VALENTÍN PAZ ANDRADE. 2º CICLO. DÍA DAS LETRAS GALEGAS, 2012 1

VALENTÍN PAZ ANDRADE 2.º CICLO

O poeta e escritor Valentín Paz Andrade naceuna parroquia de Lérez, en Pontevedra, o 23 deabril de 1898.Fixo os estudos de bacharelato na cidade dePontevedra e estudou Dereito en Compostela,onde coincidiu con numerosos intelectuais gale-gos: Castelao, Vicente Risco, Antón Villar Ponte,Luís Peña Novo...Foi membro do Partido Galeguista e nomeadosecretario en 1934. Anteriormente fora candida-to a diputado nas Cortes, aínda que non sairáelixido.Dende moi novo adicouse a escribir en xornais erevistas como a «Gaceta de Galicia» chegandoa dirixir, durante cinco anos, o xornal «Galicia»,aínda que seguiu colaborando noutros xornais erevistas galegas e de Madrid.Traballou como avogado de moitas empresaspesqueiras e escribiu moitos libros sobre os pro-blemas da pesca en Galicia e no mundo.Colaborou, xunto con outras persoas, na crea-ción da empresa Pescanova, adicada a pesca econxelación de peixes en mares moi afastadosde Galicia, así como na publicación de numero-sos libros e traballos sobre a industria pesqueiragalega e mundial.Escribiu tamén poesía. O seu primeiro libro estáadicado ao seu amigo Alfonso Rodríguez Caste-lao, e leva por título «Pranto Matricial». Máis tar-de escribiu «Sementeira do vento» e «Cen cha-ves de sombra».Foi membro da Real Academia Galega e da RealAcademia Galega das Ciencias e galardoado coPedrón de Ouro, a medalla Castelao e numero-sos premios máis polo seu traballo a prol deGalicia, da súa cultura e do seu idioma.Este ano é o autor elexido pola nosa Real Aca-demia para ser homenaxeado no Día das LetrasGalegas.

Valentín Paz Andrade nunhacaricatura realizada por LuísSeoane.

«Cen chaves de sombra» éo último libro de poemas es-crito por Paz Andrade.

VALENTÍN PAZ ANDRADE. 2º CICLO. DÍA DAS LETRAS GALEGAS, 2012 2

QUE SABES DE VALENTÍN PAZ ANDRADE? 21.- A quen está adicado o Día das Letras Galegas de 2012?

2.- Que tipo de texto é o que acabas de ler?

3.- Relaciona cos datos da biografía de Valentín Paz Andrade.

4.- Arrodea as cinco profesións ou actividades que desenvolveu Valentín PazAndrade durante a súa vida.

5.- Que estudos terías que facer ti para poder licenciarte en Dereito? Coloreacinco.

LENDA FÁBULA BIOGRAFÍA

NACEU NA...

ESTUDOU DEREITO EN...

FIXO O BACHARELATO EN...

PONTEVEDRA

PARROQUIA DE LÉREZ

SANTIAGO

POLÍTICO

PILOTO

AVOGADOXORNALISTAPOETA

EMPRESARIOCARPINTEIRO

DEBUXANTEPINTOR

PRIMARIA

SECUNDARIA

MAXISTERIOGRAO DEUNIVERSIDADE

F. PROFESIONALELECTRICIDADE

MÁSTER DEDEREITO

BACHARELATO FP MECÁNICA

1

VALENTÍN PAZ ANDRADE. 2º CICLO. DÍA DAS LETRAS GALEGAS, 2012 3

ESTUDOS DE DEREITO EN SANTIAGO

ORDENA CRONOLOXICAMENTE 2

HOMENAXEADO NO DÍA DAS LETRAS GALEGAS

ESTUDOS DE BACHARELATO EN PONTEVEDRA

PUBLICA PRANTO MATRICIAL

DIRIXENTE DO PARTIDO GALEGUISTA

CREACIÓN DA EMPRESA PESCANOVA

DIRECTOR DO XORNAL GALICIA

Copia e ordena cronoloxicamente estes feitos da vida de Paz Andrade.

