- 1. NIRE LAN HATZ PANDA Nolakoa da: Panda hartzaren gorputza
txuria da, baina belarriak, begien ingurua, besoak eta hankak
beltzak ditu. Espezie honetan harrak, hemeak baino gehiago pisatzen
dute eta altuagoak dira.Hemeak 80kg inguru pisatzen dute, aldiz,
harrak 85kg eta 125kg inguru pisatzen dute. Altueran harrak 180m-ko
altuera daukate aldiz hemeak hauek baino baxuagoak dira. Panda
hartza ez da arriskutsua. Non bizi da? Pandak Txinako
hegoekialdean, Vietnamen eta Burman bizi dira, mendietako
zonaldeetan. Elikadura: Panda hartzek orojaleak dira, orokorrean
banbuen ostoetaz eta kimuetaz elikatzen dira. Banbua nutrienteetan
baxua denez ongi sentiarazteko pandak 30kg banbu jan behar dute
egunero. Kantitate guzti hau jateko 16 ordu behar dute. Panda
hartzek batzuetan ere arrautzez, haziez, ugaztun txikiez eta
landareen bulbez elikatzen dira. Bizimodua: Panda hartzak bakartiak
dira.Esnatzen direnetik banbua jaten asten dira eta ia egun osoa
jaten igarotzen dute.Jatez bukatzen dutenean zuhaitz haundietan
dauden kobazuloetara joaten dira, lo egiteko.Prozesu hau egun osoa
irauten du. Panda hartzaren mugimenduak mantxoak dira, banbua jaten
energia gutxi lortzen duelako. Ugalketa: Panda hartza hemeak
ugaltzen asten dira 3-4 urtekin eta ugaltzeko epea
Apiriletik-Maiatzara irauten du, denbora honetan panda hemeak eta
panda harrek zuhaitzetan eta harrietan marka usaintsu batzuk uzten
dituzte.Batzuetan panda harrek, panda heme berdin batengatik
borrokatzen dira. Panda hartz hemeak 2 edo 3 urtez behin erditzen
dute.Jaiotzen den panda kumea hamster baten tamaina du eta 75-175g
inguru pisatzen du.Pandek 1edo 2 kume izaten dituzte.Panda hartzek
bi kume izaten dituztenean batzuetan bat bakarrik bizitzen
jarraitzen du, panda kumeak beroa behar dutelako eta asko zaindu
behar zaielako. Panda kumeak 18 hilabeteekin independizatzen
dira.
2. Extinzioa: Panda hartza desagertzeko zorian dago bere
bizilekuaren destrukzioarengatik.Mundu osoan 1000 panda inguru
besterik ez dira geratzen. Ikerketa zentro berezietan dituzten
panda hartzekin populazioa ugaritzeko planak dituzte
indarrean.Berez zaila da pandak toki itxietan kumatzea, baina
emaitza onak ari dira lortzen.Azken lau urteetan 60 panda kume
jaiotzea lortu dute, eta aurtengo udazkenean ere emaitza onak
espero dituzte.Izan ere, 13 panda heme daude ernari eta, beraz
13-20 pandatxo jaiotzea espero dute, askotan bizkiak izaten
dituztela kontuan izanda. Ohiturak: Pandak normalean animalia
bakartiak dira. Euren jarduerarik garrantzitsuena eguzkitan
jartzean da. Beste denbora gehiena lotan ematen dute. Euren
lurraldea markatzeko uzki guruinak, gernua eta atzaparrekin
utzitako aztarnekin. Tropikoetako animalia denez hibernatzeko
ohitura galdu du. Kontserbazio egoera: Jaiotza tasa txikiak,
heriotza tasa handia eta ingurumenaren suntsiketaz
gain,desagertzeko arriskuan jartzen dute Panda. Txinako arauak oso
zorrotzak dira Panden ehizaren inguruan. Beste animalia batzuentzat
jarritako harrapagailuak askotan pandak zauritzen amaitzen dute. 3.
Arrakasta: Panda 1869an ospetsu egin zen Mendebaldean, ehiztari
batek Panda larruazal bat Armand David misiolari eta exploratzaile
n Ezpeletarrari eraman zionena. 1936an Ruth Harkness Estatu
Batuetara panda kume bat eroan zuen eta maitasunez hartzen hasi
ziren han pandak. 1936tik 1946ra pandak eramaten hasi ziren, euren
larruazala eskuratzeko. 1947an ekintza hori debekatu zuten eta
txinatarrak euren borondate ona adierazteko pandak oparitzen hasi
ziran.