Procesos xeolóxicos Procesos xeolóxicos externosexternos

Procesos xeolóxicos na Procesos xeolóxicos na TerraTerra

Na Terra danse dous clases de procesos xeolóxicos:

• Procesos xeolóxicos externos: Modifican o relevo dende o exterior. A enerxía responsable deles é a enerxia solar e a forza de gravidade terrestre.

• Procesos xeolóxicos internos. Actúan dende o interior e a súa enerxía procede das altas presións e temperaturas que se dan no interior da Terra

Os procesos Os procesos xeolóxicos xeolóxicos externosexternos

•Meteorización disgregación

•Erosión evacuación materiais

•Transporte traslado

•Sedimentación acumulación

A MeteorizaciónA Meteorización

Pode ser:• FÍSICA O MECÁNICA: PRODUCE CAMBIOS NA ESTRUTURA

DA MATERIA PERO SEN ALTERAR A COMPOSICIÓN QUÍMICA

• QUÍMICA: PRODUCE CAMBIOS QUÍMICOS NOS MATERIAIS

Alteración ou descomposición das rochas superficiais

biolóxica

A Meteorización físicaA Meteorización física

Xelifracción

A Meteorización físicaA Meteorización física

• Acción seres vivos Cambios bruscos Cambios bruscos

temperaturas temperaturas (TERMOCLASTIA)(TERMOCLASTIA)

A Meteorización físicaA Meteorización física

Descompresión Evolución dun macizo granítico

•O granito é unha rocha magmática plutónica formada en profundidade.

•A erosión das capas máis superficiais do solo situadas enriba do granito produce que diminúa a presión que estos materiais exercían sobre o granito, e froito desta descompresión o granito fractúrase .

A Meteorización químicaA Meteorización química

• Oxidación

• Carbonatación

Depósitos de carbonato cálcico arrastrado pola auga: forma as estalactitas e estalagmitas

A Meteorización químicaA Meteorización química

• Disolución

• Actividade seres vivos

Arrastre polas augas das sales minerais contidas en certas rochas e minerais moi solubles na auga como o xeso, halita (sal común)

•As heces das aves son moi ácidas e poden alterar as rochas

•Accións de fungos, bacterias e liques sobre as rochas

•….

A Meteorización químicaA Meteorización química

• HIDROLESE DO GRANITOO granito (composto por 3 minerais cuarzo, feldespato e mica) é unha das rochas máis características de Galicia. O feldespato que áctua como un cemento entre estes minerais é atacado é disolto pola auga descompoñendo así o granito nos sewus compoñentes formando arxilas (os feldespatos) e cristais de cuarzo e mica (máis resistentes a erosión)

ErosiónErosión

TransporteTransporte

• Enerxía

• Selección

• Maduración

Parámetros transporte

Durante o transporte prodúcense cambios no sedimentos

Formas transporteFormas transporte

SedimentaciónSedimentación• Acumulación sedimentos

SedimentaciónSedimentación

• Ordenación dos clastos. Estruturas sedimentarias

DISPOSICIÓN ESTRATOSDISPOSICIÓN ESTRATOS

Dispoición dos sedimentos en estratosDispoición dos sedimentos en estratos

As concas e ambientes As concas e ambientes sedimentariossedimentarios

Formación rochas sedimentarias Formación rochas sedimentarias DIAXÉNESEDIAXÉNESE1 - ErosiónErosión

2 - TransporteTransporte

3 - SedimentacióSedimentaciónn

4 – Litificación Litificación

– – CompactaciónCompactación

- - CementaciónCementación

Se denomina erosión ao proceso de sustración ou desgaste dunha rocha

Proceso polo cal o material erosionado das rochas é movido a lonxe dá rocha da que procede

Proceso polo cal os materiais erosionados e transportados son depositados nas denominadas cuncas sedimentarias (normalmente no fondo de ríos, lagos ou mares)

Proceso de formación de novas rochas a partir de sedimentos

MODELAXE GRANÍTICAMODELAXE GRANÍTICA

Evolución dun macizo granítico

•O granito é unha rocha magmática plutónica formada en profundidade.

•A erosión das capas máis superficiais do solo situadas enriba do granito produce que diminúa a presión que estos materiais exercían sobre o granito, e froito desta descompresión o granito fractúrase .

•A acción dos axentes xeolóxicos externos sobre estas fracturas orixina formas redondeadas denominadas CAOS DE BOLOS.

