XXXII abiertointernacionalAJEDREZalbariño

1 a 9agosto 2016

DEPURADORA DE MARISCOSTelf.: 986 54 30 00 / 986 54 32 10

Recomendado por la

Guia MichelinA Capitana- CASA RURAL -

Tlf. 986 52 05 13

BODEGA DE ALBARIÑOY ESPADEIRO

VENTA A PARTICULARES:Sábado y Domingo: de 10 a 12 H.

Amigos e amigas do Open Albariño de Xadrez,Un ano máis, é para min unha enorme ledicia darvos a

benvida á nosa vila con motivo da disputa deste tradicional torneo, o cal cada ano achega a Cambados unha extraordinaria representación deste apaixoante deporte, que para algúns é un xogo, para algúns un arte e para algúns toda unha ciencia.

Cambados leva xa 32 anos organizando este evento, que edición tras edición se consolida como un dos maiores referentes dentro dos torneos galegos, conseguindo achegar ata aquí a mestres de gran talento e prestixio que nos deleitan co seu xogo. Sen dúbida, este open é unha cita obrigada para calquer amante deste deporte definido como a ximnasia da mente.

E como non, un torneo que leva o nome de Albariño constitúe toda unha invitación a disfrutar do gran tesouro desta terra, o viño dos poetas, que nun marco incomparable como é esta fermosa vila, nos mergulla nun mundo de sensacións máxicas. As paisaxes cambadesas son sen dúbida o entorno idóneo para manter apaixoantes conversas despois dunha partida, brindando mentres ollamos o solpor nesta vila que sempre animo a explorar, pois sempre queda algo por descubrir neste Cambados tan ben definido polo noso ilustre Ramón Cabanillas, probe, fidalgo e soñador, que ao cantareiro son dos pinales, e ao agarimo dos seus pazos lexendarios, dorme deitado ao sol, á beira do mar.

Remato este saúdo desexando de corazón que disfrutedes da vosa estancia nesta vila, que a descubrades e a exploredes, e que teñades un torneo exitoso, para que esta siga sendo por moitos anos unha cita imprescindible.

Recibide un afectuoso saúdo en nome de Cambados.

Fátima Abal RomaAlcaldesa de Cambados

saúdoda

alcaldesa

En el siglo pasado, el año 1972 fue el “año de la universalización del ajedrez”. El Match del Siglo entre FISCHER y SPASSKY fue la gran noticia a nivel mundial. Estados Unidos destrona a la U.R.S.S. Bobby Fischer se proclama campeón del mundo del deporte ciencia en Reikiavik (Islandia).

Precisamente, en ese año 1972, fundé el Club de Ajedrez Albariño y en 1974 organicé el “I TORNEO INTERNACIONAL DE AJEDREZ ALBARIÑO”.

Estos recuerdos acuden a mi mente al conocer la triste noticia de que D. NICOLÁS SANTOS INSUA nos ha dejado el pasado mes de junio. Nicolás, fuerte jugador, un histórico del ajedrez gallego, fue el primer campeón del “ABERTO DO ALBARIÑO”. En su agenda siempre tenía fijada una fecha para visitarnos.

El reloj no se detiene. El decano de los torneos de Galicia celebra la edición número 32.

A todos los participantes les deseamos suerte en los 9 días de competición y, al mismo tiempo, que disfruten de un ¡Cambados en fiestas!

A todos los colaboradores, que no son pocos, agradecerles su aportación que hace posible la realización de este evento ajedrecístico en nuestra villa.

Gracias a todos.

Marco A. Costa Fuentes

saludodel

presidente

CONSERVAS DAPORTA, S.L. Avda. Castrelo, 88 - 36630 Cambados - Pontevedra (España)

Tel.: +34 986 520 111 - Fax: +34 986 52 01 12daporta@daportasl.com - export@daportasl.com

www.daportasl.com

Conservas de Pescados y mariscos

www.vieitesdaporta.es

Avda. de Castrelo, 97 · 36630 CAMBADOS (Pontevedra)Telf. 986 542 684

REPARACION DEL AUTOMOVIL

Cambados Motor, S.A.L.

Tragove, 11 • Aptdo. 113 - 36630 CAMBADOS (Pontevedra)Telfs.: (Depuradora) 986 52 49 14 - 986 52 49 16 - Fax: 986 52 60 85

DEPURADORA DEMOLUSCOS

VIVEROS PROPIOS DE OSTRASALMEJAS Y

VIEIRA

C/ Pontevedra, 14T. 986 520 807

CAMBADOSwww.hotelolagar.com

ALAMEDA SANTO TOMÉ, 37TELEF. 986 520787

Está comunmente aceptado que cando no 476 cae o Imperio Romano de Occiden-te, o solar do Imperio Romano convértese no escenario do asentamento dos máis variados pobos godos. Ademais dos Visigodos, ás terras de Hispania, chegan tres deles: Suevos, os Vándalos e os Alanos. Pero serán os Suevos os que asenten un reino no Noroeste, e que pronto entrará en conflito cos Visigodos.

Os Suevos, fundan o seu reino no solar da antiga provincia romana de Gallaecia, dende o ano 410. Estes, asentáronse nas antigas cidades romanas, pequenas e auténticas illas no dominio maioritariamente rural do territorio, e reforzando así a rede urbana que foi a base para a organización do novo reino.

Os Suevos concentraron a súa presenza inicial entre os cursos baixos do Miño e do Douro, o que coincide co vello convento xurídico Bracarense, e que segundo Bou-za Brey, tiña o seu límite Norte precisamente na Ría de Arousa. Pero é de reseñar que o territorio que ocupaba a antiga Gallaecia, era moi superior ao actual. Osorio aseguraba que “Cantabri et Astures Gallaeciae provinciae portio sunt”. Tamén Ma-riana aceptaba que Gallaecia incluía <<Castilla la Vieja>>. Polo tanto, englobaba Asturias e Castela-León.

Neste dominio Suevo, destacaron reis como Hermerico, Requila ou Requiario, primeiro rei nado xa en Galicia, quen adoptou o Catolicismo, no 449. Este feito, propiciou o achegamento coa poboación indíxena, unha fusión de feito, e o apoio da Igrexa. A batalla do río Órbigo, no 456, na que os visigodos derrotan ás tropas suevas, marca o declive deste reino, entrando nun período escuro. Tras el, Teo-domiro recupera o protagonismo perdido polo suevos, e organiza o 1º Concilio de Braga no 561. Despois de guerras internas e fondas liortas entre os suevos, no 585 foron definitivamente vencidos e invadidos polos visigodos, con Leovixildo á fronte, quen derroto a Andeca. Foi a fin do reino suevo.

O Profesor e investigador López Carreira, manifesta que as cidades romanas en Galicia non só non desapareceran, senón que a función administrativa, tan propia dos núcleos urbanos romanizados, especialmente nas tres capitais dos Conventus xurídicos, Astorga, Braga e Lugo, conservou e agrandou a súa importancia. Polo tanto, no século V, a estrutura urbana de Galicia mantívose e iso contraponse á idea estendida do abandono das cidades e a preferencia dos godos polo mundo rural.

cambadose o salnés

na época dos suevos, normandos e musulmáns

A circunstancia de que Braga foi a capital do reino Suevo, semella que os reis resi-dían, temporalmente, fóra da capital, trasladándose co seu séquito a outras loca-lidades como Caldas, Lugo, Tui e Ourense. Segundo recolle López Carreira, en Ou-rense Carriarico ergueu un templo magnífico baixo a advocación de San Martiño de Tours. Ou tamén o caso de Witiza con Tui, onde este estableceu unha especie de capital virreinal. Witiza, Rei Visigodo, entre os anos reinou entre os anos 700 e 710/11. A Crónica Asturiana de Alfonso III, indica que o Rei Égica, deixou ao xoven Witiza ao cargo do antigo reino suevo, e este fixou a súa residencia real en Tui. Sobre este Rei, afirma o historiador Cambadés José Caamaño Buornacell, no seu libro Cambados a la luz de la Historia, de 1933, “Witiza sucesor de Égica, pasó largas temporadas en Galicia, mostrando gran predilección por Cambados, a quién no olvidó, cuando puesto en el trono, le otorgó varios fueros y privilegios, y el honor de lucir en su escudo la corona real, como prueba de su dominio en estas tierras”.

Pero tamén a función das cidades tiña importancia, e explica o papel relevante dalgún dos núcleos. O feito de dispoñer dun mercado, ou fontes termais, exercían unha función rectora sobre o espazo circundante. Tal foi o caso de Caldas de Reis. Que segundo investigacións de Casimiro Torres Rodríguez, fora sé episcopal, per-dida en beneficio de Iria Flavia, e onde no 448 celebrouse un Concilio, para deba-ter sobre o Priscilianismo.

Especialmente importante, foi o feito da chegada, no século VI, de Martín de Du-mio ao reino Suevo. Este personaxe, que se consideraba discípulo e seguidor da obra de San Martín de Tours ( século III), chegou a presidir no ano 572 o II Con-

cilio de Braga, no que se empeza a configurar, a organización eclesial de Galicia- como relata Fermín Bou-za Brey- un proceso de adaptación a partir dos castros, das tribus e das provincias conventuais romanas.

Foi o Parrochiale Suevum, o re-sultado de esa organización terri-torial auspiciada por Martiño de Dumio. Neste documento, ofrécese unha importante referencia sobre a Comarca , definida como Terra Salinensis, parroquia, o subdivi-sión administrativa, diferenciada doutras como Iria, Caldas ou Cuntis. Esta unidade administrativa -sina-la Fermín Bouza Brey- dependente do bispado ou diócese de Iria Fla-via, agrupaba unha serie de peque-nos núcleos rurais aparecidos tralo abandono dos antigos poboados

fortificados. O lugar que actuaba como centro articulador da parroquia salinense, hoxe énos totalmente descoñecido.

O papel da Igrexa na articulación e control da sociedade, a partir dese século VI, foi cada vez maior. Segundo o Historiador Carlos Baliñas Pérez, os referentes espaciais non son, nin poden ser os do tempo presente. O marco espacial, po-boacional e administrativo, dos homes e mulleres dos séculos IX ao XII, era o do Territorio Salinensis. E desenrolábase na franxa perilitoral comprendida entre as rías de Arousa e Pontevedra, ocupando as terras de Catoira, Vilagarcia, Vilanova, A Illa, Cambados, Ribadumia, O Grove, Meis, Meaño, Sanxenxo e Poio. cunha eco-nomía baseada na agricultura de subsistencia, a pesca o marisqueo de litoral e a extracción de sal. O eixo vertebrador do territorio, era o curso baixo do Umia e polo Norte, as terras ata a desembocadura do río Ulla, coas torres de Oeste, e o río Lérez co Mosteiro de San Salvador, como estremo meridional.

