Eskuartean sozioekonomia egunkaria be-rezia duzu. Zenbaki honetako gai nagusia “Independentzia versus langabezia eta pre-karietatea” da.

Egunkari hau helburu argi batekin publikatu dugu: egun indarrean dagoen eredu ekono-miko neoliberalaren gezur sistematikoak agerian uzteko. Elite ekonomikoek, finantza erakundeek, Troika-k, status quo-a babesten duten alderdi konbentzionalek defendatzen dituzten makroekonomia datu txundigarrien

aurrean, ekonomia errealaren inguruko az-terketa sakonak egitea, alegia Euskal He-rrian eta euskal herritarrek benetan bizi duten egoera sozioekonomiko gordinaren inguruko hausnarketa errealak egitea.

Indar bereziz, hemen deskribatzen dugun errealitateari aurre egin behar zaio. Euskal sozialismoa helburu, ezbairik gabe, eta le-henbaitlehen, estatu propio bat behar dugu, herri burujabea izateaz gain, emakume eta gizon burujabeak bermatzeko.

Independencia

para hacer frente

al paro y la

precariedad

INDEPENDENTZIA VSLANGABEZIA ETA PREKARIETATEA2

Nazkagarrien aurrean gure estatu duina eraikitzeko garaia da

Lan kaleratze eta ERE ira-garpenek, langabezi datuek, egun 200.000 pertsonatik gora, eta lan baldintzen pre-karizazioak, agerian uzten digute ez garela krisitik atera.

Are gehiago, krisi garai gordin honetan batek baino gehiagok negozio bikainak egin ondotik, langabezia kopuru handiak mantentze- aren aldeko apustua egiten dute, baldintza prekarioan lan egiteko prest, eta bide berean lanean ari direnak baldintza kaskarragoe-tan lan egiteko prest egon daitekeen jendea mer-katu laboralean izateko.

Finantza botereek lan erreformak erabakitzen di-tuzte, Europar Batasunak proposatu, PPren gober-nuak izendatu eta inpo-satu eta UPN eta PNVren gobernuek txintxo onartu; Euskal Herrian egoera ekonomiko ezin larriagoa sortuz.

Politika neoliberalek zerbitzu publi-koen desegitea ekarri du. Lan erre-formek

gutxi batzuk aberastu ditu, jendartearen gehiengoa gero eta pobreago utziz.

Halere, mobilizazioaren garrantzia jarri nahi dugu balorean.

Politika neoliberalak ere ideien batailan borrokatzen

dira, eta ezkertiar sentitzen garenok kaleetan, lantokie-tan eta ikastetxeetan iraba-zi dezakegu.

Alternatibak proposatze-ko eta eraikitzeko garaia da. Tokian tokiko garape-na bultzatuz, elikadura eta energia burujabetzaren alde, industria berritua,

deszentralizatua eta ekologikoaren alde,

sektore publiko indartsu bat,

ekonomia s o z i a l

eta solidarioa bultzatuko duena, komertzio txikiaren alde eta nola ez, kalitatezko zerbitzu publiko baten alde. Gizon eta emakumeen arte-ko berdintasuna eta justizia soziala oinarri izango duen eredua.

Burujabetza osoa behar dugu eta hortaz ezin gara industria basamortura, lan-gabeziara, prekarietatera, azken finean pobreziara ga-ramatzan espainiar estatuko eredu ekonomikoari begira egon. Euskal Herrian buruja-betza osoa izango duen es-tatu bat behar dugu herritar ororen lan baldintza duinak bermatuko dituena.

Los anuncios de despidos o EREs, los datos del paro que agravan la situación de 200.000 personas y la precarización de las condi-ciones laborales, ponen en evidencia que no estamos saliendo de crisis alguna.

Hay quien además de ha-ber hecho un gran negocio en estos largos años de cri-sis, pretende ahora la cronifi-cación de altas tasas de paro para garantizar siempre un gran número de personas dispuestas a trabajar en con-diciones laborales muy pre-carias y con ello, presionar a la baja a quien ya ostenta un puesto de trabajo.

Las reformas laborales decididas por los grandes

p o d e r e s financieros, p r o p u e s t a s por la UE, dicta-das e impuestas por el gobierno del PP y acatadas sumisamente por los go-biernos de UPN y PNV, han generado una grave situa-ción en Euskal Herria.

Las políticas neoliberales de desmantelamiento de los servicios públicos y las re-formas laborales acarrean el incremento de la riqueza de

unos pocos en detrimento de una mayoría social cada vez más precaria.

