ALFABETOAK
Zer da?Alfabetoa hizkuntza idatzian
komunikatzeko erabiltzen den sinboloen multzoa da.
Alfabeto BatzukLatindar alfabetoa.JaponiarraTxinatarra.Arabiar alfabetoa.Indiar alfabetoak.Egiptioar alfabetoa.
Latindar AlfabetoaLatindar alfabetoa gaur egun
munduan gehien erabiltzen den alfabetoa da. Euskaraz idazteko erabiltzen den alfabetoa da. Euskaraz gain ere, ingelesak, alemanak, frantsesak, gaztelaniak, italierak, portugalerak eta beste hizkuntza askok erabiltzen dutena da.
Irudi Honetan latindar alfabetoak izan duen bilakaera ikus dezakegu.
Japoniar alfabetoaJaponiar alfabetoa ez da alfabeto bat,
silabario bat baizik, azken finean berdinerako erabiltzen da. Silabario honek hiru idazkera mota ditu.
Hiragana.
Katakana.
Kanjia.
•Silabarioaren eta alfabetoaren arteko diferentzia alfabetoan sinbolo bakoitzak letra edo zenbaki bakarbat adierazten duela eta silabarioa
silaba bat adieraztean dago.
Hiragana
Latindar alfabetoan bezalaxe, karakter fonetikoak dira eta karaktere bakoitzak soinu bat adierazten du, hauek bakarka ez dute zentzurik adierazten duten soinuaz aparte.
Hiragan alfabetoko karaktereak:
Katakana
Honek hiragandar alfabetoaren baldintzak bete arren karaktere desberdinak ditu.
Katakandar alfabetoaren karaktereak:
Kanjia
Kanjia karaktere txinatarren antzeko karaktereak erabiltzen ditu. Kanjia ideograma batzuk dira, hau da, karaktere bakoitzak soinu bakarra izateaz gain esanahi bakarra duela.
Esanahiak:
Besarkada
Poztasuna
Laguna
Maitasuna
Muxua
Ongi
Zorte onaZerua
BihotzaElefantea
1
2
4
7
8
9
5
3
6
10
Txinatarra
Hauek dira txinatar alfabetuko letrak:a 阿 ā b 贝 bèi c 色 sè ch 车 chē d 德 dé e 俄 é f 俄非 é fēi g 黑 hēi h 阿车 ā chē i 伊 yī j 厚塔 hòu tǎ k 卡 kǎ l 艾勒 ài lè ll 艾耶 ài yē m 艾么 ài me
n 艾呢 ài ne ñ 艾涅 ài niè o 哦 ó p 佩 pèi q 苦 kǔ r 艾和 ài hé s 艾色 ài sè t 特 tè u 吴 wú v 吴维 wú wéi w 吴维豆布勒 wú wéi dòu bù lè x 艾吉尺 ài jí chǐ
y 伊列哈 yī liè hā z 舍塔 shè tǎ
Hauetaz gain piktograma batzuk erabiltzen dituzte.
Can Jie
Esanten denez Can Jiek asmatu zituen karaktere txinatar eta japoniarrak.
Lau begi eta zortzi begi-nini zituen.
Arabiar alfabetoa:
Arabiar alfabetoa oso erabilia da Asia eta Afrikako hizkuntza batzuetan, Arabiarrean, Pertsiarrean eta Urduan adibidez.
Munduan erabilienetako bigarrena da latindarraren ondoren.
Hebrearraren oso antzekoa da.Koran-a arabiarrez idatzia dago.
Indiar alfabetoak
Alfabeto honen barruan 9 silabario eta alfabeto desberdin daude: Bengalia. Devanagaria. Guyaratia. Gurmukhia. Kannada. Malayalama. Oriya. Tamila. Telugua.
Egiptiar alfabetoa
Egiptiar alfabetoa historiako lehena dela uste da.
Thot jainkoak asmatua dela diote.Letrak eta sinbolo ideografikoakbereizten dira.
-700 Sinbolo ideografiko.-25 Letra edo sinbolo oktografiko.
Alfabeto bereziak
Morsea.Gormutuena.Brailea.
Morsea
Alfabeto hauAlfred Vailek as-matu zuen 1835-ean
Gormutuen alfabetoa
Alfabeto honen letrak ez dira idatzizadierazten keinuenbidez baizik.
Braillea
Braillea, itsuentzat eginiko sistema da, irakurri eta idatzi dezaten. Louis Braille frantsesak sortu zuen 1821 urtean
Maialen Beltran.マイアレン ベルトラン 马亚 بيلتران مايالينमइअलेन बेल्त्रन
Recommended