Esta unidade territorial, continuou ao longo do tempo, e foi adquirindo outras connotacións como a de circunscripción político-adiminstrativa o commisum o Condado do Salnés. A pesar da estrutura consolidada, semella que na segunda metade do século X, houbo unha división entre o Condado do Salnés, a comar-ca entre as desembocaduras do Umia e o Lérez, e un novo Comitatus Luparie, o Condado de Lobeira. De todos modos, o centro neurálxico e defensivo era a torre fortaleza da Lanzada.

Pero a finais do século XI, coa nova dinastía navarro- castelán, reinante en Galicia, o centro reitor do Condado desprazouse a Castrelo, en Cambados, onde os Condes e Rexentes de Galicia, Raimundo de Borgoña e Dona Urraca, aparecen xulgando un complexo pleito entre os habitantes da zona e o Abade de Samos.

Nesta zona territorial, onde na colonización romana desenrolárase unha floren-ciente actividade de salazóns, favorecera a aparición e consolidación das villae costeiras, como a de Adro Vello no Grove, ou a de Santa Mariña Dozo en Camba-dos, durante os séculos III e IV da nosa era. Semella que coas invasións suevas do século V, e a desaparición da estrutura romana, estas instalacións foron á ruína, máis algúns indicios apuntan á que algunhas destas instalacións perduraron na época sueva.

Las actividades económicas dominantes eran as da explotación agrícolas, xunto coas salinas. As mesmas que abasteceran e seguiron abastecendo, ás poboacións asentadas nas diversas áreas castrexas, e as nacentes aldeas das chairas, que ro-deaban as zonas litorais. Esta actividade das salinas, captou pronto o interese dos señores laicos e eclesiásticos, polo valor engadido que lle aportaban a aqueles territorios. De feito, o primeiro propietario institucional documentado, segundo aporta Carlos Baliñas, foi o Mosteiro de Samos, a cuio abade, o bispo mozárabe exiliado Fatal, confirmou no ano 853 o Rei Ordoño I as propiedades concedidas polo seu pai Ramiro I (842/43), entre as que cita: In Salinense villa vocabulo Pina-ria cum terras et suas salinas...

Outros importantes Mosteiros como o de San Martiño Pinario, acumularon gran-des patrimonios na zona. No século X, e confirmado por Sisnando Bispo de Iria e ratificado por Ordoño II, citan posesións como: Arauca medietatem de ea cum sua ecclesia et suis salinis, Sanctam Eulaliam de Alobre, que nuncupant Arenalonga et Sanctum Christoforum cum bonis suis, sanctum Unicencium de Ogrove cum suis terciis et cum ómnibus… é dicir, A illa de Arousa, coas súa salinas, castro de Alobre, Santa Baia de Arealonga, San Salvador de Sobradelo e San Vicente do Grove

Asimesmo, en Meaño, creran unha importante colonización agrícola, a villa Ga-non, hoxe parroquia de Santa Eulalia de Xil, con colonos traídos da Illa de Arousa, e onde aparece unha das primeiras mencións documentadas, referidas á viticultu-ra. No Arquivo Histórico Diocesano de Compostela, reproducido por López Alsina, consta como no 1024, Ero González e a súa familia, xunto con outros colonos procedentes da Illa de Arousa, e que a vila tiña unha explotación gandeira de vacas e cabras, e cultivos de cereal, lino, fabas e outras leguminosas, así como viñedos recén prantados.

Igualmente, o Mosteiro de Celanova, no século X, logra facerse con salinas e pesquerías no Salnés, grazas á riqueza e influencia política do seu fundador San Rosendo, quen na acta dotacional do Mosteiro, entrega á abadía celanovense: In salinense Villarino cum armentaria media vel omnes nostras salinas in confinio ipso extitentes. A cita refírese á actual parroquia de Santo Adrián de Vilariño en Cambados, e o termo de armentaria- como ben explica o profesor Baliñas Pérez- fai referencia ao gando maior existente na explotación agrícola donada, sen ter nada que ver co futuro mosteiro cisterciense, que será creado máis tardíamente.

Xunto á chegada destes importantes Mosteiros con presenza en toda Galicia, ta-mén xorden pequenos Mosteiros locais, con distintos recorridos históricos. Tal é o caso de San Salvador de Lérez, ou de San Adrián de Calogo, ou Cálago, en Vilanova, posibelmente fundado no 896, seguindo a López Alsina, e que dende as reformas dos Reis Católicos, pasou ser un Priorato de San Martiño Pinario ata a Desamortización.

Ás veces, casas monásticas máis fortes, acaban engulindo a outros mosteiros de menos entidade. Tal semella ser o caso de Castrelo, en Cambados. Esta villa foi donada polos poderosos hacendados Jimeno Díaz e Adosinda Gutiérrez, para a fun-dación dun mosteiro, e rematou en mans do Mosteiro de Celanova (950-08-25) Tumbo de Celanova, fols 8r-v. A mención do documento e a de Serantelios coma un anexo á villa, o que apunta a actual parroquia de Santa Cruz de Castrelo.

No pode deixarse de lado a importancia que tivo, na articulación do territorio e as áreas de dominio, o descubrimento do sartego do apóstolo Santiago, no ano 812 e decretado así por Teodomiro, Bispo de Iria Flavia. Así, a realeza Astur-Galaica, con Alfonso II, reafirmou o seu dominio sobre a zona, aplicando o procedemento da Presura, que consistía en facerse coa posesión das terras incultas, abandona-das ou sen propietario recoñecido, e coa quinta parte das apropiadas por colonos libres, a cambio da súa legalización. O Conde Pedro, foi o primeiro en afianzarse na comarca. Foi o primeiro home forte da zona.

No ano 885, o Rei Alfonso III confisca as propiedades da zona da Lanzada, que ti-ñan Hermenegildo Pérez –fillo do Conde Pedro- a súa muller Iberia e un tal Arias, por terse sumado a unha extensa revolta contra a autoridade real.

Pouco a pouco, a Igrexa de Santiago, por prestixio e para abastecer de sal á na-cente urbe de Compostela e as súas peregrinacións, foise facendo con múltiples propiedades, tanto por doazóns reais coma privadas, e en pouco tempo se antes non pasaba do río Ulla, agora era o principal terratenente no Salnés. Destaca o extenso patrimonio entre Catoira e Caldas –coas torres de Oeste e San Martiño de Sobrán en Vilaxoán- e nas illas de Ons, Arousa e O Grove, e as terras firmes de A Lanzada, Noalla e Armenteira. Tamén no curso fluvial do Lérez, en Cerponzóns, Alba, Xeve e Mourente.

Tamén a Nobreza condal galega foi beneficiada polas concesións de terras dfe rea-lengo no Salnés. Segundo os estudos de Carlos Baliñas, destacarían A Casa dos Menéndez, descendentes do repoboador e man dereita de Alfonso III, Hermenegildo Gutiérrez. O seu fillo Gutier Menéndez, semella ter exercido de Comitatus Salinien-se, no primeiro tercio do século X, cuia casa familiar estaba en Portomarín, Castro Caldelas e a Limia. Á súa morte no 934 déixalle aos seus fillos propiedades en Arca (Lérez), Castrelo e Serantellos en Cambados e Fragoso en Xeve. E a súa esposa Alda-ra tiña propiedades no Grove, un complexo de salinas e pesquerías.

Ao dominio territorial, correspondíalle tamén a defensa e administración da co-marca. Especialmente polas ameazas que naqueles chegaban por dúas frontes, unha polo mar: Os Normandos e outra por terra e por mar: Os Musulmáns.

Os Normandos, é un termo que utilizaremos para referirnos a ese conxunto de pobos nórdicos, tradicionalmente Noruegos, Suecos e Daneses, aínda que no ima-xinario popular o nome que quedou fixado foi o de vikingos. Semellaque dende o século VIII, unha serie de cambios climatolóxicos e a escaseza de terras de cultivo e de recursos, xunto cunha poboación en aumento, deu lugar aos desprazamen-tos, para procurar ingresos os melloras noutros espazos. A dispoñibilidade dos drakkars, de gran diseño, navegabilidade e capacidade, que lles permitía incluso remontar ríos, facían deles uns homes temíbeis.

A primeira aparición documentada foi entre xullo e agosto do ano 844. Dende Xixón, a flota escandinava, que debía ser numerosa, foi detida fronte a fortificación da Torre de Hércules, ata a chegada da Hueste Regia de Ramiro II, quen os venceu, e lles causou grandes danos, queimando parte dos seus navíos. No libro Anales del Reyno de Galicia, de 1733, Francisco Xavier de la Huerta y Vega, recolle como bar-cos desta flota, destrúen no 846 o Mosteiro de Cálago, en Vilanova, arrasado po-los bárbaros normandos. A pesar dos problemas de cronoloxía que presenta este dato, pode ter unha certa base, con incidencias nas costas da comarca. Esta flota

continuou cara ao Sur, atacando Lis-boa e Sevilla.

No ano 858 unha gran flota de máis de cen naves, ache-gouse á ría de Arousa, posibel-mente para aden-trarse, remon-tando o Ulla, ata Compostela. O Cronicón Oveten-se e o Iriense, re-collen este feito: Ordonius I eleva-tus est in regno...Eo tempore cen-

tum naves normannorum in Gallaetiam venerunt et post triennium ad propria sunt reverse... E asimesmo, na Crónica Albeldense, cita: Eius tempore Lordomani iterum tenientes in Gallicie maritimis a Petro Comité interfecti sunt...

Na primavera do 968, tivo lugar a máis devastadora e prolongada campaña normanda en Galicia, cando unha potente armada ao mando de Gundred, pe-netra por dúas frontes: unha polas Rías Altas, e através do Mandeo asola Curtis e Boente e chega a Lugo, e a segunda, pola Ría de Arousa para saquear Iria e chegar a Compostela. O bispo Sisnando fíxolles fronte en Valga o 29 de marzo do 968, sendo derrotado e morto.

RESTOS DA ANTIGA FORTALEZA E CAPELA DE A LANZADA

O impacto da devastación provocada polos normandos, debeu ser moi forte no conxunto do Salnés. Fálase da destrucción total do Mosteiro de Cálago en Vilano-va, do Mosteiro de Santo Estevo en Boiro, e se constata a migración de colonos do Comitatus Luparie, ao curso medio do Ulla, ou pola devastación das terras, ou polo perigo constante ao que a zona estaba sometida.

