203
PROGRAMACIÓN DIDÁCTICA DEPARTAMENTO DE MATEMÁTICAS Curso 2018-2019

PROGRAMACIÓN DIDÁCTICA DEPARTAMENTO DE … · Algúns elementos desta programación didáctica No artigo 13.3 da resolución 27-7-15 (DOG do 29) recóllense os elementos da programación

Embed Size (px)

Citation preview

Page 1: PROGRAMACIÓN DIDÁCTICA DEPARTAMENTO DE … · Algúns elementos desta programación didáctica No artigo 13.3 da resolución 27-7-15 (DOG do 29) recóllense os elementos da programación

PROGRAMACIÓN DIDÁCTICA

DEPARTAMENTO DE MATEMÁTICAS

Curso 2018-2019

Page 2: PROGRAMACIÓN DIDÁCTICA DEPARTAMENTO DE … · Algúns elementos desta programación didáctica No artigo 13.3 da resolución 27-7-15 (DOG do 29) recóllense os elementos da programación

02/10/2018 2I.E.S. Pontepedriña Departamento de Matemáticas Curso 2018-2019

Page 3: PROGRAMACIÓN DIDÁCTICA DEPARTAMENTO DE … · Algúns elementos desta programación didáctica No artigo 13.3 da resolución 27-7-15 (DOG do 29) recóllense os elementos da programación

Os abaixo asinantes, profesores con docencia no Departamento de Matemáticas, mostran o seu acordo coa programación do devandito Departamento. Cada profesor do departamento adaptará, se é o caso, esta programación ás peculiaridades dos grupos e alumnos que lle correspondan, pero sempre tendo como referencia os estándares de aprendizaxe avaliables. Cada profesor informará aos seus alumnos de todo o referente a esta programación e as adaptacións que, no seu caso, vaian a aplicar.

Asdo.: José Luis Valcarce Gómez

Asdo.: Luis Cachafeiro Chamosa

Asdo.: Hilda Vidal Martínez

Asdo.: María Concepción Sieiro Verdura

Asdo.: Xosé Manuel Noya Conde

Santiago a 2 de outubro de 2018

02/10/2018 3I.E.S. Pontepedriña Departamento de Matemáticas Curso 2018-2019

Page 4: PROGRAMACIÓN DIDÁCTICA DEPARTAMENTO DE … · Algúns elementos desta programación didáctica No artigo 13.3 da resolución 27-7-15 (DOG do 29) recóllense os elementos da programación

Introdución e contextualización

Noticia sobre aspectos xerais do centro pode ser consultada dende a páxina www.edu.xunta.es/centros/ iespontepedrinaO documento http://www.edu.xunta.es/centros/iespontepedrina/system/files/PEC-2014-revisado.pdf inclúe información máis detallada.

Con respecto ao Departamento cabe sinalar os seguintes aspectos relevantes para a docencia: Ten docencia nas seguintes áreas e materias da ESO, do Bacharelato e da Formación Profesional:

1º ESOMatemáticas

2º ESOMatemáticas

3º ESOMatemáticas orientadas ás ensinanzas académicas

4º ESOMatemáticas orientadas ás ensinanzas académicas

4º ESOMatemáticas orientadas ás ensinanzas aplicadas

1º Bacharelato Matemáticas I

1º Bacharelato Matemáticas aplicadas I

2º Bacharelato Matemáticas II

2º Bacharelato Matemáticas aplicadas II

2º BacharelatoMétodos estatísticos e numéricos

1º F. P. BásicaCiencias Aplicadas I

Grupo R Daniel Blanco Concha Sieiro

Grupo S Daniel Blanco Concha Sieiro

Grupo T J. L. Valcarce

Grupo A Luis Cachafeiro Daniel Blanco Hilda Vidal Hilda Vidal Luis Cachafeiro Hilda Vidal

Grupo B Luis Cachafeiro Concepción Sieiro Hilda Vidal Luis Cachafeiro Hilda Vidal

Grupo C Luis Cachafeiro Hilda Vidal Concha Sieiro J. L. Valcarce

Grupo D J. L. Valcarce

F.P. I Daniel Blanco

• O Departamento de Matemáticas celebrará unha reunión mensual ou cando sexa preciso tratar algún tema sobrevenido. Na primeira reunión do curso, os primeiros días de setembro,establécese a distribución entre o profesorado dos distintos grupos asignados ao Departamento. Nas demais reunións tratanse temas relacionados co desenvolvemento de programación eda docencia. O Xefe do Departamento levantará a correspondente acta que será sometida a aprobación na seguinte reunión.

02/10/2018 4I.E.S. Pontepedriña Departamento de Matemáticas Curso 2018-2019

Page 5: PROGRAMACIÓN DIDÁCTICA DEPARTAMENTO DE … · Algúns elementos desta programación didáctica No artigo 13.3 da resolución 27-7-15 (DOG do 29) recóllense os elementos da programación

Algúns elementos desta programación didáctica

No artigo 13.3 da resolución 27-7-15 (DOG do 29) recóllense os elementos da programación didáctica para desenvolver o currículo, nunha secuencia determinada. Nesta programación serecollen os dezaseis puntos aos que alude a antedita resolución. As programacións dos diferentes cursos son presentadas en táboas, das que as cinco primeiras columnas son copias docurrículo oficial (Decreto 86/2015, do 25 de xuño, polo que se establece o currículo da educación secundaria obrigatoria e do bacharelato na Comunidade Autónoma de Galicia).

1ª columna. Obxectivos. Presentados por letras que se corresponden coas das dúas listas que figuran nos apartados Obxectivos xerais da educación secundaria obrigatoria eObxectivos xerais do Bacharelato. Son os referentes relativos aos logros que o alumnado debe alcanzar ao rematar o proceso educativo, como resultado das experiencias de ensino eaprendizaxe intencionalmente planificadas para tal fin. Cada letra correspóndese coa

2ª columna. Contidos. Son o conxunto de coñecementos, habilidades, destrezas e actitudes que contribúen ao logro dos obxectivos de cada ensinanza e etapa educativa, e á adquisición decompetencias. Os contidos ordénanse en disciplinas, que se clasifican en materias, ámbitos, áreas e módulos, en función das ensinanzas, das etapas educativas ou dos programas en queparticipe o alumnado. Nesta programación os contidos están agrupados por bloques. Es ta agrupación segue un criterio epistemolóxico.

3ª columna. Criterios de avaliación. Son os referentes específicos para avaliar a aprendizaxe do alumnado. Describen aquilo que se quere valorar e que o alumnado debe lograr, tanto encoñecemento coma en competencias, e responden ao que se pretende conseguir en cada disciplina.

4ª columna. Estándares de aprendizaxe avaliables. Son especificacións dos criterios de avaliación que permiten definir os resultados de aprendizaxe e que concretan o que o alumnadodebe saber, comprender e saber facer en cada disciplina. Deben ser observables, medibles e avaliables, e permitir graduar o rendemento ou o logro alcanzado. Deben contribuír a facilitar odeseño de probas estandarizadas e comparables.

5ª columna. Competencias clave. Son as capacidades para aplicar de xeito integrado os contidos propios de cada ensinanza e etapa educativa, co fin de lograr a realización adecuada deactividades e a resolución eficaz de problemas complexos. Máis adiante neste documento existe un apartado específico que trata deste tema.

6ª columna. Instrumentos de avaliación. Son aqueles dos que se vale o profesorado para a avaliación do progreso do alumnado. Preséntanse ligados aos estándares de aprendizaxeavaliables. Durante o proceso de avaliación da adquisición dos estándares de aprendizaxe avaliables, empregaranse os seguintes instrumentos:

1. Probas escritas (PE) sobre os contidos de aprendizaxe..

2. Probas orais (PO) que consisten en preguntas que valoraren o grao de asimilación dos conceptos que se van desenvolvendo.

3. Observación directa da súa actitude cara a materia (OBS). Terá en conta a adquisición de hábitos de estudo.

4. Exame do seu caderno de traballo (CAD). Valoración do seu coidado, do esforzo para ir anotando as actividades que se desenvolvan na aula e o seu grao de realización.

5. Os traballos individuais ou en grupo (TR) relativos a certos contidos do programa.

A avaliación forma parte da docencia e é, polo tanto, responsabilidade de cada profesor elixir o instrumento máis axeitado en cada situación de aprendizaxe. A gran variabilidade destes(dependen do contido, do alumno, da clase, do momento, de circunstancias sobrevindas, ...) aconsella deixar a suficiente marxe aos membros do departamento na elección de tales02/10/2018 5I.E.S. Pontepedriña Departamento de Matemáticas Curso 2018-2019

Page 6: PROGRAMACIÓN DIDÁCTICA DEPARTAMENTO DE … · Algúns elementos desta programación didáctica No artigo 13.3 da resolución 27-7-15 (DOG do 29) recóllense os elementos da programación

instrumentos de avaliación, prescendindo dalgún dos indicados anteriormente ou considerando outros. Indicarán ao seu alumnado ao comezo de curso que instrumentos de avaliación vanempregar e como pondera cada un deles á hora de cualificar.

7ª columna. Grao mínimo de desenvolvemento de cada estándar de aprendizaxe avaliable. Nesta programación establécense os seguintes graos mínimos de desenvolvementopara os estándares de aprendizaxe avaliables en función da relevancia destes dentro da materia:

• 100%: Desenvolvemento completo do estándar de aprendizaxe, independentemente da situación.

• 75%: Desenvolvemento notable do estándar de aprendizaxe, na maior parte das situacións.

• 50%: Desenvolvemento suficiente do estándar de aprendizaxe, aplicado a situacións sinxelas.

• 25%: Pequeno desenvolvemento do estándar, aplicado a situacións moi particulares e moi sinxelas.

8ª columna. Avaliación. Esta columna marca á secuencia temporal na que se prevea que se desenvolvan os contidos dos diferentes bloques. A unidade de medida desta secuencia é adefinida polas tres avaliacións do curso.

Contidos tranasversais propios das materia de Matemáticas

No documento no que se presenta o currículo de Matemáticas (DOG Num.120 de 2015) figura, para cada un dos cursos, un primeiro bloque de contidos de carácter transversal no que serecollen actitudes, hábitos, valores e outros aspectos que teñen que ver coa tarefa de facer matemáticas e que, polo tanto, están ligados aos demais contidos de carácter máis específico.Durante a realización das actividades de ensino-aprendizaxe correspondentes a tódalas unidades presentadas serán desenvolvidos este tipo de contidos transversais que orixinan estándares deaprendizaxe avaliables que se relacionan nesta concreción. O seu carácter transversal determina que deben ser ensinados e aprendidos á vez e xunto cos contidos máis específicos da materia,polo que non compre asignalos a estándares de aprendizaxe concretos que se detallan nas Unidades que constitúen a concreción curricular que se presenta para cada materia. Cada un delespreséntase ao principio das programacións das materias correspondentes a Ensinanza Secundaria Obrigatoria, Bacharelato de Ciencias e Tecnoloxía e Bacharelato de Humanidades e CienciasSociais (Nota: a Orden de 15 de Xulio de 2015 por la que se establece la relación de materias de libre configuración autonómica de elección para los centros docentes en las etapas deeducación secundaria obrigatoria e bacharelato, e se regula seu currículo e a súa oferta, non establece este primeiro bloque de contidos para a materia de 2º de Bacharelato MétodosEstatísticos e Numéricos). Os seus contidos evolucionan desde a resolución de problemas en primeiro de ESO ata as demostracións formais do segundo curso do bacharelato.

Mínimos esixibles para acadar unha avaliación positiva nunha materia

Ao final da presentación da programación concreta de cada curso se presentan un conxunto de saberes que deben adquirir os estudantes para acadar unha avaliación positiva na materia. Constitúen as aprendizaxes mínimas para que nos cursos seguintes o alumnado poida continuar con certa normalidade o proceso de ensinanza-aprendizaxe na mesma disciplina ou noutras afíns. Son, ademais, unha referencia para o seguimento da evolución do alumnado que facilita tomar decisións sobre as medidas de apoio, reforzo ou recuperación dos estudantes que as precisen. A concreción dos mínimos esixibles para acadar unha avaliación positiva nunha materia baséanse nos graos mínimos de desenvolvemento establecidos para os estándares de aprendizaxe desa materia. . A especificación co que se presentan estes estándares nas táboas é suficiente para informar en detalle do que se pretende que aprenda o alumnado. Outras guías quecomplementan esta información son os libros de texto de referencia de cada un dos cursos e o propio caderno do alumno que debe conter as actividades realizadas na aula.

02/10/2018 6I.E.S. Pontepedriña Departamento de Matemáticas Curso 2018-2019

Page 7: PROGRAMACIÓN DIDÁCTICA DEPARTAMENTO DE … · Algúns elementos desta programación didáctica No artigo 13.3 da resolución 27-7-15 (DOG do 29) recóllense os elementos da programación

Contribución ao desenvolvemento das competencias clave. Concreción que recolla os estándares de aprendizaxe avaliables

Tal e como figura no Decreto 86/2015, do 25 de xuño, polo que se establece o currículo da educación secundaria obrigatoria e do bacharelato na Comunidade Autónoma de Galicia, as competencias clave son as seguintes:

• Comunicación lingüística (CCL). • Competencia matemática e competencias básicas en ciencia e tecnoloxía (CMCCT). • Competencia dixital (CD). • Aprender a aprender (CAA). • Competencias sociais e cívicas (CSC). • Sentido de iniciativa e espírito emprendedor (CSIEE). • Conciencia e expresións culturais (CCEC).

O desenvolvemento curricular que aquí se presenta expón como se contribuirá á adquisición, por parte do alumnado, dos coñecementos, destrezas e actitudes implícitos nas competencias clave. O principio fundamental no que se apoia esta contribución é que as matemáticas na Educación Secundaria non son só un fin en si mesmo, senón un medio para que o alumnado logre a consecución de competencias ligadas á comunicación lingüística, ao tratamento da información, ao coñecemento e interacción co mundo físico, ao ámbito social, cidadán, cultural e artístico eá autonomía necesaria para actuar con criterio propio e tomar iniciativas, responsablemente, nos diversos aspectos que afecten a súa vida, incluído o campo da aprendizaxe. Pondo de relevo, durante a realización das actividades de ensinanza e aprendizaxe na aula, as conexións entre as matemáticas e as demais áreas do currículo e a súa achega á consecución das competencias básicas, é máis doado que as matemáticas adquiran significado e relevancia para as alumnas e os alumnos, o que, sen dúbida, redundará nunha mellor comprensión dos seus saberes, nunha maior naturalidade no seu uso en diversos contextos e nunha mellor actitude cara a elas. En definitiva: nunha mellor competencia matemática.

Comunicación lingüística. A linguaxe natural, oral e escrita, é un instrumento de aprendizaxe e de comunicación de saberes sen o que dificilmente se progresa. É necesario que todos o alumnado aprenda a verbalizar os conceptos, a facer explícita unha idea, a redactar un escrito ou a expoñer un argumento. Adquirir esta competencia supón aprender lingua cando se usa en situacións e contextos de comunicación diversos. Un de tales contextos é o que proporciona a área de matemáticas. Pero a comunicación lingüística na área de matemáticas ten características propias como son a súa precisión, a súa concisión e a súa falta de ambigüidade, e o dispoñer de símbolos propios e de diferentes rexistros de linguaxe (numérica, alxébrica, gráfica...) que están destinados a conseguir expresar claramente acontecementos presentes na vida cotiá.

Competencia dixital. Na sociedade actual impóñense outras fontes de información, os medios audiovisuais e as TIC, polo que é necesario que o alumnado adquira as habilidades para buscar,obter, procesar e comunicar a información para transformala en coñecemento, mantendo en todo momento unha posición crítica. Na área de matemáticas adquiren especial relevancia nalgúns aspectos do currículo as ferramentas informáticas (numéricas, gráficas, estatísticas, xeométricas, etc) que poden ser utilizadas polos estudantes como ferramenta de aprendizaxe de conceptos ecomo máquinas de calcular e de presentación de resultados.

Aprender a aprender. Os avances no proceso de resolución dun problema, aínda sen ter acadada unha solución, proporcionan unha satisfacción que recompensa o esforzo realizado e redunda na autoestima. Nese proceso de resolución sempre se aprende algo, aínda que sexa vendo o que xa coñeciamos desde outro punto de vista. Pero tamén se poñen en xogo estratexias deaprendizaxe como a formulación de preguntas, o sentimento de curiosidade pola exploración de obxectos e situacións, a observación e rexistro sistemático de feitos e relacións, a integración erelación da nova información con outros datos e coa propia experiencia e coñecementos anteriores, a utilización de técnicas de consulta e a disposición a aceptar diferentes puntos de vista. Pode, polo tanto, considerarse como un proceso de aprendizaxe autónoma que fai que a competencia de aprender a aprender se fortaleza.

02/10/2018 7I.E.S. Pontepedriña Departamento de Matemáticas Curso 2018-2019

Page 8: PROGRAMACIÓN DIDÁCTICA DEPARTAMENTO DE … · Algúns elementos desta programación didáctica No artigo 13.3 da resolución 27-7-15 (DOG do 29) recóllense os elementos da programación

Competencias sociais e cívicas. A través do estudo das matemáticas, da utilización das ferramentas que nos proporciona, poderemos abordar temas candentes na sociedade actual cuantificándoos, como por exemplo os movementos migratorios, as estruturas de poboación (económicas, xeográficas, culturais, etc), etc. As porcentaxes, a análise de táboas e gráficas e a estatística son os contidos matemáticos máis axeitados para facer estes estudos

Sentido da iniciativa e espírito emprendedor A resolución de problemas pon en xogo destrezas relativas á autonomía e a iniciativa persoal, dado que no proceso é necesario optar con criterio propio entre varias vías, desenvolver a opción elixida e facerse responsable dela. Tamén exixe o desenvolvemento de valores persoais tales como a liberdade, a demora da satisfacción,a confianza na propia capacidade para enfrontarse a eles con éxito e adquirir un nivel adecuado de autoestima, que permita gozar dos aspectos creativos, manipulativos, estéticos e utilitarios das matemáticas.

Conciencia e expresión cultural. Un dos aspectos máis salientables da realidade social son os ámbitos cultural e artístico. Pero non só forman parte da cultura da nosa sociedade as producións literarias, a música, a pintura, ou a arquitectura. A ciencia e, en particular, as matemáticas son unha parte integrante dela. Moitas das creacións culturais da humanidade xamais se terían realizado sen o seu concurso. Abonda lembrar que, hai máis de vinte e cinco séculos, a música e as matemáticas se entrelazaban na escola pitagórica. Múltiples manifestacións da arquitectura, escultura e pintura de diferentes épocas constitúen exemplos nos que se detecta a súa relación directa coas matemáticas. Estas conexións das matemáticas e a música, a arquitectura ou a arte non son cousa exclusiva do pasado. Exemplos actuais de vangarda serían magníficos representantes do que queremos dicir; pénsese, por exemplo, na música estocástica,nas formas en tensión ou na arte fractal.

Por último, sinalar que a competencia matemática e competencias básicas en ciencia e tecnoloxía son as competencias fundamentais da materia. Capacitar as alumnas e os alumnos para que se desenvolvan de forma autónoma nun mundo caracterizado polos avances cientifico-técnicos, require que adquiran as bases do pensamento científico necesarias para poder interpretar o mundo dos obxectos e dos fenómenos cos que convivimos. Esa interpretación precisa da axuda do coñecemento matemático tanto na linguaxe e conceptos que utiliza como nas formas de argumentación e razoamento empregadas para a resolución dos problemas, facendo útiles e prácticos os coñecementos adquiridos. Para desenvolver esta competencia, o alumnado aplicará estratexias para definir problemas, resolvelos, deseñar pequenas investigacións, elaborar solucións, analizar resultados, etc. Estas competencias son, xa que logo, as máis traballadas na materia.

Esta contribución concrétase na columna 5ª das táboas das programacións correspondentes ás dififerentes materias.

02/10/2018 8I.E.S. Pontepedriña Departamento de Matemáticas Curso 2018-2019

Page 9: PROGRAMACIÓN DIDÁCTICA DEPARTAMENTO DE … · Algúns elementos desta programación didáctica No artigo 13.3 da resolución 27-7-15 (DOG do 29) recóllense os elementos da programación

Educación Secundaria Obrigatoria

Os contidos, criterios de avaliación e estándares de aprendizaxe se presentan más adelante secuenciados por avaliacións. Esta secuenciación poderá ser alterada se o profesor ou profesora, logo de avaliar as características do alumnado e o seu coñecemento previo da materia, o considera oportuno.

Obxectivos xerais da educación secundaria obrigatoria

a) Asumir responsablemente os seus deberes, coñecer e exercer os seus dereitos no respecto ás demais persoas, practicar a toleran cia, a cooperación e a solidariedade entre as persoas e os grupos, exercitarse no diálogo, afianzando os dereitos humanos e a igualdade de trato e de oportunidades entre mulleres e homes, como valores comúns dunha sociedade plural, e prepararse para o exercicio da cidadanía democrática.

b) Desenvolver e consolidar hábitos de disciplina, estudo e traballo individual e en equipo, como condición necesaria para unha realización eficaz das tarefas da aprendizaxe e como medio de desenvolvemento persoal.

c) Valorar e respectar a diferenza de sexos e a igualdade de dereitos e oportunidades entre eles. Rexeitar a discriminación das persoas por razón de sexo ou por calquera outra condición ou circunstancia persoal ou social. Rexeitar os estereotipos que supoñan discriminación entre homes e mulleres, así como calquera manifestación de violencia contra a muller.

d) Fortalecer as súas capacidades afectivas en todos os ámbitos da personalidade e nas súas relacións coas demais persoas, así como rexeitar a violencia, os prexuízos de calquera tipo e os comportamentos sexistas, e resolver pacificamente os conflitos.

e) Desenvolver destrezas básicas na utilización das fontes de información, para adquirir novos coñecementos con sentido crítico. Adquirir unha preparación básica no campo das tecnoloxías, especialmente as da información e a comunicación.

f) Concibir o coñecemento científico como un saber integrado, que se estrutura en disciplinas, así como coñecer e aplicar os métodos para identificar os problemas en diversos campos do coñecemento e da experiencia.

g) Desenvolver o espírito emprendedor e a confianza en si mesmo, a participación, o sentido crítico, a iniciativa persoal e a capacidade para aprender a aprender, planificar, tomar decisións e asumir responsabilidades.

h) Comprender e expresar con corrección, oralmente e por escrito, na lingua galega e na lingua castelá, textos e mensaxes complexas, e iniciarse no coñecemento, na lectura e no estudo da literatura.

i) Comprender e expresarse nunha ou máis linguas estranxeiras de maneira apropiada.

l) Coñecer, valorar e respectar os aspectos básicos da cultura e da historia propias e das outras persoas, así como o patrimonio artístico e cultural. Coñecer mulleres e homes que realizaran achegas importantes á cultura e á sociedade galega, ou a outras culturas do mundo.

02/10/2018 9I.E.S. Pontepedriña Departamento de Matemáticas Curso 2018-2019

Page 10: PROGRAMACIÓN DIDÁCTICA DEPARTAMENTO DE … · Algúns elementos desta programación didáctica No artigo 13.3 da resolución 27-7-15 (DOG do 29) recóllense os elementos da programación

m) Coñecer e aceptar o funcionamento do propio corpo e o das outras persoas, respectar as diferenzas, afianzar os hábitos de coidado e saúde corporais, e incorporar a educación física e a práctica do deporte para favorecer o desenvolvemento persoal e social. Coñecer e valorar a dimensión humana da sexualidade en toda a súa diversidade. Valorar criticamente os hábitos sociais relacionados coa saúde, o consumo, o coidado dos seres vivos e o medio ambiente, contribuíndo á súa conservación e á súa mellora.

n) Apreciar a creación artística e comprender a linguaxe das manifestacións artísticas, utilizando diversos medios de expresión e representación.

ñ) Coñecer e valorar os aspectos básicos do patrimonio lingüístico, cultural, histórico e artístico de Galicia, participar na súa conservación e na súa mellora, e respectar a diversidade lingüística e cultural como dereito dos pobos e das persoas, desenvolvendo actitudes de interese e respecto cara ao exercicio deste dereito.

o) Coñecer e valorar a importancia do uso do noso idioma como elemento fundamental para o mantemento da nosa identidade, e como medio de relación interpersoal e expresión de riqueza cultural nun contexto plurilingüe, que nos comunica con outras linguas, en especial coas pertencentes á comunidade lusófona.

Programación de 1º ESO

Obxectivos- Incorporar a terminoloxía matemática á linguaxe habitual co fin de mellorar o rigor e a precisión na comunicación.

- Identificar e interpretar os elementos matemáticos presentes na información que chega do contorno (medios de comunicación, publicidade...), analizando criticamente o papel que desempeñan.

- Incorporar os números negativos ao campo numérico coñecido, realizar operacións básicas con números fraccionarios e afondar no coñecemento das operacións con números decimais.

- Iniciar o estudo das relacións de divisibilidade e de proporcionalidade, incorporando os recursos que ofrecen á resolución de problemas aritméticos.

- Utilizar con soltura o Sistema Métrico Decimal (lonxitude, peso, capacidade e superficie).

- Iniciar o alumnado na utilización de formas de pensamento lóxico na resolución de problemas.

- Formular conxecturas e comprobalas na realización de pequenas investigacións.

- Utilizar estratexias de elaboración persoal para a análise de situacións concretas e a resolución de problemas.

- Organizar e relacionar informacións diversas de cara á consecución dun obxectivo ou á resolución dun problema, xa sexa do ámbito das matemáticas ou da vida cotiá.

- Clasificar aqueles aspectos da realidade que permitan analizala e interpretala, utilizando sinxelas técnicas de recollida, xestión e representación de datos.

- Recoñecer a realidade como diversa e susceptible de ser interpretada desde distintos puntos de vista e analizada segundo diversos criterios e graos de profundidade.

- Identificar as formas e as figuras planas, analizando as súas propiedades e as súas relacións xeométricas.

- Utilizar métodos de experimentación manipulativa e gráfica como medio de investigación en xeometría.

- Utilizar os recursos tecnolóxicos con sentido crítico, como axuda na aprendizaxe e nas aplicacións instrumentais das matemáticas.

- Actuar nas actividades matemáticas de acordo con modos propios de matemáticos, como a exploración sistemática de alternativas, a flexibilidade para cambiar de punto de vista, a perseveranza na busca de solucións, o recurso á particularización, á sistematización, etc.

- Descubrir e apreciar as súas propias capacidades matemáticas para afrontar situacións nas que as necesiten.

02/10/2018 10I.E.S. Pontepedriña Departamento de Matemáticas Curso 2018-2019

Page 11: PROGRAMACIÓN DIDÁCTICA DEPARTAMENTO DE … · Algúns elementos desta programación didáctica No artigo 13.3 da resolución 27-7-15 (DOG do 29) recóllense os elementos da programación

Matemáticas. 1º de ESO

Obxec-tivos

Contidos Criterios de avaliación Estándares de aprendizaxe Competen-cias clave

Instrumentos de avaliación Grao mínimo

Avaliación

PE PO OBS CAD TR

Bloque 1. Procesos, métodos e actitudes en matemáticas

fh

B1.1. Planificación e expresiónverbal do proceso de resolución deproblemas.

B1.1. Expresar verbalmente e deforma razoada o proceso seguidona resolución dun problema.

MAB1.1.1. Expresa verbalmente e deforma razoada o proceso seguido naresolución dun problema, coa preci-sión e o rigor adecuados.

CCLCMCCT

X X X 50% Todas

efh

B1.2. Estratexias e procedementospostos en práctica: uso da lingua-xe apropiada (gráfica, numérica,alxébrica, etc.), reformulación doproblema, resolución de subpro-blemas, reconto exhaustivo, come-zo por casos particulares sinxelos,procura de regularidades e leis,etc.B1.3. Reflexión sobre os resulta-dos: revisión das operacións utili-zadas, asignación de unidadesaos resultados, comprobación e in-terpretación das solucións no con-texto da situación, procura doutrasformas de resolución, etc.

B1.2. Utilizar procesos de razoa-mento e estratexias de resoluciónde problemas, realizando os cál-culos necesarios e comprobandoas solucións obtidas.

MAB1.2.1. Analiza e comprende oenunciado dos problemas (datos, re-lacións entre os datos, e contexto doproblema).

CMCCT X X X 50% Todas

MAB1.2.2. Valora a información dunenunciado e relaciónaa co número desolucións do problema.

CMCCT X X X 50% Todas

MAB1.2.3. Realiza estimacións e ela-bora conxecturas sobre os resultadosdos problemas para resolver, valo-rando a súa utilidade e eficacia.

CMCCT X X X 50% Todas

MAB1.2.4. Utiliza estratexias heurísti-cas e procesos de razoamento na re-solución de problemas, reflexionandosobre o proceso de resolución.

CMCCTCAA

X X X 50% Todas

befgh

B1.2. Estratexias e procedementospostos en práctica: uso da lingua-xe apropiada (gráfica, numérica,alxébrica, etc.), reformulación doproblema, resolución de subpro-blemas, reconto exhaustivo, come-zo por casos particulares sinxelos,procura de regularidades e leis,etc.

B1.3. Describir e analizar situa-cións de cambio, para encontrarpatróns, regularidades e leis ma-temáticas, en contextos numéri-cos, xeométricos, funcionais, es-tatísticos e probabilísticos, valo-rando a súa utilidade para facerpredicións.

MAB1.3.1. Identifica patróns, regula-ridades e leis matemáticas en situa-cións de cambio, en contextos nu-méricos, xeométricos, funcionais, es-tatísticos e probabilísticos.

CMCCTCCEC

X X X 50% Todas

MAB1.3.2. Utiliza as leis matemáticasachadas para realizar simulacións epredicións sobre os resultados espe-

CMCCT X X X 50% Todas

02/10/2018 11I.E.S. Pontepedriña Departamento de Matemáticas Curso 2018-2019

Page 12: PROGRAMACIÓN DIDÁCTICA DEPARTAMENTO DE … · Algúns elementos desta programación didáctica No artigo 13.3 da resolución 27-7-15 (DOG do 29) recóllense os elementos da programación

Matemáticas. 1º de ESO

Obxec-tivos

Contidos Criterios de avaliación Estándares de aprendizaxe Competen-cias clave

Instrumentos de avaliación Grao mínimo

Avaliación

PE PO OBS CAD TR

B1.4. Formulación de proxectos einvestigacións matemáticas esco-lares, en contextos numéricos, xe-ométricos, funcionais, estatísticose probabilísticos, de xeito indivi-dual e en equipo. Elaboración epresentación dos informes corres-pondentes.

rables, valorando a súa eficacia eidoneidade.

bef

B1.3. Reflexión sobre os resulta-dos: revisión das operacións utili-zadas, asignación de unidadesaos resultados, comprobación e in-terpretación das solucións no con-texto da situación, procura doutrasformas de resolución, etc.

B1.4. Afondar en problemas re-soltos formulando pequenas va-riacións nos datos, outras pre-guntas, outros contextos, etc.

MAB1.4.1. Afonda nos problemaslogo de resolvelos, revisando o pro-ceso de resolución e os pasos e asideas as importantes, analizando acoherencia da solución ou procuran-do outras formas de resolución.

CMCCT X 50% Todas

MAB1.4.2. Formúlase novos proble-mas a partir dun resolto, variando osdatos, propondo novas preguntas, re-solvendo outros problemas pareci-dos, formulando casos particularesou máis xerais de interese, e estable-cendo conexións entre o problema ea realidade.

CMCCTCAA

X 50% Todas

bfh

B1.4. Formulación de proxectos einvestigacións matemáticas esco-lares, en contextos numéricos, xe-ométricos, funcionais, estatísticose probabilísticos, de xeito indivi-dual e en equipo. Elaboración epresentación dos informes corres-pondentes.

B1.5. Elaborar e presentar infor-mes sobre o proceso, resultadose conclusións obtidas nos proce-sos de investigación.

MAB1.5.1. Expón e argumenta o pro-ceso seguido, ademais das conclu-sións obtidas, utilizando distintas lin-guaxes (alxébrica, gráfica, xeométri-ca e estatístico-probabilística).

CCLCMCCT

X X X X X 50% Todas

a B1.5. Práctica dos procesos de B1.6. Desenvolver procesos de MAB1.6.1. Identifica situacións pro- CMCCT X X X 50% Todas

02/10/2018 12I.E.S. Pontepedriña Departamento de Matemáticas Curso 2018-2019

Page 13: PROGRAMACIÓN DIDÁCTICA DEPARTAMENTO DE … · Algúns elementos desta programación didáctica No artigo 13.3 da resolución 27-7-15 (DOG do 29) recóllense os elementos da programación

Matemáticas. 1º de ESO

Obxec-tivos

Contidos Criterios de avaliación Estándares de aprendizaxe Competen-cias clave

Instrumentos de avaliación Grao mínimo

Avaliación

PE PO OBS CAD TR

bcdefg

matematización e modelización,en contextos da realidade e encontextos matemáticos, de xeitoindividual e en equipo.

matematización en contextos darealidade cotiá (numéricos, xeo-métricos, funcionais, estatísticosou probabilísticos) a partir daidentificación de situacións pro-blemáticas da realidade.

blemáticas da realidade susceptiblesde conter problemas de interese.

CSC

MAB1.6.2. Establece conexións entreun problema do mundo real e o mun-do matemático, identificando o pro-blema ou os problemas matemáticosque subxacen nel e os coñecemen-tos matemáticos necesarios.

CMCCTCSIEE

X X X 50% Todas

MAB1.6.3. Usa, elabora ou constrúemodelos matemáticos sinxelos quepermitan a resolución dun problemaou duns problemas dentro do campodas matemáticas.

CMCCT X X X X X 50% Todas

MAB1.6.4. Interpreta a solución ma-temática do problema no contexto darealidade.

CMCCT X X X 50% Todas

MAB1.6.5. Realiza simulacións e pre-dicións, en contexto real, para valorara adecuación e as limitacións dosmodelos, e propón melloras que au-menten a súa eficacia.

CMCCT X X X 50% Todas

befg

B1.5. Práctica dos procesos dematematización e modelización,en contextos da realidade e encontextos matemáticos, de xeitoindividual e en equipo.

B1.7. Valorar a modelización ma-temática como un recurso pararesolver problemas da realidadecotiá, avaliando a eficacia e as li-mitacións dos modelos utilizadosou construídos.

MAB1.7.1. Reflexiona sobre o proce-so e obtén conclusións sobre el e osseus resultados, valorando outrasopinións.

CMCCTCAACSC

X X X X 50% Todas

ab

B1.5. Práctica dos procesos dematematización e modelización,en contextos da realidade e en

B1.8. Desenvolver e cultivar asactitudes persoais inherentes aoquefacer matemático.

MAB1.8.1. Desenvolve actitudesaxeitadas para o traballo en mate-máticas (esforzo, perseveranza, flexi-

CMCCTCSIEE

X X 75% Todas

02/10/2018 13I.E.S. Pontepedriña Departamento de Matemáticas Curso 2018-2019

Page 14: PROGRAMACIÓN DIDÁCTICA DEPARTAMENTO DE … · Algúns elementos desta programación didáctica No artigo 13.3 da resolución 27-7-15 (DOG do 29) recóllense os elementos da programación

Matemáticas. 1º de ESO

Obxec-tivos

Contidos Criterios de avaliación Estándares de aprendizaxe Competen-cias clave

Instrumentos de avaliación Grao mínimo

Avaliación

PE PO OBS CAD TR

cdefglmnño

contextos matemáticos, de xeitoindividual e en equipo.

bilidade e aceptación da crítica razo-ada).

CSC

MAB1.8.2. Formúlase a resolución deretos e problemas coa precisión, oesmero e o interese adecuados aonivel educativo e á dificultade da si-tuación.

CMCCT X X X 50% Todas

MAB1.8.3. Distingue entre problemase exercicios, e adopta a actitudeaxeitada para cada caso.

CMCCT X 75% Todas

MAB1.8.4. Desenvolve actitudes decuriosidade e indagación, xunto conhábitos de formular e formularse pre-guntas e procurar respostas axeita-das, tanto no estudo dos conceptoscomo na resolución de problemas.

CMCCTCAACCEC

X 50% Todas

MAB1.8.5. Desenvolve habilidadessociais de cooperación e traballo enequipo.

CMCCTCSIEECSC

X X 75% Todas

bg

B1.6. Confianza nas propias capa-cidades para desenvolver acti-tudes axeitadas e afrontar as difi-cultades propias do traballo cien-tífico.

B1.9. Superar bloqueos e insegu-ridades ante a resolución de si-tuacións descoñecidas.

MAB1.9.1. Toma decisións nos pro-cesos de resolución de problemas,de investigación e de matematizaciónou de modelización, valorando asconsecuencias destas e a súa conve-niencia pola súa sinxeleza e utilida-de.

CMCCTCSIEE

X X X 25% Todas

bg

B1.6. Confianza nas propias capa-cidades para desenvolver acti-tudes axeitadas e afrontar as difi-

B1.10. Reflexionar sobre as deci-sións tomadas, e aprender disopara situacións similares futuras.

MAB1.10.1. Reflexiona sobre os pro-blemas resoltos e os procesos de-senvolvidos, valorando a potencia e a

CMCCTCAA

X X 50% Todas

02/10/2018 14I.E.S. Pontepedriña Departamento de Matemáticas Curso 2018-2019

Page 15: PROGRAMACIÓN DIDÁCTICA DEPARTAMENTO DE … · Algúns elementos desta programación didáctica No artigo 13.3 da resolución 27-7-15 (DOG do 29) recóllense os elementos da programación

Matemáticas. 1º de ESO

Obxec-tivos

Contidos Criterios de avaliación Estándares de aprendizaxe Competen-cias clave

Instrumentos de avaliación Grao mínimo

Avaliación

PE PO OBS CAD TR

cultades propias do traballo cien-tífico.

sinxeleza das ideas clave, e aprén-deo para situacións futuras similares.

efg

B1.7. Utilización de medios tecno-lóxicos no proceso de aprendizaxepara:Recollida ordenada e organizaciónde datos.Elaboración e creación de repre-sentacións gráficas de datos nu-méricos, funcionais ou estatísticos.Facilitación da comprensión deconceptos e propiedades xeo-métricas ou funcionais e a realiza-ción de cálculos de tipo numérico,alxébrico ou estatístico.

Deseño de simulacións e elabora-ción de predicións sobre situaciónsmatemáticas diversas.Elaboración de informes e docu-mentos sobre os procesos levadosa cabo e os resultados e as con-clusións obtidos.Consulta, comunicación e compar-tición, en ámbitos apropiados, dainformación e das ideas matemáti-cas.

B1.11. Empregar as ferramentastecnolóxicas axeitadas, de formaautónoma, realizando cálculosnuméricos, alxébricos ou estatís-ticos, facendo representaciónsgráficas, recreando situaciónsmatemáticas mediante simula-cións ou analizando con sentidocrítico situacións diversas queaxuden á comprensión de con-ceptos matemáticos ou á resolu-ción de problemas.

MAB1.11.1. Selecciona ferramentastecnolóxicas axeitadas e utilízaaspara a realización de cálculos nu-méricos, alxébricos ou estatísticos,cando a dificultade destes impida ounon aconselle facelos manualmente.

CMCCTCD

X X X X 25% Todas

MAB1.11.2. Utiliza medios tecnolóxi-cos para facer representacións gráfi-cas de funcións con expresións al-xébricas complexas e extraer infor-mación cualitativa e cuantitativa so-bre elas.

CMCCT X X X 20% Todas

MAB1.11.3. Deseña representaciónsgráficas para explicar o proceso se-guido na solución de problemas, me-diante a utilización de medios tecno-lóxicos.

CMCCT X X X 25% Todas

MAB1.11.4. Recrea ámbitos e obxec-tos xeométricos con ferramentas tec-nolóxicas interactivas para amosar,analizar e comprender propiedadesxeométricas.

CMCCT X X X 25% Todas

MAB1.11.5. Utiliza medios tecnolóxi-cos para tratar datos e gráficas esta-tísticas, extraer información e elabo-rar conclusións.

CMCCT X X X 25% Todas

a B1.7. Utilización de medios tecno-lóxicos no proceso de aprendizaxe

B1.12. Utilizar as tecnoloxías dainformación e da comunicación

MAB1.12.1. Elabora documentos di-xitais propios coa ferramenta tecno-

CD X X X 50% Todas

02/10/2018 15I.E.S. Pontepedriña Departamento de Matemáticas Curso 2018-2019

Page 16: PROGRAMACIÓN DIDÁCTICA DEPARTAMENTO DE … · Algúns elementos desta programación didáctica No artigo 13.3 da resolución 27-7-15 (DOG do 29) recóllense os elementos da programación

Matemáticas. 1º de ESO

Obxec-tivos

Contidos Criterios de avaliación Estándares de aprendizaxe Competen-cias clave

Instrumentos de avaliación Grao mínimo

Avaliación

PE PO OBS CAD TR

befg

para:Recollida ordenada e organizaciónde datos.Elaboración e creación de repre-sentacións gráficas de datos nu-méricos, funcionais ou estatísticos.Facilitación da comprensión deconceptos e propiedades xeo-métricas ou funcionais e a realiza-ción de cálculos de tipo numérico,alxébrico ou estatístico.Deseño de simulacións e elabora-ción de predicións sobre situaciónsmatemáticas diversas.Elaboración de informes e docu-mentos sobre os procesos levadosa cabo e os resultados e as con-clusións obtidos.Consulta, comunicación e compar-tición, en ámbitos apropiados, dainformación e das ideas matemáti-cas.

de maneira habitual no procesode aprendizaxe, procurando, ana-lizando e seleccionando informa-ción salientable en internet ounoutras fontes, elaborando docu-mentos propios, facendo exposi-cións e argumentacións destes, ecompartíndoos en ámbitos apro-piados para facilitar a interacción.

lóxica axeitada (de texto, presenta-ción, imaxe, vídeo, son, etc.) comoresultado do proceso de procura,análise e selección de informaciónrelevante, e compárteos para a súadiscusión ou difusión.

CCL

MAB1.12.2. Utiliza os recursos crea-dos para apoiar a exposición oral doscontidos traballados na aula.

CCL X X X 25% Todas

MAB1.12.3. Usa axeitadamente osmedios tecnolóxicos para estruturar emellorar o seu proceso de aprendiza-xe, recollendo a información das acti-vidades, analizando puntos fortes edébiles do seu proceso educativo eestablecendo pautas de mellora.

CDCAA

X X X 50% Todas

MAB1.12.4. Emprega ferramentastecnolóxicas para compartir ideas etarefas.

CDCSCCSIEE

X X X 50% Todas

Bloque 2. Números e álxebra

befgh

B2.1. Números negativos: signifi-cado e utilización en contextos re-ais.B2.2. Números enteiros: represen-tación, ordenación na recta nu-mérica e operacións. Operaciónscon calculadora.B2.3. Fraccións en ámbitos co-

B2.1. Utilizar números naturais,enteiros, fraccionarios e deci-mais, e porcentaxes sinxelas, assúas operacións e as súas pro-piedades, para recoller, transfor-mar e intercambiar información eresolver problemas relacionadoscoa vida diaria.

MAB2.1.1. Identifica os tipos denúmeros (naturais, enteiros, fraccio-narios e decimais) e utilízaos para re-presentar, ordenar e interpretar axei-tadamente a información cuantitativa.

CMCCT X X X 100% 1ª

MAB2.1.2. Calcula o valor de expre-sións numéricas de distintos tipos denúmeros mediante as operacións ele-

CMCCT X X 100% 1ª

02/10/2018 16I.E.S. Pontepedriña Departamento de Matemáticas Curso 2018-2019

Page 17: PROGRAMACIÓN DIDÁCTICA DEPARTAMENTO DE … · Algúns elementos desta programación didáctica No artigo 13.3 da resolución 27-7-15 (DOG do 29) recóllense os elementos da programación

Matemáticas. 1º de ESO

Obxec-tivos

Contidos Criterios de avaliación Estándares de aprendizaxe Competen-cias clave

Instrumentos de avaliación Grao mínimo

Avaliación

PE PO OBS CAD TR

tiáns. Fraccións equivalentes.Comparación de fraccións. Repre-sentación, ordenación e opera-cións.

B2.4. Números decimais: repre-sentación, ordenación e opera-cións.B2.5. Relación entre fraccións edecimais. Conversión e opera-cións.B2.6. Potencias de números entei-ros e fraccionarios con expoñentenatural: operacións.B2.7. Cadrados perfectos. Raícescadradas. Estimación e obtenciónde raíces aproximadas.B2.8. Xerarquía das operacións.B2.9. Elaboración e utilización deestratexias para o cálculo mental,para o cálculo aproximado e parao cálculo con calculadora ou ou-tros medios tecnolóxicos.

mentais e as potencias de expoñentenatural, aplicando correctamente axerarquía das operacións.

MAB2.1.3. Emprega axeitadamenteos tipos de números e as súas opera-cións, para resolver problemas co-tiáns contextualizados, representan-do e interpretando mediante mediostecnolóxicos, cando sexa necesario,os resultados obtidos.

CMCCT X X 50% Todas

efgh

B2.10. Divisibilidade dos númerosnaturais: criterios de divisibilidade.B2.11. Números primos e compos-tos. Descomposición dun númeroen factores. Descomposición enfactores primos.B2.12. Múltiplos e divisores co-múns a varios números. Máximocomún divisor e mínimo comúnmúltiplo de dous ou máis números

B2.2. Coñecer e utilizar propieda-des e novos significados dosnúmeros en contextos de parida-de, divisibilidade e operaciónselementais, mellorando así acomprensión do concepto e dostipos de números.

MAB2.2.1. Recoñece novos significa-dos e propiedades dos números encontextos de resolución de proble-mas sobre paridade, divisibilidade eoperacións elementais.

CMCCT X X 75% 1ª

MAB2.2.2. Aplica os criterios de divi-sibilidade por 2, 3, 5, 9 e 11 paradescompoñer en factores primosnúmeros naturais, e emprégaos enexercicios, actividades e problemas

CMCCT X X 100% 1ª

02/10/2018 17I.E.S. Pontepedriña Departamento de Matemáticas Curso 2018-2019

Page 18: PROGRAMACIÓN DIDÁCTICA DEPARTAMENTO DE … · Algúns elementos desta programación didáctica No artigo 13.3 da resolución 27-7-15 (DOG do 29) recóllense os elementos da programación

Matemáticas. 1º de ESO

Obxec-tivos

Contidos Criterios de avaliación Estándares de aprendizaxe Competen-cias clave

Instrumentos de avaliación Grao mínimo

Avaliación

PE PO OBS CAD TR

naturais.B2.13. Potencias de números en-teiros e fraccionarios con expoñen-te natural: operacións.B2.14. Potencias de base 10. Utili-zación da notación científica pararepresentar números grandes.B2.8. Xerarquía das operacións.B2.9. Elaboración e utilización deestratexias para o cálculo mental,para o cálculo aproximado e parao cálculo con calculadora ou ou-tros medios tecnolóxicos.

contextualizados.

MAB2.2.3. Identifica e calcula o máxi-mo común divisor e o mínimo comúnmúltiplo de dous ou máis númerosnaturais mediante o algoritmo axeita-do, e aplícao problemas contextuali-zados.

CMCCT X X 100% 1ª

MAB2.2.4. Realiza cálculos nos queinterveñen potencias de expoñentenatural e aplica as regras básicasdas operacións con potencias.

CMCCT X X 100% 1ª

MAB2.2.5. Calcula e interpreta ade-cuadamente o oposto e o valor abso-luto dun número enteiro, compren-dendo o seu significado e contextuali-zándoo en problemas da vida real.

CMCCT X X 100% 1ª

MAB2.2.6. Realiza operacións de re-dondeo e truncamento de númerosdecimais, coñecendo o grao de apro-ximación, e aplícao a casos concre-tos.

CMCCT X X 100% 1ª

MAB2.2.7. Realiza operacións deconversión entre números decimais efraccionarios, acha fraccións equiva-lentes e simplifica fraccións, paraaplicalo na resolución de problemas.

CMCCT X X 100% 1ª

MAB2.2.8. Utiliza a notación científi-ca, e valora o seu uso para simplifi-car cálculos e representar números

CMCCT X X 100% 1ª

02/10/2018 18I.E.S. Pontepedriña Departamento de Matemáticas Curso 2018-2019

Page 19: PROGRAMACIÓN DIDÁCTICA DEPARTAMENTO DE … · Algúns elementos desta programación didáctica No artigo 13.3 da resolución 27-7-15 (DOG do 29) recóllense os elementos da programación

Matemáticas. 1º de ESO

Obxec-tivos

Contidos Criterios de avaliación Estándares de aprendizaxe Competen-cias clave

Instrumentos de avaliación Grao mínimo

Avaliación

PE PO OBS CAD TR

moi grandes.

ef

B2.8. Xerarquía das operacións.B2.9. Elaboración e utilización deestratexias para o cálculo mental,para o cálculo aproximado e parao cálculo con calculadora ou ou-tros medios tecnolóxicos.

B2.3. Desenvolver, en casos sin-xelos, a competencia no uso deoperacións combinadas comosíntese da secuencia de opera-cións aritméticas, aplicando co-rrectamente a xerarquía das ope-racións ou estratexias de cálculomental.

MAB2.3.1. Realiza operacións combi-nadas entre números enteiros, deci-mais e fraccionarios, con eficacia,mediante o cálculo mental, algorit-mos de lapis e papel, calculadora oumedios tecnolóxicos, utilizando a no-tación máis axeitada e respectando axerarquía das operacións.

CMCCT X X X X X 100% 1ª

ef

B2.9. Elaboración e utilización deestratexias para o cálculo mental,para o cálculo aproximado e parao cálculo con calculadora ou ou-tros medios tecnolóxicos.

B2.4. Elixir a forma de cálculoapropiada (mental, escrita ou concalculadora), usando diferentesestratexias que permitan simplifi-car as operacións con númerosenteiros, fraccións, decimais eporcentaxes, e estimando a co-herencia e a precisión dos resul-tados obtidos.

MAB2.4.1. Desenvolve estratexias decálculo mental para realizar cálculosexactos ou aproximados, valorando aprecisión esixida na operación ou noproblema.

CMCCT X X 75% 1ª

MAB2.4.2. Realiza cálculos connúmeros naturais, enteiros, fraccio-narios e decimais, decidindo a formamáis axeitada (mental, escrita ou concalculadora), coherente e precisa.

CMCCT X X X X 75% 1ª

efgh

B2.15. Cálculos con porcentaxes(mental, manual e con calculado-ra). Aumentos e diminucións por-centuais.B2.16. Razón, proporción e taxa.Taxa unitaria. Factores de conver-sión. Magnitudes directamenteproporcionais. Constante de pro-porcionalidade.B2.17. Resolución de problemasnos que interveña a proporcionali-dade directa ou variacións porcen-tuais. Repartición directamente

B2.5. Utilizar diferentes estrate-xias (emprego de táboas, obten-ción e uso da constante de pro-porcionalidade, redución á unida-de, etc.) para obter elementosdescoñecidos nun problema apartir doutros coñecidos en situa-cións da vida real nas que exis-tan variacións porcentuais e mag-nitudes directamente proporcio-nais.

MAB2.5.1. Identifica e discrimina re-lacións de proporcionalidade numéri-ca (como o factor de conversión oucálculo de porcentaxes) e emprégaaspara resolver problemas en situa-cións cotiás.

CMCCT X X X X X 100% 2ª

02/10/2018 19I.E.S. Pontepedriña Departamento de Matemáticas Curso 2018-2019

Page 20: PROGRAMACIÓN DIDÁCTICA DEPARTAMENTO DE … · Algúns elementos desta programación didáctica No artigo 13.3 da resolución 27-7-15 (DOG do 29) recóllense os elementos da programación

Matemáticas. 1º de ESO

Obxec-tivos

Contidos Criterios de avaliación Estándares de aprendizaxe Competen-cias clave

Instrumentos de avaliación Grao mínimo

Avaliación

PE PO OBS CAD TR

proporcional.

efgh

B2.18. Iniciación á linguaxe al-xébrica.B2.19. Tradución de expresións dalinguaxe cotiá, que representen si-tuacións reais, á alxébrica, e vice-versa.B2.20. Significados e propiedadesdos números en contextos diferen-tes ao do cálculo: números trian-gulares, cadrados, pentagonais,etc.B2.21. A linguaxe alxébrica paraxeneralizar propiedades e simboli-zar relacións. Obtención de fórmu-las e termos xerais baseada naobservación de pautas e regulari-dades. Valor numérico dunha ex-presión alxébrica.

B2.6. Analizar procesos numéri-cos cambiantes, identificando ospatróns e as leis xerais que os re-xen, utilizando a linguaxe alxébri-ca para expresalos, comunicalose realizar predicións sobre o seucomportamento ao modificar asvariables, e operar con expre-sións alxébricas.

MAB2.6.1. Describe situacións ouenunciados que dependen de canti-dades variables ou descoñecidas esecuencias lóxicas ou regularidades,mediante expresións alxébricas, eopera con elas.

CMCCT X X 50% 2ª

MAB2.6.2. Identifica propiedades eleis xerais a partir do estudo de pro-cesos numéricos recorrentes ou cam-biantes, exprésaas mediante a lin-guaxe alxébrica e utilízaas para facerpredicións.

CMCCT X X X 50% 2ª

fh

B2.22. Ecuacións de primeiro graocunha incógnita (métodos alxébri-co e gráfico). Resolución. Interpre-tación das solucións. Ecuaciónssen solución. Resolución de pro-blemas.

B2.7. Utilizar a linguaxe alxébricapara simbolizar e resolver proble-mas mediante a formulación deecuacións de primeiro grao, apli-cando para a súa resoluciónmétodos alxébricos ou gráficos, econtrastar os resultados obtidos.

MAB2.7.1. Comproba, dada unhaecuación, se un número é solucióndesta.

CMCCT X X 100% 2ª

MAB2.7.2. Formula alxebricamenteunha situación da vida real medianteecuacións de primeiro grao, resólveae interpreta o resultado obtido.

CMCCT X X 75% 2ª

Bloque 3. Xeometría

fh

B3.1. Elementos básicos da xeo-metría do plano. Relacións e pro-piedades de figuras no plano: pa-

B3.1. Recoñecer e describir figu-ras planas, os seus elementos eas súas propiedades característi-

MAB3.1.1. Recoñece e describe aspropiedades características dos po-lígonos regulares (ángulos interiores,

CMCCT X X X 100% 2ª

02/10/2018 20I.E.S. Pontepedriña Departamento de Matemáticas Curso 2018-2019

Page 21: PROGRAMACIÓN DIDÁCTICA DEPARTAMENTO DE … · Algúns elementos desta programación didáctica No artigo 13.3 da resolución 27-7-15 (DOG do 29) recóllense os elementos da programación

Matemáticas. 1º de ESO

Obxec-tivos

Contidos Criterios de avaliación Estándares de aprendizaxe Competen-cias clave

Instrumentos de avaliación Grao mínimo

Avaliación

PE PO OBS CAD TR

ralelismo e perpendicularidade.B3.2. Ángulos e as súas relacións.B3.3. Construcións xeométricassinxelas: mediatriz e bisectriz. Pro-piedades.B3.4. Figuras planas elementais:triángulo, cadrado e figuras poligo-nais.B3.5. Clasificación de triángulos ecuadriláteros. Propiedades e rela-cións.

cas para clasificalas, identificarsituacións, describir o contexto fí-sico e abordar problemas da vidacotiá.

ángulos centrais, diagonais, apote-ma, simetrías, etc.).

MAB3.1.2. Define os elementos ca-racterísticos dos triángulos, trazandoestes e coñecendo a propiedade co-mún a cada un deles, e clasifícaosatendendo tanto aos seus ladoscomo aos seus ángulos.

CMCCT X X X 100% 2ª

MAB3.1.3. Clasifica os cuadriláterose os paralelogramos atendendo aoparalelismo entre os seus ladosopostos e coñecendo as súas propie-dades referentes a ángulos, lados ediagonais.

CMCCT X X X 100% 2ª

MAB3.1.4. Identifica as propiedadesxeométricas que caracterizan os pun-tos da circunferencia e o círculo.

CMCCT X X X 100% 2ª

ef

B3.6. Medida e cálculo de ángulosde figuras planas.B3.7. Cálculo de áreas e períme-tros de figuras planas. Cálculo deáreas por descomposición en figu-ras simples.B3.8. Circunferencia, círculo, arcose sectores circulares.

B3.2. Utilizar estratexias, ferra-mentas tecnolóxicas e técnicassimples da xeometría analíticaplana para a resolución de pro-blemas de perímetros, áreas eángulos de figuras planas, utili-zando a linguaxe matemáticaaxeitada, e expresar o procede-mento seguido na resolución.

MAB3.2.1. Resolve problemas rela-cionados con distancias, perímetros,superficies e ángulos de figurasplanas, en contextos da vida real, uti-lizando as ferramentas tecnolóxicas eas técnicas xeométricas máis apro-piadas.

CMCCT X X X X 50% 2ª e 3ª

MAB3.2.2. Calcula a lonxitude da cir-cunferencia, a área do círculo, a lon-xitude dun arco e a área dun sectorcircular, e aplícaas para resolver pro-blemas xeométricos.

CMCCT X X 100% 3ª

02/10/2018 21I.E.S. Pontepedriña Departamento de Matemáticas Curso 2018-2019

Page 22: PROGRAMACIÓN DIDÁCTICA DEPARTAMENTO DE … · Algúns elementos desta programación didáctica No artigo 13.3 da resolución 27-7-15 (DOG do 29) recóllense os elementos da programación

Matemáticas. 1º de ESO

Obxec-tivos

Contidos Criterios de avaliación Estándares de aprendizaxe Competen-cias clave

Instrumentos de avaliación Grao mínimo

Avaliación

PE PO OBS CAD TR

ef

B3.9. Poliedros e corpos de revo-lución: elementos característicos eclasificación. Áreas e volumes.

B3.3. Analizar corpos xeométri-cos (cubos, ortoedros, prismas,pirámides, cilindros, conos e es-feras) e identificar os seus ele-mentos característicos (vértices,arestas, caras, desenvolvemen-tos planos, seccións ao cortarcon planos, corpos obtidos me-diante seccións, simetrías, etc.).

MAB3.3.1. Analiza e identifica as ca-racterísticas de corpos xeométricos,utilizando a linguaxe xeométrica axei-tada.

CMCCT X X 75% 3ª

MAB3.3.2. Constrúe seccións sinxe-las dos corpos xeométricos, a partirde cortes con planos, mentalmente eutilizando os medios tecnolóxicosaxeitados.

CMCCT X X 50% 3ª

MAB3.3.3. Identifica os corpos xeo-métricos a partir dos seus desenvol-vementos planos e reciprocamente.

CMCCT X X 100% 3ª

efln

B3.10. Propiedades, regularidadese relacións dos poliedros. Cálculode lonxitudes, superficies e volu-mes do mundo físico.B3.11. Uso de ferramentas infor-máticas para estudar formas, con-figuracións e relacións xeométri-cas.

B3.4. Resolver problemas que le-ven consigo o cálculo de lonxi-tudes, superficies e volumes domundo físico, utilizando propieda-des, regularidades e relaciónsdos poliedros.

MAB3.4.1. Resolve problemas da re-alidade mediante o cálculo de árease volumes de corpos xeométricos,utilizando as linguaxes xeométrica ealxébrica adecuadas.

CMCCT X X 75% 3ª

Bloque 4. Funcións

f B4.1. Coordenadas cartesianas:representación e identificación depuntos nun sistema de eixes coor-denados.

B4.1. Coñecer, manexar e inter-pretar o sistema de coordenadascartesianas.

MAB4.1.1. Localiza puntos no planoa partir das súas coordenadas e no-mea puntos do plano escribindo assúas coordenadas.

CMCCT X X X 100% 3ª

f B4.2. Concepto de función: varia-ble dependente e independente.Formas de presentación (linguaxehabitual, táboa, gráfica e fórmula).

B4.2. Manexar as formas de pre-sentar unha función (linguaxe ha-bitual, táboa numérica, gráfica eecuación, pasando dunhas for-

MAB4.2.1. Pasa dunhas formas derepresentación dunha función a ou-tras e elixe a máis adecuada en fun-ción do contexto.

CMCCT X X 75% 3ª

02/10/2018 22I.E.S. Pontepedriña Departamento de Matemáticas Curso 2018-2019

Page 23: PROGRAMACIÓN DIDÁCTICA DEPARTAMENTO DE … · Algúns elementos desta programación didáctica No artigo 13.3 da resolución 27-7-15 (DOG do 29) recóllense os elementos da programación

Matemáticas. 1º de ESO

Obxec-tivos

Contidos Criterios de avaliación Estándares de aprendizaxe Competen-cias clave

Instrumentos de avaliación Grao mínimo

Avaliación

PE PO OBS CAD TR

mas a outras e elixindo a mellordelas en función do contexto).

f B4.2. Concepto de función: varia-ble dependente e independente.Formas de presentación (linguaxehabitual, táboa, gráfica e fórmula).

B4.3. Comprender o concepto defunción.

MAB4.3.1. Recoñece se unha gráficarepresenta ou non unha función.

CMCCT X X 100% 3ª

befgh

B4.3. Funcións lineais. Cálculo, in-terpretación e identificación dapendente da recta. Representa-cións da recta a partir da ecuacióne obtención da ecuación a partirdunha recta.B4.4. Utilización de calculadorasgráficas e software específico paraa construción e a interpretación degráficas.

B4.4. Recoñecer, representar eanalizar as funcións lineais, e uti-lizalas para resolver problemas.

MAB4.4.1. Recoñece e representaunha función lineal a partir da ecua-ción ou dunha táboa de valores, eobtén a pendente da recta correspon-dente.

CMCCT X X X 100% 3ª

MAB4.4.2. Obtén a ecuación dunharecta a partir da gráfica ou táboa devalores.

CMCCT X X 100% 3ª

MAB4.4.3. Escribe a ecuación co-rrespondente á relación lineal exis-tente entre dúas magnitudes e re-preséntaa.

CMCCT X X 75% 3ª

MAB4.4.4. Estuda situacións reaissinxelas e, apoiándose en recursostecnolóxicos, identifica o modelo ma-temático funcional (lineal ou afín)máis axeitado para explicalas, e reali-za predicións e simulacións sobre oseu comportamento.

CMCCT X X X X 50% 3ª

Bloque 5. Estatística e probabilidade

ab

B5.1. Poboación e individuo. Mos-tra. Variables estatísticas.

B5.1. Formular preguntas axeita-das para coñecer as característi-

MAB5.1.1. Comprende o significadode poboación, mostra e individuo

CMCCT X X X 75% 3ª

02/10/2018 23I.E.S. Pontepedriña Departamento de Matemáticas Curso 2018-2019

Page 24: PROGRAMACIÓN DIDÁCTICA DEPARTAMENTO DE … · Algúns elementos desta programación didáctica No artigo 13.3 da resolución 27-7-15 (DOG do 29) recóllense os elementos da programación

Matemáticas. 1º de ESO

Obxec-tivos

Contidos Criterios de avaliación Estándares de aprendizaxe Competen-cias clave

Instrumentos de avaliación Grao mínimo

Avaliación

PE PO OBS CAD TR

cdefghm

B5.2. Variables cualitativas ecuantitativas.B5.3. Frecuencias absolutas, rela-tivas e acumuladas.B5.4. Organización en táboas dedatos recollidos nunha experien-cia.B5.5. Diagramas de barras e desectores. Polígonos de frecuen-cias.B5.6. Medidas de tendencia cen-tral.

cas de interese dunha poboacióne recoller, organizar e presentardatos relevantes para responde-las, utilizando os métodos esta-tísticos apropiados e as ferra-mentas adecuadas, organizandoos datos en táboas e construíndográficas, calculando os paráme-tros relevantes e obtendo conclu-sións razoables a partir dos resul-tados obtidos.

desde o punto de vista da estatística,entende que as mostras se empre-gan para obter información da poboa-ción cando son representativas, eaplícaos a casos concretos.

MAB5.1.2. Recoñece e propón exem-plos de distintos tipos de variablesestatísticas, tanto cualitativas comocuantitativas.

CMCCT X X X 100% 3ª

MAB5.1.3. Organiza datos obtidosdunha poboación de variables cuali-tativas ou cuantitativas en táboas,calcula e interpreta as súas frecuen-cias absolutas, relativas e acumula-das, e represéntaos graficamente.

CMCCT X X X X 75% 3ª

MAB5.1.4. Calcula a media aritméti-ca, a mediana (intervalo mediano) ea moda (intervalo modal), e empréga-os para interpretar un conxunto dedatos elixindo o máis axeitado, epara resolver problemas.

CMCCT X X X X 100% 3ª

MAB5.1.5. Interpreta gráficos estatís-ticos sinxelos recollidos en medios decomunicación e outros ámbitos davida cotiá.

CMCCT X 50% 3ª

efh

B5.4. Organización en táboas dedatos recollidos nunha experien-cia.B5.5. Diagramas de barras e desectores. Polígonos de frecuen-

B5.2. Utilizar ferramentas tecno-lóxicas para organizar datos, xe-rar gráficas estatísticas, calcularparámetros relevantes e comuni-car os resultados obtidos que

MAB5.2.1. Emprega a calculadora eferramentas tecnolóxicas para or-ganizar datos, xerar gráficos estatísti-cos e calcular as medidas de tenden-cia central.

CMCCT X X X 50% 3ª

02/10/2018 24I.E.S. Pontepedriña Departamento de Matemáticas Curso 2018-2019

Page 25: PROGRAMACIÓN DIDÁCTICA DEPARTAMENTO DE … · Algúns elementos desta programación didáctica No artigo 13.3 da resolución 27-7-15 (DOG do 29) recóllense os elementos da programación

Matemáticas. 1º de ESO

Obxec-tivos

Contidos Criterios de avaliación Estándares de aprendizaxe Competen-cias clave

Instrumentos de avaliación Grao mínimo

Avaliación

PE PO OBS CAD TR

cias.B5.6. Medidas de tendencia cen-tral.B5.7. Utilización de calculadoras eferramentas tecnolóxicas para otratamento de datos, creación e in-terpretación de gráficos e elabora-ción de informes.

respondan ás preguntas formula-das previamente sobre a situa-ción estudada.

MAB5.2.2. Utiliza as tecnoloxías dainformación e da comunicación paracomunicar información resumida erelevante sobre unha variable estatís-tica analizada.

CMCCT X X X 50% 3ª

efh

B5.8. Fenómenos deterministas ealeatorios.B5.9. Formulación de conxecturassobre o comportamento defenómenos aleatorios sinxelos edeseño de experiencias para a súacomprobación.B5.10. Frecuencia relativa dun su-ceso e a súa aproximación á pro-babilidade mediante a simulaciónou experimentación.

B5.3. Diferenciar os fenómenosdeterministas dos aleatorios, va-lorando a posibilidade que ofre-cen as matemáticas para analizare facer predicións razoablesacerca do comportamento dosaleatorios a partir das regularida-des obtidas ao repetir un númerosignificativo de veces a experien-cia aleatoria, ou o cálculo da súaprobabilidade.

MAB5.3.1. Identifica os experimentosaleatorios e distíngueos dos determi-nistas.

CMCCT X X X 100% 3ª

MAB5.3.2. Calcula a frecuencia rela-tiva dun suceso mediante a experi-mentación.