Monte PindoMonte Pindo

ACCIÓN XEOLÓXICA AUGAACCIÓN XEOLÓXICA AUGA

• RÍOS• AUGAS ARROIADA• TORRENTES• AUGAS SUBTERRÁNEAS • MAR

Pode ser:

MODELAXE FLUVIAL: Acción dos ríosMODELAXE FLUVIAL: Acción dos ríos

CURSO ALTO

DESEMBO-CADURA

CURSO MEDIO - BAIXO

CANÓNS / vales en v MEANDROS

FERVENZAS

EROSIÓN

TRANSPORTE

TRANSPORTE

SEDIMENTACIÓN

DELTAS

veigas

RÍA

VAL FONDO PLANO OU EN ARTESA (RIO SIL)

VAL EN V RIO EUMEVAL EN V RIO EUME

A diferenza do que ocurría nos glaciares a erosión fluvial predomina en profundidad, polo que a erosión nos laterais é mínima, facendo vales profundos nos que a posterior erosión doutros

axentes nas partes superiores unido á acción da gravidade fai que tome forma de V

CANÓN DO SILCANÓN DO SIL

Os canóns son profundas hendiduras de paredes casi verticales polas que discorre un río. Poden ter o seu orixe:

-Cando os ríos percorren zonas formadas por materiais sedimentarios máis duros, nos que a erosión nas partes superiores por outros axentes é mínima. (canón do colorado)

- Cando o cauce do río introdúcese por unha fractura do terreo. (canóns do Sil)

Canón do Canón do ColoradoColorado

ESTEIRO RIO MIÑOESTEIRO RIO MIÑOEstuarios ou esteiros: formados cando a forza do mar e maior que a acción do río penetrando

o primeiro no cauce fluvial na súa desembocadura

OS DELTAS:OS DELTAS:

DELTA RÍO EBRO

Fórmanse en mares interiores nos que acción de sedimentación dalgúns ríos e maior que a acción erosiva do mar no litoral, depositando o río na súa desembocadura materiais sedimentarios que fan que a desembocadura progresivamente se alonxe da liña litoral e o río forme numerosas canles

Na actualidade os encoros fan que moitos deltas estén en regresión o diminuir o aporte de materiais sedimentarios

Augas arroiadaAugas arroiadaErosión terreos brandos

cursos de auga esporádicos sen cauce fixo orixinados por cursos de auga esporádicos sen cauce fixo orixinados por intensas precipitacións.intensas precipitacións.Teñen unha alta acción erosiva debido o discurrir sen cauceTeñen unha alta acción erosiva debido o discurrir sen cauce

Acción das augas de arroiadaAcción das augas de arroiada

CÁRCAVAS CHEMINEAS BARRANCO

Terras Terras baldías baldías

ou ou BadlandsBadlands

LAS BARDENAS - NAVARRA

As As terras baldíasterras baldías ou Badlands ou Badlands

• Tipo de terreo árido rico en arxilas típico de zonas secas

• A falta de vexetación fai que estean extensamente erosionado polas augas de arroiada e o vento, formando unha paixase característica con cárcavas, barrancos….

Acción dos torrentesAcción dos torrentesAcción dos torrentesAcción dos torrentes

Conca de recepción

Canle de Canle de desaguadoirodesaguadoiro

Cono de dexecciónCono de dexección

erosión

transporte

sedimentación

Os torrentes son cursos de auga esporádicos cun cauce fixo, no que segundo a zona do toorente predominará un tipo de acción.

AVALANCHA LODOAVALANCHA LODO

BIESCAS- Pirineo Aragonés BIESCAS- Pirineo Aragonés8- AGOSTO 19968- AGOSTO 1996

RÍA RÍA • É cando o mar introdúcese nun val

fluvial.• Prodúcense como consecuencia dun

afundimento do terreo ou unha suba no nivel dos océanos que fai que estes invadan o curso medio e baixo dun río.

O MAR. A MODELAXE DO O MAR. A MODELAXE DO LITORALLITORAL

ABRASIÓN LITORAL ACANTILADOSPLATAFORMAS ABRASIÓN

EROSIÓN

COSTAS HETEROXÉNEASCOSTAS HETEROXÉNEAS

CABO

ENSENADA

PRAIA

Cando existen materiais de distinta dureza na costa van a orixinar costas heteroxéneas

O MAR. A MODELAXE DO O MAR. A MODELAXE DO LITORALLITORAL

SEDIMENTACIÓN

PRAIAS

Frecha litoralFrecha litoral

TómboloTómbolo

Peñiscola

Un tómbolo é unha illa próxima a costa unida a esta por unha estreita língua de materiais sedimentarios depositados polo mar

GIBRALTAR

Albufeira de valenciaAlbufeira de valencia

Unha albufeira é unha lagoa litoral de agua salgada ou lixeeramente salobre, separada do mar por unha lingua ou cordón de areas pero en comunicación co mar ...