Segundo a publicación de Rubén Terré Lameiro, Os Vikingos na Comarca do salnés, refire que no 1024, Olaf Haraldsson, futuro San Olaf, Rei e patrón de Noruega, chega a Galicia despois dunha campaña de saqueos en Inglaterra. Tras atacar a Ría de Betanzos, dirixíuse ao Sur, e según din estivo en Cortegada, antes de expoliar Tui. Finalmente, destacar tamén a Jarl Galizu-Úfr, apodado Ulf o Ga-lego, quen dirixía un grupo aillado, que cometía asaltos e roubos por toda Galicia. Tamén atacou os mosteiros das Illas Cies, Toralla e San Simón, e chegou a sitiar

Redondela. Foron os últi-mos ataques dos pobos normandos en Galicia.

Pero tamén foi impor-tante a presenza Mu-sulmana. No ano 860, aparece recollido na paxina 176 da Crónica Albendense, na que na-rra esta circunstancia baixo o reinado Ordoño I: Mauri in navibus ve-nientes in freto Gallica-no devicti sunt.

TORRE DE CÁLAGO EN VILANOVA DE AROUSA.

O contexto histórico pode explicar os intentos, por parte de Al-Andalus, de frear a expansión do Reino Astur cara ao tercio Norte de Portugal. Ata finais do século X, os habitantes do Salnés viviron máis tranquilos, ao retrasarte a fronteira contra

os musulmáns, ata o río Douro e o Mondego. Pero foi no 997 cando Almanzor, lanzou a súa razzia contra Compostela. As tropas de terra ían escoltadas por unha potente flota. Arrasaron o Morrazo, tras entrar por Tui, e foron despois cara Iria e Compostela. O máis probábel é que seguiran a ruta pola nosa Ría, o que implicaba saqueos, destrucións e botíns de guerra.

A terceira fase de ataques, chega a finais do século XI cando dende os portos musulmáns de Almería, Sevilla e Lisboa, partían numerosas expedicións de sa-queo contra as costas galegas, e destruían fortalezas como as da Lanzada e Ponte Sampaio.

Foi a iniciativa de Xelmirez, (1100-1140) de crear unha auténtica Mariña de Gue-rra para defender as costas, a que puxo fin a esta ameaza. Tamén explica a decisión de converter ao Salnés nunha terra fortificada. Podemos sinalar de Sur a Norte, as seguintes fortalezas fortificadas: Cedofeita, en San Salvador de Lérez, protexendo a ría de Pontevedra; A Torre da Lanzada, en Noalla Sanxenxo, reconstruida polo

bispo Sisnando Menéndez na metade do século X; Torre de San Sadurniño, en Santo Tomé do Mar en Cambados, probabelmente do século X, e en torno a que se desenrolou a famosa Vila Vella, xermen da futura vila cambadesa; Torre de Cálago, en Vilanova de Arousa, da que se conser-van algunhas ruinas, ao pé do mosteiro de San Cibrán de Cálogo, de mediados do X; Castelo de Lobeira, entre An-drás (Vilanova) e Solobeira

(Vilagarcía), antigo castro, fortificado no séc. IX, e convertido en torre defensiva, de propiedade regia, no X. Finalmente, as Torres de Oeste en Catoira, nunha illa fluvial na desembocadura do Ulla, pechanso o fondo da Ría e o acceso por mar a Iria Flavia e Compostela. Foi fortificado nos tempos de Alfonso III, e seguíu como fortaleza real ata que no 1024 foi cedido ao Bispo de Iria Vistruario, e reconverti-do en complexo defensivo no 1040, por Diego Peláez e Diego Xelmírez.

Estas medidas, permitiron liberarse das ameazas exteriores, grazas á comunica-ción entre as fortalezas, e a prontitude da comunicación das alarmas. A partir deste intre, haberá na comarca unha época de paz e de prosperidade económica e social.

No caso de Cambados, é de destacar o caso da Torre de San Sadurniño. Elemen-to singular do Patrimonio Cambadés, por formar parte dunha estrutura defensiva nunha pequena illa e que constituíu un punto de referencia na Vial Vella de Santo Tomé do Mar. Seguindo á Doutora Iglesias Baldonedo, que ante as diversas postu-ras referidas á antigüidade da mesma, manifesta:

“A miña hipótese é que algunha torre debeu haber na alta idade media, tendo en conta as necesidades de defensa desa época e sendo este illote un lugar privilexiado con vistas á ría e de doada defensa militar polo seu carác-ter insular, como tamén o son a Lanzada ou o emprazamento das Torres do Este. Pero se

efectivamente houbo esta torre, debeu ser de pouca entidade (como hai e había moitas outras por toda a ría, sen ir moi lonxe en Vilariño por exemplo) e este motivo explicaría porque non aparece citada en ninguha documentación altome-dieval, nin baixomedieval, por exemplo cando os Irmadiños destrozan a maioría das fortalezas da zona.A torre actual correspondería ao s. XV e sería probablemente feita por manda-to de Sueiro Gómes de Soutomaior, O mariscal, señor de Santo Tomé do Mar e dono da fortaleza de Lantañón, fillo de Paio Gómes de Soutomaior, embaixador do rei de Castela na corte do Gran Tamerlán e tataraneto de Paio Gómes Chariño, almirante, trovador e señor de Rianxo. Sueiro Gómes, O mariscal, deixa no seu testamento (de 1485) un marco de prata para adquirir un cáliz para a ermida de Santo Tomé (sería de recente construcción e ainda non estaba ben dotada?, outra hipótese que lanza Sindo Mosteiro). Mandaría construír Sueiro Gómes de Sou-tomaior esta Torre despois da revolta irmandiña de 1467-68 que destrozou o súa fortaleza de Lantañón? unha hipótese que lanzo eu. Trátase dunha Torre-pazo con finalidade militar pero a estas alturas da idade media, tamén residencial. Un tex-to máis novelesco que histórico, do cronista cambadés José Caamaño Bournacell dicía que na torre: “Tuvieron lugar trágicas escenas y dramáticos amores: aquí se guareció la madre de Alfonso VII, Doña Urraca de Castilla, aquí esperó ansiosa la llegada de su amante Payo Gómez de Sotomayor, fugtivo en Francia, la infanta de Hungría, Doña María Gómez; aquí lloró su abandono Doña Juana de Castro, mujer por un día del rey D. Pedro y lloró también sus yerros Doña María de Ulloa en los últimos años de su vida” do Libro “Cambados a la Luz de la Historia”, 1933.Antonio de la Iglesia González, “Santa Mariña d’Ozo de Cambados”, en Galicia Diplomática nº 7, 1889, recolle o seguinte:(...) En la avanzada isla de la Vila Vella de San Tomé do Mar se conserva úni-camente pero, en malísimo estado, la calzada que unía al continente, los arruinados paredones y una puerta de arco de la ermita, o de lo que fue un tiempo su iglesia parroquial, de 75 pies de largo por 18 de ancho, y al No-roeste de la isla el llamado Picacho de San Tomé, que viene a ser el resto de la torre de la villa vieja, o sea de la casa fuerte y palacio de D. Pedro Pardo el Mariscal, de D. Pedro de Sotomayor, y de la Infanta doña Juana de Hungría.Polo tanto, podemos concluir de xeito simple, que existíu unha calzada antiga, unha ermida, que a torre pertenceu aos Sotomayor, e que posibelmente, serían eles os que levantarían esa torre da que aínda conservamos restos.As trazas constructivas (tipo de muros, decoración...) da torre, asemélllan-se máis ás construccións de fins da Idade Media (baixa Idade Media). Ten unha moldura decorativa, que aparece na cima da torre, e na que pouca xente repara porque está na parte exterior da torre, que só se ve dende o mar. Esta moldura

decorativa é prácticamente idéntica á da torre da Igrexa de Sta Mariña que efectivamente foi cons-truída no século XV.

Nestas páxinas, quixemos amosar, os trazos bá-sicos dunha época tan apaixonante, como aínda moi descoñecida. Os recentes traballos dos no-vos historiadores, están poñendo luz, onde ata o de agora, había excesivas sombras. O que queda en evidencia, é a unidade territorial do Salnés dende antigo, e a paisaxe fortificada desta zona, por causas realmente xustificadas. Por pura supervivencia.

DOMINGO M. TABUYO ROMEROHistoriador e escritor

Avda. de Vilagarcía, 13 - B - Tlfno: 986 520 872 - 36630 CAMBADOS (Pontevedra)

Un equipo de profesionais ao coidado da súa boca

- Implantes- Ortodoncia

- Scáner- Odontoloxía xeral

Especialidades:

O PÓSITO

• BOCATAS• RACIONES• VINOS• TAPAS

Avda. de Galicia, 29Tel. 986 52 43 20CAMBADOS

VIII ABERTO INTERNACIONAL DE XADREZ CARLOS I SILGARSanxenxo (Pontevedra), do 25 de xuño ao 03 de xullo de 2016.

III TORNEO INTERNACIONAL CAMPUS OURENSEOurense, do 04 ao 10 de Xullo de 2016.

XXXI FESTIVAL INTERNACIONAL DE XADREZ “CIDADE DE FERROL”Ferrol, do 18 ao 27 de Xullo de 2016.

XXXII ABERTO INTERNACIONAL ALBARIÑOCambados (Pontevedra), do 01 ao 09 de Agosto de 2016.

III ABERTO INTERNACIONAL DE XADREZ “HOTEL CEMAR”“Fernando Marcote in Memorian”

Mondariz – Balneario (Ponteareas - Mondariz), do 17 ao 24 de Agosto de 2016.

CIRCUITO GALEGODE XADREZXXIXXXIX

Avda. Vilariño, 4Telf. 986 52 11 1136630 CAMBADOS

Álvaro FernándezTel. 693 610 181

lalauss@pepaaloba.comwww.pepaaloba.com

ACADEMIA DE INGLÉS yCENTRO DE FORMACIÓN

Rúa Infantas, 10 · CAMBADOST. 986 54 38 07

Ribeiro, 2-Bis · CORVILLÓNT. 986 54 38 56

alphaenglish@hotmail.co.ukwww.alphaenglish.es

XXXII ABIERTO INTERNACIONALDE AJEDREZ DEL ALBARIÑO

Tendrá lugar el Sábado, día 30 de Julioa las 12:30 horas en el

“PARADOR NACIONAL DEL ALBARIÑO”.

Tel.: 986 52 43 03 - CAMBADOS

cambados

C/. Pardo Bazán, 15 - 17Telf. y Fax 986 54 36 36 - CAMBADOS

“Tu instalaciónde calidad”

ELECTRICIDADFONTANERÍA · CALEFACCIÓN

TARIFA NOCTURNAAIRE ACONDICIONADO

ASPIRACIÓN · VENTILACIÓNENERGÍA SOLAR · PISCINAS

PoetasAlbariñenses

Don Ramón Cabanillas foi o mellor trobador do agro en xeral e do viño en particular, que arrastrou cara á causa albariñense a numerosos poetas e escritores galegos. Entre a inspiración lírica de Cabanillas e o bo facer organizativo de Álvaro Cunqueiro lograron que acudiran á Festa do Albariño vates da talla de Celso Emilio Ferreiro, Manuel María, Emilio e Xosé María Álvarez Blázquez, José María Castroviejo e Torrente Ballester, entre outros.

