Embed Size (px)
Citation preview
Curso 2017-18
1. XUSTIFICACIÓN:
O plan de Convivencia é un documento que serve para concretar a organización e
funcionamento do Centro en relación coa convivencia, e establecer as liñas xerais do
modelo de convivencia a adoptar polo Centro, os obxectivos específicos a alcanzar, as
normas que o regularán e as actuacións a realizar nese ámbito para a consecución dos
obxectivos formulados.
O enfoque da convivencia no Centro ten unha visión construtiva e positiva, polo
que as actuacións van encamiñadas ao desenvolvemento de comportamentos axeitados para
convivir mellor e resolver conflitos, a través da participación, dunhas boas canles de
comunicación e da prevención de problemas de conduta.
A mellora da convivencia no ámbito escolar é unha preocupación que cada día adquire
maior importancia na sociedade, máis cando esta convivencia se poida ver alterada por
situacións de conflito cuxos efectos se deixen sentir en todos os membros da Comunidade
Educativa. Neste sentido, a realidade dos centros docentes pon de manifesto, ás veces, a
existencia de alumnos/os que presentan determinadas alteracións do comportamento, sendo
posiblemente un dos aspectos que suscitan maior preocupación, dada a importante repercusión
que teñen, dende unha perspectiva individual, (para o propio alumno/a e os seus
compañeiros/as), e colectiva, ao acentuar a conflitividade provocando unha deterioración da
convivencia no Centro.
A resposta educativa do Equipo Directivo e do profesorado no Centro é a de
promover a actitude de participación do alumnado mediante o diálogo, o respecto e a
comunicación para solucionar calquera conflito. Igualmente preténdese potenciar a mellora da
convivencia.
Non queremos limitar a convivencia a elementos organizativos, senón e sobre todo,
queremos desenvolver contidos que contribúan á formación do alumnado. Entendemos a
convivencia e a participación como parte da aprendizaxe, ademais de ser obxectivos da
educación e finalidades en si mesmas. Non consideramos a convivencia como unha mera
aplicación de medidas disciplinarias, senón como un dos obxectivos da educación. Para
Curso 2017-18
2
conseguir unha boa convivencia no Centro e para lograr un clima participativo e democrático é
necesario potenciar esas condutas. Pretendemos desenvolver nos alumnos/as eses valores e
habilidades de comunicación e de relación social.
Aínda que haxa unha boa xestión global da convivencia, os problemas aparecerán porque
son propios de calquera sistema de relacións humanas, pero a prevención contribúe a reducilos.
As actitudes que haberá que fomentar en materia de convivencia deberán basearse nas
Normas de Convivencia do Centro, que se procurarán revisar e actualizar cada curso escolar na
medida en que este plan de convivencia e sobre todo, os recursos, ferramentas, medidas, …, que
nel se mencionan para acadar o desenvolvemento da actividade educativa en paz, precisan unha
flexibilidade e avaliación continua.
Curso 2017-18
3
2. COMISIÓN DE CONVIVENCIA DO CENTRO:
O Decreto 85/2007, do 12 de abril que crea e regula o Observatorio Galego da
Convivencia Escolar, foi derogado polo Decreto 8/2015 que desenvolve a Lei 4/2011, de
convivencia. A comisión de convivencia ven regulada no artigo 6 do Decreto 8/2015,
considerándose como un órgano con carácter consultivo. Créase no seo do Consello Escolar de
cada centro e desempeñará as súas funcións por delegación deste para facilitar o cumprimento
das competencias que, en materia de convivencia escolar, ten asignadas o consello escolar.
Composición:
Tal como recolle o artigo 6.2 do Decreto 8/2015, a comisión de convivencia na súa
composición, integrará o principio de igualdade entre mulleres e homes de todos os sectores da
comunidade educativa. Os seus membros serán elixidos polo Consello Escolar do centro. Os
integrantes da comisión de convivencia nos centros educativos serán nomeados pola persoa
responsable da dirección do centro, por proposta dos colectivos representados.
No Consello Escolar do 05 de decembro de 2016 fórmase a comisión de convivencia do
IES As Mariñas e escóllense novos integrantes ao marchar do Centro parte dos anteriores,
quedando constituído por:
Presidente: Tomás Antonio Fernández Pardo
Representantes do alumnado: ------------------------------
Representantes do profesorado: Luis Fernández Carnero
Olga De uña García
María Gómez Hermida
Javier González Illanes
Representantes das familias: Luna Taboada Martínez
Representantes do persoal de administración e servizos: Mónica Pena Barral
Curso 2017-18
4
Estes nomeamentos serán por un período de dous anos a partir da data da reunión do
Consello Escolar e será renovable por outros dous. No suposto de que un dos membros perdese a
súa representatividade, procederase ao seu cesamento e designarase unha persoa substituta,
conforme o sinalado anteriormente e polo tempo que reste de exercicio no cargo.
A comisión de convivencia exercerá segundo se recolle no artigo 6.4, por delegación do
consello escolar, as seguintes funcións:
r todos os sectores da comunidade
educativa, incorporando as súas iniciativas e achegas no procedemento de elaboración,
desenvolvemento e seguimento do citado plan. Esta función será asumida polo equipo directivo
cando non estea constituída.
comunidade educativa e o cumprimento das normas de convivencia do centro.
nvivencia, especialmente o fomento de actitudes
para garantir a igualdade entre mulleres e homes, a igualdade de trato de todos os membros da
comunidade educativa e a resolución pacífica de conflitos.
oportunas para mellorar a convivencia,
así como dar conta a este, cando menos dúas veces ao longo do curso, das actuacións
desenvolvidas e das correccións e medidas disciplinarias impostas.
o centro persoas que poidan formar parte
do equipo de mediación.
que
fosen impostas e informar ó consello escolar sobre o grao de cumprimento da normativa vixente.
o seguimento dos compromisos de convivencia subscritos no centro.
Curso 2017-18
5
ivencia e conflitividade no centro, na cal
se reflictan as iniciativas no ámbito do centro sobre a materia. Este informe será trasladado ao
consello escolar do centro e ao correspondente servizo territorial de Inspección Educativa.
órgano da Administración educativa con competencias na materia.
Cando a comisión de convivencia o considere oportuno, e co obxecto de que informen
no ámbito das súas respectivas competencias, poderá solicitar:
olaboración:
- Do profesorado titor relacionado co tema que se analice.
- Do educador ou educadora social do concello onde se atope o centro educativo.
- Doutros profesionais segundo a problemática de que se trate.
- Das asociacións do sector que poidan colaborar na mellora da convivencia.
Esta comisión de convivencia manterá tres reunións anuais de carácter ordinario, unha
por trimestre, e con carácter extraordinario cantas veces sexa convocado pola súa
presidencia, por iniciativa propia ou por proposta de, polo menos, unha terceira parte dos
seus membros. Unha das persoas nomeadas anteriormente, con destino no Centro
Educativo, actuará como secretario/a e levantará acta.
Curso 2017-18
6
3. CARACTERÍSTICAS DO CENTRO.
Localización e contorna.
O IES “As Mariñas” sitúase no que poderiamos chamar zona escolar do Concello de
Betanzos. O concello de ocupa una extensión de 24,19 km², sendo un dos máis pequenos da
provincia. Conta con 8 parroquias. Limita ao norte coa ría de Betanzos e con Bergondo; ao leste
con Paderne e Coirós; ao sur con Oza-Cesuras; e ao oeste con Abegondo. Está atravesado polos
ríos Mandeo, Mendo e Mero. A cota máxima apenas supera os 200 metros.
Próximo a el, ao outro lado da N-VI, atópanse o IES “Francisco Aguiar” e o CEIP “Francisco
Vales Villamarín”.
“As Mariñas” é un centro público con réxime ordinario e de adultos, cun horario de apertura
moi amplo debido ás ensinanzas que nel se imparten. As clases desenvólvense pola mañá entre
as 8,45 e 14,15 e pola tarde desde as 16,20 e as 22,15 horas.
Horario do centro.
O horario xeral vai desde as 8:45 ata as 14:15 e das 16:20 ata as 22:15 horas.
O réxime ordinario (diúrno) abrangue de 8:45 a 14:15 e de 16:20 a 18:00h para ESO e
Bacharelato que teñen unha tarde á semana e desde 16:20 a 18:50 horas para os ciclos formativos
que teñen dúas tardes á semana.
No réxime de adultos (nocturno) as clases van de 17:00 a 22:30 para ESA e Bacharelatos.
Realidade socioeconómica.
Coa excepción das familias que viven nos concellos da Coruña, Oleiros, Oza-Cesuras,
Pontedeume ou Sada, o resto ten un nivel modesto de renda e viven, fundamentalmente, das
actividades relacionadas co sector servizos ou co sector primario: agricultura e gandería.
Curso 2017-18
7
Persoal e departamentos.
No centro contamos con 74 profesores agrupados en 22 departamentos, cunha parte
importante dos docentes con destino definitivo.
DEPARTAMENTOS Nº PROF. DEPART. DEPARTAMENTOS Nº PROF. DEPART.
