IES COSME LÓPEZ RODRÍGUEZ
Programación Educación Física.
Curso 2019/2020
Departamento | E.F.
2
ÍNDICE
0. PLAN ANUAL DO DEPARTAMENTO.
I. INTRODUCCIÓN E CONTEXTUALIZACIÓN
II. OBXECTIVOS DA ETAPA E DO CURSO.
a. OBXECTIVOS DE ETAPA
b. OBXECTIVOS DA MATERIA
III. CONTRIBUCIÓN DA MATERIA AO DESENVOLVEMENTO DAS
COMPETENCIAS CLAVE.
a. ESTÁNDARES DE APRENDIZAXE.
b. 4.1 TEMPORALIZACIÓN.
c. 4.2. GRAO MÍNIMO DE CONSECUCIÓN PARA SUPERAR A MATERIA.
IV. 4.3. PROCEDEMENTOS E INSTRUMENTOS DE AVALIACIÓN (apdo 7.3)
V. RELACIÓN ENTRE OBXECTIVOS, CONTIDOS, CRITERIOS DE AVALIACIÓN,
ESTÁNDARES DE APRENDIZAXE E COMPETENCIAS CLAVE (cadro).
a. INDICADORES DE LOGRO DOS ESTÁNDARES DE APRENDIZAXE.
VI. CONCRECIÓNS METODOLÓXICAS. MATEIRAIS E RECURSOS
DIDÁCTICOS
VII. PROCEDEMENTOS E INSTRUMENTOS DE AVALIACIÓN, CRITERIOS DE
CUALIFICACIÓN E RECURSOS DIDÁCTICOS..
a. CRITERIOS DE AVALIACIÓN.
b. PROCEDEMENTO PARA A AVALIACIÓN INICIAL.
c. PROCEDEMENTO PARA A AVALIACIÓN CONTINUA.
d. PROCEDEMENTO PARA A AVALIACIÓN FINAL.
e. INSTRUMENTOS E PROCEDEMENTOS DE CUALIFICACIÓN.
f. ORGANIZACIÓN DAS ACTIVIDADES E SEGUIMENTO E AVALIACIÓN DAS
MATERIAS PENDENTES.
3
g. ACREDITACIÓN DE COÑECEMENTOS PARA A SUPERACIÓN DUNHA
MATERIA NON CURSADA (materias ponte )
VIII. MEDIDAS DE ATENCIÓN Á DIVERSIDADE.
IX. EDUCACIÓN EN VALORES. TRATAMENTO DOS TEMAS
TRANSVERSAIS.
X. CONTRIBUCIÓN Ó PLAN ANUAL DE LECTURA.
XI. CONTRIBUCIÓN Ó PLAN DE CONVIVENCIA.
XII. CONTRIBUCIÓN Ó PLAN TIC.
XIII. ACTIVIDADES COMPLEMENTARIAS E EXTRAESCOLARES.
XIV. INDICADORES DE LOGRO PARA AVALIAR O PROCESO DE ENSINANZA
E DA PRÁCTICA DOCENTE.
XV. MECANISMOS DE REVISIÓN, AVALIACIÓN E MODIFICACIÓN DAS
PROGRAMACIÓNS DIDÁCTICAS EN RELACIÓN COS RESULTADOS
ACADÉMICOS E OS PROCESOS DE MELLORA.
Departamento | E.F.
4
0. PLAN ANUAL DO DEPARTAMENTO.
a) COMPOÑENTES, MATERIAS QUE SE IMPARTEN,
NÚMERO DE HORAS E ALUMNADO CON NEAE.
Profesorado Materias impartidas Nº horas/semana Alumnado NEAE
Rafael Castro López
(Titor de 2ºB ESO)
EF 1º ESO A 2 3
EF 1º ESO B 2 4
EF 2º ESO A 2 1
EF 2º ESO B 2 2
EF 3º ESO A 2 1
EF 3º ESO B 2 1
EF 4º ESO A 2
PEVS 2º ESO A 1 1
PEVS 2º ESO B 1 2
Gabino Fariñas Pérez
(Secretario de Centro)
EF 1º BAC 2
EF 4º ESO B 2 1
b) MATERIAS IMPARTIDAS POLO PROFESORADO
DOUTRO DEPARTAMENTO.
No departamento de Educación Física non consta ningunha materia impartida por profesorado
doutro departamento.
c) REUNIÓN DO DEPARTAMENTO.
A reunión do departamento celebrarase os Mércores de 11:20 a 12:10.
d) COORDINACIÓN ENTRE O PROFESORADO QUE
IMPARTE UNHA MESMA MATERIA. - Inventario do material e propostas de compra
- Revisión dos criterios de cualificación
5
- Libros de lectura recomendados
- Seguimento bimensual da programación
- Resultados das avaliacións e valoración
- Posibles modificacións na programación ao longo do curso
- Actividades complementarias e extraescolares. Propostas.
O Departamento terá varias liñas de actuación baseadas en:
• Adoptar hábitos hixiénicos e saudábles a partir da práctica físico deportiva.
• Fomentar as actividades físicas no tempo de lecer do alumnado para
desenvolver a competencia motriz.
e) METODOLOXÍA. CRITERIOS DE CUALIFICACIÓN.
Metodoloxía.
A intervención educativa, dende unha perspectiva metodolóxica, vai estar orientada polo
modelo constructivista do ensino e aprendizaxe, o que significa que as actuacións do profesor
irán encamiñadas a procurar que sexa o propio alumno quen constrúa os seus aprendizaxes.
Para elo será necesario que na selección e secuenciación das actividades de aprendizaxe se teña
en conta, na medida do posible, o significado que estas teñen para o alumno/a e a súa relación
cos coñecementos que xa posúe. Ademais, haberá que considerar, no proceso de ensino
aprendizaxe, as características particulares de cada alumno/a, tales como a súa capacidade de
aprendizaxe, os seus intereses e as súas motivacións, co fin de poder axustar adecuadamente a
axuda pedagóxica ás súas necesidades específicas.
Os métodos de ensino corresponderanse cos obxectivos e estándares de aprendizaxe propostos
en cada unidade didáctica. Iso non quere dicir que en cada unidade se utilice un método único,
senón que, polo contrario, normalmente combinaranse, sendo os obxectivos didácticos
propostos os que determinen a conveniencia de que predomine a utilización dun ou doutro
método.
Departamento | E.F.
6
Así, tomando como punto de partida a idea que non se pretende buscar a toda costa un
rendemento deportivo concreto, cando se trata da ensinanza e aprendizaxe de modelos, o
método de “Instrución directa" é aconsellable en aquelas actividades que teñen solucións ben
definidas polo seu probado rendemento, execución na cal requira uns programas motores
específicos. Non se debe esquecer que é moito máis fácil aprender correctamente unha técnica
dende o principio que intentar corrixila cando se aprendeu erroneamente.
Pero de igual forma que a instrución directa é importante en certas actividades, non ten ningún
sentido noutras. Aínda que o exemplo máis claro deso témolo na expresión corporal, hai outras
moitas actividades e situacións nas que é máis enriquecedor utilizar un ensino mediante a busca
ou estilos máis creativos, ou propola en forma de resolución de problemas, como pode ser o
caso dalgúns deportes alternativos, ou proposta de posibles solucións tácticas nos deportes máis
convencionais, ou, tamén, cando se desexe introducir elementos lúdicos nos deportes
tradicionais (combinación de dous deportes; por exemplo, xogar ó fútbol e baloncesto
simultaneamente; xogar a voleibol pero con pelota de espuma e palas,...).
Un dos procedementos metodolóxicos que vai a ser utilizado con maior frecuencia, ó longo do
curso, é a “Asignación de tarefas", xa que facilita enormemente a individualización do ensino
ó propiciar que cada alumno ou grupo de alumnos realice aquelas actividades que son máis
adecuadas a súa competencia motriz. Ademais, este procedemento axuda a que o profesor poida
axustar mellor as súas intervencións durante o proceso de ensino e aprendizaxe ás necesidades
específicas de cada alumno/a nun momento determinado.
Así mesmo, tamén se proporán situacións de “Ensino Recíproco”, xa que o feito de que un
alumno/a teña que corrixir ó seu compañeiro ou compañeiros non só axuda ó que está
executando a acción, senón que tamén, o que fai as veces de ensinante, adquire unha idea máis
clara da actividade que tamén el debe de realizar, ó verse obrigado a analizala execución do seu
compañeiro e a detectalos erros que comete. Por outro lado, o ensino recíproco supón, en sé
mesmo, unha boa forma de desenvolver algúns contidos actitudinais.
7
En canto á estratexia na práctica do ensino de modelos utilizaranse, de acordo coas
características da habilidade motriz que se pretenda ensinar, métodos analítico- progresivos
ou globais con ou sen polarización da atención.
Criterios de cualificación:
I. Ferramentas de avaliación de competencias de traballo............ 30%
II. As probas de avaliación escrita ..................................................30%
III. A evidencia de estándares de aprendizaxe .................................40%.
i. Se a suma dos tres apartados acada o 5 como cualificación mínima a avaliación estará
aprobada. Sendo imprescindible ter un 30% nos 3 apartado para poder aprobar. De non
ser así, a cualificación será inferior ao aprobado.
ii. Importante, tamén, é a aplicación flexible das porcentaxes, que pode variar segundo a
natureza de cada unidade didáctica, pero sempre se van cualificar os tres apartados.
iii. Para o alumnado lesionado ou enfermo que non poida realizar a parte práctica (e traia o
xustificante apropiado) traballará contidos máis conceptuais polo que o apartado de
teoría valerá 7 puntos.
iv. Cada negativo resta 0,25 puntos, no apartado de asistencia e participación:
a. Non traer o material axeitado: roupa deportiva, zapatillas...Neste caso, a reiteración
suporá un suspenso na avaliación (máis de 3 faltas de material non xustificada que
impida a realización da sesión tal e como estaba proposta). O calzado virá nunha bolsa,
para utilizar zapatillas limpas.
b. Non ter hábitos de hixiene mínimos: Non quitar os pendentes, reloxos, cadeas ou
calquera obxecto metálico que poña en risco a seguridade do alumnado, comer chicle,
ter o cabelo solto... Ausencia da bolsa de aseo cos útiles para tal fin, ademais de roupa
para cambiarse (camiseta e muda).
Departamento | E.F.
8
c. Non chegar puntual: retrasarse no camiño entre as clases e as instalacións deportivas ou
no vestiario.
d. Non axudar a colocar ou recoller o material, non coidar do material escolar, deportivo
ou instalacións.
e. Interromper repetida e inoportunamente ó profesor ou compañeiros nas súas
explicacións.
v. Algunhas faltas graves de comportamento sancionaranse prohibindo ao alumno/a facer
a práctica nesa sesión. Esa sanción engadiríase á que corresponda segundo o
regulamento de réxime interior do centro.
vi. Considéranse faltas graves:
a. A reiteración de faltas leves logo de ser advertido/o ou sancionado/a.
b. Negarse a facer a práctica
c. Faltas de asistencia non xustificadas
d. Molestar aos compañeiros no traballo de clase.
vii. alumnado que non supere a área na convocatoria ordinaria do mes de xuño, terán unha proba
teórico-práctica na convocatoria de setembro, que será cualificada de 0 a 10, obtendo o
aprobado con 5 puntos tras o redondeo.
f) ACTIVIDADES EXTRAESCOLARES.
ACTIVIDADES PERIÓDICAS.
A duración da actividade será por todo o curso escolar, de outubro a xuño.
Horario: martes e xoves durante os recreos
9
Método:
Sistema de competicións internas establecéndose dúas categorías: 1- 1º ciclo:
masculino e feminino e 2- 2º Ciclo e bacharelatos: masculino e feminino excepto voleibol
e bádminton que serán mixtos.
Durante os recreos haberá sempre un profesor/a do departamento a disposición do
alumnado que será o encargado da vixilancia e control das actividades. Controlará o material
necesario para cada actividade (préstamo e recollida).
O alumnado deberá colaborar na organización das actividades nas que participe
(arbitraxes, programación das actividades, colocación de material necesario, organización
de horarios e participacións, táboas de resultados, etc.)
ACTIVIDADES NON PERIÓDICAS
o Sendeirismo: coñecendo o noso entorno.
o Conferencias.
o Proxeccións.
o Bailes e Teatro.
o Excursión á neve.
Departamento | E.F.
10
g) MEMORIA DE LOS RESULTADOS ACADÉMICOS
DOS ÚLTIMOS 5 ANOS E POSTA EN PRACTICA DAS
PROPOSTAS DE MELLORA.
2013-14
Cualif. 1ºESO % 2ºESO % 3ºESO % 4ºESO % 1ºBAC %
1 0 0,00% 0 0,00% 0 0,00% 0 0,00% 0 0,00%
2 0 0,00% 0 0,00% 0 0,00% 0 0,00% 0 0,00%
3 0 0,00% 0 0,00% 1 2,38% 0 0,00% 0 0,00%
4 0 0,00% 1 3,45% 1 2,38% 0 0,00% 0 0,00%
5 7 17,50% 2 6,90% 3 7,14% 3 9,38% 1 3,33%
6 9 22,50% 3 10,34% 8 19,05% 1 3,13% 3 10,00%
7 15 37,50% 12 41,38% 14 33,33% 4 12,50% 1 3,33%
8 5 12,50% 7 24,14% 10 23,81% 7 21,88% 11 36,67%
9 1 2,50% 1 3,45% 5 11,90% 6 18,75% 3 10,00%
10 3 7,50% 3 10,34% 0 0,00% 11 34,38% 11 36,67%
Totales 40 29 42 32 30
Nº DE ALUMNOS/AS
2014-15
Cualif. 1ºESO % 2ºESO % 3ºESO % 4ºESO % 1ºBAC %
1 0 0,00% 1 2,50% 1 2,78% 0 0,00% 0 0,00%
2 0 0,00% 2 5,00% 1 2,78% 0 0,00% 0 0,00%
3 0 0,00% 0 0,00% 0 0,00% 0 0,00% 0 0,00%
4 0 0,00% 3 7,50% 1 2,78% 0 0,00% 0 0,00%
5 7 16,67% 11 27,50% 12 33,33% 7 17,95% 0 0,00%
6 16 38,10% 7 17,50% 12 33,33% 9 23,08% 0 0,00%
7 10 23,81% 5 12,50% 3 8,33% 10 25,64% 1 5,26%
8 4 9,52% 8 20,00% 3 8,33% 5 12,82% 2 10,53%
9 4 9,52% 2 5,00% 3 8,33% 5 12,82% 5 26,32%
10 1 2,38% 1 2,50% 0 0,00% 3 7,69% 11 57,89%
Totales 42 40 36 39 19
11
Nº DE ALUMNOS/AS 2015-16
Cualif. 1ºESO % 2ºESO % 3ºESO % 4ºESO % 1ºBAC %
1 1 2,38% 0 0,00% 0 0,00% 0 0,00% 0 0,00%
2 0 0,00% 0 0,00% 0 0,00% 0 0,00% 0 0,00%
3 3 7,14% 1 2,50% 0 0,00% 0 0,00% 0 0,00%
4 1 2,38% 5 12,50% 1 2,78% 0 0,00% 0 0,00%
5 4 9,52% 9 22,50% 3 8,33% 3 7,69% 0 0,00%
6 6 14,29% 6 15,00% 4 11,11% 8 20,51% 4 21,05%
7 5 11,90% 6 15,00% 8 22,22% 7 17,95% 5 26,32%
8 7 16,67% 6 15,00% 8 22,22% 6 15,38% 7 36,84%
9 7 16,67% 7 17,50% 5 13,89% 5 12,82% 6 31,58%
10 0 0,00% 1 2,50% 1 2,78% 3 7,69% 4 21,05%
Totales 34 41 30 32 26
Nº DE ALUMNOS/AS
2016-17
Cualif. 1ºESO % 2ºESO % 3ºESO % 4ºESO % 1ºBAC %
1 1 2,50% 0 0,00% 0 0,00% 0 0,00% 1 4,00%
2 0 0,00% 0 0,00% 0 0,00% 0 0,00% 0 0,00%
3 0 0,00% 0 0,00% 0 0,00% 0 0,00% 2 8,00%
4 0 0,00% 1 3,45% 0 0,00% 0 0,00% 0 0,00%
5 5 12,50% 1 3,45% 2 5,56% 0 0,00% 0 0,00%
6 5 12,50% 1 3,45% 3 8,33% 1 3,23% 4 16,00%
7 11 27,50% 7 24,14% 8 22,22% 10 32,26% 3 12,00%
8 7 17,50% 14 48,28% 10 27,78% 12 38,71% 7 28,00%
9 11 27,50% 5 17,24% 8 22,22% 6 19,35% 2 8,00%
10 0 0,00% 0 0,00% 5 13,89% 2 6,45% 6 24,00%
Totales 40 29 36 31 25
Departamento | E.F.
12
Nº DE ALUMNOS/AS
2017-18
Cualif. 1ºESO % 2ºESO % 3ºESO % 4ºESO % 1ºBAC %
1 0 0,00% 3 7,14% 0 0,00% 0 0,00% 0 0,00%
2 0 0,00% 0 0,00% 0 0,00% 0 0,00% 0 0,00%
3 0 0,00% 0 0,00% 0 0,00% 0 0,00% 0 0,00%
4 1 2,50% 6 14,29% 1 3,70% 0 0,00% 0 0,00%
5 9 22,50% 1 2,38% 1 3,70% 4 14,81% 3 12,50%
6 12 30,00% 6 14,29% 7 25,93% 4 14,81% 2 8,33%
7 8 20,00% 15 35,71% 8 29,63% 10 37,04% 3 12,50%
8 7 17,50% 6 14,29% 9 33,33% 8 29,63% 7 29,17%
9 3 7,50% 4 9,52% 1 3,70% 4 14,81% 7 29,17%
10 0 0,00% 1 2,38% 0 0,00% 3 11,11% 2 8,33%
Totales 40 42 27 33 24
Nº DE ALUMNOS/AS
2018-19
Cualif. 1ºESO % 2ºESO % 3ºESO % 4ºESO % 1ºBAC %
1 0 0,00% 3 7,14% 0 0,00% 0 0,00% 1 4,17%
2 0 0,00% 0 0,00% 0 0,00% 0 0,00% 0 0,00%
3 0 0,00% 0 0,00% 0 0,00% 0 0,00% 1 4,17%
4 0 0,00% 0 0,00% 0 0,00% 0 0,00% 1 4,17%
5 3 7,50% 5 11,90% 0 0,00% 1 3,70% 1 4,17%
6 4 10,00% 9 21,43% 1 3,70% 2 7,41% 5 20,83%
7 4 10,00% 9 21,43% 12 44,44% 7 25,93% 2 8,33%
8 18 45,00% 12 28,57% 9 33,33% 9 33,33% 5 20,83%
9 3 7,50% 6 14,29% 12 44,44% 7 25,93% 9 37,50%
10 0 0,00% 1 2,38% 1 3,70% 0 0,00% 2 8,33%
Totales 32 45 35 26 27
13
I. INTRODUCCIÓN E CONTEXTUALIZACIÓN.
O instituto está situado na localidade de A Rúa, emprazada nunha terraza fluvial do Sil
(Comarca de Valdeorras), no nordés ourensán, a 100 Km da capital de provincia. O concello
ten unha extensión de 35,9 Km e unha poboación de 4187 habitantes. Ademais recibe alumnado
dos concellos de Petín, Larouco, O Bolo e Vilamartín.
Son todos concellos formados por un elevado número e reducido tamaño dos
asentamentos de poboación, agás A Rúa, nos que a corrente emigratoria acumulada ao longo
dos séculos XIX e XX produciu un estancamento e incluso retroceso demográfico e un acusado
avellentamento da poboación ata límites críticos nalgúns casos.
O territorio está vertebrado por unha infraestrutura de transporte caracterizada por redes
lentas, de trazados antigos, sinuosos e deficientemente dotadas en medios técnicos, que
comunican núcleos de poboación moi dispersos no espazo. Máis da metade do alumnado ten
que facer uso do transporte escolar, o que condiciona a organización de todo tipo de actividades,
sobre todo extraescolares.
A estrutura interna das economías familiares está diversificada. A estrutura agraria
caracterízase por: avellentamento da poboación, crecemento vexetativo negativo, perda de
iniciativas motivada por unha emigración secular, dispersión dos asentamentos de poboación,
elevado número de explotacións agrarias que funcionan en réxime de autoconsumo, agricultura
minifundista de policultivo tradicional. Destaca o cultivo arbustivo da vide, que xera unha
importante industria vitivinícola na zona cun total de 21 adegas repartidas polos municipios de
A Rúa, Petín, Larouco e O Bolo; a vide compleméntase con cultivos de horta explotados en
réxime familiar de autoconsumo e algunha plantación de froiteiras dispersas no espazo.
A maioría das economías familiares, aínda que situadas nun medio rural, reciben ingresos
de rendas xeradas fóra da actividade agraria: sector louseiro, empresa hidroeléctrica Iberdrola
Departamento | E.F.
14
con sede das súas oficinas en A Rúa, recente instalación dunha planta da empresa Rieter Saifa
cunha oferta de 160 empregos, un sector servizos tradicional con empresas de tipo familiar e
pequeno comercio cun área de influencia reducida aos núcleos de poboación do municipio.
O Concello de A Rúa conta cos seguintes centros educativos: dous centros de secundaria,
un público I.E.S. “Cosme López Rodríguez” e outro privado-concertado, “Pablo VI- Fátima”
dous de infantil e primaria (público e privado-concertado) Colexio Público de Infantil e
Primaria “Manuel Respino” e “Colexio PabloVI-Fátima”; e de apertura recente unha gardería
infantil municipal
Ademais existe unha escola municipal de gaitas, de música, de deporte (fútbol, tenis,
atletismo, multideporte), Moto club Rúa, e un centro asociado da UNED.
Destaca o elevado número de asociacións culturais (10), así como as ANPA dos distintos
centros educativos.
O concello dispón de campo de fútbol, piscina municipal, pavillón de deportes, Centro
cultural Avenida, Biblioteca Municipal, centros de xeriatría e parque de bombeiros.
As Instalacións do Centro.
A respecto das instalacións, o Centro conta con un Ximnasio-pavillón con espaldeira que
ocupan toda a parede norte e grandes ventanais nas fachadas norte e oeste e onde se poden
realizar todo tipo de actividades físicas. Tamén contamos con un número aceptable de
colchonetas e un quitamedos.
Hai unha pista polideportiva con canastas de baloncesto e faltas as porterías de balonman-
futbol-sala que houbo que retirar o pasado curso por deterioro das mesmas. Están solicitadas
unhas novas para este curso que esperamos recibir en breve. Estas porterías deberán estar
ancoradas no chan por seguridade.
15
Contamos con material deportivo axeitado para levar a cabo as clases e un almacén
específico para isto.
O Departamento tamén conta con un despacho específico para o profesorado que forma
parte do mesmo e que está situado entre o aseo do profesor, o cuarto de caldeiras (termos) para
duchas e o propio pavillón.
Hai anexados vestiarios tanto masculino como feminino que contan con cuarto para
discapacitados, cinco duchas máis unha individual, amplo vestiario con lavabos e retretes. Tres
por vestiario.
O Departamento
Xefe de Departamento:
Gabino Fariñas Pérez / Secretario
Membros do Departamento:
Rafael Castro López / Titor de 2º B- ESO
Departamento | E.F.
16
A EDUCACIÓN FÍSICA.
A materia de Educación Física ten como finalidade principal que os alumnos e as alumnas
alcancen a competencia motriz, entendida como un conxunto de coñecementos, procedementos,
actitudes e emocións que interveñen nas múltiples interaccións que realiza unha persoa no seu
medio e coas demais, que permite que o alumnado supere os problemas motores propostos tanto
nas sesión de Educación Física como na súa vida cotiá; sempre actuando de forma coherente e
en concordancia co nivel de desenvolvemento psicomotor, e outorgándolle especial
sensibilidade á atención á diversidade nas aulas, utilizando estratexias inclusivas e procurando
a integración dos coñecementos, os procedementos, as actitudes e as emocións que se vinculan
á conduta motora.
A competencia motriz, malia non estar recollida como unha das competencias clave, é
fundamental para o desenvolvemento destas, nomeadamente o das competencias sociais e
cívicas, de aprender a aprender, de sentido de iniciativa e espírito emprendedor, de conciencia
e expresións culturais, da competencia matemática e as competencias básicas en ciencia e
tecnoloxía e, en menor medida, da de comunicación lingüística e da competencia dixital.
O traballo por competencias integra un coñecemento de base conceptual, outro relativo
ás destrezas e, por último, un con grande influencia social e cultural, que implica un conxunto
de valores e actitudes.
Na educación secundaria obrigatoria e no bacharelato o alumnado utilizará o seu potencial
motor á vez que desenvolve todas as súas capacidades. Isto implica mobilizar toda unha serie
de coñecementos, habilidades motrices, actitudes e valores en relación co corpo, en diversas
situacións de ensino e aprendizaxe, nas que a experiencia individual e colectiva permita adaptar
a conduta motriz a diferentes ámbitos, conseguindo que o alumnado sexa un suxeito activo,
responsable da xestión do seu estilo de vida saudable.
17
Nestas etapas educativas, a Educación Física debe permitir incrementar e mellorar o seu
compromiso motor, sempre adecuado ás súas posibilidades, e desenvolver as habilidades
motrices específicas con complexidade crecente á medida que se progresa nos sucesivos cursos.
As propias actividades axudarán, ademais, a desenvolver a relación coas demais persoas,
o respecto, a atención especial á igualdade de xénero, entendendo as diferenzas relativas ás
capacidades psicofísicas entre as rapazas e os rapaces, os condicionantes dos estereotipos
sociais, a colaboración, o traballo en equipo, o xogo limpo, a resolución de conflitos, o
recoñecemento do esforzo para lograr metas, a aceptación de regras establecidas e o
desenvolvemento da iniciativa individual.
Educación Física, tanto na etapa de ESO coma no bacharelato, terá como fin estratéxico
introducir o alumnado cara a práctica de actividades físico-deportivas e artístico-expresivas,
nas que poida manter un papel de practicante activo ao longo da súa vida, tendo en conta as
novas formas de prácticas motrices que xorden na sociedade actual, moitas delas vinculadas ao
contorno próximo do alumnado pola motivación intrínseca que representan.
Departamento | E.F.
18
II. OBXECTIVOS.
2.1 OBXECTIVOS DA EDUCACIÓN SECUNDARIA OBRIGATORIA.
A educación secundaria obrigatoria contribuirá a desenvolver nos alumnos e nas
alumnas as capacidades que lles permitan:
a) Asumir responsablemente os seus deberes, coñecer e exercer os seus dereitos no respecto ás
demais persoas, practicar a tolerancia, a cooperación e a solidariedade entre as persoas e os
grupos, exercitarse no diálogo, afianzando os dereitos humanos e a igualdade de trato e de
oportunidades entre mulleres e homes, como valores comúns dunha sociedade plural, e
prepararse para o exercicio da cidadanía democrática.
b) Desenvolver e consolidar hábitos de disciplina, estudo e traballo individual e en equipo, como
condición necesaria para unha realización eficaz das tarefas da aprendizaxe e como medio de
desenvolvemento persoal.
c) Valorar e respectar a diferenza de sexos e a igualdade de dereitos e oportunidades entre eles.