Celso Emilio Ferreiro acudiu a varios dos primeiros cónclaves albariñenses. Na sexta edición da festa (1958) a choiva obrigou a trasladar o xantar ós salóns da Sociedade Cultural. Foi a única ocasión na que compareceu Ramón Cabanillas, un chisco presionado polos organizadores, pero a súa saúde xa estaba deteriorada de máis como demostran as fotos da mesa presidencial. Entre os convidados atopábase o grande Celso Emilio e, como anécdota, o falecido exalcalde Andrés Iglesias lembraba que o poeta de Celanova chegou cun disco de vinilo debaixo do brazo, disposto a facer soar as notas do himno galego no recinto. Pero o gobernador civil da época non era nada favorable a este tipo de festexos “galeguistas”. O caso é que, cando chegou a hora solemne de entoar as estrofas do Fogar de Breogán, Celso Emilio non foi quen de atopar o disco. Alguén o fixera desaparecer e houbo que cantar o himno a capela.

Os irmáns Álvarez Blázquez acudiron ás primeiras edicións da festa, xunto con Cunqueiro, Castroviejo, Alberto Casal e outro próceres vigueses, incluidos cónsules de varios países acreditados na cidade olívica. O polifacético Xosé María Álvarez Blázquez foi un dos intelectuais que participou na posta en marcha e consagración da festa fundada no 1952. Súa fora a idea de denominar “cabaleiros albariños” ós viños gañadores en cada cata concurso. Non entanto, sería o seu irmán Emilio o inspirado autor das fermosas Cantigas para a Romería de Cambados que comezan: “Fumos ó viño albariño, fror da terra vendimada, como quen vai de camino, e quedamos de pousada”.

Manuel María, ó que este ano homenaxeamos no Día das Letras, contou cun protagonismo moi especial na celebración albariñense de 1986. Achegouse a Cambados convidado pola organización e oficiou como pregoeiro no patio do Parador Nacional do Albariño. Unha crónica periodística daquela 34 edición deixounos unha breve reseña do acto: “Velaí un pregón ledo e imaxinativo, ricaz e ilustrativo, cantando os viños propios do Salnés nunha preciosa peza oratoria, que asombrou pola fermosura a tódolos presentes”.

Tres anos despois (1989) sería o turno de D. Gonzalo Torrente Ballester como pregoeiro. O incisivo novelista ferrolán empregou a ironía para reflexionar sobre o viño como sanador da morriña dos emigrantes galegos. “Sempre que estamos lonxe é certo que a música de gaita danos un pouco de ledicia, pero o que de verdade nos cura a morriña é cando, lonxe da terra, bebemos un viño aquí criado, ainda que sexa viño embotellado con denominación de orixe”, dixo Torrente ante a xeral aprobación dos presentes.

Todos os escritores que pasaron ó longo do tempo por Cambados foron amadores do viño cantareiro e propagadores da pioneira festa, deixando fonda pegada na vila e rutilantes verbas escritas para honrar a celebración albariñense.

Benito Leiro Conde

BODEGAS Y VIÑEDOS DON OLEGARIO, S.L.C./ Refoxos, s/n. Corvillón. Cambados

Telf. 986 520 886

C/ Atlántico, nº336630 CambadosTelf.: 986 52 61 74

www.milar.esmilarcoelsa@gmail.com

COELSACOELSA ELECTRODOMÉSTICOS

info@orzanautica.comwww.orzanautica.com

C/ Edelmiro Trillo, 21T. 986 51 18 81

Vilagarcía

Avda. de Galicia, 5T. 886 21 52 48

Cambados

1. En xeral a demografía lévase mal coa demagoxía -en particular tamén-.

2. Pasamos da Santísima Trinidade á Expertísima Troika mais non perdemos a fe.

3. Por sorte para o sistema aínda hai líderes políticos que fan real o evidente: outro mundo é imposíbel.

4. Calquera tempo pasado foi pasado.

5. O problema do día das letras galegas é moi sinxelo: é un día.

17/17.A choiva inferior

6. O control da corrupción é complicado: os corruptos sempre rematan cobrando máis.

7. As novas tecnoloxías poden ser intelixentes, respecto dos usuarios aínda non está tan claro.

8. Coa libertade de voto podes escoller entre diversas opcións quen te vai decepcionar.

9. O punk non morreu, o galego tamén -ou era tampouco?-

10. Os alemáns esqueceron a súa historia os galegos tamén, xa estamos ao seu nivel en algo.

11. O problema da opinión pública é que adoita ser privada.

12. As guerras sucédense, e até mesmo se parecen, pero o que nunca varia é a tenda de souvenirs.

13. Con frecuencia a vida adoita ser un incendio imprevisto con moitos focos de inicio e poucos medios de ataque.

14. Nunca remata faltando para cada xenocidio seu monumento alusivo -seica van no mesmo lote-.

15. Os soldados poden ser descoñecidos, por desgracia os xenerais nunca o son.

16. As estatuas da Victoria sempre están a moitos metros riba do nivel dos mortos.

17. Deus é bo, o demo ten contratos por obra.

Micropoemas: Ramón Caride Fotografías: Sara Caride

Castriño, 13 - Castrelo36639 CambadosTeléfono: +34 986520763E-mail : bodega@bodegasnanclares.esWeb: www.bodegasnanclares.esFacebook: https://www.facebook.com/bodegas.nanclares

Alberto Nanclares Ocio

VITICULTOR

.

Panadería

A ModiaTelf. 986 54 22 33 • A MODIA, 75

CAMBADOS (Pontevedra)

Avda. Galicia, 39 - 1º DTelf. 986 54 21 91 - Fax 986 52 43 8236630 CAMBADOS (PONTEVEDRA)

GES-SALNES@telefonica.net

Telf. 986 54 24 09 • Puente-CastreloSISÁN - RIBADUMIA (Pontevedra)

Avda. Pombal, 18Telf.: 986 521 117 · CAMBADOS

XEITO

Donde conflúen o

esforzo e a dedicación

de tres xeracións

No marco da Festa do Albariño celebramos en Cambados o Torneo de Xadrez. Un ano máis albariño e xadrez van da man. Parabéns aos participantes e que todos consigan uns resultados satisfactorios.

Noticia histórica da viticultura no Salnés.A terra de Salnés foi produtora de viños desde hai séculos, pero temos escasos

datos históricos que cuantifiquen a súa viticultura. Os primeiros que nos dan noticia numérica da produción de viño na comarca remóntanse a finais do século XVI e principios do XVII. Trátase das famosas “Memorias del Arzobispado de Santiago”, do cóengo cardeal don Jerónimo del Hoyo, visitador diocesano polo arcebispo don Maximiliano de Austria. Este cóengo anotou as rendas en especie dos curados, das fábricas das igrexas e das fundacións e memorias establecidas nas parroquias respectivas. Isto representa unha importantísima fonte de datos que, analizada a xeito de enquisa, é quen de mostrarnos a situación e importancia do cultivo das vides nesta terra.

As normas monacais, desde os tempos medievais, especificaban como manutención dos xornaleiros dos mosteiros “panem, vinum et condimentum”. Non obstante, cómpre sinalar que hai catrocentos anos o consumo do viño aínda non formaba parte da dieta alimentaria do común da xente. Consumíano máis ben as clases podentes (fidalgos e clérigos). A xente do común bebía sidra -mentres duraba- e o viño aparecía nas efemérides, tal como casamentos, festas patronais e romarías.

Analizando as anotacións do visitador diocesano mencionado, no referente ás rendas pagadas en viño, e valéndonos dos datos proporcionados como unha mostra significativa de todo o territorio, podemos tirar diversas conclusións. Unha delas sería que daquela a viticultura xa era un cultivo de moi considerábel importancia económica no Salnés. Pero hai que precisar que, debido ao réxime de propiedade da terra, os predios de viñedo eran pertenza ordinaria de mosteiros, clérigos e fidalgos.

Se reproducimos os datos recollidos polo cóengo visitador sobre a actual planta municipal do Salnés, tiramos a seguinte consecuencia. As parroquias de maior produción de viño situábanse no actual concello de Vilagarcía de Arousa. Estas producían daquela o 28,37 % do volume total da produción de viño da comarca. Seguían, con porcentaxes menos significativas, as freguesías incluídas no actual concello de Sanxenxo (14,22 %) e as de Vilanova de Arousa (12,70 %). Despois viñan as de Ribadumia (10,32 %), Meaño (10,14 %), Portas (8,73 %), Meis (6,20 %), Cambados (5,16 %) e Caldas de Reis (4,16 %).

Podemos sinalar, en termos xerais, que os concellos máis orientais da comarca (Caldas e Portas) sumaban o 12,89 % da produción de viño do Salnés; os setentrionais

xadreze

albariño

(Vilagarcía e Vilanova de Arousa), o 41,07 %; os da zona central (Meis, Ribadumia e Cambados), o 21,68 %; e os concellos máis occidentais (Meaño e Sanxenxo), o 24,36%.

(Como persoa interesada pola futuroloxía -ciencia que trata da previsión do futuro-, permitídeme avanzar un futurible sobre a ordenación do territorio da terra de Salnés. A fusión dos actuais concellos é un imperativo histórico a curto prazo, en función da prestación universal e igualitaria de servizos á cidadanía e en procura da eficiencia económica dos municipios. No parágrafo anterior acabo de sinalar os catro futuros municipios do Salnés).

Volvendo ao tema que nos ocupa, paréceme interesante indicar os beneficios curados e as fábricas das igrexas con maiores rendas de viño que nos informa o cardeal del Hoyo nas súas devanditas Memorias. Expoño só as dez de maior cantidade, expresada en pipas (pipa = 522 l):

San Martiño de Sobrán: 20 pipas.San Salvador de Sobradelo: 20 pipas.Santo Estevo de Noalla: 18 pipas.Santa Baia de Arealonga: 16,5 pipas.San Xoán de Baión: 13,5 pipas.San Pedro de Fontecarmoa: 12 pipasSan Pedro de Lantaño: 12 pipasSan Miguel de Deiro: 12 pipas.Santa Cruz de Castrelo: 12 pipas.San Xoán de Leiro: 10 pipas.

Estamos a falar de cantidades considerables. Como exemplo, no beneficio curado de San Martiño de Sobrán as rendas pagadas en viño andaban en máis de once ou doce mil litros. Dos froitos do beneficio facíanse dúas partes: unha parte e un décimo da outra eran para o cura. “Vale la parte del retordies pipas de viño y veinte y seis cargas de pan”. “...Hayen esta iglesia una memoria... con obligación de tres misas reçadas cada semana, para lo qual dicen aplicó las primicias y el diesmo del vino desde la piedra que llaman de Blar hasta esta iglesia a la casa de Suero Gómez”.