CMCCT X X X 100% 3ª

MAB5.3.3. Realiza predicións sobreun fenómeno aleatorio a partir do cál-culo exacto da súa probabilidade oua aproximación desta mediante a ex-perimentación.

CMCCT X X X 50% 3ª

bfh

B5.11. Sucesos elementais equi-probables e non equiprobables.B5.12. Espazo mostral en experi-mentos sinxelos. Táboas e diagra-mas de árbore sinxelos.B5.13. Cálculo de probabilidadesmediante a regra de Laplace enexperimentos sinxelos.

B5.4. Inducir a noción de probabi-lidade a partir do concepto de fre-cuencia relativa e como medidade incerteza asociada aosfenómenos aleatorios, sexa ounon posible a experimentación.

MAB5.4.1. Describe experimentosaleatorios sinxelos e enumera todosos resultados posibles, apoiándoseen táboas, recontos ou diagramas enárbore sinxelos.

CMCCT X X X 100% 3ª

MAB5.4.2. Distingue entre sucesoselementais equiprobables e non equi-probables.

CMCCT X X 100% 3ª

MAB5.4.3. Calcula a probabilidadede sucesos asociados a experimen-

CMCCT X X 100% 3ª

02/10/2018 25I.E.S. Pontepedriña Departamento de Matemáticas Curso 2018-2019

Page 26: PROGRAMACIÓN DIDÁCTICA DEPARTAMENTO DE … · Algúns elementos desta programación didáctica No artigo 13.3 da resolución 27-7-15 (DOG do 29) recóllense os elementos da programación

Matemáticas. 1º de ESO

Obxec-tivos

Contidos Criterios de avaliación Estándares de aprendizaxe Competen-cias clave

Instrumentos de avaliación Grao mínimo

Avaliación

PE PO OBS CAD TR

tos sinxelos mediante a regra de La-place, e exprésaa en forma de frac-ción e como porcentaxe.

Contidos mínimos

Bloque 1. Procesos, métodos e actitudes matemáticas• Expresa verbalmente e de forma razoada o proceso seguido na resolución dun problema, coa precisión e o rigor adecuados. • Analiza e comprende o enunciado dos problemas (datos, relacións entre os datos, e contexto do problema). • Valora a información dun enunciado e relaciónaa co número de solucións do problema. • Realiza estimacións e elabora conxecturas sobre os resultados dos problemas para resolver, valorando a súa utilidade e eficacia. • Expón e argumenta o proceso seguido, ademais das conclusións obtidas, utilizando distintas linguaxes (alxébrica, gráfica, xeométrica e estatístico-probabilística). • Usa modelos matemáticos sinxelos que permitan a resolución dun problema ou duns problemas dentro do campo das matemáticas. • Interpreta a solución matemática do problema no contexto da realidade. • Desenvolve actitudes axeitadas para o traballo en matemáticas (esforzo, perseveranza, flexibilidade e aceptación da crítica razoada). • Distingue entre problemas e exercicios, e adopta a actitude axeitada para cada caso. • Desenvolve habilidades sociais de cooperación e traballo en equipo. • Selecciona ferramentas tecnolóxicas axeitadas e utilízaas para a realización de cálculos numéricos, alxébricos ou estatísticos, cando a dificultade destes impida ou non aconselle facelos manualmen-

te. • Utiliza medios tecnolóxicos para facer representacións gráficas de funcións con expresións alxébricas complexas e extraer información cualitativa e cuantitativa sobre elas. • Utiliza medios tecnolóxicos para tratar datos e gráficas estatísticas, extraer información e elaborar conclusións. • Elabora documentos dixitais propios coa ferramenta tecnolóxica axeitada (de texto, presentación, imaxe, vídeo, son, etc.) como resultado do proceso de procura, análise e selección de información re -

levante, e compárteos para a súa discusión ou difusión.

Bloque 2. Números e Álxebra • Realiza operacións combinadas sinxelas con sumas, restas, multiplicación e divisións de números enteiros, respectando os parénteses e a xerarquía existente entre estas operacións e cometendo,

como moito, erros puntuais de cálculo sen importancia. • Suma, resta, multiplica e divide números decimais sen cometer, de maneira sistemática, erros de cálculo. • Multiplica e divide números decimais pola unidade seguida de varios ceros sen máis que correr a coma do número decimal de maneira axeitada. • Aproxima, ás unidades indicadas, números decimais por redondeo e truncamento. • Resolve problemas moi sinxelos con números enteiros e decimais que precisen a utilización das catro operacións fundamentais.

02/10/2018 26I.E.S. Pontepedriña Departamento de Matemáticas Curso 2018-2019

Page 27: PROGRAMACIÓN DIDÁCTICA DEPARTAMENTO DE … · Algúns elementos desta programación didáctica No artigo 13.3 da resolución 27-7-15 (DOG do 29) recóllense os elementos da programación

• Acha correctamente potencias de base enteira e expoñente natural. • Simplifica, suma, resta, multiplica e divide correctamente fraccións, respectando a xerarquía existente entre estas operacións. • Calcula fraccións e porcentaxes de cantidades dadas e resolve problemas sinxelos (e directos) relacionados con tales conceptos. • Identifica as magnitudes directamente proporcionais e utiliza a regra de tres para resolver problemas sinxelos relacionados con dúas magnitudes deste tipo. • Resolve ecuacións de primeiro grao sinxelas (sen denominadores), non cometendo erros graves (especialmente ao despexar) de cálculo ou concepto. • Resolve problemas moi sinxelos da vida cotiá empregando ecuacións de primeiro grao.

Bloque 3. Xeometría • Clasifica, mide e opera ángulos expresados en notación sexaxesimal. • Recoñece os polígonos máis comúns e os seus elementos principais. • Clasifica correctamente os triángulos, atendendo tanto aos seus lados como aos seus ángulos. • Calcula os perímetros e as áreas dos polígonos máis comúns e resolve problemas xeométricos sinxelos relacionados con estes conceptos. • Calcula a lonxitude da circunferencia e a área do círculo e resolve problemas xeométricos sinxelos relacionados con estes conceptos. • Identifica e diferencia os corpos xeométricos máis comúns (cubos, ortoedros, prismas, cilindros, pirámides, conos e esferas).

Bloque 4. Funcións • Localiza puntos no plano a partir das súas coordenadas. • Calcula a imaxe dun punto a partir da expresión alxébrica dunha función. • Recoñece e representa unha función de proporcionalidade directa e obtén a pendente da recta correspondente.

Bloque 5. Estatística e Probabilidade • Organiza datos en táboas, calcula e interpreta as súas frecuencias absolutas e relativas, e represéntaos graficamente. • Calcula a media aritmética, a mediana e a moda dunha serie de varios datos (non agrupados en intervalos) • Escribe todos os resultados posibles de experimentos aleatorios sinxelos. • Calcula a probabilidade de sucesos asociados a experimentos aleatorios sinxelos empregando a regra de Laplace.

02/10/2018 27I.E.S. Pontepedriña Departamento de Matemáticas Curso 2018-2019

Page 28: PROGRAMACIÓN DIDÁCTICA DEPARTAMENTO DE … · Algúns elementos desta programación didáctica No artigo 13.3 da resolución 27-7-15 (DOG do 29) recóllense os elementos da programación

Programación de 2º ESO.

Obxectivos

A área de Matemáticas de 2.º ESO contribuirá a desenvolver nos alumnos e as alumnas as capacidades que lles permitan:

• Resolver problemas utilizando os recursos e as estratexias necesarios, deixando constancia dos pasos seguidos.• Xerar, mediante diferentes métodos (dedución, indución?) patróns, regularidades e leis matemáticas en distintos contextos.• Xerar diferentes problemas a partir doutro xa resolto. • Aplicar o método científico en diferentes situacións de investigación, achegando informes de resultados e conclusións dos mesmos. • Resolver problemas da vida cotiá aplicando os contidos traballados. • Descubrir as fortalezas e as debilidades matemáticas persoais.• Afrontar a toma de decisións como un proceso de crecemento persoal e de orientación cara ao futuro e valorar a súa aplicación en contextos matemáticos. • Utilizar as TIC en contextos matemáticos como ferramentas para a realización de cálculos, comprobación de resultados, representacións gráficas, simulacións, etc.• Seleccionar a información necesaria para resolver problemas da vida cotiá con autonomía e sentido crítico. • Utilizar de forma adecuada os diferentes tipos de números para resolver problemas da vida diaria, aplicando correctamente as súas operacións e a prioridade das

mesmas. • Desenvolver estratexias de cálculo mental que faciliten e axilicen o uso de diferentes tipos de números.• Aplicar técnicas de cálculo para resolver problemas de proporcionalidade en situacións da vida real.• Utilizar con destreza a calculadora, programas informáticos, etc., como medio para facilitar os cálculos, comprobar operacións, descubrir patróns, etc. • Empregar estratexias de análises de datos na resolución de problemas.• Resolver problemas utilizando ecuacións de primeiro e segundo grao e sistemas de ecuacións.• Utilizar adecuadamente o teorema de Pitágoras para calcular lados descoñecidos en figuras xeométricas. • Coñecer e aplicar o concepto de semellanza entre figuras xeométricas.• Coñecer as características principais dos corpos xeométricos (poliedros, corpos de revolución e poliedros regulares).• Calcular áreas e volumes de figuras xeométricas. • Representar funcións a partir da súa expresión analítica ou dunha táboa de valores. • Interpretar e analizar adecuadamente unha función lineal en contextos reais. • Tabular datos dunha distribución estatística e representalos gráficamente. • Calcular os parámetros estatísticos básicos dunha distribución estatística e interpretalos adecuadamente en cada contexto. • Resolver situacións nas que interveñan conceptos de aleatoriedad e probabilidade.

02/10/2018 28I.E.S. Pontepedriña Departamento de Matemáticas Curso 2018-2019

Page 29: PROGRAMACIÓN DIDÁCTICA DEPARTAMENTO DE … · Algúns elementos desta programación didáctica No artigo 13.3 da resolución 27-7-15 (DOG do 29) recóllense os elementos da programación

Matemáticas. 2º de ESO

Obxec-tivos

Contidos Criterios de avaliación Estándares de aprendizaxe Competen-cias clave

Instrumentos de avaliación Grao mínimo

Avaliación

PE PO OBS CAD TR

Bloque 1. Procesos, métodos e actitudes en matemáticas

▪ f

▪ h

▪ B1.1. Planificación e expresión verbal doproceso de resolución de problemas.

▪ B1.1. Expresar verbalmente, de forma ra-zoada, o proceso seguido na resolucióndun problema.

▪ MAB1.1.1. Expresa verbalmente, de for-ma razoada, o proceso seguido na reso-lución dun problema, coa precisión e origor adecuados.

▪ CCL

▪ CMCCT

X X X 50% Todas

▪ E

▪ f

▪ h

▪ B1.2. Estratexias e procedementos pos-tos en práctica: uso da linguaxe apropia-da (gráfica, numérica, alxébrica, etc.), re-formulación do problema, resolución desubproblemas, reconto exhaustivo, co-mezo por casos particulares sinxelos,procura de regularidades e leis, etc.

▪ B1.3. Reflexión sobre os resultados: revi-sión das operacións utilizadas, asigna-ción de unidades aos resultados, com-probación e interpretación das soluciónsno contexto da situación, procura doutrasformas de resolución, etc.

▪ B1.2. Utilizar procesos de razoamento eestratexias de resolución de problemas,realizando os cálculos necesarios e com-probando as solucións obtidas.

▪ MAB1.2.1. Analiza e comprende o enun-ciado dos problemas (datos, relaciónsentre os datos, e contexto do problema).

▪ CMCCT X X X 50% Todas

▪ MAB1.2.2. Valora a información dunenunciado e relaciónaa co número desolucións do problema.

▪ CMCCT X X 50% Todas

▪ MAB1.2.3. Realiza estimacións e elabo-ra conxecturas sobre os resultados dosproblemas para resolver, valorando asúa utilidade e eficacia.

▪ CMCCT X X 50% Todas

▪ MAB1.2.4. Utiliza estratexias heurísticase procesos de razoamento na resoluciónde problemas, reflexionando sobre oproceso de resolución de problemas.

▪ CMCCT

▪ CAA

X X X X X 50% Todas

▪ b

▪ e

▪ f

▪ g

▪ h

▪ B1.2. Estratexias e procedementos pos-tos en práctica: uso da linguaxe apropia-da (gráfica, numérica, alxébrica, etc.), re-formulación do problema, resolución desubproblemas, reconto exhaustivo, co-mezo por casos particulares sinxelos,procura de regularidades e leis, etc.

▪ B1.4. Formulación de proxectos e investi-

▪ B1.3. Describir e analizar situacións decambio, para encontrar patróns, regulari-dades e leis matemáticas, en contextosnuméricos, xeométricos, funcionais, esta-tísticos e probabilísticos, valorando a súautilidade para facer predicións.

▪ MAB1.3.1. Identifica patróns, regularida-des e leis matemáticas en situacións decambio, en contextos numéricos, xeo-métricos, funcionais, estatísticos e pro-babilísticos.

▪ CMCCT

▪ CCEC

X X 50% Todas

▪ MAB1.3.2. Utiliza as leis matemáticasachadas para realizar simulacións e pre-

▪ CMCCT X X 50% Todas

02/10/2018 29I.E.S. Pontepedriña Departamento de Matemáticas Curso 2018-2019

Page 30: PROGRAMACIÓN DIDÁCTICA DEPARTAMENTO DE … · Algúns elementos desta programación didáctica No artigo 13.3 da resolución 27-7-15 (DOG do 29) recóllense os elementos da programación

Matemáticas. 2º de ESO

Obxec-tivos

Contidos Criterios de avaliación Estándares de aprendizaxe Competen-cias clave

Instrumentos de avaliación Grao mínimo

Avaliación

PE PO OBS CAD TR

gacións matemáticas escolares, en con-textos numéricos, xeométricos, funcio-nais, estatísticos e probabilísticos, de xei-to individual e en equipo. Elaboración epresentación dos informes corresponden-tes.

dicións sobre os resultados esperables,valorando a súa eficacia e idoneidade.

▪ b

▪ e

▪ f

▪ B1.3. Reflexión sobre os resultados: revi-sión das operacións utilizadas, asigna-ción de unidades aos resultados, com-probación e interpretación das soluciónsno contexto da situación, procura doutrasformas de resolución, etc.

▪ B1.4. Afondar en problemas resoltos for-mulando pequenas variacións nos datos,outras preguntas, outros contextos, etc.

▪ MAB1.4.1. Afonda nos problemas logode resolvelos, revisando o proceso deresolución e os pasos e as ideas impor-tantes, analizando a coherencia da solu-ción ou procurando outras formas de re-solución.

▪ CMCCT X 50% Todas

▪ MAB1.4.2. Formúlase novos problemas,a partir de un resolto, variando os datos,propondo novas preguntas, resolvendooutros problemas parecidos, formulandocasos particulares ou máis xerais de in-terese, e establecendo conexións entreo problema e a realidade.

▪ CMCCT

▪ CAA

X 50% Todas

▪ b

▪ f

▪ h

▪ B1.4. Formulación de proxectos e investi-gacións matemáticas escolares, en con-textos numéricos, xeométricos, funcio-nais, estatísticos e probabilísticos, de xei-to individual e en equipo. Elaboración epresentación dos informes corresponden-tes.

▪ B1.5. Elaborar e presentar informes sobreo proceso, resultados e conclusións obti-das nos procesos de investigación.

▪ MAB1.5.1. Expón e argumenta o proce-so seguido ademais das conclusiónsobtidas, utilizando distintas linguaxes (al-xébrica, gráfica, xeométrica e estatístico-probabilística).

▪ CCL

▪ CMCCT

X X X X X 50% Todas

▪ a

▪ b

▪ B1.5. Práctica dos procesos de matema-tización e modelización, en contextos darealidade e en contextos matemáticos,

▪ B1.6. Desenvolver procesos de matemati-zación en contextos da realidade cotiá(numéricos, xeométricos, funcionais, esta-

▪ MAB1.6.1. Identifica situacións proble-máticas da realidade susceptibles deconter problemas de interese.

▪ CMCCT

▪ CSC

X X X 50% Todas

02/10/2018 30I.E.S. Pontepedriña Departamento de Matemáticas Curso 2018-2019

Page 31: PROGRAMACIÓN DIDÁCTICA DEPARTAMENTO DE … · Algúns elementos desta programación didáctica No artigo 13.3 da resolución 27-7-15 (DOG do 29) recóllense os elementos da programación

Matemáticas. 2º de ESO

Obxec-tivos

Contidos Criterios de avaliación Estándares de aprendizaxe Competen-cias clave

Instrumentos de avaliación Grao mínimo

Avaliación

PE PO OBS CAD TR

▪ c

▪ d

▪ e

▪ f

▪ g

de xeito individual e en equipo. tísticos ou probabilísticos) a partir da iden-tificación de situacións problemáticas darealidade.

▪ MAB1.6.2. Establece conexións entre unproblema do mundo real e o mundo ma-temático, identificando o problema ou osproblemas matemáticos que subxacennel e os coñecementos matemáticos ne-cesarios.

▪ CMCCT

▪ CSIEE

X X X 50% Todas

▪ MAB1.6.3. Usa, elabora ou constrúe mo-delos matemáticos sinxelos que permi-tan a resolución dun problema ou dunsproblemas dentro do campo das mate-máticas.

▪ CMCCT X X X X X 25% Todas

▪ MAB1.6.4. Interpreta a solución mate-mática do problema no contexto da reali-dade.

▪ CMCCT X X X 50% Todas

▪ MAB1.6.5. Realiza simulacións e predi-cións, en contexto real, para valorar aadecuación e as limitacións dos mode-los, e propón melloras que aumenten asúa eficacia.

▪ CMCCT X X X 25% Todas

▪ e

▪ f

▪ g

▪ B1.5. Práctica dos procesos de matema-tización e modelización, en contextos darealidade e en contextos matemáticos,de xeito individual e en equipo.

▪ B1.7. Valorar a modelización matemáticacomo un recurso para resolver problemasda realidade cotiá, avaliando a eficacia eas limitacións dos modelos utilizados ouconstruídos.

▪ MAB1.7.1. Reflexiona sobre o proceso eobtén conclusións sobre el e os seus re-sultados, valorando outras opinións.

▪ CMCCT

▪ CAA

▪ CSC

X X X X 50% Todas

▪ a

▪ b

▪ c

▪ B1.5. Práctica dos procesos de matema-tización e modelización, en contextos darealidade e en contextos matemáticos,de xeito individual e en equipo.

▪ B1.8. Desenvolver e cultivar as actitudespersoais inherentes ao quefacer mate-mático.

▪ MAB1.8.1. Desenvolve actitudes axeita-das para o traballo en matemáticas (es-forzo, perseveranza, flexibilidade eaceptación da crítica razoada).

▪ CMCCT

▪ CSC

▪ CSIEE

X X 75% Todas

02/10/2018 31I.E.S. Pontepedriña Departamento de Matemáticas Curso 2018-2019

Page 32: PROGRAMACIÓN DIDÁCTICA DEPARTAMENTO DE … · Algúns elementos desta programación didáctica No artigo 13.3 da resolución 27-7-15 (DOG do 29) recóllense os elementos da programación

Matemáticas. 2º de ESO

Obxec-tivos

Contidos Criterios de avaliación Estándares de aprendizaxe Competen-cias clave

Instrumentos de avaliación Grao mínimo

Avaliación

PE PO OBS CAD TR

▪ d

▪ e

▪ f

▪ g

▪ l

▪ m

▪ n

▪ ñ

▪ o

▪ MAB1.8.2. Formúlase a resolución deretos e problemas coa precisión, o es-mero e o interese adecuados ao niveleducativo e á dificultade da situación.

▪ CMCCT X X X 50% Todas

▪ MAB1.8.3. Distingue entre problemas eexercicios, e adopta a actitude axeitadapara cada caso.

▪ CMCCT X 50% Todas

▪ MAB1.8.4. Desenvolve actitudes de cu-riosidade e indagación, xunto con hábi-tos de formular e formularse preguntas ebuscar respostas axeitadas, tanto no es-tudo dos conceptos como na resoluciónde problemas.

▪ CMCCT

▪ CAA

▪ CCEC

X 50% Todas

▪ MAB1.8.5. Desenvolve habilidades so-ciais de cooperación e traballo en equi-po.

▪ CMCCT

▪ CSIEE

▪ CSC

X X 50% Todas

▪ b

▪ g

▪ B1.6. Confianza nas propias capacidadespara desenvolver actitudes axeitadas eafrontar as dificultades propias do traba-llo científico.

▪ B1.9. Superar bloqueos e inseguridadesante a resolución de situacións descoñeci-das.

▪ MAB1.9.1. Toma decisións nos procesosde resolución de problemas, de investi-gación e de matematización ou de mo-delización, valorando as consecuenciasdestas e a súa conveniencia pola súasinxeleza e utilidade.

▪ CMCCT

▪ CSIEE

X X X 25% Todas

▪ b

▪ g

▪ B1.6. Confianza nas propias capacidadespara desenvolver actitudes axeitadas eafrontar as dificultades propias do traba-llo científico.

▪ B1.10. Reflexionar sobre as decisións to-madas e aprender diso para situacións si-milares futuras.

▪ MAB1.10.1. Reflexiona sobre os proble-mas resoltos e os procesos desenvolvi-dos, valorando a potencia e sinxelezadas ideas claves, aprendendo para si-tuacións futuras similares.

▪ CMCCT

▪ CAA

X X 50% Todas

02/10/2018 32I.E.S. Pontepedriña Departamento de Matemáticas Curso 2018-2019

Page 33: PROGRAMACIÓN DIDÁCTICA DEPARTAMENTO DE … · Algúns elementos desta programación didáctica No artigo 13.3 da resolución 27-7-15 (DOG do 29) recóllense os elementos da programación

Matemáticas. 2º de ESO

Obxec-tivos

Contidos Criterios de avaliación Estándares de aprendizaxe Competen-cias clave

Instrumentos de avaliación Grao mínimo

Avaliación

PE PO OBS CAD TR

▪ b

▪ e

▪ f

▪ g

▪ B1.7. Utilización de medios tecnolóxicosno proceso de aprendizaxe para:– Recollida ordenada e a organización

de datos.– Elaboración e creación de representa-

cións gráficas de datos numéricos,funcionais ou estatísticos.

– Facilitación da comprensión de con-ceptos e propiedades xeométricas oufuncionais e a realización de cálculosde tipo numérico, alxébrico ou estatís-tico.

– Deseño de simulacións e elaboraciónde predicións sobre situacións mate-máticas diversas.

– Elaboración de informes e documen-tos sobre os procesos levados a caboe os resultados e as conclusións obti-dos.

– Consulta, comunicación e comparti-ción, en ámbitos apropiados, da infor-mación e das ideas matemáticas.

▪ B1.11. Empregar as ferramentas tecno-lóxicas axeitadas, de forma autónoma, re-alizando cálculos numéricos, alxébricosou estatísticos, facendo representaciónsgráficas, recreando situacións matemáti-cas mediante simulacións ou analizandocon sentido crítico situacións diversas queaxuden á comprensión de conceptos ma-temáticos ou á resolución de problemas.

▪ MAB1.11.1. Selecciona ferramentas tec-nolóxicas axeitadas e utilízaas para a re-alización de cálculos numéricos, alxébri-cos ou estatísticos cando a dificultadedestes impida ou non aconselle facelosmanualmente.

▪ CMCCT

▪ CD

X X X X 25% Todas

▪ MAB1.11.2. Utiliza medios tecnolóxicospara facer representacións gráficas defuncións con expresións alxébricas com-plexas e extraer información cualitativa ecuantitativa sobre elas.

▪ CMCCT X X X 25% 2ª

▪ MAB1.11.3. Deseña representaciónsgráficas para explicar o proceso seguidona solución de problemas, mediante autilización de medios tecnolóxicos.

▪ CMCCT X X X 25% 2ª

▪ MAB1.11.4. Recrea ámbitos e obxectosxeométricos con ferramentas tecnolóxi-cas interactivas para amosar, analizar ecomprender propiedades xeométricas.

▪ CMCCT X X X 25% 2ª

▪ MAB1.11.5. Utiliza medios tecnolóxicospara tratar datos e gráficas estatísticas,extraer información e elaborar conclu-sións.

▪ CMCCT X X X 25% 3ª

▪ a

▪ b

▪ e

▪ f

▪ B1.7. Utilización de medios tecnolóxicosno proceso de aprendizaxe para:– Recollida ordenada e a organización

de datos.– Elaboración e creación de representa-

▪ B1.12. Utilizar as tecnoloxías da informa-ción e da comunicación de maneira habi-tual no proceso de aprendizaxe, procuran-do, analizando e seleccionando informa-ción salientable en internet ou noutrasfontes, elaborando documentos propios,

▪ MAB1.12.1. Elabora documentos dixitaispropios (de texto, presentación, imaxe,vídeo, son, etc.), como resultado do pro-ceso de procura, análise e selección deinformación relevante, coa ferramentatecnolóxica axeitada, e compárteos para

▪ CD

▪ CCL

X X X 50% Todas

02/10/2018 33I.E.S. Pontepedriña Departamento de Matemáticas Curso 2018-2019

Page 34: PROGRAMACIÓN DIDÁCTICA DEPARTAMENTO DE … · Algúns elementos desta programación didáctica No artigo 13.3 da resolución 27-7-15 (DOG do 29) recóllense os elementos da programación

Matemáticas. 2º de ESO

Obxec-tivos

Contidos Criterios de avaliación Estándares de aprendizaxe Competen-cias clave

Instrumentos de avaliación Grao mínimo

Avaliación

PE PO OBS CAD TR

▪ g cións gráficas de datos numéricos,funcionais ou estatísticos.

– Facilitación da comprensión de con-ceptos e propiedades xeométricas oufuncionais e a realización de cálculosde tipo numérico, alxébrico ou estatís-tico.

– Deseño de simulacións e elaboraciónde predicións sobre situacións mate-máticas diversas.

– Elaboración de informes e documen-tos sobre os procesos levados a caboe os resultados e as conclusións obti-dos.

– Consulta, comunicación e comparti-ción, en ámbitos apropiados, da infor-mación e das ideas matemáticas.

facendo exposicións e argumentaciónsdestes, e compartíndoos en ámbitos apro-piados para facilitar a interacción.

a súa discusión ou difusión.

▪ MAB1.12.2. Utiliza os recursos creadospara apoiar a exposición oral dos conti-dos traballados na aula.

▪ CCL X X X 25% Todas

▪ MAB1.12.3. Usa adecuadamente os me-dios tecnolóxicos para estruturar e me-llorar o seu proceso de aprendizaxe, re-collendo a información das actividades,analizando puntos fortes e débiles doseu proceso educativo e establecendopautas de mellora.

▪ CD

▪ CAA

X X X 50% Todas

▪ MAB1.12.4. Emprega ferramentas tec-nolóxicas para compartir ideas e tarefas.

▪ CD

▪ CSC

▪ CSIEE

X X X 25% Todas

Bloque 2. Números e álxebra

▪ b

▪ e

▪ f

▪ B2.1. Números enteiros: representación,ordenación na recta numérica e opera-cións. Operacións con calculadora ou ou-tros medios tecnolóxicos.

▪ B2.1. Utilizar números naturais, enteiros,fraccionarios e decimais, e porcentaxessinxelas, as súas operacións e as súaspropiedades, para recoller, transformar eintercambiar información, e resolver pro-

▪ MAB2.1.1. Identifica os tipos de núme-ros (naturais, enteiros, fraccionarios edecimais) e utilízaos para representar,ordenar e interpretar axeitadamente a in-formación cuantitativa.

▪ CMCCT X X X 100% 1ª

02/10/2018 34I.E.S. Pontepedriña Departamento de Matemáticas Curso 2018-2019

Page 35: PROGRAMACIÓN DIDÁCTICA DEPARTAMENTO DE … · Algúns elementos desta programación didáctica No artigo 13.3 da resolución 27-7-15 (DOG do 29) recóllense os elementos da programación

Matemáticas. 2º de ESO

Obxec-tivos

Contidos Criterios de avaliación Estándares de aprendizaxe Competen-cias clave

Instrumentos de avaliación Grao mínimo

Avaliación

PE PO OBS CAD TR

▪ g

▪ h

▪ B2.2. Fraccións en ámbitos cotiáns. Frac-cións equivalentes. Comparación de frac-cións. Representación, ordenación eoperacións.

▪ B2.3. Números decimais: representación,ordenación e operacións.

▪ B2.4. Relación entre fraccións e deci-mais. Conversión e operacións.

▪ B2.5. Potencias de números enteiros efraccionarios con expoñente natural: ope-racións.

▪ B2.6. Potencias de base 10. Utilizaciónda notación científica para representarnúmeros grandes.

▪ B2.7. Cadrados perfectos. Raíces cadra-das. Estimación e obtención de raícesaproximadas.

▪ B2.8. Xerarquía das operacións.

▪ B2.9. Elaboración e utilización de estrate-xias para o cálculo mental, para o cálculoaproximado e para o cálculo con calcula-dora.

blemas relacionados coa vida diaria. ▪ MAB2.1.2. Calcula o valor de expresiónsnuméricas de distintos tipos de númerosmediante as operacións elementais e aspotencias de expoñente natural, aplican-do correctamente a xerarquía das opera-cións.

▪ CMCCT X X X 100% 1ª

▪ MAB2.1.3. Emprega axeitadamente ostipos de números e as súas operacións,para resolver problemas cotiáns contex-tualizados, representando e interpretan-do mediante medios tecnolóxicos, candosexa necesario, os resultados obtidos.

▪ CMCCT X X X 100% 1ª

▪ e

▪ f

▪ g

▪ h

▪ B2.1. Números enteiros: representación,ordenación na recta numérica e opera-cións. Operacións con calculadora ou ou-tros medios tecnolóxicos.

▪ B2.2. Fraccións en ámbitos cotiáns. Frac-cións equivalentes. Comparación de frac-cións. Representación, ordenación eoperacións.

▪ B2.2. Coñecer e utilizar propiedades enovos significados dos números en con-textos de paridade, divisibilidade e opera-cións elementais, mellorando así a com-prensión do concepto e dos tipos denúmeros.

▪ MAB2.2.1. Realiza cálculos nos que in-terveñen potencias de expoñente naturale aplica as regras básicas das opera-cións con potencias.

▪ CMCCT X X X 100% 1ª

▪ MAB2.2.2. Realiza operacións de con-versión entre números decimais e frac-cionarios, acha fraccións equivalentes e

▪ CMCCT X X X 100% 1ª

02/10/2018 35I.E.S. Pontepedriña Departamento de Matemáticas Curso 2018-2019

Page 36: PROGRAMACIÓN DIDÁCTICA DEPARTAMENTO DE … · Algúns elementos desta programación didáctica No artigo 13.3 da resolución 27-7-15 (DOG do 29) recóllense os elementos da programación

Matemáticas. 2º de ESO

Obxec-tivos

Contidos Criterios de avaliación Estándares de aprendizaxe Competen-cias clave

Instrumentos de avaliación Grao mínimo

Avaliación

PE PO OBS CAD TR

▪ B2.3. Números decimais: representación,ordenación e operacións.

▪ B2.4. Relación entre fraccións e deci-mais. Conversión e operacións.

▪ B2.5. Potencias de números enteiros efraccionarios con expoñente natural: ope-racións.

▪ B2.6. Potencias de base 10. Utilizaciónda notación científica para representarnúmeros grandes.

▪ B2.7. Cadrados perfectos. Raíces cadra-das. Estimación e obtención de raícesaproximadas.

▪ B2.8. Xerarquía das operacións.

▪ B2.9. Elaboración e utilización de estrate-xias para o cálculo mental, para o cálculoaproximado e para o cálculo con calcula-dora.

simplifica fraccións, para aplicalo na re-solución de problemas.

▪ MAB2.2.3. Utiliza a notación científica evalora o seu uso para simplificar cálcu-los e representar números moi grandes.

▪ CMCCT X X X 100% 1ª

▪ e

▪ f

▪ B2.8. Xerarquía das operacións.

▪ B2.9. Elaboración e utilización de estrate-xias para o cálculo mental, para o cálculoaproximado e para o cálculo con calcula-dora.

▪ B2.3. Desenvolver, en casos sinxelos, acompetencia no uso de operacións combi-nadas como síntese da secuencia de ope-racións aritméticas, aplicando correcta-mente a xerarquía das operacións ou es-tratexias de cálculo mental.

▪ MAB2.3.1. Realiza operacións combina-das entre números enteiros, decimais efraccionarios, con eficacia, mediante ocálculo mental, algoritmos de lapis e pa-pel, calculadora ou medios tecnolóxicos,utilizando a notación máis axeitada erespectando a xerarquía das operacións.

▪ CMCCT X X X 100% 1ª

▪ e

▪ f

▪ B2.9. Elaboración e utilización de estrate-xias para o cálculo mental, para o cálculoaproximado e para o cálculo con calcula-dora.

▪ B2.4. Elixir a forma de cálculo apropiada(mental, escrita ou con calculadora),usando estratexias que permitan simplifi-car as operacións con números enteiros,fraccións, decimais e porcentaxes, e esti-

▪ MAB2.4.1. Desenvolve estratexias decálculo mental para realizar cálculosexactos ou aproximados, valorando aprecisión esixida na operación ou noproblema.

▪ CMCCT X X 75% 1ª

02/10/2018 36I.E.S. Pontepedriña Departamento de Matemáticas Curso 2018-2019

Page 37: PROGRAMACIÓN DIDÁCTICA DEPARTAMENTO DE … · Algúns elementos desta programación didáctica No artigo 13.3 da resolución 27-7-15 (DOG do 29) recóllense os elementos da programación

Matemáticas. 2º de ESO

Obxec-tivos

Contidos Criterios de avaliación Estándares de aprendizaxe Competen-cias clave

Instrumentos de avaliación Grao mínimo

Avaliación

PE PO OBS CAD TR

mando a coherencia e a precisión dos re-sultados obtidos.

▪ MAB2.4.2. Realiza cálculos con núme-ros naturais, enteiros, fraccionarios e de-cimais, decidindo a forma máis axeitada(mental, escrita ou con calculadora), co-herente e precisa.

▪ CMCCT X X X 100% 1ª

▪ e

▪ f

▪ g

▪ h

▪ B2.10. Cálculos con porcentaxes (men-tal, manual e con calculadora). Aumentose diminucións porcentuais.

▪ B2.11. Razón, proporción e taxa.Taxaunitaria. Factores de conversión. Magni-tudes directa e inversamente proporcio-nais. Constante de proporcionalidade.

▪ B2.12. Resolución de problemas nos queinterveña a proporcionalidade directa ouinversa, ou variacións porcentuais. Re-particións directa e inversamente propor-cionais

▪ B2.5. Utilizar diferentes estratexias (em-prego de táboas, obtención e uso daconstante de proporcionalidade, reducióná unidade, etc.) para obter elementos des-coñecidos nun problema a partir doutroscoñecidos en situacións da vida real nasque existan variacións porcentuais e mag-nitudes directa ou inversamente propor-cionais.

▪ MAB2.5.1. Identifica e discrimina rela-cións de proporcionalidade numérica(como o factor de conversión ou cálculode porcentaxes) e emprégaas para re-solver problemas en situacións cotiás.

▪ CMCCT X X X 100% 1ª

▪ MAB2.5.2. Analiza situacións sinxelas erecoñece que interveñen magnitudesque non son directa nin inversamenteproporcionais.

▪ CMCCT X X X 100% 1ª

▪ e

▪ f

▪ g

▪ h

▪ B2.13. Tradución de expresións da lin-guaxe cotiá que representen situaciónsreais, á alxébrica, e viceversa.

▪ B2.14. Significados e propiedades dosnúmeros en contextos diferentes ao docálculo (números triangulares, cadrados,pentagonais, etc.).

▪ B2.15. Linguaxe alxébrica para xenerali-zar propiedades e simbolizar relacións.Obtención de fórmulas e termos xeraisbaseada na observación de pautas e re-gularidades. Valor numérico dunha ex-presión alxébrica.

▪ B2.16. Operacións con expresións al-

▪ B2.6. Analizar procesos numéricos cam-biantes, identificando os patróns e leis xe-rais que os rexen, utilizando a linguaxe al-xébrica para expresalos, comunicalos erealizar predicións sobre o seu comporta-mento ao modificar as variables, e operarcon expresións alxébricas.

▪ MAB2.6.1. Describe situacións ou enun-ciados que dependen de cantidades va-riables ou descoñecidas e secuenciaslóxicas ou regularidades, mediante ex-presións alxébricas, e opera con elas.

▪ CMCCT X X X 50% 1ª

▪ MAB2.6.2. Identifica propiedades e leisxerais a partir do estudo de procesos nu-méricos recorrentes ou cambiantes, ex-présaas mediante a linguaxe alxébrica eutilízaas para facer predicións.

▪ CMCCT X X X 50% 1ª

▪ MAB2.6.3. Utiliza as identidades alxébri-cas notables e as propiedades das ope-

▪ CMCCT X X X 75% 1ª

02/10/2018 37I.E.S. Pontepedriña Departamento de Matemáticas Curso 2018-2019

Page 38: PROGRAMACIÓN DIDÁCTICA DEPARTAMENTO DE … · Algúns elementos desta programación didáctica No artigo 13.3 da resolución 27-7-15 (DOG do 29) recóllense os elementos da programación

Matemáticas. 2º de ESO

Obxec-tivos

Contidos Criterios de avaliación Estándares de aprendizaxe Competen-cias clave

Instrumentos de avaliación Grao mínimo

Avaliación

PE PO OBS CAD TR

xébricas sinxelas. Transformación e equi-valencias. Identidades. Operacións conpolinomios en casos sinxelos.

racións para transformar expresións al-xébricas.

▪ f

▪ h

▪ B2.17. Ecuacións de primeiro grao cunhaincógnita e de segundo grao cunha in-cógnita. Resolución por distintos méto-dos. Interpretación das solucións. Ecua-cións sen solución. Resolución de proble-mas.

▪ B2.18. Sistemas de dúas ecuacións line-ais con dúas incógnitas. Métodos alxébri-cos de resolución e método gráfico. Re-solución de problemas.

▪ B2.7. Utilizar a linguaxe alxébrica parasimbolizar e resolver problemas mediantea formulación de ecuacións de primeiro esegundo grao, e sistemas de ecuacións,aplicando para a súa resolución métodosalxébricos ou gráficos, e contrastando osresultados obtidos.

▪ MAB2.7.1. Comproba, dada unha ecua-ción (ou un sistema), se un número ouuns números é ou son solución desta.

▪ CMCCT X X X 100% 1ª2ª

▪ MAB2.7.2. Formula alxebricamente unhasituación da vida real mediante ecua-cións de primeiro e segundo grao, e sis-temas de ecuacións lineais con dúas in-cógnitas, resólveas e interpreta o resul-tado obtido.

▪ CMCCT X X X 75% 1ª2ª

Bloque 3. Xeometría

▪ f

▪ h

▪ B3.1. Triángulos rectángulos. Teoremade Pitágoras. Xustificación xeométrica eaplicacións.

▪ B3.1. Recoñecer o significado aritméticodo teorema de Pitágoras (cadrados denúmeros e ternas pitagóricas) e o signifi-cado xeométrico (áreas de cadradosconstruídos sobre os lados), e empregalopara resolver problemas xeométricos.

▪ MAB3.1.1. Comprende os significadosaritmético e xeométrico do teorema dePitágoras e utilízaos para a procura deternas pitagóricas ou a comprobación doteorema, construíndo outros polígonossobre os lados do triángulo rectángulo.

▪ CMCCT X X X 75% 2ª

▪ MAB3.1.2. Aplica o teorema de Pitágo-ras para calcular lonxitudes descoñeci-das na resolución de triángulos e áreasde polígonos regulares, en contextos xe-ométricos ou en contextos reais

▪ CMCCT X X X 100% 2ª

▪ e

▪ f

▪ B3.2. Semellanza: figuras semellantes.Criterios de semellanza. Razón de seme-llanza e escala. Razón entre lonxitudes,áreas e volumes de corpos semellantes.

▪ B3.2. Analizar e identificar figuras seme-llantes, calculando a escala ou razón desemellanza e a razón entre lonxitudes,áreas e volumes de corpos semellantes.

▪ MAB3.2.1. Recoñece figuras semellan-tes e calcula a razón de semellanza e arazón de superficies e volumes de figu-ras semellantes.

▪ CMCCT X X X X X 100% 2ª

02/10/2018 38I.E.S. Pontepedriña Departamento de Matemáticas Curso 2018-2019

Page 39: PROGRAMACIÓN DIDÁCTICA DEPARTAMENTO DE … · Algúns elementos desta programación didáctica No artigo 13.3 da resolución 27-7-15 (DOG do 29) recóllense os elementos da programación

Matemáticas. 2º de ESO

Obxec-tivos

Contidos Criterios de avaliación Estándares de aprendizaxe Competen-cias clave

Instrumentos de avaliación Grao mínimo

Avaliación

PE PO OBS CAD TR

▪ MAB3.2.2. Utiliza a escala para resolverproblemas da vida cotiá sobre planos,mapas e outros contextos de semellan-za.

▪ CMCCT X X X X X 100% 2ª

▪ e

▪ f

▪ B3.3. Poliedros e corpos de revolución:elementos característicos; clasificación.Áreas e volumes.

▪ B3.3. Analizar corpos xeométricos (cubos,ortoedros, prismas, pirámides, cilindros,conos e esferas) e identificar os seus ele-mentos característicos (vértices, arestas,caras, desenvolvementos planos, sec-cións ao cortar con planos, corpos obtidosmediante seccións, simetrías, etc.).

▪ MAB3.3.1. Analiza e identifica as carac-terísticas de corpos xeométricos utilizan-do a linguaxe xeométrica axeitada.

▪ CMCCT X X X 75% 2ª

▪ MAB3.3.2. Constrúe seccións sinxelasdos corpos xeométricos, a partir de cor-tes con planos, mentalmente e utilizandoos medios tecnolóxicos axeitados.

▪ CMCCT X 50% 2ª

▪ MAB3.3.3. Identifica os corpos xeométri-cos a partir dos seus desenvolvementosplanos e reciprocamente.

▪ CMCCT X X X 100% 2ª

▪ e

▪ f

▪ l

▪ n

▪ B3.4. Propiedades, regularidades e rela-cións dos poliedros. Cálculo de lonxi-tudes, superficies e volumes do mundofísico.

▪ B3.5. Uso de ferramentas informáticaspara estudar formas, configuracións e re-lacións xeométricas.

▪ B3.4. Resolver problemas que leven con-sigo o cálculo de lonxitudes, superficies evolumes do mundo físico, utilizando pro-piedades, regularidades e relacións dospoliedros.

▪ MAB3.4.1. Resolve problemas da reali-dade mediante o cálculo de áreas e vo-lumes de corpos xeométricos, utilizandoas linguaxes xeométrica e alxébricaaxeitadas.

▪ CMCCT X X X 75% 2ª

Bloque 4. Funcións

▪ f ▪ B4.1. Concepto de función: variable de- ▪ B4.1. Manexar as formas de presentar ▪ MAB4.1.1. Pasa dunhas formas de re- ▪ CMCCT X X X 75% 3ª

02/10/2018 39I.E.S. Pontepedriña Departamento de Matemáticas Curso 2018-2019

Page 40: PROGRAMACIÓN DIDÁCTICA DEPARTAMENTO DE … · Algúns elementos desta programación didáctica No artigo 13.3 da resolución 27-7-15 (DOG do 29) recóllense os elementos da programación

Matemáticas. 2º de ESO

Obxec-tivos

Contidos Criterios de avaliación Estándares de aprendizaxe Competen-cias clave

Instrumentos de avaliación Grao mínimo

Avaliación

PE PO OBS CAD TR

pendente e independente; formas de pre-sentación (linguaxe habitual, táboa, gráfi-ca e fórmula); crecemento e decrece-mento; continuidade e descontinuidade;cortes cos eixes; máximos e mínimos re-lativos. Análise e comparación de gráfi-cas.

unha función (linguaxe habitual, táboa nu-mérica, gráfica e ecuación), pasandodunhas formas a outras e elixindo a mellordelas en función do contexto.

presentación dunha función a outras, eelixe a máis adecuada en función docontexto.

▪ f ▪ B4.1. Concepto de función: variable de-pendente e independente; formas de pre-sentación (linguaxe habitual, táboa, gráfi-ca e fórmula); crecemento e decrece-mento; continuidade e descontinuidade;cortes cos eixes; máximos e mínimos re-lativos. Análise e comparación de gráfi-cas.

▪ B4.2. Comprender o concepto de función,e recoñecer, interpretar e analizar asgráficas funcionais.

▪ MAB4.2.1. Recoñece se unha gráfica re-presenta ou non unha función.

▪ CMCCT X X X 100% 3ª

▪ MAB4.2.2. Interpreta unha gráfica e ana-lízaa, recoñecendo as súas propiedadesmáis características.

▪ CMCCT X X X 100% 3ª

▪ b

▪ e

▪ f

▪ g

▪ h

▪ B4.2. Funcións lineais. Cálculo, interpre-tación e identificación da pendente darecta. Representacións da recta a partirda ecuación e obtención da ecuación apartir dunha recta.

▪ B4.4. Utilización de calculadoras gráficase software específico para a construcióne interpretación de gráficas.

▪ B4.3. Recoñecer, representar e analizaras funcións lineais, e utilizalas para resol-ver problemas.

▪ MAB4.3.1. Recoñece e representa unhafunción lineal a partir da ecuación oudunha táboa de valores, e obtén a pen-dente da recta correspondente.

▪ CMCCT X X X 100% 3ª

▪ MAB4.3.2. Obtén a ecuación dunha rec-ta a partir da gráfica ou táboa de valo-res.

▪ CMCCT X X X 100% 3ª

▪ MAB4.3.3. Escribe a ecuación corres-pondente á relación lineal existente en-tre dúas magnitudes, e represéntaa.

▪ CMCCT X X X 75% 3ª

▪ MAB4.3.4. Estuda situacións reais sinxe-las e, apoiándose en recursos tecnolóxi-cos, identifica o modelo matemático fun-cional (lineal ou afín) máis axeitado para

▪ CMCCT X X X 75% 3ª

02/10/2018 40I.E.S. Pontepedriña Departamento de Matemáticas Curso 2018-2019

Page 41: PROGRAMACIÓN DIDÁCTICA DEPARTAMENTO DE … · Algúns elementos desta programación didáctica No artigo 13.3 da resolución 27-7-15 (DOG do 29) recóllense os elementos da programación

Matemáticas. 2º de ESO

Obxec-tivos

Contidos Criterios de avaliación Estándares de aprendizaxe Competen-cias clave

Instrumentos de avaliación Grao mínimo

Avaliación

PE PO OBS CAD TR

explicalas, e realiza predicións e simula-cións sobre o seu comportamento.

Bloque 5. Estatística e probabilidade

▪ a

▪ b

▪ c

▪ d

▪ e

▪ f

▪ g

▪ h

▪ m

▪ B5.1. Frecuencias absolutas, relativas eacumuladas.

▪ B5.2. Organización en táboas de datosrecollidos nunha experiencia.

▪ B5.3. Diagramas de barras e de secto-res. Polígonos de frecuencias; diagramasde caixa e bigotes

▪ B5.4. Medidas de tendencia central.

▪ B5.5. Medidas de dispersión.

▪ B5.1. Formular preguntas axeitadas paracoñecer as características de interesedunha poboación e recoller, organizar epresentar datos relevantes para respon-delas, utilizando os métodos estatísticosapropiados e as ferramentas axeitadas,organizando os datos en táboas e cons-truíndo gráficas, calculando os paráme-tros relevantes, e obtendo conclusións ra-zoables a partir dos resultados obtidos.

▪ MAB5.1.1. Organiza datos, obtidosdunha poboación de variables cualitati-vas ou cuantitativas en táboas, calcula einterpreta as súas frecuencias absolutas,relativas, e acumuladas, e represéntaosgraficamente.

▪ CMCCT X X X X X 75% 3ª

▪ MAB5.1.2. Calcula a media aritmética, amediana (intervalo mediano), a moda(intervalo modal), o rango e os cuartís,elixe o máis axeitado, e emprégaos parainterpretar un conxunto de datos e pararesolver problemas.

▪ CMCCT X X X X X 100% 3ª

▪ MAB5.1.3. Interpreta gráficos estatísti-cos sinxelos recollidos en medios de co-municación e outros ámbitos da vida co-tiá.

▪ CMCCT X X X X X 50% 3ª

▪ e

▪ f

▪ h

▪ B5.2. Organización en táboas de datosrecollidos nunha experiencia.

▪ B5.3. Diagramas de barras e de secto-res. Polígonos de frecuencias, diagramasde caixa e bigotes

▪ B5.4. Medidas de tendencia central.

▪ B5.5. Medidas de dispersión: rango ecuartís, percorrido intercuarílico, varianza

▪ B5.2. Utilizar ferramentas tecnolóxicaspara organizar datos, xerar gráficas esta-tísticas, calcular parámetros relevantes ecomunicar os resultados obtidos que res-pondan ás preguntas formuladas previa-mente sobre a situación estudada.

▪ MAB5.2.1. Emprega a calculadora e fe-rramentas tecnolóxicas para organizardatos, xerar gráficos estatísticos e calcu-lar as medidas de tendencia central, orango e os cuartís.

▪ CMCCT X X X X X 50% 3ª

▪ MAB5.2.2. Utiliza as tecnoloxías da in-formación e da comunicación para co-municar información resumida e relevan-

▪ CMCCT X X X 75% 3ª

02/10/2018 41I.E.S. Pontepedriña Departamento de Matemáticas Curso 2018-2019

Page 42: PROGRAMACIÓN DIDÁCTICA DEPARTAMENTO DE … · Algúns elementos desta programación didáctica No artigo 13.3 da resolución 27-7-15 (DOG do 29) recóllense os elementos da programación

Matemáticas. 2º de ESO

Obxec-tivos

Contidos Criterios de avaliación Estándares de aprendizaxe Competen-cias clave

Instrumentos de avaliación Grao mínimo

Avaliación

PE PO OBS CAD TR

e desviación típica.

▪ B5.6. Utilización de calculadoras e ferra-mentas tecnolóxicas para o tratamentode datos, creación e interpretación degráficos e elaboración de informes.

te sobre unha variable estatística anali-zada.

▪ e

▪ f

▪ h

▪ B5.7. Fenómenos deterministas e aleato-rios.

▪ B5.8. Formulación de conxecturas sobreo comportamento de fenómenos aleato-rios sinxelos e deseño de experienciaspara a súa comprobación.

▪ B5.9. Frecuencia relativa dun suceso e asúa aproximación á probabilidade me-diante a simulación ou experimentación.

▪ B5.3. Diferenciar os fenómenos determi-nistas dos aleatorios, valorando a posibili-dade que ofrecen as matemáticas paraanalizar e facer predicións razoablesacerca do comportamento dos aleatoriosa partir das regularidades obtidas ao repe-tir un número significativo de veces a ex-periencia aleatoria, ou o cálculo da súaprobabilidade.

▪ MAB5.3.1. Identifica os experimentosaleatorios e distíngueos dos determinis-tas.

▪ CMCCT X X X 100% 3ª

▪ MAB5.3.2. Calcula a frecuencia relativadun suceso mediante a experimenta-ción.

▪ CMCCT X X 100% 3ª

▪ MAB5.3.3. Realiza predicións sobre unfenómeno aleatorio a partir do cálculoexacto da súa probabilidade ou a aproxi-mación desta mediante a experimenta-ción.

▪ CMCCT X X 50% 3ª

▪ b

▪ f

▪ h

▪ B5.10. Sucesos elementais equiproba-bles e non equiprobables.

▪ B5.11. Espazo mostral en experimentossinxelos. Táboas e diagramas de árboresinxelos.

▪ B5.12. Cálculo de probabilidades me-diante a regra de Laplace en experimen-tos sinxelos.

▪ B5.4. Inducir a noción de probabilidade apartir do concepto de frecuencia relativa ecomo medida de incerteza asociada aosfenómenos aleatorios, sexa ou non posi-ble a experimentación.

▪ MAB5.4.1. Describe experimentos alea-torios sinxelos e enumera todos os re-sultados posibles, apoiándose en tábo-as, recontos ou diagramas en árboresinxelos.

▪ CMCCT X X X 100% 3ª

▪ MAB5.4.2. Distingue entre sucesos ele-mentais equiprobables e non equiproba-bles.

▪ CMCCT X X X 100% 3ª

▪ MAB5.4.3. Calcula a probabilidade desucesos asociados a experimentos sin-xelos mediante a regra de Laplace, e ex-

▪ CMCCT X X X 100% 3ª

02/10/2018 42I.E.S. Pontepedriña Departamento de Matemáticas Curso 2018-2019

Page 43: PROGRAMACIÓN DIDÁCTICA DEPARTAMENTO DE … · Algúns elementos desta programación didáctica No artigo 13.3 da resolución 27-7-15 (DOG do 29) recóllense os elementos da programación

Matemáticas. 2º de ESO

Obxec-tivos

Contidos Criterios de avaliación Estándares de aprendizaxe Competen-cias clave

Instrumentos de avaliación Grao mínimo

Avaliación

PE PO OBS CAD TR

présaa en forma de fracción e como por-centaxe.

Mínimos esixibles

Bloque 1. Procesos, métodos e actitudes matemáticas

• Expresa verbalmente e de forma razoada o proceso seguido na resolución dun problema, coa precisión e o rigor adecuados. • Analiza e comprende o enunciado dos problemas (datos, relacións entre os datos, e contexto do problema). • Valora a información dun enunciado e relaciónaa co número de solucións do problema. • Realiza estimacións e elabora conxecturas sobre os resultados dos problemas para resolver, valorando a súa utilidade e eficacia. • Expón e argumenta o proceso seguido, ademais das conclusións obtidas, utilizando distintas linguaxes (alxébrica, gráfica, xeométrica e estatístico-probabilística). • Usa modelos matemáticos sinxelos que permitan a resolución dun problema ou duns problemas dentro do campo das matemáticas. • Interpreta a solución matemática do problema no contexto da realidade. • Desenvolve actitudes axeitadas para o traballo en matemáticas (esforzo, perseveranza, flexibilidade e aceptación da crítica razoada). • Distingue entre problemas e exercicios, e adopta a actitude axeitada para cada caso. • Desenvolve habilidades sociais de cooperación e traballo en equipo. • Selecciona ferramentas tecnolóxicas axeitadas e utilízaas para a realización de cálculos numéricos, alxébricos ou estatísticos, cando a dificultade destes impida ou non aconselle facelos manualmen-

te. • Utiliza medios tecnolóxicos para facer representacións gráficas de funcións con expresións alxébricas complexas e extraer información cualitativa e cuantitativa sobre elas. • Utiliza medios tecnolóxicos para tratar datos e gráficas estatísticas, extraer información e elaborar conclusións. • Elabora documentos dixitais propios coa ferramenta tecnolóxica axeitada (de texto, presentación, imaxe, vídeo, son, etc.) como resultado do proceso de procura, análise e selección de información re -

levante, e compárteos para a súa discusión ou difusión.

Bloque 2. Números e Álxebra

• Realiza operacións combinadas con sumas, restas, multiplicación e divisións de números enteiros, fraccionarios e decimais respectando os parénteses e a xerarquía existente entre estas operacións,e cometendo, como moito, erros puntuais de cálculo sen importancia.

• Convirte números fraccionarios en decimais e números decimais en fraccionarios. • Suma, resta, multiplica e divide números decimais sen cometer, de maneira sistemática, erros de cálculo. • Resolve problemas con números enteiros, fraccionarios e decimais que precisen a utilización das catro operacións fundamentais.

02/10/2018 43I.E.S. Pontepedriña Departamento de Matemáticas Curso 2018-2019

Page 44: PROGRAMACIÓN DIDÁCTICA DEPARTAMENTO DE … · Algúns elementos desta programación didáctica No artigo 13.3 da resolución 27-7-15 (DOG do 29) recóllense os elementos da programación

• Acha correctamente potencias de expoñente natural e aplica as súas propiedades. • Calcula fraccións e porcentaxes de cantidades dadas e resolve problemas relacionados con tales conceptos. • Identifica as magnitudes directa e inversamente proporcionais e utiliza a regra de tres para resolver problemas relacionados con dúas magnitudes destes tipos. • Expresa correctamente números moi grandes en notación científica. • Resolve ecuacións de primeiro e segundo grao, non cometendo erros graves (especialmente ao despexar) de cálculo ou concepto. • Resolve problemas da vida cotiá empregando ecuacións de primeiro e segundo grao. • Resolve sistemas de dúas ecuacións con dúas incógnitas. • Resolve problemas da vida cotiá empregando sistemas de dúas ecuacións lineais con dúas incógnitas.

Bloque 3. Xeometría

• Opera con medidas angulares e temporais expresadas no sistema sexaxesimal. • Aplica o teorema de Pitágoras á resolución de problemas xeométricos. • Aplica o teorema de Thales á resolución de problemas en triángulos que están en situación de semellanza. • Recoñece os polígonos e os seus elementos principais. • Clasifica correctamente os triángulos, atendendo tanto aos seus lados como aos seus ángulos. • Calcula os perímetros e as áreas dos polígonos e resolve problemas xeométricos relacionados con estes conceptos. • Calcula a lonxitude da circunferencia e a área do círculo e resolve problemas xeométricos relacionados con estes conceptos. • Identifica os corpos xeométricos (cubos, ortoedros, prismas, cilindros, pirámides, conos e esferas). • Calcula áreas e volumes dos corpos xeométricos.

Bloque 4. Funcións

• Localiza puntos no plano a partir das súas coordenadas. • Calcula a imaxe dun punto a partir da expresión alxébrica dunha función. • Recoñece e representa as funcións lineais e afíns, e obtén a pendente da recta correspondente. • Recoñece e representa as funcións cadráticas e de proporcionalidade inversa. • Calcula os puntos de corte cos eixes das gráficas de funcións afíns e cadráticas. • Á vista da gráfica dunha función, describe as características máis importantes desta (continuidade, monotonía e extremos)

Bloque 5. Estatística e probabilidade

• Organiza datos en táboas, calcula e interpreta as súas frecuencias absolutas, relativas, e represéntaos graficamente. • Calcula as medidas de centralización (media, moda e mediana) e dispersión (varianza e desviación típica) dunha serie de datos (non agrupados en intervalos).

02/10/2018 44I.E.S. Pontepedriña Departamento de Matemáticas Curso 2018-2019

Page 45: PROGRAMACIÓN DIDÁCTICA DEPARTAMENTO DE … · Algúns elementos desta programación didáctica No artigo 13.3 da resolución 27-7-15 (DOG do 29) recóllense os elementos da programación

• Escribe todos os resultados posibles dun experimento aleatorio. • Calcula a probabilidade de sucesos asociados a experimentos aleatorios sinxelos empregando a regra de Laplace.

02/10/2018 45I.E.S. Pontepedriña Departamento de Matemáticas Curso 2018-2019

Page 46: PROGRAMACIÓN DIDÁCTICA DEPARTAMENTO DE … · Algúns elementos desta programación didáctica No artigo 13.3 da resolución 27-7-15 (DOG do 29) recóllense os elementos da programación

Programación de 3º ESO. Matemáticas Orientadas ás Ensinanzas Académicas

Obxectivos

• Identificar e expresar os pasos para a resolución de diferentes tipoloxías de problemas.• Coñecer e utilizar diferentes estratexias para a resolución de problemas.• Analizar e describir distintas situacións para poder facer predicións.• Partir de problemas resoltos e afondar en diferentes cuestións e contextos próximos ao alumno.• Coñecer, identificar e desenvolver procesos de matematización na realidade cotiá do alumno.• Identificar, cultivar e desenvolver as actitudes persoais inherentes ao quefacer matemático.• Identificar os bloqueos emocionais ante os problemas atopados. • Tomar decisións sobre situacións que acontecen na vida cotiá do alumno.• Coñecer e utilizar as ferramentas tecnolóxicas para realizar cálculos diferentes.• Empregar as Tecnoloxías da Información e Comunicación no seu proceso de aprendizaxe desde unha análise e busca de información adecuados para facilitar a interacción.• Utilizar as propiedades dos números racionais en operacións a través do cálculo adecuado na resolución de problemas.• Manexar expresións simbólicas en situacións numéricas ante casos sinxelos que inclúan patróns recursivos.• Coñecer e empregar a linguaxe alxébrica para expresar enunciados sacando a información relevante e transformándoa.• Resolver problemas do día a día a través de formulacións de ecuacións de primeiro e segundo grao, e sistemas de dúas ecuacións lineais con dúas incógnitas.• Identificar e describir as características das figuras planas e dos corpos xeométricos elementais coas súas configuracións xeométricas.• Coñecer e utilizar o teorema de Tales, as fórmulas para realizar medidas indirectas de elementos inaccesibles obtendo as medidas de lonxitudes, áreas e volumes dos corpos tomados do contexto

real.• Facer cálculos das dimensións reais de figuras dadas en mapas ou planos coñecendo a escala.• Identificar as transformacións dunha figura a outra mediante movemento no plano, analizando deseños cotiáns, obras de arte e configuracións da natureza. • Identificar centros, eixes e planos de simetría de figuras planas e de poliedros.• Coñecer o sentido das coordenadas xeográficas e a súa aplicación na localización de puntos.• Identificar os elementos do estudo das funcións e a súa representación gráfica.• Identificar e recoñecer situacións de relación funcional da vida cotiá que se describen mediante funcións cuadráticas e calcular os seus parámetros e características.• Realizar informacións estatísticas con datos a través de táboas e gráficas adecuadas con conclusións que representan a poboación estudada.• Facer cálculos sobre os parámetros de posición e dispersión dunha variable estatística para resumir datos e facer comparacións.• Facer unha análise sobre a información estatística que aparece nos medios de comunicación desde a súa representatividade e fiabilidade.• Facer estimacións a partir de posibles sucesos asociados a experimentos sinxelos calculando a súa probabilidade a partir da súa frecuencia relativa, a regra de Laplace ou os diagramas de árbore.

02/10/2018 46I.E.S. Pontepedriña Departamento de Matemáticas Curso 2018-2019

Page 47: PROGRAMACIÓN DIDÁCTICA DEPARTAMENTO DE … · Algúns elementos desta programación didáctica No artigo 13.3 da resolución 27-7-15 (DOG do 29) recóllense os elementos da programación

Matemáticas Orientadas ás Ensinanzas Académicas. 3º de ESO

Obxec-tivos

Contidos Criterios de avaliación Estándares de aprendizaxe Competen-cias clave

Instrumentos de avaliación Grao mínimo

Avaliación

PE PO OBS CAD TR

Bloque 1. Procesos, métodos e actitudes en matemáticas

fh

B1.1. Planificación do proceso de re-solución de problemas.

B1.1. Expresar verbalmente, de xeitorazoado, o proceso seguido na reso-lución dun problema.

MACB1.1.1. Expresa verbalmente, dexeito razoado, o proceso seguido na re-solución dun problema, coa precisión e origor adecuados.

CCLCMCCT

efh

B1.2. Estratexias e procedementospostos en práctica: uso da linguaxeapropiada (gráfica, numérica, alxébri-ca, etc.), reformulación do problema,resolver subproblemas, recontoexhaustivo, empezar por casos parti-culares sinxelos, buscar regularida-des e leis, etc.B1.3. Reflexión sobre os resultados:revisión das operacións utilizadas,asignación de unidades aos resulta-dos, comprobación e interpretacióndas solucións no contexto da situa-ción, procura doutras formas de reso-lución, etc.

B1.2. Utilizar procesos de razoamen-to e estratexias de resolución de pro-blemas, realizando os cálculos nece-sarios e comprobando as soluciónsobtidas.

MACB1.2.1. Analiza e comprende oenunciado dos problemas (datos, rela-cións entre os datos, e contexto do pro-blema).

CMCCT X X X X 50% Todas

MACB1.2.2. Valora a información dunenunciado e relaciónaa co número de so-lucións do problema.

CMCCT X X X X 50% Todas

MACB1.2.3. Realiza estimacións e ela-bora conxecturas sobre os resultadosdos problemas que cumpra resolver, va-lorando a súa utilidade e eficacia.

CMCCT X X 50% Todas

MACB1.2.4. Utiliza estratexias heurísti-cas e procesos de razoamento na resolu-ción de problemas, reflexionando sobre oproceso de resolución de problemas.

CMCCTCAA

X X 50% Todas

befg

B1.2. Estratexias e procedementospostos en práctica: uso da linguaxeapropiada (gráfica, numérica, alxébri-ca, etc.), reformulación do problema,resolución de subproblemas, reconto

B1.3. Describir e analizar situaciónsde cambio, para atopar patróns, re-gularidades e leis matemáticas, encontextos numéricos, xeométricos,funcionais, estatísticos e probabilísti-

MACB1.3.1. Identifica patróns, regulari-dades e leis matemáticas en situaciónsde cambio, en contextos numéricos, xeo-métricos, funcionais, estatísticos e proba-bilísticos.

CMCCT X X X X 50% Todas

02/10/2018 47I.E.S. Pontepedriña Departamento de Matemáticas Curso 2018-2019

Page 48: PROGRAMACIÓN DIDÁCTICA DEPARTAMENTO DE … · Algúns elementos desta programación didáctica No artigo 13.3 da resolución 27-7-15 (DOG do 29) recóllense os elementos da programación

Matemáticas Orientadas ás Ensinanzas Académicas. 3º de ESO

Obxec-tivos

Contidos Criterios de avaliación Estándares de aprendizaxe Competen-cias clave

Instrumentos de avaliación Grao mínimo

Avaliación

PE PO OBS CAD TR

h exhaustivo, comezo por casos parti-culares sinxelos, procura de regulari-dades e leis, etc.B1.4. Formulación de proxectos e in-vestigacións matemáticas escolares,en contextos numéricos, xeométri-cos, funcionais, estatísticos e proba-bilísticos, de xeito individual e enequipo. Elaboración e presentacióndos informes correspondentes.

cos, valorando a súa utilidade parafacer predicións.

MACB1.3.2. Utiliza as leis matemáticasatopadas para realizar simulacións e pre-dicións sobre os resultados esperables, evalora a súa eficacia e a súa idoneidade.

CMCCT X X X X 75% Todas

bef

B1.3. Reflexión sobre os resultados:revisión das operacións utilizadas,asignación de unidades aos resulta-dos, comprobación e interpretacióndas solucións no contexto da situa-ción, procura doutras formas de reso-lución, etc.

B1.4. Afondar en problemas resoltosformulando pequenas variacións nosdatos, outras preguntas, outros con-textos, etc.

MACB1.4.1. Afonda nos problemas logode resolvelos, revisando o proceso de re-solución, e os pasos e as ideas importan-tes, analizando a coherencia da soluciónou procurando outras formas de resolu-ción.

CMCCT X X X 50% Todas

MACB1.4.2. Formúlase novos proble-mas, a partir de un resolto, variando osdatos, propondo novas preguntas, resol-vendo outros problemas parecidos, for-mulando casos particulares ou máis xe-rais de interese, e establecendo cone-xións entre o problema e a realidade.

CMCCTCAA

X 50% Todas

fh

B1.4. Formulación de proxectos e in-vestigacións matemáticas escolares,en contextos numéricos, xeométri-cos, funcionais, estatísticos e proba-bilísticos, de xeito individual e enequipo. Elaboración e presentación

B1.5. Elaborar e presentar informessobre o proceso, resultados e con-clusións obtidas nos procesos de in-vestigación.

