X.MANUEL BESTEIRO ALONSO Colexio Apostólico Mercedario VERÍN
ECOLOXÍA
Ecoloxía procede da combinación de dúas palabras gregas:
“Oikos” = casa
“Logos” = Estudo de
Ecoloxía = estudo da casa dos seres vivos
ECOLOXÍA E ECOSISTEMAS Bioloxía e Xeoloxía
4.º ESO
COMUNIDADE OU BICENOSE:
Conxunto de poboacións que viven nunha área determinada
POBOACIÓN:
Grupo de individuos da mesma especie que vive nunha área determinada
ECOLOXÍA E ECOSISTEMAS Bioloxía e Xeoloxía
4.º ESO
BIOTOPO:
Lugar ou medio físico ocupado por unha comunidade
ECOSISTEMA:
É a unidade formada polo biotopo e a biocenose
Inclúe tamén as relacións entre as poboacións e entre estas co medio
ECOLOXÍA E ECOSISTEMAS Bioloxía e Xeoloxía
4.º ESO
ECOLOXÍA
Ciencia que estuda as relacións entre uns seres vivos e outros,e, as relacións dos seres vivos co medio físico que os rodea
Bioloxía e Xeoloxía
4.º ESO FACTORES AMBIENTAIS E HÁBITAT
O ambiente está constituido por todos aqueles factores que existen no lugar no que habita e que inflúen sobre el nalgún momento da súa vida
FACTORES BIÓTICOS FACTORES ABIÓTICOS
Son os que xorden como consecuencia da presencia doutros seres vivos.
Son as condicións fisico-químicas do biotopo, como a luz , humidade, temperatura, textura do solo , cantidade de O2etc.
O Hábitat é o tipo de lugar no que un organismo encontra as condicións para vivir
Bioloxía e Xeoloxía
4.º ESO FACTORES ABIÓTICOS I.
FACTOR LIMITANTE E LÍMITES DE TOLERANCIA
Nº de individuos
Zona de tolerancia
Zona óptima8º 18º 28º 38º Temperatura ºC
Se se superan uns determinados valores,
límites de tolerancia, a supervivencia é imposible
A poboación pode desaparecer
Para un determinado factor cada especie presenta unha zona óptima de crecemento.
Bioloxía e Xeoloxía
4.º ESOFACTORES ABIÓTICOS I : FACTOR LIMITANTE
Un factor pode ser LIMITANTE para unha especie ,e , sen embargo favorecer o crecemento dutras
Ex : A salinidade do mar é limitante para unha troita pero favorece a unha sardiña
FACTOR LIMITANTE
Son aqueles factores que obstaculizan o crecemento dunha especie
Exemplos:Humidade, temperatura, salinidade,
Bioloxía e Xeoloxía
4.º ESO A VIDA NO MEDIO AÉREO OU TERRESTRE
FACTORES LIMITANTES DO MEDIO AÉREO:
• Temperatura
• Humidade
TEMPERATURA
• Varía entre o día e a noite
• Varía coas estacións
• Varía coa altitude
• Varía coa latitude
ZONA DE TOLERANCIA: 0ºC- 50ºC
Moitos animais entran en letargo cando baixan as temperaturas
Bioloxía e Xeoloxía
4.º ESO ADAPTACIONES Á TEMPERATURA
Segundo a fonte de calor que determina a súa temperatura , os organismos poden ser:
ENDOTERMOS
Aves e mamíferos
Regulan a súa temperatura interna producindo calor dentro do seu corpo
Animal endotermo adaptado ao frío.Animal endotermo adaptado á calor.
Bioloxía e Xeoloxía
4.º ESO ADAPTACIONES Á TEMPERATURA
Segundo a relación que manteñen coa temperatura do medio, os organismos poden ser:
ECTOTERMOS
Anfibios, Reptiles e peixes
A temperatura do seu corpo depende das fontes externas de calor
ADAPTACIONES Á TEMPERATURABioloxía e Xeoloxía
4.º ESO
LETARGO OU HIBERNACIÓN
Algúns mamíferos e aves pasan a maior parte do inverno nun estado comparable ao sono: HIBERNACIÓN
A TEMPERATURA Afecta á velocidade dos procesos físicos, químicos e biolóxicos.
