urremendi n22 CTP.qxp:Maqueta Nueva 06 4/3/10 18:29 …urremendi.org/uploads/Revista Urremendi_22.pdfJ.J Ibarretxe, Lehendakaria:Todas las actuaciones que venimos realizando las Instituciones

urremendi n22 CTP.qxp:Maqueta Nueva 06 4/3/10 18:29 Página 1

ZZUUZZEENNDDAARRIIAA::Pedro María Garay

AARRTTEE ZZUUZZEENNDDAARRIIAA:Pedro María Garay

DDOOKKUUMMEENNTTAAZZIIOOAA: Rafael Urien

EERRRREEDDAAKKZZIIOOAA:: Lourdes Arroitajauregui,

Rafael Urien, Laura Perez,Maider Arazosa.

EEUUSSKKEERRAA KKOORRDDIINNAATTZZAAIILLEEAA: Esther Korta

DDIISSEEIINNUUAA EETTAA MMAAKKEETTAAZZIIOOAA::Alicia Rojo

KKOOMMIIKKIIGGIILLEEAA:: Alex Orbe, Egoitz Moreno

AARRGGAAZZKKIIAAKK:: Pedro Garay, Rafael Urien,

AZTI-Tecnalia.Itsasmendikoi

KKOOLLAABBOORRAATTZZAAIILLEEAAKK::Antonio Pou, Mikel Unzueta,

Azti-Tecnalia

AADDMMIINNIISSTTRRAAZZIIOOAA: 94 625 76 09

PPUUBBLLIIZZIITTAATTEEAA:688 61 66 22/ 657 790 836

KKOORRDDIINNAATTZZAAIILLEEAA:Nueva Europa Diseño, Imagen y

Comunicació n, S.L

IINNPPRRIIMMAATTEEGGIIAA: Grafinorte, S.A

Urremendi aldizkariak ez dauz bere gain hartzen laguntzaileen eritxiak eta

argitaratutako gutunetan esaten dana.

AARRGGIITTAARRAATTZZAAIILLEEAA:URREMENDi, Gernika-Bermeo

Landagarapen Alkartea. Domingo Alegria Enparantza, z/g. 48300

Gernika-Lumo (Bizkaia)ee--mmaaiill:

[email protected] oorrrriiaa:

www.urremendi.orgee--mmaaiill:

[email protected] oorrrriiaa:

www.busturialdeaurdaibai.com

LLEEGGEE GGOORRDDAAIILLUUAA: BI-2675-06

2009.urtea. 22.zbk.LLAABBUURR

w w w . b u s t u r i a l d e a u r d a i b a i . c o m

3 EDITORIALA4 IRRIMARRA5 PIL PILEAN6 GAURKOTASUNA

ERREPORTAIA: DenokInn Urdaibai.B"H"ERRIAK: 2009ko udal proiektuak.

22 AMALUR“LUR ABERATS”: Gaztenek /Argoma“ITSASGORA”: Txotx, ikerketa zientifikoa itsasorako /Barbarina.

32 GEURE ALTXORRAK: Los Castillos en Urdaibai.

34 ZER EGIN ETA NORA JOANRUTA: Urdaibai ibilbidea (G.R- 98).GASTRONOMIA: Pelotari Jatetxea.

40 MUNDUTIK ZEHAR: El legado rural nazarí.

42 ARTISTAK: PERTSONAIA: Jon Andoni Rementeria, Sumillier.

46 GEURE KIROLAK: Mundakako Arraun Taldea.

49 IRAGARKIAK

22 LUR ABERATS:Otea Busturialdean.

28 ITSASGORA Txotx, ikerketa zientifikoa itsasoa bermatuteko.

40 MUNDUTIK ZEHAREl legado rural nazarí.

46 GEURE KIROLAK:Mundakako Arraun Taldea.


URREMENDi 3

EEDDIITTOORRIIAALLAAGGuu ggeeuu

EESSKKUUAALLDDEE��BBAATTAASSUUNNAA,,HHEELLBBUURRUU NNAAGGUUSSIIAAEskualde-batasuna da, Urremendi, Landa Garapene-rako Alkartearen helburu nagusia Busturialdean.Beraz, horrexegaz xedeagaz, eta komunitate bateninformazinoak daukon balorearen jakitun, UrremendiAldizkaria proiektua, Busturialdeko 20 udalek sustatu-ta, aurrerapenerako tresna lez sortu zan. Horregaitik,sentitzen dogu Ajangiz, Gautegiz-Arteaga eta Bustu-riako udalek eskualdeko udalerri guztiak batzen eba-zan barriemate proiektu honetan parte hartzea uztea,egunetik egunera sendotzen joan dan proiektuan, baikomunikabide lez, bai gizarte batasunean.

Ajangizeko udalak Urremendi Landa GarapenElkarteari ondino barriemate ofiziala bialdu ezarren, aitatu doguzan hiru udalek batera urtetea-ren barria aurtengo urtarrilean emon eben komuni-kabide batzuek, Busturialdeko Ezker Abertzaleakbidali eban prentsa-ohar baten bidez.

Penea emoten deusku, irakurleok konturatukozineten, ze Urremendi Aldizkariaren edizinoan, ezdago ale bat bera be, alderdi baten aldeko plante-amendu politikorik daukanik; orduan, Busturialde-ko herritarrek ondo hartu eta ontzat emon ebenproiektua ezegonkortzeko ahalegintzat joko dogu,izan be, biztanleak askotan joan dira Urremendira,aldizkari aleen bila.

Editorial honetan Busturialdean hutsune batbeteten dauan proiektu estrategiko honetanjarraituteko geure ahalegina berresten dogu.Urremendi Aldizkariak informazinoa zabalduta,geuk eta kanpotarrek eskualdea hobeto ezagu-tzen laguntzen dau.

w w w . b u s t u r i a l d e a u r d a i b a i . c o m


4 URREMENDi

KKOOMMIIKKIIAA


URREMENDi 5

AGUA Y SOLIDARIDADEl alcalde de Gernika ha decidido unilateralmente abandonar el consorcio de aguas de Busturiladea. Noentiendo de titularidades, cesiones, derechos ni demás argumentos que se están manejando en la prensa.Sé que mi municipio, Busturia, como tantos otros, forma parte del consorcio y dudo mucho que pudieseafrontar en solitario el suministro y, sobre todo, el saneamiento de agua de su término municipal. No se si alos Gernikeses les cuesta más o menos el agua, consorciados con sus vecinos de comarca; lo que si se contotal certeza, por la parte que me toca, es que la macro red de saneamiento de la margen izquierda deBusturialdea, va a pasar por todos los municipios de la zona, con las obras, incomodidades y servidumbresque ello supone. Lo que es seguro, es que en Busturia, muy cerca de mi domicilio, va a instalarse una granplanta de bombeo, y también es seguro, que en el parque de Sukarrieta, va otro de éstos grandes depósitos,que va exigir para su construcción el levantamiento de medio parque durante dos años. Y éstos proyectos,que me parecen bien, serán instalaciones en funcionamiento en un par de años y van a estar repletos de lamás cierta de las realidades: varias toneladas de mierda procedente en un 80% de Gernika, que como eslógico y normal es el mayor productor de fecales y residuales de la comarca. Es inevitable y comprensible que todos asumamos nuestra cuota de responsabilidad y molestias, sobre todosi es para mejorar. La falta de solidaridad, puede acabar haciendo de una comarca con un gran potencial, undesagradable y ruinoso patio de vecinos mal avenidos. R.M

Bidali zeure idatzia helbide elektroniko hontara: [email protected] tu carta a la siguiente dirección electrónica: [email protected]

PPIILL PPIILLEEAANN los lectores opinan


6 URREMENDi

GGAAUURRKKOOTTAASSUUNNAA

““EELL PPRROOYYEECCTTOO ““DDEENNOOKKIINNNN UURRDDAAIIBBAAII”” SSIITTÚÚAA AA BBUUSSTTUURRIIAALLDDEEAA YY AA EEUUSSKKAADDII EENN LLAA PPLLAAZZAA DDEELL MMUUNNDDOO””.. JJ..JJ.. IIBBAARRRREETTXXEEEl ambicioso proyecto “DenokInn Urdaibai”, fruto de una estrecha colaboración interinstitucional, nace con elobjetivo de situar a Euskadi a la cabeza de la innovación. Desde el corazón de Busturialdea, el futuro Centro de I+D+i,ubicado en la Antigua Cofradía de Pescadores de Bermeo, es clave principal del proyecto.

El Lehendakari, Juan Jose Ibarretxe, apadrinó el acto depresentación y la puesta en marcha de la “fábrica” de lainnovación en Euskadi. Tras la inauguración de DennokInnUrdaibai en Bermeo, aprovechamos para entrevistarle:

Urremendi: ¿De qué forma contribuirá este proyec-to en el repunte o recuperación económica querequiere Busturialdea?Juan Jose Ibarretxe, Lehedakaria: Está claro queen Euskadi ya nadie trabaja sólo, todos vamos de lamano. Y el mejor ejemplo es este proyecto, en elque se ha seleccionado Bermeo para su ubicaciónpero con el apoyo, compromiso y empuje singularde otros municipios como Mundaka y Elantxobe. Sieste proyecto sale bien, como otros que estamosimpulsando las Instituciones Vascas, el beneficioserá indudablemente para todos los hombres ymujeres que viven en toda la comarca.

DenokInn surge en Busturialdea, pero su vocación escomarcal y de País y nace con la voluntad de posicio-narse como el elemento catalizador de la innovaciónen productos, servicios y nuevos negocios, con el obje-tivo de avanzar en la construcción de una Euskadi refe-rente internacional en innovación. Permitirá que elconocimiento generado en Euskadi se rentabilice. Es un pasito más en ayudar a esta comarca de Bizkaia,a sus empresas y a sus gentes, para que, uniéndonos,las administraciones locales, territoriales y nacionalesempujemos en la revitalización de la comarca.

DenokInn Urdaibai egitasmoaren aurkezpenak, Bermeoko Kofradia Zaharrean hainbeste jende batu ebazan.

Juan Jose Ibarretxe, lehendakaria.


URREMENDi 7

GAURKOTASUNA

hurrengo orrialdera doa

U: ¿Significa que Busturialdea será un referente deinnovación a nivel internacional?J.J. Ibarretxe, Lehendakaria: Queremos contribuir aldesarrollo económico de Busturialdea-Urdaibai, con-virtiéndola en un referente internacional en la innova-ción aplicada, promoviendo la transformación empre-sarial y social. De aquí saldrán nuevas empresas convocación internacional, abiertas a sectores emergen-tes, generando empleo cualificado y desarrollandoservicios avanzados en Urdaibai y en todo Euskadi. Endefinitiva, Busturialdea va a ser la ventana abierta deEuskadi al mundo en materia de Innovación.

U: Esta iniciativa surge en una comarca tradicional-mente rural, con un sector pesquero históricamen-te pujante, pero hoy en serio declive. ¿Cómo enca-ja, aquí, este proyecto innovador?J.J. Ibarretxe, Lehendakaria: Una sociedad queno avanza, es una sociedad que no prospera. Res-petando siempre el entorno natural, sin olvidar la

tradición rural y pesquera de la zona, tenemos quemirar hacia el futuro, creando sinergias para queexistan nuevos modelos empresariales y económi-cos, nuevas oportunidades de negocio, que traiganmás riqueza y prosperidad a la zona. Como ejem-plo de esa evolución e innovación, al sector pes-quero le hemos hecho un guiño convirtiendo elbarco bonitero Guadalupeko Izarra en un laborato-rio de innovación. Pasado y futuro en un mismolugar de encuentro.

El Centro ubicado en Bermeo es un claro ejemplo decómo se van a estudiar, analizar y desarrollar todoslos proyectos creativos, innovadores, generadoresde actividad empresarial y laboral que lleguen a suslaboratorios. Desde luego, muchos de esos proyec-tos no necesitarán salir de la propia comarca parapoder ponerse en marcha y, sin duda, nos encontra-rán a las Instituciones Vascas cerca para apoyarles,en la medida de nuestras posibilidades.

Juan Jose Ibarretxe, lehendakariak bere babesaemon eutson DenokInn Urdaibai egitasmoari.


8 URREMENDi

GAURKOTASUNA

aurreko orrialdetik dator

U: ¿La ayuda institucional concedida al proyecto de ampliación del Centro Tecnológico de Maier (MTC) es unejemplo más de la apuesta del Gobierno Vasco por el desarrollo tecnológico de Busturialdea-Urdaibai? J.J Ibarretxe, Lehendakaria: El Gobierno Vasco está detrás de todos los proyectos y empresas con valor añadido,que necesitan nuestra ayuda, y que son líderes en su sector o que necesitan un pequeño impulso para ubicarse enel mercado internacional. El Centro Tecnológico de Maier está incluido en la Red Vasca de Tecnología, y desde suespecialización en la investigación y desarrollo de piezas y conjuntos termoplásticos para los sectores de automo-ción, electrodoméstico, telefonía y electrónica de consumo, cuenta con todo nuestro apoyo.

U: Esta comarca ofrece también un indudable potencial turístico, ¿Qué repercusión tendrá la puesta en mar-cha de los proyectos que han anunciado en el desarrollo sostenible de una industria turística, como otromotor para el despegue económico de la comarca?J.J Ibarretxe, Lehendakaria: Todas las actuaciones que venimos realizando las Instituciones Vascas en la comarca,tanto en infraestructuras viarias, como en proyectos culturales e, incluso, los de carácter social, vienen a dar vida ala zona. Hemos aunado esfuerzos para que os vengan a visitar, a conocer, a relacionarse con vosotros y vosotras, ahacer negocios, a comprar vuestros productos y servicios y, también, a aprender de todo lo bueno que sabéis hacery que hacéis en Busturialdea-Urdaibai.

Bermeoko portuko kofradia zaharraren infografia.


