1

Sara Dunboa 6ºB

2

UGALKETAUGALKETAUGALKETAUGALKETA

1.- Zer da ? Ugalketa da prozesu bat. Ugalketaren bidez animaliak eta pertsonak beste izaki bizidunak sortzen dituzte. Animaliak bi moduz ugaltzen dira: arrautzetatik, adibidez, hegaztiek eta intsektuek eta beste batzuk amaren sabeletik hazten dira, adibidez ugaztunen kumeak.

3

Bizitzaren aroakBizitzaren aroakBizitzaren aroakBizitzaren aroak

Izena

Iraupena

Ezaugarriak

Haurtzaroa

0-10 urte arte

Esne hortzak ateratzen diote eta Esne hortzak erori eta betirakoak atera.

Nerabezaroa

10-18 urte arte

Gorputza heldua izateko prestatzen ari da.

Helduaroa

18-65 urte arte

Gorputza seme-alabak izateko prest dago.

Zahartzaroa 65 urte hil arte

Zimurrak ateratzen dira eta ilea urdintzen da.

4

SexuSexuSexuSexu----ezaugarriakezaugarriakezaugarriakezaugarriak

Titiak Ahots Baxuagoa

Aldaka zabalak

Ilea gorputzean

Bizarra

5

PUBERTAROA

Pubertaroa da bizitzako aro bat. Aro honetan gorputza seme-alabak izateko prestatzen ari da. Hipofisiak hormona bat bidaltzen du ugalketa aparatuari funtzionatzen hasteko. * Pubertaroan seme-alabak izateko prestatzen hasi. * Prozesua: * Hipofisiak hormona bat bidaltzen dio ugalketa aparatuari.

*Ugalketa aparatuak hormona sexualak ekoizten ditu. * Bigarren mailako ezaugarriak agertzen dira. *11 urte inguruan-neska *13 urte inguruan-mutila

6

Nesken ugaltzeNesken ugaltzeNesken ugaltzeNesken ugaltze----aparatuaaparatuaaparatuaaparatua

Organoa Egiten duten lana

Alua

Kanpoko babesa.

Bagina

Espermatozoideak pasatzeko lekua.

Umetokia

Fetua hemen egongo da.

Falopioren tronpak

Obulua egiteko tokia.

Obulutegia Umetokia

7

Mutilen ugaltze-aparatua

Organoa Egiten duen lana

Zakila Espermatozoideak hortik joaten dira obulura joateko.

Barrabilak Barrabiletan espermatozoideak ekoizten dira.

Zakila

Barrabilak

8

Obulua Obulua da emakumeen ugaltze aparatuaren organo bat.

Espermatozoidea Espermatozoidea da gizonen ugaltze aparatuaren organo bat.

Obulua eta espermatozoidea Espermatozoidea obulura joaten da eta sartzen ba da, ernalketa gertatuko da.

9

Ernalketa 1.1.1.1. 28 egunean behin, obulu bat ateratzen 28 egunean behin, obulu bat ateratzen 28 egunean behin, obulu bat ateratzen 28 egunean behin, obulu bat ateratzen

da obulutegitik eta Falopioren da obulutegitik eta Falopioren da obulutegitik eta Falopioren da obulutegitik eta Falopioren tronpara joaten da.tronpara joaten da.tronpara joaten da.tronpara joaten da.

2.2.2.2. Falopioren tronpan, obulutegian,Falopioren tronpan, obulutegian,Falopioren tronpan, obulutegian,Falopioren tronpan, obulutegian, umetokian…umetokian…umetokian…umetokian…gertgertgertgertatzen da ernalketa.atzen da ernalketa.atzen da ernalketa.atzen da ernalketa.

3.3.3.3. Ernalketa gertatzean , zigotoa osatzen Ernalketa gertatzean , zigotoa osatzen Ernalketa gertatzean , zigotoa osatzen Ernalketa gertatzean , zigotoa osatzen da.da.da.da.

4.4.4.4. ZigoZigoZigoZigotoa hainbat zatitan banatzen da toa hainbat zatitan banatzen da toa hainbat zatitan banatzen da toa hainbat zatitan banatzen da eta enbrioia osatzen da.eta enbrioia osatzen da.eta enbrioia osatzen da.eta enbrioia osatzen da.

5.5.5.5. Enbrioia umetokira iritsi Enbrioia umetokira iritsi Enbrioia umetokira iritsi Enbrioia umetokira iritsi eta paretan eta paretan eta paretan eta paretan iritsita geratzen da. iritsita geratzen da. iritsita geratzen da. iritsita geratzen da.

10

Fetu baten zatiak hauek dira:

zilbor-hestea

Plazenta

Fetua

Poltsa Amnotikoa

Bagina

11

IndizIndizIndizIndizeeeeaaaa

Zer da?........................................orr. 1Zer da?........................................orr. 1Zer da?........................................orr. 1Zer da?........................................orr. 1 BizitzarenBizitzarenBizitzarenBizitzaren aroaaroaaroaaroak.k.k.k........................orr.2.......................orr.2.......................orr.2.......................orr.2 Sexu Sexu Sexu Sexu ezaugarriak........................orr.3ezaugarriak........................orr.3ezaugarriak........................orr.3ezaugarriak........................orr.3 Pubertaroa..................................orr.4Pubertaroa..................................orr.4Pubertaroa..................................orr.4Pubertaroa..................................orr.4 Nesken Nesken Nesken Nesken ugaktzeugaktzeugaktzeugaktze----aparatua.........orr.5aparatua.........orr.5aparatua.........orr.5aparatua.........orr.5 Mutilen Mutilen Mutilen Mutilen ugaktzeugaktzeugaktzeugaktze----aparatua.........orr.6aparatua.........orr.6aparatua.........orr.6aparatua.........orr.6 Obulua Obulua Obulua Obulua eta espermatozoidea.......orr.7eta espermatozoidea.......orr.7eta espermatozoidea.......orr.7eta espermatozoidea.......orr.7 Ernalketa....................................orr.8Ernalketa....................................orr.8Ernalketa....................................orr.8Ernalketa....................................orr.8 Haurdunaldia............................orr.9Haurdunaldia............................orr.9Haurdunaldia............................orr.9Haurdunaldia............................orr.9 BibliografiaBibliografiaBibliografiaBibliografia.................................orr.11.................................orr.11.................................orr.11.................................orr.11

12

Bibliografia

IIIInternetnternetnternetnternet:::: GoogleGoogleGoogleGoogle www.cienciapopular.comwww.cienciapopular.comwww.cienciapopular.comwww.cienciapopular.com GoogleGoogleGoogleGoogleren irudiak ren irudiak ren irudiak ren irudiak : : : : http://http://http://http://www.google.es/imghp?hlwww.google.es/imghp?hlwww.google.es/imghp?hlwww.google.es/imghp?hl

LibLibLibLiburuak:uruak:uruak:uruak: Inguruaren Inguruaren Inguruaren Inguruaren ezaezaezaezagggguera uera uera uera 6. 6. 6. 6. maimaimaimaillllaaaa 4444.... gaiagaiagaiagaia

11-11-29