MACB1.5.1. Expón e defende o procesoseguido ademais das conclusións obti-das, utilizando as linguaxes alxébrica,gráfica, xeométrica e estatístico-probabi-lística.

CCLCMCCT

X X 50% Todas

02/10/2018 48I.E.S. Pontepedriña Departamento de Matemáticas Curso 2018-2019

Page 49: PROGRAMACIÓN DIDÁCTICA DEPARTAMENTO DE … · Algúns elementos desta programación didáctica No artigo 13.3 da resolución 27-7-15 (DOG do 29) recóllense os elementos da programación

Matemáticas Orientadas ás Ensinanzas Académicas. 3º de ESO

Obxec-tivos

Contidos Criterios de avaliación Estándares de aprendizaxe Competen-cias clave

Instrumentos de avaliación Grao mínimo

Avaliación

PE PO OBS CAD TR

dos informes correspondentes.

abcdefg

B1.5. Práctica dos procesos de mate-matización e modelización, en con-textos da realidade e matemáticos,de xeito individual e en equipo.

B1.6. Desenvolver procesos de ma-tematización en contextos da reali-dade cotiá (numéricos, xeométricos,funcionais, estatísticos ou probabilís-ticos) a partir da identificación deproblemas en situacións problemáti-cas da realidade.

MACB1.6.1. Identifica situacións proble-máticas da realidade susceptibles deconter problemas de interese.

CMCCTCSC

X X X X X 50% Todas

MACB1.6.2. Establece conexións entreun problema do mundo real e o mundomatemático, identificando o problema ouos problemas matemáticos que subxa-cen nel, e os coñecementos matemáticosnecesarios.

CMCCTCSIEE

X X X 50% Todas

MACB1.6.3. Usa, elabora ou constrúemodelos matemáticos sinxelos que per-mitan a resolución dun problema ou dunsproblemas dentro do campo das mate-máticas.

CMCCT X X X 50% Todas

MACB1.6.4. Interpreta a solución mate-mática do problema no contexto da reali-dade.

CMCCT X X X X 50% Todas

MACB1.6.5. Realiza simulacións e predi-cións, en contexto real, para valorar aadecuación e as limitacións dos mode-los, e propón melloras que aumenten asúa eficacia.

CMCCT X X X 50% Todas

efg

B1.5. Práctica dos procesos de mate-matización e modelización, en con-textos da realidade e matemáticos,de xeito individual e en equipo.

B1.7. Valorar a modelización mate-mática como un recurso para resol-ver problemas da realidade cotiá,avaliando a eficacia e as limitacións

MACB1.7.1. Reflexiona sobre o procesoe obtén conclusións sobre el e os seusresultados, valorando outras opinións.

CMCCTCAACSC

X X X 25% Todas

02/10/2018 49I.E.S. Pontepedriña Departamento de Matemáticas Curso 2018-2019

Page 50: PROGRAMACIÓN DIDÁCTICA DEPARTAMENTO DE … · Algúns elementos desta programación didáctica No artigo 13.3 da resolución 27-7-15 (DOG do 29) recóllense os elementos da programación

Matemáticas Orientadas ás Ensinanzas Académicas. 3º de ESO

Obxec-tivos

Contidos Criterios de avaliación Estándares de aprendizaxe Competen-cias clave

Instrumentos de avaliación Grao mínimo

Avaliación

PE PO OBS CAD TR

dos modelos utilizados ou cons-truídos.

abcdefglmnño

B1.5. Práctica dos procesos de mate-matización e modelización, en con-textos da realidade e matemáticos,de xeito individual e en equipo.

B1.8. Desenvolver e cultivar as acti-tudes persoais inherentes ao quefa-cer matemático.

MACB1.8.1. Desenvolve actitudes ade-cuadas para o traballo en matemáticas(esforzo, perseveranza, flexibilidade eaceptación da crítica razoada).

CMCCTCSIEECSC

X X 75% Todas

MACB1.8.2. Formúlase a resolución deretos e problemas coa precisión, o esme-ro e o interese adecuados ao nivel edu-cativo e á dificultade da situación.

CMCCT X 75% Todas

MACB1.8.3. Distingue entre problemas eexercicios, e adopta a actitude axeitadapara cada caso.

CMCCT X X X X 50% Todas

MACB1.8.4. Desenvolve actitudes de cu-riosidade e indagación, xunto con hábitosde formular e formularse preguntas, eprocurar respostas adecuadas, tanto noestudo dos conceptos como na resolu-ción de problemas.

CMCCTCAACCEC

X 50% Todas

MACB1.8.5. Desenvolve habilidades so-ciais de cooperación e traballo en equi-po.

CSCCSIEE

X 50% Todas

bg

B1.6. Confianza nas propias capaci-dades para desenvolver actitudesadecuadas e afrontar as dificultadespropias do traballo científico.

B1.9. Superar bloqueos e inseguri-dades ante a resolución de situa-cións descoñecidas.

MACB1.9.1. Toma decisións nos proce-sos de resolución de problemas, de in-vestigación e de matematización ou demodelización, valorando as consecuen-cias destas e a súa conveniencia pola

CMCCTCSIEE

X X X 50% Todas

02/10/2018 50I.E.S. Pontepedriña Departamento de Matemáticas Curso 2018-2019

Page 51: PROGRAMACIÓN DIDÁCTICA DEPARTAMENTO DE … · Algúns elementos desta programación didáctica No artigo 13.3 da resolución 27-7-15 (DOG do 29) recóllense os elementos da programación

Matemáticas Orientadas ás Ensinanzas Académicas. 3º de ESO

Obxec-tivos

Contidos Criterios de avaliación Estándares de aprendizaxe Competen-cias clave

Instrumentos de avaliación Grao mínimo

Avaliación

PE PO OBS CAD TR

súa sinxeleza e utilidade.

bg

B1.6. Confianza nas propias capaci-dades para desenvolver actitudesadecuadas e afrontar as dificultadespropias do traballo científico.

B1.10. Reflexionar sobre as deci-sións tomadas e aprender diso parasituacións similares futuras.

MACB1.10.1. Reflexiona sobre os pro-blemas resoltos e os procesos desenvol-vidos, valorando a potencia e a sinxelezadas ideas clave, e aprende para situa-cións futuras similares.

CMCCTCAA

X X X X 50% Todas

befg

B1.7. Utilización de medios tecnolóxi-cos no proceso de aprendizaxe para:Recollida ordenada e a organización dedatos. Elaboración e creación de representa-cións gráficas de datos numéricos, fun-cionais ou estatísticos.Facilitación da comprensión de concep-tos e propiedades xeométricas ou funcio-nais, e realización de cálculos de tipo nu-mérico, alxébrico ou estatístico. Deseño de simulacións e elaboración depredicións sobre situacións matemáticasdiversas.Elaboración de informes e documentossobre os procesos levados a cabo e asconclusións e os resultados obtidos.Consulta, comunicación e compartición,en ámbitos apropiados, da información eas ideas matemáticas.

B1.11. Empregar as ferramentas tec-nolóxicas adecuadas, de xeito autó-nomo, realizando cálculos numéri-cos, alxébricos ou estatísticos, fa-cendo representacións gráficas, re-creando situacións matemáticas me-diante simulacións ou analizandocon sentido crítico situacións diver-sas que axuden á comprensión deconceptos matemáticos ou á resolu-ción de problemas.

MACB1.11.1. Selecciona ferramentastecnolóxicas axeitadas e utilízaas para arealización de cálculos numéricos, al-xébricos ou estatísticos cando a dificulta-de destes impida ou non aconselle face-los manualmente.

CMCCTCD

X X 50% Todas

MACB1.11.2. Utiliza medios tecnolóxicospara facer representacións gráficas defuncións con expresións alxébricas com-plexas e extraer información cualitativa ecuantitativa sobre elas.

CMCCT X X X X 50% 2ª3ª

MACB1.11.3. Deseña representaciónsgráficas para explicar o proceso seguidona solución de problemas, mediante autilización de medios tecnolóxicos.

CMCCT X X X 25% 2ª3ª

MACB1.11.4. Recrea ámbitos e obxectosxeométricos con ferramentas tecnolóxi-cas interactivas para amosar, analizar ecomprender propiedades xeométricas.

CMCCT X X X 25% 2ª3ª

MACB1.11.5. Utiliza medios tecnolóxicospara o tratamento de datos e gráficas es-

CMCCT X X X 25% 2ª

02/10/2018 51I.E.S. Pontepedriña Departamento de Matemáticas Curso 2018-2019

Page 52: PROGRAMACIÓN DIDÁCTICA DEPARTAMENTO DE … · Algúns elementos desta programación didáctica No artigo 13.3 da resolución 27-7-15 (DOG do 29) recóllense os elementos da programación

Matemáticas Orientadas ás Ensinanzas Académicas. 3º de ESO

Obxec-tivos

Contidos Criterios de avaliación Estándares de aprendizaxe Competen-cias clave

Instrumentos de avaliación Grao mínimo

Avaliación

PE PO OBS CAD TR

tatísticas, extraer informacións e elaborarconclusións.

abfge

B1.7. Utilización de medios tecnolóxi-cos no proceso de aprendizaxe para:Recollida ordenada e a organización dedatos. Elaboración e creación de representa-cións gráficas de datos numéricos, fun-cionais ou estatísticos.Facilitación da comprensión de concep-tos e propiedades xeométricas ou funcio-nais, e realización de cálculos de tipo nu-mérico, alxébrico ou estatístico. Deseño de simulacións e elaboración depredicións sobre situacións matemáticasdiversas.Elaboración de informes e documentossobre os procesos levados a cabo e asconclusións e os resultados obtidos.Consulta, comunicación e compartición,en ámbitos apropiados, da información eas ideas matemáticas.

B1.12. Utilizar as tecnoloxías da in-formación e da comunicación de ma-neira habitual no proceso de apren-dizaxe, procurando, analizando e se-leccionando información salientableen internet ou noutras fontes, elabo-rando documentos propios, facendoexposicións e argumentacións des-tes, e compartíndoos en ámbitosapropiados para facilitar a interac-ción.

MACB1.12.1. Elabora documentos dixi-tais propios (de texto, presentación, ima-xe, vídeo, son, etc.), como resultado doproceso de procura, análise e selecciónde información relevante, coa ferramentatecnolóxica axeitada, e compárteos paraa súa discusión ou difusión.

CCLCD

X X X 25% Todas

MACB1.12.2. Utiliza os recursos creadospara apoiar a exposición oral dos conti-dos traballados na aula.

CCL X X X 50% Todas

MACB1.12.3. Usa axeitadamente os me-dios tecnolóxicos para estruturar e mello-rar o seu proceso de aprendizaxe, reco-llendo a información das actividades,analizando puntos fortes e débiles deseu proceso educativo e establecendopautas de mellora.

CDCAA

X X X 50% Todas

MACB1.12.4. Emprega ferramentas tec-nolóxicas para compartir ficheiros e tare-fas.

CDCSCCSIEE

X X X 50% Todas

Bloque 2. Números e álxebra

bf

B2.1. Números racionais. Transfor-mación de fraccións en decimais e vi-ceversa. Números decimais exactos

B2.1. Utilizar as propiedades dosnúmeros racionais, as raíces e ou-tros números radicais para operar

MACB2.1.1. Recoñece distintos tipos denúmeros (naturais, enteiros e racionais),indica o criterio utilizado para a súa dis-

CMCCT X X X 100% 1ª

02/10/2018 52I.E.S. Pontepedriña Departamento de Matemáticas Curso 2018-2019

Page 53: PROGRAMACIÓN DIDÁCTICA DEPARTAMENTO DE … · Algúns elementos desta programación didáctica No artigo 13.3 da resolución 27-7-15 (DOG do 29) recóllense os elementos da programación

Matemáticas Orientadas ás Ensinanzas Académicas. 3º de ESO

Obxec-tivos

Contidos Criterios de avaliación Estándares de aprendizaxe Competen-cias clave

Instrumentos de avaliación Grao mínimo

Avaliación

PE PO OBS CAD TR

e periódicos. Fracción xeratriz.B2.2. Operacións con fraccións e de-cimais. Cálculo aproximado e redon-deo. Cifras significativas. Erro abso-luto e relativo. B2.3. Potencias de números racio-nais con expoñente enteiro. Significa-do e uso.B2.4. Potencias de base 10. Aplica-ción para a expresión de númerosmoi pequenos. Operacións connúmeros expresados en notacióncientífica.

B2.5. Raíces cadradas. Raíces nonexactas. Expresión decimal. Expre-sións radicais: transformación e ope-racións.B2.6. Xerarquía de operacións.

con eles, utilizando a forma de cálcu-lo e notación adecuada, para resol-ver problemas da vida cotiá, e pre-sentar os resultados coa precisiónrequirida.

tinción e utilízaos para representar e in-terpretar adecuadamente informacióncuantitativa.

MACB2.1.2. Distingue, ao achar o deci-mal equivalente a unha fracción, entredecimais finitos e decimais infinitos pe-riódicos, e indica neste caso o grupo dedecimais que se repiten ou forman perío-do.

CMCCT X X X 100% 1ª

MACB2.1.3. Acha a fracción xeratriz co-rrespondente a un decimal exacto ou pe-riódico.

CMCCT X X 100% 1ª

MACB2.1.4. Expresa números moi gran-des e moi pequenos en notación científi-ca, opera con eles, con e sen calculado-ra, e utilízaos en problemas contextuali-zados.

CMCCT X X 100% 1ª

MACB2.1.5. Distingue e emprega técni-cas adecuadas para realizar aproxima-cións por defecto e por exceso dunnúmero en problemas contextualizados,e xustifica os seus procedementos.

CMCCT X X 100% 1ª

MACB2.1.6. Aplica axeitadamente técni-cas de truncamento e redondeo en pro-blemas contextualizados, recoñecendoos erros de aproximación en cada casopara determinar o procedemento máis

CMCCT X X 100% 1ª

02/10/2018 53I.E.S. Pontepedriña Departamento de Matemáticas Curso 2018-2019

Page 54: PROGRAMACIÓN DIDÁCTICA DEPARTAMENTO DE … · Algúns elementos desta programación didáctica No artigo 13.3 da resolución 27-7-15 (DOG do 29) recóllense os elementos da programación

Matemáticas Orientadas ás Ensinanzas Académicas. 3º de ESO

Obxec-tivos

Contidos Criterios de avaliación Estándares de aprendizaxe Competen-cias clave

Instrumentos de avaliación Grao mínimo

Avaliación

PE PO OBS CAD TR

adecuado.

MACB2.1.7. Expresa o resultado dunproblema utilizando a unidade de medidaadecuada, en forma de número decimal,redondeándoo se é necesario coa marxede erro ou a precisión que se requiran,de acordo coa natureza dos datos.

CMCCT X X X 100% Todas

MACB2.1.8. Calcula o valor de expre-sións numéricas de números enteiros,decimais e fraccionarios mediante asoperacións elementais e as potencias deexpoñente enteiro, aplicando correcta-mente a xerarquía das operacións.

CMCCT X X 100% 1ª

MACB2.1.9. Emprega números racionaispara resolver problemas da vida cotiá eanaliza a coherencia da solución.

CMCCT X X 75% 1ª

MACB2.1.10. Factoriza expresións nu-méricas sinxelas que conteñan raíces, eopera con elas simplificando os resulta-dos.

CMCCT X X 100% 1ª

bf

B2.7. Investigación de regularidades,relacións e propiedades que apare-cen en conxuntos de números. Ex-presión usando linguaxe alxébrica. B2.8. Sucesións numéricas. Suce-sións recorrentes Progresións arit-

B2.2. Obter e manipular expresiónssimbólicas que describan sucesiónsnuméricas, observando regularida-des en casos sinxelos que inclúanpatróns recursivos.

MACB2.2.1. Calcula termos dunha suce-sión numérica recorrente usando a lei deformación a partir de termos anteriores.

CMCCT X X 100% 1ª

MACB2.2.2. Obtén unha lei de formaciónou fórmula para o termo xeral dunha su-cesión sinxela de números enteiros ou

CMCCT X X 100% 1ª

02/10/2018 54I.E.S. Pontepedriña Departamento de Matemáticas Curso 2018-2019

Page 55: PROGRAMACIÓN DIDÁCTICA DEPARTAMENTO DE … · Algúns elementos desta programación didáctica No artigo 13.3 da resolución 27-7-15 (DOG do 29) recóllense os elementos da programación

Matemáticas Orientadas ás Ensinanzas Académicas. 3º de ESO

Obxec-tivos

Contidos Criterios de avaliación Estándares de aprendizaxe Competen-cias clave

Instrumentos de avaliación Grao mínimo

Avaliación

PE PO OBS CAD TR

méticas e xeométricas. fraccionarios.

MACB2.2.3. Identifica progresións arit-méticas e xeométricas, expresa o seutermo xeral, calcula a suma dos "n" pri-meiros termos e emprégaas para resol-ver problemas.

CMCCT X X 100% 1ª

MACB2.2.4. Valora e identifica a presen-za recorrente das sucesións na naturezae resolve problemas asociados a estas.

CMCCT X X X 75% 1ª

bf

B2.9. Transformación de expresiónsalxébricas. Igualdades notables.Operacións elementais con polino-mios. Factorización de polinomios.

B2.3. Utilizar a linguaxe alxébricapara expresar unha propiedade ourelación dada mediante un enuncia-do, extraendo a información salienta-ble e transformándoa.

MACB2.3.1. Realiza operacións con poli-nomios e utilízaos en exemplos da vidacotiá.

CMCCT X X 100% 2ª

MACB2.3.2. Coñece e utiliza as identida-des notables correspondentes ao cadra-do dun binomio e unha suma por diferen-za, e aplícaas nun contexto axeitado.

CMCCT X X X 100% 2ª

MACB2.3.3. Factoriza polinomios degrao 4 con raíces enteiras mediante ouso combinado da regra de Ruffini, iden-tidades notables e extracción do factorcomún.

CMCCT X X 100% 2ª

bf

B2.9. Transformación de expresiónsalxébricas. Igualdades notables.Operacións elementais con polino-mios. Factorización de polinomios.B2.10. Ecuacións de segundo grao

B2.4. Resolver problemas da vidacotiá nos que se precise a formula-ción e a resolución de ecuacións deprimeiro e segundo grao, ecuaciónssinxelas de grao maior que dous esistemas de dúas ecuacións lineais

MACB2.4.1. Formula alxebricamenteunha situación da vida cotiá medianteecuacións e sistemas de ecuacións,resólveas e interpreta criticamente o re-sultado obtido.

CMCCT X X 75% 2ª

02/10/2018 55I.E.S. Pontepedriña Departamento de Matemáticas Curso 2018-2019

Page 56: PROGRAMACIÓN DIDÁCTICA DEPARTAMENTO DE … · Algúns elementos desta programación didáctica No artigo 13.3 da resolución 27-7-15 (DOG do 29) recóllense os elementos da programación

Matemáticas Orientadas ás Ensinanzas Académicas. 3º de ESO

Obxec-tivos

Contidos Criterios de avaliación Estándares de aprendizaxe Competen-cias clave

Instrumentos de avaliación Grao mínimo

Avaliación

PE PO OBS CAD TR

cunha incógnita. Resolución por dis-tintos métodos.B2.11. Resolución de ecuacións sin-xelas de grao superior a dous.B2.12. Resolución de sistemas dedúas ecuacións lineais con dúas in-cógnitasB2.13. Resolución de problemas me-diante a utilización de ecuacións esistemas de ecuacións.

con dúas incógnitas, aplicando técni-cas de manipulación alxébricas,gráficas ou recursos tecnolóxicos,valorando e contrastando os resulta-dos obtidos.

Bloque 3. Xeometría

e f l n

B3.1. Xeometría do espazo: polie-dros e corpos de revolución.B3.2. Uso de ferramentas pedagóxi-cas adecuadas, entre elas as tecno-lóxicas, para estudar formas, configu-racións e relacións xeométricas.

B3.1. Recoñecer e describir os ele-mentos e as propiedades caracterís-ticas das figuras planas, os corposxeométricos elementais e as súasconfiguracións xeométricas.

MACB3.1.1. Coñece as propiedades dospuntos da mediatriz dun segmento e dabisectriz dun ángulo, e utilízaas para re-solver problemas xeométricos sinxelos.

CMCCT X X 100% 3ª

MACB3.1.2. Manexa as relacións entreángulos definidos por rectas que se cor-tan ou por paralelas cortadas por unhasecante, e resolve problemas xeométri-cos sinxelos.

CMCCT X X 100% 3ª

MACB3.1.3. Identifica e describe os ele-mentos e as propiedades das figurasplanas, os poliedros e os corpos de revo-lución principais.

CMCCT X X X 100% 3ª

f l

B3.3. Xeometría do plano. B3.4. Teorema de Tales. División

B3.2. Utilizar o teorema de Tales eas fórmulas usuais para realizar me-didas indirectas de elementos inac-

MACB3.2.1. Calcula o perímetro e a áreade polígonos e de figuras circulares enproblemas contextualizados, aplicando

CMCCT X X 100% 3ª

02/10/2018 56I.E.S. Pontepedriña Departamento de Matemáticas Curso 2018-2019

Page 57: PROGRAMACIÓN DIDÁCTICA DEPARTAMENTO DE … · Algúns elementos desta programación didáctica No artigo 13.3 da resolución 27-7-15 (DOG do 29) recóllense os elementos da programación

Matemáticas Orientadas ás Ensinanzas Académicas. 3º de ESO

Obxec-tivos

Contidos Criterios de avaliación Estándares de aprendizaxe Competen-cias clave

Instrumentos de avaliación Grao mínimo

Avaliación

PE PO OBS CAD TR

n dun segmento en partes proporcio-nais. Aplicación á resolución de pro-blemas. B3.5. Xeometría do espazo: áreas evolumes.

cesibles e para obter as medidas delonxitudes, áreas e volumes dos cor-pos elementais, de exemplos toma-dos da vida real, representacións ar-tísticas como pintura ou arquitectura,ou da resolución de problemas xeo-métricos.

fórmulas e técnicas adecuadas.

MACB3.2.2. Divide un segmento en par-tes proporcionais a outros dados, e esta-blece relacións de proporcionalidade en-tre os elementos homólogos de dous po-lígonos semellantes.

CMCCT X X 100% 3ª

MACB3.2.3. Recoñece triángulos seme-llantes e, en situacións de semellanza,utiliza o teorema de Tales para o cálculoindirecto de lonxitudes en contextos di-versos.

CMCCT X X 100% 3ª

MACB3.2.4. Calcula áreas e volumes depoliedros, cilindros, conos e esferas, eaplícaos para resolver problemas contex-tualizados.

CMCCT X X 100% 3ª

befgln

B3.4. Teorema de Tales. Divisióndun segmento en partes proporcio-nais. Aplicación á resolución de pro-blemas.

B3.3. Calcular (ampliación ou redu-ción) as dimensións reais de figurasdadas en mapas ou planos, coñe-cendo a escala.

MACB3.3.1. Calcula dimensións reais demedidas de lonxitudes e de superficiesen situacións de semellanza: planos, ma-pas, fotos aéreas, etc.

CMCCT X X 100% 3ª

bef

B3.6. Translacións, xiros e simetríasno plano.B3.2. Uso de ferramentas pedagóxi-cas adecuadas, entre elas as tecno-

B3.4. Recoñecer as transformaciónsque levan dunha figura a outra me-diante movemento no plano, aplicareses movementos e analizar de-

MACB3.4.1. Identifica os elementos máiscaracterísticos dos movementos no pla-no presentes na natureza, en deseñoscotiáns ou en obras de arte.

CMCCTCCEC

X X X X 50% 3ª

02/10/2018 57I.E.S. Pontepedriña Departamento de Matemáticas Curso 2018-2019

Page 58: PROGRAMACIÓN DIDÁCTICA DEPARTAMENTO DE … · Algúns elementos desta programación didáctica No artigo 13.3 da resolución 27-7-15 (DOG do 29) recóllense os elementos da programación

Matemáticas Orientadas ás Ensinanzas Académicas. 3º de ESO

Obxec-tivos

Contidos Criterios de avaliación Estándares de aprendizaxe Competen-cias clave

Instrumentos de avaliación Grao mínimo

Avaliación

PE PO OBS CAD TR

gln

lóxicas, para estudar formas, configu-racións e relacións xeométricas.

seños cotiáns, obras de arte e confi-guracións presentes na natureza

MACB3.4.2. Xera creacións propias me-diante a composición de movementos,empregando ferramentas tecnolóxicascando sexa necesario.

CMCCTCCEC

X X X 50% 3ª

bef

B3.7. Xeometría do espazo. Elemen-tos de simetría nos poliedros e cor-pos de revolución.B3.2. Uso de ferramentas pedagóxi-cas adecuadas, entre elas as tecno-lóxicas, para estudar formas, configu-racións e relacións xeométricas.

B3.5. Identificar centros, eixes e pla-nos de simetría de figuras planas,poliedros e corpos de revolución.

MACB3.5.1. Identifica os principais polie-dros e corpos de revolución, utilizando alinguaxe con propiedade para referirseaos elementos principais.

CMCCT X X 100% 3ª

MACB3.5.2. Identifica centros, eixes eplanos de simetría en figuras planas, enpoliedros, na natureza, na arte e nasconstrucións humanas.

CMCCTCCEC

X X 75% 3ª

bf

B3.2. Uso de ferramentas pedagóxi-cas adecuadas, entre elas as tecno-lóxicas, para estudar formas, configu-racións e relacións xeométricas.B3.8. A esfera. Interseccións de pla-nos e esferas.B3.9. O globo terráqueo. Coordena-das xeográficas e fusos horarios. La-titude e lonxitude dun punto.

B3.6. Interpretar o sentido das coor-denadas xeográficas e a súa aplica-ción na localización de puntos.

MACB3.6.1. Sitúa sobre o globo te-rráqueo o Ecuador, os polos, os meridia-nos e os paralelos, e é capaz de situarun punto sobre o globo terráqueo coñe-cendo a súa latitude e a súa lonxitude

CMCCT X X X X 100% 3ª

Bloque 4. Funcións

fg

B4.1. Análise e descrición cualitativade gráficas que representan fenóme-nos do ámbito cotián e doutras mate-rias.

B4.1. Coñecer os elementos que in-terveñen no estudo das funcións e asúa representación gráfica.

MACB4.1.1. Interpreta o comportamentodunha función dada graficamente e aso-cia enunciados de problemas contextuali-zados a gráficas.

CMCCT X X 75% 2ª

02/10/2018 58I.E.S. Pontepedriña Departamento de Matemáticas Curso 2018-2019

Page 59: PROGRAMACIÓN DIDÁCTICA DEPARTAMENTO DE … · Algúns elementos desta programación didáctica No artigo 13.3 da resolución 27-7-15 (DOG do 29) recóllense os elementos da programación

Matemáticas Orientadas ás Ensinanzas Académicas. 3º de ESO

Obxec-tivos

Contidos Criterios de avaliación Estándares de aprendizaxe Competen-cias clave

Instrumentos de avaliación Grao mínimo

Avaliación

PE PO OBS CAD TR

B4.2. Análise dunha situación a partirdo estudo das características locais eglobais da gráfica correspondente.B4.3. Análise e comparación de si-tuacións de dependencia funcionaldadas mediante táboas e enuncia-dos. B4.4. Utilización de calculadorasgráficas e programas de computadorpara a construción e a interpretaciónde gráficas.

MAB B4.1.2. Identifica as característicasmáis salientables dunha gráfica interpre-tándoas dentro do seu contexto.

CMCCT X X X 75% 2ª

MACB41.3. Constrúe unha gráfica a par-tir dun enunciado contextualizado, des-cribindo o fenómeno exposto.

CMCCT X X 75% 2ª

MACB4.1.4. Asocia razoadamente ex-presións analíticas a funcións dadas gra-ficamente.

CMCCT X X 75% 2ª

MACB4.1.5. Formula conxecturas sobreo comportamento do fenómeno que re-presenta unha gráfica e a súa expresiónalxébrica

CMCCT X X X 75% 2ª

bf

B4.5. Utilización de modelos lineaispara estudar situacións provenientesde diferentes ámbitos de coñece-mento e da vida cotiá, mediante aconfección da táboa, a representa-ción gráfica e a obtención da expre-sión alxébrica. B4.6. Expresións da ecuación da rec-ta.

B4.2. Identificar relacións da vida co-tiá e doutras materias que podenmodelizarse mediante unha funciónlineal, valorando a utilidade da des-crición deste modelo e dos seus pa-rámetros, para describir o fenómenoanalizado.

MACB4.2.1. Determina as formas de ex-presión da ecuación da recta a partirdunha dada (ecuación punto pendente,xeral, explícita e por dous puntos), identi-fica puntos de corte e pendente, e re-preséntaa graficamente.

CMCCT X X 100% 2ª

MACB4.2.2. Obtén a expresión analíticada función lineal asociada a un enuncia-do e represéntaa.

CMCCT X X 100% 2ª

bf

B4.7. Funcións cuadráticas. Repre-sentación gráfica. Utilización para re-presentar situacións da vida cotiá.

B4.3. Recoñecer situacións de rela-ción funcional que necesitan ser des-critas mediante funcións cuadráticas,

MACB4.3.1. Calcula os elementos carac-terísticos dunha función polinómica degrao 2 e represéntaa graficamente.

CMCCT X X 100% 2ª

02/10/2018 59I.E.S. Pontepedriña Departamento de Matemáticas Curso 2018-2019

Page 60: PROGRAMACIÓN DIDÁCTICA DEPARTAMENTO DE … · Algúns elementos desta programación didáctica No artigo 13.3 da resolución 27-7-15 (DOG do 29) recóllense os elementos da programación

Matemáticas Orientadas ás Ensinanzas Académicas. 3º de ESO

Obxec-tivos

Contidos Criterios de avaliación Estándares de aprendizaxe Competen-cias clave

Instrumentos de avaliación Grao mínimo

Avaliación

PE PO OBS CAD TR

calculando os seus parámetros e assúas características.

MACB4.3.2. Identifica e describe situa-cións da vida cotiá que poidan ser mode-lizadas mediante funcións cuadráticas,estúdaas e represéntaas utilizando me-dios tecnolóxicos cando sexa necesario.

CMCCT X X X X X 50% 2ª

Bloque 5. Estatística e probabilidade

bf

B5.1. Fases e tarefas dun estudo es-tatístico. Poboación e mostra. Varia-bles estatísticas: cualitativas, discre-tas e continuas.B5.2. Métodos de selección dunhamostra estatística. Representativida-de dunha mostra.B5.3. Frecuencias absolutas, relati-vas e acumuladas. Agrupación dedatos en intervalos.B5.4. Gráficas estatísticas.

B5.1. Elaborar informacións estatísti-cas para describir un conxunto dedatos mediante táboas e gráficasadecuadas á situación analizada,xustificando se as conclusións sonrepresentativas para a poboación es-tudada.

MACB5.1.1. Distingue poboación e amostra, e xustifica as diferenzas en pro-blemas contextualizados.

CMCCT X X X 100% 3ª

MACB5.1.2. Valora a representatividadedunha mostra a través do procedementode selección, en casos sinxelos.

CMCCT X X X 75% 3ª

MACB5.1.3. Distingue entre variable cua-litativa, cuantitativa discreta e cuantitativacontinua, e pon exemplos.

CMCCT X X X 100% 3ª

MACB5.1.4. Elabora táboas de frecuen-cias, relaciona os tipos de frecuencias eobtén información da táboa elaborada.

CMCCT X X X X 100% 3ª

MACB5.1.5. Constrúe, coa axuda de fe-rramentas tecnolóxicas, en caso necesa-rio, gráficos estatísticos adecuados a dis-tintas situacións relacionadas con varia-bles asociadas a problemas sociais,económicos e da vida cotiá.

CSC X X X 50% 3ª

b B5.5. Parámetros de posición: cálcu-lo, interpretación e propiedades.

B5.2. Calcular e interpretar os pa-rámetros de posición e de dispersión

MACB5.2.1. Calcula e interpreta as me-didas de posición (media, moda, me-

CMCCT X X X X 100% 3ª

02/10/2018 60I.E.S. Pontepedriña Departamento de Matemáticas Curso 2018-2019

Page 61: PROGRAMACIÓN DIDÁCTICA DEPARTAMENTO DE … · Algúns elementos desta programación didáctica No artigo 13.3 da resolución 27-7-15 (DOG do 29) recóllense os elementos da programación

Matemáticas Orientadas ás Ensinanzas Académicas. 3º de ESO

Obxec-tivos

Contidos Criterios de avaliación Estándares de aprendizaxe Competen-cias clave

Instrumentos de avaliación Grao mínimo

Avaliación

PE PO OBS CAD TR

ef

B5.6. Parámetros de dispersión: cál-culo, interpretación e propiedades.B5.7. Diagrama de caixa e bigotes.B5.8. Interpretación conxunta da me-dia e a desviación típica.

dunha variable estatística para resu-mir os datos e comparar distribu-cións estatísticas.

diana e cuartís) dunha variable estatísti-ca para proporcionar un resumo dos da-tos.

MACB5.2.2. Calcula e interpreta os pa-rámetros de dispersión (rango, percorridointercuartílico e desviación típica) dunhavariable estatística, utilizando a calcula-dora e a folla de cálculo, para comparara representatividade da media e describiros datos.

CMCCT X X X X 100% 3ª

bef

B5.9. Identificación das fases e tare-fas dun estudo estatístico. Análise edescrición de traballos relacionadoscoa estatística, con interpretación dainformación e detección de erros emanipulacións.

B5.10. Utilización de calculadora eoutros medios tecnolóxicos axeitadospara a análise, a elaboración e a pre-sentación de informes e documentossobre informacións estatísticas nosmedios de comunicación.

B5.3. Analizar e interpretar a infor-mación estatística que aparece nosmedios de comunicación, valorandoa súa representatividade e a súa fia-bilidade.

MACB5.3.1. Utiliza un vocabulario axei-tado para describir, analizar e interpretarinformación estatística dos medios de co-municación e outros ámbitos da vida co-tiá.

CCL X 100% 3ª

MACB5.3.2. Emprega a calculadora emedios tecnolóxicos para organizar osdatos, xerar gráficos estatísticos e calcu-lar parámetros de tendencia central edispersión.

CD X X 50% 3ª

MACB5.3.3. Emprega medios tecnolóxi-cos para comunicar información resumi-da e relevante sobre unha variable esta-tística analizada

CD X X X 50% 3ª

bf

B5.11. Experiencias aleatorias. Suce-sos e espazo mostral.B5.12. Cálculo de probabilidades me-

B5.4. Estimar a posibilidade de queaconteza un suceso asociado a unexperimento aleatorio sinxelo, calcu-

MACB5.4.1. Identifica os experimentosaleatorios e distíngueos dos determinis-tas.

CMCCT X X X 100% 3ª

02/10/2018 61I.E.S. Pontepedriña Departamento de Matemáticas Curso 2018-2019

Page 62: PROGRAMACIÓN DIDÁCTICA DEPARTAMENTO DE … · Algúns elementos desta programación didáctica No artigo 13.3 da resolución 27-7-15 (DOG do 29) recóllense os elementos da programación

Matemáticas Orientadas ás Ensinanzas Académicas. 3º de ESO

Obxec-tivos

Contidos Criterios de avaliación Estándares de aprendizaxe Competen-cias clave

Instrumentos de avaliación Grao mínimo

Avaliación

PE PO OBS CAD TR

g diante a regra de Laplace. Diagra-mas de árbore sinxelos. Permuta-cións; factorial dun número.B5.13. Utilización da probabilidadepara tomar decisións fundamentadasen diferentes contextos.

lando a súa probabilidade a partir dasúa frecuencia relativa, a regra deLaplace ou os diagramas de árbore,e identificando os elementos asocia-dos ao experimento.

MACB5.4.2. Utiliza o vocabulario axeita-do para describir e cuantificar situaciónsrelacionadas co azar.

CMCCTCCL

X X 100% 3ª

MACB5.4.3. Asigna probabilidades a su-cesos en experimentos aleatorios sinxe-los cuxos resultados son equiprobables,mediante a regra de Laplace, enumeran-do os sucesos elementais, táboas ou ár-bores, ou outras estratexias persoais.

CMCCT X X 100% 3ª

MACB5.4.4. Toma a decisión correctatendo en conta as probabilidades dasdistintas opcións en situacións de incer-teza.

CSIEE X X X 75% 3ª

Mínimos esixibles

Bloque 1. Procesos, métodos e actitudes matemáticas

• Expresa verbalmente e de forma razoada o proceso seguido na resolución dun problema, coa precisión e o rigor adecuados. • Analiza e comprende o enunciado dos problemas (datos, relacións entre os datos, e contexto do problema). • Valora a información dun enunciado e relaciónaa co número de solucións do problema. • Realiza estimacións e elabora conxecturas sobre os resultados dos problemas para resolver, valorando a súa utilidade e eficacia. • Expón e argumenta o proceso seguido, ademais das conclusións obtidas, utilizando distintas linguaxes (alxébrica, gráfica, xeométrica e estatístico-probabilística). • Usa modelos matemáticos sinxelos que permitan a resolución dun problema ou duns problemas dentro do campo das matemáticas. • Interpreta a solución matemática do problema no contexto da realidade. • Desenvolve actitudes axeitadas para o traballo en matemáticas (esforzo, perseveranza, flexibilidade e aceptación da crítica razoada). • Distingue entre problemas e exercicios, e adopta a actitude axeitada para cada caso. • Desenvolve habilidades sociais de cooperación e traballo en equipo.

02/10/2018 62I.E.S. Pontepedriña Departamento de Matemáticas Curso 2018-2019

Page 63: PROGRAMACIÓN DIDÁCTICA DEPARTAMENTO DE … · Algúns elementos desta programación didáctica No artigo 13.3 da resolución 27-7-15 (DOG do 29) recóllense os elementos da programación

• Selecciona ferramentas tecnolóxicas axeitadas e utilízaas para a realización de cálculos numéricos, alxébricos ou estatísticos, cando a dificultade destes impida ou non aconselle facelos manualmen-te.

• Utiliza medios tecnolóxicos para facer representacións gráficas de funcións con expresións alxébricas complexas e extraer información cualitativa e cuantitativa sobre elas. • Utiliza medios tecnolóxicos para tratar datos e gráficas estatísticas, extraer información e elaborar conclusións. • Elabora documentos dixitais propios coa ferramenta tecnolóxica axeitada (de texto, presentación, imaxe, vídeo, son, etc.) como resultado do proceso de procura, análise e selección de información re -

levante, e compárteos para a súa discusión ou difusión. •

Bloque 2. Números e álxebra

• Clasifica os números (naturais, enteiros, racionais, irracionais e reais). • Realiza operacións combinadas con números racionais, respectando a xerarquía das mesmas. • Resolve operacións nas que interveñen potencias de base fraccionaria e expoñente enteiro, respectando as propiedades destas. • Resolve problemas relacionados con fraccións e porcentaxes, empregando, se é o caso, o índice de variación. • Simplifica radicais sinxelos e agrupa radicais semellantes, previa extracción de factores dos mesmos. • Expresa números moi grandes ou moi pequenos en notación científica e, nesta notación, resolve operacións sinxelas con calculadora. • Resolve problemas sinxelos relacionados con magnitudes directa ou inversamente proporcionais. • Calcula o termo xeral dunha progresión e, a partir del, determina o valor dun termo calquera e tamén a suma dos n primeiros termos. • Calcula a diferencia nunha progresión aritmética (e a razón nunha progresión xeométrica) dados dous termos da mesma. • Aplica variacións porcentuais reiteradas en problemas de progresións xeométricas. • Resolve ecuacións de primeiro grao de certa dificultade (con un ou máis parénteses nos seus membros, con denominadores,...) e tamén resolve ecuacións de segundo grao sinxelas. • Resolve analiticamente sistemas de dúas ecuacións lineais con dúas incógnitas. • Resolve problemas sinxelos relacionados con ecuacións (de primeiro ou segundo grao) e sistemas de ecuacións lineais. • Identifica e desenvolve os cadrados das sumas e das restas, así como as sumas por diferenzas • Suma, resta, multiplica e divide polinomios, empregando, se é o caso, a regra de Ruffini.• Entende o concepto de raíz dun polinomio e calcúlaas resolvendo ecuacións ou aplicando a regra de Ruffini. • Factoriza polinomios empregando as igualdades notables ou calculando as súas raíces. • Simplifica fraccións alxébricas sinxelas.

Bloque 2. Xeometría

• Recoñece triángulos en situación de semellanza e utiliza o teorema de Tales para cálculos de lonxitudes descoñecidas. • Utiliza o teorema de Pitágoras en problemas xeométricos. • Identifica os principais poliedros e corpos de revolución. • Calcula as áreas e volumes dos principais poliedros e tamén dos cilindros, conos e esferas e aplica ese cálculos para resolver problemas sinxelos. • Utiliza e determina escalas no cálculo de lonxitudes, áreas e volumes.

02/10/2018 63I.E.S. Pontepedriña Departamento de Matemáticas Curso 2018-2019

Page 64: PROGRAMACIÓN DIDÁCTICA DEPARTAMENTO DE … · Algúns elementos desta programación didáctica No artigo 13.3 da resolución 27-7-15 (DOG do 29) recóllense os elementos da programación

Bloque 3. Funcións

• Calcula a imaxe dun punto a partir da expresión alxébrica dunha función. • Representa funcións sinxelas definidas “por intervalos”. • Recoñece e representa as funcións lineais, afíns e cadráticas. • Coñece o concepto e o significado de pendente dunha recta. • Comproba graficamente a solución obtida ao resolver analiticamente un sistema de dúas ecuacións lineais con dúas incógnitas. • Identifica a ecuación dunha parábola e calcula o seu vértice e os puntos de corte desta co eixe de abscisas.

Bloque 4. Estatística e probabilidade

• Organiza datos en táboas (agrupándoos en intervalos, se é o caso), calcula e interpreta as súas frecuencias absolutas, relativas e acumuladas, e represéntaos graficamente. • Calcula e interpreta a media, moda, mediana, varianza, desviación típica e coeficiente de variación de Pearson de datos dados. • Escribe os resultados posibles de experimentos aleatorios sinxelos, empregando para iso táboas, diagramas en árbore ou outras estratexias persoais. • Calcula a probabilidade de sucesos asociados a experimentos aleatorios sinxelos empregando a regra de Laplace.

02/10/2018 64I.E.S. Pontepedriña Departamento de Matemáticas Curso 2018-2019

Page 65: PROGRAMACIÓN DIDÁCTICA DEPARTAMENTO DE … · Algúns elementos desta programación didáctica No artigo 13.3 da resolución 27-7-15 (DOG do 29) recóllense os elementos da programación

Programación de 4º ESO Matemáticas Orientadas ás Ensinanzas Académicas

Obxectivos

A área de Matemáticas orientadas aos Ensinos Aplicados de 4.º ESO contribuirá a desenvolver nos alumnos e as alumnas as capacidades que lles permitan:

- Resolver problemas utilizando os recursos e as estratexias necesarios para iso, e indicar o proceso seguido en cada caso. - Facer predicións utilizando patróns, regularidades e leis matemáticas en distintos contextos matemáticos.- Xerar variacións nos problemas xa resoltos co fin de profundar neles.- Realizar procesos de investigación achegando informes de resultados e conclusións. - Aplicar as matemáticas á vida cotiá.- Descubrir as fortalezas e as debilidades matemáticas persoais.- Afrontar a toma de decisións como un proceso de crecemento persoal e de orientación cara ao futuro, e valorar a súa aplicación en contextos matemáticos. - Utilizar con destreza a calculadora, programas informáticos, etc., como medio para facilitar os cálculos, comprobar operacións, descubrir patróns, etc.- Seleccionar a información necesaria para resolver problemas da vida cotiá con autonomía e sentido crítico.- Utilizar de forma adecuada os diferentes tipos de números para resolver problemas da vida cotiá, aplicando correctamente as súas operacións e a prioridade das mesmas. - Utilizar as magnitudes e as unidades de medida adecuadas en cada situación ao enfrontarse a un problema matemático.- Dispoñer de recursos para analizar e manexar situacións problemáticas e aplicar procedementos específicos para resolvelas. - Traducir eficazmente enunciados de problemas relacionados coa vida cotiá á linguaxe alxébrico.- Utilizar ecuacións e sistemas para resolver problemas en contextos da vida real.- Representar relacións cuantitativas e cualitativas a través de diferentes tipos de funcións e interpretar os resultados obtidos a partir de táboas, gráficas?- Coñecer os conceptos básicos sobre semellanza, teorema de Pitágoras, áreas de figuras planas e áreas e volumes de corpos xeométricos, e aplicalos á resolución de problemas.- Describir, utilizando un vocabulario adecuado, situacións extraídas de contextos comunicativos da realidade sobre o manexo do azar e a estatística.- Analizar e interpretar datos estatísticos extraídos de diferentes medios de comunicación.- Utilizar diferentes medios de representación estatística en distribucións unidimensionais. - Coñecer as distribucións bidimensionais, representalas e valorar a correlación.- Resolver problemas de probabilidade simple e composta utilizando adecuadamente a Lei de Laplace, táboas de dobre entrada, diagramas de árbore?

02/10/2018 65I.E.S. Pontepedriña Departamento de Matemáticas Curso 2018-2019

Page 66: PROGRAMACIÓN DIDÁCTICA DEPARTAMENTO DE … · Algúns elementos desta programación didáctica No artigo 13.3 da resolución 27-7-15 (DOG do 29) recóllense os elementos da programación

Matemáticas Orientadas ás Ensinanzas Académicas. 4º de ESO

Obxecti-vos

Contidos Criterios de avaliación Estándares de aprendizaxe Competen-cias clave

Instrumentos de avaliación Grao mínimo

Avaliación

PE PO OBS CAD TR

Bloque 1. Procesos, métodos e actitudes en matemáticas

fh

B1.1. Planificación do procesode resolución de proble-mas.

B1.1. Expresar verbalmente, de xeito razo-ado, o proceso seguido na resolucióndun problema.

MACB1.1.1. Expresa verbalmente, de xeitorazoado, o proceso seguido na resolu-ción dun problema, coa precisión e origor adecuados.

CCLCMCCT

X X X X ▪ 50% ▪ Todas

efh

B1.2. Estratexias e procede-mentos postos en prácti-ca: uso da linguaxe apro-piada (gráfica, numérica,alxébrica, etc.), reformu-lación do problema, reso-lución de subproblemas,reconto exhaustivo, co-mezo por casos particula-res sinxelos, procura deregularidades e leis, etc.

B1.3. Reflexión sobre os resul-tados: revisión das opera-cións utilizadas, asigna-ción de unidades aos re-sultados, comprobación einterpretación das solu-cións no contexto da si-tuación, procura doutrasformas de resolución, etc.

B1.2. Utilizar procesos de razoamento eestratexias de resolución de proble-mas, realizando os cálculos necesa-rios e comprobando as solucións obti-das.

MACB1.2.1. Analiza e comprende o enun-ciado dos problemas (datos, relaciónsentre os datos, e contexto do proble-ma).

CMCCT X X X ▪ 50% ▪ Todas

MACB1.2.2. Valora a información dun enun-ciado e relaciónaa co número de solu-cións do problema.

CMCCT X X X X ▪ 50% ▪ Todas

MACB1.2.3. Realiza estimacións e elaboraconxecturas sobre os resultados dosproblemas que cumpra resolver, valo-rando a súa utilidade e a súa eficacia.

CMCCT X X ▪ 25% ▪ Todas

MACB1.2.4. Utiliza estratexias heurísticas eprocesos de razoamento na resoluciónde problemas, reflexionando sobre oproceso de resolución de problemas.

CMCCTCAA

X X X X ▪ 25% ▪ Todas

befgh

B1.2. Estratexias e procede-mentos postos en prácti-ca: uso da linguaxe apro-piada (gráfica, numérica,alxébrica, etc.), reformu-lación do problema, reso-lución de subproblemas,reconto exhaustivo, co-

B1.3. Describir e analizar situacións decambio, para atopar patróns, regulari-dades e leis matemáticas, en contex-tos numéricos, xeométricos, funcio-nais, estatísticos e probabilísticos, va-lorando a súa utilidade para facer pre-dicións.

MACB1.3.1. Identifica patróns, regularida-des e leis matemáticas en situaciónsde cambio, en contextos numéricos,xeométricos, funcionais, estatísticos eprobabilísticos.

CMCCT X X X X ▪ 50% ▪ Todas

MACB1.3.2. Utiliza as leis matemáticasatopadas para realizar simulacións e

CMCCT X X X X ▪ 25% ▪ Todas

02/10/2018 66I.E.S. Pontepedriña Departamento de Matemáticas Curso 2018-2019

Page 67: PROGRAMACIÓN DIDÁCTICA DEPARTAMENTO DE … · Algúns elementos desta programación didáctica No artigo 13.3 da resolución 27-7-15 (DOG do 29) recóllense os elementos da programación

Matemáticas Orientadas ás Ensinanzas Académicas. 4º de ESO

Obxecti-vos

Contidos Criterios de avaliación Estándares de aprendizaxe Competen-cias clave

Instrumentos de avaliación Grao mínimo

Avaliación

PE PO OBS CAD TR

mezo por casos particula-res sinxelos, procura deregularidades e leis, etc.

B1.4. Formulación de proxec-tos e investigacións ma-temáticas escolares, encontextos numéricos, xe-ométricos, funcionais, es-tatísticos e probabilísti-cos, de xeito individual een equipo. Elaboración epresentación dos infor-mes correspondentes.

predicións sobre os resultados espera-bles, e valora a súa eficacia e a súaidoneidade.

bef

B1.3. Reflexión sobre os resul-tados: revisión das opera-cións utilizadas, asigna-ción de unidades aos re-sultados, comprobación einterpretación das solu-cións no contexto da si-tuación, procura doutrasformas de resolución, etc.

B1.4. Afondar en problemas resoltos formu-lando pequenas variacións nos datos,outras preguntas, outros contextos,etc.

MACB1.4.1. Afonda nos problemas logo deresolvelos, revisando o proceso de re-solución e os pasos e as ideas impor-tantes, analizando a coherencia da so-lución ou procurando outras formas deresolución.

CMCCT X X X ▪ 25% ▪ Todas

MACB1.4.2. Formúlase novos problemas, apartir de un resolto, variando os datos,propondo novas preguntas, resolvendooutros problemas parecidos, formulan-do casos particulares ou máis xeraisde interese, e establecendo conexiónsentre o problema e a realidade.

CMCCTCAA

X ▪ 25% ▪ Todas

fh

B1.4. Formulación de proxec-tos e investigacións ma-temáticas escolares, encontextos numéricos, xe-ométricos, funcionais, es-tatísticos e probabilísti-

B1.5. Elaborar e presentar informes sobreo proceso, resultados e conclusiónsobtidas nos procesos de investiga-ción.

MACB1.5.1. Expón e defende o proceso se-guido ademais das conclusións obti-das, utilizando as linguaxes alxébrica,gráfica, xeométrica e estatístico-proba-bilística.

CCLCMCCT

X X X X ▪ 50% ▪ Todas

02/10/2018 67I.E.S. Pontepedriña Departamento de Matemáticas Curso 2018-2019

Page 68: PROGRAMACIÓN DIDÁCTICA DEPARTAMENTO DE … · Algúns elementos desta programación didáctica No artigo 13.3 da resolución 27-7-15 (DOG do 29) recóllense os elementos da programación

Matemáticas Orientadas ás Ensinanzas Académicas. 4º de ESO

Obxecti-vos

Contidos Criterios de avaliación Estándares de aprendizaxe Competen-cias clave

Instrumentos de avaliación Grao mínimo

Avaliación

PE PO OBS CAD TR

cos, de xeito individual een equipo. Elaboración epresentación dos infor-mes correspondentes.

abcdefg

B1.5. Práctica dos procesos dematematización e modeli-zación, en contextos darealidade e matemáticos,de xeito individual e enequipo.

B1.6. Desenvolver procesos de matemati-zación en contextos da realidade co-tiá (numéricos, xeométricos, funcio-nais, estatísticos ou probabilísticos) apartir da identificación de problemasen situacións problemáticas da reali-dade.

MACB1.6.1. Identifica situacións problemáti-cas da realidade susceptibles de con-ter problemas de interese.

CMCCTCSC

X X X X ▪ 50% ▪ Todas

MACB1.6.2. Establece conexións entre unproblema do mundo real e o mundomatemático, identificando o problemaou os problemas matemáticos quesubxacen nel e os coñecementos ma-temáticos necesarios.

CMCCTCSIEE

X X X ▪ 50% ▪ Todas

MACB1.6.3. Usa, elabora ou constrúe mo-delos matemáticos sinxelos que permi-tan a resolución dun problema ou dunsproblemas dentro do campo das mate-máticas.

CMCCT X X X X ▪ 25% ▪ Todas

MACB1.6.4. Interpreta a solución matemáti-ca do problema no contexto da realida-de.

CMCCT X X X ▪ 50% ▪ Todas

MACB1.6.5. Realiza simulacións e predi-cións, en contexto real, para valorar aadecuación e as limitacións dos mode-los, e propón melloras que aumenten asúa eficacia.

CMCCT X X X ▪ 25% ▪ Todas

efg

B1.5. Práctica dos procesos dematematización e modeli-zación, en contextos darealidade e matemáticos,

B1.7. Valorar a modelización matemáticacomo un recurso para resolver proble-mas da realidade cotiá, avaliando aeficacia e as limitacións dos modelos

MACB1.7.1. Reflexiona sobre o proceso eobtén conclusións sobre el e os seusresultados, valorando outras opinións.

CMCCTCAACSC

X X X X X ▪ 50% ▪ Todas

02/10/2018 68I.E.S. Pontepedriña Departamento de Matemáticas Curso 2018-2019

Page 69: PROGRAMACIÓN DIDÁCTICA DEPARTAMENTO DE … · Algúns elementos desta programación didáctica No artigo 13.3 da resolución 27-7-15 (DOG do 29) recóllense os elementos da programación

Matemáticas Orientadas ás Ensinanzas Académicas. 4º de ESO

Obxecti-vos

Contidos Criterios de avaliación Estándares de aprendizaxe Competen-cias clave

Instrumentos de avaliación Grao mínimo

Avaliación

PE PO OBS CAD TR

de xeito individual e enequipo.

utilizados ou construídos.

abcdefglmnño

B1.5. Práctica dos procesos dematematización e modeli-zación, en contextos darealidade e matemáticos,de xeito individual e enequipo.

B1.8. Desenvolver e cultivar as actitudespersoais inherentes ao quefacer ma-temático.

MACB1.8.1. Desenvolve actitudes adecua-das para o traballo en matemáticas(esforzo, perseveranza, flexibilidade eaceptación da crítica razoada).

CMCCTCSCCSIEE

X X X ▪ 75% ▪ Todas

MACB1.8.2. Formúlase a resolución de re-tos e problemas coa precisión, o es-mero e o interese adecuados ao niveleducativo e á dificultade da situación.

CMCCT X X X ▪ 50% ▪ Todas

MACB1.8.3. Distingue entre problemas eexercicios, e adopta a actitude axeita-da para cada caso.

CMCCT X X ▪ 75% ▪ Todas

MACB1.8.4. Desenvolve actitudes de curio-sidade e indagación, xunto con hábitosde formular e formularse preguntas, eprocurar respostas adecuadas, tantono estudo dos conceptos como na re-solución de problemas.

CMCCTCAACCEC

X X ▪ 25% ▪ Todas

MACB1.8.5. Desenvolve habilidades sociaisde cooperación e traballo en equipo.

CSCCSIEE

X X X ▪ 50% ▪ Todas

bg

B1.6. Confianza nas propiascapacidades para desen-volver actitudes adecua-das e afrontar as dificulta-des propias do traballocientífico.

B1.9. Superar bloqueos e inseguridadesante a resolución de situacións des-coñecidas.

MACB1.9.1. Toma decisións nos procesosde resolución de problemas, de investi-gación e de matematización ou de mo-delización, e valora as consecuenciasdestas e a súa conveniencia pola súasinxeleza e utilidade.

CMCCTCSIEE

X X X X ▪ 25% ▪ Todas

b B1.6. Confianza nas propias B1.10. Reflexionar sobre as decisións to- MACB1.10.1. Reflexiona sobre os proble- CMCCT X X ▪ 50% ▪ Todas

02/10/2018 69I.E.S. Pontepedriña Departamento de Matemáticas Curso 2018-2019

Page 70: PROGRAMACIÓN DIDÁCTICA DEPARTAMENTO DE … · Algúns elementos desta programación didáctica No artigo 13.3 da resolución 27-7-15 (DOG do 29) recóllense os elementos da programación

Matemáticas Orientadas ás Ensinanzas Académicas. 4º de ESO

Obxecti-vos

Contidos Criterios de avaliación Estándares de aprendizaxe Competen-cias clave

Instrumentos de avaliación Grao mínimo

Avaliación

PE PO OBS CAD TR

g capacidades para desen-volver actitudes adecua-das e afrontar as dificulta-des propias do traballocientífico.

madas e aprender diso para situa-cións similares futuras.

mas resoltos e os procesos desenvol-vidos, valorando a potencia e a sinxe-leza das ideas clave, e aprende parasituacións futuras similares.

CAA

befg

B1.7. Utilización de mediostecnolóxicos no procesode aprendizaxe para:

Recollida ordenada e a organi-zación de datos. Elaboración e creación de re-presentacións gráficas de da-tos numéricos, funcionais ouestatísticos.Facilitación da comprensión deconceptos e propiedades xeo-métricas ou funcionais, e reali-zación de cálculos de tipo nu-mérico, alxébrico ou estatísti-co. Deseño de simulacións e ela-boración de predicións sobresituacións matemáticas diver-sas.Elaboración de informes e do-cumentos sobre os procesoslevados a cabo e as conclu-sións e os resultados obtidos.Consulta, comunicación ecompartición, en ámbitos apro-piados, da información e asideas matemáticas.

B1.11. Empregar as ferramentas tecnolóxi-cas adecuadas, de xeito autónomo,realizando cálculos numéricos, al-xébricos ou estatísticos, facendo re-presentacións gráficas, recreando si-tuacións matemáticas mediante simu-lacións ou analizando con sentidocrítico situacións diversas que axudená comprensión de conceptos mate-máticos ou á resolución de proble-mas.

MACB1.11.1. Selecciona ferramentas tecno-lóxicas axeitadas e utilízaas para a re-alización de cálculos numéricos, al-xébricos ou estatísticos cando a dificul-tade destes impida ou non aconsellefacelos manualmente.

CMCCTCD

X X X X ▪ 25% ▪ Todas

MACB1.11.2. Utiliza medios tecnolóxicospara facer representacións gráficas defuncións con expresións alxébricascomplexas e extraer información cuali-tativa e cuantitativa sobre elas.

CMCCT X X X ▪ 25% ▪ Todas

MACB1.11.3. Deseña representacións gráfi-cas para explicar o proceso seguido nasolución de problemas, mediante a uti-lización de medios tecnolóxicos.

CMCCT X X X ▪ 25% ▪ Todas

MACB1.11.4. Recrea ámbitos e obxectosxeométricos con ferramentas tecno-lóxicas interactivas para amosar, anali-zar e comprender propiedades xeo-métricas.

CMCCT X X ▪ 25% ▪ 3ª

MACB1.11.5. Utiliza medios tecnolóxicospara o tratamento de datos e gráficasestatísticas, extraer informacións e ela-borar conclusións.

CMCCT X X ▪ 25% ▪ 3ª

02/10/2018 70I.E.S. Pontepedriña Departamento de Matemáticas Curso 2018-2019

Page 71: PROGRAMACIÓN DIDÁCTICA DEPARTAMENTO DE … · Algúns elementos desta programación didáctica No artigo 13.3 da resolución 27-7-15 (DOG do 29) recóllense os elementos da programación

Matemáticas Orientadas ás Ensinanzas Académicas. 4º de ESO

Obxecti-vos

Contidos Criterios de avaliación Estándares de aprendizaxe Competen-cias clave

Instrumentos de avaliación Grao mínimo

Avaliación

PE PO OBS CAD TR

abfge

B1.7. Utilización de mediostecnolóxicos no procesode aprendizaxe para:

Recollida ordenada e a organi-zación de datos. Elaboración e creación de re-presentacións gráficas de da-tos numéricos, funcionais ouestatísticos.Facilitación da comprensión deconceptos e propiedades xeo-métricas ou funcionais, e reali-zación de cálculos de tipo nu-mérico, alxébrico ou estatísti-co. Deseño de simulacións e ela-boración de predicións sobresituacións matemáticas diver-sas.Elaboración de informes e do-cumentos sobre os procesoslevados a cabo e as conclu-sións e os resultados obtidos.Consulta, comunicación ecompartición, en ámbitos apro-piados, da información e asideas matemáticas.

B1.12. Utilizar as tecnoloxías da informa-ción e da comunicación de maneirahabitual no proceso de aprendizaxe,procurando, analizando e seleccio-nando información salientable en in-ternet ou noutras fontes, elaborandodocumentos propios, facendo exposi-cións e argumentacións destes, ecompartíndoos en ámbitos apropia-dos para facilitar a interacción.

MACB1.12.1. Elabora documentos dixitaispropios (de texto, presentación, imaxe,vídeo, son, etc.), como resultado doproceso de procura, análise e selec-ción de información relevante, coa fe-rramenta tecnolóxica axeitada, e com-párteos para a súa discusión ou difu-sión.

CCLCD

X X ▪ 50% ▪ Todas

MACB1.12.2. Utiliza os recursos creadospara apoiar a exposición oral dos con-tidos traballados na aula.

CCL X X X ▪ 25% ▪ Todas

MACB1.12.3. Usa axeitadamente os mediostecnolóxicos para estruturar e melloraro seu proceso de aprendizaxe, reco-llendo a información das actividades,analizando puntos fortes e débiles deseu proceso educativo e establecendopautas de mellora.

CDCAA

X X X ▪ 50% ▪ Todas

MACB1.12.4. Emprega ferramentas tecno-lóxicas para compartir ficheiros e tare-fas.

CDCSCCSIEE

X X ▪ 50% ▪ Todas

Bloque 2. Números e álxebra

fl

B2.1. Recoñecemento denúmeros que non podenexpresarse en forma defracción. Números irracio-nais.

B2.1. Coñecer os tipos de números e inter-pretar o significado dalgunhas dassúas propiedades máis característi-cas (divisibilidade, paridade, infini-

MACB2.1.1. Recoñece os tipos de númerosreais (naturais, enteiros, racionais eirracionais), indicando o criterio segui-do, e utilízaos para representar e inter-pretar axeitadamente información

CMCCT X X X X ▪ 75% ▪ 1ª

02/10/2018 71I.E.S. Pontepedriña Departamento de Matemáticas Curso 2018-2019

Page 72: PROGRAMACIÓN DIDÁCTICA DEPARTAMENTO DE … · Algúns elementos desta programación didáctica No artigo 13.3 da resolución 27-7-15 (DOG do 29) recóllense os elementos da programación

Matemáticas Orientadas ás Ensinanzas Académicas. 4º de ESO

Obxecti-vos

Contidos Criterios de avaliación Estándares de aprendizaxe Competen-cias clave

Instrumentos de avaliación Grao mínimo

Avaliación

PE PO OBS CAD TR

B2.2. Representación denúmeros na recta real. In-tervalos.

tude, proximidade, etc.). cuantitativa.

MACB2.1.2. Aplica propiedades característi-cas dos números ao utilizalos en con-textos de resolución de problemas.

CMCCT X X X ▪ 75% ▪ 1ª

bf

B2.2. Representación denúmeros na recta real. In-tervalos.

B2.3. Interpretación e utiliza-ción dos números reais,as operacións e as pro-piedades característicasen diferentes contextos,elixindo a notación e aprecisión máis axeitadasen cada caso.

B2.4. Potencias de expoñenteenteiro ou fraccionario eradicais sinxelos. Rela-ción entre potencias e ra-dicais.

B2.5. Operacións e propieda-des das potencias e dosradicais.

B2.6. Xerarquía de operacións.B2.7. Cálculo con porcentaxes.

Xuro simple e composto.B2.8. Logaritmos: definición e

propiedades. B2.9. Manipulación de expre-

sións alxébricas. Utiliza-ción de igualdades nota-bles.

B2.2. Utilizar os tipos de números e opera-cións, xunto coas súas propiedades,para recoller, transformar e intercam-biar información, e resolver proble-mas relacionados coa vida diaria econ outras materias do ámbito educa-tivo.

MACB2.2.1. Opera con eficacia empregan-do cálculo mental, algoritmos de lapise papel, calculadora ou programas in-formáticos, e utilizando a notaciónmáis axeitada.

CMCCT X X X X ▪ 75% ▪ 1ª

MACB2.2.2. Realiza estimacións correcta-mente e xulga se os resultados obtidosson razoables.

CMCCT X X ▪ 75% ▪ 1ª

MACB2.2.3. Establece as relacións entre ra-dicais e potencias, opera aplicando aspropiedades necesarias e resolve pro-blemas contextualizados.

CMCCT X X X X X ▪ 75% ▪ 1ª

MACB2.2.4. Aplica porcentaxes á resoluciónde problemas cotiáns e financeiros, evalora o emprego de medios tecnolóxi-cos cando a complexidade dos datos orequira.

CMCCT X X X ▪ 75% ▪ 1ª

MACB2.2.5. Calcula logaritmos sinxelos apartir da súa definición ou mediante aaplicación das súas propiedades, e re-solve problemas sinxelos.

CMCCT X X X X X ▪ 75% ▪ 1ª

MACB2.2.6. Compara, ordena, clasifica erepresenta distintos tipos de númerossobre a recta numérica utilizando di-

CMCCT X X ▪ 50% ▪ 1ª

02/10/2018 72I.E.S. Pontepedriña Departamento de Matemáticas Curso 2018-2019

Page 73: PROGRAMACIÓN DIDÁCTICA DEPARTAMENTO DE … · Algúns elementos desta programación didáctica No artigo 13.3 da resolución 27-7-15 (DOG do 29) recóllense os elementos da programación

Matemáticas Orientadas ás Ensinanzas Académicas. 4º de ESO

Obxecti-vos

Contidos Criterios de avaliación Estándares de aprendizaxe Competen-cias clave

Instrumentos de avaliación Grao mínimo

Avaliación

PE PO OBS CAD TR

versas escalas.

MACB2.2.7. Resolve problemas que requi-ran propiedades e conceptos específi-cos dos números.

CMCCT X X X ▪ 75% ▪ 1ª

bf

B2.10. Polinomios. Raíces efactorización.

B2.11. Ecuacións de grao su-perior a dous.

B2.12. Fraccións alxébricas.Simplificación e opera-cións.

B2.3. Construír e interpretar expresións al-xébricas, utilizando con destreza a lin-guaxe alxébrica, as súas operaciónse as súas propiedades.

MACB2.3.1. Exprésase con eficacia facendouso da linguaxe alxébrica.

CMCCT X X X X ▪ 75% ▪ 1ª

MACB2.3.2. Obtén as raíces dun polinomioe factorízao utilizando a regra de Ruffi-ni, ou outro método máis axeitado.

CMCCT X X X X ▪ 100% ▪ 1ª

MACB2.3.3. Realiza operacións con polino-mios, igualdades notables e fracciónsalxébricas sinxelas.

CMCCT X X X X ▪ 100% ▪ 1ª

MACB2.3.4. Fai uso da descomposición fac-torial para a resolución de ecuaciónsde grao superior a dous.

