algúns dos elementos básicos � CMCCT

elementos máis significativos que básicos que conforman a paisaxe que conforman a paisaxe local e coñece as � CCL

conforman a paisaxe da localidade: local e coñecer algunha características máis significativa destes.

relevo, ríos, illas, encoros, lagoas... e citar características máis significativa

algunha característica deles. destes.

� B2.5.Rochas e minerais da contorna: cor, � B2.7.Identificar algunhas rochas � CSB2.7.1.Identifica algúns minerais e rochas da � CMCCT

textura, forma, dureza. Usos básicos e minerais presentes na contorna súa contorna e coñece algúns usos aos que se � CCL

destes materiais. e recoñecer algúns usos que as destinan.

persoas fan deles.

� B2.6.Orientacións espaciais, nocións � B2.8.Empregar correctamente as � CSB2.8.1.Elabora un esbozo do plano do barrio � CMCCT

básicas que lle permitan orientarse nun nocións topolóxicas básicas de no que este situada a escola e deseñar posibles � CAA

debuxo ou nun plano sinxelo da contorna posición e proximidade para itinerarios de acceso desde a súa casa. � CSIEE

máis próxima. orientarse na contorna máis

próxima.

BLOQUE 3. VIVIR EN SOCIEDADE

OBXECTIVOS

CONTIDOS


COMPETENCIAS CLAVE

� a � B3.1.Quen goberna a túa localidade? O � B3.1. Coñecer organización � CSB3.1.1.Describe a organización social da � CSC

� c Concello e os seus servizos básicos. O social da súa contorna próxima e contorna mais próxima e as súas formas de � CCL

� h exercicio activo da cidadanía. as súas formas de goberno e goberno e diferencia entre que é unha

diferenciar entre unha localidade localidade e un municipio.

� o

e un municipio.

� B3.2.Identificar as funcións e � CSB3.2.1.Explica e valora as funcións que � CSC

servizos dos seus diversos desempeñan algún dos servizos do Concello. � CCL

organismos: bombeiros e

bombeiras, policía...

� B3.3.Recoñecer a importancia � CSB3.3.1. Describe algunhas accións da � CSC

que o exercicio activo da cidadanía que contribúen ao desenvolvemento � CCL

59

cidadanía polas persoas que o dunha convivencia pacifica

habitan ten para unha

convivencia pacifica.

� a � B3.2.A pertenza a grupos sociais da � B3.4. Manifestar satisfacción � CSB3.4.1.Amosa unha actitude de aceptación e � CSC

� h localidade: deportivos, recreativos, pola pertenza a un grupo e respecto ante as diferenzas individuais nos

� d culturais,.. respectar as características das grupos aos que pertence e cos que convive, nos

persoas coas que convivimos e xogos e nas tarefas escolares.

que pertencen a diferentes

grupos sociais.

� a � B3.3.Investigación sobre as diferentes � B3.5.Recoñecer algunha das � CSB3.5.1.Explica oralmente algunhas festas, � CSC

� d manifestacións culturais da contorna. manifestacións culturais e obras costumes, folclore,..propias da escola, da � CCL

� h mais representativas da comarca cidade, da comunidade así como algunha obra

� CCEC

e da comunidade, valorar a súa que sexa moi representativa na contorna

� j

diversidade e contribuír á súa próxima.

� o conservación.

� d � B3.4. Os medios de comunicación. � B3.6.Analizar, de maneira � CSB3.6.1.Cita algúns cambios que provocaron, � CSC

� h Impacto social. sinxela, os cambios que as nas actividades persoais e sociais, a evolución � CCL

� e comunicacións provocaron nas dos medios de comunicación.

actividades persoais e sociais.

� h � B3.5.As profesións. Preparar unha � B3.7.Identificar as profesións que � CSB3.7.1.Describe as funcións das profesións � CSC

� g enquisa, para coñecer as profesións das non lle son tan familiares, que lle son máis novas, responsabilidades, � CCL

� o familias do alumnado do centro, analizar coñecer un pouco sobre elas e ferramentas que empregan e o servizo que lle

cales son a as máis usuais. Indagar sobre clasificalas segundo o servizo prestan á poboación.

todo en aquelas que o alumnado

que prestan á comunidade e se

descoñeza, as ferramentas que se realizan en fábricas ou ao � CSB3.7.2.Diferencia entre traballos na natureza, � CSC

empregan, responsabilidade, servizos que aire. traballos nas fábricas e traballos que prestan � CAA

prestan e comunicar os resultados. servizos.

� a � B3.6.Seguridade viaria como persoas � B3.8.Coñecer e respectar as � CSB3.8.1.Explica as normas básicas viarias que � CSC

� h viaxeiras e peóns ou peoas. normas básicas do coidado e ten como viaxeiro ou viaxeira e como peón ou � CCL

� n seguridade viaria como peóns e peoa nos medios de transporte.

� CAA

peoas e como persoa usuaria de

medios de transporte. � CSB3.8.2.Recoñece a importancia do coidado e � CSC

limpeza da vía pública e dos seus elementos.

60

BLOQUE 4. AS PEGADAS DO TEMPO.

OBXECTIVOS

CONTIDOS



COMPETENCIAS CLAVE

� h � B4.1.Conceptos temporais básicos: antes, � B4.1.Comprender e distinguir os � CSB4.1.1.Utiliza os conceptos temporais: � CCL

despois, durante, pasado, presente e conceptos temporais: pasado, pasado, presente e futuro nas conversas da vida � CMCCT

futuro, ano e década. presente e futuro. cotiá.

