Programade actividades educativas
2019-2020
Estimadas/os amigas e amigos,Como cada ano, para este curso escolar 2019-2020, o Concello de Oleiros elaborou unprograma de actividades dirixida aos centros educativos e ás familias.Este traballo parte do bo facer dos departamentos municipais de Cultura, Bibliotecas,Normalización Lingüística, Ensino, Xuventude e Deportes.Unha das prioridades do Concello de Oleiros é ofrecer aos nosos nenos e nenas re-cursos e ferramentas para crecer como persoas, descubríndolles novas posibilidadesde aprendizaxe; e ofertar aos centros educativos actividades de distinta índole quelles permitan complementar e mellorar a calidade da súa oferta educativa. Así mesmo,dotamos ao municipio de espazos e servizos que axuden a acadar este obxectivo eque fomenten na infancia valores e experiencias a través dunha educación pública,digna, igualitaria e de calidade.Este libro de actividades educativas reúne, brevemente, parte deste traballo, ofre-cendo aos propios centros educativos e ás familias ferramentas que complementen oseu labor.A sensibilidade artística, a paixón pola lectura, o coidado da nosa lingua, o respecto,a convivencia, a cultura, a educación, o amor á natureza, a solidariedade, a igualdade,os hábitos de vida saudable, o deporte... e moitos outros, son os valores que se in-tentan transmitir, básicos na educación integral da persoa e que deben aprendersedende a infancia.Esperamos que estas actividades que poñemos á vosa disposición vos sirvan de com-plemento e axuda na educación dos nosos rapaces e rapazas, nenos e nenas, e de-sexámosvos un curso escolar proveitoso, enriquecedor e cheo de bos momentos.Agradezo a vosa colaboración e boa disposición
Ángel García Seoane,Alcalde de Oleiros
CARTA DO ALCALDE
PROGRAMA SERVIZO MUNICIPAL DE EDUCACIÓN E XUVENTUDE
94 [ Servizo Municipal de Educación e Xuventude ]
María José Santos ZasConcelleira Delegada de Ensino e [email protected]
Anxo Barreiros de la TorrePedagogo [email protected]
Jerónimo Díez DomínguezSupervisor de [email protected]
Concepción Silvestre AntúnezAdministració[email protected]
Concellería de Ensino e XuventudeCentro Cultural A FábricaRúa do Inglés, 1315172 Perillo – OleirosTeléfono: 981 636 [email protected]@oleiros.org
[ Servizo Municipal de Educación e Xuventude ] 95
PROGRAMA SERVIZO MUNICIPAL DE EDUCACIÓN E XUVENTUDE
�1. PROGRAMAS DE ACTIVIDADES COMPLEMENTARIAS• 1.1. Educación en valores
1.1.1. Programa de educación para a saúde e a preven-ción das adiccións. PROMESA.
1.1.2. Programa de mediación: Obradoiro de mediaciónpara profesorado e alumnado dos centros escola-res.
1.1.3. Programa de alimentación saudable.1.1.4. Programa de educación para a igualdade de xé-
nero e a educación afectivo -sexual• 1.2. Educación ambiental
1.2.1. XXV aprendemos na natureza1.2.2. Coñecer Oleiros / Contorna Oleiros1.2.3. Un día en Galicia1.2.4. Hortas escolares
• 1.3. Educación artística1.3.1. Mostras pedagóxicas da Escola Municipal de Mú-
sica e do Centro Municipal de Artes Escénicas1.3.2. XIX concertos pedagóxicos municipais
• 1.4. Educación Viaria
�2. PROGRAMA DE REFORZO ESCOLAR• 2.1. PRAEMO, programa de reforzo e apoio escolar munici-
pal
�3. PROGRAMACIÓN PARA AS FAMILIAS• 3.1 Obradoiros para familias
�4. CADRO RESUMO DE PROGRAMAS E DESTINATARIAS/OS
PROGRAMA SERVIZO MUNICIPAL DE EDUCACIÓN E XUVENTUDE
96 [ Servizo Municipal de Educación e Xuventude ]
1. Programas de actividades complementarias1.1. Educación en valores
1.1.1. Programa de educación para a saúde e prevenciónde adiccións. PROMESA.A educación para a saúde debe ser entendida como un procesoorientado ao uso de estratexias efectivas para axudar os indi-viduos a adoptar ou modificar condutas que melloren a súasaúde. Tendo en conta isto, desde o Concello de Oleiros apos-tamos por un traballo desde idades temperás, polo que a nosaproposta comeza coas aulas de 5º de primaria, xa que nestasidades comézanse a configurar distintos aspectos da vida dosnenos e nenas que farán que se incremente ou non a posibili-dade de consumos e adiccións en anos vindeiros. O obxectivodo traballo en primaria é o de fomentar e fortalecer a autoes-tima dos nenos e nenas.Seguindo as dinámicas iniciadas no pasado curso escolar co ob-xecto de adaptarnos ás necesidades reais de cada centro, doalumnado, o programa tratará novos contidos, novos temas, ávez que poñeremos a disposición de cada centro un programade apoio e intervención, naqueles grupos que ao voso enten-der, fose necesario traballar dun xeito máis individual e per-soal, co fin de acadar os obxectivos marcados para cada niveleducativo.
Obxectivos xerais• Promover un estilo de vida saudable entre a poboación.• Evitar ou, cando menos, retardar a idade do primeiro uso desubstancias con capacidade aditiva, tanto legais como ilegais,nos rapaces e rapazas de Oleiros. Impedir a escalada no usodestas substancias, reducindo a frecuencia dos consumos ouas cantidades consumidas.• Formar a pais e nais, así como os docentes, no desenvolve-mento de hábitos saudables para que poidan actuar preventi-vamente.• Formar a docentes encargados de introducir algúns dos pro-gramas nos centros educativos.• Implantar o programa de mediación nos centros escolares deOleiros, entendéndoa como base para a resolución pacífica dosconflitos e a convivencia.• Informar e asesorar a comunidade en xeral, así como a colec-tivos específicos e as institucións sobre o fenómeno de con-sumo de drogas.
Destinatarias/os• O alumnado de 5º e 6º de primaria.• O alumnado de ESO, bacharelato e ciclos formativos.• Os pais e as nais do alumnado.• O profesorado dos centros educativos.
[ Servizo Municipal de Educación e Xuventude ] 97
PROGRAMA SERVIZO MUNICIPAL DE EDUCACIÓN E XUVENTUDEActividades
ACCIÓN
CONSTRUÍNDO SAÚDE 5º EP
<
<4 sesións de 50’
CURSO CONTIDOS DURACIÓN
6º EP
<
<
<
4 sesións de 50’
1º ESO
<<
5 sesións de 50’
Módulo I: Eu e as miñas diferenzas• As relacións persoais...• ... e a amizade• tempo libre – tempo ocupadoMódulo II: Emocións: que decidimos? Como decidimos?• a rabia nos invade!• cooperamos
Módulo I: Saúde• Hábitos saudables: rapaces e rapazasMódulo II: Convivencia:• Digo, dis, din! Dentro e fóra da Rede de redes: falemos• Sentes algo? Que é? Que facemos?• Grupo de iguais: quen decide? Como decide?Módulo III: Malos rollos• Drogas legais e “avatares” ocultos
NAVEGAR NACONVIVENCIA
Módulo I: Como me vexo? Como me ven?: relaciónsMódulo II: O bo rollo e o mal rollo• Saber falar – saber escoitar: mirada, escoita activa, estilos comunicación...• Manexar tensión• E ti, que propós?
DESTREZAS FRONTEÁS DROGAS
2º ESO
<
<
5 sesións de 50’
Módulo I: Unha mirada... unha palabra• As emocións das palabras• Afagos e críticas: dar e recibirMódulo II: As relacións cos outros e outras... “on-o/ line”• Decido: como o fago?• Un primeiro paso e os seguintes ata o final
A VIDA SECRETA DASMIRADAS
PROGRAMA SERVIZO MUNICIPAL DE EDUCACIÓN E XUVENTUDE
98 [ Servizo Municipal de Educación e Xuventude ]
ActividadesACCIÓN
MOZOS E MOZAS:FORMAS DE SELO 3º ESO
<
<
1 película 120´+
2 sesións de 50´
CURSO CONTIDOS DURACIÓN
4º ESO
<
<4 sesións de 50’
BACH ECICLOSFORMA-TIVOS
<
<
2 sesións de 50’
• Proxección dunha película.Módulo I: Un/ha mesmo/a e os outros/as• -Vexo – penso - pregúntomeMódulo II: Que respondes?
Módulo I: As relacións…• Coñecéndonos a nós mesmos e os/as outros/as• Espazos, tempos, as amizades e o grupo: necesitas “muletas”?• Publicidade, na rede e fóra dela. Fake newsMódulo II: Dificultades e estratexias• Temos a información e agora, que?• A importancia das palabras… tamén “en liña”• Como digo “non”?
E TI, QUE DECIDES?
Módulo I: Realidade grupal e persoal• Relacións persoais. Necesitas “muletas”?• Condución, lecer e tempo libre, sabes aburrirte?• A condución, tomas as túas propias decisións?• A noite, amigos-ligues-sexo?• Drogas: alcol, cannabis...Módulo II: Realidade comunitaria: que lles dirías?
DESTREZAS FRONTEÁS DROGAS
[ Servizo Municipal de Educación e Xuventude ] 99
PROGRAMA SERVIZO MUNICIPAL DE EDUCACIÓN E XUVENTUDE
1.1.2. Programa de mediaciónPrograma de formación en mediación para profesorado e alum-nado
IntroduciónO proceso da mediación é eminentemente educativo, fomentao diálogo e a convivencia positivas entre as persoas, á vez quecontribúe á transformación pacífica dos conflitos. Trátase dunproceso que impulsa a reconstrución e a construción de signi-ficados, convertendo ás persoas en verdadeiros protagonistasda transformación nas relacións escolares e sociais. A vantaxeque ten un programa de mediación é que saca as persoas queinterveñen nel do seu rol pasivo ante os problemas de convi-vencia e posibilita a creación e mantemento dun clima socialpositivo.
Obxectivos xerais• Valorar positivamente os enfoques colaborativos como unmodelo construtivo de resolución pacífica dos conflitos.• Comprender os conflitos non resoltos e o seu efecto.• Aprender os trazos do acoso, o abuso e a prepotencia.• Coñecer e estudar estratexias concretas de mediación en con-flitos.• Ensinar habilidades de cooperación.
• Recoñecer os nosos estilos de comunicación e como facilitanou dificultan os procesos de mediación.• Coñecer e adestrarse en habilidades básicas de comunicaciónque nos axude a mediar en conflitos.
ContidosMódulo I: Os conflitos...1.1. Oportunidades? Riscos?1.2. Que pasou? Cando os “abres” atópaste...
1.2.1. Como os ves? Como os miras?1.2.2. Como o dis?
1.2.2.1. A linguaxe1.2.2.2. Estereotipos1.2.2.3. Tecnoloxía: redes sociais
1.2.3. Houbo un principio? e... en que momento esta-mos?
1.3. Nin están todos os que son... nin son todas as que están.1.4. Como afrontan os teus compañeiros e compañeiras os con-flitos?, e ti?, o silencio é unha maneira?
Modulo II: E se falamos de violencia de “control”: Como?Cando?
