Estudio e planificación do risco

• Definicións • Tipos de risco • Factores do risco• Valoración do risco do risco • Medidas e solucións Medidas e solucións

Algunhas definiciónsAlgunhas definiciónsRisco = evento que pode causar danos personais, económicos e no medio ambiente

Catástrofe = cando un risco produce efectos moi notorios sobre unha poboación

Desastre = a catástrofe produce tal destrucción que se require axuda externa

Calamidade = o desastre se prolonga indefinidamente

Tipos de riscos

• Riscos Naturais• Riscos Tecnolóxicos• Riscos Mixtos

Riscos naturaisRiscos naturaisOs producidos por fenómenos naturaisOs producidos por fenómenos naturais

• Biolóxicos• Químicos• Físicos

– Cósmicos– Xeolóxicos– Meteorolóxicos

Riscos BiolóxicosEnfermidades de microorganismos e parásitos,

efectos das pragas ou afeccións debidas a animais velenosos)

Riscos químicos

Productos químicos presentes nos alimentos, na auga e no aire de forma natural

Riscos físicos debidos a fenómenos meteorolóxicos:

Furacáns, raios, gota fría, secas, frío.

Riscos físicos de natureza xeolóxica

Volcáns, terremotos, afundimentos do terreoVolcáns, terremotos, afundimentos do terreo

Riscos físicos de natureza cósmica:

Caída de meteoritos, cambio na radiación solar

Riscos Tecnolóxicos o culturais Debidos á intervención humana

Funcionamento de máquinas, uso de productos químicos, escapes de tóxicos - como mareas negras e escapes radiactivos -,

modos de vida perigosos -como a drogadicción-

Riscos MixtosRiscos Mixtos Combinación dos riscos naturais coa intervención Combinación dos riscos naturais coa intervención

humanahumana

Desprendemento de ladeiras trala construcción dunha estradaDesprendemento de ladeiras trala construcción dunha estrada

A PERIGOSIDADEA PERIGOSIDADE: é a probabilidade de que ocurra un : é a probabilidade de que ocurra un evento cunha intensidade, extensión e frecuencia evento cunha intensidade, extensión e frecuencia determinadasdeterminadas

Dentro da perigosidade hai Dentro da perigosidade hai que ter en conta tres que ter en conta tres puntos de vista: puntos de vista:

A SEVERIDADE (magnitude da A SEVERIDADE (magnitude da catástrofe), que pode catástrofe), que pode medirse por graos de medirse por graos de perigosidade (escala de 0 perigosidade (escala de 0 a 5 ou de forma máis a 5 ou de forma máis sinxela, hipótese de risco sinxela, hipótese de risco máximo ou hipótese de máximo ou hipótese de risco medio) risco medio)

O TEMPO DE RETORNO (a O TEMPO DE RETORNO (a frecuencia da ocurrencia frecuencia da ocurrencia da catástrofe) da catástrofe)

A DISTRIBUCIÓN XEOGRÁFICA A DISTRIBUCIÓN XEOGRÁFICA (lugar e extensión (lugar e extensión afectados pola afectados pola catástrofe)catástrofe)

A EXPOSICIÓNA EXPOSICIÓN: é o número total de persoas : é o número total de persoas ou bens expostos a un determinado risco.ou bens expostos a un determinado risco.

Pode ser: * social (n° de persoas afectadas)* económica (perdas económicas) * ecolóxica (valoración do trastorno nos ecosistemas)

A VULNERABILIDADEA VULNERABILIDADE: é o grao de dano causado : é o grao de dano causado pola catástrofe respecto ó total expostopola catástrofe respecto ó total exposto

Os recursos económicos, a educación fronte ao risco, a tecnoloxía, a información diminúen a vulnerabilidade

Valoración do Valoración do riscorisco

Risco = Perigosidade x Vulnerabilidade x Exposición

A avaliación do risco pódese facer en función de dous tipos de parámetros:

•Cuantitativos: número de persoas afectadas, perdas económicas valoradas en euros, dólares, etc.

•Cualitativos: graos de afectación (nulo, baixo, medio, alto, moi alto)

Baixa exp. x Baixa vulner.x Alta perig. = Risco baixoBaixa exp. x Baixa vulner.x Alta perig. = Risco baixo

Volcán Saint HellensVolcán Saint Hellens

A importante poboación de A importante poboación de Pompeia vivia aos pés do VesubioPompeia vivia aos pés do VesubioA poboación ignoraba como A poboación ignoraba como comportarse frente o forte comportarse frente o forte perigo do volcánperigo do volcán

Exposición altaExposición alta

Vulnerabilidade altaVulnerabilidade alta

A erupción do ano 70 foi moi A erupción do ano 70 foi moi violenta, expulsó toneladas de violenta, expulsó toneladas de cinzas e pedra pómez, que cinzas e pedra pómez, que sepultó as cidades de Pompeia sepultó as cidades de Pompeia e Herculanoe Herculano