Coda final: Na relación das rendas eclesiásticas que relatou o visitador del Hoyo sorprende a referencia a un cultivo agrícola en definitiva recesión, xa daquela, na terra de Salnés: a olivicultura. Noutras comarcas de Galicia e do veciño Portugal persistiu esta actividade económica ata os nosos tempos. E agora felizmente parece que volve tomar impulso de cara ao futuro nalgunhas zonas próximas á nosa. Teño noticia que nunha parroquia do concello de Valga iniciouse a explotación dun oliveiral.

As referencias que quero sinalar corresponden a dúas parroquias do actual concello de Meis: San Lourenzo e San Tomé de Nogueira.

San Lourenzo:”...La fábrica tiene de renta ocho ferrados de pan e dos canadas de vino y dos jarras de aceite”.

San Tomé:”...La fábrica tiene de renta quatro ferrados y medio de centeno y media jarra de aceite”.

O feito de que as rendas da fábrica desas respectivas igrexas se pagasen en aceite, constata a existencia de oliveirais e da oleicultura nesas freguesías. Trátase dunha circunstancia sumamente interesante para a historia agrícola do Salnés. E tamén, no referente á cantidade de terras incultas que vai en aumento na comarca, unha esperanzada fiestra que se nos abre de cara ao futuro.

Moi felices festas!Hernando Martínez Chantada

Viticultor xubilado

R/ Orense, 4 - Bajo - Teléfono 986 52 07 35

Café & Tapas

XXXI abierto internacional AJEDREZ albariño

PRESENTACIÓN EN EL PARADOR DEL ALBARIÑO

XXXI abierto internacional AJEDREZ albariño

Entrega de la distinción HOJA DE PLATA a D. Hernando Martínez Chantada

IIIIIIIVVVIVIIVIIIIXXXIXIIXIIIXIVXVXVIXVIIXVIIIXIXXXXXIXXIIXXIIIXXIVXXVXXVIXXVIIXXVIIIXXIXXXXXXXI

1974198619871988198919901991199219931994199519961997199819992000200120022003200420052006200720082009201020112012201320142015

Nicolás Santos (Lugo)Fermín Vázquez (Coruña)Daniel Rivera (Uruguay)Frois (Portugal)Daniel Rivera (Uruguay)Amador Rodríguez (Cuba)Moskalenko (Ucrania)Moskalenko (Ucrania)Urday H. (Perú)Darcing Lima (Brasil)Facundo Pierrot (Argentina)Alexandre Dgebuadze (Georgia)Pérez Fungueiro (Galicia)Irisberto Herrera (Cuba)Jordan Ivanov (Bulgaria)Diego González (Galicia)Azer Mirzoev (Azerbayan)Oleg Korneev (Rusia)Ciprian Nanu (Rumanía)Vladimir Petkov (Bulgaria)Maikel Góngora (Cuba)Marius Manolache (Rumanía)Valentín Iotov (Bulgaria)Filip Lucian (Rumanía)Guerra Méndez José A. (Cuba)Gómez Garrido Camilo (Cuba)Dgebuadze Alexandre (Bélgica)González Pérez Arian (Cuba)Meskovs Nikita (Letonia)Lariño Nieto David (España)Kantans Toms (Letonia)

Juan Vidal (Cambados)Víctor Miguel (Vigo)Daniel Elguezábal (Arg.)Gil Reguera (Madrid)Mauricio Vasallo (Arg.)Ivkov (Yugoslavia)Nogueiras (Cuba)Ricardi (Argentina)Giaccio (Argentina)Mitkov (Macedonia)Valentín Lukov (Bulgaria)Jordan Ivanov (Bulgaria)Fernando Bertona (Argentina)Marcial García Carbó (Galicia)Eugueny Piankov (Ucrania)Gabriel Rojo (Madrid)Rodney Pérez (Cuba)Ljuben Spassov (Bulgaria)Maikel Góngora (Cuba)Daniel Moldovan (Rumanía)Aryam Abreu (Cuba)Valentín Iotov (Bulgaria)Ilmars Starostits (Lituania)J.L. Ramiro Ovejero (España)Fernández Cardoso Alexey (Cuba)Dgebuadze Alexandre (Bélgica)Gómez Garrido Camilo (Cuba)Guerra Méndez Jose Angel (Cuba)González Pérez Arian (Cuba)Gómez Ledo Roberto Carlos (Cuba)Gómez Garrido Camilo Ernesto (Cuba)

TORNEO AÑO CAMPEON SUBCAMPEON

MARISCO GALLEGO DE CALIDADTelfs. 986 54 29 11 - 986 52 60 60 - Fax 986 52 03 72Tragove - Corvillón - 36630 CAMBADOS (Pontevedra)

www.mariscosfarina.com

Rosalía de CastroTel. 986 52 46 11 - CAMBADOS

o álbum dunhadama cambadesa:Dona Lucila

Fernández Bofill Nas miñas lecturas sobre temas literarios ou histórico-artísticos referentes a Cambados, atopei varias veces citado o nome de Dona Lucila, case sempre facendo referencia á fermosa casa da rúa Real esquina á praza de Asorey . A máis longa é a que fai o cronista de Cambados: José Caamaño Bournacell, no seu libro “Por las rutas turísticas de Valle Inclán”. Ao referirse a estadía de Valle en Cambados, di: “…, piensa en Cambados, nunca ausente de su recuerdo, y aquí, optimista y esperanzador, se instala en el otoño de 1912, en la casa que en Fefiñanes poseía doña Lucila Fernández Soler, viudade Fraga, para, en y desde este escenario, producir más y mejor en ansias de la gloria imperecedera y de la anhelada redención familiar”. Con estes datos tentei satisfacer a miña curiosidade preguntando a distintas persoas maiores que puidesen recordala.Todas a lembraban como unha dama elegante,distinguida e guapa, aínda na súa vellez. Unha muller de Fefiñáns díxome: “Éralle unha boa muller”. Logo, por outras averiguacións, souben que nacera en Vigo o 22 de setembro de 1876 e que era filla de D. Manuel Fernández Soler e de Dna. Pilar Bofill Martorell. Da súa nai pouco podo dicir a non ser que pertencía a unha familia de orixe catalá relacionada co mundo do mar e que tivo seis fillos . Pola contra , do seu pai polos datos que atopei, son de salientar a súa laboriosidade e iniciativa como axudante de Obras Púlicas. Da súa autoría é o primeiro plano xeral da cidade de Vigo do que

o Faro de Vigo de 13 de outubro de 1882 daba noticia sinalando : “por el que rigen ya las construcciones modernas que se llevan a cabo..” Tamén foi autor dun poxecto de tranvía a vapor entre Vigo e Baiona no ano 1887. E doutro para o tranvía entre Guixar e Bouzas redactado en 1887. Ningún dos dous se levou a cabo daquela. Dona Lucila establécese en Cambados ao casar con D.Eugenio Fraga Padín, o segundo fillo dos cinco que tiveron D. Eugenio Fraga Mascato e Dna. Encarnación Padín Torrado, que constituíron unha familia de grande influencia política e poder en Cambados e Pontevedra no período da Restauración. D. Eugenio foi avogado, deputado provincial polo partido de Cambados e vicepresidente da Deputación. Como nota curiosa sinalar que os irmáns Ramona e Eugenio Fraga Padín foron os padriños de bautismo de Ramón Cabanillas, o noso máis grande poeta. Por información achegada por familiares sabemos que do matrimonio Fraga Fernández naceron catro fillos: Leonor, que morreu aos cinco anos, Eugenia, Eugenio e Manuel. O pasamento en 1909, aos 46 anos, de Eugenio deixou a Dna. Lucila nunha situación precaria, tal como recoñece a Comisión Permanente da Deputación ao outorgarlle unha beca ao primoxénito dos seus fillos para estudar Bellas Artes. Para que estes puideran estudar e sacalos adiante trasládase a Santiago e aluga a casa familiar. Con todo, seguiu relacionada con Cambados onde pasaba os veráns. Como recolle a súa partida de defunción, Dna Lucila faleceu o día 2 de xullo de 1958 na rúa Real e foi soterrada no panteón familiar en Sta. Mariña Dozo ao día seguinte. Oficiouse un funeral acorde á relevancia social da familia. Asistiron oito sacerdotes e organista. Non obstantae, o máis interesante para min desta procura de información foi a copia dun álbum persoal de Dna. Lucila que me permitiu estudar a súa neta Mª del Carmen Fraga Silva (de quen tamén son as fotos familiares), e do que irei dando conta en sucesivas entregas dado o limitado espazo desta publicación. Este álbum responde exactamente a acepción 1. do Diccionario da Real Academia Española: Libro en blanco, comúnmente apaisado, y encuadernado con máis ou menos lujo, cuyas hojas se llenan con breves composiciones literarias , sentencias, máximas, piezas de música, firmas, retratos, etc. , pois de todo isto hai no mentado álbum. É un modelo parecido ao coñecido como Album de la Caridad publicado na en 1862 pola imprenta do Hospicio Provincial da Coruña, denominado así pois

os beneficios da súas venda ían destinados ao asilo da cidade. Foi patrocinado polo indiano José Pascual López Cortón para recoller os traballos premiados nos primeiros Xogos Florais de Galicia de 1861, aos que se engadiría unha selección de poesía galega máis relevante do momento. A tapa do álbum é unha ilustración floral adornando o nome LUCILA que aquí reproducimos. Non ten firma pero podería ser dalgún dos pintores que lle adican outras páxinas: o seu irmán Manuel, Demetrio Durán, Valenzuela,J. Martínez Villar ou M.Molina. Ábrese cun Prólogo da autoría de Emilio Villerga Rodríguez (Santiago de Compostela 1846-1934), sacerdote, teólogo e xornalista. Doutor en Teoloxía foi profesor no Seminario e logo daría clase de grego, hebreo e alemán no Instituto de Santiago .Tamén foi profesor de relixión e moral na Escola Normal Superior de Santiago. No campo do xornalismo foi redactor de “El Porvenir”, “Diario de Galicia”e colaborou en “La Revista Popular”. Foi Beneficiario da Catedral e correspondente da Real Academia Galega. Extractamos dous parágrafos do mesmo: “A nadie se le ocurre, seguramente, escribir el Prólogo de un libro que está sin hacer; pero yo tengo este difícil compromiso, voluntariamente adquirido con mi buena amiga, y amiga muy querida, digna hija, de mis excelentes amigos los señores de Hernández soler.[…] De dos modos cabe escribir la Historia; ó recontando lo pasado ó bien ofreciendo lo porvenir; paro lo primero, basta saber, y ser fiel a la verdad; mas para lo segundo, requiérese el divino aliento de la inspiración profética, y yo no soy profeta ni hijo de quien tan excelso don disfrute. Yo no haré historia de lo que no pasó; tan poco haré profecía de lo venidero; pero debo esperar y espero, que en este álbum se escribirán cosas dignas de ser contadas y la divina luz del arte sabrá inspirar á quienes sepan manejar el lápiz y tomar en sus manos delicado pincel;[…] O señor Villerga asina o Prólogo en Santiago , a tres (supoñemos que de decembro) de 1894. O seguinte traballo é unha paisaxe de terra e mar coa adicatoria:”A mi buena hermana LUCILA” .Asinado por MFBofill en Santiago a 1º/12/95. A páxina seguinte é de Manuel Fernández Soler en Santiago,Diciembre de 1894.