Rexeitar a discriminación das persoas por razón de sexo ou por calquera outra condición ou
circunstancia persoal ou social. Rexeitar os estereotipos que supoñan discriminación entre
homes e mulleres, así como calquera manifestación de violencia contra a muller.
d) Fortalecer as súas capacidades afectivas en todos os ámbitos da personalidade e nas súas
relacións coas demais persoas, así como rexeitar a violencia, os prexuízos de calquera tipo e os
comportamentos sexistas, e resolver pacificamente os conflitos.
e) Desenvolver destrezas básicas na utilización das fontes de información, para adquirir novos
coñecementos con sentido crítico. Adquirir unha preparación básica no campo das tecnoloxías,
especialmente as da información e a comunicación.
f) Concibir o coñecemento científico como un saber integrado, que se estrutura en materias, así
19
como coñecer e aplicar os métodos para identificar os problemas en diversos campos do
coñecemento e da experiencia.
g) Desenvolver o espírito emprendedor e a confianza en si mesmo, a participación, o sentido
crítico, a iniciativa persoal e a capacidade para aprender a aprender, planificar, tomar decisións
e asumir responsabilidades.
h) Comprender e expresar con corrección, oralmente e por escrito, na lingua galega e na lingua
castelá, textos e mensaxes complexas, e iniciarse no coñecemento, na lectura e no estudo da
literatura.
i) Comprender e expresarse nunha ou máis linguas estranxeiras de maneira apropiada.
l) Coñecer, valorar e respectar os aspectos básicos da cultura e da historia propias e das outras
persoas, así como o patrimonio artístico e cultural. Coñecer mulleres e homes que realizaran
achegas importantes á cultura e á sociedade galega, ou a outras culturas do mundo.
m) Coñecer e aceptar o funcionamento do propio corpo e o das outras persoas, respectar as
diferenzas, afianzar os hábitos de coidado e saúde corporais, e incorporar a educación física e
a práctica do deporte para favorecer o desenvolvemento persoal e social. Coñecer e valorar a
dimensión humana da sexualidade en toda a súa diversidade. Valorar criticamente os hábitos
sociais relacionados coa saúde, o consumo, o coidado dos seres vivos e o medio ambiente,
contribuíndo á súa conservación e á súa mellora.
n) Apreciar a creación artística e comprender a linguaxe das manifestacións artísticas, utilizando
diversos medios de expresión e representación.
ñ) Coñecer e valorar os aspectos básicos do patrimonio lingüístico, cultural, histórico e artístico
de Galicia, participar na súa conservación e na súa mellora, e respectar a diversidade lingüística
e cultural como dereito dos pobos e das persoas, desenvolvendo actitudes de interese e respecto
cara ao exercicio deste dereito.
Departamento | E.F.
20
o) Coñecer e valorar a importancia do uso da lingua galega como elemento fundamental para o
mantemento da identidade de Galicia, e como medio de relación interpersoal e expresión de
riqueza cultural nun contexto plurilingüe, que permite a comunicación con outras linguas, en
especial coas pertencentes á comunidade luso-falante.
2.2. OBXECTIVOS DA EDUCACIÓN FÍSICA.
O ensino da Educación física nesta etapa terá como finalidade o desenvolvemento das
seguintes capacidades:
a) Coñecer os trazos que definen unha actividade física saudable e os efectos beneficiosos que
esta ten para a saúde individual e colectiva.
b) Valorar a práctica habitual e sistemática de actividades físicas como medio para mellorar as
condicións de saúde e calidade de vida.
c) Realizar tarefas dirixidas ao incremento das posibilidades de rendemento motor, á mellora da
condición física para a saúde e ao perfeccionamento das funcións de axuste, dominio e control
corporal, adoptando unha actitude de autoexigencia na súa execución.
d) Coñecer e consolidar hábitos saudables, técnicas básicas de respiración e relaxación como
medio para reducir desequilibrios e aliviar tensións producidas na vida cotiá e na práctica físico-
deportiva.
e) Planificar actividades que permitan satisfacer as necesidades en relación ás capacidades físicas
e habilidades específicas a partir da valoración do nivel inicial.
f) Realizar actividades físico-deportivas no medio natural que teñan baixo impacto ambiental,
contribuíndo á súa conservación.
g) Coñecer e realizar actividades deportivas e recreativas individuais, colectivas e de adversario,
aplicando os fundamentos regulamentarios técnicos e tácticos en situacións de xogo, con
21
progresiva autonomía na súa execución.
h) Mostrar habilidades e actitudes sociais de respecto, traballo en equipo e deportividade na
participación en actividades, xogos e deportes, independentemente das diferenzas culturais,
sociais e de habilidade.
i) Practicar e deseñar actividades expresivas con ou sen base musical, utilizando o corpo como
medio de comunicación e expresión creativa.
j) Adoptar unha actitude crítica ante o tratamento do corpo, a actividade física e o deporte no
contexto social.
Departamento | E.F.
22
III. CONTRIBUCIÓN DA MATERIA AO
DESENVOLVEMENTO DAS COMPETENCIAS
CLAVE.
Entendemos por competencias básicas como a capacidade de pór en práctica de forma
integrada, en contexto e situacións diversas, os coñecementos, as habilidades e as actitudes
persoais adquiridas. Este concepto de competencia inclúe tanto os saberes como as habilidades
e as actitudes. Vai máis aló do saber e do saber facer, incluíndo o saber ser e estar.
Teñen un carácter básico, e son aquelas competencias que un alumno debe desenvolver
ao finalizar o ensino obrigatorio para poder lograr a súa realización persoal.
As competencias clave do currículo son as seguintes:
o Comunicación lingüística (CCL).
o Competencia matemática e competencias básicas en ciencia e tecnoloxía
(CMCCT).
o Competencia dixital (CD).
o Aprender a aprender (CAA).
o Competencias sociais e cívicas (CSC).
o Sentido de iniciativa e espírito emprendedor (CSIEE).
o Conciencia e expresións culturais (CCEC).
A materia de Educación física contribúe de xeito directo e claro á consecución de tres
competencias básicas:
o A competencia no coñecemento e a interacción co mundo físico.
o A competencia social e cidadá.
o A competencia cultural e artística.
Respecto da competencia no coñecemento e a interacción co mundo físico, debemos
23
ter en conta que o corpo humano constitúe unha peza crave na interrelación da persoa coa
contorna e a educación física está directamente comprometida coa adquisición do máximo
estado de benestar físico, mental e social posible, nunha contorna saudable. A saúde como
referencia fundamental maniféstase a través de respostas motoras variables que se corresponden
coa esixencia de continuos axustes corporais adaptados ás condicións da contorna.
A educación física ten que adaptarse ao medio onde se desenvolven programas e contidos
que a contorna social e cultural demanda.
Coñecemento tamén de materiais, técnicas e criterios específicos previos á realización de
actividades fora do espazo/aula que garantan por unha banda a seguridade, e por outro o
enriquecemento dos contidos.
A través da Educación física, proporciónanse coñecementos e destrezas sobre
determinados hábitos saudables e de utilización de calidade do tempo de lecer, que
acompañarán aos mozos máis aló da etapa obrigatoria.
Por outra banda, colabora e sensibiliza nun uso responsable do medio natural a través das
actividades físicas realizadas tanto na natureza, como nunha contorna máis urbana.
A Educación física expón situacións especialmente favorables á adquisición da
competencia social e a cidadá. As actividades físicas, propias desta materia, son un medio
eficaz para facilitar a integración e fomentar o respecto, á vez que contribúen ao
desenvolvemento da cooperación, a igualdade e o traballo en equipo.
A práctica e a organización das actividades deportivas colectivas esixen a integración nun
proxecto común, e a aceptación das diferenzas e limitacións dos participantes, seguindo normas
democráticas na organización do grupo e asumindo cada integrante as súas propias
responsabilidades. O cumprimento das normas e regulamentos que rexen as actividades
deportivas colaboran na aceptación dos códigos de conduta propios dunha sociedade.
Establécense así dinámicas persoais e grupais a través do propio corpo, en situacións de
oposición/cooperación, preservando e fomentando os valores deportivos máis esenciais. Regras
Departamento | E.F.
24
e normas establecidas polo grupo na práctica das modalidades deportivas, respectando tanto á
contorna como aos participantes, materiais etc. Edifícanse así saberes sociais e deportivos que
permiten establecer relacións construtivas que facilitan a integración dos alumnos na
sociedade/grupo.
Axúdanos tamén a integrar alumnos con necesidades especiais, contribuíndo a darlles un
sitio nesta sociedade.
Contribúe tamén á adquisición da competencia cultural e artística. Á apreciación e
comprensión do feito cultural faino mediante o recoñecemento e a valoración das
manifestacións culturais da motricidade humana, tales como os deportes, os xogos tradicionais,
as actividades creativas e expresivas ou a danza e a súa consideración como parte do patrimonio
cultural dos pobos.
O coñecemento das manifestacións lúdicas, deportivas e de expresión corporal propias
doutras culturas axuda á adquisición dunha actitude aberta cara á diversidade cultural,
fomentando unha visión crítica ante a violencia no deporte ou actividades físico deportivas no
seu amplo espectro, ou outras situacións contrarias á dignidade humana que poidan producirse.
A súa aplicación farase a través de propostas rítmicas expresivas, individuais ou en grupo, así
como a través da visualización de actividades deportivas ou de expresión corporal.
De xeito máis xenérico contribúe ás outras.
A Educación Física axuda tamén á competencia matemática porque todos os deportes
colectivos inclúen fundamentos tácticos e técnicos baseados en leis físicas e matemáticas.
Razoamento matemático en resultados e clasificacións, escalas e rumbos no deporte de
orientación, relación entre inxesta e gasto calórico, a frecuencia cardíaca como indicador da
intensidade do esforzo, sistemas de xogo en deportes...
Conservación da natureza, funcionamento do corpo humano, alimentación, uso de
instrumental utilizado no deporte, etc.
A competencia dixital se traballa nesta materia coa utilización das novas tecnoloxías
25
aplicadas á actividade física e o deporte. O acceso e a xestión da información que se pode atopar
na rede no ámbito da actividade física e deportiva, así como a creación e difusión dos contidos.
A Educación física axuda á consecución da competencia para aprender a aprender ao
ofrecer recursos para a planificación de determinadas actividades físicas a partir dun proceso
de experimentación. Todo iso permite que o alumnado sexa capaz de regular a súa propia
aprendizaxe e práctica da actividade física no seu tempo libre, de forma organizada e
estruturada. Así mesmo, desenvolve habilidades para o traballo en equipo en diferentes
actividades deportivas e expresivas colectivas e contribúe a adquirir aprendizaxes técnicas,
estratéxicos e tácticos que son xeneralizables para varias actividades deportivas e expresivas.
Á adquisición da competencia en comunicación lingüística a materia contribúe, como o
resto, ofrecendo unha variedade de intercambios comunicativos e a través do vocabulario
específico que achega. Do mesmo xeito a través do uso do corpo como vehículo de sensacións,
accións, transmitindo estados de ánimo, sinais, configurando as bases da linguaxe corporal e
comunicación xestual.
A competencia en iniciativa e espírito emprendedor e unha das competencias máis
importantes desta materia. A través do exercicio físico os alumnos acadan unha capacidade para
elixir e planificar a súa actividade física no seu tempo de lecer.
Departamento | E.F.
26
IV. ESTÁNDARES DE APRENDIZAXE.
4.1 TEMPORALIZACIÓN.
1º ESO
Bloque de contidos Unidade didáctica Estándares de
aprendizaxe
Nº de sesións Temporalización
B1.1
B1.3
U.D.0: PRESENTACIÓN DO
PROGRAMA. TESTS INICIAIS
-Programa, sesión e a súa
distribución, normas xerais do
departamento.
- Test inicial de condición física.
EFB1.1.1. 3 Setembro
1ª AVALIACIÓN
B1.2
B1.6
B1.9óB1.14
B3.1ó B3.6
U.D. 1: Actividade física e saúde
- O quecemento e a volta á calma.
- Alimentación saudable.
- FC. - As capacidades físicas e
métodos básicos.
- Prevención de riscos e protocolo
básico de primeiros auxilios.
EFB1.1.2
EFB1.1.3
EFB1.3.3
EFB1.4.1eEFB1.4.2
EFB1.5.1eEFB1.5.2
EFB3.1.1óEFB3.1.3
EFB3.2.1óEFB3.2.3
14 Set-out-nov
B1.4
B4.1
B4.2
U.D. 2: Xogos predeportivos
individuais.
U.D. 3: Habilidades
Ximnásticas e Acrosport
EFB4.1.1óEFB4.1.3 4
4
Nov-dec
Decembro
2ª AVALIACIÓN
B4.1
B4.2
B4.5
B4.4
B4.5
U.D. 4: Xogos alternativos
U.D, 5: Habilidades motrices
vinculadas aos deportes
colectivos
U.D. 6: Xogos e predeportes
colectivos I
-Fases de xogo e obxectivo.
-Actividades predeportivas.
EFB1.4.1eEFB1.4.2
EFB1.2.1óEFB1.2.3
EFB4.1.1óEFB4.1.3
EFB4.2.1óEFB4.2.3
3
9
8
Xan
Xan-feb
Feb-mar
3ª AVALIACIÓN
B4.1
B4.4
B4.5
B1.5
B2.1
B2.2
U.D. 6: Xogos e predeportes
colectivos II
U.D. 7: O meu corpo exprésase
co movemento. - A expresión e o
linguaxe corporal. - O ritmo.
- Danzas do mundo.
EFB1.2.1óEFB1.2.3
EFB4.1.1óEFB4.1.3
EFB4.2.1óEFB4.2.3
EFB2.1.1óEFB2.1.3
8
12
Abril
Abril-maio-
xuño
B1.7
B1.8
B4.3.
U.D. 8: Actividades no medio
natural:
- O medio natural e actividades
nela.
- Xogos recreativos na natureza.
Rastrexo.
EFB1.3.1eEFB1.3.2
EFB1.4.1eEFB1.4.2
EFB4.1.2
EFB4.1.4
6
27
2º ESO.
Bloque de
contidos
Unidade didáctica Estándares de
aprendizaxe
Nº de
sesión
Temporaliza
ción B.1.1
B.1.3
U.D.0: PRESENTACIÓN DO
PROGRAMA E TESTS INICIAIS
- Programa, sesión e a súa
distribución, normas xerais do
departamento.
- Test inicial de condición física.
EFB1.1.1. 3 Setembro
1ª AVALIACIÓN
B1.2
B1.6
B1.9ó B1.14
B3.1ó B3.6
U.D. 1: Condición física, relaxación
e respiración.
- O quecemento - As capacidades
físicas e cualidades motoras. A
resistencia, a forza, a velocidade e a
flexibilidade.
- A respiración e a frecuencia
cardíaca. Franxas de actividade.
- Prevención de riscos e protocolo
básico de primeiros auxilios.
- Test final de mellora.
EFB1.1.2
EFB1.1.3
EFB1.3.3
EFB1.4.1eEFB1.4.2
EFB1.5.1eEFB1.5.2
EFB3.1.1óEFB3.1.3
EFB3.2.1óEFB3.2.3
12 Sept-out-nov
B1.4
B4.1
B4.2
U.D. 2: Atletismo.
- Carreiras.
- Lanzamento de peso.
EFB4.1.1óEFB4.1.3 6 Novembro
B1.4
B4.1 4.2
U.D. 3: Acrosport EFB4.1.1óEFB4.1.3 6 Decembro
2ª AVALIACIÓN
B1.4
B4.1
B4.2
U.D. 4: Xogos e deportes de
adversario: O Badminton.
- Historia, regras.
-Técnica- táct. básicas de ataque e
defensa.
EFB4.1.1óEFB4.1.3 4 Xaneiro
B4.1
B4.4
B4.5
U.D. 5: Deportes coletivos: O
Voleibol.
- Historia,regras e técnicas e tácticas
básicas.
EFB1.2.1óEFB1.2.3
EFB4.1.1óEFB4.1.3
EFB4.2.1óEFB4.2.3
EFB2.1.1óEFB2.1.3
14 Xan-feb-mar
U.D. 6: Xogos alternativos I 2 Marzo 3ª AVALIACIÓN
B4.1
B4.4
B4.5
U.D. 6: Xogos alternativos II EFB1.2.1óEFB1.2.3
EFB4.1.1óEFB4.1.3
EFB4.2.1óEFB4.2.3
4 Abril
B2.1
B2.2
UD 7: O corpo e a expresividade.
- A expresión e linguaxe corporal
- A dramatización
- Danza
EFB2.1.1óEFB2.1.3 10 Abril
B1.7
B1.8
B4.3.
UD 8: Actividades no medio natural:
- O medio natural.
- Cabuyería básica.
- Sendeirismo.
EFB1.3.1eEFB1.3.2
EFB1.4.1eEFB1.4.2
EFB4.1.2
EFB4.1.4
8
Maio-xuño
B4.1
B4.4
U.D. 9: Xogos e deportes tradicionais
de Galicia.
- Chave, bolos, billarda, ect.
EFB4.1.1óEFB4.1.3 4 Xuño
Departamento | E.F.
28
3º ESO
Bloque de
contidos
Unidade didáctica Estándares de
aprendizaxe
Nº de
sesión
Temporaliz
ación B1.1 U.D.0: PRESENTACIÓN DO
PROGRAMA E TESTS INICIAIS
-Programa, sesión e a súa distribución,
normas xerais do departamento.
- Test inicial de condición física.
EFB1.1.1 3 Setembro
1ª AVALIACIÓN B1.2
B1.5
B1.8óB1.14
B3.1óB3.12
U.D. 1: Actividade física e saúde
- O quecemento específico e volta á
calma(xogos e exercicios). - As
capacidades físicas básicas: Resistencia,
forza-resistencia e flexibilidade;
capacidades coordinativas.
- Efectos da actividade física e
alimentación. - Sistemas de
adestramento.
- F.C. e intensidade do esforzo.
- Programación básica de mellora da
condición física saudable.
-Test final de mellora.
- Prevención de riscos e nocións de 1º
Auxilios(protocolo básico)
EFB1.1.2
EFB1.1.3
EFB1.3.3
EFB1.4.1óEFB1.4.3
EFB1.5.1eEFB1.5.2
EFB3.1.1óEFB3.1.6
EFB3.2.1óEFB3.2.4
12 Set-out-nov
B1.3óB1.5
B4.1
B4.2
U.D, 2: Habilidades motrices
vinculadas aos deportes
- Caídas, desprazamentos e saltos.
- Pases, recepcións, desmarques.
- Habilidades con implementos.
UD 3: Atletismo - Historia, regras e
técnicas básicas das carreiras, lisa e de
valados, saltos e lanzamento de disco.
EFB4.1.1óEFB4.1.4 6
6
Novembro
Decembro
2ª AVALIACIÓN B4.1
B4.4
B4.5
UD 4: Balonmán
- Historia, regras, técnicas e tácticas
básicas.
EFB1.2.1óEFB1.2.3
EFB4.1.1óEFB4.1.4E
FB4.2.1óEFB4.2.4
10 Xan- feb
B4.1
B4.2
UD 5: Bádminton
- Historia, regras, golpeos e tácticas
básico/as.
EFB4.1.1óEFB4.1.4E
FB4.2.1óEFB4.2.4
10 Feb-mar
3ª AVALIACIÓN B4.1
B4.4
B4.5
UD 6: O floorball.
- Historia, regras e técnicas básicas.
EFB1.2.1óEFB1.2.3
EFB4.1.1óEFB4.1.4E
FB4.2.1óEFB4.2.4
8 Abril
B2.1ó B2.3 UD 8: Expresión corporal.
Composición coreográfica
- A expresión e o linguaxe corporal.
- O ritmo.
- Composición con base rítmica
EFB2.1.1óEFB2.1.4 8 Abril-maio
B1.6
B1.7
B4.3
UD 9: Actividades no medio natural:
- O medio natural.
-Iniciación á orientación.
EFB1.3.1eEFB1.3.2
EFB1.4.3
EFB4.1.5
EFB1.5.1eEFB1.5.2
6 Maio-
Xuño
29
4º ESO
Bloque Contidos Estandares Nºsesi
óns
Período
INICIAL Presentación do programa, avaliación inicial, descrición e
aplicación tutelada do test de aptitude, explicando o
significado e a valoración de cada proba.
EFB1.1.1
EFB1.2.1 4 setembro
1ª AVALIACIÓN
B1.1
B1.2
B1.5
B1.8óB1.14
B3.1óB3.12
Unidade 1 "Exercicio físico e vida sa"
Quecementos autónomos:
Aplicación personalizada do quecemento xeral.
Definición do tipo de quecemento en función da actividade
posterior
EFB1.1.2
EFB1.1.3
EFB1.3.3
EFB3.1.1óEFB3.1.6
EFB3.2.1óEFB3.2.4
4 Outubro
B1.1
B1.2
B1.5
Acondicionamento físico:
Mellora da propia condición física
Organización de un plan de adestramento propio.
EFB1.1.2
EFB1.1.3 4 Outubro
Unidade 2 "Aprender a adestrar" 3 Novembro
B1.1
B1.2
B1.5
B1.8óB1.14
B3.1óB3.12
O adestramento en circuíto:
Coñecemento do método, aplicación a actividades concretas
no ximnasio
-Deseño e adestramento en circuíto en distintos ámbitos, con
atribución de actividades físicas concretas.
EFB3.1.1óEFB3.1.6
EFB3.2.1óEFB3.2.4 7 Nov-dec
2º AVALIACIÓN
B1.1
B1.2
B1.5
B1.8óB1.14
B3.1óB3.12
O adestramento específico: Definición e identificación do tipo de
adestramento correspondente a cada actividade. 1 Xaneiro
- O adestramento natural: aplicación do concepto.
- O adestramento continuo: Carreira continua e Fartlek
- Adestramento fraccionado: coñecemento do método
2 Xaneiro
-Actividade física saúde e seguridade B1.5/B1.6/B1.7/B1.8 3 Xaneiro
B4.1
B4.4
B4.1
B4.4
B4.5
B4.1
B4.4
Unidade 3 "Os Deportes individuais"
os deportes individuais de adversario EFB4.2.1óEFB4.2.4 1 Febreiro
Atletismo: Concursos EFB4.2.1óEFB4.2.4 5 Febreiro
-Tenis: Desenvolvemento, regras do xogo, golpes 2 Feb-marz
-Bádminton: desenvolvemento, regras do xogo, golpes EFB4.2.1óEFB4.2.4 4 Marzo
Unidade 4 "Deportes colectivos"
-Baloncesto EFB4.1.1óEFB4.1.4 5 marz-abr
3ª AVALIACIÓN
Deportes colectivos: Voleibol 6 Abril
B1.6
B1.7
B4.3
Unidade 5 "A natureza como escenario"
Planificación de actividades: aspectos básicos da planificación
- Sistemas de comunicación: os mapas topográficos
- Acarreira de orientación:
- Deportes de inverno: modalidades de esquí e técnicas comúns.
EFB1.3.1eEFB1.3.2
EFB1.4.3
EFB4.1.5
EFB1.5.1eEFB1.5.2
4 Maio
Unidade 6 "Danzas e expresión" EFB2.1.1óEFB2.1.4
B2.1ó B2.3 Artes escénicas e linguaxe corporal 3 Maio
A danza expresiva: tipos de danza, requisitos da danza expresiva.
-Elementos expresivos relacionados co movemento 4 Maio-xuñ
Compoñer e crear unha coreografía:
- A composición
- A coreografía, como se realiza unha coreografía?
3 Xuño
Departamento | E.F.
30
1º BACHARELATO
Bloques Contidos Estándares seións Períodos
INICIAL Presentación e test de aptitude.
Test inical de coñecementos,O quecemento EFB1.1.1
EFB1.2.1 5 Setembro
1ª AVALIACIÓN
B.1.1
Unidade 1:
-Os osos: Composición estrutura e funcións
-As articulacións: tipos e movementos
-Os músculos: tipoloxías mecanismos..
EFB1.4.1
EFB1.4.2 1 set-out
Osos e saúde: Calcio minerais e exercicio físico.
A postura: Mantemento físico e postura
EFB3.2.1 ó EFB3.2.6 1 Outubro
B1.2
B1.5
B1.8óB1.14
Unidade 2:
Capacidades físicas básicas: concepto, efectos orgánicos, traballo
para o desenvolvemento, test básico rutinario de condición física.
EFB3.2.1 ó EFB3.2.6
EFB1.1.2 10 out-nov
B3.1óB3.12 Unidade 3:
O adestramento científico: Mecanismos de adaptación, Síndrome
xeral de adaptación, a fatiga, sobreentrenamento.
EFB3.2.1 ó EFB3.2.6 4
Novembr
o
Unidade 4:
Planificación do adestramento deportivo, adestramento persoal,
aparato locomotor, temporización do adestramento e
adestramento cardiosaludable.
EFB3.2.1 ó EFB3.2.6
EFB1.4.1 3 Decembr
o
2ª AVALIACIÓN
B3.1ó B3.12 Unidade 5:
A hixiene, hixiene e actividade física.
A dieta: dieta saudable
Movementos básicos do corpo humano.
A dopaxe: substancias dopantes, repercusións e riscos.
Valoración do fenómeno da dopaxe desde o punto de vista ético,
social e deportivo.
EFB1.2.1
EFB3.1.1 ó EFB3.1.4
2 xaneiro
B1.3ó B1.5
B4.1
B4.2
Unidade 6:
Deporte social: consideracións, recoñecemento do valor da súa
práctica.
Xogos autóctonos: Bolos, a Chave..
interés pola práctica social e recreativa.
EFB1.2.1óEFB1.2.3
EFB4.1.1óEFB4.1.4
EFB4.2.1óEFB4.2.4 3 xan-febr
Badminton: práctica e recreación EFB4.1.1óEFB4.1.4 6 Febreiro
Unidade 7:
Os deportes de equipo:
Aprendizaxe e práctica de modalidades e formas recreativas
(baloncesto, balonmán, voleibol )
EFB4.1.1óEFB4.1.4
5 feb-mar
Baloncesto: práctica e recreación EFB4.2.1óEFB4.2.4 6 Marzo
3ª AVALIACIÓN
Voleibol: práctica e recreación EFB4.1.1óEFB4.1.4 6 Abril
B2.1ó B2.3
Unidade 8:
Expresión e comunicación,valoración da dimensión expresivo-
corporal nas relacións humanas. Os sentidos, a percepción, a
imaxinación e a creatividade, comuicación corporal, expresión..
EFB2.1.1óEFB2.1.4
6 abr-maio
Unidade 9:
O teatro, práctica significativa para a diferenciación entre teatro
clásico e teatro contemporáneo, valoración da súa dimensión
social
EFB2.1.1óEFB2.1.4
3 Maio
B3.1ó B3.12 Unidade 10: Os primeiros auxilios:
accidentes e lesións deportivas.
A RCP (reanimación cardio-pulmonar)
EFB1.2.1
EFB1.2.2
EFB1.2.3
4 maio-xun
31
4.2 . GRAO MÍNIMO DE CONSECUCIÓN PARA SUPERAR A MATERIA
1º ESO
- Recoñece de xeito básico a estrutura dunha sesión.
- Prepara e realiza quecementos e fases finais da sesión de acordo cos contidos que se vaian
realizar.
- Respecta os hábitos de aseo persoal en relación á saúde e a actividade física.
- Amosa tolerancia e deportividade tanto no papel de participante como no de espectador/a.
- Colabora nas actividades grupais, respectando as achegas das demais persoas e as normas
establecidas, e asumindo as súas responsabilidades para a consecución dos obxectivos.
- Respecta as demais persoas dentro do labor de equipo, con independencia do seu nivel de
destreza.
- Respecta o seu contorno e valórao como un lugar común para a realización de actividades
físico-deportivas.
- Describe e pon en práctica os protocolos para activar os servizos de emerxencia e de
protección no seu contorno.
- Utiliza técnicas corporais básicas, combinando espazo, tempo e intensidade.
- Identifica de xeito básico as características que deben ter as actividades físicas para ser
consideradas saudables, e lévaas á práctica.
- Incrementa os niveis de condición física saudable acordes ao seu momento de
desenvolvemento motor e ás súas posibilidades.
- Aplica os aspectos básicos das técnicas e das habilidades específicas adaptadas máis
sinxelas, respectando as regras e as normas establecidas.
- Mellora o seu nivel na execución e aplicación das accións técnicas respecto ao seu nivel de
partida, amosando actitudes de esforzo e superación, adecuado á súa idade.
- Explica e pon en práctica técnicas básicas de progresión en contornos non estables e técnicas
Departamento | E.F.
32
básicas de orientación.
- Pon en práctica aspectos de organización de ataque e de defensa nas actividades físico-
deportivas de oposición ou de colaboración-oposición facilitadas.
2º ESO
- Confecciona autonomamente grupos de exercicios que se poidan utilizar para elaborar
quecementos xerais.
- Sabe relacionar os termos Educación Física, Condición Física e Saúde.
- Coñece as capacidades físicas relacionadas coa saúde.