Queremos subrayar el valor de la movilización. Las políticas neoliberales también se combaten en la batalla de las ideas y las gentes de izquierdas y las

clases po-pulares, la

tenemos y po-demos ganar uni-

camente en la calle y en los lugares de trabajo y de estudio.

Es tiempo de proponer y construir alternativas. Al-ternativas basada en el de-sarrollo local, la soberanía alimentaria y la energética, una industria moderna, des-centralizada y ecológica, un sector público potente que

apoye también la economía social y solidaria, o el peque-ño comercio que da vida a nuestras calles y, como no, con servicios públicos de ca-lidad. Un modelo que tenga como objetivo la justicia so-cial y la igualdad entre hom-bres y mujeres.

Necesitamos plena sobe-ranía económica y dejar de mirar a un modelo econó-mico español que nos lleva a desertización industrial y la extensión del paro, la precariedad y la pobreza. En Euskal Herria necesitamos y apostamos por un estado con soberanía para garan-tizar que todas las gentes que viven y trabajan en Eus-kal Herria lo hagan en con-diciones dignas.

Euskal Herrian burujabetza osoa izango duen estatu bat behar dugu herritar ororen lan baldintza duinak

bermatuko dituena. En Euskal Herria necesitamos y

apostamos por un estado con soberanía para garantizar que todas las gentes que viven y trabajan en Euskal Herria

lo hagan en condiciones dignas.

SO2016ko APIRILA 3

Estatu espainiarraren eredua: industria pixkanaka desagerrarazten utzi, turismoan zentratu, ahalik eta langabe gehieneko ejertzitoa eratu eta prekarie-tatea eta pobreziak pixkanaka gure lan-harreman eta bizitza irents dezaten uztea da.

El modelo español nos hunde

Langabetuen erdiak2 urte baino gehiagodarama langabezian

Hego euskal Herrian

199.651langabe daude

Goi mailako ikasketak dituztenen

%31,8 langabeziandago

2008-2014 ARTEKO ENPLEGU GALERA %tan:

0

Alemania +3,5Eskozia +2

Frantzia -0,4EB-28 -2,3

Hego EH -13,6Estatu espainola -15,3

Katalunia

Estatu espainolak eragindako datuak

-15,4

lanpostu galdu dira manufaktura industrian2008-2015 artean

lanpostu galdu dira eraikuntzan2008-2015 artean

INDEPENDENTZIA VSLANGABEZIA ETA PREKARIETATEA4

Tanto en la pérdida de empleo como en los índices de paro, cada vez nos parecemos más al estado español, de-bido fundamentalmente a la pérdida de las características que nos diferenciaban, industria, educación.... Todo como consecuencia de las reformas laborales aprobadas en el estado y apoyadas entusiastamente por las patronales vas-cas y con la aquescencia de los dirigentes autonómicos. El marco de relaciones laborales en Hego Euskal Herria está subordinado al marco estatal, y por ello las condiciones la-borales de los trabajadores vascos y vascas son las mismas que las de un trabajador en el estado español; altas tasas de paro y trabajos precarios que nos condenan a la miseria.

Geroz eta espainiarragoak

Pérdida de empleo 2007-2013

INDUSTRIAKrisia hasi aurretik Hego Euskal Herriko egitura

Alemaniaren parekoa zen. Azken urteotan industria Espainiaren pare suntsitu da.

Pérdida de empleo 2007-2013

ZERBITZUAKHazi den sektore bakarra zerbitzuena da. Prekarietaterik handiena duen sektorea,

langile pobre gehien dituena.

Pérdida de empleo 2007-2013

ERAIKUNTZA

Hego EH-%24,9Hego EH +%5,6 Hego EH-%40

Espainia-%26,5Espainia +%11 Espainia-%44

Alemania-%3,4Alemania +%1,5 Alemania +%30

Espainiar eredua adreiluaren boomean oina-rritu zuten, azpiegitura erraldoietan. Orain

lanpostuen erdia desagertu da.

SO2016ko APIRILA 5

Sin encender la calefacción en invierno y con

dificultades para pagar la luz

180.000Hego Euskal Herrian 180.000 pertsonek pairatzen dute pobrezia energetikoa

112.760 pertsona daude eguneroko behar materialei aurre egin ezinda daude

%54,8 sinatzen diren kontratu partzialen erdia bestelako aukerarik ez dutelako egiten dira.

%47,6 kontratuen %47,6 hilabete bat baino gutxiagorako dira

%25 2008an biztanleria aktiboaren %11,2 prekarietatean bizi zen2014ean %25

346.800 pertsona daude langabezian, nahi gabeko kontrato partzialekin edo lana topatzea ezinezko ikusten duten artean.

