O SÉCULO DA RAZÓN

O ANTIGO RÉXIMEA ILUSTRACIÓNO DESPOTISMO ILUSTRADOOS PRIMEIROS BORBÓNS EN ESPAÑAA GALICIA BORBÓNICAAMÉRICA COLONIALPROPOSTAS DE CAMBIO

O ANTIGO RÉXME

Predominio do mundo rural Agricultura principal actividade económica Desenvolvemento do comercio Industria artesanal

Sociedade estamental Absolutismo

O preominio do mundo rural. A maioría da poboación son labregos

Poucas cidades, moitas aldeas e vilas Desparazamentos escasos, malas comunicacións

A terra concentrada en poucas mans: os señores (NOBREZA E CLERO) Divididas en pequenas explotacións cedidas ós

labregos a cambio de Renda en especie (1/5 ou 1/3 da colleita) Días de traballo ou diñeiro

Agricultura de subsistencia

Agricultura de subsistencia Producción destinada o

autoconsumo e ó pago de rendas, tributos, etc.

Excedentes escasos A maior parte acaba en mans

dos señores: rendas, tributos, décima, malos usos, etc

Moi pouco para vender Cereal é o producto máis

abundante Baixos rendementos

Feramentas escasas e rudimentarias

Escaso abonado Regadío insificente Sementes de baixa

calidade

Agricultura de subsistencia Importancia do barbeito:

rotacións bianuais ou trianuais Para recuperar a fertilidade Manter o gando e abonar

Pouco gando, pero fundamental Forza de traballo Materia prima Alimento Abono

Crises periódicas

Incremento artesanal e comercial Producción artesanal

Pequenos talleres Non máquinas: ferramentas Escasa división do traballo

Control dos gremios Controlan técnicas Conceden permiso para

novos talleres Fixan prezos e producción Funcións asistenciais

Desenvolvemento do sector téxtil Consumo imprescindible Exportación fora de Europa

Incremento artesanal e comercial Comercio local e comarcal

Dificultades de transporte Pouca capacidade de consumo

da poboación rural Feiras e mercados periódicos

Crecemento do comercio a longa distancia Comercio principalmente co

América. Europa exporta productos

elaborados e importa materias primas e alimentos.

Favoreceu o desenvolvemento artesanal e financeiro

Permitiu a acumulación de grandes fortunas

Monarquía absoluta e réxime señorial Monarquía absoluta. Concentración de poder no

monarca: Lexisla Aplica as leis, nomea cargos Exerce a xustiza

Poder de orixe divino Relixión única Represión disidencia relixiosa

Exército estatal permanente Os súbditos non participan, non

hai órganos representativos Na práctica o poder do monarca

está limitado por: O réxime señorial A influencia da Igrexa A falta dunha burocracia eficaz

Réximen señorial Señorio: espacio baixo a

xurisdicción directa dun señor (nobre, eclesiástico)

Nese territorio o señor : nomea cargos (alcaldes,

xuíces alguacís, etc) Xulga Cobra tributos Disfruta de monopolios

(muíño, caza, forno etc) Impón novas cargas

económicas ós labrego (malos usos)

Importantes ingresos, teno ou maís que os que obtén das rendas dos campesiños.

A nobreza Privilexios por nacemento Posúen grandes latifundios. As súas terras están

vencelladas ou amortizadas: non se poden vender.

Exercen a xurisdicción sobre moitos individuos

Abundantes ingresos: As rendas da terra. As derivadas do exercicio da

xurisdicción señorial: tributos, taxas, monopolios, malos usos, etc

Exercen importantes cargos políticos e militares

Non pagan impostos. Diferentes niveis de riqueza e

poder

clero Posúen grandes propiedades,

igrexas, pazos… Abundantes ingresos:

rendas da terra. As derivadas do exercicio da

xurisdicción señorial: tributos, taxas, monopolios, malos usos, etc

A décima Doacións piadosas

Exercían un gran poder ideolóxico e gozaban dun grande prestixio social.