- Incrementa as capacidades físicas relacionadas coa saúde traballadas durante o curso,
mellorando con respecto a seu nivel de partida, achegándose aos valores normais do grupo
no seu ámbito.
- Coñece os diferentes tipos de respiración e empregala como técnica que favorece o
autocontrol.
- Participa de forma activa na realización de actividades físico deportivas, respectando as
regras e normas establecidas e responsabilizándose da axeitada utilización dos materiais e
instalacións.
- Acepta as diferenzas de habilidade, sen que sexan obxecto de discriminación por razón de
sexo, raza, capacidade física, etc.
- Coñece as regras básicas dos xogos e deportes practicados e participar aplicando as regras,
a técnica e táctica básica en situación real.
- Coñece e saber executar as principais caídas controladas.
- Coordina as accións propias coa do equipo interpretando con eficacia a táctica para lograr
a cohesión e eficacia cooperativas na consecución de fins común resolvendo situacións de
xogo reducido : Voleibol.
- Realiza bailes por parellas ou en grupo, indistintamente con calquera membro del,adaptando
a execución á dos compañeiros e amosando respecto e desinhibición.
33
- Coñece as nocións básicas sobre a supervivencia no medio natural, como desprazarse
andando por este e saber utilizar as técnicas básicas para poder acampar; adoptando unha
actitude crítica ante a falta de coidado e conservación á que o devandito medio está
sometido.
- Coñece as normas básicas dos deportes no medio natural traballados.
3ºESO
- Relaciona a estrutura dunha sesión de actividade física coa intensidade dos esforzos
realizados.
- Prepara e realiza quecementos e fases finais de sesión de acordo co contido que se vaia
realizar, de forma autónoma e habitual.
- Prepara e pon en práctica actividades para a mellora das habilidades motoras en función das
propias dificultades.
- Amosa tolerancia e deportividade tanto no papel de participante como no de espectador/a.
- Colabora nas actividades grupais, respectando as achegas das demais persoas e as normas
establecidas, e asumindo as súas responsabilidades para a consecución dos obxectivos.
- Respecta as demais persoas dentro do labor de equipo, con independencia do nivel de
destreza.
- Respecta o contorno e valórao como un lugar común para a realización de actividades físico-
deportivas.
- Describe os protocolos para activar os servizos de emerxencia e de protección do contorno.
- Utiliza técnicas corporais, de forma creativa, combinando espazo, tempo e intensidade.
- Realiza improvisacións como medio de comunicación espontánea en parellas ou grupos.
- Adapta a intensidade do esforzo controlando a frecuencia cardíaca correspondente ás
marxes de mellora de diferentes factores da condición física.
- Aplica de forma autónoma procedementos para autoavaliar os factores da condición física.
Departamento | E.F.
34
- Identifica as características que deben ter as actividades físicas para ser consideradas
saudables, adoptando unha actitude crítica fronte ás prácticas que teñen efectos negativos
para a saúde.
- Participa activamente na mellora das capacidades físicas básicas desde un enfoque
saudable, utilizando os métodos básicos para o seu desenvolvemento.
- Incrementa os niveis de condición física acordes ao seu momento de desenvolvemento
motor e ás súas posibilidades.
- Analiza a importancia da práctica habitual de actividade física para a mellora da propia
condición física, relacionando o efecto desta práctica coa mellora da calidade de vida.
- Aplica os aspectos básicos das técnicas e habilidades específicas, das actividades propostas,
respectando as regras e normas establecidas.
- Describe a forma de realizar os movementos implicados nos modelos técnicos.
- Mellora o seu nivel na execución e aplicación das accións técnicas respecto ao seu nivel de
partida, amosando actitudes de esforzo, autoexixencia e superación.
- Explica e pon en práctica técnicas de progresión en contornos non estables e técnicas básicas
de orientación, adaptándose ás variacións que se producen, e regulando o esforzo en función
das súas posibilidades.
- Describe e pon en práctica de xeito autónomo aspectos de organización de ataque e de
defensa nas actividades físico-deportivas de oposición ou de colaboración-oposición
seleccionadas.
4º ESO
- Coñece os efectos que sobre a saúde se producen co exercicio físico sistemático.
- Adapta a intensidade do esforzo controlando a frecuencia cardíaca correspondente aos
diferentes factores da condición física.
- Acada niveis de condición física superiores aos detectados na avaliación inicial aplica os
aspectos básicos das habilidades específicas das actividades propostas, respectando
35
basicamente as regras e normas establecidas.
- Mellora en algo o seu nivel de execución e aplicación das accións técnicas respecto ao seu
nivel de partida.
- Amosa tolerancia e deportividade tanto no papel de practicante como de espectador.
- Colabora no deseño e realización de bailes e danzas, adaptando a súa execución as dos
seus compañeiros/as.
- Utiliza as TIC no proceso de aprendizaxe, para buscar, analizar e seleccionar información
relevante, elaborando documentos propios e facendo exposcións dos mesmos.
1º BACHARELATO
- Mellora substancialmente na técnica individual dos deportes colectivos. Resolve con
algunha eficacia situacións motrices nun contexto competitivo.
- Desempeña as funcións que lle corresponden , nos procedementos ou sistemas postos en
práctica para a consecución de obxectivos de equipo?.
- Integra os coñecementos sobre saúde (nutrición, balance enerxético) en programas de
actividade física para mellorar a súa condición física e saúde.
- Mellora algo o seu nivel de condición física respecto da avaliación inicial.
- Colabora no proceso de creación e desenvolvemento de composicións e montaxes
artístico-expresivos.
- Representa composicións e montaxes de expresión corporal tanto individuais coma
colectivos, axustándose a unha intencionalidade de carácter estético e expresivo aplica
criterios de busca de información que garantan o acceso a fontes actualizadas e rigorosas
na materia.
- Realiza os traballos encomendados (mínimo 1 por trimestre)
Departamento | E.F.
36
V. RELACIÓN OBXECTIVOS, CONTIDOS,
CRITERIOS DE AVALIACIÓN, ESTÁNDARES DE
APRENDIZAXE E COMPETENCIAS CLAVE
(cadro)
5.1 INDICADORES DE LOGRO DOS ESTÁNDARES DE APRENDIZAXE.
1º ESO
Educación Física. 1º de ESO
Obxecti
vos
Contidos Criterios de avaliación Estándares de aprendizaxe Competencias
clave
Bloque 1. Contidos comúns en Educación Física
b
m
g
B1.1. Fases de activación e recuperación, e o
seu significado como hábito saudable na práctica
da actividade física.
B1.2. Execución de xogos e exercicios
apropiados para cada parte da sesión.
B1.3. Atención ao aseo persoal e ao uso
adecuado da indumentaria.
B1.1. Recoñece e aplica actividades
propias de cada fase da sesión de
actividade física, tendo en conta ademais
as recomendacións de aseo persoal
necesarias para esta.
EFB1.1.1. Recoñece de xeito básico
a estrutura dunha sesión de actividade
física coa intensidade dos esforzos
realizados.
CSC
CMCCT
EFB1.1.2. Prepara e realiza
quecementos e fases finais da sesión de
acordo cos contidos que se vaian
realizar, seguindo as orientacións dadas.
CSC
CAA
EFB1.1.3. Respecta os hábitos de
aseo persoal en relación á saúde e a
actividade física.
CSC
m
n
a
b
c
d
l
g
B1.4. Respecto e aceptación das regras das
actividades, os xogos e os deportes practicados.
B1.5. Papeis e estereotipos nas actividades
físico-deportivas e artístico-expresivas, como
fenómeno social e cultural.
B1.6. Aceptación do propio nivel de execución e
o das demais persoas, e disposición positiva cara á
súa mellora.
B1.2. Recoñecer as posibilidades das
actividades físico-deportivas e artístico-
expresivas como formas de inclusión
social, e a participación doutras persoas
independentemente das súas
características, colaborando con elas e
aceptando as súas achegas.
EFB1.2.1. Amosa tolerancia e
deportividade tanto no papel de
participante como no de espectador/a.
CSC
EFB1.2.2. Colabora nas actividades
grupais, respectando as achegas das
demais persoas e as normas establecidas,
e asumindo as súas responsabilidades
para a consecución dos obxectivos.
CSC
EFB1.2.3. Respecta as demais
persoas dentro do labor de equipo, con
independencia do seu nivel de destreza.
CSC
37
Educación Física. 1º de ESO
Obxecti
vos
Contidos Criterios de avaliación Estándares de aprendizaxe Competencias
clave
m
a
c
d
g
l
ñ
B1.7. Posibilidades do contorno próximo
como lugar de práctica de actividades físico
deportivas e recreativas.
B1.8. Aceptación e respecto das normas para
a conservación do medio urbano e natural.
B1.9. Actividade física como elemento base
dos estilos de vida saudable.
B1.10. Estereotipos corporais na sociedade
actual e a súa relación coa saúde.
B1.3. Recoñecer as posibilidades que
ofrecen as actividades físico-deportivas
como formas de lecer activo e de
utilización responsable do contorno
próximo.
EFB1.3.1. Coñece e identifica as
posibilidades que ofrece o seu contorno
próximo para a realización de
actividades físico-deportivas.
EFB1.3.2. Respecta o seu controno e
a valora como un lugar común para a
realización de actividades físico-
deportivas.
EFB1.3.3. Analiza criticamente as
actitudes e os estilos de vida
relacionados co tratamento do corpo, as
actividades de lecer, a actividade física e
o deporte no contexto social actual.
CSC
CSC
CSC
m
n
g
B1.11. Prevención de riscos nas actividades
físico-deportivas e artístico-expresivas
B1.12. Protocolo básico de actuación (PAS)
nos primeiros auxilios.
B1.13. Emprego responsable do material e do
equipamento deportivo.
B1.4. Controlar as dificultades e os
riscos durante a súa participación en
actividades físico-deportivas e artístico-
expresiva, adoptando medidas preventivas
e de seguridade no seu desenvolvemento.
EFB1.4.1. Identifica as
características das actividades físico-
deportivas e artístico-expresivas
propostas que poidan supor un elemento
de risco relevante para si mesmo/a ou
para as demais persoas.
CSC
CSIEE
EFB1.4.2. Describe e pon en práctica
os protocolos para activar os servizos de
emerxencia e de protección no seu
contorno.
CSIEE
h
i
g
e
b
m
ñ
o
B1.14. Tecnoloxías da información e da
comunicación para procurar e seleccionar
información relacionada coa actividade física e a
saúde
B1.5. Utilizar as tecnoloxías da
información e da comunicación no proceso
de aprendizaxe, para procurar, analizar e
seleccionar información salientable,
elaborando documentos propios, e facendo
exposicións e argumentacións destes
adecuados á súa idade.
EFB1.5.1. Utiliza as tecnoloxías da
información e da comunicación para
elaborar documentos dixitais propios
adecuados á súa idade (texto,
presentación, imaxe, vídeo, son, etc.),
como resultado do proceso de procura,
análise e selección de información
salientable.
CD
CCL
EFB1.5.2. Expón e defende traballos
sinxelos sobre temas vixentes no
contexto social, relacionados coa
actividade física ou a corporalidade,
utilizando recursos tecnolóxicos.
CD
CCL
Bloque 2. Actividades físicas artístico-expresivas
Departamento | E.F.
38
Educación Física. 1º de ESO
Obxecti
vos
Contidos Criterios de avaliación Estándares de aprendizaxe Competencias
clave
n
m
b
g
l
d
ñ
B2.1. Experimentación de actividades
artístico-expresivas utilizando técnicas básicas de
expresión corporal, combinando espazo, tempo e
intensidade.
B2.2. Realización de bailes e danzas sinxelas
de carácter recreativo e popular.
B2.1. Interpretar e reproducir accións
motoras con finalidades artístico-
expresivas, utilizando técnicas sinxelas de
expresión corporal.
EFB2.1.1. Utiliza técnicas corporais
básicas, combinando espazo, tempo e
intensidade.
CCEC
EFB2.1.2. Pon en práctica unha
secuencia de movementos corporais
axustados a un ritmo.
CCEC
EFB2.1.3. Colabora na realización
de bailes e danzas.
CCEC
Bloque 3. Actividade física e saúde
m
f
b
g
B3.1. Condición física. Desenvolvemento das
capacidades físicas básicas incidindo
principalmente nas relacionadas coa saúde.
B3.2. Introdución aos principios sobre unha
alimentación saudable.
B3.3. Identificación da frecuencia cardíaca de
traballo.
B3.1. Recoñecer e aplicar os principios
de alimentación e da actividade física
saudable, e recoñecer os mecanismos
básicos de control da intensidade da
actividade física para a mellora da súa
saúde.
EFB3.1.1. Distingue de xeito básico
o impacto que pode ter a alimentación
nun estilo de vida saudable.
CMCCT
EFB3.1.2. Adapta a intensidade do
esforzo controlando a frecuencia
cardíaca correspondente ás marxes de
mellora da condición física.
CMCCT
CAA
EFB3.1.3. Identifica de xeito básico
as características que deben ter as
actividades físicas para ser consideradas
saudables, e lévaas á práctica.
CMCCT
m
g
f
b
B3.4. Métodos básicos para o
desenvolvemento das capacidades físicas desde
un enfoque saudable.
B3.5. Avaliación da condición física saudable
e realización de actividades para a mellora desta.
B3.6. Principios de ergonomía e hixiene
postural e a súa aplicación na práctica de
actividades físicas e na vida cotiá..
B3.2. Desenvolver as capacidades
físicas básicas máis salientables desde a
perspectiva da súa saúde de acordo coas
posibilidades persoais e dentro das marxes
da saúde, amosando unha actitude de
autoexixencia no seu esforzo.
EFB3.2.1. Inicíase na participación
activa das actividades para a mellora das
capacidades físicas básicas desde un
enfoque saudable, utilizando os métodos
básicos para o seu desenvolvemento.
CAA
EFB3.2.2. Alcanza niveis de
condición física saudable acordes ao seu
momento de desenvolvemento motor e
ás súas posibilidades.
CAA
EFB3.2.3. Aplica os fundamentos de
hixiene postural na práctica das
actividades físicas como medio de
prevención de lesións.
CMCCT
CSIEE
39
Educación Física. 1º de ESO
Obxecti
vos
Contidos Criterios de avaliación Estándares de aprendizaxe Competencias
clave
Bloque 4. Os xogos e as actividades deportivas
a
b
g
m
B4.1. Execución de habilidades motrices
vinculadas ás accións deportivas, respectando os
regulamentos específicos.
B4.2. Práctica de actividades e xogos para a
aprendizaxe dos deportes individuais.
B4.3. Adquisición de técnicas básicas de
progresión e orientación no medio natural, e a súa
aplicación en diferentes ámbitos.
B4.1. Resolver situacións motoras
individuais sinxelas aplicando os
fundamentos técnicos e as habilidades
específicas, das actividades físico-
deportivas adaptadas propostas.
EFB4.1.1. Aplica os aspectos básicos
das técnicas e das habilidades
específicas adaptadas máis sinxelas,
respectando as regras e as normas
establecidas.
EFB4.1.2. Describe a forma de
realizar os movementos implicados nos
modelos técnicos adaptados máis
sinxelos.
EFB4.1.3. Mellora o seu nivel na
execución e aplicación das accións
técnicas respecto ao seu nivel de partida,
amosando actitudes de esforzo e
superación, adecuado á súa idade.
EFB4.1.4. Explica e pon en práctica
técnicas básicas de progresión en
contornos non estables e técnicas básicas
de orientación.
CAA
CSIEE
CAA
CSIEE
CAA CSIEE
CAA
CSIE
a
b
d
g
m
B4.4. Execución de habilidades motrices
técnico-tácticas sinxelas vinculadas aos deportes
colectivos, respectando os regulamentos
específicos.
B4.5. Práctica de actividades e xogos para a
aprendizaxe dos deportes colectivos.
B4.2. Resolver situacións motoras
sinxelas de oposición, colaboración ou
colaboración-oposición facilitada,
utilizando as estratexias máis axeitadas en
función dos estímulos relevantes.
EFB4.2.1. Adapta os fundamentos
técnicos e tácticos básicos para obter
vantaxe na práctica das actividades
físico-deportivas de oposición ou de
colaboración-oposición facilitadas,
respectando o regulamento.
CAA
CSIEE
EFB4.2.2. Pon en práctica aspectos
de organización de ataque e de defensa
nas actividades físico-deportivas de
oposición ou de colaboración-oposición
facilitadas.
CAA
CSIEE
EFB4.2.3. Discrimina os estímulos
que cómpre ter en conta na toma de
decisións nas situacións facilitadas de
colaboración, oposición e colaboración-
oposición, para obter vantaxe ou cumprir
o obxectivo da acción.
CAA
CSIEE
Departamento | E.F.
40
2ºESO
Educación Física. 2º de ESO
Obxectivos Contidos Criterios de avaliación Estándares de aprendizaxe Competencias clave
Bloque 1. Contidos comúns en Educación Física
b
m
g
B1.1. Fases de activación e
recuperación na práctica da actividade
física de carácter xeral e específica,
en función da actividade que se
realice realizar.
B1.2. Selección e execución de
xogos e exercicios apropiados para
cada fase da sesión.
B1.1. Recoñecer e aplicar
actividades propias de cada
fase da sesión de actividade
física, en relación coas súas
características.
EFB1.1.1.Recoñece a estrutura
dunha sesión de actividade física coa
intensidade dos esforzos realizados.
CSC
CMCCT
EFB1.1.2. Prepara e realiza
quecementos e fases finais da sesión,
de xeito básico, tendo en conta os
contidos que se vaian realizar.
CSC
CAA
EFB1.1.3. Prepara e pon en
práctica actividades para a mellora das
habilidades motoras en función das
propias dificultades, baixo a dirección
do/da docente.
CSC
m
n
a
b
c
d
l
g
B1.3. Respecto e aceptación das
regras das actividades, os xogos e os
deportes practicados.
B1.4. Papeis e estereotipos nas
actividades físico-deportivas e
artístico-expresivas, como fenómeno
social e cultural.
B1.5. Aceptación do propio nivel
de execución e o das demais persoas,
e disposición positiva cara á súa
mellora.
B1.2. Recoñecer as
posibilidades das actividades
físico-deportivas e artístico-
expresivas como formas de
inclusión social, facilitando a
eliminación de obstáculos á
participación doutras persoas
independentemente das súas
características, colaborando
elas e aceptando as súas
achegas.
EFB1.2.1. Amosa tolerancia e
deportividade tanto no papel de
participante como no de espectador/a.
CSC
EFB1.2.2. Colabora nas
actividades grupais, respectando as
achegas das demais persoas e as
normas establecidas, e asumindo as
súas responsabilidades para a
consecución dos obxectivos.
CSC
EFB1.2.3. Respecta as demais
persoas dentro do labor de equipo, con
independencia do nivel de destreza.
CSC
m
a
c
d
g
B1.6. Posibilidades do contorno
próximo como lugar de práctica de
actividades físico deportivas e
recreativas.
B1.7. Aceptación e respecto das
normas para a conservación do medio
urbano e natural.
B1.8. Actividade física como
elemento base dos estilos de vida
B1.3. Recoñecer as
posibilidades que ofrecen as
actividades físico-deportivas
como formas de lecer activo e
de utilización responsable do
contorno.
EFB1.3.1. Coñece as posibilidades
que ofrece o contorno para a
realización de actividades físico-
deportivas axeitadas a súa idade.
CSC
EFB1.3.2. Respecta o contorno e
valórao como un lugar común para a
realización de actividades físico-
deportivas.
CSC
41
Educación Física. 2º de ESO
Obxectivos Contidos Criterios de avaliación Estándares de aprendizaxe Competencias clave
l
ñ
saudable.
B1.9. Estereotipos corporais na
sociedade actual e a súa relación coa
saúde.
EFB1.3.3. Analiza criticamente as actitudes e os estilos de vida relacionados co tratamento do corpo, as actividades de lecer, a
actividade física e o deporte no contexto social actual.
CSC
m
n
g
B1.10. Prevención de riscos nas
actividades físico-deportivas e
artístico-expresivas, baseada na
análise previa das características
destas.
B1.11. Protocolo básico de
actuación (PAS) nos primeiros
auxilios.
B1.12. Emprego responsable do
material e do equipamento deportivo.
B1.4. Controlar as
dificultades e os riscos durante
a súa participación en
actividades físico-deportivas e
artístico-expresivas, analizando
as características destas e as
interaccións motoras que levan
consigo, e adoptando medidas
preventivas e de seguridade no
seu desenvolvemento.
EFB1.4.1. Identifica as
características das actividades físico-
deportivas e artístico-expresivas
propostas que poidan supor un
elemento de risco para si mesmo/a ou
para as demais persoas.
CSIEE
CSC
EFB1.4.2. Describe e pon en
práctica os protocolos para activar os
servizos de emerxencia e de protección
do contorno.
CSIEE
EFB1.4.3. Adopta as medidas
preventivas e de seguridade propias
das actividades desenvolvidas durante
o ciclo, tendo especial coidado con
aquelas que se realizan nun contorno
non estable.
CSIEE
h
i
g
e
b
m
ñ
o
B1.13. Tecnoloxías da
información e da comunicación para
procurar, analizar e seleccionar
información relacionada coa
actividade física e a saúde.
B1.14. Elaboración e exposición
argumentada de documentos no
soporte máis axeitado.
B1.5. Utilizar as
tecnoloxías da información e
da comunicación no proceso de
aprendizaxe, para procurar,
analizar e seleccionar
información salientable,
elaborando documentos
propios, e facendo exposicións
e argumentacións destes.
EFB1.5.1. Utiliza as tecnoloxías da
información e da comunicación para
elaborar documentos dixitais propios
adecuados á súa idade (texto,
presentación, imaxe, vídeo, son, etc.),
como resultado do proceso de procura,
análise e selección de información
salientable.
CD
CCL
EFB1.5.2. Expón e defende
traballos elaborados sinxelos sobre
temas vixentes no contexto social,
relacionados coa actividade física ou a
corporalidade, utilizando recursos
tecnolóxicos.
CAA
CCL
Bloque 2. Actividades físicas artístico-expresivas
n B2.1. Experimentación de
actividades artístico-expresivas
B2.1. Interpretar e producir
accións motoras con
EFB2.1.1. Utiliza técnicas
corporais básicas, de forma creativa,
CCEC
Departamento | E.F.
42
Educación Física. 2º de ESO
Obxectivos Contidos Criterios de avaliación Estándares de aprendizaxe Competencias clave
m
b
g
l
d
ñ
utilizando técnicas de expresión
corporal, combinando espazo, tempo
e intensidade.
B2.2. Creatividade e
improvisación nas actividades
artístico-expresivas de xeito
individual.
B2.3. Realización de bailes e
danzas sinxelas de carácter recreativo
e popular.
finalidades artístico-expresivas,
utilizando técnicas de
expresión corporal e outros
recursos.
combinando espazo, tempo e
intensidade.
EFB2.1.2. Crea e pon en práctica
unha secuencia de movementos
corporais axustados a un ritmo
prefixado de baixa dificultade.
EFB2.1.3. Colabora no deseño e na
realización de bailes e danzas sinxelas,
adaptando a súa execución á dos seus
compañeiros e das súas compañeiras.
EFB2.1.4. Realiza improvisacións
de xeito individual como medio de
comunicación espontánea.
CCEC
CCEC
CCEC
Bloque 3. Actividade física e saúde
m
f
b
g
B3.1. Condición física.
Capacidades físicas e coordinativas
nas actividades físico-deportivas e
artístico-expresivas, e a súa
vinculación cos sistemas do
organismo.
B3.2. Efectos sobre a saúde da
actividade física e a alimentación.
B3.3. Capacidade de adaptación
do organismo ante a actividade física
e a práctica deportiva.
B3.4. Control da intensidade do
esforzo a través da frecuencia
cardíaca.
B3.5. Procedementos para a
avaliación dos factores da condición
física relacionados coa saúde.
B3.6. A actividade física e o seu
efecto sobre a saúde. Criterios de
selección de actividades para a
realización dun plan de mellora da
saúde.
B3.1. Recoñecer os factores
básicos que interveñen na
acción motora e os
mecanismos de control da
intensidade da actividade
física, e aplicalos á propia
práctica, en relación coa saúde
e a alimentación.
EFB3.1.1. Analiza de xeito básico
a implicación das capacidades físicas e
as coordinativas nas actividades físico-
deportivas e artístico-expresivas
traballadas no ciclo.
CMCCT
EFB3.1.2. Relaciona diferentes
tipos de actividade física e
alimentación co seu impacto na súa
saúde.
CMCCT
EFB3.1.3. Relaciona as
adaptacións orgánicas principais coa
actividade física sistemática, así como
coa saúde e os riscos e as
contraindicacións da práctica
deportiva.
CMCCT
EFB3.1.4. Adapta a intensidade do
esforzo controlando a frecuencia
cardíaca correspondente ás marxes de
mellora dos principais factores da
condición física.
CMCCT
EFB3.1.5. Aplica con axuda
procedementos para autoavaliar os
factores da condición física.
CMCCT
EFB3.1.6. Identifica as
características que deben ter as
CMCCT
CSC
43
Educación Física. 2º de ESO
Obxectivos Contidos Criterios de avaliación Estándares de aprendizaxe Competencias clave
actividades físicas para ser
consideradas saudables, adoptando
unha actitude crítica fronte ás prácticas
que teñen efectos negativos para a
saúde.
m
g
f
b
B3.7. Métodos básicos de
adestramento para a mellora das
capacidades físicas básicas
relacionadas coa saúde.
B3.8. Avaliación da condición
física saudable e realización de
actividades para a mellora desta,
tendo en conta as súas características
individuais.
B3.9. Ergonomía e hixiene
postural na práctica de actividades
físicas.
B3.10. Actividade física habitual e
outros hábitos de vida saudables, e o
seu efecto sobre a calidade de vida.
B3.2. Desenvolver as
capacidades físicas máis
salientables desde a perspectiva
da súa saúde de acordo coas
posibilidades persoais e dentro
das marxes da saúde,
amosando unha actitude de
autoexixencia no seu esforzo.
EFB3.2.1. Participa activamente na
mellora das capacidades físicas básicas
desde un enfoque saudable, utilizando
os métodos básicos para o seu
desenvolvemento.
CAA
EFB3.2.2. Alcanza niveis de
condición física saudable acordes ao
seu momento de desenvolvemento
motor e ás súas posibilidades.
CAA
EFB3.2.3. Aplica os fundamentos
de hixiene postural na práctica das
actividades físicas como medio de
prevención de lesións.
CAA
CSIEE
EFB3.2.4. Analiza a importancia
da práctica habitual de actividade física
para a mellora da propia condición
física saudable, relacionando o efecto
desta práctica coa mellora da calidade
de vida.
CAA
Bloque 4. Os xogos e as actividades deportivas
a
b
g
m
B4.1. Execución e avaliación de
habilidades motrices vinculadas ás
accións deportivas, respectando os
regulamentos específicos.
B4.2. Práctica de actividades e
xogos para a aprendizaxe dos
deportes individuais.
B4.3. Adquisición de técnicas de
progresión e orientación no medio
natural, a súa aplicación en diferentes
contornos.
B4.1. Resolver situacións
motoras individuais aplicando
os fundamentos técnicos e as
habilidades específicas, das
actividades físico-deportivas
propostas, en condicións
adaptadas.
EFB4.1.1. Aplica os aspectos
básicos das técnicas e habilidades
específicas adaptadas, respectando as
regras e as normas establecidas.
CAA
CSIEE
EFB4.1.2. Autoavalía a súa
execución de xeito básico con respecto
ao modelo técnico formulado.
CAA
CSIEE
EFB4.1.3. Describe a forma de
realizar os movementos implicados nos
modelos técnicos adaptados.
CAA
CSIEE
EFB4.1.4. Mellora o seu nivel na
execución e aplicación das accións
técnicas respecto ao seu nivel de
partida, amosando actitudes de esforzo
e superación.
CAA
CSIEE
Departamento | E.F.
44
Educación Física. 2º de ESO
Obxectivos Contidos Criterios de avaliación Estándares de aprendizaxe Competencias clave
EFB4.1.5. Explica e pon en
práctica técnicas de progresión nos
contornos non estables e técnicas
básicas de orientación, regulando o
esforzo en función das súas
posibilidades.