CMCCT X X X X ▪ 75% ▪ 1ª

fg

B2.13. Resolución de proble-mas cotiáns e doutrasáreas de coñecementomediante ecuacións esistemas.

B2.14. Inecuacións de primeiroe segundo grao. Interpre-tación gráfica. Resoluciónde problemas.

B2.4. Representar e analizar situacións erelacións matemáticas utilizando ine-cuacións, ecuacións e sistemas pararesolver problemas matemáticos e decontextos reais.

MACB2.4.1. Formula alxebricamente as res-tricións indicadas nunha situación davida real, estúdao e resolve, medianteinecuacións, ecuacións ou sistemas, einterpreta os resultados obtidos.

CMCCT X X X X ▪ 75% ▪ 1ª

Bloque 3. Xeometría

fl

B3.1. Medidas de ángulos nosistema sesaxesimal e en

B3.1. Utilizar as unidades angulares dossistemas métrico sesaxesimal e inter-

MACB3.1.1. Utiliza conceptos e relacións datrigonometría básica para resolver pro-

CMCCT X X X X ▪ 75% ▪ 3ª

02/10/2018 73I.E.S. Pontepedriña Departamento de Matemáticas Curso 2018-2019

Page 74: PROGRAMACIÓN DIDÁCTICA DEPARTAMENTO DE … · Algúns elementos desta programación didáctica No artigo 13.3 da resolución 27-7-15 (DOG do 29) recóllense os elementos da programación

Matemáticas Orientadas ás Ensinanzas Académicas. 4º de ESO

Obxecti-vos

Contidos Criterios de avaliación Estándares de aprendizaxe Competen-cias clave

Instrumentos de avaliación Grao mínimo

Avaliación

PE PO OBS CAD TR

radiáns.B3.2. Razóns trigonométricas.

Relacións entre elas. Re-lacións métricas nostriángulos.

nacional, así como as relacións e asrazóns da trigonometría elemental,para resolver problemas trigonométri-cos en contextos reais.

blemas empregando medios tecnolóxi-cos, de ser preciso, para realizar oscálculos.

bef

B3.3. Aplicación dos coñece-mentos xeométricos á re-solución de problemasmétricos no mundo físico:medida de lonxitudes,áreas e volumes.

B3.2. Razóns trigonométricas.Relacións entre elas. Re-lacións métricas nostriángulos.

B3.2. Calcular magnitudes efectuando me-didas directas e indirectas a partir desituacións reais, empregando os ins-trumentos, as técnicas ou as fórmulasmáis adecuadas, e aplicando as uni-dades de medida.

MACB3.2.1. Utiliza as ferramentas tecno-lóxicas, as estratexias e as fórmulasapropiadas para calcular ángulos, lon-xitudes, áreas e volumes de corpos efiguras xeométricas.

CMCCTCD

X X X X X ▪ 75% ▪ 3ª

MACB3.2.2. Resolve triángulos utilizando asrazóns trigonométricas e as súas rela-cións.

CMCCT X X X X ▪ 100% ▪ 3ª

MACB3.2.3. Utiliza as fórmulas para calcularáreas e volumes de triángulos, cuadri-láteros, círculos, paralelepípedos, pi-rámides, cilindros, conos e esferas, eaplícaas para resolver problemas xeo-métricos, asignando as unidades apro-piadas.

CMCCT X X X X ▪ 75% ▪ 3ª

ef

B3.4. Iniciación á xeometríaanalítica no plano: coor-denadas. Vectores. Ecua-cións da recta. Paralelis-mo; perpendicularidade.

B3.5. Semellanza. Figuras se-mellantes. Razón entrelonxitudes, áreas e volu-mes de corpos semellan-tes.

B3.3. Coñecer e utilizar os conceptos e osprocedementos básicos da xeometríaanalítica plana para representar, des-cribir e analizar formas e configura-cións xeométricas sinxelas.

MACB3.3.1. Establece correspondenciasanalíticas entre as coordenadas depuntos e vectores.

CMCCT X X X X ▪ 100% ▪ 3ª

MACB3.3.2. Calcula a distancia entre douspuntos e o módulo dun vector.

CMCCT X X X X X ▪ 100% ▪ 3ª

MACB3.3.3. Coñece o significado de pen-dente dunha recta e diferentes formasde calculala.

CMCCT X X X ▪ 75% ▪ 3ª

02/10/2018 74I.E.S. Pontepedriña Departamento de Matemáticas Curso 2018-2019

Page 75: PROGRAMACIÓN DIDÁCTICA DEPARTAMENTO DE … · Algúns elementos desta programación didáctica No artigo 13.3 da resolución 27-7-15 (DOG do 29) recóllense os elementos da programación

Matemáticas Orientadas ás Ensinanzas Académicas. 4º de ESO

Obxecti-vos

Contidos Criterios de avaliación Estándares de aprendizaxe Competen-cias clave

Instrumentos de avaliación Grao mínimo

Avaliación

PE PO OBS CAD TR

B3.6. Aplicacións informáticasde xeometría dinámicaque facilite a compren-sión de conceptos e pro-piedades xeométricas.

MACB3.3.4. Calcula a ecuación dunha rectade varias formas, en función dos datoscoñecidos

CMCCT X X X X ▪ 100% ▪ 3ª

MACB3.3.5. Recoñece distintas expresiónsda ecuación dunha recta e utilízaas noestudo analítico das condicións de inci-dencia, paralelismo e perpendiculari-dade.

CMCCT X X X X ▪ 75% ▪ 3ª

MACB3.3.6. Utiliza recursos tecnolóxicos in-teractivos para crear figuras xeométri-cas e observar as súas propiedades eas súas características.

CMCCTCD

X X ▪ 25% ▪ 3ª

Bloque 4. Funcións

afg

B4.1. Interpretación dunfenómeno descrito me-diante un enunciado,unha táboa, unha gráficaou unha expresión analíti-ca. Análise de resultados.

B4.2. Funcións elementais (li-neal, cuadrática, propor-cionalidade inversa, ex-ponencial e logarítmica, edefinidas en anacos): ca-racterísticas e paráme-tros.

B4.3. Taxa de variación mediacomo medida da varia-ción dunha función nunintervalo.

B4.1. Identificar relacións cuantitativasnunha situación, determinar o tipo defunción que pode representalas, eaproximar e interpretar a taxa de va-riación media a partir dunha gráficaou de datos numéricos, ou medianteo estudo dos coeficientes da expre-sión alxébrica.

MACB4.1.1. Identifica e explica relaciónsentre magnitudes que poden ser des-critas mediante unha relación funcio-nal, e asocia as gráficas coas súas co-rrespondentes expresións alxébricas.

CMCCT X X X X ▪ 75% ▪ 2ª

MACB4.1.2. Explica e representa grafica-mente o modelo de relación entre dúasmagnitudes para os casos de relaciónlineal, cuadrática, proporcionalidade in-versa, exponencial e logarítmica, em-pregando medios tecnolóxicos, de serpreciso.

CMCCT X X X ▪ 75% ▪ 2ª

MACB4.1.3. Identifica, estima ou calcula pa-rámetros característicos de funciónselementais.

CMCCT X X X X ▪ 75% ▪ 2ª

02/10/2018 75I.E.S. Pontepedriña Departamento de Matemáticas Curso 2018-2019

Page 76: PROGRAMACIÓN DIDÁCTICA DEPARTAMENTO DE … · Algúns elementos desta programación didáctica No artigo 13.3 da resolución 27-7-15 (DOG do 29) recóllense os elementos da programación

Matemáticas Orientadas ás Ensinanzas Académicas. 4º de ESO

Obxecti-vos

Contidos Criterios de avaliación Estándares de aprendizaxe Competen-cias clave

Instrumentos de avaliación Grao mínimo

Avaliación

PE PO OBS CAD TR

B4.4. Utilización de calculado-ras gráficas e softwareespecífico para a constru-ción e a interpretación degráficas.

MACB4.1.4. Expresa razoadamente conclu-sións sobre un fenómeno a partir docomportamento dunha gráfica ou dosvalores dunha táboa.

CMCCT X X X X ▪ 100% ▪ 2ª

MACB4.1.5. Analiza o crecemento ou decre-cemento dunha función mediante ataxa de variación media calculada apartir da expresión alxébrica, unhatáboa de valores ou da propia gráfica.

CMCCT X X X X ▪ 75% ▪ 2ª

MACB4.1.6. Interpreta situacións reais queresponden a funcións sinxelas: lineais,cuadráticas, de proporcionalidade in-versa, definidas a anacos e exponen-ciais e logarítmicas.

CMCCT X X X X ▪ 75% ▪ 2ª

afg

B4.3. Recoñecemento doutrosmodelos funcionais: apli-cacións a contextos e si-tuacións reais.

B4.4. Utilización de calculado-ras gráficas e softwareespecífico para a constru-ción e interpretación degráficas.

B4.2. Analizar información proporcionada apartir de táboas e gráficas que repre-senten relacións funcionais asociadasa situacións reais obtendo informa-ción sobre o seu comportamento, aevolución e os posibles resultados fi-nais.

MACB4.2.1. Interpreta criticamente datos detáboas e gráficos sobre diversas situa-cións reais.

CMCCT X X ▪ 75% ▪ 2ª

MACB4.2.2. Representa datos mediantetáboas e gráficos utilizando eixes eunidades axeitadas.

CMCCT X X X ▪ 100% ▪ 2ª

MACB4.2.3. Describe as característicasmáis importantes que se extraendunha gráfica sinalando os valorespuntuais ou intervalos da variable queas determinan utilizando tanto lapis epapel como medios tecnolóxicos.

CMCCT X X X X ▪ 75% ▪ 2ª

MACB4.2.4. Relaciona distintas táboas devalores, e as súas gráficas correspon-dentes.

CMCCT X X X X ▪ 100% ▪ 2ª

02/10/2018 76I.E.S. Pontepedriña Departamento de Matemáticas Curso 2018-2019

Page 77: PROGRAMACIÓN DIDÁCTICA DEPARTAMENTO DE … · Algúns elementos desta programación didáctica No artigo 13.3 da resolución 27-7-15 (DOG do 29) recóllense os elementos da programación

Matemáticas Orientadas ás Ensinanzas Académicas. 4º de ESO

Obxecti-vos

Contidos Criterios de avaliación Estándares de aprendizaxe Competen-cias clave

Instrumentos de avaliación Grao mínimo

Avaliación

PE PO OBS CAD TR

Bloque 5. Estatística e probabilidade

bfg

B5.1. Introdución á combinato-ria: combinacións, varia-cións e permutacións.

B5.2. Cálculo de probabilida-des mediante a regra deLaplace e outras técnicasde reconto.

B5.1. Resolver situacións e problemas davida cotiá aplicando os conceptos docálculo de probabilidades e técnicasde reconto axeitadas.

MACB5.1.1. Aplica en problemas contextua-lizados os conceptos de variación, per-mutación e combinación.

CMCCT X X X X ▪ 50% ▪ 3ª

MACB5.1.2. Identifica e describe situaciónse fenómenos de carácter aleatorio, uti-lizando a terminoloxía axeitada paradescribir sucesos.

CMCCT X X X X ▪ 75% ▪ 3ª

MACB5.1.3. Aplica técnicas de cálculo deprobabilidades na resolución de situa-cións e problemas da vida cotiá.

CMCCT X X X X ▪ 75% ▪ 3ª

MACB5.1.4. Formula e comproba conxectu-ras sobre os resultados de experimen-tos aleatorios e simulacións.

CMCCT X X X ▪ 50% ▪ 3ª

MACB5.1.6. Interpreta un estudo estatísticoa partir de situacións concretas próxi-mas.

CCEC X X ▪ 50% ▪ 3ª

bef

B5.2. Cálculo de probabilida-des mediante a regra deLaplace e outras técnicasde reconto.

B5.3. Probabilidade simple ecomposta. Sucesos de-pendentes e independen-tes.

B5.4. Experiencias aleatoriascompostas. Utilización detáboas de continxencia ediagramas de árbore para

B5.2. Calcular probabilidades simples oucompostas aplicando a regra de La-place, os diagramas de árbore, astáboas de continxencia ou outras téc-nicas combinatorias.

MACB5.2.1. Aplica a regra de Laplace e uti-liza estratexias de reconto sinxelas etécnicas combinatorias.

CMCCT X X X X X ▪ 100% ▪ 3ª

MACB5.2.2. Calcula a probabilidade de su-cesos compostos sinxelos utilizando,especialmente, os diagramas de árbo-re ou as táboas de continxencia.

CMCCT X X X ▪ 75% ▪ 3ª

MACB5.2.3. Resolve problemas sinxelosasociados á probabilidade condiciona-da.

CMCCT X X X ▪ 100% ▪ 3ª

02/10/2018 77I.E.S. Pontepedriña Departamento de Matemáticas Curso 2018-2019

Page 78: PROGRAMACIÓN DIDÁCTICA DEPARTAMENTO DE … · Algúns elementos desta programación didáctica No artigo 13.3 da resolución 27-7-15 (DOG do 29) recóllense os elementos da programación

Matemáticas Orientadas ás Ensinanzas Académicas. 4º de ESO

Obxecti-vos

Contidos Criterios de avaliación Estándares de aprendizaxe Competen-cias clave

Instrumentos de avaliación Grao mínimo

Avaliación

PE PO OBS CAD TR

a asignación de probabili-dades.

B5.5. Probabilidade condicio-nada.

MACB5.2.4. Analiza matematicamente al-gún xogo de azar sinxelo, compren-dendo as súas regras e calculando asprobabilidades adecuadas.

CMCCT X X X X ▪ 50% ▪ 3ª

MACB5.3.1. Utiliza un vocabulario adecuadopara describir, cuantificar e analizar si-tuacións relacionadas co azar.

CCL X X X X ▪ 75% ▪ 3ª

efgh

B5.6. Utilización do vocabula-rio adecuado para descri-bir e cuantificar situaciónsrelacionadas co azar e aestatística.

B5.3. Utilizar o vocabulario axeitado para adescrición de situacións relacionadasco azar e a estatística, analizando einterpretando informacións que apare-cen nos medios de comunicación efontes públicas oficiais (IGE, INE,etc.).

MACB5.4.1. Interpreta criticamente datos detáboas e gráficos estatísticos.

CSIEE X X X ▪ 50% ▪ 3ª

bef

B5.7. Identificación das fases eas tarefas dun estudo es-tatístico.

B5.8. Gráficas estatísticas: ti-pos de gráficas. Análisecrítica de táboas e gráfi-cas estatísticas nos me-dios de comunicación een fontes públicas oficiais(IGE, INE, etc.). Detec-ción de falacias.

B5.9. Medidas de centraliza-ción e dispersión: inter-pretación, análise e utili-zación.

B5.10. Comparación de distri-bucións mediante o usoconxunto de medidas de

B5.4. Elaborar e interpretar táboas e gráfi-cos estatísticos, así como os paráme-tros estatísticos máis usuais, en distri-bucións unidimensionais e bidimen-sionais, utilizando os medios máisaxeitados (lapis e papel, calculadoraou computador), e valorando cualitati-vamente a representatividade dasmostras utilizadas.

MACB5.4.2. Utiliza medios tecnolóxicospara o tratamento de datos e gráficasestatísticas, para extraer informaciónse elaborar conclusións.

CMCCT X X ▪ 50% ▪ 3ª

MACB5.4.3. Calcula e interpreta os paráme-tros estatísticos dunha distribución dedatos utilizando os medios máis axei-tados (lapis e papel, calculadora oucomputador).

CMCCT X X X X ▪ 100% ▪ 3ª

MACB5.4.4. Selecciona unha mostra aleato-ria e valora a representatividade demostras pequenas.

CMCCT X X ▪ 75% ▪ 3ª

MACB5.4.5. Representa diagramas de dis-persión e interpreta a relación entre asvariables.

CMCCT X X X X ▪ 100% ▪ 3ª

02/10/2018 78I.E.S. Pontepedriña Departamento de Matemáticas Curso 2018-2019

Page 79: PROGRAMACIÓN DIDÁCTICA DEPARTAMENTO DE … · Algúns elementos desta programación didáctica No artigo 13.3 da resolución 27-7-15 (DOG do 29) recóllense os elementos da programación

Matemáticas Orientadas ás Ensinanzas Académicas. 4º de ESO

Obxecti-vos

Contidos Criterios de avaliación Estándares de aprendizaxe Competen-cias clave

Instrumentos de avaliación Grao mínimo

Avaliación

PE PO OBS CAD TR

posición e dispersión.B5.11. Construción e interpre-

tación de diagramas dedispersión. Introdución ácorrelación.

B5.12. Aplicacións informáticasque faciliten o tratamentode datos estatísticos.

02/10/2018 79I.E.S. Pontepedriña Departamento de Matemáticas Curso 2018-2019

Page 80: PROGRAMACIÓN DIDÁCTICA DEPARTAMENTO DE … · Algúns elementos desta programación didáctica No artigo 13.3 da resolución 27-7-15 (DOG do 29) recóllense os elementos da programación

Mínimos esixibles

Bloque 1. Procesos, métodos e actitudes matemáticas

• Expresa verbalmente e de forma razoada o proceso seguido na resolución dun problema, coa precisión e o rigor adecuados. • Analiza e comprende o enunciado dos problemas (datos, relacións entre os datos, e contexto do problema). • Valora a información dun enunciado e relaciónaa co número de solucións do problema. • Realiza estimacións e elabora conxecturas sobre os resultados dos problemas para resolver, valorando a súa utilidade e eficacia. • Expón e argumenta o proceso seguido, ademais das conclusións obtidas, utilizando distintas linguaxes (alxébrica, gráfica, xeométrica e estatístico-probabilística). • Usa modelos matemáticos sinxelos que permitan a resolución dun problema ou duns problemas dentro do campo das matemáticas. • Interpreta a solución matemática do problema no contexto da realidade. • Desenvolve actitudes axeitadas para o traballo en matemáticas (esforzo, perseveranza, flexibilidade e aceptación da crítica razoada). • Distingue entre problemas e exercicios, e adopta a actitude axeitada para cada caso. • Desenvolve habilidades sociais de cooperación e traballo en equipo. • Selecciona ferramentas tecnolóxicas axeitadas e utilízaas para a realización de cálculos numéricos, alxébricos ou estatísticos, cando a dificultade destes impida ou non aconselle facelos manualmen-

te. • Utiliza medios tecnolóxicos para facer representacións gráficas de funcións con expresións alxébricas complexas e extraer información cualitativa e cuantitativa sobre elas. • Utiliza medios tecnolóxicos para tratar datos e gráficas estatísticas, extraer información e elaborar conclusións. • Elabora documentos dixitais propios coa ferramenta tecnolóxica axeitada (de texto, presentación, imaxe, vídeo, son, etc.) como resultado do proceso de procura, análise e selección de información re -

levante, e compárteos para a súa discusión ou difusión.

Bloque 2. Números e Álxebra

• Simplifica e compara expresións radicais, potenciais e logarítmicas en casos sinxelos.• Simplifica expresións alxébricas formadas por sumas, restas e multiplicacións de polinomios e fraccións alxébricas en casos sinxelos.• Resolve ecuacións e sistemas de primeiro e segundo grao. • Resolve ecuacións exponenciais e logarítmicas sinxelas a partir da definición de logaritmo. • Factoriza polinomios e obtén as súas raíces. • Resolve inecuacións de primeiro grao. • Resolve problemas sinxelos usando fórmulas coñecidas ou presentando ecuacións/sistemas de primeiro ou de segundo grao.

Bloque 3.. Xeometría

• Coñece e utiliza os teoremas do cateto, da altura e de Pitágoras. • Acha as razóns trigonométricas dun triángulo rectángulo. • Utiliza as relacións fundamentais para calcular as razóns trigonométricas, coñecida unha delas.

02/10/2018 80I.E.S. Pontepedriña Departamento de Matemáticas Curso 2018-2019

Page 81: PROGRAMACIÓN DIDÁCTICA DEPARTAMENTO DE … · Algúns elementos desta programación didáctica No artigo 13.3 da resolución 27-7-15 (DOG do 29) recóllense os elementos da programación

• Resolve un triángulo rectángulo. • Resolve problemas trigonométricos de contexto real utilizando as relacións e as razóns da trigonometría elemental. • Resolve operacións sinxelas con vectores libres: módulo, suma, resta e produto por un número real. • Expresa a mesma recta coas ecuacións vectorial, punto-pendente, xeral e esplícita. • Distingue casos de paralelismo e perpendicularidade entre rectas.

Bloque 4.. Funcións

• Acha o dominio e o percorrido dunha función. • Elabora táboas de valores para representar variadas funcións. • Acha os puntos de corte dunha función cos eixes. • Calcula a taxa de variación dunha función nun intervalo. • Acha a expresión analítica dunha función lineal e represéntaa. • Representa graficamente funcións cuadráticas e radicais identificando curvatura e vértice. • Representa graficamente funcións de proporcionalidade inversa, exponenciais e logarítmicas identificando dominio, percorrido e asíntotas. • Identifica continuidade – descontinuidade, crecemento – decrecemento, simetría – non simetría, máximos e mínimos partindo da gráfica. •

Bloque 5. Estatística e Probabilidade

• Confecciona táboas de frecuencias con datos illados ou agrupados. • Obtén e interpreta os parámetros estatísticos de centralización e de dispersión manualmente. • Recolle datos, constrúe unha táboa de valores e debuxa unha nube de puntos. • Estudia se a dependencia é funcional ou aleatoria. • Asigna a cada diagrama o seu coeficiente de correlación. • Determina o espacio mostral e os sucesos asociados a un experimento aleatorio, simple ou composto. • Asigna probabilidades a sucesos aplicando a regra de Laplace. • Representa diagramas de árbore para facer recontos e calcular probabilidades.

02/10/2018 81I.E.S. Pontepedriña Departamento de Matemáticas Curso 2018-2019

Page 82: PROGRAMACIÓN DIDÁCTICA DEPARTAMENTO DE … · Algúns elementos desta programación didáctica No artigo 13.3 da resolución 27-7-15 (DOG do 29) recóllense os elementos da programación

Programación de 4º ESO Matemáticas Orientadas ás Ensinanzas Aplicadas

Obxectivos

A área de Matemáticas orientadas aos Ensinos Aplicados de 4.º ESO contribuirá a desenvolver nos alumnos e as alumnas as capacidades que lles permitan:

- Resolver problemas utilizando os recursos e as estratexias necesarios para iso, e indicar o proceso seguido en cada caso. - Facer predicións utilizando patróns, regularidades e leis matemáticas en distintos contextos matemáticos.- Xerar variacións nos problemas xa resoltos co fin de profundar neles.- Realizar procesos de investigación achegando informes de resultados e conclusións. - Aplicar as matemáticas á vida cotiá.- Descubrir as fortalezas e as debilidades matemáticas persoais.- Afrontar a toma de decisións como un proceso de crecemento persoal e de orientación cara ao futuro, e valorar a súa aplicación en contextos matemáticos. - Utilizar con destreza a calculadora, programas informáticos, etc., como medio para facilitar os cálculos, comprobar operacións, descubrir patróns, etc.- Seleccionar a información necesaria para resolver problemas da vida cotiá con autonomía e sentido crítico.- Utilizar de forma adecuada os diferentes tipos de números para resolver problemas da vida cotiá, aplicando correctamente as súas operacións e a prioridade das mesmas. - Utilizar as magnitudes e as unidades de medida adecuadas en cada situación ao enfrontarse a un problema matemático.- Dispoñer de recursos para analizar e manexar situacións problemáticas e aplicar procedementos específicos para resolvelas. - Traducir eficazmente enunciados de problemas relacionados coa vida cotiá á linguaxe alxébrico.- Utilizar ecuacións e sistemas para resolver problemas en contextos da vida real.- Representar relacións cuantitativas e cualitativas a través de diferentes tipos de funcións e interpretar os resultados obtidos a partir de táboas, gráficas?- Coñecer os conceptos básicos sobre semellanza, teorema de Pitágoras, áreas de figuras planas e áreas e volumes de corpos xeométricos, e aplicalos á resolución de problemas.- Describir, utilizando un vocabulario adecuado, situacións extraídas de contextos comunicativos da realidade sobre o manexo do azar e a estatística.- Analizar e interpretar datos estatísticos extraídos de diferentes medios de comunicación.- Utilizar diferentes medios de representación estatística en distribucións unidimensionais. - Coñecer as distribucións bidimensionais, representalas e valorar a correlación.- Resolver problemas de probabilidade simple e composta utilizando adecuadamente a Lei de Laplace, táboas de dobre entrada, diagramas de árbore?

02/10/2018 82I.E.S. Pontepedriña Departamento de Matemáticas Curso 2018-2019

Page 83: PROGRAMACIÓN DIDÁCTICA DEPARTAMENTO DE … · Algúns elementos desta programación didáctica No artigo 13.3 da resolución 27-7-15 (DOG do 29) recóllense os elementos da programación

Matemáticas Orientadas ás Ensinanzas Aplicadas. 4º de ESO

Obxecti-vos

Contidos Criterios de avaliación Estándares de aprendizaxe Competen-cias clave

Instrumentos de avaliación Grao mínimo

Secuencia

PE PO OBS CAD TR

Bloque 1. Procesos, métodos e actitudes en matemáticas

efh

B1.1. Planificación e expresiónverbal do proceso de resolución deproblemas.

B1.1. Expresar verbalmente, de xeito razo-ado o proceso seguido na resolución dunproblema.

MAPB1.1.1. Expresa verbalmente, dexeito razoado, o proceso seguido naresolución dun problema, coa preci-sión e o rigor adecuados.

CCL

CMCCT

X X X X 50% Todas

efh

B1.2. Estratexias e procedementospostos en práctica: uso da lingua-xe apropiada (gráfica, numérica,alxébrica, etc.), reformulación doproblema, resolución de subpro-blemas, reconto exhaustivo, come-zo por casos particulares sinxelos,procura de regularidades e leis,etc.

B1.3. Reflexión sobre os resulta-dos: revisión das operacións utili-zadas, asignación de unidades aosresultados, comprobación e inter-pretación das solucións no contex-to da situación, procura doutrasformas de resolución, etc.

B1.2. Utilizar procesos de razoamento eestratexias de resolución de problemas, re-alizando os cálculos necesarios e compro-bando as solucións obtidas.

MAPB1.2.1. Analiza e comprende oenunciado dos problemas (datos, re-lacións entre os datos, e contexto doproblema).

CCL

CMCCT

X X X 50% Todas

MAPB1.2.2. Valora a información dunenunciado e relaciónaa co número desolucións do problema.

CMCCT X X X X 50% Todas

MAPB1.2.3. Realiza estimacións eelabora conxecturas sobre os resulta-dos dos problemas que cumpra resol-ver, valorando a súa utilidade e a súaeficacia.

CMCCT X X 25% Todas

MAPB1.2.4. Utiliza estratexias heurís-ticas e procesos de razoamento naresolución de problemas, reflexionan-do sobre o proceso de resolución deproblemas.

CMCCT

CAA

X X X X 25% Todas

be

B1.2. Estratexias e procedementospostos en práctica: uso da lingua-

B1.3. Describir e analizar situacións decambio, para atopar patróns, regularidades

MAPB1.3.1. Identifica patróns, regula-ridades e leis matemáticas en situa-

CMCCT X X X X 50% Todas

02/10/2018 83I.E.S. Pontepedriña Departamento de Matemáticas Curso 2018-2019

Page 84: PROGRAMACIÓN DIDÁCTICA DEPARTAMENTO DE … · Algúns elementos desta programación didáctica No artigo 13.3 da resolución 27-7-15 (DOG do 29) recóllense os elementos da programación

Matemáticas Orientadas ás Ensinanzas Aplicadas. 4º de ESO

Obxecti-vos

Contidos Criterios de avaliación Estándares de aprendizaxe Competen-cias clave

Instrumentos de avaliación Grao mínimo

Secuencia

PE PO OBS CAD TR

fgh

xe apropiada (gráfica, numérica,alxébrica, etc.), reformulación doproblema, resolución de subpro-blemas, reconto exhaustivo, come-zo por casos particulares sinxelos,procura de regularidades e leis,etc.

B1.4. Formulación de proxectos einvestigacións matemáticas esco-lares, en contextos numéricos, xe-ométricos, funcionais, estatísticose probabilísticos, de xeito indivi-dual e en equipo. Elaboración epresentación dos informes corres-pondentes.

e leis matemáticas, en contextos numéri-cos, xeométricos, funcionais, estatísticos eprobabilísticos, valorando a súa utilidadepara facer predicións.

cións de cambio, en contextos nu-méricos, xeométricos, funcionais, es-tatísticos e probabilísticos.

MAPB1.3.2. Utiliza as leis matemáti-cas atopadas para realizar simula-cións e predicións sobre os resulta-dos esperables, e valora a súa efica-cia e a súa idoneidade.

CMCCT X X X X 25% Todas

bef

B1.3. Reflexión sobre os resulta-dos: revisión das operacións utili-zadas, asignación de unidades aosresultados, comprobación e inter-pretación das solucións no contex-to da situación, procura doutrasformas de resolución, etc.

B1.4. Afondar en problemas resoltos formu-lando pequenas variacións nos datos, ou-tras preguntas, outros contextos, etc.

MAPB1.4.1. Afonda nos problemaslogo de resolvelos, revisando o proce-so de resolución e os pasos e as ide-as importantes, analizando a cohe-rencia da solución ou procurando ou-tras formas de resolución.

CMCCT X X X 25% Todas

MAPB1.4.2. Formúlanse novos pro-blemas, a partir de un resolto, varian-do os datos, propondo novas pregun-tas, resolvendo outros problemas pa-recidos, formulando casos particula-res ou máis xerais de interese, e es-tablecendo conexións entre o proble-

CMCCT

CAA

X 25% Todas

02/10/2018 84I.E.S. Pontepedriña Departamento de Matemáticas Curso 2018-2019

Page 85: PROGRAMACIÓN DIDÁCTICA DEPARTAMENTO DE … · Algúns elementos desta programación didáctica No artigo 13.3 da resolución 27-7-15 (DOG do 29) recóllense os elementos da programación

Matemáticas Orientadas ás Ensinanzas Aplicadas. 4º de ESO

Obxecti-vos

Contidos Criterios de avaliación Estándares de aprendizaxe Competen-cias clave

Instrumentos de avaliación Grao mínimo

Secuencia

PE PO OBS CAD TR

ma e a realidade.

fh

B1.4. Formulación de proxectos einvestigacións matemáticas esco-lares, en contextos numéricos, xe-ométricos, funcionais, estatísticose probabilísticos, de xeito indivi-dual e en equipo. Elaboración epresentación dos informes corres-pondentes.

B1.5. Elaborar e presentar informes sobreo proceso, resultados e conclusións obtidasnos procesos de investigación.

MAPB1.5.1. Expón e argumenta oproceso seguido, ademais das con-clusións obtidas, utilizando distintaslinguaxes: alxébrica, gráfica, xeo-métrica e estatístico-probabilística.

CCL

CMCCT

X X X X 50% Todas

abcdefg

B1.5. Práctica dos procesos dematematización e modelización, encontextos da realidade e matemáti-cos, de xeito individual e en equi-po.

B1.6. Desenvolver procesos de matemati-zación en contextos da realidade cotiá (nu-méricos, xeométricos, funcionais, estatísti-cos ou probabilísticos) a partir da identifica-ción de situacións problemáticas da reali-dade.

MAPB1.6.1. Identifica situacións pro-blemáticas da realidade susceptiblesde conter problemas de interese.

CMCCT

CSC

X X X X 50% Todas

MAPB1.6.2. Establece conexións en-tre un problema do mundo real e omundo matemático, identificando oproblema ou os problemas matemáti-cos que subxacen nel e os coñece-mentos matemáticos necesarios.

CMCCT

CSIEE

X X X 50% Todas

MAPB1.6.3. Usa, elabora ou constrúemodelos matemáticos sinxelos quepermitan a resolución dun problemaou duns problemas dentro do campodas matemáticas.

CMCCT X X X X 25% Todas

MAPB1.6.4. Interpreta a solución ma-temática do problema no contexto da

CMCCT X X X 50% Todas

02/10/2018 85I.E.S. Pontepedriña Departamento de Matemáticas Curso 2018-2019

Page 86: PROGRAMACIÓN DIDÁCTICA DEPARTAMENTO DE … · Algúns elementos desta programación didáctica No artigo 13.3 da resolución 27-7-15 (DOG do 29) recóllense os elementos da programación

Matemáticas Orientadas ás Ensinanzas Aplicadas. 4º de ESO

Obxecti-vos

Contidos Criterios de avaliación Estándares de aprendizaxe Competen-cias clave

Instrumentos de avaliación Grao mínimo

Secuencia

PE PO OBS CAD TR

realidade.

MAPB1.6.5. Realiza simulacións epredicións, en contexto real, para va-lorar a adecuación e as limitaciónsdos modelos, e propón melloras queaumenten a súa eficacia.

CMCCT X X X 25% Todas

efg

B1.5. Práctica dos procesos dematematización e modelización, encontextos da realidade e matemáti-cos, de xeito individual e en equi-po.

B1.7. Valorar a modelización matemáticacomo un recurso para resolver problemasda realidade cotiá, avaliando a eficacia e aslimitacións dos modelos utilizados ou cons-truídos.

MAPB1.7.1. Reflexiona sobre o pro-ceso, obtén conclusións sobre el e osseus resultados, valorando outrasopinións.

CMCCT

CAA

CSC

X X X X X 50% Todas

abcdefglmnño

B1.5. Práctica dos procesos dematematización e modelización, encontextos da realidade e matemáti-cos, de xeito individual e en equi-po.

B1.8. Desenvolver e cultivar as actitudespersoais inherentes ao quefacer matemáti-co.

MAPB1.8.1. Desenvolve actitudesaxeitadas para o traballo en mate-máticas (esforzo, perseveranza, flexi-bilidade e aceptación da crítica razoa-da).

CMCCT

CSIEE

CSC

X X X 75% Todas

MAPB1.8.2. Formúlase a resoluciónde retos e problemas coa precisión,esmero e interese adecuados ao niveleducativo e á dificultade da situación.

CMCCT X X X 50% Todas

MAPB1.8.3. Distingue entre proble-mas e exercicios, e adopta a actitudeaxeitada para cada caso.

CMCCT X X 75% Todas

MAPB1.8.4. Desenvolve actitudes de CMCCT X X 25% Todas

02/10/2018 86I.E.S. Pontepedriña Departamento de Matemáticas Curso 2018-2019

Page 87: PROGRAMACIÓN DIDÁCTICA DEPARTAMENTO DE … · Algúns elementos desta programación didáctica No artigo 13.3 da resolución 27-7-15 (DOG do 29) recóllense os elementos da programación

Matemáticas Orientadas ás Ensinanzas Aplicadas. 4º de ESO

Obxecti-vos

Contidos Criterios de avaliación Estándares de aprendizaxe Competen-cias clave

Instrumentos de avaliación Grao mínimo

Secuencia

PE PO OBS CAD TR

curiosidade e indagación, xunto conhábitos de formular e formularse pre-guntas, e procurar respostas axeita-das, tanto no estudo dos conceptoscomo na resolución de problemas.

CAA

CCEC

MAPB1.8.5. Desenvolve habilidadessociais de cooperación e traballo enequipo.

CSIEE

CSC

X X X 50% Todas

bg

B1.6. Confianza nas propias capa-cidades para desenvolver acti-tudes axeitadas e afrontar as difi-cultades propias do traballo cien-tífico.

B1.9. Superar bloqueos e inseguridadesante a resolución de situacións descoñeci-das.

MAPB1.9.1. Toma decisións nos pro-cesos de resolución de problemas, deinvestigación e de matematización oude modelización, e valora as conse-cuencias destas e a súa convenienciapola súa sinxeleza e utilidade.

CMCCT

CSIEE

X X X X 25% Todas

bg

B1.6. Confianza nas propias capa-cidades para desenvolver acti-tudes axeitadas e afrontar as difi-cultades propias do traballo cien-tífico.

B1.10. Reflexionar sobre as decisións to-madas e aprender diso para situacións si-milares futuras.

MAPB1.10.1. Reflexiona sobre osproblemas resoltos e os procesos de-senvolvidos, valorando a potencia e asinxeleza das ideas clave, e aprendepara situacións futuras similares.

CMCCT

CAA

X X

befg

B1.7. Utilización de medios tecno-lóxicos no proceso de aprendizaxepara:Recollida ordenada e a organizaciónde datos. Elaboración e creación de representa-

B1.11. Empregar as ferramentas tecnolóxi-cas adecuadas, de xeito autónomo, reali-zando cálculos numéricos, alxébricos ouestatísticos, facendo representacións gráfi-cas, recreando situacións matemáticas me-diante simulacións ou analizando con senti-

MAPB1.11.1. Selecciona ferramentastecnolóxicas axeitadas e utilízaaspara a realización de cálculos numéri-cos, alxébricos ou estatísticos candoa dificultade destes impida ou nonaconselle facelos manualmente.

CMCCT

CD

X X X X

02/10/2018 87I.E.S. Pontepedriña Departamento de Matemáticas Curso 2018-2019

Page 88: PROGRAMACIÓN DIDÁCTICA DEPARTAMENTO DE … · Algúns elementos desta programación didáctica No artigo 13.3 da resolución 27-7-15 (DOG do 29) recóllense os elementos da programación

Matemáticas Orientadas ás Ensinanzas Aplicadas. 4º de ESO

Obxecti-vos

Contidos Criterios de avaliación Estándares de aprendizaxe Competen-cias clave

Instrumentos de avaliación Grao mínimo

Secuencia

PE PO OBS CAD TR

cións gráficas de datos numéricos, fun-cionais ou estatísticos.Facilitación da comprensión de con-ceptos e propiedades xeométricas oufuncionais, e realización de cálculos detipo numérico, alxébrico ou estatístico.

Deseño de simulacións e elaboraciónde predicións sobre situacións mate-máticas diversas.Elaboración de informes e documentossobre os procesos levados a cabo e asconclusións e os resultados obtidos.Consulta, comunicación e comparti-ción, en ámbitos apropiados, da infor-mación e as ideas matemáticas.

do crítico situacións diversas que axuden ácomprensión de conceptos matemáticos ouá resolución de problemas.

MAPB1.11.2. Utiliza medios tecno-lóxicos para facer representaciónsgráficas de funcións con expresiónsalxébricas complexas e extraer infor-mación cualitativa e cuantitativa sobreelas.

CMCCT X X X

MAPB1.11.3. Deseña representa-cións gráficas para explicar o procesoseguido na solución de problemas,mediante a utilización de medios tec-nolóxicos.

CMCCT X X X

MAPB1.11.4. Recrea ámbitos e ob-xectos xeométricos con ferramentastecnolóxicas interactivas para amo-sar, analizar e comprender propieda-des xeométricas.

CMCCT X X

MAPB1.11.5. Utiliza medios tecno-lóxicos para o tratamento de datos egráficas estatísticas, extraer informa-ción e elaborar conclusións.

CMCCT X X

abefg

B1.7. Utilización de medios tecno-lóxicos no proceso de aprendizaxepara:Recollida ordenada e a organizaciónde datos. Elaboración e creación de representa-

B1.12. Utilizar as tecnoloxías da informa-ción e da comunicación de maneira habi-tual no proceso de aprendizaxe, procuran-do, analizando e seleccionando informa-ción salientable en internet ou noutras fon-tes, elaborando documentos propios, fa-

MAPB1.12.1. Elabora documentos di-xitais propios (de texto, presentación,imaxe, vídeo, son, etc.), como resul-tado do proceso de procura, análise eselección de información salientable,coa ferramenta tecnolóxica axeitada,

CCL

CD

X X 50% Todas

02/10/2018 88I.E.S. Pontepedriña Departamento de Matemáticas Curso 2018-2019

Page 89: PROGRAMACIÓN DIDÁCTICA DEPARTAMENTO DE … · Algúns elementos desta programación didáctica No artigo 13.3 da resolución 27-7-15 (DOG do 29) recóllense os elementos da programación

Matemáticas Orientadas ás Ensinanzas Aplicadas. 4º de ESO

Obxecti-vos

Contidos Criterios de avaliación Estándares de aprendizaxe Competen-cias clave

Instrumentos de avaliación Grao mínimo

Secuencia

PE PO OBS CAD TR

cións gráficas de datos numéricos, fun-cionais ou estatísticos.Facilitación da comprensión de con-ceptos e propiedades xeométricas oufuncionais, e realización de cálculos detipo numérico, alxébrico ou estatístico. Deseño de simulacións e elaboraciónde predicións sobre situacións mate-máticas diversas.Elaboración de informes e documentossobre os procesos levados a cabo e asconclusións e os resultados obtidos.Consulta, comunicación e comparti-ción, en ámbitos apropiados, da infor-mación e as ideas matemáticas.

cendo exposicións e argumentacións des-tes e compartíndoos en ámbitos apropia-dos para facilitar a interacción.

e compárteos para a súa discusión oudifusión.

MAPB1.12.2. Utiliza os recursos crea-dos para apoiar a exposición oral doscontidos traballados na aula.

CCL X X X 25% Todas

MAPB1.12.3. Usa axeitadamente osmedios tecnolóxicos para estruturar emellorar o seu proceso de aprendiza-xe, recollendo a información das acti-vidades, analizando puntos fortes edébiles do seu proceso educativo eestablecendo pautas de mellora.

CD

CAA

X X X 50% Todas

MAPB1.12.4. Emprega ferramentastecnolóxicas para compartir ideas etarefas.

CD

CSC

CSIEE

X X 50% Todas

Bloque 2. Números e álxebra

bfeg

B2.1. Recoñecemento de númerosque non poden expresarse en for-ma de fracción. Números irracio-nais.

B2.2. Diferenciación de númerosracionais e irracionais. Expresióndecimal e representación na rectareal.

B2.1. Coñecer e utilizar os tipos de núme-ros e operacións, xunto coas súas propie-dades e aproximacións, para resolver pro-blemas relacionados coa vida diaria e ou-tras materias do ámbito educativo, recollen-do, transformando e intercambiando infor-mación.

MAPB2.1.1. Recoñece os tipos denúmeros (naturais, enteiros, racionaise irracionais), indica o criterio seguidopara a súa identificación, e utilízaospara representar e interpretar axeita-damente a información cuantitativa.

CMCCT X X X 75% 1ª

MAPB2.1.2. Realiza os cálculos coneficacia, mediante cálculo mental, al-

CMCCT X X X X 75% 1ª

02/10/2018 89I.E.S. Pontepedriña Departamento de Matemáticas Curso 2018-2019

Page 90: PROGRAMACIÓN DIDÁCTICA DEPARTAMENTO DE … · Algúns elementos desta programación didáctica No artigo 13.3 da resolución 27-7-15 (DOG do 29) recóllense os elementos da programación

Matemáticas Orientadas ás Ensinanzas Aplicadas. 4º de ESO

Obxecti-vos

Contidos Criterios de avaliación Estándares de aprendizaxe Competen-cias clave

Instrumentos de avaliación Grao mínimo

Secuencia

PE PO OBS CAD TR

B2.3. Xerarquía das operacións.

B2.4. Interpretación e utilizacióndos números reais e as operaciónsen diferentes contextos, elixindo anotación e precisión máis axeita-das en cada caso.

B2.5. Utilización da calculadora eferramentas informáticas para rea-lizar operacións con calquera tipode expresión numérica. Cálculosaproximados.

B2.6. Intervalos. Significado e dife-rentes formas de expresión.

B2.7. Proporcionalidade directa einversa. Aplicación á resolución deproblemas da vida cotiá.

B2.8. Porcentaxes na economía.Aumentos e diminucións porcen-tuais. Porcentaxes sucesivas. Inte-rese simple e composto.

goritmos de lapis e papel, calculadoraou ferramentas informáticas, e utilizaa notación máis axeitada para asoperacións de suma, resta, produto,división e potenciación.

MAPB2.1.3. Realiza estimacións exulga se os resultados obtidos son ra-zoables.

CMCCT X X X 75% 1ª

MAPB2.1.4. Utiliza a notación científi-ca para representar e operar (produ-tos e divisións) con números moigrandes ou moi pequenos.

CMCCT X X X X 50% 1ª

MAPB2.1.5. Compara, ordena, clasifi-ca e representa os tipos de númerosreais, intervalos e semirrectas, sobrea recta numérica.

CMCCT X X X X 50% 1ª

MAPB2.1.6. Aplica porcentaxes á re-solución de problemas cotiáns e fi-nancieros, e valora o emprego de me-dios tecnolóxicos cando a complexi-dade dos datos o requira.

CMCCT X X X X 100% 1ª

MAPB2.1.7. Resolve problemas davida cotiá nos que interveñen magni-tudes directa e inversamente propor-cionais.

CMCCT X X X X 100% 1ª

02/10/2018 90I.E.S. Pontepedriña Departamento de Matemáticas Curso 2018-2019

Page 91: PROGRAMACIÓN DIDÁCTICA DEPARTAMENTO DE … · Algúns elementos desta programación didáctica No artigo 13.3 da resolución 27-7-15 (DOG do 29) recóllense os elementos da programación

Matemáticas Orientadas ás Ensinanzas Aplicadas. 4º de ESO

Obxecti-vos

Contidos Criterios de avaliación Estándares de aprendizaxe Competen-cias clave

Instrumentos de avaliación Grao mínimo

Secuencia

PE PO OBS CAD TR

f B2.9. Polinomios: raíces e factori-zación. Utilización de identidadesnotables.

B2.2. Utilizar con destreza a linguaxe al-xébrica, as súas operacións e as súas pro-piedades.

MAPB2.2.1. Exprésase con eficacia,facendo uso da linguaxe alxébrica.

CMCCT X X X 50% 1ª

MAPB2.2.2. Realiza operacións desuma, resta, produto e división de po-linomios, e utiliza identidades nota-bles.

CMCCT X X X 50% 1ª

MAPB2.2.3. Obtén as raíces dun poli-nomio e factorízao, mediante a apli-cación da regra de Ruffini.

CMCCT X X X 50% 1ª

fgh

B2.10. Resolución de ecuacións esistemas de dúas ecuacións line-ais con dúas incógnitas.

B2.11. Resolución de problemascotiáns mediante ecuacións e sis-temas.

B2.3. Representar e analizar situacións eestruturas matemáticas, utilizando ecua-cións de distintos tipos para resolver pro-blemas.

MAPB2.3.1. Formula alxebricamenteunha situación da vida real medianteecuacións de primeiro e segundograo e sistemas de dúas ecuacións li-neais con dúas incógnitas, resólvease interpreta o resultado obtido.

CMCCT X X X 75% 1ª

Bloque 3. Xeometría

efgh

B3.1. Figuras semellantes. B3.2. Teoremas de Tales e Pitágo-ras. Aplicación da semellanza paraa obtención indirecta de medidas.B3.3. Razón entre lonxitudes, áre-as e volumes de figuras e corpossemellantes.B3.4. Resolución de problemas xe-ométricos no mundo físico: medida

B3.1. Calcular magnitudes efectuando me-didas directas e indirectas a partir de situa-cións reais, empregando os instrumentos,as técnicas ou as fórmulas máis adecua-dos, e aplicando a unidade de medida máisacorde coa situación descrita.

MAPB3.1.1. Utiliza instrumentos, fór-mulas e técnicas apropiados paramedir ángulos, lonxitudes, áreas e vo-lumes de corpos e de figuras xeo-métricas, interpretando as escalas demedidas.

CMCCT X X X X 75% 3ª

MAPB3.1.2. Emprega as propiedadesdas figuras e dos corpos (simetrías,

CMCCT X X X X 100% 3ª

02/10/2018 91I.E.S. Pontepedriña Departamento de Matemáticas Curso 2018-2019

Page 92: PROGRAMACIÓN DIDÁCTICA DEPARTAMENTO DE … · Algúns elementos desta programación didáctica No artigo 13.3 da resolución 27-7-15 (DOG do 29) recóllense os elementos da programación

Matemáticas Orientadas ás Ensinanzas Aplicadas. 4º de ESO

Obxecti-vos

Contidos Criterios de avaliación Estándares de aprendizaxe Competen-cias clave

Instrumentos de avaliación Grao mínimo

Secuencia

PE PO OBS CAD TR

e cálculo de lonxitudes, áreas evolumes de diferentes corpos.

descomposición en figuras máiscoñecidas, etc.) e aplica o teorema deTales, para estimar ou calcular medi-das indirectas.

MAPB3.1.3. Utiliza as fórmulas paracalcular perímetros, áreas e volumesde triángulos, rectángulos, círculos,prismas, pirámides, cilindros, conos eesferas, e aplícaas para resolver pro-blemas xeométricos, asignando asunidades correctas.

CMCCT X X X X 75% 3ª

MAPB3.1.4. Calcula medidas indirec-tas de lonxitude, área e volume me-diante a aplicación do teorema de Pi-tágoras e a semellanza de triángulos.

CMCCT X X X X 50% 3ª

ef

B3.4. Resolución de problemas xe-ométricos no mundo físico: medidae cálculo de lonxitudes, áreas evolumes de diferentes corpos.

B3.5. Uso de aplicacións informáti-cas de xeometría dinámica que fa-cilite a comprensión de conceptose propiedades xeométricas.

B3.2. Utilizar aplicacións informáticas dexeometría dinámica, representando corposxeométricos e comprobando, mediante in-teracción con ela, propiedades xeométri-cas.

MAPB3.2.1. Representa e estuda oscorpos xeométricos máis relevantes(triángulos, rectángulos, círculos, pris-mas, pirámides, cilindros, conos e es-feras) cunha aplicación informática dexeometría dinámica, e comproba assúas propiedades xeométricas.

CMCCT X X X X 50% 3ª

Bloque 4. Funcións

b B4.1. Interpretación dun fenómeno B4.1. Identificar relacións cuantitativas MAPB4.1.1. Identifica e explica rela- CMCCT X X X X X 75% 2ª

02/10/2018 92I.E.S. Pontepedriña Departamento de Matemáticas Curso 2018-2019

Page 93: PROGRAMACIÓN DIDÁCTICA DEPARTAMENTO DE … · Algúns elementos desta programación didáctica No artigo 13.3 da resolución 27-7-15 (DOG do 29) recóllense os elementos da programación

Matemáticas Orientadas ás Ensinanzas Aplicadas. 4º de ESO

Obxecti-vos

Contidos Criterios de avaliación Estándares de aprendizaxe Competen-cias clave

Instrumentos de avaliación Grao mínimo

Secuencia

PE PO OBS CAD TR

efgh

descrito mediante un enunciado,unha táboa, unha gráfica ou unhaexpresión analítica.

B4.2. Estudo de modelos funcio-nais: lineal, cuadrático, proporcio-nalidade inversa e exponencial.Descrición das súas característi-cas, usando a linguaxe matemáti-ca apropiada. Aplicación en con-textos reais.

B4.3. Taxa de variación mediacomo medida da variación dunhafunción nun intervalo.

B4.4. Utilización de calculadorasgráficas e software específico paraa construción e a interpretación degráficas.

nunha situación, determinar o tipo de fun-ción que pode representalas, e aproximar einterpretar a taxa de variación media a par-tir dunha gráfica, de datos numéricos oumediante o estudo dos coeficientes da ex-presión alxébrica.

cións entre magnitudes que se podendescribir mediante unha relación fun-cional, asociando as gráficas coassúas correspondentes expresións al-xébricas.

MAPB4.1.2. Explica e representa gra-ficamente o modelo de relación entredúas magnitudes para os casos derelación lineal, cuadrática, proporcio-nal inversa e exponencial.

CMCCT X X X X 75% 2ª

MAPB4.1.3. Identifica, estima ou cal-cula elementos característicos destasfuncións (cortes cos eixes, intervalosde crecemento e decrecemento,máximos e mínimos, continuidade, si-metrías e periodicidade).

CMCCT X X X 75% 2ª

MAPB4.1.4. Expresa razoadamenteconclusións sobre un fenómeno, apartir da análise da gráfica que o des-cribe ou dunha táboa de valores.

CMCCT X X X X 75% 2ª

MAPB4.1.5. Analiza o crecemento ouo decrecemento dunha función me-diante a taxa de variación media, cal-culada a partir da expresión alxébrica,unha táboa de valores ou da propia

CMCCT X X X X 50% 2ª

02/10/2018 93I.E.S. Pontepedriña Departamento de Matemáticas Curso 2018-2019

Page 94: PROGRAMACIÓN DIDÁCTICA DEPARTAMENTO DE … · Algúns elementos desta programación didáctica No artigo 13.3 da resolución 27-7-15 (DOG do 29) recóllense os elementos da programación

Matemáticas Orientadas ás Ensinanzas Aplicadas. 4º de ESO

Obxecti-vos

Contidos Criterios de avaliación Estándares de aprendizaxe Competen-cias clave

Instrumentos de avaliación Grao mínimo

Secuencia

PE PO OBS CAD TR

gráfica.

MAPB4.1.6. Interpreta situacións re-ais que responden a funcións sinxe-las: lineais, cuadráticas, de proporcio-nalidade inversa e exponenciais.

CMCCT X X X 75% 2ª

efgh

B4.1. Interpretación dun fenómenodescrito mediante un enunciado,unha táboa, unha gráfica ou unhaexpresión analítica.

B4.2. Estudo de modelos funcio-nais: lineal, cuadrático, proporcio-nalidade inversa e exponencial.Descrición das súas característi-cas, usando a linguaxe matemáti-ca apropiada. Aplicación en con-textos reais.B4.3. Taxa de variación mediacomo medida da variación dunhafunción nun intervalo.B4.4. Utilización de calculadorasgráficas e software específico paraa construción e a interpretación degráficas.

B4.2. Analizar información proporcionada apartir de táboas e gráficas que representenrelacións funcionais asociadas a situaciónsreais, obtendo información sobre o seucomportamento, a súa evolución e os posi-bles resultados finais.

MAPB4.2.1. Interpreta criticamentedatos de táboas e gráficos sobre di-versas situacións reais.

CMCCT X X X X 75% 2ª

MAPB4.2.2. Representa datos me-diante táboas e gráficos, utilizando ei-xes e unidades axeitadas.

CMCCT X X X X 75% 2ª

MAPB4.2.3. Describe as característi-cas máis importantes que se extraendunha gráfica e sinala os valores pun-tuais ou intervalos da variable que asdeterminan, utilizando tanto lapis epapel como medios informáticos.

CMCCT X X X X 75% 2ª

MAPB4.2.4. Relaciona táboas de va-lores e as súas gráficas correspon-dentes en casos sinxelos, e xustificaa decisión.

CMCCT X X X X 75% 2ª

MAPB4.2.5. Utiliza con destreza ele-mentos tecnolóxicos específicos paradebuxar gráficas.

CMCCT X X 75% 2ª

02/10/2018 94I.E.S. Pontepedriña Departamento de Matemáticas Curso 2018-2019

Page 95: PROGRAMACIÓN DIDÁCTICA DEPARTAMENTO DE … · Algúns elementos desta programación didáctica No artigo 13.3 da resolución 27-7-15 (DOG do 29) recóllense os elementos da programación

Matemáticas Orientadas ás Ensinanzas Aplicadas. 4º de ESO

Obxecti-vos

Contidos Criterios de avaliación Estándares de aprendizaxe Competen-cias clave

Instrumentos de avaliación Grao mínimo

Secuencia

PE PO OBS CAD TR

Bloque 5. Estatística e probabilidade

acdefghm

B5.1. Análise crítica de táboas egráficas estatísticas nos medios decomunicación e fontes públicas ofi-ciais (IGE, INE, etc.).B5.2. Interpretación, análise e utili-dade das medidas de centraliza-ción e dispersión.

B5.3. Comparación de distribu-cións mediante o uso conxunto demedidas de posición e dispersión.

B5.4. Construción e interpretaciónde diagramas de dispersión. Intro-dución á correlación.B5.5. Azar e probabilidade. Fre-cuencia dun suceso aleatorio.

B5.6. Cálculo de probabilidadesmediante a Regra de Laplace.

B5.7. Probabilidade simple e com-posta. Sucesos dependentes e in-dependentes. Diagrama en árbore.

B5.8. Aplicacións informáticas quefaciliten o tratamento de datos es-tatísticos.

B5.1. Utilizar o vocabulario axeitado para adescrición de situacións relacionadas coazar e a estatística, analizando e interpre-tando informacións que aparecen nos me-dios de comunicación e fontes públicas ofi-ciais (IGE, INE, etc.).

MAPB5.1.1. Utiliza un vocabularioadecuado para describir situaciónsrelacionadas co azar e a estatística.

CCL

CMCCT

X X X X 50% 3ª

MAPB5.1.2. Formula e comprobaconxecturas sobre os resultados deexperimentos aleatorios e simula-cións.

CMCCT X X 25% 3ª

MAPB5.1.3. Emprega o vocabularioaxeitado para interpretar e comentartáboas de datos, gráficos estatísticose parámetros estatísticos.

CMCCT X X X X 50% 3ª

MAPB5.1.4. Interpreta un estudo es-tatístico a partir de situacións concre-tas próximas.

CMCCT X X X X 75% 3ª

02/10/2018 95I.E.S. Pontepedriña Departamento de Matemáticas Curso 2018-2019

Page 96: PROGRAMACIÓN DIDÁCTICA DEPARTAMENTO DE … · Algúns elementos desta programación didáctica No artigo 13.3 da resolución 27-7-15 (DOG do 29) recóllense os elementos da programación

Matemáticas Orientadas ás Ensinanzas Aplicadas. 4º de ESO

Obxecti-vos

Contidos Criterios de avaliación Estándares de aprendizaxe Competen-cias clave

Instrumentos de avaliación Grao mínimo

Secuencia

PE PO OBS CAD TR

beg

B5.1. Análise crítica de táboas egráficas estatísticas nos medios decomunicación e fontes públicas ofi-ciais (IGE, INE, etc.).B5.2. Interpretación, análise e utili-dade das medidas de centraliza-ción e dispersión.

B5.3. Comparación de distribu-cións mediante o uso conxunto demedidas de posición e dispersión.

B5.4. Construción e interpretaciónde diagramas de dispersión. Intro-dución á correlación.

B5.8. Aplicacións informáticas quefaciliten o tratamento de datos es-tatísticos.

B5.2. Elaborar e interpretar táboas e gráfi-cos estatísticos, así como os parámetrosestatísticos máis usuais, en distribuciónsunidimensionais, utilizando os medios máisaxeitados (lapis e papel, calculadora, follade cálculo), valorando cualitativamente arepresentatividade das mostras utilizadas.

MAPB5.2.1. Discrimina se os datosrecollidos nun estudo estatístico co-rresponden a unha variable discretaou continua.

CMCCT X X X X 100% 3ª

MAPB5.2.2. Elabora táboas de fre-cuencias a partir dos datos dun es-tudo estatístico, con variables discre-tas e continuas.

CMCCT X X X X 100% 3ª

MAPB5.2.3. Calcula os parámetrosestatísticos (media aritmética, perco-rrido, desviación típica, cuartís, etc.),en variables discretas e continuas,coa axuda da calculadora ou dunhafolla de cálculo.

CMCCT X X X X 75% 3ª

MAPB5.2.4. Representa graficamentedatos estatísticos recollidos en táboasde frecuencias, mediante diagramasde barras e histogramas.

CMCCT X X X X 75% 3ª

bf

B5.5. Azar e probabilidade. Fre-cuencia dun suceso aleatorio.

B5.6. Cálculo de probabilidadesmediante a regra de Laplace.

B5.7.Probabilidade simple e com-posta. Sucesos dependentes e in-dependentes. Diagrama en árbore.

B5.3. Calcular probabilidades simples ecompostas para resolver problemas da vidacotiá, utilizando a regra de Laplace en com-binación con técnicas de reconto como osdiagramas de árbore e as táboas de contin-xencia.

MAPB5.3.1. Calcula a probabilidadede sucesos coa regra de Laplace eutiliza, especialmente, diagramas deárbore ou táboas de continxenciapara o reconto de casos.

CMCCT X X X 50% 3ª

MAPB5.3.2. Calcula a probabilidadede sucesos compostos sinxelos nos

CMCCT X X X 50% 3ª

02/10/2018 96I.E.S. Pontepedriña Departamento de Matemáticas Curso 2018-2019

Page 97: PROGRAMACIÓN DIDÁCTICA DEPARTAMENTO DE … · Algúns elementos desta programación didáctica No artigo 13.3 da resolución 27-7-15 (DOG do 29) recóllense os elementos da programación

Matemáticas Orientadas ás Ensinanzas Aplicadas. 4º de ESO

Obxecti-vos

Contidos Criterios de avaliación Estándares de aprendizaxe Competen-cias clave

Instrumentos de avaliación Grao mínimo

Secuencia

PE PO OBS CAD TR

que interveñan dúas experiencias ale-atorias simultáneas ou consecutivas.

Mínimos esixibles

Bloque 1. Procesos, métodos e actitudes matemáticas

• Expresa verbalmente e de forma razoada o proceso seguido na resolución dun problema, coa precisión e o rigor adecuados. • Analiza e comprende o enunciado dos problemas (datos, relacións entre os datos, e contexto do problema). • Valora a información dun enunciado e relaciónaa co número de solucións do problema. • Realiza estimacións e elabora conxecturas sobre os resultados dos problemas para resolver, valorando a súa utilidade e eficacia. • Expón e argumenta o proceso seguido, ademais das conclusións obtidas, utilizando distintas linguaxes (alxébrica, gráfica, xeométrica e estatístico-probabilística). • Usa modelos matemáticos sinxelos que permitan a resolución dun problema ou duns problemas dentro do campo das matemáticas. • Interpreta a solución matemática do problema no contexto da realidade. • Desenvolve actitudes axeitadas para o traballo en matemáticas (esforzo, perseveranza, flexibilidade e aceptación da crítica razoada). • Distingue entre problemas e exercicios, e adopta a actitude axeitada para cada caso. • Desenvolve habilidades sociais de cooperación e traballo en equipo. • Selecciona ferramentas tecnolóxicas axeitadas e utilízaas para a realización de cálculos numéricos, alxébricos ou estatísticos, cando a dificultade destes impida ou non aconselle facelos manualmen-

te. • Utiliza medios tecnolóxicos para facer representacións gráficas de funcións con expresións alxébricas complexas e extraer información cualitativa e cuantitativa sobre elas. • Utiliza medios tecnolóxicos para tratar datos e gráficas estatísticas, extraer información e elaborar conclusións. • Elabora documentos dixitais propios coa ferramenta tecnolóxica axeitada (de texto, presentación, imaxe, vídeo, son, etc.) como resultado do proceso de procura, análise e selección de información re -

levante, e compárteos para a súa discusión ou difusión.

Bloque 2. Núemros e álxebra

• Manexar con destreza as operacións con números naturais, enteiros e fraccionarios, incluída la potenciación de expoñente enteiro.• Resolver problemas numéricos.• Coñecer a notación científica e efectuar operacións coa axuda da calculadora.• Relacionar os números fraccionarios coa súa expresión decimal.• Coñecer os números reais, os distintos conxuntos de números e os intervalos sobre a recta real.

02/10/2018 97I.E.S. Pontepedriña Departamento de Matemáticas Curso 2018-2019

Page 98: PROGRAMACIÓN DIDÁCTICA DEPARTAMENTO DE … · Algúns elementos desta programación didáctica No artigo 13.3 da resolución 27-7-15 (DOG do 29) recóllense os elementos da programación

• Coñecer o concepto de raíz dun número.• Aplicar procedementos específicos para a resolución de problemas relacionados coa proporcionalidade e as porcentaxes.• Manexar as expresións e as operacións que se requiren para expor e resolver ecuacións, inecuacións e sistemas, ou problemas que dean lugar a eles.• Resolver ecuacións de distintos tipos e aplicalas á resolución de problemas.• Interpretar e resolver inecuacións e sistemas de inecuacións de primeiro grao e aplicalo á resolución de problemas.• Resolver sistemas de ecuacións e aplicalos á resolución de problemas.

Bloque 3. Xeometría

• Aplica os conceptos básicos da semellanza na resolución de problemas relacionados con medidas, mapas, escalas..• Utiliza as fórmulas para calcular perímetros, áreas e volumes de triángulos, rectángulos, círculos, prismas, pirámides, cilindros, conos e esferas para resolver problemas xeométricos, asignando as uni -

dades correctas.

• Utiliza o teorema de Pitágoras e a semellanza para calcular medidas de figuras e corpos xeométricos.

Bloque 4. Análise

• Sabero concepto de función, coñecer as características máis relevantes e as distintas formas de expresar as funcións.• Manexar as funcións lineais e afíns e cadráticas, asociando a gráfica coa expresión analítica.• Expresa razoadamente conclusións sobre un fenómeno, a partir da análise da gráfica que o describe ou dunha táboa de valores.• Interpreta situacións reais que responden a funcións sinxelas: lineais, cuadráticas, de proporcionalidade inversa e exponenciais.

• Representa datos mediante táboas e gráficos, utilizando eixes e unidades axeitadas.

• Describe as características máis importantes que se extraen dunha gráfica e sinala os valores puntuais ou intervalos da variable que as determinan, utilizando tanto lapis e papel como medios infor -máticos.

Bloque 5, Estatística e probabilidade

• Resumir nunha táboa de frecuencias unha serie de datos estatísticos e facer o gráfico adecuado para a súa visualización.• Coñecer os parámetros estadísticos e , calculalos a partir dunha táboa de frecuencias e interpretar o seu significado.• Coñecer e utilizar as medidas de posición.• Coñecer as características básicas dos sucesos e das regras para asignar probabilidades.• Calcula a probabilidade de sucesos coa regra de Laplace e utiliza, especialmente, diagramas de árbore ou táboas de continxencia para o reconto de casos.

• Calcula a probabilidade de sucesos compostos sinxelos nos que interveñan dúas experiencias aleatorias simultáneas ou consecutivas.

• Representa graficamente datos estatísticos recollidos en táboas de frecuencias, mediante diagramas de barras e histogramas.

02/10/2018 98I.E.S. Pontepedriña Departamento de Matemáticas Curso 2018-2019

Page 99: PROGRAMACIÓN DIDÁCTICA DEPARTAMENTO DE … · Algúns elementos desta programación didáctica No artigo 13.3 da resolución 27-7-15 (DOG do 29) recóllense os elementos da programación

Bacharelato

Secuenciación de contidosOs contidos, criterios de avaliación e estándares de aprendizaxe se presentan más adelante secuenciados por avaliacións. Esta secuenciación poderá ser alterada se o profesor ou profesora, logo de avaliar as características do alumnado e o seu coñecemento previo da materia, se o considera oportuno.