URREMENDi 9

GAURKOTASUNA

* Eusko Jaurlaritzak, Bizkaiko Foru Aldundiak etaBermeo, Mundaka eta Elantxobeko udalek susta-tuta, “DenokInn Urdaibai” ekimenak geure udale-

rrien barrikuntza beharrari erantzuna emongodeutso eta Busturialdeko eta Euskadiko ekono-

mia gailentzen lagunduko dau. Proiektuaren izae-rea barrikuntzea ikuspegi oso batetik hartzea da,prozesu osoa beteteko, negozio aukerak identifi-

katzetik hasi eta martxan jarri eta ustiatzera.

Con sede en el puerto de Bermeo, futuro polo refe-rencial de innovación, desde “DenokInn Urdaibai” seidentificarán oportunidades de negocio en sectoresestratégicos y con proyección de futuro para Euskadi,y también e promoverán nuevas empresas o unidadesde negocio en empresas ya existentes, con la ayuda dela investigación internacional. El alcalde de Bermeo ypresidente de DenokInn Urdaibai, destaca la impor-tancia de su ubicación: “la Cofradía de Pescadores hasido todo un símbolo para Bermeo y un referente econó-mico en nuestro pueblo. El hecho de que este proyecto sevaya a situar en la antigua cofradía tiene, por tanto, unsentido muy especial, porque así volverá a ser un referen-te en la economía de la zona”.

El objetivo final de DenokInn es la explotación delas oportunidades de negocio detectadas, y paraello se diseñarán nuevos modelos de negocio, quepermitan obtener la máxima eficiencia en los nego-cios emprendidos. “Somos celestinos que casamos laoportunidad con las ideas de negocio, convertimos elconocimiento en negocio, y cubrimos todas las faseshasta que la idea sea viable” , señala Juantxu Martín,experto en innovación de DenokInn.

* Bermeo, Mundaka eta Elantxobe, proiek-tuaren sustatzaileak

Unai Rementeria, Mundakako alkatea:“DenokInnen Euskadirako negozio aukerak

identifikatu eta sustatuko dira sektore estrategi-koetan”.

Amaia Eiguren, Elantxobeko alkatea:“Gure eskualdean lehen sektoreak gizartean etaekonomian pisu haundia dauko. Biak dira beha-

rrezkoak herrien garapenerako, eta DenokInnmartxan ipinitzeak mesede egingo deutse. ”

Xabier Legarreta, Bermeoko alkatea:“Krisi ekonomikoaren garaiotan DenokInnek

kultura ekoizle barritzailea sortuten lagundukodau eta beragaz krisitik urteten dogunerakoenpresak hobeto lekutzen lagunduko dau”

DenokInn Urdaibai proiektuaren azpiegitu-rea barrikuntza-espektro guztia barruan

dauken lau laborategik osatuko dabe:

INNOVALAB- Sormen eta KontzeptualizazioLaborategia. Barrikuntza eta sormen laborate-

gia Bermeon amarratutako atunontzi zaharbaten.

FABLAB- Prototipo eta fabrikazio arinekolaborategia. MITen laborategia, Sormenaridagokiona, Bermeoko Kofradi zaharrean.

Benetako prototipoak eta prototipo birtualakgaratuteko baliabideak daukoz, proiektuak

erakusteko galeria, alkarren arteko eraginera-ko edo taldean edo bakarrean behar egiteko

leku bat eta liburutegi bat.

FORMALAB-Prestakuntza Laborategia. Prestakuntza arautua: DenokInn MIT-FAB Aca-

demy delakoaren barruan dago eta presta-kuntza ikastaroak eskaintzen dauz, bertara-

tuak edo birtualak; MITek emoten dautitulazinoa (lanbide-heziketa, lizentziaturak

eta doktoregoak). Arautu bako prestakuntzea:DenokInnek programa bereziak be garatuko

dauz jardunean dagozan profesionalakgaitzeko.

APPLAB- Ekimen laborategia Laborategian negozio eredu barriak diseinatueta probak egingo dabez, martxan ipini dan

negozio bakotxean eraginkortasunik haundie-na lortuteko.


10 URREMENDi

GAURKOTASUNA

Bermeoko arrantzaleen kofradia zaharraDenokInn Urdaibaiko egoitzan bilakatuko da.Bertan lau laborategi ezberdinak izango dira.

Bermeoko Alkatea eta DenokInn Urdaibaiko presiden-tea, Xabier Legarreta, eta Urremendiko presidentea etaMorgako Alkatea dan, Iñaki Uribe, Urremendi eta Deno-

kInn Urdaibairen arteko akordioa sinatze ekitaldian.

* URREMENDI DENOKINNEN BITARTEKARIA BUSTURIALDEAN

Erakundeen arteko lankidetza, batez be, Ber-meo, Mundaka eta Elantxoberena eta gure era-

kundeen ahalegin bateratuak ezinbestekoak izandira barrikuntza makroproiektu hau sortuteko.Lankidetzan Busturialdeko gainontzeko udale-

rriak be batu dira, Urremendi Landa Garapenera-ko Alkartearen barruan dagoz eta orain dala gitxiDenokInnegaz lankidetza-hitzarmen bat sinatu

dabe. Bermeoko alkateak, Xabier Legarretak,DenokInnen presidentea danak hauxe adieraz-ten eban hitzarmenaren sinaduran: “Urremendi-gaz , Busturialdeko beste herriak barrikuntzearen

trenera igo dira, DenokInnera. Holanik, udalerriguztiak eskualdearen alde behar egiteko batu garaideia, produktu, zerbitzu eta negozio barriak sortze-

ko barrikuntzan aditua den talde bategaz.”

Hemendik aurrera Urremendi eta DenokInnekeuren arteko sinergia aprobetxatuko dabe, Bus-

turialdeko landa eremuaren oinarrizko beharrize-nei aurre egiteko urtenbide barritzaileak kudea-

tzeko. Alkarlanean ikerketa aplikatuak etaesperimentazino jarduerak ipiniko dira martxan

gizarte barrikuntza arloan (gizarte prozesuak,hezkuntza, aisialdia, lehen sektorea...) pertsonaeta alkarteen barrinkuntzea (barrikuntza sareak,enpresen arteko kooperazinoa, enpresen gizarteerantzunkizuna, barrikuntza taldeak...) eta ekime-

na (ekimen-kultura, autoenplegua, hirugarrensektorea, enpresen inkubagailuak...)

Iñaki Uribe, Morgako alkate eta Urremendikopresidenteak hitzarmen honen arrazoia holan

laburtu eban: “eskualdean proiektu barriakmartxan ipintea edo proiektu barriak sustatute-ko laguntzak kudeatzea, Urremendiren funtzi-noetako bat da. Ardura horrexek batuten gaituoraingoan DenokInn ekimenean, Busturialdetikizaera barritzaileagaz sortzen dan proiektuan.

Sinatu dogun hitzarmenagaz, eskualdearen etaherritarren bizi kalitatearen aldeko konpromi-

suari eutsi gura deutsogu”.

DenokInn-en izaerea barrikuntzea ikuspegioso batetik hartzea da, negozio aukerak

identifikatuz eta martxan jartzen lagunduteko.

DenokInn Urdaibai egoitzaren infografia, Innovalab laboratorioa barne Gure Izarra itsasontzian.


El programa europeo de ayudas Leader, dirigido por el Depar-tamento de Agricultura y Pesca del Gobierno Vasco, y gestiona-do por Mendinet, entidad de la que es miembro, la Asociaciónde Desarrollo Rural Urremendi, prima los proyectos producti-vos que supongan la creación de empleo en zonas rurales. Estetipo de iniciativas se incluyen en la mayoría de los casos en pro-yectos de índole privado, aunque el programa también atiendea proyectos impulsados bien por instituciones públicas o bienpor asociaciones sin ánimo de lucro.

A través de la ADR de Busturialdea, Urremendi, encargada de ges-tionar las diferentes ayudas destinadas al Desarrollo Rural, la comar-ca recibirá del programa Leader más de 550.000 € en ayudas, paracontribuir al desarrollo de proyectos vinculados a entre otras medi-das: la diversificación hacia actividades no agrícolas, la ayuda a lacreación y desarrollo de microempresas, o el fomento de activida-des turísticas en la zona. Cerca de una veintena de proyectos deBusturialdea serán beneficiarios de la subvención de Leader, entrelos que destacan varias iniciativas turísticas, un proyecto ornitológi-co para el seguimiento de aves, o la actualización de sistemas infor-máticos en edificios municipales.

Estos proyectos alcanzan la cifra aproximada de 1.600.000 € deinversión para Busturialdea, y los porcentajes de subvenciónconcedida oscilan entre el 23% mínimo y el 56 % máximo.

La Asociación de Desarrollo Rural de Busturialdea, Urremendi, ges-tiona anualmente diferentes ayudas destinadas a mejorar la calidadde vida de los vecinos de l a comarca, y contribuir al mantenimien-to de la población en el medio rural, como EREIN y las Ayudas depromoción y desarrollo de las zonas altamente dependientes de lapesca(Dto. Agricultura y Pesca del Gobierno Vasco). Así, en el marcodel Programa de Ayudas 2008-2009 del Departamento de Agricul-tura de la Diputación Foral de Bizkaia, a través de Urremendi seobtuvieron 540.000€ para 31 proyectos comarcales.

BUSTURIALDEAK, URREMENDIK

KUDEATZEN DAUAN LEADER 2008

PROGRAMATIK, PROIEKTU PUBLIKO

ZEIN PRIBATUETARAKO , 550.000€TIK

GORAKO LAGUNTZEA LORTU DAU

Eusko Jaurlaritzako Nekazaritza eta Arran-

tza Sailak zuzendu eta Mendinetek, bere

kide Urremendi Landa Garapenerako

Alkartea be bada, kudeatuten dauan Lea-

der laguntza-proiektu europearrak, landa

eremuetan beharlekuak sortzeko proiektu

emankorrak saritzen dauz.

LGE Urremendik Landa Garapenerako

laguntzak bideratuten dauz; bere bidez,

eskualdeak Leader programatik,

550.000 €tik gora jasoko dauz, 20 bat

proiektu ingurutzako diru-laguntzatan;

landa beharretatik kanpoko dibertsifika-

zinorako, mikroenpresak sortu eta

garatzeko edo eskualdean turismoa

bultzatzeko jarduera turistikoekaz zer

ikusia dauken proiektuak dira, besteak

beste.

Urremendi, Busturialdeko Landa Gara-

penerako Alkarteak eskualdeko herrita-

rren bizi-kalitatea hobetzeko eta landa

eremuan populazinoa mantentzeko

laguntzak kudeatzen dauz urtero, hain

zuzen, EREIN eta arrantzatik bizi diran

eremuen garapen eta sustapenerako

laguntzak (Eusko Jaurlaritzako Arrantza

eta Nekazaritza Saila).

URREMENDi 11

BUSTURIALDEA OBTIENE MÁS DE 550.000€ DE AYUDADEL PROGRAMA LEADER 2008, GESTIONADO POR LAASOCIACIÓN DE DESARROLLO RURAL, URREMENDI, PARAPROYECTOS PÚBLICOS Y PRIVADOS DE LA COMARCA.

URREMENDi 11

URREMENDI INFORMA

Un total de 551.274€ para Busturialdea, es la cantidad concedida por el programa de ayu-das comunitario Leader 2008 (Dto. Agricultura y Pesca del Gobierno Vasco), mediante laAsociación de Desarrollo Rural Urremendi, para el desarrollo de proyectos innovadores enzonas rurales. Estas ayudas se destinan a iniciativas tanto de entidades públicas como delsector privado, que en Busturialdea prevén una inversión superior a 1.600.000 €.


BUSTURIALDEKO GAZTE PLANA

PUBLIERREPORTAIA URREMENDI

22000099 UURRTTEEAA PPRROOIIEEKKTTUU BBEERRRRIIEEZZ JJOOSSIITTAA DDAATTOORR!!

Gazte Planak 2009rako ere proiektu berri ugariaurrikusi ditu gazteekin elkarlanean. Gero etagehiago dira herri txikietako bizitzan partehartzaileizan nahi duten gazteak eta gazte planari eskerudaletxe ezberdinetatik parte hartze hau bultzatueta erraztu nahi da herriko gazte hauen aisialdirakoeta kultur egitasmoetarako proeiktuak lagunduz.Horretarako, hasi berri dugun urte berri honetarakopentsatutako ekimenak asko eta oso anitzak dira. Esate baterako Ibarrangelun laster zabalduko daargazkilaritza digitaleko ikastaroa egiteko izen-emateko epea. Hau zapatu goizetan izango da etaargazkilari profesional batek emango ditu eskolak,saio ezberdinetan teoria eta praktika landuaz. Gautegiz-Arteagan be gazteak partehartzailezuzenak dira eta herriko kultur ekimenetan duteninplikazioa kontutan hartuz eurei zuzendurikoperkusio tailer bat antolatuko da kultur-etxean.

Sukarrietako gazteek pasadan urtean hasitakodantza ezberdinen ikastaroari jarraipena emangodiote aurten, horrez gain irteera kultural bategiteko ere proposamenak badituzte.Morgako gazteek ere sukaldaritza ikastaroa egitekointeresa agertu dute eta hori nola burutu lantzen hari dira. Ikastaroez gain 2009an egingo diren irteerak be askoizango dira: Chillidaleku museora, sagardotegira,mendira, eskiatzera… Eta oraindik ez baduzu gazte plana ezagutzen etaparte hartzeko gogoa baduzu hemen gaituzu;ideiak bota, proposamen berriak egin…

Busturialdeko herri txikietako gazte planak urtea ekintzaz beteta amaitu zuen. Besteak beste irteerak: pati-natzera Elantxobe, Ibarrangelu eta Mundakatik; Forutik Port Aventurara, Busturitik eskiatzera eta Murueta-tik Gasteizera saskibaloi partidu bat ikustera. Gautegiz-Arteagan argazki lehiaketa bat be antolatu zen irabaz-leak urte berrirako egutegian agertuko direlarik, Ajangizen sukaldaritza ikastaroa, Muxikan bertso afaria,hitzaldiak…etabar luze bat herri guztietako programaketan.