A mi hija LucilaPensamientos en prosa._.._Es la pureza en la mujerlo que el sol al mundo,que si le falta la luz del astrose queda ,á oscuras.Para alcanzar tal dón,pon, hija mía, tu pensamiento entero._.._Tres bellezas humanas.La mujer buena.El hombre honrado,y la unión de sus obrasen cristiano lazo.

Sigue o titulado A mi hermana Lucila que firma Luís Boullosa, que non é irmán de Lucila senón cuñado. Este abogado e político pontevedrés casara en Vigo en 1893 con Pilar Fernández Bofill. Foi concelleiro, primeiro teniente alcalde e alcalde entre 1915 e 1917 da cidade de Pontevedra e posteriormente secretario do concello. Descoñezo se tivo actividade literaria pero cónstame que terciou xunto con outro alcalde Pontevedra, Javier Puig, e o alcalde da Coruña Manuel Casas, a favor de Alejandro Pérez Lugín autor de “La casa de la Troya”, na acusación de plaxio que lle fixera un xornalista vigués. Consecuencia del verdadero cariño, es desear la felicidad del ser querido. La escasa experiencia que tengo, me enseña que para ser feliz en este mundo, es indispensable la tranquilidad de conciencia. Por tanto; procura obtenerla a toda costa, y de este modo serás dichosa y me causarás una verdadera satisfación por ver realizados mis deseos. Santiago 1º de enero de 1895. Emilio Rodríguez de Bedia, xornalista e escritor santanderino, nado na segunda metade do S. XIX, autor de máis de 400 narracións breves perviventes do romanticismo. As súas obras máis coñecidas son “Narracións Cántabras”(1905) e “Amigo Dios”, prologada por E. Menéndez Pelayo. Este prolífico escritor asina o 9 de xaneiro de 1895 o seguinte escrito. Pídenme, ¡mísero de mí!, que rasguée con mi pluma pecadora en este álbum, donde tan floridas huellas y tan luminosos trazos dejaron y dejarán las de quienes ó sienten el ardoroso aliento de las musas en la frente, ó las revelaciones de la filosofía en sus cerebros pensadores... Pero yo,…yo que no sé más que cometer atentados literarios, crímenes verdaderos, en forma de cuentos e historietas, ¿qué he de escribir en estas blancas páginas, que con terror miro? Y ello, fuerza es que cumpla el mandato. Trátase de complacer á la amistad y de rendir pleno homenaje á la virtud, á la juvenil edad y a la hermosura, y...¡vive Dios!...que á esto nunca faltó un montañés: un esfuerzo, un poco de audacia y allá voy! Camino sembrado de pétalos de rosa, horizonte embellecido con alegres tintas, cielo azul, arrullos blandos de la plácida naturaleza, lagos serenos á cuyas frondosas orillas descansar y en cuyas cristalinas y limpísimas superficies poder mirar reflejada tu belleza y contemplar asomada á tus ojos, dulces, tranquilos, acariciadores, la hermosura del alma tuya; todo eso tienes ante ti. Estás en esa dichosa edad en que las tormentas de la vida son ráfagas de viento, que en vez de producir daño esparcen por el ambiente amor y fragancias; tienes á tu lado para guiarte, para darte el calor que el ama necesita, una madre amante y cristiana –cualidades imprescindibles para serlo verdadera- y un padre en el cual ni la contínua labor de su cerebro entorpecen el desenvolvimiento de la sensibilidad esquisita de su corazón, éste dificulta la acción de su envidiable facultad pensadora; tienes..¿lo tienes todo, Lucila! Todo he dicho? Quién sabe! .El corazón es muy exigente y ambicioso: aún querrás más…y lo tendrás…por que los ángeles tienen derecho a todo lo bello, y..y bello es el amor, cuando amor es. –Dios al crear tu espíritu derrochó en él los dones todos de su omnipotencia: al contemplarte después de creada, debió de sonreir satisfecho. Nada temas, pués; camina tranquila

por el camino de la vida, y confía en el mañana: serás felíz como hoy lo debes de ser, y este es el voto fervoroso de tu sincero amigo.

Para rematar esta 1ª entrega reproducimos o poema manuscrito de J. Barcia Caballero

(Santiago de Compostela,1852-1926). Médico, político e escritor en galego e castelán. De familia

de médicos ilustres e con descendencia tamén de médicos, estudou en Madrid e foi catedrático

nas universidades de Granada e Santiago de Compostela. Nesta cidade, foi director do Hospital de S. Roque e do Manicomio de Conxo. Participou xunto con Alfredo Brañas e outros na constitución da Asociación Regionalista Gallega. Foi membro da

Real Academia Galega.

Autor de distintos traballos científicos é autor de diversos escritos literarios entre os que destacan: “La cuestión palpitante. Cartas amistosas a la Sra. Dña. Emilia Pardo Bazán”, “Mesa revuelta. Ensayos literarios”(en galego e castelán), “Rimas” (poesía en galego), e tres novelas en colaboración co seu fillo Juan Barcia Eleizegui. En Cambados, na véspera de San Xoan, noite máxica do lume e a auga. Manuel Núñez Pérez

Avda. de Villagarcía, 8 36630 Corbillón (Cambados)

Telfs. 986 543477 / 986 542878 • Fax 986 542878http://www.hrosita.com

XXXII TORNEO ABERTO ALBARIÑO DE XADREZXXXII TORNEO ABERTO ALBARIÑO DE XADREZCAMBADOS

Tódolos participantes e colaboradores están invitados ao acto de clausura que terá lugar o vindeiro día 9 de agosto ás 19,30 h. no I.E.S. Ramón Cabanillas, brindando con ALBARIÑO a vosa participación no vindeiro ano no “XXXIII OPEN INTERNACIONAL DE XADREZ ALBARIÑO” en Cambados.

A COMISIÓN ORGANIZADORA

GENERALES (SISTEMA BOLSA)12001000800700600500450 400 350 300 250 200

Trofeo HOJA DE PLATA

Pin HOJA DE PLATA

“

“

“

“

“

“

“

“

“

“

1º2º3º4º5º6º7º8º9º

10º11º12º

RIAS BAIXAS (POR TRAMOS)1º

160140120100

ELO < 2200ELO < 2000ELO < 1800ELO < 1600

2º1201008070

3º80605040

Premio Extraordinario“EL MARIDAJE PERFECTO”

ALBARIÑO MARISCO

CLUB DE AJEDREZ ALBARIÑO EXO GROVE. Escola de XadrezCambados El GroveMarco A. Costa Fuentes Cristóbal Barral Rubirosa

¡¡Buen provecho!!

Nos complace participarles esta unión, fruto de estosproductos representativos de nuestra tierra.

Los agraciados serán los 4 primeros clasificados.

Puntuación mínima exigible: 10 puntos

MENÚ: MARISCADA Y ALBARIÑO

XXXII ABIERTO INTERNACIONAL DE AJEDREZ ALBARIÑO

Avda. de Vilariño, 3 - CAMBADOSTelf. 986 543 131 - Fax 986 543 131

Ninjutsu - Defensa Personal • Culturismo • Aerobic • Gimnasia MantenimientoMasajista Terapéutico - Deportivo (Lumbago, Cervicales, Dolores Musculares)

Fitness • Saunas y Solarium • Preparaciones para otros deportes •Zumba - Aerobic • Body-Combat • Pilates

C/ Celso Emilio Ferreiro, nº 18 B - Telf. 986 520 166CAMBADOS (Pontevedra)

En Rías Baixas empezamos 2016 con la buena noticia de haber cerrado una cifra récord de litros calificados en el año anterior: más de 20 millones. De este vino, el 28% se ha destinado a los mercados in-ternacionales, mientras que en el mercado español mantenemos una cuota de mercado estable del 2,5%, según datos del informe Nielsen, que apunta que el vino blanco es el motor del incremento del consumo de vino con Denominación de Ori-gen en España.

Refiriéndonos al as-

pecto más festivo de nues-tra actividad, estamos ahora en plena temporada de fiestas, las numerosas fiestas del vino que jalo-nan nuestro calendario y que cada año congre-gan, desde la primavera y hasta finales del verano, a numerosos de consumi-dores en torno a esta cul-tura. La de más numerosa

participación, sin duda nuestra fiesta estrella, es la del Albariño Rías Baixas, que se celebra desde hace ya 56 años en Cambados y en torno a la cual este Consejo Regu-

lador organiza una serie de actividades para llevar al máximo exponente el disfrute del albariño y de los Rías Baixas en general. Este año veremos una im-portante renovación del mobiliario utilizado en la fiesta, es decir, de las ca-setas situadas en el Paseo de la Calzada. Podremos también visitar el Túnel del Vino, un espacio situa-do en el Salón Peña fuera

del bullicio de la fiesta en el que los visitantes, cada año más, pueden catar una gran diversidad de nuestros vinos de una forma tranquila y asesorados por un sumiller. So-mos conscientes de que esta fiesta, y también todas las que se celebran en las distintas poblaciones de nuestra denominación de origen, son un estupendo escaparate donde mostrar la calidad de nuestro vinos, y es por ello por lo que nos esforzamos en que cada año las cosas se hagan mejor.

Desde esta tribuna quiero animaros a disfrutar del vino de Rías Baixas y a aprove-char la cercanía de nuestras bodegas para, si cabe, disfrutar un poco más del verano, que no solamente es sol y playa, sino también gastronomía y cultura.

Felices fiestas!!!