Marismas BaldaioMarismas Baldaio

LAGOA LITORALLAGOA LITORAL

Doniños - Ferrol

Monte Louro - Muros

Praia das catedraisPraia das catedrais

Acción das augas Acción das augas subterráneassubterráneas

ACUÍFEROS

CarbonataciónCarbonataciónpaisaxe cársticopaisaxe cárstico• Disolución do carbonato cálcico das

rochas calizas: a auga unida ao CO2 do aire forma ácido carbónico que disolve o carbonato cálcico das rochas

• CarbonataciónÉ o fenómeno inverso no que o e carbonato cálcico arrastrado pola auga volve de novo a depositarse formando estruturas moi características como as estalactitas e estalagmitas

Debido a que unha das lugares máis típicas con este tipo de formación é a rexión de Karst nos balcanes este tipo de modelaxe do relevo chámase paixase cárstico. En España é tipico da Cornisa Cantábrica

ACCIÓN DAS AUGAS SUBTERRÁNEASACCIÓN DAS AUGAS SUBTERRÁNEAS

Acción das augas Acción das augas subterráneassubterráneas

PAISAXE CÁRSTICAPaixase típica dos terreaos calcarios nos que a acción daauga máis o CO2 forman ácidos que disolven a rocha caliza. Posterioormente o carbonato cálcico disolto na auga pode volver a depositarse formando estruturas características.

PAISAXE KARSTICAPAISAXE KARSTICATRAVERTINOS

SIMASIMA

Acción da neve e do xeoAcción da neve e do xeo

• GLACIAR DE VAL

O máis representativo son os glaciares, moitos dos seus efectos os podemos observar cando estes se retiran tras un cambio climático

Os glaciares posúen un alto poder erosivo debido as altas presións do xeo e dosmateriais que transportan sobre as rochas próximas, pero teñen pouco transporte dos materiais erosionados e non os clasifican (é dicir arrastran conxuntamente materiais moi pesados e lixeiros)

LINGUA LINGUA GLACIARGLACIAR

O xeo e a neve do glaciar é arrastrado a través da chamada lingua do glaciar

O glaciar ainda que se move moi lento ten un gran poder de erosíon arrastarndo e arrinacando rochas que se acumulan nas denominadas morrenas situadas:

-Nos laterais do glaciar

-No fondo do glaciar

-No final do glaciar (morrena terminal)

-A forte erosión destes materiais tanto no fondo como nos laterais fai que os vales glaciares teñan unha forma en U

VAL EN “U”VAL EN “U”

SOMIEDO

MORRENAS LATERAISMORRENAS LATERAISAo retirarse o glaciar se poden observar os restos das morrenas (rochas acumuladas) nos laterais e no final do espazo ocupado pola língua do glaciar.

A morrena terminal normalmente forma un dique que pode orixinar un lago (Ex.: Lago de Sanabria- Zamora)

MORRENA FRONTALMORRENA FRONTAL

CIRCO GLACIARCIRCO GLACIARSe denomina circo glaciar á zona en forma de anfiteatro situada na cabeceira dun val glaciar e producida pola acumulación do xeo que, da orixe á excavación progresiva de dito anfiteatro.

Se o glaciar derrítese na depresión formada pode formarse unha lagoa chamada lagoa glaciar

Circo glaciar de Gavarnie, Circo glaciar de Gavarnie,

Pirineos de Francia.Pirineos de Francia.

HORNHORN

Regresión dos glaciares polo cambio Regresión dos glaciares polo cambio climáticoclimático

GLACIAR PERITO MORENO GLACIAR PERITO MORENO (ARXENTINA)(ARXENTINA)

MODELAXE PERIGLACIARMODELAXE PERIGLACIAR

Nas zonas de alta montaña ouras formacións características, pero non debidas os glaciares son os canchais, orixinados pola xelifracción das rochas polas diferenzas de temperaturas

CANCHAIS: FRAGMENTOS DE ROCHAS ORIXINADOS POLA XELIFRACCIÓN

ACCIÓN XEOLÓXICA DO VENTOACCIÓN XEOLÓXICA DO VENTO

Caracterízase por ter unha baixa acción erosiva pero un transporte moi intenso levando os materiais a longas distancias. Ademáis o vento vai a clasificar os materiais que transporta ao depositalos en

distintas zonas según o seu peso.

MODELAXE DO VENTOMODELAXE DO VENTO

• A EROSIÓN DO VENTOABRASIÓNDebido o choque contra as rocas das areas que transporta. Orixina:

• DESERTOS PEDREGOSOS: ao arrastrar as areas e quedar os materiais máis pesados

• ARCOS E ROCHAS CON ASPECTO DE FUNGOS: ao ereosionar as areas transportadas as partes máis baixas das rochas

• DEPOSITOS: os depósitos de materiais arrastrados polo vento vai a

orixinar

– DESERTOS AREENTOS – DUNAS

O VENTO : O VENTO : A EROSIÓN DO VENTO A EROSIÓN DO VENTO ABRASIÓNABRASIÓN

HAMADA: montañas erosionadas polo vento

REG: deserto pedregoso

ROCHAS EN FORMA DE ROCHAS EN FORMA DE COGOMELOCOGOMELO

O VENTO: O VENTO: DEPOSITOSDEPOSITOS

DESERTOS AREENTOS

DUNAS

BARCHAN: BARCHAN: dunas características debido ao maior dunas características debido ao maior avance das partículas arrastradas polo vento nas zonas laterais da avance das partículas arrastradas polo vento nas zonas laterais da

dunaduna

DUNA CORRUBEDODUNA CORRUBEDO