./ . —

DISPUTATIO PHYSICA -CZ?e_9

MIXTIONE,£>uAm->

jn nomine jesuCum unanimi confenfu & approbatione ampliffim;e in

P^egia ad Sal am Svecana Academia facul-tatis Philofophicae

SUB.DIRECTIO-NEExcellentißimi (fj Pr&cUrißimi viri

M JOHANN I S L- ST AL ENLGraecae Ling. in pnedi&a inclyta Academia Pro-

fefforis celeberrimi atq;p. t. Collegij Philo-fophici decåni fpeéiabilis,praece-

ptorisSc fautoris fui cum primisobfervandi. 'Pro LaureaMagiBerialiftbi decernenda examini

publice* jubmittit.PETRVS JON1 AGRIVILLIUS

Oft-Gothus S. R. M. Stipendiariur\In Auditorio Majori ad i8- Deccmbr. Anno 1631.

hor a 7. Matutinfa._

"5 B S A L I &yImprimebat Esghillus Matthiä,

.mj

T H E S ISL ■ ;

Uiq; in Communi theatroSapien-rum C cu)ustuiinve*bu fit venia Scalig,fuppeüeftilem at^ apparatumyno* tamnttidum quam opulenturn tjji decet) fuboculis veritatisconftituto,hoc cum-primis cordi efle cxpofcitur, ut men-tis acietn ad intelle&ionem eorura,

quorum vcritatera rupis alcioribus, naturaeq; fecretisimmcrfam intimioribus noverit, acrius dirigat.

2. Tai« quid pabuli noftro jam animo t>blaturaicum fit, non populäre, vulgoq; baud vendibile Mix»tionis nomine infignicum v ^equum propterea & abs reminus feciflc vidcbimur, fi materia? hujus in lucemprotrahenda? veritati, curam tanto operofiorem,quaa.to altius in puteo Democriti ( ut dies folet) demerfa in-teliigitur, exhibuerimus.

I' Ut igitur tra&atus nofier apparatu opulentioriinchoctur,dccenti & naturaligrefiu continüecur ab»folvaturq; ( nc forte hocce deditutus, huc atq illucinvarias partes agitetur ) inprimoipfius limine inti-macionem quandam noftro inftituto pomoeria fuaccrta, ukra qux divagari non licebit, determinantemfuipendere lubet. i. Ita^ vox mtxtionis depurganda.2t ^uaßioanßt breviter attingenda, De quaft. quidfitexudanäu; pro cujusdeclaratione uberiori, 4. caufarumindagatio fubneftenda* atq; 5. Dcniq; de modo^quofiat mixttonobk erit wquirendum* A 2 4* Pri»

4. Trimm quod attinet,å filis tenmoribus exordicfs-dumj qua* in telå benc texta acicm pcné fallunt ocu-lorum, Seal excrc. i. f. .u & qui verborum vim noncällent, ia difputacionibus faeiiime deeipiuntur. Arift.1.1 fophift. Eleneh. c. i. Quare & nos hie primö> horno-t\ya\\asdi(ufionem nobis recommendamus* ne forté in-cafttgatågenetricé incertitudinis, nobiiisnoßra mate¬ria efficiacur taetuofa, nodola clavisq; plena, qui nos:ex vis deineeps vericatisjn errorum & haiueinationisdefertum vagabundos deturbent.

Stttnitur ergo %ox nnxtionis apud phyßologosdeplicitcr* I. Latetf improprth 11» proprie & ßrtfte%!b$c NaturalisiiÜA Aj tih^iaiis dußa.

6. ttfiCialis indem duplex confißens i. In Appo~fttionc, quantares diverfae naturas in unum ita ceacer-vantur cumulum,aut ita conjuoguotur^ut fingüla? quo•ad eßentiam vel Effentialia integra? mancant, uc quumgrana trifici, hordei, See, unum conßituunt acervura.iatali partium exiguarum folo appofitu mixtionem ve-teres nonnullicollocarunc, quos tarnen mafculé refu-tat Arid- L. i, de Gerne. io. t. 85. #r. In Confuftone, cumdißinaa Corpora ita Copulantur, ut & in exiguas par¬tes bscencrir, 6t inter fe egant, Patianturq;, non nihilakerentur, & ita interfe confundantur* ut feparan, utdifeerni facilé non pojlinty novamfpecietn tarnen nonproducanr,utquum mifeentur aqua & vinu, aliccq; fpc-cies vanas in modicamento alk]uocompo(ko: in Appo-\fitfane nulla, in Confufione levißtma alteratio. Propria vero& naturalis fub modo oppohto eß, ubi copulata itaravicem alte ran tur Sc uniuntur, ut mufcuå aftioue Scpaffione, novam quandam jpeciem naturalem producant,,ac deniq; fsparari difcernive queant» quam ut genui»

Bim

sam fibi vendicathic nofler traåafcus, it* mön ta»infra cft defcripturusr*.

