1. UGALKETA FUNTZIOABIZITZAREN ETAPAKBizitzan etapa asko dagoz:
haurtzaroa, nerabezaroa eta helduaroa.Haurtzaroa: Jaiotetik hasi
eta 12 urtegazamaitzen da. Etapa horretan neskak eta mutilakasko
hasten dira eta dempora gutxitan.Gauza barriak ikasten doguz
adibidez ( ibiltzen,berba egiten, irakurten eta idazten).
Aldihorretan pertsonak independentsia mailahaundiagoa
daukie.Nerabezaroa haurtzaroa eta elduaroarenarteko etapea da.12
urtegaz hasten da eta 19 amaitzen da.Etapa orretan neskak eta
mutilak aldaketafisikoak eta psikologikoak daukie.
Pertsoneeialdaketak onartzea gatxa izaten da, bainalagunekaz eta
familiagaz berba egitea laguntzen deutsoe.Helduaroa hiru etapatan
dago bananduta: gaztaroa, helduaroa etazhartzaroa.Gaztaroa 25 urte
arteko aldia da. Aldiorretan neskak eta mutilak euren
erabagiakhartzen ikasten dabe. Beharrean hastekotrebaten
dira.Helduaroa etapa luzeena da, 60 urtegaz amaitzenda.Aldi orretan
ez dabe aldaketak eukiten, normalean familiak osotzendabe eta
garapenak burutu dabe.
2. Zahartzaroa bizitzaren askenengoetapa da. Aldi orretan
zahartuten garaeta beharra izten dogu.
3. KARAKTERE SEXUALAKKaraktere sexual primarioak: Ugalketa
aparatuak osotsen dabensexu organoak, jaiotzeatik
daukaguz.Karaktere sexual sekundarioak: Gorputzan agertzen diran
aldaketakdira, ez dabe ugalketa aparatuekin parte hartzen.
Pubertaroangeratzen dira.KARAKTERE SEXUAL SKUNDARIOAKNESKEEI
MUTILEEIPUBISAN ETA BESAPEETANHULEA HASTEN JAKEPUBISEAN,
BESAPEETAN,AURPEGIAN ETA GORPUTZADARRETAN HULEA HASTENJAKEBULARRAK
HASTEN JAKE MUSKULATURA SENDOTSENJAKEALDAKAK ZABALTZEN JAKE
SORBALDAK ZABALTZEN JAKEAHOTSA BAZUAGOABIHURTZEN JAKE
4. EMAKUMEZKOEN UGALKETAAPARATUAObulutegia: Albendrol forma
daukan bi organo dira. Obluluak sortzendabe.Falopioren trompak:
Obulutegiak umetokiarekin elkartzen dauanhodia da.Umetokia: Madari
forma daukan organo utza eta gihartzua da.Haurnaldian izaki barria
sortzen da.Baginea: Umetokia kampoaldeagaz lotzen dauan hodia
da.Bulbea: Ezpain forma daukan organoa da. Baginea
kampoaldeagazlotzen dauan hodia da. Ezpain hori baginea babesten
dau.
5. GIZONEN UGALKETA APARATUAKTestikuluak: Arrautz forma daukien
bi organoak dira. Pubertaroanexpermatosoidea sortzen hasten dira.
Eskrotoa azalezko boltsa batda.Hodi deferenteak: Testikuluak
uretreagaz lotzen dauan hodia da.Semen besikulua eta prostatea:
Batera semen jariakina sortzendaben guruin bi dira.Zakila: Barruan
uretrea dauka. Zakilaren punta glande dauka izena.Glandea estaltzen
dauan azala prepuzio dauka izena.Uretrea: Gernua eta semena
kamporatzen dau. Semena jariakinareneta expermatosoidearen
nahasturea da.
6. ERNALTZEAErnaltzea: Ia beti folopioren trompan gertatzen
da.Expermatosoidea obuluagaz elkartzen danean.Expermatosoidea
obuluagaz alkaren danean obulua substantzi batbotaten dau beste
expermatosoide bat ez ernaltzeko ostabere.Obulu ernaldua zigoto
dauka izena. Falopioren troparen ormakzigotoa umetokira eroaten dau
eta han zigotoa umetokiaren ormabaten lotzen da eta han hasten da
haurdunaldia.
7. HAURDUNALDIAHaurdunaldia: Lehenengo hiru hilabeteetanizaki
barria enbrioi bihurtzen da. Lehenengoaste horretan organoak
garatzen jakez.Hirugarren hilabetetik aurrera, enbrioia,umekia
bihurtzen da.Umekiari organo guztiak hasten jakez birikiakizan
ezik.Umekia astez aste, ume itxuragehiago dauka.Bederatzi hilabete
etagero umetokiankarena eta amniatikoa sartzen dira.Karen eta izaki
barria zil hestearidagoz lotuta. Eta behar dauzanelikagaiak eta
oxigenoa emotendeutsoz karenak umekiari.Boltsa amniotikoa likidoz
beteta dago,umekia inguratu eta temperaturaaldaketetatik eta izan
daitekezan kolpeetatik babesten dau.
8. ERDITZEAErditzea: Umekia eta karena bajinatik kamporatzea
da.Boltsa amniotikoa haustea: Umekia garatuta dagoanean gertatzen
da.Boltsa amniotikoa hausteaz, likido amniotikoa baginatik
kamporatzenda eta baginea dilatatu egiten da, umekia bertatik
urteteko.Umekia kamporatzea: Gorputzetik kamporatzea ahalbidetzen
dabeumetokiaren eta abdomenaren muskuuzkurdurek. Umekia
kampoandagoanean zil hestea ebagiten da eta ombligoa geratzen
da.Erditzearen askenengo fasea: Zil hestea, karena eta
boltsaamniotikoa kamporetzea da.