Monopolizaban la educación Establecen a moral pública. Grupo heteroxéneo: dende os

carenais, bispos e abades (fillos segundóns da nobreza) ata pobres curas de aldea

Os campesiños. Nivel de vida moi baixo, mera subsistencia Moitos deles, a maioría, sometidos á xurisdicción señorial. Todos pagan numerosos impostos a señores e ó estado. No século XVIII aumentan as súas obrigas respecto ós señores:

reacción feudal Diferentes situacións

Pequenos propietarios (moi poucos) Arrendatarios (Son a maior parte dos campesiños)

Non teñen terras propias. Teñen que pagar rendas polas terras que traballan. Sometidos á xurisdicción señorial Entre rendas, tributos, décima, taxas e malos usos poden chegar á

pagar máis do 50% da súa producción Xornaleiros.

Non teñen terras. Traballan para outros a cambio dun xornal.

Grupos urbanos Burguesía:

Propietarios de obradoiros, fábricas, comercios. O seu peso económico aumenta co crecemento do

comercio e a artesanía. Reclaman máis poder político e prestixio social

Clases populares urbanas: Traballadores asalariados da industria e o comercio, etc.

Marxinados Pobres que viven de pequenos traballos, da caridade

etc

Réxime demográfico antigo Elevadas taxas de natalidade

Non métodos control Elevadas taxa de mortalidade

ordinaria Mala alimentación Escasa hixiene Pésima atención médica

Mortandades castastróficas Malas colleitas Epidemias Guerras

Elevadísima taxa de mortalidade infantil

Baixo crecemento natural Baixa esperanza de vida

Sociedade relixiosa e intolerante

Maioría da poboación analfabeta

Grande influencia da relixión en todos os a ámbitos da vida Control da educación Establece a moral púbrica, o

que está ben e o que está mal, o que aceptable

Normalmente cada país ten unha relixión oficial e única (algunhas excepcións na europa protestante) Represión da disidencia

relixiosa A inquisición

O pensamento ilustrado

A razón como fonte única de coñecemento A búsqueda da felicidade como aspiración de todo

home. Para poder acadala e necesario un mínimo benestar

material Crenza no progreso da humanidade mediante a

ciencia e a técnica Crítica a sociedade da época

Crítica do absolutismo Crítica dos privilexias de nobreza e clero Crítca da economía: atraso técnco, sistemas de

explotación agraria, etc Crítica da relixión

Tendencias da ilustraciónRadical Rexeitan a monarquía

absoluta. Poropoñen: división de poderes, dereito á participación, etc

Rexeitan os privilexios da nobreza e clero

Rexeitamento das relixións organizadas. Deismo, agnosticismo ou ateísmo

Moderada Acepta a monarquía

absoluta, pero queren poñela ó servicio do pobo. Porpoñen reformas na administración

Aceptan a sociedade estamental con privilexios, pero critican os abusos dos privilexiados Propoñen reformas

económicas Aceptan as relixións

organizadas pero trexeitan as prácticas supersticiosas e defenden a tolerancia

Os monarcas ilustrados

A monarquía absoluta acepta e impulsa as reformas moderadas dos ilustrados

Non se cuestiona o absolutismo nin a sociedade estamental.

Todo para o pobo pero sen o pobo

Reformas do despotismo ilustrado Reformas na administración e a xustiza: reforzar o

poder do monarca e facelo máis efectivo Educación: fundación de academias e sociedades

científicas. Relixión: control da igrexa e nalgún caso tolerancia

relixiosa (imperio alemán, Prusia) Impulso ó desenvolvemento económico Mellora das comunicacións Liberdade de comercio Fomento da industria e das técnicas

Filipe V e o centralismo borbónicoA guera de Sucesión española

Felipe de Borbón herdeiro da Coroa Española rexeitado por Austria, Inglaterra, Holanda, Saboia e Portugal e a Coroa de Aragón que apoian ó archiduque Carlos de Austria

Tratado de Utrech e Rastadt Felipe V rei de España pero

debe renunciar ó trono de Francia

Reparto das posesións españolas en Europa:

Inglaterra consegue Xibraltar, Menorca, o Navío de Permiso e o asento de negros

Autria (Flandes, Milán, Nápoles e Sardeña).

