Entrenamendu-edukiek duten eragina eliteko emakume futbolarien errendimendu fisikoan eta ezaugarri antropometrikoetan
Jakintza-arloa: Kirola-Osasuna
Egilea: ADUNA BADIOLA LEKUE
Urtea: 2013
Zuzendariak: Mª CRISTINA GRANADOS DOMINGUEZ, SUSANA Mª GIL OROZKO
Unibertsitatea: UPV/EHU
ISBN: 978-84-8438-492-2
Hitzaurrea
Ezustean ikertzeko aukera bikaina heldu zitzaidan UPV/EHUko irakasle hasiberria nintzenean. Proposamena Susana Gil doktorearen eskutik heldu zen, Athletic Club-eko ateak zabalduz. Antzeztokia gutxi ez balitz, emakumezkoen taldeekin eta hauek inguratzen zituzten teknikariekin aritu nintzen; denen artean eliteko gizatalde zoragarria osatzen zutelarik, eta dutelarik.
2008-09 denboraldian zehar 4 neurketa aldi burutu genituen, aldagai antropometrikoak eta errendimenduzkoak jasoz; horretaz gain, denboraldian entrenatutako eta partidetan jokatutako eduki ezberdinen bolumena jaso genuen. Lan honetan, alderdi hauen arteko erlazioan sakontzen da.
Guzti hau aztertzeko, Cristina Granados doktoreari laguntza eskatu genion; gonbidapena baieztatu eta proiektuaren parte bilakatu zen, Susana Gil doktorearekin batera doktorego-tesi honen zuzendariak izanik.
Aitortu behar dut, ez naizela gogoratzen nola edo zergatik erabaki genuen lan hau euskaraz burutzea; ez dakit erabaki beharrik egon bazen ere. Pentsatzen dut elkarrekin euskaraz aritzen ginenez, modu natural batean gertatu zela. Edozein kasutan, horrelako lan bat euskaraz egiteak, nire buruhausteak ekarri zizkidan. Alde batetik, euskara modu egokienean erabiltzeko ardura; eta bestetik, gazteleraz edo ingelesez erabiltzen dugun terminologia, euskaraz ulergarria izateko kezka. Espero dut, bi hauen arteko oreka aurkitu izana.
Futbola bezala, lan hau ere taldekoa izan zen, eta eskerrak horri bukatu ahal izan nuen. Baina nahiz eta hau bukatu, bertan ikus daitekeen bezala, etorkizuneko ildoak zabaldu zitzaizkigun; nagusiki entrenamendu-edukien intentsitatearen inguruko ezagutza sakontzen.
Aduna Badiola Lecue2014
JARDUERA FISIKOAREN ETA KIROLAREN ZIENTZIEN FAKULTATEA
GORPUTZ ETA KIROL HEZKUNTZA SAILA
ENTRENAMENDU-EDUKIEK DUTEN ERAGINA ELITEKO
EMAKUME FUTBOLARIEN ERRENDIMENDU FISIKOAN
ETA EZAUGARRI ANTROPOMETRIKOETAN
Aduna Badiola Lecue-k aurkeztutako doktorego-tesia
Zuzendariak: Susana Mª Gil Orozko doktorea
Mª Cristina Granados Domínguez doktorea
Vitoria-Gasteiz, 2013
ESKERRONAK
Momentu hau ez zela helduko pentsatu izan dut, baina hemen nago, lan hau aurrera
eramaten lagundu didazuen guztioi eskerrak eman nahian. Tesi honen parte sentitu
denak, ondorengo lerroetan bere burua ez badu somatzen, mesedez ez dadila mindu;
aurkituko baitugu hitz egiteko uneren bat.
Lehenbizi UPV/EHUko Gorputz eta Kirol Hezkuntza Sailari eskerrak eman nahi
nioke ikerlan hau egitea onartzeagatik, eta baita eskainitako babesarengatik ere. Sail
honi eta UPV/EHUri eskertu nahi nieke, tesi hau burutzeko emandako ikasketa-
baimenagatik, horrek lagundu baitzidan sendo heltzen lan honi.
Aldez aurretiko jarrerarengatik, eskerrak eman nahi nieke Athletic Club futbol
taldeko zuzendaritzari eta teknikariei. Hauen artean, ezinbestekoa da Edurne Burgoa,
Iñigo Juaristi, Josean Lekue eta Markos Amado izendatzea, proiektu honen zati
zaretelako eta nire deiek beti erantzuna izan dutelako. Era berean, nire eskerrik
zintzoenak ikerlanean parte hartu zuten futbolari guztiei, emakume hauen laguntzarik
gabe ikerlan hau burutzea ezinezkoa bailitzateke.
Bestalde, Susana Gil eta Cristina Granados doktoreei, ikerlan honetako
zuzendariei eskertu nahi nieke beti hor egon izanagatik, eskurakoiak izanez egindako
zuzenketa zehatzengatik. Susanari, ikerlan hau egiteko nitaz oroitzeagatik eta beti
erakutsi didazun konfiantzagatik; eta Cristinari, ez dudalako ahaztuko proiektu
honetan sartzea baietsi zenuen unea.
Joseba Sesmari, proiektu hau elkarrekin hasi genuelako eta zure jarrera
positiboaz kutsatu ninduzulako. Eta Iraia Bidauzarragari, gure berbaldiengatik eta
irakur ezinak ziren zenbait esaldiei, buelta emanagatik.
Gurasoei, eskerrak zuei, ikasketak aukera bakarra izanagatik. Aitari,
isiltasunean errespetatzen gaituzulako, hutsetik dena eman diguzulako. Eta nola ez
amari, lurrean agertzen zaidan aingerua zarelako; eta lan hau bukatu egin behar zela,
etengabe, gogoan izanagatik.
Ixoneri, gure ika-mika guztien gainetik, nire ahizpa zarelako; zuri ere Joseba,
bizitza bat daramazulako gurekin. Aiora eta Koldo, bioi, momentu gogorretan nire
irribarrea izan zinetelako.
Mikeli, nigan duzun konfiantzak ez duelako mugarik, edozein gauza egiteko gai
ikusten nauzulako; zu zara nire autoestimuaren zaindari.
Azkenik, bukaerako onena usten delako, Gariri, bihotz batek hasi eta birek
bukatu dugulako lan hau. Zure taupada indartsuek eta irribarre bukaezinak,
beharrezkoa nuen azken bultzada eman zidatelako.
LABURDURAK
LABURDURAK
A Abiadura
Ab Abiadura baloiarekin
Abg Abiadura baloi gabe
ATA Abiadura, trebetasuna eta azkartasuna
B Besoko perimetro zuzendua
BMAJ Besoen ekintzarekin mugimenduaren aurkako jauzia
Bb Batez bestekoa
cm Zentimetro
Ds Desbiderapen estandarra
E Erresistentzia
E1 1go entrenamendua aldia
E1b Eraginkortasun aerobikoa baloiarekin
E1bg Eraginkortasun aerobikoa baloi gabe
E2bg Ahalmen aerobikoa baloi gabe
E3b Potentzia aerobikoa baloiarekin
E2 2. entrenamendua aldia
E3 3. entrenamendua aldia
EEBB Estatu Batuak
EJ Erorketa jauzia
F Belauneko diametroa
FIFA Fédération Internationale de Football Association
G-A Gorputz-adarretako
GAA Gehieneko abiadura aerobikoa
G-E Gorputz-enborreko
GGM Gantzik gabeko masa
GI Gehieneko indarra
GMI Gorputz masa indizea
GPS Global Positioning System
H Altuera
I Indarra
IO Indar orokorra
IE Indar espezifikoa
IFAB International Football Association Board
IP Indize ponderala
ISAK International Standards for Anthropometric Assessment
JB Jauzi bertikala
Kg Kilogramo
Km Kilometro
Km/h Kilometro orduko
LTzone Lactate threshold zone
m Metro
M Malgutasuna
m/s Metro segundoko
MAJ Mugimenduaren aurkako jauzia
min Minutu
MJ Makurtutako jauzia
NCAA National Collegiate Athletic Association
ODP Olympic Development Program
P Partidak
PL Lagunarteko partidak
PO Partida ofizialak
Pr Prebentzioa
Preb Prebentzioa baloiarekin
Prebg Prebentzioa baloi gabe
Pz Zangoko perimetro zuzendua
RAE Relative age effect
RPE Rating of perceived exertion
s Segundo
SPSS Statistical Package for the Social Sciences
T1 1go azterketa-aldia
T2 2. azterketa-aldia
T3 3. azterketa-aldia
T4 4. azterketa-aldia
TA Taktika
TE Teknika
TRIMP Training impulse
TT Teknika-taktika
U Ukondoko diametroa
VO2max. Oxigeno kontsumo maximoa
vs Versus
Yo-Yo IR Yo-Yo Intermittent Recovery Test
Yo-Yo IR1 Yo-Yo Intermittent Recovery Test Level 1
Yo-Yo IR2 Yo-Yo Intermittent Recovery Test Level 2
WUSA Women´s United Soccer Association
AURKIBIDEA
AURKIBIDEA
1. SARRERA................................................................................................................... 23
1.1. Futbola........................................................................................................... 25
1.2. Emakumea eta futbola.................................................................................. 26
1.2.1. Partidak........................................................................................... 27
1.2.2. Jokalariak........................................................................................ 29
1.2.2.1. Adina eta adin erlatiboaren eragina................................ 29
1.2.2.2. Antropometria, gorputz-osagaiak eta somatotipoa........ 31
1.2.2.3. Errendimendu fisikoa....................................................... 32
1.2.2.3.1. Abiadura............................................................ 33
1.2.2.3.2. Trebetasuna...................................................... 34
1.2.2.3.3. Behealdeko gorputz-adarren indarra............... 35
1.2.2.3.4. Erresistentzia..................................................... 36
1.2.2.4. Zelaiko postuak................................................................ 38
1.2.3. Entrenamendua.............................................................................. 40
2. HELBURUAK............................................................................................................. 47
3. METODOA................................................................................................................ 51
3.1. Parte-hartzaileak........................................................................................... 53
3.2. Materiala....................................................................................................... 54
3.3. Prozedura...................................................................................................... 55
3.3.1. Neurketak....................................................................................... 55
3.3.2. Datu orokorrak............................................................................... 57
3.3.3. Entrenamenduak eta partidak......................................................... 58
3.3.4. Miaketa fisikoa................................................................................ 63
3.3.4.1. Antropometria eta gorputz-osagaiak............................... 63
3.3.4.2. Somatotipoa..................................................................... 71
3.3.5. Proba fisikoak.................................................................................. 72
3.3.5.1. 15m leun........................................................................... 73
3.3.5.2. Trebetasun proba............................................................. 73
3.3.5.3. Besoen ekintzarekin mugimenduaren aurkako
jauzia (BMAJ).................................................................... 74
3.3.5.4. Yo-Yo Intermittent Recovery Test Level 1 (Yo-Yo IR1)..... 75
3.4. Estatistika....................................................................................................... 77
4. EMAITZAK................................................................................................................. 79
4.1. Datu orokorrak............................................................................................... 82
4.2. Denboraldian zehar jokalariek burututako entrenamenduen
eta jokatutako partiden kuantifikazioa........................................................... 85
4.3. Denboraldian zehar jokalarien neurrietan gertatutako aldaketak................ 95
4.3.1. Antropometria, gorputz-osagaiak eta somatotipoa........................ 96
4.3.1.1. Antropometria.................................................................. 97
4.3.1.2. Gorputz-osagaiak............................................................. 102
4.3.1.3. Somatotipoa.................................................................... 104
4.3.2. Errendimendu fisikoa..................................................................... 107
4.3.2.1. 15m leun.......................................................................... 107
4.3.2.2. Trebetasun proba............................................................ 110
4.3.2.3. Besoen ekintzarekin mugimenduaren aurkako
jauzia (BMAJ).................................................................... 112
4.3.2.4. Yo-Yo Intermittent Recovery Test Level 1 (Yo-Yo IR1)….. 115
4.4. Korrelazioak................................................................................................... 117
4.4.1. Antropometriak, gorputz-osagaiek eta somatotipoak,
errendimendu fisikoarekin izandako korrelazioak.......................... 118
4.4.2. Antropometriaren, gorputz-osagaien eta somatotipoaren
bilakaerek, errendimendu fisikoaren bilakaerarekin
izandako korrelazioak. ................................................................... 123
4.4.3. Errendimendu fisikoaren aldagai ezberdinen arteko
korrelazioak……………………………………………………………………….….……. 128
4.4.4. Errendimendu fisikoaren aldagai ezberdin bilakaeren
arteko korrelazioak.......................................................................... 132
4.4.5. Antropometriak, gorputz-osagaiek eta somatotipoak,
entrenamenduetan eta partidetan landutako edukiekin
izandako korrelazioak...................................................................... 136
4.4.6. Antropometriaren, gorputz-osagaien eta somatotipoaren
bilakaerek, entrenamenduetan eta partidetan landutako
edukiekin izandako korrelazioak...................................................... 145
4.4.7. Errendimendu fisikoak, entrenamenduetan eta partidetan
landutako edukiekin izandako korrelazioak.................................... 154
4.4.8. Errendimendu fisikoaren bilakaerak, entrenamenduetan eta
partidetan landutako edukiekin izandako korrelazioak.................. 158
5. EZTABAIDA.............................................................................................................. 163
5.1. Datu orokorrak............................................................................................. 166
5.2. Denboraldian zehar jokalarien neurrietan gertatutako aldaketak............... 168
5.2.1. Antropometria, gorputz-osagaiak eta somatotipoa...................... 168
5.2.1.1. Antropometria................................................................ 168
5.2.1.2. Gorputz-osagaiak............................................................ 172
5.2.1.3. Somatotipoa................................................................... 176
5.2.2. Errendimendu fisikoa.................................................................... 178
5.2.2.1. 15m leun......................................................................... 179
5.2.2.2. Trebetasun proba........................................................... 181
5.2.2.3. Besoen ekintzarekin mugimenduaren aurkako
jauzia (BMAJ)................................................................... 182
5.2.2.4. Yo-Yo Intermittent Recovery Test Level 1 (Yo-Yo IR1).... 185
5.3. Aldagai ezberdinen arteko erlazioak................................................. 188
6. ONDORIOAK........................................................................................................... 195
7. IKERKETAREN MUGAK ETA ETORKIZUNEKO ILDOAK.................................. 201
7.1. Ikerketaren mugak........................................................................................ 203
7.2. Etorkizuneko ildoak....................................................................................... 204
8. ERREFERENTZIA BIBLIOGRAFIKOAK................................................................ 205
9. ERANSKINAK........................................................................................................... 229
Igo Eranskina........................................................................................................ 231
II. Eranskina.......................................................................................................... 237
III. Eranskina......................................................................................................... 241
IV. Eranskina......................................................................................................... 245
V. Eranskina.......................................................................................................... 251
VI. Eranskina......................................................................................................... 255
VII. Eranskina........................................................................................................ 259
23
1. SARRERA
Sarrera
25
1. SARRERA
1.1. FUTBOLA
Zaila da futbola ezagutzen ez duen norbait aurkitzea, alde batera utzita atsegina zaion edo
ez, edota jokoaren gorabeherak ulertzen dituen edo ez. Baina jakite-maila zenbaterainokoa
den horrek, eztabaida asko bideratzen ditu, futbolak grina berezia sortzen baitu eta honen
inguruan asko baitira adituak sentitzen direnak; horregatik da, dudarik gabe, mundu mailan
kirolik eta famatuena. Baina aditua izateko, ezagupenak handitzea bezalakorik ez dago; eta
hortan aritu izan dira eta aritzen dira, futbolaren inguruko arlo ezberdinetako teknikariak eta
ikertzaileak.
Mundu hontan murgiltzeko, argi izan behar da futbola etenkako jarduera bezala
deskribatua izan dela, intentsitate baxuko aldi egonkorrak intentsitate altuko aldi
motzagoekin tartekatzen baitira (Davis and Brewer, 1993). Kirol honetan, errendimendu
motorea alderdi teknikoaren, taktikoaren, fisikoaren, fisiologikoaren eta psikologikoaren
menpe dago (Stolen eta lank, 2005); eta futbolariak arrakastara eramango dituzten
faktoreen artean, joko-tekniketan bikaintasuna, jokoan erabaki egokiak hartzeko gaitasuna,
ahalmen aerobiko eta anaerobiko moderatu-altua, malgutasuna, garapen muskularra eta
errotazio-mugimendu azkarrak burutzeko gaitasuna daude (Reilly eta lank., 2000).
Hainbeste faktorek futbol-jokoan eragina izanez gero, ezinbestekoa da hauek
ezagutzea eta jokalarien prestakuntzarako entrenamenduetan modu egokienean
barneratzea; azken jomuga diren partidetan emaitza onak lortu ahal izateko.
Sarrera
26
Gauzak horrela, ikerketa ugari aurkitzen dira futbolaren inguruan gai ezberdinak
jorratuz, futbolaren inguruko jakintza zabaltzen dutenak eta denok adituagoak izateko
aukera ematen digutenak.
1.2. EMAKUMEA ETA FUTBOLA
Emakumezkoen partaidetza da 20. mende hasierako ezaugarria (Reilly, 2003), ukaezina
delako azken urteetan emakumezkoen futbolak izan duen ospe gorakada mundu guztian
zehar. 1971ko apirilaren 17an Frantzia eta Holanda-ren artean FIFAk (Fédération
Internationale de Football Association) onartutako lehenengo emakumezkoen partida
internazionala jokatu zenetik (http://es.fifa.com/ edo http://www.fifa.com/), eta erakunde
honek 1991n lehenengo Emakumezkoen Munduko Futbol Txapelketa Txinan antolatu
zuenetik, emakumezkoen futbolak aurrerakuntza nabarmena izan du. Matthias Kunz-en
(2007) eskutik, “Gran Censo 2006” inkestaren arabera, 26 milioi emakumek jokatzen zuten
futbolean eta guztizko jokalari-kopuruaren %9.8 ziren; baita 2000. urtea eta 2006. urtearen
artean ere, futbolean jokatzen zuten emakumezkoen kopuruaren gehikuntza handiagoa izan
zen gizonezkoena baino. Gaur egunean, emakume futbolarien kopurua igo egin da, 29 milioi
baitira 130 lurralde baino gehiagotan banaturik (http://es.fifa.com/ edo http://www.fifa.com/).
Emakumeen partaidetzak futbolean eta hauen inguruko ikerketen argitalpenek,
pareko bilakaera izan dute azken urteetan zehar. Emakumeen futbola indartzen joan den
neurrian, beraien inguruko ezagupenak handitzeko beharra sortu da eta ikertzaileen interesa
ere piztu egin da. Gauzak horrela, emakumezkoen futbolari buruzko lanen argitalpenak
gehitzen joan dira urteetan zehar, 1981-1985. urteen artean urteko 50 ikerketa argitaratu
baziren ere, 2001-2006. urteen artean 250-tik gora izan ziren argitaratutako ikerlanak
(Kirkendall, 2007). Honek, gaur egunean emakume futbolarien inguruan ezagupen
Sarrera
27
handiagoa izatea ekarri du, eta baita gizonezkoekin geroz eta konparaketa gutxiago egin
beharra ere; beti ere ikerketaren asmo nagusia konparaketa hori burutzea ez den kasuetan.
Futbolaren eskakizun fisiologikoei dagokienez, emakumezkoetan eta gizonezkoetan
antzekoak izan daitezke; bi kasuetan ahalmen aerobikoa, erresistentzia eta indar muskularra,
abiadura erresistentzia, malgutasuna eta abiadura maila altuetan beharrezkoak baitira (Davis
and Brewer, 1993). Baina, azterketa sakonago bat eginez ezberdintasun zehatzagoak
daudela genero bakoitzak jokatzeko duen eran ikusten da; nabariak izanik trebetasuna,
taktika eta egoera fisikoaren arteko ezberdintasunak (Kirkendall, 2007). Ildo berdinean,
Mujika eta lank. (2009) futbol-jokalarien eskakizun fisikoetan ezberdintasun espezifikoak
aurkitzen direla sexuaren eta adinaren arabera baieztatu zuten.
1.2.1. PARTIDAK
Datu fisiologikoa ez da txapelketako arrakasta iragartzen duen aldagai bakarra, baina
betebehar eta maila fisiologikoak beharrezko baldintzak dira emakumezkoen maila altuko
futbol txapelketetan arrakasta izateko (Bunc eta Psotta, 2003, 2004); eliteko emakumezkoen
futbolaren eskakizun fisikoak txapelketa mailaren menpe baitaude (Krustrup eta lank., 2009).
Goi mailako emakume futbolari internazionalak intentsitate altuagoetan lan egiten dute
partidaren zehar maila baxuagoko eliteko jokalariak baino (Andersson eta lank., 2007;
Gabbett eta Mulvey, 2008; Krustrup eta lank., 2009; Mohr eta lank., 2007, 2008). Eta
Andersson eta lank. (2010) ikusi zutenez, eliteko emakume jokalariak partida
internazionaletan intentsitate altuetan eta esprintatzen burutzen dituzten distantziak,
luzeagoak dira nazional mailako partidetan burutzen dituztenak baino.
Sarrera
28
Elite mailako emakume futbolari batzuen egoera fisikoan defizita dagoela maila
horretako partidek eskatzen duten intentsitatea jasatzeko, nagusiki partiden bukaerarantz,
ikusi izan da (Andersson eta lank., 2007; Krustrup eta lank., 2009; Mohr eta lank., 2008); eta
intentsitate altuko korrikaldi (Andersson eta lank., 2010; Bradley eta lank., 2010; Gabbett eta
Mulvey, 2008; Krustrup eta lank., 2005, 2009; Mohr eta lank., 2007, 2008) eta esprint
kopuruak (Andersson eta lank., 2010; Krustrup eta lank., 2005, 2009; Mohr eta lank., 2008)
gutxitu egiten dira partidaren zehar, nekearen garapena eta bilakaera adieraziz (Andersson
eta lank., 2010; Krustrup eta lank., 2005, 2009, 2010; Mohr eta lank., 2007, 2008).
Elite mailako emakume futbolarien partida batek, ondorengo emaitzak izan ditzake
Krustrup eta lank. (2005) arabera: futbolariek guztira 10.3 km (9.7 - 11.3 km) burutzen
dituzte; hauetariko 9.0 km (8.4 - 9.8 km) korrika intentsitate baxuan dira, 1.31 km (0.71 -
1.70 km) intentsitate altuan eta 0.16 km (0.05 - 0.28 km) esprintatzen dira. Partidako batez
besteko bihotz-maiztasuna 167 (152-186) taupada minutukoa da eta gehienekoa 186 (171-
205) taupada minutukoa, gehieneko bihotz-maiztasunaren %87 (81-93) eta %97 (96-100),
hurrenez hurren. Eta 2005eko Emakumeen Europako Txapelketan, batez beste 11979 ± 1325
m burutu zituzten; hauetariko %45 footing egiten, %26 oinez, %13 korrika, %3 esprintatzen
eta %13 mugimendu baliagarriak egiten izan ziren (Scott eta Drust, 2007).
Hauez gain, partidan gertatutakoaren hainbat datu aurki daitezke urteetan zehar
burutu diren zenbait lanetan (Andersson, 2012; Andersson eta lank., 2008; Bradley eta lank.,
2010; Gómez, 2006; Hewitt eta lank., 2007; Kirkendall, 2007; Miyamura eta lank., 1997,
Mohr eta lank., 2003a).
Sarrera
29
1.2.2. JOKALARIAK
Emakumeen ezaugarri antropometrikoetan eta fisiologikoetan, eta trebetasun ezaugarrietan
oinarriturik, posible da futbolari izan daitezkeenak (potentzialak) hautatzea (Hoare eta Warr,
2000); argi dago eliteko futbolean lehiatzeko aldez aurreko baldintza fisiko eta
antropometrikoak beharrezkoak direla (Reilly eta lank., 2000).
1.2.2.1. ADINA ETA ADIN ERLATIBOAREN ERAGINA
Davis eta Brewer-ek (1993) egindako errebisioan, eliteko emakume futbol-jokalarien adin
tartea 20.3 eta 24.5 urtetan kokatu zuten. Adin tarte antzerakoa ondorioztatzen da gorengo
mailetako emakume jokalariekin egindako ikerketak aztertuz, 20.9 eta 25.4 urte bitartekoa
(ikus Igo eranskina).
Hezkuntza eta kirol sistema adin kronologikoaren inguruan daude antolatuta. Mailak
ezberdintzeko orduan, Europako herrialde gehienetan, urtea hartzen da erreferentzia gisa
(honen ondorioz urtarrilaren 1a eta abenduaren 31a bitartean jaiotako umeak maila
berdinekotzat hartzen dira). Egunerokotasunean mailaketa honek kirol munduan eragiten
duenaren inguruan, sakon eta luze idatzi da adin erlatiboaren eragina terminopean.
Adin erlatiboa terminoa, urteko talde berdineko adinkideekiko erlatiboa den
pertsona bakoitzaren adinaren inguruan deritzo, zein adin-talde espezifiko bat osatzeko
erabilitako aukeraketa-datarekiko erlatiboa den jaiotze-dataren menpe dago; hau horrela
izanda, urteko adin-taldearen barneko adin-bariazioei adin erlatiboaren ezberdintasunak
deitzen zaie, eta honen ondorioak adin erlatiboaren eragina edota RAE (relative age effect)
bezala ezagutzen dira (Wattie eta lank., 2008).
Sarrera
30
Grondin eta lank. (1984) eta Barnsley eta lank. (1985) deskribatu zuten lehenengo
aldiz adin erlatiboaren eragina kirolean, elite mailako kanadiar izotz hockey-jokalarien artean
eta junior mailako hockey-jokalarien artean, hurrenez hurren. Baina aipatzekoa da ere, 1935.
urtetik aurki dezakegula RAE gertakaria alemaniar futbol profesionalean (Cobley eta lank.,
2008). Harrezkero eta futbolari dagokionez, ikerlan asko aurki ditzakegu RAEren presentzia
baieztatzen dutenak gizonezkoetan, baina ez asko emakume futbolarien inguruan. Cobley
eta lank. (2009) egindako errebisioan, kirol ezberdinetan, eta horien artean futbolean,
azaldutako RAE jasotzen da; emakumezkoen kiroletan ere RAEren presentzia baieztatuz,
baina beti ere gizonezkoetan baino neurri txikiagoetan (emakumeak: 1go hiruhilekoa vs 4.
hiruhilekoa, 1.21 (1.10-1.33) momio arrazoia; eta 1go seihilekoa vs 2. seihilekoa, 1.39 (1.26-
1.54) momio arrazoia; gizonezkoak: 1go hiruhilekoa vs 4. hiruhilekoa, 1.65 (1.54-1.77)
momio arrazoia; eta 1go seihilekoa vs 2. seihilekoa, 1.39 (1.32-1.47) momio arrazoia).
Antzerako ondoriora heldu ziren Vincent eta Glamser (2006), gizon futbolarietan
emakumeetan baino RAE sistematikoagoa eta indartsuagoa zela ikusi baitzuten; lehenengo
eta bigarrengo seihilabetekoak konparatuz (%62.5-%37.5 vs %56.4-%43.6).
Emakume futbol-jokalarietan RAE ikertu duten lanen emaitzak heterogeneoak dira.
Goldschmied-ek (2011) ez zuen RAEren presentzia ikusi WUSA (Women´s United Soccer
Association) liga profesionaleko emakumeen artean; eta are gehiago, azken hiruhilekoan
jaiotako jokalariek profesionalak izatera heltzeko aukera gehiago zutela baieztatu zuen.
Delorme eta lank. (2009) ere, elite mailako jokalari frantsesetan ez zuten RAErik ikusi. Ildo
berdinean, Delorme eta lank. (2010) maila guztietako jokalari helduekin egindako ikerketan
ez zuten RAE hauteman; bai ordea gazte mailetan. Helsen eta lank. (2005) ere, RAEren
presentzia ikusi zuten 18 urte azpiko futbolarietan, baina neurri txikian (p<0.10).
Alderantzizko joerarekin aurkitu ziren Vincent eta Glamser (2006) Ameriketako Estatu
Batuetako ODPko (Olympic Development Program) jokalarietan, 17 urte azpiko estatu
Sarrera
31
mailan ez baitzuten RAE ikusi eta bai ordea 17 urte azpiko erregional mailan eta 19 urte
azpiko nazional mailan; esan beharra dago ere, azken bi maila hauetan RAEren presentzia
marjinala izan zela. Bukatzeko, Gipuzkoako jokalariekin egindako ikerlanean, RAEren
presentzia nabarmenagoa aurkitu zen nazional mailan (%61.2 1go seihilabetekoan eta %38.8
bigarren seihilabetekoan) lurralde mailan (%52.35 1go seihilabetekoan eta %47.68 bigarren
seihilabetekoan) baino (González, 2007).
1.2.2.2. ANTROPOMETRIA, GORPUTZ-OSAGAIAK ETA SOMATOTIPOA
Emakume futbolarien neurri antropometrikoetan guztiz oinarritzen diren ikerketa gehiegirik
ez egon arren, jokalariei buruzko informazio osagarria emanez edo lanaren atal bezala
agertzen dira neurri antropometrikoak ikerketa gehienetan (ikus Igo eranskina). Honetaz
gain, maila ezberdinetako emakume futbolarien ezaugarri antropometrikoak konparatu izan
dituzte zenbait ikertzaileek (Mujika eta lank., 2009; Scott eta lank., 2002; Sedano eta lank.,
2009a, 2009c; Todd eta lank., 2002).
Goi mailako emakume futbolarien profila ezagutzeko, ikerketa ezberdinak aztertuz
(ikus Igo eranskina) altuera 162.4 eta 172 cm-en artean, pisua 56.63 kg-en eta 65.9 kg-en
artean, eta gantz-portzentajea %13.2 eta %27.7ren artean kokatzen dira. Davis eta Brewer-
ek (1993) egindako errebisioan, emakume futbolarien gantz-portzentaje tartea %19.7 eta
%22ren artean ezarri zuten; Rico-Sanz-ek (1998) %21 inguruan finkatu zuen; eta Shepard-ek
(1999) %16ren gainetik kokatu zuen. Gantza neurtzea eta aztertzea garrantzitsua da gantz-
kopuru altua izateak errendimendua gutxitu baitezake; horretaz gain, gantz-kopuru handia
edukitzeak nolabait elikadura eta ariketa fisikoaren arteko desorekaren emaitza da, asko edo
oker jateagatik edota ariketa fisiko gutxi egiteagatik (Gil, 2003).
Sarrera
32
Jokalarien gorputza deskribatzen du ere somatotipoak bere hiru osagaien bitartez:
endomorfia, mesomorfia eta ektomorfia (Heath eta Carter, 1967), beti orden berdinean
ematen dira. Lehen osagaiak edo endomorfiak, gantz-kantitatea adierazten du; beraz,
obesitatearen adierazletzat har daiteke. Bigarren osagaiak, edo mesomorfiak, portzentaje
muskulu-eskeletikoa adierazten du. Hirugarren osagaiak, edo ektomorfiak, linealtasuna
adierazten du, luzera neurriak zeharkakoak baino handiagoak direla (Gil, 2003).
Nahiz eta mesomorfia osagaiaren nagusitasuna ikusi izan den gizon-futbolarietan
(Garganta eta lank., 1993; Gil, 2003; Gil eta lank., 2007; Reilly eta lank., 2000; Rico-Sanz,
1998; Shephard, 1999), gutxi dira somatotipoa neurtu izan dutenak emakume futbolarien
inguruko ikerketetan: adibidez, emakume futbol-jokalari turkiarren somatotipoa 4.0 - 3.9 -
2.5 izan zen (Tamer eta lank., 1997); urte batzuk geroago, Can eta lank. (2004) herrialde eta
maila berdineko futbolariekin egindako ikerketan, 3.07 - 3.55 - 2.43 izan zen; eta Espainiako
1go Nazionaleko jokalariena, 5.23 - 3.03 - 2.24 izan zen (Sedano eta lank., 2009a).
1.2.2.3. ERRENDIMENDU FISIKOA
Ondorengo ataletan hauteman daitekeen bezala, jokalarien errendimendu fisikoa ikerketa
askotan aztertua izan da; baina horrez gain, maila ezberdinetako emakume futbolarien
errendimendu fisikoa ere, konparatua izan da zenbait ikerketetan (Mujika eta lank., 2009;
Sedano eta lank., 2009c; Smith eta lank., 2007; Todd eta lank., 2002).
Sarrera
33
1.2.2.3.1. ABIADURA
Esprint-errendimendua jokatzeko abileziaren mugatzaile garrantzitsua da hainbat kiroletan,
futbola barne (McCurdy eta lank., 2010). Esprinta hobetzen ahalegintzea garrantzitsua da;
zeren eta proba hau, sarritan, kirol-potentziala ebaluatzeko erabiltzen da (Bartolini eta lank.,
2011). Hainbat ikerketetan aztertu izan da emakume futbolarien esprint-denbora edo
esprint-abiadura; horretarako, ondorengo zerrendan ikus daitekeen bezala, egileek
distantzia ezberdinak erabili izan dituzte:
5 m: Todd eta lank. (2002), Vucetic eta lank. (2007).
10 m: McCurdy eta lank. (2010), Scott (2007), Vucetic eta lank. (2007).
15 m: Mujika eta lank. (2009).
18.28 m (4.57 m, 9.14 m eta 13.71 m ere neurtuta): Bartolini eta lank. (2011).
20 m: Andersson eta lank. (2008), Dowson eta lank. (2002), Kirkendall eta lank.
(2003, 2004), Scott (2007), Sjökvist eta lank. (2011), Tumilty eta Darby (1992),
Vucetic eta lank. (2007).
25 m: McCurdy eta lank. (2010), Polman eta lank. (2003, 2004).
27.43 m (13.71 m ere neurtuta): Jones eta lank. (2010).
30m: Krustrup eta lank. (2009), Orntoft eta lank. (2012), Todd eta lank. (2002),
Vucetic eta lank. (2007).
36.58 m: De Mello eta lank. (2004).
36.58 m (9.14 m eta 18.28 m ere neurtuta): Vescovi eta lank. (2006).
Sarrera
34
36.6 m (9.1 m, 18.3 m, 27.4 m ere neurtuta): Vescovi eta lank. (2011).
36.6 m (9.1 m, 18.2 m, 27.3 m ere neurtuta): Vescovi eta McGuigan (2008).
1.2.2.3.2. TREBETASUNA
Futbol partidako jarduera gehiena baloirik gabeko mugimenduez dago osatua, baloia
jokatzeko edo aurkakoa engainatzeko taldekideentzako espazioak sortuz, edo aurkakoaren
atzetik korrikaldiak burutuz (Reilly eta lank. 2000); era berean, futbol-mugimendu askok
norabide aldaketa azkarrak eskatzen dituzte, akzio eszentriko-kontzentrikoa inplikatuz
(Tumilty, 1993).
Trebetasun probekin, orokorrean, jokalariek distantzia laburretan arintasunarekin
edo bizkortasunarekin mugimendu konplexuak egiteko duten gaitasuna neurtzen da.
Ezaguna denez trebetasuna futbolaren betekizuna edo eskakizuna dela, honen ebaluazioan
arreta gehiago jartzea justifikatuta egongo litzateke (Kirkendall eta lank. 2003, 2004).
Lortutako emaitzek, futbolariaren zenbait arrakasta bere trebetasunari esker lortu
ahal direla pentsatzera eraman zuten Tumilty (1993). Eta, Kirkendall eta lank. (2003, 2004)
baieztatu zutenez, trebetasun proba jokoaren korrika-bolumena hoberen iragartzen duen
proba da, beraiek egindako proben artean (jauzi bertikala, Yo-Yo IR testa, Cooper testa, 20m
esprint eta 7x20m nekea proben artean).
Emakume futbolarietan trebetasuna neurtzeko hautatutako probetan ez dagoela
bateratasunik dirudi, ondorengo hauek bereizi baitaitezke ikerketa ezberdinen artean:
15 m agility: Mujika eta lank. (2009).
Sarrera
35
4-Level Squat Thrust Agility Test in 10 seconds: Can eta lank. (2004).
Illinois Agility: Kirkendall eta lank. (2003, 2004, 2005), Vescovi eta lank. (2006,
2011), Vescovi eta McGuigan (2008).
L- shaped trajectory eta Turning (norabidea aldatzeko gaitasuna): Polman eta
lank. (2003, 2004).
Pro-Agility: Jones eta lank. (2010), Vescovi eta lank. (2006, 2011), Vescovi eta
McGuigan (2008).
1.2.2.3.3. BEHEALDEKO GORPUTZ-ADARREN INDARRA
Behealdeko gorputz-adarren indar maximoa eta esplosiboa garrantzitsuak dira futbolaren
errendimendurako (Hoff eta Helgerud, 2004). Muskuluaren indar entrenamendua, lan
teknikoarekin konbinatuz, jokalarien indarraren errendimendua hobetzen du partidan zehar
ematen diren jarduera esplosiboetan (Bangsbo eta Krustrup, 2009).
Emakume futbolarien errendimenduaren inguruan egindako ikerlan gehienetan
neurtzen da behealdeko gorputz-adarren indar esplosiboa, eta horretarako jauzi bertikalak
eta horizontalak erabiltzen dira. Jarraian, bertikaletan arreta jarriz, jauzi mota ezberdinak eta
beraien lanetan erabili dituzten ikertzaileak zerrendatzen dira:
BMAJ (besoen ekintzarekin mugimenduaren aurkako jauzia): Dowson eta lank.
(2002), Jones eta lank. (2010), Mujika eta lank. (2009), Polman eta lank. (2003,
2004), Smith eta lank. (2007).
Sarrera
36
EJ (erorketa jauzia): Evangelista eta lank. (1992), McCurdy eta lank. (2010),
Sedano eta lank. (2009b, 2009c), Werstein eta Lund (2012).
JB (jauzi bertikala): De Mello eta lank. (2004), Scott (2007), Tamer eta lank.
(1997), Todd eta lank. (2002), Tumilty eta Darby (1992), Wells eta Reilly (2002).
JB - pauso baten hurbiltzea: Can eta lank. (2004), Kirkendall eta lank. (2003, 2004,
2005), Rubley eta lank. (2011).
MJ (makurtutako jauzia): Castagna eta Castellini (2012), Evangelista eta lank.
(1992).
MAJ (mugimenduaren aurkako jauzia): Andersson eta lank. (2008), Castagna eta
Castellini (2012), Evangelista eta lank. (1992), Jensen eta Larsson (1992, 1993),
Krustrup eta lank. (2009, 2010), McCurdy eta lank. (2010), Mujika eta lank.
(2009), Sannicandro eta lank. (2007), Sedano eta lank. (2009b, 2009c), Sjökvist
eta lank. (2011), Vescovi eta lank. (2006, 2011) eta Vescovi eta McGuigan (2008).
1.2.2.3.4. ERRESISTENTZIA
Futbol-jokalarien indar- eta egokitzapen-programak diseinatzeko orduan, intentsitate altuko
jarduera aerobikoa atalase anaerobikotik hurbil mantentzeko ahalmena, lehentasunez
kontuan hartu beharrekoa da (Miller eta lank., 2007). Entrenamendu aerobikoak partidan
zehar intentsitate altuago batean aritzeko jokalarien gaitasuna handitzen du, eta nekearen
ondorioz teknikaren errendimenduan ematen den jaitsiera gutxiagotzen du (Bangsbo eta
Krustrup, 2009).
Sarrera
37
Azken urteetan asko zabaldu da Yo-Yo IRren (Yo-Yo Intermittent Recovery Test)
erabilera kirol ezberdinetan, eta baita emakumezkoen artean ere. Bi maila ezberdinetan
burutu daiteke test hau: 1go maila (Yo-Yo IR1) eta 2. maila (Yo-Yo IR2). Bi testek
estimulatzen dute sistema aerobikoa maximoki eta bien arteko ezberdintasun nagusia,
sistema anaerobikoa zein mailatan aktibatzen duten da.
Yo-Yo IR1 (Yo-Yo Intermittent Recovery Test Level 1) intentsitate altuko lan aerobikoa
errepikaturik burutzeko gaitasunean dago oinarriturik. Proba honek, bide aerobikoaren eta
anaerobikoaren partaidetza altua eskatzen du, ariketa fisiko trinkoa burutzean pertsonek
duten errekuperatzeko ahalmena aztertzeko aukera emanez (Krustrup eta lank., 2003a).
Partidarekin erlazionatuta dauden emakume jokalarien gaitasun fisikoak ebaluatzeko, erabili
daitezkeen probetariko bat Yo-Yo IR1 dela baieztatu zuten Bangsbo eta lank. (2008) eta
Mohr eta lank. (2003a, 2004). Emakume futbolarien erresistentzia aerobikoa ebaluatzeko,
ikertzaile ezberdinek erabili izan dute Yo-Yo IR1 proba: Tunstall, H.-ren komunikazio
pertsonala, Bangsbo eta lank. (2008) lanean ikusia; De Mello eta lank. (2004); Kirkendall eta
lank. (2003, 2004, 2005); Krustrup eta lank. (2005); Mohr eta lank. (2003a, 2004); Mujika eta
lank. (2009); Sirotic eta Coutts (2007); eta Sjökvist eta lank. (2011).
Eta Yo-Yo IR2k (Yo-Yo Intermittent Recovery Test Level 2), osagai anaerobiko handia
partaidetza aerobiko adierazgarri batekin konbinatuz, etenkako jarduera trinkoa burutzeko
ahalmena aztertzen du (Bangsbo eta lank. 2008). Andersson (2012), Krustrup eta lank. (2006,
2010) eta Orntoft eta lank. (2012) erabili izan dute test hau.
Emakume futbolariekin erresistentzia aerobikoa neurtzeko, beste proba batzuk ere
erabili izan dituzte ikertzaile ezberdinek:
Cooper: Kirkendall eta lank. (2003, 2004, 2005).
Sarrera
38
Incremental test on a treadmill: Alexiou eta Coutts (2008), Bunc and Psotta (2003,
2004), Evangelista eta lank. (1992), Favero and Jackson (2009), Ingebrigtsen eta
lank. (2011), Jensen eta Larsson (1992, 1993), Miller eta lank. (2007), Orntoft eta
lank. (2012), Rhodes eta Mosher (1992), Sirotic eta Coutts (2007), Sjökvist eta
lank. (2011).
Multistage fitness test edo 20m multi-stage shuttle run test: Brink eta lank.
(2009), Castagna eta lank. (2010), Davis eta Brewer (1992), Dowson eta lank.
(2002), Tamer eta lank. (1997), Todd eta lank. (2002), Tumilty eta Darby (1992),
Wells eta Reilly (2002).
1.2.2.4. ZELAIKO POSTUAK
Postu hauek jokalariek zelaian izan dezaketen kokapena eta betebeharren arabera bereizten
dira. Joko-sistemaren eta zelaiaren tamainaren arabera, txapelketa-egoera ezberdinak
sortzen dira postu bakoitzarentzat (Rhea eta lank. 2009).
Ikerlan ezberdinek estatistikoki baieztatu dute emakumeetan atezainak direla
jokalaririk astunenak (Gil eta Santos, 2009; Sedano eta lank., 2009a; Todd eta lank., 2002)
eta altuenak (Gil eta Santos, 2009; Todd eta lank., 2002).
Horrez gain, Sedano eta lank. (2009c) zenbait ezberdintasun estatistikoki adierazgarri
ikusi zituzten postu ezberdinen artean altuerari eta pisuari dagokienez (atezainak eta
hegaleko atzelariak, erdiko atzelariak eta aurrelariak baino pisutsuagoak izan ziren; eta
hegaleko atzelariak, erdiko atzelariak baino altuagoak izan ziren). Emaitz hauekin bat ez
eginez, Sedano eta lank. (2009a), estatistikoki hegaleko atzelariak pisu gutxienekoak zirela
baieztatu zuten.
Sarrera
39
Elite mailako emakume futbolarien partidari begira, ondorengo datuak aurki
daitezke, Scott eta Drust-en (2007) arabera: atzelariek 12636 ± 419 m burutu zituzten; erdiko
atzelariek, 11099 ± 1399 m; erdilariek, 12971 ± 537 m; eta aurrelariek 11804 ± 1276 m.
Metro gutxiago burutu zituzten jokalariek internazional mailako txapelketan Gabbett eta
Mulvey-ek (2008) ikusi zutenez: atzelariek 9621 ± 1202 m burutu zituzten; erdilariek, 10672
± 1338 m; eta aurrelariek 9609 ± 359 m.
Mohr eta lank. (2008) ez zuten ezberdintasun estatistikoki adierazgarririk ikusi postu
ezberdinen artean partidan burututako guztizko distantziari dagokionez; bai ordea Bradley
eta lank. (2010), hegaleko erdilariek (11491 ± 996 m) eta zelai erdiko jokalariek (11411 ± 486
m), atzelariek (10763 ± 627 m), erdiko atzelariek (10057 ± 582 m) eta aurrelariek (10504 ±
1090 m) baino metro gehiago korrika egin baitzituzten. Intentsitate altuan burututako
distantziari dagokionez, atzelariek (1.26 ± 0.11 km) estatistikoki distantzia laburragoa burutu
zuten erdilariek eta aurrelariek baino (1.65 ± 0.11 eta 1.63 ± 0.10 km, hurrenez hurren);
azken bi jokalari multzo hauen artean ez zen ezberdintasun estatistikoki adierazgarririk egon
(Mohr eta lank., 2008). Partzialki honekin bat datoz Bradley eta lank. (2010) lortutako
emaitzak, erdiko atzelariek (2034 ± 284 m) estatistikoki intentsitate altuan distantzia
laburragoa egin baitzuten beste atzelariek, erdilariek eta aurrelariek baino. Zehaztasun
gehiago emanez, Gabbett eta Mulvey-en (2008) arabera, erdilariek intentsitate altuan
korrika gehiago egin zuten aurrelariek eta atzelariek baino. Esprint distantziari begira,
aurrelariek 0.52 ± 0.03 km burutu zituzten, atzelariek (0.33 ± 0.05 km) baino estatistikoki
gehiago; aldiz, erdilariek (0.43 ± 0.04 km) bitarteko emaitzak lortu zituzten (Mohr eta lank.,
2008).
Errendimendu fisikoa baloratzeko erabilitako proba fisikoetan arreta jarriz, jokalarien
abiadura eta behealdeko gorputz-adarretako indarra neurtzeko erabilitako probetan,
Vescovi eta lank. (2006) ez zuten ezberdintasun estatistiko adierazgarririk ikusi postuen
Sarrera
40
artean 9.14 m-tako, 18.28 m-tako eta 36.56 m-tako esprint-testetan eta mugimenduaren
aurkako jauzian; ezta Todd eta lank. (2002) ere, 5 m-tako esprint-abiaduraren
errendimenduan, mugimenduaren aurkako jauzian eta erorketa jauzian. Eta postuekin
bukatzeko, Yo-Yo IR1 proban erdilariek atzelariek eta aurrelariek baino emaitza hobeagoak
lortu zituztela ikusi zuten Krustrup eta lank. (2005) burutu zuten ikerlanean.
1.2.3. ENTRENAMENDUA
Futbola txapelketa aldi luzeko kirola da, eta jokalarien kirol sasoi altu bat mantendu behar da
hilabete askoz; tartean, jokalariek sasoi goreneko uneak izan ditzaketelarik. Egoera fisikoa
maila altu batean denbora luzez mantentzea zaila da; eta horrek, entrenamendu-edukien
antolaketa eta prestakuntza espezifikoa eskatzen du. Entrenamendu egokiarekin jokalarien
errendimendua handitu daiteke eta lesionatzeko arriskua murriztu (Bangsbo eta Krustrup,
2009); baina entrenamenduak, jokoan ematen diren ekintzekiko espezifikoa izan behar du
(Bangsbo, 2003).
Ez da erraza izaten taldeko jokalari bakoitzaren behar espezifikoetara
entrenamenduak moldatzea; edota hobeto esanda, jokalari bakoitzak behar duen neurrietan
entrenatzea lortzea. Futbol talde batetan dagoen jokalari-kopuruak, futbol jokoaren teknika-
taktika espezifikoaren entrenamenduak eta asteroko partidetako jokalari bakoitzaren
partaidetzak (bakoitzaren minutu kopurua), zaildu egin dezakete gaitasun indibidualen
errendimenduaren lana. Honen bidean, Rhea eta lank. (2009) entrenamendu
indibidualizatuak taldeko egokitzapen ohikoak baino emaitza adierazgarriki hobeagoak
ahalbidetzen zituela ikusi zuten, VO2max, atalase anaerobikoa eta errekuperazio indizeari
dagokienez. Baina, nahiz eta entrenamenduak sortzen dituen egokitzapen fisiologikoen
inguruan ezagutza zabala den, ez da zehaztasunez kuantifikatua izan hauek errendimenduan
Sarrera
41
duten eragina (Borresen eta Lambert, 2009). Argitaratzeko bidean dauden bi lanetan,
norabide horretan gizonezko futbolariekin egindako lana ikus daiteke. Alde batetik,
errendimendu fisikoarengan small-sided games, edo murriztutako espazioko jokoek, duten
eragina aztertu dute Owen eta lank. (2011). Eta bestetik, Manzi eta lank. (2012) TRIMP
(training impulse edo entrenamendu-bulkada) metodoaren bidez neurtutako norbanakako
barne-kargaren eta errendimendu fisikoaren arteko erlazioa behatu dute.
Borresen eta Lambert-ek (2009) burututako errebisioan, kirolean entrenamendu-
karga ezagutzeko erabili ohi diren hainbat metodo jasotzen dira: galdetegiak eta egunkariak,
neurri fisiologikoak (bihotz-maiztasuna, VO2, laktatoa, RPE (rating of perceived exertion edo
hautemandako esfortzu-indizea) eta indar kritikoa), behaketa zuzena eta entrenamendu-
estres indizeak (TRIMP, RPE session, summated heart rate zone score (batutako bihotz-
maiztasun zonaren puntuazioa) eta Lucia´s TRIMP). Nahiz eta metodo guzti hauek proposatu
izan diren, ez dago metodo bateratu eta zabaldu bat entrenamendu- eta partida-kargak
kuantifikatzeko.
Futbolaren kasuan ere berdina gertatzen da, jadanik azaldu den bezala, futbol-
entrenamenduek eta partidek dituzten ezaugarriek zaildu egiten baitute kuantifikatzeko
eredu bat diseinatzea eta horrez gehiago, aurrera eramatea. Flanagan eta Merrick-ek
egindako lanean (2002), entrenamendu-jardueren bolumena (min) eta intentsitatea (bihotz-
maiztasuna) kontuan izanda, lan-karga kalkulatzeko eredua azaltzen da. Era berean,
burututako lanaren intentsitatea ezagutzeko, gizonezko futbolariekin egindako ikerketa
askotan erabili izan dira bihotz-maiztasuna eta RPE aldagaiak; hauek, metodo ezberdinetan
aplikatuz, eta beste aldagai batzuekin batera, lanaren karga ezagutzeko erabiltzen dira.
(Algroy eta lank., 2011; Brink eta lank., 2010; Casamichana eta Castellano, 2010;
Casamichana eta lank. 2012; Castagna eta lank. 2003; Castellano eta lank., 2012; Eniseler,
Sarrera
42
2005; Gomez-Piriz eta lank., 2011; Impellizzeri eta lank. 2004; Jeong eta lank., 2011; Kelly eta
lank. 2012; Köklü eta lank., 2011b).
Futbolaren inguruko ikerketetan aurki daitekeen metodo hauetariko bat, TRIMP
metodoa da; hau, jokalarien bihotz-maiztasunean eta entrenamenduaren iraupenean
oinarritzen da. Gizonezko futbolarietan erabili ohi da entrenamendu-karga neurtzeko
(Akubat eta Abt, 2011; Akubat eta lank., 2012; Rebelo eta lank. 2012); baina ez da posible
izan emakumezkoen entrenamendua metodo honen bitartez kuantifikatzen duen ikerlanik
aurkitzea.
Eta ezinbestekoa da, GPSi (Global Positioning System edo kokatze sistema globala)
buruz aritzea, besteak beste, futbolarien norbanakako barne-karga fisikoa ezagutzeko puri-
purian dagoen baliabide teknologikoa baita. Beste egile batzuen artean, Akubat eta lank.,
2012; Casamichana eta Castellano, 2010; Casamichana eta lank. 2012; Castellano eta lank.,
2012; eta Gomez-Piriz eta lank., 2011, dira baliabide hau erabili izan dutenak gizonezko
futbolarien barne-karga aztertzeko.
Talde-kiroletako emakumeek entrenamenduetan jasandako barne-karga
kuantifikatzeko, entrenamenduen iraupena minututan eta guztira hautemandako esfortzu-
indizea erabili zituzten Sirotic eta Coutts (2007). Ildo horretan, espezifikoki emakume
futbolarietan entrenamenduek eragindako barne-karga neurtzeko erabiltzen diren metodo
ezberdinen arteko konparaketa burutu zuten Alexiou eta Coutts (2008). Hauek, denboraldiko
16 astetan zehar elite mailako jokalariekin burututako ikerketan, RPE metodoaren eta
bihotz-maiztasunean oinarritutako Banister´s TRIMP, LTzone eta Edwards´s entrenamendu
karga metodoen artean korrelazio positibo adierazgarria ikusi zuten, r = 0.84 ± 0.09, 0.83 ±
0.14 eta 0.85 ± 0.12, hurrenez hurren. Korrelazio hau mantendu egin zen ohiko futbol-
entrenamendu jarduera mota ezberdinetan (egokitzapen eta prestakuntza, partidak,
Sarrera
43
abiadura eta teknika) zehar, baina korrelazioa baxuagoa izan zen erresistentzia-
entrenamenduen kasuan r = 0.25, 0.34 eta 0.52, hurrenez hurren. Jones eta lank. (2010) ere,
kirolariak beraien egoera-fisikoa, taldekideekiko, modu eraginkorrean iragartzeko gai zirela
ikusi zuten; baina indarraren inguruko ebaluazioak ez ziren ain zehatzak izan. Honekin
batera, kirolarien egoera-fisikoaren aldaketak bat datozela beraien autopertzepzioan
ematen diren aldaketa psikologikoekin, ondorioztatu zuten.