CAA
CSIEE
a
b
d
g
m
B4.4. Execución de habilidades
motrices técnico-tácticas facilitadas
vinculadas aos deportes colectivos en
distintas situacións, respectando os
regulamentos específicos.
B4.5. Práctica de actividades e
xogos para a aprendizaxe dos
deportes colectivos.
B4.2. Resolver situacións
motoras de oposición,
colaboración ou colaboración-
oposición facilitadas,
utilizando as estratexias máis
axeitadas en función dos
estímulos máis relevantes.
EFB4.2.1. Adapta os fundamentos
técnicos e tácticos para obter vantaxe
na práctica das actividades físico-
deportivas de oposición ou de
colaboración-oposición facilitadas.
CAA
CSIEE
EFB4.2.2. Describe
simplificadamente e pon en práctica de
xeito autónomo aspectos de
organización de ataque e de defensa
nas actividades físico-deportivas de
oposición ou de colaboración-
oposición facilitadas.
CAA
CSIEE
EFB4.2.3. Discrimina os estímulos
que cómpre ter en conta na toma de
decisións nas situacións de
colaboración, oposición e
colaboración-oposición facilitadas,
para obter vantaxe ou cumprir o
obxectivo da acción.
CAA
CSIEE
EFB4.2.4. Reflexiona sobre as
situacións facilitadas resoltas
valorando a oportunidade das
solucións achegadas e a súa
aplicabilidade a situacións similares.
CAA
CSIEE
3º de ESO
Educación Física. 3º de ESO
Obxectivos Contidos Criterios de avaliación Estándares de aprendizaxe Competencias clave
Bloque 1. Contidos comúns en Educación Física
45
Educación Física. 3º de ESO
Obxectivos Contidos Criterios de avaliación Estándares de aprendizaxe Competencias clave
b
m
g
B1.1. Control da intensidade
do esforzo adaptado a cada fase
da sesión de actividade física.
B1.2. Deseño e execución de
forma autónoma de xogos e
exercicios apropiados para cada
fase da sesión, tendo en conta o
seu nivel de partida.
B1.1. Desenvolver actividades
propias de cada fase da sesión de
actividade física, en relación coas
súas características.
EFB1.1.1. Relaciona a
estrutura dunha sesión de
actividade física coa intensidade
dos esforzos realizados.
CSC
CMCCT
EFB1.1.2. Prepara e realiza
quecementos e fases finais de
sesión de acordo co contido que se
vaia realizar, de forma autónoma e
habitual.
CSC
EFB1.1.3. Prepara e pon en
práctica actividades para a mellora
das habilidades motoras en
función das propias dificultades.
CSC
m
n
a
b
c
d
l
g
B1.3. Respecto e aceptación
das regras das actividades, os
xogos e os deportes practicados.
B1.4. Papeis e estereotipos
nas actividades físico-deportivas
e artístico-expresivas, como
fenómeno social e cultural.
B1.5. Aceptación do propio
nivel de execución e o das
demais persoas, e disposición
positiva cara á súa mellora.
B1.2. Recoñecer as
posibilidades das actividades físico-
deportivas e artístico-expresivas
como formas de inclusión social,
facilitando a eliminación de
obstáculos á participación doutras
persoas independentemente das súas
características, colaborando con elas
e aceptando as súas achegas.
EFB1.2.1. Amosa tolerancia e
deportividade tanto no papel de
participante como no de
espectador/a.
CSC
EFB1.2.2. Colabora nas
actividades grupais, respectando as
achegas das demais persoas e as
normas establecidas, e asumindo
as súas responsabilidades para a
consecución dos obxectivos.
CSC
EFB1.2.3. Respecta as demais
persoas dentro do labor de equipo,
con independencia do nivel de
destreza.
CSC
m
a
c
d
g
l
B1.6. Posibilidades do
contorno próximo como lugar de
práctica de actividades físico
deportivas e recreativas.
B1.7. Aceptación e respecto
das normas para a conservación
do medio urbano e natural.
B1.8. Actividade física como
elemento base dos estilos de vida
saudable.
B1.9. Estereotipos corporais
na sociedade actual e a súa
relación coa saúde.
B1.3. Recoñecer as
posibilidades que ofrecen as
actividades físico-deportivas como
formas de lecer activo e de
utilización responsable do contorno.
EFB1.3.1. Coñece as
posibilidades que ofrece o seu
contorno para a realización de
actividades físico-deportivas.
CSC
EFB1.3.2. Respecta o contorno
e valórap como un lugar común
para a realización de actividades
físico-deportivas.
CSC
EFB1.3.3. Analiza
criticamente as actitudes e os
estilos de vida relacionados co
tratamento do corpo, as
actividades de lecer, a actividade
CSC
Departamento | E.F.
46
Educación Física. 3º de ESO
Obxectivos Contidos Criterios de avaliación Estándares de aprendizaxe Competencias clave
ñ física e o deporte no contexto
social actual.
m
n
g
B1.10. Prevención de riscos
nas actividades físico-deportivas
e artístico-expresivas, baseada na
análise previa das características
destas.
B1.11. Protocolo básico de
actuación (PAS) nos primeiros
auxilios.
B1.12. Emprego responsable
do material e do equipamento
deportivo.
B1.4. Controlar as dificultades e
os riscos durante a súa participación
en actividades físico-deportivas e
artístico-expresivas, analizando as
características destas e as
interaccións motoras que levan
consigo, e adoptando medidas
preventivas e de seguridade no seu
desenvolvemento.
EFB1.4.1. Identifica as
características das actividades
físico-deportivas e artístico-
expresivas propostas que poidan
supor un elemento de risco para si
mesmo/a ou para as demais
persoas.
CSIEE
CSC
EFB1.4.2. Describe os
protocolos para activar os servizos
de emerxencia e de protección do
contorno.
CSIEE
EFB1.4.3. Adopta as medidas
preventivas e de seguridade
propias das actividades
desenvolvidas durante o ciclo,
tendo especial coidado con aquelas
que se realizan nun contorno non
estable.
CSIEE
h
i
g
e
b
m
ñ
o
B1.13. Tecnoloxías da
información e da comunicación
para procurar, analizar e
seleccionar información
relacionada coa actividade física
e a saúde.
B1.14. Elaboración e
exposición argumentada de
documentos no soporte máis
axeitado.
B1.5. Utilizar as tecnoloxías da
información e da comunicación no
proceso de aprendizaxe, para
procurar, analizar e seleccionar
información salientable, elaborando
documentos propios, e facendo
exposicións e argumentacións
destes.
EFB1.5.1. Utiliza as
tecnoloxías da información e da
comunicación para elaborar
documentos dixitais propios
(texto, presentación, imaxe, vídeo,
son, etc.), como resultado do
proceso de procura, análise e
selección de información
salientable.
CD
CCL
EFB1.5.2. Expón e defende
traballos elaborados sobre temas
vixentes no contexto social,
relacionados coa actividade física
ou a corporalidade, utilizando
recursos tecnolóxicos.
CD
CCL
Bloque 2. Actividades físicas artístico-expresivas
n
m
B2.1. Experimentación de
actividades artístico-expresivas
utilizando técnicas de expresión
corporal, combinando espazo,
B2.1. Interpretar e producir
accións motoras con finalidades
artístico-expresivas, utilizando
técnicas de expresión corporal e
EFB2.1.1. Utiliza técnicas
corporais, de forma creativa,
combinando espazo, tempo e
intensidade.
CCEC
47
Educación Física. 3º de ESO
Obxectivos Contidos Criterios de avaliación Estándares de aprendizaxe Competencias clave
b
g
l
d
ñ
tempo e intensidade.
B2.2. Creatividade e
improvisación nas actividades
artístico-expresivas de xeito
individual e colectivo.
B2.3. Realización de bailes e
danzas de carácter recreativo e
popular.
outros recursos. EFB2.1.2. Crea e pon en
práctica unha secuencia de
movementos corporais axustados a
un ritmo prefixado.
CCEC
EFB2.1.3. Colabora no deseño
e na realización de bailes e danzas,
adaptando a súa execución á dos
seus compañeiros e das súas
compañeiras.
CCEC
EFB2.1.4. Realiza
improvisacións como medio de
comunicación espontánea en
parellas ou grupos.
CCEC
Bloque 3. Actividade física e saúde
m
f
b
g
B3.1. Condición física.
Capacidades físicas e
coordinativas nas actividades
físico-deportivas e artístico-
expresivas, e a súa vinculación
cos sistemas do organismo.
B3.2. Efectos sobre a saúde
da actividade física e a
alimentación.
B3.3. Capacidade de
adaptación do organismo ante a
actividade física e a práctica
deportiva.
B3.4. Adestramento:
intensidade, volume e densidade
do esforzo, e a súa relación cos
sistemas metabólicos de
obtención de enerxía.
B3.5. Control da frecuencia
cardíaca cara á mellora dos
factores da condición física.
B3.6. Procedementos para a
avaliación dos factores da
condición física relacionados coa
saúde.
B3.7. Elaboración e posta en
práctica dun programa básico
B3.1. Recoñecer os factores que
interveñen na acción motora e os
mecanismos de control da
intensidade da actividade física,
aplicándoos á propia práctica, en
relación coa saúde e a alimentación.
EFB3.1.1. Analiza a
implicación das capacidades
físicas e as coordinativas nas
actividades físico-deportivas e
artístico-expresivas traballadas no
ciclo.
CMCCT
EFB3.1.2. Asocia os sistemas
metabólicos de obtención de
enerxía cos tipos de actividade
física, a alimentación e a saúde.
CMCCT
EFB3.1.3. Relaciona as
adaptacións orgánicas coa
actividade física sistemática, así
como coa saúde e os riscos e
contraindicacións da práctica
deportiva.
CMCCT
EFB3.1.4. Adapta a
intensidade do esforzo controlando
a frecuencia cardíaca
correspondente ás marxes de
mellora de diferentes factores da
condición física.
CMCCT
EFB3.1.5. Aplica de forma
autónoma procedementos para
autoavaliar os factores da
condición física.
CMCCT
Departamento | E.F.
48
Educación Física. 3º de ESO
Obxectivos Contidos Criterios de avaliación Estándares de aprendizaxe Competencias clave
para a mellora da condición
física saudable.
EFB3.1.6. Identifica as
características que deben ter as
actividades físicas para ser
consideradas saudables, adoptando
unha actitude crítica fronte ás
prácticas que teñen efectos
negativos para a saúde.
CMCCT
CSC
m
g
f
b
B3.8. Métodos básicos de
adestramento para a mellora das
capacidades físicas básicas
relacionadas coa saúde.
B3.9. Avaliación da
condición física saudable e
realización de actividades para a
mellora desta, tendo en conta as
súas características individuais.
B3.10. Ergonomía e hixiene
postural na práctica de
actividades físicas.
B3.11. Técnicas básicas de
respiración e relaxación.
B3.12. Actividade física
habitual e outros hábitos de vida
saudables, e o seu efecto sobre a
calidade de vida.
B3.2. Desenvolver as
capacidades físicas de acordo coas
posibilidades persoais e dentro das
marxes da saúde, amosando unha
actitude de autoexixencia no seu
esforzo.
EFB3.2.1. Participa
activamente na mellora das
capacidades físicas básicas desde
un enfoque saudable, utilizando os
métodos básicos para o seu
desenvolvemento.
CAA
EFB3.2.2. Alcanza niveis de
condición física acordes ao seu
momento de desenvolvemento
motor e ás súas posibilidades.
CAA
EFB3.2.3. Aplica os
fundamentos de hixiene postural
na práctica das actividades físicas
como medio de prevención de
lesións.
CAA
CSIEE
EFB3.2.4. Analiza a
importancia da práctica habitual de
actividade física para a mellora da
propia condición física,
relacionando o efecto desta
práctica coa mellora da calidade de
vida.
CAA
Bloque 4. Os xogos e as actividades deportivas
a
b
g
m
B4.1. Execución e avaliación
de habilidades motrices de xeito
combinado vinculadas ás accións
deportivas, respectando os
regulamentos específicos.
B4.2. Práctica de actividades
e xogos para a aprendizaxe dos
deportes individuais.
B4.3. Adquisición de técnicas
de progresión e orientación no
medio natural, a súa aplicación
B4.1. Resolver situacións
motoras individuais aplicando os
fundamentos técnicos e habilidades
específicas, das actividades físico-
deportivas propostas, en condicións
reais ou adaptadas.
EFB4.1.1. Aplica os aspectos
básicos das técnicas e habilidades
específicas, das actividades
propostas, respectando as regras e
normas establecidas.
CAA
CSIEE
EFB4.1.2. Autoavalía a súa
execución con respecto ao modelo
técnico formulado.
CAA
CSIEE
EFB4.1.3. Describe a forma de
realizar os movementos
CAA
CSIEE
49
Educación Física. 3º de ESO
Obxectivos Contidos Criterios de avaliación Estándares de aprendizaxe Competencias clave
en diferentes ámbitos. implicados nos modelos técnicos.
EFB4.1.4. Mellora o seu nivel
na execución e aplicación das
accións técnicas respecto ao seu
nivel de partida, amosando
actitudes de esforzo, autoexixencia
e superación.
EFB4.1.5. Explica e pon en
práctica técnicas de progresión en
contornos non estables e técnicas
básicas de orientación,
adaptándose ás variacións que se
producen, e regulando o esforzo en
función das súas posibilidades.
CAA
CSIEE
CAA
CSIEE
a
b
d
g
m
B4.4. Execución de
habilidades motrices técnico-
tácticas vinculadas aos deportes
colectivos en distintas situacións,
respectando os regulamentos
específicos.
B4.5. Práctica de actividades
e xogos para a aprendizaxe dos
deportes colectivos.
B4.2. Resolver situacións
motoras de oposición, colaboración
ou colaboración-oposición,
utilizando as estratexias máis
axeitadas en función dos estímulos
relevantes.
EFB4.2.1. Adapta os
fundamentos técnicos e tácticos
para obter vantaxe na práctica das
actividades físico-deportivas de
oposición ou de colaboración-
oposición propostas.
CAA
CSIEE
EFB4.2.2. Describe e pon en
práctica de xeito autónomo
aspectos de organización de ataque
e de defensa nas actividades
físico-deportivas de oposición ou
de colaboración-oposición
seleccionadas.
CAA
CSIEE
EFB4.2.3. Discrimina os
estímulos que cómpre ter en conta
na toma de decisións nas
situacións de colaboración,
oposición e colaboración-
oposición, para obter vantaxe ou
cumprir o obxectivo da acción.
CAA
CSIEE
EFB4.2.4. Reflexiona sobre as
situacións resoltas valorando a
oportunidade das solucións
achegadas e a súa aplicabilidade a
situacións similares.
CAA
CSIEE
Departamento | E.F.
50
4º de ESO
Educación Física. 4º de ESO
Obxectivos Contidos Criterios de avaliación Estándares de aprendizaxe Competencias clave
Bloque 1. Contidos comúns en Educación Física
b
g
m
B1.1. Deseña e realiza as fases
de activación e recuperación, logo
da análise da actividade física que
se vaia realizar.
B1.2. Fases de activación e
recuperación como medio de
prevención de lesións.
B1.1. Deseñar e realizar as
fases de activación e recuperación
na práctica de actividade física
considerando a intensidade dos
esforzos.
EFB1.1.1. Analiza a actividade
física principal da sesión para
establecer as características que
deben ter as fases de activación e de
volta á calma.
CSC
EFB1.1.2. Selecciona os
exercicios ou as tarefas de
activación e de volta á calma dunha
sesión, atendendo á intensidade ou
á dificultade das tarefas da parte
principal.
CSC
EFB1.1.3. Realiza exercicios ou
actividades nas fases inicial e final
de algunha sesión, de xeito
autónomo, acorde co seu nivel de
competencia motriz.
CSC
a
b
c
d
g
m
B1.3. Planificación e
organización de eventos e
campionatos nos que se utilicen
sistemas que potencien as
actitudes, os valores e o respecto
das normas, asumindo diferentes
papeis e funcións.
B1.2. Colaborar na
planificación e na organización de
eventos, campionatos ou torneos
deportivos, prevendo os medios e
as actuacións necesarias para a
súa celebración e relacionando as
súas funcións coas do resto de
implicados/as.
EFB1.2.1. Asume as funcións
encomendadas na organización de
actividades grupais.
CSC
EFB1.2.2. Verifica que a súa
colaboración na planificación e
posta en práctica de actividades
grupais fose coordinada coas
accións do resto das persoas
implicadas.
CSC
EFB1.2.3. Presenta propostas
creativas de utilización de materiais
e de planificación para utilizalos na
súa práctica de maneira autónoma.
CSC
a
b
c
B1.4. Valoración das
actividades físicas, deportivas e
tradicionais na sociedade actual,
destacando os comportamentos
axeitados tanto desde o papel de
participante como desde o de
espectador/a.
B1.3. Analizar criticamente o
fenómeno deportivo
discriminando os aspectos
culturais, educativos, integradores
e saudables dos que fomentan a
violencia, a discriminación ou a
competitividade mal entendida.
EFB1.3.1. Valora as actuacións
e as intervencións das persoas
participantes nas actividades,
recoñecendo os méritos e
respectando os niveis de
competencia motriz, e outras
diferenzas.
CSC
51
Educación Física. 4º de ESO
Obxectivos Contidos Criterios de avaliación Estándares de aprendizaxe Competencias clave
d
e
g
m
ñ
EFB1.3.2. Valora as actividades
físicas distinguindo as achegas que
cada unha ten desde o punto de
vista cultural, para a satisfacción e
o enriquecemento persoal, e para a
relación coas demais persoas.
CSC
CCEC
EFB1.3.3. Mantén unha actitude
crítica cos comportamentos
antideportivos, tanto desde o papel
de participante como desde o de
espectador/a.
CSC
a
b
g
m
B1.5. Primeiras actuacións
ante as lesións máis comúns que
poden manifestarse na práctica
deportiva.
B1.6. Protocolos básicos de
primeiros auxilios.
B1.7. Medidas preventivas
sobre os riscos ou as lesións na
realización de actividades físico-
deportivas.
B1.8. Manexo e utilización do
material e do equipamento
deportivo.
B1.4. Asumir a
responsabilidade da propia
seguridade na práctica de
actividade física, tendo en conta
os factores inherentes á actividade
e prevendo as consecuencias que
poidan ter as actuacións pouco
coidadosas sobre a seguridade das
persoas participantes.
EFB1.4.1. Verifica as
condicións de práctica segura
usando convenientemente o
equipamento persoal, e os materiais
e os espazos de práctica.
CSIEE
EFB1.4.2. Identifica as lesións
máis frecuentes derivadas da
práctica de actividade física.
CSIEE
EFB1.4.3. Describe os
protocolos que deben seguirse ante
as lesións, os accidentes ou as
situacións de emerxencia máis
frecuentes producidas durante a
práctica de actividades físico-
deportivas.
CSIEE
a
b
c
d
g
m
B1.9. Aceptación das normas
sociais e democráticas que rexen
nun traballo en equipo.
B1.10. Técnicas de traballo en
equipo.
B1.11. Técnicas de traballo
colaborativo.
B1.12. Xogo limpo como
actitude social responsable.
B1.5. Demostrar actitudes
persoais inherentes ao traballo en
equipo, superando as
inseguridades e apoiando as
demais persoas ante a resolución
de situacións descoñecidas.
EFB1.5.1. Fundamenta os seus
puntos de vista ou as súas achegas
nos traballos de grupo, e admite a
posibilidade de cambio fronte a
outros argumentos válidos.
CSC
EFB1.5.2. Valora e reforza as
achegas enriquecedoras dos
compañeiros e das compañeiras nos
traballos en grupo.
CSC
b
e
B1.13. Tecnoloxías da
información e da comunicación
no proceso de aprendizaxe, para
procurar, seleccionar e valorar
B1.6. Utilizar eficazmente as
tecnoloxías da información e da
comunicación no proceso de
aprendizaxe, para procurar,
EFB1.6.1. Procura, procesa e
analiza criticamente informacións
actuais sobre temáticas vinculadas á
actividade física e a corporalidade,
CD
CCL
Departamento | E.F.
52
Educación Física. 4º de ESO
Obxectivos Contidos Criterios de avaliación Estándares de aprendizaxe Competencias clave
g
h
i
m
ñ
o
informacións relacionadas coas
actividades físico-deportivas e as
relacionas coa saúde.
seleccionar e valorar informacións
relacionadas cos contidos do
curso, comunicando os resultados
e as conclusións no soporte máis
adecuado.
utilizando recursos tecnolóxicos.
EFB1.6.2. Utiliza as tecnoloxías
da información e da comunicación
para afondar sobre contidos do
curso, realizando valoracións
críticas e argumentando as súas
conclusións.
CD
CCL
Bloque 2. Actividades físicas artístico-expresivas
b
d
g
l
m
n
ñ
B2.1. Creación de
composicións artístico-expresivas
individuais ou colectivas, con ou
sen apoio dunha estrutura
musical, incluíndo os elementos
para a súa sistematización:
espazo, tempo e intensidade.
B2.1. Compor e presentar
montaxes individuais ou
colectivas, seleccionando e
axustando os elementos da
motricidade expresiva.
EFB2.1.1. Elabora
composicións de carácter artístico-
expresivo, seleccionando os
elementos de execución e as
técnicas máis apropiadas para o
obxectivo previsto, incidindo
especialmente na creatividade e na
desinhibición.
CCEC
EFB2.1.2. Axusta as súas
accións á intencionalidade das
montaxes artístico-expresivas,
combinando os compoñentes
espaciais, temporais e, de ser o
caso, de interacción coas demais
persoas.
CCEC
EFB2.1.3. Colabora no deseño e
na realización das montaxes
artístico-expresivas, achegando e
aceptando propostas.
CCEC
Bloque 3. Actividade física e saúde
b
f
g
B3.1. Efectos negativos que
determinados hábitos de vida e
consumo teñen sobre a condición
física e a saúde.
B3.2. Actividade física e
saúde.
B3.1. Argumentar a relación
entre os hábitos de vida e os seus
efectos sobre a condición física,
aplicando os coñecementos sobre
actividade física e saúde.
EFB3.1.1. Demostra
coñecementos sobre as
características que deben cumprir as
actividades físicas cun enfoque
saudable e os beneficios que
proporcionan á saúde individual e
colectiva.
CMCCT
53
Educación Física. 4º de ESO
Obxectivos Contidos Criterios de avaliación Estándares de aprendizaxe Competencias clave
h
m
B3.3. Realización de
exercicios para a consecución
dunha óptima hixiene postural.
B3.4. Alimentación:
repercusión na saúde e na
actividade física.
EFB3.1.2. Relaciona exercicios
de tonificación e flexibilización coa
compensación dos efectos
provocados polas actitudes
posturais inadecuadas máis
frecuentes.
CMCCT
EFB3.1.3. Relaciona hábitos
como o sedentarismo ou o consumo
de tabaco e de bebidas alcohólicas
cos seus efectos na condición física
e a saúde.
CMCCT
EFB3.1.4. Valora as
necesidades de alimentos e de
hidratación para a realización de
diferentes tipos de actividade física.
CMCCT
b
g
m
B3.5. Valoración e toma de
conciencia da propia condición
física e da predisposición a
mellorala.
B3.6. Elaboración e posta en
práctica dun plano de traballo que
integre as capacidades físicas
relacionadas coa saúde.
B3.7. Valoración e aplicación
de técnicas e métodos de
relaxación e respiración de xeito
autónomo, co fin de mellorar as
condicións de saúde e calidade de
vida.
B3.8. Métodos de avaliación
da condición física en relación
coa saúde.
B3.2. Mellorar ou manter os
factores da condición física,
practicando actividades físico-
deportivas adecuadas ao seu nivel
e identificando as adaptacións
orgánicas e a súa relación coa
saúde.
EFB3.2.1. Valora o grao de
implicación das capacidades físicas
na realización dos tipos de
actividade física.
CMCCT
EFB3.2.2. Practica de forma
regular, sistemática e autónoma
actividades físicas co fin de
mellorar as condicións de saúde e
calidade de vida.
CMCCT
EFB3.2.3. Aplica os
procedementos para integrar nos
programas de actividade física a
mellora das capacidades físicas
básicas, cunha orientación saudable
e nun nivel adecuado ás súas
posibilidades.
CMCCT
EFB3.2.4. Valora a súa aptitude
física nas súas dimensións
anatómica, fisiolóxica e motriz,
relacionándoas coa saúde.
CMCCT
Bloque 4. Os xogos e as actividades deportivas
a
b
B4.1. Traballo dos
fundamentos técnicos das
actividades físico-deportivas
propostas, tendo en consideración
diversos condicionantes xerados
B4.1. Resolver situacións
motrices aplicando fundamentos
técnicos nas actividades físico-
deportivas propostas, con eficacia
EFB4.1.1. Axusta a realización
das habilidades específicas aos
requisitos técnicos nas situacións
motrices individuais, preservando a
súa seguridade e tendo en conta as
CAA
CSIEE
Departamento | E.F.
54
Educación Física. 4º de ESO
Obxectivos Contidos Criterios de avaliación Estándares de aprendizaxe Competencias clave
g
m
polos compañeiros e as
compañeiras, as persoas
adversarias, os regulamentos e o
contorno da práctica.
e precisión. súas propias características.
EFB4.1.2. Axusta a realización
das habilidades específicas aos
condicionantes xerados polos
compañeiros e as compañeiras, e as
persoas adversarias, nas situacións
colectivas.
CAA
CSIEE
EFB4.1.3. Adapta as técnicas de
progresión ou desprazamento aos
cambios do medio, priorizando a
súa seguridade persoal e colectiva.
CAA
CSIEE
a
b
c
d
g
m
B4.2. Traballo das situacións
motrices de oposición,
colaboración ou colaboración-
oposición propostas, tendo en
consideración diversos
condicionantes xerados polos
compañeiros e as compañeiras, as
persoas adversarias, os
regulamentos e o contorno da
práctica.
B4.3. Coñecemento e práctica
de xogos e de deportes
tradicionais de Galicia e da propia
zona, así como do seu
regulamento. Procura de
información sobre variacións
locais.
B4.2. Resolver situacións
motrices de oposición,
colaboración ou colaboración-
oposición nas actividades físico
deportivas propostas, tomando a
decisión máis eficaz en función
dos obxectivos.
EFB4.2.1. Aplica de xeito
oportuno e eficaz as estratexias
específicas das actividades de
oposición, contrarrestando ou
anticipándose ás accións da persoa
adversaria.
CAA
CSIEE
EFB4.2.2. Aplica de xeito
oportuno e eficaz as estratexias
específicas das actividades de
cooperación, axustando as accións
motrices aos factores presentes e ás
intervencións do resto de
participantes.
CAA
CSIEE
EFB4.2.3. Aplica de xeito
oportuno e eficaz as estratexias
específicas das actividades de
colaboración-oposición,
intercambiando os papeis con
continuidade e perseguindo o
obxectivo colectivo de obter
situacións vantaxosas sobre o
equipo contrario.
CAA
CSIEE
EFB4.2.4. Aplica solucións
variadas ante as situacións
formuladas e valorar as súas
posibilidades de éxito, en relación
con outras situacións.
CAA
CSIEE
EFB4.2.5. Xustifica as
decisións tomadas na práctica das
actividades e recoñece os procesos
que están implicados nelas.
CAA
CSIEE
55
Educación Física. 4º de ESO
Obxectivos Contidos Criterios de avaliación Estándares de aprendizaxe Competencias clave
EFB4.2.6. Argumenta
estratexias ou posibles solucións
para resolver problemas motores,
valorando as características de cada
participante e os factores presentes
no contorno.
CAA
CSIEE
f
g
m
B4.4. Relación entre a
actividade física, a saúde e o
medio natural.
B4.5. Toma de conciencia do
impacto que teñen algunhas
actividades físico-deportivas no
medio natural.
B4.6. Realización de
actividades deportivas e/ou
recreativas, preferentemente
desenvolvidas no medio natural.
B4.3. Recoñecer o impacto
ambiental, económico e social das
actividades físicas e deportivas,
reflexionando sobre a súa
repercusión na forma de vida no
contorno.