FILOSOFÍA 001 2 EPEV 009 1
GREGO 002 1 EDU. FÍSICA 017 1
LATÍN 003 1 TECNOLOXÍA 019 2
L. CASTELA 004 4 ECONOMÍA 061 2
L. GALEGA 053 4 FOL 105 2
FRANCÉS 010 1 ORIENTACIÓN 2
INGLÉS 011 4 RELIXIÓN 1
X. HISTORIA 005 5 ADMINISTRACION 9
MÚSICA 016 1 EDIF. OBRA CIVIL 3
MATEMÁTICAS 006 5 ELECTRICIDAD 7
FÍSICA E QUÍMI. 007 3 AUTOMOCION 10
CIENCIAS NAT. 008 3
TOTAL 74 PROFESORES
Entre o persoal non docente figuran 3 conserxes, 2 administrativas, 5 limpadoras e unha
coidadora.
Descrición xeral: espazos e recursos.
A necesidade de dar resposta a unha demanda educativa moi diversa que inicialmente
estaba centrada na Formación Profesional, pero que logo evoluíu acollendo tamén estudos de
ESO e Bacharelato, fixo que os espazos do Centro se fosen adaptando a estas necesidades. O
resultado é un complexo escolar peculiar, formado por cinco edificios principais, un pavillón
polideportivo “F”(rodeado de dúas pistas descubertas para a práctica deportiva) e a aula de
música “G”(illada e un pouco separada destes edificios).
Curso 2017-18
8
Acceso principal
A
C
D
E
F
B
A: EDIFICIO PRINCIPAL
B: ADMINISTRATIVO/DELINEACIÓN
C: ELECTRICIDADE/AUTOMOCIÓN
D: AUTOMOCIÓN
E: CHAPA E PINTURA
F: POLIDEPORTIVO
G: AULA DE MÚSICA
G
No edificio “A” ou principal temos a área de administración e servizos do centro, aulas
polivalentes e aulas específicas dalgunha materia. Tódolos cursos da ESO, agás a materia de
música impártense neste edificio. Acaroado a este edificio, pero con entrada independente, está
o Salón de Actos.
No edificio “B”, na planta baixa, sitúanse as aulas dos Ciclos de Administración e Finanzas,
Xestión Administrativa, as aulas de Informática específicas para estes ciclos formativos e o
Departamento correspondente. No primeiro andar están as aulas utilizadas no ciclo de
Desenvolvemento e Aplicación de Proxectos de Construción Civil xunto co seu Departamento,
os cursos de bacharelato e a aula/taller de tecnoloxía.
O edificio C, tamén ten dúas plantas. As aulas-taller dos ciclos de Instalacións
Electrotécnicas e unha de Automoción, así como espazos dedicados a almacén, están na planta
baixa. As aulas específicas, situadas no primeiro andar, completan a dotación deste parte do
centro .
O edificio D ten no primeiro andar as aulas de FOL e electricidade, así como a aula de
tecnoloxía industrial de bacharelato e talleres dos ciclos de Electromecánica de Vehículos. Este
ciclo está nun edificio de nova construción que acolle tamén o resto dos talleres “E”, das aulas e
dos espazos complementarios necesarios para impartir as ensinanzas de Electromecánica.
De nova construción neste edificio son dúas aulas de informática para a formación profesional
básica de administrativo situadas no primeiro andar.
Curso 2017-18
9
Para rematar, salientaremos que o alumnado non dispón, prácticamente, de ningún espazo
cuberto para os seus momentos de lecer.
En resumo, podemos sinalar que hai unha grande dispersión en canto ás edificacións que
compoñen o IES e unha grande variedade en canto ás ensinanzas que se imparten.
4. CARACTERÍSTICAS DO ALUMNADO.
O número de alumnos matriculados no centro é de 674, distribuídos no réxime ordinario e
no de adultos. No réxime ordinario (diúrno), 178 pertencen a ESO, 122 a Bacharelato, 57 á
formación profesional básica e 330 aos Ciclos Formativos. En adultos hai 20 alumnos na ESA e
67 en Bacharelato.
A distribución de grupos é a seguinte:
En diúrno hai 8 grupos de ESO, dous por nivel; ademais de dous programas de mellora do
aprendizaxe; un en 2º da ESO e outro en 3º da ESO.
En Bacharelato, no réxime ordinario, hai 4 grupos, dous grupos no Bacharelato de
Humanidades e Ciencias Sociais e outros dous no Científico-Tecnolóxico.
En Formación profesional:
Ciclos de Grao Medio impártense:
- Ciclo medio de Xestión Administrativa. 2000 h, dous cursos.
- Ciclo medio de Electromecánica de vehículos. 2000h, dous cursos.
- Ciclo medio de Equipos e Instalacións electrotécnicas, 2000h, dous cursos.
Ciclos de grao Superior impártense:
- Ciclo superior de Administración e Finanzas. 2000 h, dous cursos.
- Ciclo superior de Instalacións electrotécnicas. 2000 h, dous cursos.
- Ciclo Superior de Automoción. 2000 h, dous cursos.
- Ciclo Superior de Desenvolvemento e aplicación de proxectos de construción, 2000 h,
dous anos.
Estas ensinanzas, de réxime ordinario complétanse con catro grupos de formación
profesional básica: dous de Mantemento de Vehículos e dous de Servizos Administrativos.
Na modalidade de adultos, hai 3 grupos na ESA e 3 en Bacharelato.
Curso 2017-18
10
4.1. Datos do medio sociocultural do alumnado.
Os alumnos de ESO proceden de tres centros distintos adscritos, polo que ás diferencias
naturais do alumnado debidas ás súas peculiaridades persoais e á súa historia académica, hai que
engadir a producida polas diferentes prácticas educativas que se dan neses tres centros. Os
alumnos dos centros adscritos ao noso instituto (Oza-Cesuras e Aranga) viven en zonas rurais
dispersas, con notables dificultades de transporte, que lles ocupa 2 horas ao día. Ese tempo de
viaxe non é un tempo de descanso nin de lecer, e en moitas ocasións produce unha notable
tensión nos alumnos polos conflitos que xorden no transporte escolar, xa que non viaxan
acompañados de ningún monitor. Eses concellos teñen poucos habitantes e ademais están
sufrindo unha grande perda poboacional debido a movementos migratorios cara ás cidades
próximas e cun crecemento vexetativo negativo, o que produce avellentamento demográfico
importante.
O aillamento dos alumnos dificulta, e nalgúns casos imposibilita, actividades autónomas de
búsqueda de información (acceso a bibliotecas, búsqueda de información en grupo, acceso á
Internet, …), pois non hai bibliotecas neses núcleos rurais, e a dispersión do alumnado fai que as
distancias entre os seus domicilios dificulte/imposibilite o contacto para actividades de reforzo
conxunto. Temos que pensar que os alumnos practicamente só poderán contar cos recursos que o
Centro lles pode ofrecer, e no horario no que eles se atopan neste Centro. Esta dificultade tamén
se dá á hora de promover actividades extraescolares. Estas consideracións fan que as actividades
de estudo individual, traballos de investigación e ampliación de coñecementos deban ser
pensadas para poder desenvolver fundamentalmente cos recursos do Centro e o material
individual deles.
A contorna para bacharelatos é máis ampla xa que recibimos alumnado dos concellos de Miño,
Bergondo, Monfero e Abegondo. Nestes tres últimos, nos que se cursa ESO pero non
bacharelato. Tendo en conta a tendencia natural que ten o alumnado de seguir no mesmo centro
no que cursa ESO, non parece que vaia ser moi significativa a presenza de alumnos de Betanzos,
Paderne e Coirós, xa que son concellos con alumnos adscritos ao Francisco Aguiar, polo tanto o
máis probable é que non veñan ao noso Centro. Cabe resaltar que no último curso houbo un
notorio aumento de matrícula en bacharelato de alumnos procedentes do Francisco Aguiar para o
IES As Mariñas; concretamente 17 alumnos.
As características da poboación destes concellos da zona ESPO é relativamente parecidas
á da zona ESO, con poboación envellentada, bastante dispersa, e con relativas dificultades de
Curso 2017-18
11
transporte público para o acceso a Betanzos. Tampouco debemos esquecer que o bacharelato xa
non forma parte do ensino obrigatorio, e que os alumnos que acceden a estes estudos non teñen,
propiamente, transporte escolar, aínda que algún alumnado poden utilizar de xeito gratuíto as
prazas vacantes do transporte escolar establecido para a ESO.
Seguramente é interesante analizar os datos estatísticos collidos do IGE e do INE
referidos á poboación da comarca tendo en conta que parte dos alumnos de Aranga estudan en
Guitiriz, que algúns alumnos de Miño e Monfero acoden a Pontedeume, que algúns alumnos de
Bergondo acoden a Sada, e que en Betanzos existe outro instituto público e, un centro privado,
nos que poden cursar estudos da ESO e bacharelato.
Non debemos esquecer a proximidade de Betanzos á Coruña, e que varios centros
privados da Coruña teñen transporte escolar dende Betanzos. A Educación Secundaria de
Adultos (ESA) atende alumnos de toda a comarca, e aínda que en Sada tamén se pode cursar, a
organización horaria fai que este Centro sexa máis demandado. O bacharelato no réxime de
adultos só se cursa no IES As Mariñas, recibindo alumnado de toda a comarca.
4.2. Detección de necesidades.
Partimos dunha organización xeral do Centro moi complexa:
- Unha estrutura con certo grao de “compartimentalización” como resposta á oferta educativa do
IES. Así, un destes “compartimentos” sería o dos ciclos formativos, outro o da ESO e
probablemente o bacharelato diúrno e outro o que conformarían as ensinanzas de adultos. Son
ensinanzas moi diferentes tanto pola idade do alumnado como polo tipo de estudos e teñen que
convivir nun mesmo espazo. Debido a esta diferenza de idades fragméntase o tempo de lecer en
dous recreos diferenzados co obxectivo de non coincidir.