Obxectivos xerais do Bacharelato O bacharelato contribuirá a desenvolver no alumnado as capacidades que lle permitan:

a) Exercer a cidadanía democrática, desde unha perspectiva global, e adquirir unha conciencia cívica responsable, inspirada polos valores da Constitución española e do Estatuto de autonomíade Galicia, así como polos dereitos humanos, que fomente a corresponsabilidade na construción dunha sociedade xusta e equitativa e favoreza a sustentabilidade.

b) Consolidar unha madureza persoal e social que lle permita actuar de forma responsable e autónoma e desenvolver o seu espírito crítico. Ser quen de prever e resolver pacificamente os conflitos persoais, familiares e sociais.

c) Fomentar a igualdade efectiva de dereitos e oportunidades entre homes e mulleres, analizar e valorar criticamente as desigualdades e discriminacións existentes e, en particular, a violencia contra a muller, e impulsar a igualdade real e a non discriminación das persoas por calquera condición ou circunstancia persoal ou social, con atención especial ás persoas con discapacidade.

d) Afianzar os hábitos de lectura, estudo e disciplina, como condicións necesarias para o eficaz aproveitamento da aprendizaxe e como medio de desenvolvemento persoal.

e) Dominar, tanto na súa expresión oral como na escrita, a lingua galega e a lingua castelá.

f) Expresarse con fluidez e corrección nunha ou máis linguas estranxeiras.

g) Utilizar con solvencia e responsabilidade as tecnoloxías da información e da comunicación.

h) Coñecer e valorar criticamente as realidades do mundo contemporáneo, os seus antecedentes históricos e os principais factores da súa evolución. Participar de xeito solidario no desenvolvemento e na mellora do seu contorno social.

i) Acceder aos coñecementos científicos e tecnolóxicos fundamentais, e dominar as habilidades básicas propias da modalidade elixida.

l) Comprender os elementos e os procedementos fundamentais da investigación e dos métodos científicos. Coñecer e valorar de forma crítica a contribución da ciencia e da tecnoloxía ao cambio das condicións de vida, así como afianzar a sensibilidade e o respecto cara ao medio ambiente e a ordenación sustentable do territorio, con especial referencia ao territorio galego.

m) Afianzar o espírito emprendedor con actitudes de creatividade, flexibilidade, iniciativa, traballo en equipo, confianza nun mesmo e sentido crítico.

n) Desenvolver a sensibilidade artística e literaria, así como o criterio estético, como fontes de formación e enriquecemento cultural. Utilizar a educación física e o deporte para favorecer o desenvolvemento persoal e social, e impulsar condutas e hábitos saudables.

ñ) Afianzar actitudes de respecto e prevención no ámbito da seguridade viaria.

o) Valorar, respectar e afianzar o patrimonio material e inmaterial de Galicia, e contribuír á súa conservación e mellora no contexto dun mundo globalizado.

02/10/2018 99I.E.S. Pontepedriña Departamento de Matemáticas Curso 2018-2019

Page 100: PROGRAMACIÓN DIDÁCTICA DEPARTAMENTO DE … · Algúns elementos desta programación didáctica No artigo 13.3 da resolución 27-7-15 (DOG do 29) recóllense os elementos da programación

Programación de Matemáticas I

Obxectivos- Comprender e aplicar os conceptos e procedementos matemáticos a situacións diversas que permitan avanzar no estudo das propias matemáticas e doutras ciencias, así como na resolución razoada de problemas procedentes de actividades cotiás e diferentes ámbitos do saber.- Considerar as argumentacións razoadas e a existencia de demostracións rigorosas sobre as que se basea o avance da ciencia e da tecnoloxía, mostrando unha actitude flexible, aberta e crítica ante outros xuízos e razoamentos. - Utilizar as estratexias características da investigación científica e as destrezas propias das matemáticas (formulación de problemas, planificación e ensaio, experimentación, aplicación da indución e dedución, formulación e aceptación ou rexeitamento das conxecturas, comprobación dos resultados obtidos) para realizar investigacións e en xeral explorar situacións e fenómenos novos. - Apreciar o desenvolvemento das matemáticas como un proceso cambiante e dinámico, con abundantes conexións internas e intimamente relacionado co doutras áreas do saber. - Empregar os recursos achegados polas tecnoloxías actuais para obter e procesar información, facilitar a comprensión de fenómenos dinámicos, aforrar tempo nos cálculos e servir como ferramenta na resolución de problemas. - Utilizar o discurso racional para formular acertadamente os problemas, xustificar procedementos, encadear coherentemente os argumentos, comunicarse con eficacia e precisión, detectar incorreccións lóxicas e cuestionar aseveracións carentes de rigor científico. - Mostrar actitudes asociadas ao traballo científico e á investigación matemática, tales como a visión crítica, a necesidade de verificación, a valoración da precisión, o interese polo traballo cooperativo e os distintos tipos de razoamento, o cuestionamento das apreciacións intuitivas e a apertura a novas ideas. - Expresarse verbalmente e por escrito en situacións susceptibles de ser tratadas matematicamente, comprendendo e manexando representacións matemáticas.

02/10/2018 100I.E.S. Pontepedriña Departamento de Matemáticas Curso 2018-2019

Page 101: PROGRAMACIÓN DIDÁCTICA DEPARTAMENTO DE … · Algúns elementos desta programación didáctica No artigo 13.3 da resolución 27-7-15 (DOG do 29) recóllense os elementos da programación

Matemáticas I. 1º de bacharelato

Obxec-tivos

Contidos Criterios de avaliación Estándares de aprendizaxe Competen-cias clave

Instrumentos de avaliación Graomínimo

Avaliación

PE PO OBS CAD TR

Bloque 1. Procesos, métodos e actitudes en matemáticas

ei

B1.1. Planificación e expresiónverbal do proceso de resoluciónde problemas.

B1.1. Expresar verbalmente, de formarazoada, o proceso seguido na resolu-ción dun problema.

MA1B1.1.1. Expresa verbalmente, deforma razoada, o proceso seguido naresolución dun problema, coa precisióne o rigor adecuados.

CCLCMCCT

X X X X 75% Todas

il

B1.1. Planificación e expresiónverbal do proceso de resoluciónde problemas.B1.2. Estratexias e procede-mentos postos en práctica: rela-ción con outros problemascoñecidos; modificación de va-riables; suposición do problemaresolto.B1.3. Solucións e/ou resultadosobtidos: coherencia das solu-cións coa situación, revisión sis-temática do proceso, outras for-mas de resolución, problemasparecidos, xeneralizacións eparticularizacións interesantes.B1.4. Iniciación á demostraciónen matemáticas: métodos, razo-amentos, linguaxes, etc.

B1.2. Utilizar procesos de razoamento eestratexias de resolución de problemas,realizando os cálculos necesarios e com-probando as solucións obtidas.

MA1B1.2.1. Analiza e comprende oenunciado para resolver ou demostrar(datos, relacións entre os datos, condi-cións, hipótese, coñecementos mate-máticos necesarios, etc.).

CMCCT X X X X 75% Todas

MA1B1.2.2. Valora a información dunenunciado e relaciónaa co número desolucións do problema.

CMCCT X X 75% Todas

MA1B1.2.3. Realiza estimacións e ela-bora conxecturas sobre os resultadosdos problemas para resolver, valorandoa súa utilidade e a súa eficacia.

CMCCT X X 50% Todas

MA1B1.2.4. Utiliza estratexias heurísti-cas e procesos de razoamento na reso-lución de problemas.

CMCCTCAA

X X X 75% Todas

MA1B1.2.5. Reflexiona sobre o procesode resolución de problemas.

CMCCT CAA

X X X 75% Todas

d B1.4. Iniciación á demostraciónen matemáticas: métodos, razo-

B1.3. Realizar demostracións sinxelasde propiedades ou teoremas relativos a

MA1B1.3.1. Utiliza diferentes métodosde demostración en función do contexto

CMCCT X X X 25% Todas

02/10/2018 101I.E.S. Pontepedriña Departamento de Matemáticas Curso 2018-2019

Page 102: PROGRAMACIÓN DIDÁCTICA DEPARTAMENTO DE … · Algúns elementos desta programación didáctica No artigo 13.3 da resolución 27-7-15 (DOG do 29) recóllense os elementos da programación

Matemáticas I. 1º de bacharelato

Obxec-tivos

Contidos Criterios de avaliación Estándares de aprendizaxe Competen-cias clave

Instrumentos de avaliación Graomínimo

Avaliación

PE PO OBS CAD TR

il

amentos, linguaxes, etc.B1.5. Métodos de demostra-ción: redución ao absurdo,método de indución, contrae-xemplos, razoamentos encade-ados, etc.B1.6. Razoamento dedutivo eindutivo.B1.7. Linguaxe gráfica e al-xébrica, e outras formas de re-presentación de argumentos.

contidos alxébricos, xeométricos, funcio-nais, estatísticos e probabilísticos.

matemático e reflexiona sobre o proce-so de demostración (estrutura, método,linguaxe e símbolos, pasos clave, etc.).

gi

B1.6. Razoamento dedutivo eindutivo.B1.7. Linguaxe gráfica e al-xébrica, e outras formas de re-presentación de argumentos.B1.8. Elaboración e presenta-ción oral e/ou escrita, utilizandoas ferramentas tecnolóxicasaxeitadas, de informes científi-cos sobre o proceso seguido naresolución dun problema ou nademostración dun resultadomatemático.

B1.9. Utilización de medios tec-nolóxicos no proceso de apren-dizaxe para:Recollida ordenada e a organiza-

B1.4. Elaborar un informe científico es-crito que sirva para comunicar as ideasmatemáticas xurdidas na resolución dunproblema ou nunha demostración, coaprecisión e o rigor adecuados.

MA1B1.4.1. Usa a linguaxe, a notacióne os símbolos matemáticos adecuadosao contexto e á situación.

CMCCT X X X X 100% Todas

MA1B1.4.2. Utiliza argumentos, xustifi-cacións, explicacións e razoamentos ex-plícitos e coherentes.

CMCCT X X X X X 100% Todas

MA1B1.4.3. Emprega as ferramentastecnolóxicas adecuadas ao tipo de pro-blema, situación para resolver ou pro-piedade ou teorema para demostrar,tanto na procura de resultados comopara a mellora da eficacia na comunica-ción das ideas matemáticas.

CMCCTCD

X X 750% Todas

02/10/2018 102I.E.S. Pontepedriña Departamento de Matemáticas Curso 2018-2019

Page 103: PROGRAMACIÓN DIDÁCTICA DEPARTAMENTO DE … · Algúns elementos desta programación didáctica No artigo 13.3 da resolución 27-7-15 (DOG do 29) recóllense os elementos da programación

Matemáticas I. 1º de bacharelato

Obxec-tivos

Contidos Criterios de avaliación Estándares de aprendizaxe Competen-cias clave

Instrumentos de avaliación Graomínimo

Avaliación

PE PO OBS CAD TR

ción de datos.Elaboración e creación de repre-sentacións gráficas de datos nu-méricos, funcionais ou estatísticos.Facilitación da comprensión deconceptos e propiedades xeométri-cas ou funcionais e a realización decálculos de tipo numérico, alxébricoou estatístico.Deseño de simulacións e elabora-ción de predicións sobre situaciónsmatemáticas diversas.Elaboración de informes e docu-mentos sobre os procesos levadosa cabo e os resultados e as conclu-sións obtidos.Consulta, comunicación e compar-tición, en ámbitos apropiados, dainformación e das ideas matemáti-cas.

ilm

B1.10. Planificación e realiza-ción de proxectos e investiga-cións matemáticas a partir decontextos da realidade ou domundo das matemáticas, dexeito individual e en equipo.

B1.5. Planificar adecuadamente o proce-so de investigación, tendo en conta ocontexto en que se desenvolve e o pro-blema de investigación formulado.

MA1B1.5.1. Coñece a estrutura do pro-ceso de elaboración dunha investiga-ción matemática (problema de investiga-ción, estado da cuestión, obxectivos, hi-pótese, metodoloxía, resultados, conclu-sións, etc.).

CMCCT X X X 25% Todas

MA1B1.5.2. Planifica axeitadamente oproceso de investigación, tendo en con-ta o contexto en que se desenvolve e oproblema de investigación formulado.

CMCCTCSIEE

X X X 25% Todas

02/10/2018 103I.E.S. Pontepedriña Departamento de Matemáticas Curso 2018-2019

Page 104: PROGRAMACIÓN DIDÁCTICA DEPARTAMENTO DE … · Algúns elementos desta programación didáctica No artigo 13.3 da resolución 27-7-15 (DOG do 29) recóllense os elementos da programación

Matemáticas I. 1º de bacharelato

Obxec-tivos

Contidos Criterios de avaliación Estándares de aprendizaxe Competen-cias clave

Instrumentos de avaliación Graomínimo

Avaliación

PE PO OBS CAD TR

MA1B1.5.3. Afonda na resolución dal-gúns problemas, formulando novas pre-guntas, xeneralizando a situación ou osresultados, etc.

CMCCT X 25% Todas

bdhilmn

B1.4. Iniciación á demostraciónen matemáticas: métodos, razo-amentos, linguaxes, etc.B1.5. Métodos de demostra-ción: redución ao absurdo,método de indución, contrae-xemplos, razoamentos encade-ados, etc.B1.6. Razoamento dedutivo eindutivo.B1.7. Linguaxe gráfica e al-xébrica, e outras formas de re-presentación de argumentos.

B1.10. Planificación e realiza-ción de proxectos e investiga-cións matemáticas a partir decontextos da realidade ou con-textos do mundo das matemáti-cas, de xeito individual e enequipo.

B1.6. Practicar estratexias para a xera-ción de investigacións matemáticas, apartir da resolución dun problema e oafondamento posterior, a xeneralizaciónde propiedades e leis matemáticas, e oafondamento nalgún momento da histo-ria das matemáticas, concretando todoiso en contextos numéricos, alxébricos,xeométricos, funcionais, estatísticos ouprobabilísticos.

MA1B1.6.1. Xeneraliza e demostra pro-piedades de contextos matemáticos nu-méricos, alxébricos, xeométricos, fun-cionais, estatísticos ou probabilísticos.

CMCCT X X X 25% Todas

MA1B1.6.2. Procura conexións entrecontextos da realidade e do mundo dasmatemáticas (a historia da humanidadee a historia das matemáticas; arte e ma-temáticas; tecnoloxías e matemáticas,ciencias experimentais e matemáticas,economía e matemáticas, etc.) e entrecontextos matemáticos (numéricos e xe-ométricos, xeométricos e funcionais, xe-ométricos e probabilísticos, discretos econtinuos, finitos e infinitos, etc.).

CMCCTCSCCCEC

X X X 50% Todas

eg

B1.7. Linguaxe gráfica e al-xébrica, e outras formas de re-presentación de argumentos.

B1.7. Elaborar un informe científico es-crito que recolla o proceso de investiga-ción realizado, coa precisión e o rigor

MA1B1.7.1. Consulta as fontes de infor-mación adecuadas ao problema de in-vestigación.

CMCCT X X X 50% Todas

02/10/2018 104I.E.S. Pontepedriña Departamento de Matemáticas Curso 2018-2019

Page 105: PROGRAMACIÓN DIDÁCTICA DEPARTAMENTO DE … · Algúns elementos desta programación didáctica No artigo 13.3 da resolución 27-7-15 (DOG do 29) recóllense os elementos da programación

Matemáticas I. 1º de bacharelato

Obxec-tivos

Contidos Criterios de avaliación Estándares de aprendizaxe Competen-cias clave

Instrumentos de avaliación Graomínimo

Avaliación

PE PO OBS CAD TR

i B1.10. Planificación e realiza-ción de proxectos e investiga-cións matemáticas a partir decontextos da realidade ou domundo das matemáticas, dexeito individual e en equipo.B1.11. Elaboración e presenta-ción dun informe científico so-bre o proceso, os resultados eas conclusións do proceso deinvestigación desenvolvido, utili-zando as ferramentas e os me-dios tecnolóxicos axeitados.

adecuados. MA1B1.7.2. Usa a linguaxe, a notacióne os símbolos matemáticos adecuadosao contexto do problema de investiga-ción.

CMCCT X X X 100% Todas

MA1B1.7.3. Utiliza argumentos, xustifi-cacións, explicacións e razoamentos ex-plícitos e coherentes.

CCLCMCCT

X X X 75% Todas

MA1B1.7.4. Emprega as ferramentastecnolóxicas adecuadas ao tipo de pro-blema de investigación.

CMCCTCD

X X X 75% Todas

MA1B1.7.5. Transmite certeza e seguri-dade na comunicación das ideas, asícomo dominio do tema de investigación.

CCL X X X 75% Todas

MA1B1.7.6. Reflexiona sobre o procesode investigación e elabora conclusiónssobre o nivel de resolución do problemade investigación e de consecución deobxectivos, e, así mesmo, formula posi-bles continuacións da investigación,analiza os puntos fortes e débiles doproceso, e fai explícitas as súas impre-sións persoais sobre a experiencia.

CMCCT X 50% Todas

il

B1.12. Práctica de procesos dematematización e modelización,en contextos da realidade e ma-

B1.8. Desenvolver procesos de matema-tización en contextos da realidade cotiá(numéricos, xeométricos, funcionais, es-

MA1B1.8.1. Identifica situacións proble-máticas da realidade susceptibles deconter problemas de interese.

CMCCTCSC

X X X 50% Todas

02/10/2018 105I.E.S. Pontepedriña Departamento de Matemáticas Curso 2018-2019

Page 106: PROGRAMACIÓN DIDÁCTICA DEPARTAMENTO DE … · Algúns elementos desta programación didáctica No artigo 13.3 da resolución 27-7-15 (DOG do 29) recóllense os elementos da programación

Matemáticas I. 1º de bacharelato

Obxec-tivos

Contidos Criterios de avaliación Estándares de aprendizaxe Competen-cias clave

Instrumentos de avaliación Graomínimo

Avaliación

PE PO OBS CAD TR

temáticos, de xeito individual een equipo.

tatísticos ou probabilísticos) a partir daidentificación de problemas en situaciónsda realidade.

MA1B1.8.2. Establece conexións entreo problema do mundo real e o mate-mático, identificando o problema ou osproblemas matemáticos que subxacennel, así como os coñecementos mate-máticos necesarios.

CMCCT X X X 50% Todas

MA1B1.8.3. Usa, elabora ou constrúemodelos matemáticos axeitados quepermitan a resolución do problema ouproblemas dentro do campo das mate-máticas.

CMCCT X X X 75% Todas

MA1B1.8.4. Interpreta a solución mate-mática do problema no contexto da rea-lidade.

CMCCT X X X 75% Todas

MA1B1.8.5. Realiza simulacións e predi-cións, en contexto real, para valorar aadecuación e as limitacións dos mode-los, e propón melloras que aumenten asúa eficacia.

CMCCT X 50% Todas

i B1.12. Práctica de procesos dematematización e modelización,en contextos da realidade e ma-temáticos, de xeito individual een equipo.

B1.9. Valorar a modelización matemáticacomo un recurso para resolver proble-mas da realidade cotiá, avaliando a efi-cacia e as limitacións dos modelos utili-zados ou construídos.

MA1B1.9.1. Reflexiona sobre o procesoe obtén conclusións sobre os logrosconseguidos, resultados mellorables,impresións persoais do proceso, etc.,valorando outras opinións

CMCCT X X X 75% Todas

ab

B1.10. Planificación e realiza-ción de proxectos e investiga-

B1.10. Desenvolver e cultivar as acti-tudes persoais inherentes ao quefacer

MA1B1.10.1. Desenvolve actitudes axei-tadas para o traballo en matemáticas

CMCCTCSC

X X X 75% Todas

02/10/2018 106I.E.S. Pontepedriña Departamento de Matemáticas Curso 2018-2019

Page 107: PROGRAMACIÓN DIDÁCTICA DEPARTAMENTO DE … · Algúns elementos desta programación didáctica No artigo 13.3 da resolución 27-7-15 (DOG do 29) recóllense os elementos da programación

Matemáticas I. 1º de bacharelato

Obxec-tivos

Contidos Criterios de avaliación Estándares de aprendizaxe Competen-cias clave

Instrumentos de avaliación Graomínimo

Avaliación

PE PO OBS CAD TR

cdefghilmnño

cións matemáticas a partir decontextos da realidade ou domundo das matemáticas, dexeito individual e en equipo.B1.12. Práctica de procesos dematematización e modelización,en contextos da realidade e ma-temáticos, de xeito individual een equipo.

matemático. (esforzo, perseveranza, flexibilidadepara a aceptación da crítica razoada,convivencia coa incerteza, tolerancia dafrustración, autoanálise continua, auto-crítica constante, etc.).

CSIEE

MA1B1.10.2. Formúlase a resolución deretos e problemas coa precisión, esme-ro e interese adecuados ao nivel educa-tivo e á dificultade da situación.

CMCCT X X X 50% Todas

MA1B1.10.3. Desenvolve actitudes decuriosidade e indagación, xunto conhábitos de formularse preguntas e bus-car respostas axeitadas, revisar de for-ma crítica os resultados atopados, etc

CMCCTCAA

X X X X 50% Todas

MA1B1.10.4. Desenvolve habilidadessociais de cooperación e traballo enequipo.

CSCCSIEE

X X X 50% Todas

bilm

B1.13. Confianza nas propiascapacidades para desenvolveractitudes axeitadas e afrontaras dificultades propias do traba-llo científico.

B1.11. Superar bloqueos e insegurida-des ante a resolución de situacións des-coñecidas.

MA1B1.11.1. Toma decisións nos pro-cesos de resolución de problemas, deinvestigación e de matematización oude modelización, valorando as conse-cuencias destas e a conveniencia polasúa sinxeleza e utilidade.

CMCCTCSIEE

X X X 50% Todas

bi

B1.13. Confianza nas propiascapacidades para desenvolveractitudes axeitadas e afrontar

B1.12. Reflexionar sobre as decisións to-madas, valorando a súa eficacia eaprendendo delas para situacións simila-

MA1B1.12.1. Reflexiona sobre os proce-sos desenvolvidos, tomando concienciadas súas estruturas, valorando a poten-

CMCCTCAA

X X X 50% Todas

02/10/2018 107I.E.S. Pontepedriña Departamento de Matemáticas Curso 2018-2019

Page 108: PROGRAMACIÓN DIDÁCTICA DEPARTAMENTO DE … · Algúns elementos desta programación didáctica No artigo 13.3 da resolución 27-7-15 (DOG do 29) recóllense os elementos da programación

Matemáticas I. 1º de bacharelato

Obxec-tivos

Contidos Criterios de avaliación Estándares de aprendizaxe Competen-cias clave

Instrumentos de avaliación Graomínimo

Avaliación

PE PO OBS CAD TR

l as dificultades propias do traba-llo científico.

res futuras. cia, a sinxeleza e a beleza das ideas edos métodos utilizados, e aprendendodiso para situacións futuras.

gi

B1.9. Utilización de medios tec-nolóxicos no proceso de apren-dizaxe para:Recollida ordenada e a organiza-ción de datos.Elaboración e creación de repre-sentacións gráficas de datos nu-méricos, funcionais ou estatísticos.Facilitar a comprensión de concep-tos e propiedades xeométricas oufuncionais e a realización de cálcu-los de tipo numérico, alxébrico ouestatístico.Deseño de simulacións e elabora-ción de predicións sobre situaciónsmatemáticas diversas.Elaboración de informes e docu-mentos sobre os procesos levadosa cabo e os resultados e conclu-sións obtidos.Consulta, comunicación e compar-tición, en ámbitos apropiados, dainformación e das ideas matemáti-cas.

B1.13. Empregar as ferramentas tecno-lóxicas axeitadas, de forma autónoma,realizando cálculos numéricos, alxébri-cos ou estatísticos, facendo representa-cións gráficas, recreando situacións ma-temáticas mediante simulacións ou anali-zando con sentido crítico situacións di-versas que axuden á comprensión deconceptos matemáticos ou á resoluciónde problemas.

MA1B1.13.1. Selecciona ferramentastecnolóxicas axeitadas e utilízaas para arealización de cálculos numéricos, al-xébricos ou estatísticos cando a dificul-tade destes impida ou non aconselle fa-celos manualmente.

CMCCTCD

X X X 75% Todas

MA1B1.13.2. Utiliza medios tecnolóxi-cos para facer representacións gráficasde funcións con expresións alxébricascomplexas e extraer información cualita-tiva e cuantitativa sobre elas.

CMCCT X X X 50% Todas

MA1B1.13.3. Deseña representaciónsgráficas para explicar o proceso seguidona solución de problemas, mediante autilización de medios tecnolóxicos.

CMCCT X X X 50% Todas

MA1B1.13.4. Recrea ámbitos e obxec-tos xeométricos con ferramentas tecno-lóxicas interactivas para amosar, anali-zar e comprender propiedades xeo-métricas.

CMCCT X X X 25% Todas

MA1B1.13.5. Utiliza medios tecnolóxi-cos para o tratamento de datos e gráfi-cas estatísticas, extraer información e

CMCCT X X X 50% Todas

02/10/2018 108I.E.S. Pontepedriña Departamento de Matemáticas Curso 2018-2019

Page 109: PROGRAMACIÓN DIDÁCTICA DEPARTAMENTO DE … · Algúns elementos desta programación didáctica No artigo 13.3 da resolución 27-7-15 (DOG do 29) recóllense os elementos da programación

Matemáticas I. 1º de bacharelato

Obxec-tivos

Contidos Criterios de avaliación Estándares de aprendizaxe Competen-cias clave

Instrumentos de avaliación Graomínimo

Avaliación

PE PO OBS CAD TR

elaborar conclusións.

egi

B1.9. Utilización de medios tec-nolóxicos no proceso de apren-dizaxe para:Recollida ordenada e a organiza-ción de datos.Elaboración e creación de repre-sentacións gráficas de datos nu-méricos, funcionais ou estatísticos.Facilitar a comprensión de concep-tos e propiedades xeométricas oufuncionais e a realización de cálcu-los de tipo numérico, alxébrico ouestatístico.Deseño de simulacións e elabora-ción de predicións sobre situaciónsmatemáticas diversas.

Elaboración de informes e docu-mentos sobre os procesos levadosa cabo e os resultados e conclu-sións obtidos.Consulta, comunicación e compar-tición, en ámbitos apropiados, dainformación e das ideas matemáti-cas.

B1.14. Utilizar as tecnoloxías da informa-ción e da comunicación de maneira habi-tual no proceso de aprendizaxe, procu-rando, analizando e seleccionando infor-mación salientable en internet ou noutrasfontes, elaborando documentos propios,facendo exposicións e argumentaciónsdestes, e compartíndoos en ámbitosapropiados para facilitar a interacción.

MA1B1.14.1. Elabora documentos dixi-tais propios (de texto, presentación,imaxe, vídeo, son, etc.), como resultadodo proceso de procura, análise e selec-ción de información relevante, coa ferra-menta tecnolóxica axeitada, e compárte-os para a súa discusión ou difusión.

CD X X X 25% Todas

MA1B1.14.2. Utiliza os recursos crea-dos para apoiar a exposición oral doscontidos traballados na aula.

CCL X X X 25% Todas

MA1B1.14.3. Usa axeitadamente os me-dios tecnolóxicos para estruturar e me-llorar o seu proceso de aprendizaxe, re-collendo a información das actividades,analizando puntos fortes e débiles doseu proceso educativo, e establecendopautas de mellora.

CDCAA

X X X 50% Todas

MA1B1.14.4. Emprega ferramentas tec-nolóxicas para compartir ideas e tarefas.

CDCSCCSIEE

X X X 50% Todas

Bloque 2. Números e álxebra

g B2.1. Números reais: necesida- B2.1. Utilizar os números reais, as súas MA1B2.1.1. Recoñece os tipos números CMCCT X X X 100% 1ª

02/10/2018 109I.E.S. Pontepedriña Departamento de Matemáticas Curso 2018-2019

Page 110: PROGRAMACIÓN DIDÁCTICA DEPARTAMENTO DE … · Algúns elementos desta programación didáctica No artigo 13.3 da resolución 27-7-15 (DOG do 29) recóllense os elementos da programación

Matemáticas I. 1º de bacharelato

Obxec-tivos

Contidos Criterios de avaliación Estándares de aprendizaxe Competen-cias clave

Instrumentos de avaliación Graomínimo

Avaliación

PE PO OBS CAD TR

i de do seu estudo e das súasoperacións para a comprensiónda realidade. Valor absoluto.Desigualdades. Distancias narecta real. Intervalos e ámbitos.Aproximación e erros. Notacióncientífica.

operacións e as súas propiedades, pararecoller, transformar e intercambiar infor-mación, estimando, valorando e repre-sentando os resultados en contextos deresolución de problemas.

reais e complexos e utilízaos para re-presentar e interpretar axeitadamenteinformación cuantitativa.

MA1B2.1.2. Realiza operacións numéri-cas con eficacia, empregando cálculomental, algoritmos de lapis e papel, cal-culadora ou ferramentas informáticas.

CMCCT X X X 100% 1ª

MA1B2.1.3. Utiliza a notación numéricamáis adecuada a cada contexto e xusti-fica a súa idoneidade.

CMCCT X X X 75% 1ª

MA1B2.1.4. Obtén cotas de erro e esti-macións nos cálculos aproximados querealiza, valorando e xustificando a nece-sidade de estratexias axeitadas para mi-nimizalas.

CMCCT X X X 75% 1ª

MA1B2.1.5. Coñece e aplica o conceptode valor absoluto para calcular distan-cias e manexar desigualdades.

CMCCT X X X 100% 1ª

MA1B2.1.6. Resolve problemas nos queinterveñen números reais, a súa repre-sentación e a interpretación na rectareal, e as súas operacións.

CMCCT X X X 100% 1ª

02/10/2018 110I.E.S. Pontepedriña Departamento de Matemáticas Curso 2018-2019

Page 111: PROGRAMACIÓN DIDÁCTICA DEPARTAMENTO DE … · Algúns elementos desta programación didáctica No artigo 13.3 da resolución 27-7-15 (DOG do 29) recóllense os elementos da programación

Matemáticas I. 1º de bacharelato

Obxec-tivos

Contidos Criterios de avaliación Estándares de aprendizaxe Competen-cias clave

Instrumentos de avaliación Graomínimo

Avaliación

PE PO OBS CAD TR

i B2.2. Números complexos. For-ma binómica e polar. Represen-tacións gráficas. Operaciónselementais. Fórmula de Moivre.

B2.2. Coñecer os números complexoscomo extensión dos números reais, e uti-lizalos para obter solucións dalgunhasecuacións alxébricas.

MA1B2.2.1. Valora os números comple-xos como ampliación do concepto denúmeros reais e utilízaos para obter asolución de ecuacións de segundo graocon coeficientes reais sen solución real.

CMCCT X X 75% 1ª

MA1B2.2.2. Opera con números com-plexos e represéntaos graficamente, eutiliza a fórmula de Moivre no caso daspotencias, utilizando a notación máisadecuada a cada contexto, xustificandoa súa idoneidade.

CMCCT X X 75% 1ª

i B2.3. Sucesións numéricas: ter-mo xeral, monotonía e anota-ción. Número "e".B2.4. Logaritmos decimais eneperianos. Propiedades. Ecua-cións logarítmicas e exponen-ciais.B2.5. Resolución de ecuaciónsnon alxébricas sinxelas

B2.3. Valorar as aplicacións do número"e" e dos logaritmos utilizando as súaspropiedades na resolución de problemasextraídos de contextos reais.

MA1B2.3.1. Aplica correctamente aspropiedades para calcular logaritmossinxelos en función doutros coñecidos.

CMCCT X X 75% 1ª

MA1B2.3.2. Resolve problemas asocia-dos a fenómenos físicos, biolóxicos oueconómicos, mediante o uso de logarit-mos e as súas propiedades.

CMCCT X X 75% 1ª

i B2.6. Formulación e resoluciónde problemas da vida cotiá me-diante ecuacións e inecuacións.Interpretación gráfica.B2.7. Método de Gauss para aresolución e a interpretación de

B2.4. Analizar, representar e resolverproblemas formulados en contextos re-ais, utilizando recursos alxébricos (ecua-cións, inecuacións e sistemas) e inter-pretando criticamente os resultados.

MA1B2.4.1. Formula alxebricamente asrestricións indicadas nunha situación davida real, estuda e clasifica un sistemade ecuacións lineais formulado (comomáximo de tres ecuacións e tres incóg-nitas), resólveo mediante o método deGauss, nos casos que sexa posible, e

CMCCT X X 75% 1ª

02/10/2018 111I.E.S. Pontepedriña Departamento de Matemáticas Curso 2018-2019

Page 112: PROGRAMACIÓN DIDÁCTICA DEPARTAMENTO DE … · Algúns elementos desta programación didáctica No artigo 13.3 da resolución 27-7-15 (DOG do 29) recóllense os elementos da programación

Matemáticas I. 1º de bacharelato

Obxec-tivos

Contidos Criterios de avaliación Estándares de aprendizaxe Competen-cias clave

Instrumentos de avaliación Graomínimo

Avaliación

PE PO OBS CAD TR

sistemas de ecuacións lineais.Formulación e resolución deproblemas da vida cotiá utilizan-do o método de Gauss.

aplícao para resolver problemas.

MA1B2.4.2. Resolve problemas nos quese precise a formulación e a resoluciónde ecuacións (alxébricas e non alxébri-cas) e inecuacións (primeiro e segundograo), e interpreta os resultados no con-texto do problema.

CMCCT X X X 75% 1ª

Bloque 3. Análise

gi

B3.1. Funcións reais de variablereal. Características das fun-cións.B3.2. Funcións básicas: po-linómicas, racionais sinxelas,valor absoluto, raíz, trigono-métricas e as súas inversas, ex-ponenciais, logarítmicas e fun-cións definidas a anacos.B3.3. Operacións e composi-ción de funcións. Función inver-sa. Funcións de oferta e de-manda.

B3.1. Identificar funcións elementais da-das a través de enunciados, táboas ouexpresións alxébricas, que describanunha situación real, e analizar cualitativae cuantitativamente as súas propieda-des, para representalas graficamente eextraer información práctica que axude ainterpretar o fenómeno do que se deri-van.

MA1B3.1.1. Recoñece analiticamente egraficamente as funcións reais de varia-ble real elementais e realiza analitica-mente as operacións básicas con fun-cións.

CMCCT X X X 100% 2ª3ª

MA1B3.1.2. Selecciona adecuadamentee de maneira razoada eixes, unidades,dominio e escalas, e recoñece e identifi-ca os erros de interpretación derivadosdunha mala elección.

CMCCT X X X 100% 2ª3ª

MA1B3.1.3. Interpreta as propiedadesglobais e locais das funcións, compro-bando os resultados coa axuda de me-dios tecnolóxicos en actividades abs-tractas e problemas contextualizados.

CMCCT X X X 100% 2ª3ª

MA1B3.1.4. Extrae e identifica informa-cións derivadas do estudo e a análise

CMCCT X X X 100% 2ª3ª

02/10/2018 112I.E.S. Pontepedriña Departamento de Matemáticas Curso 2018-2019

Page 113: PROGRAMACIÓN DIDÁCTICA DEPARTAMENTO DE … · Algúns elementos desta programación didáctica No artigo 13.3 da resolución 27-7-15 (DOG do 29) recóllense os elementos da programación

Matemáticas I. 1º de bacharelato

Obxec-tivos

Contidos Criterios de avaliación Estándares de aprendizaxe Competen-cias clave

Instrumentos de avaliación Graomínimo

Avaliación

PE PO OBS CAD TR

de funcións en contextos reais.

i B3.4. Concepto de límite dunhafunción nun punto e no infinito.Cálculo de límites. Límites late-rais. Indeterminacións.B3.5. Continuidade dunha fun-ción. Estudo de descontinuida-des.

B3.2. Utilizar os conceptos de límite econtinuidade dunha función aplicándoosno cálculo de límites e o estudo da conti-nuidade dunha función nun punto ou unintervalo.

MA1B3.2.1. Comprende o concepto delímite, realiza as operacións elementaisdo seu cálculo, aplica os procesos pararesolver indeterminacións e determina atendencia dunha función a partir do cál-culo de límites.

CMCCT X X X 75% 2ª3ª

MA1B3.2.2. Determina a continuidadeda función nun punto a partir do estudodo seu límite e do valor da función, paraextraer conclusións en situacións reais.

CMCCT X X X 100% 2ª3ª

MA1B3.2.3. Coñece as propiedades dasfuncións continuas e representa a fun-ción nun ámbito dos puntos de desconti-nuidade.

CMCCT X X X 100% 2ª3ª

i B3.4. Concepto de límite dunhafunción nun punto e no infinito.Cálculo de límites. Límites late-rais. Indeterminacións.B3.5. Continuidade dunha fun-ción. Estudo de descontinuida-des.B3.6. Derivada dunha funciónnun punto. Interpretación xeo-métrica da derivada da funciónnun punto. Medida da variacióninstantánea dunha magnitude

B3.3. Aplicar o concepto de derivadadunha función nun punto, a súa interpre-tación xeométrica e o cálculo de deri-vadas ao estudo de fenómenos naturais,sociais ou tecnolóxicos, e á resoluciónde problemas xeométricos.

MA1B3.3.1. Calcula a derivada dunhafunción usando os métodos axeitados eemprégaa para estudar situacións reaise resolver problemas.

CMCCT X X X 75% 3ª

MA1B3.3.2. Deriva funcións que soncomposición de varias funcións elemen-tais mediante a regra da cadea.

CMCCT X X X 75% 3ª

MA1B3.3.3. Determina o valor de pa-rámetros para que se verifiquen as con-dicións de continuidade e derivabilidade

CMCCT X X X 75% 3ª

02/10/2018 113I.E.S. Pontepedriña Departamento de Matemáticas Curso 2018-2019

Page 114: PROGRAMACIÓN DIDÁCTICA DEPARTAMENTO DE … · Algúns elementos desta programación didáctica No artigo 13.3 da resolución 27-7-15 (DOG do 29) recóllense os elementos da programación

Matemáticas I. 1º de bacharelato

Obxec-tivos

Contidos Criterios de avaliación Estándares de aprendizaxe Competen-cias clave

Instrumentos de avaliación Graomínimo

Avaliación

PE PO OBS CAD TR

con respecto a outra. Recta tan-xente e normal.B3.7. Función derivada. Cálculode derivadas. Regra da cadea.

dunha función nun punto.

MA1B3.4.2. Utiliza medios tecnolóxicosaxeitados para representar e analizar ocomportamento local e global das fun-cións.

CMCCT X X 50% 3ª

Bloque 4. Xeometría

i B4.1. Medida dun ángulo en ra-diáns.B4.2. Razóns trigonométricasdun ángulo calquera. Circunfe-rencia goniométrica. Razóns tri-gonométricas dos ángulossuma, diferenza doutros dous,dobre e metade. Fórmulas detransformacións trigonométri-cas.

B4.1. Recoñecer e traballar cos ángulosen radiáns, manexando con soltura asrazóns trigonométricas dun ángulo, doseu dobre e a metade, así como astransformacións trigonométricas usuais.

MA1B4.1.1. Coñece e utiliza as razónstrigonométricas dun ángulo, o seu dobree a metade, así como as do ángulosuma e diferenza doutros dous.

CMCCT X X X 100% 1ª

02/10/2018 114I.E.S. Pontepedriña Departamento de Matemáticas Curso 2018-2019

Page 115: PROGRAMACIÓN DIDÁCTICA DEPARTAMENTO DE … · Algúns elementos desta programación didáctica No artigo 13.3 da resolución 27-7-15 (DOG do 29) recóllense os elementos da programación

Matemáticas I. 1º de bacharelato

Obxec-tivos

Contidos Criterios de avaliación Estándares de aprendizaxe Competen-cias clave

Instrumentos de avaliación Graomínimo

Avaliación

PE PO OBS CAD TR

i B4.2. Razóns trigonométricasdun ángulo calquera. Circunfe-rencia goniométrica. Razóns tri-gonométricas dos ángulossuma, diferenza doutros dous,dobre e metade. Fórmulas detransformacións trigonométri-cas.B4.3. Teoremas. Resolución deecuacións trigonométricas sin-xelas.B4.4. Resolución de triángulos.Resolución de problemas xeo-métricos diversos.

B4.2. Utilizar os teoremas do seno, cose-no e tanxente, e as fórmulas trigono-métricas usuais para resolver ecuaciónstrigonométricas e aplicalas na resoluciónde triángulos directamente ou como con-secuencia da resolución de problemasxeométricos do mundo natural, xeométri-co ou tecnolóxico.

MA1B4.2.1. Resolve problemas xeo-métricos do mundo natural, xeométricoou tecnolóxico, utilizando os teoremasdo seo, coseno e tanxente, e as fórmu-las trigonométricas usuais, e aplica a tri-gonometría a outras áreas de coñece-mento, resolvendo problemas contex-tualizados.

CMCCT X X X 75% 1ª

i B4.5. Vectores libres no plano.Operacións xeométricas.B4.6. Produto escalar. Módulodun vector. Ángulo de dousvectores.B4.7. Bases ortogonais e orto-normal.

B4.3. Manexar a operación do produtoescalar e as súas consecuencias; enten-der os conceptos de base ortogonal e or-tonormal; e distinguir e manexarse conprecisión no plano euclídeo e no planométrico, utilizando en ambos os casos assúas ferramentas e propiedades.

MA1B4.3.1. Define e manexa as opera-cións básicas con vectores no plano, uti-liza a interpretación xeométrica das ope-racións para resolver problemas xeo-métricos e emprega con asiduidade asconsecuencias da definición de produtoescalar para normalizar vectores, calcu-lar o coseno dun ángulo, estudar a orto-gonalidade de dous vectores ou a pro-xección dun vector sobre outro.

CMCCT X X X 100% 1ª

MA1B4.3.2. Calcula a expresión analíti-ca do produto escalar, do módulo e docoseno do ángulo.

CMCCT X X X 100% 1ª

i B4.5. Vectores libres no plano. B4.4. Interpretar analiticamente distintas MA1B4.4.1. Calcula distancias entre CMCCT X X X 100% 2ª

02/10/2018 115I.E.S. Pontepedriña Departamento de Matemáticas Curso 2018-2019

Page 116: PROGRAMACIÓN DIDÁCTICA DEPARTAMENTO DE … · Algúns elementos desta programación didáctica No artigo 13.3 da resolución 27-7-15 (DOG do 29) recóllense os elementos da programación

Matemáticas I. 1º de bacharelato

Obxec-tivos

Contidos Criterios de avaliación Estándares de aprendizaxe Competen-cias clave

Instrumentos de avaliación Graomínimo

Avaliación

PE PO OBS CAD TR

Operacións xeométricas.B4.6. Produto escalar. Módulodun vector. Ángulo de dousvectores.B4.8. Xeometría métrica plana.Ecuacións da recta. Posiciónsrelativas de rectas. Distancias eángulos. Resolución de proble-mas.

situacións da xeometría plana elemental,obtendo as ecuacións de rectas, e utili-zalas para resolver problemas de inci-dencia e cálculo de distancias.

puntos e dun punto a unha recta, asícomo ángulos de dúas rectas.

MA1B4.4.2. Obtén a ecuación dunharecta nas súas diversas formas, identifi-cando en cada caso os seus elementoscaracterísticos.

CMCCT X X X 100% 2ª

MA1B4.4.3. Recoñece e diferencia ana-liticamente as posicións relativas dasrectas.

CMCCT X X X 100% 2ª

i B4.9. Lugares xeométricos doplano.B4.10. Cónicas. Circunferencia,elipse, hipérbole e parábola.Ecuación e elementos.

B4.5. Manexar o concepto de lugar xeo-métrico no plano e identificar as formascorrespondentes a algúns lugares xeo-métricos usuais, estudando as súasecuacións reducidas e analizando assúas propiedades métricas.

MA1B4.5.1. Coñece o significado de lu-gar xeométrico e identifica os lugaresmáis usuais en xeometría plana, asícomo as súas características.

CMCCT X X X 100% 2ª

MA1B4.5.2. Realiza investigacións utili-zando programas informáticos específi-cos naquelas hai que seleccionar, queestudar posicións relativas e realizar in-terseccións entre rectas e as distintascónicas estudadas.

CMCCT X X X 100% 2ª

Bloque 5. Estatística e Probabilidade

dgil

B5.1. Estatística descritiva bidi-mensional.B5.2. Táboas de continxencia.B5.3. Distribución conxunta e

B5.1. Describir e comparar conxuntos dedatos de distribucións bidimensionais,con variables discretas ou continuas,procedentes de contextos relacionadosco mundo científico, e obter os paráme-

MA1B5.1.1. Elabora táboas bidimensio-nais de frecuencias a partir dos datosdun estudo estatístico, con variables nu-méricas (discretas e continuas) e cate-góricas.

CMCCT X X X X 100% 3ª

02/10/2018 116I.E.S. Pontepedriña Departamento de Matemáticas Curso 2018-2019

Page 117: PROGRAMACIÓN DIDÁCTICA DEPARTAMENTO DE … · Algúns elementos desta programación didáctica No artigo 13.3 da resolución 27-7-15 (DOG do 29) recóllense os elementos da programación

Matemáticas I. 1º de bacharelato

Obxec-tivos

Contidos Criterios de avaliación Estándares de aprendizaxe Competen-cias clave

Instrumentos de avaliación Graomínimo

Avaliación

PE PO OBS CAD TR

distribucións marxinais.B5.4. Medias e desviacións típi-cas marxinais.B5.5. Distribucións condiciona-das.B5.6. Independencia de varia-bles estatísticas.

tros estatísticos máis usuais, medianteos medios máis adecuados (lapis e pa-pel, calculadora ou folla de cálculo), va-lorando a dependencia entre as varia-bles.

MA1B5.1.2. Calcula e interpreta os pa-rámetros estatísticos máis usuais en va-riables bidimensionais.

CMCCT X X X X 100% 3ª

MA1B5.1.3. Calcula as distribuciónsmarxinais e distribucións condicionadasa partir dunha táboa de continxencia,así como os seus parámetros (media,varianza e desviación típica).

CMCCT X X X X 100% 3ª

MA1B5.1.4. Decide se dúas variablesestatísticas son ou non dependentes apartir das súas distribucións condiciona-das e marxinais.

CMCCT X X X X 100% 3ª

MA1B5.1.5. Avalía as representaciónsgráficas para unha distribución de datossen agrupar e agrupados, usando ade-cuadamente medios tecnolóxicos paraorganizar e analizar datos desde o pun-to de vista estatístico, calcular paráme-tros e xerar gráficos estatísticos.

CMCCTCD

X X X X 50% 3ª

il

B5.6. Independencia de varia-bles estatísticas.B5.7. Estudo da dependenciade dúas variables estatísticas.Representación gráfica: nubede puntos.B5.8. Dependencia lineal dedúas variables estatísticas.

B5.2. Interpretar a posible relación entredúas variables e cuantificar a relación li-neal entre elas mediante o coeficiente decorrelación, valorando a pertinencia deaxustar unha recta de regresión e, de sero caso, a conveniencia de realizar predi-cións, avaliando a fiabilidade destas nuncontexto de resolución de problemas re-

MA1B5.2.1. Distingue a dependenciafuncional da dependencia estatística eestima se dúas variables son ou non es-tatisticamente dependentes mediante arepresentación da nube de puntos.

CMCCT X X X X 100% 3ª

MA1B5.2.2. Cuantifica o grao e o senti-do da dependencia lineal entre dúas va-

CMCCT X X X X 100% 3ª

02/10/2018 117I.E.S. Pontepedriña Departamento de Matemáticas Curso 2018-2019

Page 118: PROGRAMACIÓN DIDÁCTICA DEPARTAMENTO DE … · Algúns elementos desta programación didáctica No artigo 13.3 da resolución 27-7-15 (DOG do 29) recóllense os elementos da programación

Matemáticas I. 1º de bacharelato

Obxec-tivos

Contidos Criterios de avaliación Estándares de aprendizaxe Competen-cias clave

Instrumentos de avaliación Graomínimo

Avaliación

PE PO OBS CAD TR

Covarianza e correlación: cálcu-lo e interpretación do coeficien-te de correlación lineal.

B5.9. Regresión lineal. Estima-ción. Predicións estatísticas e fi-abilidade destas.

lacionados con fenómenos científicos. riables mediante o cálculo e a interpre-tación do coeficiente de correlación line-al.

MA1B5.2.3. Calcula e representa asrectas de regresión de dúas variables, eobtén predicións a partir delas.

CMCCT X X X X 100% 3ª

MA1B5.2.4. Avalía a fiabilidade das pre-dicións obtidas a partir da recta de re-gresión, mediante o coeficiente de de-terminación lineal.

CMCCT X X X X 100% 3ª

bdeilm

B5.10. Identificación das fasese das tarefas dun estudo esta-tístico. Análise e descrición detraballos relacionados coa esta-tística, interpretando a informa-ción e detectando erros e mani-pulacións.

B5.3. Utilizar o vocabulario axeitado paraa descrición de situacións relacionadascoa estatística, analizando un conxuntode datos ou interpretando de forma críti-ca informacións estatísticas presentesnos medios de comunicación, a publici-dade e outros ámbitos, detectando posi-bles erros e manipulacións na presenta-ción tanto dos datos como das conclu-sións.

MA1B5.3.1. Describe situacións relacio-nadas coa estatística utilizando un voca-bulario adecuado e elabora análisescríticas sobre traballos relacionados coaestatística aparecidos en medios de co-municación e noutros ámbitos da vidacotiá.

CCLCMCCT

X X X X 75% 3ª

02/10/2018 118I.E.S. Pontepedriña Departamento de Matemáticas Curso 2018-2019

Page 119: PROGRAMACIÓN DIDÁCTICA DEPARTAMENTO DE … · Algúns elementos desta programación didáctica No artigo 13.3 da resolución 27-7-15 (DOG do 29) recóllense os elementos da programación

Mínimos esixibles

Bloque 1. Procesos, métodos e actitudes matemáticas

• Expresa verbalmente, de forma razoada, o proceso seguido na resolución dun problema, coa precisión e o rigor adecuados. • Analiza e comprende o enunciado para resolver ou demostrar (datos, relacións entre os datos, condicións, hipótese, coñecementos matemáticos necesarios, etc.). • Realiza estimacións e elabora conxecturas sobre os resultados dos problemas para resolver, valorando a súa utilidade e a súa eficacia. • Reflexiona sobre o proceso de resolución de problemas. • Utiliza diferentes métodos de demostración en función do contexto matemático e reflexiona sobre o proceso de demostración (estrutura, método, linguaxe e símbolos, pasos clave,

etc.). • Usa a linguaxe, a notación e os símbolos matemáticos adecuados ao contexto e á situación. • Utiliza argumentos, xustificacións, explicacións e razoamentos explícitos e coherentes. • Usa a linguaxe, a notación e os símbolos matemáticos adecuados ao contexto do problema de investigación. • Utiliza argumentos, xustificacións, explicacións e razoamentos explícitos e coherentes. • Usa modelos matemáticos axeitados que permitan a resolución do problema ou problemas dentro do campo das matemáticas. • Interpreta a solución matemática do problema no contexto da realidade. • Desenvolve actitudes axeitadas para o traballo en matemáticas (esforzo, perseveranza, flexibilidade para a aceptación da crítica razoada, convivencia coa incerteza, tolerancia da

frustración, autoanálise continua, autocrítica constante, etc.). • Desenvolve actitudes de curiosidade e indagación, xunto con hábitos de formularse preguntas e buscar respostas axeitadas, revisar de forma crítica os resultados atopados, etc • Desenvolve habilidades sociais de cooperación e traballo en equipo. • Toma decisións nos procesos de resolución de problemas, matematización ou de modelización, valorando as consecuencias destas e a conveniencia pola súa sinxeleza e utilidade. • Selecciona ferramentas tecnolóxicas axeitadas e utilízaas para a realización de cálculos numéricos, alxébricos ou estatísticos cando a dificultade destes impida ou non aconselle

facelos manualmente. • Elabora documentos dixitais propios (de texto, presentación, imaxe, vídeo, son, etc.), como resultado do proceso de procura, análise e selección de información relevante, coa

ferramenta tecnolóxica axeitada, e compárteos para a súa discusión ou difusión. • Emprega ferramentas tecnolóxicas para compartir ideas e tarefas.

Bloque 2. Núemros e álxebra• Distingue os distintos tipos de números reais (naturais, enteiros, racionais e irracionais). • Aplica o concepto de valor absoluto para traballar con desigualdades. • Coñece o concepto de logaritmo e aplica as súas propiedades para transformar expresións dadas ou para calcular o logaritmo dunha cantidade en función doutros coñecidos. • Resolve ecuacións de primeiro e segundo grao, ecuacións bicadradas, ecuacións irracionais, ecuacións exponenciais sinxelas e ecuacións logarítmicas sinxelas e resolve problemas formulados en

contextos reais empregando este tipo de ecuacións. • Resolve incecuacións de primeiro e segundo grao. • Relaciona as formas binómica e polar dun número complexo. • Representa graficamente un número complexo. • Opera con números complexos, empregando a fórmula de Moivre no caso de potencias. • Utiliza os números complexos para resolver ecuacións de segundo grao sen solución real.

02/10/2018 119I.E.S. Pontepedriña Departamento de Matemáticas Curso 2018-2019

Page 120: PROGRAMACIÓN DIDÁCTICA DEPARTAMENTO DE … · Algúns elementos desta programación didáctica No artigo 13.3 da resolución 27-7-15 (DOG do 29) recóllense os elementos da programación

• Resolve sistemas lineais polo método de Gauss. • Formula sistemas lineais para resolver problemas da vida cotiá.

Bloque 3. Análise• Identifica analítica e graficamente as funcións básicas: polinómicas, racionais, valor absoluto, raíz, trigonométricas, trigonométricas inversas, exponenciais, logarítmicas e definidas a anacos. • Opera con funcións (suma, resta, produto, división e composición). • Coñece o concepto de función inversa e calcula esta en casos sinxelos. • Comprende o concepto intuitivo de limite dunha función nun punto e no infinito. • Realiza as operacións elementais para o cálculo de límites, empregando as técnicas básicas para evitar as indeterminacións. • Aplica o concepto e o cálculo de límites para determinar as asíntotas dunha función. • Coñece o concepto de función continua nun punto. • Estuda a continuidade dunha función nun punto a partir do cálculo de límites e clasifica, se é o caso, a descontinuidade existente. • Coñece a definición formal de derivada dunha función nun punto e calcula esta, en casos sinxelos, empregando a definición. • Coñece o significado e a interpretación xeométrica da derivada dunha función nun punto e aplica eses coñecementos na resolución de problemas de vida cotiá. • Coñece as funcións derivadas das funcións básicas. • Calcula funcións derivadas empregando as regras da derivación de sumas, restas, produtos, cocientes e composición de funcións. • Determina o valor de parámetros para que unha función sexa continua e derivable nun punto. • Aplica as derivadas para estudar a monotonía, extremos relativos, curvatura e puntos de inflexión dunha función. • Representa funcións sinxelas, previo estudo completo das mesmas (dominio, puntos de corte cos eixes, asíntotas, monotonía, extremos relativos, curvatura e puntos de inflexión)

Bloque 4. Xeometría

• Coñece o significado de cada unha das distintas razóns trigonométricas dun ángulo e coñece tamén as relacións fundamentais entre elas. • Calcula todas as razóns trigonométricas dun ángulo a partir dunha dada. • Coñece as razóns trigonométricas do ángulo dobre, do ángulo metade, así como do ángulo suma e diferenza doutros dous e aplícaas para resolver ecuacións trigonométricas sinxelas. • Coñece os teoremas do seno e do coseno, e emprégaos para resolver directamente triángulos ou problemas xeométricos da vida cotiá que se reducen a triángulos. • Manexa as operacións básicas con vectores libres do plano e emprega o produto escalar para normalizar vectores, calcular ángulos e estudar a ortogonalidade. • Coñece as distintas ecuacións dunha recta e sabe pasar dunha delas ás demais. • Discute a posición relativas de dúas rectas no plano. • Calcular distancias entre puntos e dun punto a unha recta, así como ángulos de dúas rectas. • Coñece o significado de lugar xeométrico e calcula as ecuacións da mediatriz dun segmento e da bisectriz dun ángulo. • Coñece a definición, como lugar xeométrico, da circunferencia. • Calcula as ecuacións da circunferencia a partir dos seus elementos.

02/10/2018 120I.E.S. Pontepedriña Departamento de Matemáticas Curso 2018-2019

Page 121: PROGRAMACIÓN DIDÁCTICA DEPARTAMENTO DE … · Algúns elementos desta programación didáctica No artigo 13.3 da resolución 27-7-15 (DOG do 29) recóllense os elementos da programación

Bloque 5. Estatística e probabilidade

• Elabora táboas de frecuencias de dobre entrada a partir dos datos dun estudo estatístico con dúas variables, e determina as distribucións marxinais. • Estuda a independencia entre dúas variables estatísticas. • Representa por unha nube de puntos os datos dun estudo estatístico con dúas variables, e, á vista da nube de puntos, estima se esas variables son estatisticamente independentes ou non. • Calcula e interpreta os parámetros básicos na Estatística bidimensional (medias, varianzas, desviacións típicas, covarianza e coeficiente de correlación lineal), cuantificando o grao e o sentido da de -

pendencia lineal entre as dúas variables que interveñen. • Calcula e representa as rectas de regresión, obtén predicións a partir delas e avalía a fiabilidade destas predicións.

02/10/2018 121I.E.S. Pontepedriña Departamento de Matemáticas Curso 2018-2019

Page 122: PROGRAMACIÓN DIDÁCTICA DEPARTAMENTO DE … · Algúns elementos desta programación didáctica No artigo 13.3 da resolución 27-7-15 (DOG do 29) recóllense os elementos da programación

Programación de Matemáticas II

Obxectivos

O desenvolvemento desta materia contribuirá a que as alumnas e os alumnos adquiran as seguintes capacidades:

- Comprender e aplicar os conceptos e procedementos matemáticos a situacións diversas que permitan avanzar no estudo das propias matemáticas e doutras ciencias, así como na resolución razoada de problemas procedentes de actividades cotiás e diferentes ámbitos do saber.- Considerar as argumentacións razoadas e a existencia de demostracións rigorosas sobre as que se basea o avance da ciencia e a tecnoloxía, mostrando unha actitude flexible, aberta e crítica ante outros xuízos e razoamentos. - Utilizar as estratexias características da investigación científica e as destrezas propias das matemáticas (formulación de problemas, planificación e ensaio, experimentación, aplicación da indución e dedución, formulación e aceptación ou rexeitamento das conxecturas, comprobación dos resultados obtidos) para realizar investigacións e en xeral explorar situaciónse fenómenos novos. - Apreciar o desenvolvemento das matemáticas como un proceso cambiante e dinámico, con abundantes conexións internas e intimamente relacionado co doutras áreas do saber. - Empregar os recursos achegados polas tecnoloxías actuais para obter e procesar información, facilitar a comprensión de fenómenos dinámicos, aforrar tempo nos cálculos e servir como ferramenta na resolución de problemas. - Utilizar o discurso racional para expor acertadamente os problemas, xustificar procedementos, encadear coherentemente os argumentos, comunicarse con eficacia e precisión, detectar incorrecciones lóxicas e cuestionar aseveracións carentes de rigor científico. - Mostrar actitudes asociadas ao traballo científico e á investigación matemática, tales como a visión crítica, a necesidade de verificación, a valoración da precisión, o interese polo traballo cooperativo e os distintos tipos de razoamento, o cuestionamiento das apreciacións intuitivas e a apertura a novas ideas. - Expresarse verbalmente e por escrito en situacións susceptibles de ser tratadas matematicamente, comprendendo e manexando representacións matemáticas.

02/10/2018 122I.E.S. Pontepedriña Departamento de Matemáticas Curso 2018-2019

Page 123: PROGRAMACIÓN DIDÁCTICA DEPARTAMENTO DE … · Algúns elementos desta programación didáctica No artigo 13.3 da resolución 27-7-15 (DOG do 29) recóllense os elementos da programación

Matemáticas II. 2º de bacharelato

Obxec-tivos

Contidos Criterios de avaliación Estándares de aprendizaxeCompeten-cias clave

Instrumentos de avaliaciónGrao

mínimoAvalia-

ciónPE PO OBS CAD TR

Bloque 1. Procesos, métodos e actitudes en matemáticas

▪ e

▪ i

▪ B1.1. Planificación e expresiónverbal do proceso de resolu-ción de problemas.

▪ B1.1.Expresar verbalmente, de for-ma razoada o proceso seguido naresolución dun problema.

▪ MA2B1.1.1. Expresa verbalmente, de for-ma razoada, o proceso seguido na reso-lución dun problema, coa precisión e o ri-gor adecuados.

▪ CCL

▪ CMCCT

X X X X ▪ 75% ▪ To-das

▪ i

▪ l

▪ B1.1. Planificación e expresiónverbal do proceso de resolu-ción de problemas.

▪ B1.2. Estratexias e procede-mentos postos en práctica: re-lación con outros problemascoñecidos; modificación de va-riables e suposición do proble-ma resolto.

▪ B1.3. Solucións e/ou resulta-dos obtidos: coherencia dassolucións coa situación, revi-sión sistemática do proceso,outras formas de resolución,problemas parecidos, xenerali-zacións e particularizacións in-teresantes.

▪ B1.4. Iniciación á demostraciónen matemáticas: métodos, ra-zoamentos, linguaxes, etc.

▪ B1.2. Utilizar procesos de razoa-mento e estratexias de resolución deproblemas, realizando os cálculosnecesarios e comprobando as solu-cións obtidas.

▪ MA2B1.2.1. Analiza e comprende o enun-ciado que cómpre resolver ou demostrar(datos, relacións entre os datos, condi-cións, hipótese, coñecementos matemáti-cos necesarios, etc.).

▪ CMCCT

X X X X ▪ 75% ▪ To-das

▪ MA2B1.2.2. Valora a información dunenunciado e relaciónaa co número de so-lucións do problema.

▪ CMCCT

X X ▪ 75% ▪ To-das

▪ MA2B1.2.3. Realiza estimacións e elabo-ra conxecturas sobre os resultados dosproblemas que cómpre a resolver, e valo-ra a súa utilidade e a súa eficacia.

▪ CMCCT

X X ▪ 50% ▪ To-das

▪ MA2B1.2.4. Utiliza estratexias heurísticase procesos de razoamento na resoluciónde problemas.

▪ CMCCT

▪ CAA

X X X ▪ 75% ▪ To-das

▪ MA2B1.2.5. Reflexiona sobre o procesode resolución de problemas.

▪ CMCCT

▪ CAA

X X X ▪ 75% ▪ To-das

02/10/2018 123I.E.S. Pontepedriña Departamento de Matemáticas Curso 2018-2019

Page 124: PROGRAMACIÓN DIDÁCTICA DEPARTAMENTO DE … · Algúns elementos desta programación didáctica No artigo 13.3 da resolución 27-7-15 (DOG do 29) recóllense os elementos da programación

Matemáticas II. 2º de bacharelato

Obxec-tivos

Contidos Criterios de avaliación Estándares de aprendizaxeCompeten-cias clave

Instrumentos de avaliaciónGrao

mínimoAvalia-

ciónPE PO OBS CAD TR

▪ d

▪ i

▪ l

▪ B1.4. Iniciación á demostraciónen matemáticas: métodos, ra-zoamentos, linguaxes, etc.

▪ B1.5. Métodos de demostra-ción: redución ao absurdo;método de indución; contrae-xemplos; razoamentos enca-deados, etc.

▪ B1.6. Razoamento dedutivo eindutivo.

▪ B1.7. Linguaxe gráfica e al-xébrica, e outras formas de re-presentación de argumentos.

▪ B1.3. Realizar demostracións sinxe-las de propiedades ou teoremas re-lativos a contidos alxébricos, xeo-métricos, funcionais, estatísticos eprobabilísticos.

▪ MA2B1.3.1. Utiliza diferentes métodos dedemostración en función do contexto ma-temático.

▪ CMCCT

X X X ▪ 25% ▪ To-das

▪ MA2B1.3.2. Reflexiona sobre o procesode demostración (estrutura, método, lin-guaxe e símbolos, pasos clave, etc.).

▪ CMCCT

X X X X ▪ 100%

▪ To-das

▪ g

▪ i

▪ B1.6. Razoamento dedutivo eindutivo.

▪ B1.7. Linguaxe gráfica e al-xébrica, e outras formas de re-presentación de argumentos.

▪ B1.8. Elaboración e presenta-ción oral e/ou escrita, utilizan-do as ferramentas tecnolóxicasaxeitadas, de informes científi-cos sobre o proceso seguidona resolución dun problema ouna demostración dun resultadomatemático.

▪ B1.9. Utilización de medios

▪ B1.4. Elaborar un informe científicoescrito que sirva para comunicar asideas matemáticas xurdidas na reso-lución dun problema ou nunha de-mostración, coa precisión e o rigoradecuados.

▪ MA2B1.4.1. Usa a linguaxe, a notación eos símbolos matemáticos adecuados aocontexto e á situación.

▪ CMCCT

X X X X X ▪ 100%

▪ To-das

▪ MA2B1.4.2. Utiliza argumentos, xustifica-cións, explicacións e razoamentos ex-plícitos e coherentes.

▪ CMCCT

X X ▪ 75% ▪ To-das

▪ MA2B1.4.3. Emprega as ferramentas tec-nolóxicas adecuadas ao tipo de proble-ma, á situación que cumpra resolver ou ápropiedade ou o teorema que haxa quedemostrar, tanto na procura de resultadoscomo para a mellora da eficacia na comu-

▪ CMCCT

▪ CD

X X X ▪ 25% ▪ To-das

02/10/2018 124I.E.S. Pontepedriña Departamento de Matemáticas Curso 2018-2019

Page 125: PROGRAMACIÓN DIDÁCTICA DEPARTAMENTO DE … · Algúns elementos desta programación didáctica No artigo 13.3 da resolución 27-7-15 (DOG do 29) recóllense os elementos da programación

Matemáticas II. 2º de bacharelato

Obxec-tivos

Contidos Criterios de avaliación Estándares de aprendizaxeCompeten-cias clave

Instrumentos de avaliaciónGrao

mínimoAvalia-

ciónPE PO OBS CAD TR

tecnolóxicos no proceso deaprendizaxe para:▪ Recollida ordenada e a organiza-

ción de datos.

▪ Elaboración e creación de repre-sentacións gráficas de datos nu-méricos, funcionais ou estatísti-cos.

▪ Facilitación da comprensión deconceptos e propiedades xeo-métricas ou funcionais e a realiza-ción de cálculos de tipo numérico,alxébrico ou estatístico.

▪ Deseño de simulacións e elabora-ción de predicións sobre situa-cións matemáticas diversas.

▪ Elaboración de informes e docu-mentos sobre os procesos le-vados a cabo, e os resultados eas conclusións que se obteñen.

▪ Consulta, comunicación e compar-tición, en ámbitos apropiados, dainformación e as ideas matemáti-cas.

nicación das ideas matemáticas.

▪ i

▪ l

▪ m

▪ B1.10. Planificación e realiza-ción de proxectos e investiga-cións matemáticas a partir decontextos da realidade ou domundo das matemáticas, de

▪ B1.5. Planificar adecuadamente oproceso de investigación, tendo enconta o contexto en que se desen-volve e o problema de investigaciónformulado.

▪ MA2B1.5.1. Coñece a estrutura do proce-so de elaboración dunha investigaciónmatemática: problema de investigación,estado da cuestión, obxectivos, hipótese,metodoloxía, resultados, conclusións, etc.

▪ CMCCT

X X X ▪ 25% ▪ To-das

02/10/2018 125I.E.S. Pontepedriña Departamento de Matemáticas Curso 2018-2019

Page 126: PROGRAMACIÓN DIDÁCTICA DEPARTAMENTO DE … · Algúns elementos desta programación didáctica No artigo 13.3 da resolución 27-7-15 (DOG do 29) recóllense os elementos da programación

Matemáticas II. 2º de bacharelato

Obxec-tivos

Contidos Criterios de avaliación Estándares de aprendizaxeCompeten-cias clave

Instrumentos de avaliaciónGrao

mínimoAvalia-

ciónPE PO OBS CAD TR

xeito individual e en equipo. ▪ MA2B1.5.2. Planifica adecuadamente oproceso de investigación, tendo en contao contexto en que se desenvolve e o pro-blema de investigación formulado.