EFB4.3.1. Compara os efectos
das actividades físicas e deportivas
no contorno en relación coa forma
de vida nel.
CSC
CMCCT
EFB4.3.2. Relaciona as
actividades físicas na natureza coa
saúde e a calidade de vida.
CSC
CMCCT
EFB4.3.3. Demostra hábitos e
actitudes de conservación e
protección ambiental.
CSC
CMCCT
1º de Bacharelato
Obxectivos Contidos Criterios de avaliación Estándares de aprendizaxe Competencias clave
Bloque 1. Contidos comúns en Educación Física
b
c
i
m
ñ
p
B1.1. Actividade física como
recurso de lecer activo: efectos
sobre a saúde e como fenómeno
sociocultural.
B1.2. Saídas profesionais.
B1.1. Valorar a actividade
física desde a perspectiva da
saúde, a satisfacción, a
autosuperación e as posibilidades
de interacción social e de
perspectiva profesional, adoptando
actitudes de interese, respecto,
esforzo e cooperación na práctica
da actividade física
EFB1.1.1. Deseña, organiza e
participa en actividades físicas,
como recurso de lecer activo,
valorando os aspectos sociais e
culturais que levan asociadas e as
súas posibilidades profesionais
futuras, e identificando os
aspectos organizativos e os
materiais necesarios.
CSC
EFB1.1.2. Adopta unha
actitude crítica ante as prácticas
de actividade física que teñen
efectos negativos para a saúde
individual ou colectiva, e ante os
CSC
Departamento | E.F.
56
Obxectivos Contidos Criterios de avaliación Estándares de aprendizaxe Competencias clave
fenómenos socioculturais
relacionados coa corporalidade e
os derivados das manifestacións
deportivas.
a
b
c
h
m
n
ñ
o
B1.3. Prevención dos
elementos de risco asociados ás
actividades físico-deportivas e
artístico-expresivas, ao contorno, á
fatiga e aos materiais e os
equipamentos.
B1.2. Controlar os riscos que
pode xerar a utilización dos
equipamentos, o contorno e as
propias actuacións na realización
das actividades físico-deportivas e
artístico-expresivas, actuando de
forma responsable no seu
desenvolvemento, tanto
individualmente como en grupo.
EFB1.2.1. Prevé os riscos
asociados ás actividades e os
derivados da propia actuación e da
do grupo.
CSIEE
EFB1.2.2. Usa os materiais e
os equipamentos atendendo ás
súas especificacións técnicas.
CSIEE
EFB1.2.3. Ten en conta o
nivel de cansazo como un
elemento de risco na realización
de actividades que requiren
atención ou esforzo.
CSIEE
a
b
c
h
m
ñ
o
B1.4. Actividades físico-
deportivas: regras sociais e
contorno.
B1.5. Integración social nas
actividades físico-deportivas.
B1.6. Desenvolvemento da
capacidade de traballo en equipo e
de cooperación.
B1.7. Xogo limpo como
actitude social responsable.
B1.3. Amosar un
comportamento persoal e social
responsable respectándose a si
mesmo/a, ás outras persoas e o
contorno, no marco da actividade
física.
EFB1.3.1. Respecta as regras
sociais e o contorno en que se
realizan as actividades físico-
deportivas.
CSC
EFB1.3.2. Facilita a
integración doutras persoas nas
actividades de grupo, animando á
súa participación e respectando as
diferenzas.
CSC
b
d
e
f
g
B1.8. Emprego das tecnoloxías
axeitadas para a obtención e o
tratamento de datos, para a
procura, a selección e a crítica de
información sobre a materia, e para
a comunicación de proxectos,
resultados e conclusións de
traballos.
B1.4. Utilizar as tecnoloxías da
información e da comunicación
para mellorar o seu proceso de
aprendizaxe, aplicando criterios de
fiabilidade e eficacia na utilización
de fontes de información e
participando en ámbitos
colaborativos con intereses
comúns.
EFB1.4.1. Aplica criterios de
procura de información que
garantan o acceso a fontes
actualizadas e rigorosas na
materia.
CD
CCL
EFB1.4.2. Comunica e
comparte a información coa
ferramenta tecnolóxica axeitada,
para a súa discusión ou a súa
CD
CCL
57
Obxectivos Contidos Criterios de avaliación Estándares de aprendizaxe Competencias clave
l
m
ñ
difusión.
Bloque 2. Actividades físicas artístico-expresivas
b
d
m
n
ñ
p
B2.1. Composicións
individuais e colectivas nas
actividades físicas artístico-
expresivas.
B2.1. Crear e representar
composicións corporais
individuais ou colectivas con
orixinalidade e expresividade,
aplicando as técnicas máis
apropiadas á intencionalidade da
composición.
EFB2.1.1. Colabora no
proceso de creación e
desenvolvemento das
composicións ou montaxes
artísticas expresivas.
CCEC
EFB2.1.2. Representa
composicións ou montaxes de
expresión corporal individuais ou
colectivas, axustándose a unha
intencionalidade de carácter
estética ou expresiva.
EFB2.1.3. Adapta as súas accións
motoras ao sentido do proxecto
artístico expresivo
CCEC
CCEC
Bloque 3. Actividade física e saúde
b
d
l
m
ñ
B3.1. Beneficios da práctica
regular de actividade física e
valoración da súa incidencia sobre
a saúde.
B3.2. Hixiene postural na
actividade física e en distintos
campos profesionais.
B3.3. Alimentación e
actividade física.
B3.4. Metodoloxías específicas
de recuperación tras o exercicio
físico.
B3.1. Mellorar ou manter os
factores da condición física e as
habilidades motoras cun enfoque
cara á saúde, considerando o
propio nivel e orientándoos cara ás
súas motivacións e cara a
posteriores estudos ou ocupacións.
EFB3.1.1. Integra os
coñecementos sobre nutrición e
balance enerxético nos programas
de actividade física para a mellora
da condición física e saúde.
CMCCT
EFB3.1.2. Incorpora na súa
práctica os fundamentos posturais
e funcionais que promoven a
saúde.
CMCCT
EFB3.1.3. Utiliza de forma
autónoma as técnicas de
activación e de recuperación na
actividade física.
CMCCT
EFB3.1.4. Alcanza os seus
obxectivos de nivel de condición
física dentro das marxes
saudables, asumindo a
responsabilidade da posta en
CMCCT
Departamento | E.F.
58
Obxectivos Contidos Criterios de avaliación Estándares de aprendizaxe Competencias clave
práctica do seu programa de
actividades.
b
d
i
l
m
ñ
B3.5. Aceptación da
responsabilidade no mantemento e
na mellora da condición física.
B3.6. Criterios fundamentais e
métodos básicos para a
planificación e o desenvolvemento
da actividade física para a saúde.
B3.7. Manexo e control dos
compoñentes fundamentais da
carga na práctica da actividade
física: o volume, a intensidade e a
densidade do esforzo.
B3.8. Probas de avaliación das
capacidades físicas e coordinativas
orientadas á saúde.
B3.9. Plan persoal de
acondicionamento físico orientado
á saúde.
B3.10. Análise da influencia
dos hábitos sociais cara a un estilo
de vida activo.
B3.2. Planificar, elaborar e pór
en práctica un programa persoal de
actividade física que incida na
mellora e no mantemento da
saúde, aplicando os sistemas de
desenvolvemento das capacidades
físicas implicadas, tendo en conta
as súas características e nivel
inicial, e avaliando as melloras
obtidas.
EFB3.2.1. Aplica os conceptos
aprendidos sobre as características
que deben cumprir as actividades
físicas cun enfoque saudable á
elaboración de deseños de
prácticas en función das súas
características e dos seus intereses
persoais.
CMCCT
EFB3.2.2. Avalía as súas
capacidades físicas e
coordinativas considerando as
súas necesidades e motivacións, e
como requisito previo para a
planificación da súa mellora.
CMCCT
EFB3.2.3. Concreta as
melloras que pretende alcanzar co
seu programa de actividade.
CMCCT
EFB3.2.5. Comproba o nivel
de logro dos obxectivos do seu
programa de actividade física,
reorientando as actividades nos
aspectos que non chegan ao
esperado.
EFB3.2.6. Formula e pon en
práctica iniciativas para fomentar
o estilo de vida activo e para
cubrir as súas expectativas.
CMCCT
CMCCT
Bloque 4. Os xogos e as actividades deportivas
b
d
m
ñ
p
B4.1. Xogo, actividades
deportivas individuais e de
adversario, e actividades físicas no
medio natural.
B4.2. Perfeccionamento técnico
e aplicación de normas tácticas
fundamentais para a realización de
xogos, actividades deportivas
individuais e de adversario/a, e
deporte alternativo practicadas nas
etapas anteriores.
B4.1. Resolver situacións
motoras en diferentes contextos de
práctica aplicando habilidades
motoras específicas individuais ou
de adversario/a con fluidez,
precisión e control, perfeccionando
a adaptación e a execución dos
elementos técnicos desenvolvidos
no curso anterior.
EFB4.1.1. Perfecciona as
habilidades específicas das
actividades individuais que
respondan aos seus intereses.
CAA
CSIEE
EFB4.1.2. Adapta a
realización das habilidades
específicas aos condicionantes
xerados polos compañeiros e as
compañeiras, e polas persoas
adversarias, nas situacións
colectivas.
CAA
CSIEE
CSC
59
Obxectivos Contidos Criterios de avaliación Estándares de aprendizaxe Competencias clave
B4.3. Planificación e
realización de actividades físicas
en contornos non estables.
EFB4.1.3. Resolve con
eficacia situacións motoras nun
contexto competitivo.
CAA
CSIEE
EFB4.1.4. Pon en práctica
técnicas específicas das
actividades en ámbitos non
estables, analizando os aspectos
organizativos necesarios.
CAA
CSIEE
EFB4.2.2. Colabora con
participantes nas actividades
físico-deportivas nas que se
produce colaboración ou
colaboración-oposición, e explica
a achega de cadaquén.
CAA
CSIEE
CSC
EFB4.2.3. Desempeña as
funcións que lle corresponden,
nos procedementos ou nos
sistemas postos en práctica para
conseguir os obxectivos do
equipo.
EFB4.2.4. Valora a oportunidade
e o risco das súas accións nas
actividades físico-deportivas
desenvolvidas.
EFB4.2.5. Formula estratexias
ante as situacións de oposición ou
de colaboración-oposición,
adaptándoas ás características dos
participantes.
CAA
CSIEE
CSC
CAA
CSIEE
CAA
CSIEE
Departamento | E.F.
60
VI. CONCRECIÓNS METODOLÓXICAS. MATERIAIS
E RECURSOS DIDÁCTICOS.
CONCRECIÓNS METODOLÓXICAS.
A intervención educativa, dende unha perspectiva metodolóxica, vai estar orientada polo
modelo constructivista do ensino e aprendizaxe, o que significa que as actuacións do profesor
irán encamiñadas a procurar que sexa o propio alumno quen constrúa os seus aprendizaxes.
Para elo será necesario que na selección e secuenciación das actividades de aprendizaxe se teña
en conta, na medida do posible, o significado que estas teñen para o alumno/a e a súa relación
cos coñecementos que xa posúe. Ademais, haberá que considerar, no proceso de ensino
aprendizaxe, as características particulares de cada alumno/a, tales como a súa capacidade de
aprendizaxe, os seus intereses e as súas motivacións, co fin de poder axustar adecuadamente a
axuda pedagóxica ás súas necesidades específicas.
Os métodos de ensino corresponderanse cos obxectivos e estándares de aprendizaxe que se
plantexen en cada unidade didáctica. Iso non quere dicir que en cada unidade se utilice un
método único, senón que, polo contrario, normalmente combinaranse, sendo os obxectivos
didácticos propostos os que determinen a conveniencia de que predomine a utilización dun ou
doutro método.
Así, tomando como punto de partida a idea que non se pretende buscar a toda costa un
rendemento deportivo concreto, cando se trata da ensinanza e aprendizaxe de modelos, o
método de “Instrución directa" é aconsellable en aquelas actividades que teñen solucións ben
definidas polo seu probado rendemento, execución na cal requira uns programas motores
específicos. Non se debe esquecer que é moito máis fácil aprender correctamente unha técnica
dende o principio que intentar corrixila cando se aprendeu erroneamente.
Pero de igual forma que a instrución directa é importante en certas actividades, non ten ningún
sentido noutras. Aínda que o exemplo máis claro deso témolo na expresión corporal, hai outras
61
moitas actividades e situacións nas que é máis enriquecedor utilizar un ensino mediante a busca
ou estilos máis creativos, ou na proposta en forma de resolución de problemas, como pode ser
o caso dalgúns deportes alternativos, ou na proposta de posibles solucións tácticas nos deportes
máis convencionais, ou, tamén, cando se queira introducir elementos lúdicos nos deportes
tradicionais (combinación de dous deportes; por exemplo, xogar ó fútbol e baloncesto
simultaneamente; xogar a voleibol pero con pelota de espuma e palas,...).
Un dos procedementos metodolóxicos que vai a ser utilizado con maior frecuencia, ó longo do
curso, é a “Asignación de tarefas", xa que facilita enormemente a individualización do ensino
ó propiciar que cada alumno ou grupo de alumnos realice aquelas actividades que son máis
adecuadas a súa competencia motriz. Ademais, este procedemento axuda a que o profesor poida
axustar mellor as súas intervencións durante o proceso de ensino e aprendizaxe ás necesidades
específicas de cada alumno/a nun momento determinado.
Así mesmo, tamén se proporán situacións de “Ensino Recíproco”, xa que o feito de que un
alumno/a teña que corrixir ó seu compañeiro ou compañeiros non só axuda ó que está
executando a acción, senón que tamén, o que fai as veces de ensinante, adquire unha idea máis
clara da actividade que tamén el debe de realizar, ó verse obrigado a analizala execución do seu
compañeiro e a detectalos erros que comete. Por outro lado, o ensino recíproco supón, en sé
mesmo, unha boa forma de desenvolver algúns contidos actitudinais.
En canto á estratexia na práctica do ensino de modelos utilizaranse, de acordo coas
características da habilidade motriz que se pretenda ensinar, métodos analítico- progresivos ou
globais con ou sen polarización da atención.
TRATAMENTO DOS CONTIDOS CONCEPTUAIS.
O tratamento dos contidos conceptuais adoptará diferentes formas, en función dos obxectivos
que se pretendan con eles.
Normalmente, ó principio da clase darase ós alumnos unha breve explicación sobre o que se
Departamento | E.F.
62
vai a facer na mesma, e sobre o que se pretende conseguir con elo. Este pode ser un bo momento
para expoñer determinados contidos conceptuais.
Tamén, no transcurso da práctica as explicacións de carácter práctico poden afianzar ou
completar as explicacións iniciais.
Por outra banda todo o acontecido conceptualmente nas sesión quedará reflectido e
profundizado na aula virtual, ofrecendo camiños de investigación do propio educando.
ASPECTOS ORGANIZATIVOS.
A agrupación estable dos alumnos en función da competencia motriz supón, as veces,
problemas derivados da diminución das expectativas do profesor e dos alumnos, da tendencia
a unha autoestima baixa, de actitude pasivas ante as limitacións persoais, etc. Sen embargo, o
uso dosificado e racional deste sistema pode proporcionar certas vantaxes e estar xustificado
dende o punto de vista do aprendizaxe, sempre e cando se utilice para casos e situacións
concretas, e normalmente se utilicen outros sistemas de agrupamento de alumnos
(aleatoriedade, afectividade, heteroxeneidade en altura ou en capacidade, etc.).
As diferenzas individuais no rendemento motor non deben ser o único criterio de agrupamento
de alumnos, aínda que este tamén sexa práctico en determinadas situacións. Basicamente
utilizaranse dous criterios de agrupamento:
- Agrupacións de alumnos de nivel heteroxéneo: para lograr que os alumnos de maior nivel
sirvan de estímulo ós de nivel inferior e para plantexar situacións de "microensino", para o
desenrolo de determinados contidos actitudinais, e como elemento de integración.
- Agrupacións de alumnos de nivel homoxéneo: para a realización de pequenas adaptacións
curriculares e para plantexar situacións competitivas máis igualadas en cada un dos deportes
traballados, pois non hai que descartar o valor educativo da competición.
PRINCIPIOS METODOLÓXICOS E ASPECTOS DE INTERESE NA DINÁMICA DA
63
SESIÓN.
- Primacía do adestramento xeral
- Coñecemento dos alumnos-as.
- Distribución da sesión:
o Introdución e quecemento (intensidade crecente)
o Parte principal da sesión.
o Volta á calma (intensidade decrecente) ou relaxación e reflexións finais.
- Sesión activa, motivadora, progresiva e adaptada ás diferenzas e necesidades individuais.
- A sesión permitirá a maior transferencia á vida práctica e cotiá do alumno.
- Busca da máxima participación.
- Fomentar o espírito de cooperación.
- Prevalecerá a colaboración e participación ante a competición.
-Tenderase á integración de tódolos alumnos/as, segundo as súas necesidades e capacidades e
non á eliminación ou segregación.
- Fomentarase a igualdade entre os sexos: coeducación.
- Fomentarase o aspecto Lúdico-recreativo do xogo e da actividade física.
- Deberase ter en conta a etapa evolutiva dos nosos alumnos/as. Os adolescentes reprantéxanse
constantemente a imaxe que teñen de si mesmos/as e tamén a que pensan que os demais temos
deles.
ESTILOS DE ENSINANZA.
Seguindo a Muska Mosston: Daremos máis importancia a “chegar a ser" que ós “resultados”, á
"flexibilidade” que á “rixidez”.
Consideramos a Educación Física como unha serie dinámica de interaccións entre o profesor
ou profesora e o alumno/a, na que poden existir diferentes xeitos de traballar segundo sexan os
Departamento | E.F.
64
alumnos e as situacións.
Os estilos de ensinanza non se dan de forma pura na súa aplicación real, polo que se tende a
agrupar os estilos en categorías máis amplas con características comúns. Nos vamos a basear
por este motivo na clasificación de Delgado Noguera (1992) e como xa dixemos anteriormente,
aplicaremos o estilo más axeitado en cada caso.
- Estilos tradicionais: aqueles que se caracterizan polo máximo control do profesor sobre as
decisións que afectan ó proceso de ensinanza aprendizaxe.
• Mando directo: Fundamentado na orde e estilo da ximnasia tradicional. O mestre
determina a actividade a realizar, con unhas normas que fixan a calidade/exactitude do
exercicio (modelo), mantendo unha organización fixa e tendo o profesor unha posición
externa.
• Modificación mando directo: Execución da tarefa ou ritmo máis apropiado ás súas
características, posición menos ríxida e comunicación máis directa co docente.
• Asignación de tarefas: Logo da explicación e/ou demostración da tarefa producese
unha dispersión do alumnado que comeza a traballar a seu propio ritmo. O alumno
faise máis responsable da súa actuación e pode adaptar a tarefa as súas posibilidades.
O profesor vese liberado de dirixir a acción e pode utilizar máis tempo nas retro-
alimentacións.
- Estilos individuais: aqueles que se caracterizan por atender fundamentalmente as diferenzas
respecto a capacidades, ritmos de aprendizaxe, intereses, …
• Traballo por grupos de nivel: Pártese dun diagnóstico previo. Establécense cantos
niveis se desexe, formando un grupo para cada nivel. Tratarase o mesmo contido, pero
en diferentes niveis, sendo a información inicial diferente en cada grupo.
• Traballo por grupos de intereses: Similar á anterior, pero esta vez os grupos dividiranse
en función dos seus gustos, debendo nos dar a elixir entre contidos que consigan o
65
obxectivo que pretendemos.
• Ensinanza programada: Utilizase para aspectos teóricos, coa axuda da informática e
baséase na comprobación inmediata das respostas dadas.(Utilizaremos a aula virtual
para colgar exames e exercicios)
- Estilos participativos: Son aqueles cuxo obxectivo fundamental é que o alumno se involucre
no proceso de aprendizaxe, buscando que observen ós seus compañeiros, lles proporcionen
feedback, os tutelen dalgunha maneira.
• Ensinanza recíproca: Alumnos por parellas, un será o executante e o outro o
observador (logo cambiar). O observador terá una folla de observación (ou non) para
anotar se están presentes ou non nas execucións os puntos crave que destacara o
profesor. O coñecemento do resultados se llo dará o observador ao executante, mentres
o profesor só se comunicará co observador.
• Grupos reducidos: Igual que o anterior, pero os grupos os forman maior número de
alumnos, de catro a seis, que asumirán diferentes roles: executante, axudante,
observador...
• Microensinanza: Una serie de alumnos asumirá o rol de alumnos/as mestres/as.
Despois dunha información a modo de introdución do profesor, é o alumno quen dará
toda a información ós compañeiros, pudendo comunicarse o mestre só cos alumnos/as
profesores/as.
- Estilos cognoscitivos: Son aqueles que intentan estimular un aprendizaxe activo e
significativo a través da indagación e a experimentación motriz, o que traslada a toma de
decisións ó alumno.
• Descubrimento guiado: Se fundamenta nunha búsqueda de carácter cognitivo, sendo a
maioría de solucións aportadas de forma verbal. Suscítanse preguntas cuxa única
resposta válida (plantexamento converxente) constitúen os pasos da progresión e estes
Departamento | E.F.
66
serán postos na práctica dunha maneira motriz polos alumnos.
• Resolución de problemas: A busca será motriz. O profesor fai unha pregunta xeral, a
cal ten varias solucións válidas (proposta diverxente). Será conveniente unha posta en
común con todas as solucións aportadas e pasar a súa execución nas situacións de xogo.
- Estilos creativos: deixan liberdade para a creación motriz. O profesor proporá temas xerais
que orientarán globalmente o traballo e o alumnado propón os problemas a resolver.
MATERIAIS E RECURSOS DIDÁCTICOS.
Contamos co material físico e dixital necesario para desenvolver as unidades.
Empregaremos como axuda para a afianzar conceptos material dixital de todo tipo (incluíndo a
aula virtual e a web do IES “iescosmelopez.org”) , explicacións teórico-prácticas do profesor,
apuntes, fotocopias e fichas, pero sempre primando o valor procedimental da EF, onde non
existen sesións teóricas senón teórico-prácticas.
Por suposto, terán material de apoio na propia biblioteca do centro, e libros de texto de anos
atrás no propio ximnasio.
67
VII. PROCEDEMENTO E INSTRUMENTOS DE
AVALIACIÓN, CRITERIOS DE CUALIFICACIÓN
E RECURSOS DIDÁCTICOS.
7.1 CRITERIOS DE AVALIACIÓN
1º ESO CRITERIOS E INDICADORES DE AVALIACIÓN
OBXETIVOS DE ETAPA CRITERIOS INDICADORES
1.Coñecer os rasgos que definen unha
actividade física saudable e valorar os
efectos que a práctica habitual e
sistemática ten na mellora das condicións
de saúde e calidade de vida.
1.Identificar os hábitos hixiénicos e
posturais saudables relacionados coa
actividade física e coa vida cotiá.
1.1. Identifica e leva a cabo determinados
hábitos, como por exemplo usar
indumentaria adecuada, hidratarse durante a
actividade ou atender a súa hixiene persoal
despois das sesión.
1.2. Recoñecer as posturas adecuadas nas
actividades físicas realizadas e en acción da
vida cotiá.
2. Planificar e desenrolar actividades
físicas, cunha actitude de autoesixencia,
para mellorar o dominio e control
corporal, o rendemento motor, as técnicas
básicas de respiración e relaxación como
medio para reducir desequilibrios e aliviar
tensións producidas na vida cotiá e na
práctica físico-deportiva.
2. Recopiar actividades, xogos,
estiramentos e exercicios de mobilidade
articular apropiados para o quecemento e
realizados na clase.
2.1. Recolle, en soporte escrito ou dixital,
exercicios que poden ser utilizados no
quecemento de calquera actividade física.
3. Incrementar as cualidades físicas
relacionadas coa saúde respeto ó seu
nivel inicial.
3.1. Mostra autoesixencia no seu esforzo
para mellorar os niveis das cualidades físicas
relacionadas coa saúde.
3. Coñecer e participar en actividades
deportivas e recreativas individuais,
colectivas e de adversario, aplicando os
fundamentos regulamentarios, técnicos e
tácticos en situación de xogo, con
progresiva autonomía na súa execución.
4. Mellorar a execución dos aspectos
técnicos fundamentais dun deporte
individual, aceptando o nivel alcanzado.
4.1. Logra unha progresión de súas
capacidades coordinativas nas habilidades
específicas dun deporte individual.
5. Realizar a acción motriz oportuna en
función da fase de xogo no que se
desenrole, ataque ou defensa, no xogo ou
deporte colectivo proposto.
5.1. En ataque, intenta conservar o balón,
avanzar e conseguir a marca elixindo
técnicas adecuadas.
5.2. En defensa intenta recuperar a pelota,
frear o avance e evitar que o contrario
consiga marca.
5.3. Valora os aspectos actitudinais
Departamento | E.F.
68
relacionados co traballo en equipo e a
cooperación.
4. Realizar actividades físico-deportivas
no medio natural que teñan baixo impacto
ambiental, contribuíndo a súa
conservación
6. Seguir as indicacións das señais de
rastreo nun recorrido polo centro ou as
súas inmediacións.
6.1. Identifica o significado das sinais
necesarias para completar un recorrido no
orden establecido o máis rápido posible.
6.2 Desenvólvese respectuosamente có
entorno físico e social no que se desenrole a
actividade.
5. Practicar e deseñar actividades
expresivas con o sen base musical,
utilizando o corpo como medio de
comunicación e expresión creativa.
7. Elaborar unha mensaxe de forma
colectiva, mediante técnicas como o
mimo, o xesto, a dramatización ou a
danza e comunicalo ó resto de grupos.
7.1. Elabora colectivamente unha mensaxe e
o comunica, escollendo algunha das técnicas
de expresión corporal traballadas.
7.2. Desenrola a súa capacidade creativa, así
como a adecuación e a posta en práctica da
técnica escollida.
6. Mostrar habilidades e actitudes sociais
de respeto, traballo en equipo e
deportividade na participación en
actividades, xogos e deportes,
independentemente das diferenzas
culturais, sociais e de habilidade.
8. Manifestar actitudes de cooperación,
tolerancia, deportividade e “xogo limpo”
tanto cando se adopta o papel de
participante coma o de espectador na
práctica dun deporte colectivo.
8.1. Participa en actividades, xogos e
situación competitivas do deporte colectivo
escollido.
8.2. Respecta as normas, ó árbitro, ós
propios compañeiros e ós opoñentes,
aceptando o resultado.
8.3. Respecta as normas, á árbitro, ós propios
compañeiros e ós opoñentes, aceptando o
resultado.
7. Adoptar unha actitude crítica ante o
tratamento do corpo, a actividade física e
o deporte no contexto social
9. Manifestar unha actitude crítica ante as
prácticas e valoracións que se fan do
deporte e do corpo a través dos diferentes
medios de comunicación.
9.1. Analiza a información que ofrecen os
medios de comunicación (prensa, revistas
para adolescentes, Internet, radio, TV) sobre
temáticas vinculadas ó deporte e ó corpo
vixentes na sociedade.
9.2. Analiza de forma crítica temas como a
imaxe corporal, os estilos de vida na
sociedade actual, os valores das diferentes
vertentes do deporte o a violencia e a
competitividade.
8. Utilizar as tecnoloxías da información e
a comunicación, e a lectura como fonte de
10. Utilizar as tecnoloxías da
información e a comunicación como
10.1. Realiza sinxelas investigación
utilizando as Tics para profundizar en
69
consulta e como recurso de apoio para o
logro dos aprendizaxes.
recurso da materia. distintos contidos, obtén e rexistra datos,
presenta e expresa a información.
Departamento | E.F.
70
2º ESO CRITERIOS E INDICADORES DE AVALIACIÓN
OBXETIVOS DE ETAPA CRITERIOS INDICADORES
1.Coñecer os rasgos que definen unha
actividade física saudable e valorar os
efectos que a práctica habitual e
sistemática ten na mellora das condicións
de saúde e calidade de vida.
1.Identificar os hábitos hixiénicos e
posturais saudables relacionados coa
actividade física e coa vida cotiá.