- A peculiar disposición das instalacións (en tantos edificios) que xorde como resposta ás
necesidades que van xurdindo (aumento de matrícula, cambios na FP, etc) mais que como
consecuencia dunha planificación detallada, provoca un continuo “trasfego” de alumnos e
profesores entre as distintas dependencias que non é nada beneficioso, sobre todo se temos en
conta que as sesións de clase duran 50 minutos.
- No caso da ESO, a adscrición ao IES “As Mariñas” de alumnado pertencente a CEIP afastados
do Centro, provoca tamén un incremento da dificultade para manter contacto coas familias de
Curso 2017-18
12
cara a intercambiar opinións, facilitar información e, sobre todo, buscar unha maior implicación
na vida do Centro.
Este IES non é un Centro onde a conflitividade sexa un problema grave. Puntualmente se
deron, danse e seguirán dándose situacións complicadas, desde o punto de vista da convivencia,
pero a nivel xeral non podemos cualificar o alumnado do centro como conflitivo. Probablemente
a maioría das condutas contrarias ás normas de convivencia estarían incluídas en descricións
semellantes ás seguintes:
- non seguir indicacións do profesorado,
- falta de puntualidade,
- perturbar o normal funcionamento de clases,
- contestarlle indebidamente ao profesorado,
- berrar,
- empurrar os compañeiros, etc...
- non traer o material...
En menor medida poderiamos sinalar tamén:
- faltas inxustificadas a clase,
- saír do Centro sen permiso,
- fumar ou faltarlle ao respecto ao profesorado e a outros membros da comunidade
educativa...
A maioría dos actos contrarios ás normas de convivencia están centrados (polo menos
inicialmente) nun número moi reducido de alumnos e alumnas. Non é habitual que haxa máis de
un ou dous escolares por grupo que, por diversos motivos, incumpran de xeito máis grave ou
máis reiterativo as normas de convivencia do IES. Si temos observado que, a actuación deste
alumnado (ao que inevitablemente acaba sumándose outro), incide moi negativamente na
convivencia, dificulta as tarefas de ensino-aprendizaxe, provoca un clima na aula moi negativo,
etc. Nestes últimos anos céntrase potencialmente a conflictividade nos grupos de 2º da ESO e
formación profesional básica. Os motivos destas incidencias en 2ª da ESO poderían ser o elevado
número de alumnos repetidores. Na formación profesional básica ten un factor importante a
característica individual de cada alumno; moitos deles con familias desestructuradas, baixa
confianza en sí mesmos, pouco hábito de estudo e unha total falta de normas.
Curso 2017-18
13
5. DETECCIÓN DE NECESIDADES E ACTUACIÓNS A REALIZAR
PARA A MELLORA DA CONVIVENCIA NO CENTRO NO CURSO
2017/2018
A convivencia é unha preocupación constante entre o profesorado, sen embargo son
poucos os que recibiron unha formación específica sobre este tema e, case sempre, o tratamento
que cada un fai ante un problema de comportamento que se presenta na aula é consecuencia do
sentido común, da aplicación do NOF (en proceso de aprobación; levouse á CCP) e do
coñecemento que se teña do mesmo.
É polo tanto necesario posuír estratexias que nos permitan detectar qué situacións son as
que máis favorecen os conflitos nas aulas para previlos; pero é tamén imprescindible saber cómo
intervir nos casos nos que estes conflitos se presenten. Deste xeito, a reacción dos docentes será
coherente para evitar confundir ós alumnos/as e reforzar as menxases construtivas sobre as súas
condutas.
No curso 2017/2018 unha parte do profesorado do noso Centro está a facer gardas na
aula ATI e o paso por dita aula é rotativo.
Comezouse este curso 2017/2018 a realizar un grupo de mediadores no Centro no que
participa persoal docente e alumnado. No próximo curso 2018/2019 o grupo de mediación
debería estar traballando no centro.
Curso 2017-18
14
AULA DE CONVIVENCIA (AC) E AULA DE TRABALLO
INDIVIDUALIZADO (ATI).
6. AULA DE CONVIVENCIA
6.1. Definición
A aula de convivencia ven recollida na Lei de convivencia 4/2011, a 19.3 Decreto 8/2015
a 25.1, onde indica que “se crearán as aulas de convivencia inclusiva, non estables e con
vocación de substituir o tempo de expulsión do alumnado que estivese temporalmente
privado do seu dereito de asistencia ao centro, con apoios e formación específica, que
busquen reincorporar ao alumno á súa propia aula no menor tempo posible”.
A aula de convivencia é un espazo onde, mediante a escoita activa e a reflexión, se
procura dar resposta a condutas do alumnado que impiden o normal desenvolvemento do grupo
clase.
Partindo da idea de que o clima de confianza e respecto mutuo entre os membros da
comunidade educativa é imprescindible e de que, tamén no IES, antes que nada somos persoas e
polo tanto necesitamos relacionarnos, respectarnos e compartir o noso espazo e o noso traballo
diario, o profesorado intentará axudar o adolescente para que analice as súas condutas
disruptivas e se comprometa ao cambio consensuando e asumindo os compromisos que se
deriven deste proceso de reflexión.
Esta estratexia fundaméntase polo tanto nunha visión positiva do conflito, entendéndoo
como oportunidade para a reflexión, para a integración democrática das normas e para a mellora
persoal e da institución escolar.
Ademais, afastar o alumnado momentaneamente do lugar onde se produce a incidencia
(sobre todo se esta se produciu na aula) pode evitar que o conflito vaia a máis, ao desaparecer os
motivos que reforzan as condutas contrarias ás normas de convivencia (manterlle o desafío ao
profesorado, chamar á atención, etc).
Curso 2017-18
15
En consecuencia, a AC constitúese como unha estratexia organizativa de xestión pacífica
dos conflitos de carácter flexible, aínda que rigorosa. Non se pretende aquí plasmar medidas
contrapostas ás contempladas nas NOF; máis ben debería ser entendida como unha ferramenta ao
servizo do Centro para intentar a resolución pacífica de conflitos antes de chegar á aplicación.
As NOF e Plan de Convivencia teñen como raíz a LEI 4/2011, do 30 de xuño, de
convivencia e participación da comunidade educativa. Co Plan de convivencia preténdese a resolución
de conflictos para non chegar a extremos como privación do dereito de asistencia ás clases por un
período de ata tres días, expediente disciplinario.... O modelo de corrección de condutas derivado
da aplicación ten unha compoñente “burocrática”, “mecánica” (baseada no cómputo de Faltas de
Orde), que busca tratar obxectivamente a todo o alumnado. No fondo, esta pretendida
obxectividade non se acada. Máis ben, sen pretendelo, este procedemento convértese en
discriminatorio ao non contemplar que cada alumno é diferente e ao non permitir unha
adaptación de xeito flexible á diversidade de situacións persoais, familiares e sociais que están
cerca ou asociadas ás condutas contrarias ás normas de convivencia. A actuación educativa do
traballo na AC persegue que o alumnado que ten que ser obxecto de corrección “se dea conta” do
que fixo; é dicir que comprenda o por que , o como, o alcance para si mesmo e para os demais
das súas accións e, ao tempo que acade os compromisos de mellora necesarios. É un traballo
individualizado que ten en conta situación de partida de cada adolescente.
Existirá un control, coordinación e seguimento de cada caso, quedando constancia sobre
o número de veces que acode, dos problemas concretos de cada alumno, dos compromisos
acadados, das estratexias que se desenvolveron para tratar de resolvelos e das medidas que
impliquen, se é o caso, a derivación a outras instancias do Centro. Este traballo de control,
coordinación, seguimento e, cando sexa necesario, derivación, permite que a Aula de
Convivencia se convirta nun estudo e proporcione os datos precisos para o estudo cuantitativo e
cualitativo de alumando concreto, de grupo clase ou de todo o Centro.
En resumo, o ata aquí exposto permítenos afirmar que, para nós, a Aula de Convivencia é:
- Un espazo de reflexión tendente a analizar situacións conflitivas e acadar compromisos de
mellora.
-Un “termómetro” que mide a conflitividade do Centro.
Tamén, aínda que poida considerarse unha obviedade, poderiamos aclarar que a Aula de
Convivencia non é:
- Un lugar para os castigos
Curso 2017-18
16
- Un “almacén” de alumnos/as
En moitos casos, aínda que custe afirmalo, á Aula de Convivencia chegan alumnos que
“sobran” na clase, molestan e é o lugar máis doado para expulsar a un alumno.
6.2 Obxectivos
6.2.1 Xerais:
- Mellorar o clima de convivencia en todos os espazos do Centro (aulas, corredores e
espazos comúns, patio, etc).
- Crear espazos e instrumentos novos nos que se poida aprender a resolver conflitos de
maneira dialogada, pacífica, reflexiva e, sobre todo, formativa mediante a
negociación e o esforzo conxunto de profesorado e alumnado.
- Educar o alumnado dos grupos para que clima de harmonía e de participación baixo a
autoridade do profesor ou profesora permita un adecuado traballo escolar.