7. Ncautem devano & fiditio quodam philofb*phorum commento, hic nofter difcurfus temeré indi'tutus fpargatur, nonimroerito ad fecundum caput^iuxta datam inciraationcro lenté progredsmur urgendAnimirurn, £>u%fi an fih cum docomenta non nullorumminus cauté philolophantium, refcrant cos hujus du»bitationcintantum cxtimulatos, donec eam non Ib»lum tacité negare, verum magno aulu & conacu esphilofophiat horculo apcrté profcribere, non fint verits*quamtaraen injuriam rationcs, quas bic apponemus,forti brachio repriment atq: vindicabunt.

8. Vart idcirco ejtutnodi mtxtiontm pkyßcam, convin-»cic. t. ?iatura elemtntorumy quae in confiitutionem cor-porum mixtorum funtordinatajuxta illud oculatiflimiScalExcr i6.fi. 3. Per fe quidem formam habent, fed propterfimnfolum, verum quo%pröfter compofita.u.Jguia danSur Cor*pora mixta ex Elcmcntis. ur, IpJa terum natura & ex*perientia, fenfibilitér cnim animadvertimus, varia ani-malcula fubitb enafci atq; generari, quse ut in nihilismnon abeunt,(Årift,r phyf,c. 8. t*74.) ita ncq; cx nihiio,fed cx Elemeutis,in quae dtmu rclblvuntur, genita cffe,idtm. 1« 3. dc Col c. 3. t. 31. fiatuit, quod non fit abfcqjmixtionis intcrventu. IV* Jpuia poffunt in unum hcumclcmcnta convenire, quumq> nmtuh fint aftéva (fpaßivaj

v nihil iropedit, quominus viciffim infe agant, Ut cx pjsmixta interdum gtnetentur. Nec putaodum mixtionem efsfc contra naturam omnimodé, licet Elemento-rum uoum in locum confiuxus non fit ctäshäg naturalis,4.fi proprias ipforom naturas fpedctxjus ) ifie tm aliquomodo iecundum naturam fieri dicitur, quatenus å

A3 caufis

caufis üniverfaübus, quas hin« fnde Elements cicnt,6cinpugnam congredi faciunt^ intenditur promovc-eurqj Connimb. lib. i. degener. c. 10. q. i. art. z. V.Ipfs dcr.i% ratio, ponatur enim corpus aliquod perfcåéxnxitum generari, generetur ergo vel ab uno corporefiraplici, vel pluribus; Si ab uno, eric fimplex, 5c nonmixtum, cum nulla fadla fit mixtio ; Si åpluribus, ha¬betur, intentum, quta plura illa in unum coalefcere 5cnovara fpeciem naturalem confticuere non poflunt, niilprius varijs mutationibus fubigantur, temperentur 5ccommifceantur.

9. Hinc quidem arietes, quos veteres nonnulli no -ftramhane mixtioncm phyficam enervandi atq; etne-dio tollendi gratiå, emiferunc, maßatum eilet ade-undum, ni inftitutum hic theßn tantum urgcns id inter-diccret, quamvisipfis non parcatconflitfus.

10. Haäenusitaq;promodulo praeiibatis ijs, qu®defidcrari videbanturad primum 5c fecundum caput,nunc concitatiori pede ad tertium feßincmus, fbliicitide verå 5cgenuinå defcriptione, cum illa anchorarumfirmifiima, flu&uantem navim opinsonum facilimefifterc pofflt, Seal. Excr^oi. C i. quam propterea talcm,(qualem Arift. 1.1. de Gen«5c Corrup. c. 10. t. 90,)appo-nimUS. Mixtio tft miffabilium alttratorum unio.