Entrenatzen dena gehiago ezagutzeko asmoarekin, alde batetik, murriztutako
espazioko jokoak (ingelesez small-sided games) terminopean barneratzen diren
entrenamendu eduki ezberdinak aztertu izan dira. Joko hauek teknika garatzeko eta
taktikaren ulermena eta kontzientzia hobetzeko bereziki diseinatu ziren (Gabbett eta
Mulvey, 2008). Txapelketako futbol-jokoaren arauak eta baldintzak aldatuz (adibidez
zelaiaren eta ateen neurriak; jokalari, baloi, pase eta ukitu kopurua), orokorrean partidako
tamaina baino espazio txikiagotan burutzen diren jarduerak dira. Emakumeen inguruan
argitaratutako lanak, joko hauek fisiologikoki eskatzen dutena ezagutzeko eta futbol-
partidekiko duten antza aztertzeko bidean izan dira. Hasteko, Miles eta lank. (1993) hasiberri
nagusiekin murriztutako espazioko jokoek suposatzen duten esfortzu fisiologikoa aztertu
zuten 3 murriztutako joko-egoera ezberdin konparatuz. Horren ondorioz, jokoan atezaina
izateak esfortzu fisiologikoa murrizten duela ikusi zuten, jokalarien batez besteko bihotz-
maiztasuna eta odol-laktatoa murriztuz; eta jokoen intentsitatea entrenamendu-efektua
eragiteko nahikoa dela aditzera eman zen, beti ere ohiko partida-jokoa aurrera eramanez
gero. Honez gain, Gabbett eta Mulvey-ek (2008) Australiako liga nazionaleko zenbait
jokalariren murriztutako espazioko jokoetako mugimendu-ereduak aztertu zituzten, eta
hauek futbol-txapelketako mugimendu-eredu guztiak simulatzen zituztela ikusi zuten; aldi
berean, joko hauek ez zutela estimulu nahikorik eskaintzen internazional mailako
Sarrera
44
txapelketako intentsitate altuko (errepikatutako esprinta) eskakizunak simulatzeko baieztatu
zuten.
Gizonezkoen murriztutako espazioko jokoen inguruan, lan gehiago argitaratu izan dira
eta, ondorengo lerroetan ikus daitekeen bezala, gai honen inguruan etengabe jarraitzen da
argitaratzen: Abrantes eta lank., 2012; Aroso eta lank.n 2003; Brandes eta lank., 2012;
Casamichana eta Castellano, 2010; Castellano eta lank., 2012; Coito eta lank., 2005; Coutts
eta lank., 2009; Dellal eta lank., 2008, 2011; Fanchini eta lank., 2011; Gomez-Piriz eta lank.,
2011; Hill-Haas eta lank., 2009a, 2009b, 2010; Impellizzeri eta lank., 2006; Kelly eta Drustu,
2009; Kelly eta lank., 2012; Köklü eta lank., 2011a, 2011b; Little eta Williams, 2006, 2007;
Majgaard eta lank., 2009; Mallo eta Navarro, 2008; Owen eta lank., 2011; Rampinini eta
lank., 2005, 2007; Reilly eta White, 2004, 2005; Sassi eta lank., 2004, 2005; Williams eta
Owen, 2007.
Bestetik, hainbat entrenamendu-programen aplikazioaren eraginak aztertu izan dira,
nagusiki azken urteetan zehar. Ikerketa hauetan, abiaduraren, trebetasunaren, indarraren,
erresistentziaren eta malgutasunaren entrenamendu ezberdinek jokalariengan eragiten
dituzten aldaketak behatu izan dituzte zenbait ikertzailek.
Abiadurarekin hasiz, Bartolini eta lank. (2011) unibertsitarioekin esprint-
errendimendua igotzeko soka elastikoen laguntza egokiaren zehaztapenaren inguruan ikertu
zuten; 13.71 m-arteko distantzietan esprint denbora jaisteko, gorputz-pisuaren %30 azaldu
zen laguntza egokiena bezala.
Abiaduraz gain, Polman eta lank. (2003, 2004), trebetasunaren eta azkartasunaren
eragina ikertu zuten aurredenboraldian Ipar Ingalaterrako 1go mailako jokalariekin;
emakume futbolarien egokitze fisikorako, 12 astetako ATA (abiadura, trebetasuna eta
azkartasuna) entrenamendu-metodoa ohiko entrenamendu-programa baino eraginkorragoa
Sarrera
45
dela baieztatuz. Izan ere, programa hau jarraitu zuten jokalariek kontrol-taldeak baino
adierazgarriki gehiago hobetu zituzten 25 m sprint denbora (%4.4 vs %0.7), eskuin- (%4.0 vs
%1.4) eta ezker-aldeko (%4.5 vs %1.0) trebetasuna, jauzi bertikala (%18.5 vs %4.8) eta jauzi
horizontala (%7.7 vs %1.6).
Ondoren aipatzen diren argitaratutako ikerlanetan, indar-entrenamenduaren eragina
behatu izan da, pliometria lanarena hain zuzen ere. Lehenik, Sedano eta lank. (2009b)
Espainiako 1go Nazionaleko jokalarien denboraldiko bigarren zatian, hauen neurri
antropometrikoak eta errendimendu fisikoa aztertu zituzten 12 asteko pliometria-
programaren aurretik, bitartean eta ostean. Hiru neurketa hauetan, 6. asterako (2. neurketa)
hobekuntza adierazgarria ikusi zuten jokalarien MAJn (25.6 ± 1.0 cm, 27.8 ± 0.9 cm, 29.3 ± 1
cm) eta EJn (24.9 ± 1.1 cm, 28.2 ± 0.9 cm, 28.9 ± 0.8 cm). Bestetik, 12. asterako (3. neurketa)
ostiko-abiaduran hobekuntza nabariak ikusi zituzten, bai hanka gainartzailearekin (70.0 ± 2.4
km/h, 78.3 ± 2.1 km/h) bai eta hanka ez gainartzailearekin (58.5 ± 1.6 km/h, 66.2 ± 1.7
km/h). Horrez gain, ohiko entrenamenduak lortutako irabaziak zenbait astetan manten
ditzakeela ikusi zuten. Bigarrenik, Rubley eta lank. (2011) jauzi bertikala eta ostiko-distantzia
aztertu zuten nerabeetan, 14 asteko pliometria-programaren aurretik, bitartean eta
ondoren; 7. asterako bi aldagaiak adierazgarriki hobetu zituzten (39.6 ± 8.2 cm, 42.9 ± 6.8 cm
eta 47.0 ± 8.1 cm, jauzi bertikalaren kasuan; eta 25.9 ± 2.6 m, 29.3 ± 4.4 m eta 33.0 ± 3.7 m,
ostiko-distantziaren kasuan.
Bada erresistentziaren entrenamenduak onurak dituela baieztatu duen ikertzailea
ere, baina ez erresistentziak orokorrean, baizik eta intentsitate mistoko tartekaturiko
erresistentzia entrenamendu-programak; hau Clark (2010) da. Hemeretzi urte azpiko
jokalarietan, VO2ren hobekuntza (49.69 ± 1.15 ml·kg-1·min-1 vs 62.13 ± 0.96 ml·kg-1·min-1)
ikusi zuen 8 astetako aldia eta gero; programa hau futbol-jokalarietan gaitasun aerobikoa
hobetzeko egoki bezala balioztatu zuen, programa jarraituriko jokalariek adierazgarriki
Sarrera
46
gehiago hobetu baitzuten VO2 ohiko erresistentzia-programa jarraitu ez zuten jokalariek
baino (12.44 ± 0.92 ml·kg-1·min-1 vs 7.72 ± 0.99 ml·kg-1·min-1).
Entrenamendu-programen aplikazioarekin bukatzeko, Werstein eta Lund. (2012),
futbolari eta errugbilari unibertsitarioen indar erreaktiboaren indizearengan bi malgutasun-
protokolo ezberdinen eragina aztertu zuten. Beroketa ostean malgutasun dinamikoarekin
lortutako emaitzak, hobeagoak izan ziren beroketa ostean malgutasun estatikoarekin eta
soilik beroketarekin lortutako emaitzekin konparatuz (argitaratzeko dagoen lana da hau, eta
horregatik ez dira aipatzen datu zehatzak).
47
2. HELBURUAK
Helburuak
49
2. HELBURUAK
Nahiz eta ikerketa ezberdinek emakume futbol jokalarien baldintza antropometriko eta
fisikoei buruz hitz egin, ez dira aurkitzen ikerketa gehiegirik denboraldian zehar baldintza
hauek nolako bilakaera izaten dutenaren inguruan. Honen azterketa garrantzitsua izango
litzateke, goi mailako emakume futbolarien profil antropometrikoa eta fisikoa ezagutzeko.
Bestetik, aldi batez entrenamendu programa ezberdinen eragina behatua izan bada
ere, ez da hauen jarraipenik mantendu denboraldi guztian zehar; futbola txapelketa-aldi
luzeko kirola izanda, eguneroko entrenamenduek erabakigarriak izan daitezkeen emakume
futbolarien ezaugarri antropometrikoengan eta gaitasun fisikoengan, duten eragina
behatzeko.
Azkenik, ez da aurkitzen ikerketarik emakume futbolarien denboraldi osoko
entrenamendu eta partiden kuantifikazioa burutzen duenik; hauek jokalarien aspektu
antropometrikoekin eta fisikoekin izan ditzaketen erlazioa ezagutzeko.
Gauzak horrela, baliagarria izango litzateke landu ez diren ildo hauek jorratzea,
jokalariak arrakasta lortzera bideratuko dituzten entrenamendu-programa egokiak
diseinatzeko orduan, ahalik eta informazio zehatzena izateko.
Helburuak
50
Honengatik guztiarengatik, tesi hau gidatu zuten helburuak, honako hauetxek dira:
1. Elite mailako emakumezko futbol talde batek burututako entrenamenduetan eta
jokatutako partidetan landutako edukien bolumena denboraren bitartez
neurtzea.
2. Elite mailako emakumezko futbol talde baten neurri antropometrikoak, gorputz-
osagaiak eta somatotipoa neurtzea; eta baita aldagai hauen denboraldian
zeharreko bilakaera ere.
3. Elite mailako emakumezko futbol talde baten errendimendu fisikoaren adierazle
diren abiadura, trebetasuna, behealdeko gorputz-adarretako indarra eta
erresistentzia aerobikoa neurtzea; eta baita aldagai hauen denboraldian
zeharreko bilakaera ere.
4. Elite mailako emakumezko futbol talde batek burututako entrenamenduek eta
jokatutako partidek, talde honen neurri antropometrikoekin, gorputz-osagaiekin
eta somatotipoarekin, eta baita hauen bilakaerekin ere, duten erlazioa behatzea.
5. Elite mailako emakumezko futbol talde batek burututako entrenamenduek eta
jokatutako partidek, talde honen errendimendu fisikoarekin, eta baita honen
bilakaerarekin ere, duten erlazioa behatzea.
51
3. METODOA
Metodoa
53
3. METODOA
3.1. PARTE-HARTZAILEAK
Ikerlan honetan Athletic Club futbol taldeko 21 futbol jokalarik parte hartu zuten, denak
emakumeak. Hauen artean, atezainak ere egon ziren. Jokalari guztiak emakumezkoen
Athletic Club-eko A taldeko jokalariak izan ziren eta Espainiako Superligan (Espainiako 1go
maila) parte hartzen zuten.
Athletic Club-a Euskal Autonomi Erkidegoko talde bakarra da 2001ean Superliga sortu
zenetik, liga honetan lehiatzen duena; horrez gain, azken urtetan Euskal Autonomi
Erkidegoko taldeen artean hoberen sailkatutako taldea izan da. Guzti honengatik,
emakumezkoen Athletic Club-eko A taldeko jokalariak aukeratu ziren ikerketa honetako
parte-hartzaile izateko.
Ikerketa hau Gurutzetako Etika Batzordearen onarpenarekin eraman zen aurrera
(ikus II. eranskina). Jokalari guztiei informazio zehatza eman ondoren (ikus III. eranskina)
Informatutako Baimena sinatzea eskatu zitzaien, 18 urte beherakoen kasuan guraso edo
tutoreek sinatu zuten (ikus IV. eranskina).
Azterketa-aldi bakoitzean izandako parte-hartzaileen kopurua zehaztuz, gorputz-
konposizioari dagozkion neurketa guztiak 21 jokalariri burutu zitzaizkien. Baina proba
fisikoetan partaidetza ez zen guztizkoa izan, hortaz: 1go azterketa-aldian, 18 jokalarik parte
hartu zuten (2 atezain, 6 atzelari, 6 erdilari eta 4 aurrelari); 2. azterketa-aldian, 13 jokalarik
parte hartu zuten (atezain bat, 4 atzelari, 5 erdilari eta 3 aurrelari); 3. azterketa-aldian, 16
jokalarik parte hartu zuten (2 atezain, 5 atzelari, 4 erdilari eta 5 aurrelari); eta 4. azterketa-
aldian, 20 jokalarik parte hartu zuten (atezain bat, 6 atzelari, 8 erdilari eta 5 aurrelari).
Metodoa
54
Partaidetza ez guztizkoaren arrazoia lesioak izan ziren, bi egoera ezberdin bereiziz:
alde batetik, nahiz eta lesionaturik ez egon, lesio aukera baten aurrean prebentzio gisa; eta
beste aldetik, lesionatuta egon zirelako.
3.2. MATERIALA
Ikerlan hau burutzeko erabili zen ekipamendua honako hau da:
- Tallimetroa: ASIMED Tallímetro portátil de plataforma T226 (Bartzelona).
- Seca Quality Seal baskula. Seca gmbh & co. (Alemania).
- Lufkin neurtzeko zinta (Alemania).
- Holtain pakimetroa (Erresuma Batua).
- Harpenden plikometroa edo tolesturen konpasa (Ingalaterra).
- Globus ukipen plataforma (Italia).
- ALGE TIMING Photocell RLS1nd zelula fotoelektrikoak (Austria).
- ALGE TIMING Timer S4 kronometroa (Austria).
- Yo-Yo Intermittent Recovery Test level 1 (Yo-Yo IR1) (Bangsbo, 1994).
- Entrenamendu eta partida datuak jasotzeko orri ereduak (ikus V. eta VI.
eranskinak).
- CASIO HS-70W eskuko kronometroa.
- Polar pultsometroak (Kempele, Finlandia).
Metodoa
55
3.3. PROZEDURA
3.3.1. NEURKETAK
Ikerlan hau egiteko, 2008-09 denboraldian zehar, neurketa antropometrikoak eta proba
fisikoak burutu ziren. Azterketa-aldi hauen arteko epean jokalariek burututako
entrenamendu-saio guztietako edukiak eta jokatutako partida guztiak jaso ziren.
Neurketa antropometrikoei eta proba fisikoei dagokienez, lau azterketa-aldi egin
ziren: aurre-denboraldiaren hasieran (T1) eta bukaeran (T2), eta denboraldiaren erdialdean
(T3) eta bukaeran (T4); horretaz gain, azterketa-aldi hauen arteko epean, jokalariek
burututako entrenamendu-saio guztietako edukiak eta jokatutako partida guztiak jaso ziren.
Bi azterketa-aldien arteko epeari, entrenamendu-aldia deituko zaio: 1go entrenamendu-
aldia (E1), T1en eta T2ren artekoa izango da; 2. entrenamendu-aldia (E2), T2ren eta T3ren
artekoa; eta 3. entrenamendua aldia (E3), T3ren eta T4ren artekoa.
Lehenengo entrenamendu-aldia (E1), 5 astetako lana izan zen; bigarren
entrenamendua aldia (E2), 9 astetakoa; eta hirugarren entrenamendu-aldia, 14 astetakoa.
Burututako azterketa eta entrenamendu-aldiek denboraldiko uneekiko izan zuten
lotura, 3.1. irudian ikus daiteke.
Metodoa
56
Azterketa eta entrenamendu-aldien kronograma.
3.1. Irudia: Burututako azterketa-aldiak (T1, T2, T3, T4) eta entrenamendu-aldiak (E1, E2, E3) denboraldiaren uneekiko.
Neurketa eta proba guztiak Athletic Club-aren Lezamako instalazioetan burutu ziren,
egoera berdinetan: antropometria, jokalarien aldageletan egin zen; eta proba fisikoak,
estalitako pabiloian egin ziren (jauziak, zementuzko lurraren gainean ezarritako ukipen
plataformaren gainean egin ziren; eta beste hiru probak, belar artifizialezko zelaian). Probak
egiteko orduan, jokalariek zeramaten arropa ere antzerakoa zen: kamiseta, praka motzak eta
futboleko botak, jauzien proban izan ezik, honetan korrika egiteko oinetakoak erabili
baitzituzten.
Entrenamenduei dagokienez, Athletic Club-aren Lezamako kanpoko zelaietan,
estalitako pabiloian eta gimnasioan burutu ziren. Etxeko partidak, instalazio hauetako
kanpoko zelaietan jokatu ziren; eta etxetik kanpo jokatutako partida guztiak ere, estali
gabeko zelaietan jokatu ziren.
Metodoa
57
3.3.2. DATU OROKORRAK
Jokalari bakoitzaren jaiotze-data kontuan hartuta, jaiotze-hilea aldagaitzat erabili zen; eta
baita jaiotze-urtearen hiruhilekoa eta seihilekoa ere. Honetarako, urtea lau hiruhilekotan
banatu zen: urtarriletik martxora, apiriletik ekainera, uztailetik irailera eta urritik abendura.
Eta baita bi seihilekotan ere: urtarriletik ekainera eta uztailetik abendura.
Kirol aurrekariei dagokienez, jokalariek futbolean jokatzen zeramatzaten urteak
kontuan eduki ziren.
Eta bukatzeko, 2008-09 denboraldian zehar Futboleko Espainiar Selekzioarekin
izandako deialdiak, eta denboraldi hartan zelaian izandako postua ere, aldagaitzat erabili
ziren.
Jokalarien zelaiko postuari dagokionez, hasiera batean 6 postu ezberdin finkatu ziren,
zelaiko 5 jokalari (erdiko atzelariak, hegaleko atzelariak, zelai erdiko jokalariak, hegaleko
zelai erdiko jokalariak eta aurrelariak) eta atezaina; sailkapen berdina erabili zuten Sedano
eta lank. (2009a, 2009c) emakumezko futbol taldeekin. Baina ikusirik multzo bakoitzeko
lagina urria zela, eta beste autore batzuek emakume futbolariekin erabilitako sailkapena lau
postutakoa zela (Gil eta Santos, 2009; Ingebrigtsen, 2011; Jurik eta lank., 2007; Todd eta
lank., 2002; Vescovi eta lank., 2006), ikerlan honetan ere lau postu ezberdinetan banatu
ziren taldeko jokalariak: atezainak, atzelariak, zelai erdiko jokalariak eta aurrelariak. Sei
postuko sailkapenetik lau postuko sailkapena osatzeko, Zubillagak (2006) egindako lana
hartu zen oinarritzat; eta honek, horrela definitzen ditu 4 postuak:
- Atezainak: bere taldeko atearekiko posizio hurbilena okupatzen duen jokalaria,
International Football Association Board-en (IFAB) araudiak finkatzen duen rol
espezifiko bat garatuz.
Metodoa
58
- Atzelariak: erreferentzia sistemako, jokoaren akzioaren norabide
estrategikoarekin lotuta, bere taldeko atearekiko posizio hurbilenak okupatzen
dituzten zelaiko jokalari multzoa. Erdiko atzelaria eta Hegaleko atzelaria posizioak
bereizten dira, hauek jokoko espazioaren zeharkako ardatzarekiko duten
kokapena kontuan izanda.
- Zelai erdiko jokalariak: erreferentzia sistemako, jokoaren akzioaren norabide
estrategikoarekin lotuta, erdiko posizioak okupatzen dituzten zelaiko jokalari
multzoa. Pibotea (atzealdeko erdiko posizioa), Zelai erdikoa (aurrealdeko erdiko
posizioa) eta Barnekoa (hegaleko posizioak) posizioak bereizten dira, hauek
jokoko espazioan duten kokapena kontuan hartuta.
- Aurrelariak: erreferentzia sistemako, jokoaren akzioaren norabide
estrategikoarekin lotuta, bere taldeko atearekiko posizio urrunenak okupatzen
dituzten zelaiko jokalari multzoa. Punta erdiko jokalaria (atzealdeko erdiko
posizioa) eta Aurrelaria (aurrealdeko erdiko posizioa) posizioak bereizten dira.
Honen arabera, erdiko eta hegaleko atzelariak, atzelariak bezala bateratu ziren; eta
zelai erdiko jokalariak eta hegaleko zelai erdiko jokalariak, zelai erdiko jokalariak bezala.
3.3.3. ENTRENAMENDUAK ETA PARTIDAK
Jokalariek 2008-09 denboraldian zehar 3 entrenamendu-aldietan burututako entrenamendu-
saio guztietako edukiak eta jokatutako partida guztiak jaso ziren, atezainenak izan ezik.
Beraz, entrenamendu- eta partida-edukiak aztertzean, edota eduki hauekin beste zenbait
aldagai erlazionatzen eta aztertzen direnean, kontuan izan behar da atezainak ez daudela
Metodoa
59
barneratuta. Datu hauek jasotzeko, entrenamendu-saio eta partida bakoitzeko V.
eranskinean ikusi daitekeen orri eredua erabili zen.
Entrenamendu eta partida guztietan landutako ariketa eta eduki guztiak jasotzen
dituen sailkapena egin zen, eduki mota ezberdinak bereiziz (ikus VII. eranskina). Sailkapen
hau eratzeko eta landutako aspektu bakoitza honetan sailkatzeko, taldeko teknikariek
jokalarien plangintza eta entrenamenduak prestatzeko orduan zuten ariketen eta edukien
egituraketa eredua, oinarritzat hartu zen; baita argitaratutako zenbait ikerlanen (Gorostiaga
eta lank., 2006; Granados, 2007; eta Granados eta lank., 2008) irizpideak ere jaso ziren,
sailkapena osatzeko orduan.
Burututako edukien sailkapena, 17 lan mota ezberdinetan banatzen da:
erresistentziari dagokionez, eraginkortasun aerobikoa baloiarekin, eraginkortasun aerobikoa
baloi gabe, ahalmen aerobikoa baloi gabe eta potentzia aerobikoa baloiarekin; abiadura
baloiarekin eta abiadura baloi gabe; indar orokorra, gehieneko indarra eta indar espezifikoa;
malgutasuna; prebentzioa baloiarekin eta prebentzioa baloi gabe; teknika; taktika; teknika-
taktika; partida ofizialak eta lagunarteko partidak.
Sailkapen honetan, eduki motaren bat bakarrik baloiarekin edota baloi gabe
zehaztuta dagoenean, horrek esan nahi du agertzen ez den motatako edukiak ez zirela
burutu jasotako saioetan. Eta ez denean zehazten eduki mota bat baloiarekin edota baloi
gabe den, kasu guztietan baloiarekin da; malgutasuna izan ezik, baloi gabe dela.
Sailkapen honen bitartez, jokalari bakoitzak eduki mota bakoitza lantzen igarotako
minutuak jaso ziren. Eduki motak eta bakoitzaren bolumena minutuetan kuantifikatzeko, VI.
eranskinean ikus daitezkeen orri ereduak erabili ziren entrenamendu-saio eta partida
bakoitzeko. Horrela, 1go entrenamendu-aldian burututako eduki mota bakoitzaren guztizko
Metodoa
60
minutuak kalkulatu ziren, jokalari bakoitzeko eta talde guztiaren batez bestekoa. Berdina
egin zen 2. eta 3. entrenamendu-aldiekin.
Edukien sailkapena zehazteko orduan eta burututako lan mota guztiak sailkapen
honen arabera sailkatzeko orduan, ondorengo irizpideak eduki ziren kontuan:
Erresistentzia (E): honen azpiatalak finkatzeko, jokalarien gehieneko bihotz-
maiztasuna hartu zen abiapuntu; horretarako aurrerago zehazten den Yo-Yo IR1 (Yo-
Yo Intermittent Recovery Test Level 1) testean lortutako gehieneko bihotz-
maiztasunaren balioak hartu ziren kontuan. Test hau emakume futbol jokalarien
gehieneko bihotz-maiztasuna ezagutzeko eta zehazteko erabili daitekeela
ondorioztatu zuten Mohr eta lank. (2003a) eta Sjökvist eta lank. (2011), eta ondorio
berdinera heldu ziren beste autore batzuk ere, baina kasu hauetan gizonezkoekin
(Bangsbo eta lank., 2008; Castagna eta Barbero, 2005; Castagna eta lank., 2006;
Krustrup eta lank., 2003a, 2003b). Erresistentzia mota ezberdinak lantzera
bideraturiko ariketa multzoaren sailkapena burutzeko, entrenamendu-eredu
ezberdinekin neurketak egin ziren hauetan izandako bihotz-maiztasuna
pultsometroen bidez ezagutzeko.
- Eraginkortasun aerobikoa baloiarekin (E1b): gehieneko bihotz-maiztasunaren
%80ren azpitik baloiarekin egindako lana.
- Eraginkortasun aerobikoa baloi gabe (E1bg): gehieneko bihotz-maiztasunaren
%80ren azpitik baloirik gabe egindako lana.
- Ahalmen aerobikoa baloi gabe (E2bg): gehieneko bihotz-maiztasunaren %80 eta
%90en bitartean baloirik gabe egindako lana.
Metodoa
61
- Potentzia aerobikoa baloiarekin (E3b): gehieneko bihotz-maiztasunaren %90en
gainetik baloiarekin egindako lana.
Abiadura (A):
- Abiadura baloiarekin (Ab): erreakzio abiadura, azelerazio ahalmena eta abiadura
maximoa entrenatzera bideratutako baloiarekin egindako lana.
- Abiadura baloi gabe (Abg): erreakzio abiadura, azelerazio ahalmena, abiadura
maximoa eta abiadurari erresistentzia entrenatzera bideratutako baloirik gabe
egindako lana.
Indarra (I):
- Indar Orokorra (IO): egokitze edota mantentze fisiko orokorrera zuzendutako
giharren indartzea; horretarako autokarga, bikotekako lana, pisu libreak, tresna
sinpleak eta baloi medizinalak erabiliz.
- Gehieneko indarra (GI): honen entrenamendua gehieneko indar hipertrofikoan eta
koordinazio intramuskularrean banatzen da; pisu libreak eta makinak erabiliz.
- Indar Espezifikoa (IE): behealdeko gorputz-adarretako muskuluen indar
espezifikoaren (indar-abiadura edo potentzia) garapena; indar-lan kontzentrikoa,
isometrikoa eta pliometrikoaren bitartez. Indar-abiadura eta indar-erresistentzia
iraupen laburrekoa, partiduko ekintza zehatzak imitatuz.
Malgutasuna (M): lagundutako eta laguntza gabeko luzaketak. Baloirik gabe
egindako lana da.
Metodoa
62
Prebentzioa (Pr): lesioak ekiditera zuzendutako lana.
- Prebentzioa baloiarekin (Preb): bikoteka baloiarekin eginda propiozepzio lana.
- Prebentzioa baloi gabe (Prebg): CORE (oinarriaren edo euskarriaren estabilitatea,
erdi gunearen/eremuaren entrenamendua ere deitua), luzaketa eszentrikoak eta
propiozepzioa. Baloirik gabe egindako lanak dira.
Teknika (TE): burututako lanaren helburu nagusia jokalarien banakako teknika
lantzea eta hobetzea denean, eta baita jokalari bat baino gehiagoren arteko
mugimendu-teknikoak lantzea, bateratzea eta hobetzea denean.
Taktika (TA): burututako lanaren helburu nagusia taldearen erasoko eta defentsako
jokoaren profil taktikoa lantzea, bateratzea eta hobetzea denean.
Teknika-Taktika (TT): burututako lanaren helburu nagusia taldearen jokoko taktika
lantzea, bateratzea eta hobetzea denean, kasu berezia eginez jokalariek teknika
egokia erabiltzeari.
Partidak (P):
- Partida ofizialak (PO): 2008-09 denboraldiko Espainiako Superligaren barneko
partidak. Guztira 20 partida jokatu ziren, 10 etxean eta 10 etxetik kanpo.
- Lagunarteko partidak (PL): 2008-09 denboraldian Espainiako Superligaren barne ez
zeuden partidak. Guztira 12 partida jokatu ziren, 4 etxean eta 8 etxetik kanpo.
Metodoa
63
Partida guztietan burututako beroketa berdintsua izan zen, eta horregatik partida
bakoitzeko burututako eta kuantifikatuta lana ondorengoa izan zen (jokalari bakoitzak
partidan jokatutako minutuez gain):
- 10 minutu eraginkortasun aerobikoa baloi gabe.
- 2 minutu malgutasuna.
- 5 minutu eraginkortasun aerobikoa baloiarekin.
- 5 minutu taktika.
- 0.75 minutu abiadura baloi gabe.
- 9 minutu malgutasuna.
3.3.4. MIAKETA FISIKOA
Gorputz-osagaiak eta somatotipoa kalkulatzeko hartu ziren neurriak eta erabili ziren
kalkuluak, ISAKek (International Standards for Anthropometric Assessment, 2001)
gomendatzen duen moduan egin ziren.
3.3.4.1. ANTROPOMETRIA ETA GORPUTZ-OSAGAIAK
Pisua: jokalarien pisua kg-tan neurtu zen, jokalariak zutik eta geldirik baskularen
erdian jartzen ziren, gorputzaren pisua oin bietan banatuta zutela.
Altuera: tallimetroarekin jokalarien altuera cm-tan neurtu zen, Vertex (buruaren
punturik altuena) eta euste-planoaren arteko distantzia neurtuz. Jokalariak zutik eta geldirik
jartzen ziren, oinak elkarren ondoan, besoak gorputzarekiko paralelo eta ipurdia eta lepoa
eskalaren kontra. Buruaren posizioari dagokionez, jokalariaren begirada aurrerantz izan
Metodoa
64
behar zuen, burua “Frankfort-en planoan” mantenduz. Honetarako, 3.2. irudian agertzen
den bezala, irudizko lerro bat imajinatu behar da orbitaren behealdeko ertzetik, kanpoko
entzun-bidearen goialdera edo trago-ra, eta lerro honek lurrarekiko paraleloa izan behar du.
Jokalariak inspirazio sakon bat egiten zuenean hartzen zen neurria.
3.2. Irudia: “Frankfort”-en planoa.
Azal-tolesturak: azalaren eta gantz subkutaneoaren lodiera mm-tan neurtu zen
plikometroarekin. Puntu bakoitzean hiru neurketa egin ziren eta batez besteko neurria
kalkulatu. Ezkerreko eskuaren erpuru eta hatz-erakuslearen artean azal-tolestura hartzen
zen, eta azal biak eta gantz subkutaneoa altxatu tolestura sortu arte. Eskumarekin konpasa
edo plikometroa hartu eta tolesturaren 1-2 cm-tara jartzen zen, tolesturarekiko
perpendikularra. Neurketak konpasa jartzen zen momentutik 2 segundotara egin ziren.
Gorputzeko sei tokitan hartu ziren neurriak, denak gorputzaren eskuinaldean:
- Tolestura trizipitala: akromion eta erradioaren buruaren arteko erdiko puntuan
neurtzen zen, besoaren atzealdean. Tolesturaren norabidea bertikala zen eta
besoaren luzera-ardatzarekiko paraleloa (ikus 3.3. irudia).
Metodoa
65
3.3. Irudia: Tolestura trizipitalaren neurketa puntua (ISAK, 2001).
- Tolestura subeskapularra: eskapularen behealdeko angelutik, horizontalarekiko 45˚-
ko angelua mantenduz, beherantz eta kanporantz 2 cm-tara markatutako puntuan
hartu zen tolestura hau. Tolesturaren norabidea zeiharra edo oblikuoa zen, horrela
behealderantz eta kanpoalderantz zihoan eta horizontalarekiko 45˚-ko angeluarekin
(ikus 3.4. irudia).
3.4. Irudia: Tolestura subeskapularraren neurketa puntua (ISAK, 2001).
.
Metodoa
66
- Tolestura abdominala: tolestura hau zilborraren eskuinaldean hartzen zen, 5 cm-
tara. Tolestura bertikala zen, gorputzaren luzera-ardatzarekiko paraleloa (ikus 3.5.
irudia).
3.5. Irudia: Tolestura abdominalaren neurketa puntua (ISAK, 2001).
- Tolestura supraespinala: bi lerroren gurutzagunean neurtu zen (ikus 3.6. irudia):
1goa: aurre goiko arantza iliakoren beherengo aldearen punta eta
aurreko galtzarbeko ertzaren arteko lerroa.
2.a: gandor iliakoaren gainean dagoen tuberkulu iliakoren hegalerengo
aldearen puntuaren parean egindako lerro horizontala.
Metodoa
67
3.6. Irudia: Tolestura supraespinalaren neurketa puntua (ISAK, 2001).
Tolesturaren norabidea zeiharra edo oblikuoa izan zen, azalaren berezko
norabidea jarraituz.
- Izterreko tolestura: tolestura inginala eta belaun-hezurraren goialdeko mugaren
arteko erdiko puntuan neurtzen zen, izterraren aurrealdean (ikus 3.7. irudia).
3.7. Irudia: Izterreko tolesturaren neurketa puntua (ISAK, 2001).
Metodoa
68
- Zangoko tolestura: zangoaren barrualdean, zangoak perimetrorik handiena duen
tokian neurtu zen. Tolesturaren norabidea bertikala zen eta zangoaren luzera-
ardatzarekiko paraleloa (ikus 3.8. irudia).
3.8. Irudia: Zangoko tolesturaren neurketa puntua (ISAK, 2001).
Izterreko eta zangoko tolesturak neurtzeko, jokalariak jesarrita zeuden, belauna 90˚
angeluarekin. Gainontzeko guztietarako, jokalariak zutik zeuden.
Tolestura guzti hauekin, eragiketa batzuk egin ziren konparaketa estatistikoak
egiteko:
- Tolesturen batura: sei tolesturen batuketa egin zen.
- Gorputz-adarretako tolesturak: tolestura trizipitala, izterrekoa eta zangokoaren
batuketa.
- Gorputz-enborreko tolesturak: tolestura subeskapularra, suprailiakoa eta
abdominalaren batuketa.
Metodoa
69
Perimetroak: neurtzeko zinta, neurtu nahi zen tokiaren inguruan jartzen zen, sakatu
gabe, luzera-ardatzarekiko perpendikular. Perimetro guztiak neurtzeko, jokalariak zutik
zeuden. Gorputzeko hiru tokitan hartu ziren neurriak (cm-tan), denak gorputzaren
eskuinaldean:
- Besoko perimetroa: gantz-tolestura trizipitala neurtu zen toki berean, baina kasu
honetan, atzealdean izan beharrean, aurrealdean neurtu zen. Horretarako, besoa
flexionaturik (ukondoa 90˚-ko flexioaz, humeroa lurrarekiko paralelo zegoelarik) eta
uzkurturik mantentzen zuten jokalariek.
- Izterreko perimetroa: izterreko gantz-tolestura neurtu zen toki berean.
- Zangoko perimetroa: zangoko gantz-tolestura neurtu zen toki berean.
Azken bi perimetro hauek neurtzeko, jokalariak zutik eta erlaxaturik jartzen ziren,
besoak gorputzarekiko paralelo zituztelarik.
Diametroak: puntu biren artean zegoen distantzia neurtzen zen cm-tan.
Pakimetroaren adar biak neurtu nahi zen puntutan jartzen ziren. Gorputzeko lau tokitan
neurtu ziren perimetroak:
- Humeroko diametro biepikondileoa edo ukondoko diametroa: ukondoan,
humeroaren epikondiloa eta epitroklearen arteko distantzia neurtu zen. Jokalariak
besoa flexionaturik (ukondoa 90˚-ko flexioaz, humeroa lurrarekiko paralelo
zegoelarik).
- Diametro biestiloidea edo eskumuturreko diametroa: eskumuturrean, erradioaren
apofisi estiloidea eta kubitoarenaren arteko distantzia neurtu zen.
Metodoa
70
- Izterrezurreko diametro bikondileoa edo belauneko diametroa: belaunean,
izterrezurraren erdiko kondiloaren eta alboko kondiloaren arteko distantzia neurtu
zen. Jokalaria eserita zegoen eta belauna angelu zuzenean zeukan.
- Diametro bimaleolarra edo orkatilako diametroa: orkatilan, maleolo tibialaren eta
maleolo peronealaren arteko distantzia neurtu zen. Neurri honetarako ere, jokalaria
eserita zegoen.
Irakurketaren eta ulermenaren erraztasunerako, diametro ezberdinak aipatzerakoan,
ukondoko, eskumuturreko, belauneko eta orkatilako diametroak erabiliko dira.
Gorputz-osagaiak: neurri guzti hauek kontuan izanda, zenbait eragiketa eta formula
erabili ziren gorputz masa indizea (GMI), gantzik gabeko masa (GGM) eta gorputz-osagaiak
(pisua eta honen portzentajeak) kalkulatzeko.
- Gorputz masa indizea (GMI) (kg/m2) = pisua (kg) / altuera2 (m2).
- Gantzik gabeko masa (GGM) = pisua (kg) – gantz-pisua (kg).
Gantz-portzentajea kalkulatzeko, Faulkner-en formula erabili zen (1968):
- Gantz-portzentajea (%) = sei azal-tolesturen batuketa mm-tan x 0,1548 + 3,58.
Hezur-pisua kalkulatzeko, Rocha-k (1975) aldatutako Von Döbeln-en (1964) formula
erabili zen:
- Hezur-pisua (kg) = 3.02 x (altuera2 (m) x eskumuturreko diametroa x belauneko
diametroa (m) x 400)0.712.
Metodoa
71
Hondar-pisua Würch-en proposamenetik atera zen (1974):
- Hondar-pisua (kg) = pisu osoa x 24.1 / 100.
Muskulu-pisua Matiegka-ren formulatik dator (1921):
- Muskulu-pisua (kg) = pisua – (gantz-pisua + hezur-pisua + hondar-pisua).
- Gantz-pisua (kg) = gantz-portzentajea x pisua / 100.
- Hezur-portzentajea (%) = hezur-pisua x 100 / pisua.
- Muskulu-portzentajea (%) = muskulu-pisua x 100 / pisua.
3.3.4.2. SOMATOTIPOA
Aurreko neurriak kontuan hartuta eta Heath eta Carter-en (1967) metodoa erabiliz,
jokalarien somatotipoaren hiru osagaiak kalkulatu ziren: endomorfia (gantz-kantitatea
adierazten du), mesomorfia (portzentaje muskulu-eskeletikoa adierazten du) eta ektomorfia
(linealtasuna adierazten du, luzera-neurriak zeharkakoak baino handiagoak direla). Hiru
osagai hauek kalkulatzeko, ondorengo formulak erabiltzen dira:
Endomorfia: hau kalkulatzeko, lehenengo X-ren balioa atera behar da. X izkiak gantz-
tolestura trizipitala (mm), subeskapularra (mm) eta suprailiakoaren (mm) batuketa
adierazten du. Eta X horren balioa hurrengo formulan jarri behar da:
E = -0.7182 + 0.1451X – 0.00068X2 + 0.000014X3.
Endomorfia kalkulatzeko ondorengoa burutu behar da:
Endomorfia = E x (170.18 / altuera).
Metodoa
72
Mesomorfia: hau kalkulatzeko ondorengoa burutu behar da:
Mesomorfia = 0.858U + 0.601F + 0.188B + 0.161Pz + 0.131H + 4.5. Non:
U = Ukondoko diametroa (cm).
F = Belauneko diametroa (cm).
B = Besoko perimetro zuzendua (cm) = besoko perimetroa – gantz-tolestura trizipitala.
Pz= Zangoko perimetro zuzendua (cm) = zangoko perimetroa – zangoko gantz-tolestura.
H = Altuera (cm).
Ektomorfia: Indize Ponderala (IP)-ren arabera ekuazio ezberdinak erabiltzen dira:
IP = altuera / pisuaren erro kubikoa.
Non:
IP = 40.75 baino handiagoa bada, Ektomorfia = (IP x 0.732) – 28.58
IP = 40.75 eta 38.28-ren artean badago, Ektomorfia = (IP x 0.463) – 17.63
IP = 38.28 baino txikiagoa bada, Ektomorfia = 0.1.
3.3.5. PROBA FISIKOAK
Proba fisikoak burutu ziren azterketa-aldi guztietan, beroketa estandarra egin zuten
jokalariek, testak egoera berdintsuenean izateko.
Metodoa
73
3.3.5.1. 15m LEUN
Ondorengo hau jokalarien abiadura neurtzeko proba da. Zelula fotoelektrikoen bidez,
hamabost metro burutzeko eramandako batez besteko abiadura neurtu zen. Jokalariak
lehen zelula baino hiru metro atzerago zegoen marratik hasten ziren korrika egiten, beraien
jakinaren gain egonez bi zelulen arteko denbora neurtzen zela; beraz, bi zelulen artean
beraien abiadura maximoan korrika egin behar zuten. Jokalariak lerro zuzenean korrika
egiteko, bidea konoen bitartez markatu zen (ikus 3.9. irudia).
Jokalari bakoitzak hiru errepikapen egin zituen 4 minututako atsedenarekin, eta
neurketa hauetatik bi aldagai atera ziren: errepikapen azkarrena (m/s-tan) eta hiru
errepikapenen batez bestekoa (m/s-tan). Aurrerantzean, errepikapen azkarrenari, hoberena
deituko zaio.
3.9. Irudia: Abiadura probaren irudikapen grafikoa.
3.3.5.2. TREBETASUN PROBA
Jokalariek distantzia laburretan mugimendu konplexuak egiteko duten gaitasuna neurtzen
da, arintasunarekin edo bizkortasunarekin. Azken finean, proba honen bitartez, jokalarien
trebetasuna neurtu zen. Proba hau, marrazkian ikus daitekeen bezala, konoekin eta pikekin
markaturiko zirkuitu bat da. Hau betetzeko, jokalariak zirkuituko zati ezberdinetan ondoren
zehazten den bezala mugitu behar izan ziren, ordena hau jarraituz: aurrerantz, atzerantz,
Metodoa
74
sigi-sagan, atzerantz, aurrerantz, aurrerantz eta bukatzeko hezi bat lateralki saltatu
eskuinerantz eta ezkerrerantz (ikus 3.10. irudia). Zirkuituko osagairen bat lurrera botaz gero,
errepikapena baliogabetu eta berriro egin behar izan zuten.
Trebetasun proba hau Athletic Club futbol taldean azken bost urtetan erabiltzen den
test bat da, eta Barrow izenarekin ezagutzen da.
Jokalari bakoitzak hiru errepikapen egin zituen 4 minututako atsedenarekin, eta
neurketa hauetatik bi aldagai atera ziren: errepikapen azkarrena (hoberena, s-tan) eta hiru
errepikapenen batez bestekoa (s-tan). Aurrerantzean, errepikapen azkarrenari, hoberena
deituko zaio.
3.10. Irudia: Trebetasun probaren irudikapen grafikoa.
3.3.5.3. BESOEN EKINTZAREKIN MUGIMENDUAREN AURKAKO JAUZIA (BMAJ)
Ukipen plataforma bat erabiliz, jokalarien behealdeko gorputz-adarren indar esplosiboa
neurtu zen. Plataformak, pertsonak jauzia egiten duenean airean dagoen denbora tartea
neurtzen du, baita oinak plataformarekin kontaktuan dauden denbora ere; horrela,
jauziarekin lortutako altuerak kalkulatzen dira.
Metodoa
75
Ikerlan honetan, jokalariek jauzi mota bakarra burutu zuten: besoen ekintzarekin
mugimenduaren aurkako jauzia (BMAJ). Jokalaria zutik hasten da oin-zolak lurrarekin
kontaktuan daudela, gero belaunak 90˚-tara flexionatu eta jarraian, gelditu gabe, jauzi
bertikal bat burutzen da. Jauzi honetan jokalariek besoak aske dituzte, nahi dituzten
mugimenduak egiteko aukerarekin (ikus 3.11. irudia). Emaitzak jauziaren altuera (cm-tan)
dira, eta horrela, behealdeko gorputz-adarren indar erreflexu-elastiko-esplosiboa neurtzen
da.
3.11. Irudia: BMAJren irudikapen grafikoa.
Jokalari bakoitzak bost jauzi egin zituen 4 minututako atsedenarekin, eta neurketa
hauetatik bi aldagai atera ziren: jauzirik altuena (cm) eta bost jauzietatik altuena eta baxuena
kenduta, beste hiru jauzien batez bestekoa (cm). Behin bost jauziak eginda, emaitzak oso
heterogeneoak badira, jokalariak jarraitu egin beharko du jauziak egiten. Aurrerantzean,
jauzirik altuenari, hoberena deituko zaio.
3.3.5.4. YO-YO INTERMITTENT RECOVERY TEST LEVEL 1 (Yo-Yo IR1)
Yo-Yo Etenkako Suspertze Testa 1go Maila (Yo-Yo IR1), jarduera intentso bat behin
eta berriz burutzeko norbanako gaitasuna ebaluatzen du, eta bide egokia da
errendimenduan egondako aldaketei buruzko informazio garrantzitsua lortzeko. Etenkako
Metodoa
76
gehieneko abiadura aerobikoa kalkulatzea ahalbidetzen du eta baita txapelketan intentsitate
altuko esfortzuak burutzeko gaitasunaren balorazio ez zuzena ere (korrelazioaren bitartez)
(Bangsb eta lank., 2008).
Proba honetan, jokalariek 2x20 m-tako luzeak korrika egiten dituzte, bi luze hauen
ostean 10 s-tako suspertze denbora tartetakuz (ikus 3.12. irudia).
3.12. Irudia: Yo-Yo IR1 probaren irudikapen grafikoa.
Proba igarotzen doan neurrian, abiadura azkartzen joaten da (guzti hau audioko
seinale baten bidez egoten da kontrolaturik). Jokalaria korrika egongo da abiadura
mantentzea posible ez zaion uneraino, eta puntu horretaraino korrika egindako distantzia
izango da proba honetako emaitza. Entrenatutako pertsonetan, proba honek 10-20 minutu
irauten du, eta nagusiki norbanako erresistentzia gaitasunera dago zuzendurik. Testaren
emaitzak gehieneko abiadura aerobikoa (m/s-tan) eta korrika egindako distantzia (m-tan)
modura eman ziren.
Taldeko teknikarien irizpideak jarraituz, T1ean (1go azterketa-aldia) jokalariek ez
zuten proba hau burutu; eta atezainen kasuan, ez zuten denboraldi guztian zehar proba hau
egin.
Metodoa
77
3.4. ESTATISTIKA
SPSS (Statistical Package for the Social Sciences; StatSoft, USA) 15.0 bertsioaren bitartez
aztertu ziren emaitzak, kasu guztietan adierazgarritasun estatistikoa p<0.05ean ezarri zen.
Erabili ziren proba estatistikoak hauek dira:
- Estatistika deskriptiboa erabili zen batez besteko balioak eta hauen desbiderapen
estandarrak ezagutzeko.
- Frekuentziak erabili ziren jaiotze-hilearen, jaiotze-urtearen hiruhilekoaren, jaiotze-
urtearen seihilekoaren, zelaiko postuaren eta Espainiar Selekzioarekin izandako
partaidetzaren araberako jokalari kopuru hauek talde guztiarekiko adierazten zuten
portzentajea ezagutzeko.
- Kontingentzia taula erabili zen zelaiko postuaren arabera, denboraldian zehar
jokalariek Espainiar Selekzioarekin izandako partaidetza ezagutzeko.
- Aldagaien normaltasuna konprobatzeko, Shapiro-Wilk proba erabili zen.
- Bi azterketa-aldi baino gehiagoren artean ezberdintasunak aztertzeko, neurketa
errepikatuen ANOVA proba erabili zen. Aldagaien normaltasuna betetzen ez zen kasuetan
edota taldea zelaiko postuen edo Espainiar Selekzioarekin izandako parte hartzearen arabera
aztertzean, proba ez parametrikoak erlazionatutako K laginentzat (Friedman proba) eta
proba ez parametrikoak erlazionatutako bi laginentzat (Wilcoxon proba), erabili ziren.
- Bi azterketa-aldiren artean ezberdintasunak aztertzeko eta aldagaien normaltasuna
betetzen zen kasuetan, Student-en T proba erlazionatutako laginentzat erabili zen.
- Zelaiko postuen eta Espainiar Selekzioarekin izandako parte hartzearen araberako
ezberdintasunak aztertzeko, proba ez parametrikoak, erlazionatu gabeko K laginentzat
Metodoa
78
(Kruskal-Wallis proba) eta erlazionatu gabeko bi laginentzat (Mann-Whitney proba), erabili
ziren (sortutako multzo berrien n txikiagatik).
- Aldagai biren arteko erlazioak aztertzeko, aldagaien normaltasuna betetzen zen
kasuetan, Pearson-en korrelazio koefizientea erabili zen; eta aldagaien normaltasuna
betetzen ez zen kasuetan, Spearman-en korrelazio koefizientea erabili zen.
79
4. EMAITZAK
Emaitzak
81
4. EMAITZAK
Atal honetan, 2008-09 denboraldian zehar egindako azterketa-aldi ezberdinak eta hauen
arabera zehaztutako entrenamendu-aldiak kontuan izanda, emaitzak aztertuko dira.
Ikerlanean emakumezkoen Athletic Club A taldeko 21 jokalarik parte hartu zuten;
hauen artean, atezainak ere egon ziren. Baina entrenamendu eta partiden edukiak
aztertzean, edota eduki hauekin beste zenbait aldagai erlazionatzen eta aztertzen direnean,
ez daude atezainak barneratuta; horrenbestez, kasu horietan, jokalari-kopurua 19koa da.
Ezer baino lehen, datu orokorrak aztertuko dira: jaiotze-hilea eta jaiotze-urtearen
hiruhilekoa eta seihilekoa, zelaiko postua eta Futboleko Espainiar Selekzioarekin izandako
partaidetza.
Bigarrenik, denboraldian zehar jokalariek burututako entrenamenduetan eta
jokatutako partidetan landutako edukiak eta hauen bolumenaren kuantifikazioa, minututan,
aztertuko dira.
Honen ostean, denboraldian zehar jokalarien neurrietan gertatutako aldaketekin
jarraituko da. Lehenik antropometriako aldagaiak, gorputz-osagaiak eta somatotipoa
aztertuko dira; eta bigarrenik, errendimendu fisikoa neurtzeko burututako probak: 15m leun,
trebetasun proba, BMAJ (besoen ekintzarekin mugimenduaren aurkako jauzia) eta Yo-Yo IR1
(Yo-Yo Intermittent Recovery Test Level 1).
Azkenik, aldagai ezberdinen arteko korrelazioak aztertuko dira:
- Antropometriak, gorputz-osagaiek eta somatotipoak errendimendu fisikoaren
aldagai ezberdinekin izandako korrelazioa.
- Errendimendu fisikoaren aldagai ezberdinen arteko korrelazioa.
Emaitzak
82
- Antropometriak, gorputz-osagaiek eta somatotipoak entrenamenduetan eta
partidetan landutako edukien bolumenekin izandako korrelazioa.
- Errendimendu fisikoaren aldagai ezberdinek, entrenamenduetan eta partidetan
landutako edukien bolumenekin izandako korrelazioa.
4.1. DATU OROKORRAK
Jokalarien batez besteko adina 22.98 ± 4.99 urtetakoa izan zen aurre-denboraldiaren
hasieran, eta une hartan batez beste 10.52 ± 3.74 urte zeramatzaten futbolean jokatzen.
Jokalarien jaiotze-hilearen arabera, 4.1. taulan ikus daitekeen bezala, urtearen
zeharreko banaketa nahiko paretsua izan zen; edozein modutan, uztaila zen jokalari gehien
jaiotako hilea. Urtea hiruhilekoetan banatzean (urtarriletik martxora, apiriletik ekainera,
uztailetik irailera eta urritik abendura), hirugarrenean zegoen jokalari kopuru handiena
kontzentraturik; eta jaiotze-urtearen seihilekoari dagokionez (urtarriletik ekainera eta
uztailetik abendura), banaketa ia parekoa izan zen.
Denboraldian zehar jokalariek zelaian izandako postuen arabera, 2 atezainez, 6
atzelariz, 8 erdilariz eta 5 aurrelariz egon zen taldea osaturik, 4.2. taulan ikus daitekeen
bezala. Taula honetan baita, kopuru hauek taldearekiko adierazten zituzten portzentajeak
agertzen dira ere.
Emaitzak
83
Jokalarien jaiotze-hilea eta jaiotze-urtearen hiruhilekoa eta seihilekoa
Jaiotze-hilea n %
Urtarrila 1 4.8
Otsaila 3 14.3
Martxoa 1 4.8
Apirila 2 9.5
Maiatza 1 4.8
Ekaina 2 9.5
Uztaila 5 23.8
Abuztua 2 9.5
Iraila 1 4.8
Urria 1 4.8
Azaroa 1 4.8
Abendua 1 4.8
Jaiotze-urtearen hiruhilekoa n %
1. hiruhilekoa 5 23.8
2. hiruhilekoa 5 23.8
3. hiruhilekoa 8 38.1
4. hiruhilekoa 3 14.3
Jaiotze-urtearen seihilekoa n %
1. seihilekoa 10 47.6
2. seihilekoa 11 52.4
4.1. Taula: Azaltzen diren balioak jokalari-kopurua (n) eta hauek talde guztiarekiko adierazten duten portzentajea (%) dira.