Gautegiz-Arteaganegindako argazkilehiaketako erakusketa

Gure datuak:Itxaso 670 510 193Amaia 670 509 752

[email protected]

12 URREMENDi



GGAAUURRKKOOTTAASSUUNNAABherriak

ARRATZU

14 URREMENDi

Arratzuko udalak urte barria udalerriaren akzesibilitatea hobetuz hasi dau,horretarako espaloi barriak, Santo Tomas eleiza ingurua konpondu eta Gernika etaBelendiz arteko bidegorria egingo dauz besteak beste. Loiola eta Santo Tomasenarteko saneamendu sarea be barrizteko inbertsinoa egin eta Loiola erdigunekoargiztapena hobetuko dau. Udalerriko bizitza sozio-kulturala dinamizatu guran, UdalLiburutegia eta Gazte Lekua egokituko dira Eskola Zaharren eraikinean.

BERMEO Bermeoko Udalak legealdi honetan udalerriari garapen ekonomiko-sozialerako etabizi kalitaterako aukerea emongo deutsen proiektuak burutuko dauz. Lamereabarriztuteko proiektuagaz segiduko dau eta San Martin auzoko 16 etxebizitza tasatueta BOEko 55 etxebizitzak eraikitzen hasiko da. San Andresen eta Morondonaparkatzeko gune bi zabalduko dira, 138 leku guztira. Bestalde, udalerriko baserriauzoen saneamendua proiektua amaitu, Doloriaga kalea urbanizatu eta Artike plazeabarriztatutea dira Bermeoko udalaren aurtengo plantemenduetako batzuk.


Bherriak

EA

URREMENDi 15

Eako udalak HAPO garatuteko beharrezko planteamenduak eginez hasi dau urtea,udalerriak izango dauan garapenaren oinarriak ezartzeko. Erronkarik haundienaudalerrian eskolea zabaldutea da, Natxituko eskola zaharrak konponduko lirateke;udalak Eusko Jaurlaritzagaz hartuemonetan segiduten dau. Natxituko erdiguneangasa sartu, Angeletxuko autobus geltokia konpondu eta markesinea ipini, Bedarukoerdigunean gasa sartu eta saneamendu proiektua prestatu eta Eako parkingnean,Aboitiz Kortazar plazuelan eta Bodegoi eta Beletxe inguruan, uholdeei aurre egitekobeharrak dira proiekturik adierazgarrienak.

Elantxobeko udalak neska eta mutilen eskola zaharra udalerrirako zentro polibalentebihurtu eta udal aterpetxea egin gura dauz aurten. Gainera, Eusko JaurlaritzakoPortuen Zuzendaritzak burutuko dauan portua konponduteko proiektuko beharrenfase barri bat hasi da eta porturako bidea konpondutea be aurrikusita dago; izan be,hondatuta dago lur-jauziak dirala eta. Udal Kanponsantua be konponduko da.

ELANTXOBE


Bherriak

EREÑO

16 URREMENDi

Ereñoko udalak 2009an udalerriko saneamendu sarea barriztuko dau, horretarako,eraikuntza barri eta sareen hobekuntza proiektuaren lehenengo fasea hasi etaEreñoko ur zikinen araztegia eraikiko dau. Gainera, Elexalde-Zieta inguruan 24etxebizitza eraikiko dira. Proiektua atzeratu egin danez, Udalaren ardurea izango daetxebizitzen salneurria proiektuaren hasierako bera izatea. 2009an nagusi etaezinduen Egoitza egiten hastea be aurrikusten da.

Errigoitiko udalak 2009ko lehentasuna udalerriaren sustapen sozio-ekonomikoariemon deutso. Aurtengo proiektu nagusiak Malluki Industrialdea gauzatzea,udalerriaren ekonomiaren ardatza izango dana eta La Villa auzoa udalerriko jarduerasozio-kulturalaren gune bihurtzea izango dira. La Villan hirugarren adinekoentzakoegoitzea, udaletxe barria, Kultur Etxea, Gizarte-Etxea, Gaztelekua, medikuarenkontsultea eta plaza eder eta zabal bat izango dira.

ERRIGOITI


Bherriak

FORU

URREMENDi 17

Foruko udaletxeak udalerrian kultura eta oinarrizko zerbitzuak garatuteko politikeaeroango dau 2009an, forutarren bizi kalitatea bermatuteko. Dantzarien Plazan etaAtxeta Plazan herriko argiak konponduko dauz , Ibarratik Kalerora doan zatian herrikoargiak ipiniko dabez eta Gaitoka auzoko argindarraren potentzia aseguratuko da,besteak beste. Udalerriko Hiri Antolamendurako Plan Orokorraren planteamenduakmanteniduko dira; izan be, Kultur Etxe barria, Udal Frontoi multifuntzionala edoherrirako sarbideak egingo dira.

Ibarregeluko udalak udalerrian auzoetako bizi-kalitatea hobetzeko proiektuak daukoz2009rako. Arboliz, Antzoras edo Akorda auzoetan ze beharrizan dagoan aztertu etakonpondutea da kontua. Besteak beste, Arbolizeko txokoa haundituko dabeauzotarren erabilera sozio-kulturala indartuteko. Eraikina negu zein uda edozeinospakizunetarako erabiltzea gura da. Epe luze eta laburrera be badagoz beste ekimenbatzuk aurrikusita azpiegitura mailan, baita Akordan eta Gametxon bideakkonpondutea be.

IBARRANGELU


Bherriak

KORTEZUBI

18 URREMENDi

Kortezubiko udalak aurten be udalerriko bizitza sozio-kulturala indartuten segidukodau eta hemendik denbora gitxira zabalduko da udalerriko Kultur Etxe barria. Gainera,udalerriko inguru batzuetarako sarbideak be hobetu gura dira, konpondu beharradauken landa bide batzuk hain zuzen. Baserrietan eta erdigunetik urrun dagozanlekuetan argiak ipintea da 2009ko beste konpromesu bat.

Mendatako Udalak hiru ardatz nagusi daukoz 2009rako: ingurumena, barrikuntzeaeta bizi-kalitatea. Hondakinak kudeatzeko ingurumena hobetzen lagunduko dauanpolitikan oinarrituta, laster beste herri batzukaz batera, uri-hondakinak batu etatratatzeko mankuminatea martxan ipintea dago aurrikusita. Barrikuntzeari jagokonez,UDAL GIS, kokapen-geografiko sistemea, ezartzea indartuko da, udalerrikoazpiegitura eta baliabideak kokatuten laguntzeko. Eta bizi-kalitatea hobetzeko,dinamizazino sozio-kulturala indartu eta landa eremuko zebitzuak hobetuko dira.Proiektuetan, Mendatako osasun-etxea konpontzea be badago.

MENDATA


Bherriak

MORGA

URREMENDi 19

Morgako udalak udalerriko sarbideak hobetzea planteatuko dau datorren urterako,Andra Mari parean, Morgakoene eta Irazabal artean eta Urukutzen errepideakonponduteko proiektuagaz. Udalerriko bizitza soziala indartuteko Abade Etxean,Andra Mari eleizearen ondoan, hirugarren adinekoentzako lekua egingo da. Eta betikulturaren alde, udalak herriko ondare etnografikoa batuten segiduko dau etanekazal azokea indartuko dau bere 10. edizinoa ospatuta.

Mundakako Udalak Goiko Kaleko obreagaz segiduko dau legegintzaldi honetan,mediku-kontsultea eta Florentino Larrinaga kaleko bidegurutzearen arteko zatiakonponduko da, hain zuzen ( konpontzen dabiltzan zatiagaz segiduaz). Udal lokalbatzuk be konponduko dira, Isla Kaleko polikiroldegia esate baterako; Itxaropenan haurparkea egingo da eta Tribisarrospe Kultur Etxean altzari barriak ipiniko dira. Euskararenerabilera sustatzeak dauko lehentasuna Mundakan eta aurten administrazinoak hasieban Euskararen Normalizazino Plana garatuko dabe udalerrian.

MUNDAKA


Bherriak

MURUETA

20 URREMENDi

Muruetako udalaren 2009ko urteko programearen proiekturik haundienen artean,Goierri Aurre ingurua urbanizatutea eta udalerrian dagoan etxebizitza eskabideariprezio egoki baten aurre egiteko, babes ofizialeko etxebizitzen bigarren promozinoaamaitutea dagoz. Gainera, udaletxe barria izango dan abade etxea konpondutekobeharrakaz segiduko dabe eta erabilerea bermatuteko estali egingo da herrikofrontoia, neguan be erabili ahal izateko. Teleria parkea egokitutea be aurrikusita dago,bertoko zuhaitzak ipini, mineral bilduma bat, pantalana…. Eta dagozan ur naturaleko14 iturburu eta iturriak jagon eta babestuteko proiektua martxan ipiniko dabe.

Muxikako Udalak udalerriko auzoetako uri-azpiegiturak hobetzeko proiektu batzukazhasi dau 2009a. Zubietaerrota eta Gorozika auzoko mediku-kontsultetara joatekoaparkamentuak konpontzea eta Ibarruriko Pedrope eraikina eta Ajuriaseko eskolazaharrak barriztea dira aurrikusitako beste behar bi. Zubietarrotako instalazinoak beamaituko dira udalerriko zerbitzu sozio-kulturalak bertan batzeko eta Kurtzeronsortzen dan aparkaleku arazoa konponduteko.

MUXIKA


Bherriak

NABARNIZ

URREMENDi 21

Nabarnizeko Udalak udalerriko sarbideak hobetuteko proiektuak izango dauz aurten.Planteamendurik nagusiena Herriko Kanposantuaren ondoan aparkalekua egiteaizango da eta bertarako bidea konpondutea. Elexalden dagoan kanponsantuansortuten diran aparkatzeko arazoei urtenbidea emon gura deutse. Bestalde, etxeankonposta egiteko ikastaroa burutuko dabe herritarrentzat; izan be, konposta egiteaeguneroko erreziklabidea izateko eta ortuadientzako ongarri ezin hobea dalako.

Sukarrietako Udalak 2009an web orria egiteko proiektuagaz jarraituko dau, udalerriaezagutzera emoteko eta udal zerbitzuak eguneratuteko. Gainera, aurten etxebizitzapolitika biziagotuko dau Udalak, urigintza-hitzarmena sinatuko dau 15 etxebizitzatasatu eraikitzeko eta etxebizitza tasatu edo sozialen eskaintzea zabaldu ahal izatekolurrak erosteko. Udal instalazinoetarako, Kanalako Gizarte etxerako eta jubilatuenetxerako akzesibilitatea be hobetuko da.

SUKARRIETA


22 URREMENDi

AAMMAALLUURR

Lur Aberats

GGAAZZTTEENNEEKK.. NNEEKKAAZZAARRIITTZZAARREENNTTZZAAKKOO BBIIZZIIGGAARRRRIIAA Gure lurraldean Euskal nekazaritza sektoreakdauko zailtasunik haundiena beharrerako gazte-ak topetako. Gainera, Busturialdea-Urdaibain, lurfalta be badago. Gaztenek Ekimenak EAEko Neka-zari Gaztearen Planetik urten eban belaunaldienarteko ordezkapenaren arazoari aurre egiteko.

Gaztenekek sektorera sartu gura dauan gaztearenbeharrean hasteko prozesua eta aholkularitza bidera-tzen dauz. “Prozesuaren filosofia beharrean geldi-geldi,mailaka hastea da, denboraldi batean nekazari gaztea-ri jarraipena egingo jako. Bizkaian monitarizazinoa LorraKudeaketa Zentroak burututen dau, sektorearen beneta-ko ezagutzatik nekazari gazteak ustiapenerako bidera-garritasun haundiagoa emoten daben sektoretarantzbideratuz” azalduten deusku Irene Pardok BizkaikoForu Aldundiko Nekazaritza Diputatutak.

Gaur egun nekazari gazteak ustiapenagaz bat dato-rren prestakuntzea, profesionaltasuna eta moldagarri-tasuna izan behar dauz. Baita merkatuak eskatzendeutson guztirako prestatuta egon be, informazio-tek-nologia barriak erabiltzea edo bere produktuak saltze-ko marketina erabiltzea esate baterako. Trebakuntzaberezirako Zallako Frutagintza Estazinoa, DeriokoBaserri eskolea eta Gorlizeko Foru Abeletxea dagoz,eta Itsasmendikoi moduko erakundeak be arduratzendira lehen sektoreko prestakuntzaz.

GazteNEK, es el programa incluido en el Plan del JovenAgricultor de la C.A.P.V, cuyo objetivo principal es

impulsar la incorporación y mantenimiento de jóvenesagricultores/as en el sector agrario vasco.

Gaztenek programaren barneko formazino ikastaroak egiten dira, eta baita sektorera hurbiltzeko bekak.


URREMENDi 23

AMALURLur Aberats


El programa GazteNEK se gestiona a través de las OficinasComarcales Agrarias, configuradas a su vez, como Oficinasdel Joven Agricultor. Los jóvenes acuden a éstas para plan-

tear una idea de negocio en el sector agrario, y obtienenasesoramiento sobre los pasos a seguir.