▪ CMCCT

▪ CSIEE

X ▪ 25% ▪ To-das

▪ MA2B1.5.3. Afonda na resolución dal-gúns problemas, formulando novas pre-guntas, xeneralizando a situación ou osresultados, etc.

▪ CMCCT

X X X ▪ 50% ▪ To-das

▪ b

▪ d

▪ h

▪ i

▪ l

▪ m

▪ n

▪ B1.4. Iniciación á demostraciónen matemáticas: métodos, ra-zoamentos, linguaxes, etc.

▪ B1.5. Métodos de demostra-ción: redución ao absurdo;método de indución; contrae-xemplos; razoamentos enca-deados, etc.

▪ B1.6. Razoamento dedutivo eindutivo.

▪ B1.7. Linguaxe gráfica e al-xébrica, e outras formas de re-presentación de argumentos.

▪ B1.10. Planificación e realiza-ción de proxectos e investiga-cións matemáticas a partir decontextos da realidade ou domundo das matemáticas, de

▪ B1.6. Practicar estratexias para axeración de investigacións mate-máticas, a partir da resolución dunproblema e o afondamento posteri-or, da xeneralización de propieda-des e leis matemáticas, e do afonda-mento nalgún momento da historiadas matemáticas, concretando todoiso en contextos numéricos, alxébri-cos, xeométricos, funcionais, esta-tísticos ou probabilísticos.

▪ MA2B1.6.1. Xeneraliza e demostra pro-piedades de contextos matemáticos nu-méricos, alxébricos, xeométricos, funcio-nais, estatísticos ou probabilísticos.

▪ CMCCT

X X X ▪ 50% ▪ To-das

▪ MA2B1.6.2. Busca conexións entre con-textos da realidade e do mundo das ma-temáticas (a historia da humanidade e ahistoria das matemáticas; arte e mate-máticas; tecnoloxías e matemáticas, cien-cias experimentais e matemáticas, eco-nomía e matemáticas, etc.) e entre con-textos matemáticos (numéricos e xeo-métricos, xeométricos e funcionais, xeo-métricos e probabilísticos, discretos econtinuos, finitos e infinitos, etc.).

▪ CMCCT

▪ CSC

▪ CCEC

X X X ▪ 50% ▪ To-das

02/10/2018 126I.E.S. Pontepedriña Departamento de Matemáticas Curso 2018-2019

Page 127: PROGRAMACIÓN DIDÁCTICA DEPARTAMENTO DE … · Algúns elementos desta programación didáctica No artigo 13.3 da resolución 27-7-15 (DOG do 29) recóllense os elementos da programación

Matemáticas II. 2º de bacharelato

Obxec-tivos

Contidos Criterios de avaliación Estándares de aprendizaxeCompeten-cias clave

Instrumentos de avaliaciónGrao

mínimoAvalia-

ciónPE PO OBS CAD TR

xeito individual e en equipo.

▪ e

▪ g

▪ i

▪ B1.7. Linguaxe gráfica e al-xébrica, e outras formas de re-presentación de argumentos.

▪ B1.10. Planificación e realiza-ción de proxectos e investiga-cións matemáticas a partir decontextos da realidade ou domundo das matemáticas, dexeito individual e en equipo.

▪ B1.11. Elaboración e presenta-ción dun informe científico so-bre o proceso, os resultados eas conclusións do proceso deinvestigación desenvolvido, uti-lizando as ferramentas e osmedios tecnolóxicos axeitados.

▪ B1.7. Elaborar un informe científicoescrito que recolla o proceso de in-vestigación realizado, coa precisióne o rigor adecuados.

▪ MA2B1.7.1. Consulta as fontes de infor-mación adecuadas ao problema de inves-tigación.

▪ CMCCT

X X X ▪ 100%

▪ To-das

▪ MA2B1.7.2. Usa a linguaxe, a notación eos símbolos matemáticos adecuados aocontexto do problema de investigación.

▪ CMCCT

X X X ▪ 75% ▪ To-das

▪ MA2B1.7.3. Utiliza argumentos, xustifica-cións, explicacións e razoamentos ex-plícitos e coherentes.

▪ CCL

▪ CMCCT

X X X ▪ 75% ▪ To-das

▪ MA2B1.7.4. Emprega as ferramentas tec-nolóxicas adecuadas ao tipo de problemade investigación.

▪ CMCCT

▪ CD

X X X ▪ 75% ▪ To-das

▪ MA2B1.7.5. Transmite certeza e seguri-dade na comunicación das ideas, asícomo dominio do tema de investigación.

▪ CCL X ▪ 75% ▪ To-das

▪ MA2B1.7.6. Reflexiona sobre o procesode investigación e elabora conclusiónssobre o nivel de resolución do problemade investigación e de consecución de ob-xectivos e, sí mesmo, formula posiblescontinuacións da investigación; analiza ospuntos fortes e débiles do proceso e fai

▪ CMCCT

X X X ▪ 50% ▪ To-das

02/10/2018 127I.E.S. Pontepedriña Departamento de Matemáticas Curso 2018-2019

Page 128: PROGRAMACIÓN DIDÁCTICA DEPARTAMENTO DE … · Algúns elementos desta programación didáctica No artigo 13.3 da resolución 27-7-15 (DOG do 29) recóllense os elementos da programación

Matemáticas II. 2º de bacharelato

Obxec-tivos

Contidos Criterios de avaliación Estándares de aprendizaxeCompeten-cias clave

Instrumentos de avaliaciónGrao

mínimoAvalia-

ciónPE PO OBS CAD TR

explícitas as súas impresións persoaissobre a experiencia

▪ i

▪ l

▪ B1.12. Práctica de procesos dematematización e modeliza-ción, en contextos da realidadee matemáticos, de xeito indivi-dual e en equipo.

▪ B1.8. Desenvolver procesos de ma-tematización en contextos da reali-dade cotiá (numéricos, xeométricos,funcionais, e estatísticos ou probabi-lísticos) a partir da identificación deproblemas en situacións da realida-de.

▪ MA2B1.8.1. Identifica situacións proble-máticas da realidade susceptibles de con-ter problemas de interese.

▪ CMCCT

▪ CSC

X X X ▪ 50% ▪ To-das

▪ MA2B1.8.2. Establece conexións entre oproblema do mundo real e o mundo ma-temático, identificando o problema ou osproblemas matemáticos que subxacennel, así como os coñecementos mate-máticos necesarios.

▪ CMCCT

X X X ▪ 50% ▪ To-das

▪ MA2B1.8.3. Usa, elabora ou constrúemodelos matemáticos axeitados que per-mitan a resolución do problema ou dosproblemas dentro do campo das mate-máticas.

▪ CMCCT

X X X ▪ 75% ▪ To-das

▪ MA2B1.8.4. Interpreta a solución mate-mática do problema no contexto da reali-dade.

▪ CMCCT

X ▪ 50% ▪ To-das

– MA2B1.8.5. Realiza simulacións e pre-dicións, en contexto real, para valorar aadecuación e as limitacións dos mode-los, e propón melloras que aumenten asúa eficacia.

▪ CMCCT

X X X ▪ 75% ▪ To-das

02/10/2018 128I.E.S. Pontepedriña Departamento de Matemáticas Curso 2018-2019

Page 129: PROGRAMACIÓN DIDÁCTICA DEPARTAMENTO DE … · Algúns elementos desta programación didáctica No artigo 13.3 da resolución 27-7-15 (DOG do 29) recóllense os elementos da programación

Matemáticas II. 2º de bacharelato

Obxec-tivos

Contidos Criterios de avaliación Estándares de aprendizaxeCompeten-cias clave

Instrumentos de avaliaciónGrao

mínimoAvalia-

ciónPE PO OBS CAD TR

▪ i ▪ B1.12. Práctica de procesos dematematización e modeliza-ción, en contextos da realidadee matemáticos, de xeito indivi-dual e en equipo.

▪ B1.9. Valorar a modelización mate-mática como un recurso para resol-ver problemas da realidade cotiá,avaliando a eficacia e as limitaciónsdos modelos utilizados ou cons-truídos.

▪ MA2B1.9.1. Reflexiona sobre o proceso eobtén conclusións sobre logros consegui-dos, resultados mellorables, impresiónspersoais do proceso, etc., valorando ou-tras opinións

▪ CMCCT

X X X ▪ 75% ▪ To-das

▪ a

▪ b

▪ c

▪ d

▪ e

▪ f

▪ g

▪ h

▪ i

▪ l

▪ m

▪ n

▪ ñ

▪ o

▪ p

▪ B1.10. Planificación e realiza-ción de proxectos e investiga-cións matemáticas a partir decontextos da realidade ou domundo das matemáticas, dexeito individual e en equipo.

▪ B1.12. Práctica de procesos dematematización e modeliza-ción, en contextos da realidadee matemáticos, de xeito indivi-dual e en equipo.

▪ B1.10. Desenvolver e cultivar as ac-titudes persoais inherentes ao que-facer matemático.

▪ MA2B1.10.1. Desenvolve actitudes axei-tadas para o traballo en matemáticas (es-forzo, perseveranza, flexibilidade para aaceptación da crítica razoada, conviven-cia coa incerteza, tolerancia da frustra-ción, autoanálise continuo, autocríticaconstante, etc.).

▪ CMCCT

▪ CSC

▪ CSIEE

X X X ▪ 50% ▪ To-das

▪ MA2B1.10.2. Formúlase a resolución deretos e problemas coa precisión, o esme-ro e o interese adecuados ao nivel educa-tivo e á dificultade da situación.

▪ CMCCT

X X X X ▪ 50% ▪ To-das

– MA2B1.10.3. Desenvolve actitudes decuriosidade e indagación, xunto conhábitos de formular e formularse pre-guntas e procurar respostas axeitadas,revisar de forma crítica os resultadosachados; etc.

▪ CMCCT

▪ CAA

X X X ▪ 50% ▪ To-das

▪ MA2B1.10.4. Desenvolve habilidades so-ciais de cooperación e traballo en equipo.

▪ CSC

▪ CSIEE

X X X ▪ 50% ▪ To-das

02/10/2018 129I.E.S. Pontepedriña Departamento de Matemáticas Curso 2018-2019

Page 130: PROGRAMACIÓN DIDÁCTICA DEPARTAMENTO DE … · Algúns elementos desta programación didáctica No artigo 13.3 da resolución 27-7-15 (DOG do 29) recóllense os elementos da programación

Matemáticas II. 2º de bacharelato

Obxec-tivos

Contidos Criterios de avaliación Estándares de aprendizaxeCompeten-cias clave

Instrumentos de avaliaciónGrao

mínimoAvalia-

ciónPE PO OBS CAD TR

▪ b

▪ i

▪ l

▪ m

▪ B1.13. Confianza nas propiascapacidades para desenvolveractitudes adecuadas e afrontaras dificultades propias do tra-ballo científico.

▪ B1.11. Superar bloqueos e inseguri-dades ante a resolución de situa-cións descoñecidas.

▪ MA2B1.11.1. Toma decisións nos proce-sos de resolución de problemas, de in-vestigación e de matematización ou demodelización, e valora as consecuenciasdestas e a conveniencia pola súa sinxele-za e utilidade.

▪ CMCCT

▪ CSIEE

X X X ▪ 50% ▪ To-das

▪ b

▪ i

▪ l

▪ B1.13. Confianza nas propiascapacidades para desenvolveractitudes axeitadas e afrontaras dificultades propias do tra-ballo científico.

▪ B1.12. Reflexionar sobre as deci-sións tomadas, valorando a súa efi-cacia e aprendendo delas para si-tuacións similares futuras.

▪ MA2B1.12.1. Reflexiona sobre os proce-sos desenvolvidos, tomando concienciadas súas estruturas; valorando a poten-cia, a sinxeleza e a beleza das ideas edos métodos utilizados; aprendendo disopara situacións futuras; etc.

▪ CMCCT

▪ CAA

X X X ▪ 75% ▪ To-das

▪ g

▪ i

▪ B1.9. Utilización de mediostecnolóxicos no proceso deaprendizaxe para:▪ Recollida ordenada e a organiza-

ción de datos.

▪ Elaboración e creación de repre-sentacións gráficas de datos nu-méricos, funcionais ou estatísti-cos.

▪ Facilitación da comprensión deconceptos e propiedades xeo-métricas ou funcionais e a realiza-ción de cálculos de tipo numérico,alxébrico ou estatístico.

▪ Deseño de simulacións e elabora-ción de predicións sobre situa-

▪ B1.13. Empregar as ferramentastecnolóxicas asecuadas, de formaautónoma, realizando cálculos nu-méricos, alxébricos ou estatísticos,facendo representacións gráficas,recreando situacións matemáticasmediante simulacións ou analizandocon sentido crítico situacións diver-sas que axuden á comprensión deconceptos matemáticos ou á resolu-ción de problemas.

▪ MA2B1.13.1. Selecciona ferramentas tec-nolóxicas axeitadas e utilízaas para a re-alización de cálculos numéricos, alxébri-cos ou estatísticos, cando a dificultadedestes impida ou non aconselle facelosmanualmente.

▪ CMCCT

▪ CD

X X X ▪ 50% ▪ To-das

▪ MA2B1.13.2. Utiliza medios tecnolóxicospara facer representacións gráficas defuncións con expresións alxébricas com-plexas e extraer información cualitativa ecuantitativa sobre elas.

▪ CMCCT

X X X ▪ 50% ▪ To-das

▪ MA2B1.13.3. Deseña representaciónsgráficas para explicar o proceso seguidona solución de problemas, mediante a uti-

▪ CMCCT

X X X ▪ 25% ▪ To-das

02/10/2018 130I.E.S. Pontepedriña Departamento de Matemáticas Curso 2018-2019

Page 131: PROGRAMACIÓN DIDÁCTICA DEPARTAMENTO DE … · Algúns elementos desta programación didáctica No artigo 13.3 da resolución 27-7-15 (DOG do 29) recóllense os elementos da programación

Matemáticas II. 2º de bacharelato

Obxec-tivos

Contidos Criterios de avaliación Estándares de aprendizaxeCompeten-cias clave

Instrumentos de avaliaciónGrao

mínimo

Avalia-ción

PE PO OBS CAD TR

cións matemáticas diversas.

▪ Elaboración de informes e docu-mentos sobre os procesos le-vados a cabo, e os resultados eas conclusións que se obteñen.

▪ Consulta, comunicación e compar-tición, en ámbitos apropiados, dainformación e as ideas matemáti-cas.

lización de medios tecnolóxicos.

▪ MA2B1.13.4. Recrea ámbitos e obxectosxeométricos con ferramentas tecnolóxi-cas interactivas para amosar, analizar ecomprender propiedades xeométricas.

▪ CMCCT

X X X ▪ 50% ▪ To-das

▪ MA2B1.13.5. Utiliza medios tecnolóxicospara o tratamento de datos e gráficas es-tatísticas, extraer información e elaborarconclusións.

▪ CMCCT

X X X ▪ 25% ▪ To-das

▪ e

▪ g

▪ i

▪ B1.9. Utilización de mediostecnolóxicos no proceso deaprendizaxe para:▪ Recollida ordenada e a organiza-

ción de datos.

▪ Elaboración e creación de repre-sentacións gráficas de datos nu-méricos, funcionais ou estatísti-cos.

▪ Facilitación da comprensión deconceptos e propiedades xeo-métricas ou funcionais e a realiza-ción de cálculos de tipo numérico,alxébrico ou estatístico.

▪ Deseño de simulacións e elabora-ción de predicións sobre situa-cións matemáticas diversas.

▪ B1.14. Utilizar as tecnoloxías da in-formación e da comunicación de xei-to habitual no proceso de aprendiza-xe, procurando, analizando e selec-cionando información salientable eninternet ou noutras fontes, elaboran-do documentos propios, facendo ex-posicións e argumentacións destes,e compartíndoos en ámbitos apro-piados para facilitar a interacción.

▪ MA2B1.14.1. Elabora documentos dixitaispropios (de texto, presentación, imaxe,vídeo, son, etc.), como resultado do pro-ceso de procura, análise e selección deinformación salientable, coa ferramentatecnolóxica axeitada, e compárteos paraa súa discusión ou difusión.

▪ CD X X X ▪ 25% ▪ To-das

▪ MA2B1.14.2. Utiliza os recursos creadospara apoiar a exposición oral dos conti-dos traballados na aula.

▪ CCL X X X ▪ 50% ▪ To-das

▪ MA2B1.14.3. Usa adecuadamente os me-dios tecnolóxicos para estruturar e mello-rar o seu proceso de aprendizaxe, reco-llendo a información das actividades,analizando puntos fortes e débiles do seuproceso educativo, e establecendo pau-

▪ CD

▪ CAA

X X X ▪ 50% ▪ To-das

02/10/2018 131I.E.S. Pontepedriña Departamento de Matemáticas Curso 2018-2019

Page 132: PROGRAMACIÓN DIDÁCTICA DEPARTAMENTO DE … · Algúns elementos desta programación didáctica No artigo 13.3 da resolución 27-7-15 (DOG do 29) recóllense os elementos da programación

Matemáticas II. 2º de bacharelato

Obxec-tivos

Contidos Criterios de avaliación Estándares de aprendizaxeCompeten-cias clave

Instrumentos de avaliaciónGrao

mínimo

Avalia-ción

PE PO OBS CAD TR

▪ Elaboración de informes e docu-mentos sobre os procesos le-vados a cabo, e os resultados eas conclusións que se obteñen.

▪ Consulta, comunicación e compar-tición, en ámbitos apropiados, dainformación e as ideas matemáti-cas.

tas de mellora.

▪ MA2B1.14.4. Emprega ferramentas tec-nolóxicas para compartir ideas e tarefas.

▪ CD

▪ CSC

▪ CSIEE

X X X X ▪ 75% ▪ To-das

Bloque 2. Números e álxebra

▪ g

▪ i

▪ B2.1. Estudo das matricescomo ferramenta para mane-xar e operar con datos estrutu-rados en táboas e grafos. Cla-sificación de matrices. Opera-cións.

▪ B2.2. Aplicación das opera-cións das matrices e das súaspropiedades na resolución deproblemas extraídos de con-textos reais.

▪ B2.1. Utilizar a linguaxe matricial eas operacións con matrices paradescribir e interpretar datos e rela-cións na resolución de problemas di-versos.

▪ MA2B2.1.1. Utiliza a linguaxe matricialpara representar datos facilitados me-diante táboas ou grafos e para represen-tar sistemas de ecuacións lineais, tantode xeito manual como co apoio de me-dios tecnolóxicos axeitados.

▪ CMCCT

X X X ▪ 100%

▪ 1ª

▪ MA2B2.1.2. Realiza operacións con ma-trices e aplica as propiedades destasoperacións adecuadamente, de xeito ma-nual ou co apoio de medios tecnolóxicos.

▪ CMCCT

X X X ▪ 100%

▪ 1ª

▪ e

▪ i

▪ B2.1. Estudo das matricescomo ferramenta para mane-xar e operar con datos estrutu-rados en táboas e grafos. Cla-sificación de matrices. Opera-cións.

▪ B2.2. Transcribir problemas expre-sados en linguaxe usual á linguaxealxébrica e resolvelos utilizando téc-nicas alxébricas determinadas (ma-trices, determinantes e sistemas deecuacións), e interpretar criticamen-te o significado das solucións.

▪ MA2B2.2.1. Determina o rango dunhamatriz, ata orde 4, aplicando o método deGauss ou determinantes.

▪ CMCCT

X X X ▪ 100%

▪ 1ª

▪ MA2B2.2.2. Determina as condiciónspara que unha matriz teña inversa e cal-cúlaa empregando o método máis axeita-

▪ CMCCT

X X X ▪ 100%

▪ 1ª

02/10/2018 132I.E.S. Pontepedriña Departamento de Matemáticas Curso 2018-2019

Page 133: PROGRAMACIÓN DIDÁCTICA DEPARTAMENTO DE … · Algúns elementos desta programación didáctica No artigo 13.3 da resolución 27-7-15 (DOG do 29) recóllense os elementos da programación

Matemáticas II. 2º de bacharelato

Obxec-tivos

Contidos Criterios de avaliación Estándares de aprendizaxeCompeten-cias clave

Instrumentos de avaliaciónGrao

mínimoAvalia-

ciónPE PO OBS CAD TR

▪ B2.2. Aplicación das opera-cións das matrices e das súaspropiedades na resolución deproblemas extraídos de con-textos reais.

▪ B2.3. Determinantes. Propie-dades elementais.

▪ B2.4. Rango dunha matriz.

▪ B2.5. Matriz inversa.

▪ B2.6. Representación matricialdun sistema: discusión e reso-lución de sistemas de ecua-cións lineais. Método deGauss. Regra de Cremor. Apli-cación á resolución de proble-mas.

do.

▪ MA2B2.2.3. Resolve problemas suscepti-bles de seren representados matricial-mente e interpreta os resultados obtidos

▪ CMCCT

X X X ▪ 100%

▪ 1ª

▪ MA2B2.2.4. Formula alxebricamente asrestricións indicadas nunha situación davida real, estuda e clasifica o sistema deecuacións lineais formulado, resólveo noscasos en que sexa posible (empregandoo método máis axeitado), e aplícao pararesolver problemas.

▪ CMCCT

X X X ▪ 100%

▪ 1ª

Bloque 3. Análise

▪ i ▪ B3.1. Límite dunha función nunpunto e no infinito. Continuida-de dunha función. Tipos dedescontinuidade. Teorema deBolzano.

▪ B3.2. Función derivada. Teore-mas de Rolle e do valor medio.A regra de L'Hôpital. Aplica-

▪ B3.1. Estudar a continuidade dunhafunción nun punto ou nun intervalo,aplicando os resultados que se deri-van diso.

▪ MA2B3.1.1. Coñece as propiedades dasfuncións continuas e representa a funciónnun ámbito dos puntos de descontinuida-de.

▪ CMCCT

X X X X X ▪ 100%

▪ 2ª

▪ MA2B3.1.2. Aplica os conceptos de límitee de derivada á resolución de problemas,así como os teoremas relacionados.

▪ CMCCT

X X X X X ▪ 100%

▪ 2ª

02/10/2018 133I.E.S. Pontepedriña Departamento de Matemáticas Curso 2018-2019

Page 134: PROGRAMACIÓN DIDÁCTICA DEPARTAMENTO DE … · Algúns elementos desta programación didáctica No artigo 13.3 da resolución 27-7-15 (DOG do 29) recóllense os elementos da programación

Matemáticas II. 2º de bacharelato

Obxec-tivos

Contidos Criterios de avaliación Estándares de aprendizaxeCompeten-cias clave

Instrumentos de avaliaciónGrao

mínimoAvalia-

ciónPE PO OBS CAD TR

ción ao cálculo de límites.

▪ B3.3. Aplicacións da derivada:problemas de optimización.

▪ i ▪ B3.2. Función derivada. Teore-mas de Rolle e do valor medio.Regra de L'Hôpital. Aplicaciónao cálculo de límites.

▪ B3.3. Aplicacións da derivada:problemas de optimización.

▪ B3.2. Aplicar o concepto de derivadadunha función nun punto, a súa in-terpretación xeométrica e o cálculode derivadas ao estudo de fenóme-nos naturais, sociais ou tecnolóxi-cos, e á resolución de problemas xe-ométricos, de cálculo de límites e deoptimización.

▪ MA2B3.2.1. Aplica a regra de L'Hôpitalpara resolver indeterminacións no cálculode límites.

▪ CMCCT

X X X X X ▪ 100%

▪ 2ª

▪ MA2B3.2.2. Formula problemas de opti-mización relacionados coa xeometría oucoas ciencias experimentais e sociais,resólveos e interpreta o resultado obtidodentro do contexto.

▪ CMCCT

X X X X X ▪ 75% ▪ 3ª

▪ i ▪ B3.4. Primitiva dunha función.Integral indefinida. Propieda-des. Técnicas elementais parao cálculo de primitivas (inte-grais inmediatas e case inme-diatas, racionais, por partes epor cambios de variable sinxe-los).

▪ B3.3. Calcular integrais de funciónssinxelas aplicando as técnicas bási-cas para o cálculo de primitivas.

▪ MA2B3.3.1. Aplica os métodos básicospara o cálculo de primitivas de funcións.

▪ CMCCT

X X X ▪ 100%

▪ 3ª

▪ g

▪ i

▪ B3.5. Integral definida. Teore-mas do valor medio e funda-mental do cálculo integral. Re-gra de Barrow. Aplicación aocálculo de áreas de rexiónsplanas.

▪ B3.4. Aplicar o cálculo de integraisdefinidas na medida de áreas de re-xións planas limitadas por rectas ecurvas sinxelas que sexan doada-mente representables e, en xeral, áresolución de problemas.

▪ MA2B3.4.1. Calcula a área de recintos li-mitados por rectas e curvas sinxelas oupor dúas curvas.

▪ CMCCT

X X X ▪ 100%

▪ 3ª

▪ MA2B3.4.2. Utiliza os medios tecnolóxi-cos axeitados para representar e resolverproblemas de áreas de recintos limitados

▪ CMCCT

X X X ▪ 100%

▪ 3ª

02/10/2018 134I.E.S. Pontepedriña Departamento de Matemáticas Curso 2018-2019

Page 135: PROGRAMACIÓN DIDÁCTICA DEPARTAMENTO DE … · Algúns elementos desta programación didáctica No artigo 13.3 da resolución 27-7-15 (DOG do 29) recóllense os elementos da programación

Matemáticas II. 2º de bacharelato

Obxec-tivos

Contidos Criterios de avaliación Estándares de aprendizaxeCompeten-cias clave

Instrumentos de avaliaciónGrao

mínimoAvalia-

ciónPE PO OBS CAD TR

por funcións coñecidas.

Bloque 4. Xeometría

▪ i ▪ B4.1. Vectores no espazo tridi-mensional. Operacións. Base,dependencia e independencialineal. Produto escalar, vecto-rial e mixto. Significado xeo-métrico.

▪ B4.1. Resolver problemas xeométri-cos espaciais, utilizando vectores.

▪ MA2B4.1.1. Realiza operacións elemen-tais con vectores, manexando correcta-mente os conceptos de base e de depen-dencia e independencia lineal, e define emanexa as operacións básicas con vecto-res no espazo, utilizando a interpretaciónxeométrica das operacións con vectorespara resolver problemas xeométricos.

▪ CMCCT

X X X ▪ 100%

▪ 1ª

▪ 2ªª

▪ i ▪ B4.2. Ecuacións da recta e oplano no espazo. Identificacióndos elementos característicos.

▪ B4.3. Posicións relativas (inci-dencia, paralelismo e perpen-dicularidade entre rectas e pla-nos).

▪ B4.2. Resolver problemas de inci-dencia, paralelismo e perpendiculari-dade entre rectas e planos utilizandoas ecuacións da recta e do plano noespazo.

▪ MA2B4.2.1. Expresa a ecuación da rectadas súas distintas formas, pasandodunha a outra correctamente, identifican-do en cada caso os seus elementos ca-racterísticos, e resolvendo os problemasafíns entre rectas.

▪ CMCCT

X X X ▪ 100%

▪ 2ªª

▪ MA2B4.2.2. Obtén a ecuación do planonas súas distintas formas, pasandodunha a outra correctamente, identifican-do en cada caso os seus elementos ca-racterísticos.

▪ CMCCT

X X X ▪ 100%

▪ 2ªª

▪ MA2B4.2.3. Analiza a posición relativa deplanos e rectas no espazo, aplicandométodos matriciais e alxébricos.

▪ CMCCT

X X X ▪ 100%

▪ 2ªª

02/10/2018 135I.E.S. Pontepedriña Departamento de Matemáticas Curso 2018-2019

Page 136: PROGRAMACIÓN DIDÁCTICA DEPARTAMENTO DE … · Algúns elementos desta programación didáctica No artigo 13.3 da resolución 27-7-15 (DOG do 29) recóllense os elementos da programación

Matemáticas II. 2º de bacharelato

Obxec-tivos

Contidos Criterios de avaliación Estándares de aprendizaxeCompeten-cias clave

Instrumentos de avaliaciónGrao

mínimoAvalia-

ciónPE PO OBS CAD TR

▪ MA2B4.2.4. Obtén as ecuacións de rec-tas e planos en diferentes situacións.

▪ CMCCT

X X X ▪ 100%

▪ 2ªª

▪ i ▪ B4.1. Vectores no espazo tridi-mensional. Operacións. Base,dependencia e independencialineal. Produto escalar, vecto-rial e mixto. Significado xeo-métrico.

▪ B4.2. Ecuacións da recta e oplano no espazo. Identificacióndos elementos característicos.

▪ B4.4. Propiedades métricas(cálculo de ángulos, distancias,áreas e volumes).

▪ B4.3. Utilizar os produtos entre vec-tores para calcular ángulos, distan-cias, áreas e volumes, calculando oseu valor e tendo en conta o seusignificado xeométrico.

▪ MA2B4.3.1. Manexa o produto escalar evectorial de dous vectores, o significadoxeométrico, a expresión analítica e aspropiedades.

▪ CMCCT

X X X ▪ 100%

▪ 2ªª

▪ MA2B4.3.2. Coñece o produto mixto detres vectores, o seu significado xeométri-co, a súa expresión analítica e as propie-dades.

▪ CMCCT

X X X ▪ 100%

▪ 2ªª

▪ MA2B4.3.3. Determina ángulos, distan-cias, áreas e volumes utilizando os pro-dutos escalar, vectorial e mixto, aplicán-doos en cada caso á resolución de pro-blemas xeométricos.

▪ CMCCT

▪ ▪

▪ MA2B4.3.4. Realiza investigacións utili-zando programas informáticos específi-cos para seleccionar e estudar situaciónsnovas da xeometría relativas a obxectoscomo a esfera.

▪ CMCCT

▪ ▪

Bloque 5. Estatística e probabilidade

▪ i ▪ B5.1. Sucesos. Operaciónscon sucesos. Asignación deprobabilidades a sucesos me-

▪ B5.1. Asignar probabilidades a suce-sos aleatorios en experimentos sim-ples e compostos (utilizando a regra

▪ MA2B5.1.1. Calcula a probabilidade desucesos en experimentos simples e com-postos, condicionada ou non, mediante a

▪ CMCCT

X X X ▪ 100%

▪ 3ª

02/10/2018 136I.E.S. Pontepedriña Departamento de Matemáticas Curso 2018-2019

Page 137: PROGRAMACIÓN DIDÁCTICA DEPARTAMENTO DE … · Algúns elementos desta programación didáctica No artigo 13.3 da resolución 27-7-15 (DOG do 29) recóllense os elementos da programación

Matemáticas II. 2º de bacharelato

Obxec-tivos

Contidos Criterios de avaliación Estándares de aprendizaxeCompeten-cias clave

Instrumentos de avaliaciónGrao

mínimo

Avalia-ción

PE PO OBS CAD TR

diante a regra de Laplace e apartir da súa frecuencia relati-va. Axiomática de Kolmogorov.

▪ B5.2. Aplicación da combinato-ria ao cálculo de probabilida-des.

▪ B5.3. Experimentos simples ecompostos. Probabilidade con-dicionada. Dependencia e in-dependencia de sucesos.

▪ B5.4. Teoremas da probabili-dade total e de Bayes. Proba-bilidades iniciais e finais e ve-rosimilitude dun suceso.

de Laplace en combinación con dife-rentes técnicas de reconto e a axio-mática da probabilidade), así comoa sucesos aleatorios condicionados(teorema de Bayes), en contextosrelacionados co mundo real.

regra de Laplace, as fórmulas derivadasda axiomática de Kolmogorov e diferen-tes técnicas de reconto.

▪ MA2B5.1.2. Calcula probabilidades a par-tir dos sucesos que constitúen unha parti-ción do espazo mostral.

▪ CMCCT

X X X ▪ 100%

▪ 3ª

▪ MA2B5.1.3. Calcula a probabilidade finaldun suceso aplicando a fórmula deBayes.

▪ CMCCT

X X X ▪ 100%

▪ 3ª

▪ g

▪ i

▪ B5.5. Variables aleatorias dis-cretas (distribución de probabi-lidade, media, varianza e des-viación típica) e continuas (fun-ción de densidade e función dedistribución).

▪ B5.6. Distribución binomial.Caracterización e identificacióndo modelo. Cálculo de probabi-lidades.

▪ B5.7. Distribución normal. Tipi-ficación da distribución normal.Asignación de probabilidadesnunha distribución normal.

▪ B5.2. Identificar os fenómenos quepoden modelizarse mediante as dis-tribucións de probabilidade binomiale normal, calculando os seus pa-rámetros e determinando a probabi-lidade de diferentes sucesos asocia-dos.

▪ MA2B5.2.1. Identifica fenómenos quepoden modelizarse mediante a distribu-ción binomial, obtén os seus parámetrose calcula a súa media e desviación típica.

▪ CMCCT

X X X X ▪ 100%

▪ 3ª

▪ MA2B5.2.2. Calcula probabilidades aso-ciadas a unha distribución binomial a par-tir da súa función de probabilidade, datáboa da distribución ou mediante calcu-ladora, folla de cálculo ou outra ferramen-ta tecnolóxica.

▪ CMCCT

X X X X ▪ 100%

▪ 3ª

▪ MA2B5.2.3. Coñece as características eos parámetros da distribución normal e

▪ CMCCT

X X X X ▪ 100%

▪ 3ª

02/10/2018 137I.E.S. Pontepedriña Departamento de Matemáticas Curso 2018-2019

Page 138: PROGRAMACIÓN DIDÁCTICA DEPARTAMENTO DE … · Algúns elementos desta programación didáctica No artigo 13.3 da resolución 27-7-15 (DOG do 29) recóllense os elementos da programación

Matemáticas II. 2º de bacharelato

Obxec-tivos

Contidos Criterios de avaliación Estándares de aprendizaxeCompeten-cias clave

Instrumentos de avaliaciónGrao

mínimo

Avalia-ción

PE PO OBS CAD TR

▪ B5.8. Cálculo de probabilida-des mediante a aproximaciónda distribución binomial polanormal.

valora a súa importancia no mundo cien-tífico.

▪ MA2B5.2.4. Calcula probabilidades desucesos asociados a fenómenos quepoden modelizarse mediante a distribu-ción normal a partir da táboa da distribu-ción ou mediante calculadora, folla decálculo ou outra ferramenta tecnolóxica.

▪ CMCCT

X X X X ▪ 100%

▪ 3ª

▪ MA2B5.2.5. Calcula probabilidades desucesos asociados a fenómenos quepoden modelizarse mediante a distribu-ción binomial a partir da súa aproxima-ción pola normal, valorando se se dan ascondicións necesarias para que sexa váli-da.

▪ CMCCT

X X X X ▪ 100%

▪ 3ª

▪ b

▪ e

▪ i

▪ l

▪ B5.9. Identificación das fases etarefas dun estudo estatístico.Análise e descrición de traba-llos relacionados coa estatísti-ca e o azar, interpretando a in-formación e detectando erros emanipulacións.

▪ B5.3. Utilizar o vocabulario axeitadopara a descrición de situacións rela-cionadas co azar e a estatística,analizando un conxunto de datos ouinterpretando de forma crítica infor-macións estatísticas presentes nosmedios de comunicación, en espe-cial os relacionados coas ciencias eoutros ámbitos, detectando posibleserros e manipulacións tanto na pre-sentación dos datos como na dasconclusións.

▪ MA2B5.3.1. Utiliza un vocabulario axeita-do para describir situacións relacionadasco azar e elabora análises críticas sobretraballos relacionados coa probabilidadee/ou a estatística aparecidos en mediosde comunicación e noutros ámbitos davida cotiá.

▪ CCL

▪ CMCCT

X X X ▪ 100%

▪ 3ª

02/10/2018 138I.E.S. Pontepedriña Departamento de Matemáticas Curso 2018-2019

Page 139: PROGRAMACIÓN DIDÁCTICA DEPARTAMENTO DE … · Algúns elementos desta programación didáctica No artigo 13.3 da resolución 27-7-15 (DOG do 29) recóllense os elementos da programación

02/10/2018 139I.E.S. Pontepedriña Departamento de Matemáticas Curso 2018-2019

Page 140: PROGRAMACIÓN DIDÁCTICA DEPARTAMENTO DE … · Algúns elementos desta programación didáctica No artigo 13.3 da resolución 27-7-15 (DOG do 29) recóllense os elementos da programación

Mínimos esixibles

Bloque 1. Procesos, métodos e actitudes matemáticas

• Expresa verbalmente, de forma razoada, o proceso seguido na resolución dun problema, coa precisión e o rigor adecuados. • Analiza e comprende o enunciado para resolver ou demostrar (datos, relacións entre os datos, condicións, hipótese, coñecementos matemáticos necesarios, etc.). • Realiza estimacións e elabora conxecturas sobre os resultados dos problemas para resolver, valorando a súa utilidade e a súa eficacia. • Reflexiona sobre o proceso de resolución de problemas. • Utiliza diferentes métodos de demostración en función do contexto matemático e reflexiona sobre o proceso de demostración (estrutura, método, linguaxe e símbolos, pasos clave,

etc.). • Usa a linguaxe, a notación e os símbolos matemáticos adecuados ao contexto e á situación. • Utiliza argumentos, xustificacións, explicacións e razoamentos explícitos e coherentes. • Usa a linguaxe, a notación e os símbolos matemáticos adecuados ao contexto do problema de investigación. • Utiliza argumentos, xustificacións, explicacións e razoamentos explícitos e coherentes. • Usa modelos matemáticos axeitados que permitan a resolución do problema ou problemas dentro do campo das matemáticas. • Interpreta a solución matemática do problema no contexto da realidade. • Desenvolve actitudes axeitadas para o traballo en matemáticas (esforzo, perseveranza, flexibilidade para a aceptación da crítica razoada, convivencia coa incerteza, tolerancia da

frustración, autoanálise continua, autocrítica constante, etc.). • Desenvolve actitudes de curiosidade e indagación, xunto con hábitos de formularse preguntas e buscar respostas axeitadas, revisar de forma crítica os resultados atopados, etc • Desenvolve habilidades sociais de cooperación e traballo en equipo. • Toma decisións nos procesos de resolución de problemas, matematización ou de modelización, valorando as consecuencias destas e a conveniencia pola súa sinxeleza e utilidade. • Selecciona ferramentas tecnolóxicas axeitadas e utilízaas para a realización de cálculos numéricos, alxébricos ou estatísticos cando a dificultade destes impida ou non aconselle

facelos manualmente. • Elabora documentos dixitais propios (de texto, presentación, imaxe, vídeo, son, etc.), como resultado do proceso de procura, análise e selección de información relevante, coa

ferramenta tecnolóxica axeitada, e compárteos para a súa discusión ou difusión. • Emprega ferramentas tecnolóxicas para compartir ideas e tarefas.

Bloque 2. Álxebra

• Domina as operacións básicas con matrices. • Acha determinantes de diferentes ordes e coñece as súas propiedades. • Calcula menores complementarios. • Calcula a matriz inversa polo método de Gauss ou por menores complementarios. • Resolve ecuacións matriciais. • Coñece o concepto de rango dunha matriz e calcúlao polo método de Gauss ou por menores complementarios. • Aplica o teorema de Rouché-Frobenius para discutir os sistemas lineais. • Resolve sistemas de ecuacións lineais por diferentes métodos, entre eles o método de Gauss e a regra de Cramer.

02/10/2018 140I.E.S. Pontepedriña Departamento de Matemáticas Curso 2018-2019

Page 141: PROGRAMACIÓN DIDÁCTICA DEPARTAMENTO DE … · Algúns elementos desta programación didáctica No artigo 13.3 da resolución 27-7-15 (DOG do 29) recóllense os elementos da programación

Bloque 3. Xeometría• Calcula as diferentes ecuacións de rectas e planos no espazo. • Estuda a posición relativa de rectas e planos. • Calcula os produtos escalar, vectorial e mixto de vectores. • Calcula ángulos entre dúas rectas, entre unha recta e un plano e entre dous planos. • Acha distancias no espazo, combinando puntos, rectas e planos.

Bloque 4. Análise • Calcula os diferentes tipos de límites. • Estuda a continuidade dunha función definida a cachos nun punto, e interpreta os diferentes tipos de descontinuidades. • Coñece e aplica o teorema de Bolzano. • Calcula, empregando a definición, a derivada dunha función sinxela nun punto. • Coñece as funcións derivadas de sumas, restas, produtos, cocientes e composicións de funcións elementais. • Coñece e aplica os teoremas do valor medio e de Rolle. • Aplica a regra de L Hopital para resolver indeterminacións no cálculo de límites. ́• Aplica as derivadas para formular e resolver problemas de optimización relacionados coa xeometría ou coas ciencias sociais . • Calcula integrais indefinidas por distintos métodos: inmediatas, racionais, por partes e cambio de variable. • Coñece o aplica o teorema do valor medio e o teorema fundamental do Cálculo Integral. • Aplica a regra de Barrow para calcular integrais definidas. • Aplica as integrais definidas para determinar áreas de recintos planos limitados por rectas e curvas sinxelas.

Bloque 5. Estatística e Probabilidade• Coñece o concepto de espazo mostral e calcúlao en experimentos aleatorios sinxelos. • Manexa as operacións con sucesos e coñece as súas propiedades básicas. • Coñece as propiedades fundamentais da probabilidade. • Utiliza a regra de Laplace para calcular probabilidades en experimentos aleatorios.• Calcula probabilidades condicionadas. • Calcula probabilidades utilizando a fórmula da probabilidade composta e a fórmula das probabilidade totais e o teorema de Bayes. • Calcula probabilidades utilizando a lei binomial . • Calcula probabilidades en poboacións normais.

02/10/2018 141I.E.S. Pontepedriña Departamento de Matemáticas Curso 2018-2019

Page 142: PROGRAMACIÓN DIDÁCTICA DEPARTAMENTO DE … · Algúns elementos desta programación didáctica No artigo 13.3 da resolución 27-7-15 (DOG do 29) recóllense os elementos da programación

Programación de Matemáticas Aplicadas ás Ciencias Sociais I

Obxectivos- Aplicar a situacións diversas os contidos matemáticos para analizar, interpretar e valorar fenómenos sociais, co obxecto de comprender os retos que formula a sociedade actual. - Adoptar actitudes propias da actividade matemática como a visión analítica ou a necesidade de verificación. Asumir a precisión como un criterio subordinado ao contexto, as apreciacións intuitivas como un argumento que contrastar e a apertura a novas ideas como un reto. - Elaborar xuízos e formar criterios propios sobre fenómenos sociais e económicos, utilizando tratamentos matemáticos. Expresar e interpretar datos e mensaxes, argumentando con precisión e rigor e aceptando discrepancias e puntos de vista diferentes como un factor de enriquecemento. - Formular hipóteses, deseñar, utilizar e contrastar estratexias diversas para a resolución de problemas que permitan enfrontarse a situacións novas con autonomía, eficacia, confianza en si mesmo e creatividade. - Utilizar un discurso racional como método para abordar os problemas: xustificar procedementos, encadear unha correcta liña argumental, achegar rigor aos razoamentos e detectar inconsistencias lóxicas. - Facer uso de variados recursos, incluídos os informáticos, na busca selectiva e o tratamento da información gráfica, estatística e alxébrica nas súas categorías financeira, humanística ou doutra índole, interpretando con corrección e profundidade os resultados obtidos dese tratamento. - Adquirir e manexar con fluidez un vocabulario específico de termos e notacións matemáticos. Incorporar con naturalidade a linguaxe técnica e gráfica a situacións susceptibles de ser tratadas matematicamente. - Utilizar o coñecemento matemático para interpretar e comprender a realidade, establecendo relacións entre as matemáticas e o ámbito social, cultural ou económico e apreciando o seu lugar, actual e histórico, como parte da nosa cultura.

02/10/2018 142I.E.S. Pontepedriña Departamento de Matemáticas Curso 2018-2019

Page 143: PROGRAMACIÓN DIDÁCTICA DEPARTAMENTO DE … · Algúns elementos desta programación didáctica No artigo 13.3 da resolución 27-7-15 (DOG do 29) recóllense os elementos da programación

Matemáticas. Aplicadas ás Ciencias Sociais I

Obxecti-vos

Contidos Criterios de avaliación Estándares de aprendizaxe Competen-cias clave

Instrumentos de avaliación Grao mínimo

Avaliación

PE PO OBS CAD TR

Bloque 1. Procesos, métodos e actitudes en matemáticas

ei

B1.1. Planificación e expresiónverbal do proceso de resoluciónde problemas.

B1.1. Expresar verbalmente, de formarazoada, o proceso seguido na resolu-ción dun problema.

MACS1B1.1.1. Expresa verbalmente,de forma razoada, o proceso seguidona resolución dun problema, coa preci-sión e o rigor adecuados.

CCLCMCCT

X X X X X 75% Todas

il

B1.3. Análise dos resultados obti-dos: revisión das operacións utili-zadas, coherencia das soluciónscoa situación, revisión sistemáticado proceso, procura doutras for-mas de resolución e identificaciónde problemas parecidos.B1.2. Estratexias e procedemen-tos postos en práctica: relacióncon outros problemas coñecidos,modificación de variables e supo-sición do problema resolto.

B1.2. Utilizar procesos de razoamentoe estratexias de resolución de proble-mas, realizando os cálculos necesa-rios e comprobando as solucións obti-das.

MACS1B1.2.1. Analiza e comprende oenunciado que cumpra resolver (datos,relacións entre os datos, condicións,coñecementos matemáticos necesa-rios, etc.).

CMCCT X X 75% Todas

MACS1B1.2.2. Realiza estimacións eelabora conxecturas sobre os resulta-dos dos problemas que cumpra resol-ver, contrastando a súa validez e valo-rando a súa utilidade e eficacia.

CMCCT X X 50% Todas

MACS1B1.2.3. Utiliza estratexias heu-rísticas e procesos de razoamento naresolución de problemas, reflexionandosobre o proceso seguido.

CMCCTCAA

X X X 50% Todas

gi

B1.4. Elaboración e presentaciónoral e/ou escrita de informes cien-tíficos sobre o proceso seguido na

B1.3. Elaborar un informe científico es-crito que sirva para comunicar as ide-as matemáticas xurdidas na resolución

MACS1B1.3.1. Usa a linguaxe, a nota-ción e os símbolos matemáticos ade-cuados ao contexto e á situación.

CMCCT X X X 75% Todas

02/10/2018 143I.E.S. Pontepedriña Departamento de Matemáticas Curso 2018-2019

Page 144: PROGRAMACIÓN DIDÁCTICA DEPARTAMENTO DE … · Algúns elementos desta programación didáctica No artigo 13.3 da resolución 27-7-15 (DOG do 29) recóllense os elementos da programación

Matemáticas. Aplicadas ás Ciencias Sociais I

Obxecti-vos

Contidos Criterios de avaliación Estándares de aprendizaxe Competen-cias clave

Instrumentos de avaliación Grao mínimo

Avaliación

PE PO OBS CAD TR

resolución dun problema, utilizan-do as ferramentas tecnolóxicasaxeitadas.B1.5. Utilización de medios tecno-lóxicos no proceso de aprendiza-xe para:Recollida ordenada e a organizaciónde datos. Elaboración e creación de representa-cións gráficas de datos numéricos,funcionais ou estatísticos.Facilitación da comprensión de con-ceptos e propiedades xeométricas oufuncionais e a realización de cálculosde tipo numérico, alxébrico ou estatís-tico. Deseño de simulacións e elaboraciónde predicións sobre situacións mate-máticas diversas.Elaboración de informes e documen-tos sobre os procesos levados acabo, e as conclusións e os resulta-dos obtidos.

Consulta, comunicación e comparti-ción, en ámbitos apropiados, da infor-mación e das ideas matemáticas.

dun problema, coa precisión e o rigoradecuados.

MACS1B1.3.2. Utiliza argumentos, xus-tificacións, explicacións e razoamentosexplícitos e coherentes.

CMCCT X X X 75% Todas

MACS1B1.3.3. Emprega as ferramen-tas tecnolóxicas adecuadas ao tipo deproblema, á situación que cumpra re-solver ou á propiedade ou o teoremaque se vaia demostrar.

CMCCTCD

X X X 75% Todas

ilm

B1.6. Planificación e realizaciónde proxectos e investigacións ma-temáticas a partir de contextos darealidade ou contextos do mundodas matemáticas, de xeito indivi-

B1.4. Planificar adecuadamente o pro-ceso de investigación, tendo en contao contexto en que se desenvolve e oproblema de investigación formulado.

MACS1B1.4.1. Coñece e describe aestrutura do proceso de elaboracióndunha investigación matemática: pro-blema de investigación, estado dacuestión, obxectivos, hipótese, metodo-

CMCCT X X X 25% Todas

02/10/2018 144I.E.S. Pontepedriña Departamento de Matemáticas Curso 2018-2019

Page 145: PROGRAMACIÓN DIDÁCTICA DEPARTAMENTO DE … · Algúns elementos desta programación didáctica No artigo 13.3 da resolución 27-7-15 (DOG do 29) recóllense os elementos da programación

Matemáticas. Aplicadas ás Ciencias Sociais I

Obxecti-vos

Contidos Criterios de avaliación Estándares de aprendizaxe Competen-cias clave

Instrumentos de avaliación Grao mínimo

Avaliación

PE PO OBS CAD TR

dual e en equipo. loxía, resultados, conclusións, etc.

MACS1B1.4.2. Planifica adecuadamen-te o proceso de investigación, tendo enconta o contexto en que se desenvolvee o problema de investigación formula-do.

CMCCTCSIEE

X X X 25% Todas

hiln

B1.6. Planificación e realizaciónde proxectos e investigacións ma-temáticas a partir de contextos darealidade ou contextos do mundodas matemáticas, de xeito indivi-dual e en equipo.

B1.5. Practicar estratexias para a xe-ración de investigacións matemáticas,a partir da resolución dun problema eo afondamento posterior; da xenerali-zación de propiedades e leis mate-máticas; e do afondamento nalgúnmomento da historia das matemáticas,concretando todo iso en contextos nu-méricos, alxébricos, xeométricos, fun-cionais, estatísticos ou probabilísticos.

MACS1B1.5.1. Afonda na resolucióndalgúns problemas formulando novaspreguntas, xeneralizando a situación ouos resultados, etc.

CMCCT X X X 25% Todas

MACS1B1.5.2. Procura conexións en-tre contextos da realidade e do mundodas matemáticas (a historia da humani-dade e a historia das matemáticas; artee matemáticas; ciencias sociais e mate-máticas, etc.).

CMCCTCSCCCEC

X X X 25% Todas

egi

B1.6. Planificación e realizaciónde proxectos e investigacións ma-temáticas a partir de contextos darealidade ou contextos do mundodas matemáticas, de xeito indivi-dual e en equipo.B1.7. Práctica de procesos dematematización e modelización,en contextos da realidade.B1.8. Elaboración e presentacióndun informe científico sobre o pro-cedemento, os resultados e as

B1.6. Elaborar un informe científico es-crito que recolla o proceso de investi-gación realizado, coa precisión e o ri-gor adecuados.

MACS1B1.6.1. Consulta as fontes deinformación adecuadas ao problema deinvestigación.

CMCCT X X X 25% Todas

MACS1B1.6.2. Usa a linguaxe, a nota-ción e os símbolos matemáticos ade-cuados ao contexto do problema de in-vestigación.

CMCCT X X X 25% Todas

MACS1B1.6.3. Utiliza argumentos, xus-tificacións, explicacións e razoamentosexplícitos e coherentes.

CCLCMCCT

X X X 25% Todas

02/10/2018 145I.E.S. Pontepedriña Departamento de Matemáticas Curso 2018-2019

Page 146: PROGRAMACIÓN DIDÁCTICA DEPARTAMENTO DE … · Algúns elementos desta programación didáctica No artigo 13.3 da resolución 27-7-15 (DOG do 29) recóllense os elementos da programación

Matemáticas. Aplicadas ás Ciencias Sociais I

Obxecti-vos

Contidos Criterios de avaliación Estándares de aprendizaxe Competen-cias clave

Instrumentos de avaliación Grao mínimo

Avaliación

PE PO OBS CAD TR

conclusións do proceso de investi-gación desenvolvido.

MACS1B1.6.4. Emprega as ferramen-tas tecnolóxicas adecuadas ao tipo deproblema de investigación, tanto naprocura de solucións coma para mello-rar a eficacia na comunicación das ide-as matemáticas.

CMCCTCD

X X X 25% Todas

MACS1B1.6.5. Transmite certeza e se-guridade na comunicación das ideas,así como dominio do tema de investiga-ción.

CCL X X X 25% Todas

MACS1B1.6.6. Reflexiona sobre o pro-ceso de investigación e elabora conclu-sións sobre o nivel de resolución doproblema de investigación e de conse-cución de obxectivos, formula posiblescontinuacións da investigación, analizaos puntos fortes e débiles do proceso,e fai explícitas as súas impresións per-soais sobre a experiencia.

CMCCT X X X 25% Todas

il

B1.7. Práctica de procesos dematematización e modelización,en contextos da realidade.

B1.7. Desenvolver procesos de mate-matización en contextos da realidadecotiá (numéricos, xeométricos, funcio-nais, estatísticos ou probabilísticos) apartir da identificación de problemasen situacións problemáticas da reali-dade.

MACS1B1.7.1. Identifica situacións pro-blemáticas da realidade susceptiblesde conter problemas de interese.

CMCCTCSC

X X X 50% Todas

MACS1B1.7.2. Establece conexiónsentre o problema do mundo real e omundo matemático, identificando o pro-blema ou os problemas matemáticosque subxacen nel, así como os coñece-mentos matemáticos necesarios.

CMCCT X X X 50% Todas

02/10/2018 146I.E.S. Pontepedriña Departamento de Matemáticas Curso 2018-2019

Page 147: PROGRAMACIÓN DIDÁCTICA DEPARTAMENTO DE … · Algúns elementos desta programación didáctica No artigo 13.3 da resolución 27-7-15 (DOG do 29) recóllense os elementos da programación

Matemáticas. Aplicadas ás Ciencias Sociais I

Obxecti-vos

Contidos Criterios de avaliación Estándares de aprendizaxe Competen-cias clave

Instrumentos de avaliación Grao mínimo

Avaliación

PE PO OBS CAD TR

MACS1B1.7.3. Usa, elabora ou cons-trúe modelos matemáticos axeitadosque permitan a resolución do problemaou dos problemas dentro do campo dasmatemáticas.

CMCCT X X X 50% Todas

MACS1B1.7.4. Interpreta a soluciónmatemática do problema no contextoda realidade.

CMCCT X X X 50% Todas

MACS1B1.7.5. Realiza simulacións epredicións, en contexto real, para valo-rar a adecuación e as limitacións dosmodelos, e propón melloras que au-menten a súa eficacia.

CMCCT X X X 25% Todas

i B1.7. Práctica de procesos dematematización e modelización,en contextos da realidade.

B1.8. Valorar a modelización mate-mática como un recurso para resolverproblemas da realidade cotiá, avalian-do a eficacia e as limitacións dos mo-delos utilizados ou construídos.

MACS1B1.8.1. Reflexiona sobre o pro-ceso e obtén conclusións sobre os lo-gros conseguidos, resultados mellora-bles, impresións persoais do proceso,etc., valorando outras opinións.

CMCCT X X X 75% Todas

abcdefghi

B1.6. Planificación e realizaciónde proxectos e investigacións ma-temáticas a partir de contextos darealidade ou do mundo das mate-máticas, de xeito individual e enequipo.B1.7. Práctica de procesos dematematización e modelización,en contextos da realidade.

B1.9. Desenvolver e cultivar as acti-tudes persoais inherentes ao quefacermatemático.

MACS1B1.9.1. Desenvolve actitudesaxeitadas para o traballo en matemáti-cas (esforzo, perseveranza, flexibilida-de e aceptación da crítica razoada,convivencia coa incerteza, toleranciada frustración, autoanálise continuo,etc.).

CMCCTCSCCSIEE

X X X 75% Todas

MACS1B1.9.2. Formúlase a resoluciónde retos e problemas coa precisión, es-mero e interese adecuados ao nivel

CMCCT X X X 5O% Todas

02/10/2018 147I.E.S. Pontepedriña Departamento de Matemáticas Curso 2018-2019

Page 148: PROGRAMACIÓN DIDÁCTICA DEPARTAMENTO DE … · Algúns elementos desta programación didáctica No artigo 13.3 da resolución 27-7-15 (DOG do 29) recóllense os elementos da programación

Matemáticas. Aplicadas ás Ciencias Sociais I

Obxecti-vos

Contidos Criterios de avaliación Estándares de aprendizaxe Competen-cias clave

Instrumentos de avaliación Grao mínimo

Avaliación

PE PO OBS CAD TR

lnñop

educativo e á dificultade da situación.

MACS1B1.9.3. Desenvolve actitudesde curiosidade e indagación, xunto conhábitos de formular ou formularse pre-guntas e procurar respostas axeitadas,revisar de forma crítica os resultadosachados, etc.

CMCCTCAA

X X X 50% Todas

MACS1B1.9.4. Desenvolve habilidadessociais de cooperación e traballo enequipo.

CSCCSIEE

X X X 75% Todas

bilm

B1.9. Confianza nas propias ca-pacidades para desenvolver acti-tudes axeitadas e afrontar as difi-cultades propias do traballo cien-tífico.

B1.10. Superar bloqueos e insegurida-des ante a resolución de situaciónsdescoñecidas.

MACS1B1.10.1. Toma decisións nosprocesos (de resolución de problemas,de investigación, de matematización oude modelización), valorando as conse-cuencias destas e a conveniencia polasúa sinxeleza e utilidade.

CMCCTCSIEE

X X 75% Todas

bil

B1.9. Confianza nas propias ca-pacidades para desenvolver acti-tudes axeitadas e afrontar as difi-cultades propias do traballo cien-tífico.

B1.11. Reflexionar sobre as decisiónstomadas, valorando a súa eficacia, eaprender diso para situacións simila-res futuras.

MACS1B1.11.1. Reflexiona sobre osprocesos desenvolvidos, tomando con-ciencia das súas estruturas, valorandoa potencia, a sinxeleza e a beleza dasideas e dos métodos utilizados, eaprende diso para situacións futuras.

CMCCTCAA

X 50% Todas

02/10/2018 148I.E.S. Pontepedriña Departamento de Matemáticas Curso 2018-2019

Page 149: PROGRAMACIÓN DIDÁCTICA DEPARTAMENTO DE … · Algúns elementos desta programación didáctica No artigo 13.3 da resolución 27-7-15 (DOG do 29) recóllense os elementos da programación

Matemáticas. Aplicadas ás Ciencias Sociais I

Obxecti-vos

Contidos Criterios de avaliación Estándares de aprendizaxe Competen-cias clave

Instrumentos de avaliación Grao mínimo

Avaliación

PE PO OBS CAD TR

gi

B1.5. Utilización de medios tecno-lóxicos no proceso de aprendiza-xe para:Recollida ordenada e a organizaciónde datos. Elaboración e creación de representa-cións gráficas de datos numéricos,funcionais ou estatísticos.Facilitación da comprensión de con-ceptos e propiedades xeométricas oufuncionais, e a realización de cálculosde tipo numérico, alxébrico ou estatís-tico. Deseño de simulacións e elaboraciónde predicións sobre situacións mate-máticas diversas.Elaboración de informes e documen-tos sobre os procesos levados a caboe as conclusións e os resultados obti-dos.Consulta, comunicación e comparti-ción, en ámbitos apropiados, da infor-mación e as ideas matemáticas.

B1.12. Empregar as ferramentas tec-nolóxicas adecuadas, de xeito autóno-mo, realizando cálculos numéricos, al-xébricos ou estatísticos, facendo re-presentacións gráficas, recreando si-tuacións matemáticas mediante simu-lacións ou analizando con sentido críti-co situacións diversas que axuden ácomprensión de conceptos matemáti-cos ou á resolución de problemas.

MACS1B1.12.1. Selecciona ferramen-tas tecnolóxicas axeitadas e utilízaaspara a realización de cálculos numéri-cos, alxébricos ou estatísticos, cando adificultade destes impida ou non acon-selle facelos manualmente.

CDCMCCT

X X X X 75% Todas

MACS1B1.12.2. Utiliza medios tecno-lóxicos para facer representaciónsgráficas de funcións con expresións al-xébricas complexas e extraer informa-ción cualitativa e cuantitativa sobreelas.

CMCCT X X X X 50% Todas

MACS1B1.12.3. Deseña representa-cións gráficas para explicar o procesoseguido na solución de problemas, me-diante a utilización de medios tecnolóxi-cos.

CMCCT X X X 25% Todas

MACS1B1.12.4. Recrea ámbitos e ob-xectos xeométricos con ferramentastecnolóxicas interactivas para amosar,analizar e comprender propiedades xe-ométricas.

CMCCT X X X 25% Todas

MACSB1.12.5. Utiliza medios tecnolóxi-cos para o tratamento de datos e gráfi-cas estatísticas, extraer información eelaborar conclusións.

CMCCT X X X 75% Todas

02/10/2018 149I.E.S. Pontepedriña Departamento de Matemáticas Curso 2018-2019

Page 150: PROGRAMACIÓN DIDÁCTICA DEPARTAMENTO DE … · Algúns elementos desta programación didáctica No artigo 13.3 da resolución 27-7-15 (DOG do 29) recóllense os elementos da programación

Matemáticas. Aplicadas ás Ciencias Sociais I

Obxecti-vos

Contidos Criterios de avaliación Estándares de aprendizaxe Competen-cias clave

Instrumentos de avaliación Grao mínimo

Avaliación

PE PO OBS CAD TR

MACS1B1.13.2. Utiliza os recursos cre-ados para apoiar a exposición oral doscontidos traballados na aula.

CCL X X X 50% Todas

MACS1B1.13.3. Usa axeitadamente osmedios tecnolóxicos para estruturar emellorar o seu proceso de aprendizaxe,recollendo a información das activida-des, analizando puntos fortes e débilesdo seu proceso educativo, e estable-cendo pautas de mellora.

CDCAA

X X 75% Todas

Bloque 2. Números e álxebra

i B2.1. Números racionais e irracio-nais. Número real. Representa-ción na recta real. Intervalos.B2.2. Aproximación decimal dunnúmero real. Estimación, redon-deo e erros.B2.3. Operacións con números re-ais. Potencias e radicais. Notacióncientífica.

B2.1. Utilizar os números reais e assúas operacións para presentar e in-tercambiar información, controlando eaxustando a marxe de erro esixible encada situación, en contextos da vidareal.

MACS1B2.1.1. Recoñece os tiposnúmeros reais (racionais e irracionais)e utilízaos para representar e interpre-tar axeitadamente información cuantita-tiva.

CMCCT X X X 100% Todas

MACS1B2.1.2. Representa correcta-mente información cuantitativa median-te intervalos de números reais.

CMCCT X X X 100% 1ª

MACS1B2.1.3. Compara, ordena, clasi-fica e representa graficamente calqueranúmero real.

CMCCT X X X 100% 1ª

MACS1B2.1.4. Realiza operacións nu- CMCCT X X X 75% Todas

02/10/2018 150I.E.S. Pontepedriña Departamento de Matemáticas Curso 2018-2019

Page 151: PROGRAMACIÓN DIDÁCTICA DEPARTAMENTO DE … · Algúns elementos desta programación didáctica No artigo 13.3 da resolución 27-7-15 (DOG do 29) recóllense os elementos da programación

Matemáticas. Aplicadas ás Ciencias Sociais I

Obxecti-vos

Contidos Criterios de avaliación Estándares de aprendizaxe Competen-cias clave

Instrumentos de avaliación Grao mínimo

Avaliación

PE PO OBS CAD TR

méricas con eficacia, empregando cál-culo mental, algoritmos de lapis e pa-pel, calculadora ou programas infor-máticos, utilizando a notación máisaxeitada e controlando o erro candoaproxima.

i B2.4. Operacións con capitais fi-nanceiros. Aumentos e diminu-cións porcentuais. Taxas e xurosbancarios. Capitalización e amor-tización simple e composta.B2.5. Utilización de recursos tec-nolóxicos para a realización decálculos financeiros e mercantís.

B2.2. Resolver problemas de capitali-zación e amortización simple e com-posta utilizando parámetros de arit-mética mercantil, empregando méto-dos de cálculo ou os recursos tecno-lóxicos máis axeitados.

MACS1B2.2.1. Interpreta e contextuali-za correctamente parámetros de arit-mética mercantil para resolver proble-mas do ámbito da matemática financei-ra (capitalización e amortización simplee composta) mediante os métodos decálculo ou recursos tecnolóxicos apro-piados.

CMCCT X X X 75% 1ª

i B2.6. Polinomios. Operacións.Descomposición en factores.B2.7. Ecuacións lineais, cuadráti-cas e reducibles a elas, exponen-ciais e logarítmicas. Aplicacións.B2.8. Sistemas de ecuacións deprimeiro e segundo grao con dúasincógnitas. Clasificación. Aplica-cións. Interpretación xeométrica.B2.9. Sistemas de ecuacións line-ais con tres incógnitas: método deGauss.B2.10. Formulación e resoluciónde problemas das ciencias sociaismediante sistemas de ecuaciónslineais.

B2.3. Transcribir a linguaxe alxébricaou gráfica situacións relativas ás cien-cias sociais, e utilizar técnicas mate-máticas e ferramentas tecnolóxicasapropiadas para resolver problemasreais, dando unha interpretación dassolucións obtidas en contextos particu-lares.

MACS1B2.3.1. Utiliza con eficacia a lin-guaxe alxébrica para representar situa-cións formuladas en contextos reais.

CMCCT X X X X 75% 1ª

MACS1B2.3.2. Resolve problemas re-lativos ás ciencias sociais mediante autilización de ecuacións ou sistemas deecuacións.

CMCCT X X X 100% 1ª

MACS1B2.3.3. Realiza unha interpreta-ción contextualizada dos resultadosobtidos e exponos con claridade.

CMCCT X X X X X 100% 1ª

02/10/2018 151I.E.S. Pontepedriña Departamento de Matemáticas Curso 2018-2019

Page 152: PROGRAMACIÓN DIDÁCTICA DEPARTAMENTO DE … · Algúns elementos desta programación didáctica No artigo 13.3 da resolución 27-7-15 (DOG do 29) recóllense os elementos da programación

Matemáticas. Aplicadas ás Ciencias Sociais I

Obxecti-vos

Contidos Criterios de avaliación Estándares de aprendizaxe Competen-cias clave

Instrumentos de avaliación Grao mínimo

Avaliación

PE PO OBS CAD TR

Bloque 3. Análise

i B3.1. Resolución de problemas einterpretación de fenómenos so-ciais e económicos mediante fun-cións.B3.2. Funcións reais de variablereal. Expresión dunha función enforma alxébrica, por medio detáboas ou de gráficas. Caracterís-ticas dunha función.B3.3. Identificación da expresiónanalítica e gráfica das funcións re-ais de variable real (polinómicas,exponencial e logarítmica, valorabsoluto, parte enteira, e racio-nais e irracionais sinxelas) a partirdas súas características. Fun-cións definidas a anacos.

B3.1. Interpretar e representar gráficasde funcións reais tendo en conta assúas características e a súa relacióncon fenómenos sociais.

MACS1B3.1.1. Analiza funcións expre-sadas en forma alxébrica, por medio detáboas ou graficamente, e relaciónaascon fenómenos cotiáns, económicos,sociais e científicos, extraendo e repli-cando modelos.