1.1. Identifica e leva a cabo determinados
hábitos, como por exemplo usar
indumentaria adecuada, hidratarse durante a
actividade ou atender a súa hixiene persoal
despois das sesións.
1.2. Recoñecer as posturas adecuadas nas
actividades físicas realizadas e en acción da
vida cotiá como estar sentado, levantar
cargas ou transportar mochilas.
2. Planificar e desenrolar actividades
físicas, cunha actitude de autoesixencia,
para mellorar o dominio e control corporal,
o rendemento motor, as técnicas básicas de
respiración e relaxación como medio para
reducir desequilibrios e aliviar tensións
producidas na vida cotiá e na práctica
físico-deportiva.
2. Recopilar actividades, xogos,
estiramentos e exercicios de mobilidade
articular apropiados para o quecemento e
realizados na clase.
2.1. Calcula a súa zona de traballo óptima a
partir dun cálculo porcentual da súa
frecuencia cardíaca máxima.
2.2. Analiza si unha actividade física se
encóntrase dentro do intervalo do que se
considera unha actividade física aeróbica.
3. Incrementar a resistencia aeróbica e a
flexibilidade respeto o seu nivel inicial.
3.1. Esfórzase en mellorar os niveis de
resistencia e flexibilidade, mediante a
participación activa nas sesións.
3.2. Ten en conta a mellora respecto do seu
propio nivel inicial, e non soo respecto ó
resultado obtido.
3. Coñecer e participar en actividades
deportivas e recreativas individuais,
colectivas e de adversario, aplicando os
fundamentos regulamentarios, técnicos e
tácticos en situación de xogo, con
progresiva autonomía na súa execución.
4.- Mostrar autocontrol na aplicación da
forza e na relación co adversario, ante
situación de contacto físico en xogos e
actividades de loita.
4.1. Aplica a forza de forma proporcionada
poñendo atención a variabilidade da
situación e aplicando de forma correcta as
técnicas enxeñadas.
4.2. Móstrase respectuoso co opoñente,
realizando a actividade de loita dentro das
normas establecidas.
5. Realizar de forma autónoma un
recorrido de sendeiro cumprindo normas
de seguridade básicas e mostrando unha
actitude de respecto hacia a conservación
do entorno na que se leva a cabo a
actividade.
5.1. Realiza o recorrido de forma autónoma
cumprindo as normas de seguridade básica
levando a indumentaria adecuada e o
material necesario.
5.2. Usa recipientes onde depositar os
residuos producidos durante a marcha e se
esforza en no prexudicar a flora e fauna do
entorno.
4. Realizar actividades físico-deportivas no
medio natural que teñan baixo impacto
ambiental, contribuíndo a súa conservación
6. Crear e poñer na práctica unha
secuencia armónica de movementos
corporais a partir dun ritmo escollido.
6.1. Elixe e sigue un ritmo e selecciona
unha secuencia de movementos para
desenrolalos armónicamente.
71
6.2 Adecúa a secuencia ó ritmo, mostra
capacidade creativa e desinhibición persoal
na preparación e execución da actividade.
5. Practicar e deseñar actividades
expresivas con o sen base musical,
utilizando o corpo como medio de
comunicación e expresión creativa.
7. Manifestar actitudes de cooperación,
tolerancia, deportividade e “xogo limpo”
tanto en canto se adopta o papel de
participante como o de espectador na
práctica dun deporte colectivo.
7.1. Participa en situación competitivas do
deporte colectivo escollido, implicándose e
esforzándose en cumprir as
responsabilidades asinadas.
7.2. Respecta as normas, ó árbitro, ós
propios compañeiros e ós opoñentes, así
como a aceptación do resultado.
7.3. Practica deportes recreativos e
alternativos para o seu desfrute sen a
presión competitiva dos deportes
convencionais.
6. Mostrar habilidades e actitudes sociais
de respeto, traballo en equipo e
deportividade na participación en
actividades, xogos e deportes,
independentemente das diferenzas
culturais, sociais e de habilidade.
8. Manifestar unha actitude crítica ante
as prácticas e valoracións que se fan o
deporte e do corpo a través dos diferentes
medios de comunicación.
8.1. Analiza de forma crítica temas como a
imaxe corporal, os estilos de vida na
sociedade actual, os valores das diferentes
vertentes do deporte o da violencia e a
competitividade.
8.2 Analiza a información que ofrecen os
medios de comunicación (prensa, revistas,
Internet, radio, TV) ó abordar temáticas
vinculadas ó deporte e ó corpo vixentes na
sociedade.
7. Adoptar unha actitude crítica ante o
tratamento do corpo, a actividade física e o
deporte no contexto social
9. Utilizar as tecnoloxías da información
e da comunicación como o recurso da
materia.
9.1.Realiza sinxelas investigacións
utilizando as Tics para afondar en distintos
contidos, rexistra os datos e presenta a
información.
9.2. Analiza de forma crítica temas como a
imaxe corporal, os estilos de vida na
sociedade actual, os valores das diferentes
vertentes do deporte o a violencia e a
competitividade.
8. Utilizar as tecnoloxías da información e
a comunicación, e a lectura como fonte de
consulta e como recurso de apoio para o
logro dos aprendizaxes.
Departamento | E.F.
72
3º ESO CRITERIOS E INDICADORES DE AVALIACIÓN
OBXETIVOS DE ETAPA CRITERIOS INDICADORES
1.Coñecer os rasgos que definen unha
actividade física saudable e valorar os
efectos que a práctica habitual e sistemática
ten na mellora das condicións de saúde e
calidade de vida.
1.Relacionar as actividades físicas cos
efectos que producen nos diferentes
aparatos e sistemas do corpo humano,
especialmente con aqueles que son máis
relevantes para a saúde.
1.1. Coñece os aparatos e sistemas sobre os
que incide a práctica do exercicio físico, así
como as adaptacións que esta produce.
1.2. Es consciente da repercusión que ditos
cambios teñen na calidade de vida e na
autonomía das persoas no curso da súa vida.
2. Planificar e desenrolar actividades
físicas, cunha actitude de autoesixencia,
para mellorar o dominio e control corporal,
o rendemento motor, as técnicas básicas de
respiración e relaxación como medio para
reducir desequilibrios e aliviar tensións
producidas na vida cotiá e na práctica
físico-deportiva.
2. Reflexionar sobre a importancia que
teña para a saúde unha alimentación
equilibrada a partir do cálculo da inxecta
e o gasto calórico.
2.1. Calcula o aporte calórico da inxesta e
o consumo, reflexionando posteriormente
sobre a importancia de manter un equilibrio
diario entre ambos aspectos.
2.2. Coñece os riscos para a saúde e as
enfermidades que se derivan dos
desequilibrios que pódense producir entre a
inxesta e o gasto calórico.
3. Incrementar os niveis de resistencia
aeróbica, flexibilidade e forza resistencia
a partir do nivel inicial, participando na
selección das actividades e exercicios en
función dos métodos de adestramento
propios de cada capacidade.
3.1. Coñece un abanico de actividades e
exercicios que deberá combinar para
incrementar o nivel das capacidades físicas.
3.2. Desenrola un traballo regular,
autónomo e responsable encamiñado ó
incremento das calidades físicas
relacionadas coa saúde, de acordo a súas
posibilidades e baseado no esforzo diario.
3. Coñecer e participar en actividades
deportivas e recreativas individuais,
colectivas e de adversario, aplicando os
fundamentos regulamentarios, técnicos e
tácticos en situación de xogo, con
progresiva autonomía na súa execución.
4.- Realizar exercicios de
acondicionamento físico atendendo a
criterios de hixiene postural como
estratexia para a prevención de lesións.
4.1. Valora a execución correcta de moitos
exercicios, sobre todo de forza muscular e
de flexibilidade que, realizada
incorrectamente, poidan resultar
potencialmente perigosos para a súa saúde.
4.2. Aplica as pautas de movementos
facilitadas e as transfire ás posición
corporais das actividades cotiá.
5. Resolver situación de xogo reducido
de un ou varios deportes colectivos,
aplicando os coñecementos técnicos,
tácticos e regulamentarios adquiridos.
5.1. Toma decisións correctas para a
resolución de situación de xogo reducido
por encima da execución técnica das
habilidades que se desenrolan.
4. Realizar actividades físico-deportivas no
medio natural que teñan baixo impacto
ambiental, contribuíndo a súa conservación
6. Completar unha actividade de
orientación, preferentemente no medio
natural, coa axuda dun mapa e
6.1.Completa unha actividade de
orientación coa axuda dun mapa e outros
métodos de orientación, atendendo as
medidas de seguridade.
73
respetando as normas de seguridade.
5. Practicar e deseñar actividades
expresivas con o sen base musical,
utilizando o corpo como medio de
comunicación e expresión creativa.
7. Realizar bailes por parellas o en grupo,
indistintamente con calquera membro do
mesmo, mostrando respecto e
desinhibición.
7.1. Interacciona cos seus compañeiros e
compañeiras, respectándose e adaptándose
a cada un de eles.
6. Mostrar habilidades e actitudes sociais
de respeto, traballo en equipo e
deportividade na participación en
actividades, xogos e deportes,
independentemente das diferenzas
culturais, sociais e de habilidade.
8. Manifestar actitudes de cooperación,
tolerancia, deportividade e xogo limpo
tanto cando se adopta o papel de
participante como o de espectador na
práctica dun deporte colectivo.l
8.1. Participa en situación competitivas do
deporte colectivo escollido. Valorarase a
súa capacidade de implicarse e esforzarse
en cumprir as responsabilidades que lle
asigna o seu propio equipo.
8.2 Demostra respecto ás normas, ó árbitro,
ós seus propios compañeiros e os opoñentes
tanto en actuar de xogador como de
espectador.
7. Adoptar unha actitude crítica ante o
tratamento do corpo, a actividade física e o
deporte no contexto social
9. Manifestar unha actitude crítica ante
as prácticas e valoracións que se fan do
deporte e do corpo a través dos diferentes
medios de comunicación.
9.1. Analiza a información que ofrecen os
medios de comunicación, aborda temáticas
vinculadas ó deporte e ó deporte e o corpo
vixentes na sociedade e analiza de forma
crítica temas como a imaxe corporal, os
estilos de vida na sociedade actual, os
valores das diferentes vertentes do deporte
ou a violencia e a competitividade.
8. Utilizar as tecnoloxías da información e
a comunicación, e a lectura como fonte de
consulta e como recurso de apoio para o
logro dos aprendizaxes.
10. Utilizar as tecnoloxías da
información e da comunicación como
recurso da materia.
10.1. Realiza sinxelas investigación
utilizando as Tics para afondar en distintos
contidos, rexistrar datos, presentar
información.
Departamento | E.F.
74
4º ESO CRITERIOS E INDICADORES DE AVALIACIÓN
OBXETIVOS DE ETAPA CRITERIOS INDICADORES
1.Coñecer os rasgos que definen unha
actividade física saudable e valorar os
efectos que a práctica habitual e sistemática
ten na mellora das condicións de saúde e
calidade de vida.
1.Deseñar e levar a cabo un plan de
traballo dunha calidade física relacionada
coa saúde, incrementando o propio nivel
inicial, a partir do coñecemento de
sistemas e métodos de adestramento.
1.1. Coñece os aparatos e sistemas sobre os
que incide a práctica do exercicio físico, así
como as adaptacións que esta produce.
1.2. Es consciente da repercusión que ditos
cambios teñen na calidade de vida e na
autonomía das persoas no curso da súa
vida.
2. Planificar e desenrolar actividades
físicas, cunha actitude de auto-esixencia,
para mellorar o dominio e control corporal,
o rendemento motor, as técnicas básicas de
respiración e relaxación como medio para
reducir desequilibrios e aliviar tensións
producidas na vida cotiá e na práctica
físico-deportiva.
2. Planificar e poñer en práctica
quecementos autónomos respetando
pautas básicas para a súa elaboración e
atendendo as características da
actividade física que se realiza.
2.1. Calcula o aporte calórico da inxesta e
o consumo, reflexionando posteriormente
sobre a importancia de manter un equilibrio
diario entre ambos aspectos.
2.2. Coñece os riscos para a saúde e as
enfermidades que se derivan dos
desequilibrios que pódense producir entre a
inxesta e o gasto calórico.
3. Analizar os efectos beneficiosos do
traballo de resistencia aeróbica,
flexibilidade e forza resistencia para a
saúde.
3.1. Coñece un abanico de actividades e
exercicios que deberá combinar para
incrementar o nivel das capacidades físicas.
3.2. Desenrola un traballo regular,
autónomo e responsable encamiñado ó
incremento das calidades físicas
relacionadas coa saúde, de acordo a súas
posibilidades e baseado no esforzo diario.
3. Coñecer e participar en actividades
deportivas e recreativas individuais,
colectivas e de adversario, aplicando os
fundamentos regulamentarios, técnicos e
tácticos en situación de xogo, con
progresiva autonomía na súa execución.
4.- Resolver supostos prácticos sobre as
lesións que se poidan producir na vida
cotiá, na práctica da actividade física e
no deporte, aplicando unhas
primeiras atencións.
4.1. Valora a execución correcta de moitos
exercicios, sobre todo de forza muscular e
de flexibilidade que, realizada
incorrectamente, poden resultar
potencialmente perigosos para a súa saúde.
5. Utilizar os tipos de respiración e as
técnicas e métodos de relaxación como
medio para a redución de desequilibrios
e o alivio de tensións producidas na vida
cotiá.
5.1. Toma decisións correctas para a
resolución de situación de xogo reducido
por encima da execución técnica das
habilidades que se desenrolan.
4. Realizar actividades físico-deportivas no
medio natural que teñan baixo impacto
ambiental, contribuíndo a súa conservación
6. Resolver situación de xogo reducido
de un ou varios deportes colectivos,
aplicando os coñecementos técnicos,
tácticos e regulamentario adquiridos.
6.1.Completa unha actividade de
orientación coa axuda dun mapa e outros
métodos de orientación, atendendo as
medidas de seguridade.
75
5.- Practicar e deseñar actividades
expresivas con o sen base musical,
utilizando o corpo como medio de
comunicación e expresión creativa.
7. Completar unha actividade de
orientación, preferentemente no medio
natural, coa axuda dun mapa e
respectando as normas de seguridade.
7.1. Interacciona cos seus compañeiros e
compañeiras, respectándose e adaptándose
a cada un de eles.
6. Mostrar habilidades e actitudes sociais
de respeto, traballo en equipo e
deportividade na participación en
actividades, xogos e deportes,
independentemente das diferenzas
culturais, sociais e de habilidade.
8. Realizar bailes por parellas o en grupo,
indistintamente con calquera membro do
mesmo, mostrando respecto e
desinhibición.
8.1. Participa en situación competitivas do
deporte colectivo escollido. Valorarase a
súa capacidade de implicarse e esforzarse
en cumprir as responsabilidades que lle
asigna o seu propio equipo.
8.2 Demostra respecto ás normas, ó árbitro,
ós seus propios compañeiros e os opoñentes
tanto en actuar de xogador como de
espectador.
7. Adoptar unha actitude crítica ante o
tratamento do corpo, a actividade física e o
deporte no contexto social
9. Manifestar actitudes de cooperación,
tolerancia, deportividade e xogo limpo
tanto cando se adopta o papel de
participante como o de espectador na
práctica dun deporte colectivo.
9.1. Analiza a información que ofrecen os
medios de comunicación, aborda temáticas
vinculadas ó deporte e ó deporte e o corpo
vixentes na sociedade e analiza de forma
crítica temas como a imaxe corporal, os
estilos de vida na sociedade actual, os
valores das diferentes vertentes do deporte
ou a violencia e a competitividade.
8. Utilizar as tecnoloxías da información e
a comunicación, e a lectura como fonte de
consulta e como recurso de apoio para o
logro dos aprendizaxes.
10. Manifestar unha actitude crítica ante
as prácticas e valoracións que se fan do
deporte e do corpo a través dos diferentes
medios de comunicación.
10.1. Realiza sinxelas investigación
utilizando as Tics para afondar en distintos
contidos, rexistrar datos, presentar
información.
Departamento | E.F.
76
1º BACHARELATO CRITERIOS E INDICADORES DE AVALIACIÓN
OBXETIVOS DE ETAPA CRITERIOS INDICADORES
1.Coñecer os rasgos que definen unha
actividade física saudable e valorar os
efectos que a práctica habitual e sistemática
ten na mellora das condicións de saúde e
calidade de vida.
1. Coñecer os riscos e contraindicacións
que determinadas prácticas nocivas teñen
para a saúde, adoptando hábitos
saudables para paliar os seus efectos.
1.1. Adopta un pensamento
crítico con respeto a determinadas
prácticas insás, relacionadas coa
actividade física, para a saúde (sobre
esforzo, bulimia, anorexia, drogas,
alcohol, sedentarismo….)
1.2. Coñece os principios básicos para
realizar unha dieta equilibrada tendo en
conta algún factores coma a actividade.
2. . Elaborar e poñer en práctica un
programa de actividade física e saúde
incrementando as cualidades físicas
implicadas, a partir da avaliación do estado
inicial.
2. Elaborar e poñer en práctica de
maneira autónoma probas de valoración
da condición física orientadas á saúde.
2.1. Avalía por si mesmo o seu nivel de
condición física inicial, fundamentalmente
en aquelas calidades físicas directamente
relacionadas coa saúde.
2.2. Prepara cada proba, a executará e
rexistrará o resultado obtendo así a
información necesaria para iniciar o seu
propio programa de actividade física e
saúde.
3. Realizar de maneira autónoma un
programa de actividade física e saúde,
utilizando as variables de frecuencia,
intensidade, tempo e tipo de actividade.
3.1. Elabora un programa de actividade
física para a mellora da condición física,
organizando os compoñentes de volume,
frecuencia e intensidade de forma
sistemática durante un período de tempo e
adaptándoos ó tipo de actividade física
elixida.
3.2. Prepara cada proba, a executará e
rexistrará o resultado, obtendo así a
información necesaria para iniciar o seu
propio programa de actividade física e
saúde.
3. Organizar e participar en actividades
físicas como recurso para ocupar o tempo
libre e de ocio, valorando os aspectos
sociais e culturais que levan asociadas.
4.- Organizar actividades físicas
utilizando os recursos dispoñibles no
centro e nas súas inmediacións.
4.1. Participa na organización de
actividades físicas atendendo a criterios
organizativos básicos.
5. Demostrar dominio técnico e táctico
en situacións reais de práctica no deporte
individual, colectivo ou de adversario
seleccionado.
5.1. Resolve situacións motrices nun
contexto competitivo, utilizando de
maneira adecuada os elementos técnicos e
tácticos propios de cada disciplina
77
deportiva.
4. Resolver situación motrices deportivas,
dando prioridade á toma de decisións e
utilizando elementos técnicos aprendidos
na etapa anterior.
6. Realizar, no medio natural, unha
actividade física de baixo impacto
ambiental, colaborando na súa
organización.
6.1. Realiza unha actividade física no
medio natural, preferentemente fóra do
centro, aplicando as técnicas desa
actividade, identificando os aspectos
necesarios para levala a cabo, como a
recollida de información sobre a actividade.
5. Realizar actividades físico-deportivas no
medio natural, demostrando actitudes que
contribuían a súa conservación.
7. Manter unha actitude crítica ante
prácticas sociais que son nocivas para a
saúde e adoptar actitudes de cooperación,
respeto y non discriminación na
realización de actividades deportivas.
7.1. Analiza criticamente comportamentos
socialmente aceptados que atentan contra a
saúde individual e colectiva.
Valora si ten actitudes de cooperación,
tolerancia e respecto, e se as prácticas de
maneira habitual no seu entorno de
referencia (grupo clase, profesorado,
outros).
6. 6. Adoptar unha actitude crítica antelas
prácticas sociais que teñen efectos
negativos para a saúde individual e
colectiva.
8. Elaborar composicións
corporais colectivas, tendo en conta as
expresións cooperando cos compañeiros.
8.1. Participa activamente no deseño e
execución de composicións corporais
colectivas, nas que se valorará a
orixinalidade, a expresividade, a
capacidade de seguir o ritmo da música, o
compromiso, a responsabilidade no
traballo no grupo e no seguimento do
proceso de elaboración da composición.
7. Deseñar e practicar, nos pequenos
grupos, composicións con ou sen base
musical, como medio de expresión e de
comunicación.
9. Utilizar de maneira autónoma algunha
das técnicas de relaxación aprendidas,
tomando conciencia dos beneficios que
reporta para a mellora da saúde.
9.1. Practica de maneira autónoma e por
propia iniciativa, distintas técnicas de
respiración e relaxación. Se valorarán os
elementos técnicos na súa realización, a
súa eficacia desde o punto de vista da
saúde, así como, o momento no que as
utiliza.
8. Utilizar de forma autónoma a
actividade física e as técnicas de
relaxación como medio de coñecemento
persoal e como recurso para reducir
desequilibrios e tensións producidas
na vida diaria.
10. Elaborar un traballo de análise e
recopilación das diversas actividades
físico-deportivas e recreativas de Galicia.
10. Realiza unha investigación no grupo
para coñecer os diferentes xogos e deportes
tradicionais de nosa rexión e nos leva á
práctica aproveitando os materiais de que
dispoñen e os que poden fabricar.
9. Investigar, recopilar e practicar
actividades físico-deportivas de Galicia.
Departamento | E.F.
78
7. 2. PROCEDEMENTO PARA A AVALIACIÓN INICIAL.
PROCEDEMENTO PARA A AVALIACIÓN CONTINUA.
PROCEDEMENTO PARA A AVALIACIÓN FINAL.
En canto aos procedementos de avaliación, farémonos as seguintes cuestións:
Que avaliar? Para avaliar o proceso de aprendizaxe, valoraremos as capacidades expresadas
nos obxectivos xerais (e non condutas ou rendementos) e nos estándares de aprendizaxe
intentando avaliar ao individuo na súa totalidade, a través de indicadores (os criterios de
avaliación).
Cando avaliar?: Sempre. De forma continua: inicial, formativa e sumativa.
A avaliación inicial serviranos para determinar os coñecementos previos dos alumnos/as, así
como as súas necesidades e motivacións.
A avaliación formativa permítenos reaxustar o proceso, motivar e informar aos alumnos/as de
como evoluciona a súa aprendizaxe.
A avaliación sumativa daranos unha información sobre os resultados.
Como avaliar?: Utilizando procedementos e instrumentos de avaliación.
Dentro dos procedementos, escollemos a avaliación criterial, comparativa absoluta. Segundo
o grado de responsabilidade do alumno poderá ser: heteroavaliación (a máis usada),
autoavaliación, e coavaliación.
Valorarase, en xeral, o nivel de asimilación dos conceptos, e o grado de esforzo no grao de
consecución dos estándares (por riba da eficiencia motriz) a asistencia, participación e actitude
nas clases.
Como instrumentos de avaliación competencial : probas orais e escritas con preguntas curtas
, longas, e tipo test, para as actitudes: rexistros anecdóticos, control de asistencia, control de
material;
79
para os procedementos: probas de execución, observacións sistemáticas, traballos teórico-
prácticos, listas de control, probas escritas.
A avaliación da unidade didáctica realizarase empezando por unha avaliación inicial criterial,
que marque ou punto de partida dás aprendizaxes a adquirir polos nosos alumnos, utilizando os
instrumentos citados (dependendo da unidade didáctica).
A continuación proseguiremos cunha avaliación que responderá en tódolos intres ós seguintes
parámetros: sumativa, formativa, global e continua.
No proceso de avaliación continua, cando o progreso dun alumno ou unha alumna non sexa o
adecuado, estableceranse medidas de reforzo educativo. Estas medidas adoptaranse en calquera
momento do curso, tan pronto como se detecten as dificultades, e estarán dirixidas a garantir a
adquisición das competencias imprescindibles para continuar o proceso educativo.
7. 3. INSTRUMENTOS E PROCEDEMENTOS DE CUALIFICACIÓN.
Co fin de ofrecer unha información o máis obxectiva posible ao alumnado e as familias,
distribuiremos diferentes porcentaxes ou peso da cualificación a cada un dos criterios e
indicadores por medio das rúbricas de avaliación, que expresen o resultado final desta por
UD, por trimestre e por ano por medio da páxina web do centro (iescosmelopez.org ==>
departamentos ==> departamento de educación física ) á que o alumnado pode acceder coa
súa clave persoal (para 4º e 1º Bach) ou a man.
Instrumentos de cualificación:
- Procedementos obxectivos: exame ou proba obxectiva, exame oral-escrito, entrevista,
técnicas sociométricas, probas de execución, test ou baterías de tests,...
- Procedementos subxectivos: listas de control, escalas de clasificación, rexistro de
acontecementos, mostraxe de tempo, rexistro de intervalo,...
Procedementos de cualificación:
Utilizaremos distintas rúbricas de abaliación en cada unha das UDs. Cada unha delas terá un
peso na avaliación de cada unidade (%). Haberá tres tipos de rúbricas en 1º de ESO e catro
Departamento | E.F.
80
rúbricas en 2º, 3º e 4º de ESO e Bacharelato.
Ferramentas de avaliación de competencias de traballo............ 30%
• RÚBRICA PARTICIPACIÓN, MOTIVACIÓN E ESFORZO HACIA O TRABALLO:
o Será común a todas as unidades e levará (+ - 10) 30 % da nota final dependendo do curso.
• RÚBRICA HIXIÉNICA:
o Relacionado co aseo despois da clase e cambio de camiseta, asi como a utilización de roupa deportiva
axeitada para a práctica físico-deportiva. Levará un 10% da nota final da UD.
(Esta rúbrica non existirá en 1º de ESO polo que este 10% engadirase ao 30% da rúbrica anterior
sobre participación, motivación e esforzo cara o traballo.)
As probas de avaliación escrita ..................................................30%
• RÚBRICA CONCEPTUAL:
o Para aspectos máis teóricos onde entrará o uso das TIC, entrega de fichas e traballos, traballo na aula,
exames teóricos... Levará un 30% da nota final da UD dependendo do curso.
A evidencia de estándares de aprendizaxe .................................40%.
• RÚBRICA DE ASPECTOS MOTORES E PRÁCTICOS:
o Relacionados coa actividade física en cuestión. Cada UD terá a súa propia. Levará entre un 40% da
nota final da UD.
Se a suma dos catro (3 para 1º ESO) apartados acada o 5 como cualificación mínima, a
avaliación estará aprobada. Sendo imprescindible ter un 30% nos 3 apartado para poder aprobar.
De non ser así, a cualificación será inferior ao aprobado.
Importante, tamén, é a aplicación flexible das porcentaxes, que pode variar segundo a natureza
de cada unidade didáctica, pero sempre se van cualificar os tres apartados.
Para o alumnado lesionado ou enfermo que non poida realizar a parte práctica (e traia o
xustificante apropiado) traballará contidos máis conceptuais polo que o apartado de teoría
81
valerá 7 puntos.
Cada negativo resta o,25 puntos, no apartado de asistencia e participación:
- Non traer o material axeitado: roupa deportiva, zapatillas...Neste caso, a reiteración suporá un suspenso
na avaliación (máis de 3 faltas de material non xustificada que impida a realización da sesión tal e como
estaba proposta). O calzado virá nunha bolsa, para utilizar zapatillas limpas.
- Non ter hábitos de hixiene mínimos: Non quitar os pendentes, reloxos, cadeas ou calquera obxecto
metálico que poña en risco a seguridade do alumnado, comer chicle... Ausencia da bolsa de aseo cos
útiles para tal fin, ademais de roupa para cambiarse (camiseta e muda).
- Non chegar puntual: retrasarse no camiño entre as clases e as instalacións deportivas ou no vestiario.
- Non axudar a colocar ou recoller o material, non coidar do material escolar, deportivo ou instalacións.
- Interromper repetida e inoportunamente ó profesor ou compañeiros nas súas explicacións.
Algunhas faltas graves de comportamento sancionaranse prohibindo ao alumno/a facer a
práctica nesa sesión. Esa sanción engadiríase á que corresponda segundo o regulamento de
réxime interior do centro.
Considéranse faltas graves:
• A reiteración de faltas leves logo de ser advertido/o ou sancionado/a.