Baserritar gazteak sektorean, berme guz-tiekaz sartzeko eta baserritarrarengandikhur, Eskualdeko Nekazaritza Bulegoek,Baserritar Gaztearen bulego be badirenak,sektorean barriak sartzeko bide dira. “Gukhemen ENB-an, gazteagaz egiten doguelkarrizketea eta ikusten dogu bere proiek-tua formala dan, eta ea gauzak argi dauko-zan, fomazinoa, eta terrenoak lokalizatutadaukozan…Askotan izaten dira gazteak,gurasoek esplotazinoa izten dabela etahorregaz jarraitzeko asmoagaz, baina ebo-luzionatuz” dinosku Sabin Astelarrak, Bus-turialdeko Eskualdeko Nekazaritza Bule-goko Teknikoak. Bulegoan gazteaksektorean egin beharreko guztiaren gai-neko informazino emoten da. Dagozanlaguntzei gaineko informazinoa dauko-nean, edo nekazal proiektua martxan ipin-teko behar dauan prestakuntzea, hurren-go fasea proiektuaren ebaluazinoa etamonitorizazinoa dira, nekazari gazteakaurkeztu dauan proiektuaren bideragarri-tasuna zehazteko. “Aukera ezberdinakdagoz. Gazteak esperientzia hartu gurabadau, 6 hilabeteko beka praktikoa eginahal dau, makinaria zelan erabili ikastekoedo trebetasun haundiagoa hartzeko.Eskatzen den formazinoa Lanbide Heziketaedo Goi mailakoa da, edota 150 ordu Hezi-keta Sektorialean.” esaten dabe Busturial-deko O.C.Atik.

Baserritar gazteak aholkularitza egokia izateko, monitore bat ipin-tzen jako, gazteagaz batera egiten dau behar, tutorea da, proiek-tuaren garapenean. “Gazteari LORRA koopetaribagaz ipinten jakokontaktuan, eta horren bitartez monitorizazinoa emoten jako, 3urterako tutorea. Gero, monitorea hurreratzen da esplotazinora etaempresa-plana egiten dau.” azalduten dabe.Busturialdean Gaztenek programea 2004an hasi zan eta ordutikhona eskualdeko hainbat gazte etorri dira nekazaritza sektoreragazteak hartzeko eta aholkularitza emoteko ekimen honegaz.Iñaki Azpeitia bermeotar gaztea izan zan Gaztenek programazbaliatu zan lehenengotakoa geure eskualdean, nekazaritza ekolo-gikoa ipini eban martxan eta Interneten bidez emoten dau barri.“Internet erabili behar dozu, ze gazteak plazara ez datoz, gazteeiaukerak ipini behar jakez, Etxeetara eroan edo... Negozioa neurea da,baina aitak eta amak lagunduten deuste.” esaten deusku Gernika-Lumoko Plazako postutik.

Gazteak nekazaritza ikasketak burutzen.

Iñaki Azpeitia, gazte bermeota-rra Gaztenek programarenbitartez jarri eban martxan berenegozioa.


AMALURLur Aberats


Aurten Busturialdean Gaztenek-en inoizko partehartzerik haundiena egon da. Bost proiektu aur-keztu dira: okela-behien ustiapen bi, bazkaberde hidroponikoa ekoiztu eta komertzializazi-no negozioa, txakolirena bat eta barazkigintza-rena beste bat.

EAEko Nekazari Gaztearen Planak negozioamartxan ipinteko behar diren inbertsinoei aurreegiteko, laguntza ekonomikoa be badauko,kapitala/hazia deitzen da laguntzea eta 10.000 €gehienez 30.000 €koa da.Planak edadeko jendeak sektoretik urtetekosustapen-neurriak be adierazten dauz, belau-naldien arteko ordezkapena izateko eta ustia-penetan titular gazteak egoteko. Gainera,Bizkaiko Foru Aldundiko Nekazaritza Sailetiklur eskaintzea aurrikusi da sektorearen lehia-kortasuna haundituteko neurri lez, hauxedalako nekazari gazteak izaten dauan arazorikhaundiena. Hauxe dinosku Irene Pardok,Nekazaritza Diputatuak: “Nekazari gazteeilurra emon gura jaken Lurren Bankuan titularraHerri Administrazio daben lurrak zein nekazaljarduerea itxitako ustiapenak dagoz, holanik,ustiapena titular barri baten eskuetara pasatze-ko eta sektorea gaztetzeko”.

En la actualidad el joven agricultor debe adquirir un nivel de formación, profesionalidad y adaptabilidad acorde alas exigencias del mercado actual. Para adquirir formación específica existen diferentes centros como la Estaciónde Fruticultura de Zalla, la Granja Escuela de Derio, y la Granja Foral de Gorliz. La entidad responsable de la secre-taría técnica del programa Gaztenek, el Centro Integral para la Formación, Promoción y el Desarrollo Rural y Lito-

ral de la C.A.V, Itsasmendikoi se encarga de la formación en el sector primario.

Gaztenek programaren parte hartzaileak, behi esplotazino baten.

Gaztenek programaren helburua formakuntza eta laguntzak medio,gazteak nekazaritzara hurbiltzea da.

Baserritarren zahartzeagaz batera, nekazaritza sektoreko arazoetarikobat landatzeko lur falta izaten da be.

24 URREMENDi


URREMENDi 25

AMALURLur Aberats

Trebakuntza ikastaroa: TrinkoaEtengabeko prestakuntza azpimota:SektorialaPrestakuntza sektorialaren saila: Hortofrutikola

Titulua:HORTOFRUTIKULTURA IZentroa: IMK Derio

Ikastaroaren emate lekua: ITSAMENDIKOIDERIO

Iraupena: 200 orduHelburua: Baratzezaintzan eta frutagintzan jar-

duera bat garatzeko eman beharreko pauso guz-tiak lantzen dituen egitura modularra.

Nori Zuzenduta: Sektore honetan sartu nahidiren gazteei.

Gai orokorra: Lurzorua, landarea, ura, ongarriak,laboreak mekanizatzea, ureztaketa instalazioak,

negutegiak, makinaria, hidroponía, produkzio eko-logikoa, integratua, baratzeko laboreak, esplotaziobaten kudeaketa, fitopatologia, frutagintza, landa-

re apaingarrien produkzioa.Matrikula: 185 €

Busturialdea Eskualdeko Nekazaritza Bulego eta Baserritar Gaztearen bulegoa. Oficina Comarcal Agrariay Oficina del Joven Agricultor de Busturialdea. Merkatu plaza. Tel. 94 625 04 63 - [email protected]

ITSASMENDIKOI Prestakuntza, sustapen eta garapenerako zentro integralaren ikastaro trinkoak.(Euskaraz eta Gaztelaniaz; datak konkretatzeko, urteko bigarren seihilekoan, iraila-abendua g.g.b)

Trebakuntza ikastaroa:Trinkoa

Etengabeko prestakuntza azpimota: SektorialaPrestakuntza sektorialaren saila: Abeltzaintza

Titulua: ABELTZAINTZAREN OINARRIAKZentroa: IMK Derio

Ikastaroaren emate lekua: ITSAMENDIKOI DERIO

Iraupena: 150 orduHelburua: Abeltzaintzan aritu nahi ezan arren

jarduera horretarako behar bezain prestatuak ezdauden pertsonal profesionaltzea.

Nori Zuzenduta: Abeltzainentzat eta etorkizu-neko abeltzainei.

Gai orokorra: Abeltzain profesional batek jakinbeharreko gai oinarrizkoenetan prestakuntza ema-teko ikastaroa da. Eta ikasleek abeltzaintza kulturaorokorra bere eta inguru horretan erraz modu era-

ginkorrena moldatzeko.Matrikula: 170 €


26 URREMENDi

AMALURLur Aberats

ArgomaUlex Europaeus

OOTTEEAA,, AARRAANNTTZZAAKK HHOOSSTTOOAAKK IIZZAANN BBEEHHAARRRREEAANN

Landare aldakorra da, ingurunea zelakoa landareahalakoa. Itsasaldean, itsaso ondoan zein barrualdeanegoten da, hesi eta 1.000 metrotik gorako altitudea

dauken basoetan. Argitasunean hazten da, ta epelta-suna behar dau. Lur pobre eta lehorretan errez haz-ten da; izan be, otea badago lurra nahiko lehorra etaazidoa dan seinale. Beste lekadun guztien moduan,nitrogenoa botaten dau lurrera emankortasunahaundituz. Otetik ataraten dan olioa erregaitzat era-biltzen da. Haziak eta loreak udabarrian batuten dira,sendagaitzat erabiltzeko. Asmea, buruko mina etabihotzerako onak dira, besteak beste.

Lekadunen familiakoa da, 2 metroko luzeereahartu ahal dau. Bere ezaugarririk nagusiena, hosto-ak barik arantzak dauazala da, arantza zorrotzak, lauzentimetrorainokoak eta beste hainbatetan adar-katuten diranak. Abenduan eta maiatzean loratutenda, lore hori disdiratsuak dira, ezpan sakon bitanzabalduten dira eta ule bereziak daukez.

Otea loretan Busturipunten.



28 URREMENDi

AAMMAALLUURR

Itsasgora

IITTSSAASSOOAA EETTAA BBEERREE BBAALLIIAABBIIDDEEEENN JJAASSAANNGGAARRRRIITTAASSUUNNEERRAAKKOO NNAAZZIIOOAARRTTEEKKOO LLAANNKKIIDDEETTZZAA EETTAA IIKKEERRKKEETTAA AZTI Zentro Teknologikoak, Itsas eta elikagaien ikerketan adi-tuak, TXOTX (Technical eXperts Overseeing Third country eXperti-se) nazioarteko proiektua koordinatzen dau, ikerketea eta nazioar-teko ezagutzea batzen dauazana, itsasoaren baliabideenkudeaketa arduratsua bermatuteko eta arrantza sektorearen inte-resak eta sortzen dauazan beharlekuak epe luzera babestuteko.

Estatuek ustiatzen dabezan arrantza-baliabideekaz arduratuta,arrantza arduratsua eta ikerketa zientifiko egokia eta koordinatuasustazeko konpromisoa hartu behar dabe. EBren kasuan, nazioar-teko akordioekaz bat etorri behar dabe, UNCLOegaz esate batera-ko, beronek ozeanoen erabilera eta ustiapenerako baldintzak etamugak ezartzen dauz. Akordioa 132 estatuk berretsi dabe etaarrantzan itsas-ustiapenerako eta aprobetxamendurako mugakezartzen dauz. CCRF dalakoagaz (Arrran tza Arduratsurako Jokabi-de Kodea) edo Itsas zabaleko ustiapena arautzen dauan UNIA,

Europa, Amerika eta Afrikako erakundeek hartzen dabeparte ekimenean, lurraldeen, eskualdeetako arrantzaalkarteen eta zer ikusia dauken beste erakunde batzuenarteko koordinazinoa eta lankidetza eraginkorra lortzeko.

Nazio Batuen akordioagaz be bat etorribehar dau, Europako politiketan kohe-rentzia hobea izateko.TXOTX proiektuak arrantza-baliabideenikerketea, ebaluazinoa eta kudeaketa batugura dauz; batez be, Europako flotak jar-duten dauan eremuetan, nazioarteko zeinhirugarren herritako uretan. TXOTX eki-menean Europako, Ameriketako eta Afri-kako erakundeek hartzen dabe parte etahiru urteko iraupena eukiko dau, 2011komartxorako amaitzea aurreikusten dabe. Itsas baliabide edo espezie baten egoeraona den edo ez zehazteko, ikerketa zienti-fikoa erabiltzen da, hainbat ikerketa buru-tuta, ustiapenerako jokabi arauak edogomendioak emoten dauz eta. Gehiene-tan, arrantzen gaineko erabagiak nahasi-txuak izaten dira; izan be, nazioarteanadostu behar dira eta hortxe hartzen daugarrantzia TXOTX proiektuak.

Arrantza sektorearen etorkizuna bermatzeko ezinbestekoa da ikerketa zienti-fikoa, eta horren koordinazinoa lortzeko sortu da Txotx nazioarteko proiektua.

AZTI, el Centro Tecnológicoespecializado en

investigación marina yalimentaria, coordina elproyecto internacional

TXOTX (Technical eXpertsOverseeing Third country

eXpertise), que unificainvestigación y

conocimiento internacional,para garantizar una gestión

responsable de los recursos delmar, y proteger así los intereses alargo plazo del sector pesquero y

el empleo que genera.


AMALURItsasgora

TXOTX nazioarteko ekimenaren bidez, burutzendiran ikerketa zientifikoen ondorioen gainekoinformazinoa batuko da eskualde guztietakoarrantza-antolamenduko erakundeetan, arrantzalankidetza-hitzarmenetan eta aparteko interesadauken eskualdeetan (batez be, IBB inguruetan,Ingurumen Babeserako Batzordetan).Eta eskualdeetako ebaluazio-prozesuetan eta kudea-ketan erabilitako datuak eta metodologiak aztertukodira ikerketaren hutsuneak antzemateko.TXOTXproiektuak arrantza-kudeaketa hobetzeko, itsas iker-ketaren koordinazinoa gura dau. Itsas baliabideenegoerea hobetu eta epe ertain eta luzera arrantza sek-torearen etorkizuna bermatu. Horregaitik, arrantzakudeaketarako erabagiak hartzeko planteatzen diranirizpen zientifikoak, koordinatuagoak izango dira.Hirugarren lurraldeekaz lankidetzan aurrera egitekogomendioak be burutuko dira.Proiektoak hiru fase izango dauz: lehengo fasean,behar-taldeak lurraldeak zein Eskualdeetako ArrantzaErakundeak bisitatuko dauz; eurok dira Itsaso zabalekoarrantza baliabideen jasangarritasuna eta kontserbazi-noa bermatuteko sorturiko nazioarteko erakundeakhain zuzen, gainera, EBko kide diran estatuek be balia-bideen ustiapena partekatzen dabe.Zuzenean ezagutuko da ondare naturalon, finantziazi-no iturrien eta ORPeko estatuen arteko koordinazinoa.

Mediante la iniciativa internacional TXOTX sereunirá información de todas las organizaciones

regionales de ordenación pesquera, de los acuer-dos de cooperación pesquera, y de regiones deespecial interés (con énfasis en las zonas CPA o

Comités de Protección Ambiental) sobre larepercusión de los programas de investigación

científica que se realizan.