6.2.2. Específicos:
- Ensinarlle a reflexionar á alumna ou ao alumno que é expulsado dunha aula. Analizar
as causas da expulsión.
- Establecer compromisos de actuación que faciliten a volta á aula e que melloren o
clima escolar do Instituto.
- Acadar tratamentos educativos personalizados e un seguimento integral do alumnado
con problemas de conduta.
- Proporcionar axuda para que o profesorado poida realizar o traballo na aula nun
ambiente propicio.
- Establecer un espazo que permita ao alumnado afastarse do foco do conflito, ou das
circunstancias que o orixinan, con obxecto de conseguir a distancia necesaria para
poder reflexionar e buscar posibles solucións.
- Analizar os datos recollidos na AC.
- Manter unha relación eficaz con profesorado, titorías e equipos docentes.
- Derivar os casos atendidos a outras instancias do Centro.
- Colaborar aportando información e expresando a opinión coa Xefatura de Estudos e
o/a Orientador/a.
6.3. Funcionamento
O horario no que a aula de convivencia está aberta coincidirá co horario lectivo do
alumnado de ESO. O seu funcionamento, polo tanto, abarca 34 horas lectivas, e será atendida por
profesorado que fai garda neste espazo. Segundo o Decreto 8/2015 de 8 de xaneiro, no artigo 8 á
xefatura de estudos correspóndelle, en materia de convivencia, no apartado
Curso 2017-18
17
a) Coordinar e dirixir as actuacións establecidas no plan de convivencia do centro e as
normas de convivencia do centro.
Os partes chegan a xefatura de estudos, compútanse, analízanse e cando un alumno chega a un
determinado número sanciónase consultando previamente co titor/a do alumno.
6.3.1. A Aula de Convivencia como espazo de reflexión
Se logo da posta en práctica a nivel persoal/individual por parte do profesorado doutras
medidas e estratexias sen obter resultados, hai alumnado que impide o normal
desenvolvemento do grupo-clase, xorde un problema de disciplina ou unha situación persoal
que requira unha atención individualizada, o discente pode ser enviado a AC. É importante
destacar que a derivación á Aula de Convivencia non é a primeira medida que, por defecto,
toma un docente. Este é un recurso que debe ser utilizado coidadosamente, xa que un “abuso”
do mesmo podería provocar un colapso da AC ou mesmo desvirtuar a finalidade para a que
foi concibida. O protocolo para remitir o alumnado a este espazo é o seguinte:
1. O profesorado debe cubrir o “parte de incidencias” cos datos do alumno/a,
especificando da maneira o máis clara e descritiva posible o que ocorreu.
2. O alumnado será acompañado á Aula de Convivencia.
3. O profesorado da AC proporcionaralle ao/á alumno/a a ficha de reflexión
correspondente:
a. Se a incorporación ao espazo de convivencia se produce por primeira vez,
ou ben por segunda vez pero por un motivo diferente ao que determinou a
primeira incorporación, aplicarase a “Ficha de reflexión, primeira vez”.
b. Se a incorporación se produce por unha reincidencia, isto é, se acode por
segunda vez por un motivo xa tratado con anterioridade, traballarase coa
“Ficha de reflexión, segunda vez”
c. Cabería a posibilidade de manexarmos tamén fichas adaptadas á
problemática dalgún alumnado que tivese que ser derivado con certa
reiteración por un mesmo motivo ou por motivos, aínda que non idénticos,
semellantes.
4. A persoa que atende a aula deberá cubrir o informe que aparece no reverso das
follas de reflexión básica. O informe debe recoller: como se desenvolveu a
Curso 2017-18
18
entrevista, que actitude mantivo o alumno/a e as propostas que se estime oportuno
facer desde o espazo de convivencia. Esta persoa tamén debe arquivar o caso.
5. Unha copia da “Ficha de reflexión – compromiso” e o reverso da mesma
(“Análise de acordos da entrevista”) e do “parte de incidencias”, entregaránselle
ao/á profesor/a que remitiu o alumno/a. Recibirán tamén copias a titoría do
alumnado implicado, a Xefatura de Estudos. A documentación orixinal gardarase
na propia Aula.
6. Finalmente, sempre que sexa posible, o alumno/a debe volver á súa aula de
referencia. Ademais de acordar, se é posible, as condicións da volta (chamar á
porta para entrar, pedir desculpas...), o profesorado que estea á fronte da AC debe
valorar outros aspectos para que a reintegración á aula ordinaria non produza
problemas. Por exemplo: Ter en conta a opinión do profesor/a que derivou ao
alumno/a, o tempo que falta para que a clase remate, etc
Tal e como se está a traballar agora o alumnado que acude á AC permanece nela
con traballo para facer e non regresa á aula de referencia.
Se a conduta que pode dar lugar á incorporación á AC se produce no recreo a
reflexión se realizará no recreo. O alumnado debe acudir á Aula de Convivencia.
O traballo que o alumno ou a alumna deixou de facer na aula ordinaria mentres
estivo na AC debe serlle esixido polo profesorado que o remitiu. Polo tanto, as
actividades, tarefas de estudo, etc., debe facelas na súa casa ou no seu tempo libre.
6.3.2. A Aula de Convivencia como estudo da convivencia escolar
Con esta función pretendemos coñecer cantos e de que tipos foron os conflitos que
tivemos no Centro. Xa que todos os casos con problemática de disciplina pasan por este
espazo e quedan rexistrados, poderemos extraer datos cuantitativos e cualitativos da
conflitividade do Instituto. A partir desta información poderían propoñerse derivacións a
outras instancias: Aula de Traballo Individualizado, servizo de mediación (cando se poña en
marcha), etc. Ademais, unha vez organizados, a Xefatura de Estudos, Orientación, titorías,
equipos docentes... poderán utilizar os datos recollidos para elaborar propostas de mellora
con carácter xeral.
Curso 2017-18
19
6.4. Ubicación
A Aula de Convivencia está situada nun lugar que permite percibila como próxima,
accesible e importante.
Curso 2017-18
20
7. AULA DE TRABALLO INDIVIDUALIZADO (ATI)
Primeiramente queremos sinalar que este espazo non é diferente da AC a nivel físico
(espazo diferente) aínda que a nivel de obxectivos e traballo que se levan a cabo son distintos.
Perseguen o mesmo: mellorar a convivencia .
No noso IES funcionan aproveitando o mesmo espazo que a AC e sendo atendida polo
mesmo profesorado. Probablemente esta organización pode producir ocasionalmente algunha
“interferencia” no funcionamento das dúas aulas (sobre todo no da AC), pero cremos que se debe
asumir.
7.1 Definición
a. Espazo ao que o alumnado será derivado para realizar un traballo
fundamentalmente relacionado con áreas ou materias do currículo. O motivo desta
derivación habitualmente será unha reiterada conduta disruptiva que afecta
negativamente, tanto no traballo persoal como no traballo do grupo clase e que
habitualmente se concretará en acumulación de partes de incidencias. Polo tanto a
reincidencia en condutas contrarias ás normas de convivencia, as deficiencias a
nivel autocontrol, disposición para o traballo, etc, provocarán a necesidade
dunha corrección que podería ser aplicada neste espazo.
Agora ben, a decisión de derivación dun alumno/a a ATI non debe entenderse
como unha ruptura do vínculo docente-alumnado entre ese escolar e o profesorado
que debería atendelo na aula ordinaria. Estariamos máis ben a falar de que este
profesorado ten, nesta situación, un alumno/a nun espazo diferente á aula
ordinaria e conta con axuda doutros docentes para prestarlle a atención precisa.
7.2 Funcionamento
A derivación do alumnado á ATI realizaríase seguindo o protocolo descrito a continuación en
cinco pasos:
1. A incorporación á ATI producirase logo de que a Xefatura de Estudos elabore un
informe recollendo os motivos, obxectivos, número de días, número de horas e
Curso 2017-18
21
actividades que o alumno/a debe realizar. Para elaborar o informe debe escoitar a
titoría e orientación.
2. Xefatura de Estudos solicitaralle ao equipo docente o material necesario (actividades,
fichas complementarias...) co que deberá traballar e que se correspondería co traballo
que, o alumnado remitido á ATI, debería realizar na aula de referencia. Haberá que ser
especialmente coidadoso coa proposta de actividades e o profesorado debe asegurarase
de que, a proposta que fai, é asequible para ese alumnado. Cómpre entregar este
material no prazo estipulado, para evitar demoras que retrasen máis do razoable a
corrección da conduta sobre a que se pretende actuar.
3. O Departamento de Orientación achegará actividades e materiais para levar a cabo un
proceso de reflexión ou de mellora a conduta o/a alumno/a afectado/a, se fose
necesario.
4. O Xefe de Estudos comunicaralles a resolución:
a. Ao alumno/a mediante entrevista persoal, e á súa familia por escrito, por
teléfono ou, de ser posible, mediante entrevista persoal. A explicación dos
motivos da derivación a este espazo, os obxectivos que se perseguen, os
días e horas de estancia así como unha síntese das actividades tanto
relacionadas co ámbito do currículo afectado como coas que teñan carácter
formativo, serán elementos básicos desta comunicación. Por outra banda,
tamén podería ser este o momento, no caso de considerarse necesario, de
solicitarlle á familia a colaboración ou implicación na corrección,
mediante a adquisición dalgún tipo de compromiso, do seguimento
dalgunha medida, etc, que se precisase para acadar os obxectivos fixados.
b. O profesorado de garda neste espazo, deixará constancia das actividades
desenvolvidas nas súas gardas e fará unha valoración da actitude do
alumno/a (“Ficha de seguimento na ATI”).