• Negarse a facer a práctica
• Faltas de asistencia non xustificadas
• Molestar aos compañeiros no traballo de clase.
Os alumnos que non superen a área na convocatoria ordinaria do mes de xuño, terán unha proba teórico-
práctica na convocatoria de setembro, que será cualificada de 0 a 10, obtendo o aprobado con 5 puntos
tras o redondeo.
7.4. ORGANIZACIÓN DAS ACTIVIDADES E SEGUIMENTO E
Departamento | E.F.
82
AVALIACIÓN DAS MATERIAS PENDENTES.
A avaliación continua, criterial e sumativa e a chave deste proceso.
En setembro realízanse as probas aos que non superaron a avaliación continua. Consta dunha
proba teórico-práctica, baseada no traballo nas aulas e nas indicacións de repaso que fará o
profesor ao cargo.
Aínda que se producen pouquísimos casos, temos previsto como reforzo para
pendentes/repetidores o asesoramento directo cos alumnos e alumnas afectados, con reunións
previas á data da avaliación, dirixindo as actividades de recuperación (traballos teórico-
prácticos) e a proba tamén teórico-práctica que consideremos necesaria.
83
VIII. MEDIDAS DE ATENCIÓN Á DIVERSIDADE.
As motivacións, intereses e capacidades de aprendizaxe do alumnado son diversas. A
intención última de todo proceso educativo é lograr que os estudantes acaden os obxectivos
propostos. Así, faise preciso ter en conta os estilos diferentes de aprendizaxe do alumnado e
adoptar as medidas oportunas para afrontar esta diversidade.
Como actividade de detección de coñecementos previos:
Comprobaremos o nivel de competencia motriz inicial mediante exercicios de diferente grao e
nivel de dificultade. Debemos establecer o punto de partida do grupo e dos distintos alumnos e
alumnas para adecuar a progresión da proposta.
Repaso das nocións xa vistas con anterioridade consideradas necesarias para a comprensión da
unidade, tomando nota das lagoas ou dificultades detectadas.
Como actividades de consolidación:
• Actividades prácticas de reforzo, ampliación e mellora para a adquisición de habilidades
motrices de carácter máis complexo. Utilización de material en soporte dixital que poda
axudar ao traballo autónomo do estudante fóra do centro.
• Realización de exercicios apropiados e todo o abundantes e variados que sexa preciso,
co fin de afianzar os contidos traballados na unidade.
As actividades de reforzo, ampliación e mellora permiten atender non só aos alumnos e alumnas
que presentan problemas no proceso de aprendizaxe, senón tamén a aqueles que teñen acadado
en tempo previsto os obxectivos propostos.
As distintas formas de agrupamento do alumnado e a súa distribución na aula inflúen, sen
dúbida, en todo o proceso.
A ESO implica unha diversidade de alumnado moi significativa, xa que, ó ampliarse a
Departamento | E.F.
84
obrigatoriedade do ensino, aumentan as diferenzas nas idades nun mesmo curso, nas
traxectorias escolares dos alumnos, nas expectativas ante o sistema educativo, etc. Estes
factores obrigarannos a atender a esta diversidade de capacidades, intereses e motivacións dos
escolares, adaptando as nosas programacións ás características específicas de determinados
alumnos. Estas adaptacións poderán afectar ós aspectos seguintes da nosa práctica:
Á avaliación.
• Modificando os criterios específicos.
• Modificando os instrumentos e procedementos.
Á metodoloxía.
• Aplicando métodos alternativos.
• Seleccionando actividades alternativas e/ou complementarias.
• Utilizando material didáctico específico.
• Modificando os agrupamentos do alumnado.
• Modificando o tempo asignado á realización de certas actividades
• Modificando os espacios asignados á realización de determinadas tarefas.
Ós contidos.
• Identificando os contidos básicos para aqueles alumnos e alumnas con dificultades.
• Propoñendo contidos alternativos e/ou complementarios.
• Eliminando contidos.
• Modificando a secuencia de contidos.
Ós obxectivos.
• Traballando unicamente os obxectivos básicos con alumnos con dificultades.
• Establecendo obxectivos alternativos e/ou complementarios.
85
• Modificando a secuencia de obxectivos.
Á temporalización.
- Variando a temporalización da programación anual.
- Variando a temporalización de determinados contidos ou obxectivos.
Departamento | E.F.
86
IX. EDUCACIÓN EN VALORES. TRATAMENTO DOS
TEMAS TRANSVERSAIS.
• Educación para a saúde: o bloque de contidos “ Condición física” trata de forma
prioritaria o tema da saúde.
• Coñecemento e igualdade de oportunidades entre os sexos: As actividades físicas
serven como base para o respecto das características de cada sexo e como superación de
estereotipos sexistas no deporte e na vida cotiá.
• Educación para o consumidor: resulta esencial que neste aspecto se faga fincapé na
desmitificación de marcas e se logre que os alumnos teñan unha actitude crítica ante o
consumo indiscriminado e compulsivo de artigos de deporte tan ligados a modas e con
prezos desproporcionados.
• Educación ambiental: no bloque “ Actividades na natureza” faremos especial fincapé
na educación ambiental no que se refire ó coñecemento e ó respecto do medio natural.
• Educación para a paz: a través do bloque “Xogos e deportes” promoveremos actitudes
de convivencia, respecto, colaboración e solidariedade, fomentando as actitudes de
diálogo entre os alumnos. Igualmente, a práctica de actividades físicas ou xogos
tradicionais de diferentes culturas pódennos servir como ferramenta para comprender e
integrar alumnos de diferentes colectivos ou culturas
• Educación vial: tódolos contidos propios da Educación Física referidos ó corpo no
espazo e no tempo fomentarán esquemas motores que terán unha transferencia positiva
a situacións normais de comportamento no medio urbano ou vial.
• Educación ético-cívica: fomentaremos actitudes de respecto polas normas construídas
democraticamente, aceptación das diferenzas, cooperación e tolerancia.
87
X. 10. CONTRIBUCIÓN Ó PLAN ANUAL DE
LECTURA.
O Proxecto Lector no ámbito da E.F., ten como obxectivo fomentar no alumnado a
lectura relacionada coa actividade Físico-Deportiva utilizando a literatura específica ou aquela
literatura xuvenil na que se transmite a mensaxe do gusto polo movemento.
O Departamento de E.F. se encargará de seleccionar e facilitar os libros adecuados o tipo de
alumnado. Dende a EF os libros de lectura recomendados son:
1º e 2º ESO
VVAA. Campeones del mundo. Big in Japan. 2006
SIERRA I FABRA, J. Fuera de juego. Ed. SM 2005
MARTIN, A. RIBERA, J. Los vampiros no creen en Flanagans. ED Anaya. Madrid, 2009.
3º e 4º ESO
MARIAS, J. Salvajes y sentimentales. Ed. Debolsillo. Barcelona, 2007.
HORNBY, N. Fiebre en las gradas. Ed. Anagrama. Barcelona, 2008.
PÉREZ-REVERTE, A. La tabla de Flandes. Ed. Debolsillo. Barcelona, 2009.
MORATO, C. Viajeras intrépidas y aventureras. Ed. Debolsillo. Barcelona, 2006.
A lectura de xornais e recopilación de artigos relacionados coa actividade física e os deportes,
facilitará a elaboración de traballos co obxectivo de aprender a facer crítica constructiva e
espertar a curiosidade por este tipo de información.
Departamento | E.F.
88
XI. CONTRIBUCIÓN Ó PLAN DE CONVIVENCIA.
O departamento colabora co Centro para conseguir os obxectivos propostos no Plan de
convivencia. Neste plan considerase que a formación sobre a convivencia e resolución de
conflitos é imprescindible para mellorar as pautas de actuación que potencien un clima
favorable no Centro.
Tamén se fai referencia a importancia da formación do profesorado no mundo das relacións
interpersoais nos centros: habilidades sociais, resolución de conflitos, estratexias para o
fomento da participación, etc..
Entre os obxectivos que se pretenden acadar atópanse os seguintes:
• Coñecer e valorar as características do grupo
• Fomento da integración do novo alumnado
• Contribución á formación integral do alumnado
• Mellorar a relación de igualdade e evitar as discriminacións sexistas e raciais
Todos eles orientados a crear un ambiente de cooperación e comprensión, así como unha boa
convivencia.
89
XII. CONTRIBUCIÓN Ó PLAN TIC.
As novas tecnoloxías ofrécennos uns instrumentos valiosísimos para traballar cos
alumnos e na nosa asignatura as enfocaremos cara ó aprendizaxe, a información e o lecer.
Algunhas veces se lles pedirá que utilicen os medios informáticos para enviar traballos e
comunicarse cos/as profesores/as dende as súas casas.
Aula virtual.
Os contidos teóricos de cada avaliación poden ser proporcionados a través da Aula virtual do
IES nos seus diferentes formatos: arquivos de lectura, presentación, vídeos, etc., para que os
alumnos utilicen as novas tecnoloxías na súa formación.
De vez en cando poderán tamén realizarse exames nela, xa sexa como práctica dos
coñecementos e autoavaliación, ou como instrumento de avaliación propiamente.
Departamento | E.F.
90
XIII. ACTIVIDADES COMPLEMENTARIAS E
EXTRAESCOLARES.
As actividades complementarias desenrolan un papel moi importante nesta
programación. A pouquísima carga horaria que ten a área de EF pode e debe cumplimentarse
cunha oferta de actividades físicas e deportivas compatibles coas outras actividades
académicas.
ACTIVIDADES EXTRAESCOLARES PERIÓDICAS.
Desenvolvidas polo departamento de E. Física
TÍTULO DA ACTIVIDADE
Competicións Internas, xogos recreativos e autóctonos durante os recreos
XUSTIFICACIÓN DA ACTIVIDADE.
“O neno/a é un ser que esencialmente xoga” (Binet), que xoga para vivir. Necesita agruparse
para xogar e isto o fai vivir socialmente. En outras palabras, o xogo (e o deporte) o fan sociable.
O deporte é unha actividade social importante no noso tempo, satisface as necesidades lúdicas
dos nosos alumnos e alumnas así como o seu afán competitivo, xera entusiasmo, sentido da
convivencia, afán socializador, traballo en equipo e a labor comunitaria.
Por todo elo, o Centro debe ser coñecedor de todo esto e deste xeito poñer a disposición do
alumnado os medios necesarios para colmar estas expectativas.
Debido as características do Centro (dispersión) a gran maioría do alumnado utiliza o transporte
escolar para o seu desprazamento o centro. Unha cantidade importante de alumnos/as viven no
extrarradio en pobos ou concellos nos que apenas existen instalacións deportivas sen apenas
91
oportunidades de relación só en horario lectivo
Por todo elo, faise necesario aproveitar eses pequenos momentos de ocio (dous recreos de 20
minutos de duración) máis as mediodías dos luns para atender esta demanda.
Obxectivos:
I. Participar, con independencia do nivel acadado en xogos e deportes (convencionais,
recreativos e populares) colaborando na organización de campionatos, valorando os
aspectos de relación que estes fomentan e amosando actitudes de tolerancia e
deportividade.
II. Tolerancia con compañeiros e compañeiras que non teñen o mesmo nivel de destreza
ou a mesma capacidade física.
III. Coñecer e practicar modalidades deportivas individuais e colectivas aplicando os
fundamentos regulamentarios, técnicos en situacións de grupo.
IV. Planificar actividades que permitan satisfacer as súas necesidades de ocio e tempo de
lecer.
V. Practicar de forma habitual e sistemática en actividades físico-deportivas co fin de
mellorar a calidade de vida asi como as calidades físicas.
DURACIÓN E HORARIOS.
A duración da actividade será por todo o curso escolar, de outubro a xuño.
Horario: Martes e Xoves durante os recreos
Método:
Sistema de competicións internas establecéndose dúas categorías: 1- 1º ciclo:
masculino e feminino e 2- 2º Ciclo e bacharelatos: masculino e feminino excepto voleibol
Departamento | E.F.
92
e bádminton que serán mixtos.
Durante os recreos haberá sempre un profesor/a do departamento a disposición do
alumnado que será o encargado da vixilancia e control das actividades. Controlará o material
necesario para cada actividade (préstamo e recollida).
O alumnado deberá participar na organización das actividades nas que participe
(arbitraxes, programación das actividades, colocación de material necesario, organización
de horarios e participacións, táboas de resultados, etc.)
ACTIVIDADES NON PERIÓDICAS
• Sendeirismo: coñecendo o noso entorno.
• Conferencias: Micoloxía, aves.
• Proxeccións.
• Bailes e Teatro.
• Excursión á neve.
93
XIV. INDICADORES DE LOGRO PARA AVALIAR O
PROCESO DE ENSINANZA E DA PRÁCTICA
DOCENTE.
Ademais da avaliación do alumnado, procuraremos obter información sobre todo o
desenvolvemento das fases da programación, e da nosa propia actuación (avaliación do
proceso de ensino) mediante unha reflexión continua do proceso, a recollida de datos e os
axustes que necesitemos efectuar.
O contacto cos alumnos, de xeito individual ou grupal, oral , escrito, ou através da
observación, aportará información para detectar posibles erros.
Despois das avaliacións, farase una análise dos resultados obtidos.
Os indicadores a utilizar son:
1. Realiza a avaliación inicial ao principio de curso para axustar a programación ao nivel
dos estudantes.
2. Detecta os coñecementos previos de cada unidade didáctica.
3. Revisa, con frecuencia, os traballos propostos no aula e fóra dela.
4. Proporciona a información necesaria sobre a resolución das tarefas e como pode
melloralas.
5. Corrixe e explica de forma habitual os traballos e as actividades dos alumnos e as
alumnas, e da pautas para a mellora das súas aprendizaxes.
6. Utiliza suficientes criterios de avaliación que atendan de xeito equilibrado a avaliación
dos diferentes contidos.
7. Favorece os procesos de autoevaluación e coevaluación.
8. Propón novas actividades que faciliten a adquisición de obxectivos cando estes non
foron alcanzados suficientemente.
Departamento | E.F.
94
9. Propón novas actividades de maior nivel cando os obxectivos foron alcanzados con
suficiencia.
10. Utiliza diferentes técnicas de avaliación en función dos contidos, o nivel dos
estudantes, etc.
11.Emprega diferentes medios para informar dos resultados aos estudantes e aos pais.
95
XV. MECANISMOS DE REVISIÓN, AVALIACIÓN E
MODIFICACIÓN DAS PROGRAMACIÓNS
DIDÁCTICAS EN RELACIÓN COS RESULTADOS
ACADÉMICOS E OS PROCESOS DE MELLORA.
Avaliar a programación supón a análise do seu desenvolvemento, detectar erros, solucionar os
problemas que temos como docentes na práctica diaria e propor posibles melloras.
Despois de cada unidade cabe reflexionar sobre o seu funcionamento e establecer estratexias de
axuste de cada unha.
Ao final de cada trimestre pódese avaliar a programación no seu conxunto, recollendo as
modificacións para os seguinte.
Indicadores posibles son:
1. Programa a materia tendo en conta os estándares de aprendizaxe previstos nas leis educativas.
2. Programa a materia tendo en conta o tempo dispoñible para o seu desenvolvemento.
3. Selecciona e secuencia de forma progresiva os contidos da programación de aula tendo en
conta as particularidades de cada un dos grupos de estudantes.
4. Programa actividades e estratexias en función dos estándares de aprendizaxe.
5. Planifica as clases de modo flexible, preparando actividades e recursos axustados á
programación de aula e ás necesidades e aos intereses do alumnado.
6. Establece os criterios, procedementos e os instrumentos de avaliación e autoavaliación que
permiten facer o seguimiento do progreso de aprendizaxe dos seus alumnos e alumnas.
7. Coordínase co profesorado doutros departamentos que poidan ter contidos afines ao seu.
Departamento | E.F.
96
PROMOCIÓN
DE
ESTILOS DE VIDA
SAUDABLE.
2º ESO
CURSO: 2019/10
97
ÍNDICE
1.INTRODUCIÓN.……………………………………………………………………………
2.CONCRECIÓN DE OBXECTIVOS PARA O CURSO……………………...………….
3.CONTRIBUCIÓN AO DESENVOLVEMENTO DE COMPETENCIAS CLAVE.....…
4.ESTÁNDARES DE APRENDIZAXE, GRAO MÍNIMO DE CONSECUCIÓN,
TEMPORALIZACIÓN E INSTRUMENTOS DE AVALIACIÓN DOS MESMOS….....
5.CRITERIOS DE AVALIACIÓN……………………………………………....………
6.METODOLOXÍA DIDÁCTICA, MATERIAIS E RECURSOS DIDÁCTICOS…………….
7. PROCEDEMENTOS E INSTRUMENTOS DE AVALIACIÓN, CRITERIOS DE
CUALIFICACIÓN, RECURSOS DIDÁCTICOS……..
8.MEDIDAS DE ATENCIÓN Á DIVERSIDADE…………………………………………
9. EDUCACIÓN EN VALORES. TRATAMENTO DOS TEMAS TRANSVERSAIS……
10. CONTRIBUCIÓN AO PLAN ANUAL DE LECTURA…..
11.CONTRIBUCIÓN AO PLAN TIC………………….....………
12. CONTRIBUCIÓN AO PLAN DE CONVIVENCIA…….
13. ACTIVIDADES COMPLEMENTARIAS Y EXTRAESCOLARES….
14. INDICADORES DE LOGRO PARA AVALIAR O PROCESO DO ENSINO E A
PRÁCTICA DOCENTE. ………………………………………………………………
15. INDICADORES DE LOGRO PARA AVALIAR A PROGRAMACIÓN. MECANISMOS DE
REVISIÓN , AVALIACIÓN E MODIFICACIÓN DA PROGRAMACIÓN DIDÁCTICA EN
RELACIÓN COS RESULTADOS ACADÉMICOS E PROCESOS DE
MELLORA…………………………………………………………………………….
Departamento | E.F.
98
1.INTRODUCIÓN.
O art. 24 da LOMCE no apartado K recoñece:” Coñecer e aceptalo funcionamento do corpo, afianzar
hábitos de saúde e coidado corporal e incorporar a práctica da Educación Física e o deporte para
favorecer o desenrolo persoal e social “.
A promoción de estilos de vida saudable ten como finalidade abordar a prevención dos efectos
negativos da inactividade física e da dieta equilibrada.
Queremos proporcionarlle ao alumno unha serie de competencias que lle permitan dende a práctica
adquirir condutas orientadas a desenvolver un estilo de vida saudable que se manteña no tempo.
A partir dos dous bloques de contidos: “Actividade física e saúde” e “Alimentación e
saúde”.Pretendemos que o alumno comprenda os efectos positivos de levar unha vida activa e
promover estas actitudes no seu entorno.
Paralelamente o alumno identificará as pautas que lle permitan instaurar hábitos de alimentación
saudable. Non esqueceremos dotar de ferramentas de prevención no consumo de sustancias nocivas (
abuso de alcohol, tabaco e drogas).
99
2.CONCRECIÓN DE OBXECTIVOS PARA O CURSO.
Introducir o concepto de saúde e os seus vínculos coa actividade física
Analizar os parámetros que inciden nun estado físico saudable (físico e fisiolóxico) e as
ferramentas que existen para avalialos.
Promover plans para a práctica sistemática de actividade física analizando os factores e recursos do
noso entorno.
Analizalos hábitos alimentarios e os modelos de dietas Atlántica e mediterránea, coñecendo os
riscos e contraindicacións.
Utilizar estratexias sinxelas que nos permitan adquirir hábitos de hidratación alimentación e
práctica de actividade física seguindo as recomendacións axeitadas ao sexo, idade e características
persoais.
Introducir criterios para a selección de alimentos e bebidas seguindo a etiquetaxe, composición...
Departamento | E.F.
100
3.CONTRIBUCIÓN AO DESENVOLVEMENTO DE
COMPETENCIAS CLAVE.
A través desta materia pretendemos contribuír ao logro das competencias clave da seguinte forma:
1- Competencia lingüística. Tentamos traballar as destrezas e estratexias comunicativas para a
lectura, escritura e fala, a escoita e a conversación. Ademais non esqueceremos a produción de textos
electrónicos.
2- Competencia matemática e competencia en ciencia e tecnoloxía. A través da análise de
conceptos coma o IMC ou a implicación fisiolóxica de parámetros coma a tensión arterial ou a
glucemia, o consumo enerxético, a composición dos alimentos e aportes calóricos ou gasto
enerxético a través da actividade física, medios para a súa medición... Pretendemos ampliar os seus
coñecementos científicos ademais de introducir as súas implicacións na saúde.
3- Competencia dixital. Utilizar as TICS para a busca de información ou como soporte para
identificar os aspectos actuais de vida saudable: conceptos, organismos que a promoven...
4-Aprender a aprender. Permite planificar as actuacións favorables para a promoción de estilos de
vida saudable, analizar e supervisar os procesos e consolidar os planes básicos modificando aquelas
actuacións que resulten incorrectas ( avaliando os resultados e os procesos).
5-Competencia social e cívica. Promover un estado de saúde físico e mental óptimo, persoal e no
contorno sociofamiliar, como estilo de vida saudable. Ademais respetaremos as diferenzas
promovendo a tolerancia e o respeto aos valores.
6- Sentido da iniciativa e o espírito emprendedor. Buscaremos promover a capacidade de análise e
adaptación ao cambio , resolución de problemas e comunicación. Habilidade para o traballo
individual e colectivo, análise, xestión, organización e toma de decisións.
7-Conciencia e expresións culturais. Identificar a influencia que determinados hábitos sociais ou
culturais transmitidos teñen na saúde sobre todo
no referente á alimentación e á actividade física.
101
4. ESTÁNDARES DE APRENDIZAXE, GRAO MÍNIMO DE
CONSECUCIÓN E INSTRUMENTOS DE AVALIACIÓN
DOS MESMOS.
4.1.Temporalización de contidos.
BLOQUE
DE
CONTIDOS
UNIDADE DIDÁCTICA Nº
DE
SESIÓNS
TEMPORALIZACIÓN
U.D.0: PRESENTACIÓN DO PROGRAMA 1 Setembro
B1.1 U.D. 1: Actividade física e saúde - Beneficios da actividade física - Efectos adversos da inactividade. - Principais parámetros de saúde. - Actividade física como hábito saudable: como,
cando, onde, canta e por que.
4 Set-out
B1.2 U.D. 2: Avaliación da postura, composición
corporal e a.f. saudable realizada 4 Out-nov
B1.3. U.D. 3: Plans e extratexias de incremento da
a.f. diaria 4 Nov-dec
B1.4 U.D. 4: Organización e promoción da práctica
de a.f. diaria 6 Xan-feb
B2.1.
B2.2.
U.D. 5: Alimentación como hábito de vida
saudable. - Beneficios e riscos da dieta. - Modelos de dieta. - Hidratación.
3 Feb-marz
- Recomendacións de inxesta e hidratación.. - Recomendacións según idade, sexo e a.f. diaria.
3 Abril
B2.3. U.D. 6: Deseño de propostas dietéticas e
estratexias de incorporación das
recomendacións alimentarias e de hidratación
4 Abril-maio
B2.4. U.D. 7: Estratexias para a selección de
alimentos e bebidas - Selección que cumpra as recomendacións. - Etiquetaxe nutricional.
5 Maio-xuñ
Departamento | E.F.
102
4.2. Grao mínimo de consecución.
Estándares de aprendizaxe Grao mínimo de consecución Instrumento
PEVSB1.1.1.Coñece os efectos para a saúde da
práctica regular de actividade física, así como os
efectos adversos da inactividade.
Coñece as posibilidades da actividade no noso entorno,
os efectos sobre a saúde da práctica sistemática(
adaptacións ) riscos e contraindicacións da inactividade
Caderno
PEVSB1.1.2.Identifica os principais parámetros de saúde
axeitados para a súa idade e relaciona a actividade física
idónea para a súa mellora
Enumera os parámetros de saúde e os efectos da
actividade física sistemática sobre eles.
Caderno
PEVSB1.2.1.Coñece e avalía a composición corporal(
talla, peso,IMC, etc.) a actividade física diaria e a
inactiviade, a tensión arterial etc. Aplicando novas
tecnoloxías.
Identifica a postura nas actividades cotidianas, a
composición corporal e os parámetros corporais
relacionados coa saúde ( presión arterial, FC, IMC
,glucemia utilizando sistemas sinxelos e analizando os
efectos do sedentarismo neles.
Proba escrita
Lista de cotexo
PEVSB1.2.2.Elabora, analiza e avalía un diario da súa
actividade física desenvolvida durante un periodo de
tempo acordado.
Manexa modelos de programación control e avaliación
da actividade física segundo parámetros saudables.
Proba escrita
Lista de cotexo
PEVSB1.3.1.Elabora un plan para o incremento da súa
actividade física diaria, reducindo o tempo de
inactividade (televisión, teléfono móbil…)
desprazamentos con motore comprométese a poñelo en
práctica nun periodo de tempo acordado de xeito
individual ou en grupo.
Analiza a súa actividade física diaria e deseña un
programa de traballo básico de forma individual
poñendoo en práctica na medida das súas posibilidades.
Lista de cotexo.
Táboa de
observación
PEVSB1.3.2.Localiza os recursos displñibles no seu
entorno,
Localiza os recursos disponibles no seu entorno.
Caderno.
PEVSB1.3.3.Adquire e utiliza estratexias
socioemocionais para evitar os hábitos tóxicos
relaccionados coa actividade física diaria(sedentarismo,
vigorexia e dopaxe).
Valora de forma crítica os hábitos perxudiciais para a
saúde relacionados coa acividade física (vigorexia,
dopaxe, mala praxis…) sedentarismo.
Táboa de
observación.
PEVSB1.4.1.Deseña, utiliza e difunde un plan de
mobilidade peonil ou bicicleta no seu contorno e na súa
localidade.
Deseña en colaboración cos seus compañeiros un plan de
mobilidade peonil ou bicicletano seu contorno e na súa
localidade.
Lista de cotexo.
PEVSB1.4.2.Deseña, utiliza e difunde unha guía para o
incremento da actividade física na vida cotiá.
Elabora unha guía básica para promover a actividade
física diaria segundo uns criterios básicos.
Caderno.
PEVSB1.4.3.Organiza nun medio tanto natural como
urbano, actividades para a difusión , o fomento e a
práctica de actividade física saudable en grupo( familia,
grupo clase , centro , amizades…)
Analiza as posibilidades de práctica de actividade física
saúdable en medio natural ou urbán e as promove no seu
entorno.
Lista de cotexo.
Caderno.
PEVSB2.1.1.Coñece as recomendacións dietéticas e de
hidratación, a importancia àra a saúde dunha
alimentación sa e equilibrada( variada, suficiente…) e os
riscos para a saúde da inxestión desmesurada de
productos azucarados, salgados…
Enumera unhas pautas de alimentación sa e equilibrada,
así coma os riscos do abuso de determinados productos
industriais (sal, azucares, graxas hidroxenadas…).
Caderno.
PEVSB2.1.2 Identifica os alimentos e as recomendacións Recoñece os rasgos das dietas mediteránea e atlántica e Caderno . Táboa
103
que propoñen os modelos de dieta atlántica e
mediterránea, e os seus beneficios.
as súas virtudes.
de observación.
PEVSB2.2.1. Rexistra, analiza e avalía a súa propia
inxestión durante un periodo de tempo acrodado, tendo
en conta as recomendacións para a súa idade, sexo e a
súa práctica de actividade física diaria.
Contrasta os seus hábitos alimenticios na inxesta nun
período de tempo acordado tendo en conta a súa
actividade diaria.
Caderno.
Outros.
PEVSB2.2.2.Coñece as recomendacións de inxestión
alimentaria e hidratación adecuada a súa idade, sexo e o
seu nivel de actividade fisica
Coñece as recomendacións ediarias de alimentación,
hidratación de acordo ás súas características e actividade
física diaria.
Caderno. Outros.
PEVSB2.2.3.Adquire e utiliza estratexias
socioemocionais para evitar hábitos tóxicos relacionados
coa alimentación( anoréxia, drogas, alcohol, tabaco…)
Identifica estratexias para evitar hábitos nocivos na
sociedade actual.
Outros. Táboa de
observación.