URREMENDi 29

AZTI Zentro Teknologikoak TXOTX (Technical eXperts Over-seeing Third country eXpertise) ikerketea eta nazioarteko eza-

gutzea batzen dauazan proiektua koordinatzen dau.

Bigarren fasean, alor ezberdinetan jasotako informazi-noa batu, laburtu eta alderatuko da. Azkenik Sinposioaburutuko da ORPeko estatuek eta EBak partekatzendabezan arrain-populazinoen gaineko koordinazinoa-ren eta ikerketearen egoerea aztertzeko; holanik,aurrerako ikerketea eta koordinazino jardueratanlehentasunak zeintzuk diren jakingo da. SinposioanTXOTX sarean dagozan estatu eta ORP guztietakoordezkariak hartuko dabe parte.Beharrerako plana jatorriz ezberdinak diran hirueskualde kasu/ ikerketatan burutuko da: tunidoenEskualdeetako Arrantza Erakundeak (mundukopotentziarik haundiena), hirugarren herriekaz


30 URREMENDi

AMALURItsasgora

El proyecto TXOTX busca unificar la investigación, evaluación y gestión de los recursos pesqueros, especial-mente en aquellas áreas donde la flota Europea actúa, tanto en aguas internacionales como de terceros paí-

ses. La iniciativa TXOTX, que cuenta con la participación de instituciones de Europa, América y África, va adesarrollarse durante tres años y su finalización está prevista para marzo de 2011.


arrantza-akordioak eta Nazioarteko ORPSak. Eskual-deetako kasu /ikerketak arrantza kudeaketa ikuspe-gi ezberdinak adierazten dabezelako aukeratu dira,EBrako garrantzitsuak.Proiektuan AZTI-Tecnaliaz Erresuma Batuko Cefaseta Imperial Collegek, Txileko Arrantza SustatzekoInstitutuak (IFOP), Suediako Stockholm Unibertsita-teak, Hegoafrikako Cape Town Unibertsitateak,Botswanako NFDS-Afrikak, Sheychellesko ArrantzaAgintaritzak, Marokoko INRH Institutuak eta Tanza-niako Itsas Ikerketako Institutuak eta Arrantza Insti-tutuak be hartzen dabe parte. AZTI-Tecnaliak koor-dinatuko dau proiektua, baina tunidoen ORPeneskualdeko kasu/ikerketen arduraduna be bada.Itsasoaren eta baliabideen etorkizuna, geure ure-tan zein kanpokoetako itsas-mugetan, geure flote-aren etorkizuna be bada. Nazioarteko ikerketea etaezagutzea batzeak, geure arrantza-espezieak egokikudeatuta, geure arrantza-sektorearen jarraipenabe bermatuko dau.

TXOTX proiektuakarrantza-

baliabideenikerketea,

ebaluazinoa etakudeaketa batu

gura dauz.


URREMENDi 31

AMALURItsasgora

BBAARRBBAARRIINNAA

SalmoneteMullus surmuletus

Beheko masailazurrean bularrekohegatsak baino barbiloi luzeago bidaukoz, zentzumen-organoak dira,eurokaz aztertzen dau hondarra jana-ri bila. Hondarra jan egiten dau etagero iragazi eta zakatzetatik jaurtzendau, krustazeo txikiak, harrak eta hon-doko arrainak hartuta.Bere kolore larrosa-gorriskeak emondeutso “barbarin “ izen ezaguna.Gazteak taldeka bizi dira, helduakostera, bakarrik edo talde txikietan.

Arrain txikia da, gehienez 30 zmko luzeerea eukiten dau,ezkamaz beteta dauko gorputza eta 10 bat metro-ko sakoneran bizi da harezko edo harrizko hondoetan. Haitzetako barbarina esaten jako basatzako barbari-naz desberdinduteko, azken hau beste espezie bat da (Mullus barbatus).

Barbarina harezko edo harrizko hondoetan bizi da.


32 URREMENDi

GGEEUURREE AALLTTXXOORRRRAAKK

CCAASSTTIILLLLOOSS YY AASSEEDDIIOOSS EENN UURRDDAAIIBBAAII:: EERREENNOOZZAARR ((EERREENNOO)) YY GGAAZZTTEELLUUGGAATTXXEE ((BBEERRMMEEOO))En las ocasiones anteriores hemos tratado de dos tipos de fortificaciones medievales que aun se puedenidentificar en Urdaibai: la casa torre y su hermana mayor el castillo señorial (Muxika, Madariaga, Arteaga…),y las villas o burgos villanos (Bermeo) delimitados y defendidos por sus murallas.

Sin embargo, no hemos tratado de otro tipo defen-sivo, ajeno en su origen y finalidad a los tipos yacitados: el castillo en altura o en zonas abruptas decuya existencia sabemos a través de la documenta-ción medieval y, por lo general, como consecuen-cia de acontecimientos bélicos.Este tipo de fortaleza, hoy prácticamente desapareci-da, se caracterizaba por ocupar puntos geográficosextremos, fáciles de defender pero no aptos para elestablecimiento de una ocupación continuada y esta-ble por su escasa superficie y su inadecuación para lasprácticas de agropecuarias de la vida en el medievo.No se tratan de centros de poder establecidos por

la nobleza local como sedes de su domino políticoy económico; para ello están los solares infanzonesy más tarde, a finales de la Edad Media, las casas-torres por todos conocidas. Por otro lado este tipo de fortaleza, a veces surgidas dela necesidad puntual de defensa ante un hecho histó-rico único, está en el extremo opuesto a las necesida-des de protección de las villas medievales, no tenien-do que ver con las necesidades estructurales yeconómicas de una poblado artesanal y comercial.Hemos de tener de cuenta que no estamos anteuna realidad homogénea ni en el origen ni en lascausas para la edificación de los distintos “casti-

Gaztelugatxeko Donieneko baseliza be gotorleku izan zen.


URREMENDi 33

GEURE ALTXORRAK

llos” de Bizkaia. A partir del reinado deSancho el Mayor, a partir del año1000, surgirán estas fortificaciones enfunción de las diferentes necesidadespolíticas y militares.Para Bizkaia conocemos la presenciade una muestra corta de este tipo defortaleza extrema. Algunas parecencitadas en la documentación medievalsurgida en los conflictos entre los rei-nos de Navarra y Castilla, o en las dis-putas internas al Señorío. Castilloscomo el Untzueta (Orozko), Malvezin(Arrigorriaga), Gaztelugatxe (Bermeo),Ereñozar (Ereño) y Aiztxiki (Abadiño)son nombrados en función del parajeen el que se localizan y no por el nom-bre de la localidad o de un linaje deter-minado. Fortalezas, sin estructuras visi-bles que permitan su identificación, susprincipales referencias son la cita histó-rica o las recientes investigacionesarqueológicas abiertas en ellas. Así ya sehan investigado parcialmente los casti-llos de Aiztxiki (A. Llamosa y D. Gil), Unt-zueta (J.L. Solaun) y Ereñozar (M. Vieira);con lo que estamos comenzando aconocer esta realidad histórica.El único castillo en proceso de estudio enUrdaibai es el que se alzó en la cumbre deEreñozar (Ereño). Lo vemos citado por pri-

Ereñozarren aurkitutako hilobiak, Erdi Aro garaiko gaztelu baten aztarnak.

Ereñozarreko indusketan aurkitutakoErdi Aro garaiko hilarria.

mera vez en 1334 (Sant Miguel d´Erencho) cuando un grupo deseñores vizcaínos se refugiaron en él y sufrieron el asedio de lastropas del rey castellano Alfonso XI. Al parecer el castillo, que yaexistía en el siglo XII fue definitivamente demolido a comienzosdel siglo XV, durante la lucha banderiza. Los trabajos de investiga-ción actuales han permitido comprobar la presencia de dos perio-dos anteriores y posteriores a la construcción de la fortaleza, yaque se han localizados evidencias de dos necrópolis medievalesen torno a la ermita actual. De este manera se confirma la utiliza-ción ya como lugar de culto (templo y necrópolis ) ya como forta-leza, de la cumbre de Ereñozar durante toda la Edad Media.En Bermeo, también resistiendo a las tropas de Alfonso XI, se uti-lizó como fortaleza la ermita de San Juan de Gaztelugatxe. Dadoque la primera ocupación del lugar aparece documentada comoiglesia en el siglo XI, es posible que la elección de Gaztelugatxecomo baluarte resistente solo halla sido una consecuencia de suposición geográfica y no de la existencia de una defensas cas-trenses anterior al ataque castellano. Solo futuros trabajos deinvestigación pueden documentar esta cuestión.También en Bermeo, se cita desde fecha muy temprana laexistencia de un castillo de Zarragoiti, próximo a la ermita deKurtzia y cerrando el paso a la villa desde el sur. Poco sabemosde él, hoy cerrito cubierto de zarzas, salvo que su piedra fuedonada por su propietario el conde Don Tello para la cons-trucción de la muralla medieval en 1353. MUP


34 URREMENDi

ZZEERR EEGGIINN eettaa NNOORRAA JJOOAANN

Ibilbidea

Urdaibai 1984an Biosfera Erreserba izendatu ebanUNESCOk, bere landaretza, fauna eta paisajearenbalore garrantzitsuengaitik. Lau ekosistema dagoz

bertan: Landazabal Atlantikoa, Kantauriko Artadia,Padura eta Itsaso Zabala. Eta beti izango doguz ibilbi-deetan. Ibilbideotan itsasaldeko hondartza eta itsasla-barretatik, barruko baso eta mendietara, paisajearenedertsasunaz eta dibertsitateaz gozatuko dogu.Paisajearen balioaz gain, ibilbidean Urdaibaik dauazanhainbat arkeologia-aztarnategi, eta erlikia historikotopauko doguz. Baseleiza, eleiza, errota eta GautegizArteagako gaztelu ikaragarria. Urremendin lau etapatan banatuko dogu Urdaibairi Itzulia: Lehengo etapea Gernikan hasi eta Kanalaraino doa,Kanala auzoan segidu eta Ibarrangeluko Arboliz auzora.

Urdaibairi Itzulia GR ibilbideak geure eskualdea zeharkatzen dau.

UURRDDAAIIBBAAIIRRII IITTZZUULLIIAAAldizkariaren hurrengo lau zenbakietan GR-98Ibilbide Luzeko Bideskan zehar ibiliko gara. Ibilbi-de luzeko bideak, bi egun edo gehiagotan egiteko-ak dira. Urdaibairi Itzulia, gure eskualdeko GR bie-tako bat da, oinez egiteko aproposa.


ZER EGIN eta NORA JOAN

Ibilbidea

Urdaibai fue declarada en 1984 Reserva de la Biosfera porla UNESCO, debido a su valor en cuanto a flora y faunacomo del indudable valor paisajístico. Un paisaje domi-nado por cuatro ecosistemas que son, la Campiña Atlán-tica, el Encinar Cantábrico, la Marisma, y el Mar Abierto yque estarán siempre presentes durante las distintas rutas.En estas rutas pasaremos desde playas y acantilados de lacosta a bosques y montes del interior, empapándonos dela belleza y diversidad del paisaje. Aparte del valor paisajístico, Urdaibai posee numerososyacimientos arqueológicos y reliquias históricas de granvalor que encontraremos en el camino. Desde, ermitas eiglesias, a molinos, pasando por el monumental Castillode Arteaga.En Urremendi vamos a presentar La Vuelta a Urdaibaien 4 etapas:La primera etapa comienza en Gernika y llega hastaKanala, continúa en el barrio de Kanala y llega hasta elbarrio de Arboliz en Ibarrangelu. En estas caminatas, elsenderista tendrá la oportunidad de conocer mejor lamargen derecha de la ría.En la segunda etapa, desde Arboliz iremos hasta elalto de Astorkigana. y desde el alto de Astorkiganahasta Autzagane. A lo largo de ésta rutas los senderis-tas tendrán la oportunidad de conocer tanto la mar-gen derecha como la zona sur de la reserva de Urdai-bai.La tercera etapa daría comienzo en Autzagane y através de Errigoiti, en el Barrio Sanllabante. Llegare-mos hasta Bermeo. Este tramo es ideal para poderconocer la margen izquierda de Urdaibai.En la cuarta etapa, salimos desde Bermeo para llegarhasta Gernika – Lumo.

VVUUEELLTTAA AA UURRDDAAIIBBAAIIEn los próximos cuatro números de la revista, vamosa recorrer el Sendero de gran recorrido GR. 98. Lossenderos de gran recorrido, son rutas ideadas para suvisita en más de dos jornadas. El GR 98, la Vuelta aUrdaibai, es uno de los dos GR de nuestra comarca yel ideal para conocerla a pié.

Ibilbidean, itsasadarraren eskumaldea hobetoezagutzeko aukerea dauko xendazaleak.Bigarren etapan, Arbolizetik Astorkiganarajoango gara eta Astorkiganatik Autzaganera.Ibilbidean Urdaibai Biosfera Erreserbareneskumaldea zein hegoaldea ezagutuko dauzxendazaleak. Hirugarren etapea Autzaganen hasi eta Errigoi-tin zehar, Zallobante auzora, handik Bermeora.Urdaibairen ezkerraldea ezagutzeko aproposa da.Laugarren etapan Bermeotik urten etaGernika–Lumora helduko gara.

URREMENDi 35


36 URREMENDi

ZZEERR EEGGIINN eettaa NNOORRAA JJOOAANN

Gastronomí a

PPEELLOOTTAARRII EERRRREETTEEGGIIAA,, LLAA TTRRAADDIICCIIOONN DDEE LLAA BBRRAASSAAEn una amplia plazoleta peatonal del casco urbano de Bermeo, entre varios blo-ques de edificios se encuentra un local que, a lo largo de los años, ha pasado pordiferentes etapas y ha sido conocido por diferentes nombres. En la actualidad esel asador Pelotari, un negocio regentado por Jabier Hormaetxea, quien continúacon la tradición que siempre ha existido en su familia por trabajar la brasa.