Jokalarien zelaiko postua
Zelaiko postua n %
Atezainak 2 9.5
Atzelariak 6 28.6
Erdilariak 8 38.1
Aurrelariak 5 23.8
4.2. Taula: Azaltzen diren balioak jokalari-kopurua eta hauek talde guztiarekiko adierazten duten portzentajea dira.
Emaitzak
84
Jokalariek denboraldian zehar Espainiar Selekzioarekin izandako deialdien arabera,
taldeko 6 jokalarik parte hartu zuten denboraldiko uneren batean selekzio honekin, eta 15
jokalarik ez. Jokalari hauek, talde guztiarekiko adierazten zuten portzentajea, 4.3. taulan ikus
daiteke.
Jokalariek Espainiar Selekzioarekin izandako partaidetza
Espainiar Selekzioarekin n %
Bai 6 28.6
Ez 15 71.4
4.3. Taula: Azaltzen diren balioak jokalari-kopurua eta hauek talde guztiarekiko adierazten duten portzentajea dira.
Zelaiko postua kontuan izanda, atezainak eta erdilariak izan ziren Espainiar
Selekzioarekin partaidetza handiena (%50) izan zutenak; baina kontuan eduki behar da,
erdilariak portzentaje altuago bat zirela taldearekiko (%19). Atzelariak ordea, partaidetza
txikiena izan zuten, ez baitzen jokalari hauen partaidetzarik egon Espainiar Selekzioarekin.
Aurrelarien kasuan, partaidetza %20 izan zen (ikus 4.4. taula).
Jokalarien zelaiko postuaren arabera, Espainiar Selekzioarekin izandako partaidetza
Espainiar Selekzioarekin
Bai Ez
Zelaiko postua n % postu % talde n % postu % talde
Atezainak 1 50 4.8 1 50 4.8
Atzelariak 0 0 0.0 6 100 28.6
Erdilariak 4 50 19.0 4 50 19.0
Aurrelariak 1 20 4.8 4 80 19.0
4.4. Taula: Azaltzen diren balioak jokalari-kopurua eta hauek postu bakoitzarekiko eta talde guztiarekiko adierazten duten portzentajea dira.
Emaitzak
85
4.2. DENBORALDIAN ZEHAR JOKALARIEK BURUTUTAKO ENTRENAMENDUEN
ETA JOKATUTAKO PARTIDEN KUANTIFIKAZIOA
Jokalari bakoitzak, atezainak izan ezik, eduki mota bakoitza lantzen igarotako minutuak
neurtu ziren, entrenamendu-saio eta partida bakoitzeko. Ondoren, 1go entrenamendu-
aldian edo E1ean (T1en eta T2ren arteko aldia) burututako eduki mota bakoitzaren guztizko
minutuak kalkulatu ziren, jokalari bakoitzeko eta talde guztiaren batez bestekoa. Berdina
egin zen E2 edo 2. entrenamendu-aldiarekin (T2ren eta T3ren arteko aldia) eta E3 edo 3.
entrenamendu-aldiarekin (T3ren eta T4ren arteko aldia). Hortaz, ondoren aztertzen diren
emaitzetan, entrenamendu eta partidetan landutako minutu guztiak daude barneratuta.
Jokalariek saioko landu zuten batez besteko minutu kopurua jaisten joan zen E1etik
E3ra, 4.5. taulan ikus daitekeen bezala; ezberdintasun estatistikoki adierazgarria (p<0.01)
egon zen E1en eta E3ren artean, eta baita E2ren eta E3ren artean (p<0.05) ere. Jokalariek
asteko landu zuten batez besteko minutu kopuruari dagokionez ere, E1etik E3ra jaisten joan
zen; ezberdintasun estatistikoki adierazgarria (p<0.01) egon zen E1en eta E2ren artean, eta
baita E1en eta E3ren artean ere. Aldi bakoitzean guztira landutako minutuak aztertuz, hauek
gehitzen joan ziren E1etik E3ra, eta ezberdintasun estatistikoki adierazgarria izan zen hiru
entrenamendu-aldien artekoa. Baina kontuan hartu behar da, aldi bakoitza osatzen zuten
aste kopurua ere gehitu egin zela E1etik E3ra: 5 aste E1ean, 9 aste E2n eta 14 aste E3n.
Emaitzak
86
Jokalariek landutako bolumenaren kuantifikazioa
E1 E2 E3 E1-E3
Saioko min. 76.27 ± 19.17 68.97 ± 18.90 57.48 ± 9.21aa,b 63.78 ± 12.07
Asteko min. 411.86 ± 103.50 321.87 ± 88.19aa 291.52 ± 46.71aa 313.30 ± 59.31
Guztira min. 2059.29 ± 517.51 2896.80 ± 793.72aaa 4081.30 ± 653.88aaa,bb 8929.01 ± 1690.40
4.5. Taula: Jokalariek entrenamendu-aldi bakoitzean (E1, E2, E3) eta aldi guztien baturan (E1-E3), saioko, asteko eta guztira landutako minutuen kuantifikazioa. Azaltzen diren balioak batez bestekoak eta hauen desbiderapen estandarrak dira. Ezberdintasun estatistiko adierazgarria E1ekiko:
aap<0.01,
aaap<0.001
Ezberdintasun estatistiko adierazgarria E2rekiko: b
p<0.05, bb
p<0.01
Denboraldian zehar landutako minutu guzti hauek, 3.3.3. atalean esan bezala, 17 lan
mota ezberdinetan banatzen dira: erresistentziari dagokionez, eraginkortasun aerobikoa
baloiarekin (E1b), eraginkortasun aerobikoa baloi gabe (E1bg), ahalmen aerobikoa baloi
gabe (E2bg) eta potentzia aerobikoa baloiarekin (E3b); abiadura baloiarekin (Ab) eta
abiadura baloi gabe (Abg); indar orokorra (IO), gehieneko indarra (GI) eta indar espezifikoa
(IE); malgutasuna (M); prebentzioa baloiarekin (Preb) eta prebentzioa baloi gabe (Prebg);
teknika (TE); taktika (TA); teknika-taktika (TT); partida ofizialak (PO) eta lagunarteko
partidak (PL).
Eduki mota hauen araberako minutuak aztertzean, bolumen absolutua eta bolumen
erlatiboa bereizten dira. Lehenengo kasuan, eduki mota bakoitzetik guztira landutako
minutu kopuruak jasotzen dira, eta ez da ezberdintasun estatistikoki adierazgarririk zehazten
aste kopuruarengatik baldintzatuta baitago; bigarren kasuan, minutu kopuru hauek
entrenamendu-aldi bakoitzean izandako aste kopuruaren arabera erlatibizatuta daude. Bi
emaitza mota hauek 4.6. eta 4.7. tauletan ikus daitezke, hurrenez hurren.
Emaitzak
87
Jokalariek landutako edukien bolumen absolutua (min)
Entrenamendu-aldia E1 E2 E3
Erresistentzia E1b 175.28 ± 43.57 353.63 ± 82.69 520.32 ± 72.56
E1bg 682.50 ± 168.47 260.37 ± 72.00 419.32 ± 63.31
E2bg 34.00 ± 8.49 17.89 ± 6.31 -----
E3b ----- 27.79 ± 13.30 31.16 ± 9.06
Guztira 891.78 ± 220.12 659.68 ± 167.54 970.79 ± 139.13
Abiadura Ab ----- ----- 5.21 ± 1.26
Abg 32.79 ± 8.07 18.57 ± 4.46 21.22 ± 4.36
Guztira 32.79 ± 8.07 18.57 ± 4.46 26.43 ± 4.89
Indarra IO 41.11 ± 11.06 24.21 ± 1.87 7.89 ± 3.54
GI ----- 14.21 ± 1.87 15.74 ± 3.05
IE ----- 50.68 ± 15.00 61.68 ± 15.55
Guztira 41.11 ± 11.06 89.11 ± 17.55 85.32 ± 17.17
Teknika 74.39 ± 19.21 90.47 ± 18.95 31.37 ± 5.49
Taktika 304.44 ± 77.69 830.84 ± 191.50 925.21 ± 118.66
Teknika-taktika 70.89 ± 18.59 155.42 ± 41.22 631.32 ± 101.81
Malgutasuna 189.17 ± 47.52 341.05 ± 89.46 433.00 ± 60.46
Prebentzioa Preb 14.17 ± 3.54 43.11 ± 11.22 86.32 ± 11.65
Prebg 121.94 ± 30.64 167.24 ± 45.45 159.13 ± 26.13
Guztira 136.11 ± 34.15 210.34 ± 55.47 245.45 ± 35.01
Partidak PO ----- 360.53 ± 234.76 713.47 ± 327.03
PL 318.61 ± 117.17 140.79 ± 98.20 18.95 ± 37.70
Guztira 318.61 ± 117.17 501.32 ± 253.54 732.42 ± 320.59
4.6. Taula: Jokalariek entrenamendu-aldi bakoitzean (E1, E2, E3) landutako minutuak. Azaltzen diren balioak batez bestekoak eta hauen desbiderapen estandarrak dira. E1b= eraginkortasun aerobikoa baloiarekin; E1bg= eraginkortasun aerobikoa baloi gabe; E2bg= ahalmen aerobikoa baloi gabe; E3b= potentzia aerobikoa baloiarekin; Ab= abiadura baloiarekin; Abg= abiadura baloi gabe; IO= indar orokorra; GI= gehieneko indarra; IE= indar espezifikoa; Preb= prebentzioa baloiarekin; Prebg= prebentzioa baloi gabe; PO= partida ofizialak; PL= lagunarteko partidak.
Emaitzak
88
Jokalariek landutako edukien bolumen erlatiboa (min/asteko)
Entrenamendu-aldia E1 E2 E3
Erresistentzia E1b 35.06 ± 8.71 39.29 ± 9.19 aa 37.17 ± 5.18
E1bg 136.50 ± 33.69 28.93 ± 8.01 aaa 29.95 ± 4.52 aaa
E2bg 6.80 ± 1.70 1.99 ± 0.70 aaa -----
E3b ----- 3.09 ± 1.48 2.23 ± 0.07 bbb
Guztira 178.36 ± 44.02 73.30 ± 18.62 aaa 69.34 ± 9.94 aaa
Abiadura Ab ----- ----- 0.37 ± 0.09
Abg 6.56 ± 1.61 2.06 ± 0.50 aaa 1.52 ±0.31 aaa,bb
Guztira 6.56 ± 1.61 2.06 ± 0.50 aaa 1.89 ± 0.35 aaa
Indarra IO 8.22 ± 2.21 2.69 ± 0.21 aaa 0.56 ± 0.25 aaa,bbb
GI ----- 1.58 ± 0.21 1.12 ±0.22 bbb
IE ----- 5.63 ± 1.67 4.41 ± 1.11
Guztira 8.22 ± 2.21 9.90 ± 1.95 aa 6.09 ± 1.23 aa,bbb
Teknika 14.88 ± 3.84 10.05 ± 2.11 aa 2.24 ± 0.39 aaa,bbb
Taktika 60.89 ± 15.54 92.32 ± 21.28 aaa 66.09 ± 8.48 bbb
Teknika-taktika 14.18 ± 3.72 17.27 ± 4.58 aaa 45.09 ± 7.27 aaa,bbb
Malgutasuna 37.83 ± 9.50 37.89 ± 9.94 a 30.93 ± 4.32 aa,b
Prebentzioa Preb 2.83 ± 0.71 4.79 ± 1.25 aaa 6.17 ± 0.83 aaa,bb
Prebg 24.39 ± 6.13 18.58 ± 5.05 aa 11.37 ± 1.87 aaa,bb
Guztira 27.22 ± 6.83 23.37 ± 6.16 aa 17.53 ± 2.50 aa,bb
Partidak PO ----- 40.06 ± 26.08 50.96 ± 23.36
PL 63.72 ± 23.43 15.64 ± 10.91 aaa 1.35 ± 2.69 aaa,bb
Guztira 63.72 ± 23.43 55.70 ± 28.17 52.32 ± 22.90
4.7. Taula: Entrenamendu-aldi bakoitzean (E1, E2, E3) landutako minutuak, aste kopuruaren arabera erlatibizatuta. Balioak batez bestekoak eta hauen desbiderapen estandarrak dira. E1b= eraginkortasun aerobikoa baloiarekin; E1bg= eraginkortasun aerobikoa baloi gabe; E2bg= ahalmen aerobikoa baloi gabe; E3b= potentzia aerobikoa baloiarekin; Ab= abiadura baloiarekin; Abg= abiadura baloi gabe; IO= indar orokorra; GI= gehieneko indarra; IE= indar espezifikoa; Preb= prebentzioa baloiarekin; Prebg= prebentzioa baloi gabe; PO= partida ofizialak; PL= lagunarteko partidak. Ezberdintasun estatistiko adierazgarria E1ekiko:
ap<0.05,
aap<0.01,
aaap<0.001; eta E2rekiko:
bp<0.05,
bbp<0.01,
bbbp<0.001
Emaitzak
89
Azken taula honetatik (4.7. taula), ondorengoa azpimarratu daiteke:
Erresistentzia: guztira hartuta, entrenamendu-alditik aldira bolumena txikitu egin
zen, baina soilik E1en eta E2ren, eta E1en eta E3ren artean egon ziren ezberdintasun
estatistiko adierazgarriak (p<0.001). Eraginkortasun aerobikoa baloiarekin edukiaren kasuan,
ezberdintasun estatistiko adierazgarri (p<0.01) bakarra E1en eta E2ren artean aurkitu zen,
bolumena handituz. Eraginkortasun aerobikoa baloi gabe edukiarekin jarraituz, guztira
erresistentziarekin gertatu zen berdina ikusi daiteke. Ahalmen aerobikoa baloi gabe
edukiaren kasuan, estatistikoki adierazgarriki (p<0.001) txikitu zen bolumena entrenamendu-
alditik aldira (E3n ez zen landu). Bukatzeko, potentzia aerobikoa baloiarekin ez zen landu
E1ean, eta E2ko bolumena E3koa baino adierazgarriki (p<0.001) handiagoa izan zen.
Abiadura: guztira hartuta, entrenamendu-alditik aldira bolumena txikitu egin zen,
baina soilik E1en eta E2ren, eta E1en eta E3ren artean egon ziren ezberdintasun estatistiko
adierazgarriak (p<0.001). Abiadura baloiarekin edukia soilik E3n landu zen; eta abiadura
baloi gabe edukiaren bolumena, estatistikoki adierazgarriki txikitu zen entrenamendu-alditik
aldira (p<0.001ekoa izan zen E1i eta E2ri dagokienez, eta p<0.01ekoa E2ri eta E3ri
dagokienez) eta baita E1etik E3ra (p<0.001) ere.
Indarra: guztira hartuta, E1etik E2ra estatistikoki adierazgarriki (p<0.01) handitu zen
bolumena; eta E1etik E3ra (p<0.01) eta E2tik E3ra (p<0.001), estatistiko adierazgarriki txikitu.
Indar orokorraren kasuan, estatistikoki adierazgarriki txikitu zen honen bolumena
entrenamendu-alditik aldira eta E1en eta E3ren artean ere; kasu guztietan p<0.001ekoa izan
zen. Gehieneko indarra ez zen E1ean landu eta estatistikoki adierazgarriki (p<0.001) txikitu
zen honen bolumena E2tik E3ra. Indar espezifikoa ere ez zen E1ean landu eta beste bi aldien
artean ez zen ezberdintasun estatistikoki adierazgarririk ikusi.
Emaitzak
90
Teknika: estatistikoki adierazgarriki txikitu zen honen bolumena entrenamendu-
alditik aldira eta E1en eta E3ren artean ere. E1en eta E2ren artean, p<0.01ekoa izan zen;
beste kasuetan, p<0.001ekoa izan zen.
Taktika: E1etik E2ra estatistikoki adierazgarriki handitu zen bolumena eta E2tik E3ra,
estatistiko adierazgarriki txikitu. Bi kasuetan p<0.001ekoa izan zen.
Teknika-Taktika: estatistikoki adierazgarriki (p<0.001) handitu zen honen bolumena
entrenamendu-alditik aldira eta E1en eta E3ren artean ere.
Malgutasuna: E1etik E2ra estatistikoki adierazgarriki (p<0.05) handitu zen bolumena;
eta E1etik E3ra (p<0.01), eta E2tik E3ra (p<0.05), estatistiko adierazgarriki txikitu.
Prebentzioa: guztira hartuta, estatistikoki adierazgarriki txikitu zen honen bolumena
entrenamendu-alditik aldira eta E1en eta E3ren artean ere; kasu guztietan p<0.01ekoa izan
zen. Honen berdina gertatu zen prebentzioa baloi gabe edukiarekin, baina kasu honetan,
E1en eta E3ren artean p<0.001ekoa izan zen. Prebentzioa baloiarekin edukia aztertuz,
estatistikoki adierazgarriki handitu zen bolumena entrenamendu-alditik aldira (p<0.001ekoa,
E1en eta E2ren artean; eta p<0.01ekoa, E2ren eta E3ren artean) eta E1en eta E3ren artean
ere (p<0.001).
Partidak: guztira hartuta, entrenamendu-alditik aldira bolumenaren txikitze joera
hauteman zen, baina ez zen ezberdintasun estatistiko adierazgarririk egon. Partida ofizialak
ez ziren E1en jokatu eta E2tik E3ra hauen bolumenaren handitze joera ez adierazgarria
bereizi zen; eta lagunarteko partiden bolumena estatistikoki adierazgarriki txikitu zen
entrenamendu-alditik aldira (p<0.001ekoa izan zen, E1en eta E2ren artean; eta p<0.01ekoa,
E2ren eta E3ren artean) eta E1en eta E3ren artean ere (p<0.001).
Emaitzak
91
Eduki bakoitzaren bilakaera ikusi ostean, hauek entrenamendu-aldi bakoitzean
adierazten zuten portzentajea ikus daiteke 4.8. grafikoan. Hiru entrenamendu-aldiak
begiratuz, erresistentzia, taktika eta partidak dira portzentaje altuena adierazten zuten
edukiak: E1en, erresistentzia %42.02 ± 7 zen, partidak %17.87 ± 12.41 ziren eta taktika
%14.30 ± 2.3 zen; E2n, taktika %29.43 ± 3.45 zen, erresistentzia %23.03 ± 1.64 zen eta
partidak %15.79 ± 6.54 ziren; eta E3n, erresistentzia %23.83 ± 1.47 zen, taktika %22.93 ±
2.52 zen eta partidak %17.83 ± 6.15 ziren.
E1eko edukien bolumenen portzentajeak ezberdintasun estatistiko adierazgarria
adierazten zuten E2rekiko (partiden kasuan izan ezik) eta E3rekiko (indarra eta partiden
kasuan izan ezik); adierazgarritasuna azaldu zen kasu gehienetan, p<0.001 izan zen. E2ko eta
E3ko edukien bolumenen portzentajeen artean ere, ezberdintasun estatistiko adierazgarria
azaldu zen (erresistentzia, abiadura eta partiden kasuan izan ezik); aldi hauen artean ere,
adierazgarritasuna azaldu zen kasu gehienetan, p<0.001 izan zen.
Emaitzak
92
Jokalariek landutako edukien bolumen erlatiboa (%)
4.8. Grafikoa: Jokalariek landutako edukien bolumen erlatiboek, entrenamendu-aldiekiko (E1, E2, E3) adierazten dituzten portzentajeak. Azaltzen diren balioak batez bestekoak eta hauen desbiderapen estandarrak dira.E = erresistentzia; A = abiadura; I = indarra; TE = Teknika; TA = Taktika; TT = Teknika-Taktika; M = Malgutasuna; PR = prebentzioa; P = partidak. Ezberdintasun estatistiko adierazgarria E1ekiko:
ap<0.05,
aap<0.01,
aaap<0.001
Ezberdintasun estatistiko adierazgarria E2rekiko: bb
p<0.01, bbb
p<0.001
Eduki bakoitzari minutu kopuru ezberdinak ematen zaizkio entrenamendu-aldi
bakoitzean, 4.9., 4.10., 4.11., 4.12. eta 4.13. grafikoetan ikus daitekeen bezala. Hauetan,
irudi bakoitzean, erresistentziaren, abiaduraren, indarraren, prebentzioaren eta partiden
eduki-mota ezberdinen bolumenen portzentajeak entrenamendu-aldika ikus daitezke,
hurrenez hurren.
Emaitzak
93
Jokalariek landutako erresistentziaren bolumen erlatiboa (%)
4.9. Grafikoa: Jokalariek landutako erresistentziaren bolumen erlatiboek entrenamendu-aldiekiko (E1, E2, E3) adierazten dituzten portzentajeak. Azaltzen diren balioak batez bestekoak eta hauen desbiderapen estandarrak dira. E1b = eraginkortasun aerobikoa baloiarekin; E1bg = eraginkortasun aerobikoa baloi gabe; E2bg = ahalmen aerobikoa baloi gabe; E3b = potentzia aerobikoa baloiarekin. Ezberdintasun estatistiko adierazgarria E1ekiko: aaap<0.001 Ezberdintasun estatistiko adierazgarria E2rekiko: bbbp<0.001
Jokalariek landutako abiaduraren bolumen erlatiboa (%)
4.10. Grafikoa: Jokalariek landutako abiaduraren bolumen erlatiboek entrenamendu-aldiekiko (E1, E2, E3) adierazten dituzten portzentajeak. Azaltzen diren balioak batez bestekoak eta hauen desbiderapen estandarrak dira. Ab = abiadura baloiarekin; Abg = abiadura baloi gabe.
Emaitzak
94
Jokalariek landutako indarraren bolumen erlatiboa (%)
4.11. Grafikoa: Jokalariek landutako indarraren bolumen erlatiboek entrenamendu-aldiekiko (E1, E2, E3) adierazten dituzten portzentajeak. Azaltzen diren balioak batez bestekoak eta hauen desbiderapen estandarrak dira. IO = indar orokorra; GI = gehieneko indarra; IE = indar espezifikoa. Ezberdintasun estatistiko adierazgarria E1ekiko: aap<0.01, aaap<0.001 Ezberdintasun estatistiko adierazgarria E2rekiko: bp<0.05, bbp<0.01, bbbp<0.001
Jokalariek landutako prebentzioaren bolumen erlatiboa (%)
4.12. Grafikoa: Jokalariek landutako prebentzioaren bolumen erlatiboek entrenamendu-aldiekiko (E1, E2, E3) adierazten dituzten portzentajeak. Azaltzen diren balioak batez bestekoak eta hauen desbiderapen estandarrak dira. Preb = prebentzioa baloiarekin; Prebg = prebentzioa baloi gabe. Ezberdintasun estatistiko adierazgarria E1ekiko: aap<0.01, aaap<0.001 Ezberdintasun estatistiko adierazgarria E2rekiko: bbp<0.01, bbbp<0.001
Emaitzak
95
Jokalariek landutako partiden bolumen erlatiboa (%)
4.13. Grafikoa: Jokalariek jokatutako partiden bolumen erlatiboek entrenamendu-aldiekiko (E1, E2, E3) adierazten dituzten portzentajeak. Azaltzen diren balioak batez bestekoak eta hauen desbiderapen estandarrak dira. PO = partida ofizialak; PL = lagunarteko partidak. Ezberdintasun estatistiko adierazgarria E1ekiko:
aaap<0.001
Ezberdintasun estatistiko adierazgarria E2rekiko: bb
p<0.01
4.3. DENBORALDIAN ZEHAR JOKALARIEN NEURRIETAN GERTATUTAKO
ALDAKETAK
Atal honetan aztertuko diren aldagaiak bi multzo nagusitan bereizten dira: alde batetik
antropometriari, gorputz-osagaiei eta somatotipoari dagozkienak; eta bestetik,
errendimendu fisikoari dagozkionak.
Emaitza hauetan, aldagaien bilakaera azterketa-aldietan zehar aztertuko da. Aldagai
guztiak lau azterketa-alditan neurtu ziren (T1, T2, T3 eta T4), Yo-Yo IR1 proba izan ezik, hau
Emaitzak
96
soilik T2n, T3n eta T4n burutu baitzen. Horrez gain, aldagai bakoitza jokalarien zelaiko
postuaren eta hauek Espainiar Selekzioarekin izandako partaidetzaren arabera aztertuko da:
lehenik, bi ezaugarri hauen arabera sortutako azpitaldeen bilakaera azterketa-aldietan zehar;
bigarrenik, azpitaldeen arteko ezberdintasunak aldagai bakoitzari dagokionez.
Aurrera jarraitu baino lehen, komeni da gogoratzea, taldea 2 atezainez, 6 atzelariz, 8
erdilariz eta 5 aurrelariz zegoela osaturik; guztira 21 jokalari. Hauetariko 6k izan zuten
partaidetza Espainiar Selekzioarekin, eta 15ek ez.
Kopuru hauek kontuan izanda, jokalarien zelaiko postuaren arabera azterketa-
aldietan zehar izandako bilakaera aztertzeko orduan, atezainen multzoa ez zen sartu analisi
estatistikoetan.
Jokalarien zelaiko postuaren eta hauek Espainiar Selekzioarekin izandako
partaidetzaren arabera sortutako azpitaldeen arteko ezberdintasunak aztertzerakoan,
aurrerago ikusi ahal izango den bezala, ez zen ezberdintasun estatistikoki adierazgarririk
bereizi aztertutako aldagaietan.
4.3.1. ANTROPOMETRIA, GORPUTZ-OSAGAIAK ETA SOMATOTIPOA
Hasteko eta antropometriari dagokionez, 6 aldagai neurtu eta kalkulatu ziren: jokalarien
pisua, altuera, GMI (gorputz masa indizea), 6 azal-tolesturen batura, gorputz-adarretako
gantza eta gorputz-enborreko gantza. Era berean eta gorputz-osagaiei dagokionez, hiru
osagai kalkulatu ziren: gantz-, hezur- eta muskulu-portzentajeak. Bukatzeko eta
somatotipoari dagokionez, hau eratzen duten hiru osagaiak kalkulatu ziren: endomorfia,
mesomorfia eta ektomorfia.
Emaitzak
97
4.3.1.1. ANTROPOMETRIA
Jokalarien pisua, altuera eta GMI mantendu egin ziren denboraldian zehar; 4.14. taulan ikus
daitekeen bezala, ez zen ezberdintasun estatistiko adierazgarririk azaldu.
Jokalarien pisua, altuera eta GMI
Azterketa-aldia
T1 T2 T3 T4
Pisua (kg) 60.81 ± 7.47 60.80 ± 7.09 60.39 ± 6.95 60.58 ± 7.06
Altuera (cm) 165.42 ± 4.67 165.08 ± 4.77 164.94 ± 4.76 165.45 ± 4.77
GMI (kg/m2) 22.18 ± 2.16 22.28 ± 2.06 22.18 ± 2.02 22.09 ± 1.95
4.14. Taula: Aldagaiak azterketa-aldietan (T1, T2, T3 eta T4) bereizita. Azaltzen diren balioak batez bestekoak eta hauen desbiderapen estandarrak dira. GMI = gorputz masa indizea.
Zelaiko postuaren arabera, pisua, altuera eta GMI aldagaiei dagokienez, 4.15. taulan ikus
daiteke ez zela ezberdintasun estatistiko adierazgarririk bereizi postu ezberdinen artean,
ezta postu bakoitzak azterketa-aldietan zehar izandako bilakaeran ere. Horrez gain,
aipatzeko da, hauteman daitekeen joera: atezainak zirela pisutsuenak eta altuenak, eta
atzelariak pisu gutxienekoak eta baxuenak; honen ondorioz, atezainak zuten GMI altuena eta
atzelariek baxuena.
Emaitzak
98
Jokalarien pisua, altuera eta GMI zelaiko postuaren arabera
Azterketa-aldia T1 T2 T3 T4
Zelaiko postua
Pisua (kg)
Atezainak 66.35 ± 1.34 65.25 ± 2.47 64.50 ± 1.56 64.60 ± 1.13
Atzelariak 57.60 ± 9.03 57.60 ± 8.49 57.42 ± 7.95 57.28 ± 7.50
Erdilariak 61.68 ± 7.16 61.85 ± 6.53 61.53 ± 6.78 62.28 ± 6.96
Aurrelariak 61.08 ± 7.41 61.18 ± 7.60 60.48 ± 7.57 60.22 ± 7.97
Altuera (cm)
Atezainak 166.40 ± 5.09 166.45 ± 4.74 165.90 ± 4.81 166.70 ± 4.10
Atzelariak 163.55 ± 5.09 163.55 ± 5.28 163.27 ± 5.15 163.78 ± 5.23
Erdilariak 166.09 ± 4.94 165.56 ± 5.15 165.60 ± 5.16 166.14 ± 5.20
Aurrelariak 166.22 ± 4.46 165.58 ± 4.64 165.50 ± 4.65 165.86 ± 4.67
GMI (kg/m2)
Atezainak 23.98 ± 0.98 23.55 ± 0.45 23.45 ± 0.79 23.26 ± 0.74
Atzelariak 21.45 ± 2.31 21.48 ± 2.29 21.50 ± 2.32 21.31 ± 2.03
Erdilariak 22.33 ± 2.12 22.54 ± 1.80 22.44 ± 1.85 22.53 ± 1.91
Aurrelariak 22.10 ± 2.49 22.32 ± 2.65 22.06 ± 2.41 21.85 ± 2.32
4.15. Taula: Aldagaiak azterketa-aldietan (T1, T2, T3 eta T4) bereizita. Azaltzen diren balioak batez bestekoak eta hauen desbiderapen estandarrak dira. GMI = gorputz masa indizea.
Eta jokalariek Espainiar Selekzioarekin izandako partaidetzaren arabera, pisua, altuera
eta GMI aldagaiei dagokienez, ez zen ezberdintasun estatistiko adierazgarririk bereizi
partaidetza izan zutenen eta ez zutenen artean, ezta azpimultzo bakoitzak azterketa-aldietan
zehar izandako bilakaeran. Honekin batera, 4.16. taulan hauteman daitekeen bezala,
Espainiar Selekzioarekin partaidetza izandako jokalariak pisutsuagoak eta altuagoak azaldu
ziren, partaidetza izan ez zuten jokalariekin alderatuz.
Emaitzak
99
Jokalarien pisua, altuera eta GMI Espainiar Selekzioarekin izandako partaidetzarekiko
Azterketa-aldia T1 T2 T3 T4
Espainiar Selekzioarekin
Pisua (kg)
Bai 61.02 ± 9.76 61.45 ± 8.91 61.32 ± 9.13 61.73 ± 9.42
Ez 60.73 ± 6.76 60.54 ± 6.58 60.01 ± 6.22 60.12 ± 6.22
Altuera (cm)
Bai 167.00 ± 2.89 166.63 ± 2.98 166.43 ± 2.80 166.88 ± 3.18
Ez 164.79 ± 5.16 164.45 ± 5.27 164.34 ± 5.31 164.88 ± 5.26
GMI (kg/m2)
Bai 21.81 ± 2.92 22.07 ± 2.64 22.12 ± 2.76 22.11 ± 2.80
Ez 22.33 ± 1.88 22.36 ± 1.89 22.20 ± 1.76 22.08 ± 1.63
4.16. Taula: Aldagaiak azterketa-aldietan (T1, T2, T3 eta T4) bereizita. Azaltzen diren balioak batez bestekoak eta hauen desbiderapen estandarrak dira. GMI = gorputz masa indizea.
Gorputzeko gantz-edukia aztertuz, honen jaitsiera ikus daiteke 4.17. taulan, nagusiki
T2tik aurrera. Gorputz-adarretako gantzaren kasuan, ezberdintasun estatistikoki
adierazgarria (p<0.05) ikusi zen T2ren eta T4ren artean. Gorputz-enborreko eta guztizko
gantzari dagokienez, T2ren eta T4ren eta T3ren T4ren artean hauteman ziren ezberdintasun
estatistikoki adierazgarriak; kasu guztietan p<0.05ekoa izan zen, T3ko eta T4ko gorputz-
enborreko gantzaren artean izan ezik, p<0.01ekoa izan baitzen.
Jokalarien gorputzeko gantz-edukia
Azterketa-aldia T1 T2 T3 T4
G-A gantza (mm) 53.24 ± 13.98 53.90 ± 14.03 49.92 ± 12.84 48.41 ± 12.39b
G-E gantza (mm) 33.24 ± 11.71 32.76 ± 12.35 30.74 ± 10.29 28.67 ± 9.60b,cc
Guztizkoa (mm) 86.48 ± 21.48 86.66 ± 22.16 80.67 ± 18.77 77.08 ± 18.12b,c
4.17. Taula: Jokalarien G-A (gorputz-adarretako) gantza; G-E (gorputz-enborreko) gantza eta Guztizkoa (sei azal-tolesturen batura), azterketa-aldietan bereizita. Azaltzen diren balioak batez bestekoak eta hauen desbiderapen estandarrak dira. Ezberdintasun estatistiko adierazgarria T2rekiko:
b p<0.05
Ezberdintasun estatistiko adierazgarria T3rekiko: c p<0.05,
ccp<0.01
Emaitzak
100
Zelaiko postuaren arabera, aurrelariak estatistikoki adierazgarriki (p<0.05) jaitsi zuten
gorputz-adarretako gantza T2tik T3ra, eta baita guztizko gantza T2tik T3ra eta T4ra ere;
jokalari hauen gorputz-adarretako gantzak eta baita guztizko gantzak ere, igoera
estatistikoki adierazgarria (p<0.05) izan zuten T1etik T2ra. Gorputz-enborreko gantzari
begira, erdilariak izan ziren adierazgarriki (p<0.05) jaitsi zuten bakarrak, T2tik T4ra eta T3tik
T4ra. Nahiz eta postuen arteko ezberdintasun estatistikoki adierazgarririk ez egon, atzelariak
izan ziren guztira gantz gutxien izan zuten jokalari multzoa (ikus 4.18. taula).
Jokalarien gorputzeko gantz-edukia zelaiko postuaren arabera
Azterketa-aldia T1 T2 T3 T4
Zelaiko postua
G-A gantza (mm)
Atezainak 50.05 ± 3.89 48.70 ± 0.71 40.25 ± 0.78 44.35 ± 2.33
Atzelariak 51.23 ± 15.93 48.75 ± 16.14 47.47 ± 15.33 44.83 ± 13.15
Erdilariak 55.66 ± 16.09 55.76 ± 11.86 53.54 ± 12.49 51.95 ± 13.62
Aurrelariak 53.06 ± 13.43 59.16 ± 17.81a 50.96 ± 13.22b 48.68 ± 13.14
G-E gantza (mm)
Atezainak 47.65 ± 14.21 43.60 ± 14.99 36.80 ± 13.72 40.50 ± 15.27
Atzelariak 27.65 ± 10.48 25.10 ± 7.28 24.10 ± 6.60 22.67 ± 4.54
Erdilariak 33.03 ± 11.03 32.69 ± 10.94 32.38 ± 11.38 29.35 ± 10.71b,c
Aurrelariak 34.52 ± 11.49 37.74 ± 15.92 33.68 ± 10.00 30.04 ± 7.00
Guztizkoa (mm)
Atezainak 97.70 ± 18.10 92.30 ± 15.70 77.05 ± 14.50 84.85 ± 17.61
Atzelariak 78.88 ± 25.25 73.85 ± 22.94 71.57 ± 21.33 67.50 ± 17.17
Erdilariak 88.69 ± 19.78 88.45 ± 13.35 85.91 ± 16.27 81.30 ± 18.87
Aurrelariak 87.58 ± 24.16 96.90 ± 31.99a 84.64 ± 21.70b 78.72 ± 19.13b
4.18. Taula: Jokalarien G-A (gorputz-adarretako) gantza; G-E (gorputz-enborreko) gantza eta Guztizkoa (sei azal-tolesturen batura), azterketa-aldietan bereizita. Azaltzen diren balioak batez bestekoak eta hauen desbiderapen estandarrak dira. Ezberdintasun estatistiko adierazgarria T1ekiko:
a p<0.05
Ezberdintasun estatistiko adierazgarria T2rekiko: b
p<0.05 Ezberdintasun estatistiko adierazgarria T3rekiko:
c p<0.05
Emaitzak
101
Bukatzeko, 4.19. agertzen den bezala, Espainiar Selekzioarekin partaidetza izan ez zuten
jokalariek, azterketa-aldietan zehar estatistikoki adierazgarriki jaitsi zuten beraien G-A
gantza, G-E gantza eta guztizko gantza. Ez zen horrela gertatu partaidetza izandako
jokalarietan, ez baitzen aldaketa adierazgarririk hauteman. Ez zen ere ezberdintasun
estatistikoki adierazgarririk bereizi partaidetza izan zutenen eta ez zutenen artean.
Jokalarien gorputzeko gantz-edukia Espainiar Selekzioarekin izandako partaidetzarekiko.
Azterketa-aldia T1 T2 T3 T4
Espainiar Selekzioarekin
G-A gantza (mm)
Bai 49.33 ± 14.83 50.13 ± 11.82 48.43 ± 12.60 50.00 ± 15.31
Ez 54.81 ± 13.84 55.40 ± 14.92 50.52 ± 13.33b 47.78 ± 11.58aa,bb,cc
G-E gantza (mm)
Bai 34.58 ± 13.24 34.08 ± 12.77 32.88 ± 13.71 31.60 ± 11.65
Ez 32.70 ± 11.50 32.23 ± 12.60 29.89 ± 9.01b 27.49 ± 8.84a,bb,c
Guztizkoa (mm)
Bai 83.92 ± 24.96 84.22 ± 19.11 81.32 ± 20.84 81.60 ± 22.07
Ez 87.51 ± 20.80 87.63 ± 23.82 80.41 ± 18.65 75.27 ± 16.82aa,b,cc
4.19. Taula: Jokalarien G-A (gorputz-adarretako) gantza; G-E (gorputz-enborreko) gantza eta Guztizkoa (sei azal-tolesturen batura), azterketa-aldietan bereizita. Azaltzen diren balioak batez bestekoak eta hauen desbiderapen estandarrak dira. Ezberdintasun estatistiko adierazgarria T1ekiko:
a p<0.05,
aap<0.01
Ezberdintasun estatistiko adierazgarria T2rekiko: b
p<0.05, bb
p<0.01 Ezberdintasun estatistiko adierazgarria T3rekiko:
c p<0.05,
ccp<0.01
Emaitzak
102
4.3.1.2. GORPUTZ-OSAGAIAK.
Jokalarien gorputzeko gantz-edukiaren bilakaerarekin bat etorriz, jokalarien gantz-
portzentajea ere jaisten joan zen 2. azterketa-alditik aurrera; jaitsiera hau adierazgarria
(p<0.05) izan zen T2ren eta T4ren, eta, T3ren eta T4ren artean. Hezur-portzentajearekin
jarraituz, hau estatistikoki adierazgarriki jaitsi zen T1etik T2ra (p<0.01) eta T1etik T3ra
(p<0.05). Eta bukatzeko, muskulu-portzentajearen igoera joera eman zen azterketa-alditik
aldira; eta igoera hau estatistikoki adierazgarria (p<0.01) izan zen T1etik T4ra (ikus 4.20.
taula).
Jokalarien gorputz-osagaiak
Azterketa-aldia
T1 T2 T3 T4
Gantz % 16.97 ± 3.33 16.99 ± 3.43 16.07 ± 2.91 15.51 ± 2.81b,c
Hezur % 16.14 ± 1.23 15.59 ± 1.27aa 15.72 ± 1.17a 15.71 ± 1.79
Muskulu % 42.79 ± 2.87 43.32 ± 2.86 44.12 ± 2.49 44.67 ± 2.71aa
4.20. Taula: Gantz-, hezur- eta muskulu-portzentajeak azterketa-aldietan (T1, T2, T3 eta T4) bereizita. Azaltzen diren balioak batez bestekoak eta hauen desbiderapen estandarrak dira. Ezberdintasun estatistiko adierazgarria T1ekiko:
a p<0.05,
aap<0.01
Ezberdintasun estatistiko adierazgarria T2rekiko: b
p<0.05 Ezberdintasun estatistiko adierazgarria T3rekiko:
c p<0.05
Jokalarien gorputz-osagaiak zelaiko postuaren arabera aztertuz, eta 4.21. taulan
agertzen den bezala, aurrelariak izan ziren gantz-portzentajea estatistikoki adierazgarriki
(p<0.05) aldatu zuten bakarrak: T1etik T2ra portzentajearen igoera eman zen, eta T2tik T3ra
eta T4ra, honen jaitsiera. Eta hezur- eta muskulu-portzentajearen kasuan, erdilariak izan
ziren aldagai hauek estatistikoki adierazgarriki aldatu zituzten bakarrak: hezur-
Emaitzak
103
portzentajearen kasuan, T1ekiko beste 3 azterketa-aldietan portzentaje baxuagoa izan zuten
(p<0.05); eta muskulu-portzentajeari begira, hau igo egin zen T1etik T4ra (p<0.05). Nahiz eta
postuen artean ezberdintasun estatistiko adierazgarririk ez egon gorputz-osagaiei
dagokienez, atzelariak izan ziren orokorrean azterketa-aldietan zehar gantz-portzentaje
baxuena eta hezur- eta muskulu-portzentaje altuena mantentzeko joera izan zutenak.
Jokalarien gorputz-osagaiak zelaiko postuaren arabera
Azterketa-aldia T1 T2 T3 T4
Zelaiko postua
Gantz %
Atezainak 18.70 ± 2.80 17.87 ± 2.43 15.51 ± 2.24 16.71 ± 2.73
Atzelariak 15.79 ± 3.91 15.01 ± 3.55 14.66 ± 3.30 14.03 ± 2.66
Erdilariak 17.31 ± 3.06 17.27 ± 2.07 16.88 ± 2.52 16.17 ± 2.92
Aurrelariak 17.14 ± 3.74 18.58 ± 4.95a 16.68 ± 3.36b 15.77 ± 2.96b
Hezur %
Atezainak 14.97 ± 1.26 14.78 ± 1.27 14.76 ± 0.86 15.28 ± 0.89
Atzelariak 16.67 ± 1.52 16.02 ± 1.63 16.18 ± 1.58 15.74 ± 3.07
Erdilariak 16.28 ± 1.14 15.44 ± 1.23a 15.58 ± 1.08a 15.64 ± 1.25a
Aurrelariak 15.77 ± 0.85 15.64 ± 1.00 15.77 ± 0.81 15.97 ± 1.01
Muskulu %
Atezainak 42.23 ± 1.54 43.25 ± 1.16 45.63 ± 1.38 43.90 ± 1.84
Atzelariak 43.44 ± 3.26 44.86 ± 2.34 45.06 ± 2.75 46.13 ± 3.33
Erdilariak 42.31 ± 3.15 43.19 ± 2.25 43.44 ± 2.29 44.10 ± 2.64a
Aurrelariak 42.99 ± 2.92 41.68 ± 4.23 43.45 ± 2.81 44.16 ± 2.33
4.21. Taula: Gantz-, hezur- eta muskulu- portzentajeak azterketa-aldietan (T1, T2, T3 eta T4) bereizita. Azaltzen diren balioak batez bestekoak eta hauen desbiderapen estandarrak dira. Ezberdintasun estatistiko adierazgarria T1ekiko:
a p<0.05
Ezberdintasun estatistiko adierazgarria T2rekiko: b
p<0.05
Emaitzak
104
Jokalarien gorputz-osagaiak Espainiar Selekzioarekin izandako partaidetzaren arabera
aztertuz, eta 4.22. taulan ikusten den bezala, partaidetza izan ez zuten jokalarien gantz-,
hezur- eta muskulu-portzentajeetan estatistikoki adierazgarriak izan ziren aldaketak eman
ziren. Aipatzekoa da azterketa-aldietan zehar jokalari hauen gantz-portzentajea jaitsi egin
zela eta muskulu-portzentajea igo.
Jokalarien gorputz-osagaiak Espainiar Selekzioarekin izandako partaidetzaren arabera
Azterketa-aldia T1 T2 T3 T4
Espainiar Selekzioarekin
Gantz % Bai 16.57 ± 3.86 16.62 ± 2.96 16.17 ± 3.23 16.21 ± 3.42
Ez 17.13 ± 3.22 17.15 ± 3.69 16.03 ± 2.89b 15.23 ± 2.60aa,bb,cc
Hezur % Bai 16.20 ± 1.03 15.54 ± 1.38 15.37 ± 1.09a 15.51 ± 1.32a
Ez 16.12 ± 1.34 15.61 ± 1.27aa 15.86 ± 1.21 15.79 ± 1.98b
Muskulu % Bai 43.13 ± 3.41 43.74 ± 1.91 44.36 ± 2.46 44.18 ± 2.52
Ez 42.65 ± 2.74 43.15 ± 3.21 44.02 ± 2.58a 44.87 ± 2.85aa,b,cc
4.22. Taula: Gantz-, hezur- eta muskulu-portzentajeak azterketa-aldietan (T1, T2, T3 eta T4) bereizita. Azaltzen diren balioak batez bestekoak eta hauen desbiderapen estandarrak dira. Ezberdintasun estatistiko adierazgarria T1ekiko:
a p<0.05,
aap<0.01
Ezberdintasun estatistiko adierazgarria T2rekiko: b
p<0.05 Ezberdintasun estatistiko adierazgarria T3rekiko:
ccp<0.01
4.3.1.3. SOMATOTIPOA
Jokalarien somatotipoaren osagaiak endomorfia (gantz-kantitatea adierazten du),
mesomorfia (portzentaje muskulu-eskeletikoa adierazten du) eta ektomorfia (linealtasuna
adierazten du) dira (Gil, 2003).
Emaitzak
105
Denboraldian zehar, jokalarien mesomorfia osagaia nagusitu zen beste bi
osagaiekiko. Azterketa-aldien artean egondako ezberdintasun estatistikoki adierazgarriei
begira, T3ren eta T4ren arteko endomorfiaren jaitsiera, eta T2ren eta T3ren arteko
mesomorfiaren igoera, bereizi ziren; bi kasuetan p<0.01ekoa izan zen (4.23 taula).
Jokalarien somatotipoa
Azterketa-aldia
T1 T2 T3 T4
Endomorfia 3.51 ± 1.06 3.43 ± 1.08 3.29 ± 0.88 3.09 ± 0.85cc
Mesomorfia 3.95 ± 1.06 3.81 ± 0.92 4.02 ± 0.94bb 3.79 ± 1.07
Ektomorfia 2.30 ± 1.01 2.24 ± 0.96 2.27 ± 0.97 2.33 ± 0.92
4.23. Taula: Endomorfia, mesomorfia eta ektomorfia azterketa-aldietan bereizita. Azaltzen diren balioak batez bestekoak eta hauen desbiderapen estandarrak dira. Ezberdintasun estatistiko adierazgarria T2rekiko:
bbp<0.01
Ezberdintasun estatistiko adierazgarria T3rekiko: cc
p<0.01
Somatotipoarekin jarraituz, eta zelaiko postua kontuan izanda, aldaketa estatistikoki
adierazgarri bakarra aurrelarien mesomorfia osagaian hauteman zen, T1etik eta T2tik, T3ra
izandako jaitsiera; bi kasuetan p<0.05ekoa izan zen (ikus 4.24. taula). Horrez gain, aipatzekoa
da atezainak lehenengo bi azterketa-aldietan endomorfia osagaia nagusi izatetik,
mesomorfia osagaia nagusi izatera heldu zirela azken bi azterketa-aldietan; atzelariek eta
erdilariek, mesomorfia osagaia nagusi izan zutela azterketa-aldi guztietan zehar; eta
aurrelariak ere mesomorfia osagaia nagusi izan zutela T2n izan ezik, non endomorfia izan zen
nagusi.
Emaitzak
106
Jokalarien somatotipoa zelaiko postuaren arabera
Azterketa-aldia T1 T2 T3 T4
Zelaiko postua
Endomorfia
Atezainak 4.75 ± 1.08 4.17 ± 1.22 3.74 ± 1.11 4.08 ± 1.19
Atzelariak 3.09 ± 1.08 2.78 ± 0.94 2.80 ± 0.98 2.60 ± 0.70
Erdilariak 3.50 ± 0.95 3.42 ± 0.49 3.38 ± 0.64 3.08 ± 0.80
Aurrelariak 3.55 ± 1.09 3.91 ± 1.65 3.55 ± 1.04 3.27 ± 0.79
Mesomorfia
Atezainak 4.48 ± 0.45 4.09 ± 0.67 4.36 ± 0.76 4.28 ± 0.46
Atzelariak 3.62 ± 0.71 3.65 ± 0.66 3.83 ± 0.78 3.19 ± 1.28
Erdilariak 4.07 ± 1.32 3.92 ± 1.12 3.99 ± 0.99 4.01 ± 1.00
Aurrelariak 3.94 ± 1.23 3.70 ± 1.12 4.15 ± 1.29a,b 3.94 ± 1.06
Ektomorfia
Atezainak 1.55 ± 0.66 1.68 ± 0.48 1.70 ± 0.63 1.83 ± 0.57
Atzelariak 2.52 ± 1.01 2.51 ± 1.11 2.48 ± 1.20 2.59 ± 1.05
Erdilariak 2.26 ± 1.01 2.14 ± 0.78 2.20 ± 0.80 2.17 ± 0.84
Aurrelariak 2.39 ± 1.26 2.29 ± 1.30 2.36 ± 1.21 2.48 ± 1.11
4.24. Taula: Endomorfia, mesomorfia eta ektomorfia azterketa-aldietan bereizita. Azaltzen diren balioak batez bestekoak eta hauen desbiderapen estandarrak dira. Ezberdintasun estatistiko adierazgarria T1ekiko:
a p<0.05
Ezberdintasun estatistiko adierazgarria T2rekiko: b
p<0.05
Somatotipoarekin bukatzeko eta Espainiar Selekzioarekin izandako partaidetza
kontuan hartuta (ikus 4.25. taula), partaidetza izan ez zuten jokalarien T4ko endomofia
osagaia, estadistikoki adierazgarriki baxuagoa izan zen beste hiru azterketa-aldiekiko. Eta
jokalari hauen mesomorfia osagaia, estatistikoki adierazgarriki altuagoa izan zen T3n T2rekin
(p<0.01) eta T4rekin (p<0.05) konparatuz. Espainiar Selekzioarekin partaidetza izandako
jokalarietan eta ez izandakoetan ere, mesomorfia osagaia nagusitu zen azterketa-aldi
guztietan zehar.
Emaitzak
107
Jokalarien somatotipoa Espainiar Selekzioarekin izandako partaidetzaren arabera
Azterketa-aldia T1 T2 T3 T4
Espainiar
Selekzioarekin
Endomorfia Bai 3.54 ± 1.30 3.37 ± 0.81 3.33 ± 0.89 3.27 ± 0.83
Ez 3.50 ± 0.99 3.45 ± 1.19 3.28 ± 0.91 3.01 ± 0.87aa,b,cc
Mesomorfia Bai 3.56 ± 1.49 3.37 ± 1.26 3.50 ± 1.10 3.57 ± 1.06
Ez 4.11 ± 0.84 3.98 ± 0.73 4.22 ± 0.82bb 3.87 ± 1.11c
Ektomorfia Bai 2.60 ± 1.28 2.46 ± 1.08 2.46 ± 1.13 2.47 ± 1.16
Ez 2.17 ± 0.91 2.15 ± 0.94 2.20 ± 0.93 2.28 ± 0.85
4.25. Taula: Endomorfia, mesomorfia eta ektomorfia azterketa-aldietan bereizita. Azaltzen diren balioak batez bestekoak eta hauen desbiderapen estandarrak dira. Ezberdintasun estatistiko adierazgarria T1ekiko:
aap<0.01
Ezberdintasun estatistiko adierazgarria T2rekiko: b
p<0.05, bb
p<0.01 Ezberdintasun estatistiko adierazgarria T3rekiko:
c p<0.05,
ccp<0.01
4.3.2. ERRENDIMENDU FISIKOA
Errendimendu fisikoa aztertzeko, jokalariek lau proba ezberdin burutu zituzten azterketa-aldi
bakoitzean: 15m leun, trebetasun proba, BMAJ eta Yo-Yo IR1; T1-ean izan ezik, aldi hortan
Yo-Yo IR1 proba ez baitzen burutu. Gogoratu beharra dago ere, atezainek ez zutela Yo-Yo IR1
proba burutu denboraldi guztian zehar.
4.3.2.1. 15m LEUN
Bigarren azterketa-alditik aurrera, jokalarien abiaduraren tendentzia gorakoa izan zela ikus
daiteke 4.26. taulan; abiaduraren igoera hau estatistikoki adierazgarria izan zen T2ren eta
T3ren artean.
Emaitzak
108
15m leun probaren emaitzak
Azterketa-aldia T1 T2 T3 T4
Bb (m/s) 6.18 ± 0.29 6.17 ± 0.26 6.19 ± 0.31bb 6.27 ± 0.29
Hoberena (m/s) 6.23 ± 0.30 6.21 ± 0.26 6.26 ± 0.33b 6.31 ± 0.30
4.26. Taula: Buruturiko hiru errepikapenen batez besteko abiadura (Bb) eta errepikapen hauetariko hoberena m/s-tan, azterketa-aldietan bereizita (T1, T2, T3, T4). Azaltzen diren balioak batez bestekoak eta hauen desbiderapen estandarrak dira. Ezberdintasun estatistiko adierazgarria T2rekiko:
b p<0.05,
bbp<0.01
15m leun probaren emaitzak zelaiko postuaren arabera
Azterketa-aldia
Zelaiko postua
Bb (m/s)
Hoberena (m/s)
T1
Atezainak 6.05 ± 0.00 6.12 ± 0.00
Atzelariak 6.03 ± 0.26 6.07 ± 0.27
Erdilariak 6.29 ± 0.34 6.33 ± 0.35
Aurrelariak 6.27 ± 0.25 6.35 ± 0.25
T2
Atezainak 6.25 ± 0.00 6.28 ± 0.00
Atzelariak 6.07 ± 0.28 6.11 ± 0.28
Erdilariak 6.23 ± 0.32 6.29 ± 0.33
Aurrelariak 6.17 ± 0.21 6.21 ± 0.20
T3
Atezainak 6.27 ± 0.04 6.40 ± 0.15
Atzelariak 6.04 ± 0.27 6.09 ± 0.28
Erdilariak 6.28 ± 0.49 6.34 ± 0.49
Aurrelariak 6.24 ± 0.27 6.30 ± 0.29
T4
Atezainak 6.30 ± 0.00 6.37 ± 0.00
Atzelariak 6.11 ± 0.21 6.16 ± 0.24a
Erdilariak 6.35 ± 0.34 6.39 ± 0.35
Aurrelariak 6.31 ± 0.32 6.36 ± 0.33
4.27. Taula: Buruturiko hiru errepikapenen batez besteko abiadura (Bb) eta errepikapen hauetariko hoberena m/s-tan, azterketa-aldietan bereizita (T1, T2, T3, T4). Azaltzen diren balioak batez bestekoak eta hauen desbiderapen estandarrak dira. Ezberdintasun estatistiko adierazgarria T1ekiko:
a p<0.05
Emaitzak
109
Zelaiko postuen arabera abiaduraren bilakaera azterketa-aldietan zehar aztertuz (ikus
4.27. taula), atzelariak beraien abiadura hoberena T1etik T4ra estatistikoki adierazgarriki
(p<0.05) hobetu zutela ikus daiteke; jokalari multzo honek lortu zituen emaitzik eta
okerrenak batez besteko abiadurari eta abiadura hoberenari dagokienez, baina ez zen
adierazgarria izan, postuen artean ez baitzen ezberdintasun estatistiko adierazgarririk egon.