PROGRAMA SERVIZO MUNICIPAL DE EDUCACIÓN E XUVENTUDE
100 [ Servizo Municipal de Educación e Xuventude ]
Módulo III: Mediación escolar...3.1. 3.1.Que é? Como se fai?3.2. Con quen contamos?
Módulo IV: Alumnado? Mediadores escolares?4.1. Participar na realidade do centro, relacionarnos?4.2. Que se necesita? Que necesitas ti?4.3. Escoitas? preguntas? deixas que cho conten?
Destinatarias/os• Profesorado dos centro públicos de ensino de Oleiros de edu-cación primaria, ESO e bacharelato.• Alumnado de 5º e 6º de educación primaria, ESO e bachare-lato.
LugarNunha aula ou sala de reunións do propio centro.
DuraciónSeis sesións de dúas horas cada unha en datas e horarios deelección polo centro.
1.1.3 Programa de alimentación saudableA vida sedentaria así como a mala alimentación son uns dosproblemas da sociedade actual e sobre todo dos rapaces e ra-pazas. Comida e saúde é un programa a través do cal busca-mos promover hábitos de vida saudable a nivel físico eemocional. Sentando así as bases do benestar do alumnado,baseándonos nas súas necesidades reais por riba de presiónssociais, mediáticas e de mercado.
Obxectivos xerais• Promover valores, actitudes e hábitos que incidan nun modode vida saudable e equilibrado tanto a nivel físico como emo-cional.• Reflexionar sobre algúns hábitos de vida que poidan indicarun trastorno alimentario.• Manter unha actitude crítica ante os estilos de vida como ele-mentos condicionantes da saúde e determinados por factoresculturais e sociais, vinculado polo consumo de alimentos deorixe industrial e precociñados.• Recoñecer os beneficios da actividade deportiva, en cantoaos tres niveis da saúde: mental, físico e social.
Destinatarias/os• O alumnado de 5º e 6º de EP, máis os 1º e 2º da ESO
[ Servizo Municipal de Educación e Xuventude ] 101
PROGRAMA SERVIZO MUNICIPAL DE EDUCACIÓN E XUVENTUDEActividadesACCIÓN
VIDA SAUDABLE5º EP/1º ESO
< Concepto de “vida saudable”.< Concepto de “alimentación e nutrición”.< Alimentos e nutrientes: tipos de nutrientes e as súas funcións.<< A rolda dos alimentos.
Os alimentos, tipos e clasificación.
< Necesidades enerxéticas: a dieta equilibrada.< Mitos e fraudes sobre a alimentación. Os canons de beleza e o
modelo imposto.< Os trastornos alimenticios.
3 sesións de 50’
CURSO CONTIDOS DURACIÓN
ALIMENTACIÓN EDEPORTE
6º EP/2º ESO
< Mitos sobre alimentación, mitos sobre actividade física.< Dieta equilibrada: alimentación, nutrición, pirámide NAOS.< Actividade física: deporte, sedentarismo, calidade de vida.< Hábitos saudables.< Hixiene postural.< Hábitos de alimentación.< Análises da actividade física, alimentación e descanso.
3 sesións de 50’
PROGRAMA SERVIZO MUNICIPAL DE EDUCACIÓN E XUVENTUDE
102 [ Servizo Municipal de Educación e Xuventude ]
1.1.4 Programa de educación para a igualdade de xéneroe a educación afectivo –sexuae
Educación Afectivo Sexual: (Nós) Queremos (Nos).A educación afectivo-sexual debe ser permanente e habitualpolo que seguimos apostando por un programa necesario efundamental no crecemento das persoas. Tendo presente estaidea, poñemos en marcha unha serie de accións que nos levanofertar o programa para o alumnado desde 5º e 6º de primaria.O obxectivo fundamental do programa de educación afectivosexual é participar na construción dunha sociedade que axudea vivir a sexualidade dun xeito san e posibilitar a expresiónlibre das sexualidades individuais, dun xeito máis respectuosoe tolerante, así como máis igualitario entre os humanos.
Obxectivos xerais• Asumir actitudes naturais ante a sexualidade, entendéndoacomo forma de comunicación humana, como fonte de saúde,pracer, afectividades...• Analizar mitos e crenzas erróneas sobre a sexualidade.• Ampliar e diversificar o concepto de “sexualidade” do alum-nado, para poder entendela dun xeito global e como un aspectoinherente da persoa.• Desenvolver a autoestima, asumindo unha identidade librede elementos discriminatorios de xénero, e adquirindo as ha-
bilidades necesarias que lles permitan vivir a súa propia vidasexual de forma sa e responsable.• Favorecer que o alumnado poida adoptar actitudes de igual-dade, respecto e responsabilidade nas súas relacións.
Destinatarias/os• O alumnado de 5º e 6º de primaria.• O alumnado de ESO, bacharelato e FP
[ Servizo Municipal de Educación e Xuventude ] 103
PROGRAMA SERVIZO MUNICIPAL DE EDUCACIÓN E XUVENTUDEActividadesACCIÓN
IMAXE CORPORALE SEXUALIDADE
5º e 6ºEP
1º e 2ºESO
< O noso corpo. Imaxe corporal e sexualidade.< A puberdade como proceso: cambios e medos.< Compañeir@s no crecemento!< Sexualidade: e ti que pensas sobre a sexualidade?< Diversidade sexual, bulling LGBTQI.
< Masculinidades e feminidades na atracción.< A comunicación nas relacións afectivo-sexuais.
Definindo a violencia sexual.<< Mitos entorno á primeira vez.< A presión do grupo: o presioning.< A diversidade sexual.
3 sesións de 50’
CURSO CONTIDOS DURACIÓN
3 sesións de 50’
PROGRAMA SERVIZO MUNICIPAL DE EDUCACIÓN E XUVENTUDE
104 [ Servizo Municipal de Educación e Xuventude ]
Actividades
SEXUALIDADE,SOCIEDADEE PREVENCIÓN
3º e 4ºESO
1º e 2ºBACH
< Falemos diso.- A sexualidade: falsos mitos, actitudes cara ásexualidade; homosexualidade, heterosexualidade.
< Pensa, sinte e comparte.- Corpo e pracer: desexo, excitación eorgasmo; consultorio sexolóxico.
< Arriscas ou gozas?.- Métodos de prevención; o A, B, C dasenfermidades de transmisión sexual; sen risco.
< Presioning.- Formas de dicir, “non”; presión de grupo e relaciónsentre mozas e mozos.
< Diversidade sexual. Identidade versus orientación sexual.
< Sexual (mente).< O desexo.< Riscos, mitos e amor romántico.< Empatizar. Ponte no seu lugar.< A autoestima nas relacións afectivo-sexuais.< Responsabilidade nas relacións.< Os nosos dereitos sexuais e reprodutivos.
3 sesións de 50’
3 sesións de 50’
SEXUALIDADE-MITOS,TABÚS, RISCOSE PREVENCIÓN
1º e 2ºBACH
< Proporcionar información sexual, para evitar mitos e tabús quepoidan favorecer a adopción de condutas de risco. Diminuír orisco de ETS e SIDA.
Charla de 50’
ACCIÓN CURSO CONTIDOS DURACIÓN
[ Servizo Municipal de Educación e Xuventude ] 105
PROGRAMA SERVIZO MUNICIPAL DE EDUCACIÓN E XUVENTUDE
Igualdade de xénero: + igualdade.O proceso de socialización ten lugar desde a infancia a travésde diferentes axentes que modelan a nosa identidade. Nesteproceso interiorízanse actitudes, roles e constrúense atribu-cións de xénero sobre as persoas. As diferenzas que se mar-can sobre os dous sexos convértense a maioría das veces endesigualdade.Esta iniciativa de intervención educativa en materia de igual-dade, ten como obxectivo principal formar criticamente o alum-nado para medrar, desenvolverse e relacionarse plenamentesen prexuízos e estereotipos sexistas.Tendo en conta isto, este programa está encamiñado ao alum-nado de 5º e 6º de primaria, ESO e bacharelato, co que preten-demos afianzar dun xeito máis concreto os valores deigualdade e tolerancia que traballamos ao longo do curso es-colar coa proposta de actividades complementarias.
Obxectivos xerais• Fomentar que o alumnado reflexione, comprenda e asimileos coñecementos tratados no programa.• Percibir e cuestionar o modelo masculino dominante e iden-tificar as desigualdades entre as mulleres e os homes, to-mando conciencia da discriminación sexista que aínda persistena sociedade.
• Ofrecer ao alumnado un clima de relacións persoais no quefavoreza o coñecemento de si mesmo e a súa autoestima. Parapoder afirmarse fronte a outros e asumir formas particulares desentir, pensar e de construír a súa propia identidade sexual epersoal, sen discriminación.• Contextualizar ecomprender a natu-reza do problema daviolencia de xénero,como comeza ecomo evoluciona e odano que produce atodas as persoasque conviven conela sen facer nadapor evitalo.
Destinatarias/os• Alumnado de 5º e6º de primaria.• Alumnado de ESOe bacharelato.
PROGRAMA SERVIZO MUNICIPAL DE EDUCACIÓN E XUVENTUDE
106 [ Servizo Municipal de Educación e Xuventude ]
ActividadesACCIÓN
IDENTIDADEDE XÉNERO.CORRESPONSABILIDADENO FOGAR.
5º EP
6º EP
< Sexo e xénero. Roles e estereotipos de xénero tradicionais. Identidade de xénero. Novas masculinidades e feminidade non
estereotipada.< Roles e estereotipos que vemos na televisión en nas plataformas
audiovisuais.< A corresponsabilidade. Roles de xénero. O valor do traballo
doméstico.< Sexo e xénero. Estereotipos de xénero. Socialización no xénero. Os micromachismos.< Os micromachismos nos mass media. Sexismo.< A corresponsabilidade e novas masculinidades.
3 sesións de 50’
CURSO CONTIDOS DURACIÓN
3 sesións de 50’
O PAPEL DOSMASS-MEDIA.A PROMOCIÓNDAS RELACIÓNSIGUALITARIAS
1º ESO
2º ESO
<Os mass media. Estereotipos e roles. A linguaxe que nos constrúe.< Estereotipos de roles de xénero. Micromachismos. Novas
masculinidades. Formas sutís de control. Relacións de parellatóxicas vs relacións de parella saudables.
< Estereotipos e roles de xénero. Redes sociais e plataformasdixitais. Sexismo.
< Desigualdade de xénero. Violencia de xénero. Tipos de violenciade xénero. Relacións afectivo-sexuais.
< Violencia de xénero. Ciberviolencia de xénero. Redes sociais. Actitudes controladoras. Relacións tóxicas vs relacións
saudables. Sexting.< Violencia de xénero. O ciclo da violencia. Ciberviolencia.
Relacións tóxicas vs relacións saudables
3 sesións de 50’
3 sesións de 50’
[ Servizo Municipal de Educación e Xuventude ] 107
PROGRAMA SERVIZO MUNICIPAL DE EDUCACIÓN E XUVENTUDEActividades
O AMOR,A COMUNICACIÓNDE PARELLA E ARESOLUCIÓN PACÍFICADOS CONFLITOS
3º e 4ºESO
<
< Mitos do amor romántico.<
3 sesións de 50’
ACCIÓN CURSO CONTIDOS DURACIÓN
DESMONTANDO AVIOLENCIADE XÉNERO
1º BACH
2º BACH
< Violencia de xénero. Relacións afectivo sexuais. Mitos ao redorda violencia de xénero.