� h � B4.2.O reloxo e o calendario como � B4.2.Coñecer os instrumentos � CSB4.2.1.Coñece os instrumentos de medida do � CMCCT

instrumentos para medir o tempo. A súa básicos para a medida do tempo, tempo e se inicia no seu manexo. � CAA

evolución. iniciarse no seu uso e manexo.

� h � B4.3.Toma de conciencia do paso do � B4.3. Recoñecer, comprender e � CSB4.3.1.Ordena cronoloxicamente distintas � CMCCT

� g tempo investigando sobre a evolución ordenar cronoloxicamente os secuencias que indican a evolución no tempo de � CSC

dalgún elemento do espazo próximo (os cambios producidos polo paso do obxectos, persoas, feitos ou acontecementos

medios de transporte,os medios de tempo na evolución do obxectos, sobre os que se investigou.

comunicación, a escola como institución,

persoas, feitos ou

a evolución dalgún aparello), realizando acontecementos sobre os que se � CSB4.3.2.Describe algún acontecemento vivido � CCL

unha árbore xenealóxica dunha persoa, investigou. na familia, na escola, na súa contorna ou outros � CSC

ordenando os feitos máis importantes da feitos próximos expresándoos con criterios � CMCCT

súa vida, da familia, da súa contorna...

temporais.

� h � B4.4.O patrimonio histórico, cultural e � B4.4.Recoñecer a cultura e o � CSB4.4.1.Coñece a importancia que ten a � CSC

� j artístico. Coidado e conservación. patrimonio da contorna que nos conservación dos restos históricos para � CCEC

� o rodea comprendendo a entender a historia da vida humana.

importancia da súa conservación.

� h � B4.5.Os museos como espazo de � B4 5.Coñecer que é un museo, � CSB4.5.1.Explica que é un museo e cales son � CCL

� j aprendizaxe e de goce. cal é a súa función e valorar o as súas funcións. � CSC

seu papel gozando da

contemplación de obras � CSB4.5.2.Recoñece os museos, e os sitios � CSC

artísticas.

arqueolóxicos como espazos de gozo e ocio. � CCEC

61

5. CONTIDOS, CRITERIOS DE AVALIACIÓN, ESTÁNDARES D E APRENDIZAXE E COMPETENCIAS CLAVE

BLOQUE 1. EDUCACIÓN AUDIOVISUAL

OBXECTIVOS

CONTIDOS



COMPETENCIAS CLAVE

� j � B1.1.Exploración sensorial de elementos � B1.1. Identificar as diferentes materiais � EPB1.1.1. Describe e identifica as calidades e � CCEC

� e presentes no contorno natural (plantas, e formas de expresión plástica. as características dos materiais, dos obxectos � CCL

árbores, minerais, animais, auga etc.). e dos instrumentos presentes no contexto

� B1.2. Observación de elementos plásticos natural e artificial.

do entorno artificial (edificios, mobiliario

urbano, luminosos, sinais etc.).

� e � B1.3. Observación comentario da obra � B1.2. Describir oralmente e de forma � EPB1.2.1. Usa termos sinxelos e adecuados � CCL

� j plástica e visual no contexto, en sinxela diferentes formas de expresión para comentar as obras plásticas observadas. � CCEC

exposicións e en museos. artística.

� B1.4. Curiosidade por descubrir as � EPB1.2.2. Describe con termos propios da � CCL

posibilidades artísticas que ofrece o linguaxe as características de feitos artísticos � CCEC

contexto. Identificación de nomes da e os seus creadores presentes no contorno.

profesión artística.

� B1.5. Descrición de imaxes presentes

no contexto.

� B1.6. Exploración dos elementos plásticos nas imaxes (ilustracións, fotografías, cromos, carteis, logos etc.).

� j � B1.7. Manipulación de obxectos cotiáns con � B1.3. Identificar as formas básicas e � EPB1.3.1. Realiza debuxos e colorea con � CCL

� e diferentes texturas e formas. diferentes tonalidades e texturas. diferentes tonalidades. � CCEC

� B1.8. Descrición verbal de sensacións e

observacións. � EPB1.3.2. Manexa en producións propias as � CCEC

posibilidades que adoptan as diferentes

formas, cores e texturas.

� j � B1.9. Exploración de distancias, percorridos � B1.4. Identificar, describir e representar � EPB1.4.1. Identifica diferentes formas de � CCL

� e e situacións de obxectos e persoas en o entorno natural e o entorno artificial. representación do espazo. � CCEC

PLÁSTICA

62

relación co espazo. � EPB1.4.2. Representa de diferentes maneiras � CCEC

� B1.10. Observación de diferentes maneiras o espazo.

de representar o espazo (fotografía aérea,

planos, maquetas, mapas etc.).

� j � B1.11. Experimentación con ferramentas � B1.5. Manexar as actividades plásticas � EPB1.5.1. Practica con precisión o recorte, o � CCEC

nas actividades plásticas e con diversos utilizando coa correspondente destreza pegado, o pintado etc. � CAA

soportes diferentes ferramentas (recortar, pegar,

encher, traballar con pincel,

pegamentos etc.).