Juan Gil de Araujo,Presidente Consejo Regulador Denominación de Origen Rías Baixas

www.clinicalopezycalvino.com

CLINICA ODONTOLOGICALOPEZ Y CALVIÑO

C/ Mimosas, 2 - bajo · BARRANTESTlf.: 986 71 84 04

Marisol Calviño Canedo - Colg. 683Beatriz López Piñón - Colg. 679

ODONTÓLOGAS

Nº REGISTRO SANITARIO:

C-36.00.18.28

T. MANUEL MOSTEIRO E HIJOS, S.L.Tu concesionario RENAULT - DACIA

en Cambados

T. 986 54 25 74 - 600 54 02 03rmmosteiro@red.renault.es

Medicina GeneralMedicina del trabajo

Especialidades Médicas

Avda. de Vilagarcía, 13Cambados

T. 986 543 938

C/ Pontevedra, 15 Bajo36630 Cambados

Teléfono 986 543 986

Clasificación Año 2015123456789

1011121314151617181920212223242526272829303132333435363738394041424344454647

21348

25569

1017227

15122016235232365159195541312747682842215856443761354824546045504640

MIMIGMMFMI

MIMF

MIW

MF

24812519246324402299199223802339228022602087201623202172221820572160200817241832181417281683208217081796183319511751157919411785202716831708177118051641181517332004170916811768173117661797

LATCUBESPFIDSRBESPESPESPESPPOLESPESPESPESPESPESPESPESPESPESPESPESPESPESPESPESPESPESPESPESPESPESPESPESPESPESPESPESPESPESPESPESPESPESPESPESPESP

NavGalCatVal

GalValGal

MadGalGalAraAstGalGalGalCtlGalGalGalGalGalCtlGalGalGalGalGalGalGalMadGalGalGalGalGalGalGalGalGalGalGalAraGalGal

8,57

6,56,56,56,56,566666

5,55,55,55,55,55,55,55,55,55,55,55,55555555555555555

4,54,54,54,54,54,54,5

KANTANS Toms GOMEZ GARRIDO Camilo Ernesto LARINO NIETO David GONZALEZ PEREZ Arian KOVACEVIC Slobodan DOMINGUEZ FERNANDEZ Angel I ESPINEIRA GONZALEZ Diego ALCARAZ ORTEGA Javier MEDARDE SANTIAGO Luis Marcos IWANOW Anna CAMPOS CALVO-SOTELO Javier PENA TORRES Jose Carlos SENLLE CARIDE Miguel NAVARRO ALONSO Jorge MENENDEZ REY Francisco Javier BAYON ROLO Juan Andres LORENZO DURAN Marcos BOUZA-BREY TEIJEIRO Gonzalo CALVO GUTIERREZ Hector MAQUIEIRA VIDAL Alvaro SUSAVILA MUNIZ Antonio DEVESA SOUTULLO Alberto MARTINEZ FERNANDEZ David REY MALDE Henrique MARTINEZ RODRIGUEZ Eugenio PALACIOS GONZALEZ Miguel SIXTO PUENTE Eloy GOMEZ SEGADE Pablo MONTANS LOPEZ Adrian LAMAS GARRALON Pablo OTERO NOGUEIRA Brais REBOLLO MONTES Bernardo DE DIOS ALIJA Rafael BETANZOS JAMARDO Adrian GONZALEZ REGUEIRO Rodrigo BOO VALLEJO Marcos GONZALEZ PEREZ Jose Ramon BUITRON RAMIL David GARCIA BUGALLO Jose Luis OUTEIRO PADIN Heladio PORTO FUENTES Oscar LOPEZ GONZALEZ Alfonso GONZALEZ AGUNDEZ Adrian FERRENO SANMARTIN Angel CHESA CHAVARRIA Aurelio NUNEZ GARCIA Ramon PROL LUSQUINOS Jose Manuel

RANK SNo. Nombre Elo FED Club Ptos.

4849505152535455565758596061626364656667686970717273747576777879808182838485868788899091929394

2663336549676938572930776413439434898386737179817274801853758270789284858839668793919014116276

MF

19561633183116081732159615431801169818511844144816102192177311531829125613251278149615171414136415141491139320831714147413631525141911801309130112681801160412771176119112532183224516401463

ESPESPESPESPESPESPESPESPESPESPESPESPESPROUESPESPESPESPESPESPESPESPESPESPESPESPESPESPESPESPESPESPESPESPESPESPESPESPESPESPESPESPESPESPESPESPESP

MadGalGalGalMadGalGalGalGalAstMadGalGalMadGalGalGalGalGalGalGalGalGalGalMadGalGalCatGalCtlGalGalGalGalGalCtlGalGalGalGalGalGalGalGalCanGalGal

4,54,54,54,5444444444

3,53,53,53,53,53,53,53,53,53,53,53,53,53,533333

2,52,52,52,52,5222

1,51,511000

CAMPOS CALVO-SOTELO Juan ALONSO GONZALEZ Fernando BELLO FILGUEIRA Joaquin Anton BLANCO SEIJAS Adrian MINGUELA MUNOZ Bienvenido VICTORERO DOMINGUEZ Alejandro COSTAS VARELA Marcelino SALGADO GONZALEZ Julio CERVIGNI SEBASTIAN Alejandro ARROYO FIGUERO Fernando HERNANDEZ RECIO Roberto BELLO RIBADAS Antonio FERNANDEZ MENDEZ Denis IAGAR Razvan-Gabriel MEIRA IGLESIAS Alejandro DEL PRADO RODRIGUEZ Xulio TUBIO AGRASAR Pablo PEROL HURTADO Adrian LOBATO REY Pablo VICTORERO DOMINGUEZ Oscar LAMAS LUANA Jacobo RODRIGUEZ FERREIROS Andres ROSADA OLIVARES Jose Francisc ALVARINO PITA Fernando JAUMANDREU LLOPIS Antonio OTERO PEREZ Javier FERNANDEZ ROMANO Artai FERNANDEZ ALONSO Miquel A. DIZ SUAREZ Carlos GARCIA FUENTES Jorge BAYON ROLO Miguel Angel MENDEZ RIAL Jorge PLAZA REINO Agustin LOPEZ GONZALEZ Diego PLAZA REINO Mateo FERNANDEZ PARRADO Miriam REY CHIMERA Luca RODRIGUEZ LAMAS Manuel RODRIGUEZ DOMINGUEZ Ramon PLAZA REINO Mercedes VAZQUEZ BREA Raul PLAZA REINO Leire GONZALEZ SANCHEZ Javier PATINO ROMARIS Juan Roberto GUTIERREZ OLIVARES Daniel PORTAS BETANZOS Ezequiel FERNANDEZ LAGE Ramon

RANK SNo. Nombre Elo FED Club Ptos.

Pol. Ind. Sete PíasParcela 91

36630 CambadosPontevedra

T. 986 52 03 50F. 986 54 40 21

info@terraglass.com

Tragove, 7 Telf./Fax 986 543 06136630 CAMBADOS

E-mail: efectosnavalita@eresmas.com

1.- ORGANIZACIÓN: A cargo del Club de Ajedrez Albariño. Colaboran FEDA y FEGAXA El Torneo, que está incluido en el “XXIX Circuito Galego de Xadrez” y registrado en la FIDE, es válido para la obtención de ELO NACIONAL e INTERNACIONAL y, habitualmente, para NORMAS

2.- PARTICIPACIÓN: Podrán participar todos aquellos jugadores que posean licencia federativa en vigor.

3.- SISTEMA DE JUEGO: Sistema Suizo a 9 rondas. Una ronda diaria, del 1 al 9 de agosto.

4.- BYES: Cada Jugador puede solicitar 3 BYES (0,5 puntos), para las seis primeras Rondas.

5.- RITMO DE JUEGO: 90 minutos + 30 segundos de incremento por jugada realizada.

6.- HORARIO: Todas las partidas darán comienzo a las 17,00 horas, excepto la ÚLTIMA RONDA que comenzará a las 15,00 horas. Tiempo de espera 1 hora.

7.- LOCAL: Instituto RAMÓN CABANILLAS. C/ Rosalía de Castro.

8.- DESEMPATES: Se empleará: - Performance Recursiva [Elo mínimo 1000], Bucholtz [Parámetro 1;-1], Bucholtz [Parámetro 0;0], Progresivo acumulado

9.- INSCRIPCIONES: Teléfono 660 687 883 y 986 524 863; e-mail macostafuentes@yahoo.es

10.- ÁRBITRO: Juan B. Aranzabe Balciscueta

11.- DIRECTOR TORNEO: Marco A. Costa Fuentes

www.grupocpbarros.comOFICINA DE INFORMACIÓN Y VENTAS: C/ Vista Alegre, 58 (36600) Vilagarcía de Arousa

Tlf. 986 56 52 10 - 679 197 252 | Fax 986 51 20 79 | info@grupocpbarros.com

REFORMAS Y REHABILITACIONES

www.grupocpbarros.comOFICINA DE INFORMACIÓN Y VENTAS: C/ Vista Alegre, 58 (36600) Vilagarcía de Arousa

Tlf. 986 56 52 10 - 679 197 252 | Fax 986 51 20 79 | info@grupocpbarros.com

Rúa Albergue nº136630 CAMBADOSTLF. 699 74 32 00

taperíavinoteca

FECHAS: Los días 13 y 14 de Agosto

LUGAR: Paseo de la Calzada

SISTEMA: Suizo a 5 rondas.

RITMO DE JUEGO: 20 minutos para cada jugador.

HORARIO:

Sábado: 1ª ronda 10,30 H

2ª “ 11,20 H

3ª “ 12,10 H.

Domingo:. 4ª ronda 10,30 H.

5ª “ 11,20 H.

PREMIOS: Trofeos para los 5 primeros clasificados de cada

categoría (SUB-14, SUB-12, SUB-10 y SUB-8)

NOTA: Podrán participar los nacidos en el año 2002 y posteriores.

LAS INSCRIPCIONES PUEDEN REALIZARSE EN:

Teléfono: 986 524863 y 660 687883

Email: macostafuentes@yahoo.es

XXX Torneo Infantil

Plaza de FefiñanesCambados (Pontevedra)Telf. 986 54 24 36

Exposición y Venta de Albariños Ribeiros y

Aguardientes

FECHA: Domingo día 14 de agosto.

LUGAR: Paseo de la Calzada.

HORA COMIENZO: 12,00 H.