< Violencia psicolóxica. Relacións tóxicas vs relacións saudadablesOs cambios na personalidade da vítima e a perda de identidade.
< Violencia sexual. Os micromachismos.
< A violencia de xénero como proceso. Relacións afectivo sexuaisOs celos e o amor.
<
<
3 sesións de 50’
3 sesións de 50’
O amor. Desmitificación de ideas do amor romántico. O control nouso das redes sociais e a sobreexposición das relacións afectivasa través das redes.
Resolución de conflitos. Comunicación e negociación. Estratexiase ferramentas de resolución de conflitos. Estilos comunicativos.
Distintos modelos de parella. O ideal romántico. Conflitos nasrelacións afectivo-sexuais. Ferramentas e estratexias de resolu-ción de conflitos
Identificación das primeiras manifestacións da violencia dexénero entre parellas novas. Os mecanismos sutís da violencia dexénero.
PROGRAMA SERVIZO MUNICIPAL DE EDUCACIÓN E XUVENTUDE
108 [ Servizo Municipal de Educación e Xuventude ]
Actividades
CONCURSO:“MÚSICAS DAIGUALDADE”
5º e 6ºEP
< Visibilización do papel que exercen os medios de comunicacióncomo axentes de socialización.
< Visibilización dos estereotipos sexistas.< Implicación das familias no fomento da igualdade entre mulleres
e homes.
Curso escolar
ACCIÓN CURSO CONTIDOS DURACIÓN
CONCURSO:“YOUTUBER PORUN DÍA. O IMPACTOIGUALINFLUENCER”
1º e 2ºESO
< Visibilización do papel que exercen os medios de comunicación,plataformas audiovisuais e redes sociais como axentes desocialización.
< Ruptura cos estereotipos sexistas.<
Curso escolar
CONCURSO:“OLEIROS SENMACHISMO”
3º e 4ºESO
< Análise das concepcións, ideas e estereotipos sexistas que setransmiten na nosa sociedade a través das redes sociais.
< Impulso do posicionamento crítico ante os contidosdiscriminatorios que se comparten nas redes sociais.
< Concienciación para combater o machismo encuberto dunhaforma construtiva en busca da igualdade real.
Curso escolar
CONCURSO:“INFLUENCER SENFILTROS”
1º e 2ºBACH
<
< Impulso do posicionamento crítico ante os contidosdiscriminatorios que se comparten nas redes sociais
Curso escolar
Concienciación sobre o impacto que xeran en nós as persoas queseguimos nas redes sociais “influencers” e que influencia teñen naconstrución da nosa identidade.
Incentivación da análise crítica sobre as redes sociais comoaxentes de socialización e a influencia que exercen na forma deestablecer relacións de parella.
[ Servizo Municipal de Educación e Xuventude ] 109
PROGRAMA SERVIZO MUNICIPAL DE EDUCACIÓN E XUVENTUDE1. Programas de actividades complementarias1.2 Educación ambiental
1.2.1 XXV Aprendemos na naturezaA mellor aula de aprendizaxe, é o propio medio natural ondedesenvolvemos as nosas vidas. Cumprimos e celebramos contodos vós estes vinte e catro anos de experiencias únicas, deaprendizaxes vivas desde o medio natural e cultural cos cen-tros de ensino público de Oleiros. Desde o inicio do programaata hoxe xa foron moitos os destinos elixidos e os alumnos ealumnas participantes cos seus respectivos mestres e mestrasa zonas do país cun alto interese natural, histórico - artístico,xeográfico, económico ou etnográfico, e algunha zona a cabaloentre Galicia e Asturias ou León.
Obxectivos• Descubrir as características máis definidoras a nivel natural,social e cultural de cada lugar.• Promover a convivencia e a socialización do grupo nun am-biente aberto.• Abrir e posibilitar ao profesorado novos xeitos de ensinar encontacto directo co medio natural.• Fomentar a autonomía e o desenvolvemento persoal dosnenos e nenas, fóra do ámbito familiar e escolar.
ActividadesAs peculiaridades de cada zona fan moi recomendable a reali-zación de rutas para o gozo e estudo da contorna.Realizaranse xogos de simulación e descuberta ambiental paraa mellor comprensión das características de cada zona.Obradoiros de natureza, visitas de interese e dinámicas degrupo.
Destinatarios/as• Alumnado de educación primaria, ESO, bacharelato e ciclosformativos dos centros de ensino públicos de Oleiros.• Profesorado dos niveis participantes.
Monitores/as• Ademais do profesorado que a normativa obriga, as excur-sións estarán guiadas por educadores e educadoras profesio-nais, con ampla experiencia.
Solicitude de excursiónComo norma xeral, cada centro poderá escoller unha excursióncomo máximo a calquera dos destinos máis abaixo sinalados.
PROGRAMA SERVIZO MUNICIPAL DE EDUCACIÓN E XUVENTUDE
110 [ Servizo Municipal de Educación e Xuventude ]
EXCURSIÓN
FRAGASDO EUME 1º a 4º EP
Actividades de turismo cultural, obradoiros, horto ecolóxico, sendeirismo, enerxías renovables, vila de Pontedeume
Dous días cunha noite,en tempo lectivo
CURSO CENTROS DE INTERESE DURACIÓN RECOMENDADA
GRANXAESCOLA DEBARREIROS
1º a 4º EPRutas pola contorna, coidado dos animais da granxa,horto ecolóxico, obradoiros de pan e queixo, visita a Samos
Dous días cunha noite,en tempo lectivo
SERRADO COUREL
5º e 6º EP, ESO,bacharelato e
ciclos formativos
Sendeirismo e xogos ambientais por esta marabillosamontaña luguesa
Tres días con dúas noites,en tempo lectivo
MAR DE LIRA5º e 6º EP, ESO,bacharelato e
ciclos formativos
Sendeirismo polo monte Pindo, a fervenza do río Xallas,obradoiros de pesca artesá
Tres días con dúas noites,en tempo lectivo
RIBEIRASACRA
1º e 2º ESO Tres días con dúas noites,en tempo lectivo
Patrimonio cultural e etnográfico, miradoiros paisaxísti-cos, Canóns do río Sil, soutos de castiñeiros, rutas desendeirismo.
[ Servizo Municipal de Educación e Xuventude ] 111
PROGRAMA SERVIZO MUNICIPAL DE EDUCACIÓN E XUVENTUDE
INFORMACIÓN COMPLEMENTARIA:EXCURSIÓNS RECOMENDADAS PARA O ALUMNADO DE 1º A 4ºDE EDUCACIÓN PRIMARIA:
FRAGAS DO EUME▪ Aloxamento: Albergue de Alvarella, en Vilarmaior (Ponte-deume), A Coruña.▪ Actividades de turismo cultural, obradoiros ambientais,horto ecolóxico, sendeirismo polas Fragas do Eume, enerxíasrenovables, e a estancia nun albergue de xestión sostible.▪ Datas: a determinar coas aulas participantes.▪ Duración recomendada: dous días cunha noite, en tempolectivo aínda que se podería programar unha actividade de tresdías.▪ Prazas: 45-50, incluído o profesorado acompañante.
GRANXA ESCOLA DE BARREIROS▪ Aloxamento: Granxa de Barreiros, no concello de Sarria,Lugo.▪ Moi preto deste concello lugués atópase este histórico cen-tro educativo, que nace da pedagoxía agraria do país da man deAntonio Fernández López aló polos anos 40. Esta instalacióndispón de albergue, cociña, comedor, sala de usos múltiples,granxa, obradoiros de papel, conservas, cociña, rutas e visitasao contorno: como poden ser Sarria ou Samos.▪ Actividades de observación da contorna, coñecemento e coi-dado dos animais da granxa, obradoiros de artesanía, hortoecolóxico, sendeirismo, etc.▪ Datas: A concretar cos centros participantes.▪ Duración recomendada: dous días cunha noite, en tempolectivo. Tamén se pode programar unha actividade de tres días.▪ Prazas: 45-50, incluído o profesorado acompañante.
PROGRAMA SERVIZO MUNICIPAL DE EDUCACIÓN E XUVENTUDE
112 [ Servizo Municipal de Educación e Xuventude ]
EXCURSIÓNS RECOMENDADAS PARA 5º E 6º DE EDUCACIÓNPRIMARIA E SECUNDARIA
SERRA DO COUREL▪ Aloxamento: Bungalows no Acampamento O Courel, en Fol-goso do Courel, Lugo.▪ Visitas ao Cebreiro, ruta pola Devesa da Rogueira, cami-ñando polas montañas, atopando as aldeas da Seara, Secedae Froxán, a fervenza de Vieiros e moito máis por descubrir.▪ Datas: a concretar cos colexios participantes.▪Duración recomendada: tres días con dúas noites, en tempolectivo.▪ Prazas: 40-49, incluído o profesorado acompañante.
MAR DE LIRA▪ Aloxamento: Albergue A Chalana de Rucho en Lira, en Car-nota, A Coruña.▪ A subida ao mítico monte do Pindo, o coñecemento da pescasostible no Mar de Lira, a visita á fervenza do río Xallas noÉzaro e o roteiro didáctico pola Reserva Mariña dos Miñarzos.▪ Datas: a concretar coas aulas.▪Duración recomendada: tres días con dúas noites, en tempolectivo.▪ Prazas: 27, incluído o profesorado acompañante.
[ Servizo Municipal de Educación e Xuventude ] 113
PROGRAMA SERVIZO MUNICIPAL DE EDUCACIÓN E XUVENTUDE
RIBEIRA SACRA, PATRIMONIO NATURAL E CULTURAL▪ Centros de interese: patrimonio cultural e etnográfico, mira-doiros paisaxísticos, Canóns do río Sil, aldeas tradicionais, sou-tos de castiñeiros, rutas de sendeirismo, a cultura do viñedo.▪ Curso recomendado: 1º e 2º de ESO.▪Duración recomendada: tres días con dúas noites, en tempolectivo.▪ Aloxamento: Albergue A Fábrica da Luz, no concello de Pa-rada de Sil, Ourense.▪ Estancia nunha das paisaxes naturais e culturais máis es-pectaculares de Galicia que inclúe a visita aos Canóns do Sil,rutas polos soutos de castiñeiro, camiñando polas ribeiras dorío Mao, atopando fermosas aldeas como a de Barxacova, des-cubrindo os mosteiros que se agochan no medio dos bosques,como Santa Cristina de Ribas de Sil e moito máis por descubrir.▪ Datas: a concretar cos colexios participantes.▪Duración recomendada: tres días con dúas noites, en tempolectivo.▪ Prazas: 28 (incluído o profesorado acompañante)
PROGRAMA SERVIZO MUNICIPAL DE EDUCACIÓN E XUVENTUDE
114 [ Servizo Municipal de Educación e Xuventude ]
1.2.2 Coñecer Oleiros / Contorna OleirosDo máis próximo ao máis afastado. Así naceu e se reproduciudurante máis de trinta anos este programa de educación am-biental que tan bos resultados pedagóxicos e vivenciais está adar.Imos cultivando e adaptando cada ano as rutas e as activida-des para facelas o máis atractivas e educativas posible, semprecontando coa colaboración e suxestións do profesorado, doalumnado e dos/as educadores/as.
Obxectivos▪ Promover a convivencia e a socialización do grupo fóra doámbito da escola.▪ Abrir e posibilitar ao profesorado novos xeitos de ensinar encontacto directo co noso medio local e comarcal.▪ Coñecer de preto a nosa contorna, dun xeito ameno.