5. Finalizado o período de estancia na ATI remitiráselle ao profesorado afectado o
material correspondente á súa materia. No caso de que o alumno/a tivese realizado
actividades relacionadas co ámbito da reflexión e/ou modificación da conduta, estas
actividades arquivaranse na ATI. Unha copia da “ficha de seguimento” entregaráselle
á titoría.
6. Outras consideracións sobre o funcionamento da ATI:
Curso 2017-18
22
a. Cando se produce a incorporación dun alumno/a,o profesor ou profesora
que o recibe asígnalle o lugar no que debe sentar (na ATI trabállase
individualmente), indícalle ademais as normas básicas de comportamento
que debe manter na aula: esixirase silencio e traballo, e ocuparase de que o
alumnado inicie o traballo que se lle marcou.
b. Nas horas intermedias, o profesorado coidará de que non se altere a
disposición das mesas e organizará a continuación do traballo individual
de acordo co horario de clases e os materiais que teña pendentes de
realizar segundo a proposta de actividades coas que foi derivado a esta
dependencia.
c. É importante que o alumnado saiba que a valoración do seu traballo e o
comportamento se terá en conta de cara a outras posibles correccións.
d. No caso de que se producise un incidente grave, o alumno/a deberá
abandonar este espazo e comparecer diante do Xefe de Estudos. A
incidencia deberá rexistrarse na “ficha de seguimento”
7.3 Ubicación da ATI.
Comparte o espazo coa AC
8. PROCEDEMENTO CORRECTOR DAS CONDUTAS CONTRARIAS ÁS NORMAS
DE CONVIVENCIA.
Diferenciamos tres clases de condutas cando nos referimos á tipificación das mesmas:
condutas leves, graves e moi graves. O rexistro das mesmas faise a partir dos partes de
incidencias que se emiten para dar conta delas. Á vista destes partes, a Xefatura de Estudos
valorará a conduta rexistrada e cualificará a gravidade da mesma.
Cando o profesorado redacta un parte de incidencias non sempre leva aparellada a saída
da aula do alumnado afectado. É dicir, enténdese que a conduta ten entidade para ser rexistrada
(pola reiteración da mesma, pola gravidade...), pero que a súa corrección pode levarse a cabo
por canles que non supoñan o abandono temporal da aula ordinaria. Podería recorrerse á
mediación da titoría, á comunicación á familia, á privación de períodos de recreo, etc, para
intentar reconducir estas actitudes conflitivas.
Curso 2017-18
23
Se a conduta que orixina o parte de incidencias supón o abandono da aula de referencia, o
alumnado afectado debería ser trasladado SEMPRE á AC.
De calquera xeito, SEMPRE que o profesor ou profesora emite un parte, este compútase
e tense en conta de cara a posteriores correccións.
Normas xerais:
Cómputo de partes:
· A efectos de facer un cómputo dos partes de cara a tomar decisións sobre
correcións (por parte da Xefatura de Estudos) enténdese que:
3 partes leves = 1 grave
· A reincidencia por motivos similares é un aspecto que deberá ser valorado
Atenuantes ás correccións:
· Os partes leves, graves e moi graves prescriben logo de transcorrido un
mes lectivo, tal e como apunta a Lei de Convivencia.
A reincorporación á aula ordinaria logo do proceso de reflexión na AC enténdese
como obxectivo a conseguir. De todos os xeitos:
· Deben valorarse algúns aspectos importantes: O tipo de incidente que se
produciu, a opinión do profesorado responsable da derivación, o tempo
que falta para o remate da sesión de clase.
· Realizarase sempre acompañado, preferentemente, polo profesorado de
garda na AC.
· A entrada do alumno na aula debe estar acordada (pedir permiso para
entrar, desculparse, manifestar publicamente o compromiso?).
Tratamento dos partes leves na AC:
Parte leve (1ª vez):
· Acádase compromiso:Volta á aula ao final do proceso de reflexión.
· Non se acada compromiso: Compútase o parte. Permanencia na AC ata a seguinte
sesión de clase.
Parte leve (2ª vez)
· Por motivo similar ao da 1ª vez, compútase un parte a maiores. Aplícase á “Ficha
de reflexión para o alumnado” (2ª vez).
Curso 2017-18
24
· Por motivo diferente ao da 1ª vez. Reiterase o proceso de reflexión inicial.
Parte leve (3ª vez):
· Por motivo similar ao dalgunha das comparecencias anterirores: Computar o parte
· Por motivo diferente: Actuación, se procede, igual que na derivación inicial.
Tratamento dos partes graves
Parte grave (1ª vez):
· Acádase compromiso: Volta á aula ao final do proceso de reflexión.
· Non se acada compromiso: Compútase o parte
Parte grave (2ª vez):
· Se é por motivo similar ao do 1º parte grave: Compútase un parte a maiores
· Por motivo diferente ao da 1ª vez: reiterar proceso de reflexión inicial.
Parte grave (3ª vez)
· Derivar o caso á Xefatura de Estudos. Facer valoración da corrección desde a
Dirección do centro.
Tratamento dos partes moi graves
Levárao directamente ao equipo directivo.
Táboa orientativa de correccións.
O tratamento individualizado que pretende dárselle a cada caso, fai que a comisión de
convivencia deba actuar de xeito flexible (tendo en conta situacións de partida diferentes,
circunstancias persoais, etc) e polo tanto é preciso recalcar que a táboa ten un carácter só
ORIENTATIVO. A Xefatura de Estudos tomará ás veces decisións que non se axustan ao
procedemento xeral e que son consecuencia de conclusións e convicións ás que chegou despois
de estudar cada caso concreto.
Nº Partes de
Incidencia
Correccións
orientativas de carácter
xeral
Observacións
2 leves + 1 grave
Permanecer 1 día na ATI
Valorar a reincidencia. Podería
levar aparellada unha corrección
máis grave: De 1 a 3 días na ATI
ou de 1 a 3 días de privación do
dereito de asistencia ao IES
2 graves + 1 leve
Permanecer 2 días na
Valorar a reincidencia. Podería
levar aparellada unha corrección
Curso 2017-18
25
ATI máis grave: De 1 a 3 días na ATI
ou de 1 a 3 días de privación do
dereito de asistencia ao IES
3 graves
Permanecer de 1 a 3 días
na ATI
Valorar a reincidencia. Podería
levar aparellada unha corrección
máis grave: De 1 a 3 días na
ATI, de 1 a 3 días de privación
do dereito de asistencia ao IES
ou da apertura dun expediente
disciplinario
Curso 2017-18
CADRO RESUMO DO PROCEDEMENTO CORRECTOR Condutas 1ªcomparecencia 2ª comparecencia 3ª comparecencia + de 3 comparecencias
Leves (1)
-Enviar á AC con parte.
-Recepción en aula.
-Rexistrar.
-Buscar compromisos:
*SI .- Recoller e valorar volta
á clase.
*NON.- Permanecer na AC
ata o remate desa clase.
-Revisar en reunión do grupo
de convivencia.
-Enviar á AC con parte.
-Recepción en aula.
-Rexistrar.
-Verificar o
cumprimento/incumprimento
dos compromisos anteriores.
-Non volve á clase.
-Comunicarlles aos pais.
-Valorar a existencia de
atenuantes.
-Revisar en reunión do grupo
de convivencia.
-Enviar a ATI.
-Recepción en aula.
-Rexistrar.
-Verificar o
cumprimento/incumprimento
dos compromisos anteriores.
-Informarlle ao alumnado do
proceso a seguir.
-Traballo na ATI durante 1 día
(actitudinal/curricular).
-Convocar os pais.
-Valorar a existencia de
atenuantes.
-Revisar en reunión do grupo
de convivencia. Actuacións
posteriores en función do
determinado na reunión.
-Falta grave por acumulacións.
-Derivar a X.E.
-Sanción no centro:
*traballos comunitarios.
* “ curricular/actitudinal.
Durante 1 a 3 días lectivos.
-Valorar circunstancias
persoais e/ou familiares á hora
de tomar as decisións
correspondentes.
-Revisar en reunión do grupo
de convivencia. Actuacións
posteriores en función do
determinado na reunión.
Graves (1)
-Enviar á ATI.
*recepción en aula.
*rexistrar
*se hai compromiso,
permanecerá na ATI durante 1
a 3 días lectivos (traballo
actitudinal/curricular).
*se non hai compromiso,
permanecerá na aula ata a
sanción (traballo
actitudinal/curricular).
-Comunicación aos pais.
-Enviar a ATI para:
*recepción en aula.
*rexistrar.
*buscar compromiso.
*traballo durante 1 a 3
días (actitudinal/curricular).
*comunicar/convocar os
pais.
*valorar a existencia de
atenuantes.
-Enviar a X.E. para valorar a
posibilidade de
sanción/expediente académico.
1. Centro
2. A casa/fóra do Centro.
-Valorar circunstancias
persoais e/ou familiares.
-Estancia en ATI con traballo
ou á espera da sanción.
-Valorar a existencia de
atenuantes.
-Enviar a X.E.
-Expediente académico.
Curso 2017-18
27
Moi
graves (1)
-Enviar a X.E.