Horrez gain, erdilariak beti aurkitzen ziren azkarrenen artean.
Eta Espainiar Selekzioarekin izandako partaidetzaren arabera (4.28. taula), ez zen
ezberdintasun estatistiko adierazgarririk egon azterketa-alditik aldira, baina bi
azpimultzoetan abiaduraren hoberanzko joera hauteman zen; bi azpimultzoen artean ere, ez
zen ezberdintasun adierazgarririk egon. Aipatzekoa da Selekzioarekin partaidetza izan zuten
jokalariek abiadura hobeagoa lortu zutela azterketa-aldi guztietan T4n izan ezik; baina
azterketa-aldi horretan, partaidetza izan ez zuten jokalariek, talde guztia kontuan izanda,
denboraldiko batez besteko abiadurarik onena lortu zuten.
15m leun probaren emaitzak Espainiar Selekzioarekin izandako partaidetzaren arabera
Azterketa-aldia
Espainiar Selekzioarekin
Bb (m/s)
Hoberena (m/s)
T1 Bai 6.20 ± 0.30 6.26 ± 0.32
Ez 6.17 ± 0.30 6.21 ± 0.30
T2 Bai 6.19 ± 0.29 6.23 ± 0.29
Ez 6.16 ± 0.26 6.20 ± 0.26
T3 Bai 6.24 ± 0.37 6.33 ± 0.38
Ez 6.17 ± 0.30 6.22 ± 0.32
T4 Bai 6.25 ± 0.32 6.29 ± 0.33
Ez 6.27 ± 0.30 6.32 ± 0.31
4.28. Taula: Buruturiko hiru errepikapenen batez besteko abiadura (Bb) eta errepikapen hauetariko hoberena m/s-tan, azterketa-aldietan bereizita (T1, T2, T3, T4). Azaltzen diren balioak batez bestekoak eta hauen desbiderapen estandarrak dira.
Emaitzak
110
4.3.2.2. TREBETASUN PROBA
Trebetasun zirkuitua burutzeko aldi ezberdinetan behar izandako denboren artean ez zen
ezberdintasun estatistikoki adierazgarririk ikusi; baina denborarik onenak, T2n eta T4n lortu
ziren (4.29. taula).
Trebetasun probaren emaitzak
Azterketa-aldia T1 T2 T3 T4
Bb (s) 11.33 ± 0.39 11.17 ± 0.35 11.29 ± 0.29 11.15 ± 0.32
Hoberena (s) 11.09 ± 0.38 11.02 ± 0.34 11.10 ± 0.35 11.02 ± 0.37
4.29. Taula: Zirkuitua buruturiko hiru errepikapenen batez besteko denbora (Bb) eta errepikapen hauetariko hoberena s-tan, azterketa-aldietan bereizita (T1, T2, T3, T4). Azaltzen diren balioak batez bestekoak eta hauen desbiderapen estandarrak dira.
Aldi berean, zelaiko postuaren eta Espainiar Selekzioarekin izandako partaidetzaren
arabera sortutako azpitaldeen bilakaera azterketa-aldietan zehar aztertuz, eta baita
azpitaldeen arteko ezberdintasunak ere, ez zen ezberdintasun estatistikoki adierazgarririk
egon (ikus 4.30. eta 4.31. taulak).
Emaitzak
111
Trebetasun probaren emaitzak zelaiko postuaren arabera
Azterketa-aldia
Zelaiko postua
Bb (s)
Hoberena (s)
T1
Atezainak 11.95 ± 0.00 11.66 ± 0.00
Atzelariak 11.29 ± 0.53 11.07 ± 0.52
Erdilariak 11.18 ± 0.25 10.94 ± 0.25
Aurrelariak 11.46 ± 0.20 11.22 ± 0.16
T2
Atezainak 11.46 ± 0.00 11.07 ± 0.00
Atzelariak 11.15 ± 0.57 11.03 ± 0.61
Erdilariak 11.09 ± 0.25 10.94 ± 0.20
Aurrelariak 11.24 ± 0.19 11.14 ± 0.14
T3
Atezainak 11.52 ± 0.47 11.39 ± 0.45
Atzelariak 11.21 ± 0.35 11.08 ± 0.38
Erdilariak 11.45 ± 0.24 11.10 ± 0.49
Aurrelariak 11.17 ± 0.12 11.00 ± 0.15
T4
Atezainak 11.60 ± 0.00 11.55 ± 0.00
Atzelariak 11.25 ± 0.34 11.14 ± 0.39
Erdilariak 11.13 ± 0.30 10.99 ± 0.32
Aurrelariak 10.96 ± 0.30 10.83 ± 0.35
4.30. Taula: Zirkuitua buruturiko hiru errepikapenen batez besteko denbora (Bb) eta errepikapen hauetariko hoberena s-tan, azterketa-aldietan bereizita (T1, T2, T3, T4). Azaltzen diren balioak batez bestekoak eta hauen desbiderapen estandarrak dira.
Emaitzak
112
Trebetasun probaren emaitzak Espainiar Selekzioarekin izandako partaidetzaren arabera
Azterketa-aldia
Espainiar Selekzioarekin
Bb (s)
Hoberena (s)
T1 Bai 11.28 ± 0.39 11.02 ± 0.38
Ez 11.36 ± 0.40 11.13 ± 0.38
T2 Bai 11.10 ± 0.28 10.93 ± 0.18
Ez 11.21 ± 0.40 11.08 ± 0.41
T3 Bai 11.34 ± 0.30 10.99 ± 0.44
Ez 11.27 ± 0.30 11.14 ± 0.32
T4 Bai 11.15 ± 0.38 11.06 ± 0.39
Ez 11.14 ± 0.32 11.01 ± 0.37
4.31. Taula: Zirkuitua buruturiko hiru errepikapenen batez besteko denbora (Bb) eta errepikapen hauetariko hoberena s-tan, azterketa-aldietan bereizita (T1, T2, T3, T4). Azaltzen diren balioak batez bestekoak eta hauen desbiderapen estandarrak dira.
4.3.2.3. BESOEN EKINTZAREKIN MUGIMENDUAREN AURKAKO JAUZIA (BMAJ)
BMAJren bilakaera aztertuz, 4.32. taulan T1etik T2ra hobekuntza estatistikoki adierazgarria
egon zela ikus daiteke (p<0.01ekoa); eta baita azterketa-aldietan zehar jauzien batez besteko
altueran hobekuntza joera egon zela ere.
BMAJren emaitzak
Azterketa-aldia T1 T2 T3 T4
Bb (cm) 33.04 ± 4.45 34.76 ± 3.81 aa 35.68 ± 5.49 35.96 ± 5.00
Hoberena (cm) 34.34 ± 4.45 37.38 ± 4.01aa 37.60 ± 6.57 37.07 ± 5.38
4.32. Taula: Buruturiko bost jauzietatik altuena eta baxuena kenduta, beste hiru jauzien batez bestekoa (Bb) eta jauzirik hoberena cm-tan, azterketa-aldietan bereizita (T1, T2, T3, T4). Azaltzen diren balioak batez bestekoak eta hauen desbiderapen estandarrak dira. Ezberdintasun estatistiko adierazgarria T1ekiko:
aap<0.01
Emaitzak
113
Zelaiko postuaren arabera sortutako azpitaldeak aldietan zehar aztertuz, eta baita
azpitaldeen arteko ezberdintasunak ere, ez zen ezberdintasun estatistikoki adierazgarririk
egon (ikus 4.33. taula). Baina aipatzekoa da, T2n izan ezik, beste hiru azterketa-aldietan
erdilariak izan zirela jauzirik altuenak burutu zituzten jokalari multzoa (atezainak izan
baitziren nagusi T2n); eta atzelariak izan ziren azterketa-aldi guztietan jauzirik baxuenak
burutu zituztenak.
BMAJren emaitzak zelaiko postuaren arabera
Azterketa-aldia
Zelaiko postua
Bb (cm)
Hoberena (cm)
T1
Atezainak 30.95 ± 3.46 32.05 ± 2.62
Atzelariak 30.60 ± 4.41 31.75 ± 4.83
Erdilariak 36.09 ± 4.51 37.17 ± 4.52
Aurrelariak 32.40 ± 2.23 34.43 ± 0.99
T2
Atezainak 37.30 ± 0.00 40.70 ± 0.00
Atzelariak 31.63 ± 3.56 34.30 ± 3.47
Erdilariak 36.08 ± 4.38 38.96 ± 4.83
Aurrelariak 35.90 ± 0.82 37.77 ± 0.91
T3
Atezainak 35.25 ± 2.76 36.30 ± 2.12
Atzelariak 32.72 ± 4.47 34.62 ± 4.47
Erdilariak 37.83 ± 8.94 39.90 ± 11.35
Aurrelariak 37.10 ± 3.59 39.26 ± 4.82
T4
Atezainak 35.20 ± 0.00 36.00 ± 0.00
Atzelariak 32.28 ± 3.84 32.97 ± 3.69
Erdilariak 38.68 ± 5.28 40.15 ± 5.80
Aurrelariak 36.18 ± 4.03 37.28 ± 4.12
4.33. Taula: Buruturiko bost jauzietatik altuena eta baxuena kenduta, beste hiru jauzien batez bestekoa (Bb) eta jauzirik hoberena cm-tan, azterketa-aldietan bereizita (T1, T2, T3, T4). Azaltzen diren balioak batez bestekoak eta hauen desbiderapen estandarrak dira.
Emaitzak
114
Espainiar Selekzioarekin izandako partaidetzaren arabera, parte hartu ez zutenen
BMAJ, T1ekiko adierazgarriki hobetu zen beste hiru azterketa-aldietan. Jokalari multzo
honek, batez besteko jauzia ere estatistikoki adierazgarriki hobetu zuen T3tik T4ra, nahiz eta
aldi honetan jauzirik hoberenak adierazgarriki okerrera egin (4.34. taula).
BMAJren emaitzak Espainiar Selekzioarekin izandako partaidetzaren arabera
Azterketa-aldia
Espainiar Selekzioarekin
Bb (cm)
Hoberena (cm)
T1 Bai 33.93 ± 2.93 34.82 ± 2.87
Ez 32.62 ± 5.06 34.12 ± 5.10
T2 Bai 35.94 ± 4.31 39.16 ± 4.89
Ez 34.03 ± 3.56a 36.28 ± 3.20a
T3 Bai 35.90 ± 5.46 37.26 ± 7.74
Ez 35.58 ± 5.76aa 37.75 ± 6.37a
T4 Bai 36.64 ± 3.76 37.60 ± 3.06
Ez 35.73 ± 5.44aa,c 36.89 ± 6.04a,c
4.34. Taula: Buruturiko bost jauzietatik altuena eta baxuena kenduta, beste hiru jauzien batez bestekoa (Bb) eta jauzirik hoberena cm-tan, azterketa-aldietan bereizita (T1, T2, T3, T4). Azaltzen diren balioak batez bestekoak eta hauen desbiderapen estandarrak dira. Ezberdintasun estatistiko adierazgarria T1ekiko:
a p<0.05,
aap<0.01
Ezberdintasun estatistiko adierazgarria T3rekiko: c p<0.05
Emaitzak
115
4.3.2.4. YO-YO INTERMITTENT RECOVERY TEST LEVEL 1 (Yo-Yo IR1)
Test honen bitartez neurtutako bi aldagaietan, ez zen ezberdintasun estatistikoki
adierazgarririk egon azterketa-aldi ezberdinen artean. Baina bai korrika egindako distantzia
eta baita gehieneko abiadura aerobikoa ere, hobetu egin zirela hauteman daiteke 4.35
taulan.
Yo-Yo IR1 testaren emaitzak
Azterketa-aldia T2 T3 T4
Distantzia (m) 1053.33 ± 252.60 1194.29 ± 287.10 1261.05 ± 255.56
GAA (m/s) 4.15 ± 0.11 4.22 ± 0.13 4.25 ± 0.11
4.35. Taula: Korrika egindako distantzia m-tan eta gehieneko abiadura aerobikoa (GAA) m/s-tan, azterketa-aldietan bereizita (T2, T3, T4). Azaltzen diren balioak batez bestekoak eta hauen desbiderapen estandarrak dira.
Jokalarien zelaiko postuaren eta hauek Espainiar Selekzioarekin izandako
partaidetzaren arabera sortutako azpitaldeen bilakaera azterketa-aldietan zehar aztertuz,
eta baita azpitaldeen arteko ezberdintasunak aztertuz ere, ez zen ezberdintasun estatistikoki
adierazgarririk egon (ikus 4.36. eta 4.37. taulak). Honez gain, T2n izan ezik, beste bi aldietan
aurrelariak izan ziren emaitza hoberenak lortu zituztenak; eta hiru azterketa-aldietan zehar,
beraien emaitzak hobetu zituzten jokalari multzo bakarra ere. Eta Yo-Yo IR1 testarekin
bukatzeko, aipatzea, Espainiar Selekzioarekin partaidetza izan zuten jokalariek, emaitza
hoberenak lortu zituztela test honetan, T3n hain zuzen ere.
Emaitzak
116
Yo-Yo IR1 testaren emaitzak zelaiko postuaren arabera
Azterketa-aldia
Zelaiko postua
Distantzia (m)
GAA (m/s)
T2
Atezainak ----- -----
Atzelariak 1110.00 ± 266.08 4.18 ± 0.11
Erdilariak 1016.00 ± 316.99 4.14 ± 0.14
Aurrelariak 1040.00 ± 183.30 4.15 ± 0.08
T3
Atezainak ----- -----
Atzelariak 1096.00 ± 96.33 4.17 ± 0.04
Erdilariak 1230.00 ± 245.22 4.23 ± 0.11
Aurrelariak 1264.00 ± 440.55 4.25 ± 0.19
T4
Atezainak ----- -----
Atzelariak 1186.67 ± 117.76 4.21 ± 0.05
Erdilariak 1225.00 ± 238.99 4.23 ± 0.10
Aurrelariak 1408.00 ± 372.45 4.31 ± 0.16
4.36. Taula: Korrika egindako distantzia m-tan eta gehieneko abiadura aerobikoa (GAA) m/s-tan, azterketa-aldietan bereizita (T1, T2, T3, T4). Azaltzen diren balioak batez bestekoak eta hauen desbiderapen estandarrak dira.
Yo-Yo IR1 testaren emaitzak Espainiar Selekzioarekin izandako partaidetzaren arabera
Azterketa-aldia
Espainiar Selekzioarekin
Distantzia (m)
GAA (m/s)
T2 Bai 990.00 ± 359.81 4.13 ± 0.16
Ez 1085.00 ± 203.33 4.17 ± 0.09
T3 Bai 1420.00 ± 411.18 4.32 ± 0.18
Ez 1104.00 ± 176.08 4.18 ± 0.08
T4 Bai 1296.00 ± 410.46 4.26 ± 0.18
Ez 1248.57 ± 194.81 4.24 ± 0.08
4.37. Taula: Korrika egindako distantzia m-tan eta gehieneko abiadura aerobikoa (GAA) m/s-tan, azterketa-aldietan bereizita (T1, T2, T3, T4). Azaltzen diren balioak batez bestekoak eta hauen desbiderapen estandarrak dira.
Emaitzak
117
4.4. KORRELAZIOAK
Atal honetan, neurtutako eta kalkulatutako aldagai ezberdinen arteko korrelazioak aztertuko
dira, horretarako 8 azpiatal bereizten dira:
- Azterketa-aldi bakoitzean, antropometriak, gorputz-osagaiek eta somatotipoak,
errendimendu fisikoarekin izandako korrelazioak (ikus 4.4.1 atala).
- Entrenamendu-aldi bakoitzean eta denboraldi guztian zehar, antropometriaren,
gorputz-osagaien eta somatotipoaren bilakaerek (emaitza bakoitzak izandako
hobekuntza edo okerragotzea), errendimendu fisikoaren bilakaerarekin izandako
korrelazioak (ikus 4.4.2 atala).
- Azterketa-aldi bakoitzean neurtutako errendimendu fisikoaren aldagai ezberdinen
arteko korrelazioak (ikus 4.4.3 atala).
- Entrenamendu-aldi bakoitzean eta denboraldi guztian zehar errendimendu
fisikoaren aldagai ezberdinen bilakaeren arteko korrelazioak (ikus 4.4.4 atala).
- Azterketa-aldi bakoitzeko, T2ko, T3ko eta T4ko antropometriak, gorputz-osagaiek
eta somatotipoak, entrenamendu-aldi bakoitzean (E1ean, E2n eta E3n) landutako
edukiekin izandako korrelazioak, hurrenez hurren (ikus 4.4.5 atala).
- Entrenamendu-aldi bakoitzean eta denboraldi guztian zehar, antropometriaren,
gorputz-osagaien eta somatotipoaren bilakaerek, landutako edukiekin izandako
korrelazioak (ikus 4.4.6 atala).
- Azterketa-aldi bakoitzeko, T2ko, T3ko eta T4ko, errendimendu fisikoak,
entrenamendu-aldi bakoitzean, E1ean, E2n eta E3n, landutako edukiekin izandako
korrelazioak, hurrenez hurren (ikus 4.4.7 atala).
Emaitzak
118
- Entrenamendu-aldi bakoitzean eta denboraldi guztian zehar, errendimendu
fisikoaren bilakaerak, landutako edukiekin izandako korrelazioak (ikus 4.4.8 atala).
Emaitzak aztertzeko orduan, korrelazioa eta alderantzizko korrelazioa kontzeptuak
erabiliko dira, korrelazioaren ikurra positiboa denean edota ikurra negatiboa denean,
hurrenez hurren.
4.4.1. ANTROPOMETRIAK, GORPUTZ-OSAGAIEK ETA SOMATOTIPOAK,
ERRENDIMENDU FISIKOAREKIN IZANDAKO KORRELAZIOAK
Azterketa-aldi bakoitzean neurtutako aldagai ezberdinen arteko korrelazioak aztertuz,
ondorengo tauletan ikus daitekeen bezala (4.38, 4.39, 4.40 eta 4.41 taulak), T4n izan ezik,
beste 3 azterketa-aldietan egon ziren korrelazio estatistikoki adierazgarriak; nagusiki, T2n
eta T3n lortutako emaitzen artean. Bi aldi hauetan azaldu ziren adierazgarritasunak, beti ere,
Yo-Yo IR1 probaren eta antropometriaren, gorputz-osagaien eta somatotipoaren artekoak
izan ziren. Korrelazio adierazgarriena (p<0.001), T2ko pisuaren eta Yo-Yo IR1 probaren
artekoa izan zen, 4.39 taulan ikus daitekeen bezala; kasu honetan, alderantzizko korrelazioa
izan zen.
Emaitzak
119
T1ean antropometriak, gorputz-osagaiek eta somatotipoak, errendimendu fisikoarekin izandako korrelazioak
15m leun (m/s) Trebetasuna (s) BMAJ (cm)
Bb Hoberena Bb Hoberena Bb Hoberena
Pisua (kg) -0.160 -0.174 0.469 0.488* -0.063 -0.065
Altuera (cm) -0.189 -0.207 0.398 0.473 -0.129 -0.086
GMI (kg/m2) -0.071 -0.079 0.359 0.347 0.029 -0.002
G-A gantza (mm) -0.335 -0.358 0.119 0.032 -0.259 -0.271
G-E gantza (mm) -0.173 -0.161 0.347 0.331 -0.175 -0.242
Guztizkoa (mm) -0.293 -0.303 0.250 0.190 -0.253 -0.301
Gantz % -0.293 -0.303 0.250 0.190 -0.253 -0.301
Hezur % -0.230 -0.215 -0.343 -0.259 -0.180 -0.072
Muskulu % 0.436 0.442 -0.153 -0.117 0.374 0.399
Endomorfia -0.192 -0.205 0.186 0.174 -0.163 -0.241
Mesomorfia 0.150 0.129 0.170 0.195 0.176 0.140
Ektomorfia 0.022 0.026 -0.238 -0.208 -0.072 -0.036
4.38. Taula: antropometriak (pisua, altuera, GMI (gorputz masa indizea), G-A (gorputz-adarretako) gantza, G-E (gorputz-enborreko) gantza eta Guztizkoa (sei azal-tolesturen batura)), gorputz-osagaiak (gantz-, hezur- eta muskulu-portzentajeak) eta somatotipoak (endomorfia, mesomorfia eta ektomorfia), errendimendu fisikoarekin (15m leun: buruturiko hiru errepikapenen batez besteko (Bb) abiadura eta errepikapen hauetariko hoberena m/s-tan; Trebetasun proba: zirkuitua buruturiko hiru errepikapenen batez besteko (Bb) denbora eta errepikapen hauetariko hoberena s-tan; eta BMAJ: buruturiko bost jauzietatik altuena eta baxuena kenduta, beste hiru jauzien batez bestekoa
(Bb) eta jauzirik hoberena cm-tan) izandako korrelazio koefizienteak. * p<0.05
Emaitzak
120
T2n antropometriak, gorputz-osagaiek eta somatotipoak, errendimendu fisikoarekin izandako korrelazioak
15m leun (m/s) Trebetasuna (s) BMAJ (cm) Yo-Yo IR1
Bb Hoberena Bb Hoberena Bb Hoberena Distant.
(m) GAA (m/s)
Pisua (kg) 0.076 0.160 0.399 0.422 0.064 -0.066 -0.855*** -0.854***
Altuera (cm) 0.260 0.319 0.410 0.427 0.273 0.116 -0.430 -0.436
GMI (kg/m2) -0.050 0.011 0.234 0.255 -0.076 -0.145 -0.840** -0.834**
G-A gantza (mm) -0.309 -0.321 -0.071 0.025 -0.198 -0.213 -0.476 -0.466
G-E gantza (mm) 0.194 0.228 0.234 0.212 0.314 0.275 -0.577* -0.576
Guztizkoa (mm) -0.078 -0.068 0.099 0.147 0.067 0.032 -0.665* -0.657*
Gantz % -0.078 -0.068 0.099 0.147 0.067 0.032 -0.665* -0.657*
Hezur % -0.196 -0.244 0.062 0.005 -0.158 -0.017 0.811** 0.809**
Muskulu % 0.211 0.222 -0.162 -0.191 0.003 -0.032 0.396 0.388
Endomorfia -0.012 -0.005 -0.049 -0.049 0.181 0.151 -0.466 -0.459
Mesomorfia -0.262 -0.207 -0.017 -0.017 -0.456 -0.545 -0.599* -0.595*
Ektomorfia 0.127 0.082 -0.038 -0.062 0.154 0.170 0.700* 0.692*
4.39. Taula: antropometriak (pisua, altuera, GMI (gorputz masa indizea), G-A (gorputz-adarretako) gantza, G-E (gorputz-enborreko) gantza eta Guztizkoa (sei azal-tolesturen batura)), gorputz-osagaiak (gantz-, hezur- eta muskulu-portzentajeak) eta somatotipoak (endomorfia, mesomorfia eta ektomorfia), errendimendu fisikoarekin (15m leun: buruturiko hiru errepikapenen batez besteko (Bb) abiadura eta errepikapen hauetariko hoberena m/s-tan; Trebetasun proba: zirkuitua buruturiko hiru errepikapenen batez besteko (Bb) denbora eta errepikapen hauetariko hoberena s-tan; BMAJ: buruturiko bost jauzietatik altuena eta baxuena kenduta, beste hiru jauzien batez bestekoa (Bb) eta jauzirik hoberena cm-tan; eta Yo-Yo IR1: korrika egindako distantzia m-tan eta gehieneko abiadura aerobikoa m/s-tan) izandako
korrelazio koefizienteak. * p<0.05,
** p<0.01,
*** p<0.001
Emaitzak
121
T3n antropometriak, gorputz-osagaiek eta somatotipoak, errendimendu fisikoarekin izandako korrelazioak
15m leun (m/s) Trebetasuna (s) BMAJ (cm) Yo-Yo IR1
Bb Hoberena Bb Hoberena Bb Hoberena Distant.
(m) GAA (m/s)
Pisua (kg) -0.134 -0.094 0.325 0.366 -0.039 -0.018 -0.636* -0.626*
Altuera (cm) -0.204 -0.141 0.509 0.194 -0.028 0.072 0.145 -0.131
GMI (kg/m2) -0.052 -0.033 0.109 0.330 -0.026 -0.058 -0.682** -0.678**
G-A gantza (mm) -0.348 -0.387 -0.199 -0.248 -0.329 -0.272 0.500 -0.500
G-E gantza (mm) 0.027 0.001 0.250 0.213 -0.014 -0.007 -0.425 -0.419
Guztizkoa (mm) -0.196 -0.236 0.020 -0.026 -0.207 -0.170 -0.539* -0.536**
Gantz % -0.196 -0.236 0.020 -0.026 -0.207 -0.170 -0.539* -0.536*
Hezur % -0.157 -0.158 -0.126 -0.161 -0.136 -0.084 0.280 0.272
Muskulu % 0.326 0.377 0.037 0.113 0.330 0.257 0.551* 0.551*
Endomorfia -0.088 -0.109 -0.069 -0.017 -0.111 -0.112 -0.480 -0.481
Mesomorfia 0.004 0.000 -0.190 0.349 0.094 0.019 -0.756** -0.758**
Ektomorfia -0.009 -0.017 0.082 -0.219 0.000 0.059 0.643* 0.643*
4.40. Taula: antropometriak (pisua, altuera, GMI (gorputz masa indizea), G-A (gorputz-adarretako) gantza, G-E (gorputz-enborreko) gantza eta Guztizkoa (sei azal-tolesturen batura)), gorputz-osagaiak (gantz-, hezur- eta muskulu-portzentajeak) eta somatotipoak (endomorfia, mesomorfia eta ektomorfia), errendimendu fisikoarekin (15m leun: buruturiko hiru errepikapenen batez besteko (Bb) abiadura eta errepikapen hauetariko hoberena m/s-tan; Trebetasun proba: zirkuitua buruturiko hiru errepikapenen batez besteko (Bb) denbora eta errepikapen hauetariko hoberena s-tan; BMAJ: buruturiko bost jauzietatik altuena eta baxuena kenduta, beste hiru jauzien batez bestekoa (Bb) eta jauzirik hoberena cm-tan; eta Yo-Yo IR1: korrika egindako distantzia m-tan eta gehieneko abiadura aerobikoa m/s-tan) izandako korrelazio koefizienteak. * p<0.05,
** p<0.01
Emaitzak
122
T4n antropometriak, gorputz-osagaiek eta somatotipoak, errendimendu fisikoarekin izandako korrelazioak
15m leun (m/s) Trebetasuna (s) BMAJ (cm) Yo-Yo IR1
Bb Hoberena Bb Hoberena Bb Hoberena Distant.
(m) GAA (m/s)
Pisua (kg) -0.013 -0.009 0.049 0.043 0.146 0.113 -0.423 -0.428
Altuera (cm) 0.046 0.049 0.041 0.008 0.141 0.084 -0.230 -0.235
GMI (kg/m2) -0.030 -0.027 0.018 0.036 0.118 0.108 -0.402 -0.406
G-A gantza (mm) -0.325 -0.331 -0.131 -0.259 -0.131 -0.078 -0.264 -0.260
G-E gantza (mm) -0.106 -0.058 0.017 0.196 -0.035 -0.086 -0.411 -0.414
Guztizkoa (mm) -0.277 -0.256 -0.085 -0.073 -0.108 -0.099 -0.375 -0.373
Gantz % -0.277 -0.256 -0.085 -0.073 -0.108 -0.099 -0.375 -0.373
Hezur % -0.124 -0.163 0.180 0.136 -0.192 -0.183 0.044 0.040
Muskulu % 0.363 0.372 -0.033 -0.015 0.237 0.223 0.351 0.352
Endomorfia -0.304 -0.234 -0.125 0.014 -0.164 -0.165 -0.319 -0.318
Mesomorfia 0.086 0.054 -0.004 0.004 0.184 0.194 -0.322 -0.331
Ektomorfia 0.039 0.037 0.047 0.017 -0.080 -0.093 0.303 0.305
4.41. Taula: antropometriak (pisua, altuera, GMI (gorputz masa indizea), G-A (gorputz-adarretako) gantza, G-E (gorputz-enborreko) gantza eta Guztizkoa (sei azal-tolesturen batura)), gorputz-osagaiak (gantz-, hezur- eta muskulu-portzentajeak) eta somatotipoak (endomorfia, mesomorfia eta ektomorfia), errendimendu fisikoarekin (15m leun: buruturiko hiru errepikapenen batez besteko (Bb) abiadura eta errepikapen hauetariko hoberena m/s-tan; Trebetasun proba: zirkuitua buruturiko hiru errepikapenen batez besteko (Bb) denbora eta errepikapen hauetariko hoberena s-tan; BMAJ: buruturiko bost jauzietatik altuena eta baxuena kenduta, beste hiru jauzien batez bestekoa (Bb) eta jauzirik hoberena cm-tan; eta Yo-Yo IR1: korrika egindako distantzia m-tan eta gehieneko abiadura aerobikoa m/s-tan) izandako korrelazio koefizienteak.
Emaitzak
123
4.4.2. ANTROPOMETRIAREN, GORPUTZ-OSAGAIEN ETA SOMATOTIPOAREN
BILAKAEREK, ERRENDIMENDU FISIKOAREN BILAKAERAREKIN IZANDAKO
KORRELAZIOAK
Aldagai hauek entrenamendu-aldietan izandako bilakaerari dagokionez, 3
entrenamendu-aldietan egon ziren korrelazio estatistikoki adierazgarriak (ikus 4.42, 4.43 eta
4.44 taulak), nagusiki E1en. Baina denboraldi guztiari dagokionez (T1-T4), aldagaien
bilakaeren artean ez zen korrelazio estatistikoki adierazgarririk agertu (ikus 4.45 taula).
Entrenamendu-aldi bakoitza sakonago aztertuz, aipagarria da gantzaren adierazle
diren aldagai ezberdinen eta 15m leun probaren bilakaeren arteko alderantzizko korrelazio
estatistikoki adierazgarria egon zela E1en; guztizko gantzari eta gantz-portzentajeari
dagokienez, p<0.01ekoa izan zen. Abiadura proba honen eta altueraren eta muskulu-
portzentajearen artean ere, korrelazio estatistikoki adierazgarria ikusi zen (p<0.05). Aldi
honekin bukatzeko, trebetasun hoberenaren eta pisuaren artean, korrelazio estatistikoki
adierazgarria (p<0.05ekoa) (ikus 4.42 taula).
Emaitzak
124
E1ean antropometriaren, gorputz-osagaien eta somatotipoaren bilakaerek, errendimendu fisikoaren bilakaerarekin izandako korrelazioak
15m leun (m/s) Trebetasuna (s) BMAJ (cm)
Bb Hoberena Bb Hoberena Bb Hoberena
Pisua (kg) -0.275 -0.384 0.599 0.624* 0.007 0.456
Altuera (cm) 0.644* 0.628* -0.019 0.138 -0.498 -0.281
GMI (kg/m2) -0.382 -0.481 0.567 0.563 0.099 0.484
G-A gantza (mm) -0.730* -0.673* 0.232 0.116 0.441 0.216
G-E gantza (mm) -0.661* -0.780** 0.491 0.492 0.112 0.270
Guztizkoa (mm) -0.748** -0.784** 0.386 0.325 0.300 0.249
Gantz % -0.744** -0.784** 0.389 0.309 0.311 0.259
Hezur % -0.058 -0.238 -0.280 -0.140 0.099 -0.330
Muskulu % 0.713* 0.812** -0.263 -0.191 -0.317 -0.110
Endomorfia - 0.647* -0.811** 0.509 0.557 0.143 0.161
Mesomorfia -0.019 0.035 -0.009 0.322 -0.313 0.063
Ektomorfia 0.491 0.575 -0.448 -0.401 -0.192 -0.407
4.42. Taula: antropometriak (pisua, altuera, GMI (gorputz masa indizea), G-A (gorputz-adarretako) gantza, G-E (gorputz-enborreko) gantza eta Guztizkoa (sei azal-tolesturen batura)), gorputz-osagaiak (gantz-, hezur- eta muskulu-portzentajeak) eta somatotipoak (endomorfia, mesomorfia eta ektomorfia), errendimendu fisikoarekin (15m leun: buruturiko hiru errepikapenen batez besteko (Bb) abiadura eta errepikapen hauetariko hoberena m/s-tan; Trebetasun proba: zirkuitua buruturiko hiru errepikapenen batez besteko (Bb) denbora eta errepikapen hauetariko hoberena s-tan; eta BMAJ: buruturiko bost jauzietatik altuena eta baxuena kenduta, beste hiru jauzien batez bestekoa (Bb) eta jauzirik hoberena cm-tan) izandako korrelazio
koefizienteak. * p<0.05,
** p<0.01
Emaitzak
125
Bigarren entrenamendu-aldian (E2) eta 4.43 taulan ikus daitekeen bezala, ondorengo
aldagaien bilakaeraren artean egon ziren korrelazioa estatistikoki adierazgarriak: pisuaren
eta batez besteko BMAJren artean, hezur-portzentajearen eta 15m leun hoberenaren
artean, eta mesomorfiaren eta trebetasun hoberenaren artean; hiru kasuetan p<0.05ekoa
izan zen, eta azken bietan, alderantzizko korrelazioak izan ziren.
E2n antropometriaren, gorputz-osagaien eta somatotipoaren bilakaerek, errendimendu fisikoaren bilakaerarekin izandako korrelazioak
15m leun (m/s) Trebetasuna (s) BMAJ (cm) Yo-Yo IR1
Bb Hoberena Bb Hoberena Bb Hoberena Distant.
(m) GAA (m/s)
Pisua (kg) 0.228 -0.036 0.245 0.348 0.641* 0.337 -0.251 -0.237
Altuera (cm) -0.331 -0.296 -0.161 0.160 0.100 0.115 -0.403 -0.339
GMI (kg/m2) 0.263 0.020 0.277 0.379 0.555 0.229 -0,236 -0.218
G-A gantza (mm) 0.359 0.222 0.411 0.166 0.254 -0.047 -0.312 -0.301
G-E gantza (mm) 0.200 0.086 0.137 0.357 0.572 0.287 -0.460 -0.430
Guztizkoa (mm) 0.313 0.170 0.314 0.288 0.406 0.095 -0.379 -0.366
Gantz % 0.282 0.151 0.329 0.308 0.418 0.105 -0.392 -0.382
Hezur % -0.267 -0.677* -0.423 -0.286 0.130 0.206 0.117 0.019
Muskulu % -0.097 0.128 -0.271 -0.289 -0.548 -0.243 0.387 0.415
Endomorfia 0.199 0.029 0.116 0.008 0.625 0.404 -0.301 -0.286
Mesomorfia 0.062 -0.074 0.193 -0.713* 0.099 0.199 0.112 0.236
Ektomorfia -0.145 0.082 -0.337 -0.412 -0.630 -0.317 0.249 0.268
4.43. Taula: antropometriak (pisua, altuera, GMI (gorputz masa indizea), G-A (gorputz-adarretako) gantza, G-E (gorputz-enborreko) gantza eta Guztizkoa (sei azal-tolesturen batura)), gorputz-osagaiak (gantz-, hezur- eta muskulu-portzentajeak) eta somatotipoak (endomorfia, mesomorfia eta ektomorfia), errendimendu fisikoarekin (15m leun: buruturiko hiru errepikapenen batez besteko (Bb) abiadura eta errepikapen hauetariko hoberena m/s-tan; Trebetasun proba: zirkuitua buruturiko hiru errepikapenen batez besteko (Bb) denbora eta errepikapen hauetariko hoberena s-tan; BMAJ: buruturiko bost jauzietatik altuena eta baxuena kenduta, beste hiru jauzien batez bestekoa (Bb) eta jauzirik hoberena cm-tan; eta Yo-Yo IR1: korrika egindako distantzia m-tan eta gehieneko abiadura aerobikoa m/s-tan) izandako korrelazio koefizienteak. * p<0.05
Emaitzak
126
Ondorengo taulan ikus daitekeen bezala, E3n muskulu-portzentajearen eta Yo-Yo IR1
probaren bilakaeren arteko korrelazioa, estatistikoki adierazgarria izan zen (p<0.01); aldi
honetan egon zen bakarra.
E3n antropometriaren, gorputz-osagaien eta somatotipoaren bilakaerek, errendimendu fisikoaren bilakaerarekin izandako korrelazioak
15m leun (m/s) Trebetasuna (s) BMAJ (cm) Yo-Yo IR1
Bb Hoberena Bb Hoberena Bb Hoberena Distant.
(m) GAA (m/s)
Pisua (kg) 0.259 0.176 0.137 -0.238 0.328 0.331 -0.228 -0.236
Altuera (cm) -0.242 -0.204 -0.364 -0.195 -0.249 -0.394 0.198 0.155
GMI (kg/m2) 0.235 0.167 0.159 -0.232 0.256 0.267 -0.249 -0.246
G-A gantza (mm) 0.236 0.407 0.202 0.041 0.075 -0.036 -0.349 -0.350
G-E gantza (mm) 0.231 0.319 0.017 0.166 0.104 -0.091 -0.473 -0.499
Guztizkoa (mm) 0.325 0.479 0.138 0.120 0.103 -0.038 -0.446 -0.463
Gantz % 0.333 0.488 0.146 0.112 0.116 -0.030 -0.489 -0.503
Hezur % -0.287 -0.230 0.082 0.350 -0.261 -0.189 -0.046 -0.011
Muskulu % -0.197 -0.376 -0.230 -0.451 -0.014 0.107 0.703** 0.686**
Endomorfia 0.243 0.279 0.123 0.033 0.258 0.075 -0.339 -0.349
Mesomorfia 0.116 -0.063 0.011 0.174 0.319 0.381 -0.290 -0.311
Ektomorfia -0.360 -0.287 -0.032 0.162 -0.346 -0.318 0.432 0.446
4.44. Taula: antropometriak (pisua, altuera, GMI (gorputz masa indizea), G-A (gorputz-adarretako) gantza, G-E (gorputz-enborreko) gantza eta Guztizkoa (sei azal-tolesturen batura)), gorputz-osagaiak (gantz-, hezur- eta muskulu-portzentajeak) eta somatotipoak (endomorfia, mesomorfia eta ektomorfia), errendimendu fisikoarekin (15m leun: buruturiko hiru errepikapenen batez besteko (Bb) abiadura eta errepikapen hauetariko hoberena m/s-tan; Trebetasun proba: zirkuitua buruturiko hiru errepikapenen batez besteko (Bb) denbora eta errepikapen hauetariko hoberena s-tan; BMAJ: buruturiko bost jauzietatik altuena eta baxuena kenduta, beste hiru jauzien batez bestekoa (Bb) eta jauzirik hoberena cm-tan; eta Yo-Yo IR1: korrika egindako distantzia m-tan eta gehieneko abiadura aerobikoa m/s-tan) izandako korrelazio koefizienteak. **
p<0.01
Emaitzak
127
T1-T4 aldian antropometriaren, gorputz-osagaien eta somatotipoaren bilakaerek, errendimendu fisikoaren bilakaerarekin izandako korrelazioak
15m leun (m/s) Trebetasuna (s) BMAJ (cm)
Bb Hoberena Bb Hoberena Bb Hoberena
Pisua (kg) -0.041 0.127 0.423 0.320 0.176 0.328
Altuera (cm) 0.246 0.307 0.115 -0.036 0.173 0.210
GMI (kg/m2) -0.082 0.069 0.394 0.321 0.137 0.278
G-A gantza (mm) -0.325 -0.143 0.350 0.246 0.291 0.328
G-E gantza (mm) -0.277 -0.124 0.295 0.195 0.011 0.099
Guztizkoa (mm) -0.308 -0.129 0.338 0.232 0.170 0.239
Gantz % -0.307 -0.131 0.346 0.236 0.164 0.235
Hezur % 0.076 -0.147 0.107 0.112 -0.221 -0.299
Muskulu % 0.272 0.224 -0.417 -0.299 0.011 -0.033
Endomorfia -0.334 -0.242 0.304 0.217 -0.030 -0.010
Mesomorfia 0.293 0.089 0.395 0.433 -0.115 -0.060
Ektomorfia 0.040 -0.128 -0.365 -0.264 -0.226 -0.348
4.45. Taula: antropometriak (pisua, altuera, GMI (gorputz masa indizea), G-A (gorputz-adarretako) gantza, G-E (gorputz-enborreko) gantza eta Guztizkoa (sei azal-tolesturen batura)), gorputz-osagaiak (gantz-, hezur- eta muskulu-portzentajeak) eta somatotipoak (endomorfia, mesomorfia eta ektomorfia), errendimendu fisikoarekin (15m leun: buruturiko hiru errepikapenen batez besteko (Bb) abiadura eta errepikapen hauetariko hoberena m/s-tan; Trebetasun proba: zirkuitua buruturiko hiru errepikapenen batez besteko (Bb) denbora eta errepikapen hauetariko hoberena s-tan; eta BMAJ: buruturiko bost jauzietatik altuena eta baxuena kenduta, beste hiru jauzien batez bestekoa (Bb) eta jauzirik hoberena cm-tan) izandako korrelazio koefizienteak.
Emaitzak
128
4.4.3. ERRENDIMENDU FISIKOAREN ALDAGAI EZBERDINEN ARTEKO
KORRELAZIOAK
Azterketa-aldi bakoitzean neurtutako proba fisikoen emaitzen arteko korrelazioak aztertuz
(ikus 4.46, 4.47, 4.48 eta 4.49 taulak), 4 aldietan egon zen 15m leun probaren eta BMAJren
arteko korrelazio estatistikoki adierazgarria, kasu gehienetan p<0.001ekoa izan zen. Horrez
gain, izendatutako bi proba hauek, T4n alderantzizko korrelazio estatistikoki adierazgarria
azaldu zuten trebetasun probarekin; nahiz eta beraien arteko korrelazioa baino baxuagoa
izan. Aipatzekoa da ere, proba berdinen aldagai ezberdinen (batez bestekoa eta hoberena)
arteko korrelazioa altua izan zela (p<0.001); salbuespen batekin, T3ko trebetasun proban
p<0.05ekoa izan zen.
T1eko errendimendu fisikoaren aldagai ezberdinen arteko korrelazioak
15m leun (m/s) Trebetasuna (s) BMAJ (cm)
Bb Hoberena Bb Hoberena Bb Hoberena
15m leun (m/s) Bb -
Hoberena 0.993*** -
Trebetasuna (s) Bb -0.333 -0.323 -
Hoberena -0.266 -0.261 0.966*** -
BMAJ (cm) Bb 0.841*** 0.830*** -0.418 -0.364 -
Hoberena 0.787*** 0.792*** -0.351 -0.296 0.974*** -
4.46. Taula: errendimendu fisikoaren aldagai ezberdinen (15m leun: buruturiko hiru errepikapenen batez besteko (Bb) abiadura eta errepikapen hauetariko hoberena m/s-tan; Trebetasun proba: zirkuitua buruturiko hiru errepikapenen batez besteko (Bb) denbora eta errepikapen hauetariko hoberena s-tan; eta BMAJ: buruturiko bost jauzietatik altuena eta baxuena kenduta, beste hiru jauzien batez bestekoa (Bb) eta jauzirik
hoberena cm-tan) arteko korrelazio koefizienteak. ***
p<0.001
Emaitzak
129
T2ko errendimendu fisikoaren aldagai ezberdinen arteko korrelazioak
15m leun (m/s) Trebetasuna (s) BMAJ (cm) Yo-Yo IR1
Bb Hobe-
rena Bb Hobe-
rena Bb Hobe-
rena Dist. (m)
GAA (m/s)
15m leun (m/s) Bb -
Hoberena 0.994*** -
Trebetasuna (s) Bb -0.421 -0.387 -
Hoberena -0.453 -0.426 0.987*** -
BMAJ (cm) Bb 0.849*** 0.852*** -0.317 -0.348 -
Hoberena 0.754** 0.742** -0.355 -0.388 0.933*** -
Yo-Yo IR1 dist. (m) -0.129 -0.194 -0.126 -0.163 -0.116 0.020 -
GAA (m/s) -0.140 -0.206 -0.119 -0.155 -0.127 0.006 1 -
4.47. Taula: errendimendu fisikoaren aldagai ezberdinen (15m leun: buruturiko hiru errepikapenen batez besteko (Bb) abiadura eta errepikapen hauetariko hoberena m/s-tan; Trebetasun proba: zirkuitua buruturiko hiru errepikapenen batez besteko (Bb) denbora eta errepikapen hauetariko hoberena s-tan; BMAJ: buruturiko bost jauzietatik altuena eta baxuena kenduta, beste hiru jauzien batez bestekoa (Bb) eta jauzirik hoberena cm-tan; eta Yo-Yo IR1: korrika egindako distantzia m-
tan eta gehieneko abiadura aerobikoa m/s-tan) arteko korrelazio koefizienteak. **
p<0.01, ***
p<0.001
Emaitzak
130
T3ko errendimendu fisikoaren aldagai ezberdinen arteko korrelazioak
15m leun (m/s) Trebetasuna (s) BMAJ (cm) Yo-Yo IR1
Bb Hobe-
rena Bb Hobe-
rena Bb Hobe-
rena Dist. (m)
GAA (m/s)
15m leun (m/s) Bb -
Hoberena 0.997*** -
Trebetasuna (s) Bb -0.197 -0.195 -
Hoberena -0.397 -0.376 0.528* -
BMAJ (cm) Bb 0.922*** 0.924*** -0.049 -0.269 -
Hoberena 0.871*** 0.865*** 0.037 -0.237 0.968*** -
Yo-Yo IR1 Dist. (m) 0.247 0.258 -0.152 -0.343 0.104 0.057 -
GAA (m/s) 0.248 0.259 -0.140 -0.335 0.108 0.063 1 -
4.48. Taula: errendimendu fisikoaren aldagai ezberdinen (15m leun: buruturiko errepikapenen batez besteko abiadura eta errepikapen hauetariko hoberena dura m/s-tan; Trebetasun proba: zirkuitua buruturiko hiru errepikapenen batez besteko denbora eta errepikapen hauetariko hoberena s-tan; BMAJ: buruturiko bost jauzietatik altuena eta baxuena kenduta, beste hiru jauzien batez bestekoa eta jauzirik hoberena cm-tan; eta Yo-Yo IR1: korrika egindako distantzia m-tan eta gehieneko
abiadura aerobikoa m/s-tan) arteko korrelazio koefizienteak. * p<0.05,
*** p<0.001
Emaitzak
131
T4ko errendimendu fisikoaren aldagai ezberdinen arteko korrelazioak
15m leun (m/s) Trebetasuna (s) BMAJ (cm) Yo-Yo IR1
Bb Hobe-
rena Bb Hobe-
rena Bb Hobe-
rena Dist. (m)
GAA (m/s)
15m leun (m/s) Bb -
Hoberena 0.996*** -
Trebetasuna (s) Bb -0.660** -0.660** -
Hoberena -0.606** -0.607** 0.974*** -
BMAJ (cm) Bb 0.864*** 0.856*** -0.606** -0.576** -
Hoberena 0.835*** 0.825*** -0.591** -0.571* 0.989*** -
Yo-Yo IR1 Dist. (m) 0.284 0.269 -0.434 -0.374 0.204 0.246 -
GAA (m/s) 0.283 0.269 -0.438 -0.379 0.210 0.251 1 -
4.49. Taula: errendimendu fisikoaren aldagai ezberdinen (15m leun: buruturiko hiru errepikapenen batez besteko (Bb) abiadura eta errepikapen hauetariko hoberena m/s-tan; Trebetasun proba: zirkuitua buruturiko hiru errepikapenen batez besteko (Bb) denbora eta errepikapen hauetariko hoberena s-tan; BMAJ: buruturiko bost jauzietatik altuena eta baxuena kenduta, beste hiru jauzien batez bestekoa (Bb) eta jauzirik hoberena cm-tan; eta Yo-Yo IR1: korrika egindako distantzia m-
tan eta gehieneko abiadura aerobikoa m/s-tan) arteko korrelazio koefizienteak. * p<0.05,
** p<0.01,
*** p<0.001
Emaitzak
132
4.4.4. ERRENDIMENDU FISIKOAREN ALDAGAI EZBERDINEN BILAKAEREN
ARTEKO KORRELAZIOAK
Errendimendu fisikoaren aldagaiek entrenamendu-aldietan izandako bilakaerari
begiratuz, soilik E3n eta denboraldi osoko aldian (T1-T4) egon ziren proba ezberdinen
bilakaeren arteko korrelazio estatistikoki adierazgarriak (ikus 4.50, 4.51, 4.52 eta 4.53
taulak). Proba berdinen aldagai ezberdinen (batez bestekoa eta hoberena) bilakaeren arteko
korrelazioa behatuz, entrenamendu-aldi guztietan korrelazio estatistikoki adierazgarria egon
zela ikusten da, E2ko eta E3ko trebetasun proban izan ezik. Beraz, lehenengo bi
entrenamendu-aldietan, soilik proba berdinen aldagai ezberdinen bilakaeren artean egon
ziren korrelazio estatistikoki adierazgarriak.
E1eko errendimendu fisikoaren aldagai ezberdinen bilakaeren arteko korrelazioak
15m leun (m/s) Trebetasuna (s) BMAJ (cm)
Bb Hoberena Bb Hoberena Bb Hoberena
15m leun (m/s) Bb -
Hoberena 0.835** -
Trebetasuna (s) Bb 0.083 0.015 -
Hoberena -0.027 -0.163 0.680* -
BMAJ (cm) Bb -0.072 -0.060 -0.018 -0.430 -
Hoberena 0.207 0.172 0.394 -0.054 0.613* -
4.50. Taula: errendimendu fisikoaren aldagai ezberdinen (15m leun: buruturiko hiru errepikapenen batez besteko (Bb) abiadura eta errepikapen hauetariko hoberena m/s-tan; Trebetasun proba: zirkuitua buruturiko hiru errepikapenen batez besteko (Bb) denbora eta errepikapen hauetariko hoberena s-tan; eta BMAJ: buruturiko bost jauzietatik altuena eta baxuena kenduta, beste hiru jauzien batez bestekoa (Bb) eta jauzirik
hoberena cm-tan) arteko korrelazio koefizienteak. *p<0.05,
**p<0.01
Emaitzak
133
E2ko errendimendu fisikoaren aldagai ezberdinen bilakaeren arteko korrelazioak
15m leun (m/s) Trebetasuna (s) BMAJ (cm) Yo-Yo IR1
Bb Hobe-
rena Bb Hobe-
rena Bb Hobe-
rena Dist. (m)
GAA (m/s)
15m leun (m/s) Bb -
Hoberena 0.752* -
Trebetasuna (s) Bb 0.019 0.070 -
Hoberena -0.224 -0.277 0.200 -
BMAJ (cm) Bb -0.075 -0.099 0.150 0.191 -
Hoberena -0.186 -0.140 0.102 0.027 0.921*** -
Yo-Yo IR1 Dist. (m) 0.252 0.044 0.115 -0.191 -0.027 0.193 -
GAA (m/s) 0.288 0.154 0.174 -0.283 -0.013 0.207 0.971*** -
4.51. Taula: errendimendu fisikoaren aldagai ezberdinen (15m leun: buruturiko hiru errepikapenen batez besteko (Bb) abiadura eta errepikapen hauetariko hoberena m/s-tan; Trebetasun proba: zirkuitua buruturiko hiru errepikapenen batez besteko (Bb) denbora eta errepikapen hauetariko hoberena s-tan; BMAJ: buruturiko bost jauzietatik altuena eta baxuena kenduta, beste hiru jauzien batez bestekoa (Bb) eta jauzirik hoberena cm-tan; eta Yo-Yo IR1: korrika egindako distantzia m-tan eta gehieneko abiadura aerobikoa m/s-tan) arteko korrelazio koefizienteak.
*p<0.05,
***p<0.001
Emaitzak
134
Hirugarren entrenamendu-aldia (E3) sakonago aztertuz eta 4.52 taulan ikus daitekeen
bezala, 15m leun probaren eta BMAJren bilakaeren artean korrelazio estatistikoki
adierazgarria egon zen, eta baita trebetasun probaren eta Yo-Yo IR1 probaren bilakaeren
artean ere, azken honetan alderantzizko korrelazioa izan zen; bi kasuetan p<0.05ekoa izan
zen. Trebetasunaren kasuan izan ezik, aldi honetako proben aldagai ezberdinen bilakaeren
arteko korrelazioak, estatistikoki adierazgarriak izan ziren (p<0.001).