Destinatarias/os▪ Alumnado da educación infantil, primaria e secundaria doscentros públicos de Oleiros.
Monitoras/os▪ Ademais do profesorado que a normativa vixente obriga, assaídas estarán guiadas por educadores e educadoras profesio-nais.
Datas▪ En horario lectivo, durante o curso escolar, a concertar coasaulas solicitantes.
[ Servizo Municipal de Educación e Xuventude ] 115
PROGRAMA SERVIZO MUNICIPAL DE EDUCACIÓN E XUVENTUDEActividadesRUTA
SANTA CRISTINAE A RÍA EI, 1º e 2º EP
Dique de Sta. Cristina - mural Correa Corredoira – paseomarítimo – piñeiral – dunas – ría – parque José Martí
9:00 a 14:00 h
CURSO CENTROS DE INTERESE DURACIÓN RECOMENDADA
O CASTELO E AILLA DE SANTACRUZ
EI, 1º e 2º EPParque Luís Seoane - paseo da Pardela – castelo – paseomarítimo – praia – rúa de Chesco – centro cívico
9:00 a 14:00 h
A LAGOA DEMERA E A SÚACONTORNA
EI, 1º e 2º EPPraia do Portelo – capela de Sta. Ana e miradoiro – lagoa e praiade Mera – paseo de Penatouro – praia de Espiñeiro
9:00 a 14:00 h
O BOSQUE DOSVECIÑOS DEBASTIAGUEIRO
EI, 1º e 2º EP Souto de Vista Alegre – Lóngora – carril bici – paseo marítimo 9:00 a 14:00 h
A FINCA DACARBALLEIRA EI, 1º e 4º EP
Finca da Carballeira e contorno - Pazo da Carballeira -capela de S. Marcos
9:00 a 14:00 h
DO DOCEAO SALGADO
3º e 4º EPRotonda de Bastiagueiro – paseo marítimo – Casa da Silva –rúa Mioporos – carril bici – rúa O Polvorín – paseo marítimo –dunas e ría – parque José Martí
9:00 a 14:00 h
A COSTA DESANTA CRUZ 3º e 4º EP
Parque As Galeras – senda costeira de Santa Cruz –paseo da Pardela – porto de Santa Cruz – parque Luís Seoane
9:00 a 14:00 h
OMONUMENTONATURAL
3º a 6º EP/ESO /BACH
Aula do Mar - cruce de Canabal – Canabal – alto do SeixoBranco – Buínte – Dexo – igrexa románica de Dexo
De 9:00 a 14:00 hou de 9:00 a 17:00 h
para secundaria
PROGRAMA SERVIZO MUNICIPAL DE EDUCACIÓN E XUVENTUDE
116 [ Servizo Municipal de Educación e Xuventude ]
ActividadesRUTA
A BEIRA DOMERO
5º e 6º EP/ESO/ BACH casa de Wenceslao Fernández Flórez
Igrexa románica - museo romano - paseo fluvial – muíños - De 9:00 a 14:00 hou de 9:00 a 17:00 h
para secundaria
CURSO CENTROS DE INTERESE DURACIÓN RECOMENDADA
OLEIROS DESDEA CORUÑA
5º e 6º EP/ESO/ BACH
Castelo de San Antón – San Amaro e Adormideiras –Parque das esculturas de Punta Herminia – Torre de Hércules
De 9:00 a 14:00 hou de 9:00 a 17:00 h
para secundaria
O PAZO DEMARIÑÁN E A RÍADE BETANZOS
5º e 6º EP/ESO/ BACH
Praia e ponte do Pedrido – Pazo de Mariñán – Observatorio deaves da ría de Betanzos
De 9:00 a 14:00 hou de 9:00 a 17:00 h
para secundaria
A RÍADO BURGO
5º e 6º EP/ESO/ BACH
Roteiro da ría – xardín botánico – aula da natureza –muíño de Acea da Má
De 9:00 a 14:00 hou de 9:00 a 17:00 h
para secundaria
CARRAL 5º e 6º EP/ESO/ BACH
Roteiro polo Val de Barcia e Costa da ÉgoaDe 9:00 a 14:00 h
ou de 9:00 a 17:00 hpara secundaria
[ Servizo Municipal de Educación e Xuventude ] 117
PROGRAMA SERVIZO MUNICIPAL DE EDUCACIÓN E XUVENTUDEActividadesRUTA CURSO CENTROS DE INTERESE DURACIÓN RECOMENDADABARRAÑÁNE A FRAGA DESISALDE
5º e 6º EP/ESO/ BACH
Fraga de Sisalde – Monte das Cartas – Muíño dos Zapata –igrexario de Barrañán – praia de Barrañán
De 9:00 a 14:00 hou de 9:00 a 17:00 h
para secundaria
CECEBRE 5º e 6º EP/ESO/ BACH
Centro de interpretación – encoro – observatorio de aves –Espazo Natural Protexido – Casa de Wenceslao FernándezFlórez – literatura e natureza
De 9:00 a 14:00 hou de 9:00 a 17:00 h
para secundaria
MONTE XALO 5º e 6º EP/ESO/ BACH
Monte Xalo – sendas e rutas de sendeirismo – muíños de auga– aldea de Celas – torre de Celas
De 9:00 a 14:00 hou de 9:00 a 17:00 h
para secundaria
PROGRAMA SERVIZO MUNICIPAL DE EDUCACIÓN E XUVENTUDE
118 [ Servizo Municipal de Educación e Xuventude ]
INFORMACIÓN COMPLEMENTARIA. FICHAS DAS RUTAS:
1.- STA. CRISTINA E A RíA:▪ Itinerario e dificultade: dique de Sta. Cristina- mural CorreoCorredoira – paseo marítimo – piñeiral – dunas – ría – parque JoséMartí.▪ Dificultade baixa.▪ Temas a desenvolver: Baía e illa de Sta. Cristina - Mural - Apraia, as dunas, a vexetación, a ría e as súa riqueza - A pesca eo marisqueo - O parque -As mareas.▪ Actividades: itinerario guiado de interpretación ambiental,xogos de animación, xogos de interpretación, observación defauna e flora.▪ Equipamentos: parque municipal con lavabos, centro cultu-ral A Fábrica e recursos a cuberto.▪ Materiais didácticos: pequeno disporama e guías varias.
2.- O CASTELO E A ILLA▪ Itinerario e dificultade: parque Luís Seoane - paseo da Par-dela – castelo – paseo marítimo – praia – rúa de Chesco – centrocívico.▪ Dificultade baixa.▪ Temas a desenvolver: O parque e as súas árbores - Avesacuáticas e mariñas -A praia e o porto - O castelo de Santa Cruze os seus xardíns e contorno.▪ Actividades: itinerario guiado de interpretación ambiental,xogos de animación, xogos de interpretación, observación defauna e flora.▪ Equipamentos: parque municipal, recursos cubertos con la-vabos.▪ Materiais didácticos: pequeno disporama e guías varias.
[ Servizo Municipal de Educación e Xuventude ] 119
PROGRAMA SERVIZO MUNICIPAL DE EDUCACIÓN E XUVENTUDE
3.- A LAGOA DE MERA E A SúA CONTORNA▪ Itinerario e dificultade: praia do Portelo – capela de Sta.Ana e miradoiro – lagoa e praia de Mera – paseo de Penatouro –praia de Espiñeiro. Dificultade baixa.▪ Temas a desenvolver: Aves da lagoa - Plantas acuáticas -Árbores do parque - A vida na area e nos cantís - A telleira - Asmareas e a costa - Os barcos de pesca e de mercadorías - Osnovos paseos e o lixo que cuspe o mar.▪ Actividades: itinerario guiado de interpretación ambiental,xogos de animación, xogos de interpretación, murais con ele-mentos naturais, ecovixías da praia.▪ Equipamentos: centro cultural.▪ Materiais didácticos: guías de campo, prismáticos e teles-copio, fichas didácticas, material de xogos na natureza e contos.
4.- O BOSQUE DOS VECIñOS, BASTIAGUEIRO▪ Itinerario e dificultade: souto de Vista Alegre – Lóngora –carril bici – paseo marítimo. Dificultade baixa.▪ Temas a desenvolver: O bosque autóctono, conservación etradicións... - A dinámica dos bosques - Río e vexetación de ri-beira - O carril bici - Praia: os usos da praia, aves, vexetación,contaminación e estudo intermareal.▪ Actividades: itinerario guiado de interpretación ambiental,xogos de animación, conto de investigación, xogos de inter-pretación, observación de flora e fauna, calco de follas.▪ Equipamentos: senda peonil.▪ Materiais didácticos: guías de campo, prismáticos e teles-copio, fichas didácticas, material de xogos na natureza e botesde observación.
PROGRAMA SERVIZO MUNICIPAL DE EDUCACIÓN E XUVENTUDE
120 [ Servizo Municipal de Educación e Xuventude ]
5.- A FINCA DA CARBALLEIRA▪ Itinerario e dificultade: Pazo da Carballeira- viveiro fores-tal municipal. Dificultade baixa.▪ Temas a desenvolver: Os Bosques e a súa fauna, flora, for-mación, contaminación e usos - Ornamentación vexetal: plan-tas, arbustos, árbores - Finca da Carballeira: historia,instalacións, e usos- Juana de Vega: unha muller liberal.▪ Actividades: itinerario guiado de interpretación ambiental,observación de especies vexetais, plantación e sementeira.▪ Equipamentos: recursos culturais a cuberto con lavabos.▪ Materiais didácticos: proxección, fichas actividade, folletoinformativo, guías de campo, prismáticos e material de xardi-nería.
6.- DO DOCE AO SALGADO
▪ Itinerario e dificultade: rotonda de Bastiagueiro – paseomarítimo – Casa da Silva – rúa Mioporos – carril bici – rúa O Pol-vorín – paseo marítimo – dunas e ría – parque José Martí. Difi-cultade baixa.▪ Temas a desenvolver: A praia: aves, vexetación, contami-nación, intermareal, e usos - Río e vexetación de ribeira - Con-torno da Finca da Silva - O carril bici - O mural - As dunas - A ría:aves, vexetación, fauna, contaminación, salubridade, recursos.▪ Actividades: itinerario guiado de interpretación ambiental,xogos de animación, xogos de interpretación, observación defauna e flora, pequeno estudo de zonación.▪ Materiais didácticos: proxección, fichas de actividade, fo-lleto informativo, guías de campo, prismáticos e lupas.
[ Servizo Municipal de Educación e Xuventude ] 121
PROGRAMA SERVIZO MUNICIPAL DE EDUCACIÓN E XUVENTUDE
7.- A COSTA DE SANTA CRUz
▪ Itinerario e dificultade: parque As Galeras – senda costeirade Sta. Cruz – paseo da Pardela – porto de Sta. Cruz – parqueLuís Seoane. Dificultade baixa.▪ Temas a desenvolver: A vida nas pozas - A dinámica dasmareas - A paisaxe costeira - A vida nos cantís - Un castelo paradefender o medio - A vida mariñeira - As viaxes alén do mar.▪ Actividades: itinerario guiado de interpretación ambiental,investigación nas pozas, xogos na area, calco de follas.▪ Equipamentos: centros culturais a cuberto con lavabos.▪ Materiais didácticos: guías de campo, prismáticos e teles-copio, fichas didácticas, material de xogos na natureza e botesde observación.