427.830 Hego Euskal Herrian 427.830 pertsona daude bazterketa soziala eta pobrezian edo beronen arriskuan

El desempleo y la precariedad son la máxima prioridad y preocupación de la ciudadanía vasca y no es para menos. El que dispone de empleo contempla como durante los últimos años se han endu-recido las condiciones laborales de los trabajadores y trabajadoras, tiene la sen-sación de que el futuro que se avecina va a ser peor y el que no dispone de empleo tiene limitada la esperanza de conseguir un empleo. El no tener trabajo o no tener un trabajo digno condena a las personas a situaciones de ansiedad, profundiza en la brecha social y rompe con la mínima co-hesión social necesaria.

- P O B R E Z I A - - P R E K A R I E T A T E A -

INDEPENDENTZIA VSLANGABEZIA ETA PREKARIETATEA6

Hemos dicho que la precariedad es un fenómeno cada vez más extendido en Euskal Herria y que el modelo productivo español (basado en los servicios y destuyendo la industria) nos empuja a situaciones de mayor pobreza.Sin embargo somos los mujeres las que sufrimos esta precariedad en mayor

medida: 8 de cada 10 contratos parciales los firmamos las mujeres. Menos salario, más precariedad y más pobreza.Mientras tanto la brecha salarial entre mujeres y hombres sigue aumentando. A pesar de ciertos discursos sobre igualdad la realidad es que las mujeres sufrimos el modelo productivo español de manera más clara.

Euskal Herriko gazteak: formakuntza europarra,

enplegu espainiarra

Menos salario más contratos parciales

Inoizko gazteriarik formatuena dugula esan ohi da. Eta egia da. 15-34 urteen arteko ikasketa maila eta eskola porrota Europaren pare jartzen gaitu, Alemanian dauden datuak hobetuz. Baina prekarietateak bereziki jotzen du gazteenengan. Formakuntza europarra dugu, enplegu espainiarra, ordea.Prekarietatea handia dela esan dugu lehen: zer esanik ez gazteen artean. Langabezia izugarria da, eta lana topatzen dutenen artean prekarietatea nagusi. 3 gaztetik 1ek egoera zeharo prekarioa bizi du gaur egun, munduko tasa altuenen artean.

16-34 urteko gazteen

%36,2 egoera prekarioan bizi da.

Alemaniako gazte langabezia tasa %6,4 da. Hego Euskal Herrian %25,4.

Hego Euskal Herriko

kontratu partzialen

%79,6emakumeeksinatzen dituzte

Emakumeen soldata

%35,6

gizonezkoen soldatara iritsi ahal izateko

igo beharko litzateke

Hego Euskal Herrian gizonen urteko soldata gordina emakumeena baino 7.807€ handiagoa da

191.000 lanpostu suntsitu dira azken 7 urtetan35 urtetik beherakoen artean.

%6,

4

%25

,4

+7.807€

SO2016ko APIRILA 7

Egunkari honetan azpimarratzen duzuen tesi nagusia zera da; euskal ekonomia, estatu espainiarraren eredu ekonomikoa jarraituz, hondamendira doala. Zertan oinarritzen zarete horrelako baieztapen kontundentea erabiltzeko?

Hego Euskal Herriko eta Estatu espainiarreko egitura ekonomikoak erabat ezberdinak dira: euskal industriaren presentzia Estatu espainiarrekoaren batezbestekoa baino % 10 handiagoa da. Estatu espainiarrean zerbitzuen sektoreak du pisurik handiena. Hego Euskal Herriko soldatak estatukoak baino altuagoak dira, eta gauza bera gertatzen da lan baldintzekin, pentsioekin eta gizarte prestazioekin. Halere, Estatu espainiarrean hartzen diren erabaki politikoek ez dituzte inoiz aintzat hartzen lurralde bakoitzeko ekonomia jardueren berezitasunak eta, hortaz, Estatu espainiarreko legeak eta arauak betetzeak Espainiarekin homogeneizatzera garamatza. Zer da

Estatu espainiarreko eredu ekonomikoak eskaintzen diguna? Langabezia eta prekarietatea. Espainiako eredu ekonomikoaren oinarri n a g u s i a k h o n a k o hauek izan dira beti: i n d u s t r i a

politikarik eza; higiezinen, finantzen nahiz turismoaren arloko “pelotazoa”; diru erraza eta azkarra gutxi batzuentzat eta miseria gehienontzat.

Halere, azken datu ekonomikoek langabezia jaisten eta ekonomia hazten ari dela diote.