11. Deßnitio coftat Genere Sc Diffcrentia. Genus•ft unio, neccfle enim eil, qu® mifeeri debent uniriin unum, 5c omnis quidem mixtio eil unio, non verdcontra; eil autem ißaunio, non nuda conglutinatio auteongregatio, fed ejtumodi transmutatio, qua mifeibiliafiunt unum4 fpecie, 5c Elements 4. roigrant in unam na-turam, ut unions exiftat aHu* feu fpecies, tob qua pluresfttbftanti® inter fc colligat® fint conformes, hoc eil

lie-

elemcnta counica fubjiciuntur uniforms mxtay qöarnaturam fpccificam rofxti abfolvit ab elementis di»fticäam. T^rwproptcrca unionem definitionen* re»dolere, indicium efl: diffcrcntia é fubjcfto ( accide***tium tnore ) defumpta, videlicet, quod fit miftikiliumalteratorum-»: quo nia ra ad calem unionen* oportet utprocedat mutua mixtilium alterat io t qua eorum qua*litatesad quandam proportionen* & temperiena redu-cantur, ex qua forma raixti éonfurgat, fub qua ipfa rai~fcibilia deinceps inftar materiac unita extcnt.

12. Formalis igitur ratio mixtionis confiftit* nonin partium illarum Cöw/w/frutVe teres opinab a ncurfquemq, modum ab Arift. rcfutatum refert Li. Gen, &Corrup. t. 90. fcd in naturalis intima illa unione,qu£cau-fatur ex mif(£bilium contrarittate per mutuam eorumaltcrationem-f.

13. Neautem énido noftro pullos implumes atqsinfirmos excludere traducamur, plaoet adhue definiti-cucrn ab A riß. mutuatam, dilucidatione & illuftratio-ne liberaliori amplcxari, quod ficri cxifiiraamus, fitaußt mixtionis ingeminando pcrgimus.Primo iccircocxpendenda eft Caufa Effictcns♦

14. Verum enimv. nos hic rn rem incidere abditiAfirnara explicatuq; difficilimam in confeflo babemus»torturåm proiodé ingeoij quantam generare foleafc,fubticcoj cum propterea inter nonnullos Philofopbiseprccefes filentio involuta jaceat akißimo? quamvi»ira fit, interim priores nofiri naturali omnia fciendicupiditate magis inflamsr.ati non defcére, quorumfidei franc caufam Mixtionis, principalen* intimé com-mendatam, tefiatum cunt ipforum documen-ia&licetecptogrefiinon fint, ut quicquam concludere

pQu>

pdtuetiflf: f quod fuå nom caruerife maxirnå pro-babilitato» Ne igitur, & nos ingenij illiberali-tate,Concroverfiashujus ignaviå,inq;eåjuftédecidendå torpore ät«}* defiaiå infaraemar , veftigijs pri-©rum noftrorum avidd boc idem fapere anniten-dam infiftentes exercitij gratiå cantum, quantum inbac mentis caligine caecuticntibus dt poffibilc, hanerem in luccm protrahcre, jmpenfé ftudebirnus, Neaistem sedibciura noftrum, quod hic cxftruere fatagimus in arena quo vis ventorum alHatu avulfumextimefcacur, certa cumprimis fulchra acq; funda-mina jacere animi eft lubcnna Sit igitur:

15. i.Omnis effettus naturalis å natura per fe in-tentus, in certa fpccie & individuo collocatus, irre-£ragabilitérperfefimroediatam&propriam arguit cau-få,cum nihil fui ipfius caula elfe poflit;QuiFenim aliquidfeipfoprius & pofterius (nifi fibi contradi&ionis gla-dium ftri&um velit ) alfeverare audeat ? 11. NuIIacaufa eftfuo effeäo detcrior, cum nihil ipfi corpmu*nicctur& infit.quod non antea Caufa: inerat vel forma¬liter, vel virtualiter feu Eminenter i hifce fuffuki ficpergimus.

16. In Mixtione calia bericfFe£a, qualia primumnoftrum audivit fundamentum, fana philofophia nondubitat, quapropter hane eandem particulares ac perfe ipforum caufas ferutando non pigeat. Sed Quasigitur ? per fe immediatas illas ne eile ipfa milcibiliacum fais qualitatibus putandum ? iftius op>nionis fu-fpicio quidem nobis non incidit; rationem cape. 1.Mixtum eft å natura intentum, ergo debet haberecaufampcrfe intendentem; Mifcibilia vero ealia cfltnequcunt, cum agens naturaleapplcatuirs paflo per feintenditiiludfibi afiimilare,(ficutper feintenditpro¬

duce-v

äucefefibl fimrfa) ergo dum mifcibilia concur*ane aäagcndum Sc patiendum, quodlibct perfeintcndit con-vcrtereioi« fuura contrarium,&;p«r talcm converfio-ncm producera fibi fimilein fua fpecle, ut aqua aquamignis ignem &c. Mixtum^erb, quod ex omnium con«curfu fcquitur, eft diftm&um fpecie ab omnibus & fin»gulis,- Ergö nonincenditur per fs ab aliquo eorum, nccomnibus, cum fcquitur praeter eqrum intenfcionem,Ergo. ii. Mixtumlevßptt cft pcrfedius elementis,quäre fi ejus caufs principalessk immediatae dicenracurelcmecta, in fecnndumuoftrum pcccarctur, quod ta¬rnen abhorremus.