8.- O MONUMENTO NATURAL▪ Itinerario e dificultade: Aula do Mar - cruce de Canabal –Canabal – alto do Seixo Branco – Buínte – Dexo – igrexa románicade Dexo. Dificultade media-alta.▪ Temas a desenvolver: Tipos de espazos naturais protexi-dos - Actividades compatibles - O Monumento Natural de Dexo,historia, importancia e características - A paisaxe costeira, asfurnas - Vexetación costeira e de interior - Colonias de aves,cantís - A pesca tradicional.▪ Actividades: itinerario guiado de interpretación ambiental,xogos de animación, xogos de interpretación, observación defauna e flora, visita á igrexa de Dexo.▪ Equipamentos: recursos de Interpretación Ambiental conlavabos.▪ Materiais didácticos: proxección, fichas de actividade, fo-lleto informativo, guías e prismáticos.
PROGRAMA SERVIZO MUNICIPAL DE EDUCACIÓN E XUVENTUDE
122 [ Servizo Municipal de Educación e Xuventude ]
9.- CONTORNA OLEIROS : Á BEIRA DO MERO▪ Itinerario: Cambre - igrexa románica - museo romano - paseofluvial - casa de Wenceslao Fernández Flórez – Cambre. Difi-cultade media-baixa.▪ Temas a desenvolver: Arte románico, romanización, bosquede ribeira, “O bosque animado”, a intervención do home nomedio natural, industrias e contaminación das augas, etnogra-fía, recuperación dos edificios.▪ Actividades: itinerario guiado de interpretación ambiental,xogos de animación, xogos de interpretación, observación deflora e fauna, visita guiada ao museo...▪ Equipamentos: museo arqueolóxico de Cambre, Casa-museoWenceslao Fernández Flórez.▪ Materiais didácticos: fichas de actividade, tríptico informa-tivo, guías, telescopios e prismáticos.
10.- CONTORNA OLEIROS: OLEIROS DESDE CORUñA
▪ Itinerario e dificultade: Castelo de San Antón – San Amaroe Adormideiras – Parque das esculturas de Punta Herminia -Torre de Hércules. Dificultade: baixa.▪ Temas a desenvolver: Ría da Coruña - A defensa da ría: cas-telos da ría (castelo de Santa Cruz - Castelo de Santo Antón) –Paisaxe da Costa de Oleiros desde A Coruña – Os faros da ría: aTorre de Hércules e os Faros de Mera.▪ Actividades: itinerario guiado de interpretación ambiental,xogos de animación e interpretación, observación de fauna eflora, orientación e identificación de elementos da paisaxe deOleiros.▪ Equipamentos: Torre de Hércules, castelo de San Antón,Fundación Luís Seoane▪ Materiais didácticos: pequeno disporama e guías varias.
[ Servizo Municipal de Educación e Xuventude ] 123
PROGRAMA SERVIZO MUNICIPAL DE EDUCACIÓN E XUVENTUDE
11.- CONTORNA OLEIROS: O PAzO DE MARIñÁN E RíA DEBETANzOS (BERGONDO)▪ Itinerario e dificultade: praia e ponte do Pedrido - Pazo deMariñán -Observatorio de aves da ría de Betanzos. Dificultademedia-baixa.▪ Temas a desenvolver: un pazo de todos, árbores senlleirasdo mundo, os nosos bosques e froiteiras, espazo protexido conmoita diversidade para conservar e gozar, as paisaxes cam-biantes da ría, a natureza e a arte da man, un lugar para ob-servar aves.▪ Actividades: itinerario ambiental, observación de aves acuá-ticas, calcos de follas, xogos de animación, xogo de pistas,obradoiro de paisaxes.▪ Equipamentos: Pazo de Mariñán, área de lecer didáctico doPedrido, roteiro mariñán, observatorio de aves.▪ Materiais didácticos: folleto didáctico, cadernos didácticosdo Mandeo, guías de campo, láminas das árbores senlleiras,prismáticos, telescopios, xogo da oca do bosque, material dexogos.
12.- CONTORNA OLEIROS: A RíA DO BURGO
▪ Itinerario e dificultade: roteiro da ría – xardín botánico – aulada natureza – muíño de Acea da Má. Dificultade baixa.▪ Temas a desenvolver: A ría e a súa flora e fauna, riqueza erecursos, contaminación e explotación - Xardíns e especies fo-ráneas e autóctonas, usos e tradicións - Muíños, historia e usos- Recuperación de edificios- Desenvolvemento sostible.▪ Actividades: itinerario guiado de interpretación ambiental,xogos de animación, xogos de interpretación, observación defauna e flora, visita ao museo do muíño, visita á aula de natu-reza, visita ao xardín botánico.▪ Equipamentos: museo dos muíños de Acea da Má, aula danatureza, zonas cubertas e con aseos.▪Materiais didáctico: proxección, fichas de actividade, folletoinformativo, guías, telescopios e prismáticos.
PROGRAMA SERVIZO MUNICIPAL DE EDUCACIÓN E XUVENTUDE
124 [ Servizo Municipal de Educación e Xuventude ]
13.- CONTORNA OLEIROS : CARRAL, ENTRE AUGA E PAN
▪ Itinerario e dificultade: Roteiro polo Val de Barcia e Costada Égoa. Dificultade: media. Itinerario lineal por tramos e vi-sitas.▪ Temas a desenvolver: O pan tradicional é saboroso e san -a auga sempre foi unha fonte de enerxía renovable e non con-taminante - os muíños son un patrimonio cultural e etnográ-fico a conservar - nas potabilizadoras tratan a auga para que apoidamos beber - andando os camiños coñecemos o noso pa-trimonio de preto e ao lonxe.▪ Actividades: itinerario ambiental, visita a un forno e elabo-ración de pan, visita a muíños de regato restaurados, calcos defollas do bosque de ribeira, xogos de animación.▪ Equipamentos: roteiro sinalizado con paneis (roteiro Mari-ñán PRG-101), Eco museo Costa da Égoa: conxunto de muíñosno río Abelleira, forno de pan, ETAP de Cañás, área de lecer deRubieiro.▪ Materiais didácticos: folleto didáctico, guías de campo, pris-máticos, material de xogos.
14.- CONTORNA OLEIROS: A COSTA DE BARRAñÁN E SI-SALDE▪ Itinerario e dificultade: A Ponte- Os Boedos - Fraga de Sisalde- Monte das Cartas - Muíño dos Zapata - Igrexario de Barrañán- praia de Barrañán. Dificultade: media-baixa. Itinerario circu-lar de 3-4 quilómetros.▪ Temas a desenvolver: praia con cordón de dunas ben con-servado - pequenos e grandes muíños de regato - paisaxe agra-ria tradicional, sendas peonís e pasarelas que axudan a coñecere conservar o medio, bosques de ribeira, carrizais e fragas ex-tensas e diversas - unha depuradora para non contaminar -punto de encontro das augas doces e o mar salgado - espazose especies protexidas, grande diversidade de aves e outrafauna.▪ Actividades: itinerario ambiental, observación de aves acuá-ticas, calcos de follas do bosque de ribeira, pequeno estudo dacalidade ambiental do río, xogos de animación.▪ Equipamentos: roteiro sinalizado con paneis, muíño dos Za-pata, senda peonil e pasarela sobre e cordón de dunas.▪Materiais didácticos: folleto didáctico, guías de campo, pris-máticos, telescopios, claves de identificación de especies,equipo de estudo do río, material de xogos.
[ Servizo Municipal de Educación e Xuventude ] 125
PROGRAMA SERVIZO MUNICIPAL DE EDUCACIÓN E XUVENTUDE
15. - CONTORNA OLEIROS: CECEBRE▪ Itinerario e dificultade: centro de interpretación – roteiroCrendes – observatorio – casa Wenceslao Fernández Flórez. Di-ficultade media-alta▪ Centros de interese: centro de interpretación / encoro / ob-servatorio de aves / Espazo Natural Protexido /Casa de Wen-ceslao Fernández Flórez / encoros / aves acuáticas / vexetaciónde ribeira / autóctono-foráneo / espazos naturais protexidos /contexto comarcal: concellos e mancomunidades / literatura enatureza.▪ Temas a desenvolver: Encoros / Aves acuáticas / Vexeta-ción de ribeira Bosque autóctono e foráneo / Espazos NaturaisProtexidos / Contexto Comarcal : Concellos e mancomunida-des/ Literatura e natureza.▪ Actividades: itinerario guiado de interpretación ambiental,xogos de animación, xogos de interpretación, observación defauna e flora, visita ao centro de interpretación, visita á Casa deWenceslao Fernández Flórez.▪ Equipamentos: Centro de Interpretación de Crendes, CasaMuseo de Wenceslao F. Flórez.▪ Materiais didácticos: proxección, fichas de actividade, fo-lleto informativo, guías e prismáticos.
16.- CONTORNA OLEIROS : MONTE XALO▪ Duración: de 9.00 h a 18.00 h.▪ Itinerario e dificultade: monte Xalo- roteiro fluvial dos muí-ños – Celas – torre de Celas. Dificultade media-alta.▪ Centros de interese: Monte Xalo / sendas e rutas de sen-deirismo / muíños de auga /aldea de Celas/ torre de Celas.▪ Temas a desenvolver: O monte en Galicia, os seus usos eprotección, o abandono, actividades ao aire libre, a riqueza dapaisaxe / As industrias e a contaminación / O río , flora e fauna,riqueza e recursos/ Os muíños: historia e usos / Etnografía/ Re-cuperación de edificios / Desenvolvemento sostible.▪ Actividades: itinerarioguiado de interpretación am-biental, xogos de animación,xogos de interpretación, ob-servación de fauna e flora.▪ Equipamentos: muíños,torre de celas, zonas cuber-tas e con aseos.▪Materiais didácticos: pro-xección, fichas de activi-dade, folleto informativo,guías, telescopios e prismá-ticos.
PROGRAMA SERVIZO MUNICIPAL DE EDUCACIÓN E XUVENTUDE
126 [ Servizo Municipal de Educación e Xuventude ]
1.2.3 Un día en GaliciaPropoñemos este programa para ampliar a perspectiva e o co-ñecemento sobre o noso país, a súa historia, a súa cultura e assúas xentes.Pretendemos tamén, completar de forma graduada o achega-mento dos nenos e nenas ao seu contorno, desde o máis in-mediato ata o máis afastado (a súa parroquia, o seu concello, osconcellos limítrofes, a súa provincia, o seu país, o mundo...), coaintención de axudar a entender que formamos parte dunmundo diverso, marabilloso, e que merece a pena coñecer.Para iso, sairemos de viaxe cedo, ao chegar ás aulas, para mer-gullarnos durante todo un día de viaxe por lugares tan recón-ditos como achegados xeograficamente, chegando de novo aocolexio aló pola tardiña.Está no noso ánimo, achegar esas “vilas” que aínda viven den-tro das “cidades”, aos nosos nenos e ás nosas nenas, e inves-tigar na Galicia pasada, que nos permita entender un poucomáis se cabe, esta Galicia presente.Xa que entendemos que a educación tamén é cuestión deperspectiva.
Obxectivos▪ Descubrir as características máis definidoras a nivel natural,social e cultural de cada lugar.
▪ Promover a convivencia e a socialización do grupo, fóra docolexio.▪ Ampliar o coñecemento dun contorno inmediato, desde ou-tras perspectivas.▪ Abrir e posibilitar ao profesorado novos xeitos de ensinar encontacto directo co medio vital.