BLOQUE 2. EXPRESIÓN ARTÍSTICA


� j � B2.1. Exploración de cores, mesturas e � B2.1. Representar de forma persoal � EPB2.1.1. Manexa en producións propias as � CCEC

� b manchas de cor con diferentes tipos de ideas, accións e situacións valéndose posibilidades que adoptan as cores. � CAA

pintura e sobre diversos soportes. dos elementos que configuran a

linguaxe visual. � EPB2.1.2. Realiza correctamente mesturas de � CCEC

cores primarias. � CAA

� EPB2.1.3. Clasifica e ordena as cores � CCEC

primarias ( maxenta, cian e amarelo ) e � CAA

secundarias ( verde, violeta e vermello) no

círculo cromático, e utilízaas con sentido nas

súas obras.

� EPB2.1.4. Coñece a simboloxía das cores � CCEC

frías e cálidas, e aplica estes coñecementos � CAA

para transmitir diferentes sensacións nas

composicións plásticas que realiza.

� J � B2.2. Indagación sobre as posibilidades � B2.2. Identificar o entorno próximo e o � EPB2.2.1 Utiliza o punto, a liña e o plano ao � CCEC

� b plásticas e expresivas dos elementos imaxinario, explicándoo con linguaxe representar o entorno próximo e o imaxinario.

naturais e artificiais do entorno próximo.

plástica adecuada ás súas

características. � EPB2.2.2. Realiza composicións plásticas que � CCEC

63

representan o mundo imaxinario, afectivo e � CSC

social.

� j � B2.3. Elaboración de debuxos, pinturas, � B2.3. Realizar composicións � EPB2.3.1. Practica con precisión o recorte e o � CCEC

� b colaxes, estampaxes, encartados, bidimensionais e tridimensionais encartado para crear obras bidimensionais e � CAA

ilustracións etc. segundo un desexo de expresión, coas tridimensionais.

� B2.4. Manipulación e transformación de técnicas aprendidas.

� EP2.3.2. Utiliza a técnica de colaxe para � CCEC

obxectos para o seu uso noutras

actividades escolares. realizar unha obra persoal con limpeza e � CAA

precisión.

� j � B2.5. Experimentación con tipos de liñas � B2.4. Utilizar nas súas representacións � EP2.4.1. Utiliza liñas e formas xeométricas � CCEC

� g (curva, recta, quebrada etc.). distintos tipos de liñas (curva, nos debuxos. � CAA

� B2.6. Exploración das liñas que delimitan quebrada, recta etc.) e formas

contornos e do espazo que delimita a forma xeométricas. � EP2.4.2. Emprega ferramentas básicas do � CCEC

aberta, pechada, plana e en volume. debuxo (regra e escuadro) para realizar � CAA

diferentes formas xeométricas.

� EP2.4.3. Manexa a cuadrícula para respectar � CCEC

as proporcións das formas. � CAA

� j � B2.7. Exploración visual e táctil da figura � B2.5. Recoñecer as partes principais � EP2.5.1. Debuxa a figura humana e diferencia � CCEC

� h humana. da figura humana. as principais partes. � CMCCT

� j � B2.8. Exploración de recursos dixitais para � B2.6. Recoñecer, diferenciar e utilizar a � EP2.6.1. Elabora e representa imaxes despois � CCEC

� i a creación de obras artísticas. expresividade de diversos materiais e dunha presentación audiovisual.

soportes audiovisuais.

� EP2.6.2. Deseña sinxelas creacións plásticas � CCEC

despois de recoller información por medios � CD

audiovisuais.

� a � B2.9. Interese por usar axeitadamente e de � B2.7. Coidar, respectar e utilizar � EP2.7.1. Coida o material e respecta as � CSC

� j maneira progresiva os instrumentos, os axeitadamente os materiais, os normas preestablecidas.

materiais e os espazos. utensilios e os espazos.

� B2.10. Satisfacción coa manipulación e a

exploración dos materiais.

64

� a � B2.11. Interese polo traballo individual e � B2.8. Elaborar os traballos � EP2.8.1. Amosa interese polo traballo � CSC

� j colectivo confiando nas posibilidades da individualmente e en grupo. individual e colabora no grupo para a

� c produción artística. consecución dun fin colectivo.

� B2.12. Respecto polas contribucións dos

compañeiros e das compañeiras, e

disposición para resolver as diferenzas.

65

CONTIDOS, CRITERIOS DE AVALIACIÓN, ESTÁND ARES DE APRENDIZAXE E COMPETENCIAS CLAVE

BLOQUE 1. A IDENTIDADE E A DIGNIDADE DA PERSOA

OBXECTIVOS

CONTIDOS



COMPETENCIAS CLAVE

� m � B1.1. O autocoñecemento. A � B1.1. Crear unha imaxe � VSCB1.1.1. Recoñece e describe verbalmente os � CSC

autopercepción. A imaxe dun mesmo/a. positiva dun mesmo/a en base seus estados de ánimo en composicións libres. � CCL

As calidades persoais. A percepción das ás autopercepcións e

emocións. O recoñecemento das � autodescrición de calidades.

emocións. A linguaxe emocional.

� a � B1.2. As emocións. Identificación, � B1.2.Estruturar un � VSCB1.2.1. Detecta en si mesmo/a sentimentos � CSC

� m recoñecemento, expresión e pensamento efectivo negativos e emprega estratexias sinxelas para � CSIEE

verbalización. Asociación pensamento- empregando as emocións de transformalos.

emoción.

forma positiva.

� VSCB1.2.2. Motívase mediante estratexias sinxelas

� CSIEE

� B1.3. O autocontrol. A regulación dos

sentimentos. As estratexias de de pensamento en voz alta durante o traballo � CAA

reestruturación cognitiva. individual e grupal.