17« Quate, cum caufa per fe non fint mifcibilia, utprobavimus, necalia fit excogitabilis fublunaris, no-bis tantå anguftiå & neccffitateptaeflis omüinö recur»rendum cft ad folem Sc alias virtutescadeftes, å quibustan quam å caufa per fe procedat -mixtum cum mix«tiono.

»8. Mixta infuper difiingviraus in imperfette Sc per-fette mixta:H&c rur[u4 in Diventia Sc nonyiventia, ut lapides»raetalla; riventh qusdam perfetta quibus ( quamvisfint corpora mixta ) tarnen non per mixtionem, fedgencrationem ex alio mixto nempeexfemioe deeifibab alio vivcnteproduci convcnit, atq> hu jus genera «tionisunivocar caufasin dubium non ^voeamus, cumomnibus fiocapcrfcae. ^uidam^ vero imperfettdt, utra¬nn mufeas Sc alia cjusmodianimalcuk, quslm eum non'Pivtntibu* per veram mixtionem producicfi: commune,

19. Atqi hiTce coeleftc Corpus nobilius & pra?ftan,tius conc^dacur cum acutis. Percrio 2 Phil nat.c. 6\ ob rationes ibidem addu£tasjÄi«^

nam difpofieå materia pro forma mixci per adionem &readionem corundem mifibilium,introducitur in eamper adionem caufaeunivcrfalis; ita Albertus Mag,traft.6.C.4.& 1. 2. de animaL trad. 1 c. 8* Töletus quaft ult,hujuslib. atq; roifcibiliacum fuis contrarias fblum in-y?r»iwf»wuniverlalium per fc mixtum ineendentium.

20. poftquam é turbulentes fcfficientis pclagoevedifumus, in tranquillo ad iitora curfum ccnearnuscaufas fioalis,quj!tn cum Phyßcis fcriptoribus dupliceranetamus. r. Ipfa formt mixti, & 11, a prima orta eßunt~vtrft pulcbrttudo atq, pertcfliOi quas, ficut rationequan-titatis corpora fim plicia mundum pcrficiunc, rationequalitatis in mundo reqöiritur.

21. In eodem adhuc caufarum fladio fifientes,nunc redum currimus ad ipfam mafcriam^, qu* funtipfa mifcibilra, quacq> cum fint in ipfam definitionens,( cx confvctudiné accidentiura) difFercntise vicemfupplcndi gratia, introduda, nobis propterea ftudionon minus fagaci erunt perpendenda. pro/quo no-tatu eft dignifiimum, Arift. t. dc gen, & Corr. c. 10.t.8j.

CC7MVeimvri[tixjh. Ut enim non é quovis ligno filmer*curius: Sic etiam non omnia funt apta pbyficé roif-ceri, ut Anaxagoras & Anaximander docuérc* £xsere enim quando fit ftatua, non dicimus formam ifkrn& aes commifceri , ncc albedincm cum paricte, neccandorem cum fapore. Quamobrem hic duo fub in-cudcm funt revoeanda. 1. if- £>ualia fint illaMifcibilia-..

22. Phoenix Arift. in duö divifit, quid quid in orbefuit, quae entium clafles extarent pfimarisr, ad quastanquam lydium lapidera res ornnes earunre}; naturasexamicare atq; p*obarc foret commodum > quarum

f prims fubftancijsslters accidentibus defignata; juxtaquu etiam haec nofira tnifcibitia cum fuis reofuifitu vel-uci ad fummnm jus concitantibus pertra&are conce-dacun...

jj. Pergimus itaq; quarrcndo qusnam fintMtfciotlia? bsc autet» uitro fponteq; prodibunt, fi claf-fium prasdidarum mcmbra inter fe collatum atq; com-