Actividades▪ Visitas guiadas e rutas interpretativas.▪ Dinámicas de grupos e xogos de descuberta ambiental docontorno.▪ Obradoiros e actividades de coñecemento do medio.▪ Actos culturais.
Destinatarios/as▪ Alumnado de 3º ciclo de EP, ESO, bacharelato e ciclos forma-tivos dos centros de ensino públicos de Oleiros.
Monitoraxe▪ Ademais do profesorado que a normativa obriga, as excur-sións estarán guiadas por educadores/as e intérpretes am-bientais profesionais.
[ Servizo Municipal de Educación e Xuventude ] 127
PROGRAMA SERVIZO MUNICIPAL DE EDUCACIÓN E XUVENTUDEActividadesRUTA
A COSTADA MORTE
5º e 6º EP,ESO e BACH
Malpica, Laxe, o castro de Borneiro, o dolmen de Dombate, e Fisterra,e observar as aves e a riqueza da beiramar.
9:00 a 20:00 h
CURSO CENTROS DE INTERESE DURACIÓN
PONTEDEUMEDOS ANDRADE
5º e 6º EP,ESO e BACH
Coñecer unha gran vila medieval de Galicia, as súas rúas, mosteiros,castelos, a ribeira do Eume.
9:00 a 20:00 h
LUCUSAUGUSTI
5º e 6º EP,ESO e BACH
A muralla de Lugo, a gran vila medieval, un dos centros neurálxicos daromanización en Galicia, as súas rúas, igrexas, museos.
9:00 a 20:00 h
FERROL DETOD@S
5º e 6º EP,ESO e BACH
Descubrir Ferrol, e os seus arredores, o barrio da Magdalena, castelos,museos, porto pesqueiro, Doniños, a costa Ártabra espazo naturalprotexido, é unha vila descoñecida moi preto de nós e para gozar.
9:00 a 20:00 h
PONTEVEDRA,VILA DEPONTES
5º e 6º EP,ESO e BACH
Achegarse á encantadora vila de Pontevedra, mariñeira e rural, pasearpolas prazas e rúas que coñeceron a Castelao, asomarse ao Lérez eatravesar pontes novas e vellas, coñecer a súa historia no didáctico museoprovincial e gozar das sombras do pazo e xardíns de Lourizán.
9:00 a 20:00 h
COMPOSTELA,CAMPO DEESTRELAS
5º e 6º EP,ESO e BACH
Pasear por unha das vilas que orixinan a concepción de Europa, ás súasrúas, a catedral, a cidade estudantil, a intelectualidade, as prazas comoespazos públicos, parques, museos, a poesía da choiva e a pedra...
9:00 a 20:00 h
A BELA AURIA5º e 6º EP,
ESO e BACH
Ourense, a capital termal do país, a Atenas de Galicia, a cidade da Esmorga,os recunchos de pedra e auga dourada, a praza de abastos, todo paseniñoe camiñando polo casco antigo.
9:00 a 20:00 h
PROGRAMA SERVIZO MUNICIPAL DE EDUCACIÓN E XUVENTUDE
128 [ Servizo Municipal de Educación e Xuventude ]
ActividadesRUTA
A TERRA CHÁ 5º e 6º EP,ESO e BACH
9:00 a 20:00 h
CURSO CENTROS DE INTERESE DURACIÓN
RIANXO: UN MAR DETRADICIÓN
5º e 6º EP,ESO e BACH
9:00 a 20:00 h
TERRAS DODEZA, POLAMEMORIADUN NENOLABREGO
5º e 6º EP,ESO e BACH
9:00 a 20:00 h
MONDOÑEDO,HISTORIA EMAXIA
ESO e BACH 9:00 a 20:00 h
Achegarse a unha comarca singular da man do poeta Manuel María, a Casa deHortas, o río Miño, o castro de Viladonga, a lagoa de Cospeito e ver mansartesáns traballando a olería de Bonxe.
As terras da infancia de Neira Vilas onde se desenvolve a súa obra Memoriasdun neno labrego. Visitaremos a Casa do Romano, onde naceu Neira Vilas, eos sobreirais do Arnego: un dos bosques máis escasos de Galicia. Visita aomosteiro de Carboeiro e ao sistema fluvial Ulla - Deza, cunha das fervenzasmáis espectaculares de Galicia: a do río Toxa.
A histórica vila mindoniense. Aventurarse polas marabillosas Covas do ReiCintolo, pasear pola beira do río Valiñadares, a ponte do Pasatempo. Grandespersoeiros da literatura como Álvaro Cunqueiro ou Leiras Pulpeiro.
Visita á vila costeira onde naceron Castelao, o poeta Manuel Antonio, o escri-tor Rafael Dieste. Paseo polo casco histórico de Rianxo onde descubriremos aorixe dunha das pezas musicais galegas máis coñecidas: a rianxeira. Visita aoporto de Setefogas: as lanchas e as sardiñas do xeito. Ruta pola Praia da Torree o río Té, e a Casa Museo de Manuel Antonio.
[ Servizo Municipal de Educación e Xuventude ] 129
PROGRAMA SERVIZO MUNICIPAL DE EDUCACIÓN E XUVENTUDE
1.2.4 Hortas escolaresA horta escolar constitúe un recurso educativo moi importante,dado o potencial de contidos pedagóxicos que se poden chegara tratar na súa realización.Na constitución da horta escolar van prevalecer os criterios pe-dagóxicos sobre os agrícolas. Trátase dunha aula - parcela naque cultivamos a vida natural sen aditivos nocivos. É como unespazo dentro da escola no que imos tratar unha serie de con-tidos encamiñados a desenvolver as capacidades dos nenos edas nenas.
Obxectivos▪ Desenvolver as capacidades de investigación e exploraciónna horta.▪ Estimular a capacidade de comunicación e sociabilidade dosindividuos do grupo de alumnos e alumnas.▪ Fomentar o recoñecemento dos cultivos e sementes.▪ Realizar a colleita, completando o proceso, levando cada quenpara a súa casa o cultivado.
Destinatarias/os▪ Aulas de educación infantil de 0-3 anos das escolas: A Par-dela nos Regos, As Galeras en Bastiagueiro, A Canteira en Pe-rillo e A Braña en Mera.
▪ Ademais das aulas de infantil de 3-5 anos e 1º e 2º de pri-maria dos colexios: Luís Seoane, A Rabadeira, Isidro Parga Pon-dal, Ramón María del Valle Inclán e Juana de Vega.▪ Valorarase a participación de 3º e 4º en función das solici-tudes recibidas previamente polos centros educativos.
Duración▪ Realizarase unha sesión de 50 minutos á semana por aulaparticipante.
Datas▪ As sesións celébranse ao longo de todo o curso escolar.
Monitoraxe▪ A actividade Hortas escolares está dirixida por educadoresespecialistas en cultivos hortícolas.
CURSO
AULAS DE 3º, 4º,5º E 6ºEI,E DE 1º E 2º EP
Sementar, traspasar,coidar, recoller, aprendera cultivar alimentos sans.
Sesións de 50 min.á semana por aulaparticipante.
CENTROS DE INTERESE DURACIÓN
PROGRAMA SERVIZO MUNICIPAL DE EDUCACIÓN E XUVENTUDE
130 [ Servizo Municipal de Educación e Xuventude ]
1.3 Educación artística
1.3.1 Mostras pedagóxicas Escola Municipal de Música eda Escola de Artes escénicas1.3.1.1 AGORA, MÚSICA !!!!Actividade enfocada para nenas e nenos entre 4 e 6 anos quecursan 5º e 6º de EI e 1º de EP, co cal pretendemos dar a coñe-cer a existencia da Escola Municipal de Música e as súas posi-bilidades artísticas así como a metodoloxía utilizada na aula demúsica e movemento, e adiantarlles o que lles espera ao longoda súa vida musical e de que diferentes xeitos poden tomalo.
Obxectivos• Dar a coñecer diferentes instrumentos que poderán aprenderna Escola.• Dar a coñecer a metodoloxía da aula de música e movemento.• Avaliar a “saúde musical do alumnado”.• Ofrecer unha visión lúdica do estudo musical.
A actividade desenvolverase estruturalmente en tres partes:1º) Identificar e coñecer os instrumentos que se poden estudar
na Escola Municipal de Música.2º) 4 xogos para avaliar a “saúde musical”
• Oído entoación• Pulso e ritmo• Independencia cerebral• Psicomotricidade músico-instrumental3º) Verbalización sobre a metodoloxía utilizada en música e
movemento e a importancia de comezar un camiño artís-tico-musical de pequeniños.
Destinatarias/osAlumnado e profesorado de 5º e 6º de EI, e 1º de EP.
TemporalizaciónDatas a concertar cos centros participantes.
Duración45 minutos / grupo de 40-50 alumnas/os en horario lectivo.
LugarNun espazo multiusos do colexio.
[ Servizo Municipal de Educación e Xuventude ] 131
PROGRAMA SERVIZO MUNICIPAL DE EDUCACIÓN E XUVENTUDE
1.3.1.2 AGORA, DANZA !!!!Có fin de promover a realización de activi-dades culturais e artísticas, así como a pro-moción das ensinanzas que se impartan naescola, proponse realizar unha mostra pe-dagóxica por curso escolar nos centros deensino de Oleiros. Estas mostras serán le-vadas a cabo polos profesores da EMDO eincluirán a participación activa dos alumnosdos distintos colexios e institutos.
Obxectivos• Fomentar o coñecemento e apreciación dadanza, iniciando aos participantes desde osprimeiros anos na súa aprendizaxe.• Concienciar aos participantes do papel dadanza e as artes escénicas , como un ele-mento máis do noso tempo de lecer.• Desenvolver as habilidades sociais dosparticipantes, por medio de actividadescomo a danza.• Respectar, valorar e enriquecer a linguaxecorporal de cada participante.• Sentir a música e a danza como elemen-
tos inseparables.• Desenvolver a imaxinación e a creativi-dade a través da música e o movemento.• Potenciar habilidades sociais ,afectivas, fa-vorecer a relacionarse con outras persoas.• Ter capacidade de improvisación, vencermedos escénicos, perder a timidez.• Fomentar nos rapaces o interese pola par-ticipación en agrupacións de danza.• Achegar a danza ós participantes e pro-mover as ensinanzas que se impartan na es-cola.
Desenvolvemento:Desenvolverase unha clase de danza clásicanos Centros de Educación Infantil e Primariaonde o alumnado do centro poderá partici-par activamente. O número de alumnos/as eas idades as que irá dirixida esta actividadedecidirase de maneira coordinada con Con-cello de Oleiros, Dirección do Centro Educa-tivo e a Dirección da Escola de Danza, sendopreferible o alumnado a partir dos 7 anos.Sempre que sexa posible, contarase co
PROGRAMA SERVIZO MUNICIPAL DE EDUCACIÓN E XUVENTUDE
132 [ Servizo Municipal de Educación e Xuventude ]
alumnado matriculado na EMDO e pertencente ao centro es-colar onde se desenvolva a esta mostra, para facilitar e animara participar ao resto de alumnado do Centro.Por outro lado, nos Institutos de Educación Secundaria, e coafinalidade de promover a danza moderna e a participación enagrupacións de danza e a socialización en idades máis avan-zadas, farase unha mostra de danza moderna/urbana, taméncoa participación activa do alumnado. Consistirá nunha primeiraparte na que a profesora presentará cunha creación propia osdistintos estilos e pouco a pouco, de maneira progresiva invi-tará a participar ao alumnado empezando coas técnicas máisbásicas das distintas modalidade.