� VSCB1.2.3. Realiza un adecuado recoñecemento e � CCL

identificación das súas emocións. � CSIEE

� VSCB1.2.4. Expresa, respondendo a preguntas de � CCL

persoas adultas, os seus sentimentos, necesidades e � CSC

dereitos, á vez que respecta os dos e das demais nas

actividades cooperativas.

� b � B1.4. A responsabilidade. O sentido do � B1.3. Desenvolver o propio � VSCB1.3.1. Asume as súas responsabilidades � CSC

compromiso respecto a un mesmo e ás potencial, mantendo unha durante a colaboración. � CSIEE

demais persoas. A realización motivación extrínseca e

responsable das tarefas escolares. A esforzándose para o logro de � VSCB1.3.2. Realiza, respondendo a preguntas de � CSC

motivación.

éxitos individuais e

persoas adultas, unha autoavaliación responsable da � CAA

compartidos.

execución das tarefas.

� b � B1.5. A autonomía persoal e a � B1.4. Adquirir capacidades � VSCB1.4.1. Utiliza o pensamento creativo na � CSC

VALORES

66

� m

� a � c

autoestima. Seguridade nun mesmo e para tomar decisións, formulación de propostas de actuación. � CSIEE

nunha mesma, iniciativa, autonomía para manexando as dificultades

a acción, confianza nas propias para superar frustracións e � VSCB1.4.2. Toma iniciativas de actuación durante a � CSC

posibilidades. A toma de decisións sentimentos negativos ante os colaboración. � CSIEE

persoal meditada. Tolerancia á problemas.

frustración.

� B1.6. A iniciativa. A automotivación. A � B1.5. Desenvolver a � VSCB1.5.1.Participa con interese na resolución de � CSIEE

autoproposta de desafíos. autonomía e a capacidade de problemas escolares. � CSC

emprendemento para

conseguir logros persoais � VSCB1.5.2. Define e formula claramente problemas � CSC

responsabilizándose do ben

de convivencia. � CCL

común.

BLOQUE 2. A COMPRENSIÓN E O RESPECTO NAS RELACIÓNS INTERPERSOAIS

OBXECTIVOS

CONTIDOS


COMPETENCIAS CLAVE

� m � B2.1. As habilidades de comunicación. A � B2.1. Expresar opinións, � VSCB2.1.1 Expresar con claridade sentimentos e � CCL

percepción e o emprego do espazo físico sentimentos e emocións, emocións. � CSC

na comunicación. Os elementos da empregando coordinadamente � CSIEE

comunicación non verbal que favorecen o a linguaxe verbal e non verbal.

diálogo: ton de voz e maneira de falar. � VSCB2.1.2.Emprega a comunicación verbal en

� CAA

Adecuación a diferentes contextos.

relación coa non verbal en exposicións orais para

� CSIEE

expresar opinións, sentimentos e emocións.

� VSCB2.1.3. Emprega a linguaxe para comunicar � CCL

afectos e emocións con amabilidade. � CSC

� m � B2.2. A aserción. Exposición e defensa � B2.2. Empregar a aserción. � VSCB2.2.1. Emprega a linguaxe positiva. � CCL

� e das ideas propias con argumentos � CSC

fundados e razoables empregando

estratexias de comunicación construtivas.

� c � B2.3. A intelixencia interpersoal. A � B2.3. Establecer relacións � VSCB2.3.1. Emprega diferentes habilidades sociais � CSC

� m empatía: atención, escoita activa, interpersoais positivas básicas.

observación e análise de empregando habilidades

67

� a � c � m

comportamentos. O altruísmo. sociais.

� B2.4. O respecto, a tolerancia e a � B2.4. Actuar con tolerancia � VSCB2.4.1. Identifica distintas maneiras de ser e � CSC

valoración das demais persoas. As comprendendo e aceptando as actuar. � CSIEE

diferenzas culturais. Análise de situacións diferenzas.

na escola e fóra dela que producen � VSC2.4.2. Identifica necesidades dos compañeiros e � CSC

sentimentos positivos ou negativos no

compañeiras, resalta as súas calidades e emite � CSIEE

alumnado.

cumprimentos.

� B2.5. A diversidade. Respecto polos

costumes e modos de vida diferentes ao

propio.

� B2.6. As condutas solidarias. A � B2.5. Contribuír á mellora do � VSCB2.5.1. Forma parte activa das dinámicas do � CSC

disposición de apertura cara aos demais: clima do grupo amosando grupo. � CSIEE

compartir puntos de vista e sentimentos. actitudes cooperativas e

As dinámicas de cohesión de grupo. establecendo relacións � VSCB2.5.2 Establece e mantén relacións emocionais � CSC

respectuosas.

amigables, baseadas no intercambio de afecto e a � CSIEE

confianza mutua.

BLOQUE 3. A CONVIVENCIA E OS VALORES SOCIAIS

OBXECTIVOS

CONTIDOS



COMPETENCIAS CLAVE

� b � B3.1. Aplicación dos valores cívicos en � B3.1. Resolver problemas en� VSCB3.1.1. Establece relacións de confianza cos � CSC

� m situacións de convivencia no contorno colaboración, poñendo de iguais e as persoas adultas. � CSIEE

inmediato (familia, centro escolar, grupo, manifesto unha actitude aberta

amizades, localidade). Desenvolvemento cara aos demais e � VSCB3.1.2. Pon de manifesto unha actitude aberta � CSC

de actitudes de comprensión e

compartindo puntos de vista e

cara aos demais.

