UROLA GARAIKO LANTALDEAREN

JARRAIPEN-TXOSTENA (2016)

Air

ea

UROLA GARAIKO LANTALDEAREN

JARRAIPEN-TXOSTENA (2016)

Data 2016

Parte hartzaileak Zumarragako Udala

Legazpiko Udala

Urretxuko Udala

UGGASA

Eusko Jaurlaritzako Ingurumen Saila.

Airea Kalitatea kontrolatzeko Sarea

1

1. IRISMENA ETA HELBURUA

Txosten honen helburua Urola Garaiko lantaldearen barruan PM10 partikulen mailen

jarraipena egiten jarraitzea da. Hemen aurkeztuko diren datuak 2015ari buruzkoak dira.

Maila horiek zehazteko, faktore hauek aztertzen dira:

• 2015eko baldintza meteorologikoak

• 2015ean neurtutako PM10 partikulen datuak, eta aurreko urteekiko konparaketa

2015

• 2015ean neurtutako PM2,5 partikulen datuak.

• 2015ean neurtutako NO2 ren datuak.

2. EGOERAREN DIAGNOSTIKOA

2.1. Inguruneko baldintza meteorologikoak

Aurreko urteetan egindako azterlanetan, aire-masen kanalizazioa ezarri zen, Legazpi eta

Zumarraga/Urretxu lotzen dituen haranaren orientazioa kontuan hartuta, bai eta Deskarga

gainetik zetozen aire-masak ere, eta besteen gainetik argi nabarmentzen diren haize-

noranzkoak erregistratu ziren: mendebaldeko haizea (MIM, M, MHM). Maiztasun

txikiagoarekin, iparraldeko haizeak ere nabarmendu ziren (I, IIE), eta azkenik, hego haizeak

(HM).

Zumarragako estazioan jasotako haizearen noranzkoaren orduko datuak oinarri hartuta,

2015eko haize-arrosak egin dira.

Haize-arrosa, 2015/01/01etik 2015/12/31ra

2

Emaitzak aurreko urteetako datuak berresten ditu, eta mendebaldeko haizea nagusia izan

dela agerrarazten du. 2015ean, MIM, M, MHM osagaia % 51,5 zen, HE osagaia % 17, eta I-

IE osagaia % 31.4. Erregistratutako haizearen abiadurak oso txikiak dira, % 94,7an 0-2 m/s.

2.2. Airearen kalitateari buruzko datuak

2.2.1 Balorazioa, 102/2011 Errege Dekretuari dagokionez

Bi dira araudiak PM10 partikulen mailari buruz jarritako muga-balioak: eguneko muga-balioa

–50 µg/m3, urtean gehienez 35 aldiz gainditu daitekeena– eta urteko batez bestekoa –40

µg/m3–.

2009an balio horiek bete ez zirenetik, hau da balioen betetze-maila urtez urte:

ESTAZIOA

Urteko batez bestekoak

(µg/m3)

Maila zenbat aldiz gainditu den

(Egunak)

2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015 2009 2010 2011 2012 2013

2014

2015

Zumarraga

24

24

30 23 23

25 23

43

20 42 28 23

30 16

Indarrean dauden muga-balioak betetzeari dagokionez, muga horiek bete dira 2012az

geroztik, hau da, lau urtez jarraian.

3

Zumarragako estazioan 2015ean erregistratutako PM2,5 partikulen urteko batez bestekoa

11.5 µg/m3 izan zen. Araudiak 2015erako urteko batez besteko gisa ezartzen duen muga-

balioa 25 µg/m3 da. Beraz, indarrean dagoen muga betetzen da.

PM2,5 partikulen zatikiari dagokionez, partikula guztien artean (PM2,5/PM10) PM10en % 51

da.

2.2.2 Haize-arrosa vs PM10partikulen mailak

Haizearen noranzkoa eta PM10 partikulen orduko batez bestekoak alderatu dira, 2015.

urtean.

PM2,5

%51

PM10

%49

Partikula esekien banaketa

Zumarraga 2015

4

Bi kasuetan ikusten da partikulen kontzentraziorik handiena M-HM koadranteko haizeekin

detektatu dela.

2.2.3 PM10 partikulen azterketa, urtaroen aldetik

2015ean PM10 partikulen urtaroko zikloa aztertu da, mailak gainditzean eta kontzentrazioetan

portaerak urtaroekin loturarik ba ote duen jakiteko.