LAS INSCRIPCIONES PUEDEN REALIZARSE EN:

Teléfono: 986 524863 y 660 687883

Email: macostafuentes@yahoo.es

Partida Simultánea

Avda. de Galicia, 96 · Telf. 986 54 21 48 · CAMBADOS

- PRODUCTOS PARA EL CAMPO- SEMILLAS

Gens una sumus “Somos una familia”, El acrónimo de la misma es FIDE, su fundación data del 20 de Julio del año 1924, su sede Lausana (Suiza), y está afiliada a la Asociación Internacional de deportes mentales, en el momento en que suscribimos estas líneas hay 172 federaciones de ajedrez nacionales afiliadas. La federación Internacional de Ajedrez (más conocida como FIDE “Federación Internacionale des Échecs” en francés) es una organización internacional que conecta las diversas federaciones nacionales de ajedrez, actualmente la FIDE cuenta con 172 federaciones inscritas, de las cuales corresponden 152 a países integrantes de la ONU y 20 a otras federaciones, además de organizar el Campeonato del mundo de Ajedrez la FIDE calcula el rango ELO de los jugadores, redacta las reglas del ajedrez, publica libros y nombra a Maestros Internacionales, Grandes Maestros y árbitros, en 1999 la FIDE fue reconocida por el Comité Olímpico Internacional (COI) y dos años después se introdujeron las normas contra el dopaje del COI en el Ajedrez, la FIDE quiere que el Ajedrez sea parte de los juegos Olímpicos aunque hasta ahora se ha tenido que contentar con celebrar las Olimpiadas de Ajedrez Masculino y Femenino por equipos cada dos años, la FIDE está afiliada a la Asociación internacional de Deportes Mentales (IMSA).

Durante sus primeros veinte años de existencia, la FIDE tuvo poca influencia, principalmente porque la Unión Soviética, cuna de los principales maestros de la época se negaba a participar en su seno al considerar el ajedrez un asunto de índole política, esto cambio el año 1946 cuando tras la muerte del Campeón del Mundo Alexander Alekhine la FIDE organizó un torneo para encontrar un nuevo Campeón y la Unión Soviética se adhirió al proceso, desde aquel torneo inicial de 1948 en La Haya ganado por Mijaíl Botvinnik hasta 1993 la FIDE fue la única organizadora de Campeonatos del Mundo de Ajedrez, con algunas anécdotas menores por ejemplo la protagonizada en 1975 por Bobby Fischer que no defendió su título ante Anatoli Kárpov por que la FIDE no accedió a sus extravagantes demandas o la ocurrida en el año 1984 cuando el entonces presidente de la FIDE Florencio Campomanes anuló el encuentro entre Anatoly Kárpov y Gary Kaspárov, el año 1993 se produjo un cisma el Campeón entonces vigente, Kasparov, y el aspirante Nigel Short (Que se había clasificado a través del sistema de la FIDE) rompieron con la Federación Internacional y jugaron su encuentro bajo los auspicios de la PCA (Prpfessional Chess Associatión). Desde entonces han coexistido ambos Campeonatos del Mundo el de la FIDE y el de la PCA, luego conocido como Campeón Clásico. Hasta el año 2005 los campeonatos

FIDEFEDERACIÓN

INTERNACIONALDE AJEDREZ

de la FIDE habían consistido en torneos eliminatorios con partidas cada vez más rápidas, lo cual nunca produjo un Campeón ampliamente reconocido como el mejor del Mundo.

La FIDE cambio el formato por un torneo el cual se llevó a cabo en San Luis (Argentina) entre Setiembre y Octubre de 2005 el Campeonato enfrentó a los 7 primeros del escalafón mundial (Excepto el ruso Vladimir Krámnik que declinó la invitación por considerarse él mismo como Campeón Mundial de Ajedrez “clásico”, y al anterior Campeón de la FIDE. El ganador fue el búlgaro Vaselin Topalov que sí logró aceptación como Campeón Mundial, al ser el mejor jugador del escalafón ELO en aquel momento. El año 2006 la FIDE organizó un encuentro de reunificación del título entre su Campeón Veselin Topalov, y el Campeón “clásico Vladímir Krámnik que terminó con victoria de éste permitiendo a la FIDE asumir nuevamente la regulación del Campeonato Mundial. Desafortunadamente la FIDE sigue sin mantener una posición consistente en cuanto a la forma que debe tener la lucha por el título máximo y luego de programar unas competiciones de candidatos, ahora paralelamente ha anunciado que cualquier jugador con un ELO superior a los 2700 puntos que aporte una bolsa de un millón de dólares puede retar al Campeón Mundial sin más tramites.

Los presidentes que ha tenido la FIDE han sido los siguientes: 1924-1949 Alexander Rueb; 1949-1970 Folke Rogard; 1970-1978 Max Euwe; 1978-1982 Fridrik Olafsson; 1982-1995 Florencio Campomanes; 1995 hasta el presente Kirsan Ilyumzhinov ajedrecista político y millonario ruso presidente de la República de Kalmukia (Rusia).

A la FIDE pertenecen la Federación Internacional de Ajedrez Postal, la Asociación Internacional de Ajedrez Braille (IBCA), Comité Internacional de Ajedrez de Sordos (ICCD), Asociación Internacional de Ajedrez para Discapacitados (IPCA), Internacional computer Games Associatión ICGA), la FIDE organiza el ajedrez en el mundo a través de cuatro confederaciones continentales UNION EUROPEA DE AJEDREZ con sede en Bulgaria incluye 54 Asociaciones, el presidente es el búlgaro Silvio Danailov. Confederación de Ajedrez para America (CCA) con sede en Ciudad de México incluye 35 Asociaciones, el presidente es Jorge Vega de Costa Rica. Federación de Ajedrez de Asia (ACF9 con sede en Al Ain, Emiratos Árabes Unidos, representa a 48 organizaciones de Asia y Oceania su presidente es Sheikh Sultan bin Khalifa Al Nahyan. Unión Africana Ajedrez (ACU) con sede en Goborone, Botswana tiene 35 miembros, dos provisionales desde 2010 su presidente es Dabilani Buthali (Botswana).

Todos los continentes se dividen en zonas para la composición de las zonas se tienen en cuenta los aspectos regionales, cualitativos y cuantitativos y en algunos casos, también consideraciones políticas, algunas zonas se dividen en subzonas, cada asociación nacional se asigna a una zona, para ser miembro de la FIDE, una nación no sólo debe ser un miembro de la ONU o al menos ser observador. Sin embargo, en el caso del Reino Unido, cada una de las naciones que lo componen tiene su propia representación en la FIDE. Las Zonas de la FIDE son las siguientes (el primer digito pertenece al continente).

Zona Subzona Federaciones Jugadores Grandes Maestros

1.11.1 a Inglaterra, Irlanda, Escocia,

Gales 3.670 43

1.1 b Bélgica, Francia, Países Bajos 36.167 721.1 c Italia, Portugal, España 38.582 45

1.21.2 a Alemania, Austria, Suiza,

Eslovenia30.215 98

1.2 b Bosnia y Herzegovina, Israel, Croacia, Macedonia

6.005 81

1.3 Dinamarca, Finlandia, Islandia, Noruega, Suecia

9.322 53

1.4 Bulgaria, Polonia, Rumania, Eslovaquia, República Checa,

Hungría30.403 168

1.5 1.5 a Albania, Grecia, Montenegro, Serbia, Turquía

20.585 75

1.5 b Armenia, Georgia 1.823 561.6 Rusia 19.642 1971.7 Estonia, Letonia, Lituania 1.550 211.8 Azerbaiyán, Moldavia,

Bielorrusia 1.969 411.9 Ucrania 3.439 76

1.10

Andorra, Islas Feroe, Guernsey, Jersey, Liechtenstein, Luxemburgo, Malta, Mónaco, San Marino, Chipre

696 3

2.1 Estados Unidos 7.006 682.2 Canadá 1.581 8

2.3

Guyana 6 0

2.3.a

Islas Vírgenes de los Estados Unidos, Bahamas, Barbados,

Bermudas, Islas Vírgenes Británicas, República Dominicana,

Haití Jamaica, Cuba Puerto Rico

3.213 19

2.3.bColombia, Ecuador, Antillas

Neerlandesas, Surinam, Trinidad y Tobago

5.207 5

2.3.c

Aruba, Belice, Costa Rica El Salvador, Guatemala,

Honduras, México Nicaragua Panamá Venezuela

3.515 6

Zona Subzona Federaciones Jugadores Grandes Maestros

2.4 Bolivia, Brasil, Perú 6.630 17

2.5 Argentina, Chile, Paraguay Uruguay

6.015 25

3.1

Baréin, Irak Irán Yemen, Jordania, Catar, Kuwait, Líbano, Palestina, Siria, Emiratos Árabes Unidos

8.814 11

3.2 Bangladés, Bután, Maldivas, Nepal, Pakistán, Sri Lanka

3.977 5

3.3

Brunéi, Hong Kong, Indonesia, Japón, Camboya, Laos, Macao, Malasia, Mongolia, Myanmar, Filipinas Singapur,

Corea del Sur, República de China, Tailandia, Vietnam

5.459 31

3.4 Afganistán, Kazajistán, Kirguistán Tayikistán, Turkmenistán, Uzbekistán

1.870 32

3.5 China Qiyuan 857 27

3.6Australia, Fiyi, Nueva

Zelanda, Palaos, Papúa Nueva Guinea, Islas Salomón

2.038 5

3.7 India 19.430 24

4.1 Argelia, Libia Malí, Marruecos, Mauritania, Senegal, Túnez

987 3

4.2

Egipto, Etiopía, Costa de Marfil, Gabón, Ghana

Camerún, Kenia, Nigeria, Santo Tomé y Príncipe, Seychelles, Sierra Leona, Somalia, Sudán, Uganda, República Centroafricana

1.932 3

4.3

Angola, Botsuana, Burundi República Democrática del

Congo, Madagascar, Malaui Mauricio, Mozambique, Namibia, Ruanda, Sudáfrica, Zambia, Zimbabue

1.293 1

La FIDE aparte de publicar mensualmente la lista de los jugadores ELO internacional de todas sus federaciones asociadas, en función del control de tiempo y la puntuación ELO de cada jugador, aunque la FIDE regula todos los torneos de Ajedrez organizadas y reconocidas por sus federaciones, también organiza competiciones específicas, sobre todo las relativas con las Olimpiadas de Ajedrez y los Campeonatos del Mundo, Campeonatos Mundiales individuales, Campeonatos por equipos Nacionales, Campeonatos Mundiales y continentales juveniles, Campeonatos Mundiales de Mayores, Campeonato Mundial de Aficionados, Campeonato Mundial de Ciudades este último bianual surgido como secuela de la Olimpiada de Ajedrez, en el cual cada uno de los 32 países envía un equipo representante de una ciudad. Es organizado por el Club Al Ain de Emiratos Árabes. Juan Bautista Aranzabe Balciscueta

9 de AGOSTO I.E.S. Ramón Cabanillas

15,00 H. · Última Ronda.19,30 H. · Entrega de Premios. · Vino “Albariño”

Alimentos Javimar, S.L.: Polígono Ind. El Salnés - Rúa do Pan, 12 36636 Ribadumia (Pontevedra)

Telf. 986 718 588 - Fax 986 710 775www.javimarcorp.es • e-mail: javimar@javimarcorp.com

C/ Infantas, 1 · CAMBADOST. 986 54 36 74info@discotecazao.com