� CSIEE

solidariedade. Valoración do diálogo para sentimentos.

solucionar os conflitos de intereses en

relación coas demais persoas.

B3.2. Responsabilidade no exercicio dos dereitos e dos deberes individuais nos grupos nos que se integra e participación nas tarefas e decisións.

68

� b � B3.3. A interdependencia e a � B3.2. Traballar en equipo � VSCB3.2.1. Amosa boa disposición a ofrecer e recibir � CAA

cooperación. A interdependencia positiva favorecendo a axuda para a aprendizaxe. � CSIEE

e a participación equitativa. As condutas interdependencia positiva e � CSC

solidarias. A aceptación incondicional do amosando condutas solidarias.

outro. A resolución de problemas en � VSCB3.2.2. Respecta as regras durante o traballo en � CSC

colaboración. Compensación de

equipo.

carencias dos e das demais. A

disposición de apertura cara ao outro,

compartir puntos de vista e sentimentos.

� B3.4. Estruturas e técnicas da

aprendizaxe cooperativa.

� a � B3.5. Elaboración de normas de � B3.3. Implicarse na � VSCB3.3.1. Coñece e enumera as normas da aula. � CCL

convivencia da aula e do centro positivas, elaboración e no respecto das � CSC

facilitadoras e asumidas polo grupo e normas da comunidade

pola comunidade. Valoración da educativa, empregando o � VSCB3.3.2. Pon en práctica procesos de razoamento � CSC

necesidade de normas compartidas que sistema de valores persoal que

regulan a convivencia frutífera no ámbito

constrúe a partir dos valores sinxelos para valorar se determinadas condutas son � CSIEE

acordes coas normas de convivencia escolares.

social.

universais.

� VSCB3.3.3 Participa na elaboración das normas da � CCL

aula � CSC

� CSIEE

� VSCB3.3.4. Respecta as normas do centro escolar. � CSC

� c � B3.6. A resolución de conflitos. A � B3.4. Participar activamente � VSCB3.4.1. Resolve problemas persoais da vida � CSC

linguaxe positiva na comunicación de na vida cívica de forma escolar mantendo unha independencia adecuada á � CSIEE

pensamentos, intencións e pacífica e democrática súa idade.

posicionamentos persoais.

transformando o conflito en

oportunidade e usando a � VSCB3.4.2. Escoita as razón das persoas coas que � CCL

linguaxe positiva na entra en conflito, compréndeas, na medida das súas � CSIEE

comunicación de posibilidades e exponas oralmente. � CSC

pensamentos, intencións e

posicionamentos persoais. � VSCB3.4.3. Identifica as emocións e os sentimentos � CSC

69

das partes en conflito. � CSIEE

� VSCB3.4.4. Explica conflitos, causas e as súas � CSC

posibles solucións, tendo en conta os sentimentos � CCL

básicos das partes.

� a � B3.7. Os dereitos e deberes. A � B3.5. Analizar, en relación coa � VSCB3.5.1. Representa plasticamente a necesidade � CSC

declaración dos Dereitos do Neno: experiencia de vida persoal, a da alimentación, a vivenda e o xogo para os nenos e � CCAC

alimentación, vivenda e xogo. Igualdade necesidade de preservar os as nenas.

de dereitos dos nenos e nenas no xogo e

dereitos á alimentación, á

no emprego dos xoguetes. vivenda e ao xogo de todos os � VSCB3.5.2. Explica as consecuencias para os nenos � CSC

nenos e nenas do mundo. e para as nenas dunha mala alimentación, a falta de � CL

vivenda digna e a imposibilidade de xogar. � CSIEE

� VSCB3.5.3. Respecta a igualdade de dereitos dos � CSC

nenos e das nenas no xogo e no emprego dos

xoguetes.

� d � B3.8. As diferenzas de sexo como un � B3.6. Participar activamente � VSCB3.6.1. Colabora con persoas do outro sexo en � CSC

� m elemento enriquecedor. Análise das na vida cívica valorando a diferentes situacións escolares. � CCL

medidas que contribúen a un equilibrio de igualdade de dereitos e

xénero e a unha auténtica igualdade de corresponsabilidade entre � VSCB3.6.2. Realiza diferentes tipos de actividades � CSC

oportunidades. Valoración da igualdade

homes e mulleres.

independentemente do seu sexo. � CSIEE

de dereitos de homes e de mulleres na

familia e no mundo laboral e social.

� c � B3.9. Hábitos de prevención de � B3.7. Tomar medidas � VSCB3.7.1. Valora a importancia do coidado do corpo � CSIEE

� k enfermidades e accidentes no ámbito preventivas, valorando a e a saúde e de previr accidentes domésticos.

escolar e doméstico.

importancia de previr

� B3.10. Actitudes e estratexias de accidentes domésticos. � VSCB3.7.2. Razoa as repercusións de determinadas � CCL

promoción de formas de vida saudable e condutas de risco sobre a saúde e a calidade de vida. � CSIEE

de calidade.