Perigosidade altaPerigosidade alta

Risco altoRisco alto

Alud de neveAlud de neve

Na época de deportes de Na época de deportes de inverno, a exposición é inverno, a exposición é moi grande, moi grande, especialmente en fins de especialmente en fins de semanasemana

Perigosidad media x Alta Perigosidad media x Alta exposición x Media exposición x Media vulnerabilidadevulnerabilidade= Risco medio alto= Risco medio alto

Exposición: altaVulnerabilidade: altaPerigosidade: media

Risco: altoRisco: alto

Terremoto en IndonesiaTerremoto en Indonesia

Exposición: altaVulnerabilidade: baixa

Perigosidade: alta

Risco: medio ou baixoRisco: medio ou baixo

Terremoto en XapónTerremoto en Xapón

Medidas fronte os riscosMedidas fronte os riscos

•Medidas de PREDICCIÓNMedidas de PREDICCIÓN•Medidas de PREVENCIÓNMedidas de PREVENCIÓN

MEDIDAS DE PREDICCIÓNMEDIDAS DE PREDICCIÓNA predicción pretende anunciar o evento con anticipación: averiguar o lugar, intensidade e momento.Inclúen: predicción sísmica e de volcáns, prediccións meteorolóxicas e elaboración de mapas de risco.

Mapa de Mapa de risco para risco para arxilas arxilas expansivasexpansivas

MEDIDAS DE PREVENCIÓN

Son medidas axeitadas para mitiga-los danos ou elimina-los efectos orixinados polos diferentes riscos.

Preparación antes de que o evento teña lugar

MEDIDAS DE PREVENCIÓN DE TIPO ESTRUCTURAL: MEDIDAS DE PREVENCIÓN DE TIPO ESTRUCTURAL: implican modificacións das estructuras xeolóxicas ou a implican modificacións das estructuras xeolóxicas ou a implantación de construccións. implantación de construccións.

Poden reducir:Poden reducir:•A perigosidade: construcción de canalizacións ou redes para A perigosidade: construcción de canalizacións ou redes para diminuir a severidade nos desprendementos de ladeiras, diminuir a severidade nos desprendementos de ladeiras, presas para diminuir a intensidade e frecuencia das presas para diminuir a intensidade e frecuencia das inundacións, etc.inundacións, etc.

•A Vulnerabilidade: edificación sismorresistente, colocación de A Vulnerabilidade: edificación sismorresistente, colocación de pararraios, vacunación que evita epidemias, cimentación pararraios, vacunación que evita epidemias, cimentación axeitada para as inundacións, etc.) axeitada para as inundacións, etc.)

MEDIDAS PREVENTIVAS NON MEDIDAS PREVENTIVAS NON ESTRUCTURAIS:ESTRUCTURAIS: Non implican modificacións das estructuras xeolóxicas nin levantamento de construccións. Inclúen:

• EDUCACIÓN PARA O RISCO • ORDENACIÓN DO TERRITORIO• PROTECCIÓN CIVIL• ESTABLECEMENTO DE SEGUROS• ANÁLISE CUSTO / BENEFICIO

A protección civil

Inclúe estratexias para prever e protexerse dos danos Inclúe estratexias para prever e protexerse dos danos • Sistemas de vixianciaSistemas de vixiancia• Sistemas de emerxenciaSistemas de emerxencia• Planos de evacuaciónPlanos de evacuación

Serve tamén para restablecer a normalidade tralos Serve tamén para restablecer a normalidade tralos acontecimientosacontecimientos

Requírese que existan axeitadas infraestructuras (carreteras para a Requírese que existan axeitadas infraestructuras (carreteras para a evacuación, tecnoloxía para a vixiancia, etc.) e unha boa preparación evacuación, tecnoloxía para a vixiancia, etc.) e unha boa preparación técnica dos profesionais.técnica dos profesionais.

• Leis que aplican restriccións nos usos do solo, Leis que aplican restriccións nos usos do solo, prohibindo asentamentos humanos nas zonas de prohibindo asentamentos humanos nas zonas de risco.risco.

• Reducen a exposición.Reducen a exposición.

• Difíciles de aplicar, xa que a poboación tende a Difíciles de aplicar, xa que a poboación tende a asentarse nas zonas máis propensas ós riscos: asentarse nas zonas máis propensas ós riscos: veigas dos ríos, zonas próximas ós volcáns, etc.veigas dos ríos, zonas próximas ós volcáns, etc.

A ordenación do territorio

O ESTABLECEMENTO DE SEGUROS: Cubren parte das perdas económicas cando as catástrofes son inevitables. De difícil aplicación en países pobres

ANÁLISE CUSTO / BENEFICIO: Comparación do costo da corrección do risco fronte ó que ocasiona a aplicación de medidas de predicción e prevención