Corrían los años 70 cuando Jabier Hormaetxea viajó aEstados Unidos. Allí se convirtió en un nombre recono-cido en el mundo del Jai Alai y conoció a Deborah, sumujer. Dos décadas más tarde, en 1994 llegó el momen-to de retirarse y regresar al caserío de los Hormaetxea enel barrio Almike de Bermeo, donde se encuentra elhogar de su familia y el conocido asador Almiketxu. Diezaños más tarde, Jabier y Deborah decidieron seguir tra-bajando por su cuenta y eligieron el local donde actual-mente se ubica el Pelotari, un nombre en clara referen-cia a los actuales propietarios del negocio.

Al llegar al local llama la atención las vidrieras decolores que sustituyen a los habituales ventanalesy, una vez dentro, la madera de fino acabado es elelemento predominante en la decoración. “Todo ellocal se diseñó en su momento con material de cali-dad y nosotros hemos querido mantener esteambiente de restaurante selecto, aunque hemosintroducido algunos cambios”, comenta Jabier.

Negocio familiarEl Pelotari es un negocio familiar en el que Jabier es elencargado de la brasa, Deborah cocina y sus hijos sue-len ayudarles. Cuenta con un comedor con capacidadpara unas 80 personas, que pueden elegir desde elmenú del día, los menús especiales de fin de semanao la carta. El restaurante acoge reuniones familiares,despedidas o comuniones pero por su espacio quedaun poco restringido para las bodas, “porque hoy en díase superan las cien personas fácilmente”.

Jabier Hormaetxea y su mjer Deborah,propietarios del Pelotari Jatetxea.

Jugoso chuletón a labrasa, especialidad delrestaurante Pelotari.


URREMENDi 37

Gastronomí a

Una vez sentados a la mesa, rodeados de finamadera, con luz difuminada y en un entornoacogedor, Jabier nos propone “seguir la líneadel País Vasco y degustar la cocina tradicional”.La razón es sencilla. “Tenía claro que queríaseguir con la idea del restaurante asador, apro-vechando la base que aprendí en el Almiketxu.Con mi padre adquirí experiencia, él fue quienme enseñó los secretos de la brasa”.

“Hay que tener en cuenta que tanto el pescadocomo la carne van tal cual sin ningún tipo desalsa, con sólo un poco de aceite y ajo, por esohay que saber coger bien el punto para quesalga el producto. La sal es fundamental, nos-otros empleamos sal marina y luego sal Mal-don pero hay que tener mucho cuidado conella, porque un exceso de sal puede echar a per-der una buena materia prima. Trabajamos concarbón de encina. Nuestra especialidad son lospescados y la carne a la brasa, en concreto elchuletón, una especialidad que se prepara conganado mayor criado aquí”.

“Tenemos una carta más o menos establecida que no suelevariar mucho a lo largo del año – continúa Jabier Hormaetxea– pero son platos que tienen mucha aceptación como la ensa-lada de ventresca o el hojaldre de puerros. Los fines de semanay festivos tiene mucho éxito nuestra receta de rabas. Tambiéngustan mucho los postres, porque todos son caseros: la cuaja-da, el arroz con leche … además tenemos algunos de tempo-rada, en concreto los hechos con frutas”. Todo ello acompa-ñado de “vinos selectos de Rioja, Ribera de Duero, Toro, etc”.

Pasamos al mostrador del bar, otro ejemplo de trabajo enmadera digno de observar con detenimiento. En la decoraciónabundan los motivos relacionados con el mundo de la pelota:palas, cestas, txapelas, trofeos “míos y de mis hijos, que tambiénson pelotaris de cesta profesionales” y numerosas fotografías defiguras destacadas del mundo de la pelota vasca.

“Se nota la crisis – reconoce Jabier – especialmente este últimoaño. Aunque estamos contentos y el balance es bueno, porquela gente sigue saliendo, ya no es como antes, los sábados a lanoche se salía mucho y ahora se tiende a salir más al mediodía.Yo creo que el horario de la retransmisión de los partidos defútbol aquí también tiene su influencia”.

Cogote de merluza a la brasa.

ZER EGIN eta NORA JOAN


38 URREMENDi

ELABORACIÓN: Poner la leche en un recipiente con el azúcar y ponerlo al fuego hasta que rompaa hervir. Retirarlo y dejar enfriar hasta que alcance unos 30º. Verter la leche en cuatro recipientes yechar tres gotas de cuajo a cada recipiente, revolver con una cucharilla, dejar enfriar y cuajar. Por otro lado, pelar las manzanas, descorazonarlas, trocearlas y rociarlas con el zumo del limón.Poner un cazo al fuego con el agua, azúcar, canela y las manzanas. Dejar cocer a fuego lentohasta que las manzanas se deshagan, revolviendo de vez en cuando. Dejar enfriar.Servir la cuajada con un poco de miel y rodeada de la compota de manzana.

CCUUAAJJAADDAA CCOONN CCOOMMPPOOTTAA DDEE MMAANNZZAANNAA YY MMIIEELL EEUUSSKKOO LLAABBEELL

Patrocinado por Babestua

INGREDIENTES PARA LA CUAJADA:1 litro de leche Euskal Esnea, 100 gr. de azúcar, 12 gotas de cuajoy Miel Eusko LabelINGREDIENTES PARA LA COMPOTA:1 Kg. de manzanas reinetas, 1 palito de canela, 1 limón, 150 gr. de azúcar y 1 vaso de agua


PUBLIERREPORTAIA URREMENDI

KALITATEA FUNDAZIOA

URREMENDi 39

EEZZTTIIAA EETTAA EEUUSSKKAALL EESSNNEEAA:: OOSSOO EERRRRAAZZ UUZZTTAARRTTUU DDAAIITTEEZZKKEENN GGOOII��MMAAIILLAAKKOO PPRROODDUUKKTTUUAAKK

Euskal EsneaEusko Label markaren pean merkaturatzen denesnea Euskadiko ustiategirik onenetatik dator, etaindarrean dagoen Europako araudiak exijitzenduena baino kalitate-maila altuagoa dauka. Esnegordinari ultrapasteurizazio deituriko prozesu ter-mikoa ezartzen zaio, produktuak elikadurarennahiz zaporearen ezaugarriak gorde ditzan, bitami-na eta aminoazido nagusiei eutsita. Bere ezaugarri nutrizionalak direla eta, behi-esneaelikagai osatuenetariko bat da.Behi-esneak kalitate oneneko proteinak ematendizkigu. Oso aberatsa da kaltzioan, B taldeko bita-minetan eta, neurri txikiagoan, A, D eta E bitamine-tan. Substantzia horiek oso garrantzitsuak dira gizagorputzaren garapenerako eta hezurren ligadurasahiesteko. Kaltzio asko duenez, esnea kontsumi-tzea oso onuragarria da pertsona guztientzat. Bere-ziki gomendagarria da haurrentzat, haurdun dau-den emakumeentzat eta adineko pertsonentzat.

Eztia Eusko Labela duten eztiak gordinak, freskoak, kali-tate eta purutasun handikoak dira, jatorri botaniko-aren araberako ezti mota guztien kasuan (lore-eztia, akazia-eztia, txilar-eztia, basoko eztia…). Eztihauei buruzko araudia Europako araudi zorrotze-netako da. Pasteurizazio-prozesurik gabeko eztigordinak izanik, ezaugarri biologiko eta elikatzaileguztiak gordetzen dituzte. Bere elikadura-propietateez gain, eztiak osasune-rantzako oso onuragarriak diren beste ezaugarribatzuk ditu: gibelaren funtzioak dinamizatzen etaindartzen ditu, bihotza suspertzen du eta hesteenfuntzioak hobetzen ditu. Efektu lasaigarria du, etaoheratzerakoan hartuz gero lo egiten laguntzendu. Horrez gain, propietate antiseptikoak ditu etaeztarriko minarentzat oso egokia da.


40 URREMENDi

MMUUNNDDUUTTIIKK ZZEEHHAARR Antonio Pou

Paseando al alba por las estrechas callejuelas de Casa-rabonela, cuando sus blancas paredes tornan los tin-tes azules de las sombras en dorados resplandecien-tes, se siente aún la llamada a la oración del muecínflotando en el aire. Nada sorprendería si nos cruzáse-mos con un borriquillo llevado del ramal por unmorisco camino de su olivar; o más bien se diría jardín,dado el detalle y el esmero con que trataban, y siguentratando, a estos paisajes sus habitantes.Cada uno de los rincones de la bella Alozaina parecenevocar historias de los Cuentos de la Alhambra. Quizáahí, o en Tolox, o en Yunquera, o en cualquiera de lospueblos y campiñas de esta comarca, vaguen aún

personajes que no son sino hermosas princesas yvalientes guerreros transformados por algún encan-tamiento o sortilegio. Sin duda, algunos habitan lafantástica Mina del Palacio del Rey Moro, en Ronda,recorriendo sus doscientos escalones para bajar sinser vistos hasta las aguas del famoso Tajo.Su pretendido carácter morisco hace a esta comar-ca especialmente atractiva, pero hay otros elemen-tos que le confieren una belleza ensoñadora. Sonlas huellas de una ocupación armoniosa del territo-rio desde tiempo inmemorial. Sin duda los moris-cos dejaron también su impronta pero resulta intri-gante que hayan sobrevivido sus prácticas cuando

El límite occidental del territorio malagueño aún refleja la antigua muga del Reino Nazarí, reino cuya exis-tencia administrativa se prolongó hasta el siglo XVIII. A poco que uno se adentre en esas tierras y abandonelos decorados de esa extraña nueva California que se ha creado en la costa, se abre al visitante una ventanatemporal que le transporta, como una alfombra mágica, a un pasado morisco.

EELL LLEEGGAADDOO RRUURRAALL NNAAZZAARRÍÍ

Cumbres de la Sierra de las Nieves y Tolox a su pie.


URREMENDi 41

MUNDUTIK ZEHAR

Los Pinsapos brotan de las rocas

la cultura que supuestamente las generó hacesiglos que desapareció.A mí me da la impresión que las culturas modelanun territorio cuando este es anodino, pero cuandoel terreno, su clima y su vegetación tienen muchafuerza, son esos elementos los que moldean la cul-tura, si ésta es lo suficientemente sabia para ir en lamisma dirección que las fuerzas naturales. Eso esalgo que me parece percibir de manera muy inten-sa en muchos lugares de Euskadi, como por ejem-plo Urdaibai. Sin embargo, esa sutileza en la inter-acción con el territorio, que ha conformado en elpasado nuestro carácter y nuestra forma de vida,puede ahora desaparecer porque la cultura occi-dental actual es fascinante y poderosa, al mismotiempo que extremadamente torpe.Quizá sea la Sierra de las Nieves, atalaya sobre África yel Estrecho de Gibraltar, la responsable de este maravi-lloso algarbe (occidente) Nazarí. Preside, como unareina elevada en un trono de casi dos mil metros dealtura, el racimo de pueblecitos que se esparcen por

sus faldas. Los alimenta con los jugos que extrae de lasnieblas que frecuentan sus cumbres, jugos que tam-bién guarda para el estío en silos de nieve.Celosos guardianes de sus riscos son los bosques depinsapares o pinzapos, como también se les llama.Esos abetos de aspecto globoso y dulce, pero de hoji-tas cortas y recias, son gigantes encantados, testigosmudos de los fríos que reinaron también por aquí hacemiles de años, y que han resistido encaramados a lascumbres y escondidos en las vaguadas umbrosas.La Sierra de las Nieves es como un castillo mágico, invisiblea los ojos de los mortales. Así que no podía faltar un pasa-dizo secreto por donde descienden los genios desde lomás alto de la cumbre hacia los avernos. Lo llaman la simaGESM y los espeleólogos llevan ya más de mil metros des-cendidos por empinadas galerías e impresionantes pozosverticales. ¿Cruzará por debajo del Estrecho?http://www.casarabonela.es/http://www.alozaina.es/http://www.turismoderonda.es/http://www.sierradelasnieves.es/


42 URREMENDi

PPEERRTTSSOONNAAIIAA

Jon Andoni Rementeria

JJOONN AANNDDOONNII RREEMMEENNTTEERRIIAA SSUUMMIILLLLEERRRRAAZZAAPPOORREEAARREENN AARRTTEEAA EETTAA ZZIIEENNTTZZIIAA

Bizitza osoa familiako jatetxean, eskatzean, lapiko artean, plater gozo-gozo eta ardo onen artean ibili iza-nak sortu eban Jon Andoni Rementeriarengan gustua ikertuteko grina. Sumillerra lez ederto baten jakin dauRemenetxe jatetxeko beharra eta bere ikasketak uztartzen. Bere profesionaltasunari esker, Estatuko Sume-lleria Txapelketa irabazi dauan lehenengo euskalduna da.

Orain dala 22 urte hasi eban bere ibilbidea etxeko nego-zioan aitagaz, ardau karta bategaz hasi zan “betikoak, klasi-koak”; ordutik hona, Jon Andoni Rementeria gauza barriakdastatuteko grinagaz batera hazitako sumiller haundia da.Indar horrexek berorrek ekarri deutso urte gitxitan arrakas-ta haundia, “Iparraldeko Errioxako Ardo Kartarik Onena”batu dau familiak Muxikan daukon jatetxean: 1118 erefe-rentzia eta 27.000 botila, mundu guztikoak. “Geldi-geldisoto haundi bat egin dot, ardo-karta polita, gainera sarituanazio mailan. Kartea eguneratua eta egunero barriztatuadaukogu. Horretarako gustatu egin behar da eta beste gauzabatzuetatik kendu denborea” dinosku Jon Andonik. Danadala, Jon Andoni Rementeriak karrerako jauzi kualitatiboa“Custodio de Zamarra” Estatuko Sumilleria Txapelketa ira-

Jon AndoniRementeriak,Estatuko sumi-lerrik onenarensaria lortu dau.