4

96

53

2

1

EDICIÓN DE SEMENTEIRA DO VENTO

RECIBE A MEDALLA CASTELAO

7

8

1

2

3

4

5

6

7

8

9

2

VALENTÍN PAZ ANDRADE. 2º CICLO. DÍA DAS LETRAS GALEGAS, 2012 4

ENCRUCILLADO 2

HORIZONTAIS

1.- Provincia na que naceu Paz Andrade.2.- Mes no que naceu Paz Andrade en Lérez.3.- Parroquia pontevedresa na que viu ao mundo.4.- Partido político do que foi dirixente.5.- Nome do autor homenaxeado no Día das Letras Galegas de 2012.6.- Cidade non galega na que escribiu en diferentes xornais.7.- Foi galardoado con el e era de ouro.8.- Empresa galega de pesca que axudou a fundar.9.- Estudos que realizou na cidade de Santiago.10.- Eran cen e eran de sombra. Forma parte do título do seu último libro depoemas.

5

8

10

7

6

4

1

2

9

P

A

Z

A

N

D

R

A

D

E

3

3

VALENTÍN PAZ ANDRADE. 2º CICLO. DÍA DAS LETRAS GALEGAS, 2012 5

O BARCO DE SOMBRASO BARCO DE SOMBRASO BARCO DE SOMBRASO BARCO DE SOMBRASO BARCO DE SOMBRAS 2

Para Xosé Núñez Búa

...Despois da meia noite de Vilaxoán partían...Polo peirao durmido vultos de homes da vilapouco a pouco engulidos por un barco sen lucesa pasarela entrando en alongada fila....

Cando o pesqueiro boga da Illa para Sálvorarepican a maitíns as monxas dun convento,as luces de Riveira e de Aguiño esmorecen,o mar saúda o barco coa súa mao ao vento....

Alá fica Rianxo con Castelao de fora,e Povoa do Deán sen don Ramón senlleiro.Despois o barco vira a costa de Pondalpara ter da liberdade o rumo verdadeiro.

Ao doblar Ortegal no roteiro de Franza,as cantábricas puntas de Galiza dixeron:Adeus fillos da Terra as alleas ciscadose que Deus vos recolla no anaco que nos deron!...

De aqueles que unha noite de Vilaxoán partironpoucas malvas darían camposanto da Terra.A dispersión, a praga bíblica de Galiza,nos exiliados roe como cinzas da Guerra.

Pousa Nova do Mar,San Xoán, 1976

Valentín Paz Andrade

VALENTÍN PAZ ANDRADE. 2º CICLO. DÍA DAS LETRAS GALEGAS, 2012 6

COMPRENSIÓN DO TEXTO 21.- De onde partía o barco?

2.- Partía de día ou de noite?

3.- Por que lugares pasa o barco?

4.- Que tres escritores galegos cita o poema?

5.- Un deses escritores escribiu o himno galego, sabes o seu nome?

O PEIRAO 2O vocabulario referido aos peiraos é moi variado. Poderías colocar cadapalabra do recadro no lugar que lle corresponde?

BARCO DIQUE LONXA FARO REDE ÁNCORA NASA NORAI

L

B

R

N

F

D

Á

N

4

5

VALENTÍN PAZ ANDRADE. 2º CICLO. DÍA DAS LETRAS GALEGAS, 2012 7

AS ILLAS GALEGAS 2En Galicia hai bastantes illas, pero ás que podemos ir en barco con certaregularidade son as Cíes e as de Ons. Imos facer un problemiña sinxelo ever se o sabes resolver.

Queremos ir en barco ata as illas Cíes e saímos de Vigo.Esta é a táboa de prezos do catamarán.

Que meses son os máis caros para viaxar un adulto?

En que dous meses se pode viaxar máis barato cun menor de 12 anos?

Averigua en que mes sairá máis barato se a familia que vai viaxar ás illasestá formada por cinco persoas: o pai e a nai, un irmán de quince anos, unhairmá de once anos e outra irmá de nove anos.

E en que tres meses sae máis barato viaxar un adulto só ás Cies?

MES DE...

ADULTOS

NENOS/AS(0-12 ANOS)

16 EUROS

0 EUROS

XUÑO

16 EUROS

6 EUROS

XULLO

18,50EUROS

9 EUROS

AGOSTO

18,50EUROS

8 EUROS

SETEMBRO

16 EUROS

2 EUROS

*Os nenos e nenas menores, ata os 12 anos, terán que ir acompañadosdun adulto.

MAIO

6

VALENTÍN PAZ ANDRADE. 2º CICLO. DÍA DAS LETRAS GALEGAS, 2012 8

A cabalo da mañáteño unha baranda nova,para escoitar a riveiranade luces de cada aurora.