E3ko errendimendu fisikoaren aldagai ezberdinen bilakaeren arteko korrelazioak
15m leun (m/s) Trebetasuna (s) BMAJ (cm) Yo-Yo IR1
Bb Hobe-
rena Bb Hobe-
rena Bb Hobe-
rena Dist. (m)
GAA (m/s)
15m leun (m/s) Bb -
Hoberena 0.925*** -
Trebetasuna (s) Bb -0.111 -0.036 -
Hoberena -0.299 -0.118 0.456 -
BMAJ (cm) Bb 0.632* 0.500 0.039 0.042 -
Hoberena 0.542* 0.381 0.168 0.041 0.914*** -
Yo-Yo IR1 Dist. (m) 0.093 -0.036 -0.100 -0.573* -0.027 0.132 -
GAA (m/s) 0.043 -0.071 0.008 -0.529 -0.065 0.110 0.988*** -
4.52. Taula: errendimendu fisikoaren aldagai ezberdinen (15m leun: buruturiko hiru errepikapenen batez besteko (Bb) abiadura eta errepikapen hauetariko hoberena m/s-tan; Trebetasun proba: zirkuitua buruturiko hiru errepikapenen batez besteko (Bb) denbora eta errepikapen hauetariko hoberena s-tan; BMAJ: buruturiko bost jauzietatik altuena eta baxuena kenduta, beste hiru jauzien batez bestekoa (Bb) eta jauzirik hoberena cm-tan; eta Yo-Yo IR1: korrika egindako distantzia m-tan eta gehieneko abiadura aerobikoa m/s-tan) arteko korrelazio koefizienteak. * p<0.05, *** p<0.001
Emaitzak
135
Denboraldi guztiko bilakaerari dagokionez (T1-T4), 4.53 taulan behatu daiteke BMAJ
adierazgarriki korrelazionatu zela 15m leun eta trebetasun probekin (azken honetan
alderantzizko korrelazioa izan zen). Aipatzekoa da ere, aldi honetako proben aldagai
ezberdinen bilakaeren arteko korrelazioa, kasu guztietan estatistikoki adierazgarria izan zela
(p<0.001).
T1-T4 aldiko errendimendu fisikoaren aldagai ezberdinen bilakaeren arteko korrelazioak
15m leun (m/s) Trebetasuna (s) BMAJ (cm)
Bb Hoberena Bb Hoberena Bb Hoberena
15m leun (m/s) Bb -
Hoberena 0.919*** -
Trebetasuna (s) Bb -0.152 -0.156 -
Hoberena -0.128 -0.173 0.945*** -
BMAJ (cm) Bb 0.323 0.505* -0.526* -0.636** -
Hoberena 0.461 0.641** -0.362 -0.477 0.879*** -
4.53. Taula: errendimendu fisikoaren aldagai ezberdinen (15m leun: buruturiko hiru errepikapenen batez besteko (Bb) abiadura eta errepikapen hauetariko hoberena m/s-tan; Trebetasun proba: zirkuitua buruturiko hiru errepikapenen batez besteko (Bb) denbora eta errepikapen hauetariko hoberena s-tan; BMAJ: buruturiko bost jauzietatik altuena eta baxuena kenduta, beste hiru jauzien batez bestekoa (Bb) eta jauzirik hoberena cm-tan) arteko korrelazio koefizienteak. * p<0.05, ** p<0.01, *** p<0.001
Emaitzak
136
4.4.5. ANTROPOMETRIAK, GORPUTZ-OSAGAIEK ETA SOMATOTIPOAK,
ENTRENAMENDUETAN ETA PARTIDETAN LANDUTAKO EDUKIEKIN IZANDAKO
KORRELAZIOAK
Hurrengo lau azpiataletan (4.4.5., 4.4.6., 4.4.7. eta 4.4.8.) aurkezten diren korrelazioen
emaitzetan, bizpahiru aspektu eduki behar dira kontuan:
Burututako edukien sailkapena, 17 lan mota ezberdinetan banatzen da:
erresistentziari dagokionez, eraginkortasun aerobikoa baloiarekin (E1b),
eraginkortasun aerobikoa baloi gabe (E1bg), ahalmen aerobikoa baloi gabe (E2bg)
eta potentzia aerobikoa baloiarekin (E3b); abiadura baloiarekin (Ab) eta abiadura
baloi gabe (Abg); indar orokorra (IO), gehieneko indarra (GI) eta indar espezifikoa (IE);
malgutasuna (M); prebentzioa baloiarekin (Preb) eta prebentzioa baloi gabe (Prebg);
teknika (TE); taktika (TA); teknika-taktika (TT); partida ofizialak (PO) eta lagunarteko
partidak (PL).
Jokalariek landutako edukien bolumen absolutua erabili zen korrelazio hauek
burutzeko.
Entrenamendu-aldi bakoitzean landu ez ziren edukiekin ez zen posible izan
korrelaziorik burutzea: E1ean, potentzia aerobikoa baloiarekin, abiadura baloiarekin,
gehieneko indarra, indar espezifikoa eta partida ofizialak; E2n, abiadura baloiarekin;
eta E3n, ahalmen aerobikoa baloi gabe, alegia.
Emaitzak
137
Azterketa-aldietako emaitzek, aurreko entrenamendu-aldietako edukiekin izandako
korrelazioak behatuz, 4.54 eta 4.55 tauletan ikus daitekeen bezala, T2ko guztizko gantzaren
eta gantz-portzentajearen, eta E1eko erresistentziaren, abiaduraren eta prebentzioaren
artean, alderantzizko korrelazio estatistikoki adierazgarriak egon ziren; izendatutako eduki
hauek eta baita teknikak ere, korrelazio estatistikoki adierazgarria izan zuten muskulu-
portzentajearekin. Kasu guztietan, p<0.05ekoa izan zen.
Emaitzak
138
T2ko antropometriaren eta E1eko edukien arteko korrelazioa
Pisua (kg)
Altuera (cm)
GMI (kg/m2)
G-A gantza (mm)
G-E gantza (mm)
Guztizko gantza (mm)
E1b -0.208 -0.010 -0.256 -0.378 -0.389 -0.436
E1bg -0.272 -0.043 -0.316 -0.427 -0.439 -0.492*
E2bg -0.304 -0.077 -0.334 -0.441 -0.468 -0.516*
E3b ----- ----- ----- ----- ----- -----
E -0.261 -0.038 -0.305 -0.419 -0.431 -0.483*
Ab ----- ----- ----- ----- ----- -----
Abg -0.253 -0.027 -0.302 -0.419 -0.423 -0.479*
A -0.253 -0.027 -0.302 -0.419 -0.423 -0.479*
IO -0.151 -0.020 -0.177 -0.339 -0.335 -0.384
GI ----- ----- ----- ----- ----- -----
IE ----- ----- ----- ----- ----- -----
I -0.151 -0.020 -0.177 -0.339 -0.335 -0.384
TE -0.294 0.012 -0.382 -0.386 -0.421 -0.458
TA -0.196 0.021 -0.260 -0.384 -0.352 -0.420
TT -0.231 0.038 -0.317 -0.412 -0.348 -0.435
M -0.152 0.077 -0.241 -0.346 -0.341 -0.391
Preb -0.304 -0.077 -0.334 -0.441 -0.468 -0.516*
Prebg -0.302 -0.038 -0.358 -0.420 -0.451 -0.494*
Pre -0.303 -0.042 -0.356 -0.423 -0.453 -0.497*
PO ----- ----- ----- ----- ----- -----
PL 0.091 0.337 -0.098 -0.121 -0.125 -0.140
P 0.091 0.337 -0.098 -0.121 -0.125 -0.140
Guztira -0.180 0.069 -0.271 -0.366 -0.368 -0.417 4.54. Taula: antropometriaren (pisua, altuera, GMI (gorputz masa indizea), G-A (gorputz-adarretako) gantza, G-E (gorputz-enborreko) gantza eta Guztizko gantza (sei azal-tolesturen batura)) eta landutako edukien (E = Erresistentzia; E1b = eraginkortasun aerobikoa baloiarekin; E1bg = eraginkortasun aerobikoa baloi gabe; E2bg = ahalmen aerobikoa baloi gabe; E3b = potentzia aerobikoa baloiarekin; A = Abiadura; Ab = abiadura baloiarekin; Abg = abiadura baloi gabe; I = Indarra; IO = indar orokorra; GI = gehieneko indarra; IE = indar espezifikoa; TE = Teknika; TA = Taktika; TT = Teknika-Taktika; M = Malgutasuna; Pre = Prebentzioa; Preb = prebentzioa baloiarekin; Prebg = prebentzioa baloi gabe; P = Partidak; PO = partida ofizialak; PL = lagunarteko partidak; eta guztira landutako bolumena) arteko korrelazio koefizienteak. * p<0.05
Emaitzak
139
T2ko gorputz-osagaien eta somatotipoaren eta E1eko edukien arteko korrelazioak
Gantz % Hezur % Muskulu %
Endo- morfia
Meso- morfia
Ekto- morfia
E1b -0.436 0.131 0.478* -0.330 -0.312 0.225
E1bg -0.492* 0.161 0.534* -0.382 -0.360 0.278
E2bg -0.516* 0.160 0.564* -0.405 -0.365 0.286
E3b ----- ----- ----- ----- ----- -----
E -0.483* 0.156 0.525* -0.373 -0.352 0.268
Ab ----- ----- ----- ----- ----- -----
Abg -0.479* 0.159 0.519* -0.368 -0.352 0.269
A -0.479* 0.159 0.519* -0.368 -0.352 0.269
IO -0.384 0.064 0.443 -0.269 -0.237 0.141
GI ----- ----- ----- ----- ----- -----
IE ----- ----- ----- ----- ----- -----
I -0.384 0.064 0.443 -0.269 -0.237 0.141
TE -0.458 0.213 0.469* -0.379 -0.463 0.357
TA -0.420 0.136 0.456 -0.305 -0.339 0.243
TT -0.435 0.173 0.459 -0.316 -0.412 0.311
M -0.391 0.156 0.413 -0.290 -0.325 0.235
Preb -0.516* 0.160 0.564* -0.405 -0.365 0.286
Prebg -0.494* 0.185 0.527* -0.397 -0.412 0.320
Pre -0.497* 0.183 0.531* -0.398 -0.408 0.317
PO ----- ----- ----- ----- ----- -----
PL -0.140 0.182 0.093 -0.092 -0.266 0.169
P -0.140 0.182 0.093 -0.092 -0.266 0.169
Guztira -0.417 0.172 0.437 -0.315 -0.360 0.263
4.55. Taula: gorputz-osagaien (gantz-, hezur- eta muskulu-portzentajeak) eta somatotipoaren (endomorfia, mesomorfia eta ektomorfia) eta landutako edukien (E = Erresistentzia; E1b = eraginkortasun aerobikoa baloiarekin; E1bg = eraginkortasun aerobikoa baloi gabe; E2bg = ahalmen aerobikoa baloi gabe; E3b = potentzia aerobikoa baloiarekin; A = Abiadura; Ab = abiadura baloiarekin; Abg = abiadura baloi gabe; I = Indarra; IO = indar orokorra; GI = gehieneko indarra; IE = indar espezifikoa; TE = Teknika; TA = Taktika; TT = Teknika-Taktika; M = Malgutasuna; Pre = Prebentzioa; Preb = prebentzioa baloiarekin; Prebg = prebentzioa baloi gabe; P = Partidak; PO = partida ofizialak; PL = lagunarteko partidak; eta guztira landutako bolumena) arteko korrelazio koefizienteak. * p<0.05
Emaitzak
140
Hirugarren azterketa-aldiaren (T3) eta bigarren entrenamendu-aldiaren (E2) arteko
korrelazioak aztertuz, 4.56 taulan ikus daitekeen bezala, erresistentziaren, indarraren,
teknikaren, taktikaren, prebentzioaren eta guztizko bolumenaren eta gorputz-adarretako
gantzaren artean, alderantzizko korrelazio estatistikoki adierazgarriak egon ziren. Eta
erresistentziak, indarrak, prebentzioak, partidak eta guztizko bolumenak, korrelazio
estatistikoki adierazgarria izan zuten muskulu-portzentajearekin (ikus 4.57 taula). Kasu
guztietan, p<0.05ekoa izan zen.
Laugarren azterketa-aldiaren (T4) eta hirugarren entrenamendu-aldiaren (E3) arteko
korrelazioekin jarraituz (ikus 4.58 eta 4.59 taulak), esanguratsuena indarra eta
mesomorfiaren arteko korrelazio estatistikoki adierazgarria izan (p<0.001). Aipatzekoa da
ere, indarrak eta pisuak, indar espezifikoak eta mesomorfiak, eta prebentzioa baloi gabe
edukiak eta mesomorfiak, korrelazio estatistikoki adierazgarria izan zutela beraien artean;
kasu guztietan p<0.01ekoa izan zen. Eta adierazgarritasun berdina izan zuten, baina
alderantzizko korrelazioa izanda, indar espezifikoaren eta muskulu-portzentajearen artekoa,
teknikaren eta ektomorfiaren artekoa, eta prebentzioaren eta ektomorfiaren artekoa.
Emaitzak
141
T3ko antropometriaren eta E2ko edukien arteko korrelazioak
Pisua
(kg)
Altuera
(cm)
GMI
(kg/m2)
G-A
gantza
(mm)
G-E
gantza
(mm)
Guztizko
gantza
(mm)
E1b -0.095 -0.003 -0.121 -0.481* -0.107 -0.380
E1bg -0.078 0.001 -0.101 -0.460* -0.212 -0.421
E2bg -0.128 -0.041 -0.139 0.397 -0.240 -0.392
E3b 0.059 0.390 -0.175 -0.506* -0.284 -0.489*
E -0.081 0.029 -0.122 -0.491* -0.175 -0.422
Ab ----- ----- ----- ----- ----- -----
Abg -0.064 0.023 -0.098 -0.411 -0.147 -0.353
A -0.064 0.023 -0.098 -0.411 -0.147 -0.353
IO -0.005 0.003 -0.009 -0.519* 0.015 -0.342
GI -0.005 0.003 -0.009 -0.519* 0.015 -0.342
IE -0.049 0.070 -0.109 -0.493* -0.135 -0.403
I -0.043 0.061 -0.095 -0.533* -0.112 -0.418
TE 0.013 0.022 -0.002 -0.568* 0.057 -0.353
TA -0.056 0.049 -0.103 -0.480* -0.118 -0.385
TT -0.187 -0.086 -0.183 -0.382 -0.081 -0.299
M -0.065 0.003 -0.085 -0.439 -0.141 -0.370
Preb -0.122 -0.012 -0.146 -0.469* -0.087 -0.362
Prebg -0.043 0.091 -0.115 -0.459* -0.186 -0.406
Pre -0.060 0.072 -0.124 -0.471* -0.170 -0.406
PO -0.092 0.024 -0.126 -0.236 -0.339 -0.336
PL -0.098 -0.246 0.029 -0.304 -0.189 -0.303
P -0.123 -0.073 -0.106 -0.336 -0.387 -0.428
Guztira -0.092 -0.003 -0.115 -0.457* -0.223 -0.424
4.56. Taula: antropometriaren (pisua, altuera, GMI (gorputz masa indizea), G-A (gorputz-adarretako) gantza, G-E (gorputz-enborreko) gantza eta Guztizko gantza (sei azal-tolesturen batura)) eta landutako edukien (E = Erresistentzia; E1b = eraginkortasun aerobikoa baloiarekin; E1bg = eraginkortasun aerobikoa baloi gabe; E2bg = ahalmen aerobikoa baloi gabe; E3b = potentzia aerobikoa baloiarekin; A = Abiadura; Ab = abiadura baloiarekin; Abg = abiadura baloi gabe; I = Indarra; IO = indar orokorra; GI = gehieneko indarra; IE = indar espezifikoa; TE = Teknika; TA = Taktika; TT = Teknika-Taktika; M = Malgutasuna; Pre = Prebentzioa; Preb = prebentzioa baloiarekin; Prebg = prebentzioa baloi gabe; P = Partidak; PO = partida ofizialak; PL = lagunarteko partidak; eta guztira landutako bolumena) arteko korrelazio koefizienteak. * p<0.05
Emaitzak
142
T3ko gorputz-osagaien eta somatotipoaren eta E2ko edukien arteko korrelazioak
Gantz % Hezur % Muskulu
% Endo- morfia
Meso- morfia
Ekto- morfia
E1b -0.380 0.042 0.430 -0.180 -0.205 0.145
E1bg -0.421 0.030 0.483* -0.232 -0.128 0.112
E2bg -0.392 -0.041 0.482* -0.258 -0.223 0.128
E3b -0.489* 0.036 0.561* -0.445 -0.266 0.319
E -0.422 0.035 0.483* -0.233 -0.186 0.150
Ab ----- ----- ----- ----- ----- -----
Abg -0.353 0.056 0.392 -0.186 -0.164 0.122
A -0.353 0.056 0.392 -0.186 -0.164 0.122
IO -0.342 -0.036 0.421 -0.191 -0.059 0.039
GI -0.342 -0.036 0.421 -0.191 -0.059 0.039
IE -0.403 0.055 0.451 -0.198 -0.194 0.144
I -0.418 0.039 0.475* -0.210 -0.178 0.131
TE -0.353 -0.024 0.428 -0.107 -0.112 0.046
TA -0.385 0.065 0.425 -0.183 -0.162 0.139
TT -0.299 0.061 0.326 -0.119 -0.298 0.180
M -0.370 0.012 0.432 -0.169 -0.152 0.100
Preb -0.362 -0.042 0.447 -0.190 -0.251 0.161
Prebg -0.406 0.015 0.473* -0.222 -0.212 0.157
Pre -0.406 0.004 0.478* -0.220 -0.224 0.161
PO -0.336 -0.063 0.426 -0.261 -0.185 0.132
PL -0.303 0.123 0.302 -0.107 0.201 -0.139
P -0.428 -0.011 0.511* -0.283 -0.093 0.068
Guztira -0.424 0.025 0.490* -0.233 -0.164 0.124
4.57. Taula: gorputz-osagaien (gantz-, hezur- eta muskulu-portzentajeak) eta somatotipoaren (endomorfia, mesomorfia eta ektomorfia) eta landutako edukien (E = Erresistentzia; E1b = eraginkortasun aerobikoa baloiarekin; E1bg = eraginkortasun aerobikoa baloi gabe; E2bg = ahalmen aerobikoa baloi gabe; E3b = potentzia aerobikoa baloiarekin; A = Abiadura; Ab = abiadura baloiarekin; Abg = abiadura baloi gabe; I = Indarra; IO = indar orokorra; GI = gehieneko indarra; IE = indar espezifikoa; TE = Teknika; TA = Taktika; TT = Teknika-Taktika; M = Malgutasuna; Pre = Prebentzioa; Preb = prebentzioa baloiarekin; Prebg = prebentzioa baloi gabe; P = Partidak; PO = partida ofizialak; PL = lagunarteko partidak; eta guztira landutako bolumena) arteko korrelazio koefizienteak. * p<0.05
Emaitzak
143
T4ko antropometriaren eta E3ko edukien arteko korrelazioak
Pisua (kg)
Altuera (cm)
GMI (kg/m2)
G-A gantza (mm)
G-E gantza (mm)
Guztizko gantza (mm)
E1b 0.377 0.178 0.381 0.322 -0.084 0.187
E1bg 0.321 0.109 0.354 0.065 -0.129 -0.014
E2bg ----- ----- ----- ----- ----- -----
E3b 0.362 0.299 0.269 0.087 0.176 0.142
E 0.366 0.162 0.378 0.203 -0.091 0.101
Ab 0.410 0.055 0.510* 0.331 0.254 0.350
Abg 0.133 0.052 0.138 -0.235 -0.081 -0.203
A 0.225 0.061 0.255 -0.124 -0.007 -0.091
IO 0.433 0.283 0.378 0.147 0.159 0.177
GI 0.312 0.079 0.354 0.033 0.133 0.085
IE 0.514* 0.532* 0.330 0.415 0.093 0.335
I 0.610** 0.554* 0.440 0.412 0.141 0.355
TE 0.429 0.009 0.562* 0.321 0.158 0.299
TA 0.384 0.209 0.364 0.071 0.034 0.066
TT 0.340 0.124 0.367 0.395 0.075 0.312
M 0.396 0.183 0.402 0.146 -0.094 0.060
Preb 0.426 0.210 0.417 0.239 0.137 0.231
Prebg 0.387 0.138 0.422 0.220 -0.149 0.086
Pre 0.429 0.009 0.562* 0.321 0.158 0.299
PO 0.149 0.066 0.150 -0.368 -0.363 -0.426
PL 0.007 -0.421 0.273 0.136 0.431 0.294
P 0.384 0.209 0.364 0.071 0.034 0.066
Guztira 0.340 0.124 0.367 0.395 0.075 0.312
4.58. Taula: antropometriaren (pisua, altuera, GMI (gorputz masa indizea), G-A (gorputz-adarretako) gantza, G-E (gorputz-enborreko) gantza eta Guztizko gantza (sei azal-tolesturen batura)) eta landutako edukien (E = Erresistentzia; E1b = eraginkortasun aerobikoa baloiarekin; E1bg = eraginkortasun aerobikoa baloi gabe; E2bg = ahalmen aerobikoa baloi gabe; E3b = potentzia aerobikoa baloiarekin; A = Abiadura; Ab = abiadura baloiarekin; Abg = abiadura baloi gabe; I = Indarra; IO = indar orokorra; GI = gehieneko indarra; IE = indar espezifikoa; TE = Teknika; TA = Taktika; TT = Teknika-Taktika; M = Malgutasuna; Pre = Prebentzioa; Preb = prebentzioa baloiarekin; Prebg = prebentzioa baloi gabe; P = Partidak; PO = partida ofizialak; PL = lagunarteko partidak; eta guztira landutako bolumena) arteko korrelazio koefizienteak. * p<0.05, ** p<0.01
Emaitzak
144
T4ko gorputz-osagaien eta somatotipoaren eta E3ko edukien arteko korrelazioak
Gantz % Hezur % Muskulu %
Endo- morfia
Meso- morfia
Ekto- morfia
E1b 0.187 0.105 -0.260 0.183 0.572* -0.385
E1bg -0.014 0.076 -0.036 0.033 0.510* -0.372
E2bg ----- ----- ----- ----- ----- -----
E3b 0.142 0.234 -0.299 0.224 0.423 -0.168
E 0.101 0.105 -0.172 0.125 0.558* 0.381
Ab 0.350 -0.345 -0.127 0.411 0.302 -0.552*
Abg -0.203 0.317 -0.004 -0.192 0.453 -0.128
A -0.091 0.194 -0.036 -0.065 0.481* -0.256
IO 0.177 -0.137 -0.088 0.122 0.378 -0.275
GI 0.085 -0.164 0.023 0.224 0.250 -0.347
IE 0.335 0.413 -0.613** 0.200 0.669** -0.180
I 0.355 0.317 -0.569* 0.246 0.729*** -0.282
TE 0.299 -0.335 -0.081 0.357 0.404 -0.615**
TA 0.066 0.211 -0.207 0.104 0.556* -0.327
TT 0.312 -0.067 -0.273 0.333 0.370 -0.388
M 0.060 -0.013 -0.052 0.089 0.472* -0.399
Preb 0.231 0.100 -0.300 0.277 0.474* -0.378
Prebg 0.086 0.085 -0.144 0.050 0.612** -0.433
Pre 0.299 -0.335 -0.081 0.357 0.404 -0.615**
PO -0.426 0.079 0.380 -0.377 0.240 -0.143
PL 0.294 -0.404 -0.031 0.397 - 0.158 -0.394
P 0.066 0.211 -0.207 0.104 0.556* -0.327
Guztira 0.312 -0.067 -0.273 0.333 0.370 -0.388 4.59. Taula: gorputz-osagaien (gantz-, hezur- eta muskulu-portzentajeak) eta somatotipoaren (endomorfia, mesomorfia eta ektomorfia) eta landutako edukien (E = Erresistentzia; E1b = eraginkortasun aerobikoa baloiarekin; E1bg = eraginkortasun aerobikoa baloi gabe; E2bg = ahalmen aerobikoa baloi gabe; E3b = potentzia aerobikoa baloiarekin; A = Abiadura; Ab = abiadura baloiarekin; Abg = abiadura baloi gabe; I = Indarra; IO = indar orokorra; GI = gehieneko indarra; IE = indar espezifikoa; TE = Teknika; TA = Taktika; TT = Teknika-Taktika; M = Malgutasuna; Pre = Prebentzioa; Preb = prebentzioa baloiarekin; Prebg = prebentzioa baloi gabe; P = Partidak; PO = partida ofizialak; PL = lagunarteko partidak; eta guztira landutako bolumena) arteko korrelazio koefizienteak. * p<0.05, ** p<0.01, *** p<0.001
Emaitzak
145
4.4.6. ANTROPOMETRIAREN, GORPUTZ-OSAGAIEN ETA SOMATOTIPOAREN
BILAKAEREK, ENTRENAMENDUETAN ETA PARTIDETAN LANDUTAKO
EDUKIEKIN IZANDAKO KORRELAZIOAK
Entrenamendu-aldi bakoitzean aldagaiek izandako bilakaeren eta landutako edukien
arteko korrelazioei begira, eta lehenengo entrenamendu-aldiarekin hasiz, soilik muskulu-
portzentajearen bilakaerarekiko sortu ziren korrelazio estatistikoki adierazgarriak; kasu
guztietan, p<0.05 izan zen (ikus 4.60 eta 4.61 taulak).
Bigarren entrenamendu-aldian (E2) ere, muskulu-portzentajearen bilakaera da
korrelazio estatistikoki adierazgarria (p<0.05) azaltzen zuen aldagai bakarra; baina kasu
honetan alderantzizko korrelazioa izan zen eta soilik, potentzia aerobikoa baloiarekin
edukiarekiko (ikus 4.62 eta 4.63 taulak).
Hirugarren entrenamendu-aldiarekin (E3) jarraituz, antropometriaren, gorputz-
osagaien eta somatotipoaren bilakaerek, edukiekin izandako korrelazio estatistikoki
adierazgarriak ikus daitezke 4.64 eta 4.65 tauletan. Horietan adierazgarrienak (p<0.01),
abiadura baloiarekin edukiak, abiadurak (guztira hartuta) eta teknikak, gorputz-enborreko
eta guztizko gantzarekin izan zuten alderantzizko korrelazioak dira; eta baita indar
espezifikoaren, indarraren eta lagunarteko partiden eta mesomorfiaren arteko korrelazioak
(lagunarteko partiden kasuan alderantzizkoa izan zen) ere. Adierazgarritasun berdina izan
zuten abiaduraren eta gantz-portzentajearen, eta indar espezifikoaren eta hezur-
portzentajearen arteko korrelazioek; lehenengo kasuan alderantzizko korrelazioa izan zen.
Azkenik, denboraldi guztian zehar (T1-T4) aldagaiek izandako bilakaeren eta
landutako edukien arteko korrelazioak aztertuz (ikus 4.66 eta 4.67 taulak), soilik estatistikoki
adierazgarriak izan ziren bi kasu ikus daitezke: potentzia aerobikoa baloiarekin eta indar
espezifikoa edukiek, mesomorfiarekin izandakoak; bi kasuetan p<0.05ekoa izan zen.
Emaitzak
146
E1ean antropometriaren bilakaerak edukiekin izandako korrelazioak
Pisua (kg)
Altuera (cm)
GMI (kg/m2)
G-A gantza (mm)
G-E gantza (mm)
Guztizko gantza (mm)
E1b -0.174 -0.090 -0.146 -0.415 -0.333 -0.416
E1bg -0.191 -0.100 -0.160 -0.426 -0.328 -0.419
E2bg -0.205 -0.106 -0.172 -0.433 -0.323 -0.420
E3b ----- ----- ----- ----- ----- -----
E -0.188 -0.098 -0.158 -0.425 -0.330 -0.419
Ab ----- ----- ----- ----- ----- -----
Abg -0.183 -0.099 -0.152 -0.423 -0.331 -0.419
A -0.183 -0.099 -0.152 -0.423 -0.331 -0.419
IO -0.138 -0.087 -0.112 -0.394 -0.319 -0.397
GI ----- ----- ----- ----- ----- -----
IE ----- ----- ----- ----- ----- -----
I -0.138 -0.087 -0.112 -0.394 -0.319 -0.397
TE -0.191 -0.030 -0.173 -0.366 -0.302 -0.370
TA -0.136 -0.107 -0.107 -0.378 -0.321 -0.388
TT -0.115 -0.133 -0.082 -0.336 -0.301 -0.353
M -0.129 -0.038 -0.113 -0.382 -0.336 -0.402
Preb -0.205 -0.106 -0.172 -0.433 -0.323 -0.420
Prebg -0.200 -0.073 -0.174 -0.407 -0.316 -0.401
Pre -0.201 -0.077 -0.174 -0.410 -0.317 -0.403
PO ----- ----- ----- ----- ----- -----
PL 0.011 0.059 -0.002 -0.140 -0.252 -0.224
P 0.011 0.059 -0.002 -0.140 -0.252 -0.224
Guztira -0.140 -0.062 -0.120 -0.372 -0.331 -0.392 4.60. Taula: antropometriaren (pisua, altuera, GMI (gorputz masa indizea), G-A (gorputz-adarretako) gantza, G-E (gorputz-enborreko) gantza eta Guztizko gantza (sei azal-tolesturen batura)) eta landutako edukien (E = Erresistentzia; E1b = eraginkortasun aerobikoa baloiarekin; E1bg = eraginkortasun aerobikoa baloi gabe; E2bg = ahalmen aerobikoa baloi gabe; E3b = potentzia aerobikoa baloiarekin; A = Abiadura; Ab = abiadura baloiarekin; Abg = abiadura baloi gabe; I = Indarra; IO = indar orokorra; GI = gehieneko indarra; IE = indar espezifikoa; TE = Teknika; TA = Taktika; TT = Teknika-Taktika; M = Malgutasuna; Pre = Prebentzioa; Preb = prebentzioa baloiarekin; Prebg = prebentzioa baloi gabe; P = Partidak; PO = partida ofizialak; PL = lagunarteko partidak; eta guztira landutako bolumena) arteko korrelazio koefizienteak.
Emaitzak
147
E1ean gorputz-osagaien eta somatotipoaren bilakaerek, edukiekin izandako korrelazioak
Gantz % Hezur % Muskulu %
Endo- morfia
Meso- morfia
Ekto- morfia
E1b -0.430 -0.222 0.500* -0.328 -0.072 0.209
E1bg -0.435 -0.175 0.490* -0.331 -0.071 0.218
E2bg -0.436 -0.149 0.482* -0.333 -0.077 0.224
E3b ----- ----- ----- ----- ----- -----
E -0.435 -0.184 0.493* -0.331 -0.072 0.217
Ab ----- ----- ----- ----- ----- -----
Abg -0.434 -0.191 0.495* -0.329 -0.069 0.213
A -0.434 -0.191 0.495* -0.329 -0.069 0.213
IO -0.410 -0.272 0.493* -0.304 -0.088 0.172
GI ----- ----- ----- ----- ----- -----
IE ----- ----- ----- ----- ----- -----
I -0.410 -0.272 0.493* -0.304 -0.088 0.172
TE -0.388 -0.087 0.435 -0.328 -0.048 0.242
TA -0.405 -0.237 0.491* -0.304 -0.059 0.179
TT -0.374 -0.203 0.464 -0.281 -0.037 0.161
M -0.417 -0.272 0.513* -0.311 -0.052 0.200
Preb -0.436 -0.149 0.482* -0.333 -0.077 0.224
Prebg -0.418 -0.123 0.465 -0.333 -0.065 0.234
Pre -0.420 -0.126 0.467 -0.334 -0.066 0.233
PO ----- ----- ----- ----- ----- -----
PL -0.232 -0.298 0.343 -0.147 0.005 0.088
P -0.232 -0.298 0.343 -0.147 0.005 0.088
Guztira -0.408 -0.234 0.490* -0.304 -0.054 0.195
4.61. Taula: gorputz-osagaien (gantz-, hezur- eta muskulu-portzentajeak) eta somatotipoaren (endomorfia, mesomorfia eta ektomorfia) eta landutako edukien (E = Erresistentzia; E1b = eraginkortasun aerobikoa baloiarekin; E1bg = eraginkortasun aerobikoa baloi gabe; E2bg = ahalmen aerobikoa baloi gabe; E3b = potentzia aerobikoa baloiarekin; A = Abiadura; Ab = abiadura baloiarekin; Abg = abiadura baloi gabe; I = Indarra; IO = indar orokorra; GI = gehieneko indarra; IE = indar espezifikoa; TE = Teknika; TA = Taktika; TT = Teknika-Taktika; M = Malgutasuna; Pre = Prebentzioa; Preb = prebentzioa baloiarekin; Prebg = prebentzioa baloi gabe; P = Partidak; PO = partida ofizialak; PL = lagunarteko partidak; eta guztira landutako bolumena) arteko korrelazio koefizienteak. * p<0.05
Emaitzak
148
E2n antropometriaren bilakaerak edukiekin izandako korrelazioak
Pisua (kg)
Altuera (cm)
GMI (kg/m2)
G-A gantza (mm)
G-E gantza (mm)
Guztizko gantza (mm)
E1b 0.077 -0.176 0.130 0.189 -0.075 0.133
E1bg 0.033 -0.240 0.101 0.204 -0.110 0.130
E2bg 0.089 0.054 0.092 0.280 0.101 0.255
E3b 0.094 0.025 0.109 0.304 0.059 0.257
E 0.063 -0.186 0.120 0.216 -0.076 0.151
Ab ----- ----- ----- ----- ----- -----
Abg 0.072 -0.087 0.108 0.277 0.018 0.227
A 0.072 -0.087 0.108 0.277 0.018 0.227
IO -0.102 -0.267 -0.033 -0.089 -0.369 -0.174
GI -0.102 -0.267 -0.033 -0.089 -0.369 -0.174
IE 0.040 -0.143 0.085 0.135 -0.125 0.076
I 0.013 -0.179 0.065 0.096 -0.186 0.028
TE -0.093 -0.257 -0.035 -0.055 -0.309 -0.120
TA 0.051 -0.226 0.114 0.166 -0.123 0.099
TT 0.168 -0.113 0.212 0.276 0.050 0.235
M 0.055 -0.259 0.127 0.171 -0.130 0.099
Preb 0.116 -0.085 0.152 0.260 0.024 0.219
Prebg 0.015 -0.297 0.097 0.201 -0.160 0.111
Pre 0.036 -0.260 0.110 0.217 -0.126 0.135
PO 0.100 -0.222 0.192 0.270 -0.025 0.198
PL -0.233 -0.204 -0.215 -0.149 -0.271 -0.191
P 0.002 -0.284 0.095 0.192 -0.128 0.109
Guztira 0.042 -0.248 0.117 0.198 -0.119 0.123
4.62. Taula: antropometriaren (pisua, altuera, GMI (gorputz masa indizea), G-A (gorputz-adarretako) gantza, G-E (gorputz-enborreko) gantza eta Guztizko gantza (sei azal-tolesturen batura)) eta landutako edukien (E = Erresistentzia; E1b = eraginkortasun aerobikoa baloiarekin; E1bg = eraginkortasun aerobikoa baloi gabe; E2bg = ahalmen aerobikoa baloi gabe; E3b = potentzia aerobikoa baloiarekin; A = Abiadura; Ab = abiadura baloiarekin; Abg = abiadura baloi gabe; I = Indarra; IO = indar orokorra; GI = gehieneko indarra; IE = indar espezifikoa; TE = Teknika; TA = Taktika; TT = Teknika-Taktika; M = Malgutasuna; Pre = Prebentzioa; Preb = prebentzioa baloiarekin; Prebg = prebentzioa baloi gabe; P = Partidak; PO = partida ofizialak; PL = lagunarteko partidak; eta guztira landutako bolumena) arteko korrelazio koefizienteak.
Emaitzak
149
E2n gorputz-osagaien eta somatotipoaren bilakaerek, edukiekin izandako korrelazioa
Gantz % Hezur % Muskulu %
Endo- morfia
Meso- morfia
Ekto- morfia
E1b 0.151 0.103 -0.279 0.054 0.300 -0.077
E1bg 0.140 0.165 -0.261 0.036 0.312 -0.039
E2bg 0.282 0.060 -0.429 0.139 0.180 -0.036
E3b 0.285 0.134 -0.458* 0.108 0.091 -0.134
E 0.168 0.135 -0.303 0.056 0.296 -0.066
Ab ----- ----- ----- ----- ----- -----
Abg 0.246 0.155 -0.379 0.128 0.273 -0.041
A 0.246 0.155 -0.379 0.128 0.273 -0.041
IO -0.180 0.069 0.164 -0.148 0.296 0.050
GI -0.180 0.069 0.164 -0.148 0.296 0.050
IE 0.094 0.120 -0.242 -0.005 0.275 -0.042
I 0.042 0.118 -0.172 -0.036 0.298 -0.025
TE -0.110 0.111 0.003 -0.195 0.193 0.045
TA 0.111 0.135 -0.227 0.026 0.314 -0.063
TT 0.257 -0.019 -0.344 0.175 0.341 -0.146
M 0.111 0.129 -0.230 0.020 0.328 -0.066
Preb 0.231 -0.090 -0.255 0.120 0.279 -0.108
Prebg 0.121 0.078 -0.216 -0.009 0.280 -0.071
Pre 0.146 0.045 -0.229 0.017 0.286 -0.080
PO 0.210 -0.063 -0.266 -0.021 0.044 -0.135
PL -0.203 0.343 0.082 -0.163 0.167 0.258
P 0.115 0.074 -0.214 -0.083 0.105 -0.025
Guztira 0.135 0.108 -0.253 -0.001 0.259 -0.057
4.63. Taula: gorputz-osagaien (gantz-, hezur- eta muskulu-portzentajeak) eta somatotipoaren (endomorfia, mesomorfia eta ektomorfia) eta landutako edukien (E = Erresistentzia; E1b = eraginkortasun aerobikoa baloiarekin; E1bg = eraginkortasun aerobikoa baloi gabe; E2bg = ahalmen aerobikoa baloi gabe; E3b = potentzia aerobikoa baloiarekin; A = Abiadura; Ab = abiadura baloiarekin; Abg = abiadura baloi gabe; I = Indarra; IO = indar orokorra; GI = gehieneko indarra; IE = indar espezifikoa; TE = Teknika; TA = Taktika; TT = Teknika-Taktika; M = Malgutasuna; Pre = Prebentzioa; Preb = prebentzioa baloiarekin; Prebg = prebentzioa baloi gabe; P = Partidak; PO = partida ofizialak; PL = lagunarteko partidak; eta guztira landutako bolumena) arteko korrelazio koefizienteak. * p<0.05
Emaitzak
150
E3n antropometriaren bilakaerak edukiekin izandako korrelazioak
Pisua (kg)
Altuera (cm)
GMI (kg/m2)
G-A gantza (mm)
G-E gantza (mm)
Guztizko gantza (mm)
E1b 0.060 -0.200 0.066 -0.323 -0.479* -0.425
E1bg 0.069 -0.240 0.095 -0.423 -0.490* -0.515*
E2bg ----- ----- ----- ----- ----- -----
E3b -0.136 -0.107 -0.142 0.077 -0.186 -0.058
E 0.054 -0.221 0.068 -0.356 -0.485* -0.460*
Ab -0.130 -0.016 -0.136 -0.514* -0.603** -0.628**
Abg -0.351 -0.394 -0.307 -0.430 -0.517* -0.548*
A -0.346 -0.355 -0.308 -0.515* -0.616** -0.650**
IO 0.260 0.102 0.271 0.147 -0.064 0.065
GI -0.028 -0.109 -0.022 -0.089 -0.157 -0.165
IE 0.186 0.125 0.141 -0.162 -0.268 -0.229
I 0.217 0.115 0.180 -0.133 -0.284 -0.223
TE -0.014 -0.069 -0.011 -0.445 -0.619** -0.590**
TA -0.180 -0.278 -0.165 -0.230 -0.428 -0.373
TT -0.116 -0.248 -0.102 -0.291 -0.413 -0.383
M 0.124 -0.254 0.145 -0.349 -0.426 -0.437
Preb -0.069 -0.172 -0.064 -0.232 -0.424 -0.382
Prebg 0.252 -0.126 0.255 -0.206 -0.431 -0.325
Pre 0.165 -0.151 0.169 -0.231 -0.462* -0.369
PO 0.410 -0.086 0.428 -0.266 -0.126 -0.260
PL -0.404 0.040 -0.403 0.106 -0.223 -0.072
P 0.370 -0.083 0.389 -0.259 -0.155 -0.274
Guztira 0.166 -0.209 0.184 -0.346 -0.403 -0.435
4.64. Taula: antropometriaren (pisua, altuera, GMI (gorputz masa indizea), G-A (gorputz-adarretako) gantza, G-E (gorputz-enborreko) gantza eta Guztizko gantza (sei azal-tolesturen batura)) eta landutako edukien (E = Erresistentzia; E1b = eraginkortasun aerobikoa baloiarekin; E1bg = eraginkortasun aerobikoa baloi gabe; E2bg = ahalmen aerobikoa baloi gabe; E3b = potentzia aerobikoa baloiarekin; A = Abiadura; Ab = abiadura baloiarekin; Abg = abiadura baloi gabe; I = Indarra; IO = indar orokorra; GI = gehieneko indarra; IE = indar espezifikoa; TE = Teknika; TA = Taktika; TT = Teknika-Taktika; M = Malgutasuna; Pre = Prebentzioa; Preb = prebentzioa baloiarekin; Prebg = prebentzioa baloi gabe; P = Partidak; PO = partida ofizialak; PL = lagunarteko partidak; eta guztira landutako bolumena) arteko korrelazio koefizienteak. * p<0.05, ** p<0.01
Emaitzak
151
E3n gorputz-osagaien eta somatotipoaren bilakaerek, edukiekin izandako korrelazioak
Gantz % Hezur % Muskulu %
Endo- morfia
Meso- morfia
Ekto- morfia
E1b -0.380 0.281 -0.057 -0.379 0.346 -0.053
E1bg -0.456 0.204 0.027 -0.454 0.322 -0.075
E2bg ----- ----- ----- ----- ----- -----
E3b -0.034 0.380 -0.356 0.020 0.373 0.227
E -0.408 0.264 -0.041 -0.403 0.351 -0.047
Ab -0.578* -0.032 0.378 -0.568* 0.035 0.112
Abg -0.538* 0.527* -0.074 -0.465* 0.461* 0.303
A -0.628** 0.461* 0.032 -0.561* 0.420 0.299
IO 0.082 0.054 -0.147 -0.124 0.242 -0.243
GI -0.125 -0.167 0.164 -0.067 -0.126 0.099
IE -0.217 0.603** -0.366 -0.157 0.699** -0.128
I -0.202 0.528* -0.333 -0.179 0.661** -0.149
TE -0.541* -0.080 0.394 -0.503* 0.020 0.047
TA -0.339 0.387 -0.162 -0.343 0.350 0.196
TT -0.346 0.072 0.134 -0.302 0.036 0.102
M -0.378 0.121 0.040 -0.361 0.240 -0.137
Preb -0.355 0.227 0.030 -0.212 0.197 0.142
Prebg -0.272 0.227 -0.136 -0.436 0.377 -0.238
Pre -0.321 0.245 -0.091 -0.396 0.347 -0.130
PO -0.208 0.024 -0.021 -0.165 0.269 -0.380
PL -0.087 -0.357 0.425 -0.149 -0.588** 0.512*
P -0.223 -0.017 0.028 -0.186 0.205 -0.327
Guztira -0.378 0.170 -0.010 -0.354 0.306 -0.140
4.65. Taula: gorputz-osagaien (gantz-, hezur- eta muskulu-portzentajeak) eta somatotipoaren (endomorfia, mesomorfia eta ektomorfia) eta landutako edukien (E = Erresistentzia; E1b = eraginkortasun aerobikoa baloiarekin; E1bg = eraginkortasun aerobikoa baloi gabe; E2bg = ahalmen aerobikoa baloi gabe; E3b = potentzia aerobikoa baloiarekin; A = Abiadura; Ab = abiadura baloiarekin; Abg = abiadura baloi gabe; I = Indarra; IO = indar orokorra; GI = gehieneko indarra; IE = indar espezifikoa; TE = Teknika; TA = Taktika; TT = Teknika-Taktika; M = Malgutasuna; Pre = Prebentzioa; Preb = prebentzioa baloiarekin; Prebg = prebentzioa baloi gabe; P = Partidak; PO = partida ofizialak; PL = lagunarteko partidak; eta guztira landutako bolumena) arteko korrelazio koefizienteak. * p<0.05, ** p<0.01
Emaitzak
152
T1-T4 aldian antropometriaren bilakaerak edukiekin izandako korrelazioak
Pisua (kg)
Altuera (cm)
GMI (kg/m2)
G-A gantza (mm)
G-E gantza (mm)
Guztizko gantza (mm)
E1b 0.000 -0.028 0.007 0.189 -0.078 0.099
E1bg -0.076 0.058 -0.084 0.208 -0.050 0.131
E2bg -0.069 0.129 -0.092 0.290 0.027 0.219
E3b -0.092 0.159 -0.117 0.247 -0.205 0.075
E -0.055 0.039 -0.059 0.212 -0.063 0.125
Ab 0.180 -0.047 0.183 -0.184 -0.057 -0.145
Abg -0.104 -0.009 -0.098 0.256 -0.010 0.181
A -0.090 -0.013 -0.084 0.242 -0.014 0.170
IO -0.082 0.127 -0.103 0.251 -0.076 0.141
GI -0.011 -0.394 0.065 -0.117 -0.119 -0.132
IE -0.001 -0.011 0.005 0.230 -0.174 0.067
I -0.043 0.004 -0.039 0.246 -0.157 0.092
TE -0.071 0.059 -0.080 0.306 0.000 0.211
TA -0.062 -0.120 -0.036 0.216 -0.062 0.124
TT 0.212 -0.281 0.259 0.160 0.074 0.137
M -0.028 -0.035 -0.019 0.157 -0.087 0.076
Preb -0.018 -0.154 0.013 0.252 -0.008 0.165
Prebg -0.063 0.119 -0.083 0.238 -0.097 0.127
Pre -0.057 0.074 -0.068 0.246 -0.084 0.137
PO -0.230 0.143 -0.247 -0.346 -0.434 -0.407
PL -0.184 -0.003 -0.176 0.087 -0.103 0.022
P -0.272 0.123 -0.284 -0.268 -0.418 -0.346
Guztira -0.111 0.010 -0.107 0.072 -0.177 -0.018 4.66. Taula: antropometriaren (pisua, altuera, GMI (gorputz masa indizea), G-A (gorputz-adarretako) gantza, G-E (gorputz-enborreko) gantza eta Guztizko gantza (sei azal-tolesturen batura)) eta landutako edukien (E = Erresistentzia; E1b = eraginkortasun aerobikoa baloiarekin; E1bg = eraginkortasun aerobikoa baloi gabe; E2bg = ahalmen aerobikoa baloi gabe; E3b = potentzia aerobikoa baloiarekin; A = Abiadura; Ab = abiadura baloiarekin; Abg = abiadura baloi gabe; I = Indarra; IO = indar orokorra; GI = gehieneko indarra; IE = indar espezifikoa; TE = Teknika; TA = Taktika; TT = Teknika-Taktika; M = Malgutasuna; Pre = Prebentzioa; Preb = prebentzioa baloiarekin; Prebg = prebentzioa baloi gabe; P = Partidak; PO = partida ofizialak; PL = lagunarteko partidak; eta guztira landutako bolumena) arteko korrelazio koefizienteak.
Emaitzak
153
T1-T4 aldian gorputz-osagaien eta somatotipoaren bilakaerek, edukiekin izandako korrelazioak
Gantz % Hezur % Muskulu %
Endo- morfia
Meso- morfia
Ekto- morfia
E1b 0.110 0.066 -0.182 -0.041 0.197 0.068
E1bg 0.146 0.021 -0.225 -0.072 0.095 0.132
E2bg 0.232 -0.035 -0.278 -0.041 0.009 0.119
E3b 0.086 0.301 -0.265 -0.110 0.464* 0.095
E 0.139 0.044 -0.221 -0.064 0.140 0.113
Ab -0.147 -0.156 0.242 -0.004 -0.043 -0.033
Abg 0.195 0.175 -0.354 -0.028 0.232 0.136
A 0.184 0.163 -0.335 -0.028 0.229 0.134
IO 0.151 -0.056 -0.176 -0.152 -0.038 0.136
GI -0.122 -0.137 0.146 -0.031 -0.023 -0.040
IE 0.067 0.346 -0.202 -0.024 0.515* 0.044
I 0.098 0.160 -0.188 -0.094 0.285 0.088
TE 0.220 -0.093 -0.217 -0.008 -0.046 0.121
TA 0.135 0.116 -0.234 -0.007 0.217 0.091
TT 0.137 -0.056 -0.090 0.170 0.154 -0.141
M 0.088 -0.011 -0.125 -0.052 0.117 0.092
Preb 0.175 0.118 -0.283 0.066 0.217 0.036
Prebg 0.140 0.008 -0.196 -0.103 0.107 0.132
Pre 0.149 0.028 -0.216 -0.076 0.129 0.119
PO -0.385 0.031 0.288 -0.426 0.134 0.277
PL 0.025 0.049 -0.085 -0.074 -0.089 0.232
P -0.326 0.046 0.218 -0.400 0.082 0.331
Guztira -0.003 0.050 -0.082 -0.149 0.146 0.170
4.67. Taula: gorputz-osagaien (gantz-, hezur- eta muskulu-portzentajeak) eta somatotipoaren (endomorfia, mesomorfia eta ektomorfia) eta landutako edukien (E = Erresistentzia; E1b = eraginkortasun aerobikoa baloiarekin; E1bg = eraginkortasun aerobikoa baloi gabe; E2bg = ahalmen aerobikoa baloi gabe; E3b = potentzia aerobikoa baloiarekin; A = Abiadura; Ab = abiadura baloiarekin; Abg = abiadura baloi gabe; I = Indarra; IO = indar orokorra; GI = gehieneko indarra; IE = indar espezifikoa; TE = Teknika; TA = Taktika; TT = Teknika-Taktika; M = Malgutasuna; Pre = Prebentzioa; Preb = prebentzioa baloiarekin; Prebg = prebentzioa baloi gabe; P = Partidak; PO = partida ofizialak; PL = lagunarteko partidak; eta guztira landutako bolumena) arteko korrelazio koefizienteak. * p<0.05
Emaitzak
154
4.4.7. ERRENDIMENDU FISIKOAK, ENTRENAMENDUETAN ETA PARTIDETAN
LANDUTAKO EDUKIEKIN IZANDAKO KORRELAZIOAK
Entrenamendu-aldi bakoitzean landu ez ziren edukiez gain, E1en, E2n eta denboraldi guztiari
dagokion aldian, proba fisikoak burutu zituzten jokalari guztiek edukiren batzuk (aurrerago
aldi bakoitzaren azalpenean zehaztuko direnak) bolumen berdinean landu zituzten; kasu
horietan ere, ez zen posible izan korrelaziorik burutzea, aldagai bat balio konstantea
bihurtzen zelako.
Azterketa-aldietako proba fisikoen eta hauen aurreko entrenamendu-aldietako
edukien arteko korrelazioei ekinez, T2n proba fisikoak burutu zituzten jokalariek E1ean
bolumen berdinean landu ez zituzten edukiak dira, 4.68 taulan agertzen direnak.
T2ko errendimendu fisikoaren eta E1eko zenbait edukiren arteko korrelazioak
4.68. Taula: errendimendu fisikoaren (15m leun: buruturiko hiru errepikapenen batez besteko (Bb) abiadura eta hauetariko hoberena m/s-tan; Trebetasuna: zirkuitua buruturiko hiru errepikapenen batez besteko (Bb) denbora eta hauetariko hoberena s-tan; BMAJ: buruturiko bost jauzietatik altuena eta baxuena kenduta, beste hiru jauzien batez bestekoa (Bb) eta jauzirik hoberena cm-tan; eta Yo-Yo IR1: egindako distantzia m-tan eta gehieneko abiadura aerobikoa m/s-tan) eta edukien (M = Malgutasuna; P = Partidak; PL: lagunarteko partidak; eta guztizko bolumena) arteko korrelazio koefizienteak.
15m leun (m/s) Trebetasuna (s) BMAJ (cm) Yo-Yo IR1
Bb Hoberena Bb Hoberena Bb Hoberena Dist. (m)
GAA (m/s)
M -0.011 -0.007 -0.374 -0.338 0.000 0.047 -0.136 -0.141
PL -0.237 -0.225 0.148 0.185 0.012 0.001 0.096 0.099
P -0.237 -0.225 0.148 0.185 0.012 0.001 0.096 0.099
Guztira -0.228 -0.217 0.119 0.156 0.011 0.004 0.084 0.087
Emaitzak
155
Bigarren entrenamendu-aldiarekin (E2) jarraituz, ez zen abiadura baloiarekin landu,
eta indar orokorra eta gehieneko indarra edukiak jokalari guztiek bolumen berdinean landu
zituzten. Gauzak horrela, entrenamendu-aldi honetan landutako edukien eta T3ko proba
fisikoen arteko korrelazioak ikus ditzakegu 4.69 taulan; adierazgarritasun bakarra partida
ofizialak edukia eta Yo-Yo IR1 probaren artean egon zen (p<0.05).
Bukatzeko, hirugarren entrenamendu-aldiko (E3) ahalmen aerobikoa baloi gabe izan
zen landu ez zen eduki bakarra, eta entrenamendu-aldi honetako edukien eta T4ko proba
fisikoen arteko korrelazioak aztertuz (ikus 4.70 taula), abiadura baloiarekin eta trebetasun
probaren errepikapen hoberenaren artean azaldu zen korrelazio estatistikoki adierazgarri
bakarra, alderantzizkoa izan zen eta p<0.05ekoa.