PEVSB2.3.1.Deseña utiliza e difunde unha guía para
aplicar as recomendacións dietéticas segunda a idade , o
sexo e a actividade física diaria, e compromètese a
aplicala durante un período de tempo acordado.
Deseña en grupo unha guía para aplicar as
recomendacións diarias de alimentación, hábitos
saudables e actividade físicaacorde ás suas características
durante un periodo de tempo acordado.
Outros.
Táboa de observación
PEVSB2.4.1. Deseña e elabofa unha proposta de
almorzos e merendas saudables, respectando as
recomendacións dietéticas para a súa idade, o seu sexo e
a actividade física diaria e comprométese a desenvolvela
durante un periodo de tempo acordado.
Deseña unha proposta de almorzos e merendas saudables
respetando as recomendacións para a súa saúde de
acordo ás súas características.
Outros.
Táboa de observación
PEVSB2,5.1Elabora unha lista de compra semanal,
respectando as recomendacións dietéticas segundo a
idade , o sexo e actividade física diaria.
Deseña unha lista de compra respectando as
recomendacións dietéticas segundo ás súas
características.
Lista de cotexo.
PEVSB2.5.2 Interpreta de xeito básico a etiquetaxe
nutricional dos productos alimenticios, identificando os
valores recomedados para a súa saúde.
Interpreta de forma básica a etiquetaxe nutricional dos
alimentose contrasta coas recomendacións para a saúde.
Proba escrita
Departamento | E.F.
104
5. OBXECTIVOS, CONTIDOS, CRITERIOS DE
AVALIACIÓN E ESTÁNDARES DE APRENDIZAXE.
OBXECTIVOS CONTIDOS CRITERIOS DE AVALIACIÓN ESTÁNDARES
DE
APRENDIZAXE
Bloque 1. Actividade física e saúde
c
m
B1.1. Actividade física como hábito de
vida saudable: como, cando, onde,
canta e por que.
B1.1. Coñecer a relación entre a práctica
regular de actividade física e a saúde. PEVSB1.1.1.
PEVSB1.1.2.
a
c
e
m
B1.2. Avaliación e análise da postura,
da composición corporal e da
actividade física saudable realizada.
B1.2. Avaliar a postura, a composición
corporal, a actividade física desenvolvida
e a inactividade, aplicando sistemas
sinxelos e as novas tecnoloxías.
PEVSB1.2.1
PEVSB1.2.2
g
l
m
B1.3. Plans e estratexias para o
incremento da actividade física diaria e
para a redución dos períodos de
inactividade.
B1.3. Aplicar un plan para o incremento
da actividade física saudable ao longo do
día, utilizando os recursos dispoñibles no
contorno.
PEVSB1.3.1
PEVSB1.3.2
PEVSB1.3.3
g
l
m
B1.4. Organización e promoción da
práctica de actividade física diaria. B1.4. Deseñar, organizar e difundir
actividades para fomentar o incremento
da práctica de actividade física diaria.
PEVSB1.4.1.
PEVSB1.4.2.
PEVSB1.4.3.
Bloque 2. Alimentación para a saúde
l
m
B2.1. Alimentación como hábito de
vida saudable. Beneficios e riscos para
a saúde derivados da dieta. Modelos de
dieta atlántica e mediterránea como
patróns alimentarios saudables.
B2.1. Valorar a alimentación como un
hábito de vida saudable e as
recomendacións dietéticas e de
hidratación adaptadas á idade, o sexo e a
actividade física diaria.
PEVSB2.1.1
PEVSB2.1.2
e
m
B2.2. Inxestión alimentaria e
hidratación segundo as
recomendacións saudables máis
adecuadas á súa idade, o seu sexo e a
súa actividade física diaria.
B2.2. Analizar e avaliar de xeito sinxelo
a inxestión habitual e a hidratación, e
coñecer as recomendacións de inxestión
máis adecuadas á súa idade, ao seu sexo
e á súa actividade física diaria.
PEVSB2.2.1.
PEVSB2.2.2.
PEVSB2.2.3.
g
l
B2.3. Deseño de propostas dietéticas
sinxelas. Estratexias para a
incorporación das recomendacións de
B2.3. Deseñar, utilizar e difundir
estratexias para a adquisición de hábitos
de alimentación e hidratación saudables.
PEVSB2.3.1.
105
m
alimentación e hidratación como
hábito de vida saudable. B2.4. Deseñar dietas sinxelas, aplicando
as recomendacións segundo idade, sexo e
actividade física diaria durante un
período de tempo acordado.
PEVSB2.4.1
l
m
B2.4. Estratexias para a selección de
alimentos e bebidas, que permitan o
cumprimento das recomendacións.
Etiquetaxe nutricional dos alimentos e
das bebidas.
B2.5. Facer unha escolla axeitada de
alimentos e de bebidas á súa idade, ao
seu sexo e á súa actividade física diaria,
valorando criticamente as indicacións da
etiquetaxe dos produtos.
PEVSB2.5.1.
PEVSB2.5.2.
Departamento | E.F.
106
6.CONCRECIÓNS METODOLÓXICAS, MATERIAIS E
RECURSOS DIDÁCTICOS.
A metodoloxía a empregar ó longo do curso variará en función das actividades a desenvolver.
Empregaranse tanto métodos deductivos ou baseados na recepción (ante habilidades cerradas) como
métodos inductivos ou baseados no descubrimento (ante habilidades abertas).
Os estilos de ensino variarán segundo as necesidades que xurdan en cada unidade didáctica. Non hai
un estilo único a empregar, nin tampouco unha xerarquía de estilos (nunha mesma sesión pode haber
un só estilo, dous ou varios fusionados á vez). Con todo, os métodos globais e de procura poden ser
máis propicios para a aprendizaxe táctico. Estilos directivos e métodos analíticos axustaranse máis a
unha aprendizaxe técnica.
A formación de grupos tamén estará condicionada pola dinámica do proceso de ensino-aprendizaxe.
Os grupos tenderán a ser heteroxéneos, exceptuando momentos no proceso de ensino-aprendizaxe
nos que este máis indicado o traballo en grupos homoxéneos. Aínda que os grupos homoxéneos
acadan maior nivel de rendemento, perden por outra parte outro tipo de interaccións e relacións
persoais. Cos grupos heteroxéneos promóvese a axuda mutua e algún alumno pode servir de modelo
e estímulo ós demais, sen que os que teñan menor competencia se sintan discriminados.
O papel do docente pasa a ser o dun guía (non un instrutor ou un adestrador) para que o alumno/a
sexa capaz de programar as súas propias actividades ao finalizar a etapa e desenvolver os seus
propios gustos e opinións.
Nos contidos buscarase que se valoren e sopesen todos os deportes e actividades físicas polo seu
valor intrínseco e non só pola súa carga social.
O deseño das actividades de ensino-aprendizaxe deberá cumprir uns criterios básicos:
- Dar a posibilidade de disfrutar aprendendo.
- Provocar un desequilibrio nos coñecementos previos do alumno (disonancia cognitiva).
- Dar a coñecer ó alumno o seu grado inicial de competencia.
- Permitir a regulación do ritmo de execución e aprendizaxe propia de cada alumno.
- Dar a coñecer os distintos tipos de contidos (conceptuais, procedimentais, actitudinais) de forma
107
interrelacionada.
- Abarcar tódalas formas posibles de agrupamento no traballo do alumno.
En cada unidade didáctica han de ter presenza:
- Actividades de diagnóstico: que informen sobre o punto de partida do alumno.
- Actividades de desenvolvemento e aprendizaxe: que presten atención aos diferentes niveis de
partida e sen perder a funcionalidade da aprendizaxe.
- Actividades resumo: ao final do desenvolvemento de cada UD para que o alumno poida observar o
seu progreso respecto ó punto de partida. Deben presentar características similares ás actividades de
diagnóstico ou iniciais.
- Actividades de reforzo ou ampliación: para permitir que cada alumno desenvolva as súas
capacidades.
- Actividades de avaliación: situadas no mesmo marco de referencia que as actividades de
aprendizaxe para que teñan unha coherencia que poida ser apreciada polos alumnos. Poden ser unha
selección de actividades resumo que permitan unha avaliación cualitativa a través de rexistros de
observación.
Nas sesións buscarase que estas sexan o máis activas posibles interrelacionando teoría e práctica,
tendendo a favorecer o dinamismo e máxima participación dos alumnos, fomentando a comunicación
e cooperación, así como o seu espíritu crítico, contribuíndo ó desenvolvemento integral da súa
personalidade.
A atención á diversidade de capacidades,intereses e motivacións dos escolares fai que sexa necesaria
a adaptación da programación ás características específicas de determinados alumnos, e de forma
peculiar no caso de alumnos estranxeiros, alumnos con altas capacidades e alumnos con necesidades
específicas de apoio educativo.
Materiais e recursos didácticos.
Convencionais
Pavillón polideportivo municipal: situado no exterior do recinto escolar. Para acceder a él hai que
pasar por unhas escaleiras que baixan ao aparcadoiro, o que fai de sexa inaccesible para unha persoa
en cadeira de rodas pasar do centro escolar ao pavillón.
Aula multiusos:tamén se usa ocasionalmente para a realización de actos públicos e festivais.
Departamento | E.F.
108
Aula: a de referencia do grupo para a exposición de determinados contidos.
Aula de informática.
Non convencionais
Próximos ó centro existen diversos espazos que poden ser empregados puntualmente nas clases de
Promoción de estilos de vida saudables: zona verde, sendeiros e camiños tradicionais do noso
entorno próximo no concello de A Rúa.
Materiais didácticos:
Audiovisuais: uso do canón de vídeo e DVD do centro.
Informáticos: uso dos ordenadores do centro, da sala de informática e da pizarra dixital.
109
7.PROCEDEMENTOS E INSTRUMENTOS DE
AVALIACIÓN, CRITERIOS DE CUALIFICACIÓN,
RECURSOS DIDÁCTICOS.
Temos en conta que os criterios de avaliación son indicadores que establecen o tipo e grado de
aprendizaxe que se espera dos alumnos/as, respecto das capacidades indicadas nos contidos a
desenvolver, é, pois, unha avaliación indirecta, xa que as capacidades non son avaliables, os criterios
si. Dun xeito máis concreto serán os estándares os indicadores de logro das aprendizaxes.
Tentamos que a súa aplicación sexa flexible, adaptada á diversidade dos alumnos/as; e que sexan
observables a través de múltiples tarefas e actividades. Tamén van servirnos de referente para
actividades de reforzo e posibles adaptacións curriculares; e de guía para escoller as técnicas e
instrumentos de avaliación.
7.1. Procedementos para a avaliación inicial, avaliación continua,
avaliación final.
Que avaliar? Para avaliar o proceso de aprendizaxe, valoraremos as capacidades expresadas nos
contidos intentando avaliar ao individuo na súa totalidade, a través de indicadores (os criterios de
avaliación/estándares).
Ademais da avaliación do alumnado, procuraremos obter información sobre todo o desenvolvemento
das fases da programación, e da nosa propia actuación (avaliación do proceso de ensino) mediante
unha reflexión continua do proceso, a recolleita de datos e os axustes que necesitemos efectuar.
Cando avaliar? De forma continua: inicial, formativa e sumativa.
A avaliación inicial serviranos para determinar os coñecementos previos dos alumnos/as, así como as
súas necesidades e motivacións.
A avaliación formativa permítenos reaxustar o proceso, motivar e informar aos alumnos/as
de como evoluciona a súa aprendizaxe.
A sumativa daranos unha información sobre os resultados. A avaliación das unidades didácticas
realizarase empezando por unha avaliación inicial que marque ou punto de partida dás aprendizaxes a
adquirir polos nosos alumnos.
A continuación proseguiremos cunha avaliación que responderá en tódolos intres ós seguintes
parámetros: sumativa, formativa, global e continua.
Departamento | E.F.
110
Como avaliar? Utilizando procedementos e instrumentos de avaliación.
Dentro dos procedementos, escollemos a avaliación criterial, comparativa absoluta.
Criterios de recuperación
Como actividades de recuperación para os alumnos que non superen a cualificación mínima,
estableceranse tarefas simplificadas a nivel conceptual .
De xeito individualizado, trátase de que poidan compensar as deficiencias atopadas con alternativas
que sexan máis viables para o alumno.
Os alumnos que non superan a materia a fin de curso terán a proba extraordinaria de setembro,
que consistirá nunha proba teórica sobre os contidos desenvoltos no curso. Actividades de reforzo
recomendables no verán para estes alumnos de cara ó seguinte curso serán por, exemplo facer
esquemas e resumos dos apuntes do curso.
Os alumnos que non aproben nesta convocatoria terán unha nova oportunidade en setembro.
7.2. Procedementos de avaliación. Criterios de cualificación.
A valoración das aprendizaxes adquiridas polos alumnos expresarase mediante unha escala numérica.
Os porcentaxes da nota numérica global desglosada, distribuiranse da seguinte forma:
40%
Probas ou traballos escritos ou orais
Resumos, esquemas, exposicións individuais ou colectivas
Caderno de clase
40%
Práctica diaria das actividades propostas.
Probas prácticas, traballos de deseño e presentación.
20%
Puntualidade (retrasos na chegada ou comezo da clase)
Equipamento e material de clase (apuntes, caderno...).
Participación, colaboración e traballo en equipo.
Interese, motivación e esforzo.
Uso axeitado do material e respecto a compañeiros e profesor.
Hábitos hixiénicos (aseo e cambio de roupa)
111
Instrumentos de avaliación
Instrumentos de avaliación obxectiva ou cuantitativa
Probas obxectivas (oral ou escrita): preferentemente usaranse tipo test ou resposta curta.
Probas de execución: esixen que o alumno realice unha tarefa pondo de manifesto a eficacia da súa
aprendizaxe.
Gran parte da información relativa ó alumno deberá plasmarse no caderno de clase (coas experiencias
realizadas na clase, fichas, cuestións relacionadas co tema tratado, etc), sendo un elemento a valorar
en contido, orde e limpeza.
Instrumentos de avaliación subxectiva ou cualitativa
- Listas de cotexo: obsérvase a presencia ou ausencia de conductas (SI/NON).
- Escalas de clasificación: obsérvase a realización de accións facendo á vez unha valoración
numérica (0 a 10) ou cualitativa (mal, regular, ben, moi ben).
- Diario de sesións: recolle reflexións do profesor respecto o desenvolvemento das sesións.
Cos instrumentos subxectivos o alumno tamén pode participar da avaliación de si mesmo
(autoavalición), doutros (coavaliación) e do proceso.
7.3. Organización de actividades e seguimento e avaliación das materias
pendentes.
Aínda que se producen pouquísimos casos, temos previsto como reforzo para
pendentes/repetidores o asesoramento directo cos alumnos e alumnas afectados, con reunións
previas á data da avaliación, dirixindo as actividades de recuperación (traballos teórico-
prácticos) e a proba tamén teórico-práctica que consideremos necesaria.
7.4. ACREDITACIÓN DE COÑECEMENTOS PARA A SUPERACIÓN
DUNHA MATERIA NON CURSADA (materias ponte ).
8.MEDIDAS DE ATENCIÓN Á DIVERSIDADE.
Nos obxectivos:
- Traballando unicamente os obxectivos básicos con alumnos con dificultades.
Departamento | E.F.
112
- Establecendo obxectivos alternativos e/ou complementarios.
- Eliminando obxectivos.
- Modificando a secuencia de obxectivos.
Nos contidos:
- Identificando os contidos básicos para alumnos con dificultades.
- Establecendo contidos alternativos e/ou complementarios.
- Eliminando contidos.
- Modificando a secuencia de contidos.
Nas actividades:
- Axustando o grao de complexidade ás posibilidades do alumno.
- Planificando actividades de ampliación ou complementarias.
- Planificando actividades de reforzo.
Na temporalización:
- Variando a temporalización da programación anual.
- Variando a temporalización de determinados contidos ou obxectivos.
Na metodoloxía:
- Aplicando métodos alternativos.
- Utilizando material didáctico específico.
- Modificando os agrupamentos do alumnado.
- Modificando o tempo asignado á realización de certas actividades.
- Modificando os espazos asignados á realización de determinadas tarefas.
Na avaliación:
- Modificando os criterios de homoxenización dos contidos.
- Modificando os instrumentos e procedementos.
8.1 Alumnado procedente do estranxeiro
As súas dificultades na aprendizaxe derivan dunha formación inicial diferente, que necesitará dun
período de adaptación ó novo sistema educativo.
No caso de alumnos que descoñecen a lingua (castelá e/ou galega), deben adaptarse inicialmente os
113
materiais curriculares, centrando o proceso de ensino-aprendizaxe no coñecemento do idioma
(comezando por aquel de maior afinidade para o alumno).
8.2. Alumnado con altas capacidades.
A súa intelixencia é superior á media, tendo necesidades continuas de ampliación e adicación
especial.
Algunhas medidas de atención a diversidade serían:
- Inclusión en distintos grupos para favorecer a integración no grupo.
- Realización de actividades de ampliación.
- Relación de coñecementos con outras áreas.
8.3. Alumnado con necesidade especifica de apoio educativo.
As necesidades son variadas, pudendo estar motivadas pola súa propia identidade, o seu entorno
social, a súa pertenza a grupos marxinais,etc. A afectación poder ser de orixe físico, psíquico ou
mixto. En función do tipo de necesidade, será importante ter un asesor especializado que colabore na
programación, seguimento e adaptación do material.
A sensibilización do grupo é fundamental para o desenvolvemento óptimo do proceso de ensino-
aprendizaxe. Así, será importante que nas primeiras clases se fagan actividades que permitan ó resto
do grupo comprobar e valorar as posibilidades e limitacións das discapacidades.
Conseguir integrar socialmente non quere dicir soamente aportar medios, senón tamén poñer en
marcha un proceso pedagóxico con tal de cambiar as actitudes...(Ríos, M.).
Algunhas medidas de atención a diversidade en situación de discapacidade serían:
Alumnado con discapacidade intelectual
- Inclusión en distintos grupos para favorecer a integración grupal.
- Adaptar os contidos conceptuais tomando como referencia os mínimos establecidos.
- Utilizar recursos variados que axuden á comprensión (demostración, debuxos...).
- Comprobar sempre se houbo comprensión por parte do alumno.
Alumnado con discapacidade sensorial auditiva
- Controlar a súa atención mediante algún sinal no momento de falar ó alumno.
- O alumno debe estar cerca e ter boa visibilidade da cara do profesor cando este fala. O alumno
sempre deberá estar de costas á luz.
Departamento | E.F.
114
- Empregar unha linguaxe correcta, con frases curtas e simples. Falar claro, despacio, á cara,
vocalizando cada palabra e con expresividade.
- Utilizar outros recursos que axuden á comprensión (demostración, debuxos...).
- Comprobar sempre se houbo comprensión por parte do alumno.
- Controlar o ambente sonoro, pois se o alumno leva audífono o ruído queda amplificado.
- Proporcionar ó alumno información previa da actividade a realizar (escrita ou oral).
- Darlle por escrito os cambios de normas, variantes...
115
9.EDUCACIÓN EN VALORES.TEMAS TRANSVERSAIS.
O Decreto 85/2015 de 25 de Xuño no art.4 establece o tratamento dos temas transversais. Imos
concretar o traballo en 3 grandes liñas.
A) Comprensión lectora, expresión oral e escrita: o alumno será capaz de manexar terminoloxía e
información específica con respecto a Educación
Física, a saúde e o deporte, analizando información e expoñendo contidos conceptuais vistos na clase
de forma oral ou escrita.
B) A comunicación audiovisual e as TIC: Supoñen un recurso que se emprega para o reforzo de
conceptos e procedementos técnico, tácticos e regulamentarios no bloque de xogos e actividades
deportivas ou as actividades físicas artístico expresivas.
O alumno será capaz de recorrer a páxinas de consulta de regulamentos, o envío de traballos de
síntese por correo electrónico que permitan coñecelo. A consulta de modelos audiovisuais
propostos polo profesor extraídos de páxinas sobre temática ou aportados polos alumnos ( a través de
programas de edición de vídeo: WINDOWS MOVIE MAKER) colgados na paxina web do instituto,
que servirán para reforzar as aprendizaxes, ou o feedback concurrente e terminal que se poda dar a
través do uso de vídeo cámara para corrección e avaliación de xestos técnico-tácticos, coreografías
3) Educación cívica e constitucional: desenrolar actitudes de prevención da violencia de todo tipo,
actitudes solidarias e inclusivas evitando calquera forma de discriminación e violencia no seu entorno
de práctica de actividades físicas e deportivas no ámbito escolar.
A través do bloque de xogos e actividades deportivas o alumno será capaz de desenvolverse de xeito
responsable no entorno urbano e natural, recoñecendo as normas que debe respetar como usuario das
vías, reforzando conceptos, procedementos e actitudes.
Departamento | E.F.
116
10. CONTRIBUCIÓN AO PLAN ANUAL DE LECTURA.
No noso centro, durante os meses que van de Outubro a Maio, adícase a unha sesión semanal
a desenvolver o proxecto lector en todas as áreas.
A lectura de xornais e de artigos relacionados cos estilos de vida saudables, facilitará a
elaboración de traballos co obxectivo de aprender a facer crítica constructiva e espertar a
curiosidade por este tipo de información.
11. CONTRIBUCIÓN AO PLAN TICS.
En tódolos bloques de contidos teñen cabida as TIC, pero especialmente empregaranse para a
exposición de contidos conceptuais e elaboración de traballos dos alumnos.
RECURSOS A EMPREGAR:
Memoria USB.
Cañón proxector.
Pizarra dixital.
Internet.
Xornáis dixitais.
Powerpoint.
Webquest.
Portal de contidos educativos da Xunta de Galicia.
Páxinas web de interese:
ACTIVIDADES.
Realización de traballos teóricos co sistema operativo Windows.
Exposición e presentación de traballos en Powerpoint.
Busca de información sobre actividades de ampliación de diferentes temas.
117
12. CONTRIBUCIÓN AO PLAN DE CONVIVENCIA.
Na procura dunha mellora da convivencia nas clases, para garantir a creación de procesos de
aula onde impere a participación activa, o respecto e a confianza, buscarase a abordaxe dos
conflitos dende 3 pilares básicos de convivencia: diálogo, reflexión e negociación.
Así, procurarase contribuír ao plan de convivencia do centro seguindo as seguintes pautas
metodolóxicas:
Establecer normas e regras como dereitos e deberes que constrúen a convivencia e a
responsabilidade.
Nun lugar onde se pretende educar a convivencia resulta imprescindible a concreción de normas
e regras que sexan o referente onde todos e todas poidamos xustificar a nosa liberdade e a nosa
responsabilidade. Así o departamento dende principio de curso establece e da a coñecer aos
alumnos/as as normas da aula que contribuirán a un maior funcionamento das clases.
As normas non son cerradas e están abertas á negociación co alumnado.
Crear ambientes positivos de aprendizaxe e convivencia nun contexto de democracia
participativa.
As estratexias de organización e xestión da aula son, segundo as investigacións educativas, as
que máis inflúen e determinan non só o comportamento problemático dos alumnos, senón a
aprendizaxe e calidade das relacións interpersonais que se establecen entre o profesor e os
alumnos e dos alumnos entre estes.
Unha actitude docente adecuada baseada nunha esixencia no cumprimento das normas, e unha
relación de empatía co grupo pode contribuír á diminución dos problemas de disciplina, xa
que o profesor aumenta a súa eficacia na aula e con elo aumenta a aprendizaxe.
O clima social da aula constitúese a partir das interaccións sociais que se dan no alumnado e
entre alumnado-profesorado. Unhas relaciones adecuadas non só prevén a aparición de
conflitos, senón que representan unha importante fonte de motivación para a aprendizaxe.
Establecer un clima motivacional orientado a estimular a autonomía e a
responsabilidade dos alumnos
A motivación dos alumnos e alumnas é o primeiro elemento a considerar na creación de
ambientes positivos de aprendizaxe e convivencia.
Moitos dos comportamentos inadecuados na aula de educación física dependerán da
motivación dos estudantes. Os sentimentos de incompetencia, ou experiencias humillantes,
van a aumentar as actitudes negativas cara a materia, e polo tanto maiores condutas de
Departamento | E.F.
118
indisciplina. Por iso debemos reforzar positivamente os pequenos logros cando un alumno
presenta dificultades nunha tarefa, orientándoo a buscar o éxito na mesma.
Incrementar o tempo dedicado á aprendizaxe cooperativa
A través do ensino cooperativo se produce un incremento das condutas prosociais nos
alumnos, o que contribúe a un mellor clima escolar.
Coa aprendizaxe cooperativa se produce una mellora na comunicación, un aumento da
confianza, da empatía e da preocupación polos demais. Por elo, é interesante incrementar o
tempo de aprendizaxe cooperativa, superando a tendencia a propoñer unha maior cantidade de
situacións competitivas ou individuais.
Estimular a regulación de conflitos mediante vías pacificas
Buscar a resolución destes conflitos mediante o diálogo será fundamental.
Dentro da educación física podemos encontrarnos cos seguintes conflitos:
Conflitos entre o alumnado: conflitos que enfrontan directamente aos alumnos,
normalmente relacionados coa discriminación sexual, o nivel de habilidade e co rendemento,
entendido como a busca exacerbada da vitoria.
Conflitos entre alumno e profesor: normalmente aparecen cando o alumno/a non cumpre
algunha das regras básicas de convivencia e funcionamento da clase, como non traer o material,
non atender as explicacións,etc.
Algunhas propostas para a resolución dos conflitos mediante o diálogo son:
Estratexias de reflexión de grupo ante a aparición dun conflito ou en diferentes momentos da
sesión.
Reunións cos alumnos para analizar os comportamentos que se demandan nas clases e
consensuar normas de funcionamento na mesma.
Reunión co alumno/a que orixinou o conflito para analizar o mesmo e pactar compromiso no
cumprimento das normas.
13.ACTIVIDADES COMPLEMENTARIAS E
EXTRAESCOLARES.
119
Vincularemos a nosa materia a saídas que nos permitan poñer en práctica as nosas
planificacións de actividade física sistemática e regular a través de varias saídas no contorno do
centro,a través de rutas ou andainas de sendeirismo polo noso concello. Ademais poderemos
ter en conta as posibles saídas dentro do marco de Educación física.
14. INDICADORES DE LOGRO PARA AVALIAR O
PROCESO DO ENSINO E A PRÁCTICA DOCENTE.
Preténdese avaliar no final de cada trimestre e especialmente no final do curso:
- Que porcentaxe de alumnos e alumnas alcanzou os obxectivos de aprendizaxe da área.
- Que recursos e actividades deron mellor resultado.
- Que outras cousas sería posible realizar en función dos intereses do alumnado.
- Que cambiaría no desenvolvemento da materia para o próximo curso.
Departamento | E.F.
120
15. INDICADORES DE LOGRO PARA AVALIAR A
PROGRAMACIÓN.
MECANISMOS DE REVISIÓN , AVALIACIÓN E
MODIFICACIÓN DA PROGRAMACIÓN DIDÁCTICA EN
RELACIÓN COS RESULTADOS ACADÉMICOS E
PROCESOS DE MELLORA.
Neste apartado pretendemos promover a reflexión docente e a autoavaliación da
realización e o desenvolvemento da programación didáctica. Para iso, ao finalizar cada unidade
didáctica proponse unha secuencia de preguntas que nos permitan avaliar o funcionamento do
programado na aula e establecer estratexias de mellora para a propia unidade.
Usaremos unha ferramenta para a avaliación da programación didáctica no seu conxunto; esta
pódese realizar ao final de cada trimestre, para así poder recoller as melloras no seguinte. A
devandita ferramenta descríbese a continuación:
ASPECTOS PARA AVALIAR PARA
DESTACAR...
PARA
MELLORAR...
PROPOSTAS
DE MELLORA
PERSOAL
Temporalización das unidades didácticas
Desenvolvemento dos obxectivos didácticos
Manexo dos contidos da unidade
Descritores e desempeños competenciais
Realización de tarefas
Estratexias metodolóxicas seleccionadas
Recursos
Claridade nos criterios de avaliación
Uso de diversas ferramentas de avaliación
Portfolio de evidencias dos estándares de aprendizaxe
Atención á diversidade
Interdisciplinariedade