Moitas árbores non medran no inverno e algúns perden as follas
Bioloxía e Xeoloxía
4.º ESO ADAPTACIÓNS A HUMIDADEHUMIDADE ABSOLUTA:
Masa de vapor de auga presente nun determinado volume de aire
Unidades: g/Cm3
airedeCm
)g(OHdemasaabsolutaH 3
2
saturacióndeValor
absoluta.HrelativaH
VALOR DE SATURACIÓN:
Cantidade máxima de auga que o aire é capaz de manter a unha determinada Tª
HUMIDADE RELATIVACociente entre cantidade de auga en estado vapor que contén un volume de aire e valor de saturación a esa temperatura
OS SERES VIVOS E A AUGA
Os seres vivos conteñen un alto porcentaxe de auga que teñen que
conservar para manterse vivos
FACTORES HIDROLÓXICOS
Bioloxía e Xeoloxía
4.º ESO
ANIMAIS TERRESTRES
Perden auga por:
•Evaporación•Nos refugallos
Compensan as perdas:
• Eliminando refugallos concentrados
•Incorporando auga na comida e bebida
AS PLANTAS
Perden auga polas partes aéreas:
Para diminuir perdas:
• Reducen o tamaño das follas
• Impermeabilizan as follas
• Incorporan auga polas raíces
Bioloxía e Xeoloxía
4.º ESO
A luz é imprescindible para os vexetais e necesaria para a maioría dos seres vivos. Dependendo das necesidades de luz as plantas poden ser:
UMBRÓFILAS:viven á sombra HELIÓFILAS: medran ao sol
ADAPTACIÓNS Á LUZ
Bioloxía e Xeoloxía
4.º ESO FACTORES ABIÓTICOS NO SOLOFACTORES LIMITANTES DO SOLO:
• Textura• Presencia de auga e de aire• Composición química• pH• Salinidade
.
FACTORES EDÁFICOS
As características do solo inflúen nos seres vivos.
Bioloxía e Xeoloxía
4.º ESO A VIDA NO MEDIO AÉREO OU TERRESTRE
FACTORES LIMITANTES DO SOLO: Textura
A TEXTURA ven determinada polo tamaño das partículas minerais que compoñen o solo
En función da textura clasifícanse os solos en:
•Areentos : Predominan as partículas de tamaño groso. Son moi porosos, deixan pasala auga facilmente•Arxilosos: Predominan as partículas de tamaño moi fino. Son pouco porosos, encharcan con facilidade•Mixtos: Características intermedias entre os anteriores
Segundo as necesidades de auga os seres vivos terrestres poden ser:
HIDRÓFILOSNecesitan moita auga
XERÓFILOSNecesitan pouca auga
MESÓFILOSSoportan grandes variacións de humidade
Bioloxía e Xeoloxía
4.º ESOFACTORES LIMITANTES DO SOLO: A auga
Bioloxía e Xeoloxía
4.º ESOFACTORES LIMITANTES DO SOLO: O aire
A cantidade de aire que contén o solo depende da textura e da presenza de certos microorganismos que excavan galerías
Bioloxía e Xeoloxía
4.º ESOFACTORES LIMITANTES DO SOLO: Composición química e pH
A composición química e pH afectan ao tipo de plantas e animais que poden vivir nel
HALÓFILASSoportan concentracións de sales
moi elevadas
Salicornias
Soportan concentracións de sales do 20%
A sobreira( alcornoque) desenvólvese ben sobre solos
silíceos(ácidos).
Bioloxía e Xeoloxía
4.º ESO
A maior parte das especies acuáticas só poden vivir en agua doce ou salgada. Só unhas poucas, soportan variacións importantes de salinidade.