� VSCB3.7.3.Expresa as medidas preventivas dos � CCL

accidentes domésticos máis frecuentes. � CSC

70

METODOLOXÍA

‹‹Nesta etapa poñerase especial énfase na atención á diversidade do alumnado, na atención individualizada, na prevención das dificultades de

aprendizaxe e na posta en práctica de mecanismos de reforzo tan pronto como se detecten estas dificultades››. Extraído do artigo 9, Proceso de

aprendizaxe e atención individualizada, do Real Decreto 126/2014, do 28 de febreiro, polo que se establece o currículo básico da Educación Primaria.

En relación co anterior, o enfoque metodolóxico que orienta o desenvolvemento desta Proposta curricular ten como obxectivos os seguintes:

• Sistematizar diferentes vías que faciliten a reflexión sobre o proceso de ensinanza e de aprendizaxe.

• Ofrecer un abano variado e rigoroso de contextos educativos que se axusten a cada necesidade da aula e permitan adaptacións áxiles e eficaces.

É necesario puntualizar que, independentemente dos elementos expresados a continuación, a Proposta queda aberta para que se poida completar a

medida que avance o desenvolvemento da programación.

O enfoque metodolóxico que recolle esta Proposta curricular organízase en tres grandes bloques:

• Modelos metodolóxicos. Refírense aos diferentes contextos de ensinanza-aprendizaxe que se poden dar na aula. Non son excluíntes entre si, pois, nun

mesmo escenario, pódense dar simultaneamente dous ou máis deles, para complementar e enriquecer a experiencia educativa.

• Principios metodolóxicos. Pódense definir como o conxunto de condicións que marcan a dirección que deben seguir as actividades para obter o

maior rendemento posible de cada tarefa. Coma no caso anterior, os elementos que forman parte deste bloque compleméntanse e poden convivir

en gran parte das actividades.

• Agrupamento. É un valor metodolóxico fundamental, que enriquece o desenvolvemento das tarefas. Permite que os alumnos aprendan a flexibilizar os

seus procesos de traballo e a asumir responsabilidades persoais e de grupo, en función do tipo de tarefa, do grupo que a estea realizando e dos

obxectivos, finais ou parciais que persigan.

• A seguinte táboa ofrece un resumo do enfoque metodolóxico da Proposta curricular:

71

MODELOS METODOLÓXICOS PRINCIPIOS METODOLÓXICOS AGRUPAMENTO

• Modelo discursivo/expositivo.

• Modelo experiencial.

• Obradoiros.

• Aprendizaxe cooperativa.

• Traballo por tarefas.

• Traballo por proxectos.

• Outros.

• Actividade e experimentación.

• Participación.

• Motivación.

• Personalización.

• Inclusión.

• Interacción.

• Significatividade.

• Funcionalidade.

• Globalización.

• Avaliación formativa.

• Tarefas individuais.

• Agrupamento flexible.

• Distribución por parellas.

• Pequeno grupo.

• Gran grupo.

• Grupo interclase.

• Outros.

72

73

1. PROCEDEMENTOS E INSTRUMENTOS DE AVALIACIÓN

Os criterios de avaliación indican aquelas aprendizaxes que se consideran esenciais para que o alumno poida enfrontarse sen dificultades á súa

actividade posterior.

Tomando como referencia os criterios de avaliación establecidos no currículo de Educación Primaria e que concretamos anteriormente

desenvolvemos diversos instrumentos de avaliación.

O proceso de avaliación realizarase de forma continua e individualizada, distinguindo tres momentos de referencia:

Avaliación inicial: permite coñecer cal é a situación de cada alumno con respecto aos contidos que van verse a continuación.

Ao comezo do curso, coa unidade didáctica inicial comprobaremos o nivel de coñecementos existentes e polo tanto o punto de partida, e así poder reestruturar a

programación se fose necesario e detectar dificultades de aprendizaxe, e planificar posibles apoios ou reforzos en coordinación co Departamento de Orientación.

Igualmente ao comezo de cada unidade didáctica detectarase os coñecementos previos necesarios para abordala.

Avaliación formativa (ao longo do proceso de aprendizaxe)

A súa intención é de fornecer a información necesaria para ir axustando a axuda pedagóxica conveniente ao proceso de aprendizaxe do alumno.

Avaliación final ou sumativa:

Será reflexo da información obtida ao longo do proceso de aprendizaxe. Esta información deberá ser transmitida ao alumno/a de forma puntual para, se fose necesario,

poderlle facer rectificar a tempo ou ben para animarlle no seu quefacer.

A avaliación da aprendizaxe realizarase a través de distintos instrumentos de avaliación que se basearán principalmente en:

a) Observación sistemática: Este instrumento é básico para a avaliación de actitudes, pero do mesmo xeito permite avaliar conceptos e procedementos e detectar

dificultades de aprendizaxe.

b) Traballo e actividades dos alumnos/as:

- Cadernos (métodos e hábitos de traballo, ideas e conceptos, revisión de tarefas, organización e presentación)

- Actividades recollidas.

- Traballos .

CRITERIOS DE CUALIFICACIÓN CRITERIOS INSTRUMENTOS Valoración dos contidos e competencias adquiridas

40%

• Rexistros de aprendizaxe orais e escritos. • Rúbricas de avaliación

Valoración do traballo: • Realización adecuada do traballo • Organización dos materiais • Presentación das tarefas

40%

• Libro • Rexistro de actividades da clase • Rexistro de organización de materiais

Valoración de actitudes na aula: • Atención • Participación • Esforzo • Colaboración • Autonomía

20%

• Rexistro de entrega de tarefas no tempo • Corrección das tarefas • Rexistro de participación • Rexistro de actitude na aula

74

11. MATERAIS E RECURSOS DIDÀCTICOS

Material impreso:

- “Saber Facer” de Santillana e Matemáticas de Anaya.

