8
Zientzia-Jardunaldiak 2012 Hitzaldien eta esperientzien laburpena Pilar Etxebarria . Leioako Berritzegunea Emilio Pedrinaci : ¿hacia dónde va la enseñanza de las ciencias? Se plantea qué ha pasado con el constructivismo, las ideas previas y el aprendizaje significativo, con respecto a las competencias y la relación de éstas con la alfabetización científica.. Partiendo de la base de que, a la hora de enseñar ciencias, las estrategias didácticas que empleamos son prácticamentes iguales a las de hace años, surgen las preguntan : ¿qué aportaciones empíricas hay?, ¿nos tenemos que basar sólo en nuestra experiencia? El trabajo del profesorado se asemeja al mito de Sísifo , un profesor nuevo no recoge la piedra donde la dejó el anterior, sino que siempre comienza por el principio. En cualquier ciencia son imprescindibles las teorias para avanzar. Las teorías son creaciones de la mente humana, constructos del conocimiento sobre lo que sucede realmente en la naturaleza. Por

zientzia jardunaldiak 2012:laburpena

Embed Size (px)

DESCRIPTION

2012ko urrian ospatu ziren Zientzia-jardunaldien laburpena. Bilbon, EHUko paraninfoa.

Citation preview

Page 1: zientzia jardunaldiak 2012:laburpena

Zientzia-Jardunaldiak 2012

Hitzaldien eta esperientzien laburpenaPilar Etxebarria. Leioako Berritzegunea

Emilio Pedrinaci: ¿hacia dónde va la enseñanza de las ciencias?

Se plantea qué ha pasado con el constructivismo, las ideas previas y el aprendizaje significativo, con respecto a las competencias y la relación de éstas con la alfabetización científica..

Partiendo de la base de que, a la hora de enseñar ciencias, las estrategias didácticas que empleamos son prácticamentes iguales a las de hace años, surgen las preguntan : ¿qué aportaciones empíricas hay?, ¿nos tenemos que basar sólo en nuestra experiencia? El trabajo del profesorado se asemeja al mito de Sísifo, un profesor nuevo no recoge la piedra donde la dejó el anterior, sino que siempre comienza por el principio.

En cualquier ciencia son imprescindibles las teorias para avanzar. Las teorías son creaciones de la mente humana, constructos del conocimiento sobre lo que sucede realmente en la naturaleza. Por ello las ideas son sustituidas cada vez que existe más poder explicativo.

Newton pensaba que la tierra tenía 6.000 años. Hutton pensaba que la tierra era cíclica, que solo podíamos medir un ciclo, no la edad. Darwin se atrevió a hacer un cálculo somero en base a la erosión de un acantilado y aproximó a 300 millones de años. A pesar de las críticas., esa primera idea sirvió a otros muchos para atreverse con el tema. Hubo también teorías erróneas, pero que también fueron útiles, por ejemplo los primeros estudios sobre los fondos oceánicos. Se pensaba que no habían variado en millones de años, que se podría encontrar toda la historia de la tierra en ellos. El choque entre lo que se esperaba y lo que se encontró fué tan brutal que dió lugar a toda la teoría actual de tectónica de placas.

Según el informe Rocard (2007) los estudiantes perciben la educación científica como irrelevante e inútil. Según PISA los alumnos tienen dificultades para usar lo aprendido en otros contextos. La ciencia se valora como tal, pero no la que se enseña en los institutos.

Page 2: zientzia jardunaldiak 2012:laburpena

En el campo de la didáctica, hoy en día se sabe mucho sobre como se construye el conocimiento humano gracias a los avances de la neurología. Se ha escrito mucho sobre las competencias educativas, pero, en esencia, promueve algo que ya se venía pensandoen todos los estudios sobre alfabetización científica: la capacidad de utilizar los conocimientos en diferentes contextos.

Que la noción sea útil no quiere decir que se esté aplicando bien. El concepto de competencia es reestructurador. No es un añadido a un currículo que peca siempre de exceso de contenidos, sino que lo cambia todo, nos ayuda a saber qué es y qué no es relevante.

José Ignazio Homaetxea. Lemoiz LHI. Heziketa zientifikoko taillerak

Ikas komunitatea da. Proiektuen bidez lan egiten dute. Ez dute testu libururik erabiltzen. Hiruhilabetero eskola osoak proiektu bat garatzen du. Adin nahasketa dute, hau da, geletan zikloka elkartuta daude eta hainbat ekintzetan zikloak ere nahasten dira.

Tailerrak astero antolatzen dira arratsalde osoan. Bi tailer dituzte, HH eta LHko1.ziklokoa / 2. eta 3. ziklokoak. Horretaz gaina eskola baratza, informatika eta beste batzuk ere garatzen dituzte. Helburu nagusia pentsaera eta jarrera zientifikoak

lantzea da eta gaitasun guztiak lantzen dira. Tailerrak erlazionatzen dituzte eskolako proiektu orokorrekin posible bada. Hipotesiak, esperimentuak, konklusioak eta emaitzak islatzea...metodo zientifikoak lantzen dute.