* binatum iverimus, quodqj fieripoteft tripliciter; Velcnim accidtntia (übftantijs vcl accidentia accidentibm vclfubfiantU (ubßantys. Quid ad quxficura fit refponden-dum cxcorum natura crit confpicuum, mododefini-tionem ex th- io. qu® mixtioui prsviam quandamalterationem fubftantialem omninå neceflariam di-ftitat, paulum rummare liceat. Hinc propterea Ii-quet primb^ quod accidentium & fubftant, mixtio fiafcnulla, fiquidem verae mixtionis ratio modo ex definit.repeticain illa appoficioas fimplicitsr defideretur, utparies fit albus fioe alla fui mutatione, & -quamvispariesatq; albedo ita concreta videantur, ut unumq. certium ex fe conftieuanfc , quod neq; paries* neq;albedo fit, tarnen illa unio non cd mixtio phyfica, cumutraq; in fuo vigore fpecifico incegra maneaot, nulli¬us forma: fpecificse tanquam impcrio potiori fubje&a ;igiturcum paries fuerit dealbatus, dicatur& fit albus»quod quidemmucationem quandam infcrre videtur»verum mutationern fubllantialem eraentitur, cumtantum fiat fecundum exceruam denorninationem.

£4. Conftat(ccunio>aex ratione pr»fuppofita,quodnec accident. accidentia ita mifceantur; quemad-modum enim fine fubje&oexifterc ncqueunt, ita necpati & agere, ac proinde neq; per fe alterari, neq; mix-tioncra ingredi pufiunt,

B a 35. Qu»-

if. Quafsrelinquitur quod mifcibiliay qualfaquirit Definitio, debearircflCe fubftanciae, cum é tribusbifcc mcmbris^x tricailia fubftant. & acciden. fccuna& inviccm combinatione ortis> necelFarium lit unumipdcompetfefe; eprioribut suiem neutrum ob rationesaddü&as* ergohoc ob adducsndas, i. quidem, quia^jquae propr ié milcerldicuntor,t3lja eflb debentyut prius-quam comroilceantun propter mutationes fuftincn-das mixtioni neceffarias, feparatimper fe exiftere pof-fixit, qualla rvoa tu ne accidentia, z. ffjäa conftitueredebenturrams ens per fe, quod R«q> fubftantia cumuaccidente, neqj a.ccidcntia> cutti accident;. faeiunt.

26. gusnam mifcibilia fin£ conftat. sa effe CODVC«liict, cerM qusdam raixtionis rtqqtfta aperient. I„Contaftusi&t tangere fe 000 pofTuntjnifi fint ftmul mif¬cibilia, & in unum quafi Ipcum coocurrant, qui pro-indc confluxus mollia convincit atqycorpora ffuxa..

27; 11« Mifcibilia, dcbent,4//*w* rnutuaq; a£H~one& paflionc fefc invicem fähigere & contcmpera-re bensficio qualitatum contrariarum, quse fe iovi--cem contundunt, &c ad mediocritatem quandam re-digunts Sinamq; rmfcib. in fuisa&ibus fingulis manc-antintegra, quomodo fict mixtio ? Undé cadem inter

fe mutub a&tva & paßtva cflc, iucc meridianå clarius .*quare iotcr lapidem & lignum nulia fre mixtio, quia*nemruroin alterum agi tv texts 87-

2$ III«. Parva dum parvis* admoventur, pro-penfips mifceri folient, quippåcum ea facilius? celeri-usq;fb transmeent,qpilmagna magnis Ubi enim partesintimius fe contingunt, ibi major &expeditior catura&io & paflio, & facslior proinde parcium illarurasmutatio atq; miftio; Atparva intimius fc percingere*

cuSVis in pfopatuJo. B. Ariff. t. g*. Ex bis vcio coßvfpicuum, quöd miicib. ha?e in paHes minut ißimas (f'sd minima ( ut ita dicam ) fua näturalta, ut quams a qua-vis minima parte attingi poflit, fatilé divt/tit/ia cße opor-teat, acq; confeqoene, liqutda & ful/titta..