- Guías didácticas de Anaya e Santillana.

- Cadernos de actividades de distintas editoriais.

- Fichas didácticas elaboradas polo profesor

- Fichas de reforzo.

- Fichas de ampliación.

- Artículos periodísticos.

- Libros de lectura.

Material de aula:

- CD de contos.

- CD audicións.

- Láminas das unidades.

Recursos multimedia:

- Ordenador .

- Libros dixitais da Anaya e Santillana.

- Páxinas Webs educativas: Recursos educativos dla Xunta de Galicia, Libros vivos, Webquests, Educarex, Averroes, etc.

- Encerados dixitais interactivos.

Programas especiais:

- Recursos para a Educación Intercultural.

- Actividades para traballar as competencias.

75

12. ATENCIÓN Á DIVERSIDADE

Tal e como sinala a Lei Orgánica 2/2006 do 3 de maio de Educación a atención á diversidade é unha necesidade que abarca a todas as etapas

educativas e a todos os alumnos. Así no seu artigo 4 establécese a atención á diversidade como un principio fundamental da educación básica, do

mesmo xeito que en artigo 19 onde lla sinala como un dos principios xerais da educación primaria.

As medidas a tomar para atender á diversidade de capacidades, intereses, ritmos de aprendizaxes, etc... abarcarán varios aspectos da actividade

educativa. Estas actuacións irán das mais ordinarias ás mais significativas, tal e como establece o Decreto 320/1996 e a Orde do 6 de outubro de 1995 que

establece as adaptacións do currículo.

Medidas non significativas:

1- Coñecemento dos alumnos: Para detectar o nivel de preparación previa realizaremos un conxunto de probas iniciais con contidos básicos do curso

anterior. Ademais ao comezo de cada unidade pódese facer un tenteo sobre os coñecementos do grupo, para non dar por sabidas cousas que non o

están (actividades de diagnóstico previo).

2- Expor actividades abertas nas que se poidan atopar diferentes vías de resolución (máis ou menos complicadas), e/ou na que é posible establecer

chanzos intermedios de forma que todos os alumnos poidan chegar a algo, o cal supón fomentar a autoestima do alumno e a súa motivación.

3- Diferentes formas de agrupamento no aula dos alumnos:

a) Agrupando alumnos con capacidades similares poderanse expor actividades únicas e poderase atender a todos elas da mesma xeito. A participación

dos alumnos no grupo será equilibrada e todos terán acceso á resolución desa actividade.

b) Agrupando alumnos con distintas capacidades exporanse actividades nas que os alumnos deban repartir tarefas, seleccionar estratexias, revisar o

traballo duns por parte doutros,... O profesor estará pendente dos grupos e guiará as actividades de forma indirecta, dando as pautas a seguir en

momentos de desconcerto do grupo.

76

En calquera caso será moi interesante xa que a interacción entre iguais contribúe de forma poderosa á adquisición de coñecementos e ao

desenvolvemento de actitudes como a xenerosidade, o espírito de colaboración e de participación, a tolerancia...

Selección de materiais didácticos diferentes: coleccións de exercicios, actividades de lectura, conversación, actividades co computador, traballos,

etc.

Actividades de ampliación e actividades de reforzo para atender á diversidade dos alumnos e alumnas. O reforzo debe supor a selección daqueles

contidos esenciais que permitirán continuar tan cerca do grupo como sexa posible. As actividades de ampliación poden tomar distintas formas:

introdución de novos contidos non previstos para o resto dos seus compañeiros, avance de contidos que van verse posteriormente, aplicación dos

procedementos aprendidos a situacións máis complexas.

Medidas Curriculares Significativas.

Cando detectemos que un alumno non está adquirindo as capacidades programadas, a pesar de levar a cabo actividades de reforzo e de

individualización didáctica, será necesario expor actuacións curriculares mais significativas.

Estas adaptacións curriculares serán significativas (suporán eliminación de contidos, obxectivos e os consecuentes criterios de avaliación

referidos a aprendizaxes que poden considerarse básicos ou nucleares). A este alumnado tal e como sinala a Orde do 6 de outubro xa se lles realizou

unha avaliación psicopedagóxica por parte do departamento de orientación que se concretará nun informe onde se detallarán as orientacións a

seguir.

A súa posta en práctica ha de ser coidadosamente sopesada e ha de establecerse previa avaliación psicopedagóxica, oídos os alumnos e os

seus pais, e coa correspondente autorización da Inspección.

77

13. CONTRIBUCIÓN AO PLAN LECTOR DO CENTRO

Ademais do tempo diario adicado a ler, nas distintas áreas aproveitamos para traballar a lectura:

a) As áreas das linguas son obviamente as que máis traballan este aspecto, dende o primeiro momento, cando se trata de afianzar a

lectoescritura.

b) A área de matemáticas aplica a lectura na resolución de problemas. É fundamental que entendan o enunciado para aplicar a

operación correcta.

c) As áreas das ciencias tamén requiren comprensión lectora á hora de comprender os diferentes conceptos.

Xunto con este traballo dentro da aula, temos unha sesión semanal para asistir á biblioteca.