Filipe V e o centralismo borbónico Centralismo reformista

Decretos de Novas Planta Abolición dos foros da coroa de

aragón e imposición das leis de Castela

Imposición da lei Sálica Impide ás mulleres acceder ó

trono Centralización administrativa

Diminue as funcións das cortes Crea o cargo de Intendente

Intentos de recuperar os territorios perdidos en Italia Alianza con Francia Consigue colocar os seus fillos

como herdeiros dos territorios italianos

Fernando VI e o pacifismo

Neutralidade nos conflictos entre Francia e Inglaterra

Reorganización da facenda real: marqués de Ensenada

Contrución dos estaleiros de Ferrol e Cartaxena

Carlos III e o reformismo ilustradoOs gobernos ilustrados Formados por recoñecidos

ilustrados moderados Apoio das Sociedades de Amigos

do País Oposición de sectores da Igrexa As reformas Favoreceu as innovación ténicas na

agricultura, o regadío, etc Fomento das actividades artesanais

Proteccionismo Fábricas Reais Honorabilidade dos traballos artesanais

Fomento do comercio Mellora da rede viaria Supresión do monopolio de Cadiz no

comercio con América Fomento da educación

Creación de sociedades científicas e de escolas de oficios

Renovación urbanística de Madrid

Carlos III e o reformismo ilustradoAs guerras con Inglaterra

Causas: Rivalidade na colonias de

América Ocupación británica de

Menorca e Xibraltar Alianza con Francia

Resultado Pérdida de Florida na Guerra

dos Sete Anos (1756-63) Recuperación de Florida e

Menorca na Guerra de independencia norteamericana (1775-83)

Os Borbóns en Galicia Principais realizacións

Creación da Provincia de Galicia Capitan Xeral e Intendente

Reforzamento das defensas costeiras

Construción do estaleiro de Ferrol

Potenciación do comercio co América Servizo de correos marítimos

con América (1764) Autorización para comerciar

dende A Coruña directamento con América (evitando o monopolio gaditano)

Os Borbóns en GaliciaAtaques ingleses a Galcia Ataque anglo-holandes

a Vigo (1702) Afundimento dos

Galeóns de Rande Invasión Inglesa de

1719 Afectou a moitos

portos de Galicia Ataques e bloqueos a

Ferrol Fracasados ante as

fortes defensas da ría

Labregos Son a maioría da

poboación (80-90%) A maior parte deles

son arrendatários con contratos de foro Contrato de longa

duración Renda en especie

elevada Poden vender o dereito

a usar a terra (usufruto). O comprador debe respetar as condicións do contrato

Nível de vida baixo

Fidalgos Pequena nobreza Importantes ingresos que

proceden de Rendas do patrimonio

propio Rendas que obteñen

como intermediarios entre os propietarios das terras (mosteiros, obispados, alta nobreza) e os labregos.

O pazo como símbolo da fidalguía

Ocupan os cargos importantes dos Concellos

MOSTEIROS ALTA NOBREZA

FIDALGOS

LABREGOS, LABREGOS, LABREGOS

comerciantes Aumentan o seu peso na sociedade co crecemento do

comercio con América Comerciantes Cataláns

Controlan o sector da pesca e a conserva. Introducen innovacións técnicas.

xavega

A ilustración en GaliciaPropostas moderadas Critica dos privilexios de nobreza e cleroPreocupación pola agricultura innovacións técnicas Crítica dos métodos pesqueiros dos catalánsFomento da educaciónCreación de institucións para impulsar a

economía Real Consulado da Coruña Sociedade Económica de amigos del País en

Santiago

AMÉRICA COLONIALAdministración e goberno das colonias Creación de novas institucións de goberno

