Organizismoa eta arkitektura 50eko hamarkadan

Errepasoa

Sarrera

• Arkitektura organizista bezala ezagutzen dugu edozein manifestazio arkitektonikoa naturarekin aliatu eta egokitu nahi duela.

• Ideia hau aspaldian agertu zen historian baina lehena honen printzipioak formulatzen Frank Lloyd Wright izan zen.

Ezaugarriak

• Arkitektura organizista elementu hauen bidez definitzen da:– barrualdeko zentzua errealitatea

bezala; – oinplano askea atmosferen jarraipena

posible egiten duela;– barrualdea eta kanpokoaren arteko

lotura;– material naturalen erabilera; – etxea babeserako leku bat bezala.

Wright: Eraginak

• Arkitekto amerikar honek hainbat eraginak jaso zituen:– Tokiora bidaiatu zen eta han Japoneko

arkitekturaz liluratua geratu zen.– Beste eragina Yucatango tenplu

maietan aurki daiteke.– Eraginen barietatea dela eta Wright-ek

formazio kosmopolita izan zuela esan dezakegu.

Wright: Bilakaera

• Bere hasierak Chicagoko Eskolara lotuak daude non bere estilo propioa garatzen hasi zen.

• Bere obran lau etapa bereiz daitezke:– Hasierak: Chicagoko Eskolaren eragina– Praderako estiloa– Zeru-harraskariak – Ornamentazio eskultoriko abstraktua

Wright: Lana

• Praderako estiloko ezaugarriak:– Egitura sinpleak, espazio funtzionalez eraturik, – Argia eta naturarekiko integrazioa, – Era berean nahiko isolatuak daude biztanleen

intimitatea garantizatzeko– Etxeak normalean maila desberdinetan

eraikitzen dira, beti lurretik separatuak, Japoniar arkitekturan bezala.

• Tankera honetako etxe famatuenetariko bat Robbie House da.

Wright: Lana• Lan publikoak eta pribatuak egiten jarraitu

zuen bere filosofia aplikatuz. • Lan esanguratsuak: Ur-jauziko Etxea,

Pensilvania-n:– Natura eta arkitektura erabat integratzen lortu

zuen. – Terraza desberdinek maila desberdinetan

eraikitzeko aukera eskaini zioten eta kristala hormak desegiten ditu eta horrela barrualdea eta kanpoaldea harremanetan jartzen dira.

– Material desberdinak erabili zituen, arreta berezia jarriz harriaren paperean kristala eta igeltsuarekin konbinatua.

Wright: Lana

• Beste lanetan forma bihurgunetsuekin esperimentatu zuen, New York-eko Guggenheim museoan bezala:– Bere asmoa museoak ongi argitutako

espazioak izatea nahi zuen, argi kontrolatuarekin, ez dela azaleretan islatzen.

– Era berean, eraikuntza diseinatu zuen gorantz ibiltzeko aukerarekin, aldapa jarrai batekin, arteko lanak ikusten gelditzen duen elementurik gabe.

Alvar Aalto

• 50eko hamarkadako arkitektorik garrantzitsuenetariko bat Alvar Aalto Finlandiarra dago.

• Bere obraren ezaugarriak dira: – izpiritu arrazionalistaz beteta baina – herri tradizioa eta bertako materialak,

egurra nagusiki, nahasten zituen, bere jaioterrian ugariak direlako.

Alvar Aalto

• Ezaugarriak:– Bere eraikuntzak epelak dira eta izakientzako

giza dimentsioa izaten dute, dena egina dagoelako giza gorputzaren dimentsioan, Wright-en eraginez.

– Aalto-ren heldutasuneko lanak estilo funtzionalista/espresionista bakarra dute eta giza estiloa liburutegietan, eraikuntza zibiletan, elizetan eta etxeetan aplikatu zuen.

Alvar Aalto

• Aalto Nazioarteko estiloko elementuak erabili arren, testura, kolorea eta egitura sormen handiko era batean erabili zituen.

• Arkitektura modernoaren eredu generikoak birdefinitu zituen Europako toki gehienetan.

• Bere diseinuak bereziki esanguratsuak ziren tokia, materia eta formari erantzuten ziotelako.