Gai asko lanzen dira arlo guztietan, astronomia, ingurugiroa, kimika, fisika...Aurrerapauso ugari nabaritu dituzte ikasleen artean: autonomia pertsonal gehiago, pentsaera zientifikoa, autoestimuaren handitzea, talde-lana, ikasten ikasteko gaitasuna, hizkuntzaren erabilpena zehatza...Gehien kostatzen dena da gai erakargarriak aurkitzea eta konklusioak islatzeko zailtasuna.

Begoña Burgoa. Mungia BHI. Proiektuen bidezko konpetentziak

Klasean egiten duena aurkezten du Mungia BHIko Dibersifikazioan dago. Urte batzuk eman ditu “panorama didaktikoa” ikusten, burua prestatzen. Hainbat galdera egin eta gero, gaitasunak modu integratu batean lantzen ditu proiektuak eginez. Proiektuak zientzietatik abiatzen dira, matematika aplikatuz. Proiektuen artean denetariko dago: interesen arabera ikasleen taldeak antolatzen (eguzki sistema) edo Valderejo parke naturaleari buruzko maketa egiteko hainbat urrats, gorputzaren horma irudi 3D.... Proiektuak garatzeko eta bideratzeko wiki bat eraiki eta erabiltzen dute

Page 3: zientzia jardunaldiak 2012:laburpena

Paki Pajuelo, Irune Legarreta,Maite Larrañaga eta Ana Jesús Bilbao. Legarda LHI. Fascinations of plants day.

Ibildea handia dute arlo zientifikoetan. Hasi ziren APQUA proiektuarekin eta gero zientzia hezkuntza proiektuan sartu ziren. Horretaz gain “Meninas proyect”-ean parte hartu zuten. Proiektu honekin jarraitu orain zuten bioaniztasuna gaiarekin. Urtero zientzia ikuskizunak egiten dituzte Josu Maeztu magisteritzako irakaslearekin. Ikasturte honetan materia hartu dute gaia eta honen inguruan hainbat lanak egin dira. Informazioa blogean kurubio.

Fascinations of plants day izan da beste proiektu polita landareak lantzeko. Bost lan garatu dituzte ziklo desberdinetan: lauki espresionistak, ipuinak, kolageak, biodibertsitatea argazkietan isladaturik eta klorofila molekula tailerra.

Purificación Martinez. Antonio Trueba IPI. Arkimedes printzipioa

Aurkezten du nola lantzen duen printzipio famatu hau. Hasteko Arkimedesen historia eta ekarpenari buruzko informazioa ikasleek topatzen dute. Teknopolis bideo pilula batzuetatik hasita, esperimentuak egiten dira (arraultza flotatzen, tutua botilaren barruan, harria likido baten barruan...) eta Arkimedesen printzipioa ateratzen da. Sakontzeko ariketak egiten dira eta gaia bukatzen da beste praktika baten bidez (zer forma dute likidoek?). Arkimedesen inguruan laborategiko teknika arloan ere hainbat esperimentu diseinatu ditu.

Pilar Santamaria, Lourdes Santamaría eta Esther del Barrio. Felix Serrano LHI. Zientziaren mundura hurbiltzen.

Zientzia zertarako? Gure ingurua ezagutzeko, pentsatzeko eta jolasteko, hauexek dira beren hiru helburu nagusiak. Horretarako metodo zientifikoaren urratsak jarraitzen dituzte. Guzti hau esperimentu baten bidez azaltzen dute: arraultza flotatzen da urari gatza botatzen diogunean. Ikerketa moduan hartzen dute.

Isabel Arenal. Saturnino de la Peña BHI. Hamaika Haizetara proiektua.

Berritzegune Nagusitik bultzatutako Hamaika Haizetara proiektua garatu dute. Hiru taldetan landu da proiektua, bakoitzean arlo desberdinek parte hartzen ( NNZZ, ingelesa, matematika...). Oso proiektu aproposa izan zen eskola 2.0 programa lantzeko eta irakasleak joan dira prestatzen proiektua aurrera joan den ahala. Paisaia, geologia, fauna eta flora aztertu dituzte. 8 taldetan antolaturik. Google docs-en bitartez lana partekatu dute. Ikasleen ekoizpenak, Glogster aplikazioa erabiliz.

José Ramón Ormaetxe. Deustu LHI. Zergatik bai

Photopeach aplikazioa baten bitartez “Zergatik bai” eta “Pazientzia” proiektuak azaltzen dizkigu.