31 2 1 1 0 0 0 0 2

3 3

0

3

6

9

12

15

0

5

10

15

20

25

30

35

40

45

Ur Ots Mar Api Mai Eka Uzt Abu Ira Urr Aza Abe

µg

/m³

PM10 Urtaroko aldaketa

Maila zenbat aldiz gainditu den Batez bestekoa Urteko muga

eg

un

ak

5

2.2.4 Ordu-zikloak, maila gainditu den egunetan

Jarraian, PM10 partikulen mailaren eguneko zikloa aztertuko da gainditzeak izan direnean,

eredurik errepikatzen ote den ikusteko; hau da, kontzentrazioak eguneko une jakin batzuetan

handitzen diren jakiteko. Maila gainditu den aldi guztiak aztertu dira.

Urtarril-otsailak

Sasoi horretan maila 4 egunetan gainditu zen. Baliorik handiena 2015/01/3an 22etan

erregistratu zen, 196 µg/m3.

Martxoa

6

Gertakari horietan, PM10 partikulen mailek gora eta behera egiten dute batik bat bi ordu-

tartetan;

- 05:00etatik 10:00-11:00etara.

- 19:00etatik 05:00etara.

Apiril-maiatzak

Gertakari horietan, PM10 partikulen mailek 04:00etatik 07:00etara gora egiten dute, eta

arratsaldez behera egiten dute. 21:00-22:00ak aldera berriz ere gora egiten dute.

Urria

Urrian, 2 egunetan gainditu ziren mailak. Urriaren 10ean goizez, 05:00ak eta 09:00ak

bitartean, goreneko bi puntu gertatu ziren. Arratsaldean mailek behera egin zuten, eta

17:00etatik aurrera berriz ere gora egin zuten

7

Azaroa

Azaroan, 3 egunetan gainditu ziren mailak. 2015/11/16an, 09:00etan, baliorik handiena

erregistratu zen, 184 µg/m3. Egunean bi tarte bereizten dira. Goizez, 07:00etatik 10:00etara,

PM10 partikulen mailak gora egiten du, eta arratsaldez, 17:00etatik aurrera, beste goreneko

puntu bat dago, hain nabarmena ez dena.

8

Abendua

Abenduan, 3 egunetan gainditu ziren mailak. 2015/12/16an, 10:00etan, baliorik handiena

erregistratu zen, 171 µg/m3. Mailak birritan gora egin zuela ikusi da, goizez 06:00etatik

11:00etara. (2015/12/17an). Arratsaldez mailak berriro ere gora egin zuen 15:00etatik eta

16:00etatik abenduaren 10ean eta 16an.

2.2.5 PM2.5 partikulen azterketa, urtaroen aldetik

Orain arte, Zumarragako estazioan 2015ean erregistratutako PM2,5 partikulen urteko batez

bestekoa 11.5 µg/m3 izan da.

0

5

10

15

20

25

ug

/m3

ko

ntz

en

tra

zio

a

PM2,5 Urtaroko aldaketa

9

2.2.6 NO2ren azterketa

2015ean partikulen maila gainditu zen egunetan NO2ren eguneroko zikloa berrikusi da,

trafikoaren eraginaren adierazlea den aldetik.

Grafikoak hiri-inguruneetan NO2k izandako bilakaera tipikoa erakusten du, goreneko bi

puntu bereizirekin.

3. ONDORIOAK

� Azken LAU urteetan ez dira gainditu araudian PM10 partikuletarako ezarritako

muga-balioak. 2015ean, PM10 partikulen urteko batez bestekoa txikiagoa izan da,

eta maila egun gutxiagotan gainditu da, 2014an baino.

� Mendebaldeko haize-osagaiak nagusi izaten jarraitzen du, eta haizearen

abiadurek, berriz, oso txikiak.

� Oraindik ere tenperaturen inbertsioak gertatzen dira, batez ere udazken-negu

aldean.

� Orduko baliorik handienak M-HM koadrantean erregistratzen dira. Horrek zera

ematen du aditzera: norabide horretan Arcelor dago, eta baliteke horrek eragin

nabarmena izatea PM10 partikulen mailan.

0

10

20

30

40

50

60

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24

ug

/m3

NO2ren eguneroko zikloa maila gainditu den egunetan

10

� Ibilgailuen trafikoa oraindik ere behatutako mailetan kontuan hartu beharreko

faktorea da.

� Orokorrean, baliorik handienak goizeko 7, 8 eta 9etan erregistratzen dira.