29i IV Huc adjungenda conditio, quod mifci-bil. certa fitproportio & quantitas in tal/ divsfione, ne, fiunum alterum nirois cxcedat, convertac illud cotumin naturam fuam, & fic potius unum corrumpitur,quam altcri mifcetur, quod contra t. 8s. Neq; veromagni tudinum ex*H* squalitascft exigenda: JHac enimprim b (fptrfekic non ($c€taturtfedratipnc quahtatum 0*jpotentiarum a^ivarum» in1 quancum ma jus corpus ma¬jor in agendo vis confequitur (magnus enim ignisquam parvusfortiusurit)- fi nimirumfit sequalis gra-duum intenfio; feg igitur,, quam illg magis in feocncgotio; fpeöantur. Sed nec qualitaces & Nvires ds-bentf omnino éffe aqualesy fie enim nulla fiet mixtio, quiaunum inalterum agcre nequit, illiusq; vires retundere,sequalibus quippé potentijs utrinq; eertant. Diciti*aq;Ari& ivGcn.t.ca 8^o«a Trw^five quodamodo adae-quariöportere, ut routuåaäione fuum efle afilualcptr-fc&uroamittant.Sed fi unöalteru fupcrcc convertecneillud ia fe? non efl neceffarium, nam priusquam mixtiltfortiusinreliquisproducir difpofitiönes requifitas, utea la fe convertat; refuleabitex mutua a&ionc coruro,proportio qualitatum rcquifita ad form am mixti,

30. Elenaenta five 4. fimplicia corpora, ignis,aér, aqua:& terra- funt talia videlicet. 1 mollia & flui»da ii. inter fe wutub aftivatk paßtvat cum ipfis qualita«tes contrariain fint atq; immediate.in. liquida# (ubtilia igitur fatilé dmßbiiia^ IV. deniq\alttra biltak

A 31 qua-

quartf proprie &prim* måttrU feu mifcibilla, ex quibusomne corpus perfe&é mixtum conftituitur immoté(unt cöncludenda-».

Hinc ttiam quas EIcmcnta in mixtion«cumfuis qualitatibus fuftinent brevicér adnotare vo-lupeeft. Humido (fficco materia prarftatur, ut ab hu-mido mixtum habeat contmuira tem, å ficco cottfiftentUm,Humtdu cnim tcrminabile eft term i do alieno tficcum fta-bilitatem pragbet.Solum a ute en ficeum non fufficit,quianon cohaercnt ejus partes, nec uniri poflunta caltdo,nifi bumidum accedattanquam coagulumx nec folumbu-midum, quiadifHuit & figuram nullam confiftentiamq;fervat. Calidumtßagens, mifc€os,frangens,difciodens,elem. admixtionem evocata fcunionem coo-tinens, ut humidum cum ficco jufta proportione tern-peretur. Frigidum accedit calori modum imponensjuxta mixti fucuram naturam & conditionem: fit enimmixtio non quovis modo, Ted menfurato, determtnato de-finitofa, Atq; ex hifee cujusvis clem. officium cuivisiliud percontanti planum & perfpicuum före, ne dubi-temus.

32. Forms qu» loco GencTis ponebatur yideliceturiiQf hic nihil impendinius? cum ex fupra diftis non la*teat. Nunc juxta intimatioois tenorem, ad ultimummembrum videlicet 1nodum untonis, ac quomodo Elementsin mixto gentto fint Ö* maneant, cnucieatum acceleremus.De quo autem «W

duximus, qua arduüm hunc locum vcritatis olco bandtjn&um, certo tandem certius deponamus.

33. Prima itaq; opinio eflc poteft Scott, qur & for¬ma s, & qualitates elementorum in mixtis penitus inte«rirc,& novano mixti formamgenerari, novamq; quali-tatem firaplicem, quat eil temperaturs mixti» cooriri,cui forma?, fimpüciq; qaalitati & formas elememd-torum & eorum qualitates omnes virtuaiiter inerfe,pcrfeverantcr aftruebat.

34. Hane autem opinionem malé A riß. interpre-tantem, re&amq; rationcm aperteeveitentem,quumanimadverterunt, 4/^aonnulli Latinorum, (interquoinon infimus Thomas) non nihil defiedebant, in aboli-fcione formarum quidém confentiendo, qualitates ve-ro in mixto adcife, quamvis refra&as & ad mediocri-tatem quandam redadas condocendo.