-Valoración apertura
expediente.
-Apreciación de atenuantes.
-Sanción fóra do Centro (a casa
por un período limitado/a outro
centro).
-Estancia na ATI á espera de
sanción (traballo
actitudinal/curricular).
-Comunicar e convocar os pais.
-Enviar a X.E.
-Non hai atenuantes.
PROCEDEMENTO
CORRECTOR
(1) A consideración de leve, grave ou moi grave será determinada, de forma conxunta , o/a Xefe/a de Estudos e o/a orientador/a e terán en
conta o sinalado na Reunión de Titores correspondente e o manifestado polo profesor/a de garda na AC.
Curso 2017-18
8. COORDINACIÓN
A coordinación dos espazos de convivencia estará a cargo da Xefatura de Estudos. O
traballo coordinativo levarase a cabo mediante:
Reunións formais ou informais coa continuidade suficiente entre Xefe de Estudos e o
departamento de orientación.
Reunión mensual de seguimento dos casos reincidentes. Deben asistir á reunión: X.
Estudos, Orientación, Titoría do grupo ao que pertence o alumno/a.
Coordinación coas titorías dos grupos a través da reunión semanal destas titorías con
orientación.
Reunións entre o profesorado que atende estes espazos, cando sexa mester.
Ademais, procurarase unha información actualizada para outros órganos do Centro.
Informe trimestral xeral da Aula de Convivencia do IES, para a CCP e para o
Claustro.
9. RESPONSABILIDADES.
9.1 Profesorado da Aula de Convivencia.
Arquivar correctamente na base de datos os casos que se remitan.
Realizar as derivacións correctamente a outras instancias do Centro: Xefatura de
Estudos, Orientación.
Axudar no proceso de reflexión ao alumando, impulsando a redacción dos
compromisos de mellora.
Formarse na resolución pacífica de conflitos.
9.2. Profesorado titor
O profesorado titor, vistos os informes dos alumnos, poderá intervir sobre os casos:
o Falando individualmente co alumnado corrixido.
o Convocando a familia a unha reunión coa titoría
o Traballando o tema na hora de titoría presencial que lle corresponde no seu
grupo.
o Calquera outra intervención que considere necesario
Curso 2017-18
29
9.3. Xefatura de estudos
Informar ao profesorado do alumnado con corrección na ATI.
Informar as familias do alumnado afectado das correccións aplicadas na ATI e, se
procede, convocalas.
Solicitar o material curricular preciso para atender ao alumnado con corrección na
ATI, durante o tempo que dure esa corrección.
Revisar as sancións que son obxecto de atenuación ou incremento como consecuencia
do cumprimento ou non dos acordos establecidos co alumnado.
9.4. Profesorado que deriva
Cubrir correctamente o parte de conduta.
9.5. Profesorado do grupo-clase
Proporcionar o material curricular con prontitude, para o traballo do alumnado que
permaneza temporalmente na ATI.
Curso 2017-18
30
FICHAS DE REFLEXIÓN BÁSICAS
FICHA DE REFLEXIÓN PARA O ALUMNADO (Primeira vez)
FICHA DE REFLEXIÓN PARA O ALUMNADO (Segunda vez)
ANÁLISE E ACORDOS (Reverso das dúas anteriores)
FICHA DE REFLEXIÓN PARA O ALUMNADO (Danos persoais)
FICHA DE REFLEXIÓN PARA O ALUMNADO (Danos materiais)
Curso 2017-18
31
FICHA DE REFLEXIÓN PARA O ALUMNADO (Primeira vez)
DATOS DO ALUMNO/A
Apelidos Nome Grupo /Curso:
Data Hora
1. Relata o que ocorreu na aula para que o profesor/a para que o profesor te mandase vir á aula de convivencia.
2. Como te sentiches cando o profesor/a dixo que tiñas que vir aquí?
3. Que motivos cres ti que tivo o profesor/a para mandarte aquí?
4. Como cres que se sentiu a persoa afectada?
5. Intenta poñerte na situación do profesor/a. Que farías se alguén se comportase coma ti hoxe?
6. Se volve a pasar o mesmo, como poderías actuar para evitar ser expulsado?
7. Como podes facer para resolver este problema? Escribe a que te comprometes no
cadro que tes a continuación. 8. Como te sentes agora?
ANÁLISE E ACORDOS DA ENTREVISTA
(A cubrir polo profesor ou profesora que a realiza)
Curso 2017-18
32
1. ANALISE DA ACTITUDE DO ALUMNO/A
De que xeito entrou o/a alumno/a na Aula de Convivencia?
Chorando
Alterado/a
Con actitude pasiva
De xeito violento
Con boa actitude
Outras: ________________________
Sobre a reflexión:
Reflexionou sobre o que pasou na aula
Limitouse a cubrir o protocolo pero sen reflexionar
Non cubriu o protocolo/desafiante
2. PROPOSTAS DENDE A AULA DE CONVIVENCIA
Derivar á Xefatura de Estudos
Traballar na titoría
Outras: _______________________________
Curso 2017-18
33
FICHA DE REFLEXIÓN PARA O ALUMNADO (Segunda vez)
DATOS DO ALUMNO/A (Alumno que acode por SEGUNDA VEZ por motivos semellantes)
Apelidos Nome Grupo /Curso:
Data Hora
Unha persoa pode faltar á súa palabra e contradicir un acordo unha vez, pero non continuamente, máis aínda se temos en conta que o propio beneficiado es ti. A próxima vez non poderemos axudarte na “Aula de Convivencia”, pois isto demostraría que non serve para corrixir a túa conduta e a Dirección do Centro terá que impoñerche unha corrección doutro tipo.
1. A primeira vez que pasaches pola “Aula de Convivencia” comprometícheste a
(se é preciso le a ficha que escribiches a última vez): 2. Paréceche que cumpriches o compromiso? 3. De todo o que tiñas pensado facer, que saíu mal? Por que?
4. Que podes facer para que as cousas saian mellor?
NO
VO
CO
MP
RO
MIS
O:
Curso 2017-18
34
FICHA DE REFLEXIÓN PARA O ALUMNADO (Danos persoais)
DATOS DO ALUMNO/A
Apelidos Nome Grupo /Curso:
Data Hora
Eu, .............................................................................. comprométome a reparar o dano
causado a (1),………………………...........................................................
pola falta de respecto á súa persoa (2)……………………………………………..
…………………………………………………………………………………………….
Para isto, vou realizar as seguintes accións (3):
Dar desculpas. Observar os aspectos positivos da súa persoa. Outras (4):
Co compromiso de que non se volverá a repetir.
Betanzos, a........... de ...................................... de 200.........
Asdo.:
O/A alumno/a
_______________________________________________________________ (1) Persoas afectadas
(2) Insultándolle, pegándolle, mentíndolle, berrándolle, impedindo o desenvolvemento da clase... (3) Sinalar
(4) Indicar cales
Curso 2017-18
35
FICHA DE REFLEXIÓN PARA O ALUMNADO (Danos materiais)
DATOS DO ALUMNO/A
Apelidos Nome Grupo /Curso:
Data Hora
Eu, comprométome a reparar o dano causado ao material de (1)………………..
…………………………………………………………………………………………….
Para isto vou a realizar as seguintes accións (2)………………………………
……………………………………………………………………………………………
Dar desculpas. Arranxar ou reparar. Outras (3):
Co compromiso de que non se volverá a repetir.
Betanzos, a........... de ...................................... de 200.........