Bañado na onda do maree peneirado na brisaentre as palmas do mencerentrou encoiros o día.

A gasa da néboa ao luscoten remendos amarelos,que lle botan á mañáas roupas dos bolicheiros.

...

CANTIGA MACANTIGA MACANTIGA MACANTIGA MACANTIGA MATINAL DE SAMILTINAL DE SAMILTINAL DE SAMILTINAL DE SAMILTINAL DE SAMIL 2Valentín Paz AndradeSEMENTEIRA DO VENTO

VALENTÍN PAZ ANDRADE. 2º CICLO. DÍA DAS LETRAS GALEGAS, 2012 9

COMPRENSIÓN DO TEXTO 211.- Que é unha «riveirana»? Colorea.

2.- De que partes do día fala a poesía?

3.- De que cor son as roupas dos «bolicheiros»?

4.- Que son os remendos amarelos?

MULLER QUE VIVE EN RIBEIRA.

BAILE TÍPICO DO RIBEIRO.

MULLER QUE TRABALLA NA RIBEIRA.

BAILE TÍPICO E POPULAR.

5.- Que clase de texto é o que acabas de ler?

6.- Samil é unha praia de Vigo, en Pontevedra. Que praia adoitas visitar ti noverán?

7.- Que actividades se poden facer nunha praia?

8.- A palabra aurora está no cuarto verso da 1ª estrofa. Onde están situadasestoutras dúas palabras? Indica a estrofa e o verso.

mencer:

lusco:

7

UNHA BIOGRAFÍA UN POEMAUN CONTO DE PRINCESAS

VALENTÍN PAZ ANDRADE. 2º CICLO. DÍA DAS LETRAS GALEGAS, 2012 10

Coloca cada un dos nomes que aparecen no recadro no lugar que lle corres-ponden do barco.

PROA POPA AMURA PONTE ÁNCORA OLLO DE BOIMASTRO SALVAVIDAS CHEMINEA BANDEIRA FUME

O BARCOS 2Localiza nesta sopa de letras o nome de oito tipos de embarcacións quepodemos atopar nas nosas costas.

ARRASTREIROBARCAZAPETROLEIROGABARRAIATEBOUGAMELADORNA

A R R A S T R E I R O B

Q D U T I P O U A R E A

B O U S R D E L T Ñ I R

H R O T E Q Ñ A E R O C

F N L P F G A B A R R A

G A M E L A T U E Q I Z

M P E T R O L E I R O A

O BARCO 28

9

P A

PR

A

ÁN

B

P

SO

F

M

C

VALENTÍN PAZ ANDRADE. 2º CICLO. DÍA DAS LETRAS GALEGAS, 2012 11

Completa cada refrán unindo as partes de cada columna e copia dous deles.

Ata o corenta de maio

Ollo con marzo que é traidor

En abril

Chuvia de abril

Maio chuvioso,

O verán de San Martiño

Vale máis nublado de agosto

Sabes ti algún outro refrán sobre o tempo?. Escríbeo ou invéntao.

2O vento é causado polosmovementos do aire na at-mosfera. Aproveitando estevento podemos construír unmuíño que nos pode propor-cionar uns bos momentosde diversión.Para facelo só tes que se-guir as instruccións indica-das á dereita. Sorte!

non quites o saio.

un día malo e outro peor.

augas mil.

enche o carro e o carril.

verán caluroso.

ou grande ou pequeniño.

que sol de setembro.

A METEOROLOXÍA NO NOSO REFRANEIRO 2

11111 44444

55555 66666 77777

22222 33333

10

11CONSTRUÍMOS UN MUÍÑO DE VENTO?

VALENTÍN PAZ ANDRADE. 2º CICLO. DÍA DAS LETRAS GALEGAS, 2012 12

Clasifica os fenómenos atmosféricos do recadro no bloque correspondente.

BRISA CHUVIA MARUSÍA NEVE ORBALLO SARABIAFURACÁN TORNADO NÉBOA VENDAVAL VAGA

NUBES

ONDAS

VENTO

TEMPERATURA

PRECIPITACIÓNS

Os mariñeiros cando o mar está bravo non poden saír a faenar e din que hai«forte marusía». Clasifica as seguintes ondas do mar segundo o tamañoque teñan.

A METEOROLOXÍA E O ESTADO DO MAR 2

FORTE MARUSÍA MAR OVELLADA MAR RIZADA MAR CALMA MARUSÍA

1

2

3

4

5

M A

A A

R L L

S

12