Emaitzak
156
T3ko errendimendu fisikoaren eta E2ko edukiekin arteko korrelazioak
4.69. Taula: errendimendu fisikoaren (15m leun: buruturiko hiru errepikapenen batez besteko (Bb) abiadura eta hauetariko hoberena m/s-tan; Trebetasuna: zirkuitua buruturiko hiru errepikapenen batez besteko (Bb) denbora eta hauetariko hoberena s-tan; BMAJ: buruturiko bost jauzietatik altuena eta baxuena kenduta, beste hiru jauzien batez bestekoa (Bb) eta jauzirik hoberena cm-tan; eta Yo-Yo IR1: egindako distantzia m-tan eta gehieneko abiadura aerobikoa m/s-tan) eta edukien (E = Erresistentzia; E1b = eraginkortasun aerobikoa baloiarekin; E1bg = eraginkortasun aerobikoa baloi gabe; E2bg = ahalmen aerobikoa baloi gabe; E3b = potentzia aerobikoa baloiarekin; A = Abiadura; Ab = abiadura baloiarekin; Abg = abiadura baloi gabe; I = Indarra; IO = indar orokorra; GI = gehieneko indarra; IE = indar espezifikoa; TE = Teknika; TA = Taktika; TT = Teknika-Taktika; M = Malgutasuna; Pre = Prebentzioa; Preb = prebentzioa baloiarekin; Prebg = prebentzioa baloi gabe; P = Partidak; PO = partida ofizialak; PL = lagunarteko partidak; eta guztizko bolumena) arteko korrelazio koefizienteak. * p<0.05
15m leun (m/s) Trebetasuna (s) BMAJ (cm) Yo-Yo IR1
Bb Hoberena Bb Hoberena Bb Hoberena Dist. (m)
GAA (m/s)
E1b -0.131 -0.166 0.048 -0.027 -0.130 -0.024 0.295 0.292
E1bg -0.049 -0.071 -0.161 -0.101 -0.019 0.038 0.372 0.369
E2bg -0.122 -0.153 -0.040 -0.035 -0.116 -0.021 0.315 0.312
E3b 0.057 0.046 0.284 0.121 0.177 0.215 0.326 0.332
E -0.085 -0.113 -0.011 -0.042 -0.059 0.025 0.345 0.343
Ab ----- ----- ----- ----- ----- ----- ----- -----
Abg -0.136 -0.168 -0.007 -0.033 -0.137 -0.035 0.305 0.302
A -0.136 -0.168 -0.007 -0.033 -0.137 -0.035 0.305 0.302
IO ----- ----- ----- ----- ----- ----- ----- -----
GI ----- ----- ----- ----- ----- ----- ----- -----
IE -0.122 -0.153 -0.040 -0.035 -0.116 -0.021 0.315 0.312
I -0.122 -0.153 -0.040 -0.035 -0.116 -0.021 0.315 0.312
TE -0.178 -0.209 0.126 0.149 -0.215 -0.128 0.083 0.078
TA -0.132 -0.162 -0.030 -0.052 -0.109 -0.011 0.308 0.306
TT -0.233 -0.273 0.049 -0.124 -0.271 -0.142 0.261 0.257
M -0.084 -0.113 -0.101 -0.126 -0.073 0.003 0.355 0.353
Preb -0.149 -0.181 -0.155 -0.232 -0.172 -0.072 0.361 0.358
Prebg -0.230 -0.255 -0.027 -0.120 -0.205 -0.141 0.383 0.380
Pre -0.219 -0.247 -0.055 -0.147 -0.204 -0.130 0.390 0.387
PO 0.116 0.122 -0.268 -0.212 0.058 -0.039 0.620* 0.620*
PL -0.177 -0.179 -0.252 0.096 -0.080 -0.002 -0.368 -0.375
P 0.048 0.052 -0.385 -0.177 0.027 -0.041 0.492 0.488
Guztira -0.072 -0.091 -0.175 -0.120 -0.071 -0.034 0.428 0.424
Emaitzak
157
T4ko errendimendu fisikoaren eta E3ko edukiekin arteko korrelazioak
15m leun (m/s) Trebetasuna (s) BMAJ (cm) Yo-Yo IR1
Bb Hoberena Bb Hoberena Bb Hoberena Bist.
(m) GAA (m/s)
E1b 0.018 0.006 -0.134 -0.227 0.009 0.034 0.088 0.079
E1bg 0.147 0.130 -0.119 -0.170 0.109 0.112 0.176 0.166
E2bg ----- ----- ----- ----- ----- ----- ----- -----
E3b -0.256 -0.264 0.094 0.107 -0.358 -0.388 0.045 0.028
E 0.060 0.045 -0.118 -0.189 0.031 0.044 0.129 0.118
Ab 0.236 0.226 -0.446 -0.484* 0.260 0.269 0.209 0.208
Abg 0.123 0.095 0.114 0.169 0.026 0.069 0.216 0.203
A 0.171 0.143 -0.013 0.026 0.090 0.130 0.247 0.235
IO 0.355 0.365 -0.024 -0.068 0.377 0.372 -0.059 -0.061
GI -0.134 -0.126 0.017 -0.024 -0.319 -0.365 -0.012 -0.025
IE -0.080 -0.124 0.008 -0.078 0.068 0.094 -0.150 -0.157
I -0.023 -0.059 0.006 -0.089 0.083 0.097 -0.150 -0.159
TE 0.169 0.161 -0.354 -0.421 0.183 0.204 0.259 0.255
TA -0.143 -0.159 0.171 0.155 -0.226 -0.215 0.001 -0.015
TT -0.108 -0.109 -0.110 -0.212 -0.189 -0.167 0.035 0.026
M 0.050 0.040 -0.059 -0.130 0.058 0.069 0.137 0.127
Preb -0.257 -0.265 0.156 0.063 -0.318 -0.304 0.024 0.012
Prebg 0.112 0.094 -0.003 -0.081 0.190 0.213 0.000 -0.008
Pre 0.169 0.161 -0.354 -0.421 0.183 0.204 0.259 0.255
PO 0.138 0.127 0.145 0.146 0.223 0.206 0.181 0.178
PL -0.341 -0.321 0.285 0.288 -0.440 -0.428 -0.085 -0.085
P -0.143 -0.159 0.171 0.155 -0.226 -0.215 0.001 -0.015
Guztira -0.108 -0.109 -0.110 -0.212 -0.189 -0.167 0.035 0.026
4.70. Taula: errendimendu fisikoaren (15m leun: buruturiko hiru errepikapenen batez besteko (Bb) abiadura eta hauetariko hoberena m/s-tan; Trebetasuna: zirkuitua buruturiko hiru errepikapenen batez besteko (Bb) denbora eta hauetariko hoberena s-tan; BMAJ: buruturiko bost jauzietatik altuena eta baxuena kenduta, beste hiru jauzien batez bestekoa (Bb) eta jauzirik hoberena cm-tan; eta Yo-Yo IR1: egindako distantzia m-tan eta gehieneko abiadura aerobikoa m/s-tan) eta edukien (E = Erresistentzia; E1b = eraginkortasun aerobikoa baloiarekin; E1bg = eraginkortasun aerobikoa baloi gabe; E2bg = ahalmen aerobikoa baloi gabe; E3b = potentzia aerobikoa baloiarekin; A = Abiadura; Ab = abiadura baloiarekin; Abg = abiadura baloi gabe; I = Indarra; IO = indar orokorra; GI = gehieneko indarra; IE = indar espezifikoa; TE = Teknika; TA = Taktika; TT = Teknika-Taktika; M = Malgutasuna; Pre = Prebentzioa; Preb = prebentzioa baloiarekin; Prebg = prebentzioa baloi gabe; P = Partidak; PO = partida ofizialak; PL = lagunarteko partidak; eta guztizko bolumena) arteko korrelazio koefizienteak. * p<0.05
Emaitzak
158
4.4.8. ERRENDIMENDU FISIKOAREN BILAKAERAK, ENTRENAMENDUETAN ETA
PARTIDETAN LANDUTAKO EDUKIEKIN IZANDAKO KORRELAZIOAK
Entrenamendu-aldi bakoitzean proba fisikoetako emaitzak izandako bilakaeren eta
landutako edukien arteko korrelazioei begira, lehenengo entrenamendu-aldian ez zen
posible izan korrelaziorik burutzea; zeren eta landu ez ziren edukiez gain (potentzia
aerobikoa baloiarekin, abiadura baloiarekin, gehieneko indarra, indar espezifikoa eta partida
ofizialak), beste eduki guztiak bolumen berdinean landu zituzten jokalari guztiek.
Bigarren entrenamendu-aldian (E2), 15m leun probako batez besteko bilakaeraren eta
taktika edukiaren artean egon zen alderantzizko korrelazio estatistikoki adierazgarria,
p<0.05ekoa izan zen (ikus 4.71 taula). Aldi honetan, abiadura baloiarekin izan zen landu ez
zen eduki bakarra; eta ahalmen aerobikoa baloi gabe, indar orokorra, gehieneko indarra, eta
indar espezifikoa, jokalari guztiek bolumen berdinean landu zituzten edukiak.
Hurrengo entrenamendu-aldian, hirugarrenean, (E3) azaldu ziren korrelazio
estatistikoki adierazgarri guztietan, p<0.05ekoa izan zen (ikus 4.72 taula): Yo-Yo IR1 probaren
gehieneko abiadura aerobikoaren eta potentzia aerobikoa baloiarekin eta gehieneko indarra
edukien artekoa, eta 15m leun probaren eta lagunarteko partidak edukiaren artekoa; azken
korrelazio hau alderantzizkoa izan zen. Aldi honetan, ahalmen aerobikoa baloi gabe izan zen,
landu ez zen eduki bakarra.
Azkenik, denboraldi guztian zehar (T1-T4) proba fisikoetako emaitzek izandako
bilakaeren, eta epe honetan landutako edukien arteko korrelazioak ikus daitezke 4.73
taulan. Bertan, BMAJ hoberenaren bilakaeraren eta teknika eta lagunarteko partidak
edukien artean, alderantzizko korrelazio estatistikoki adierazgarria ikusten da (p<0.05).
Horrez gain, aldi honetan, jokalari guztiek ahalmen aerobikoa baloi gabe edukiko bolumen
berdina landu zuten.
Emaitzak
159
E2n errendimendu fisikoaren bilakaerak edukiekin izandako korrelazioak
4.71. Taula: errendimendu fisikoaren (15m leun: buruturiko hiru errepikapenen batez besteko (Bb) abiadura eta hauetariko hoberena m/s-tan; Trebetasuna: zirkuitua buruturiko hiru errepikapenen batez besteko (Bb) denbora eta hoberena s-tan; BMAJ: buruturiko bost jauzietatik altuena eta baxuena kenduta, beste hiru jauzien batez bestekoa (Bb) eta jauzirik hoberena cm-tan; eta Yo-Yo IR1: egindako distantzia m-tan eta gehieneko abiadura aerobikoa m/s-tan) eta edukien (E = Erresistentzia; E1b = eraginkortasun aerobikoa baloiarekin; E1bg = eraginkortasun aerobikoa baloi gabe; E2bg = ahalmen aerobikoa baloi gabe; E3b = potentzia aerobikoa baloiarekin; A = Abiadura; Ab = abiadura baloiarekin; Abg = abiadura baloi gabe; I = Indarra; IO = indar orokorra; GI = gehieneko indarra; IE = indar espezifikoa; TE = Teknika; TA = Taktika; TT = Teknika-Taktika; M = Malgutasuna; Pre = Prebentzioa; Preb = prebentzioa baloiarekin; Prebg = prebentzioa baloi gabe; P = Partidak; PO = partida ofizialak; PL = lagunarteko partidak; eta guztizkobolumena) arteko korrelazio koefizienteak. * p<0.05
15m leun (m/s) Trebetasuna (s) BMAJ (cm) Yo-Yo IR1
Bb Hoberena
Bb Hoberena
Bb Hoberena
Bist. (m)
GAA (m/s)
E1b -0.127 -0.069 0.561 0.356 -0.100 -0.143 -0.321 -0.370
E1bg -0.146 -0.135 -0.306 -0.312 0.160 0.077 -0.081 0.026
E2bg ----- ----- ----- ----- ----- ----- ----- -----
E3b -0.551 -0.459 0.550 0.351 0.366 0.373 0.256 0.248
E -0.581 -0.468 0.511 0.222 0.303 0.201 -0.146 -0.095
Ab ----- ----- ----- ----- ----- ----- ----- -----
Abg 0.325 0.236 -0.466 -0.293 -0.105 -0.217 -0.319 -0.341
A 0.325 0.236 -0.466 -0.293 -0.105 -0.217 -0.319 -0.341
IO ----- ----- ----- ----- ----- ----- ----- -----
GI ----- ----- ----- ----- ----- ----- ----- -----
IE ----- ----- ----- ----- ----- ----- ----- -----
I ----- ----- ----- ----- ----- ----- ----- -----
TE -0.153 -0.212 0.123 0.472 -0.142 -0.023 0.044 -0.071
TA -0.662* -0.425 0.280 0.339 0.520 0.454 -0.542 -0.475
TT 0.199 0.258 0.318 -0.028 -0.281 -0.362 -0.452 -0.455
M 0.245 0.195 0.095 -0.441 0.005 -0.135 0.017 0.167
Preb 0.087 0.124 0.390 0.344 0.121 0.036 -0.390 -0.293
Prebg -0.462 -0.356 0.238 -0.140 -0.203 -0.255 -0.126 -0.074
Pre -0.464 -0.336 0.397 -0.025 -0.174 -0.261 -0.276 -0.186
PO 0.169 0.144 0.156 0.033 -0.112 -0.246 0.276 0.353
PL -0.088 0.035 -0.628 -0.213 0.058 0.132 -0.360 -0.365
P 0.148 0.181 -0.136 -0.069 -0.098 -0.214 0.133 0.218
Guztira 0.043 0.109 -0.003 -0.029 -0.070 -0.213 0.022 0.123
Emaitzak
160
E3n errendimendu fisikoaren bilakaerak edukiekin izandako korrelazioak
15m leun (m/s) Trebetasuna (s) BMAJ (cm) Yo-Yo IR1
Bb Hoberena Bb Hoberena Bb Hoberen
a Dist. (m)
GAA (m/s)
E1b 0.256 0.195 0.340 -0.146 0.205 0.318 0.298 0.349
E1bg 0.042 -0.043 0.318 -0.120 0.120 0.247 0.192 0.257
E2bg ----- ----- ----- ----- ----- ----- ----- -----
E3b 0.093 0.063 0.380 -0.103 0.258 0.320 0.521 0.584*
E 0.158 0.086 0.344 -0.137 0.176 0.296 0.270 0.330
Ab -0.029 -0.081 -0.138 -0.188 0.156 0.197 0.260 0.262
Abg -0.035 -0.154 0.307 -0.024 0.153 0.272 0.344 0.413
A -0.035 -0.140 0.212 -0.077 0.167 0.267 0.341 0.392
IO 0.348 0.496 0.053 -0.032 0.183 0.074 -0.102 -0.071
GI 0.069 -0.021 0.338 -0.413 0.148 0.287 0.512 0.578*
IE 0.431 0.250 0.052 -0.191 0.376 0.336 0.373 0.339
I 0.493 0.353 0.107 -0.242 0.414 0.375 0.403 0.393
TE 0.014 -0.061 0.068 -0.308 0.167 0.256 0.398 0.430
TA 0.107 0.028 0.472 -0.066 0.169 0.272 0.319 0.392
TT 0.191 0.140 0.306 -0.209 0.121 0.220 0.347 0.383
M 0.147 0.061 0.347 -0.152 0.214 0.299 0.171 0.234
Preb 0.046 -0.014 0.490 -0.151 0.202 0.276 0.403 0.476
Prebg 0.156 0.100 0.442 -0.030 0.113 0.230 0.035 0.105
Pre 0.129 0.068 0.485 -0.072 0.150 0.261 0.161 0.237
PO -0.070 -0.153 0.320 0.085 0.218 0.247 -0.175 -0.093
PL -0.588* -0.465 0.390 0.191 -0.279 -0.209 0.145 0.210
P -0.134 -0.204 0.371 0.109 0.190 0.228 -0.161 -0.071
Guztira 0.043 -0.043 0.448 -0.047 0.217 0.307 0.120 0.205
4.72. Taula: errendimendu fisikoaren (15m leun: buruturiko hiru errepikapenen batez besteko (Bb) abiadura eta hauetariko hoberena m/s-tan; Trebetasuna: zirkuitua buruturiko hiru errepikapenen batez besteko (Bb) denbora eta hauetariko hoberena s-tan; BMAJ: buruturiko bost jauzietatik altuena eta baxuena kenduta, beste hiru jauzien batez bestekoa (Bb) eta jauzirik hoberena cm-tan; eta Yo-Yo IR1: egindako distantzia m-tan eta gehieneko abiadura aerobikoa m/s-tan) eta edukien (E = Erresistentzia; E1b = eraginkortasun aerobikoa baloiarekin; E1bg = eraginkortasun aerobikoa baloi gabe; E2bg = ahalmen aerobikoa baloi gabe; E3b = potentzia aerobikoa baloiarekin; A = Abiadura; Ab = abiadura baloiarekin; Abg = abiadura baloi gabe; I = Indarra; IO = indar orokorra; GI = gehieneko indarra; IE = indar espezifikoa; TE = Teknika; TA = Taktika; TT = Teknika-Taktika; M = Malgutasuna; Pre = Prebentzioa; Preb = prebentzioa baloiarekin; Prebg = prebentzioa baloi gabe; P = Partidak; PO = partida ofizialak; PL = lagunarteko partidak; eta guztizko bolumena) arteko korrelazio koefizienteak. * p<0.05
Emaitzak
161
T1-T4 aldian errendimendu fisikoaren bilakaerak edukiekin izandako korrelazioak
15m leun (m/s) Trebetasuna (s) BMAJ (cm)
Bb Hoberena Bb Hoberena Bb Hoberena
E1b -0.054 -0.154 0.064 0.138 0.002 -0.195
E1bg 0.006 -0.152 -0.043 0.036 -0.019 -0.245
E2bg ----- ----- ----- ----- ----- -----
E3b 0.136 -0.013 0.157 0.220 0.155 -0.043
E -0.013 -0.148 0.022 0.100 0.004 -0.215
Ab -0.037 -0.103 -0.244 -0.245 0.149 0.120
Abg 0.045 -0.196 0.148 0.231 -0.184 -0.347
A 0.034 -0.205 0.084 0.162 -0.139 -0.298
IO -0.101 0.009 0.004 0.098 0.123 -0.076
GI -0.160 -0.226 -0.080 0.063 -0.097 -0.326
IE 0.051 -0.110 0.099 0.132 0.181 -0.056
I -0.013 -0.128 0.064 0.138 0.151 -0.121
TE -0.496 -0.490 0.152 0.290 -0.266 -0.492*
TA -0.164 -0.288 0.101 0.220 -0.148 -0.410
TT -0.087 -0.137 -0.106 -0.068 0.145 -0.001
M -0.083 -0.185 -0.014 0.088 -0.027 -0.280
Preb -0.191 -0.322 0.088 0.143 0.001 -0.177
Prebg 0.027 -0.069 0.078 0.142 0.103 -0.121
Pre -0.038 -0.153 0.088 0.154 0.080 -0.148
PO 0.300 0.125 -0.021 0.061 0.003 -0.061
PL -0.251 -0.245 0.101 0.159 -0.290 -0.546*
P 0.210 0.036 0.016 0.120 -0.105 -0.264
Guztira 0.026 -0.130 0.029 0.139 -0.064 -0.297
4.73. Taula: errendimendu fisikoaren (15m leun: buruturiko hiru errepikapenen batez besteko (Bb) abiadura eta hauetariko hoberena m/s-tan; Trebetasuna: zirkuitua buruturiko hiru errepikapenen batez besteko (Bb) denbora eta hauetariko hoberena s-tan; BMAJ: buruturiko bost jauzietatik altuena eta baxuena kenduta, beste hiru jauzien batez bestekoa (Bb) eta jauzirik hoberena cm-tan; eta Yo-Yo IR1: egindako distantzia m-tan eta gehieneko abiadura aerobikoa m/s-tan) eta edukien (E = Erresistentzia; E1b = eraginkortasun aerobikoa baloiarekin; E1bg = eraginkortasun aerobikoa baloi gabe; E2bg = ahalmen aerobikoa baloi gabe; E3b = potentzia aerobikoa baloiarekin; A = Abiadura; Ab = abiadura baloiarekin; Abg = abiadura baloi gabe; I = Indarra; IO = indar orokorra; GI = gehieneko indarra; IE = indar espezifikoa; TE = Teknika; TA = Taktika; TT = Teknika-Taktika; M = Malgutasuna; Pre = Prebentzioa; Preb = prebentzioa baloiarekin; Prebg = prebentzioa baloi gabe; P = Partidak; PO = partida ofizialak; PL = lagunarteko partidak; eta guztizko bolumena) arteko korrelazio koefizienteak. * p<0.05
163
5. EZTABAIDA
Eztabaida
165
5. EZTABAIDA
Ikerlan honetan emakumezkoen Athletic Club A taldeko 21 jokalarik parte hartu zuten;
bertan hauen artean bi atezain egon ziren. Elite mailako emakumezko futbol talde honek
burututako entrenamenduek eta jokatutako partidek, talde honen errendimendu fisikoaren,
neurri antropometrikoen, gorputz-osagaien eta somatotipoaren bilakaerengan izandako
eragina ezagutzeko, jokalariei neurketa antropometrikoak eta errendimenduzko neurketak
egin zitzaizkien 2008-09 denboraldian zehar: aurre-denboraldiaren hasieran (T1) eta
bukaeran (T2), eta denboraldiaren erdialdean (T3) eta bukaeran (T4). Neurketa
antropometrikoei dagokienez, altuera, pisua, GMI (gorputz masa indizea), 6 azal-tolesturen
batura, gorputz-adarretako gantza eta gorputz-enborreko gantza neurtu ziren; era berean
eta gorputz-osagaiei dagokionez, gantz-, hezur- eta muskulu-portzentajeak kalkulatu ziren;
bukatzeko eta somatotipoari dagokionez, hau eratzen duten endomorfia, mesomorfia eta
ektomorfia osagaiak neurtu ziren. Errendimendu fisikoa aztertzeko, 15m leun, trebetasun
proba, BMAJ (besoen ekintzarekin mugimenduaren aurkako jauzia) eta Yo-Yo IR1 (Yo-Yo
Intermittent Recovery Test Level 1) probak burutu ziren.
Horretaz gain, lau azterketa-aldien arteko epeetan, entrenamendu-aldia (E1, E2 eta
E3) deritzona, jokalari bakoitzak burututako entrenamendu-saioetako eta jokatutako partida
guztietako bolumena minututan jaso zen. Hau aurrera eramateko, jokalariek landutako eduki
mota ezberdinen sailkapena burutu zen, 17 lan mota ezberdinetan banatzen dena:
erresistentziari dagokionez, eraginkortasun aerobikoa baloiarekin, eraginkortasun aerobikoa
baloi gabe, ahalmen aerobikoa baloi gabe eta potentzia aerobikoa baloiarekin; abiadura
baloiarekin eta abiadura baloi gabe; indar orokorra, gehieneko indarra eta indar espezifikoa;
malgutasuna; prebentzioa baloiarekin eta prebentzioa baloi gabe; teknika; taktika; teknika-
taktika; partida ofizialak eta lagunarteko partidak.
Eztabaida
166
5.1. DATU OROKORRAK
Ikerlan honetako jokalarien batez besteko adina 22.98 ± 4.99 urtetakoa izan zen aurre-
denboraldiaren hasieran, eta une hartan batez beste 10.52 ± 3.74 urte zeramatzaten
futbolean jokatzen.
Gorengo mailetako emakume jokalarien adin tartearen barne dago ikerketa honetako
jokalarien adina (ikus I. eranskina eta Davis eta Brewer, 1993); eta 2008ko Pekin-eko Joko
Olinpikoetako emakume futbolarien batez besteko adinarekin (24.68 ± 4.0 urtetakoa izan
zen Gil eta Santos-en arabera, 2009) konparatuz, jokalariak gazteagoak ziren.
Orokorrean, ikerketa ezberdinak aztertu ostean, goi mailako jokalarien kirol-
bizitzaren iraupena batez beste 24 edo 25 urtetarartekoa da; eta batez besteko horren barne
nagusiagoak diren jokalariak daudela ondorioztatu dezakegu, ikerketa honetako taldean
gertatzen den bezala. Garrantzitsua izaten da esperientziadun jokalariak izatea taldea
osatzeko orduan, eta Joko Olinpikoak bezain txapelketa garrantzitsu bateko jokalarien batez
besteko adina, I. eranskinean jasotzen diren ikerketetako emaitzekin alderatuz, nagusienen
artean dela baieztatu daiteke.
Hortaz, nahiz eta urtero taldeetan jokalari aldaketak egon, esan daiteke ikerketa
honetako jokalari multzo handi batek, oraindik zenbait urtetan jarraipena izan dezakeela
eliteko futbolean.
Ikerlan honetan parte hartu zuten jokalarien jaiotze-hilearen arabera, urtearen
zeharreko banaketa nahiko paretsua zen. Urtea hiruhilekoetan banatzean, jokalari kopuru
handiena (%38.1) hirugarren hiruhilekoan zegoen kontzentraturik; eta jaiotze-urtearen
seihilekoari dagokionez, banaketa ia parekoa izan zen: %47.6 lehenengo seihilabetekoan, eta
%52.4, bigarrenean. Beraz, ez zen adin erlatiboaren eraginik hauteman; ezta ere Delorme
Eztabaida
167
eta lank. (2009, 2010) eta Goldschmied (2011) egileek goi mailako emakume futbolariekin
egindako ikerlanetan.
Emakume jokalari gehienak, 18 urte izatera heltzen direnerako, fisikoki guztiz helduta
daude (Helsen eta lank. 2005); horregatik, ikerketa honetako emakume taldearen adina
ikusita, adin erlatiboaren efektuak sortzen dituen ezberdintasunak maila handi batean
desargertuta egon daitezke. Zeren eta gazte mailetan RAEren presentzia egon arren
(Delorme eta lank. 2010, Helsen eta lank. 2005), ikerlan honetako taldea osatzeko eta
moldatzeko, urtero egiten den aukeraketan, jokalari berriek taldean sartzeko aukera izaten
dute; bai Athletic Club-eko gazte-mailetatik etorriak, bai beste edozein taldeetatik etorriak.
Kontuan hartzekoa da ere, emakumezkoetan oraindik ez dagoela konpetentzia maila
nahikoa RAE emateko (Goldschmied, 2011). Autore honen esanetan, nesken heltze
goiztiarra, eta hauek mutilekin konparatuz, duten heldutasun estatusaren aldakortasun
txikiagoa (Baxter-Jones eta lank., 1995), izan daiteke beste arrazoietako bat RAEren
presentzia ez antzemateko. Nahiz eta ikerketa gehiagoren beharra azaldu, gizonezko
gazteetan garapen fisiko goiztiarra zenbait kiroletan abantaila garrantzitsua den bezala, hau
gizarteak sortutako desabantailan bihurtzen da emakume gazteentzat, eta honek kirol
jardueretatik baztertuak izatea erraztu dezake (Delorme eta lank., 2010). Gizarteak izan
dezakeen eraginarekin bukatuz, gizarte-presioak heltze goiztiarra duten emakumeak
lehiaketa kiroletan bikaintasuna lortzeko gutxiago motibatuta egotera bideratu ditzake
(Vincent eta Glamser, 2006).
Eztabaida
168
5.2. DENBORALDIAN ZEHAR JOKALARIEN NEURRIETAN GERTATUTAKO
ALDAKETAK
Neurtutako eta kalkulatutako aldagaiak bi multzo nagusitan banatzen dira: lehenik gorputz-
konposizioari begira, antropometria, gorputz-osagaiak eta somatotipoa; eta bigarrenik,
errendimendu fisikoa neurtzeko burututako 15m leun, trebetasun proba, BMAJ (besoen
ekintzarekin mugimenduaren aurkako jauzia) eta Yo-Yo IR1 (Yo-Yo Intermittent Recovery
Test Level 1).
Ikerketa honetan denboraldian zehar gertatutakoa eta beste ikerketa batzuetan egindakoa
eta ikusitakoa aztertzeko orduan, ez da erraza konparaketak egitea. Horregatik, gutxienez bi
aspektu izan behar dira kontuan, hauek eragin zuzena izan baitezakete emaitzetan: alde
batetik, ikerlan bakoitzean behatutako aldien iraupena; eta bestetik, aldi horietan
futbolariek jarraitutako entrenamendu-programen edukiak.
5.2.1. ANTROPOMETRIA, GORPUTZ-OSAGAIAK ETA SOMATOTIPOA
5.2.1.1. ANTROPOMETRIA
Ikerlan honetako jokalariek 165.42 ± 4.67 cm eta 60.81 ± 7.47 kg denboraldi hasieran eta
165.45 ± 4.77 cm eta 60.58 ± 7.06 kg denboraldi bukaeran neurtu zuten. Goi mailako hainbat
taldeetako neurriak aztertuz (ikus I. eranskina), tarte zabala finkatzen da; eta honen barne
daude ikerlan honetako jokalarien altuera eta pisua. Emakumezkoen futbolean dagoen
txapelketa-mailarik altuena Joko Olinpikoak direla esan daiteke, eta Pekin-eko Joko
Olinpikoetako jokalariekin konparatuz, hauek baino baxuagoak eta pisu gutxiagokoak izan
ziren, hauen altuera 168.21 ± 6.6 cm-takoa eta pisua 61.39 ± 6.0 kg-takoa izan baitziren (Gil
eta Santos, 2009). Azken ikerketa honetan, goi mailako txapelketetan parte hartzeko jokalari
Eztabaida
169
altuagoen aukeraketa egiten dela ikusi zuten; eta lehenago komentatu bezala, emakume
gehienak 18 urte izatera heltzen direnerako, fisikoki guztiz helduta badaude (Helsen eta lank.
2005), zaila izango litzateke ikerlan honetan parte hartu zuten emakumeen batez besteko
adina eta honen desbiderapen estandarra ikusita, hauek luzeran haztea. Baina neurri hauek
izan dezaketen garrantziaz gain, beste batzuk ere garrantzia handia hartzen dute
emakumezkoen futbolean, adibidez, teknikak (Helsen eta lank. 2005).
Postu ezberdinen pisuari eta altuerari dagokienez, esan daiteke lan honetako
jokalarien neurriak nahiko homogeneoak izan zirela. Hala eta guztiz ere, atezainak altuenak
eta pisutsuenak izateko joera azaldu zuten. Emaitza honekin bat datoz beste ikertzaile
batzuek argitaratutako lanak; esatebaterako, Juric eta lank. (2007) ere ez zuten postu
ezberdinen artean ezberdintasun estatistikoki adierazgarririk hauteman, elite mailako
emakume futbolarien (Kroaziako Club-en lehenengo ligakoak) pisuan eta altueran; baina
kasu honetan ere, atezainak izan ziren jokalaririk altuenak eta pisutsuenak. Ildo berdinean
daude Ingebrigtsen eta lank. (2011) eta Vescovi eta lank. (2006) burututako ikerlanetan ikus
daitezkeen emaitzak, non zelaiko postu ezberdinen arabera ez zuten ezberdintasun
estatistikoki adierazgarririk aurkitu pisuari eta altuerari dagokienez, eta atezainak izan ziren
jokalaririk altuenak; ikerlanak Norvegiako 1go eta 2.mailetako emakume futbolariekin eta
Estatu Batuetako lehenengo mailako emakume futbolari unibertsitarioekin burutu ziren,
hurrenez hurren. Ingebrigtsen eta lank. (2011) GMIri (gorputz masa indizea) dagokienez ere,
ez zuten ezberdintasun estatistikoki adierazgarririk ikusi.
Hariarekin jarraituz, aurreko ikerketetan joera bezala agertu dena, ikerlan ezberdinek
estatistikoki baieztatu dute emakumeetan atezainak direla jokalaririk altuenak (Gil eta
Santos, 2009; Todd eta lank., 2002) eta pisutsuenak (Gil eta Santos, 2009; Sedano eta lank.,
2009a; Todd eta lank., 2002).
Eztabaida
170
Lau postutako sailkapena mantendu duten ikerketetan, atezainekin batera, bada
beste jokalari multzo bat ere altuenen eta pisutsuenen artean agertzen dena; hauek
atzelariak dira. Ingebrigtsen eta lank. (2011) eta Vescovi eta lank. (2006) egindako
ikerketetan azaltzen den bezala, atzelariak dute jokalari pisutsuenak izateko joera. Hauen
antzera, Todd eta lank. (2002) goi mailako jokalariekin egindako ikerketan, atzelariak
pisutsuenen artean zeudela ikusi zuten, atezainen atzetik beraiek izan baitzuten pisu
handiena (ezberdintasun estatistikoki adierazgarria izan zuten atezainen pisuarekiko, baina
ez ordea erdilarien eta aurrelarien pisuarekiko); ikerlan berdinean, estatistikoki atzelariak
atezainen atzetik jokalari altuenak zirela baieztatu zuten. Ildo berdinetik baina estatistikoki
ezberdintasun adierazgarririk gabe, Ingebrigtsen eta lank. (2011), Gil eta Santos (2009) eta
Vescovi eta lank. (2006), bigarren altuenak atzelariak zirela hauteman zuten.
Emaitza hauek ez datoz bat ikerketa honetakoekin, atzelariak izan baitziren baxuenak
eta pisu gutxienekoak. Baina, azken denboraldian (2011-2012) adibidez, emakumezkoen
Athletic Club A taldeko atzelariak, ikerketa honetan neurtutako atzelariak baino batez beste
5 cm altuagoak dira, eta zelaiko postuen artean altuenak; pisuari begira, gaur eguneko
jokalariak batez beste 3 kg gehiago dituzte, eta atezainen atzetik, pisutsuenak dira. Hortaz,
izan zitekeen egoeraren araberako gertaera zehatz bat, eta emaitzak baldintzatuta egon
momentuko jokalarien ezaugarriengatik, edota joko-sistemaren arabera egindako jokalarien
banaketagatik postu ezberdinetan. Zeren eta, nolabait ikerketa honetako emaitzekin bat
etorriz, Sedano eta lank. (2009a) postuen sailkapen ezberdina erabilita (atezainak, erdiko
atzelariak, hegaleko atzelariak, zelai erdiko jokalariak, hegaleko zelai erdiko jokalariak eta
aurrelariak), estatistikoki hegaleko atzelariak pisu gutxienekoak zirela baieztatu zuten; eta
jokalari hauek, nahiz eta ezberdintasun estatistikoki adierazgarririk ez azaldu, altuerarekiko
daturik baxuenak izan zituzten. Eta are gehiago, aurreko ikerketa gehienetan ez bezala,
Eztabaida
171
Sedano eta lank. (2009c) ezberdintasun estatistikoki adierazgarriak ikusi zituzten postuen
artean altuerari eta pisuari dagokienez.
Honek zera erakusten digu: alde batetik, atezainen neurriak batez besteko emaitzak
alda dezaketela; eta bestetik, talde bakoitzeko jokalarien eta joko-sistemaren arabera,
garrantzia paregabea hartzen duela postuekiko egiten den jokalarien banaketa eta
sailkapena.
Denboraldian zehar altueran, pisuan eta GMIn gertatutakoarengan arreta jarriz,
ikerlan honetako jokalarietan ez zen aldaketa estatistikoki adierazgarririk antzeman. Honekin
bat etorriz, Polman eta lank. (2004) 12 astetako entrenamendu-aldia eta gero, Ipar
Ingalaterrako 1go mailako emakumeen pisuan eta altueran ez zela aldaketa estatistikoki
adierazgarririk egon ikusi zuten; ez ATA (abiadura, trebetasuna eta azkartasuna)
entrenamendu-programa burututako jokalarietan, ezta ere ohiko entrenamendu-programa
jarraitu zutenetan (jokalari hauen GMI ordea, adierazgarriki jaitsi zen). Davis eta Brewer-ek
(1992) ere, Ingalaterrako Emakumeen Talde Nazionaleko 14 futbolarirekin Europako
Txapelketarako egindako 12 hilabetetako prestakuntza (korrika eta zirkuituak) ostean, pisua
eta altuera ez zirela estatistikoki aldatu baieztatu zuten. Pisuari dagokionez, ildo berdinean
Estatu Batuetan Favero eta Jackson-ek (2009) NCAAko (National Collegiate Athletic
Association) 1go mailako jokalariekin egindako ikerlanean, pisua ez zela denboraldi
hasieratik bukaerara aldatu ikusi zuten; eta Sedano eta lank. (2009b) ere ez zuten
ezberdintasun estatistikorik ikusi futbolarien pisuan, 12 astetako behealdeko gorputz-
adarretako pliometria programa ostean.
Aldagai antropometrikoak Espainiar Selekzioarekin izandako partaidetzarekiko
aztertuz, ikerlan honetako taldean ez zen ezberdintasun estatistikoki adierazgarririk egon
partaidetza izan zuten jokalarien eta izan ez zutenen artean. Maila berdinetako jokalariak
aztertuz, honekin bat datoz Todd eta lank. (2002), ez baitzuten ezberdintasun estatistikoki
Eztabaida
172
adierazgarririk aurkitu internazional mailako eta 1go mailako emakume futbolari ingelesen
altueraren eta pisuaren artean; emaitza berdinak izan zituzten Mujika eta lank. (2009)
Espainiako Superligako eta 1go Nazionaleko talde birekin egindako ikerlanean. Sedano eta
lank. (2009a, 2009c) ere ez zuten ezberdintasun adierazgarririk ikusi Espainiako 1go
Nazionaleko jokalarien eta Erregional mailakoen altueraren artean; bai ordea pisuan,
Erregional mailakoak pisutsuagoak izan baitziren. Baina izendatutako azken ikerketa
honetan, maila baxuagoko jokalarien entrenamendua ez zela estimulu nahiakoa izan
emakume sedentarioen profil zineantropometrikotik ezberdintzeko baieztatu zuten egileek.
Gauzak horrela, ez dirudi jokalarien altuera eta pisua hauen mailaren eta
entrenamendu-programa motaren menpe daudenik; baina pisuaren kasuan, informazio hau
osatzeko, garrantzitsua izango da jokalarien gorputz-konposizioa ezagutzea.
5.2.1.2. GORPUTZ-OSAGAIAK
Nahiz eta denboraldian zehar jokalarien pisuan aldaketarik ez egon, aurretik esan bezala,
garrantzitsua izango da gantz- eta muskulu-ehunekin gertatukoa aztertzea, pisuaren
inguruko ondorioak osatzeko.
Gantzaren inguruan hartutako neurriak jaitsi egin ziren denboraldian zehar; gantz-
tolesturak, gantz-portzentajea eta endomorfia, alegia. Adibidez, sei gantz-tolesturen batura
batez beste denboraldiaren hasieran 86.48 ± 21.48 mm izatetik, denboraldiaren amaieran
77.08 ± 18.12 mm izatera heldu zen. Eta, taldearen gantz-portzentajea ere gutxitzen joan zen
denboraldian zehar (%16.97 ± 3.33tik %15.51 ± 2.81era); jaitsiera estatistikoki adierazgarria
izan zen T2tik T4ra eta T3tik T4ra. Emakume futbolarien gantz-portzentajeak aztertu dituzten
ikerlan ezberdinak behatuz (Davis eta Brewer, 1993; Rico-Sanz, 1998; Shepard, 1999; eta ikus
I. eranskina), talde honen gantz-portzentajea baxuenen artekoa dela esan daiteke. Dena den,
Eztabaida
173
ikerlanen artean konparaketak egitea oso zaila da erabiltzen den metodologia eta formulak
oso ezberdinak izan daitezkeelako; eta baita neurketak burututako denboraldiko unea, kasu
askotan, ez delako ezagutzen ere. Eta jarraian azaltzen den bezala, denboraldi-unearekiko
aldaketa adierazgarriak egon daitezke gorputz-osagaietan.
Ikerketa honekin nolabait bat etorriz, Jensen eta Larsson-ek (1992, 1993) 15
hilabetetako entrenamendu fisiko osagarria jarraitu eta gero, Danimarkako Futbol Talde
Nazionaleko emakumeen gantz-portzentajea adierazgarriki jaitsi zela ikusi zuten. Eta ildo
horretan, Polman eta lank. (2004) 12 astetako ATA entrenamendu-programa eta gero, eta
baita ohiko programa jarraitu zuten jokalarietan ere, gantz portzentajea adierazgarriki jaitsi
zela ikusi zuten. Bi ikerketa hauetako joera mantenduz, baina kasu honetan
adierazgarritasun estatistikorik gabe, Davis eta Brewer-ek (1992) ere gantz-portzentajearen
jaitsiera ikusi zuten Europako Txapelketarako egindako 12 hilabetetako prestakuntza ostean.
Izendatutako ikerketa hauetan aztertutako entrenamendu-aldien iraupenak ikusita, eta
ikerketa honetakoa (28 aste) ere aintzat hartuta, badirudi gantz-portzentajearen jaitsiera ez
dagoela bereziki entrenamendu-programen iraupenari lotuta.
Gantzarekiko alderantzizko bilakaera izan zuen jokalarien muskulu-portzentajeak,
estatistikoki adierazgarriki igo baitzen T1etik T4ra eta igoera joera mantendu azterketa-
alditik aldira. Aurredenboraldian gantz-kantitatea jaisten doan neurrian muskulu-kopurua
igotzen doa, eta aldi hau nahikoa da oporraldiko gantz igoera ezabatzeko eta egon daitekeen
muskulu atrofia errekuperatzeko, egoki diseinatutako aurredenboraldiko entrenamendu-
programarekin (Hoshikawa eta lank., 2005). Honen ildoan, deigarria da aurredenboraldian ez
egotea gantz-portzentajearen jaitsiera adierazgarria, baina emaitza hauek azaltzeko eta
ulertzeko, lagungarria izan daiteke jokalariek udako oporraldian entrenamendu programa
bat jarraitu zutela kontuan izatea; eta horri esker posible izan daitekeela jokalarien emaitzak
neurri handi batean mantentzea. Nahiz eta jokalari profesionalak ez izan, eliteko futbolariak
Eztabaida
174
dira eta beraien bizitzak bideraturik dituzte kirol hau ahal denik eta modu zorrotzenean eta
eraginkorrenean burutzera. Hau indartuz, Miller eta lank. (2007) denboraldi bukaera eta
hasieraren bitartean, errendimendu aerobikoaren eta muskulu-kopuruaren igoera ikusi
zuten emakume unibertsitarioetan, gantz-portzentajearen jaitsierarekin batera; aldi
horretan, egokitzapen eta indar-programa burutu zuten jokalariek, esprint- eta trebetasun-
entrenamenduarekin eta intentsitate altuko korrikaldiekin konbinatuz.
Gantz-portzentajea eta baita gorputz-adarretako eta gorputz-enborreko gantza
adierazgarriki jaisten hasi zen unea ere, T2tik aurrera izan zen; eta une hartan jokalariak
Superligako partidak jokatzen hasi ziren. Askotan, partidak txapelketa bezala kontuan
hartzen badira ere, ez entrenamendu-karga bezala; eta horrek, eragin eskasak izan ditzake
jokalarien prestakuntzan. Adierazgarria da ere, partida ofizialen hasierarekin batera, E2n
jokalariek taktika eta teknika-taktika edukiak adierazgarriki gehiago landu zituztela E1n
baino (60.89 ± 15.54 min vs 92.32 ± 21.28 min eta 14.18 ± 3.72 min vs 17.27 ± 4.58 min,
hurrenez hurren). Bi eduki mota hauetan, VII. eranskinean ikus daitekeen bezala,
murriztutako espazioko joko asko sartzen dira. Hauek, entrenamendu-efektua eragiteko
nahikoa direla baieztatu zuten Miles eta lank. (1993), atalase anaerobiko inguruko
intentsitatea eragiten baitzieten jokalariei. Baliteke, intentsitate horretako lanak, zerikusia
izatea ikerketa honetako jokalarien gantz-portzentajearen jaitsierarekin.
Hala ere, gantzaren bilakaera ezberdina baieztatu duten lanak ere badaude: Estatu
Batuetan Favero eta Jackson-ek (2009) NCAAko (National Collegiate Athletic Association) 1go
mailako jokalariekin egindako ikerlanean, gantz-portzentajea ez zela denboraldi hasieratik
bukaerara aldatu ikusi zuten (%15.46 ± 2.64tik %15.16 ± 2.70era); Sedano eta lank. (2009b)
ere, 12 astetako behealdeko gorputz-adarretako pliometria programa jarraitu eta gero, ez
zuten ezberdintasun estatistikorik ikusi futbolarien gantz-portzentajean, ezta ere muskulu-
portzentajean.
Eztabaida
175
Zelaiko postuen arabera, nahiz eta eskuetan dugun ikerketan ezberdintasun
estatistiko adierazgarririk ez izan gorputz-osagaiei dagokienez, atzelariak izan ziren
orokorrean azterketa-aldietan zehar gantz-portzentaje baxuena eta hezur- eta muskulu-
portzentaje altuena mantentzeko joera azaldu zutenak; nahiz eta ikerketa gehienetan ez
bezala, jokalari multzo hau izan baxuena eta pisu gutxienekoa. Postuen sailkapen berdina
mantenduz, Juric eta lank. (2007) ere ez zuten ezberdintasun estatistikoki adierazgarririk
hauteman elite mailako emakume futbolarien gantz-portzentajeen artean. Todd eta lank.
(2002) ordea, atezainek gantz-portzentaje altuena zutela baieztatu zuten, baina bigarren
gantz-portzentaje altuena izan zuten jokalari multzoarekiko (aurrelariak) ez zuten
ezberdintasun adierazgarririk izan.
Postuen sailkapen ezberdina erabili arren, Sedano eta lank. (2009a) ere ez zuten
ezberdintasun estatistikoki adierazgarririk bereizi jokalarien gantz-, hezur- eta muskulu-
portzentajeetan. Hala eta guztiz ere, joera argiak azaldu ziren: alde batetik, atezainek eta
erdiko atzelariek gantz-portzentaje altuena eta muskulu-portzentaje baxuena izan zuten;
bestetik, hegaleko atzelariak izan ziren gantz-portzentaje baxuena eta muskulu-portzentaje
altuena izan zuten jokalariak; eta azkenik, aurrelariak gantz-portzentaje baxuena eta
muskulu-portzentaje altuena izan zuten jokalarien artean aurkitzen ziren. Aldiz, Sedano eta
lank. (2009c) bai ikusi zituztela ezberdintasun estatistikoki adierazgarriak postu ezberdinen
artean: erdiko atzelariek, atezainek eta hegaleko atzelariek baino gantz-portzentaje
baxuagoa eta muskulu-portzentaje altuagoa izan zuten.
Gauzak horrela, ez da antzematen postu bakoitzarekiko profil espezifiko bat
dagoenik; eta nabarmena da erabilitako postuen sailkapenak duen garrantzia profil hau
zehazteko orduan.
Espainiar Selekzioarekin izandako partaidetzarekiko ez zen ezberdintasun
estatistikoki adierazgarririk ikusi partaidetza izan zuten jokalarien eta izan ez zutenen artean.
Eztabaida
176
Baina azken hauek, besteak ez bezala, azterketa-aldietan zehar adierazgarriki jaitsi zuten
gantz-portzentajea eta muskulu-portzentajea igo; agian Espainiar Selekzioarekin partaidetza
izateko hautatuak ez diren jokalariek hobekuntza-tarte handiagoa izan ohi dutelako, eta
partaidetza duten jokalarien emaitzak, egonkorragoak izan ahal direlako. Era berean, Todd
eta lank. (2002) ere ez zuten ezberdintasun estatistikoki adierazgarririk ikusi internazional
mailako eta nazional mailako emakume futbolarien gantz-portzentajeen artean (%22.9 ± 3.4
eta %23.9 ± 4.2 izan ziren, hurrenez hurren). Mujika eta lank. (2009) ordea, Espainiako
Superligako eta 1go Nazionaleko talde biren artean ezberdintasun estatistiko adierazgarria
ikusi zuten sei gantz-tolesturen baturan; Superligako jokalariek gantz-kopuru baxuagoa izan
zuten. Eta azken ikerketa honen modura, Sedano eta lank. (2009a, 2009c) ere ezberdintasun
adierazgarriak hauteman zituzten Espainiar 1go Nazionaleko eta Erregional mailako
jokalarien gantz- eta muskulu-portzentajeen artean, hemen ere maila altuagoko jokalariek
gantz-kopuru baxuagoa izan zuten. Kontuan eduki behar da, azken bi ikerketa hauetan
konparatzen diren jokalari taldeak maila ezberdinetakoak zirela (bat elite mailakoa eta
bestea ez); eta ikerketa honetako kasuan, jokalariak maila berdinekoak izan ziren (elite
mailakoak) eta beraien arteko ezberdintasuna, Selekzioarekin parte hartzeko hautatuak
izatea edo ez izan zen.
5.2.1.3. SOMATOTIPOA
Ez dira aurkitzen ikerketa gehiegirik emakume futbolarien somatotipoaren emaitzak
eskaintzen dituztenak (Can eta lank., 2004; Sedano eta lank., 2009a; Tamer eta lank., 1997).
Hortaz, goi mailako jokalarien somatotipoa ezagutzeko edo finkatzeko, ikerketa gehiagoren
beharra dago.
Eztabaida
177
Ikerlan honetako jokalariek denboraldian zehar mesomorfia izan zuten nagusi eta
igoera estatistikoki adierazgarria egon zen T2tik T3ra. Osagai honek portzentaje muskulu-
eskeletikoa adierazten duela gogoratuz, harreman bat izan ditzateke honen igoera
adierazgarriak E2n landutako gehieneko indarra eta indar espezifikoa entrenamendu
edukiekin; bi eduki mota hauek ez baitziren landu orduraino.
Endomorfiaren joera beheranzkoa izan zen eta jaitsiera adierazgarria ikusi zen T3tik
T4ra. Gantz-kantitatea errendimendu mugatzailea dela pentsatuz, emaitza hauek
errendimenduarekiko baikorrak direla esan daiteke, gantzari dagokion aldagaien neurriak
hobetu egin baitziren ikerketa honetako taldean; hala nola, gantz-portzentajea, gantz-
tolesturak eta endomorfia. Azken aldagai honen jaitsiera adierazgarria E3n zehar eman zen,
eta aldi hontan E2rekiko jokalariek teknika-taktika edukia adierazgarriki gehiago landu zuten;
asteko 17.27 ± 4.58 min-tatik E2n, 45.09 ± 7.27 min-tara E3n. Horrez gain, asteren batean
partida ofizial bat baino gehiago jokatu zuten E3n, horrek suposatzen duen erantsiriko
kargarekin. Posible da pentsatzea, aurreko atalean (5.2.1.2.) azaldu den bezala, eduki hauek
eraginen bat izan dezaketela jokalarien endomorfia osagaiaren jaitsierarengan.
Zelaiko postuen arabera, atezainak izan ziren endomorfia eta mesomorfia altuena
izan zuten jokalariak, eta atzelariak ektomorfia altuena izan zutenak; emaitza berdinak izan
zituzten Sedano eta lank. (2009a) endomorfiari eta mesomorfiari dagokienez (aurretik
zehaztu den bezala, hauek 6 postutako sailkapena erabili zuten). Baina kasu guztietan,
ezberdintasunak ez ziren estatistikoki adierazgarriak izan.
Postu bakoitza aztertuz, ikerketa honetan atezainek endomorfia osagaia nagusi
izatetik lehenengo bi azterketa-aldietan, mesomorfia osagaia nagusi izatera pasatu ziren
azken bi azterketa-aldietan; atzelariek eta erdilariek mesomorfia osagaia nagusi izan zuten
azterketa-aldi guztietan; eta aurrelariak ere mesomorfia izan zuten nagusi T2n izan ezik, non
endomorfia nagusitu zen. Sedano eta lank. (2009a) aztertutako postu guztietako jokalariak,
Eztabaida
178
endomorfoak izan ziren. Kontuan hartu behar da Sedano eta lank. (2009a) aztertutako
jokalariak, somatotipoaren inguruan izendatu ditugun ikerketetako futbolariak baino maila
baxuagokoak direla eta beraien txapelketa sistema ez dela horren zorrotza.
Edozein modutan, badirudi somatotipoa ere ez dela postuen arteko ezberdintasuna
finkatzeko erabili daitekeen aldagaia.
Denboraldian zehar jokalarien gorputz-konposizioa osatzen duten aldagaien emaitzak
ikusita, eta baita postuekikoak eta selekzioarekikoak aztertuz ere, harira dator Gómez-ek
(2006) ondorioztatu zuena, ikerketa ezberdinetan erabilitako laginaren eta aurkitutako
emakume futbolarien datuen heterogenotasunagatik, balitekeela emakume futbolarien
ezaugarri espezifikorik ez egotea.
5.2.2. ERRENDIMENDU FISIKOA
Errendimendu fisikoa aztertzeko erabilitako lau probak, 15m leun, trebetasun proba, BMAJ
eta Yo-Yo IR1, abiadura, trebetasuna, behealdeko gorputz-adarren indar esplosiboa eta
gehieneko abiadura aerobikoa neurtzeko erabili ziren, hurrenez hurren. Emakume
futbolarien errendimenduaren inguruan egindako ikerlan gehienetan neurtzen dira nolabait
aldagai hauek; baina abiadura eta trebetasunaren kasuan, ondorengo ataletan ikusi
daitekeen bezala, kasu gehienetan erabilitako distantziak eta testak ezberdinak dira ikerketa
honekiko. Horrek, emaitzen konparaketak egiteko orduan, zailtasuna suposatzen du.