Langabeziaren beherakadaren diskurtsoa gezur hutsa da. Hilero sinetsarazi nahi digute enplegua sortzen ari dela, eta gezur biribil horren aurrean gure galdera hauxe da: astean ordubeteko lanari enplegua deitu ahal zaio?, eta hilabete baterako sinatzen diren kontratuei? Estatistiken arabera

bai, baina trikimailu horiek guztiak erabili arren ematen dizkiguten datuak oso kaskarrak dira, eta oso kaskarrak izango dira aurrerantzean ere. Ez gara ohartzen zenbaki horien atzean dagoen amarruaz. Zenbaki horiek guztiak gezurrezkoak dira; beraz, ez ditzagun kontuan hartu eta begira dezagun gure ingurura, gure auzo, herri eta hirietara. Prekarietatea eta pobrezia bazter guztietara hedatzen ari dira, eta emakumeak, gazteak eta etorkinak gara kapitalismo patriarkalaren gehiegikeria sistematikoak geure larruan sufritzen ari garenak.

Baina egia da, estatu espainiarreko egoerarekin alderatuz, adierazle guztiek emaitza hobeak azaltzen dituztela.

Gure ekonomia Estatu espainiarreko datu ekonomikoekin alderatzeko joera temati horrek gutxiagotasun konplexu bat ezkutatzeko grinari erantzuten dio, gurearen

antzekoagoak diren eta beren erabaki propioak hartzeko hautua egin duten egitura ekonomikoekiko gutxiagotasun konplexua, hain zuzen ere. Estatu espainiarrarekin alderatzeak ekonomia periferikoaren champions league-n kokatzen gaitu beti. Gu hobeak garela esaten

digute etengabe. Beren kaskarkeriaz jakitun, Urkulluk eta EAJk nahiago dute beren burua alderatu ustelkeriaz zikindutako estatu batekin, diru gose aseezina duen elite ekonomiko batekin, ezertarako balio ez duen eta guztiz ustelduta dagoen monarkia batekin, oraindik ere bere pribilegio feudal eta frankistei eusten dien eliza batekin, patronalari saldutako sindikatuekin eta boterea eskuratzeari begira antolatzeko eta batzeko gai ez den herri batekin. Itsuen erresuman, begibakarra errege. Urkulluk espainiarren superman gisa aurkez dezake bere burua, baina errealitatea tematia da: Hego Euskal Herrian 200.000 langabe ditugu, 400.000 pertsona baino gehiago pobrezia eta

gizarte bazterketa arriskuan daude, egunero lantegiak ixten dira eta 75.000 lanpostu baino gehiago suntsitu dira industrian.

Non dago alternatiba?

Alternatiba eraikitzeko, bi baldintza bete behar dira: lehenik, egungo errealitatearen kontzientzia hartzea; bigarrenik, errealitate hori aldatu nahi izatea. Ez dugu honela jarraitu nahi, egungo errealitatea aldatu nahi dugu. Bizitza duin baten alde borrokatu nahi dugu, geure kabuz erabakitzeko aukera emango digun estatu duin baten alde. Langile klasearen eta herri sektoreen interesen arabera erabaki nahi dugu, gure politika propioa erabaki nahi dugu industriaren, energiaren, finantzen nahiz zaintzen arloan. Horretarako, lehenbailehen jarri behar dugu abian prozesu independentista eraldatzailea, gure herriaren egoera sozioekonomikoa aldatzea ahalbidetuko diguten tresna eraginkorrak eskuratu ahal izateko.

ELKARRIZKETA

JONEETXEBERRIA

“Compararse con el estado español es de mediocres” Lo de la bajada del

paro es mentira. Vemos mes a mes cómo nos intentan engañar de que se está creando

empleo, ¿se le puede llamar empleo al

trabajo remunerado de una hora a la semana?

y ¿se trata de un contrato el que se firma

para un mes?

Queremos luchar por una vida digna, un estado digno que nos de la oportunidad de

decidir por nosotras mismas.

ARGA

ZKIA

: Jav

i Jul

io

INDEPENDENTZIA VSLANGABEZIA ETA PREKARIETATEA8

8RAZONES PARA LA INDEPENDENCIAque no te contarán en los medios de comunicación

/Gure askapen borroka nazionala bezala soziala ere badelako.

/Para apostar por una Euskal Herria basada en la industria.

/Ustelkeria eta “pelotazo” politikei aurre egin behar diegulako

/Para instaurar un salario mínimo de 1.200€ y 35 horas semanales

/Para conseguir una pensión digna de1.080€

/Langabezia, prekarietatea eta pobreziari aurre egiteko.

/Porque es hora de construir un estado decente.

/Lan harremanetarako euskal esparru propioa behar dugulako.

Gehiago irakurtzeko eta datuak osatzeko: http://sortu.eus/eu/so

Para leer más y completar datos: http://sortu.eus/es/so