Destinatarias/osAlumnado e profesorado a partir de 2ºde EP.
TemporalizaciónDatas a concertar cos centros participantes.
Duración45 minutos / grupo de 40-50 alumnas/os en horario lectivo.
LugarNun espazo multiusos do colexio.
1.3.1.3 AGORA, TEATRO !!!!Có fin de promover a realización de actividades culturais e ar-tísticas, así como a promoción das ensinanzas que se impartanna escola, proponse realizar unha mostra pedagóxica de Teatropor curso escolar nos centros de ensino de Oleiros. Estas mos-tras serán levadas a cabo polos profesores da EMUTO e inclui-rán a participación activa dos alumnos dos distintos colexios einstitutos.
ObxectivosE. Primaria• Contextualizar a Escola de Teatro: explicando quen somos,que é unha escola de teatro e porqué estamos alí.• Iniciar aos pequenos no mundo do teatro e da interpretación.• Ensinarlles ferramentas útiles non só no eido do teatro senónda vida, como a empatía ou a intelixencia emocional.• Traballar a relación escénica cos compañeiros.• Ser capaces de desenvolver unha historia.• Introdución ao concepto de dramaturxia.• Mellorar a capacidade de traballar en grupo.E. Secundaria• Contextualizar a Escola de Teatro: explicando quen somos,que é unha escola de teatro e porqué estamos alí.
[ Servizo Municipal de Educación e Xuventude ] 133
PROGRAMA SERVIZO MUNICIPAL DE EDUCACIÓN E XUVENTUDE
• Ser capaces de desenvolver unha historia. Introdución ao con-cepto de dramaturxia.• Introducir ao alumnado nos conceptos de protagonista, anta-gonista, obxectivo e conflito.• Desenvolver a escoita e a capacidade de reacción.• Ensinarlles ferramentas útiles non só no eido do teatro senónda vida, como a empatía ou a intelixencia emocional.• Iniciar aos/as adolescentes no traballo de composición escé-nica.• Mellorar a capacidade de traballar en grupo.
ContidosPrimaria• O traballo teatral nunha escola municipal• Preparación previa a un ensaio ou clase de teatro• A interpretación de situacións sinxelas• O traballo en grupos• A dramaturxia• A cooperación e a súa importancia na actividade Teatral.Secundaria• O traballo teatral nunha escola municipal• Preparación previa a un ensaio ou clase de teatro
• O protagonista, antagonista, obxectivo e conflito.• A empatía e a intelixencia emocional• O foco• Exercicios de traballo en grupo
ActividadesRealizaránse, na súa totalidade, nos centros de ensino de Olei-
PROGRAMA SERVIZO MUNICIPAL DE EDUCACIÓN E XUVENTUDE
134 [ Servizo Municipal de Educación e Xuventude ]
ros coa finalidade de captar alumnos en idades temperás e deachegar a base práctica teatral ao alumnado deste centro.A intervención nos Centros de Primaria consistiría na celebra-ción dunha sesión mestra dunha hora de duración na que sedesenvolverían diferentes actividades teatrais coa fin de amo-sar o traballo feito na escola e de atraer ós máis pequenos ámesma. O número de alumnos/as e as idades as que irá diri-xida esta actividade decidirase de maneira coordinada con Con-cello de Oleiros, a Dirección do Centro Educativo e a Direcciónda Escola de Teatro.Por outro lado, nos 3 Institutos de Educación Secundaria, ecoa finalidade de promover o Teatro, a intervención consistiríanunha sesión semellante, pero de dúas horas de duración.
Destinatarias/osAlumnado e profesorado a partir de 2ºde EP.
TemporalizaciónDatas a concertar cos centros participantes.
Duración1 h para primaria e 2 h para secundaria / grupo (a determinarnúmero) en horario lectivo.
LugarNun espazo multiusos do centro educativo
1.3.1.4 Mostra instrumental: Enrólate coa música !!!A través destas mostras instrumentais preténdese que os/asalumnos/as adquiran coñecementos diferenciadores dos ins-trumentos que se presentan e que teñan un contacto directocon eles a través da experiencia de tocalos coa guía dos pro-fesores/as.
Obxectivos• Achegar aos/ás alumnos/as do Concello coñecementos sobreos instrumentos de vento e corda frotada: posibilidades e cali-dades sonoras, diferenciación de timbres, tesituras, emisión etc.• Estimular a inquedanza polo estudo da música en xeral.
Destinatarias/osA actividade está orientada ao alumnado de 2º de educaciónprimaria, en grupos de máximo 50 alumnos/as (aprox.).
DuraciónCada mostra durará aproximadamente 1 hora.
TemporalizaciónAs datas de cada mostra musical será concertada con cada cen-tro de Oleiros.
LugarNas instalacións da Escola Municipal de Música (A Fábrica).
[ Servizo Municipal de Educación e Xuventude ] 135
PROGRAMA SERVIZO MUNICIPAL DE EDUCACIÓN E XUVENTUDE
1.3.3 XIX Concertos Pedagóxicos Municipais
Obxecto do concertoAmosar o relevante papel da música en xeral nas súas verten-tes e estilos máis diversos, para xerar impresións, motivacións,sentimentos e reaccións como parte fundamental das repre-sentacións das artes escénicas.
Duración• 1 hora, aproximadamente/concerto
Espazo físico• Auditorios municipais (Gabriel García Márquez e Centro Cul-tural A Fábrica)
Destinatarias/os• Alumnos/as de educación primaria
Datas• As representacións realizaranse preferentemente duranteo primeiro trimestre do curso escolar, en datas que se coordi-narán coas aulas participantes. ACCIÓN
Aulas de EP1 h aprox. /
concerto
DESTINATARIAS/OS TEMPORALIZACIÓN
CONCERTOS MUSICAISNOS AUDITORIOSMUNICIPAIS (AUDITORIOGGM MERA, E AUDITORIODE A FÁBRICA)
PROGRAMA SERVIZO MUNICIPAL DE EDUCACIÓN E XUVENTUDE
136 [ Servizo Municipal de Educación e Xuventude ]
1.4 Programa de seguridade viaria
O programa de educación viaria ten como obxectivo xeral po-tenciar un comportamento cívico entre o alumnado partici-pante á vez que intentar reducir situacións de risco viario docolectivo infantil. Tendo en conta isto, Condúcete con sensoestá destinado fundamentalmente para o alumnado de infan-til e primaria onde empregaremos material didáctico, acordecoas idades dos participantes coa finalidade de afianzar as nor-mas de seguridade viaria e formar cidadáns e cidadás respon-sables. Un programa de continuidade que ano tras ano reforzaos contidos aprendidos en anos anteriores.
Os contidos agrúpanse en catro grandes bloques:• Peón responsable• Condutor precavido• Pasaxeiro seguro• As normas e os sinais de tráfico
Xunto aos contidos aprendidos nas aulas, o alumnado ten a po-sibilidade de poñer en práctica todo o traballado no parquemóbil que ten lugar o último día do programa.
Obxectivos xerais• Desenvolver hábitos encamiñados á creación do sentido via-rio, tales como hábitos de observación visual, auditiva, psico-motrices, relacionados coa noción espacial, de prudencia epronta decisión.• Captar o interese do alumnado de maneira lúdica e didác-tica na educación viaria aproveitando as súas experiencias per-soais.• Coñecer e practicar as primeiras medidas de seguridade encaso de accidente.• Ensinar ao alumnadoas normas que afectan ácirculación dos vehícu-los, a obriga de utilizar ocasco e o cinto de segu-ridade e a incompatibili-dade do alcohol coacondución.
Destinatarias/os• O alumnado de 6º deinfantil.• O alumnado de prima-ria que o solicite.
[ Servizo Municipal de Educación e Xuventude ] 137
PROGRAMA SERVIZO MUNICIPAL DE EDUCACIÓN E XUVENTUDEActividadesCURSO/VALOR
<<
<<<<
CONTIDO SESIÓN 1 CONTIDO SESIÓN 2 DURACIÓN
<
<
4 sesiónsde 50’
2 sesiónsde 50’
<
<
2 sesiónsde 50’
Observación das diferentes condutas e actitudes dos adultos.Recoñecemento dos elementos fundamentais do tráfico: rúa, beirarrúa,semáforos, vehículos, pasos de peóns, sinais básicas e zonas seguras.Cruzar unha rúa con seguridade acompañado por un/unha adulto/a.Comportamento axeitado como pasaxeiro de vehículo privado e público.SRI.O percorrido pola rúa e o camiño á escola. Os lugares seguros e comocruzar.
Obradoiro dehabilidades conbici e iniciación
para o alumnado
Obradoiro dehabilidades conbici e iniciación
para o alumnado
Obradoiro dehabilidades conbici e iniciación
para o alumnado
Partindo do entorno coñecido polo alumnado obsérvanse e diferencianas posibles formas de moverse na cidade, os tipos de vías, as partes darúa e os elementos que esta presenta.Inclúe xogos de observación e pintura. Ficha de erros como peóns.
1º ED. PRIMARIAPRUDENCIA
6º ED. INFANTILOBEDIENCIA
A través de material multimedia, descubrimos hábitos e comportamen-tos seguros como pasaxeiro/a. Centrámonos no uso de Sistemas deRetención Infantil.Inclúe xogos de observación e pintura. Ficha de erros pasaxeiros.
2º ED. PRIMARIARESPONSABILI-DADE
<2 sesións
de 50’
Obradoiro dehabilidades conbici e iniciación
para o alumnado
A través de comportamentos cotiás na mobilidade, analizando aexposición e percepción do risco. Introdúcese ao alumnado na realida-de do índice de accidentes viarios e o rol da súa prevención.
3º ED. PRIMARIASOLIDARIEDADE
PROGRAMA SERVIZO MUNICIPAL DE EDUCACIÓN E XUVENTUDE
138 [ Servizo Municipal de Educación e Xuventude ]
CURSO/VALOR CONTIDO SESIÓN 1 CONTIDO SESIÓN 2 DURACIÓN
<
2 sesiónsde 50’
<
2 sesiónsde 50’
Obradoiro dehabilidades ciclis-
tas e iniciaciónpara o alumnado
Obradoiro dehabilidades conbici e iniciación
para o alumnado
Partindo dun vídeo sobre o cambio climático, preséntase a bicicletacomo vehículo sostible e eficiente. Introdúcese o alumnado no usoseguro e os coñecementos técnicos precisos para o seu manexo.
4º ED. PRIMARIACONVIVENCIA
Indágase nos comportamentos e hábitos seguros como peóns parapromover a autonomía do alumnado, a través da análise crítica epercepción do risco na súa contorna.
5º ED. PRIMARIARESPECTO
<2 sesións
de 50’
Obradoiro dehabilidades conbici e iniciación
para o alumnado
Debátese en pequenos grupos sobre os hábitos de mobilidade enrelación ao abuso do vehículo privado; e preséntase o autobús comoforma de mobilidade sostible e eficiente na cidade.
6º ED. PRIMARIATOLERANCIA
[ Servizo Municipal de Educación e Xuventude ] 139
PROGRAMA SERVIZO MUNICIPAL DE EDUCACIÓN E XUVENTUDE
CURSO/VALOR CONTIDO SESIÓN 1 CONTIDO SESIÓN 2 DURACIÓN
<
2 sesiónsde 50’
<2 sesións
de 50’
Análise de novas.Experimento Helena e o pescador:
Valores. “Mobilidade unha tarefa detoma de decisións”.