Eztabaida
179
5.2.2.1. 15m LEUN
Emakume futbolarien esprint-denbora edo -abiadura, ikerketa askotan neurtu izan bada ere
(Andersson eta lank., 2008; Bartolini eta lank., 2011; De Mello eta lank., 2004; Dowson eta
lank., 2002; Jones eta lank., 2010; Krustrup eta lank., 2009; McCurdy eta lank., 2010; Orntoft
eta lank., 2012; Polman eta lank., 2003, 2004; Scott, 2007; Sjökvist eta lank., 2011; Todd eta
lank., 2002; Tumilty eta Darby, 1992; Vescovi eta lank., 2006, 2011; Vescovi eta McGuigan,
2008; Vucetic eta lank., 2007), 15 m baino distantzia motzagoak eta luzeagoak erabili izan
dira orokorrean (5 m eta 36.6 m arteko distantziak); soilik lan baten ikus baitaiteke 15 m-
tako distantzia aztertuta, hau Mujika eta lank. (2009) da (ikertzaile hauek Superligako
emakumeekin lortutako abiadura-emaitzak, ikerketako honetako jokalarien antzekoak izan
ziren). Izendatutako ikerketa guzti hauetan, probaren helburua emakume futbolarien
abiadura neurtzea eta aztertzea izan bada ere, abiadura maila, helburu fisiologikoa eta
energi sistemen kontribuzioa ezberdinak izango dira korrika egindako distantziaren eta
denboraren arabera.
Jokalarien abiadurak izandako igoera estatistikoki adierazgarri bakarra, E2n ikusi ahal
izan zen. Honekin lotuta, garrantzitsua da Vescovi eta lank. (2011) ondorioztatu zutena 12-21
urte bitarteko emakume futbolariekin egindako ikerketan; intentsitate altuko iraupen
motzeko lanaren hobekuntza nabarmenenak 15-16 urte arte ematen direla, 16 urtetik gora
soilik irabazi txikiak ikusiz emakume hauen errendimenduan.
Polman eta lank. (2004), 12 astetako ohiko entrenamendu-programa jarraitu eta gero
ez zuten aldaketa estatistikoki adierazgarririk ikusi Ipar Ingalaterrako 1go mailako
emakumeen 25m esprint proban; bai ordea 12 astetako ATA entrenamendu-programa
jarraitu zuten jokalarietan, adierazgarriki hobetu baitzuten proba berdineko emaitzak. Nahiz
eta ikerketa gehiagoren beharra izan, ATA entrenamendu-programa abiadura hobetzeko
baliagarria izan daitekeela ondorioztatu zuten Polman eta lank. (2004). Ikerketa honetako
Eztabaida
180
jokalariak E2n entrenatu eta jokatu zutena aztertuz, nahiz eta entrenamendu-aldi honetan
E1ekiko landutako abiadura edukiaren bolumena gutxitu, hau erresistentziaren eta indar
orokorrarren jaitsiera adierazgarriarekin (178.36 ± 44.02 min asteko vs 73.30 ± 18.62 min
asteko eta 8.22 ± 2.21 min asteko vs 2.69 ± 0.21, hurrenez hurren) lotuta joan zen, eta baita
gehieneko indarra eta indar espezifikoaren igoera adierazgarriarekin (ez baitziren E1n landu)
ere. Horretaz gain, komeni da gogoratzea T2tik aurrera taldea Superligako partidak hasi zela
jokatzen, eta honek asteroko partida-dinamika eragiten du. Abiadura lana alde batera utzi
gabe, erresistentziaren jaitsiera nabarmenak eta futbolerako espezifikoa den indarra
lantzeak, gehieneko indarrarekin batera, badirudi liga garaian onurak izan ditzakeela
jokalarien abiadurarengan. Ez da ahaztu behar, karga altuak erabiliz eta abiadura maximoa
emanez akzio kontzentrikoari, gehieneko indar-entrenamenduak (errepikapen maximo
bakarrarekiko %85 baino karga altuagoak erabiliz) emaitza altuak ematen diela futbol-
jokalariei esprintetan eta jauzietan (Hoff eta Helgerud, 2004).
Zelaiko postuei begira, ikerketa honetan ez zen ezberdintasun estatistiko
adierazgarririk egon beraien artean abiadura probari dagokionez. Honekin bat etorriz,
Vescovi eta lank. (2006) ere ez zuten ezberdintasunik ikusi postuen artean 9.14 m, 18.28 m
eta 36.56 m esprint-denboran; ezta ere Todd eta lank. (2002) 5 m eta 30 m esprint-
abiaduraren errendimenduan, 30 m-tan aurrelari eta atezainen artean izan ezik (postu
guztien artean aurrelariak izan ziren azkarrenak eta atezainak geldoenak). Emaitza hauek
aztertuta, postu bakoitza betetzeko ez dagoela abiadura-eskakizun berezirik ondorioztatu
daiteke.
Espainiar Selekzioarekin izandako partaidetzaren arabera ere, ez zen ezberdintasun
estatistiko adierazgarririk egon, ezta ere azpitalde bakoitzak azterketa-alditik aldira izandako
emaitzetan. Ildo berdinean, Todd eta lank. (2002) 5 m eta 30 m esprint-abiaduraren
errendimenduan, ez zuten ezberdintasun adierazgarririk aurkitu maila internazionaleko eta
Eztabaida
181
1go mailako emakume jokalari ingelesen artean; bat datoz ere Mujika eta lank. (2009),
Espainiako Superligako eta 1go Nazionaleko bi talderen 15 m esprint-abiadura konparatu
ostean. Azken bi ikerketa hauetan beti ere maila goragoko jokalariek emaitza hobeagoak
lortu zituzten, nahiz eta Mujika eta lank. (2009) aurredenboraldian eta Todd eta lank. (2002)
denboraldi bukaeran burutu neurketak. Ikerketa honetan ere horrela izan zen T4n izan ezik;
azterketa-aldi honetan Selekzioarekin partaidetza izan ez zuten jokalariek, talde guztia
kontuan izanda, denboraldiko batez besteko abiadurarik onena lortu baitzuten. Horretaz
gain, aipagarria da, ikerketa honetan eta Todd eta lank. (2002) lanean konparatzen diren
jokalariak maila berdinean jokatzen dutela, eta ezberdintasuna Selekzioarekin parte hartzea
edo ez dela; baina Mujika eta lank. (2009) lanean, jokalari-taldeak maila ezberdinetakoak
izan arren, ez dagoela ezberdintasun estatistikoki adierazgarririk. Dirudienez, abiadura ez da
emakume futbolarien maila ezagutzeko eta aukeraketa bat egiteko erabili daitekeen
aldagaietako bat.
5.2.2.2. TREBETASUN PROBA
Ikerketa honetan erabilitako trebetasun proba Athletic Club futbol taldean azken bost
urtetan erabili den testa da, eta Barrow izenarekin ezagutzen da. Baina ez da posible izan
test honen inguruan erreferentziarik aurkitzea; eta noski, ezta ere trebetasuna aztertzeko
proba hau erabili duen beste ikerlanen bat.
Trebetasun zirkuitua burutzeko ikerlan honetako jokalariek aldi ezberdinetan behar
izandako denboren artean, ez zen ezberdintasun estatistikoki adierazgarririk egon. Polman
eta lank. (2004) aztertu zutenez ordea, 12 astetako ATA entrenamendu-aldia eta gero, elite
mailako emakume futbolariek adierazgarriki hobetu zuten trebetasun probako emaitzak eta
baita norabidea aldatzeko gaitasuna ere; bestalde, ikertzaile hauek ikusi zutenez, ohiko
Eztabaida
182
programa jarraitu zuten jokalariek baino adierazgarriki gehiago hobetu zituzten beraien
emaitzak. Hobekuntza hau ATA programa jarraitu izanagatik izan zela ondorioztatu zuten.
Ikerketa honetan aztertutako taldearen entrenamendu edukien barne, distantzia
laburretan arintasunarekin edo bizkortasunarekin mugimendu konplexuak burutzeko
gaitasuna entrenatzera bideraturiko entrenamendu espezifikoa behar beste ez entrenatzea,
futbolarien trebetasuna ez hobetzearen arrazoietako bat izan daiteke. Edota urtetan zehar
errepikatu duten zirkuitua izanez, beraien emaitzik hoberenak lortu izana izan daiteke beste
arraizoietako bat.
5.2.2.3. BESOEN EKINTZAREKIN MUGIMENDUAREN AURKAKO JAUZIA (BMAJ)
Jauzien inguruko emaitzak aztertzeko orduan, kontuan izan behar da jauzi ezberdinen
erabileraz gain, hauek burutzeko erabilitako teknika-ezberdintasunek, partzialki azaldu
ditzaketela ikerketa ezberdinetan zehar izandako emaitzen arteko ezberdintasunak
(McCurdy eta lank., 2010).
Ikerketa honetako taldearen jauzirik hoberenak 37.60 ± 6.57 cm-takoak izan ziren;
aurredenboraldi hasieran izan ezik, beste hiru azterketa-aldietan 37 cm-tako jauziak burutu
zituzten. BMAJ erabili izan duten ikerketak aztertuz, Zelanda Berriko Futboleko Talde
Nazionaleko emakumeen jauziak (33.75 ± 3.84 cm, kontuan eduki behar da
aurredenboraldiko emaitzak direla) izan ezik (Dowson eta lank., 2002), beste ikerketa
gehienetan burututako jauziak altuagoak dira ikerlan honetakoak baino. Hona hemen
zenbait ikerlanetako emaitzak: Superligan jokatzen zuen talde bateko emakumeek, 38.0 ±
4.8 cm jauzi egin zituzten (Mujika eta lank., 2009); Estatu Batuetako NCAAko (National
Collegiate Athletic Association) 1go mailako eta 3. mailako jokalariek, 42.8 ± 4.4 cm eta 38.3
± 4.8 cm lortu zituzten hurrenez hurren (Smith eta lank., 2007); Ipar Ingalaterrako 1go
Eztabaida
183
mailako emakumeek, 38.8 cm eta 46.6 cm arteko jauziak burutu zituzten (Polman eta lank.,
2004).
Ikerketa honetako taldearen jauzietan, soilik aurredenboraldian (T1etik T2ra) egon
zen hobekuntza estatistikoki adierazgarria. Polman eta lank. (2004) ere, 12 astetako ohiko
programa jarraitu zuten jokalarietan, ez zuten hobekuntza adierazgarririk ikusi nahiz eta
emaitzak hobetu (39.3 cm-tatik 41.2 cm-tara); bai ordea epe berdinean ATA (abiadura,
trebetasuna eta azkartasuna) entrenamendu programa jarraitu zuten jokalarietan (38.8 cm-
tatik 46.6 cm-tara talde batek; eta besteak, 39.9 cm-tatik 46.6 cm-tara). ATA izeneko
programa hontan, pliometria indar-lana burutzen dela kontuan izatekoa da. Nahiz eta jauzi
ezberdinak erabili, entrenamendu espezifiko bat jarraituz hobekuntza adierazgarriak ikusi
dituzten ikerlanak ere badaude: Jensen eta Larsson-ek (1992, 1993) 15 hilabetetako
entrenamendu fisiko osagarria (korrika eta indar orokorra) jarraitu eta gero, Danimarkako
Futbol Talde Nazionaleko emakumeen MAJ adierazgarriki hobetu zela baieztatu zuten. Beste
lan batean, Sedano eta lank. (2009b), hobekuntza adierazgarria ikusi zuten 12 astetan zehar
(T1en eta T2ren artean, T1en eta T3ren artean, eta T1en eta T4ren artean) futbolarien MAJn
eta EJn behealdeko gorputz-adarretako pliometria programa ostean. Eta Rubley eta lank.
(2011), 14 astetako maiztasun eta inpaktu baxuko pliometria entrenamenduak adierazgarriki
handitzen duela emakume nerabeen jauzi bertikala ikusi zuten. Baina azken lan honetako
jokalarien adinaren harira, kontuan izan behar da Vescovi eta lank. (2011) ondorioztatukoa,
MAJko altuera gutxi gorabehera 15-16 urte arte hobetzen dela. Hau indartuz, Vescovi eta
McGuigan (2008) ez zuten ezberdintasun estatistiko adierazgarririk ikusi 15.1 ± 1.6 urteko
eta 19.9 ± 0.9 urteko emakume futbolarien MAJren artean.
Gauzak horrela, jauzietan hobekuntza ikusi den ikerketa hauetan, guztietan
pliometria burutu izan da. Hau ikusirik, ikerketa honetako taldeak aurredenboraldian
BMAJko emaitzak adierazgarriki hobetzearen arrazoietako bat, aldi horretan entrenatutako
Eztabaida
184
indar orokorraren lana izan daiteke; beste 2 entrenamendu-aldietan baino adierazgarriki
gehiago landu baitzen, eta indar mota honen barne, aurredenboraldian, inpaktu baxuko eta
mota ezberdinetako jauzi anitzak landu baitziren.
Zelaiko postuaren arabera jokalariak aldietan zehar aztertuz, eta baita postuen
arteko ezberdintasunak ere, ez zen ezberdintasun estatistikoki adierazgarririk hauteman.
Baina aipatzekoa da atzelariak izan zirela azterketa-aldi guztietan jauzirik baxuenak burutu
zituztenak. Postuen sailkapen berdina erabiliz, Vescovi eta lank. (2006) ere ez zuten
ezberdintasun adierazgarririk ikusi MAJn; ezta Todd eta lank. (2002) EJn. Bi ikerketa hauetan
ere, atzelariak dira hoberenen artean agertzen ez diren bakarrak. Aldiz, Sedano eta lank.
(2009c), ezberdintasunak aurkitu zituzten MAJri eta EJri dagokienez 6 postutako sailkapena
erabiliz. Honenbestez, posible da postu gehiagoko sailkapena burutuz, jokalarien profil
espezifikoagoa agertzen dela pentsatzea.
Espainiar Selekzioarekin izandako partaidetzaren arabera, ez zen ezberdintasun
estatistikoki adierazgarririk egon; baina Selekzioarekin parte hartutakoak jauzi altuagoak
burutu zituzten. Ildo berdinean, Todd eta lank. (2002) ere, ez zuten ezberdintasun
adierazgarririk aurkitu JBren errendimenduan maila internazionaleko eta 1go mailako
emakume jokalari ingelesen artean; baina kasu honetan 1go mailako jokalari ez
internazionalek jokalari internazionalek baino jauzi altuagoak burutu zituzten. Era berean,
Sedano eta lank. (2009c), MAJn Erregional mailako jokalariek 1go Nazionalekoek baino
emaitza hobeagoak lortu zituztela ikusi zuten, nahiz eta ezberdintasun adierazgarririk ez
egon bi taldeen artean. Aldiz, ezberdintasun adierazgarriekin topo egin zuten Mujika eta
lank. (2009), Espainiako Superligako talde batek BMAJ eta MAJ estatistikoki altuagoak burutu
baitzituen 1go Nazionalekoak baino; eta baita Smith eta lank. (2007) ere, Estatu Batuetan
NCAAko (National Collegiate Athletic Association) 1go mailakoek 3. mailakoek baino BMAJ
altuagoak burutu baitzituzten.
Eztabaida
185
Ikerketa hauetako emaitzak ikusita, ez dirudi maila ezberdinetako emakume
futbolarien behealdeko gorputz-adarretako indar esplosiboaren inguruan ondorio zehatz bat
atera daitekeenik; baliteke, atal honen hasieran esan den bezala, jauzi eta teknika
ezberdinen erabilera, emaitz ezberdin hauek azaltzearen arrazoietako bat izatea.
5.2.2.4. YO-YO INTERMITTENT RECOVERY TEST LEVEL 1 (YO-YO IR1)
Test honen bitartez neurtutako bi aldagaietan (korrika egindako distantzia eta
gehieneko abiadura aerobikoa), ez zen ezberdintasun estatistikoki adierazgarririk egon
azterketa-aldi ezberdinen artean; baina hobekuntza joera hauteman zen (1053.33 ± 252.60m
T2n eta 1261.05 ± 255.56m T4n; 4.15 ± 0.11 m/s T2n eta 4.25 ± 0.11 T4n, hurrenez hurren).
Honekin bat dator 20 urte azpiko Munduko Txapelketarako emakumezkoen talde baten
prestakuntzan gertatutakoa, 2005ko urria eta 2006ko abuztuaren bitartean taldeak
hobekuntza progresiboa izan baitzuen, 750m ingurutik 1500m ingurura (Tunstall, H.-ren
komunikazio pertsonala, Bangsbo eta lank. (2008) lanean ikusia). Honekin lotuta, kontuan
hartzekoa da, nahiz eta Yo-Yo IR testaren errendimendu-maila adinarekin batera hobetzen
joan, emakumeek 17-18 urterekin emakume futbolari nagusien antzeko Yo-Yo IR
errendimendu maila lortuta dutela (Bangsbo eta lank., 2008).
Test hau oso zabalduta egon arren, ez dira aurkitzen emakume futbolarietan test
honen denboraldiko jarraipena egin duten ikerketa gehiegirik. Dena den, Yo-Yo IR1 proba
erabili duten ikerketa batzuetako emaitzak ondorengo hauek dira: Espainiako Superligako
talde batena eta 1go Nazionaleko beste batena, 1224 ± 255 m eta 826 ± 160 m izan ziren,
hurrenez hurren (Mujika eta lank., 2009); Danimarkako 1go mailako jokalari batzuen emaitza
1379 m (600-1960) izan zen (Krustrup eta lank., 2005); Danimarkako eta Suediako 1go
mailako jokalariena 1380 ± 100 m izan zen (Mohr eta lank., 2003a, 2004); eta bukatzeko,
Eztabaida
186
EEBB-tako Ipar Carolinako Unibertsitateko taldekoena 1470 ± 232 m izan zen (Kirkendall eta
lank., 2003, 2004, 2005). Liga berdinean jokatzen zuten jokalarien emaitzak izan ezik,
izendatutako lan hauetako emaitzak, ikerketa honetako taldearenak baino hobeagoak izan
ziren.
Interesgarria izango litzateke neurketa hauek denboraldiko zein unetan burutu ziren
ezagutzea; Krustrup eta lank. (2003a), Yo-Yo IR1 testaren errendimenduan ematen diren
ezberdintasunak, beste batzuen artean, denboraldiko unearen menpe daudela ikusi
baitzuten gizonezko futbol jokalarietan. Honen ildoan, Brady eta lank. (1997), profesional
mailako jokalariekin bi denboralditako jarraipena egin zuten; 170 taupada minutuko eta
laktato-atalaseari dagokien lan intentsitateetan, ez zuten ezberdintasun adierazgarririk ikusi
lehenengo denboraldiaren bukaeraren eta bigarrenaren hasieraren artean. Egile hauek,
egoera fisikoak denboraldiko puntu zehatz batzuetan aldaketa adierazgarriak izan arren,
egoera fisikoaren maila hauek ez direla mantentzen denboraldi guztian zehar ondorioztatu
zuten. Modu berean, Aziz eta lank. (2005), denboraldian zehar erresistentzia aerobikoa
hobetu, mantendu edo gutxitu egiten dela baieztatzen duten ikerketa ezberdinak izendatzen
dituzte; eta nahiz eta aurredenboraldian zehar taldeko kiroletan Yo-Yo IR1 testaren
errendimenduan hobekuntza handiak ikusten diren, erantzun anitzak agertzen dira
jokalarien artean denboraldian zehar (Bangsbo eta lank. 2008). Hauekin ados, Krustrup eta
lank. (2003a) ikusi zutenez, eliteko gizonezko futbolarien Yo-Yo IR1 testaren emaitzak
adierazgarriki hobetzen dira aurredenboraldian zehar, baina emaitza hauek okertu egiten
dira denboraldi hasiera eta bukaeraren artean (ezberdintasun estatistikoki adierazgarririk
egon ez arren, jokalarien artean errendimendu aldaketa handiak ikusi zituzten denboraldian
zehar). Bilakaera hau (gehieneko gaitasun aerobikoaren jaitsiera), gaur egungo futbol-jokoak
inposatzen dituen lehentasun fisiologikoen aldaketen ondorioa izan daiteke (Miller eta lank.,
2007).
Eztabaida
187
Gauzak horrela, azpimarratzekoa da behin aurredenboraldia iraganda ere, ikerketa
honetako taldeak Yo-Yo IR1 testean izan zuen hobekuntza. Eta test hau partidako
esfortzuaren eredua imitatzen saiatzen bada, proba honetan hobetzeak, zelaiko
errendimendua hobetzea ekar dezakeela pentsatu daiteke.
Zelaiko postuen artean ez zen ezberdintasun estatistikoki adierazgarririk egon test
honen errendimenduan. Baina aurrelariek lortu zituzten denboraldi guztiko emaitza
hoberenak; bigarrenak, erdilariak izan ziren; eta hirugarrenak, atzelariak. Emakume
futbolariekin egindako beste ikerketa batzuetan ordea, erdilariek atzelariek baino emaitza
hobeagoak lortu zituzten (Krustrup eta lank., 2005; Mohr eta lank. 2008) eta baita
aurrelariek baino hobeagoak ere (Krustrup eta lank., 2005). Datu hauek ikusirik, badirudi
erdilariak etenkako erresistentzia aerobiko maila bikaina izan behar dutela, beraien
postuaren eskakizunak betetzeko.
Gaitasun aerobikoari eta etenkako ariketaren errendimenduari dagokienez, Krustrup
eta lank. (2005) aldaketa adierazgarriak ikusi zituzten txapelketa mailen artean. Eta honekin
bat etorriz, Mujika eta lank. (2009) ezberdintasun adierazgarria ikusi zuten Espainiako
Superligako talde baten eta 1go Nazionaleko beste baten Yo-Yo IR1 testaren artean. Ikerketa
honetako taldea, nahiz eta internazionalak eta ez internazionalak egon, badirudi nahiko
homogeneoa dela; ez baitzen test honetan ezberdintasun adierazgarririk egon beraien
artean.
Eztabaida
188
5.3. ALDAGAI EZBERDINEN ARTEKO ERLAZIOAK
Aldagai ezberdinen arteko korrelazioak aztertzeko orduan, kontuan eduki behar da nagusiki
bi azterketa mota burutu zirela: alde batetik, azterketa-aldietan lortutako emaitzen arteko
korrelazioak; eta bestetik, emaitza hauek azterketa-alditik aldira (entrenamendu-aldia)
izandako bilakaeren (emaitza bakoitzak izandako hobekuntza edo okerragotzea) arteko
korrelazioak. Horrez gain, bai emaitzek bai bilakaerek entrenamenduetan eta partidetan
landutako edukiekin izandako korrelazioak aztertu ziren.
Ondorengo lerroetan ikusi ahal den bezala, emakume futbolarien gorputz-
konposizioaren eta errendimendu fisikoaren adierazle diren proba ezberdinetako emaitzen
arteko korrelazioak behatu izan dira ikerlan ezberdinetan; gehien bat proba fisikoen arteko
erlazioak. Baina emakume futbolariekin burututako ikerketetan, ez dago aldagai hauek
entrenamendu-aldi zehatz batean izandako bilakaera behatu izan duen lanik.
Ikerketa honetan bilakaera kontzeptupean murgilduta dagoena, aldaketak bezala
aurkitu genezake elite mailako eskubaloi emakume jokalariekin burututako Granados (2007)
eta Granados eta lank. (2008) lanetan.
Aurrerantzean, korrelazioa eta alderantzizko korrelazioa kontzeptuak erabiliko dira;
korrelazioaren emaitzaren ikurra positiboa denean edota ikurra negatiboa denean, hurrenez
hurren.
Eztabaida
189
Hiru entrenamendu-aldietan, baina nagusiki lehenengo bietan, korrelazio
adierazgarriak azaldu ziren hainbat entrenamendu-edukiren eta muskulu-portzentajearen
eta gantz-kopuruaren adierazle diren aldagaien artean; eta baita guztira landutako
bolumenaren eta izendatuta gorputz-konposizioa osatzen duten aldagai hauen artean ere.
Honek zera erakusten du, minutu gehiago entrenatu eta jokatu zuten jokalariek,
entrenamendu-aldietan zehar gantz-kopurua gehien jaitsi eta muskulu-portzentajea gehien
igo zituztela, eta honen ondorioz, jokalari hauek azterketa-aldietan gantz- eta muskulu-
kopuru txikienak izan zituztela. Gertaera hau nagusiki lehenengo bi aldietan izateak, lotura
izan dezake denboraldian zehar bolumenak izan zuen joerarekin, entrenamendu-alditik
aldira asteko eta saioko landutako bolumena adierazgarriki jaisten joan baitzen. Guzti honi
jokalariek denboraldian zehar gantz-portzentajea jaitsi eta muskulu-portzentajea igo zutela
gehituz, badirudi jarraitutako entrenamendu-programa eta partida-egutegia, gantz- eta
muskulu-kopuruak hobetzeko aina estimulu direla; ahaztu gabe elikadurak gai honetan izan
dezakeen garrantzia.
Gorputz-konposizioarekin jarraituz eta honek proba fisikoekin izandako erlazioa
behatuz, T2n eta T3n adierazgarritasunak egon ziren antropometriaren, gorputz-osagaien
eta somatotipoaren eta Yo-Yo IR1 probaren artean. Hauetatik aipagarriak dira gantz-
kopuruaren adierazle diren aldagaiek eta pisuak, Yo-Yo IR1ekin izan zuten alderantzizko
korrelazioa. Honekin bat etorriz, Mujika eta lank. (2009) ere gantz-tolesturen baturaren eta
Yo-Yo IR1 probaren artean alderantzizko korrelazioa ikusi zuten Espainiako Superligako eta
1go Nazionaleko jokalarietan; ez ordea pisuaren kasuan, korrelazioa positiboa izan baitzen.
Gertaera honetan sakontzeko, garrantzitsua izango litzateke azken ikerketa honetako
muskulu-portzentajeak ezagutzea; zeren eta ikerketa honetako E3n korrelazio adierazgarria
(p<0.01) azaldu zen muskulu-portzentajearen eta Yo-Yo IR1 probaren bilakaeren artean.
Gauzak horrela, pentsatu daiteke gantz-portzentaje baxuagoa izateak eta muskulu-
Eztabaida
190
portzentaje altuagoa, etenkako erresistentzia aerobikoaren errendimendua hobetzeko
lagungarri izan daitezkeela; honen ildoan, Mujika eta lank. (2009) ere gorputz-
konposizioaren rola aditzera eman zuten.
Baina ez dirudi gorputz-konposizioa soilik erresistentzia aerobikoaren baldintzatzailea
edo mugatzailea denik, zeren eta E1ean, 15m leun probako abiaduraren bilakaerak
korrelazio adierazgarria izan zuen altueraren eta muskulu-portzentajearen bilakaerekin; eta
baita alderantzizko korrelazioa gantz-kopurua adierazten duten aldagaien bilakaerekin ere.
Honen bidetik, Todd eta lank. (2002) 1go mailako emakume futbolari ingelesen gantz-
portzentajearen eta 5 m eta 30 m esprint-denboren (r=0.42, p<0.01 eta r=0.45, p<0.001) eta
JBren (r=-0.26, p<0.01) artean, korrelazio adierazgarria aurkitu zuten.
Gantz- eta muskulu-portzentajea pisuaren barnean dauden bi aspektu direla esan
daiteke, eta beste lan batzuetan ikusi den bezala (Mujika eta lank., 2009; Todd eta lank.,
2002), hauen arteko oreka egokia aurkitzea eta baita denboraldian zehar hauen ezagutza
izatea ere, lagungarria izango da arrakasta lortzeko. Ideia hau indartuz, E1ean, pisuaren eta
trebetasun zirkuituaren arteko korrelazioa adierazgarria (p<0.05) izan zen bezala (pisu
gehien irabazi zuten jokalariek, zirkuituko emaitzak gutxien hobetu zituztenak izan ziren; eta
alderantziz); E2n, pisuaren eta BMAJren artekoa (p<0.05) izan zen (pisu gehien irabazi zuten
jokalariek, jauzien emaitzak gehien hobetu zituztenak izan ziren; eta alderantziz). Eta azken
korrelazio hau osatuz, aurreko lerroetan esan bezala, Todd eta lank. (2002) gantz-
portzentajearen eta JBren artean alderantzizko korrelazio adierazgarria aurkitu zuten; hau
da, gantz-portzentaje baxuena izan zutenek, jauzirik altuenak burutu zituzten. Aipatu bezala,
ezinbestekoa da denboraldian zehar pisuaren atzean izkutatzen diren aldagai ezberdinen
ezagutza izatea.
Proba fisikoen artean ere, egon ziren korrelazio adierazgarriak, eta hauen artean
aipatzekoa da azterketa-aldi guztietan egon zela 15m leun probaren eta BMAJ probaren
Eztabaida
191
arteko korrelazio estatistikoki adierazgarria, eta kasu gehienetan p<0.001ekoa izan zen; hau,
denboraldi guztian zehar mantendu zen korrelazio adierazgarri bakarra da. Todd eta lank.
(2002) ere, alderantzizko korrelazio adierazgarria ikusi zuten 5 m eta 30 m esprint-
denboraren eta JBren artean; eta baita Vescovi eta McGuigan-ek (2008) MAJ eta esprint-
denboraren artean ere. Aldiz, Mujika eta lank. (2009), ikerlan honetako abiadura proba (15
m) eta jauzi mota (BMAJ) berdinak erabiliz, ez zuten korrelazio estatistikoki adierazgarririk
ikusi bi proba hauen artean; ezta McCurdy eta lank. (2010) ere, Estatu Batuetan NCAAko 1go
mailako jokalariekin egindako ikerlanean, 10 m eta 25 m esprint denboraren eta MAJren
artean.
E3n eta denboraldi osoa kontuan izaniko aldian, bi proba hauen (15m leun eta BMAJ)
bilakaeren arteko korrelazioa ere, adierazgarria izan zen. Hain zuzen ere, Polman eta lank.
(2004) Ipar Ingalaterrako 1go mailako emakumeekin burututako ikerketa eta gero,
behealdeko gorputz-adarren indarraren hobekuntzak abiaduraren hobekuntzan zerikusia
izan dezakeela ondorioztatu zuten. Aipatutako datu hauek ezagututa, eta baita esprintatzeko
ahalmenaren (5m, 10m, 20m eta 30m) eta behealdeko gorputz-adarretako muskuluen
indarraren (errepikapen maximo bakarra) arteko korrelazioa ere adierazgarria izan zela
kroaziar emakume futbolarietan (Vucetic eta lank., 2007), ez zen agertu espero zitekeen
indar-entrenamenduaren eta abiadura-probaren arteko erlazio adierazgarria. Baliteke,
esprint-errendimenduaren fase ezberdinak hobetzeko indar-entrenamendua osatzen duten
ariketa mota eraginkorrenak, oraindik ez direla argiki ezagutzen (McCurdy eta lank., 2010).
Emaitza hauekin, esan daiteke esprint- eta jauzi-errendimenduaren arteko erlazioa ez
dela guztiz ezagutzen; alegia, datu urritasunagatik, eta ikerketen diseinuan eta laginaren
motan dauden ezberdintasunengatik (McCurdy eta lank., 2010).
Horrez gain, 15m leun eta BMAJ probek, T4n alderantzizko korrelazio estatistikoki
adierazgarria azaldu zuten trebetasun probarekiko (p<0.01). Honekin ados, Vescovi eta
Eztabaida
192
McGuigan-ek (2008) ere, esprint-distantzia ezberdinak (9.1 m, 18.3 m, 27.4 m, 36.6 m) eta
trebetasun testak (Illinois eta Pro-agility) burutzeko denboren artean, korrelazio estatistikoki
adierazgarriak ikusi zituzten; baita MAJren eta Illinois eta Pro-agility trebetasun testen
artean ere. Mujika eta lank. (2009) ere, korrelazio adierazgarria aurkitu zuten 15 m esprint
eta 15 m trebetasun probak burutzen lortutako abiaduren artean; ez ordea BMAJ eta MAJ
jauzien eta 15 m trebetasun probaren artean.
Baina ikerketa honetan, eta Vescovi eta McGuigan-ek (2008) lortutako emaitzak
indartuz, denboraldi osoa kontuan izanda, trebetasun probaren eta BMAJren bilakaeren
artean ere, alderantzizko korrelazio adierazgarria egon zen (p<0.01).
Trebetasun probaren bilakaerak, Yo-Yo IR1en bilakaerarekin ere alderantzizko
korrelazio adierazgarria izan zuen (p<0.05). Nolabait honekin bat eginez, trebetasunaren eta
partidan burututako guztizko distantziaren artean korrelazio altua (R2=0.92, p=0.0015)
aurkitu zuten Kirkendall eta lank. (2003, 2004, 2005); burutu zituzten beste probekiko (JB,
Illinois Agility Run, 20 m esprint, 7x20/30 m, Cooper eta Yo-Yo IR1) hau izan zen guztizko
distantzia aurreikusteko aldagairik hoberena. Eta aldi berean, partidan burututako guztizko
distantzia hau, Yo-Yo IR1 testaren errendimenduarekin dago positiboki erlazionatuta (Mohr
eta lank., 2003a, 2004; Krustrup eta lank., 2005). Aitzitik, Mujika eta lank. (2009) ez zuten
korrelazio adierazgarririk ikusi 15 m agility trebetasun probaren eta Yo-Yo IR1 testaren
artean. Baina test hau burutzen futbolariek batez beste 4.55 ± 0.25 m/s-ko abiadura eraman
bazuten, zirkuitua burutzeko gutxi gorabehera 3.30 s behar izan zituzten. Kirkendall eta
lank. (2004, 2005) erabilitako zirkuitua burutzeko, jokalariek 15.42 ± 0.43 s behar izan
zituzten; eta ikerketa honetako lau azterketa-aldietan, jokalariek 11 s behar izan zituzten
trebetasun zirkuitua burutzen. Datu hauek ikusirik, posible izango litzateke pentsatzea,
zirkuituaren iraupenak moduren batean baldintzatu egiten duela proba horren eta Yo-Yo IR1
testaren eta BMAJren arteko erlazioa.
Eztabaida
193
Yo-Yo IR1 testarekin jarraituz, T3n lortutako emaitzek korrelazio adierazgarria
(p<0.05) izan zuten aurreko entrenamendu-aldian (E2) jokatutako partida ofizialak
edukiarekin. Beraz, partida-minutu gehien jokatu zituzten jokalariak, intentsitate altuko lan
aerobikoa errepikaturik burutzeko gaitasun-maila hoberena zutenak izan ziren. Eta kontuan
izaten bada partida ofizialak edukiak izan zuen korrelazio adierazgarri bakarra Yo-Yo IR1
testarekikoa izan zela, bat dator Bangsbo eta lank. (2008) eta Mohr eta lank. (2003a, 2004)
baieztatu zutenarekin, Yo-Yo IR1 testa partidarekin erlazionatuta dauden emakume
jokalarien gaitasun fisikoak ebaluatzeko, erabili daitezkeen probetariko bat dela. Proba
honen bilakaerak, E3n, korrelazio adierazgarria azaldu zuen ere entrenamendu-aldi horretan
landutako gehieneko indarra eta potentzia aerobikoa baloiarekin edukiekiko (p<0.05); azken
lan mota hau, gehieneko bihotz-maiztasunaren %90en gainetik egindako lana da. Hala eta
guztiz ere, Yo-Yo IR1en errendimenduak nahiz eta denboraldian zehar hobetzeko joera
azaldu, hobekuntza hau ez zen adierazgarria izan (ikus 4.3.2.4. atalean). Beraz, etenkako
erresistentzia aerobikoa gaitasuna adierazgarriki hobetzeko, gehieneko indarra eta potentzia
aerobikoa baloiarekin edukiak gehiago lantzea, edota hauen ildotik beste entrenamendu-
eduki motaren bat entrenamendu-programara gehitzea, egokia izan daiteke. Proposamen
honekin ados, Helgerud eta lank. (2011) elite-mailako 18.1 ± 0.8 urtetako gizonezko futbol
jokalarien gaitasun aerobikoa hobetzeko, baloirik gabe intentsitate altuko erresistentziaren
entrenamendu osagarria beharrezkoa dela baieztatu zuten. Horrez gain, Clark-ek (2010)
intentsitate mistoko tartekaturiko erresistentzia entrenamendu-programa, hemeretzi urte
azpiko emakume futbolarien gaitasun aerobikoa hobetzeko egokia zela ondorioztatu zuen
(baina kontuan hartzekoa da azken jokalari hauek ez zirela elite-mailakoak, eta hauen
hobekuntza-tartea zabalagoa izan ohi da beraien abiapuntu maila baxuagoa delako, ez
baitute jarraitu izan entrenamendu-programa zorrotzik ezta espezifikorik ere). Bestalde,
Polman eta lank., (2004) emakume futbol jokalarien ahalmen aerobikoa mugatu barik,
indarra hobetu daitekeela baieztatu zuten. Horrez gehiago, errepikapen maximo
Eztabaida
194
bakarrarekiko %85 baino karga altuagoak erabiliz eta abiadura maximoa emanez akzio
kontzentrikoari, emaitza altuak lortzen dira futbol jokalarien esprintetan eta jauzietan; eta
errendimendu aerobikoa handitzen du lan ekonomiaren hobekuntzaren bitartez (Hoff eta
Helgerud, 2004). Gauzak horrela, ikerketa honetan azaldutako Yo-Yo IR1en eta gehieneko
indarraren arteko korrelazio adierazgarriak, indarraren entrenamendua onuragarria izan
daitekeela intentsitate altuko erresistentzia aerobikoa hobera egiteko adierazten du; eta
hortaz, aprobetxatu eta entrenamendu-programa diseinatzeko orduan, kontuan hartu
beharreko edukia izan beharko litzateke.
Denboraldiko plangintzaren eta entrenamendu-programaren diseinua burutzeko
orduan, ez dira bakarrik hobekuntzak lortzeko aspektuak kontuan izan behar, baita
okerragotzea ekiditzen laguntzen dutenak ere. Horregatik garrantzitsua da ikerketa honetan
E2n taktikak eta 15m leun probek izan zuten alderantzizko korrelazio adierazgarria (p<0.05);
hau da, taktika edukia gehien landu zuten jokalariek, abiadura proba gutxien hobetu zutenak
izan ziren. Korrelazio hauek burutu ezean, E2n 15m leun probako abiadura estatistikoki
hobetzeak, eta aldi berean, taktika edukia gehien landu zen edukia izateak eta beste
entrenamendu-aldietan baino adierazgarriki gehiago lantzeak, errealitatearekin bat ez
datozen ondorioetara heltzea ekar dezake; eta abiadura probaren hobekuntza, 5.2.2.1.
atalean azalduta dagoen bezala, beste eduki batzuen eraginarengatik sor daiteke. Ikerlan
honetako taktika edukia osatzen duen ariketa mota nagusia, murriztutako espazioko jokoak
dira; eta hauen inguruan, Gabbett eta Mulvey (2008) ere, ez zutela estimulu nahikorik
eskaintzen emakumeen internazional mailako txapelketako intentsitate altuko
(errepikatutako esprinta) eskakizunak simulatzeko ondorioztatu zuten.
195
6. ONDORIOAK
Ondorioak
197
6. ONDORIOAK
1. Futbolarien gantz-kopuruaren adierazle diren aldagaien jaitsiera eta muskulu-
portzentajearen igoera adierazgarriak eman ziren denboraldian zehar. Badirudi
orokorrean lan egindako bolumenaren eragina izan daitekeela, eta jarraitutako
entrenamendu-programa eta partida-egutegia estimulu nahikoa direla aldaketa
hauek sortzeko.
2. Nahiz eta zenbait joera azaldu, ez zen ezberdintasun estatistiko adierazgarririk
egon zelaiko postuen artean; ez gorputz-konposizioaren adierazle diren
aldagaietan, ezta ere errendimendu fisikoa baloratzeko erabilitako probetan.
Honen ondorioz, baliteke ez egotea futbolariek izan beharreko profil espezifiko
bat, talde honetako postu bakoitzaren eskakizunak betetzen laguntzen duena.
3. Taldearen %71.4k ez zuen Espainiar Selekzioarekin partaidetzarik izan, eta hauek
ez zuten ezberdintasunik azaldu partaidetza izan zutenekiko; ez gorputz-
konposizioari dagokionez, ezta errendimendu fisikoari dagokionez ere. Beraz,
jokalari hauen maila altua izan daitekeela aditzera ematen da; eta aldi berean,
nahiz eta taldearen barne jokalari internazionalak egon, talde homogeneo bat
dela.
4. Aurredenboraldiaren bukaeran, soilik hobekuntza estatistikoki adierazgarri
bakarra ikusi zen jokalarien gorputz-konposizioari eta errendimendu fisikoari
dagokienez; hau BMAJ proban izan zen. Horrez gain, aldi honetan ez zen azaldu
korrelazio adierazgarririk entrenamendu- eta partida-edukien eta proba fisikoen
artean; bai ordea, edukien eta gantzaren adierazle diren aldagaien eta muskulu-
portzentajearen artean. Ondorioz, baliteke, aurredenboraldian burututako lana
Ondorioak
198
ez dela jokalarietan hobekuntza adierazgarriak eragiteko aina estimulu; aldi
honetan burututako entrenamendu-programa ez dela egokiena futbolarietan
hobekuntzak sortzeko; edota jokalariek oporraldian jarraitutako mantentze-
programaren ondorioz, denboraldi hasieran duten egoera fisikoa, maila
bikainekoa dela.
5. Trebetasun proban izan ezik, neurtutako beste hiru proba fisikoetan (15 m leun,
BMAJ eta Yo-Yo IR1) hobekuntza joera eman zen denboraldian zehar; eta joera
hau adierazgarria bilakatu zen denboraldiko une eta aldi zehatz batzuetan. Honez
gain, kontuan hartuta denboraldiko aldi luze batez jokalariak asteroko txapelketa-
sistemaren barne daudela, eta horrek futbolariak maila altu batean egotera
behartzen dituela, badirudi zaila dela egoera fisikoan hobekuntza adierazgarriak
lortzea denboraldi guztian zehar.
6. Abiadura eta behealdeko gorputz-adarretako indar esplosiboaren emaitzen
artean, eta baita hauen bilakaeren artean ere, korrelazio adierazgarriak azaldu
ziren, bi proba hauen arteko lotura estua adieraziz; baina ez zen egon
entrenamendu edukirik hauekin zuzenean erlaziorik zuenik. Honen ondorioz,
posible da pentsatzea ez dela argiki ezagutzen entrenamendu-eduki edota
plangintza-mota egokiena, abiadura eta behealdeko gorputz-adarretako indar
esplosiboa, eta hauen arteko erlazioa, hobetzeko.
7. Taktika edukiak eta 15m leun probaren bilakaerak izandako korrelazio
adierazgarria alderantzizkoa izanari, aldi horretan gehien landu zen edukia taktika
izan zela eta eduki hau beste entrenamendu-aldietan baino adierazgarriki gehiago
landu zela gehituz, badirudi taktika edukiak (nagusiki murriztutako espazioko
jokoek) futbolarien abiadura-gaitasunarengan okerragotzeak ekar ditzakeela.
Ondorioak
199
8. Adierazgarria izan zen Yo-Yo IR1 probaren eta muskulu-portzentajearen arteko
korrelazioa, eta baita potentzia aerobikoa baloiarekin eta gehieneko indarra
edukiekin izandakoa ere; eta alderantzizkoa izan zen proba honek pisuarekin eta
gantzaren adierazle diren aldagai ezberdinekin izandako korrelazioa. Gauzak
horrela, pentsatu daiteke gantz-portzentaje baxuagoa eta muskulu-portzentaje
altuagoa izatea, etenkako erresistentzia aerobikoaren errendimendua hobetzeko
lagungarria dela; eta baita gehieneko indarra eta potentzia aerobikoa baloiarekin
edo baloi gabe edukien entrenamendua ere, edota helburu hauetan oinarritutako
eduki ezberdinen entrenamendua.
9. Orokorrean entrenamendu- eta partida-edukien eta errendimendu fisikoaren
artean aurkitutako korrelazio adierazgarri kopuru baxuagatik, badirudi ez dela
argiki ezagutzen entrenamendu-eduki edota plangintza-mota egokiena futbolean
erabakigarriak diren gaitasun fisikoak hobetzeko. Honenbestez, arlo honetan
gehiago ikertu eta sakondu beharra dagoela esan daiteke.
201
7. IKERKETAREN MUGAK ETA ETORKIZUNEKO ILDOAK
Ikerketaren mugak eta etorkizuneko ildoak
203
7. IKERKETAREN MUGAK ETA ETORKIZUNEKO
ILDOAK
7.1. IKERKETAREN MUGAK
Azterketa-aldien egutegia prestatzeko orduan, lehenengoa (T1) aurredenboraldi hasieran
burutzea ezinbestekoa zela erabaki zuten taldeko teknikariek; baina kontuan izanda
azterketa-eguna futbolariak oporralditik itzuli osteko hirugarren entrenamendu-eguna zela,
jokalariek denboraldiko une horretan Yo-Yo IR1 testak eskatzen duen esfortzu maila jasan
beharra ez zela aproposena, erabaki zuten. Proba hau T1en burutu ez izanak,
aurredenboraldiko entrenamendu-programak eta partidek, etenkako erresistentzia
aerobikoarengan izan zezaketen eragina ezagutzea galarazi zuen. Atezainen kasuan, ez zen
test hau burutu denboraldian zehar; baina ikusirik postuen artean ez zela ezberdintasun
estatistikoki adierazgarririk azaldu, interesgarria izan zitekeen atezainen etenkako
erresistentzia aerobikoa zer nolakoa zen ezagutzea eta beste postuekiko konparatzea. Eta
postu honekin jarraituz, jokalari hauen entrenamenduen informazioa jaso izanak, agian
postu honen inguruan eta beste postuekiko ezberdintasunen inguruan, zenbait aspektu
argitzeko lagungarria izan zitekeen.
Erresistentzia mota ezberdinak lantzera bideraturiko ariketen bihotz-maiztasuna
ezagutzeko eta ondorengo hauen sailkapena burutzeko, soilik entrenamendu-eredu
ezberdinekin burutu ziren neurketak; eta ez zen aurrera eraman erresistentzia landu zen
entrenamendu-saio guztien neurketa. Jarraipen hau aurrera ez eramatearen arrazoi nagusia,
horrek sorrarazten zuen giza-baliabideen eta baliabide materialen beharraren eza izan zen.
Ikerketaren mugak eta etorkizuneko ildoak
204
Honen ildoan, entrenamenduen eta partiden inguruko kuantifikazioan, hauetan
landutako eduki ezberdinen bolumena neurtu zen; baina horrekin batera, ez zen proposatu
eduki mota bakoitzak jokalarietan adierazten zuen barne-karga (bihotz maiztasuna,
hautemandako esfortzu-indizea, odol analisiak, etab. erabiliz).
7.2. ETORKIZUNEKO ILDOAK
Jokalariek landutako bolumenaren informazioa osatzeko, garrantzitsua izango litzateke
edukien intentsitatearen inguruko ezagutza sakontzea. Horretarako, ezinbestekoa litzateke
ikerketa honetan burutu den lana errepikatzea, baina kasu honetan bolumena
kuantifikatzeaz gain, entrenamendu-saio eta partida guztien bihotz-maiztasunaren eta
hautemandako esfortzu-indizearen neurketa ere burutuz; kanpo-kargak futbolarietan
eragiten duen barne-karga hobeto ezagutzeko.
Horrez gain, abiadura, trebetasuna, behealdeko gorputz-adarretako indar esplosiboa
eta etenkako erresistentzia aerobikoa hobetzera bideraturiko entrenamendu-programen
diseinuan sakondu beharra dago; denboraldiaren barne hauen aplikazio-momentu egokiena
zein izango litzatekeen aztertuz, eta jokalariengan eragin ditzaketen aldaketa fisikoetan eta
antropometrikoetan arreta berezia jarriz.
205
8. ERREFERENTZIA BIBLIOGRAFIKOAK
Erreferentzia bibliografikoak
207
8. ERREFERENTZIA BIBLIOGRAFIKOAK
Abrantes, C.I., Nunes, M.I., Macas, V.M., Leite, N.M., Sampaio, J.E. (2012). Effects of the
number of players and game type constraints on heart rate, rating of perceived
exertion, and technical actions of small-sided soccer games. Journal of Strength and
Conditioning Research, 26(4): 976-981.
Akubat, I., Abt, G. (2011). Intermittent exercise alters the heart rate-blood lactate
relationship used for calculating the training impulse (TRIMP) in team sport players.
Journal of Science and Medicine in Sport, 14(3): 249-253.
Akubat, I., Abt, G., Barrett, S. (2012). Integrating the internal and external training load in
soccer. 3rd World Conference on Science and Soccer. Abstract book. Organized by
Victoris & Gent BC. pp.152.
Alexiou, H., Coutts, A.J. (2008). A comparison of methods used for quantifying internal
training load in women soccer players. International Journal of Sports Physiology and
Performance, 3(3): 320-330.
Algroy, E.A., Hetlelid, K.J., Seiler, S., Pederson, J.I.S. (2011). Quantifying training intensity
distribution in a group of norwegian professional soccer players. International Journal
of Sports Physiology and Performance, 6(1): 70-81.
Ali, A., Foskett, A., Gant, N. (2008). Validation of a soccer skill test for use with females.
International Journal of Sports Medicine, 29(11): 917-921.
Andersson, H. (2012). Monitoring training load and recovery for optimal performance during
the World Cup Finals 2011. 3rd World Conference on Science and Soccer. Abstract
book. Organized by Victoris & Gent BC. pp.51.
Erreferentzia bibliografikoak
208
Andersson, H., Krustrup, P., Mohr, M. (2007). Differences in movement pattern, heart rate
and fatigue development in international versus national league matches of Swedish
and Danish elite female soccer players. Journal of Sports Science and Medicine, 6:
suppl. 10, 109.
Andersson, H., Raastad, T., Nilsson, J., Paulsen, G., Garthe, I., Kadi, F. (2008).
Neuromuscular fatigue and recovery in elite female soccer: effects of active recovery.
Medicine and Science of Sports and Exercise, 40(2): 372-380.
Andersson, H., Randers, M.B., Heiner-Moller, A., Krustrup, P., Mohr, M. (2010). Elite female
soccer players perform more high-intensity running when playing in international
games compared with domestic league games. Journal of Strength and Conditioning
Research. 24(4):912-919.
Aroso, J., Rebelo, A.N., Fomes-Pereira, J. (2003). Physiological impact of selected game-
related exercises. Science and Football V: Book of Abstracts (edited by F. Alves, J.
Cabri, J.A. Diniz, T. Reilly), pp. 41. Madrid: Gymnos Editorial Deportiva.
Avloniti, A.A., Douda, H.T., Tokmakidis, S.P., Kortsaris, A.H., Papadopoulou, E.G.,
Spanoudakis, E.G. (2007). Acute effects of soccer training on white blood cell count
in elite female players. International Journal of Sports Physiology and Performance, 2:
239-249.
Aziz, A.R., Tan, F., Teh, K.C. (2005). Variation in selected fitness attributes of professional
soccer players during a league season. Science and Football V (edited by T. Reilly, J.
Cabri, D. Araújo), pp. 134-138. London and New York: Routledge.
Bangsbo, J. (1994). Fitness training in football: A Scientific Approach. Bagsværd, Denmark:
HO+Storm.
Erreferentzia bibliografikoak
209
Bangsbo, J. (2003). Integration of science in the training of elite football players. Science and
Football V: Book of Abstracts (edited by F. Alves, J. Cabri, J.A. Diniz, T. Reilly), pp. 13.
Madrid: Gymnos Editorial Deportiva.
Bangsbo, J., Iaia, F.M., Krustrup, P. (2008). The Yo-Yo intermittent recovery test: a useful
tool for evaluation of physical performance in intermittent sports. Sports Medicine.
38(1): 37-51.
Bangsbo, J., Krustrup, P. (2009). Physical demands and training of top-class soccer players.
Science and Football VI (edited by T. Reilly and F. Korkusuz), pp. 318-330. London and
New York: Routledge.
Barnsley, R., Thompson, A.H., Barnsley, P.E. (1985). Hockey success and birth-date: the
relative age effect. Journal of the Canadian Association for Health, Physical Education
and Recreation, 51: 23-28.
Bartolini, J.A., Brown, L.E., Coburn, J.W., Judelson, D.A., Spiering, B.A., Aguirre, N.W.,
Carney, K.R., Harris, K.B. (2011). Optimal elastic cord assistance for sprinting in
collegiate women soccer players. Journal of Strength and Conditioning Research,
25(5): 1263-1270.
Baxter-Jones, A.D., Helms, P., Maffulli, N., Baines-Preece, J.C., Preece, M. (1995). Growth
and development of male gymnasts, swimmers, soccer and tennis players: a
longitudinal study. Annals of Human Biology, 22(5): 381-394.
Borresen, J., Lambert, M.I. (2009). The quantification of training load, the training response
and the effect on performance. Sports Medicine, 39(9): 779-795.
Bradley, P.S., Mascio, M.D., Peart, D., Olsen, P., Sheldon, B. (2010). High-intensity activity
profiles of elite soccer players at different performance levels. Journal of Strength
and Conditioning Research, 24(9): 2343-2351.
Erreferentzia bibliografikoak
210
Brady, K., Maile, A., Ewing, B. (1997). An investigation into the fitness of profesional soccer
players over two seasons. Science and Football III (edited by T. Reilly, J. Bangsbo, M.
Hughes), pp. 118-122. London: E & FN Spon.
Brandes, M., Heitmann, M., Müller, L. (2012). Physical responses of different small-sided
game formats in elite youth soccer players. Journal of Strength and Conditioning
Research, 26(5): 1353-1360.
Brink, M.S., Nederhof, E., Visscher, C., Schmikli, S.L., Lemmink, K.A.P.M. (2010). Monitoring
load, recovery, and performance in young elite soccer players. Journal of Strength
and Conditioning Research, 24(3): 597-603.
Brink, M., Visscher, C., Mol, J., Lemmink, K. (2009). Training load, recovery and interval
endurance capacity in elite female soccer players. 14th Annual Congress of the
European College of Sports Science. Book of Abstracts (edited by Loland, S., Bo, K.,
Fasting, K., Hallen, J., Ommundsen, Y., Roberts, G., Tsolakidis, E.), pp.489.
