A ATMOSFERA TERRESTRE

A ORIXE DA ATMOSFERA A atmosfera é a capa de gases

que rodea á Terra, e que queda retida pola atracción gravitatoria.

A formación da atmosfera primitiva de CO2, N2, SO2 e vapor de auga, foi debida á actividade volcánica da Terra.

Coa aparición da vida, e pola fotosíntese, a atmosfera cambiou a súa composición, aparecendo o osíxeno.

COMPOSICIÓN DO AIRE SECO

Gas Abundancia

Nitróxeno (N2) 78,08%

Osíxeno (O2) 20,95%

Argón (Ar) 0,93%

Dióxido de carbono (CO2) 0,03%

Outros gases nobles Menos de 0,001%

A COMPOSICIÓN DA ATMOSFERA A atmosfera está formada por unha mestura de

gases á que chamamos aire. Esténdese ata uns 1000 km, aínda que nos seus

15 primeiros km atopamos o 95% dos gases que a compoñen.

ESTRUTURA DA ATMOSFERA A atmosfera está dividida en catro

capas: Troposfera. Dos 0 m aos 12 Km. A

medida que ascendemos a temperatura diminúe. Prodúcense os fenómenos meteorolóxicos (nubes, choiva, etc).

Estratosfera. Chega ata os 50 km de altitude. A súa temperatura oscila entre –50 C e +17 C na zona próxima á capa de ozono por absorber a radiación ultravioleta do Sol.

Mesosfera. Esténdese ata os 80 km de altitude. A súa temperatura diminúe de forma progresiva ata - 95C.

Ionosfera. Comprende a termosfera e a exosfera. Esténdese ata os 500 km de altitude. A súa temperatura aumenta de forma progresiva ata 1000 C.

AS FUNCIÓNS DA ATMOSFERA Proporciona os gases

necesarios para a vida. É o filtro protector

contra as radiacións solares.

Regula a temperatura grazas ao efecto invernadoiro.

Distribúe a enerxía solar grazas aos ventos.

Intervén na erosión e meteorización das rocas.

Causa as ondas e as correntes mariñas.

PRESIÓN ATMOSFÉRICA Ao peso que exerce a atmosfera sobre a superficie

terrestre denomínaselle presión atmosférica. Varía en función da altitude e da temperatura. Para medir a presión atmosférica empregamos o

barómetro. As unidades de medida son os milibares (mb) ou os

milímetros de mercurio (mm de Hg).

PRESIÓN ATMOSFÉRICA As isóbaras son liñas imaxinarias que unen

puntos da mesma presión.

B A 1024 mb

1020 mb1016 mb

1012 mb

1008 mb

1004 mb

1000 mb

996 mb

A presión diminúe

A presión aumenta

Isóbaras

Airequente

O aire quentase en contacto coa superficie terrestre e sube.

Afastado da superficie, o aire arrefríase e baixa.

Airefrío

O Sol é o responsable do movemento do aire atmosférico, (da suave brisa mariña e dos ventos furacanados).

O AIRE MÓVESE

PRESIÓN ATMOSFÉRICA E VENTO Nos lugares que ascende o aire, diminúe a presión

orixinando un centro de baixas presións ou borrascas (B). Hai inestabilidade e tenden a producirse precipitacións.

Nos lugares que descende o aire, aumenta a presión formando un anticiclón (A). Hai estabilidade atmosférica e tende a facer bo tempo.

BorrascaMasa de aire cálido que ascende. O seu “baleiro” ocúpao o aire do redor

AnticiclónMasa de aire frío que descende

PRESIÓN ATMOSFÉRICA E VENTO O vento é o movemento das masas de aire

con respecto á superficie terrestre desde as zonas de alta presión ás de baixa presión.

FRONTES ATMOSFÉRICOS Unha fronte é a zona

de contacto entre dúas masas de aire a distinta temperatura.

Na fronte cálida a masa de aire quente ascende sobre a fría.

Na fronte fría a masa de aire fría empurra a masa quente.

A HUMIDADE E AS NUBES Defínese a humidade como o contido de

vapor de auga no aire. As nubes son aire cargado de finas gotas de

auga.

PRECIPITACIÓNS Ó unirse as gotiñas de auga que hai nas nubes,

fórmanse gotas de maior tamaño que caen en forma de chuvia.

Se as nubes se encontran a gran altura, ó diminuír a temperatura, fórmanse cristaliños de xeo.

Ó unirse estes cristaliños, caen folerpas.

