Upload
maitebeurko
View
687
Download
2
Embed Size (px)
Citation preview
1. Izaki bizidunok nolakoak garen
Izaki bizidun guztiok hiru ezaugarri komun ditugu
A) Antzeko osaera
kimikoa dugu
B)Hiru bizi-funtzio ditugu
C)Zelulaz osaturik gaude
A) Antzeko osaera
kimikoa dugu
Konposatu ez organikoek
molekula bakunak dituzte. Ugarienak ura eta gatz mineralak dira
Konposatu organikoek molekulak
konplexuak dituzte (karbohidratoak, lipidoak,
proteinak, ADNa, bitaminak…)
B)Hiru bizi-funtzio ditugu
NUTRIZIO FUNTZIOAIngurunetik substantziak hartu,
energia lortzeko, hazteko, kalteak konpontzeko, hondakinak
ezabatzeko
ERLAZIO FUNTZIOAIngurunean gertatzen diren
aldaketak antzeman eta horiekiko erreakzio egokia sortu
UGALKETA FUNTZIOAIzaki bizidunek euren ezaugarri bereko ondorengoak sortzeko
duten gaitasuna da
Izaki zelulabakarrek zelula bakar batez
osaturik daude
Izaki zelulanitzek zelula asko dituzte eta
horien funtzionamendua
guztiz koordinatua da
C)Zelulaz osaturik gaude
3. Zer da zelula?
Zelula izaki bizidunek duten eta bizi-funtzioak bete ditzakeen unitaterik txikiena da
5.Zelula guztien oinarrizko egiturak
Mintz plasmatikoa
Zelula inguratzen duen bilkin mehea da.
Substantzien trukea
erregulatzen du
Zitoplasma
Zelularen barrukaldea
betetzen duen likido lodia da.
Organulu zelularrak ditu
ADNa
Material genetikoa du.
Zelularen jarduera
kontrolatzen du
6. Zelula motak
A) ZELULA PROKARIOTOAK
ADNa zitoplasman barreiaturik dute.
Bakterioen ohiko zelulak dira
B) ZELULA EUKARIOTOAK
ADNa nukleo izeneko organulu baten barruan
dute.Protoktistoen,
onddoen, landareen eta animalien zelulak dira
ZELULA HORMAizaten dute, eta horrek mintza
biltzen du
ERRIBOSOMAKdira dituzten organulu balarrak. Erribosomek proteinak sortzen
dituzte
A) ZELULA PROKARIOTOAK
ADNa zitoplasman barreiaturik dute.
Bakterioen ohiko zelulak dira
BATZUK HARIZPIAK dituzte, adibidez finbriak
(substratura finkatuta) edo flageloak (astindu egiten dituzte
lekualdatzeko)
Mota askotako organuluak dituzte. Batzuk zelula eukarioto
guztietan daude, adibidez erribosomak (proteinak sortzen dituzte) edo
mitokondriak (energia sortzen dute)
Landareen zelulek (eta algeen zelulek) kloroplastoak dituzte
(fotosintesia egiteko) , baita bakuolo handiak ere. Gainera zelula-horma
zurruna dute
Animalien zelulek zentrioloak dituzte( zelulen ugalketan
ezinbestekoak direnak) edo mugimendua bermatzeko zilioak
eta flageloak
B) ZELULA EUKARIOTOAK
ADNa nukleo izeneko organulu
baten barruan dute.
Protoktistoen, onddoen,
landareen eta animalien zelulak
dira
KloroplastoakZelula-horma
Mitokondrioak
Nukleoa
Erribosomak
Bakuoloa
Erretikulu endoplasmatikoa
Golgiren aparatua
7. Landareen zelula eukariotikoa
nolakoa den
Nukleoa
Erretikulu endoplasmatikoa
Golgiren aparatua
Mitokondrioak
Erribosomak
Metatze-besikulak
Zentrioloa
Lisosomak
Zitoeskeletoa8. Animalien zelula
eukariotikoa nolakoa den
9. Zelulen aurkikuntza
Hasieran behaketa hutsak ziren
XX. mendean teoria zelularra sortu zen arte
Zelula izaki bizidun guztien
egiturazko unitatea da
Zelula izaki bizidunen unitate
funtzionala da
Zelula izaki bizidunen jatorrizko
unitatea da
10. Zelulen aurkikuntzari loturiko gertakari nagusiak
Marcello Malpighi.Landareen laginak behatu zituen
Anton Van Leeuwenhoek.Uretako mikroorganismoak behatu zituen
Robert Hooke. Kortxozko laminetan ikusi zituen gelaxkak «cella» deitu zituenM. Scheleiden eta T.Schwann.
Zelulak animalien eta landareen egiturazko unitateak zirela esan zuten
Robert Brown. Landareen zelulen nukleoa identifikatu zuen
R. Virchow. Zelula izaki bizidunen unitate funtzionala eta jatorrizko unitatea zela egiaztatu zuen
S. Ramón y Cajal. Teoria zelularra egiaztatu zuen
Geroxeago mikroskopio optikoa hobetu egin zen
Mikroskopio elektronikoak aukera eman zuen zelulen barrukaldea ondo ikusteko