78

14. CONTRIBUCIÓN AO PLAN TIC DO CENTRO

Nas áreas das linguas, matemáticas e ciencias utilizaremos os libros dixitais, empregando para iso os cañóns dos que dispoñemos en

cada aula. Do mesmo xeito, o encerado dixital permítenos utilizar os recursos que acompañan aos libros: fichas de comprensión lectora,

de reforzo e ampliación dos contidos, xogos interactivos, búsqueda de información útil na web que complemente o traballo diario da

aula, asistencia á aula de informática para aprender a utilizar un ordenador de forma autónoma, o uso das tablets ...

15. EDUCACIÓN EN VALORES. PLAN DE CONVIVENCIA

Suficientemente xustificado en numerosos estudios quedou a necesidade de que os alumnos adquiran ferramentas e procedementos para resolver conflitos por vías pacíficas. Para iso as áreas do currículo escolar parecen presentarse como o ámbito natural para o ensino/aprendizaxe dos valores necesarios. Pero educar as actitudes e os hábitos do alumnado é un proceso lento e difícil. Supón un compromiso de todos e, ademais, debemos resolver cómo encaixar un tema transversal cos contidos propios de cada área. Respecto á primeira cuestión, hai que partir da actuación de todos: mestres e pais. De pouco o nada serve unha acción educativa, se non vair espaldada pola testemuña e pola coherencia de quen a desenvolva; polo tanto, os docentes deben ser modelos a seguir. No centro e na aula, é fundamental crear un clima ou ambiente que invite aos alumnos a descubrir e asumir os valores básicos da convivencia para incorporalos á súa vida. Ademais, para que a actuación da escola sexa eficaz é precisa a colaboración dos pais dos alumnos. Respecto á segunda cuestión, para o seu ensino podemos facer uso dos contidos e tarefas das distintas áreas. En todas elas podemos aproveitar a opción do traballo cooperativo para compartir, aprender dos outros, delegar funcións, aceptar outros puntos de vista distintos ao propio... Ciencias da Natureza Marcarase como unha das finalidades principais que os alumnos comprendan a natureza e todo o relacionado con ela como un patrimonio común de todos e asuman actitudes positivas no seu disfrute, conservación e mellora. Deben reforzarse os contidos co concepto da natureza patrimonio común dos seres humanos e o uso solidario dos seus diversos elementos: enerxía, aire, auga, solo, animais, plantas, atentados contra o medio ambiente...

79

Ciencias Sociais

O obxectivo principal é conseguir que os alumnos entendan a sociedade e o espazo xeográfico dende as esixencias da

convivencia, suscitando nos alumnos actitudes condutas solidarias cara os demais. Tamén se pode traballar o respecto a outras culturas

e formas de vida diferentes á nosa.

Linguas

O alumno ten que asimilar os procedementos básicos da linguaxe: recollida de información, análise de textos, produción de

textos... Pódese traballar a convivencia e os valores, aproveitando cada as lecturas e os diferentes textos ao longo de todo o curso,

segundo aumenta a capacidade lectoescritora dos alumnos.

Matemáticas

Un bo momento para traballar este tema na área das Matemáticas reside na resolución de problemas ou no traballo con gráticas.

Plástica

Debe aproveitarse esta área para favorecer o respecto polas manifestacións artísticas dos demais, aprendendo a apreciar a beleza

en distintos soportes materiais.

80

16.-Saídas didácticas.

• 1º Trimestre.

- Teatro Colón: 10 de novembro. “Animais de compañía”. - Fundación Abanca: 15 de decembro: “A arte no cómic”.

• 2º Trimestre.

- A Coruña . Muncyt: 21 de marzo.

• 3º Trimestre.

-Grixalba: Casa do queixo: 15 de xuño.

17.-Proxectos. • Temos un proxecto de ciclo que pretende ensinar a separar os residuos xerados na aula co fin de fomentar a reciclaxe e

concienciarse da necesidade de manter limpo o noso entorno. Aprenderemos na aula a separar os residuos que xeramos e para iso disporemos de dúas papeleiras onde pegaremos fotografías reais de residuos que xeran cando merendan no recreo. Tamén disporemos dunha caixa de cartón para o papel.

• No 1º trimestre , en colaboración co profesor de E. F, na clase de plástica elaboraremos xogos con materiais de reciclaxe que utilizarán despois nas clase de E.F.

81

18.- AVALIACIÓN DA PROPIA AVALIACIÓN

Neste apartado pretendemos promover a reflexión docente e a autoavaliación da realización e desenvolvemento de

programacións didácticas. Para iso ao finalizar cada unidade didáctica proponse unha secuencia de preguntas que lle permitan ao

docente avaliar o funcionamento do programado na aula e establecer estratexias de mellora para a propia unidade.

De igual modo propoñemos unha ferramenta para a avaliación da programación didáctica no seu conxunto, pódese realizar ao

final de cada trimestre para recoller as melloras no seguinte.

ASPECTOS A AVALIAR A DESTACAR… A MELLORAR… PROPOSTAS DE

MELLORA PERSOAL

Temporalización das

unidades didácticas

Desenvolvemento dos

obxectivos didácticos

Manexo dos contidos na

unidade

Descritores e

desempeños

competenciais

82

Realización de tarefas

Estratexias metodolóxicas

Recursos

Claridade nos criterios de

avaliación

Uso de diversas

ferramentas de avaliación

Atención á diversidade

Documents

Programación didáctica. 2º E .Primaria. Curso 2017-2018. · chega ao noso centro para cursar a primaria, integrándose nas aulas de primeiro curso cos nenos que cursaron a etapa