Virreinatos de Nova Granada e Rio de la Plata Intendencias

Novas conquistas América do Norte: California, Florida

Creación das reducións xesuíticas Comunidades indíxenas Administradas polos xesuítas Explotación comunitaria dos recursos Mal vistas polos colonos españois: impedía o acceso a ricos

recursos e a explotación da man de osbra indíxena Guerras contra Inglaterra (1756-63) e Portugal

Con inglaterra: apoio a Francia e tensións comerciais: contrabando e piratas

Portugal: conflictos na fronteira co Brasil

AMÉRICA COLONIAL Agricultura Formación de grandes

latifundios Propiedade de blancos españois Utilización de man de obra

indíxena Introdución de cultivos

europeos destinados ó consumo americano: olivo, vide, cebada

Creemento dos cultivos orientados á exportación: café, tabaco, caña de azucar, etc

Minería Explotación de prata (Potosó e

Zacatecas)

AMÉRICA COLONIALO monopolio español do comercio As colonias só poden comerciar con España

Só poden comerciar con América comericiantes españois Podían sair dúas flotas ó ano

Facilitar a defensa dos barcos Facilitar o cobro dos impostos das mercancías que chegan de

América O único porto do que poden sair e chegar barcos é

Cadiz onde está a Casa de contratación Facilitar o control fiscal (cobro dos impostos) Dificultar o contrabando

Reformas de Carlos III e o envío de barcos soltos Concede licencias de comercio a algúns outros portos En 1778 acábase co monopolio gaditano e co sistema de flotas:

pódese comerciar dende calquera porto español Mantense o monopolio español

Comercio con América: Productos As colonias

Exportan alimentos (café, tabaco, azucar) e materia primas (coiro, ouro, prata, tintes)

Importan productos manufacturados. España

Exporta manufacturas pero A a maior parte non son fabricadas en España, senón

importados doutros países europeos e reexportados a América

Os beneficios deste comercio acaban en mans de comerciantes Europeos

Importa Plata Café, tabaco, algodón, azucre, etc

Trafico de escravos

Propostas de cambioLocke O pobo delega o poder nos gobernantes (na monarquía

absoluta o poder ven de deus) As leis as fan os parlamentos que representan ó pobo

(nas monarquías absolutas as leis as fan os monarcas sen participación de pobo)

Os gobernos debe defender os dereitos dos gobernados (nas monarquías absolutas os dereitos dos súbditos dependen da vontade do monarca)

Montesquieu O poder político componse de tres poderes diferentes

Facer as leis: lexislativo Fai que se cumplan as leis:ejecutivo Sanciona o incumprimento das leis: xudicial

O poder debe estar repartido en institucións diferentes (nas monarquías absolutas os tres poderes están concentrados no monarca)

Propostas de cambioRousseau O cidadáns teñen dereito participar nos

asunto públicos (nas monarquías absolutas non hai particiapción) Directamente Elexindo representantes

As leis deben facerse co consentimento dos gobernados(nas monarquías absolutas as leis as fan os monarcas sen participación de pobo)

O goberno debe responder ante os gobernados

Adam Smith Mercado regulado pola lei da oferta e a

demanda O estado non debe intervir no mercado

AS ASPIRACIÓNS DA BURGUESÍA A Burguesía recibe ben as novas ideas por:

Sentimento de marxinación respecto a nobreza e clero (acolle ben a idea de igualdade ante a lei)

Apenas participa no poder (acolle ben a idea de participacón, de elección de representantes para facer as leis)

Os monarcas non aproban lesi que favorezan á burguesía (acollen ben a idea de división de poderes que resta poder ós monarcas)

Hai obstáculos para o desnvolvemento económico da comercio e a industria (acollen ben a ideas de Adam Smith)