35. Hofce vero ex priori aliquid deguilantcs, veri-tati contrarium non nihil adhuc fapere Averroer con-templatus, aliam circa negotium hoc perdifficileelabendi riroam quasfivit, ubi formas nirairum clem.eorumq; qualitates, non plane interire, interim utraqjrefradasremifias & caftigatas, profitendo perfevera-vic j Huic autem cum veritate apertum efTc bellumcernens Bmpedocles, inhanc defcendebat opinionem,quod formas 6c qualitates clem- arqué integras at

3é. Quum autem hane ab Arid:, t. Gen. c. to, pr^Ccriptam & in exilium rclegatam collegit Avicenna a-Yiamrutfas,]ti&m,qua tutiw ad yeritatisdomum accede-re integrum efiet, curioféqusefmt, bunc exofculandomodum fc i licet quod formt in mixto maneant& fint a diu 0*nuüomodo refraß*, qualitates^ nec minset, ad temperaturram tarnen & mediocritatem redatta: Atqj ex harumcnumerationc convenicntiam & difcrepantiam vixobfeuram venifle exiftiroamus .• Huc infupcr nonnul-larum difeußiones effent apponenda?, verum eas curaconfltäus fibiappropriet, adinftitutum hic pcrgimus,confitentes, nimirum non potte tios ultima? dißarumopinionis fautores & propugnatores non ^snditare»cum ipfa citra omnem a a duram «veritatis optimé per«ü/lers poflit.

37. Ut autem modus commodius enodetur difHn-&iusq; concipiaturj accuraté cum Tavello. 8. Met. q.4, advertendum mixtionis tres ette gradus 1. Cö»-gregatio elementorum. 2. Elcm. alteratorum Unio vetcontemperatio, Quia fubftantiae rigide loquendo tern-perari nequcunt, cum ne unum quidem minimum naturalepenetret, autfe in aliud minimnm rnduat fed et cohxrcatut unum fiat continuum Sedex. tor. fi 3. Igitur continua tan-tum pofittone conncduntur& naifccntur. (nontamenad modum Empedoclis, fed in exiguas portiones di*ftra£he, eoqj ordine compofitae funt, ut nihil fenfui no-tabilelit, quod non ex omnibns portionibusconftct)Qualitätum autem Confummata fit noixcio & tcmpcra-tio,undc fit,qnod quasvis pars mixii fiat mixta,hoc eft,temperata & å contrario afFcda, adionesq; quibuatalis mixcio efficitur, vide in th. 31.

38.3. Mix-

38 Mixtigeneratio diciturq,- alias mixtioperfecta, übtforma Mixti inttodu&a, fciemcnta in efferttijs fuis ad.huc integra tanquara materiam unaw, & ob prasviasproportionaler fibi difpofitiones propriam, iub unoa&a fpecifico continet & unjt.

39. Materia coim prima habet tantum potentiamad recipicndas formas, nihil autem effet, quo haee po-tentia in adum deducerctur per difpofitiones förmasintroducendas aptas, fiformis Elcmentorum non efletinfignita atq; ornatä, namå fe id non habet, quumnullius fit aäivitatis, necå forma introducenda, bascenim prasrequirit difpofitiones, quas in fola materianon recipiuntur, quum accidcntia non infint nifi Entiin a(flu; Quare formas elcm. adefleneceflum eft, quasmateriam jam fubje$um aptum ad officiu materias ex.cquendum, feu ad formas fofeipiendas, faciunt, hoceft, ei hunc a&ura pr&fiant, ut fit aflu måå, quas anteaUtprima erat tantum purapotentia, & remotißimamaä;Et iD'k generica inforrnandi racione convpniunt o-mncs foraias.clcm., difFerunt autem in ßeciali infor¬mandi modo , eo quodalia prüftet fuppofito materiamfrigidam; alia ficcam,&c. Atratione aliaru formarumadvenientium aäuatur & efficiturpars compofttt. Ettuncforma eaiwperfeftioreifont veluti perfeftiorum materia,quia dant elTegenericu materias,hoc eft, habent ratio-jiero affcus tantum refpe&u materia ,non totiw Compoftti,atq; ica formas mixti veluti perfe&iorj lubordinantur;qua propterea proprium fuppofiturn, pecuiiarem fpe-ciem,debitaimq; quantitatem & dimenfiones non effi-ciunt,curo haec veluti propria tunc coropetant formasmixti ac ultimas; quamobrem inhasc rumpebat vcrbafubtilitatumraagifterScal. Ex. 16^3, Element*proptcrfe

C qui

quiiem habere formas, quas abijdant propter adepiionem for¬ma mbtltoris, Neq; igitur remanent, forma, nify qualitateifuU privata forms, (ed aHo modo ad compofiti fubßantiamaccommodata, Ad novam tntm generationer» neceßum eßpartium formas inter fe do mitas futs qu&Utattbut prißtnumnatura rigoremfub unim potior is imperw depofuiffi^.