Jon Andoni Rementeria sumillerra, Estatuko txapel-duna, Custodio Lopez Zamarra saria jasotzen.


URREMENDi 43

PERTSONAIAJon Andoni Rementeria


bazi ebanean emon eban. “Nik ez neban itxaroten.Holako txapelketetara doan jendeak urteak daroazeta Rich eta holako hoteletatik datoz, gaiotan osoegunean gainera. Nik bi urte daroadaz txapelketetanparte hartzen eta oraingoan be ikastera niñoian.”onartuten dau sumiller gazteak.

Sumiller ogibidea zientzia da, ikasi egin behar dala-ko, baina artea be bada “mahats-ardogintzarenaraudia ondo ikasi behar da, jatorrizko deiturak ...baina aktoreak be bagara, ze geuk jantzi behar doguardo zerbitzua. Pazientzia eta zintzotasuna diragarrantzitsuenak ardoa gomendatu eta zerbitzekoorduan” diño Jon Andonik.

Baina sumileriaren artea ez da bakarrik ardoa.Sumiller beharra bezeroa jantokian sartzen danmomentuan bertan hasten da, aho gozagarrirenbat, ura, ardo gozoak, postreak, kafe, kopak etapuroak gomendatuz.

“Zaporeakaz egiten dogu behar eta janariagaz batetorri daitezala gura dogu. Ni apurtzekoaren aldekoanaz, kontrastea topetako. Gozoa garratzagaz nahas-tutea gustaten jat, ahoan lehertzeko” azaldutendeusku Jon Andonik.

Jon Andoni Remente-ria ha ido creciendo

como sumiller al ritmode su inquietud por

probar cosas nuevas.Ese impulso le ha lle-vado en pocos años acosechar grandes éxi-tos, que han pasadopor reunir la “Mejorcarta de Vinos Riojadel Norte” en el res-

taurante que su fami-lia regenta en Muxika,con 1118 referencias y

27.000 botellas detodo el mundo.

Jon Andoni Rementeria, Muxikako Remenetxe Jatetxean, etxeko negozioan, hazitako profesionala da.

Toda una vida entre fogones, platos suculen-tos, y ricos caldos del restaurante familiar, des-pertaron en Jon Andoni Rementeria la pasión

por investigar el gusto por lo bueno. Comosumiller ha sabido maridar a la perfección su

trabajo en el Restaurante Remenetxe y sucarrera. Una profesionalidad que le ha llevadoa convertirse en el primer euskaldun ganador

del Campeonato Estatal de Sumilleria.


44 URREMENDi


Bere beharra, pasinoa eta zaletasuna dala eta, ondobaino hobeto ezagutzen dauz, esentziak, jatorriak etamunduko ardoen ezaugarriak; Jon Andonik bere soto-an, besteak beste, ardo frantsesak, hegoafrikarrak, txi-letarrak eta italiarrak gordeten dauz. Baina etxekoek bebadauke lekua “euskal ardogintzak asko irabazi dau etadenboreagaz hobetu egingo da, ze mahastiak ondiñogazteak dira”. Gure berezitasunen artean txakolinadago “Ardo ezberdintzat hartzen da, asko gustatzen da.Gaur egun zuriak klonak dira eta hor txakolina besteen-

gandik ezberdindu egiten da. Busturialdean plantazinoasko dagoz, baina bodega haundi bi Itxasmendi etaAguirrebeko, Bizkaiko txakolinik onenak daukezenak”baieztatzen dau Rementeriak.

Jon Andoni jendea ardoaren kulturara erakartzekobeharrean dabil. Horretarako Remenetxe ondoan lur-peko upeltegia egin dau eta bertan 15.000/20.000 ardobotila izango dira erakusgai eta ardo-dastatze, aurkez-pen edo berbaldietarako be erabili ahal izango da.

Jon Andoni Rementeriak jendea ardoaren kulturara erakarri guradau, Remenetxe ondoan eraiki dauan lurpeko upeletegiagaz.

2008ko Expo-vacaciones azo-

kan, Busturial-dea-Urdaibaikostand-ean Jon

Andoni Remen-teriak ardau-

dastaketa eskei-ni eban.

Jendearenerantzun onak

turismo enologi-koaren erakar-

garritasuna era-kutsi eban.



URREMENDi 45


“Gureetatik aparte munduan dagozan ardo diferen-te guztiak jendeari erakustea gustatuko jatan, etaadibidez, Gernikako txakolinaren eta Zallakoarenartean dagoan aldea jendeak igartea” onartutendau Jon Andoni Rementeriak.

Ardozale, ardo maitale eta mahaia gustatzenjaken guztien hezkuntzan, ezinbestekoa da sumi-llerra eta hori Jon Andonik be badaki eta gureeskualdean indartu gura dau. “Europan dagoenikaragarrizko grina, hona

be helduko da. Ondo prestatutako bodegak dauko-guz eta paisajea eta inguru politak. Ardoaren-turis-moa ona da, baina behar egin behar da” eta puntuhorretan segidu behar dala beharrean argi daukoJon Andoni Rementeriak “Ni hemen gustura nago,ez neuko ezerengaitik aldatuko. Gustaten jatanaegiten dot, eta gora egiteko aukerea daukothementxe, etxeko negozioan. Danon artean ingu-rua ezagutzera emon ahal dogu. Hementxe geratu-ko naz.”

Atraer al público a la cultura del vino, es otra de lasideas en las que trabaja Jon Andoni. Para ello ultimala creación de una bodega subterránea junto al res-

taurante Remenetxe, en la que contará con unaexposición de 15.000/20.000 botellas, y se podrá

dedicar a catas, presentaciones o charlas.


46 URREMENDi

GGEEUURREE KKIIRROOLLAAKK

Mundakako Arraun Taldea

EERRRRAAMMOONN BBAARRRRIIRROO BBEE UURREETTAARRAA!!21 urte dike lehorrean izan eta gero, “Erramon” traineru mundakarra uretara irtengo da, arraunlaritzaren katego-ri gorenera heltzeko ahaleginari sekula itxi ez deutson klubaren laguntzageaz. Mundaka Arraun Elkarteak, 1975eansortuak, ilusinoz beterik, apaltasunez eta uretara sartuteko gogo haundiz hasiko dau denboradea.

Mundakako Arraun Alkarteak kirol historia ikaragarriadauko: 80 ikurrinatik gora arraunlaritzaren kategoriaezberdinetan eta Bizkaiko eta Euskadiko makina battxapelketa. 34 urteko ibilbideagaz, 43 arraunlarigaz,%80-90 bertakoak, klubean trebatuak eta 380 kide-gaz, Mundakako Alkarteak Erramon barriro be uretanikusteaz egiten dau amets. “11 urte daroadaz presi-dente eta ordutik hona trainerua uretan ipintzeko aha-leginetan nabil, beheko kategorientzat eredu dalakoeta klubari bizitzea emoten deutsolako. Edozein kirola-riren nahirik haundiena, maila haundietan lehiatzea

da eta arraunean garrantzitsuena trainerua da” azal-duten deusku Javier Olarzak, Mundakako ArraunElkarteko presidenteak. Trainerua uretara ez atarate-ko arrazoi bat erremutan egiteko edadea daukongazterik ez egotea izan da “1700 biztanleko herria da,baina gazteak %20 dira. Zenbakiak mugatu egitengaitu”. Jubenilen aurreko denboraldiko funtzionamenduezin hobeak indartu egin dau kluba, energia emondeutso traineru baten pentsetan hasteko, “bertokoseniorrak animatu genduzan, beharra zala eta arrau-

El Club de Remo Mundakarra en sus 34 años de trayectoria posee un historial deportivo envidia-ble, con más de 80 ikurriñas en las diferentes categorías arraunlaris, y un número destacado de

campeonatos de Euskadi y Bizkaia en su haber. Cuenta con 43 remeros en plantilla, en un 80-90% remeros propios, formados en el club, y 380 socios.

Talde mundakarrak “Erramon” trai-neruagaz urtengo dau uretara, baina

“NaturHouse-Mundaka” izenagaz.


URREMENDi 47

GEURE KIROLAKMundakako Arraun Taldea


Mundakako arraunlari seniorrakilusino handiz hartu dabe traine-

ra berriro be uretan jartzea.

La “Erramon” es el nombre de la primera trainerade Mundaka, que lleva el nombre de Ramón Larri-

naga, quien sacó adelante el club de remo deMundaka, junto a la Sociedad Ipar Aize. La última

vez que estuvo la “Erramon” en el agua fue en1987. Tras 21 años en el dique seco, vuelve al agua.

nari itxitakoak. Euren laguntzeari esker, ze senio-rrek ikaragazrrizko ilusinoa dauke, atara ahaldogu trainerua. Klubaren barruan mundu guztiadago inplikatua eta gogoz gainera”. Talde mundakarrak “Erramon” traineruagaz urten-go dau uretara, baina “NaturHouse-Mundaka” ize-nagaz, etxe horregaz babes-kontratua sinatu dau;ze traineru ligan egoteko azpiegiturea martxanipinteko behar dan dirutza haundia da Mundakakomoduko klub umil batentzat. “NaturHousek orain

dala bi urtetatik laguntzen deusku beheko mailatan etaorain arte emaitza onak baino ez dauz izan batel laburre-tan. Eurek be itxaroten egon dira geuk noiz atarako traine-rua” dinoskue alkartetik. Harrobi propiodun taldea,Mundaka Arraun Taldean gitxienez hiru urte daroienarraunlariak “berton egin dira arraunlari”. Mundakak berak sortu eban arraun alkartea oraindala 34 urte Ramón Larrinagaren bultzaderi esker,(Ipar Aize alkartearen bitartez herritarrek ipini ebenmartxan alkartea) beti emon deutso laguntasunaalkarteari. Mundakarrek batez be Mundakakoestropadetan emoten dabe dana, ta MundakakoUdalak be lagunduten dau; orain arte, bagileanarraunlaritzaren kategoria guztietako traineruakbatzen ziran hemen. “Aurten Ligako estropadeaARC2 izango da, geure mailan konpetiduko dogu.Espektakulua izango da, inguruko jendea Elantxobe,Mundaka, Bermeoko bigarren trainerua… Portugale-ten aurka eta, ikustea. Ikusgarria izango da, ze espek-takuluagaz batera, herriko trainerua animatzekoaukera egongo da”.


48 URREMENDi

GEURE KIROLAKMundakako Arraun Taldea

El Mundakako Arraun Taldea sacará a competir este año en la liga ARC2 el equipo NATUR HOUSE-MUNDAKA, graciasal apoyo del sponsor, y la implicación de todo el club, especialmente de los seniors que se mantienen ilusionados.

Arraunlaritzaren goiko kategoriara bueltatuarren, Mundakako Klubaren apaltasunak ezartzendeutso errritmoa uretara joango dan traineruari.“Gure helburua Erramon uretara ataratea da etadenboradan arraunlariak pozik egotea. Jakina,

kirol mailan interesatzen jakula, baina nahia ez daARC1 lortutea, arraunlariak kokatu eta datorrenurtean be beharrean segidutea baino. Denboradaduina eukiko dogu , ilusinoz egin dogula behar age-rian izango da”


1981eko argazkia, sasoi hartan Mundakako trainera uretan zegoen oraindik, sei urte beranduago utzi eban ure.


URREMENDi 49

IRAGARKIAK correo ordinario: Urremendi Landagarapen Alkartea. Domingo Alegria Enparantza, Z/G.

48300 Gernika-Lumo (Bizkaia)contactos: [email protected] 94 625 06 06/ 688 61 66 22/ 657 79 08 36* se ruega un máximo de 10 palabras.

SE VENDE PISO EN FORUAVISTAS A URDAIBAI. 96M2 3HAB. 2 BAÑOS,COCINA Y SALÓN. A/C, CALEFACCIÓN, GAS

NATURAL. AMUEBLADO. CAMAROTE DE30M2 Y GARAJE. TLF:617737888

SE OFRECE CANGURO A DOMICILIO RESPONSABLE CON

MUCHA EXPERIENCIA PARA FINES DESEMANA , NOCHES. POR HORAS.

TLF:634 452 802. MARIA

Envianos tus anuncios a:

SE VENDEN LLANTAS “NOMO” CASI NUEVAS.

PRECIO A CONVENIR.TLF: 634 452 802

SE VENDE PISO EN GERNIKA. 3 HAB, ASCENSOR,

CAMAROTE, CALEFACCIÓN GAS NATURAL.

PRECIO A CONVENIR. TLF: 675 709 121

SE VENDE COCINA NUEVA ELÉCTRICADE 4 PLACAS CON HORNO MARCA FAGOR.

PRECIO ECONÓMICO.TLF: 656 739 240

SE VENDE PISOCÉNTRICO DE 100M2 EN USANSOLO.

CON ASCENSOR, 3 HAB, SALÓN DE 25M2,COCINA, 1 BAÑO Y DOS TERRAZAS.

TLF:609 578 888BUSCO PISO EN BUSTURIALDEA.PARA ALQUILAR TODO EL AÑO.

TLF:605 124 114

HARTA DE PLANCHAR!!YO PUEDO AYUDARTE. SOY RÁPIDA Y

COBRO ECONÓMICO. TLF: 648 641 665

SE OFRECE AUXILIAR DE GERIATRÍATITULADO PARA FINES DE

SEMANA Y POR HORAS. TLF: 634 452 802. MARIA

URGENTE CHICA SERIA, RESPONSABLE Y CON TRA-

BAJO, LE URGE PERSONA PARA COM-PARTIR PISO O ALQUILER. PREFEREN-

TEMENTE BERMEO-BUSTURIALDEA. TLF: 686 165 298

COMPRO ARMARIOS DE COCINA USADOS O NUEVOS CUALQUIER ESTILO.

