O E
SP
AZ
O
UR
BA
NO
Isaac Buzo Sánchez (ADAPTADO)
EVOLUCIÓN HISTÓRICADO PROCESO DE
URBANIZACIÓN EN ESPAÑA
Fonte: Banco de Imaxes CNICE
DEFINICIÓN
Prof. ISAAC BUZO SÁNCHEZ
Chamamos proceso de urbanización á progresiva concentración na cidade da poboación e das súas actividades económicas, así como a difusión destes procesos cara a contorna próximaO principal factor que transformou á cidade foi a industrialización, polo que é utilizado coma criterio de clasificación temporal
EVOLUCIÓNHISTÓRICA
URBANIZACIÓNPREINDUSTRIAL
(até o s. XIX)
URBANIZACIÓNINDUSTRIAL
(dende o s.XIX atéa 1975)
URBANIZACIÓNPOSTINDUSTRIAL(A partir de 1975)
- Até a Idade Media- Idade Media- Idade Moderna
-Últ. terzo s.XIX e 1958-1959-1975
URBANIZACIÓN PREINDUSTRIAL
FACTORES QUE FAVORECEN A URBANIZACIÓN: ESTRATÉXICOS-MILITARES
A fundación de Lugo está vinculada ao establecemento dun campamento militar romano, para o control do territorio
Salvatera do Miño, xurdida na Idade Media, ocupa un emprazamento xunto á fronteira portubuesa. Desenvolveuse grazas a esta posición estratéxica dende o punto de vista militar
Fonte: wikipedia
URBANIZACIÓN PREINDUSTRIAL
Prof. ISAAC BUZO SÁNCHEZ
FACTORES QUE FAVORECEN A URBANIZACIÓN: POLÍTICOS E ADMINISTRATIVOS
A localización en Cáceres da sede da Audiencia de Extremadura en 1790 favoreceu a súa consolidación urbana. (foto: www.espanolsinfronteras.com
O arco de Traxano en Mérida daba acceso ao foro provincial, lugar onde se situaban as institucións que gobernaban a Lusitania, da que era capital e polo que obtivo un grande desenvolvemento urbano
Fonte: CNICE
URBANIZACIÓN PREINDUSTRIAL
Prof. ISAAC BUZO SÁNCHEZ
FACTORES QUE FAVORECEN A URBANIZACIÓN: ECONÓMICOS
As feiras anuais e os mercados semanais xeneraron en queles lugar que tiñan lugar unha importante expansión, como Zafra (na foto, a principios do s.XX), Medina del Campo, Talavera de la Reina, etc.
O comercio con América controlouse desde Sevilla a través da Casa de Contratación. Dito monopolio favoreceu enormemente a expansión urbana da Sevilla modern. (Na foto o Arquivo de Indias)
Fonte: CNICE e wikimedia
URBANIZACIÓN PREINDUSTRIAL
FACTORES QUE FAVORECEN A URBANIZACIÓN: RELIXIOSOS
Un mosteiro xenera labores que teñen que realizar segrares que van ocupando e urbanizando o entorno a partir do núcleo xenerador. Sobrado dos Monxes
A localización do poder relixioso nas capitais diocesás xenerou ao seu redor un movemento económico que favoreceu a consolidación dos núcleos urbanos. En anos. En Galicia destaca Santiago.
Fonte: CNICE e wikimedia
URBANIZACIÓN PREINDUSTRIAL:a) Dende as orixes á Idade Media
Prof. ISAAC BUZO SÁNCHEZ
COLONIZACIÓNS FENICIAS E GREGAS
As primeiras cidades propiamente ditas comezámolas a atopar a partir da colonización fenicia e grega (a partir dos s. IX-VIII a.C). O resto de asentamentos peninsulares indíxenas clasifícanse coma protourbanos (Tartessos, Numancia)
Fonte: wikimedia
URBANIZACIÓN PREINDUSTRIAL:a) Dende as orixes á Idade Media
Prof. ISAAC BUZO SÁNCHEZ
ROMANIZACIÓN
Fúndanse moitas cidades para controlar o territorio. Moitas das cidades romanas actuais teñen orixe romana (Lugo, Barcelona, Sevilla, Valencia, Zaragoza)
Funcións político-militares, administrativas ou económicas. Teceuse a primeira rede urbana por medio da construción das calzadas
Fonte: wikimedia
URBANIZACIÓN PREINDUSTRIAL:a) Dende as orixes á Idade Media
Prof. ISAAC BUZO SÁNCHEZ
INVASIÓNS XERMÁNICAS
A decadencia do poder romano e as invasións xermánicas conduciron a unha fase de desurbanización a partir do s. IIIMoitas cidades desapareceron ou ben convertéronse en asentamentos rurais ou en sés relixiosas (p. ex. Lugo)
Fonte: wikimedia
URBANIZACIÓN PREINDUSTRIAL:b) Idade Media
Prof. ISAAC BUZO SÁNCHEZ
ESPAZO MUSULMÁN
Tras a invasión en 711, os musulmáns fundaron cidades novas (coma Badajoz, na imaxe) e aproveitaron asentamentos anteriores (Córdoba, Toledo, Málaga, Zaragoza), que revitalizaron como centros estratéxicos, administrativos, económicos, relixiosos e culturaisCo avance da Reconquista, as cidades pasaron a dominio cristián e os seus habitantes foron expulsados ou segregados nas morerías
BadaxozFonte: CNICE
URBANIZACIÓN PREINDUSTRIAL:b) Idade Media
Prof. ISAAC BUZO SÁNCHEZ
ESPAZO CRISTIÁN
Inicialmente atopábase nas áreas do norte peninsular que escaparon ao dominio musulmán, pero se expandiu coa Reconquista e coa repoboación do territorio, o que significou a creación de municipios novos ou a ocupación dos antigos
O xeito de realizar a repoboación fica patente na actualidade nos diferentes tipos de poboamento existente no norte (moitos núcleos de pequeno tamaño) e no sur da península (poucos núcleos de gran tamaño)
A vida urbana era escasa e só a partir dos s. XII e XIII a reactivación do comercio xenerou un proceso de reurbanización ao longo das principais rotas comerciaisOviedo
Fonte: CNICE
URBANIZACIÓN PREINDUSTRIAL:c) Idade Moderna
Prof. ISAAC BUZO SÁNCHEZ
S. XVI
Experimentou vaivéns en función da situación demográfica, económica e política de cada momento.