Asdo:
O/ A alumno/a
____________________________________________________________ (1) Persoas concretas ou do Centro (2) Sinalar
(3) Indicar cales
Curso 2017-18
36
FICHAS DE AVISO E SEGUIMENTO
NOTIFICACIÓN DE CORRECCIÓN NA ATI – SOLICITUDE DE MATERIAL
CURRICULAR
SEGUIMENTO DO ALUMNADO NA ATI
ESPAZOS DE CONVIVENCIA: INFORMACIÓN PARA A TITORÍA
ESPAZOS DE CONVIVENCIA: INFORMACIÓN Á FAMILIA
Curso 2017-18
37
AULA DE ATENCIÓN INDIVIDUALIZADA
NOTIFICACIÓN DE CORRECCIÓN–SOLICITUDE DE MATERIAL CURRICULAR
O/A alumno/a …………………………………………………………………….. cumprirá unha corrección por condutas contrarias ás normas de convivencia, os días …………. ………………………………………… de ………………………….., polo que solicito o material curricular correspondente canto antes sexa posible. Atentamente A XEFATURA DE ESTUDOS
MATERIA : _____________________________________ Exercicios/Actividades propostas (Escribir neste espazo ou no reverso)
Curso 2017-18
38
FICHA DE SEGUIMENTO NA ATI DATOS DO ALUMNO/A
Apelidos Nome Grupo /Curso:
Data Hora
DATA: TAREFAS REALIZADAS ACTITUDE
1ª HORA Profesor/a que atende
Tarefa da materia:
Tarefa de reflexión:
Outras:
Trae materiais para traballar
Realiza as actividades que se lle indican
Mostra actitude respectuosa
Mostra actitude reflexiva e cooperativa Observacións:
2ª HORA Profesor/a que atende
Tarefa da materia: Tarefa de reflexión:
Outras:
Trae materiais para traballar Realiza as actividades que se lle indican Mostra actitude respectuosa Mostra actitude reflexiva e cooperativa Observacións:
3ª HORA Profesor/a que atende
Tarefa da materia: Tarefa de reflexión:
Outras:
Trae materiais para traballar Realiza as actividades que se lle indican Mostra actitude respectuosa Mostra actitude reflexiva e cooperativa Observacións:
4ª HORA Profesor/a que atende
Tarefa da materia: Tarefa de reflexión:
Outras:
Trae materiais para traballar Realiza as actividades que se lle indican Mostra actitude respectuosa Mostra actitude reflexiva e cooperativa Observacións:
5ª HORA
Profesor/a que atende
Tarefa da materia: Tarefa de reflexión:
Outras:
Trae materiais para traballar Realiza as actividades que se lle indican Mostra actitude respectuosa Mostra actitude reflexiva e cooperativa Observacións:
Curso 2017-18
39
6ª HORA Profesor/a que atende
Tarefa da materia: Tarefa de reflexión:
Outras:
Trae materiais para traballar Realiza as actividades que se lle indican Mostra actitude respectuosa Mostra actitude reflexiva e cooperativa Observacións:
7ª HORA Profesor/a que atende
Tarefa da materia: Tarefa de reflexión:
Outras:
Trae materiais para traballar Realiza as actividades que se lle indican Mostra actitude respectuosa Mostra actitude reflexiva e cooperativa Observacións:
8ª HORA Profesor/a que atende
Tarefa da materia: Tarefa de reflexión:
Outras:
Trae materiais para traballar Realiza as actividades que se lle indican Mostra actitude respectuosa Mostra actitude reflexiva e cooperativa Observacións:
CLAVES ACTIVIDADES DE REFLEXIÓN
1. Reflexión situación conflitiva 2. Compromiso 3. Autocoñecemento 4. Control de sentimentos 5. Habilidades sociais 6. Coeducación 7. Responsabilidade, traballo persoal 8. Actividades por materia 9. Outros
Curso 2017-18
40
ESPAZOS DE CONVIVENCIA: INFORME PARA O PROFESORADO TITOR Mes : ________________________ Infórmolle do alumnado da súa titoría que acudiu aos espazos de convivencia:
AULA DE CONVIVENCIA (AC):
Alumno/a Data Materia Motivo e tipo de falta
.................................... ................. .............. ..................................
.................................... ................. .............. ..................................
.................................... ................. .............. ..................................
.................................... ................. .............. ..................................
.................................... ................. .............. ..................................
.................................... ................. .............. ..................................
.................................... ................. .............. ..................................
Aula de atención individualizada (ATI)
Alumno/a Data Materia Motivo e tipo de falta
.................................... ................. .............. ..................................
.................................... ................. .............. ..................................
.................................... ................. .............. ..................................
.................................... ................. .............. ..................................
Para máis información, póñase en contacto co/a cordinador/a da Aula de Convivencia.
Atentamente
O/A Coordinador/a da AC
Curso 2017-18
41
ESPAZOS DE CONVIVENCIA: INFORMACIÓN ÁS FAMILIAS
Nos espazos de convivencia tratamos de facilitar a reflexión do alumnado que
impide o normal desenvolvemento da clase para que se corrixa. Nestes espazos
proporciónaselle ao adolescente axuda para que analice as súas condutas e se
comprometa ao cambio.
A continuación infórmolle do número de veces que o seu fillo/a tivo que ser
remitido a estes espazos polas súas condutas contrarias ás normas, durante o mes de :
______________________
Data Materia Tipo de falta
.................. ......................... .............................................................
.................. ......................... .............................................................
.................. ......................... .............................................................
.................. ......................... .............................................................
.................. ......................... .............................................................
.................. ......................... .............................................................
Días completos nos espazos de convivencia:
Se o considera oportuno, pode concertar unha cita coa titoría para solicitar máis
información sobre o seu fillo respecto da súa conduta no Centro.
Atentamente
O/A Coordinador/a da AC
Curso 2017-18
1
10. ABSENTISMO ESCOLAR
10.1 MARCO LEXISLATIVO.
A Lei 3/2011, do 30 de xuño, de apoio á familia e á convivencia de Galicia, dispón que “A
Xunta de Galicia, a través do organismo competente en materia de educación, garantirá o dereito
dos nenos e as nenas e os e as adolescentes a unha atención específica por razón das súas
necesidades e distintas capacidades, a unha atención temperá das súas necesidades educativas
especiais e ao emprego de medios técnicos e novas tecnoloxías no ensino, realizando programas
para a prevención, a detección e o seguimento do absentismo e o fracaso escolar”.
A lei 4/2011, do 30 de xuño, de convivencia e participación da comunidade educativa, dispón
que é un deber básico do alumnado “Asistir a clase con puntualidade e co material preciso”.
O Decreto 229/2011, do 7 de decembro, polo que se regula a atención á diversidade do alumnado
dos centros docentes da Comunidade Autónoma de Galicia nos que se imparten as ensinanzas
establecidas na Lei orgánica 2/2006, do 3 de maio, de Educación, establece que unha das
prioridades da consellería con competencias en materia de educación é “Asegurar a permanencia
do alumnado no sistema educativo durante, cando menos, as etapas obrigatorias” e que “Esta
actuación levarase a cabo directamente ou en colaboración con outras administracións ou
entidades sen ánimo de lucro que realicen accións preventivas respecto do absentismo escolar”.
Ese mesmo decreto tamén dispón que corresponde aos centros educativos establecer os
procedementos para o “Control e rexistro das incidencias na asistencia do alumnado aos centros
escolares”, a “Información ás nais, pais ou titores e titoras legais do alumnado e intervención
ante a detección de casos” e “Se procede, o traslado da información á Inspección Educativa por
parte da dirección do centro”.
10.2. OBXECTIVOS.
• Previr e controlar o absentismo escolar.
• Buscar formas de achegamento deste alumnado ao Centro.
• Establecer novas medidas de atención á diversidade para previr o absentismo.
• Procurar o cambio de actitude das familias no caso de que dificulten ou impidan unha normal
escolarización dos seus fillos.
• Estreitar a colaboración coas familias que poidan ter dificultade para asegurar a asistencia á
clase dos seus fillos.
Curso 2017-18
2
10.3. DETERMINACIÓN DO ABSENTISMO.
Cando o profesorado titor verifique que unha alumna ou un alumno presenta un número de faltas
de asistencia a clase sen xustificar superior ao dez por cento (10 %) do horario lectivo dun
determinado mes proporá, co visto e prace da dirección do centro educativo, o inicio dun
expediente de absentismo e comunicará a situación á xefatura de estudos. O inicio dese
expediente deberá realizarse, como máximo, dentro dos sete días naturais seguintes á data na que
as faltas de asistencia a clase sen xustificar superaron o dez por cento (10 %) do horario lectivo
mensual.
No caso de ter máis de 16 anos, a acumulación de faltas sen xustificar levará consigo a
PERDA DO DEREITO Á AVALIACIÓN CONTINUA (Real Decreto 732/1995 de 5 de maio, o
cal establece os dereitos e deberes dos alumnos e as normas de convivencia nos Centros),
segundo o seguinte criterio:
Disciplinas de 4 horas semanais
12 faltas
Disciplinas de 3 horas semanais
9 faltas
Disciplinas de 2 horas semanais
7 faltas
Disciplinas de 1 hora semanal
4 faltas
A corrección será decidida polo Director, a proposta do titor e oído o profesor da
materia,e será comunicada ao Departamento correspondente.
A acumulación de 24 faltas inxustificadas terá a consideración de conduta prexudicial
para a convivencia do Centro. A acumulación de 8 faltas inxustificadas máis terá a
consideración de conduta gravemente prexudicial para a convivencia do Centro,e será corrixida
polo Director e informado o Consello Escolar.
As faltas de puntualidade inxustificadas serán obxecto de amoestación verbal, sen que
o profesor poida impedir a entrada do alumno na aula nas primeiras 3 faltas. Un retraso de até 5
minutos considérase falta de puntualidade, a partir de aí será xa unha falta de asistencia.
Curso 2017-18
3
A partir da 4ª falta de puntualidade inxustificada nunha materia, o profesor pode non
permitir a entrada do alumno na aula, debendo comparecer inmediatamente ante a Xefatura de
Estudos, considerando que esta reiteración é unha conduta contraria ás normas de convivencia do
Centro, podendo derivalo á Aula de Convivencia.
10.4. PROTOCOLO DE ACTUACIÓN.
ACCIÓNS A PREVER:
. O director informará a principios de curso ao Claustro e ao Consello Escolar do
protocolo a seguir en caso de absentismo.
. O titor informará na primeira reunión de pais/nais e na primeira reunión de titoría das
consecuencias do absentismo e as medidas previstas polo Centro.
. Control diario durante todo o curso da asistencia con rexistro das xustificacións
utilizando o parte diario de faltas da aula e programa de control de faltas XADE-WEB.
. Cada mañá, nas horas que se determinen, persoal de conserxería visitará as aulas da
ESO e FPB e recollerá do profesorado a información sobre “faltas sospeitosas” do
alumnado que serán comunicadas telefonicamente ás familias de xeito inmediato na
mesma mañá (e se fose posible na mesma hora).
Xustificación das faltas. Tipos e xustificacións:
Faltas por enfermidade:
Ata un máximo de
tres días
Xustificante da familia seguindo modelo e indicando as
razóns. O titor decidirá se é necesario documento acreditativo.