Bunc, V., Psotta, R. (2003). Functional characteristic of the Czech top female soccers. Science
and Football V: Book of Abstracts (edited by F. Alves, J. Cabri, J.A. Diniz, T. Reilly), pp.
182. Madrid: Gymnos Editorial Deportiva.
Bunc, V., Psotta, R. (2004). Functional characteristic of the Czech top female soccers. Journal
of Sports Sciences, 22(6): 528.
Can, F., Yilmaz, I., Erden, Z. (2004). Morphological characteristics and performance variables
of women soccer players. Journal of Strength and Conditioning Research, 18(3): 480-
485.
Casamichana, D., Castellano, J. (2010). Time-motion, heart-rate, perceptual and motor
behaviour demands in small-sideds soccer games: Effects of pitch size. Journal of
Sports Sciences, 28(14): 1615-1623.
Erreferentzia bibliografikoak
211
Casamichana, D., Castellano, J., Calleja, J., San Román, J., Castagna, C., (2012). Relationship
between indicators of training load in soccer players. Journal of Strength and
Conditioning Research, doi: 10.1519/JSC.0b013e3182548af1.
Castagna, C., Barbero Álvarez, J.C. (2005). El test Yo-Yo de recuperación intermitente nivel
1. Revista de Entrenamiento Deportivo, 19 (2): 21-27.
Castagna, C., Belardinelli, R., Abt, G. (2003). The VO2 and heart rate response to training
with a ball in youth soccer players. Science and Football V: Book of Abstracts (edited
by F. Alves, J. Cabri, J.A. Diniz, T. Reilly), pp. 42. Madrid: Gymnos Editorial Deportiva.
Castagna, C., Castellini, E. (2012). Vertical jump performance in Italian male and female
national-teams soccer players. Journal of Strength and Conditioning Research, doi:
10.1519/JSC.0b013e3182610999.
Castagna, C., Impellizzeri, F.M., Belardinelli, R., Abt, G., Coutts, A., Chamari, K., D´Ottavio,
S. (2006). Cardiorespiratory responses to Yo-Yo intermittent endurance test in
nonelite youth soccer players. Journal of Strength and Conditioning Research, 20(2):
326-330.
Castagna, C., Impellizzeri, F.M., Manzi, V., Ditroilo, M. (2010). The assessment of maximal
aerobic power with the Multistage fitness test in young women soccer players.
Journal of Strength and Conditioning Research, 24(6): 1488-1494.
Castellano, J., Casamichana, D., Dellal, A. (2012). Influence of game format and number of
players on heart rate responses and physical demands in small-sided soccer games.
Journal of Strength and Conditioning Research, doi: 10.1519/JSC.0b013e318267a5d1.
Clark, J. (2010). The use of an 8-week mixed-intensity interval endurance-training program
improves the aerobic fitness of female soccer players. Journal of Strength and
Conditioning Research, 24(7): 1773-1781.
Erreferentzia bibliografikoak
212
Cobley, S., Baker, J., Wattie, N., McKenna, J. (2009). Annual age-grouping and athlete
development: a meta-analytical review of relative age effects in sport. Sports
Medicine, 39(3): 235-256.
Cobley, S.P., Schorer, J., Baker, J. (2008). Relative age effects in professional German soccer:
a historical analysis. Journal of Sports Sciences, 26(14): 1531-1538.
Coito, N., Moreira, A., Crispin-Santos, A., Brito, J. (2005). Physiological characteristics of the
load on a training exercise “2x1” in soccer. 10th Annual Congress of the European
College of Sports Science. Abstract Book. pp.387-388.
Coutts, A., Rampinini, E., Marcora, S., Castagna, C., Impellizzeri, F. (2009). Heart rate and
blood lactate correlates of perceived exertion during small-sided soccer games.
Journal of Science and Medicine in Sport, 12(1): 79-84.
Davis, J.A., Brewer, J. (1992). Physiological characteristics of an international female soccer
squad. Journal of Sports Sciences, Conference communications, 10: 142-143.
Davis, J.A., Brewer, J. (1993). Applied physiology of female soccer players. Sports Medicine
16(3): 180-189.
Dellal, A., Chamari, K., Pintus, A., Girard, O., Cotte, T., Keller, D. (2008). Heart rate
responses ruring small-sided games and short intermittent running training in elite
soccer players: a comparative study. Journal of Strength and Conditioning Research,
22(5): 1449-1457.
Dellal, A., Varliette, C., Owen, A., Chirico, E., Pialoux, V. (2011). Small-sided games vs.
interval training in amateur soccer players: effects on the aerobic capacity and the
ability to perform intermittent exercises with changes of direction. Journal of
Strength and Conditioning Research, doi: 10.1519/JSC.0b013e31824294c4.
Erreferentzia bibliografikoak
213
Delorme, N., Boiché, J., Raspaud, M. (2009). The relative age effect in elite sport: the French
case. Research Quartely for Exercise and Sport, 80 (2): 336-344.
Delorme, N., Boiché, J., Raspaud, M. (2010). Relative age effect in female sport: a diachronic
examination of soccer players. Scandinavian Journal of Medicine and Science in
Sports, 20 (3): 509-515.
DeMello, J.J., Bellew, J., Winter, T., Levermann, L. (2004). Physical and physiological
characteristics of adolescent male and female varsity soccer players. Journal of Sports
Sciences, 22(6): 537.
Dowson, M.N., Cronin, J.B., Presland, J.D. (2002). Anthropometric and physiological
differences between gender and age groups of New Zealand National Soccer players.
Science and football IV (edited by W. Spinks, T. Reilly, & A. Murphy), pp. 63-71.
London and New York: Routledge.
Eniseler, N. (2005). Heart rate and blood lactate concentrations as predictors of
physiological load on elite soccer players during various soccer training activities.
Journal of Strength and Conditioning Research, 19(4): 799-804.
Evangelista, M., Pandolfi, O., Fanton, F., Faina, M. (1992). A funtional model of female
soccer players: Analysis of functional characteristics. Journal of Sports Sciences.
Conference communications, 10: 145.
Fanchini, M., Azzalin, A., Castagna, C., Schena, F. (2011). Effect of bout duration on exercise
intensity and technical performance of small-sided games in soccer. Journal of
Strength and Conditioning Research, 25(2): 453-458.
Faulkner, J.A. (1968). Physiology of swimming and diving. Human Exercise Physiology. Ed.
Academic Press. Baltimore.
Erreferentzia bibliografikoak
214
Favero, T., Jackson, K. (2009). Seasonal improvements among women´s collegiate soccer
players using a one day per week aerobic interval training model. 14th Annual
Congress of the European College of Sports Science. Book of Abstracts (edited by
Loland, S., Bo, K., Fasting, K., Hallen, J., Ommundsen, Y., Roberts, G., Tsolakidis, E.),
pp. 429.
Flanagan, T., Merrick, E. (2002). Quantifying the work-load of soccer players. Science and
football IV (edited by W. Spinks, T. Reilly, & A. Murphy), pp. 341-349. London and
New York: Routledge.
Gabbett, T.J., Mulvey, M.J. (2008). Time-motion analysis of small-sided training games and
competition in elite women soccer players. Journal of Strength and Conditioning
Research, 22(2): 543-552.
Garganta, J., Maia, J., Silva, R., Natal, A. (1993). A comparative study of explosive leg
strength in elite and non-elite young soccer players. Science and Football II (edited by
T. Reilly, J. Clarys, A. Stibbe), pp. 304-306. London: E & FN Spon.
Gil, S.M. (2003). Garapenean dauden futbolarien ezaugarri antropometriko eta fisiologikoak.
Doktorego Tesia. UPV/EHUko Medikuntza eta Odontologi Fakultateko Fisiologia Saila.
Gil, S.M., Gil, J., Ruiz, F., Irazusta, A., Irazusta, J. (2007). Physiological and anthropometric
characteristics of young soccer players according to their playing position: relevance
for the selection process. Journal of Strength Conditioning Research, 21(2): 438-45.
Gil, S.M., Santos, J. (2009). Perfil antropométrico de las jugadoras de fútbol de los Juegos
Olímpicos de Pekín, Mundial sub 20 y Mundial sub 17. Investigando para Innovar en
la Actividad Física y el Deporte (Eds. O. Usabiaga, J. Castellano, J. Etxebeste), pp. 141-
146. Vitoria-Gasteiz. www.gidekit.com.
Erreferentzia bibliografikoak
215
Goldschmied, N. (2011). No evidence for the relative age effect in professional women´s
sports. Sports Medicine, 41(1): 87-88.
Gómez, M. (2006). ¿Existen un conjunto de características comunes y propias de las
jugadoras de fútbol? Educación Física y Deportes, Revista Digital, Año 10-nº 92.
Gómez-Piriz, P.T., Jiménez-Reyes, P., Ruiz-Ruiz, C. (2011). Relation between total body load
and session rating of perceived exertion in professional soccer players. Journal of
Strength and Conditioning Research, 25(8): 2100-2103.
González, J.M. (2007). El efecto relativo de la edad en el fútbol. Archivos de Medicina del
Deporte, volumen XXIV (117): 5-13.
Gorostiaga, E., Granados, M.C., Ibañez, J., González-Badillo, J. J., Izquierdo, M. (2006).
Effects of an entire season on physical fitness changes in elite male handball players.
Medicine and Science of Sports and Exercise, 38(2): 357-366.
Granados, C. (2007). Características antropométricas, condición física y velocidad de
lanzamiento en balonmano de elite y amateur. Tesis Doctoral Ciencias del Deporte.
UPV/EHU.
Granados, C., Gorostiaga, E., Izquierdo, M., Ibañez, J., Ruesta, M. (2008). Effects of an
entire season on physical fitness changes in elite female handball players. Medicine
and Science of Sports and Exercise, 40(2): 351-361.
Grondin, S., Deshaies, P., Nault, L.P. (1984). Trimestres de naissance et participation au
hockey et au volleyball. La Revue Québécoise de l’Activité Physique. 2: 97-103.
Heath, B.H., Carter, J.E.L. (1967). A modified somatotype method. American Journal of
Physical Anthropology, 27(1): 57-74.
Erreferentzia bibliografikoak
216
Helgerud, J., Engen,L.C., Wisloff, U., Hoff. J.(2001). Aerobic endurance training improves
soccer performance. Medicine and Science in Sports and Exercise, 33(11):1925-1931.
Helsen, W.F., Winckel, J.V., Williams, M.A. (2005). The relative age effect in youth soccer
across Europe. Journal of Sports Sciences, 23(6): 629-636.
Hewitt, A., Withers, R., Lyons, K. (2007). Match analyses of Australian international women
soccer players using an athlete tracking device. Journal of Sports Science and
Medicine, 6: suppl. 10, 107.
Hill-Haas, S., Coutts, A., Dawson, B., Rowsell, G. (2010). Time-motion characteristics and
physiological responses of small-sided games in elite youth players: the influence of
player number and rule changes. Journal of Strength and Conditioning Research,
24(8): 2149-2156.
Hills-Haas, S., Coutts, A., Rowsell, G., Dawson, B. (2009a). Generic versus small-sided game
training in soccer. International Journal of Sports Medicine, 30(3):636-642.
Hill-Haas, S., Rowsell, G., Dawson, B., Coutts, A. (2009b). Acute physiological responces and
time-motion characteristics of two small-sided training regimes in youth soccer
players. Journal of Strength and Conditioning Research, 23(1): 111-115.
Hoare, D.G., Warr, C.R. (2000). Talent identification and women´s soccer: An Australian
experience. Journal of Sports Sciences, 18(9): 751-758.
Hoff, J., Helgerud, J. (2004). Endurance and strength training for soccer players.
physiological considerations. Sports Medicine, 34(3): 165-180.
Hoshikawa, Y., Kanno, A., Ikoma, T., Muramatsu, M., Iida. T., Uchiyama, A., Nakajima, Y.
(2005). Off-season and pre-season changes in total and regional body composition in
Japanese Professional Soccer League players. Science and Football V (edited by T.
Reilly, J. Cabri, D. Araújo), pp. 160-166. London and New York: Routledge.
Erreferentzia bibliografikoak
217
Impellizzeri, F.M., Marcora, S.M., Castagna, C., Reilly, T., Sassi, A., Iaia, F.M., Rampinini, E.
(2006). Physiological and performance effects of generic versus specific aerobic
training in soccer players. International Journal of Sports Medicine, 27(6): 483-492.
Impellizzeri, F.M., Rampinini, E., Coutts, A.J., Sassi, A., Marcora, S.M. (2004). Use of RPE-
based training load in soccer. Medicine and Science in Sports and Exercise, 36(6):
1042-1047.
Ingebrigtsen, J., Dillern, T., Shalfawi, S.A.I., (2011). Aerobic capacities and anthropometric
characteristics of elite female soccer players. Journal of Strength and Conditioning
Research, 25(12): 3352-3357.
International Standards for Anthropometric Assessment (ISAK). (2001). Published by the
International Society for the Advancement of Kinanthropometry. National Library of
Australia ISBN 0868037125.
Jensen, K., Larsson, B. (1992). Variations in physical capacity among the Danish national
soccer team for women during a period of supplemental training. Journal of Sports
Sciences, Conference communications, 10: 144.
Jensen, K., Larsson, B. (1993). Variations in physical capacity in a period including
supplemental training of the national Danish soccer team for women. Science and
Football II (edited by T. Reilly, J. Clarys, A. Stibbe), pp. 114-117. London: E & FN Spon.
Jeong, T.S., Reilly, T., Morton, J., Bae, S.W., Drust, B. (2011). Quantification of the
physiological loading of one week of “pre-season” and one week of “in-season”
training in professional soccer players. Journal of Sports Sciences, 29(11): 1161-1166.
Jones, M.T., Matthews, T.D., Murray, M., Raalte, J.V., Jensen, B.E. (2010). Psychological
correlates of performance in female athletes during a 12-week off-season strength
Erreferentzia bibliografikoak
218
and conditioning program. Journal of Strength and Conditioning Research, 24(3): 619-
628.
Juric, I. Sporis, G., Vatroslav, M. (2007). Analysis of morphological features and played team
positions in elite female soccer players. Journal of Sports Science and Medicine, 6:
suppl. 10, 106.
Kelly, D., y Drust, B. (2009). The effect of pitch dimensions on heart rate responses and
technical demands of small–sided soccer games in elite players. Journal of Science
and Medicine in Sport, 12(4): 475–479.
Kelly, D.M.; Gregson, W.; Reilly, T.; Drust, B. (2012). The development of a soccer-specific
training drill for elite-level players. Journal of Strength and Conditioning Research,
doi: 10.1519/JSC.0b013e3182610b7d.
Kirkendall, D.T. (2007). Issues in training the female player. British Journal Sports Medicine,
41 (Suppl): i64-i67.
Kirkendall, D.T., Leonard, K., Garrett, W.E. (2004). On the relationship between fitness and
running volume and intensity in female soccer players. Journal of Sports Sciences,
22(6): 549-551.
Kirkendall, D.T., Leonard, K., Garrett, Jr., W.E. (2003). On the relationship of fitness to
running volume and intensity in female soccer players. Science and Football V: Book
of Abstracts (edited by F. Alves, J. Cabri, J.A. Diniz, T. Reilly), pp. 218. Madrid: Gymnos
Editorial Deportiva.
Kirkendall, D.T., Leonard, K., Garrett, W.E. (2005). On the relationship between fitness and
running volume and intensity in female soccer players. Science and Football V (edited
by T. Reilly, J. Cabri, D. Araújo), pp. 395-398. London and New York: Routledge.
Erreferentzia bibliografikoak
219
Köklü, Y., Asci, A., Kocak, F.U., Alemdaroglu, U., Dündar, U. (2011a). Comparison of the
physiological responses to different small-sided games in elite young soccer players.
Journal of Strength and Conditioning Research, 25(6): 1522-1528.
Köklü, Y., Ersöz, G., Alemdaroglu, U., Asç, A., Özkan, A. (2011b). Physiological responses
and time motion characteristics of 4-a-side small-sided game in young soccer players:
the influence of different team formation methods. Journal of Strength and
Conditioning Research, doi: 10.1519/JSC.0b013e318244341d.
Krustrup, P., Andersson, H., Mohr, M., Randers, M.B., Jensen, J.M., Zebis, M., Kirkendal, D.,
Bangsbo, J. (2009). Match activities and fatigue development of elite female soccer
players at different levels of competition. Science and Football VI (edited by T. Reilly
and F. Korkusuz), pp. 205-221. London and New York: Routledge.
Krustrup, P., Mohr, M., Amstrup, T., Rysgaard, T., Johansen, J., Steensberg, A., Pedersen,
P.K., Bangsbo, J. (2003a). The Yo-Yo Intermittent Recovery Test: Physiological
response, reliability, and validity. Medicine and Science in Sports and Exercise, 35(4):
697-705.
Krustrup, P., Mohr, M., Amstrup, T., Rysgaard, T., Johansen, J., Steensberg, A., Pedersen,
P.K., Bangsbo, J. (2003b). The Yo-Yo Intermittent Recovery Test: Physiological
response, reproducibility and its application to elite football. Science and Football V:
Book of Abstracts (edited by F. Alves, J. Cabri, J.A. Diniz, T. Reilly), pp. 107. Madrid:
Gymnos Editorial Deportiva.
Krustrup, P., Mohr, M., Ellingsgaard, H., Bangsbo, J. (2005). Physical demands during an
elite female soccer game: importance of training status. Medicine and Science in
Sports and Exercise, 37(7): 1242-1248.
Erreferentzia bibliografikoak
220
Krustrup, P., Mohr, M., Heiner-Moler, A., Krustrup, B., Poulsen, A., Bangsbo, J. (2006). The
use of sub-maximal and maximal Yo-Yo Entermittent Endurance test in soccer. 11th
Annual Congress of the European College of Sports Science. Book of Abstracts.
pp.244-245.
Krustrup, P., Zebis, M., Jensen, J.M., Mohr, M. (2010). Game-induced fatigue patterns in
elite female soccer. Journal of Strength and Conditioning Research, 24(2): 437-441.
Kunz, M. (2007). Gran Censo 2006: 265 millones juegan al fútbol. FIFA World Magazine,
julio: 10-15.
Little, T., Williams, A.G. (2006). Suitability of soccer training grills for endurance training.
Journal of Strength and Conditioning Research, 20(2): 316-319.
Little, T., Williams, A.G. (2007). Measures of exercise intensity during soccer training drills
with professional soccer players. Journal of Strength and Conditioning Research,
21(2): 367-371.
Majgaard, J., Bredsgaard, R., Krustrup, P., Bangsbo, J. (2009). Intermittent high-intensity
drills improve in-seasonal performance of elite soccer players. Science and Football VI
(edited by T. Reilly and F. Korkusuz), pp. 296-301. London and New York: Routledge.
Mallo, J., Navarro, E. (2008). Physical load imposed on soccer players during small-sided
training games. Journal of Strength and Conditioning Research, 48(2): 166-171.
Manzi, V., Bovenzi, A., Impellizzeri F.M., Carminati, I., Castagna, C. (2012). Individual
training-load and aerobic-fitness variables in premiership soccer players during the
pre-competitive season. Journal of Strength and Conditioning Research, doi:
10.1519/JSC.0b013e31825dbd81.
Matiegka, J. (1921). The testing of physical efficiency. American Journal of Physical
Anthropology , 4(3): 223-230.
Erreferentzia bibliografikoak
221
McCurdy, K.W., Walker, J.L., Langford, G.A., Kutz, M.R., Guerrero, J.M., McMillan, J. (2010).
The relationship between kinematic determinants of jump and sprint performance in
Division I Women Soccer players. Journal of Strength and Conditioning Research,
24(12): 3200-3208.
Miles, A., Maclaren, D., Reilly, T., Yamanaka, K. (1993). An analysis of physiological strain in
four-a-side women´s soccer. Science and Football II (edited by T. Reilly, J. Clarys, A.
Stibbe), pp. 140-145. London: E & FN Spon.
Miller, T.A., Thierry-Aguilera, R., Congleton, J.J., Amendola, A.A., Clark, M.J., Crouse, S.F.,
Martin, S.M., Jenkins, O.C. (2007). Seasonal changes in VO2max among division 1A
collegiate women soccer players. Journal of Strength and Conditioning Research,
21(1): 48-51.
Miyamura, S., Seto, S., Kobayashi, H. (1997). A time analysis of men´s and women´s soccer.
Science and Football III (edited by T. Reilly, J. Bangsbo, M. Hughes), pp. 251-257.
London: E & FN Spon.
Mohr, M., Ellingsgaard, H., Andersson, H., Bangsbo, J., Krustrup, P. (2003a). Physical
demands in high-level female soccer – application of fitness tests to evaluate match
performance. Science and Football V: Book of Abstracts (edited by F. Alves, J. Cabri,
J.A. Diniz, T. Reilly), pp. 37–38. Madrid: Gymnos Editorial Deportiva.
Mohr, M., Ellingsgaard, H., Andersson, H., Bangsbo, J., Krustrup, P. (2004). Physical
demands in high-level female soccer: application of fitness tests to evaluate match
performance. Journal of Sports Sciences, 22(6): 552-553.
Mohr, M., Krustrup, P., Andersson, H., Kirkendal, D., Bangsbo, J. (2008). Match activities of
elite women soccer players at different performance levels. Journal of Strength and
Conditioning Research, 22(2): 341-349.
Erreferentzia bibliografikoak
222
Mohr, M., Krustrup, P., Kirkendal, D., Bangsbo, J. (2007). Differences in physical match
performance at two levels in female soccer. Journal of Sports Science and Medicine,
6: suppl. 10, 108.
Mujika, I., Santisteban, J., Impellizzeri, F.M., Castagna, C. (2009). Fitness determinants of
success in men's and women's football. Journal of Sports Science, 27(2): 107-114.
Orntoft, C., Bendiksen, M., Johansen, L., Hornstrup, T., Krustrup, P., Randers, M.B. (2012).
Performance parameters of elite female footballers vs. untrained women before and
after 16 wks of recreational football training. 3rd World Conference on Science and
Soccer. Abstract book. Organized by Victoris & Gent BC. pp.86.
Owen, A.L., Wong, S.P., Paul, D., Dellal, A. (2011). Effects of a periodised small-sided game
training intervention on physical performance in elite professional soccer. Journal of
Strength and Conditioning Research, doi: 10.1519/JSC.0b013e318242d2d1.
Owen, A.L., Wong, S.P., McKenna, M., Dellal, A. (2011). Heart rate responses and technical
comparison between small- vs. large-sided games in elite professional soccer.
Journal of Strength and Conditioning Research, 25(8): 2104-2110.
Polman, R., Bloomfield, J., Walsh, D., Nesti, M. (2003). SAQ training for elite female soccer
players. Science and Football V: Book of Abstracts (edited by F. Alves, J. Cabri, J.A.
Diniz, T. Reilly), pp. 217. Madrid: Gymnos Editorial Deportiva.
Polman, R., Walsh, D., Bloomfield, J., Nesti, M. (2004). Effective conditioning of female
soccer players. Journal of Sports Science, 22(2): 191-203.
Rampinini, E., Impellizzeri, F.M., Castagna, C., Abt, G.,Chamari, K., Sassi, A., Marcora, S.M.
(2007). Factors influencing physiological responses to small-sided soccer games.
Journal of Sports Sciences, 25(6): 659-666.
Erreferentzia bibliografikoak
223
Rampinini, E., Marcora, S.M., Castagna, C., Abt, G., Chamari, K., Sassi, A., Impellizzeri, F.M.
(2005). Variables influecing soccer-specific exercise intensity. 10th Annual Congress of
the European College of Sports Science. Abstract Book. pp. 86.
Randers, M.B., Andersen, L.J., Orntoft, C., Bendiksen, M., Hartan, J., Hansen, P.R.,
Krustrup, P. (2012). Musculoskeletal and cardiovascular health profile of elite female
footballers vs. untrained women - effects of 16 wks of recreational football training.
3rd World Conference on Science and Soccer. Abstract book. Organized by Victoris &
Gent BC. pp.87.
Rebelo, A., Brito, J., Seabra, A., Oliveira, J., Drust, B., Krustrup, P. (2012). A new tool to
measure training-load in soccer training and match play. International Journal of
Sports Medicine, 33(4):297-304.
Reilly, T. (2003). Science and Football: A History and an Update. Science and Football V: Book
of Abstracts (edited by F. Alves, J. Cabri, J.A. Diniz, T. Reilly), pp. 8. Madrid: Gymnos
Editorial Deportiva.
Reilly, T., Bangsbo, J., Franks, A. (2000). Anthropometric and physiological predispositions
for elite soccer. Journal of Sports Sciences, 18(9): 669–683.
Reilly, T., White, C. (2004). Small-sided games as an alternative to interval-training for soccer
players. Journal of Sports Sciences, 22(6): 559.
Reilly, T., White, C. (2005). Small-sided games as an alternative to interval-training for soccer
players. Science and Football V (edited by T. Reilly, J. Cabri, D. Araújo), pp. 344-347.
London and New York: Routledge.
Rhea, M.R., Lavinge, D.M., Robbins, P., Esteve-Lanao, J., Hultgren, T.L. (2009). Metabolic
conditioning among soccer players. Journal of Strength and Conditioning Research,
23(3): 800-806.
Erreferentzia bibliografikoak
224
Rhodes, C.E., and Mosher, R.E. (1992). Aerobic and anaerobic characteristics of elite female
university soccer players. Journal of Sports Sciences, Conference communications, 10:
143-144.
Rico-Sanz, J. (1998). Body composition and nutritional assessments in soccer. International
Journal of Sports Nutrition, 8(2): 113-123.
Rocha, M.S.L. (1975). Peso ósseo do brasileiro de ambos sexos de 17 a 25 años. Arquivos de
anatomía e antropología. Rio de Janeiro, pp. 445-50.
Rubley M.D., Haase A.C., Holcomb W.R., Girouard, T.J., Tandy, R.D. (2011). The effect of
plyometric training on power and kicking distance in female adolescent soccer
players. Journal of Strength Conditioning Research, 25(1): 129-134.
Sannicandro, I., Colella, D., Rosa, A.R., Morano, M. (2007). Countermovement jumping
gender differences in soccer. Journal of Sports Science and Medicine, 6: suppl. 10,
181-182.
Sassi, R., Reilly, T., Impellizzeri, F. (2005). A comparison of small-sided games and interval
training in elite professional soccer players. Journal of Sports Sciences, 22(6): 562.
Sassi, R., Reilly, T., Impellizzeri, F. (2005). A comparison of small-sided games and interval
training in elite professional soccer players. Science and Football V (edited by T.
Reilly, J. Cabri, D. Araújo), pp. 341-343. London and New York: Routledge.
Scott, D. (2007). Physical status of elite female soccer players. Journal of Sports Science and
Medicine, 6: suppl. 10, 185.
Scott, D., Chisnall, P.J., Todd, M.K. (2002). Dietary analysis of English female soccer players.
Science and football IV (edited by W. Spinks, T. Reilly, & A. Murphy), pp. 245-250.
London and New York: Routledge.
Erreferentzia bibliografikoak
225
Scott, D., Drust, B. (2007). Work-rate analysis of elite female soccer players during match-
play. Journal of Sports Science and Medicine, 6: suppl. 10, 107-108.
Sedano, S., Cuadrado, G., Redondo, J.C., De Benito, A. (2009a). Perfil antropométrico de las
mujeres futbolistas españolas. Análisis en función del nivel competitivo y de la
posición ocupada habitualmente en el terreno de juego. Apunts. Educación Física y
Deportes, 98:78-87.
Sedano, S., Vaeyens, R., Philippaerts, R.M., Redondo, J.C., De Benito, A.M., Cuadrado, G.
(2009b). Effects of lower-limb plyometric training on body composition, explosive
strength, and kicking speed in female soccer players. Journal of Strength and
Conditioning Research, 23(6): 1714-1722.
Sedano, S., Vaeyens, R., Philippaerts, R.M., Redondo, J.C., Cuadrado, G. (2009c).
Anthropometric and anaerobic fitness profile of elite and non-elite female soccer
players. The Journal of Sports Medicine and Physical Fitness, 49(4): 387-94.
Shephard, R.J. (1999). Biology and medicine of soccer: an update. Journal of Sports Sciences.
17(10): 757-86.
Sirotic, A.C., Coutts, A.J (2007). Physiological and performance test correlates of prolonged,
high-intensity, intermittent running performance in moderately trained women team
sport athletes. Journal of Strength and Conditioning Research, 21(1): 138-144.
Sjökvist, J., Laurent, M., Richardson, M., Curtner-Smith, M., Holmberg, H-C., Bishop, P.
(2011). Recovery from high-intensity training sessions in female soccer players.
Journal of Strength and Conditioning Research, 25(6): 1726-1735.
Smith, R., Ford, K.R., Myer, G.D., Holleran, A., Treadway, E., Hewet, T.E. (2007).
Biomechanical and performance differences between female soccer athletes in
Erreferentzia bibliografikoak
226
National Collegiate Athletic Association Divisions I and III. Journal of Athletic Training,
42(4):470-476.
Stolen, T., Chamari, K., Castagna, C., Wisloff, U. (2005). Physiology of Soccer. An Update.
Sports Medicine, 35(6): 501-536.
Tamer, K., Günay, M., Tíryakí, G., Cicioolu, I., Erol, E. (1997). Physiological characteristics of
Turkish female soccer players. Science and Football III (edited by T. Reilly, J. Bangsbo,
M. Hughes), pp. 37-39. London: E & FN Spon.
Todd, M. K., Scott, D., Chisnall, P. J. (2002). Fitness characteristics of English female soccer
players: An analysis by position and playing standard. Science and football IV (edited
by W. Spinks, T. Reilly, & A. Murphy), pp. 374–381. London and New York: Routledge.
Tumilty, D. (1993). Physiological characteristics of elite soccer players. Sports Medicine,
16(2): 80-96.
Tumilty, D. McA., Darby S. (1992). Physiological characteristics of Australian female soccer
players. Journal of Sports Sciences. Abstract, 10: 145.
Vescovi, J.D., Brown, T., Murray, T.M. (2006). Positional characteristics of physical
performance in Division I college female soccer players. Journal of Sports Medicine
and Physical Fitness, 46(2): 221-226.
Vescovi, J.D., McGuigan, M.R. (2008). Relationships between sprinting, agility, and jump
ability in female athletes. Journal of Sports Sciences, 26(1): 97-107.
Vescovi, J.D., Rupf, R., Brown, T.D., Marques, M.C. (2011). Physical performance
characteristics of high-level female soccer players 12-21 years of age. Scandinavian
Journal of Medicine and Science in Sports, 21(5): 670-678.
Erreferentzia bibliografikoak
227
Vincent, J., Glamser, F.D. (2006). Gender differences in the relative age effect among us
olympic development program youth soccer players. Journal of Sports Sciences, 24(4):
405-413.
Von Döbeln, W. (1964). Determination of body constituents. Occurrences, causes and
prevention of overnutrition. Edited by Gunnar Blix. Upsala: Alkimist & Wiksell.
Vucetic, V., Sporis, G., Jukic, I. (2007). Muscle strength, kicking and sprinting performance
parameters in elite female soccer players. Journal of Sports Science and Medicine, 6:
suppl. 10, 109-110.
Watie, N., Cobley, S., Baker, J. (2008). Towards a unified understanding of relative age
effects. Journal of Sports Sciences, 26(13): 1403-1409.
Wells, C., Reilly, T. (2002). Influence of playing position on fitness and performance
measures in female soccer players. Science and football IV (edited by W. Spinks, T.
Reilly, & A. Murphy), pp. 369-373. London and New York: Routledge.
Werstein, K., Lund, R. (2012). The effects of two stretching protocols on the reactive
strength index in female soccer and rugby players. Journal of Strength and
Conditioning Research, 26(6): 1564-1567.
Williams, K., Owen, A. (2007). The impact of players numbers on the physiological responses
to small-sided games. Journal of Sports Science and Medicine, 6: suppl. 10, 100.
Würch, A. (1974). La femme et le sport. Medicine Sportive, 5 (1).
www.fifa.com/. International Football Association Board-en (IFAB) web orria.
Zubillaga, A. (2006). La actividad del jugador de fútbol en alta competicion: Análisis de
variabilidad. Tesis Doctoral. Facultad de Psicología de la Universidad de Málaga.
Erreferentzia bibliografikoak
228
Departamento de Psicología social, Antropología Social, Trabajo Social y Servicios
Sociales.
229
9. ERANSKINAK
231
Igo ERANSKINA
Emakume futbolarien profil antropometrikoa
*antropometria osagarri bezala **antropometria atal bezala ***antropometrian oinarrituta At.: atezainak barne
Ikerketa Maila / Herrialdea At. n Adina Pisua Altuera Gantza (%)
Alexiou eta Coutts
(2008)*
17-19-20 urte azpiko elitekoak /
Ingalaterra
? 15 19.3 ± 2.0 64.8 ± 7.7 169.0 ± 5.1 ---
Ali eta lank.
(2008)*
1go maila /
Zelanda Berria ?
19 20.9 ± 4.9 60.8 ± 6.5 1.66 ± 0.05 ---
Ordezko 1go maila
Zelanda Berria 16 23.3 ± 8.3 61.9 ± 6.5 1.66 ± 0.05 ---
Andersson eta
lank. (2008)*
1go maila /
Suedia - Norvegia Ez
8 22.6 ± 4.2 63.3 ± 7.1 167.1 ± 5.7 ---
1go maila /
Suedia - Norvegia 9 21.6 ± 2.6 65 ± 4.6 167.2 ± 4.7 ---
Avloniti eta lank.
(2007)*
Talde Nazionala /
Grezia ? 10 23.8 ± 3.5 59.9 ± 7.2 166.2 ± 6.7 13.2 ± 1.0
Bartolini eta lank.
(2011) * Unibertsitarioak ? 18 19.1 ± 1.1 64.5 ± 6.9 168.5 ± 5.5 ---
Brink eta lank.
(2009)*
1go maila/
Holanda ? 13 22.8 ± 4.31 64.4 ± 10.7 --- 25.1 ± 3.14
Bunc eta Psotta
(2003)*
1go maila /
Txekiar Errepublika Ez 14 25.3 ± 4.8 64.5 ± 9.9 164.5 ± 6.1 14.9 ± 5.7
Bunc eta Psotta
(2004)*
1go Maila /
Txekiar Errepublika Ez 14 25.3 ± 4.8 64.5 ± 9.9 1.65 ± 0.06 14.9 ± 5.7
Can eta lank.
(2004)**
Profesionalak /
Turkia ? 17 20.73 ± 2.09 56.63 ± 5.03 162.4 ± 5.79 19.75 ± 0.69
Davis eta Brewer
(1992)**
Talde Nazionala /
Ingalaterra ? 14 25.4 ± 3.7 59.6 ± 5.2 166 ± 6.5 21.1 ± 2.7
Dowson eta lank.
(2002)**
Talde Nazionala /
Zelanda Berria ? 20 seniorrak 65.9 ± 9.8 166.3 ± 5.6 21.3 ± 9.3
Favero eta Jackson
(2009)**
NCAA Division I /
EEBB ? 16 19.43
60.3 ± 5.93
60.52 ± 5.59 ---
15.46 ± 2.64
15.16 ± 2.7
Ingebrigtsen eta
lank. (2011)**
1go -2. maila /
Norvegia Bai 29 20.8 ± 3.7 60.7 ± 6.6 166 ± 5 ---
Jensen eta Larsson
(1992, 1993)**
Talde Nazionala /
Danimarka ? 10 23 (19-26)
63.2
(54.6-74.1)
169
(159-179)
20.1
(17.5-25.0)
Krustrup eta lank.
(2005)*
1go maila /
Danimarka Ez 14 24 (19-31)
58.5
(49-70.7)
1.67
(1.56-1.80)
14.6
(9.3-21.9)
*antropometria osagarri bezala **antropometria atal bezala ***antropometrian oinarrituta At.: atezainak barne
Ikerketa Maila / Herrialdea At. n Adina Pisua Altuera Gantza (%)
Krustrup eta lank.
(2010)*
1go maila /
Danimarka Ez 23 23 (18-29)
60.1
(53.3-69.5)
1.69
(1.59-1.80)
18.5
(12.7-27.6)
McCurdy eta lank.
(2010)*
NCAA Division I /
EEBB ? 15 20.19 ± 0.91 61.65 ± 7.7 165 ± 2.44 ---
Miller eta lank.
(2007)**
Texas A&M Unibetsitatea /
EEBB
? 26 18-21 61.9 ± 5.8 --- 16.29 ± 3.1
Mohr eta lank.
(2003a, 2004)*
1go maila /
Danimarka - Suedia ? 18 24 ± 1 61.1 ± 1 168 ± 2 15.1 ± 1
Mujika eta lank.
(2009)*
Superliga /
Espainia ?
17 23.1 ± 2.9 56.8 ± 5.7 1.65 ± 0.04 6 Pliege
74.4 ± 18.1
1go Nazionala /
Espainia 17 17.3 ± 1.6 57.5 ± 7.6 1.64 ± 0.05
6 Pliege
95.1 ± 22.3
Orntoft eta lank.
(2012)** Talde Nazionala ? 13 25 ± 5 65.9 ± 7.6 172 ± 5 ---
Polman eta lank.
(2004)**
1go maila /
Ipar Ingalaterra
Bai
12
21.2 ± 3.1
63.1 ± 6.6 163 ± 0.04 26.2 ± 3.06
1go maila /
Ipar Ingalaterra 12 62.7 ± 10.3 1.64 ± 0.06 26.2 ± 3.40
1go maila /
Ipar Ingalaterra 12 62.4 ± 7.9 1.65 ± 0.05 27.7 ± 3.07
Randers eta lank.
(2012)* Talde Nazionala ? 13 25 ± 5 65.9 ± 7.6 172 ± 5 ---
Rhodes and
Mosher (1992)
Elite mailako Unibertsitarioak
? 12 20.3 59.5 164.8 19.4 ± 4.0
Scott
(2007)** Internazionalak
? 14 23.2 ± 3.0 64.8 ± 3.7 165.4 ± 4.2 20.1 ± 1.9
Scott eta lank.
(2002)*
1go maila /
Ingalaterra ?
26 22.2 ± 6.2 63.3 ± 6.2 163.2 ± 5.7 24.2 ± 3.8
1go Nazionala /
Ingalaterra 46 22.8 ± 6.0 61.3 ± 6.3 163.8 ± 5.9 26.0 ± 3.7
Sedano eta lank.
(2009a)***
1go Nazionala /
Espainia Bai
100 21.25 ± 3.71 57.88 161.30 21.88
1go Erregionala /
Espainia 90 19.91 ± 3.7 61.2 161.39 29.35
*antropometria osagarri bezala **antropometria atal bezala ***antropometrian oinarrituta At.: atezainak barne
Ikerketa Maila / Herrialdea At. n Adina Pisua Altuera Gantza (%)
Sedano eta lank.
(2009b)**
1go Nazionala /
Espainia Bai
10 23.0 ± 3.2 56.9 ± 7.4 161.5 ± 5.4 23.1 ± 1.5
23.9 ± 1.5
10 22.8 ± 2.1 58.5 ± 9.3 163.0 ± 7.0 22.8 ± 2.0
23.9 ± 2.2
Sedano eta lank.
(2009c)**
1go Nazionala /
Espainia Bai
100 22.1 ± 1.1 57.7 ± 7.5 161.3 ± 5.9 20.1 ± 5.5
1go Erregionala /
Espainia 90 19.1 ± 0.7 61.2 ± 10.8 161.8 ± 7.1 24.6 ± 4.1
Sjökvist eta lank.
(2011)*
NCAA Division I /
EEBB ? 14 20.3 ± 2.3 61.9 ± 6.5 168.1 ± 4.7 20.9 ± 3.4
Smith eta lank.
(2007)*
NCAA Division I /
EEBB ?
19 --- 63.3 ± 7.4 166.7 ± 5.4 ---
NCAA Division III /
EEBB 15 --- 62.9 ± 10.5 162.6 ± 5.9 ---
Tamer eta lank.
(1997)**
Eliteko jokalariak /
Turkia ? 22 --- --- --- 18.3 ± 1.71
Todd eta lank.
(2002)**
Internazionalak /
Ingalaterra
Bai
25 22.3 ± 4.3 61.2 ± 5.2 162.8 ± 5.9 22.9 ± 3.4
1go maila /
Ingalaterra 44 23.4 ± 5.9 62.1 ± 6.4 163.3 ± 5.5 23.9 ± 4.2
Erregionalak /
Ingalaterra 51 21.3 ± 6.6 61.6 ± 7.1 163.9 ± 6.3 25.5 ± 3.5
Tumilty eta Darby
(1992)**
Talde Nazionala /
Australia ? 20 23.1 ± 3.4 58.5 ± 5.7 164.5 ± 6.1
7 Pliege
95.9 ± 23.0
Vescovi eta
McGuigan (2008)*
1go maila unibertsitarioak /
EEBB
? 51 19.9 ± 0.9 64.8 ± 5.9 1.68 ± 0.06 ---
Vescovi eta lank.
(2006)**
1go maila unibertsitarioak /
EEBB
Bai 64 19.8 ± 1.2 64.8 ± 5.9 168.4 ± 5.9 ---
Vucetic eta lank.
(2007)*
19 urte azpiko elitekoak / Kroazia
? 24 17.2 ± 0.8 57.9 ± 8.4 165.6 ± 5.9 ---
Wells eta Reilly
(2002)** Unibertsitarioak Ez 49 19.0 ± 3.4 60.7 ± 5.0 1.64 ± 0.09
22.8 ± 1.4
24.2 ± 1.4
23.1 ± 1.4
24.9 ± 1.1
237
II. ERANSKINA
241
III. ERANSKINA
INFORMACION ACERCA DEL PROYECTO:
PARAMETROS ANTROPOMETRICOS, FISIOLOGICOS Y DE RENDIMIENTO EN FUTBOLISTAS
MUJERES DE ALTO NIVEL: EFECTO DEL ENTRENAMIENTO.
Mediante una colaboración entre el Athletic Club de Bilbao y la Universidad del País Vasco/ Euskal Herriko
Unibertsitatea y con motivo de investigar y ampliar conocimientos entorno al rendimiento en el fútbol femenino
de élite vamos a llevar a cabo un estudio de investigación en las jugadoras de los equipos A y B Femeninos del
Athletic Club de Bilbao.
Para ello, se medirán diferentes parámetros físicos, fisiológicos y del rendimiento al principio, mitad y final de la
temporada en dichos equipos con la finalidad de hacer un seguimiento del desarrollo de las jugadoras de fútbol.
Así se medirán diferentes variables tres veces a lo largo de la temporada:
- Antropometría: a las jugadoras se les tomarán diferentes medidas corporales (altura y peso, seis
pliegues de grasa, tres circunferencias y cuatro diámetros) para calcular la composición corporal
(porcentajes de grasa, hueso y músculo).
- Parámetros de fuerza, potencia, velocidad y resistencia: por medio de diferentes tests:
Prueba de saltos
Prueba de velocidad: de 15 m
Dos pruebas de resistencia:
o 2 series de 12 minutos corriendo a 5’/km.
o “Test Yo-Yo IR”: carrera intermitente.
Prueba de agilidad: corriendo sorteando unos conos.
Todos estos datos serán repetidos en tres ocasiones durante la temporada dándonos información relevante
acerca de los cambios que se dan en su desarrollo, incidiendo en el conocimiento general acerca del desarrollo de
deportistas, y más concretamente futbolistas mujeres.
Os animamos a participar en este interesante proyecto con miras a mejorar el conocimiento sobre el fútbol de las
jugadoras en desarrollo.
Para más información puede ponerse en contacto con la investigadora principal: Dra. Susana Gil Orozko
([email protected]) o con Aduna Badiola Lecue ([email protected]), teléfono de ambas 945013500.
245
IV. ERANSKINA
CONSENTIMIENTO INFORMADO JUGADORAS MAYORES DE EDAD
TITULO DEL PROYECTO: PARAMETROS ANTROPOMETRICOS, FISIOLOGICOS Y DE RENDIMIENTO EN
FUTBOLISTAS MUJERES DE ALTO NIVEL: EFECTO DEL ENTRENAMIENTO.
Yo, Dña ................................................................................................................, mayor de edad, y con D.N.I.
....................................................,
DECLARO :
Este es un estudio acerca de los parámetros físicos, fisiológicos y de rendimiento en jugadoras de fútbol de alto
nivel. Las intervenciones que se me van a realizar son:
Un cuestionario con preguntas sobre mis datos personales, lesiones, historial deportivo.
Una encuesta sobre la actividad física realizada.
Una antropometría: talla, peso y medidas de los pliegues de grasa, diámetros y perímetros
corporales.
Pruebas de velocidad, saltos y resistencia.
Análisis el entrenamiento realizado.
Las mediciones se realizarán al comienzo, en la mitad y al final de la temporada. He tenido la oportunidad de
comentar y preguntar los detalles de dicha información.
Entiendo que puedo abandonar el estudio en cualquier momento que yo crea oportuno.
También me ha indicado que todos los datos acerca de mi persona son estrictamente confidenciales y se
garantizará el más absoluto respeto a mi intimidad y anonimato.
Dado que entiendo todo lo anterior, CONSIENTO que se me incluya en el citado estudio de
investigación.
Firma de la participante en el estudio, Firma del/a investigador/a,
En ......................., a .......... de ......................................... de ………..
**En caso de necesitar más información o tener alguna duda póngase en contacto con la Dra. Susana Gil, tel.
945013537 [email protected]
CONSENTIMIENTO INFORMADO JUGADORAS MENORES DE EDAD
TITULO DEL PROYECTO: PARAMETROS ANTROPOMETRICOS, FISIOLOGICOS Y DE
RENDIMIENTO EN FUTBOLISTAS MUJERES DE ALTO NIVEL: EFECTO DEL ENTRENAMIENTO.
PADRE/MADRE o TUTOR/TUTORA:
Yo, D/Dña ................................................................................................................, mayor de edad, y con D.N.I.
...................................................., padre/madre o tutor/tutora de la jugadora……………………………………………….
JUGADORA:
Yo, Dña ................................................................................................................, menor de edad, y con D.N.I.
....................................................,
DECLARO :
Este es un estudio acerca de los parámetros físicos, fisiológicos y de rendimiento en jugadoras de fútbol de alto
nivel. Las intervenciones que se me van a realizar son:
Un cuestionario con preguntas sobre mis datos personales, lesiones, historial deportivo.
Una encuesta sobre la actividad física realizada.
Una antropometría: talla, peso y medidas de los pliegues de grasa, diámetros y perímetros
corporales.
Pruebas de velocidad, saltos y resistencia.
Análisis el entrenamiento realizado.
Las mediciones se realizarán al comienzo, en la mitad y al final de la temporada. He tenido la oportunidad de
comentar y preguntar los detalles de dicha información.
Entiendo que puedo abandonar el estudio en cualquier momento que yo crea oportuno.
También me ha indicado que todos los datos acerca de mi persona son estrictamente confidenciales y se
garantizará el más absoluto respeto a mi intimidad y anonimato.
Dado que entiendo todo lo anterior, CONSIENTO que se me incluya en el citado estudio de
investigación.
Firma del padre/madre o tutor/tutora:
Firma de la participante en el estudio,
Firma del/a investigador/a,
En ......................., a .......... de ......................................... de ………..
**En caso de necesitar más información o tener alguna duda póngase en contacto con la Dra. Susana Gil, tel.
945013537 [email protected]
251
V. ERANSKINA
255
VI. ERANSKINA
E = Erresistentzia (E1b: eraginkortasun aerobikoa baloiarekin; E1bg: eraginkortasun aerobikoa baloi gabe; E2bg: ahalmen aerobikoa baloi gabe; E3b: potentzia aerobikoa baloiarekin). A = Abiadura (Ab: abiadura baloiarekin; Abg: abiadura baloi gabe). I = Indarra (IO: indar orokorra; GI: gehieneko indarra; IE: indar espezifikoa). TE = Teknika. TA = Taktika. TT = Teknika-Taktika. M = Malgutasuna. Pre = Prebentzioa (Preb: prebentzioa baloiarekin; Prebg: prebentzioa baloi gabe). P = Partidak (PO: partida ofizialak; PL: lagunarteko partidak).
Saioa / Partida zbk.:
izena
E A I
TE TA TT M
Pre P
E1b E1bg E2bg E3b Ab Abg IO GI IE Preb Prebg PO PL
1
2
4
5
6
7
9
10
11
12
14
15
16
17
18
19
20
21
E = Erresistentzia (E1b: eraginkortasun aerobikoa baloiarekin; E1bg: eraginkortasun aerobikoa baloi gabe; E2bg: ahalmen aerobikoa baloi gabe; E3b: potentzia aerobikoa baloiarekin). A = Abiadura (Ab: abiadura baloiarekin; Abg: abiadura baloi gabe). I = Indarra (IO: indar orokorra; GI: gehieneko indarra; IE: indar espezifikoa). TE = Teknika. TA = Taktika. TT = Teknika-Taktika. M = Malgutasuna. Pre = Prebentzioa (Preb: prebentzioa baloiarekin; Prebg: prebentzioa baloi gabe). P = Partidak (PO: partida ofizialak; PL: lagunarteko partidak). Bb = batez bestekoa. Ds = desbiderapen estandarra.
T1-T2 (E1: 1go entrenamendu-aldia) / T2-T3 (E2: 2. entrenamendu-aldia) / T3-T4 (E3: 3. entrenamendu-aldia):
izena
E A I
TE TA TT M
Pre P
E1b E1bg E2bg E3b Ab Abg IO IM IE Preb Prebg PO PL
1
2
4
5
6
7
9
10
11
12
14
15
16
17
18
19
20
21
Bb
Ds
259
VII. ERANSKINA
Baloi gabe (Bg) Baloiarekin (B)
Erre
sist
en
tzia
Eraginkortasun Aerobikoa E1 AeR Ligero Activación muscular dinámica
Activación muscular estática Calent. gnral balón
Actividad de montaña Calent. gnral balón-rondo
Calent. gnral Calent. gnral con balón trios
Coordinación Calent. gnral parejas balón
Movilidad articular dinámica Juego
Movilidad articular estática Juego activación (astoa etxe)
Resist. aeróbica recuperación Juego activación (elefante dantza)
Juego con la mano Juego baloi ehiztari
Juego txinako harresia Juego balón-mano-cabeza
Calent. gnal ola-contraola
Juego cortahilos
Calent. gnal parejas
Juego rondo
Ahalmen Aerobikoa E2 Capacidad aeróbica
Test capacidad aeróbica
Potentzia Aerobikoa E3 Potencia aeróbica
Ab
idu
ra
A Vel. dirigida (veloc+motrici) Velocidad no lineal con balón
Vel. gnral pasillos (5x5m)
Velocidad coordinativa
Velocidad de reacción
Velocidad no lineal sin balón
Velocidad resistencia
Ind
arra
Orokorra IO Circuito frza general (autocarga)
Circuito frza general resistencia
Fuerza estructural
Fuerza general
Gehienekoa GI Frza máxima
Espezifikoa IE Frza intermitente
Fuerza específica
Test frza/potencia tren inferior
Baloi gabe (Bg) Baloiarekin (B)
Teknika TE Aplicativo técnico "pasillos"
Aux técnico
Aux.Técnico + Coord
Aux.Técnico+Coord x parejas
Auxiliar Técnico grupal
Cuadros de rondo (de 4)
Juego astoa etxe por parejas
Juego robar balones
Técn gnral grupal con comp. físico
Técnica colectiva/grupal
Técnica grupal (compone. físico)
Técnica individual
Tercer jugador (técnica grupal)
Taktika TA Acción combinativa 2x1
Acción combinativa fin.
Ataques con finalización
Contraataque 1x3 porterias
Cuadrado rondo posición 5x2
Cuadrados de rondo
Evoluciones 6x4
Finalización
Finalización contraataque simple
Finalización espacio corto
Fútbol reducido 4x4
Fútbol reducido 8x8 condicionant.
Fútbol reducido finalización
Inferioridad defensiva
Juego reducido
Juego reducido jaula
Jugadas balón parado
Liguilla
Llegada en jaula
Llegadas 2x1
Part. Modif. (acción combinativa)
Partido 10x10 +de 1/2 campo
Partido 10x10 1/2 campo
Baloi gabe (Bg) Baloiarekin (B)
Taktika TA Partido 7x7 1/2 campo
Partido 9x9 1/2 campo ó más
Partido modificado
Partido modificado (6 porterias)
Partido modif. 1+2 port.pequeñas
Partido modif. 10x10 3/4 campo
Partido modif. 11x11 3/4 campo
Partido modifi. 6x4 finaliz.
Partido modificado bandas
Partido modif. port. Interiores
Posesión 1 portería más
Posesión 3 colores
Posesión 3 equipos
Posesión 4 zonas
Posesión 6x3
Posesión con llegada 6x4
Posesión contraataque 2 sentid.
Posesión posición (II)
Posesión presión 3 zonas
Posesión todas jugadoras
Repliegue 6 porterías
Repliegue intensivo
Repliegue post perdida
Replieque a zona de gol
Rondos combinados
Saques de banda zona ofensiva
Transición ataque-defensa jaula
Teknika-Taktika TT Aux.Técnico + Finaliz
Aux.Técnico + Llegada x banda
Aux.Técnico + Pase atrás
Cuadrado rondo 5x2
Fútbol reducido 8 porterias
Llegadas
Llegadas 1x1 espacio reducido
Llegadas pared centro remate
Baloi gabe (Bg) Baloiarekin (B)
Teknika-Taktika TT Posesión 12x6
Posesión 3 grupos de 6
Posesión esquinas
Posesión jaulas
Posesión permuta
Posesión posición(I)
Posesión progresar
Reducido finalización
Remate cabeza
Rueda pases con remate/finaliz.
Técnica gnral grupal+finalización
Tiro (espacio reducido)
Malgutasuna M Estiramiento asistido
Flexibilidad
Estiramientos
Prebentzioa Pre CORE Propiocepción parejas balón
Propiocepción
Propiocepción por parejas
Cadenas musculares
Test propiocepción