AS CANTIGAS DE AMIGO
QUEN FALA? A voz poética ou o “eu” lírico (non confundir con autoría)
Unha moza expón os seus sentimentos amorosos
PALABRA CLAVE
amigo (“amado”)
TEMA(S)
Destaca a evocación do amigo, que soe estar ausente, que se pode concretar en subtemas como o amor entre a moza e o amigo, a oposición
da nai e das irmáns, a axuda das amigas para que intercedan, a coita ou a tristura da ausencia, a ledicia polo retorno e o encontro co amigo, o
desexo de atopalo, etc.
VOCES
Monologadas
¡Ai, eu coitada, como vivo en gran cuidado
por meu amigo que ei alongado!
Muito me tarda
o meu amigo na Guarda!
Afonso X
Dialogadas
Digades, filha, mia filha velida,
porque tardastes na fontana fría.
Os amores ei...
Tardei, mia madre, na fontana fría,
cervos do monte á augua volvían.
Os amores ei. Pero Meogo
COMO SE
DIRIXE AO
AMIGO?
Directamente
Fals'amigo, per boa fe,
m'eu sei que queredes gran ben
outra molher e por mí ren
non dades, mais, pois assí é,
Afonso Mendez de Besteiros
Indirectamente
Vistes, madre, quando meu amigo
pos que verría falar comigo?
Hoje día cuidades que venha?
Joam Perez de Avoín
PERSONAXES: A moza, o amigo, a nai, a irmá, a(s) amiga(s) e a natureza. AMBIENTES: Rural-populares, domésticos ou cortesáns
SÍMBOLOS Son imaxes propias da lírica popular e nelas os elementos da natureza xoga un papel fundamental como confidentes do amor ou como
símbolos deste mesmo amor: a auga como símbolo de fertilidade; o mar como símbolo de separación entre os amados; o vento e os cervos
son símbolos virís; a fonte, a auga e os cabelos símbolos femininos; etc. En definitiva, xógase con dúas lecturas: son descricións de escenas
cotiás ou expresión da sensualidade e erotismo.
TIPOS DE CANTIGAS DE AMIGO
- Alba: está ambientada no mencer, momento de separación dos amantes.
- Bailadas: cantigas de ton festivo nas que se convida á danza.
- Barcarolas ou mariñas: fan referencia ao mar, normalmente porque están ambientadas na ribeira.
- Romaría: a acción desenvólvese arredor dunha ermida ou un santuario.
Por fazer romaría pug'en meu coraçón a Santiag'un día, por fazer oraçón e por veer meu amigo logu'i.
Airas Corpancho
-Bailad'hoj', ai filha, que prazer vejades, ant'o voss'amigo, que vós muit'amades. -Bailarei eu, madre, pois mi o vós mandades, mais pero entendo de vós ũa ren: de viver el pouco muito vos pagades, pois me vós mandades que baile ant'el ben.
Airas Nunes
Levantou-s'a velida, levantou-s'alva, e vai lavar camisas eno alto. Vai-las lavar alva
Don Dinís
Ai ondas que eu vin veer, se me saberedes dizer por que tarda meu amigo sen mí? Ai ondas que eu vin mirar, se me saberedes contar por que tarda meu amigo sen mí?
Martín Códax
RECURSOS FORMAIS Leixa-prén: os dous segundos versos de dúas primeiras estrofas son os primeiros versos das dúas seguintes. Como vivo coitada, madre, por meu amigo, ca m'enviou mandado que se vai no ferido, e por el vivo coitada! Como vivo coitada, madre, por meu amado, ca m'enviou mandado que se vai no fossado, e por el vivo coitada! Ca m'enviou mandado que se vai no ferido, eu a Santa Cecilia de coraçón o digo, e por el vivo coitada! Ca m'enviou mandado que se vai no fossado, eu a Santa Cecilia de coraçón o falo, e por el vivo coitada!
Martín de Ginzo
Paralelismo Imperfecto: consiste en repetir nunha estrofa os versos da anterior. Enas verdes ervas, vi andalas cervas, meu amigo. Enos verdes prados vi os cervos bravos, meu amigo. E con sabor delas lavei mias garcetas, meu amigo. E con sabor d'elos lavei meus cabelos, meu amigo. Pero Meogo
Refrán: retrouso que se repite tras cada estrofa. Sedia-m'eu na ermida de San Simón e cercaron-mi as ondas, que grandes son. Eu atendend'o meu amigo. E verrá? Estando na ermida ant'o altar, cercaron-mi as ondas grandes do mar. Eu atendend'o meu amigo. E verrá? E cercaron-mi as ondas, que grandes son: non hei i barqueiro, nen remador. Eu atendend'o meu amigo. E verrá?
Meendinho