9
Helburu bakoitzerako material egokiena aukeratzea lortzen da saiakuntzekin. Material bakoitzaren ezaugarri batzuk hartzen dira kontuan: - Ezaugarri fisiko eta kimikoak - Deformatzeko gaitasuna, mekanizagarritasuna eta soldagarritasuna - Eskaera mekanikoak betetzeko gaitasuna edo erresistentzia

Saiakuntza 1º bachiller

Embed Size (px)

DESCRIPTION

saiakuntzen lana

Citation preview

Page 1: Saiakuntza 1º bachiller

Helburu bakoitzerako material egokiena aukeratzea lortzen da saiakuntzekin. Material bakoitzaren ezaugarri batzuk hartzen dira kontuan:

- Ezaugarri fisiko eta kimikoak- Deformatzeko gaitasuna,

mekanizagarritasuna eta soldagarritasuna- Eskaera mekanikoak betetzeko gaitasuna edo

erresistentzia

Page 2: Saiakuntza 1º bachiller

TRAKZIO-SAIAKUNTZAPiezari eragiten dioten indarrek pieza tiratzeko joera dutenean

Probeta bati trakzio esfortzu hazkorra ezartzen zaio. Neurketetan probetaren luzapena eta karga hartzen dira kontuan sentsore batzuen bitartez.

Luzapenak estentsomento tresnarekin neurtzen dira. Probetaren bi punturen arteko distantzia neurtzen du.

Probetak produktuen forma, dimentsio, edozein ebakidura forma eta materaliaren araberakoak dira baina guztie zati kalibratuak eta lotzeko buruak dituzte. Buruek sekzio handiagoa dute ez apurtzeko eta makinari hobeto lotzeko.

Diagrama konbentzionala:OA - - malgukia balitz bezala karga kentzerakoan bere ohiko dimentsioetara itzultzen da. Karga eta luzapena proportzionalak dira.AB - - Deformazio iraunkorra. B putura heltzen denean karga maximoa jasatzen du eta handik aurrera probeta estutuz doa estrikzioagatik.BC - - estrikzio da eta C puntura heltzean apurtu egiten da.

Page 3: Saiakuntza 1º bachiller

GOGORTASUN SAIAKUNTZAK:MarraketaDiamantezko puntarekin materialen marra bat egiten da eta haren gogortasuna neurtzen da. Minerologian erabiltzen da eta Mohs-es 10 mineraletako eskalan oinarritzen dira.

Errebotezko gogortasunaBola bat jaurtitzen da materialaren gainazalera eta errebotearen altuera neurtzen da. Shore makinarekin egiten da.

Sarpenezko gogortasunaElementu bat sartzen da karga konstantea eta gogorragoa den beste pieza batean. Metalen arloan erabiltzen da, método desberdinak: Rockwell, Brinell, Vickers eta Knoop.-Rockwell metodoa: probeta batean pieza bat sartzen da bi karga jarriz eta hatz sakoneraren gehikuntza neurtzen da.-Brinell metodoa: produktuaren laginean bola bat sartzen karga zehaztuekin eta bataz besteko diametroa neurtzen da-Vickers metodoa: Brinell metodoaren antzekoa baina sartzen den pieza diamentezkoa da eta oin karratudun pirámide forma du.-Knoop metodoa: mikrogogortasuna neurtzen du eta oin erronbodun piramidea erabiltzen du.

Page 4: Saiakuntza 1º bachiller

ERRESILENTZI-SAIAKUNTZAK:Material batek talka batekiko duen erresistentzia edo materialaren erresilentzia neurtzen da.Charpy saiakuntza erabiltzen da.

Probeta batek zentruan hozka bat du eta talka batez hautsi egin behar da probeta muturrak finkatuta dituelarik.

Etseiu-makina

Makinaren zatiak: bertialean mugitzen den pendulua, haren egitura, egindako lanaren neurgailua eta probeta finkatzeko blokea.