A VIDA NO MEDIO ACUÁTICO
FACTORES LIMITANTES DO MEDIO ACUÁTICO:• Salinidade• Luz• Temperatura
Bioloxía e Xeoloxía
4.º ESO
AUGA SALGADA (33g/L-37g/L)
AUGA DOCE (<5g/L)
AUGAS SALOBRES (Salinidade intermedia)
A VIDA NO MEDIO ACUÁTICO
FACTORES LIMITANTES DO MEDIO ACUÁTICO: Salinidade
Salmón
Bioloxía e Xeoloxía
4.º ESO A VIDA NO MEDIO ACUÁTICO
FACTORES LIMITANTES DO MEDIO ACUÁTICO: Luz
A auga absorbe as radiacións luminosas máis ca o aire, por iso diminúe rapidamente a intesidade
luminosa coa profundidade
+500m
Z.Oligofótica 500 m
50m
Zona Eufótica
Recibe luz suficiente para realizar a fotosíntese
Oligofótica
Zona de penumbra
Afótica
Zona de escuridade total
Bioloxía e Xeoloxía
4.º ESO A VIDA NO MEDIO ACUÁTICO
FACTORES LIMITANTES DO MEDIO ACUÁTICO: Temperatura
As variacións de temperatura no medio acuático son menores ca no medio aéreo
A maior temperatura menor cantidade de osíxeno
As diferenzas de temperatura entre a superfie e as zonas profundas xera correntes que axudan a distribuír nutrientes e osíxeno
Bioloxía e Xeoloxía
4.º ESO
Relaciones intraespecíficas.(Entre organismos da mesma especie)
ASOCIACIÓNS FAMILIARES ASOCIACIÓNS TEMPORAIS
FACTORES BIÓTICOS
COMPETENCIA
Permiten propagar a especieBandade de aves, banco de peixes
•Asociacións familiares•Asociación temporal•Colonias•Sociedades
COOPERACIÓN
Bioloxía e Xeoloxía
4.º ESO
Relaciones intraespecíficas.(Entre organismos da mesma especie)
ASOCIACIÓNS COLONIAISASOCIACIÓNS SOCIAIS
Forte especialización do traballo: raiña,obreira,zánganos
Proceden dun único individuo,poden formar un so organismo anotómicamente
FACTORES BIÓTICOS
Bioloxía e Xeoloxía
4.º ESO
Os lemmings, en caso de superpoboación fuxen
en masa buscando mellores lugares, pero se
non atopan zonas propicias, chegan aos cantiles desde onde se
tiran e morren.Nalgunhas especies, como as gaivotas ou os pingüinos, o espazo
de cría é un factor de competencia. Os saltóns
compiten polo alimento, o que lles supón un
consumo extra de enerxía.
Relaciones intraespecíficas: COMPETENCIA FACTORES BIÓTICOS
Bioloxía e Xeoloxía
4.º ESO
Relaciones interespecíficas (Entre organismos de distinta especie)
•Depredación•Mutualismo•Simbiose•Comensalismo•Inquilinismo
RELACIÓNS
INTERESPECÍFICAS
FACTORES BIÓTICOS
Bioloxía e Xeoloxía
4.º ESO
A depredación é a relación que se establece entre un ser vivo, denominado presa e outro que o captura e o devora, chamado depredador.
DEPREDADORES VERDADEIROSRAMISCADORES
Matan e consumen parcial ou totalmente un gran número de presas.
Atacan a un gran número de presas na súa vida, sen embargo, non as matan senón que consumen
partes delas que se restablecen co tempo.
Relaciones interespecíficas : DEPREDACIÓN FACTORES BIÓTICOS
Bioloxía e Xeoloxía
4.º ESO
O PARASITISMO é a relación entre dous individuos, un dos cales sae
beneficiado e o outro perxudicado.
A competencia establécese entre dúas especies diferentes que pretenden un
mesmo recurso.
O cangrexo americano desplazou áa especie autóctona, ao competir polos
mesmos recursos.
A pulga do can é un exemplo de ectoparásito ou parásito externo..
A tenia é un endoparásito
Relaciones interespecíficas : DEPREDACIÓN FACTORES BIÓTICOS
Bioloxía e Xeoloxía
4.º ESO
COMENSALISMO
MUTUALISMO Relación que se establece entre dous individuos e da que ambos obteñen beneficios.
Esta relación é positiva para o comensal, que obtén alimento utilizando restos de comida ou produtos corporais da outra especie á que a
relación é indiferente.
Relaciones interespecíficas : Mutualismo,simbiose,comensalismo
SIMBIOSE
É unha relación de beneficio mutuo.
Os organismos non se distinguen, non poden vivir por separado
FACTORES BIÓTICOS
Biología E xeoloxía
4.º ESO
TANATOCRESEINQUILINISMO
FORESIARelación que se
establece entre un organismo e outro ao que o primeiro
utiliza como medio de
transporte.
Un dos individuos resulta beneficiado pois atopa
cobillo e protección e para o outro é indiferente.
Un dos organismos utiliza o cadáver ou restos doutra especie
como cobillo e non para alimentarse.
Relaciones interespecíficas : Inquilinismo,foresia,tanatocrese
FACTORES BIÓTICOS