40. Infuper Dsfpofitionss & qualitates per femwopravi&Ztwrsi inmlxto formam con(ervanti quara-y/is dijpoßtivb, quat^nus requiruntur ad tuendam uni¬onern inter matcriam & form am, ejusq; operationesjuvant; Coll.-connimb. in 1. 1. de Gen. Årift. c 4. q.18. are 8. H&verÖQu&Yttatcs in mixto cum fint, quisformas fclcmentorum ibidem non adefic dicere audeatpcum barum ifla fint accidentiapropria ? jmo absq; negotiohoc idern fvadetur, cum agens in corruptionc priusqualitates tanquam propria formarum arma, quam ipfasJubßantiatesformas evcrtcrc atqjdeftrucre. allaborct.

41. In mixto kaq; elementa figuram & determina-donera, quam antea habebant, habere definunt, acfunt fub communi determinatione& dimenfionibus,&efficitur una materia ex pluribus, una communi di-menfione coércitis, quahticas enim infequitur natu-ram materias, termins autem quantitatis euiq; reiå fua forma fpccifica praefcribuntur. Undc non fitunum mixtum varij* fpeciebus conftans, ncq; varistquaatitaccs vari/s dimenfionibus terminatas. Sicctiam ex contrarccaitibus Eicmentorum refultat unatemperies, &. qualitates.fiont communes, ficut elementainmixco cfficiuneur Communis materia ; Ålias quando-elementa funt fui iuris, qualirates illas efficiunt infummo gradu ,* ideo forma advenit mixto non ut aßui, Seduc potentia, quam perficiu.

42, Atq:

4*. Atq; hinc facilé innotefcit, quid «IemenfcaInmixtoaraictant, cum duplicem fubolfacimus corum sc»tut») fc.Primum, quem non remittunt, utfupra eftoften»fu,quemadmodu & hoc noftruaflertuipfius Arift.calcuio approbatü videré eft ex ipfa definition«, &l.i. d«Gen.tex. 88.tex. 89-& 1. 2. t. 48. 84. t.46« fic 4. Met.c. j.iteru 1.3. de Coelo c.yScc.Aflumfecundum, quem hie qui»dem contundi) non inficiamur.

43. Atq; ita pro infticuti ratione, poftquam ardu-am & controvcrfam hane materiam brevi quadamperfpicuå tn. uti fperamus, enodatione ateigimus,(cum hadcnus, quod å bonisbenédiduunicum fueratnoftrum) nunc devoto animo acelamemus, ut omnisfapientiaefundo Deoter opt. max, fua fit gloria, laus,honorqjin fempiterna fccuJa. AMEN

Corollaria^.1. An Genus in unafpecie confervaripoffio? AfE2. An formale objeéii aiieuius difeiplinse fittantü

conditio aliquaipfi a mente impre/Ta,vel intel-ledtu noftroäbitra&a? Neg. prius AfF. poft.

3. An accidentiapropriapoflint å fuis fubjeflis re¬aliter feparari; Difl?

4. An plures formas non fubordinatas poflint eilein uno compofito; Neg?

5*. An mixtio&: generatio realiter diflingvantur?Dift.

6. An in Mathefl feientiae Impurae potius Mathe-maticae,' quam Phyficse fint infcrib|ndge; Aff.pr

7* Aß-

ÅnEthica^Politica & Oeconomica unam tan-tum,vcl tres diftinftas conftituant difciplinasr*;Äff. prius°.

Pr&ftantißtmum, tximijsjj ingenü dotibtu exornatißimumVirum Juvcmthlj.

D«--PETKUM JONM AGRI-villi um O-Gothumj Phil. Candidatum

digniflimum, de Mixtione pro gradu dodif-fime difputantem, amicuro, populärem

Sc domefticum fuum plus pluscj;coIcndum_»

SYLLOGISMOO.U i Praxi ftuduit, (pecuUtiv&^ fopbti,

Qui Unguis faodis, fandae & qui ThcjologUSollicitus mulcos anoosingeocelaborotIs certo rneruit laurum, quoqrdtgnusbonoroMagno, nam magnum perfecit, magnaq, geftct,Virtuti ftuduit, virtuttsgloria tnerces,Ex Acadcraia pro figno fcdulitatisPrasclarum capiar nomen, titulumcj; Magiftri.

AX PerrusOftrogothus Jonae fat refpiciendus,His ftuduit, diftis his afllduusq; vacavit.

£AOO Coronandüs lauro eft, & hononbus altisAffieiendas item fudores propter eosdemj.

Occupet ergo dehme jedem inter pbi% Magißros,Perlubens honorat

DanihlJokje Kylandet Lincop»

&M>sS