CMCCT X X X 100% 1ª

MACS1B3.1.2. Selecciona adecuada-mente e razoadamente eixes, unidadese escalas, recoñecendo e identificandoos erros de interpretación derivadosdunha mala elección, para realizar re-presentacións gráficas de funcións.

CMCCT X X X 100% 1ª

MACS1B3.1.3. Estuda e interpreta gra-ficamente as características dunha fun-ción, comprobando os resultados coaaxuda de medios tecnolóxicos en activi-dades abstractas e problemas contex-tualizados.

CMCCT X X X 100% 1ª

i B3.4. Interpolación e extrapola-ción lineal e cuadrática. Aplicacióna problemas reais.

B3.2. Interpolar e extrapolar valores defuncións a partir de táboas, e coñecera utilidade en casos reais.

MACS1B3.2.1. Obtén valores descoñe-cidos mediante interpolación ou ex-trapolación a partir de táboas ou datos,e interprétaos nun contexto.

CMCCT X X X 100% 1ª

i B3.3. Identificación da expresiónanalítica e gráfica das funcións re-ais de variable real (polinómicas,

B3.3. Calcular límites finitos e infinitosdunha función nun punto ou no infinito,

MACS1B3.3.1. Calcula límites finitos einfinitos dunha función nun punto ou noinfinito para estimar as tendencias

CMCCT X X X 100% 2ª

02/10/2018 152I.E.S. Pontepedriña Departamento de Matemáticas Curso 2018-2019

Page 153: PROGRAMACIÓN DIDÁCTICA DEPARTAMENTO DE … · Algúns elementos desta programación didáctica No artigo 13.3 da resolución 27-7-15 (DOG do 29) recóllense os elementos da programación

Matemáticas. Aplicadas ás Ciencias Sociais I

Obxecti-vos

Contidos Criterios de avaliación Estándares de aprendizaxe Competen-cias clave

Instrumentos de avaliación Grao mínimo

Avaliación

PE PO OBS CAD TR

exponencial e logarítmica, valorabsoluto, parte enteira, e racio-nais e irracionais sinxelas) a partirdas súas características. As fun-cións definidas a anacos.B3.5. Idea intuitiva de límitedunha función nun punto. Cálculode límites sinxelos. O límite comoferramenta para o estudo da con-tinuidade dunha función. Aplica-ción ao estudo das asíntotas.

para estimar as tendencias. dunha función.

MACS1B3.3.2. Calcula, representa einterpreta as asíntotas dunha funciónen problemas das ciencias sociais.

CMCCT X X X 100% 2ª

i B3.5. Idea intuitiva de límitedunha función nun punto. Cálculode límites sinxelos. O límite comoferramenta para o estudo da con-tinuidade dunha función. Aplica-ción ao estudo das asíntotas.

B3.4. Coñecer o concepto de continui-dade e estudar a continuidade nunpunto en funcións polinómicas, racio-nais, logarítmicas e exponenciais.

MACS1B3.4.1. Examina, analiza e de-termina a continuidade da función nunpunto para extraer conclusións en si-tuacións reais.

CMCCT X X X 100% 2ª

i B3.6. Taxa de variación media etaxa de variación instantánea.Aplicación ao estudo de fenóme-nos económicos e sociais. Deri-vada dunha función nun punto. In-terpretación xeométrica. Rectatanxente a unha función nun pun-to.B3.7. Función derivada. Regrasde derivación de funcións elemen-tais sinxelas que sexan suma,produto, cociente e composiciónde funcións polinómicas, expo-

B3.5. Coñecer e interpretar xeometri-camente a taxa de variación medianun intervalo e nun punto como apro-ximación ao concepto de derivada, eutilizar as regra de derivación paraobter a función derivada de funciónssinxelas e das súas operacións.

MACS1B3.5.1. Calcula a taxa de varia-ción media nun intervalo e a taxa devariación instantánea, interprétaas xeo-metricamente e emprégaas para resol-ver problemas e situacións extraídas davida real.

CMCCT X X X 75% 2ª

MACS1B3.5.2. Aplica as regras de de-rivación para calcular a función deri-vada dunha función e obter a recta tan-xente a unha función nun punto dado.

CMCCT X X X 75% 2ª

02/10/2018 153I.E.S. Pontepedriña Departamento de Matemáticas Curso 2018-2019

Page 154: PROGRAMACIÓN DIDÁCTICA DEPARTAMENTO DE … · Algúns elementos desta programación didáctica No artigo 13.3 da resolución 27-7-15 (DOG do 29) recóllense os elementos da programación

Matemáticas. Aplicadas ás Ciencias Sociais I

Obxecti-vos

Contidos Criterios de avaliación Estándares de aprendizaxe Competen-cias clave

Instrumentos de avaliación Grao mínimo

Avaliación

PE PO OBS CAD TR

nenciais e logarítmicas.

Bloque 4. Estatística e Probabilidade

il

B4.1. Estatística descritiva bidi-mensional: táboas de continxen-cia.B4.2. Distribución conxunta e dis-tribucións marxinais.B4.3. Distribucións condicionadas.B4.4. Medias e desviacións típi-cas marxinais e condicionadas.B4.5. Independencia de variablesestatísticas.

B4.1. Describir e comparar conxuntosde datos de distribucións bidimensio-nais, con variables discretas ou conti-nuas, procedentes de contextos rela-cionados coa economía e outrosfenómenos sociais, e obter os paráme-tros estatísticos máis usuais medianteos medios máis axeitados (lapis e pa-pel, calculadora, folla de cálculo) e va-lorando a dependencia entre as varia-bles.

MACS1B4.1.1. Elabora e interpretatáboas bidimensionais de frecuencias apartir dos datos dun estudo estatístico,con variables numéricas (discretas econtinuas) e categóricas.

CMCCT X X X X 100% 3ª

MACS1B4.1.2. Calcula e interpreta osparámetros estatísticos máis usuais envariables bidimensionais para aplicalosen situacións da vida real.

CMCCT X X X X 100% 3ª

MACS1B4.1.3. Acha as distribuciónsmarxinais e diferentes distribuciónscondicionadas a partir dunha táboa decontinxencia, así como os seus pa-rámetros, para aplicalos en situaciónsda vida real.

CMCCT X X X X 100% 3ª

MACS1B4.1.4. Decide se dúas varia-bles estatísticas son ou non estatistica-mente dependentes a partir das súasdistribucións condicionadas e marxi-nais, para poder formular conxecturas.

CMCCT X X X X 100% 3ª

MACS1B4.1.5. Avalía as representa-cións gráficas apropiadas para unhadistribución de datos sen agrupar eagrupados, e usa axeitadamente me-dios tecnolóxicos para organizar e ana-

CMCCT X X X 100% 3ª

02/10/2018 154I.E.S. Pontepedriña Departamento de Matemáticas Curso 2018-2019

Page 155: PROGRAMACIÓN DIDÁCTICA DEPARTAMENTO DE … · Algúns elementos desta programación didáctica No artigo 13.3 da resolución 27-7-15 (DOG do 29) recóllense os elementos da programación

Matemáticas. Aplicadas ás Ciencias Sociais I

Obxecti-vos

Contidos Criterios de avaliación Estándares de aprendizaxe Competen-cias clave

Instrumentos de avaliación Grao mínimo

Avaliación

PE PO OBS CAD TR

lizar datos desde o punto de vista esta-tístico, calcular parámetros e xerargráficos estatísticos.

il

B4.6. Dependencia de dúas varia-bles estatísticas. Representacióngráfica: nube de puntos.B4.7. Dependencia lineal de dúasvariables estatísticas. Covarianzae correlación: cálculo e interpreta-ción do coeficiente de correlaciónlineal.B4.8. Regresión lineal. Prediciónsestatísticas e fiabilidade destas.Coeficiente de determinación

B4.2. Interpretar a posible relación en-tre dúas variables e cuantificar a rela-ción lineal entre elas mediante o coefi-ciente de correlación, valorando a per-tinencia de axustar unha recta de re-gresión e de realizar predicións a partirdela, avaliando a fiabilidade destasnun contexto de resolución de proble-mas relacionados con fenómenoseconómicos e sociais.

MACS1B4.2.1. Distingue a dependen-cia funcional da dependencia estatísti-ca e estima se dúas variables son ounon estatisticamente dependentes me-diante a representación da nube depuntos en contextos cotiáns.

CMCCT X X X X X 100% 3ª

MACS1B4.2.2. Cuantifica o grao e osentido da dependencia lineal entredúas variables mediante o cálculo e ainterpretación do coeficiente de correla-ción lineal para poder obter conclu-sións.

CMCCT X X X X X 100% 3ª

MACS1B4.2.3. Calcula e representa asrectas de regresión de dúas variables eobtén predicións a partir delas.

CMCCT X X X X 100% 3ª

MACS1B4.2.4. Avalía a fiabilidade daspredicións obtidas a partir da recta deregresión mediante o coeficiente de de-terminación lineal en contextos relacio-nados con fenómenos económicos esociais.

CMCCT X X X X X 100% 3ª

il

B4.9. Sucesos. Asignación deprobabilidades a sucesos median-te a regra de Laplace e a partir dasúa frecuencia relativa. Axiomáti-

B4.3. Asignar probabilidades a suce-sos aleatorios en experimentos sim-ples e compostos, utilizando a regrade Laplace en combinación con dife-

MACS1B4.3.1. Calcula a probabilidadede sucesos en experimentos simples ecompostos, condicionada ou non, me-diante a regra de Laplace, as fórmulas

CMCCT X X X 75% 3ª

02/10/2018 155I.E.S. Pontepedriña Departamento de Matemáticas Curso 2018-2019

Page 156: PROGRAMACIÓN DIDÁCTICA DEPARTAMENTO DE … · Algúns elementos desta programación didáctica No artigo 13.3 da resolución 27-7-15 (DOG do 29) recóllense os elementos da programación

Matemáticas. Aplicadas ás Ciencias Sociais I

Obxecti-vos

Contidos Criterios de avaliación Estándares de aprendizaxe Competen-cias clave

Instrumentos de avaliación Grao mínimo

Avaliación

PE PO OBS CAD TR

ca de Kolmogorov.B4.10. Aplicación da combinatoriaao cálculo de probabilidades.B4.11. Experimentos simples ecompostos. Probabilidade condi-cionada. Dependencia e indepen-dencia de sucesos.B4.12. Variables aleatorias discre-tas. Distribución de probabilidade.Media, varianza e desviación típi-ca.B4.13. Distribución binomial. Ca-racterización e identificación domodelo. Cálculo de probabilida-des.B4.14. Variables aleatorias conti-nuas. Función de densidade e dedistribución. Interpretación da me-dia, varianza e desviación típica.B4.15. Distribución normal. Tipifi-cación da distribución normal.Asignación de probabilidadesnunha distribución normal.

rentes técnicas de reconto e a axio-mática da probabilidade, empregandoos resultados numéricos obtidos natoma de decisións en contextos rela-cionados coas ciencias sociais.

derivadas da axiomática de Kolmogo-rov e diferentes técnicas de reconto.

MACS1B4.3.2. Constrúe a función deprobabilidade dunha variable discretaasociada a un fenómeno sinxelo e cal-cula os seus parámetros e algunhasprobabilidades asociadas.

CMCCT X X 75% 3ª

MACS1B4.3.3. Constrúe a función dedensidade dunha variable continuaasociada a un fenómeno sinxelo, e cal-cula os seus parámetros e algunhasprobabilidades asociadas.

CMCCT X X 75% 3ª

il

B4.12. Variables aleatorias discre-tas. Distribución de probabilidade.Media, varianza e desviación típi-ca.B4.13. Distribución binomial. Ca-racterización e identificación domodelo. Cálculo de probabilida-des.

B4.4. Identificar os fenómenos quepoden modelizarse mediante as distri-bucións de probabilidade binomial enormal, calculando os seus paráme-tros e determinando a probabilidadede sucesos asociados.

MACS1B4.4.1. Identifica fenómenosque poden modelizarse mediante a dis-tribución binomial, obtén os seus pa-rámetros e calcula a súa media e adesviación típica.

CMCCT X X X 100% 3ª

MACS1B4.4.2. Calcula probabilidadesasociadas a unha distribución binomial

CMCCT X X X 100% 3ª

02/10/2018 156I.E.S. Pontepedriña Departamento de Matemáticas Curso 2018-2019

Page 157: PROGRAMACIÓN DIDÁCTICA DEPARTAMENTO DE … · Algúns elementos desta programación didáctica No artigo 13.3 da resolución 27-7-15 (DOG do 29) recóllense os elementos da programación

Matemáticas. Aplicadas ás Ciencias Sociais I

Obxecti-vos

Contidos Criterios de avaliación Estándares de aprendizaxe Competen-cias clave

Instrumentos de avaliación Grao mínimo

Avaliación

PE PO OBS CAD TR

B4.14. Variables aleatorias conti-nuas. Función de densidade e dedistribución. Interpretación da me-dia, varianza e desviación típica.B4.15. Distribución normal. Tipifi-cación da distribución normal.Asignación de probabilidadesnunha distribución normal.B4.16. Cálculo de probabilidadesmediante aproximación da distri-bución binomial pola normal.

a partir da súa función de probabilidadeou da táboa da distribución, ou median-te calculadora, folla de cálculo ou outraferramenta tecnolóxica, e aplícaas endiversas situacións.

MACS1B4.4.3. Distingue fenómenosque poden modelizarse mediante unhadistribución normal, e valora a súa im-portancia nas ciencias sociais.

CMCCT X X 100% 3ª

MACS1B4.4.4. Calcula probabilidadesde sucesos asociados a fenómenosque poden modelizarse mediante a dis-tribución normal a partir da táboa dadistribución ou mediante calculadora,folla de cálculo ou outra ferramenta tec-nolóxica, e aplícaas en diversas situa-cións.

CMCCT X X X 100% 3ª

MACS1B4.4.5. Calcula probabilidadesde sucesos asociados a fenómenosque poden modelizarse mediante a dis-tribución binomial a partir da súa apro-ximación pola normal, valorando se sedan as condicións necesarias para quesexa válida.

CMCCT X X X 100% 3ª

ei

B4.17. Identificación das fases eas tarefas dun estudo estatístico.Análise e descrición de traballosrelacionados coa estatística, inter-pretando a información, e detec-

B4.5. Utilizar o vocabulario axeitadopara a descrición de situacións relacio-nadas co azar e a estatística, anali-zando un conxunto de datos ou inter-pretando de xeito crítico informacións

MACS1B4.5.1. Utiliza un vocabularioadecuado para describir situacións re-lacionadas co azar e a estatística.

CCL X X X 75% 3ª

MACS1B4.5.2. Razoa e argumenta a CMCCT X X X 100% 3ª

02/10/2018 157I.E.S. Pontepedriña Departamento de Matemáticas Curso 2018-2019

Page 158: PROGRAMACIÓN DIDÁCTICA DEPARTAMENTO DE … · Algúns elementos desta programación didáctica No artigo 13.3 da resolución 27-7-15 (DOG do 29) recóllense os elementos da programación

Matemáticas. Aplicadas ás Ciencias Sociais I

Obxecti-vos

Contidos Criterios de avaliación Estándares de aprendizaxe Competen-cias clave

Instrumentos de avaliación Grao mínimo

Avaliación

PE PO OBS CAD TR

tando erros e manipulacións. estatísticas presentes nos medios decomunicación, a publicidade e outrosámbitos, e detectar posibles erros emanipulacións tanto na presentacióndos datos coma das conclusións.

interpretación de informacións estatísti-cas ou relacionadas co azar presentesna vida cotiá.

Mínimos esixibles

Bloque 1. Procesos, métodos e actitudes matemáticas

• Expresa verbalmente, de forma razoada, o proceso seguido na resolución dun problema, coa precisión e o rigor adecuados. • Analiza e comprende o enunciado para resolver ou demostrar (datos, relacións entre os datos, condicións, hipótese, coñecementos matemáticos necesarios, etc.). • Realiza estimacións e elabora conxecturas sobre os resultados dos problemas para resolver, valorando a súa utilidade e a súa eficacia. • Reflexiona sobre o proceso de resolución de problemas. • Utiliza diferentes métodos de demostración en función do contexto matemático e reflexiona sobre o proceso de demostración (estrutura, método, linguaxe e símbolos, pasos clave,

etc.). • Usa a linguaxe, a notación e os símbolos matemáticos adecuados ao contexto e á situación. • Utiliza argumentos, xustificacións, explicacións e razoamentos explícitos e coherentes. • Usa a linguaxe, a notación e os símbolos matemáticos adecuados ao contexto do problema de investigación. • Utiliza argumentos, xustificacións, explicacións e razoamentos explícitos e coherentes. • Usa modelos matemáticos axeitados que permitan a resolución do problema ou problemas dentro do campo das matemáticas. • Interpreta a solución matemática do problema no contexto da realidade. • Desenvolve actitudes axeitadas para o traballo en matemáticas (esforzo, perseveranza, flexibilidade para a aceptación da crítica razoada, convivencia coa incerteza, tolerancia da

frustración, autoanálise continua, autocrítica constante, etc.). • Desenvolve actitudes de curiosidade e indagación, xunto con hábitos de formularse preguntas e buscar respostas axeitadas, revisar de forma crítica os resultados atopados, etc • Desenvolve habilidades sociais de cooperación e traballo en equipo. • Toma decisións nos procesos de resolución de problemas, matematización ou de modelización, valorando as consecuencias destas e a conveniencia pola súa sinxeleza e utilidade. • Selecciona ferramentas tecnolóxicas axeitadas e utilízaas para a realización de cálculos numéricos, alxébricos ou estatísticos cando a dificultade destes impida ou non aconselle

facelos manualmente. • Elabora documentos dixitais propios (de texto, presentación, imaxe, vídeo, son, etc.), como resultado do proceso de procura, análise e selección de información relevante, coa

ferramenta tecnolóxica axeitada, e compárteos para a súa discusión ou difusión. • Emprega ferramentas tecnolóxicas para compartir ideas e tarefas.

02/10/2018 158I.E.S. Pontepedriña Departamento de Matemáticas Curso 2018-2019

Page 159: PROGRAMACIÓN DIDÁCTICA DEPARTAMENTO DE … · Algúns elementos desta programación didáctica No artigo 13.3 da resolución 27-7-15 (DOG do 29) recóllense os elementos da programación

Bloque 2. Números e álxebra• Distingue os distintos tipos de números reais (naturais, enteiros, racionais e irracionais). • Simplifica radicais e extrae factores deles. • Opera con radicais e racionaliza expresión con radicais no denominador. • Manexa o concepto de índice de variación e aplícao en problemas de variacións porcentuais. • Calcula xuros bancarios e capitais finais. • Resolve problemas de capitalización e amortización simples. • Coñece o concepto de logaritmo e aplica as súas propiedades para transformar expresións ou para calcular o logaritmo dunha cantidade en • Resolve ecuacións de primeiro e segundo grao, ecuacións bicadradas, ecuacións exponenciais sinxelas e ecuacións logarítmicas sinxelas. • Resolve problemas formulados en contextos reais empregando ecuacións. • Resolve sistemas lineais polo método de Gauss. • Formula sistemas lineais para resolver problemas da vida cotiá. • Suma, resta, multiplica e divide (empregando, se é o caso, a regra de Ruffini) polinomios. • Coñece o concepto de raíz dun polinomio. Calcula as raíces dun polinomio mediante a resolución de ecuacións.

• Factoriza polinomios, empregando a técnica máis axeitada (sacar factor común, igualdades notables, cálculo das súas raíces,...)

Bloque 3. Análise• Identifica analítica e graficamente as funcións básicas: polinómicas, valor absoluto, raíz, exponenciais, logarítmicas e definidas a anacos. • Entende o significado da interpolación e da extrapolación lineal e cadrática. • Obtén valores descoñecidos mediante interpolación ou extrapolación a partir de táboas de datos. • Opera con funcións (suma, resta, produto, división e composición). • Comprende o concepto intuitivo de limite dunha función nun punto e no infinito. • Realiza as operacións elementais para o cálculo de límites, empregando as técnicas básicas para evitar as indeterminacións.• Aplica o concepto e o cálculo de límites para determinar as asíntotas dunha función. • Coñece o concepto de función continua nun punto. • Estuda a continuidade dunha función nun punto a partir do cálculo de límites e clasifica, se é o caso, a descontinuidade existente. • Coñece a definición, significado e interpretación xeométrica da taxa de variación media e aplica eses coñecementos na resolución de problemas da vida cotiá. • Coñece a definición formal de derivada dunha función nun punto e calcula esta, en casos sinxelos, empregando a definición. • Coñece o significado e a interpretación xeométrica da derivada dunha función nun punto e aplica eses coñecementos na resolución de problemas de vida cotiá. • Coñece as funcións derivadas das funcións polinómicas, exponenciais e logarítmicas. • Calcula funcións derivadas empregando as regras da derivación de sumas, restas, produtos, cocientes e composición de funcións.

Bloque 4. Estatística e probabilidade

02/10/2018 159I.E.S. Pontepedriña Departamento de Matemáticas Curso 2018-2019

Page 160: PROGRAMACIÓN DIDÁCTICA DEPARTAMENTO DE … · Algúns elementos desta programación didáctica No artigo 13.3 da resolución 27-7-15 (DOG do 29) recóllense os elementos da programación

• Elabora táboas de frecuencias de dobre entrada a partir dos datos dun estudo estatístico con dúas variables, e determina as distribucións marxinais. • Estuda a independencia entre dúas variables estatísticas. • Representa por unha nube de puntos os datos dun estudo estatístico con dúas variables, e, á vista da nube de puntos, estima se esas variables son estatisticamente independentes ou non. • Calcula e interpreta os parámetros básicos na Estatística bidimensional (medias, varianzas, desviacións típicas, covarianza e coeficiente de correlación lineal), cuantificando o grao e o sentido da de -

pendencia lineal entre as dúas variables que interveñen. • Calcula e representa as rectas de regresión, obtén predicións a partir delas e avalía a fiabilidade destas predicións. • Coñece as operacións con sucesos asociados a un experimento aleatorio e as súas propiedades. • Calcula probabilidades utilizando a regra de Laplace (se é o caso), en combinación con estratexias de reconto. • Entende o concepto de probabilidade condicionada e aplícao para o cálculo de probabilidades en problemas de contexto real. • Diferencia as variables aleatorias discretas e continuas. • Constrúe a función de probabilidade dunha variable aleatoria discreta nun fenómeno sinxelo e calcula a súa esperanza, varianza e desviación típica. • Identifica unha variable aleatoria que segue unha distribución binomial, obtén a súa función de probabilidade, a calcula a esperanza, varianza e desviación típica. • Calcula probabilidades de sucesos en problemas relacionados cunha distribución binomial. • Identifica unha distribución normal pola representación gráfica da súa función de densidade. • Calcula probabilidades de sucesos relacionados coa variable aleatoria normal tipificada, empregando a correspondente táboa. • Tipifica unha variable aleatoria normal calquera e calcula probabilidades de sucesos en problemas relacionados con fenómenos que poden modelizarse por unha distribución normal. • Identifica as condicións que deben darse para aproximar unha distribución binomial por unha normal. • Calcula probabilidades de sucesos relacionados cunha distribución binomial mediante a aproximación por unha normal.

02/10/2018 160I.E.S. Pontepedriña Departamento de Matemáticas Curso 2018-2019

Page 161: PROGRAMACIÓN DIDÁCTICA DEPARTAMENTO DE … · Algúns elementos desta programación didáctica No artigo 13.3 da resolución 27-7-15 (DOG do 29) recóllense os elementos da programación

Programación de Matemáticas Aplicadas ás Ciencias Sociais II

Obxectivos

O ensino das Matemáticas aplicadas ás Ciencias Sociais no bacharelato terá como finalidade o desenvolvemento das seguintes capacidades:

- Aplicar a situacións diversas os contidos matemáticos para analizar, interpretar e valorar fenómenos sociais, con obxecto de comprender os retos que propón a sociedade de hoxe. - Adoptar actitudes propias da actividade matemática como a visión analítica ou a necesidade de verificación. Asumir a precisión como un criterio subordinado ao contexto, as apreciacións intuitivas como un argumento que hai que verificar e a apertura á novas ideas como un reto. - Elaborar xuízos e formar criterios propios sobre fenómenos sociais e económicos, utilizando tratamentos matemáticos. Expresar e interpretar datos e mensaxes, argumentando con precisión e rigor e aceptando discrepancias e puntos de vista diferentes como un factor positivo. - Formular hipóteses, deseñar, utilizar e contrastar estratexias diversas para a resolución de problemas en situacións novas con autonomía, eficacia, confianza nun mesmo e creatividade. - Utilizar un discurso racional como método para abordar os problemas: xustificar procedementos, encadear unha correcta liña argumental, aportar rigor aos razoamentos e detectar inconsistencias lóxicas. - utilizar recursos diferentes, incluídos os informáticos, na busca selectiva e o tratamento da información gráfica, estatística e alxébrica nos eidos financieiro, humanístico ou doutra índole, interpretando con corrección e profundidade os resultados obtidos dese tratamento. - Adquirir e manexar doadamente un vocabulario específico de termos e notacións matemáticas. Incorporar con naturalidade a linguaxe técnica e gráfica á situacións que poden ser tratadas matematicamente. - Utilizar o coñecemento matemático para interpretar e comprender a realidade, establecendo relacións entre as matemáticas e a contorna social, cultural ou económica e apreciando o seu lugar, actual e histórico, como parte da nosa cultura.

02/10/2018 161I.E.S. Pontepedriña Departamento de Matemáticas Curso 2018-2019

Page 162: PROGRAMACIÓN DIDÁCTICA DEPARTAMENTO DE … · Algúns elementos desta programación didáctica No artigo 13.3 da resolución 27-7-15 (DOG do 29) recóllense os elementos da programación

Matemáticas Aplicadas ás Ciencias Sociais II. 2º de bacharelato

Obxecti-vos

Contidos Criterios de avaliación Estándares de aprendizaxe Competen-cias clave

Instrumentos de avaliación Grao mínimo

Avaliación

PE PO OBS CAD TR

Bloque 1. Procesos, métodos e actitudes en matemáticas

ei

B1.1. Planificación e expre-sión verbal do proceso deresolución de problemas.

B1.1. Expresar verbalmente,de xeito razoado, o procesoseguido na resolución dunproblema.

MACS2B1.1.1. Expresa verbalmente,de xeito razoado, o proceso seguidona resolución dun problema, coa pre-cisión e o rigor adecuados.

CCLCMCCT

X X X X X 75% Todas

il

B1.2. Estratexias e proce-dementos postos en prácti-ca: Relación con otros problemascoñecidos.Modificación de variables.Suposición do problema resol-to.

B1.3. Análise dos resulta-dos obtidos: revisión dasoperacións utilizadas, cohe-rencia das solucións coa si-tuación, revisión sistemáticado proceso, procura doutrosxeitos de resolución e iden-tificación de problemas pa-recidos.

B1.2. Utilizar procesos de ra-zoamento e estratexias de re-solución de problemas, reali-zando os cálculos necesariose comprobando as soluciónsobtidas.

MACS2B1.2.1. Analiza e comprendeo enunciado que cumpa resolver (da-tos, relacións entre os datos, condi-cións, coñecementos matemáticosnecesarios, etc.).

CMCCT X X 75% Todas

MACS2B1.2.2. Realiza estimacións eelabora conxecturas sobre os resul-tados dos problemas que cumpra re-solver, contrastando a súa validez evalorando a súa utilidade e a súa efi-cacia.

CMCCT X X 50% Todas

MACS2B1.2.3. Utiliza estratexiasheurísticas e procesos de razoamen-to na resolución de problemas, refle-xionando sobre o proceso seguido.

CMCCTCAA

X X X 50% Todas

gi

B1.4. Elaboración e pre-sentación oral e/ou escritade informes científicos so-

B1.3. Elaborar un informecientífico escrito que sirvapara comunicar as ideas ma-

MACS2B1.3.1. Usa a linguaxe, a no-tación e os símbolos matemáticosadecuados ao contexto e á situación.

CMCCT X X X X X 75% Todas

02/10/2018 162I.E.S. Pontepedriña Departamento de Matemáticas Curso 2018-2019

Page 163: PROGRAMACIÓN DIDÁCTICA DEPARTAMENTO DE … · Algúns elementos desta programación didáctica No artigo 13.3 da resolución 27-7-15 (DOG do 29) recóllense os elementos da programación

Matemáticas Aplicadas ás Ciencias Sociais II. 2º de bacharelato

Obxecti-vos

Contidos Criterios de avaliación Estándares de aprendizaxe Competen-cias clave

Instrumentos de avaliación Grao mínimo

Avaliación

PE PO OBS CAD TR

bre o proceso seguido naresolución dun problema,utilizando as ferramentastecnolóxicas axeitadas.B1.5. Utilización de mediostecnolóxicos no proceso deaprendizaxe para:Recollida ordenada e a organi-zación de datos. Elaboración e creación de re-presentacións gráficas de da-tos numéricos, funcionais ouestatísticos.Facilitación da comprensión deconceptos e propiedades xeo-métricas ou funcionais, e reali-zación de cálculos de tipo nu-mérico, alxébrico ou estatísti-co. Deseño de simulacións e ela-boración de predicións sobresituacións matemáticas diver-sas.Elaboración de informes e do-cumentos sobre os procesoslevados a cabo e as conclu-sións e os resultados obtidos.

Consulta, comunicación ecompartición, en ámbitos apro-piados, da información e asideas matemáticas.

temáticas xurdidas na resolu-ción dun problema, coa preci-sión e o rigor adecuados.

MACS2B1.3.2. Utiliza argumentos,xustificacións, explicacións e razoa-mentos explícitos e coherentes.

CMCCT X X X X X 75% Todas

MACS2B1.3.3. Emprega as ferra-mentas tecnolóxicas adecuadas aotipo de problema, situación para re-solver ou propiedade ou teorema quecumpra demostrar.

CMCCTCD

X X X 75% Todas

02/10/2018 163I.E.S. Pontepedriña Departamento de Matemáticas Curso 2018-2019

Page 164: PROGRAMACIÓN DIDÁCTICA DEPARTAMENTO DE … · Algúns elementos desta programación didáctica No artigo 13.3 da resolución 27-7-15 (DOG do 29) recóllense os elementos da programación

Matemáticas Aplicadas ás Ciencias Sociais II. 2º de bacharelato

Obxecti-vos

Contidos Criterios de avaliación Estándares de aprendizaxe Competen-cias clave

Instrumentos de avaliación Grao mínimo

Avaliación

PE PO OBS CAD TR

ilm

B1.6. Planificación e reali-zación de proxectos e in-vestigacións matemáticas apartir de contextos da reali-dade ou do mundo das ma-temáticas, de xeito indivi-dual e en equipo.

B1.4. Planificar adecuada-mente o proceso de investiga-ción, tendo en conta o contex-to en que se desenvolve e oproblema de investigación for-mulado.

MACS2B1.4.1. Coñece e describe aestrutura do proceso de elaboracióndunha investigación matemática(problema de investigación, estadoda cuestión, obxectivos, hipótese,metodoloxía, resultados, conclu-sións, etc.).

CMCCT X X X 25% Todas

MACS2B1.4.2. Planifica adecuada-mente o proceso de investigación,tendo en conta o contexto en que sedesenvolve e o problema de investi-gación formulado.

CMCCTCSIEE

X X X 25% Todas

hiln

B1.6. Planificación e reali-zación de proxectos e in-vestigacións matemáticas apartir de contextos da reali-dade ou do mundo das ma-temáticas, de xeito indivi-dual e en equipo.

B1.5. Practicar estratexiaspara a xeración de investiga-cións matemáticas, a partirdea resolución dun problemae o afondamento posterior, daxeneralización de propieda-des e leis matemáticas, e doafondamento nalgún momen-to da historia das matemáti-cas, concretando todo iso encontextos numéricos, alxébri-cos, xeométricos, funcionais,estatísticos ou probabilísticos.

MACS2B1.5.1. Afonda na resolucióndalgúns problemas formulando novaspreguntas, xeneralizando a situaciónou os resultados, etc.

CMCCT X X X 25% Todas

MACS2B1.5.2. Procura conexiónsentre contextos da realidade e domundo das matemáticas (historia dahumanidade e historia das matemáti-cas; arte e matemáticas; ciencias so-ciais e matemáticas, etc.)

CMCCTCSCCCEC

X X X 25% Todas

eg

B1.6. Planificación e reali-zación de proxectos e in-vestigacións matemáticas a

B1.6. Elaborar un informecientífico escrito que recolla oproceso de investigación rea-

MACS2B1.6.1. Consulta as fontes deinformación adecuadas ao problemade investigación.

CMCCT X X X 25% Todas

02/10/2018 164I.E.S. Pontepedriña Departamento de Matemáticas Curso 2018-2019

Page 165: PROGRAMACIÓN DIDÁCTICA DEPARTAMENTO DE … · Algúns elementos desta programación didáctica No artigo 13.3 da resolución 27-7-15 (DOG do 29) recóllense os elementos da programación

Matemáticas Aplicadas ás Ciencias Sociais II. 2º de bacharelato

Obxecti-vos

Contidos Criterios de avaliación Estándares de aprendizaxe Competen-cias clave

Instrumentos de avaliación Grao mínimo

Avaliación

PE PO OBS CAD TR

i partir de contextos da reali-dade ou do mundo das ma-temáticas, de xeito indivi-dual e en equipo.B1.8. Elaboración e presen-tación dun informe científicosobre o procedemento, osresultados e as conclusiónsdo proceso de investigacióndesenvolvido.B1.7. Práctica de procesosde matematización e mode-lización, en contextos da re-alidade.

lizado, coa precisión e o rigoradecuados.

MACS2B1.6.2. Usa a linguaxe, a no-tación e os símbolos matemáticosaxeitados ao contexto do problemade investigación.

CMCCT X X X 25% Todas

MACS2B1.6.3. Utiliza argumentos,xustificacións, explicacións e razoa-mentos explícitos e coherentes.

CCLCMCCT

X X X 25% Todas

MACS2B1.6.4. Emprega as ferra-mentas tecnolóxicas adecuadas aotipo de problema de investigación,tanto na procura de solucións comapara mellorar a eficacia na comuni-cación das ideas matemáticas.

CMCCTCD

X X X 25% Todas

MACS2B1.6.5. Transmite certeza eseguridade na comunicación das ide-as, así como dominio do tema de in-vestigación.

CCL X X X 25% Todas

MACS2B1.6.6. Reflexiona sobre oproceso de investigación e elaboraconclusións sobre o nivel de resolu-ción do problema de investigación ede consecución de obxectivos, for-mula posibles continuacións da in-vestigación, analiza os puntos fortese débiles do proceso, e fai explícitasas súas impresións persoais sobre aexperiencia.

CMCCT X X X 25% Todas

02/10/2018 165I.E.S. Pontepedriña Departamento de Matemáticas Curso 2018-2019

Page 166: PROGRAMACIÓN DIDÁCTICA DEPARTAMENTO DE … · Algúns elementos desta programación didáctica No artigo 13.3 da resolución 27-7-15 (DOG do 29) recóllense os elementos da programación

Matemáticas Aplicadas ás Ciencias Sociais II. 2º de bacharelato

Obxecti-vos

Contidos Criterios de avaliación Estándares de aprendizaxe Competen-cias clave

Instrumentos de avaliación Grao mínimo

Avaliación

PE PO OBS CAD TR

il

B1.7. Práctica de procesosde matematización e mode-lización, en contextos da re-alidade.

B1.7. Desenvolver procesosde matematización en contex-tos da realidade cotiá (nu-méricos, xeométricos, funcio-nais, estatísticos ou probabi-lísticos) a partir da identifica-ción de problemas en situa-cións problemáticas da reali-dade.

MACS2B1.7.1. Identifica situaciónsproblemáticas da realidade suscepti-bles de conter problemas de intere-se.

CMCCTCSC

X X X 50% Todas

MACS2B1.7.2. Establece conexiónsentre o problema do mundo real e omundo matemático, identificando oproblema ou os problemas matemáti-cos que subxacen nel, e os coñece-mentos matemáticos necesarios.

CMCCT X X X 50% Todas

MACS2B1.7.3. Usa, elabora ou cons-trúe modelos matemáticos axeitadosque permitan a resolución do proble-ma ou dos problemas dentro do cam-po das matemáticas.

CMCCT X X X 50% Todas

MACS2B1.7.4. Interpreta a soluciónmatemática do problema no contextoda realidade.

CMCCT X X X 50% Todas

MACS2B1.7.5. Realiza simulacións epredicións, en contexto real, para va-lorar a adecuación e as limitaciónsdos modelos, e propón melloras queaumenten a súa eficacia.

CMCCT X X X 25% Todas

i B1.7. Práctica de procesosde matematización e mode-lización, en contextos da re-

B1.8. Valorar a modelizaciónmatemática como un recursopara resolver problemas da

2B1.8.1. Reflexiona sobre o procesoe obtén conclusións sobre os logrosconseguidos, resultados mellorables,

CMCCT X X X 75% Todas

02/10/2018 166I.E.S. Pontepedriña Departamento de Matemáticas Curso 2018-2019

Page 167: PROGRAMACIÓN DIDÁCTICA DEPARTAMENTO DE … · Algúns elementos desta programación didáctica No artigo 13.3 da resolución 27-7-15 (DOG do 29) recóllense os elementos da programación

Matemáticas Aplicadas ás Ciencias Sociais II. 2º de bacharelato

Obxecti-vos

Contidos Criterios de avaliación Estándares de aprendizaxe Competen-cias clave

Instrumentos de avaliación Grao mínimo

Avaliación

PE PO OBS CAD TR

alidade. realidade cotiá, avaliando aeficacia e as limitacións dosmodelos utilizados ou cons-truídos.

impresións persoais do proceso,etc.v, e valorando outras opinións.

abcdefghilmnñop

B1.6. Planificación e reali-zación de proxectos e in-vestigacións matemáticas apartir de contextos da reali-dade ou do mundo das ma-temáticas, de xeito indivi-dual e en equipo.B1.7. Práctica de procesosde matematización e mode-lización, en contextos da re-alidade.B1.9. Confianza nas pro-pias capacidades para de-senvolver actitudes axeita-das e afrontar as dificulta-des propias do traballocientífico.

B1.9. Desenvolver e cultivaras actitudes persoais inheren-tes ao quefacer matemático.

MACS2B1.9.1. Desenvolve actitudesaxeitadas para o traballo en mate-máticas (esforzo, perseveranza, flexi-bilidade e aceptación da crítica razo-ada, convivencia coa incerteza, tole-rancia da frustración, autoanálisecontinuo, etc.).

CMCCTCSCCSIEE

X X X 75% Todas

MACS2B1.9.2. Formúlase a resolu-ción de retos e problemas coa preci-sión, esmero e interese adecuadosao nivel educativo e á dificultade dasituación.

CMCCT X X X 50% Todas

MACS2B1.9.3. Desenvolve actitudesde curiosidade e indagación, xuntocon hábitos de formular e formularsepreguntas e procurar respostas axei-tadas, revisar de forma crítica os re-sultados encontrados; etc.

CMCCTCAA

X X X 50% Todas

MACS1B1.9.4. Desenvolve habilida-des sociais de cooperación e traballoen equipo.

CSCCSIEE

X X X 75% Todas

b B1.9. Confianza nas pro- B1.10. Superar bloqueos e in- MACS2B1.10.1. Toma decisións nos CMCCT X X 50% Todas

02/10/2018 167I.E.S. Pontepedriña Departamento de Matemáticas Curso 2018-2019

Page 168: PROGRAMACIÓN DIDÁCTICA DEPARTAMENTO DE … · Algúns elementos desta programación didáctica No artigo 13.3 da resolución 27-7-15 (DOG do 29) recóllense os elementos da programación

Matemáticas Aplicadas ás Ciencias Sociais II. 2º de bacharelato

Obxecti-vos

Contidos Criterios de avaliación Estándares de aprendizaxe Competen-cias clave

Instrumentos de avaliación Grao mínimo

Avaliación

PE PO OBS CAD TR

ilm

pias capacidades para de-senvolver actitudes axeita-das e afrontar as dificulta-des propias do traballocientífico.

seguridades ante a resoluciónde situacións descoñecidas.

procesos de resolución de proble-mas, de investigación, de matemati-zación ou de modelización, e valoraas consecuencias destas e a conve-niencia pola súa sinxeleza e utilida-de.

CSIEE

bil

B1.9. Confianza nas pro-pias capacidades para de-senvolver actitudes axeita-das e afrontar as dificulta-des propias do traballocientífico.

B1.11. Reflexionar sobre asdecisións tomadas, valorandoa súa eficacia, e aprenderdiso para situacións similaresfuturas.

MACS2B1.11.1. Reflexiona sobre osprocesos desenvolvidos, tomandoconciencia das súas estruturas, valo-rando a potencia, a sinxeleza e a be-leza das ideas e dos métodosutiliza-dos, e aprender diso para situaciónsfuturas.

CMCCTCAA

X 50% Todas

gi

B1.5. Utilización de mediostecnolóxicos no proceso deaprendizaxe para:Recollida ordenada e a organi-zación de datos. Elaboración e creación de re-presentacións gráficas de da-tos numéricos, funcionais ouestatísticos.Facilitación da comprensión deconceptos e propiedades xeo-métricas ou funcionais, e reali-zación de cálculos de tipo nu-mérico, alxébrico ou estatísti-co. Deseño de simulacións e ela-

B1.12. Empregar as ferra-mentas tecnolóxicas adecua-das, de xeito autónomo, reali-zando cálculos numéricos, al-xébricos ou estatísticos, fa-cendo representacións gráfi-cas, recreando situacións ma-temáticas mediante simula-cións ou analizando con senti-do crítico situacións diversasque axuden á comprensión deconceptos matemáticos ou áresolución de problemas.

MACS2B1.12.1. Selecciona ferra-mentas tecnolóxicas axeitadas e uti-lízaas para a realización de cálculosnuméricos, alxébricos ou estatísticoscando a dificultade destes impida ounon aconselle facelos manualmente.

CDCMCCT

X X X X 75% Todas

MACS2B1.12.2. Utiliza medios tec-nolóxicos para facer representaciónsgráficas de funcións con expresiónsalxébricas complexas e extraer infor-mación cualitativa e cuantitativa so-bre elas.

CMCCT X X X X 50% Todas

MACS2B1.12.3. Deseña representa-cións gráficas para explicar o proce-

CMCCT X X X 25% Todas

02/10/2018 168I.E.S. Pontepedriña Departamento de Matemáticas Curso 2018-2019

Page 169: PROGRAMACIÓN DIDÁCTICA DEPARTAMENTO DE … · Algúns elementos desta programación didáctica No artigo 13.3 da resolución 27-7-15 (DOG do 29) recóllense os elementos da programación

Matemáticas Aplicadas ás Ciencias Sociais II. 2º de bacharelato

Obxecti-vos

Contidos Criterios de avaliación Estándares de aprendizaxe Competen-cias clave

Instrumentos de avaliación Grao mínimo

Avaliación

PE PO OBS CAD TR

boración de predicións sobresituacións matemáticas diver-sas.Elaboración de informes e do-cumentos sobre os procesoslevados a cabo e as conclu-sións e os resultados obtidos.Consulta, comunicación ecompartición, en ámbitos apro-piados, da información e asideas matemáticas.

so seguido na solución de proble-mas, mediante a utilización de me-dios tecnolóxicos

MACS2B1.12.4. Recrea ámbitos eobxectos xeométricos con ferramen-tas tecnolóxicas interactivas paraamosar, analizar e comprender pro-piedades xeométricas.

CMCCT X X X 25% Todas

MACSB1.12.5. Utiliza medios tecno-lóxicos para o tratamento de datos egráficas estatísticas, extraer informa-ción e elaborar conclusións.

CMCCT X X X 75% Todas

egi

B1.5. Utilización de mediostecnolóxicos no proceso deaprendizaxe para:Recollida ordenada e a organi-zación de datos. Elaboración e creación de re-presentacións gráficas de da-tos numéricos, funcionais ouestatísticos.Facilitación da comprensión deconceptos e propiedades xeo-métricas ou funcionais, e reali-zación de cálculos de tipo nu-mérico, alxébrico ou estatísti-co. Deseño de simulacións e ela-boración de predicións sobre

B1.13. Utilizar as tecnoloxíasda información e da comuni-cación de maneira habitual noproceso de aprendizaxe, bus-cando, analizando e seleccio-nando información salientableen internet ou noutras fontes,elaborando documentos pro-pios, facendo exposicións eargumentacións destes ecompartíndoos en ámbitosapropiados para facilitar a in-teracción.

MACS2B1.13.1. Elabora documentosdixitais propios (de texto, presenta-ción, imaxe, vídeo, son, etc.), comoresultado do proceso de procura,análise e selección de informaciónsalientable, coa ferramenta tecnolóxi-ca axeitada, e compárteos para asúa discusión ou difusión.

CD X X X 50% Todas

MACS2B1.13.2. Utiliza os recursoscreados para apoiar a exposiciónoral dos contidos traballados na aula.

CCL X X X 50% Todas

MACS2B1.13.3. Usa axeitadamenteos medios tecnolóxicos para estrutu-rar e mellorar o seu proceso de

CDCAA

X X 75% Todas

02/10/2018 169I.E.S. Pontepedriña Departamento de Matemáticas Curso 2018-2019

Page 170: PROGRAMACIÓN DIDÁCTICA DEPARTAMENTO DE … · Algúns elementos desta programación didáctica No artigo 13.3 da resolución 27-7-15 (DOG do 29) recóllense os elementos da programación

Matemáticas Aplicadas ás Ciencias Sociais II. 2º de bacharelato

Obxecti-vos

Contidos Criterios de avaliación Estándares de aprendizaxe Competen-cias clave

Instrumentos de avaliación Grao mínimo

Avaliación

PE PO OBS CAD TR

situacións matemáticas diver-sas.Elaboración de informes e do-cumentos sobre os procesoslevados a cabo e as conclu-sións e os resultados obtidos.Consulta, comunicación ecompartición, en ámbitos apro-piados, da información e asideas matemáticas.

aprendizaxe, recollendo a informa-ción das actividades, analizandopuntos fortes e débiles do seu proce-so educativo, e establecendo pautasde mellora.

Bloque 2. Números e álxebra

i B2.1. Estudo das matricescomo ferramenta para ma-nexar e operar con datosestruturados en táboas.Clasificación de matrices.B2.2. Operacións con matri-ces.B2.3. Rango dunha matriz.B2.4. Matriz inversa.B2.5. Método de Gauss.

B2.6. Determinantes ataorde 3.B2.7. Aplicación das opera-cións das matrices e dassúas propiedades na reso-lución de problemas en

B2.1. Organizar informaciónprocedente de situacións doámbito social utilizando a lin-guaxe matricial, e aplicar asoperacións con matricescomo instrumento para o tra-tamento da devandita infor-mación.

MACS2B2.1.1. Dispón en forma dematriz información procedente doámbito social para poder resolverproblemas con maior eficacia.

CMCCT X X X 100% 1ª

MACS2B2.1.2. Utiliza a linguaxe ma-tricial para representar datos facilita-dos mediante táboas e para repre-sentar sistemas de ecuacións lineais.

CMCCT X X X 100% 1ª

MACS2B2.1.3. Realiza operaciónscon matrices e aplica as propiedadesdestas operacións adecuadamente,de xeito manual e co apoio de me-dios tecnolóxicos.

CMCCT X X X 100% 1ª

02/10/2018 170I.E.S. Pontepedriña Departamento de Matemáticas Curso 2018-2019

Page 171: PROGRAMACIÓN DIDÁCTICA DEPARTAMENTO DE … · Algúns elementos desta programación didáctica No artigo 13.3 da resolución 27-7-15 (DOG do 29) recóllense os elementos da programación

Matemáticas Aplicadas ás Ciencias Sociais II. 2º de bacharelato

Obxecti-vos

Contidos Criterios de avaliación Estándares de aprendizaxe Competen-cias clave

Instrumentos de avaliación Grao mínimo

Avaliación

PE PO OBS CAD TR

contextos reais.

hi

B2.8. Representación matri-cial dun sistema de ecua-cións lineais: discusión e re-solución de sistemas deecuacións lineais (ata tresecuacións con tres incógni-tas). Método de Gauss.B2.9. Resolución de proble-mas das ciencias sociais eda economía.B2.10. Inecuacións lineaiscunha ou dúas incógnitas.Sistemas de inecuacións.Resolución gráfica e al-xébrica.B2.11. Programación linealbidimensional. Rexión facti-ble. Determinación e inter-pretación das solucións óp-timas.B2.12. Aplicación da pro-gramación lineal á resolu-ción de problemas sociais,económicos e demográfi-cos.

B2.2. Transcribir problemasexpresados en linguaxe usualá linguaxe alxébrica e resol-velos utilizando técnicas al-xébricas determinadas (matri-ces, sistemas de ecuacións,inecuacións e programaciónlineal bidimensional), interpre-tando criticamente o significa-do das solucións obtidas.

MACS2B2.2.1. Formula alxebrica-mente as restricións indicadas nunhasituación da vida real e o sistema deecuacións lineais formulado (comomáximo de tres ecuacións e tres in-cógnitas), resólveo nos casos quesexa posible e aplícao para resolverproblemas en contextos reais.

CMCCT X X X 100% 1ª

MACS2B2.2.2. Aplica as técnicasgráficas de programación lineal bidi-mensional para resolver problemasde optimización de funcións lineaisque están suxeitas a restricións, e in-terpreta os resultados obtidos nocontexto do problema.

CMCCT X X X 100% 1ª

Bloque 3. Análise

02/10/2018 171I.E.S. Pontepedriña Departamento de Matemáticas Curso 2018-2019

Page 172: PROGRAMACIÓN DIDÁCTICA DEPARTAMENTO DE … · Algúns elementos desta programación didáctica No artigo 13.3 da resolución 27-7-15 (DOG do 29) recóllense os elementos da programación

Matemáticas Aplicadas ás Ciencias Sociais II. 2º de bacharelato

Obxecti-vos

Contidos Criterios de avaliación Estándares de aprendizaxe Competen-cias clave

Instrumentos de avaliación Grao mínimo

Avaliación

PE PO OBS CAD TR

i B3.1. Continuidade: tipos.Estudo da continuidade enfuncións elementais e defi-nidas a anacos.

B3.1. Analizar e interpretarfenómenos habituais dasciencias sociais de xeito ob-xectivo traducindo a informa-ción á linguaxe das funcións,e describilo mediante o es-tudo cualitativo e cuantitativodas súas propiedades máiscaracterísticas.

MACS2B3.1.1. Modeliza con axudade funcións problemas formuladosnas ciencias sociais e descríbeosmediante o estudo da continuidade,tendencias, ramas infinitas, corte coseixes, etc.

CMCCT X X X X X 100% 1ª2ª

MACS2B3.1.2. Calcula as asíntotasde funcións sinxelas racionais, expo-nenciais e logarítmicas.

CMCCT X X X X X 100% 1ª2ª

MACS2B3.1.3. Estuda a continuida-de nun punto dunha función elemen-tal ou definida a anacos utilizando oconcepto de límite.

CMCCT X X X X X 100% 2ª

i B3.2. Aplicacións das deri-vadas ao estudo de fun-cións polinómicas, racionaise irracionais sinxelas, expo-nenciais e logarítmicas.B3.3. Problemas de optimi-zación relacionados coasciencias sociais e a econo-mía.

B3.4. Estudo e representa-ción gráfica de funcións po-linómicas, racionais, irracio-

B3.2. Utilizar o cálculo de de-rivadas para obter conclu-sións acerca do comporta-mento dunha función, para re-solver problemas de optimiza-ción extraídos de situaciónsreais de carácter económicoou social e extraer conclu-sións do fenómeno analizado.

MACS2B3.2.1. Representa funciónse obtén a expresión alxébrica a partirde datos relativos ás súas propieda-des locais ou globais, e extrae con-clusións en problemas derivados desituacións reais.

CMCCT X X X X X 100% 2ª

MACS2B3.2.2. Formula problemasde optimización sobre fenómenos re-lacionados coas ciencias sociais,resólveos e interpreta o resultadoobtido dentro do contexto.

CMCCT X X X X X 75% 2ª

02/10/2018 172I.E.S. Pontepedriña Departamento de Matemáticas Curso 2018-2019

Page 173: PROGRAMACIÓN DIDÁCTICA DEPARTAMENTO DE … · Algúns elementos desta programación didáctica No artigo 13.3 da resolución 27-7-15 (DOG do 29) recóllense os elementos da programación

Matemáticas Aplicadas ás Ciencias Sociais II. 2º de bacharelato

Obxecti-vos

Contidos Criterios de avaliación Estándares de aprendizaxe Competen-cias clave

Instrumentos de avaliación Grao mínimo

Avaliación

PE PO OBS CAD TR

nais, expónenciais e logarít-micas sinxelas a partir dassúas propiedades locais eglobais.

i B3.5. Concepto de primiti-va. Integral indefinida. Cál-culo de primitivas: propieda-des básicas. Integrais inme-diatas.B3.6. Cálculo de áreas: in-tegral definida. Regra deBarrow.

B3.3. Aplicar o cálculo de in-tegrais na medida de áreasde rexións planas limitadaspor rectas e curvas sinxelasque sexan doadamente repre-sentables, utilizando técnicasde integración inmediata.

MACS2B3.3.1. Aplica a regra de Ba-rrow ao cálculo de integrais definidasde funcións elementais inmediatas.

CMCCT X X X X X 100% 2ª

MACS2B3.3.2. Aplica o concepto deintegral definida para calcular a áreade recintos planos delimitados porunha ou dúas curvas.

CMCCT X X X X X 100% 2ª

Bloque 4. Estatística e Probabilidade

il

B4.1. Afondamento na te-oría da probabilidade. Axio-mática de Kolmogorov.Asignación de probabilida-des a sucesos mediante aregra de Laplace e a partirda súa frecuencia relativa. B4.2. Experimentos simplese compostos. Probabilidadecondicionada. Dependenciae independencia de suce-sos.B4.3. Teoremas da probabi-lidade total e de Bayes.Probabilidades iniciais e fi-

B4.1. Asignar probabilidadesa sucesos aleatorios en expe-rimentos simples e compos-tos, utilizando a regra de La-place en combinación con di-ferentes técnicas de recontopersoais, diagramas de árbo-re ou táboas de continxencia,a axiomática da probabilidadee o teorema da probabilidadetotal, e aplica o teorema deBayes para modificar a proba-bilidade asignada a un suceso(probabilidade inicial) a partirda información obtida median-

MACS2B4.1.1. Calcula a probabilida-de de sucesos en experimentos sim-ples e compostos mediante a regrade Laplace, as fórmulas derivadas daaxiomática de Kolmogorov e diferen-tes técnicas de reconto.

CMCCT X X X 100% 2ª

MACS2B4.1.2. Calcula probabilida-des de sucesos a partir dos sucesosque constitúen unha partición do es-pazo mostral.

CMCCT X X X 100% 2ª

MACS2B4.1.3. Calcula a probabilida-de final dun suceso aplicando a fór-mula de Bayes.

CMCCT X X X 100% 2ª

02/10/2018 173I.E.S. Pontepedriña Departamento de Matemáticas Curso 2018-2019

Page 174: PROGRAMACIÓN DIDÁCTICA DEPARTAMENTO DE … · Algúns elementos desta programación didáctica No artigo 13.3 da resolución 27-7-15 (DOG do 29) recóllense os elementos da programación

Matemáticas Aplicadas ás Ciencias Sociais II. 2º de bacharelato

Obxecti-vos

Contidos Criterios de avaliación Estándares de aprendizaxe Competen-cias clave

Instrumentos de avaliación Grao mínimo

Avaliación

PE PO OBS CAD TR

nais, e verosimilitude dunsuceso.

te a experimentación (proba-bilidade final), empregando osresultados numéricos obtidosna toma de decisións en con-textos relacionados coas cien-cias sociais.

MACS2B4.1.4. Resolve unha situa-ción relacionada coa toma de deci-sións en condicións de incerteza enfunción da probabilidade das distin-tas opcións.

CMCCT X X X 100% 2ª

il

B4.4. Poboación e mostra.Métodos de seleccióndunha mostra. Tamaño erepresentatividade dunhamostra.B4.5. Estatística paramétri-ca. Parámetros dunha po-boación e estatísticos obti-dos a partir dunha mostra.Estimación puntual.

B4.6. Media e desviacióntípica da media mostral eda proporción mostral. Dis-tribución da media mostralnunha poboación normal.Distribución da media mos-tral e da proporción mostral

B4.2. Describir procedemen-tos estatísticos que permitenestimar parámetros descoñe-cidos dunha poboación cunhafiabilidade ou un erro prefixa-dos, calculando o tamañomostral necesario e construín-do o intervalo de confianzapara a media dunha poboa-ción normal con desviacióntípica coñecida e para a me-dia e proporción poboacional,cando o tamaño mostral é su-ficientemente grande.

MACS2B4.2.1. Valora a representati-vidade dunha mostra a partir do seuproceso de selección.

CMCCT X X 50% 3ª

MACS2B4.2.2. Calcula estimadorespuntuais para a media, varianza,desviación típica e proporción poboa-cionais, e aplícao a problemas reais.

CMCCT X X X X 100% 3ª

MACS2B4.2.3. Calcula probabilida-des asociadas á distribución da me-dia mostral e da proporción mostral,aproximándoas pola distribución nor-mal de parámetros axeitados a cadasituación, e aplícao a problemas desituacións reais.

CMCCT X X X X 100% 3ª

MACS2B4.2.4. Constrúe, en contex-tos reais, un intervalo de confianzapara a media poboacional dunha dis-tribución normal con desviación típi-ca coñecida.

CMCCT X X X X 100% 3ª

02/10/2018 174I.E.S. Pontepedriña Departamento de Matemáticas Curso 2018-2019

Page 175: PROGRAMACIÓN DIDÁCTICA DEPARTAMENTO DE … · Algúns elementos desta programación didáctica No artigo 13.3 da resolución 27-7-15 (DOG do 29) recóllense os elementos da programación

Matemáticas Aplicadas ás Ciencias Sociais II. 2º de bacharelato

Obxecti-vos

Contidos Criterios de avaliación Estándares de aprendizaxe Competen-cias clave

Instrumentos de avaliación Grao mínimo

Avaliación

PE PO OBS CAD TR

no caso de mostras gran-des.B4.7. Estimación por inter-valos de confianza. Rela-ción entre confianza, erro etamaño mostral.B4.8. Intervalo de confianzapara a media poboacionaldunha distribución normalcon desviación típica coñe-cida.B4.9. Intervalo de confianzapara a media poboacionaldunha distribución de mo-delo descoñecido e para aproporción no caso de mos-tras grandes.

MACS2B4.2.5. Constrúe, en contex-tos reais, un intervalo de confianzapara a media poboacional e para aproporción no caso de mostras gran-des.

CMCCT X X X X 100% 3ª

MACS2B4.2.6. Relaciona o erro e aconfianza dun intervalo de confianzaco tamaño mostral, e calcula cada undestes tres elementos, coñecidos osoutros dous, e aplícao en situaciónsreais.

CMCCT X X X X 100% 3ª

eilm

B4.10. Identificación das fa-ses e das tarefas dun es-tudo estatístico. Elabora-ción e presentación da in-formación estatística. Análi-se e descrición de traballosrelacionados coa estatísticae o azar, interpretando a in-formación e detectandoerros e manipulacións.

B4.3. Presentar de forma or-denada información estatísti-ca utilizando vocabulario e re-presentacións adecuadas, eanalizar de xeito crítico e ar-gumentado informes estatísti-cos presentes nos medios decomunicación, na publicidadee noutros ámbitos, prestandoespecial atención á súa fichatécnica e detectando posibleserros e manipulacións na súa

MACS2B4.3.1. Utiliza as ferramentasnecesarias para estimar parámetrosdescoñecidos dunha poboación epresentar as inferencias obtidas me-diante un vocabulario e representa-cións axeitadas.

CCLCMCCT

X X X X 100% 3ª

MACS2B4.3.2. Identifica e analiza oselementos dunha ficha técnica nunestudo estatístico sinxelo.

CMCCT X X X 75% 3ª

MACS2B4.3.3. Analiza de xeito críti- CMCCT X X X 75% 3ª

02/10/2018 175I.E.S. Pontepedriña Departamento de Matemáticas Curso 2018-2019

Page 176: PROGRAMACIÓN DIDÁCTICA DEPARTAMENTO DE … · Algúns elementos desta programación didáctica No artigo 13.3 da resolución 27-7-15 (DOG do 29) recóllense os elementos da programación

Matemáticas Aplicadas ás Ciencias Sociais II. 2º de bacharelato

Obxecti-vos

Contidos Criterios de avaliación Estándares de aprendizaxe Competen-cias clave

Instrumentos de avaliación Grao mínimo

Avaliación

PE PO OBS CAD TR

presentación e conclusións. co e argumentado información esta-tística presente nos medios de comu-nicación e noutros ámbitos da vidacotiá.

CSC

02/10/2018 176I.E.S. Pontepedriña Departamento de Matemáticas Curso 2018-2019

Page 177: PROGRAMACIÓN DIDÁCTICA DEPARTAMENTO DE … · Algúns elementos desta programación didáctica No artigo 13.3 da resolución 27-7-15 (DOG do 29) recóllense os elementos da programación

Mínimos esixibles

Bloque 1. Procesos, métodos e actitudes matemáticas

• Expresa verbalmente, de forma razoada, o proceso seguido na resolución dun problema, coa precisión e o rigor adecuados. • Analiza e comprende o enunciado para resolver ou demostrar (datos, relacións entre os datos, condicións, hipótese, coñecementos matemáticos necesarios, etc.). • Realiza estimacións e elabora conxecturas sobre os resultados dos problemas para resolver, valorando a súa utilidade e a súa eficacia. • Reflexiona sobre o proceso de resolución de problemas. • Utiliza diferentes métodos de demostración en función do contexto matemático e reflexiona sobre o proceso de demostración (estrutura, método, linguaxe e símbolos, pasos clave,

etc.). • Usa a linguaxe, a notación e os símbolos matemáticos adecuados ao contexto e á situación. • Utiliza argumentos, xustificacións, explicacións e razoamentos explícitos e coherentes. • Usa a linguaxe, a notación e os símbolos matemáticos adecuados ao contexto do problema de investigación. • Utiliza argumentos, xustificacións, explicacións e razoamentos explícitos e coherentes. • Usa modelos matemáticos axeitados que permitan a resolución do problema ou problemas dentro do campo das matemáticas. • Interpreta a solución matemática do problema no contexto da realidade. • Desenvolve actitudes axeitadas para o traballo en matemáticas (esforzo, perseveranza, flexibilidade para a aceptación da crítica razoada, convivencia coa incerteza, tolerancia da

frustración, autoanálise continua, autocrítica constante, etc.). • Desenvolve actitudes de curiosidade e indagación, xunto con hábitos de formularse preguntas e buscar respostas axeitadas, revisar de forma crítica os resultados atopados, etc • Desenvolve habilidades sociais de cooperación e traballo en equipo. • Toma decisións nos procesos de resolución de problemas, matematización ou de modelización, valorando as consecuencias destas e a conveniencia pola súa sinxeleza e utilidade. • Selecciona ferramentas tecnolóxicas axeitadas e utilízaas para a realización de cálculos numéricos, alxébricos ou estatísticos cando a dificultade destes impida ou non aconselle

facelos manualmente. • Elabora documentos dixitais propios (de texto, presentación, imaxe, vídeo, son, etc.), como resultado do proceso de procura, análise e selección de información relevante, coa

ferramenta tecnolóxica axeitada, e compárteos para a súa discusión ou difusión. • Emprega ferramentas tecnolóxicas para compartir ideas e tarefas.

Bloque 2. Números e álxebra• Operar con matrices: transposición, suma, produto por escalares, produto (coñecer a non conmutación).• Identificar as matrices que teñen inversa. Cálculo de matrices inversas (as matrices involucradas nestes exercicios serán de dimensión máxima 3x3).• Expresar en forma matricial un diagrama ou unha táboa.• Resolución de ecuacións e sistemas de ecuacións matriciais (máximo dúas ecuacións).• Escribir en forma matricial un sistema de ecuacións lineais.• Discutir e resolver sistemas de ecuacións cun máximo de tres incógnitas (non se considerará a discusión e resolución de sistemas dependentes dun parámetro).• Resolución de problemas con enunciados relativos ás ciencias sociais e a economía que poidan resolverse mediante a formulación de sistemas de ecuacións lineais con dúas ou tres

incógnitas, interpretando as solucións nos termos do enunciado.• Interpretación e resolución gráfica de inecuacións e sistemas de inecuacións lineais con dúas incógnitas.• Transcribir problemas de Programación Lineal bidimensional expresados na linguaxe usual, e ligados a situacións reais, á linguaxe alxébrica e xeométrica.• Resolver problemas de Programación Lineal bidimensional que poidan ser tratados por métodos gráficos e/ou analíticos, analizando e interpretando as posibles solucións.

02/10/2018 177I.E.S. Pontepedriña Departamento de Matemáticas Curso 2018-2019

Page 178: PROGRAMACIÓN DIDÁCTICA DEPARTAMENTO DE … · Algúns elementos desta programación didáctica No artigo 13.3 da resolución 27-7-15 (DOG do 29) recóllense os elementos da programación

• Asociar certas formas de gráficas coa correspondente fórmula (en particular comportamentos lineais, afíns, cuadráticos, exponenciais e logarítmicos). Sacar conclusións, a partir da representación gráfica, sobre o comportamento da magnitude representada.

Bloque 3. Análise • Determinar, en funcións dadas pola súa gráfica, límites, dominio, percorrido, descontinuidades, asíntotas,… • Calcular límites das funcións antes citadas. • Resolver indeterminacións de funcións racionais e irracionais cuadráticas sinxelas. • Determinación de asíntotas de funcións racionais e interpretar o significado daquelas. • Estudar a continuidade das funcións habituais. • Determinar nunha función dada pola súa gráfica ou pola súa expresión analítica, os puntos onde é ou non derivable a devandita función. • Derivación de funcións polinómicas, exponenciais e logarítmicas. Regras de derivación: sumas, produtos e cocientes. Composición de funcións polinómicas, exponenciais e

logarítmicas. Regra da cadea.• Obtención da recta tanxente a unha curva nun punto.• Obtención de extremos absolutos e relativos, intervalos de crecemento e de decrecemento, puntos de inflexión, intervalos de concavidade e convexidade[*]dunha función.• Representar graficamente funcións polinómicas, racionais e funcións definidas en anacos, a partir das súas propiedades locais e globais.• Formular e resolver problemas de optimización extraídos de situacións reais relacionadas coas ciencias sociais e a economía.

Bloque 4. Estatística• Construír o espazo da mostra correspondente a un experimento aleatorio. Facer operacións con sucesos (unión, intersección, diferenza, suceso contrario, leis de Morgan). Describir e

interpretar sucesos.• Asignar probabilidades a través das frecuencias. Aplicar o método de Laplace.• Utilizar propiedades da probabilidade e da álxebra de sucesos, diagramas de árbore e táboas de continxencia. na resolución de exercicios.• Distinguir adecuadamente sucesos dependentes e independentes.• Aplicar o teorema da probabilidade total e o teorema de Bayes na resolución de exercicios.• Resolver problemas aplicando a aproximación da distribución binomial á normal.• Manexar o concepto de mostra e valorar a súa representatividade.• Resolver exercicios referentes ás distribucións de mostras para medias e proporcións.• Calcular intervalos de confianza para a proporción e para a media, e resolver problemas onde se relacione a lonxitude do intervalo, nivel de confianza e tamaño da mostra.