Page 4: zientzia jardunaldiak 2012:laburpena

Alex Urraca. BTEK

Cinco salas: kiosko de innovación (principales avances y publicaciones),sala de red y mundo digital, el mundo del mañana, nanotecnología – robótica - biotecnología y sala polivalente dedicada a talleres, conferencias etc. La visita es de dos horas y hay que reservar. Todo es interactivo y se adaptan al nivel de todo tipo de público.

Larraitz Etxebarria. Eureka museoa

Museoa definitzen da zientzia irakaskuntzako osagai bezala. Bere eskaintza nahiko curricularra da baina aldi berean entretenigarria. Oso zabala, HHtik batxilergora. Lau hezkuntzetan ematen da zerbitzua. Hiru bloke nagusiak daude: Museoa bera (Hipatia gunea) aldi berean beste espaziotan sailkatuta ( argi izpiak, lur ontzia, energia txinpartak, mundu mekanikoa, zentzumena eta irudimena eta datorren abenduan gizakia ere bai); Tailerrak (Txikiklik, aulak, laborategiak eta Volta areetoa) eta Planetarioa (saio irekiak eta itxiak, monografikoak). Donostiako Parke teknologikokoa ondoan daude eta beti kolaborazioak daude (CITAalzheimer, Tecnum, Inbiomed...).

Akordio bat sinatuta dago Hezkuntza Saialarekin beste proiektuak antolatzeko. Orain bi martxan daude: kosmodetektorea eta bizita zientifikoak (topaketa zientzia astean)

Xabier Murelaga. EHU. Landa irteerak ezinbesteko baliabide didaktikoa

Irteera didaktikoak ez dira txango klasikoak, baizik eta benetako baliabidea geologia ikasteko. Gainera irteeretan ikasten da geologia, biologia, paleontologia, ingurugiroa, paisaia, arkeologia, etnografia..arloen arteko ekintzak dira. Irteera bat egiteko kontutan hartu behar duguna: tokiaren baliabideak ikusteko, garraioa, segurtasuna, ingurugiroen ezagupena, klimatologia, denboralizazioa..., Komenigarria ere irteerako gida bat prestatzea, betetzen joateko. Gidan ariketak, galderak, argazkiak hartzeko tokia, eskemak egiteko espazioak...Irteeretan ere ikasleen arteko harremanak lantzen dira, taldearen kohesioa lantzen da. Baita kirola ere, orientazioa, mapak, ariketa fisikoa. Geologia hirietan ere aurki dezakegu, ez da beharrezkoa urrun joatea (adibidez, Soraluzeko eliza zineritaz eginda dago edo Bilbon bertan aurki ditzakegun fosilak)

Lorea Arakistain. ElHuyar

Hitzaldia Europako 2020rako plangintzari begira egiten du. Ekimen honen barruan Europa 2013 Science in Society plangintza dago ( IBSE proiektua) eta ElHuyarren eskaintza koodinatzen da:Zientzia udalekuak. 12-16 urte gazteak. Zientzia, euskara eta elkarbizitza. Tailerrak( gasak, robotika, entomologia, koheteak, astronomia, klima). Scicamps: Science Holiday Camps in Europe kideak dira.ElHuyar Olinpidak: DBHko 1 eta 2. maila. 4 progak ikasturtearo, sariak.Teknoskopia. 14-18, arazo baten konponbidea ikerketa edo proiektu baten bidez. Partehartzailen artean azoka egiten da. Europa mailan Stimula

Javier García. Deustuko Unibertsitatea.

Presenta los Laboratorios remotos, Weblabdeusto. En la facultad de ingeniería hay un nicho de conocimiento e-learning compuesto por especialidades de todo tipo. Desarrollan diferentes

Page 5: zientzia jardunaldiak 2012:laburpena

proyectos, entre ellos este de laboratorios remotos. Se estan desarrollando unidades didácticas piloto para su aplicación en el aula (en Bizkaia, Urdaneta). En estos laboratorios se está trabajando on line con elementos reales,

Ainhoa Madariaga. Ikerbasque

Bi helburu nagusi: ikerketa zentruak sortzea eta ikertzaileen haztegia izateaOrain irakaskuntzan programa bat dute. Training caravan. 200 ikertzaileak dituzte eta, programan honen bidez, ikastetxeetara izateko aukera dugu beren bokazioaz hitz egiteko, zein den beren ikerketa, beren motibazioa...Ingelesaz egiten dute eta oso ebaluazio positiboa jaso dute.

TAILER ZIENTIFIKOAK

Artaza Romo BHI: aldaketa kimiko harriagarriak Aixerrota BHI: kimika eta koloreak Mungia BHI: maketak laborategian Lauro Ikastola: zientzia astea gure ikastolan Larrañazubi LHI: buena hasta la última gota Lemoiz LHI: heziketa zientifiko tailerrak Legarda LHI: klorofila, molekula magikoa