Zer da argia?

• Argia da objektu batzuek emititzen duten energia. Objektu horiek iturri argitsu dira. Adibidez: eguzkia, bonbillak …

Iturri Argitsuak

•Hau da, objetu batek argia ematen duenean: bonbillak, eguzkia, sua, …

ARGIA HEDATU EGITEN DA

Argia hedatu egiten argi izpien bidez.

Argi izpi bakoitza lerro zuzenean abiatzen da. Argiaren abiadura 300.000

kilometrokoa da segundu batean gutxi gora behera.

ISLAPENA• ISLAPENA: Argi-izpiak opakoa den gauzarekin talka egiten dutenean,

argi-izpia errebotatzen du eta norabidea aldatzen du.

• Izpi erasotzailea: gainazalera iristen den izpia

• Izpi islatua: gainazaletik errebotaturik irteten den izpia

ERREFRAKZIOA• ERREFRAKZIOA: Argi-izpiek hala nola inguru batetik (adibidez

airetik) beste inguru batera pasatzen denean (adibidez ura).• Ingurutik aldatzean, norabidea ere aldatzen du. Hori da argi-

izpiak errefraktatu dira.• Adibidez: Gauza zuzen bat uretan sartzen baduzu,

errefraktatuko da eta okertuta dagoela irudituko du.

• Disko formakoak, beirazkoak edo plastikozkoak dira. Argia lentea zehar pasatzen da eta erreflektatzen da.

• Bi lente motak daude. Lente konbergenteak eta lente dibergenteak.

• Lente konbergenteak dira, handiagotzen dituztenak irudiak. .Zabalagoak dira erdian, alboetan baino.

• Lente dibergenteak dira irudia txikitzen dutenak. Estuagoak dira erdian

alboetan baino.

Lente konbergentea

(lupa)

Lente dibergentea

(miopiako betaurrekoak)

ISPILUAK

Argia islatzen duen gainazala da. Horri esker, horien aurrean ipintzean, irudiak ikusi ahal ditugu.

ARGI IZPI NAHASTEA DAEguzki izpi bat ur tanta batekin nahasten

duenean ostadarra sortzen da ( ur jausi batean edo ekaitzak baten ondoren)

Argia eta Ura nahastean, koloreak deskonposatzen dira. Gorria, laranja, horia , berdea, urdina eta morea atera ahal dira.

OBJEKTUEN PORTAERA ARGIAREN AURREAN

• Objektuek, argiaren aurrean portaera ezberdinak dituzte:

• Opakoak: argia objektu solido bat ezin duenean zeharkatu eta errebotatzen du (mahaia, harria…)

• Gardena:argia objektu solido bat zeharkatu ahal duenean (airea, kristal batzuk…)

• Zehargitsua: argia izpi batzuk bakarrik objektu bat zeharkatzen dituenean (plastiko batzuk, beira batzuk…)

Objektuen koloreak

Argia objektu batekin talka egiten ba da kolore batzuk islatuko ditu eta beste batzuk xurgatu egingo du.

• Objektu bat zuria ikusten dugunean, objektu horrek eguzkitik etorritako izpi guztiek islatu duela esan nahi du.

• Objektu bat beltza ikusten dugunean esan nahi du objektu horrek eguzki izpi guztiak xurgatu egin dituela.

• Adibidez: Toki beroetan etxeak zuriz margotzen dituzte. Argi guztia islatzen dute, ez izateko hain beste bero.

Argiaren oinarrizko koloreak

• Gorria, urdina eta berdea dira. Kolore ohiek nahastu eta beste kolore berriak sortuko dira.

GURE GALDERAK• Norberak harrapatu

ahal du argia

• Nola izan al du argiak kolorea?

• Zertaz dago eginda argia?

• Bai harrapatu ahal da ispiluen bidez.

• Koloreak espektroak dira eta hauek nahastean, koloreak aldatzen dira.

• Foton deitutako zelulaz eginda dago, eta airean uhinez irristatzen da.

• 1 Esan argitsua diren, ala ez.Eguzkia: BAIKristala : EZHodi fluoreszentea: BAILiburua: EZ

2-Erantzun:•Zenbat kilometro egiten ditu argia minutu batean gutxi gora-behera? 5000 km minutuan.

3-Erantzun:•Argia zeharkatu ahal du solido bat? Gardena ba da BAI, opakoa ba da EZ

•Opako baten dagoena atzean ikusi ahal da?Ez, argi izpiak ezin dute zeharkatu opakoa den gauza.

4-Esan objektu hauek opakoak, gardenak edo zehargitsuak diren.

• Airea =

• Paper begetala=

• Lentillak=

• Harriak=

• Beira=

• Ura=