02/10/2018 178I.E.S. Pontepedriña Departamento de Matemáticas Curso 2018-2019

Page 179: PROGRAMACIÓN DIDÁCTICA DEPARTAMENTO DE … · Algúns elementos desta programación didáctica No artigo 13.3 da resolución 27-7-15 (DOG do 29) recóllense os elementos da programación

Programación de Métodos Estatísticos e Numéricos

Obxectivos

Resolver problemas da actividade cotiá, científica e tecnolóxica, utilizando os métodos estatísticos e numéricos adecuados para elo, confrontando os puntos de vista estocásticos cos deterministas cunha base racional e obxectiva, e valorando a necesidade de verificación e interpretación dos resultados.

Emprega os coñecementos estatísticos, en particular as técnicas de expresión gráfica e o vocabulario adecuado, para analizar, interpretar, comunicar e valora a información que aparece nosmedios de comunicación e noutros ámbitos.

Valora os métodos estatísticos e numéricos desde dous puntos de vista: comprendendo o que aportan ó desenvolvemento da sociedade actual e explorando as interrelacións coas disciplinas as que serve e das que se serve como fonte necesaria para o seu desenvolvemento: ciencias físicas e da vida, ciencias sociais, tecnoloxía; adquirindo as actitudes asociadas a eles como a análise crítica das afirmacións, o cuestionamento ante ideas intuitivas, a necesidade de verificación e interpretación dos resultados ou a busca dunha medida da incerteza.

Realizar investigacións e explorar fenómenos formulando modelos ós que se axusten, aplicando os conceptos, procedementos e métodos estatísticos e numéricos, para adquirir unha formación científica xeral.

02/10/2018 179I.E.S. Pontepedriña Departamento de Matemáticas Curso 2018-2019

Page 180: PROGRAMACIÓN DIDÁCTICA DEPARTAMENTO DE … · Algúns elementos desta programación didáctica No artigo 13.3 da resolución 27-7-15 (DOG do 29) recóllense os elementos da programación

Métodos Estatísticos e Numéricos. 2º de bacharelato

Obxecti-vos

Contidos Criterios de avaliación Estándares de aprendizaxe Competen-cias clave

Instrumentos de avaliación Grao mínimo

Avalia-ción

PE PO OBS CAD TR

Bloque 1. Mostraxe

hilm

B1.1. Fundamentos probabilísti-cos. Distribucións de probabili-dade.

B1.1. Identificar os fenómenos que poden modelizarsemediante as distribucións de probabilidade binomial enormal, calculando os seus parámetros, asignando aprobabilidade aos sucesos correspondentes e tomandodecisións ante situacións que se axusten a unha distri-bución binomial ou normal, por medio da asignación deprobabilidades aos sucesos correspondentes.

MENB1.1.1. Distingue fenómenos aleatorios, discretosou continuos, que poden modelizarse mediante unhadistribución binomial ou normal, e manexa con solturaas correspondentes táboas para asignarlles probabili-dades aos sucesos, analizándoos e decidindo a opciónmáis conveniente.

CMCCT X X X 100% 1ª

il

B1.2. Poboación e mostra. B1.3. Mostraxe: tipos.B1.4. Parámetros poboacionaise estatísticos dunha mostra. B1.5. Distribucións dunha mos-tra.

B1.2. Planificar e realizar estudos concretos partindo daelaboración de enquisas, selección da mostra e estudoestatístico dos datos obtidos acerca de determinadascaracterísticas da poboación estudada para inferir con-clusións, asignándolles unha confianza medible.

MENB1.2.1. Valora a representatividade dunha mostraa partir do seu proceso de selección.

CMCCTCSIEE

X X X 100% 1ª

MENB1.2.2. Aplica os conceptos relacionados coamostraxe para obter datos estatísticos dunha poboa-ción e extrae conclusións sobre aspectos determinan-tes da poboación de partida.

CMCCT X X X 75% 1ª

abcdefghilmnñop

B1.6. Identificación das fases etarefas dun estudo estatístico.Elaboración e presentación dainformación estatística. Análisee descrición de traballos rela-cionados coa estatística e oazar, interpretando a informa-ción e detectando erros e mani-pulacións.

B1.3. Presentar e describir ordenadamente informaciónestatística utilizando vocabulario e unhas representa-cións adecuados, e analizar de forma crítica e argumen-tada informes estatísticos presentes nos medios de co-municación, publicidade e outros ámbitos, prestando es-pecial atención á súa ficha técnica e detectando posi-bles erros e manipulacións na súa presentación e con-clusións e analizando, de forma crítica, informes estatís-ticos presentes nos medios de comunicación e noutrosámbitos, detectando posibles erros e manipulacións napresentación de determinados datos.

MENB1.3.1. Analiza de forma crítica e argumentada in-formación estatística presente nos medios de comuni-cación e outros ámbitos da vida cotiá, valorando a inci-dencia dos medios tecnolóxicos no tratamento e repre-sentación gráfica de datos estatísticos que proveñende diversas fontes.

CCLCMCCTCDCSCCCEC

X X X 75% 1ª

Bloque 2. Estatística inferencial

02/10/2018 180I.E.S. Pontepedriña Departamento de Matemáticas Curso 2018-2019

Page 181: PROGRAMACIÓN DIDÁCTICA DEPARTAMENTO DE … · Algúns elementos desta programación didáctica No artigo 13.3 da resolución 27-7-15 (DOG do 29) recóllense os elementos da programación

Métodos Estatísticos e Numéricos. 2º de bacharelato

Obxecti-vos

Contidos Criterios de avaliación Estándares de aprendizaxe Competen-cias clave

Instrumentos de avaliación Grao mínimo

Avalia-ción

PE PO OBS CAD TR

il

B2.1. Estimación puntual e porintervalos. B2.2. Decisións estatísticas. Hi-póteses estatísticas. Contrastede hipóteses. Cálculo das re-xións de aceptación e rexeita-mento, e formulación da regrade decisión. B2.3. Erros de tipo I e II. Nivelde significación. Potencia duncontraste. Relacións entre σ, μe o tamaño da mostra.

B2.1. Estimar parámetros descoñecidos dunha poboa-ción cunha fiabilidade ou un erro prefixados.

MENB2.1.1. Obtén estimadores puntuais de diversosparámetros poboacionais e os intervalos de confianzade parámetros poboacionais en problemas contextuali-zados, partindo das distribucións mostrais correspon-dentes.

CMCCT X X X X X 100% 2ª

MENB2.1.2. Leva a cabo un contraste de hipóteses so-bre unha poboación, formula as hipóteses nula e alter-nativa dun contraste, entende os erros de tipo I e detipo II, e define o nivel de significación e a potencia docontraste.

CMCCTCAA

X X X X X 100% 2ª

Bloque 3. Probabilidade condicionada

il

B3.1. Experimentos simples ecompostos. Probabilidade con-dicionada. Dependencia e inde-pendencia de sucesos.B3.2. Regra do produto. Regradas probabilidades totais. Re-gra de Bayes.

B3.1. Asignar probabilidades a sucesos aleatorios enexperimentos simples e compostos.

MENB3.1.1. Aplica as regras do produto, as probabili-dades totais e a regra de Bayes ao cálculo de probabili-dades de sucesos.

CMCCT X X X 100% 1ª

il

B3.3. Cadeas de Markov. Distri-bucións estacionarias. Cadeasabsorbentes. B3.4. Clasificación, identifica-ción e cálculo das probabilida-des dos estados en cadeas deMarkov.

B3.2. Modelar situacións contextualizadas dos mundoscientífico, tecnolóxico, económico e social, utilizando ascadeas de Markov para estudar a súa evolución, asig-nándolles probabilidades aos diferentes estados.

MENB3.2.1. Identifica fenómenos da vida cotiá que semodelizan mediante cadeas de Markov, distingue osseus estados, represéntaos e calcula as probabilidadescorrespondentes, utilizando as operacións con matricesou outros métodos.

CMCCT X X X 50% 1ª

Bloque 4. Series temporais

02/10/2018 181I.E.S. Pontepedriña Departamento de Matemáticas Curso 2018-2019

Page 182: PROGRAMACIÓN DIDÁCTICA DEPARTAMENTO DE … · Algúns elementos desta programación didáctica No artigo 13.3 da resolución 27-7-15 (DOG do 29) recóllense os elementos da programación

Métodos Estatísticos e Numéricos. 2º de bacharelato

Obxecti-vos

Contidos Criterios de avaliación Estándares de aprendizaxe Competen-cias clave

Instrumentos de avaliación Grao mínimo

Avalia-ción

PE PO OBS CAD TR

il

B4.1. Series de tempo: com-poñentes. B4.2. Curva de tendencia. De-terminación de curvas de ten-dencia por diversos métodoscomo o axuste por mínimos ca-drados. B4.3. Índice estacional. Índicescíclicos. Variación irregular.

B4.1. Analizar e interpretar cuantitativa e cualitativamen-te series cronolóxicas mediante o estudo das com-poñentes que aparecen nelas.

MENB4.1.1. Describe e interpreta, cualitativa e cuanti-tativamente, os compoñentes das series de tempo querepresentan distintos fenómenos científicos ou sociaiscando veñen dadas por unha táboa ou por unha gráfi -ca, e calcula e utiliza a curva de tendencia e os índicescíclicos e estacionais como modelos matemáticos quepermiten realizar predicións.

CCLCMCCT

X X X 25% 3ª

Bloque 5. Programación lineal . .

il

B5.1. Desigualdades. Inecua-cións lineais. Problema están-dar de programación lineal.Función obxectivo. Soluciónfactible. B5.2. Problema dual. B5.3. Formulación e resoluciónde problemas de programaciónlineal con dúas variables pormétodos gráficos e interpreta-ción das solucións obtidas.

B5.1. Resolver problemas de optimización extraídos desituacións reais de carácter científico, tecnolóxico,económico e social enunciados na linguaxe natural, tra-ducíndoos á linguaxe alxébrica e utilizando as técnicasde programación lineal, e interpreta as solucións obti-das.

MENB5.1.1. Resolve problemas provenientes de diver-sos campos, utilizando a linguaxe alxébrica con solturae a programación lineal con dúas variables para obter asolución, e interpreta os resultados obtidos no contextodo problema formulado.

CMCCTCAACSC

X X X 100% 1ª

Bloque 6. Métodos numéricos

il

B6.1. Díxitos significativos.Truncamento e arrendonda-mento. Erro acumulado. Errosabsoluto e relativo. B6.2. Converxencia. B6.3. Métodos de resolución deecuacións cunha incógnita. B6.4. Métodos de resolución desistemas lineais. B6.5. Métodos de cálculo de in-tegrais definidas. Cálculo de su-perficies.

B6.1. Utilizar as técnicas de cálculo numérico na resolu-ción de problemas contextualizados dos campos científi-co, tecnolóxico ou económico, traducíndoos á linguaxealxébrica adecuada e estudando as relacións funcionaisque interveñen neles.

MENB6.1.1. Analiza os problemas e determina o méto-do de cálculo da solución apropiado a cada caso, em-pregando números aproximados e acoutando o errocometido, e contrasta o resultado coa situación de par-tida.

CMCCTCSIEE

X X X 100% 3ª

MENB6.1.2. Calcula áreas utilizando métodos numéri-cos.

CMCCT X X X 100% 3ª

02/10/2018 182I.E.S. Pontepedriña Departamento de Matemáticas Curso 2018-2019

Page 183: PROGRAMACIÓN DIDÁCTICA DEPARTAMENTO DE … · Algúns elementos desta programación didáctica No artigo 13.3 da resolución 27-7-15 (DOG do 29) recóllense os elementos da programación

Métodos Estatísticos e Numéricos. 2º de bacharelato

Obxecti-vos

Contidos Criterios de avaliación Estándares de aprendizaxe Competen-cias clave

Instrumentos de avaliación Grao mínimo

Avalia-ción

PE PO OBS CAD TR

il

B6.6. Interpolación polinómica. B6.2. Utilizar táboas e gráficas como instrumento para oestudo de situacións empíricas, axustándoas a unhafunción, e obter os seus parámetros para adquirir infor-mación suplementaria, empregando os métodos de in-terpolación e extrapolación adecuados.

MENB6.2.1. Axusta os datos obtidos a partir dunha si-tuación empírica a unha función e obtén valores des-coñecidos, utilizando técnicas de interpolación e ex-trapolación.

CMCCT X X X 100% 3ª

MENB6.2.2. Analiza relacións entre variables que nonse axusten a ningunha fórmula alxébrica e amosa des-treza no manexo de datos numéricos.

CMCCT X X X 100% 3ª

Mínimos esixibles

Bloque 1. Mostraxe• Poboación e mostra. Métodos de selección dunha mostra. Tamaño e representatividade dunha mostra. • Parámetros dunha poboación. Estatísticos obtidos a partir dunha mostra. Cálculo de estimadores puntuais para a media, varianza, desviación típica e proporcións • poboacionais. • Distribución da media mostral dunha poboación normal. Distribución da proporción mostral no caso de mostras grandes. Aplicación á resolución de problemas.

Bloque 2. Estatística inferencial• Intervalo de confianza para a media poboacional dunha distribución normal con desviación típica coñecida.• Intervalo de confianza para a proporción no caso de mostras grandes.• Relación entre confianza, erro e tamaño mostral.• Aplicación á resolución de problemas. Interpretación dentro dun contexto.

Nos problemas de estimación da proporción poboacional “p”, cando se teña que calcular o tamaño da mostra, posto que nese cálculo intervén “p” que é descoñecida, hai que considerar dous casos: 1.Non se coñece ningún estimador puntual previo de p (caso que adoita suceder case sempre que se realizan enquisas de opinión). Entón, para calcular o tamaño da mostra utilízase o caso de máxima indeterminación (ou caso máis desfavorable) p = q = 0,5.2. Se coñecemos un estimador puntual de “p” por unha mostra previa,utilizamos o valor de dito estimador puntual

Bloque 3. Probabilidade condicionada• Axiomática de Kolmogorov. Asignación de probabilidades a sucesos. Regra de Laplace. • Experimentos simples e compostos. Diagramas de árbore e táboas de continxencia. • Probabilidade condicionada. Dependencia e independencia de sucesos.

02/10/2018 183I.E.S. Pontepedriña Departamento de Matemáticas Curso 2018-2019

Page 184: PROGRAMACIÓN DIDÁCTICA DEPARTAMENTO DE … · Algúns elementos desta programación didáctica No artigo 13.3 da resolución 27-7-15 (DOG do 29) recóllense os elementos da programación

• Teoremas da probabilidad e total e de Bayes. • Aplicación do cálculo de probabilidades á resolución de problemas en contextos relacionados coas ciencias sociais

Caracterizar os sucesos dun experimento estocástico, fixando as probabilidades, tanto en situacións simples como compostas, dependentes ou independentes, usando técnicas simples de reconto, diagramas de árbore, táboas de continxencia,..., así como utilizar propiedades da probabilidade e da álxebra de sucesos (unión, intersección, diferencia, suceso contrario, leis de Morgan) que permitan chegar a obter ditas probabilidades (os problemas de probabilidade que se propoñan poderánse resolver sen utilizar técnicas específicas de combinatoria).

Utilizar a distribución da media mostral dunha poboación normal e a distribución da proporción mostral para realizar cálculos de probabilidades en diferentes contextos, empregando a aproximación pola distribución normal de parámetros axeitados a cada situación.

Bloque 5. Programación lineal• Inecuacións lineais cunha ou dúas incógnitas. Sistemas de inecuacións. Resolución gráfica e alxébrica.• Programación lineal bidimensional. Rexión factible. Determinación e interpretación das solucións óptimas.• Aplicación da programación lineal á resolución de problemas sociais, económicos e demográficos.

Bloque 6. Métodos numéricoa• Resolver ecuacións utilizando os métodos da bisección, régula falsi, tanxentes.• Utilizar táboas e gráficas como instrumento para o estudio de situacións empíricas axustándoas a unha función, e obtelos seus parámetros para adquirir información suplementaria

empregando os métodos de interpolación e extrapolación adecuados.

02/10/2018 184I.E.S. Pontepedriña Departamento de Matemáticas Curso 2018-2019

Page 185: PROGRAMACIÓN DIDÁCTICA DEPARTAMENTO DE … · Algúns elementos desta programación didáctica No artigo 13.3 da resolución 27-7-15 (DOG do 29) recóllense os elementos da programación

Concrecións metodolóxicas

A competencia matemática é unha capacidade na que interveñen múltiples factores: coñecementos específicos da materia, formas de pensamento, hábitos, destrezas, actitudes, etc. Todos elesestán intimamente mesturados e enlazados de modo que, lonxe de seren independentes, a consecución de cada un é concomitante coa dos demais. A finalidade fundamental do ensino dasmatemáticas é o desenvolvemento da facultade de razoamento e de abstracción.

Propúgnase unha aprendizaxe construtivista: quen aprende faino construíndo sobre o que xa domina. Para iso, cada novo elemento de aprendizaxe debe engrenar, tanto polo seu grao dedificultade como pola súa oportunidade, co nivel de coñecementos do que aprende. Débense xuntar niveis de partida sinxelos, moi alcanzables para a práctica totalidade do alumnado, cunhasecuencia de dificultade que permite encamiñar os alumnos e as alumnas máis destacadas en actividades que lles supoñan verdadeiros retos.

É importante a vinculación a contextos reais dos traballos propostos, así como xerar posibilidades de aplicación dos contidos adquiridos. As tarefas competenciais facilitan este aspecto, que sepodería complementar con proxectos de aplicación dos contidos.

Por outro lado, cada estudante parte dunhas potencialidades que definen as súas intelixencias predominantes. Enriquecer as tarefas con actividades que se desenvolvan desde a teoría dasintelixencias múltiples facilita que todos os estudantes poidan chegar a comprender os contidos que se pretende que adquiran.

En canto á metodoloxía didáctica, será o profesor ou a profesora quen decida a máis adecuada en cada momento para poder adaptarse a cada grupo de estudantes e ao tipo de centro escolar easí rendibilizar ao máximo os recursos dispoñibles.

A adquisición dos conceptos farase de forma intuitiva, adquirindo rigor matemático a medida que o alumnado avanza. Ao mesmo tempo, deberanse traballar destrezas numéricas básicas e odesenvolvemento de competencias xeométricas, así como estratexias persoais que lles permitan enfrontarse a diversas situacións problemáticas da vida cotiá.

Debemos conseguir tamén que os alumnos e as alumnas saiban expresarse oral, escrita e graficamente cun vocabulario específico de termos e notacións matemáticas.

Por outra parte, a resolución de problemas debe considerarse como unha práctica habitual integrada no día a día da aprendizaxe das matemáticas.

Así mesmo, é importante a proposta de traballos en grupo colaborador ante problemas que estimulen a curiosidade e a reflexión do alumnado, xa que, ademais do adestramento de habilidadessociais básicas e enriquecemento persoal desde a diversidade, permiten desenvolver estratexias de defensa dos seus argumentos fronte aos dos seus compañeiros e compañeiras e seleccionar aresposta máis adecuada para a situación problemática formulada.

02/10/2018 185I.E.S. Pontepedriña Departamento de Matemáticas Curso 2018-2019

Page 186: PROGRAMACIÓN DIDÁCTICA DEPARTAMENTO DE … · Algúns elementos desta programación didáctica No artigo 13.3 da resolución 27-7-15 (DOG do 29) recóllense os elementos da programación

Materiais e recursos didácticosO centro dispón de infraestrutura informática (aula de ordenadores, pizarra interactiva, cañóns de video e ordenadores portátiles, conexións a Internet) que se se utilizará como apoio á docencia para traballar algúns contidos dos currículos.

A táboa seguinte reflicte os textos de referencia para ESO, Bacharelato e Ciencias Aplicadas I da Formación Profesional Básica::

CURSOE

ETAPA

ÁREAMATERIA

TÍTULO, AUTOR, EDITORIAL, ANO DEPUBLICACIÓN

ISBN LINGUA DA EDICIÓN

1º ESO MatemáticasESO 1 Matemáticas, J.Colera e outros. Anaya. 2015

978-84-678-5073-4 Español

2º ESO MatemáticasMatemáticas 2. J.Colera e outros. Anaya. 2008

978-84-667-6965-5 Español

3º ESO

MatemáticasOrientadas ásEnsinanzasAcadémicas

Eso 3 Matemáticas Orientadas a las Enseñanzas Académicas. J.Colera e outros. Anaya. 2015

978-84-678-5213-4 Español

4º ESO Matemáticas BMatemáticas 4 Opción B. J.Colera e outros. Anaya. 2008

978-84-667-7191-7 Español

4º ESO Matemáticas AMatemáticas 4 Opción A. J.Colera e outros. Anaya. 2008

978-84-667-7189-4 Español

1ºBACH

Matemáticas IMatemáticas I. J.Colera, M. J. Oliveira, e outros. Anaya. 2008

978-84-678-8339-8 Galego

1ºBACH

MatemáticasAplicadas ás

CienciasSociais I

Matemáticas aplicadas as ciencias sociais I. J.Colera, M. J. Oliveira, I. R. García, E. Santaella. Anaya. 2008

978-84-678- - Galego

F.P.Básica

CienciasAplicadas I

Gredos San Diego Cooperativa, AnayaISBN: 978-84-678-

3357-7

Tamén poderán utilizarse, se é o caso, os seguintes materiais proporcionados pola editorial ou os de elaboración do propio profesorado.- Os recursos fotocopiables da proposta didáctica, con actividades de reforzo, de ampliación e de avaliación.- Os cadernos complementarios ao libro do alumnado. - O libro dixital.02/10/2018 186I.E.S. Pontepedriña Departamento de Matemáticas Curso 2018-2019

Page 187: PROGRAMACIÓN DIDÁCTICA DEPARTAMENTO DE … · Algúns elementos desta programación didáctica No artigo 13.3 da resolución 27-7-15 (DOG do 29) recóllense os elementos da programación

- A web do profesorado.- A web do alumnado e da familia.

Convén aclarar en primeiro lugar que, na materia de Matemáticas, o dominio dunha parte do programa non implica que se domine toda a anterior. En consecuencia, a supera -ción dunha avaliación non supón a superación de todas as anteriores, polo cal é totalmente posible que haxa casos nos que a nota final sexa inferior á nota da terceira avalia -ción. En xeral, este Departamento propón o seguinte procedemento cualificador: • A valoración conxunta dos instrumentos de avaliación (OBS), (CAD), (TI), (TG) e (PO) ao longo de cada parcial dunha determinada avaliación supoñerá o 20% da cualificación dese parcial; mentres que a nota obtida na proba escrita que pon fin ao parcial (PE) supoñerá o 80% res- tante da cualificación. • A media ponderada das cualificacións de todos os parciais que se fagan nunha determinada avaliación será a cualificación desa ava- liación e determinará que alumnado a aproba (media non inferior a 5) e que alumnado a suspende (media inferior a 5). • O alumnado que suspenda a primeira avaliación terá que seguir o correspondente programa de recuperación e deberá presentarse a pro- ba escrita que poñerá fin a dito programa. A cualificación desa proba escrita determinará que alumnado recupera a primeira avaliación (cualificación non inferior a 5) e que alumnado continúa sen recuperala (cualificación inferior a 5). Procederase da mesma forma co alumnado que suspenda a segunda avaliación. • Se ningunha das cualificacións obtidas por un alumno ou alumna nas tres avaliacións é significativamente baixa e a media aritmética das citadas cualificacións non é inferior a 5, enténdese que ese alumno ou alumna superou a materia por avaliacións e, polo tanto, pro- mociona na materia.

Tamén promocionará o alumnado que, non superando a materia por avaliacións, acredite na última proba que alcanza os mínimos esi- xibles para acadar unha avaliación positiva na materia. • O alumnado que non promocione na avaliación final ordinaria terá que seguir o programa de recuperación para a materia en setembro e deberá presentarse á proba escrita que pon fin ao programa, e que se cualificará cun máximo de 10 puntos. Promocionará agora o alumnado que obteña nesta proba unha cualificación non inferior a 5 e, excepcionalmente, o alumnado que, tendo unha cualificación inferior a 5 acredite que en xeral alcanza os mínimos esixibles para acadar unha avaliación positiva na materia.

Criterios de avaliación, cualificación e promoción do alumnado

02/10/2018 187I.E.S. Pontepedriña Departamento de Matemáticas Curso 2018-2019

Page 188: PROGRAMACIÓN DIDÁCTICA DEPARTAMENTO DE … · Algúns elementos desta programación didáctica No artigo 13.3 da resolución 27-7-15 (DOG do 29) recóllense os elementos da programación

Na páxina deste documento preséntanse dunha forma somera os diferentes instrumentos de avaliación que prodrá utilizar o profesorado no proceso da avaliación, ligados a cada un dos estándares de aprendizaxe avaliables (como pode verse bas táboas onde se presenta o currículo de cada un dos cursos). Son estes:

• Probas escritas que conteñan cuestións nas que hai que xustificar as respostas ou/e resolución de exercicios e problemas. (PE)• Probas orais. (PO)• Traballos individuais ou en grupo. (TR)• Observación na aula. (OBS)• Caderno de clase. (CAD)

En xeral, o procedemento que se seguirá en cada avaliación consiste nunha valoración da información recollida a partir dos anteditos instrumentos. As probas escritas correspondentes a cada avaliación contribuirán nun 80% á cualificación. O 20% restante corresponde aos demáis instrumentos. Se por calquera circunstancia non se utilizaran estes instrumentos de avaliación, o porcentaxe correpondente engaderíase ao das probas escritas.

• Para a cualificación das probas orais valorarase a resposta do estudante as chamadas de clase

• Para a cualificación do caderno de Clase que recolle as actividades realizadas polo estudante poderán utilizarse os seguintes criterios:• Recolle ben as actividades de aula realizadas?• É lexible?• É un instrumento para o repaso e comprensión dos estándares de aprendizaxe avaliables?

• Para a cualificación dos traballos escritos polo estudante ou grupo de estudantes poderían utilizarse, por exemplo, os seguintes criterios: • O texto mostra que o coñecemento sobre o tema é suficiente?• É lexible?• O contido do traballo está ben estruturado e utiliza un formato axeitado?

• Para a cualificación da observación na aula o profesor recollerá información cualitativa sobre a participación do estudante na aula sobre os seguintes aspectos:• Ten participado, de maneira activa e positiva, nas actividades de aula. • Tense presentado a todas as probas escritas preceptivas realizadas ao longo do curso, agás as que, por mor de causa maior (accidente, enfermidade grave,...) ou por

incorporación tardía, tivo xustificación para non facelo. • Ten participado, se foi o caso, de maneira activa e positiva, nos programas de apoio, reforzo, recuperación,... que se lle aplicaron. • Ten amosado certo interese por aprender.

Educación secundaria obrigatoria

02/10/2018 188I.E.S. Pontepedriña Departamento de Matemáticas Curso 2018-2019

Page 189: PROGRAMACIÓN DIDÁCTICA DEPARTAMENTO DE … · Algúns elementos desta programación didáctica No artigo 13.3 da resolución 27-7-15 (DOG do 29) recóllense os elementos da programación

A cualificación do alumno realizarase mediante unha síntese entre o seu traballo diario e os resultados obtidos nas probas de control e seguimento que se realicen ao longo do curso.Poderanse realizar probas sobre contidos específicos e probas globais, resumo dos contidos desenvolvidos. A valoración da adquisición dos contidos terá un peso na nota global ata un 80% damesma. A realización do traballo diario, tendo o caderno de clase ao día e a participación na clase, con unha actitude construtiva, suporá o resto.

Polo tanto a cualificación en cada avaliación obterase despois de obter valoracións cuantitativas dos seguintes aspectos:. Ata 8 puntos das diferentes probas. (PE) Ata 1 punto do caderno (CAD) ou outro documento escrito (TR) (incluso en formato dixital) que recolla as actividades demandadas polo profesor. Ata 1 punto pola actitude construtiva na aula (OBS, PO) (traer o material, chamadas de clase, traballar nas tarefas que se lle propoñan, seguir as indicacións do profesor nos aspectos

académicos).

Nas diferentes probas (PE) e traballos escritos (TR) (incluso en formato dixital) valoraranse os seguintes aspectos: a orde e a claridade da exposición; o uso apropiado da linguaxe e notaciónmatemática; a precisión nos cálculos; a corrección das representacións gráficas; a exposición das conclusións obtidas e a súa interpretación no contexto do problema que se trate. A ausenciade explicacións na solución dun problema repercute na súa valoración, podendo acadar unha puntuación nula se só aporta a solución numérica dun problema ou cuestión sen ningunhaexplicación.

En cada pregunta formulada nun exame especificarase a puntuación global e a de cada apartado (se os houbese). En caso contrario enténdese que todas as preguntas teñen igual valor e omesmo sucede con cada un dos seus apartados.

A cualificación dunha avaliación será o redondeo ás unidades da media aritmética das cualificacións dos tres aspectos anteriores. En caso de equidistancia no arredondamento, será elixido osuperior.

Recuperación. Cada profesor propoñerá un exame de recuperación para aqueles estudantes que non obtiveran cualificación positiva na avaliación.

A cualificación final dun estudante será o redondeo ás unidades da media aritmética das cualificacións sen redondear das avaliacións previas, excepto no caso no que non acade unhacualificación maior o igual que 2,5 nalgunha avaliación ou recuperación (segundo proceda) ou teña dúas avaliacións suspensas. Neste caso, se o redondeo ás unidades da media aritmética dascualificacións sen redondear das avaliación previas acada un 4,5 ou superior, a súa cualificación final será de 4 puntos.

A convocatoria extraordinaria de setembro cualificarase mediante unha proba xeral escrita.

02/10/2018 189I.E.S. Pontepedriña Departamento de Matemáticas Curso 2018-2019

Page 190: PROGRAMACIÓN DIDÁCTICA DEPARTAMENTO DE … · Algúns elementos desta programación didáctica No artigo 13.3 da resolución 27-7-15 (DOG do 29) recóllense os elementos da programación

Bacharelato

Poderanse realizar probas sobre contidos específicos e probas globais, resumo dos contidos desenvolvidos. Nestas probas valoraranse os coñecementos teórico/prácticos do alumno e oadecuado uso da ferramenta matemática, así como o rigor nos razoamentos desenvolvidos e na linguaxe empregada. No desenvolvemento dos problemas, exercicios e cuestións valóranse osseguintes aspectos:

A identificación do modelo matemático e das propiedades matemáticas e a súa descrición concisa. A coherencia ordenada e razoada da exposición da resposta. A claridade de exposición. A utilización dunha adecuada terminoloxía e notación matemática. A facilidade e precisión na realización do cálculo. A interpretación da solución matemática dos problemas no contexto da realidade. A ausencia de explicacións na solución dun problema repercute na súa valoración, podendo acadar unha puntuación nula se só aporta a solución numérica dun problema ou cuestión sen

ningunha explicación. A corrección e detalle, o emprego de unidades e o mantemento aproximado das proporcións de representacións gráficas.

En cada pregunta formulada nun exame especificarase a puntuación global e a de cada apartado (se os houbese). En caso contrario enténdese que todas as preguntas teñen igual valor e omesmo sucede con cada un dos seus apartados.

Para obter a cualificación dunha avaliación se valorarán cuantitativamente, na forma indicada a continuación, os seguintes aspectos: Media non redondeada e ponderada das diferentes probas escritas individuais. Media non redondeada e ponderada sobre documentos escritos (incluso en formato dixital) que recollan as actividades demandadas polo profesor. Actitude construtiva na aula e seguir as indicacións do profesor nos aspectos académicos .

O peso dos dous últimos apartados poderá chegar a ser o 20%. Se nalgunha avaliación non se cualificara algún destes aspectos o peso do primeiro apartado incrementaríase na porcentaxecorrespondente, pudendo chegar a ser do 100%.

A cualificación dunha avaliación será o redondeo ás unidades da suma dos tres aspectos antes citados. En caso de equidistancia no arredondamento, será elixido o superior.

Recuperacións. Cada profesor propoñerá un exame de recuperación para aqueles estudantes que non obtiveran cualificación positiva nas avaliacións.

A cualificación final será o redondeo ás unidades da media aritmética das cualificacións sen redondear das avaliacións previas, excepto no caso no que non acade unha cualificación maior oigual que 2,5 nalgunha avaliación ou recuperación (segundo proceda) ou teña dúas avaliacións suspensas. Neste caso, se o redondeo ás unidades da media aritmética das cualificacións senredondear das avaliación previas acada un 4,5 ou máis, a súa cualificación final será de catro puntos.En caso de equidistancia no arredondamento, será elixido o superior.

A convocatoria extraordinaria de setembro cualificarase mediante unha proba xeral escrita.

02/10/2018 190I.E.S. Pontepedriña Departamento de Matemáticas Curso 2018-2019

Page 191: PROGRAMACIÓN DIDÁCTICA DEPARTAMENTO DE … · Algúns elementos desta programación didáctica No artigo 13.3 da resolución 27-7-15 (DOG do 29) recóllense os elementos da programación

Sistema extraordinario de avaliación

A falta a clase de modo reiterado pode provocar a imposibilidade da aplicación correcta dos criterios xerais de avaliación e da propia avaliación continua, polo que é necesario prever un sistema extraordinarios de avaliación para estes alumnos.

1. Se as faltas acumuladas son só na primeira avaliación, imposibilitando a propia avaliación continua, e a asistencia a clase se normaliza o resto do curso, o profesor correspondente deberá avaliar ao alumno polo sistema ordinario. 2. Noutro caso o profesor correspondente avaliará ao alumno, utilizando diferentes instrumentos, que teñan en conta os seus coñecementos na materia

Indicadores de logro para avaliar o proceso de ensino e a práctica docente

Presentamos una serie de instrumentos para reflexionar sobre os seguintes catro aspectos na práctica docente: planificación, motivación do alumnado, desenvolvemento da ensinanza e seguimento e avaliación do proceso de ensinanza-aprendizaxe. Os indicadores que seguen a continuación son utilizados asiduamente polos membros do Departamento.

Indicadores de planificación: Programa a materia tendo en conta os estándares de aprendizaxe previstos nas leis educativas. Programa a materia tendo en conta o tempo dispoñible para o desenvolvemento desta. Selecciona e secuencia de forma progresiva os contidos da programación da aula tendo en conta as particularidades de cada un dos grupos de estudantes. Programa actividades e estratexias en función dos estándares de aprendizaxe. Planifica as clases de modo flexible, prepara actividades e recursos axustados á programación da aula e ás necesidades e aos intereses do alumnado. Establece os criterios, procedementos e os instrumentos de avaliación e autoavaliación que permiten facer o seguimento do progreso de aprendizaxe dos seus alumnos e alumnas. Coordínase co profesorado doutros departamentos que poidan ter contidos afíns á súa materia.

Indicadores de motivación: Proporciona un plan de traballo ao principio de cada unidade. Considera situacións que introduzan a unidade (lecturas, debates, diálogos...). Relaciona as aprendizaxes con aplicacións reais ou coa súa funcionalidade. Informa sobre os progresos conseguidos e as dificultades encontradas. Relaciona os contidos e as actividades cos intereses do alumnado. Estimula a participación activa dos estudantes na clase. Promove a reflexión dos temas tratados.

02/10/2018 191I.E.S. Pontepedriña Departamento de Matemáticas Curso 2018-2019

Page 192: PROGRAMACIÓN DIDÁCTICA DEPARTAMENTO DE … · Algúns elementos desta programación didáctica No artigo 13.3 da resolución 27-7-15 (DOG do 29) recóllense os elementos da programación

Indicadores de desenvolvemento da ensinanza Resume as ideas fundamentais discutidas antes de pasar a unha nova unidade ou tema con mapas conceptuais, esquemas Cando introduce conceptos novos, relaciónaos, se é posible, cos xa coñecidos; intercala preguntas aclaratorias; pon ejemplos Ten predisposición para aclarar dúbidas e ofrecer asesorías dentro e fóra das clases. Optimiza o tempo dispoñible para o desenvolvemento de cada unidade didáctica. Utiliza axuda audiovisual ou doutro tipo para apoiar os contidos na aula. Promove o traballo cooperativo e mantén unha comunicación fluída cos estudantes. Desenvolve os contidos dunha forma ordenada e comprensible para os alumnos e as alumnas. Presenta actividades que permitan a adquisición dos estándares de aprendizaxe e as destrezas propias da etapa educativa. Presenta actividades de grupo e individuais.

Indicadores de seguimento e avaliación do proceso de ensinanza-aprendizaxe Realiza a avaliación inicial ao principio do curso para axustar a programación ao nivel dos estudantes. Detecta os coñecementos previos de cada unidade didáctica. Revisa, con frecuencia, os traballos propostos na aula e fóra dela. Proporciona a información necesaria sobre a resolución das tarefas e como pode melloralas. Corrixe e explica de forma habitual os traballos e as actividades dos alumnos e das alumnas, e dá pautas para a mellora das súas aprendizaxes. Corrixe e explica de forma habitual os traballos e as actividades dos alumnos e das alumnas, e dá pautas para a mellora das súas aprendizaxes. Utiliza suficientes criterios de avaliación que atendan de xeito equilibrado a avaliación dos diferentes contidos. Favorece os procesos de autoavaliación e coavaliación. Propón novas actividades que faciliten a adquisición de obxectivos cando estes non foron alcanzados suficientemente. Propón novas actividades de maior nivel cando os obxectivos foron alcanzados con suficiencia. Utiliza diferentes técnicas de avaliación en función dos contidos, do nivel dos estudantes, etc. Emprega diferentes medios para informar dos resultados aos estudantes e aos pais.

02/10/2018 192I.E.S. Pontepedriña Departamento de Matemáticas Curso 2018-2019

Page 193: PROGRAMACIÓN DIDÁCTICA DEPARTAMENTO DE … · Algúns elementos desta programación didáctica No artigo 13.3 da resolución 27-7-15 (DOG do 29) recóllense os elementos da programación

Organización de actividades de seguimento e avaliación das materias suspensas

Educación Secundaria Obrigatoria

As actividades de seguemento e avaliación basearanse no seguimento que cada profesor faga dos alumnos e alumnas dos seus respectivos grupos con materias pendentes de cursos anteriores edas probas as que deberán presentarse estes estudantes. A secuencia formulada na ESO segue o principio de tratamento cíclico dos contidos, polo que se facilita que os contidos básicos, para os que algúns estudantes manifestan dificultades de aprendizaxe, se traballen algunha vez dentro dos cursos respectivos.

O Xefe do Departamento estará disponible durante o primeiro recreo dos xoves para solucionar as dúbidas dos estudantes e propoñerlles tarefas para a preparación das probas. Estas basearanse nos contidos mínimos exisibles descritos na programación do curso académico 2017-2018.

Este alumnado terá tres exames parciais e un exame de recuperación dos parcias suspensos, con datas programadas pola Xefatura de estudios segundo acordo da CCP. As datas previstas para a realización dos tres primeiros exames serán, respectivamente, do 5 ao 9 de novembro (ESO, FP Básica e Bacharelato), do 1 ao 5 de febreiro (ESO, FP Básica e Bacharelato), do 23 ao 30 deabril (ESO, FP Básica e proba final de Bacharelato), do 9 ao 10 de maio (proba final de ESO e FP Básica).

Nas diferentes probas valoraranse os seguintes aspectos: a orde e a claridade da exposición; o uso apropiado da linguaxe e notación matemática; a precisión nos cálculos; a corrección dasrepresentacións gráficas; a exposición das conclusións obtidas e a súa interpretación no contexto do problema que se trate. A ausencia de explicacións na solución dun problema repercute nasúa valoración, podendo acadar unha puntuación nula se só aporta a solución numérica dun problema ou cuestión sen ningunha explicación.

En cada pregunta formulada nun exame especificarase a puntuación global e a de cada apartado (se os houbese). En caso contrario enténdese que todas as preguntas teñen igual valor e omesmo sucede con cada un dos seus apartados.

Para aprobar a materia é necesario obter nos exames parciais ou recuperacións cualificacións maiores o iguais que 2,5 e que a media aritmética das cualificacións dos exames parciais ourecuperacións sexa maior o igual a 4,5 puntos. Neste caso a cualificación final dun estudante será o redondeo ás unidades desa media aritmética.

A convocatoria extraordinaria de setembro cualificarase mediante unha proba xeral escrita na que os estudantes se examinarán da materia que corresponda aos parciais non aprobados.

A materia que entra nestes exames é a que corresponde ás seguintes unidades dos libros de texto de referencia do pasado curso:

1º ESOPrimeiro exame: Segundo exame: Terceiro exame:

Unidade 1: Os números naturais Unidade 7: Fraccións Unidade 11: Rectas e ángulosUnidade 2: Potencias e raíces Unidade 8: Operacións con fraccións Unidade 12: Figuras e corposUnidade 3: Divisibilidade Unidade 9: Proporcionalidade e porcentaxes Unidade 13: Áreas e perímetrosUnidade 4: Números enteiros Unidade 10 Álxebra Unidade 14: Gráficas e funciónsUnidade 5: Números decimaisUnidade 6: O sistema métrico decimal

02/10/2018 193I.E.S. Pontepedriña Departamento de Matemáticas Curso 2018-2019

Page 194: PROGRAMACIÓN DIDÁCTICA DEPARTAMENTO DE … · Algúns elementos desta programación didáctica No artigo 13.3 da resolución 27-7-15 (DOG do 29) recóllense os elementos da programación

2º ESO

Primeiro exame: Segundo exame: Terceiro exame:Unidade 1: Números enteiros. Divisibilidade Unidade 5: Álxebra Unidade 8: Poliedros e corpos de revoluciónUnidade 2: Números decimais Unidade 6: Ecuacións Unidade 9: VolumeUnidade 3: Fraccións Unidade 7: Teorema de Pitágoras. Semellanza Unidade 10: FunciónsUnidade 4: Proporcionalidade e porcentaxes Unidade 11: Estatística

3º ESO. Matemáticas orientadas ás ensinanzas académicasPrimeiro exame:

Unidade 1: Fraccións e decimaisUnidade 2: Potencias e raíces. Notación científica.Unidade 3: Problemas aritméticos.Unidade 4: Progresións.

Segundo exame:Unidade 5: A linguaxe alxébricaUnidade 6: EcuaciónsUnidade 7: Sistemas de ecuaciónsUnidade 8: Funcións e gráficasUnidade 9: Funcións lineares e cadráticas

Terceiro exame:Unidade 10: Problemas métricos no planoUnidade 11: CorposUnidade 12: Movementos no planoUnidade 13: Táboas e gráficos estatísticosUnidade 14: Parámetros estatísticos

Bacharelato

O Xefe do Departamento estará dispoñible durante os recreos dos mércores para solucionar as dúbidas dos estudantes e propoñerlles tarefas para a preparación das probas. Estas basearanse nos contidos mínimos esixibles descritos na programación do curso académico 2015-2016.

Para os estudantes de segundo de bacharelato que teñan pendente Matemáticas I ou Matemáticas Aplicadas ás Ciencias Sociais I faranse dous exames parciais ó longo do curso. O primeiro será 14 de novembro e o 2º a semana do 19 ao 23 de febreiro. Os exames de recuperación realizaranse a semana do 23 ao 27 de abril.

Nestas probas valoraranse os coñecementos teórico/prácticos do alumno e o adecuado uso da ferramenta matemática, así como o rigor nos razoamentos desenvolvidos e na linguaxeempregada. No desenvolvemento dos problemas, exercicios e cuestións valóranse os seguintes aspectos: A identificación do modelo matemático e das propiedades matemáticas e a súa descrición concisa. A coherencia ordenada e razoada da exposición da resposta. A claridade de exposición. A utilización dunha adecuada terminoloxía e notación matemática. A facilidade e precisión na realización do cálculo. A interpretación da solución matemática dos problemas no contexto da realidade. A ausencia de explicacións na solución dun problema repercute na súa valoración, podendo acadar unha puntuación nula se só aporta a solución numérica dun problema ou cuestión sen

ningunha explicación. A corrección e detalle, o emprego de unidades e o mantemento aproximado das proporcións de representacións gráficas, 02/10/2018 194I.E.S. Pontepedriña Departamento de Matemáticas Curso 2018-2019

Page 195: PROGRAMACIÓN DIDÁCTICA DEPARTAMENTO DE … · Algúns elementos desta programación didáctica No artigo 13.3 da resolución 27-7-15 (DOG do 29) recóllense os elementos da programación

En cada pregunta formulada nun exame especificarase a puntuación global e a de cada apartado (se os houbese). En caso contrario enténdese que todas as preguntas teñen igual valor e o mesmo sucede con cada un dos seus apartados.

Para aprobar a materia é necesario obter nos exames parciais ou recuperacións cualificacións maiores o iguais que tres e que a media aritmética das cualificacións dos exames parciais ourecuperacións sexa maior o igual a 4,5 puntos. Neste caso a cualificación final dun estudante será o redondeo ás unidades desa media aritmética.

A convocatoria extraordinaria de setembro cualificarase mediante unha proba xeral escrita na que os estudantes se examinarán da materia que corresponda aos parciais non aprobados.

A materia que entra nestes exames é a que corresponde ás seguintes unidades dos libros de texto de referencia do pasado curso:

Matemáticas I

Primeiro exameUnidade 1: Números reaisUnidade 3: ÁlxebraUnidade 4: Resolución de triángulosUnidade 5: Funcións e fórmulas trigonométricasUnidade 7: VectoresUnidade 8: Xeometría analítica

Segundo exameUnidade 10: Funcións elementaisUnidade 11: Límites de funcións. Continuidade e ramas infinitasUnidade 12: Iniciación ao cálculo de derivadas. Aplicacións

Exame Final e Proba extraordinaria Os parciais non aprobados

Matemáticas Aplicadas ás Ciencias Sociais I

Primeiro exameUnidade 1: Números reaisUnidade 2: Aritmética mercantilUnidade 3: ÁlxebraUnidade 4: Funcións elementaisUnidade 5: Funcións exponenciais e logarítmicasUnidade 6 Límites de funcións. Continuidade e ramas infinitas

Segundo exame:Unidade 7: Iniciación ao cálculo de derivadas. AplicaciónsUnidade 8: Distribucións bidimensionaisUnidade 9: Distribucións de probabilidade de variable discreta.

Exame Final e Proba extraordinaria Os parciais non aprobados

Unidade 10: Distribucións de variable continua.

Organización de procedementos para acreditar coñecementos previos no Bacharelato

02/10/2018 195I.E.S. Pontepedriña Departamento de Matemáticas Curso 2018-2019

Page 196: PROGRAMACIÓN DIDÁCTICA DEPARTAMENTO DE … · Algúns elementos desta programación didáctica No artigo 13.3 da resolución 27-7-15 (DOG do 29) recóllense os elementos da programación

Como procedementos de detección de coñecementos previos suxerimos: Obtención de información do currículo académico dos estudantes, referido á materia de Matemáticas. Son importantes as respostas as seguintes preguntas: Cal foi o último curso no que

aprobou as Matemáticas? Que materia de Matemáticas cursou en 4º da ESO? Está repitindo curso? Cal é a súa edade? Síntese cómodo facendo Matemáticas?, etc. Repaso dos contidos xa vistos en cursos anteriores e considerados necesarios para enfrontar o presente curso. Proposta de actividades e avaliación das respostas dos estudantes por diversos procedementos (observación das súas reaccións, da súa capacidade de traballo na aula e na casa, do seu

interese, resultado de autoavaliacións, etc.). Proposta de actividades de recuperación-ampliación, atendendo non só aos alumnos e alumnas que presentan problemas no proceso de aprendizaxe, senón tamén a aqueles que alcanzaron

no tempo previsto os obxectivos propostos.

Deseño de avaliación inicial na ESO e medidas a adoptar en función dos resultadosA programación que se presenta neste documento parte, en cada un dos cursos, con unha ou dúas unidades que, tanto nos seus contidos como nas súas actividades, constitúen un repaso dos respectivos cursos precedentes. O desenvolvemento de estas actividades na aula durante dúas ou tres semanas xenera a información suficiente para facer unha avaliación inicial do alumnado. Os procedementos utilizados poderán consistir en autoavaliacións dirixidas, preguntas na clase, análise de libretas, etc. A información obtida completarase co historial previo do alumnado referido a cuestións do tipo: repetiu algunha vez?, está repetindo curso?, ten Matemáticas pendentes de cursos anteriores?, cando foi a última vez que aprobou un exame de Matemáticas?, etc.

Unha vez celebrada a avaliación inicial (nos primeiros días de outubro) os profesores poderán tomar decisións, se é o caso, sobre: Os alumnos ou as alumnas que necesitan un maior seguimento ou personalización de estratexias no seu proceso de aprendizaxe (débese ter en conta aquel alumnado con necesidades

educativas, con altas capacidades e con necesidades non diagnosticadas, pero que requiran atención específica por estaren en risco, pola súa historia familiar, etc.). As medidas organizativas que cómpre adoptar (planificación de reforzos, situación de espazos, xestión de tempos grupais para favorecer a intervención individual). As medidas curriculares que se vaian adoptar, así como sobre os recursos que se van empregar. O seguimento que se vai utilizar con cada un deles. O modo en que se vai compartir a información sobre cada alumno ou alumna co resto de docentes que interveñen no seu itinerario de aprendizaxe, especialmente, co titor.

Medidas de atención á diversidade e reforzo educativo

Educación Secundaria Obrigatoria

A educación no ensino obrigatorio cumpre a función de ofrecer á totalidade da poboación as mesmas oportunidades de formación e as mesmas experiencias educativas, con independencia dassúas características individuais e sociais. Esta educación comprensiva debe, no obstante, ser compatible coa atención á diversidade de intereses, motivacións e aptitudes dos alumnos.

Aínda que unha gran parte dos estudantes non requiren unha atención especial durante a súa escolarización, o feito é que nalgunhas ocasións o entorno social e cultural e a historia familiar e escolar coloca a algúns alumnos nunha situación que demanda axudas pedagóxicas especiais. Para estes alumnos o importante é que progrese e consiga os obxectivos xerais da etapa co maiorgrao posible de participación nas actividades do grupo clase.

Como normas xerais de actuación do seminario nestes casos e en relación as necesidades educativas mais frecuentes citaremos as seguintes: En relación ó desenvolvemento persoal e social evitaranse as comparacións descualificadoras dos alumnos tanto sexan polas súas dificultades ou polas súas diferencias. En relación co desenvolvemento intelectual, terase en conta que nesta etapa prodúcese a construcción dunha forma de razoamento hipotético-deductivo que non é un proceso automático

que vai coa idade dos alumnos, nin é homoxéneo.02/10/2018 196I.E.S. Pontepedriña Departamento de Matemáticas Curso 2018-2019

Page 197: PROGRAMACIÓN DIDÁCTICA DEPARTAMENTO DE … · Algúns elementos desta programación didáctica No artigo 13.3 da resolución 27-7-15 (DOG do 29) recóllense os elementos da programación

A atención á diversidade contémplase desde dous puntos de vista. Por unha parte, ofrécese unha gran variedade de contextos non matemáticos que poden servir de motivación e punto de partida a distintos alumnos e alumnas, ben polo seu diferente interese, ben pola distinta familiarización que teñan co contexto. Por outra parte, tamén se atende á diversidade na formulación das actividades. Por iso presentaranse actividades básicas de reforzo e actividades de ampliación e afondamento.

En relación á interacción entre iguais, a nosa actuación pasa por fomenta-las relacións de aceptación, axuda mutua, cooperación e respecto polas diferencias, tan importantes para que os alumnos que teñan dificultades na aprendizaxe non se sintan rexeitados polos seus compañeiros e desmotivados polos temas escolares. O mellor medio para logralo é a través dun contexto de actividades cooperativas nas que se creen relacións de interdependencia entre os alumnos. No marco de estes grupos é mais doado prestar unha axuda mais personalizada para fomenta-la adquisición das habilidades necesarias para beneficiarse do traballo e da relación cos seus iguais.

Dependendo da dispoñibilidade do Departamento de Orientación poderanse levar a cabo outras actuacións concretas no caso de algúns estudantes que amosen dificultades especiais. Despois da avaliación inicial decidiranse as medidas concretas de actuación de acordo ao decreto:Decreto 229/2011 do 7 de febreiro, polo que se regula a atención á diversidade do alumnado dos centros docentes na Comunidade Autónoma de Galicia.

BacharelatoNo Bacharelato, etapa na que as diferenzas persoais en capacidades específicas, motivación e intereses adoitan estar bastante definidas, a organización do ensino permite que os propiosestudantes resolvan esta diversidade mediante a elección de modalidades e optativas. Non obstante, é conveniente dar resposta, xa desde as mesmas materias, a un feito constatable: adiversidade de intereses, motivacións, capacidades e estilos de aprendizaxe que os estudantes manifestan. Cómpre, daquela, ter en conta os estilos diferentes de aprendizaxe dos estudantes eadoptar as medidas oportunas para afrontar esta diversidade. Hai estudantes reflexivos (detéñense na análise dun problema) e estudantes impulsivos (responden moi rapidamente); estudantesanalíticos (pasan lentamente das partes ao todo) e estudantes sintéticos (abordan o tema desde a globalidade); uns traballan durante períodos longos e outros necesitan descansos; algúnsnecesitan ser reforzados continuamente e outros non; hainos que prefiren traballar sós e hainos que prefiren traballar en pequeno ou gran grupo.

Dar resposta a esta diversidade non é tarefa fácil, pero si necesaria, pois a intención última de todo proceso educativo é lograr que os estudantes alcancen os obxectivos propostos. As actividades constitúen un excelente instrumento de atención ás diferenzas individuais dos estudantes. A variedade e a abundancia de actividades con distinto nivel de dificultade permiten a adaptación, como dixemos, ás diversas capacidades, intereses e motivacións.

No presente curso o Departamento promoveu tres materias de reforzo no Bacharelato. Haberá docencia dunha hora semanal para cinco grupos de alumnos: dous grupos de Matemáticas Aplicadas ás Ciencias Sociais I, un grupo de Matemáticas Aplicadas ás Ciencias Sociais II e dous grupos de Matemáticas I.

Concreción dos elementos transversais en cada curso

O Artigo 4 do Decreto 86/2015, do 25 de xuño establece os elementos transversais do currículo como un conxunto de ensinanzas integradas no propio programa das áreas. Reciben a denominación xenérica de ensinanzas transversais e abarcan os seguintes campos: A comprensión lectora, a expresión oral e escrita, a comunicación audiovisual, as tecnoloxías da información e da comunicación, o emprendemento, e a educación cívica e constitucional, que traballaranse en todas as materias, sen prexuízo do seu tratamento específico nalgunhas das materias de cada etapa.

Aínda que xa foi citada neste documento o carácter transversal do primeiro Bloque da área de Matemáticas: "Procesos, métodos e actitudes en matemáticas", é salientable a relación dos seus contidos cos elementos transversais citados no antedito artigo 4. A súa incorporación dentro dos outros bloques será a principal responsable da adquisición das competencias clave e garante

02/10/2018 197I.E.S. Pontepedriña Departamento de Matemáticas Curso 2018-2019

Page 198: PROGRAMACIÓN DIDÁCTICA DEPARTAMENTO DE … · Algúns elementos desta programación didáctica No artigo 13.3 da resolución 27-7-15 (DOG do 29) recóllense os elementos da programación

da inclusión de temas interdisciplinares e transversais. Nel establécense dous dos eixes fundamentais no proceso de ensino e aprendizaxe das Matemáticas: a resolución de problemas e os proxectos de investigación, procesos nos que están involucrados algúns dos elementos transversais como: a comprensión lectora, a expresión oral e escrita, ao ler de forma comprensiva os enunciados e comunicar os resultados obtidos. o emprendemento, ao establecer un plan de traballo en revisión e modificación continua, na medida en que se vai resolvendo o problema. as tecnoloxías da información e a comunicación audiovisual, ao tratar adecuadamente a información e, de ser o caso, servir de apoio á resolución do problema, comprobación da solución

e a presentación de resultados. a educación cívica, ao implicar unha actitude aberta ante diferentes enfoques e solucións.

A área de Matemáticas tamén permite concretar (sen forzar o currículo) algúns dos transversais citados nos puntos dos, tres e catro do antedito Artigo 4, como por exemplo utilizando contidosmatemáticos para estudar cuestións relacionados coa educación e seguridade viaria (estimación e cálculo de distancias, velocidades, consumos, etc.). É tamén salientable que a estatística proporciona ferramentas para estudar e describir algúns aspectos numéricos relacionados con outros temas transversais como igualdade efectiva entre homes e mulleres, a prevención da violencia de xénero ou contra persoas con discapacidade, e os valores inherentes ao principio de igualdade de trato e non discriminación por calquera condición ou circunstancia persoal ou social, prevención da violencia de xénero, da violencia contra as persoas con discapacidade, da violencia terrorista e de calquera forma de violencia, racismo ou xenofobia

Actividades complementarias e extraescolaresOs membros do departamento que estean interesados poderán participar, se é o caso, nas seguintes actividades: Concursos de matemáticas (rallies, olimpíadas, rebumbios, etc). Visita ou organización de exposicións relacionadas coa matemática dentro ou fóra do centro educativo. Visita ao observatorio astronómico con alumnado de bacharelato. Visita ao planetario. Outras actividades que poidan xurdir a proposta dalgún membro da Comunidade Educativa do IES Pontepedriña. Participación no Proxecto Rios con alumnado da ESO. Participación no programa Aponte. Participación no programa Estalmat.

Plan lectorOs membros do departamento dirixirán, dentro das súas correspondentes actividades lectivas, lecturas públicas do libro de texto a cargo do alumnado coa finalidade de acercar aos alumnos daESO á utilización autónoma de diversas fontes de información textual. Coidarán que os seus estudantes melloren a súa competencia lectora na interpretación de enunciados de problemas e a súa competencia oral ou escrita na descripción ordeada e razoada do proceso de resolución, na utilización das linguaxes natural e formal, e na interpretación contextual dos resultados acadados.

Plan de inserción das TICDende hai moitos anos os membros do departamento veñen utilizando, cando é o caso, as ferramentas informáticas como un recurso didáctico tanto para o profesor (elaboración de material, apoio á labor docente) como para o alumno (plataforma de traballo). Na medida da dispoñibilidade de tempo e recursos cada profesor, facendo uso da súa autonomía pedagóxica, continuará con estas actividades.

Proxecto lingüísticoO Departamento colaborará na medida que a súa dispoñibilidade o permita no proxecto lingüístico do centro.

02/10/2018 198I.E.S. Pontepedriña Departamento de Matemáticas Curso 2018-2019

Page 199: PROGRAMACIÓN DIDÁCTICA DEPARTAMENTO DE … · Algúns elementos desta programación didáctica No artigo 13.3 da resolución 27-7-15 (DOG do 29) recóllense os elementos da programación

Plan de convivenciaO Departamento considerará as suxestións que sobre este punto emitan tanto a Xefatura de estudios como a Coordinación de convivencia do centro, ademais do reflectido no Regulamento de Réxime Interno.

Mecanismos de revisión, avaliación e modificación da programación didáctica en función dos resultados académicos e procesos de mellora.Os membros do Departamento propoñen os seguintes mecanismos de revisión, avaliación e modificación da programación:

1. En cada reunión mensual do Departamento haberá un seguimento do desenvolvemento da programación que quedará reflectido na acta.

2. Na primeira reunión de Departamento que se celebre tras a finalización de cada avaliación, analizarase o progreso do alumnado de cada grupo, realizándose agregacións de resultados para cada curso e materia. A memoria final de curso reflectirá estes análises.

3. O profesorado do Departamento avaliará os procesos de ensinanza e a súa práctica docente en relación coa adecuación ao alumnado, co logro dos obxectivos da etapa e de cada unha das áreas e co desenvolvemento das competencias básicas. Esta avaliación incluirá, polo menos, os seguintes aspectos:

a) A adecuación dos obxectivos, contidos e criterios de avaliación ás características e necesidades do alumnado.b) As aprendizaxes acadadas polo alumnado.c) As medidas de atención á diversidade aplicadas.d) A programación didáctica e o seu desenvolvemento, a temporalización das unidades, o desenvolvemento dos obxectivos didácticos, os desempeños competenciais si é o caso, as estratexias metodolóxicas, a organización da aula, o aproveitamento dos recursos do centro e os procedementos de avaliación do alumnado.

02/10/2018 199I.E.S. Pontepedriña Departamento de Matemáticas Curso 2018-2019

Page 200: PROGRAMACIÓN DIDÁCTICA DEPARTAMENTO DE … · Algúns elementos desta programación didáctica No artigo 13.3 da resolución 27-7-15 (DOG do 29) recóllense os elementos da programación

Táboa de contidos

INTRODUCIÓN E CONTEXTUALIZACIÓN................................................................................................................................................................4

Algúns elementos desta programación didáctica..............................................................................................................................................................................................................................5

Contidos tranasversais propios das materia de Matemáticas..........................................................................................................................................................................................................6

Mínimos esixibles para acadar unha avaliación positiva nunha materia.......................................................................................................................................................................................6

Contribución ao desenvolvemento das competencias clave. Concreción que recolla os estándares de aprendizaxe avaliables...............................................................................................7

EDUCACIÓN SECUNDARIA OBRIGATORIA...........................................................................................................................................................9

Obxectivos xerais da educación secundaria obrigatoria..................................................................................................................................................................................................................9

PROGRAMACIÓN DE 1º ESO..................................................................................................................................................................................10

Obxectivos...........................................................................................................................................................................................................................................................................................10

Contidos mínimos...............................................................................................................................................................................................................................................................................26

PROGRAMACIÓN DE 2º ESO..................................................................................................................................................................................28

Obxectivos...........................................................................................................................................................................................................................................................................................28

Mínimos esixibles...............................................................................................................................................................................................................................................................................43

PROGRAMACIÓN DE 3º ESO. MATEMÁTICAS ORIENTADAS ÁS ENSINANZAS ACADÉMICAS...................................................................46

Obxectivos...........................................................................................................................................................................................................................................................................................46

Mínimos esixibles...............................................................................................................................................................................................................................................................................62

02/10/2018 200I.E.S. Pontepedriña Departamento de Matemáticas Curso 2018-2019

Page 201: PROGRAMACIÓN DIDÁCTICA DEPARTAMENTO DE … · Algúns elementos desta programación didáctica No artigo 13.3 da resolución 27-7-15 (DOG do 29) recóllense os elementos da programación

PROGRAMACIÓN DE 4º ESO MATEMÁTICAS ORIENTADAS ÁS ENSINANZAS ACADÉMICAS....................................................................65

Obxectivos...........................................................................................................................................................................................................................................................................................65

Mínimos esixibles...............................................................................................................................................................................................................................................................................80

PROGRAMACIÓN DE 4º ESO MATEMÁTICAS ORIENTADAS ÁS ENSINANZAS APLICADAS........................................................................82

Obxectivos...........................................................................................................................................................................................................................................................................................82

Mínimos esixibles...............................................................................................................................................................................................................................................................................97

BACHARELATO.......................................................................................................................................................................................................99

Secuenciación de contidos.................................................................................................................................................................................................................................................................99

Obxectivos xerais do Bacharelato.....................................................................................................................................................................................................................................................99

PROGRAMACIÓN DE MATEMÁTICAS I...............................................................................................................................................................100

Obxectivos.........................................................................................................................................................................................................................................................................................100

Mínimos esixibles.............................................................................................................................................................................................................................................................................119

PROGRAMACIÓN DE MATEMÁTICAS II..............................................................................................................................................................122

Obxectivos.........................................................................................................................................................................................................................................................................................122

Mínimos esixibles.............................................................................................................................................................................................................................................................................140

PROGRAMACIÓN DE MATEMÁTICAS APLICADAS ÁS CIENCIAS SOCIAIS I................................................................................................142

Obxectivos.........................................................................................................................................................................................................................................................................................142

Mínimos esixibles.............................................................................................................................................................................................................................................................................158

02/10/2018 201I.E.S. Pontepedriña Departamento de Matemáticas Curso 2018-2019

Page 202: PROGRAMACIÓN DIDÁCTICA DEPARTAMENTO DE … · Algúns elementos desta programación didáctica No artigo 13.3 da resolución 27-7-15 (DOG do 29) recóllense os elementos da programación

PROGRAMACIÓN DE MATEMÁTICAS APLICADAS ÁS CIENCIAS SOCIAIS II...............................................................................................161

Obxectivos.........................................................................................................................................................................................................................................................................................161

Mínimos esixibles.............................................................................................................................................................................................................................................................................177

PROGRAMACIÓN DE MÉTODOS ESTATÍSTICOS E NUMÉRICOS...................................................................................................................179

Obxectivos.........................................................................................................................................................................................................................................................................................179

Mínimos esixibles.............................................................................................................................................................................................................................................................................183

CONCRECIÓNS METODOLÓXICAS.....................................................................................................................................................................185

MATERIAIS E RECURSOS DIDÁCTICOS.............................................................................................................................................................186

CRITERIOS DE AVALIACIÓN, CUALIFICACIÓN E PROMOCIÓN DO ALUMNADO.........................................................................................187

Educación secundaria obrigatoria..................................................................................................................................................................................................................................................188

Bacharelato.......................................................................................................................................................................................................................................................................................190

Sistema extraordinario de avaliación.............................................................................................................................................................................................................................................191

INDICADORES DE LOGRO PARA AVALIAR O PROCESO DE ENSINO E A PRÁCTICA DOCENTE.............................................................191

ORGANIZACIÓN DE ACTIVIDADES DE SEGUIMENTO E AVALIACIÓN DAS MATERIAS SUSPENSAS......................................................193

Educación Secundaria Obrigatoria................................................................................................................................................................................................................................................193

Bacharelato.......................................................................................................................................................................................................................................................................................194

ORGANIZACIÓN DE PROCEDEMENTOS PARA ACREDITAR COÑECEMENTOS PREVIOS NO BACHARELATO......................................195

02/10/2018 202I.E.S. Pontepedriña Departamento de Matemáticas Curso 2018-2019

Page 203: PROGRAMACIÓN DIDÁCTICA DEPARTAMENTO DE … · Algúns elementos desta programación didáctica No artigo 13.3 da resolución 27-7-15 (DOG do 29) recóllense os elementos da programación

DESEÑO DE AVALIACIÓN INICIAL NA ESO E MEDIDAS A ADOPTAR EN FUNCIÓN DOS RESULTADOS.................................................196

MEDIDAS DE ATENCIÓN Á DIVERSIDADE E REFORZO EDUCATIVO............................................................................................................196

Educación Secundaria Obrigatoria................................................................................................................................................................................................................................................196

Bacharelato.......................................................................................................................................................................................................................................................................................197

CONCRECIÓN DOS ELEMENTOS TRANSVERSAIS EN CADA CURSO...........................................................................................................197

ACTIVIDADES COMPLEMENTARIAS E EXTRAESCOLARES...........................................................................................................................198

PLAN LECTOR.......................................................................................................................................................................................................198

PLAN DE INSERCIÓN DAS TIC.............................................................................................................................................................................198

PROXECTO LINGÜÍSTICO.....................................................................................................................................................................................198

PLAN DE CONVIVENCIA.......................................................................................................................................................................................199

MECANISMOS DE REVISIÓN, AVALIACIÓN E MODIFICACIÓN DA PROGRAMACIÓN DIDÁCTICA EN FUNCIÓN DOS RESULTADOS ACADÉMICOS E PROCESOS DE MELLORA......................................................................................................................................................199

02/10/2018 203I.E.S. Pontepedriña Departamento de Matemáticas Curso 2018-2019