O TEMPO E A METEOROLOXÍA Chámaselle tempo meteorolóxico ao estado da

atmosfera nun momento e lugar determinados. A meteoroloxía é a ciencia que estuda o tempo

meteorolóxico. As previsións atmosféricas mostránse a través de

fotografías por satélite, mapas significativos e mapas meteorolóxicos.

INSTRUMENTOS METEOROLÓXICOS Os instrumentos meteorolóxicos utilízanse para tomar datos

sobre a atmosfera. Destacan:

O termómetro, para medir a temperatura do aire. O barómetro, para medir a presión atmosférica. O higrómetro, para medir a humidade atmosférica. O anemómetro, para medir a velocidade do vento. O catavento, para determinar a dirección na que sopra o vento. O pluviómetro, mide o volume de auga por metro cadradro

durante as precipitacións.

CLIMA O clima é o conxunto de condicións atmosféricas que

caracterizan unha rexión durante un período longo de tempo. Para definilo empregamos os valores medios da temperatura

e da pluviosidade. A representación gráfica das temperaturas medias e as

precipitacións totais de cada mes denomínase climograma.

CONTAMINACIÓN ATMOSFÉRICA Contaminación atmosférica é a presenza de

substancias estrañas ou unha variación importante dos seus compoñentes que poden provocar un efecto prexudicial ou de crear unha molestia.

Contaminantes son as partículas sólidas e líquidas e gases, contidos na atmosfera, que non forman parte da composición normal do aire, ou que están presentes en cantidades anormais.

Algunhas das substancias contaminantes son: Óxidos de xofre e nitróxeno procedentes da

combustión de carbón e gasolinas. CFC, fabricados industrialmente para aerosois,

aparellos de aire acondicionado. Feluxe, partículas sólidas moi pequenas procedentes

da queima de combustibles fósiles.

CHUVIA ÁCIDA Chegada á atmosfera de

óxidos de nitróxeno e xofre. Mestura co vapor de auga

atmosférico. Transformación a substancias

ácidas. Retorno de substancias ácidas

á superficie terrestre por deposición húmida ou seca.

Desprazamento a zonas afastadas. P.ex: zonas de EEUU afectadas por focos emisores do Norte de Europa.

CHUVIA ÁCIDA

EFECTOS DA CHUVIA ÁCIDA Acidificación da auga. Acidificación do solo. Fenómenos de

corrosión dos materiais.

O ser humano vese afectado no seu sistema respiratorio, provocando problemas como asma e alerxias entre outros.

REDUCIÓN DA CAPA DE OZONO Contaminantes:

Emanacións de cloro de volcáns e océanos.

Clorofluorocarbonados (CFC).

Efectos: As radiacións

ultravioletas producen diversos tipos de cancros en humanos, afectando tamén a plantas e animais.

QUECEMENTO GLOBALÓ redor do 30 ó 35 % da radiación é reflectida polas nubes, os oceanos, a superficie terrestre e as distintas capas da atmosfera. Esta radiación sae cara ó exterior.

O 25 % da radiación é absorbida pola atmosfera e o 45 % pola superficie

terrestre

Radiación de onda corta (visible e infravermella)

A radiación infravermella de onda longa emitida

pola superficie terrestre cara a atmosfera

A radiación infravermella de onda longa absorbida polo vapor de auga, o dióxido de carbono e o metano logo e emitida cara a

Terra

Raios gamma e raios xradiación

ultravioleta

QUECEMENTO GLOBAL Quecemento global:

Año 2020: incrementa 1,8ºC. Año 2070: incrementa 3,5ºC. Año 2100: incrementa 4,5ºC.

Cambio climático: Alteración das correntes

oceánicas. Elevación del nivel del mar.

Año 2030: 0,10 - 0,32 metros. Año 2070: 0,32 - 0,75 metros.

IMPACTOS LOCAIS

Smog do Mércores Negro

Os Ánxeles, 26 de Xulio 1943

Smog de Londres, 1952. Causou 4000 mortos.

BOPHAL (India) 1984:Nube de gas tóxico escapa dunha fábrica norteamericana. Causa 30000 mortos e 500.000 feridos.

CHERNOBIL, 1986:31 persoas mortas no momento do accidente. O número de vítimas aínda hoxe aumenta.

MEDIDAS DE CORRECCIÓN Instalación de filtros para reducir emisións de

contaminantes. Potenciar as enerxías renovables e o aforro enerxético. Traballos de reforestación e agroforestación

(integración das árbores nos cultivos). Reciclaxe