Habilidades en Bici: En dúas sesiónsprácticas desenvolvemos destrezas e
boas prácticas para circular enbicicleta de forma segura.
Analizamos hábitos cotiás, estúdase a percepción eexposición ao risco e introdúcese ao alumnado narealidade da accidentalidade viaria; así como aimportancia da prevención como peón e pasaxeiro.
CONVIVENCIA1º ESO
Reflexionamos e descubrimos hábitos de vidarespectuosos co medio ambiente e seguros comocondutor/a de bicicleta.
RESPECTO2º ESO
< 2 sesiónsde 50’
Análise de noticias.A árbore da vida: cando as vítimas
están na túa familia.
Reflexionamos e descubrimos hábitos de comporta-mentos seguros como persoas usuarias da vía.
PRUDENCIA3º ESO1º FPB
< 2 sesiónsde 50’
Intercambiamos estratexias positivaspara afrontar a influencia social
Rol playing.
Reflexionamos e descubrimos hábitos de comporta-mento seguro como condutor/a de ciclomotor.
SOLIDARIEDADE4º ESO2º FPB
< 2 sesiónsde 50’
Repasamos como actuar en caso deaccidente. Simulacro PAS- apoio dos
servizos de urxencia.
Aprendemos o protocolo de actuación ante unaccidente de tráfico (PAS).
RESPONSABILIDADECO-RESPONSABILIDADE1º BACHARELATO
< 2 sesiónsde 50’
Visión de vídeos- película.Testemuño
As distraccións favorecen o risco de accidente.sempre atentos!
TOLERANCIA2º BACHARELATO
Pre-requisito indispensable para a realización do obradoiro de habilidades en bici coordínase co centro para que o alumnado traiaas súas bicicletas.
PROGRAMA SERVIZO MUNICIPAL DE EDUCACIÓN E XUVENTUDE
140 [ Servizo Municipal de Educación e Xuventude ]
2 Programa de reforzo escolar2.1 PRAEMO, programa de reforzo e apoio esco-lar municipal
PRAEMO nace para reforzar as aprendizaxes desenvolvidas nasaulas, e para a promoción de hábitos e actitudes cara ao es-tudo, incidindo así na prevención do fracaso escolar e na pre-vención e redución do absentismo escolar.
PRAEMO, ten como finalidade favorecer a igualdade de opor-tunidades do alumnado pertencente a familias de baixo nivelsocioeconómico, traballando cos participantes as habilidadessociais, os valores así como fortalecendo a súa personalidade.
Obxectivos xerais• Previr o fracaso escolar.• Apoiar as familias na educación dos seus fillos fóra do ho-rario escolar e ao alumnado, apoialo no avance e desenvolve-mento dos seus estudos.• Promover hábitos e técnicas de estudo, reforzando as apren-dizaxes que se levan a cabo na escola.
Destinatarias/os• Alumnado de primaria e secundaria.
MetodoloxíaO programa apóiase en tres puntos fundamentais:• Resposta educativa adaptada e individualizada.• Prevención e intervención en condutas anti-educativas eantisociais.• Prevención, control e seguimento do absentismo escolar.
Espazos físicosA actividade terá lugar nos seguintes lugares: Casa da Culturade Perillo, Casa do Pobo de Nós, Centro Cívico de Santa Cruz, eCentro Social de Rialta.As sesións terán lugar inicialmente os luns, martes, mércores,xoves e venres tanto para o alumnado de primaria como parao de secundaria.
[ Servizo Municipal de Educación e Xuventude ] 141
PROGRAMA SERVIZO MUNICIPAL DE EDUCACIÓN E XUVENTUDE3 Programación para as familias3.1 Obradoiros para familias
O Concello pon a disposición das familias unha serie de obra-doiros relacionados con diferentes temas. Para o curso escolar2019-2020 os obradoiros ofertaranse arredor dos temas e pro-gramas ofertados aos centros de ensino:
Educación en valores:• Obradoiro de educación para a saúde e a prevención dasadiccións• Obradoiro de mediación• Obradoiro de alimentación saudable• Obradoiro de educación para a igualdade de xénero e a edu-cación afectivo -sexual.
PROGRAMA SERVIZO MUNICIPAL DE EDUCACIÓN E XUVENTUDE
142 [ Servizo Municipal de Educación e Xuventude ]
4 Cadro resumo de programas e destinatarias/osDESTINATARIAS/OS
3º INFANTIL <Hortas escolares
ACTIVIDADE
4º INFANTIL<Coñecer Oleiros/ Contorna Oleiros: Santa Cristina e a ría, o castelo e a illa, lagoa de Mera e a
contorna, Bosque dos Veciños de Bastiagueiro, Finca da Carballeira<Hortas escolares
5º INFANTIL
<Coñecer Oleiros/ Contorna Oleiros: Santa Cristina e a ría, o castelo e a illa, lagoa de Mera e acontorna, Bosque dos Veciños de Bastiagueiro, Finca da Carballeira
<Mostras pedagóxicas das escolas municipais<Hortas escolares
6º INFANTIL
<Coñecer Oleiros/ Contorna Oleiros: Santa Cristina e a ría, o castelo e a illa, lagoa de Mera e acontorna, Bosque dos Veciños de Bastiagueiro, Finca da Carballeira
<Mostras pedagóxicas das escolas municipais<Hortas escolares<Educación viaria
1º E 2ºPRIMARIA
<Programa de formación en mediación para profesorado<Aprendemos na natureza: Fragas do Eume e Granxa Escola de Barreiros<Coñecer Oleiros/ Contorna Oleiros: Santa Cristina e a ría, o castelo e a illa, lagoa de Mera e a
contorna, Bosque dos Veciños de Bastiagueiro, Finca da Carballeira<XVIII Concertos Pedagóxicos Municipais<Mostras pedagóxicas das escolas municipais de música e danza<Hortas escolares<Educación viaria<Programa de reforzo escolar Municipal, PRAEMO
[ Servizo Municipal de Educación e Xuventude ] 143
PROGRAMA SERVIZO MUNICIPAL DE EDUCACIÓN E XUVENTUDE
DESTINATARIAS/OS
3º E 4ºPRIMARIA
<Programa de formación en mediación para profesorado<Aprendamos na Natureza: Fragas do Eume e Granxa Escola de Barreiros<Coñecer Oleiros/ Contorna Oleiros: Finca da Carballeira, do doce ao salgado, Monumento
Natural, Costa de Santa Cruz<XVIII Concertos Pedagóxicos Municipais<Educación viaria<Programa de reforzo escolar Municipal, PRAEMO
ACTIVIDADE
5º E 6ºPRIMARIA
<Programa de formación en mediación para profesorado e alumnado.<Aprendamos na natureza: Serra do Courel, Os Ancares leoneses, Mar de Lira, As Corcerizas<Coñecer Oleiros/ Contorna Oleiros: Monumento Natural, Cecebre, ría do Burgo, Pazo de Mariñán
e ría de Betanzos, Monte Xalo, a beira do Mero e Oleiros desde A Coruña.<Un día en Galicia: Laxe e a enseada da Insua, Pontedeume dos Andrade, Lucus Augusti, Ferrol de
tod@s, Pontevedra, vila de pontes, Compostela, campo de estrelas, A Bela Auria, A Terra Chá< (Nós) Queremos(nos) + Igualdade: educación afectivo sexual e escola coeducativa.<XVIII Concertos Pedagóxicos Municipais<PROMESA: Programa municipal de educación para a saúde e a prevención das adiccións.<Concurso “Músicas da Igualdade”<Educación viaria<Programa de reforzo escolar Municipal, PRAEMO
PROGRAMA SERVIZO MUNICIPAL DE EDUCACIÓN E XUVENTUDE
144 [ Servizo Municipal de Educación e Xuventude ]
DESTINATARIAS/OS
1º ESO
<Programa de formación en mediación para profesorado e alumnado<Comida e Saúde< (Nós)Queremos(nos) + Igualdade: educación afectivo sexual e escola coeducativa<Coñecer Oleiros/ Contorna Oleiros<Un día en Galicia<Aprendemos na natureza<PROMESA: Programa municipal de educación para a saúde e a prevención das adiccións.<Oleiros Danza<Programa de reforzo escolar Municipal , PRAEMO<Educación viaria
ACTIVIDADE
2º ESO
<Programa de formación en mediación para profesorado e alumnado<Comida e Saúde< (Nós)Queremos(nos) + Igualdade: educación afectivo sexual e escola coeducativa<Oleiros Danza<Coñecer Oleiros/ Contorna Oleiros<Un día en Galicia<Aprendemos na natureza<PROMESA: Programa municipal de educación para a saúde e a prevención das adiccións.<Programa de reforzo escolar Municipal , PRAEMO<Educación viaria
[ Servizo Municipal de Educación e Xuventude ] 145
PROGRAMA SERVIZO MUNICIPAL DE EDUCACIÓN E XUVENTUDE
DESTINATARIAS/OS
3º ESO
<Programa de formación en mediación para profesorado e alumnado<PROMESA: Programa municipal de educación para a saúde e a prevención das adiccións.<Oleiros Danza< (Nós)Queremos(nos) + Igualdade: educación afectivo sexual e escola coeducativa<Coñecer Oleiros/ Contorna Oleiros<Aprendemos na natureza<Un día en Galicia<Programa de reforzo escolar Municipal, PRAEMO<Educación viaria
ACTIVIDADE
4º ESO
<Programa de formación en mediación para profesorado e alumnado<PROMESA: Programa municipal de educación para a saúde e a prevención das adiccións.<Oleiros Danza< (Nós)Queremos(nos) + Igualdade: educación afectivo sexual e escola coeducativa<Coñecer Oleiros/ Contorna Oleiros<Aprendemos na natureza<Un día en Galicia<Programa de reforzo escolar Municipal, PRAEMO<Educación viaria
PROGRAMA SERVIZO MUNICIPAL DE EDUCACIÓN E XUVENTUDE
146 [ Servizo Municipal de Educación e Xuventude ]
DESTINATARIAS/OS
1º BACHARELATO
<PROMESA: Programa municipal de educación para a saúde e a prevención das adiccións.<Programa de formación en mediación para profesorado e alumnado<Oleiros Danza< (Nós)Queremos(nos) + Igualdade: educación afectivo sexual e escola coeducativa<Coñecer Oleiros/ Contorna Oleiros<Un día en Galicia<Aprendemos na natureza<Programa de reforzo escolar Municipal, PRAEMO<Educación viaria
ACTIVIDADE
2º BACHARELATO
<PROMESA: Programa municipal de educación para a saúde e a prevención das adiccións.<Programa de formación en mediación para profesorado e alumnado<Oleiros Danza< (Nós)Queremos(nos) + Igualdade: educación afectivo sexual e escola coeducativa.<Coñecer Oleiros/ Contorna Oleiros<Un día en Galicia<Aprendemos na natureza<Programa de reforzo escolar Municipal, PRAEMO<Educación viaria
FAMILIAS
<Obradoiros sobre Educación en valores:• Obradoiro de educación para a saúde e a prevención das adiccións• Obradoiro de mediación• Obradoiro de alimentación saudable• Obradoiro de educación para a igualdade de xénero e a educación afectivo - sexual