Upload
5maila
View
1.050
Download
4
Embed Size (px)
Citation preview
ANTZINAROA
• Denbora lerroa• Iturri historikoak• Antzinaroa• Mesopotamia eta Egipto• Grezia• Erroma • Antzinaroa Euskal Herrian• Erromatarren aurreko herrian• Erromatarrak Euskal Herrian• Nola deitzen zen…
Historiaurrea
Antzinaroa Historiaurrea Erdiaroa
Aromodernoa
Arogaraikidea
Horrela zatitzen da historia gure egunak arte
ITURRI HISTORIKOAK
• Iturri historikoak orain dela urte asko pasa denari buruzko informazioa ematen duen edozein gauza da.
Hainbat motatakoak izan daitezke:
• Ahozkoak: ahozko kontaketak, kondairak, abestiak…
• Idatziak: liburuak, gutunak, inskripzioak…
• Grafikoak: pinturak, argazkiak…
• Materialak: tresnak, armak, arropak…
AINTZINAROA
K.a. 3000. urtetik k.o. 476. urtera arte luzatzen da.
Antzinaroko zibilizaziorik garrantzitsuenak izan ziren :
-Mesopotamia eta Egipto-Grezia-Erroma
MESOPOTAMIA ETA EGIPTO
MESOPOTAMIA ETA EGIPTO
• Antzinaroa hasten da idazkera asmatzearekin batera, K.a. 3000. urtean. Asmatu zen Mesopotamian eta Egipton.
Mesopotamia: lehen-lege kodea asmatu zen.
Egipto: Eraikuntza erraldoiak egin zituzten. Adibidez, piramideak.
GREZIA
GREZIA
• K.a. IX eta III. Mendearen artean grekoek egin zuten zibilizazioa, nabarmendu egin zen: kulturagatik, sistema politikogatik (demokrazia), filosofiagatik, arkitektura eta eskulturagatik eta ere bai literaturagatik.
ERROMA
ERROMA• Erromatarrak Italian sartu ziren
konkistatzaileak izan ziren. • K.a. III mendetik K.o. I. mendera inperio
ikaragarriak sortu zituzten. Mediterraneoa konkistatu zuten. Egin zituzten gauzarik aipagarrienak:
Beraien hizkuntza, latina, zabaldu zuten. Gaur egun Europan hitz egiten diren hizkuntza asko latinetik aterata daude.
Bere zuzenbide erromatarrekin gobernatu zuten.
Hiri handiak sortu zituzten: tenplu, antzerki, terma, e.a.
Horrez gain, ingeniaritza lana burutu zituzten: galtzardak eta akueduktuak.
476. urtean, barbaroek inbaditu zuten eta inperioa suntsitu zuten eta horrela amaitu zen Antzinaroa.
ANTZINAROA EUSKAL HERRIAN
ERROMATARREN AURREKO HERRIAK
Erromatarrak iritsi aurretik, gure lurraldean bost herri zeuden:
• Autrigoiak: Arabako eta Bizkaiko mendebaldean egon ziren.
• Beroiak: Arabako Errioxa eta gaurko Errioxa gehiena hartzen zuen.
• Karistiarrak: Deba eta Nerbioi ibaiaren artean geratu ziren eta Arabaren erdialdean hedatzen ziren.
• Barduliarrak: Gipuzkoa gehiena eta Arabako ekialdea hartzen zuten.
• Baskoiak: Gipuzkoako ekialdean, Errioxan eta Aragoin bizi ziren.
• Herri guztiak hizkuntza bera erabiltzen zuten.
ERROMATARRAK EUSKAL HERRIAN
• K. a. I. mendebaldean Arabak populazio gehiago izan zuen Bizkaiak eta Gipuzkoak baino.
NOLA DEITZEN ZEN…
• Nafarroan Iruñea: Pompaelo
• Iparraldean Baiona: Lapurdun