Nergia neurtzeko hasierako energia potentziala hartzen da eta probeta zeharkatzen igo den altueraren energía potentziala. Bi altueren kenketa egin ondoren probetak xurgatu duen energía kantitatea jakin dezakegu.

Page 5: Saiakuntza 1º bachiller

BIHURDURA SAIAKUNTZAKMateriala asko deformatu nahi denan erabiltzen da.

Probeta mutur batetik lotzen da makina batera eta beste muturrak birak ematen ditu. Neurtzerakoan momentua eta biraketa angelua hartzen dira kontuan.

MARKUDURA SAIAKUNTZA ESTATIKOAProbeta bat haren muturretatik finkatzen da eta erdian karga bat esartzen zaio apurtu arte.

Honen bitartez hiru gauza ezagut ditzakegu: haustura erresistentzia eta elastikotasuna.

Page 6: Saiakuntza 1º bachiller

KONPRESIO SAIAKUNTZAProbeta konprimatu egiten da.

Konprimatzeko makinak plater finkoa, higikorra eta asentu esferikoa ditu. Probeta bi platerren artean jartzen da eta plater higikorrak karga bat ezartzen probeta konprimituz.

NEKE SAIAKUNTZABatzuetan materiala bere hauste puntua baino arinago apurtzen da fenómeno desberdinen eraginpean adibidez dardara.

Hori neurtu ahal izateko denbora luzez karga desberdinak ezartzen zaizkio haren erantzuna kontrolatu ahal izateko. Karga desberdin horiek trakzio kargak izan daitezke edo trakzio eta konpresioaren arteko aldaketak.

Page 7: Saiakuntza 1º bachiller

SAIAKUNTZA TEKNOLOGIKOAKMaterialen konformazioa neurtzeko erabiltzen da.

Motarik erabiliena forjaketa saiakuntza. Probeta bat forjatu egiten da pitzadurak izan arte eta ondoren forja erlazioa neurtzen da.

Tolesketa saiakuntzan materialari forma bat ematen zaio eta tolestu egiten da pitzadurak sortzen diran konprobatzeko.

Enbutizio saiakuntza zein sakona izan daitekeen neurtzen da pitzadurak ager aurretik.

Puntzonaketa saikuntza: egitura errematxatuetan erabiltzen diren materialetan puntzonaketarekiko erresistentzia neurtzen da.

Mekanizagarritasun saiakuntza: Marthonen saikuntza da ezagunena nonprobeta bat barrutik kanporantza aurpegiratzen da ebaketa erraminta higatuz gero neurtzeko. Higadura jakin batera heltzean bukatzen da eta azkarrago iristen direnak mekanizagarritasun gutxien dute.

Saiakuntza es suntsigarriak: Materiala berriz erabil daiteke. Akatsak aurkitzeko erabiltzen dira. Hainbat método desberdin: Likido sarkorrak, partikula magnetikoak, korronte induzituak, erradiografia, ultrasoinuak

Page 8: Saiakuntza 1º bachiller

Trakzio saiakuntzan aplikatzen da.Material erresistenteetan gertatzen diren itxuraldaketak eta sortzen dituzten indarrak proportzionalak direla esaten du

Indarra/itxuraldaketa=ktea

Hooken legea trakzio saiakuntzari aplikatuta: tentsioarekiko proportzionalak dira material batean gertatzen diren luzapenak.

Page 9: Saiakuntza 1º bachiller

LANEKO TENTSIO MAXIMOAPieza bat diseinatzean indarra eta tentsioa kontuan hartu behar dira

Lan tentsio gehien jaso al duen pieza diseinatu behar da

Tentsio hori proportzionaltasun edo elastikotasun mugako tentsioa baino txikiagoa izan behar da. Horrela:

- Piezak ez du itxuraldaketa plastikorik edukiko- Hooken legea betetzen du- Ezusteko indarrak agertu al direnez segurtasun tarte bat izan behar du