S. XVII S. XVIII
Crecemento urbano continuado a causa do aumento da poboación, á expansión económica baseada no comercio con América e ao podería político-militar dos Austrias
O crecemento urbano estancouse debido á crise demográfica e económica, así como ás importantes perdas territoriais en Europa
Coa chegada dos Borbóns, o proceso de urbanización reanimouse, grazas ao fortalecemento do poder real e á recuperación demográfica e económica
Trujillo
Praza Maior de Madrid Palacio Real de Madrid
Fonte: CNICE
URBANIZACIÓN INDUSTRIAL
Prof. ISAAC BUZO SÁNCHEZ
CARACTERÍSTICAS
•Comprende dende o inicio da industrialización (en España primeiro terzo do s. XIX) até a crise económica de 1975
•Neste período a taxa de urbanización experimentou un gran crecemento (a poboación urbana chegou a superar á rural)
FACTORES QUE FAVORECEN A URBANIZACIÓN
Administrativos
División provincial de 1833 (Javier de Burgos)
Económico-sociais
Nacemento e desenvolvemento da industria moderna
Fonte: CNICEe wikimedia
URBANIZACIÓN INDUSTRIAL:a) Entre último terzo s. XIX e 1959
Prof. ISAAC BUZO SÁNCHEZ
INCREMENTO DO CRECEMENTO URBANO NAS SEGUINTES FASES
A concentración demográfica nas cidades foi pequena (24,6 %). A debilidade industrial española fixo que o crecemento se centrase principalmente nas recentemente elixidas capitais de provincias (por razóns administrativas) CNICE
Até ½ do s. XIX ½ XIX-Guerra Civil (1936)
A taxa de urbanización dobrouse, chegando ao 40 %. A industria convértese no principal factor urbanizador, pola atracción que exercía sobre a poboación rural sen emprego
http://www.nccextremadura.org/eventos/fotografiasaldeamoret/historia.html
Guerra Civil e Posguerra
O crecemento ralentizouse a causa do desabastecemento urbano e das políticas destinadas a reter á poboación no medio rural. A política autárquica favoreceu o desenvolvemento industrial no Triángulo nordeste.http://www.ladruida.com/historia/?cat=53
ALDEA MORET (CÁCERES)Poboado mineiro
DEPUTACIÓN DE PONTEVEDRA(Órgano de Goberno das provincias)
PUERTA DE TOLEDO (MADRID)Imaxe tomada durante a Guerra
URBANIZACIÓN INDUSTRIAL:b) “Desarrollismo” 1960-75
Prof. ISAAC BUZO SÁNCHEZ
MAIOR CRECEMENTO ECONÓMICO E URBANO DA HISTORIA
Plan de estabilización e Plans de Desenvolvemento = Etapa de “Desarrollismo” (expansión industrial) Éxodo rural masivo ás grandes cidades Incremento do crecemento natural da poboación O sector terciario influíu pouco, en xeral, neste crecemento urbanístico. Só afectou o desenvolvemento das áreas centrais das cidades, os centros turísticos mediterráneos e as Illas Canarias, así como algunhas capitais de provincias non industrializadas do interior
Barcelona. Cataluña foi unha das zonas máis beneficiadas das políticas industriais do Estado neste período. CNICE
URBANIZACIÓN POSTINDUSTRIAL:
Prof. ISAAC BUZO SÁNCHEZ
CARACTERÍSTICAS
A crise industrial (do petróleo) unida á crise política española (inicio da Transición) xeneran no noso país cambios nos procesos urbanizadores, sobre todo a partir de 1981:
Descende o ritmo de crecemento, primeiro estabilizándose (1975-81) e posteriormente producíndose un período de desurbanización (decrecemento urbano nas áreas centrais)
Mudan os factores da urbanización debido á perda de importancia do sector industrial e ao aumento do sector servizos, que se converte no principal sector económico das cidades
Fréase o proceso de crecemento das maiores cidades, a favor das cidades medias e pequenas, mesmo de núcleos rurais próximos ás áreas metropolitanas (a causa do encarecemento do solo, da descentralización das actividades económicas, a mellora nos transportes). O resultado é a aparición dunha urbanización difusa
Recommended