TLF: 658 724 475/ 946 257 736

SE OFRECE GRUPO CORALPARA CANTAR EN BODAS.

TLF: 679 450 133

CLASES DE INGLÉSLICENCIADA DA CLASES

PARTICULARES.GERNIKA. ECONÓMICO.TODOS LOS NIVELES. PREPARACIÓN DE

EXÁMENES, REFUERZO, ETC. TELÉFONO: 679450133

SE ALQUILA PISOEN GERNIKA. AMUEBLADO Y

CALEFACCIÓN. (EUSKALDUNES).TLF: 615 766 534

SE OFRECE SUPER NANNYCON REFERENCIAS PARA CUIDAR NIÑOS

MAÑANA, TARDE Y NOCHE.TLF: 946 257 315

SE VENDE NEVERA IDEAL PARA ZUMOS, LATAS, ... (74x90x41.)

UTILIDAD EN BARES, TXOKOS, ... ETC. TLF.: 606 20 74 60. [email protected]

SE OFRECE MUJER EUSKALDUN PARA ATENCIÓN Y CUI-DADO DE PERSONAS MAYORES, EN DOMICI-LIO, HOSPITALES O RESIDENCIA. POR HORAS,DÍA Y NOCHE. MUCHA EXPERIENCIA Y TRATOAGRADABLE. TAMBIÉN PARA TAREAS DOMÉS-TICAS. ZONA DE BUSTURIALDEA O MUNGIA.

TLF: 627 292 814

SE VENDE CASERÍODE 2 VIVIENDAS. EN FORUA TERRENO 2 HA.

OPCIÓN A MAS TERRENO TLF: 605813611

SE VENDE POR REGALO. BICICLETA DE MARCHAS. BUENA.100€.

TLF: 634 452 802

SALGAI GAIXOENTZAKO GRUA ELEKTRIKOA ETA OHEA. EGOERA

ONEAN. TLF: 688 644 782

SE VENDE PISO EN BERMEO (TXIBITXAGA). REFORMADO.

100 M≈. VISTAS.ASCENSOR.CALEFACCION. 3HAB., BAÑOS,COCINA

EQUIP.SALON Y TRASTERO. TLF:699525489

SE ALQUILA LOCAL COMERICIALEN UN LUGAR MUY CÉNTRICO DE BERMEO DE 50

M2 MOV: 696 300 596

CLASES DE INGLÉS(LICENCIADO) EN GERNIKA. TODOS LOS

NIVELES, PREPARACIÓN DE EXÁMENES, EOI,FCE, REFUERZO, CONVERSACIÓN, ETC.

TLF: 944653851/680228233

SE OFRECE CHICA DE 37 AÑOS

PARA HOSTELERÍA,LIMPIEZA, SERVICIOS DOMÉSTICOS,

CUIDAR NIÑOS… (CON MUCHOS INFORMES)

TLF: 677853431

SE VENDE PISO EN MUNITIBAR. REHABILITADO 65 M2. 2

HAB, COCINA, BAÑO COMPLETO Y SALÓN COMEDOR AMPLIO. GARAJE 25M2.

PRECIO. 186.000€.TLF: 635 602 011

SE VENDE PISO EN BERMEO POR 151.000 €, 4 HAB,

SALA, BALCÓN 70 M2, EN EL PARQUE"LAMERA", CÉNTRICO.

TLF.: 658730639 EMAIL: [email protected]

BUSCO TERRENO EN ALQUILER DE LARGA DURACIÓN,

PARA PLANTACIÓN DE KIWI. LLANO O CON POCO DESNIVEL.

MÍNIMO 5 HAS. CON POSIBILIDAD DE CAPTACIÓN

DE AGUA PARA RIEGO AGRÍCOLA. TLF: 630 06 83 84 (Lander)

o 94 625 76 09 (Urremendi)

SE VENDE PISO EN GERNIKA(RENTERIA).3HAB, SALA,

COCINA, BAÑO, DESPENSA Y CAMAROTE.31.000.000 pts.

TLF:615 766 534

SE OFRECE PARA PASEAR MASCOTAS O LLEVARLAS

AL VETERINARIO. TLF: 946 257 315

SE VENDE LIBRERÍA-COPISTERÍA EN USANSOLO.

CÉNTRICA (C/ OLETXE Nº25).OPCIÓN DE COMPRAR EL LOCAL.

TLF: 609 578 888

SE OFRECE TRABAJADOR PARA PODA EN ALTURA Y TALA EN LUGA-RES DE DIFÍCIL ACCESO. TLF: 667 907 630

SE OFRECEPARA LIMPIEZA GENERAL, ORDENACIÓNDE CAMAROTE, PERSIANAS-VENTANAS O

DESPUES DE UNA OBRA.TLF:648641665

SE OFRECEN SERVICIOS EN GESTIÓN, MANTENIMIENTO, PLANTACIONES,

PODA, TALA DE ÁRBOLES, ETC.TLF.: 667 907 [email protected]

MASAJISTA DIPLOMADA PARA TRABAJAR EN CENTROS

DE MASAJE O ESTÉTICA.TLF: 685 617 964


50 URREMENDi

IRAGARKIAK

HIRUSOLAIRUKO ETXE BAT SALGAIMUNITIBARRENLEKEITIO, GERNIKA, ETA

ZORNOTZATIK 15 MINUTURA.400 M2

LURRA: 200 M2. 4 LOGELA, 1 HIDROMA-SAIEKO BAINERAREKIN ETA JANSLEKUA.

4 KOMUN. APARKALEKU BI. 25M2KO TXOKOA, SUKALDE OSOA ETA BEHEKO-SUA. ARI MUSIKALA, HEGO-EKIALDERA

BEGIRA. PREZIOA: 445.000 € (HITZ EGITEKO PREST)

TLF: 653730970

SE VENDE TERRENO EDIFICABLE 3500 M2 PARA UNIFAMILIAR. A

10 MIN. DE GERNIKA. VISTAS INMEJORABLES.TLF: 659 639 666

SE VENDE PISO EN PEDERNALES, 3 HAB. 1 BAÑO,

C/GAS, PARA ENTRAR A VIVIR. CERCA PLAYA. PRECIO 28M.

TLF: 646774826 (TARDES)

SE OFRECE CHICA RESPONSABLEPARA PLANCHAR. RAPIDEZ. POR HORAS.

TLF: 635 689 589

CURSOS CAD 2D Y 3D (GERNIKA)AUTOCAD 2 Y 3D, MECHANICAL DESKTOP3D, ARCHITECTURAL DESKTOP 3D, SOLID

EDGE 3D, UNIGRAPHICS 3D.TLF: 665 71 18 67

E-MAIL: [email protected]

SE OFRECE SEÑORA PARA CUIDAR ANCIANOS

POR LAS NOCHES O AYUDANTE DE COCINA LOS FINES DE SEMANA.

CON REFERENCIAS Y COCHE. TLF: 615 766 534

SE VENDE PISO EN BERMEO 150.000€. (NEGOCIABLE) 3HAB, SALA, COCINA, BAÑO, TRASTERO,

80M2. PARAJE Y VISTAS EXCEPCIONALES.TLF:946 251 961/ 616 801 049

SE VENDE TERRENO EDIFICABLE EN NABARNIZ (2.500 M2).

TLF: 616 348 894

SE OFRECE“SOY UN JOVEN DE 17 AÑOS QUE BUSCA

TRABAJO. VIVO EN GERNIKA-LUMO,HABLO EUSKERA, Y TENGO EXPERIENCIA

COMO PEÓN DE OBRA Y COMO BARMAN” TLF: 688 611 203

SALGAI PISUA BERMEON.62M2 ERABAT BERRITUA. SUKALDEA

BERRIA JANTOKIAREKIN BAT EGINDA.KOMUN 2. BALKOIA. LEKU ZENTRIKOA.

BISTA ONAK. 204.500€. TLF: 663 739 282

KLASE PARTIKULARRAK ESPERIENTZIADUN IRAKASLEAK KLASE

PARTIKULARRAK ESKAINTZEN DITU. LEHENHEZKUNTZA ZEIN DBH-RAKO. GERNIKAN.

TLF: 656 772 012

LOCAL EGOKITUA SALGAIGERNIKAN.62M2.TXOKO/ESTUDIORAKO

EGOKIA. COMUNA DUTXAREKIN. HIRIGU-NEAN. 106.000€.

TLF: 663 739 282

SE VENDE PISO NUEVO EN ERRIGOITI CENTRICO BUENAS VISTAS. 3 HAB. 2 BAÑOS,

DESPENSA, C/C,GARAJE,TRASTERO. POSIBILIDAD DE DUPLEX. COCINA

EQUIPADA.BUEN PRECIO. TLF: 652 707 405

SE VENDE PISO EN GERNIKA.3 HAB, ASCENSOR, CAMAROTE, CALEFACCIÓN GAS NATURAL.PRECIO A CONVENIR.

TLF: 675 709 121

SE VENDEN PIEDRAS CANTEADAS-ESKINA ARRISEK- POR UNIDADES

MOV. 605 813 611

SALGAIAUTOARENTZAKO UME AULKIA. 100€.

TLF: 656 707 125

SALGAI GASOLIORAKO DEPOSITO BIBURDINEKOA, 400L: 150€. 100L: 50€.

TLF: 656 707 125

SE VENDE PARCELA DE GARAJE DE NUEVA CONSTRUCCIÓN EN

AMOREBIETA, C/ SAN PEDRO, 31.TLF: 646 888 045 / 690 143 456

SE OFRECE CHICO PARA TRABAJAR EN GERNIKA BERMEO O ALREDEDORES DE PEON O SIMILAR

O REPARTIR PROPAGANDA.TLF: 655620087 Ó

[email protected]

ETXEA ALOKATZEN DA GERNIKATIK 5MINtara. 4GELA, 2 KOMUN,

EZKATZ BARRIA ETA TERRAZADUNA. TLF: 653 748 751

SE OFRECE SEÑORA DE GERNIKA PARA TRABAJOS POR HORAS

CUIDAR NIÑOS O LIMPIEZA DE LUNES A VIERNES

TLF:628 330 054

SE VENDEN 2 TERRENOS EN BERMEO, NO EDIFICABLES. PARCELA

LLANA 770M2 ZONA ARITXATXU; PARCELAIRREGULAR 2210M2 ZONA ARENE. VISTAS

AL MAR. PRECIO NEGOCIABLE. TLF: 635 207 982.

[email protected].

SE VENDE PISO EN GERNIKA2ªMANO. AMUEBLADO. 82M2 ÚTILES.

COCINA, SALA, 3HAB, BAÑO, PREINSTALA-CIÓN GAS, FIBRA ÓPTICA, ASCENSOR.

CAMAROTE 35M2. 192.000€. TLF: 663 025 661/ 616 061 444

VENDO HORNO CON VAPORIZADOR.UTILIDAD PARA RESTAU-

RANTES Y TXOKOS.PRECIO ECONÓMICO.TFNO: 953 722 217

SE VENDE BMW 325TDDIESEL.115CV.240.000KM NEGRO META-

LIZADO. BUEN ESTADO PRECIO: 3000€ MOVIL: 676785066

SALGAI HYUNDAI TUCSON. CRDI. DIESEL. 140 CV. 6VEL. 70.000KM.

6,5L/KM. GRIS PLATA. NARRUA. A/C. ABS.TCS. AIRBAG. OSO SEGURUA. 19.500€.

TLF 656 707 125

SE OFRECEN CLASES DE ALEMAN. PROFESOR NATIVO Y EXPERIMENTADO. PREPA-

RACIÓN DE EXÁMENES. TODOS LOS NIVELES.TLF: 635 743 297 (KLAUS)

ESKAINTZEN DAETXEKO GARBIKETAK EGITEKO ANDREA,

ARRATSALDEETAN.TLF: 609 971 406

ESKAINTZEN DABIKOTE BAT MUSIKA JOTZEKO. BODETAN,

ELEIZKIZUNETAN ETA ZEREMONIETAN.BIOLA ETA TEKLATUA.

TLF: 629 864 143

SE ALQUILA LONJA 90M2. PARCIALMENTE REFORMADA.PLAZA

SAN JUAN IBARRA.GERNIKA-LUMO.TLF:946 254 656

SE PREPARAN CAZUELASSE HACEN CENAS A DOMICILIO, TXOKOS.

FINES DE SEMANA. ZONA DE BUSTURIALDEA. TLF: 615 766 534

SE REALIZAN LIMPIEZAS DE GARAJES CON MÁQUINA BARREDORA Y FREGADORA.

PRECIOS ECONÓMICOS.TLF: 635 730 222

ESKAINTZEN DAETXEKO GARBIKETAK EGITEKO ANDREA,

ARRATSALDEETAN. TLF: 609 971 406

SE VENDE MOTO BMW SCARVER AZUL.AÑO 2004.IMPECABLE. TLF: 678 955 878

SE VENDE TXOKO DE 52M2 EN BILBAO. PRECIO: 60.000€

TEL.: 658730639 EMAIL: [email protected]

SE OFRECE MUJER PARA TRABAJOS CON ORDENADOR PROPIO. HABLO

FRANCÉS. TEXTOS, TRADUCCIONES AFRANCÉS... PLANCHA, PORTALES Y CUI-

DAR NIÑOS. COCHE PROPIO. ZONA:GER-NIKA-LEKEITIO-AMOREBIETA.

TLF: 630 608 612

SE VENDE BAR CÉNTRICO EN USANSOLO.

CON LICENCIA PARA BAR- DEGUSTACIÓN. REFORMADO ÍNTEGRAMENTE HACE UN AÑO.

TLF:609 578 888




Documents

urremendi n22 CTP.qxp:Maqueta Nueva 06 4/3/10 18:29 …urremendi.org/uploads/Revista Urremendi_22.pdfJ.J Ibarretxe, Lehendakaria:Todas las actuaciones que venimos realizando las Instituciones