A partir de tres días
Xustificante médico :
-Se a ausencia é inferior a unha semana , o xustificante
médico levarase cando o/a alumno/a se incorpore ao
centro.
-Se a ausencia por enfermidade se prolonga máis dunha
semana, algún familiar levarao e farallo chegar ao/á titor/a.
Faltas por causa familiar:
Ata un máximo de tres días
Con xustificante dos pais e só cando se trate dun familiar en
primeiro ou segundo grao.
A partir de tres días ou con
O/a titor/a ou a Xefatura de Estudos requerirán ao alumnado
Curso 2017-18
4
antecedentes
de absentismo consentido
unha xustificación adicional que consideren necesaria (copia
dun documento de enfermidade dun familiar, ...).
Outras causas:
Citacións de carácter xurídico ou similar
Con documento acreditativo.
Tramitación de documentos oficiais
Con xustificación escrita da oficina expendedora.
Presentación a probas oficiais
Con xustificación escrita do/a secretario/a do
centro.
Traslados:
No caso de desprazamento da familia que supoña traslado de centro para o/a
alumno/a, os pais deberán comunicar ao titor/a e/ou Xefatura de Estudos , o antes
posible, a localidade e centro en que van a escolarizar aos seus fillos.
O centro de destino reclamará todo o expediente administrativo ao centro de
procedencia.
Non se poderán xustificar as ausencias a clase dun/ha alumno/a cando estas se produzan
por :
- Acompañar aos pais a calquera actividade laboral ou calquera xestión a realizar polos
mesmos.
- Coidar a irmáns menores , facer tarefas domésticas…
- Quedar para estudar, preparar exames, traballos de clase...
- Quedar por non participar nas actividades extraescolares..
En todo caso, as ausencias a un exame xustificaranse cun documento oficial.
Por outra parte, o alumno deberá presentar o xustificante ao profesor afectado antes de
darllo definitivamente ao titor ou titora.
Curso 2017-18
5
ANEXO I:
Análise da situación actual.
No seguinte cadro podemos ver as incidencias no curso 2017/2018 ata o 21 de Decembro.
Os cursos que non aparecen non tiveron parte algún
*Tasa de idoniedade: Alumnado con idade cronolóxica correspondente o nivel no que
está/alumnado total do grupo.
CU
RS
O
Nº A
LU
MN
OS
DO
CU
RS
O
Ta
xa
de
ido
ne
ida
de
*
FA
LT
AS
DE
OR
DE
AL
UM
NA
DO
CO
RR
iXI
DO
OBSERVACIÓNS SOBRE AS FALTAS DE ORDE
Nº D
E E
NV
ÍOS
Á A
ULA
AT
I
Nº D
E
EX
PU
LS
IÓN
S
DE
3 D
ÍAS
Nº
de
EX
PE
DI
EN
TE
S
1ºA ESO
20 0.8 6 4 - O 50% das FO corresponden a 1 alumno 1
1ºB ESO
22 0.72 6 5
P.Mell.2º
7 0
2ºA ESO
22 0.72 9 3 - O 77 % das FO corresponden a 1 alumno 1 1
2ºB ESO
28 0.67 33 8 - O 87% das FO corresponden a 4 alumnos 4 2
P.Mell.3º
9 0 6 4
3ºA ESO
15 0.6 11 5 - O 72% das FO corresponden a 2 alumnos 2
3ºB ESO
21 0.61 2 2
4ºA ESO
28 0.71 2 1 - O 100% das FO corresponden a 1 alumno
4ºB ESO
6 0
TOTAIS ESO 1ª trimestre
178
75
32
8
3
Curso 2017-18
6
*Tasa de idoniedade: Alumnado con idade cronolóxica correspondente ó nivel no que
está/alumnado total do grupo.
Consideracións.
1. O 69% das faltas de orde son de alumnos da ESO.
2. O 23% das faltas de orde son de alumnos da FP Básica.
3. O 8% das faltas de orde son de alumnos de Bacharelato e ciclos.
4. En canto á distribución das correccións con F.O. do alumnado da ESO:
a. Alumnado corrixido unha vez : 19
b. Alumnado corrixido dúas veces : 4
c. Alumnado corrixido máis de 2 veces : 8 (Este grupo de alumnos representa
aproximadamente o 63% de faltas de orde do alumnado de ESO. Este grupo de
alumnos representan o 0,04% do alumnado da ESO).
CONCLUSIÓN: Menos do 1% do alumnado da ESO ten o 63% das F.O. deste colectivo.
CU
RS
O
Nº A
LU
MN
OS
DO
CU
RS
O
Ta
xa
de
ido
ne
ida
de
*
FA
LT
AS
DE
OR
DE
AL
UM
NA
DO
CO
RR
iXI
DO
OBSERVACIÓNS SOBRE AS FALTAS DE ORDE
Nº D
E E
NV
ÍOS
Á
AU
LA
AT
I
Nº D
E
EX
PU
LS
IÓN
S D
E
3 D
ÍAS
Nº
de
EX
PE
DI
EN
TE
S
1º BAC HUM
33 0.72 1 1
1º BAC TEC
25 0.68 6 4 - O 50% das FO corresponden a 1 alumno 1
2º BAC HUM
31 0.45
2º BAC TEC
29 0.48
1ºFPB Admin
17 0 5 5
1ºFPB Auto
19 0 5 3 - O 80% das FO corresponden a 2 alumnos
2ºFPB Admin
10 0 13 7
2ºFPB Auto
12 0 2 2
1ºCM X. Adm
20 0 1 1
TOTAIS ESPO 1ª trimestre
33
23
1
Curso 2017-18
7
5.- No cadro horario que aparece a continuación as F.O. do alumnado da ESO distribuíronse
do seguinte xeito (datos da información do trimestre a 21 de Decembro de 2017.)
6.- No cadro de persoal docente as F.O. distribuíronse do seguinte xeito (datos da
información do trimestre a 21 de Decembro de 2017.)
BUS 1ª
hora 2ª
hora 3ª
hora 4ª
hora 5ª
hora 6ª
hora 7ª
hora 8ª
hora Outros
(Recreo...) Sen
datos TOTAL
0 12 9 11 8 13 13 3 0 0 5 74
CU
RS
O
Nº A
LU
MN
OS
DO
CU
RS
O
Nº P
RO
FE
S D
O
CU
RS
O
Nº P
RO
FE
S
QU
E P
OÑ
EN
PA
RT
E
FA
LT
AS
DE
OR
DE
AL
UM
NA
DO
CO
RR
iXI
DO
OBSERVACIÓNS SOBRE AS FALTAS DE ORDE
1ºA ESO
20 14 3 6 4 1 profesor pon o 66 % das F.O.
1ºB ESO
22 14 2 6 5 1 profesor pon o 83 % das F.O.
P.Mell.2º
7 10
2ºA ESO
22 12 4 9 3 1 profesor pon o 55 % das F.O.
2ºB ESO
28 12 10 33 8 3 profesores poñen o 81 % das F.O.
P.Mell.3º
9 10 5 6 4
3ºA ESO
15 17 6 11 5
3ºB ESO
21 16 2 2 2
4ºA ESO
28 17 2 2 1
4ºB ESO
6 14
Curso 2017-18
8
CU
RS
O
Nº A
LU
MN
OS
DO
CU
RS
O
Nº P
RO
FE
S D
O
CU
RS
O
Nº P
RO
FE
S
QU
E P
OÑ
EN
PA
RT
E
FA
LT
AS
DE
OR
DE
AL
UM
NA
DO
CO
RR
iXI
DO
OBSERVACIÓNS SOBRE AS FALTAS DE ORDE
1º BAC HUM
33 1 1 1
1º BAC TEC
25 3 6 4
2º BAC HUM
31
2º BAC TEC
29
1ºFPB Admin
17 2 5 5 O 80% das F.O. son dun profesor
1ºFPB Auto
19 3 5 3
2ºFPB Admin
10 2 13 7 2 profesores se reparten o 100 % das F.O.
2ºFPB Auto
12 1 2 2
Curso 2017-18
9
ANEXO II:
Plans de actuación: PROTOCOLOS
Respecto a protocolos utilizados no centro estanse a traballar e utilizar:
- Protocolo de absentismo escolar. Instruccións do 31 de xaneiro de
2014 da Dirección Xeral de Educación, Formación Profesional e
Innovación Educativa.
- Protocolo de acoso escolar. Prevención, detección e tratamento do
acoso escolar e ciberacoso Outubro de 2014.
Os obxectivos de todos estes protocolos son:
a) Promover a sensibilización, implicación e compromiso do profesorado, do alumnado e
de toda a comunidade educativa nos valores educativos, sociais e culturais que
determinen un profundo interese pola mellora da convivencia e a cultura de paz.
b) Potenciar a consideración do centro educativo como un espazo onde debe xestionarse
a convivencia.
c) Manter por parte do profesorado unha liña de conduta coherente, uniforme e
sistemática no tratamento do orde e da disciplina.
d) Mellorar o clima de convivencia entre os integrantes da comunidade educativa,
implicándoos en todas as actividades encamiñadas a facilitar a convivencia no centro.
e) Adquirir habilidades sociais e comunicativas para a resolución de conflitos de forma
pacífica.
f) Fomentar o diálogo como capacidade de interacción coas persoas.
