Upload
eduardo-rodriguez-machado
View
1.441
Download
1
Embed Size (px)
DESCRIPTION
Educación e Competencias IMPLICACIÓNS NOS PROCESOS DE ENSINANZA-APRENDIZAXE
Citation preview
EDUCACIÓN E COMPETENCIAS
IMPLICACIÓNS NOS PROCESOS DE ENSINANZA-APRENDIZAXE
ENSINAR POR COMPETENCIAS
Que son as CCBB ?
Que repercusións supoñen as CCBB na práctica docente e nos centros educativos?
Como aparecen as CCBB nos deseños curriculares?
Saber máis?
Programar por competencias?Exemplificacións
QUE SON AS CCBB?QUE SON AS CCBB?
COMPETENCIA“Saber facer” nun
determinado contexto
COÑECEMENTOSConceptuaisProcedementais
CAPACIDADES
HABILIDADES
QUE SON AS CCBB?QUE SON AS CCBB?
Capacidade de poñer en práctica de forma integrada:
Coñecementos Habilidades
Actitudes - (En contextos e situacións diversas)
CAPACIDADE, HABILIDADE, COMPETENCIA
HABILIDADE: Capacidade de dar resposta a unha demanda puntual
CAPACIDADE: Operación que non se refire a unha situación concreta,
independente do contexto
COMPETENCIA: Capacidade de xestionar globalmente unha situación
COMPETENCIAS E OBXECTIVOS
Semellanzas- Son metas, máis ou menos amplas.
- Enúncianse en termos de condutas a acadar polo alumnado (p. e. “ser capaz de explotar a información).
DiferenzasAs competencias:
- Integran coñecementos, habilidades, actitudes.
- Execútanse na acción.
- Relaciónanse con problemas ou situacións complexas da vida.
ESTRUCTURA INTERNA DUNHA COMPETENCIAESTRUCTURA INTERNA DUNHA COMPETENCIA
UNHA COMPETENCIA SUPÓN:
COÑECEMENTOS (CONCEPTOS, PROCEDEMENTOS)
HABILIDADES COGNITIVAS
HABILIDADES PRÁCTICAS
ACTITUDES
EMOCIÓNS
VALORES E MORAL
MOTIVACIÓN
COMPETENCIAS BÁSICASCOMPETENCIAS BÁSICAS
Que supón unha “competencia”? A capacidade de aplicar dun xeito integrado os
coñecementos adquiridos para resolver situacións e problemáticas diversas, dentro e fóra da escola.
Que significa “básica”? Que debe estar ao alcance de todos os suxeitos implicados no proceso de ensinanza-aprendizaxe
COMPETENCIAS BÁSICASCOMPETENCIAS BÁSICAS
As competencias básicas inclúen os coñecementos teóricos, as habilidades ou coñecementos prácticos e as actitudes ou implicacións persoais.
Supoñen a capacidade de usar funcionalmente os coñecementos e habilidades en contextos diferentes e implican procesos cognitivos fundamentais, tales como a comprensión, reflexión e discernimento
COMPETENCIAS BÁSICASCOMPETENCIAS BÁSICAS
Constitúen uns mínimos que proporcionan ao profesorado e aos centros referencias sobre os principais aspectos nos que é preciso centrar os esforzos educativos
Van máis aló do “saber” e do “saber facer” pois tamén conlevan o“saber ser ou estar” (actuar responsablemente).
COMO APARECEN AS CCBB NOS DESEÑOS CURRICULARES?
LOE: INTRODUCIÓN E ANEXOS
DECRETOS DO CURRÍCULUM:
-INFANTIL : APORTACIÓN DA ETAPA ÁS CCBB
-PRIMARIA: ANEXO I
-SECUNDARIA: ANEXO I E CONTRIBUCIÓN DAS ÁREAS ÁS CCBB
COMO APARECEN AS CCBB NOS DESEÑOS CURRICULARES?
Competencia en comunicación lingüística Competencia matemática Competencia no coñecemento e na interacción
co mundo físico Tratamento da información e competencia dixital Competencia social e cidadá Competencia cultural e artística Competencia para aprender a aprender Autonomía e iniciativa persoal
ÁMBITO DA EXPRESIÓN E DA COMUNICACIÓNÁMBITO DA EXPRESIÓN E DA COMUNICACIÓN: Competencia en comunicación lingüística Competencia matemática Competencia cultural e artística Competencia no tratamento da información e competencia dixital.
ÁMBITO DA RELACIÓN E INTERACCIÓNÁMBITO DA RELACIÓN E INTERACCIÓN: Competencia no coñecemento e interacción co medio físicoCompetencia social e cidadá.
ÁMBITO DO DESENVOLVEMENTO PERSOAL:ÁMBITO DO DESENVOLVEMENTO PERSOAL: Competencia para aprender a aprender Autonomía e iniciativa personal
CCBB E ÁMBITOS
Da realidadeDa realidade
De comunicación oral e escrita
De comunicación oral e escrita
De representaciónDe representación
De interpretaciónDe interpretación
De comprensiónDe comprensión
De construciónDe construción
De comunicaciónDe comunicación
Do coñecementoDo coñecemento
De organizaciónDe organización
De autorregulaciónDe autorregulación
Do pensamientoDo pensamiento
Das emociónsDas emocións
Da condutaDa conduta
Utilización da linguaxe como instrumento
Como obxectivo final• O dominio da lingua oral e escrita en numerosos contextos• O uso funcional, cando menos, dunha lingua estranxeira
COMPETENCIA EN COMUNICACIÓN LINGÜÍSTICA
Fonte: Ed. SM
…Poder dar resposta a situacións da vida con desigual nivel de complexidade
…Resolver problemas relacionados coa vida cotiá e co mundo laboral
…Poder dar resposta a situacións da vida con desigual nivel de complexidade
…Resolver problemas relacionados coa vida cotiá e co mundo laboral
Comprender unha argumentación matemática
Expresarse e comunicarse na linguaxe matemática
Aplicar destrezas e actitudes que permitan razonar matemáticamente
A utilización de ferramentas de apoio axeitadas
A integración do coñecemento matemático con outros diferentes
COMPETENCIA MATEMÁTICA
IMPLICA
Fonte: Ed. SM
Como obxectivo final da educación obrigatoria
Coñecer
Comprender
Apreciar
Disfrutar
Valorar
A arte no seu conxunto
Outras manifestacións culturais
Fomentar o interese por A participación na vida cultural
O desenvolvemento da propia capacidade estética e creadora
A contribución na conservación do patrimonio cultural e artístico
COMPETENCIA CULTURAL Y ARTÍSTICA
Fonte: Ed. SM
Utilizar normalmente os recursos tecnolóxicos para resolver problemas reais
Ser Ser
A información e as súas fontes
A información e as súas fontes
AutónomoAutónomo
EficazEficaz
Na selección, valoración e uso de
Na selección, valoración e uso de
As diversas ferramentas tecnolóxicas
As diversas ferramentas tecnolóxicas
ResponsableResponsable
CríticoCrítico
ReflexivoReflexivo
Respectar a regulación social acordada sobre o uso da información a as súas fontes, nos diferentes soportes
TRATAMIENTO DA INFORMACIÓN E COMPETENCIA DIXITAL
Fonte: Ed. SM
Desenvolvendo todos os supostos e habilidades da competencia
Desenvolvendo todos os supostos e habilidades da competencia
A través de experiencias de aprendixaje
A través de experiencias de aprendixaje
ColectivasColectivas
ConscientesConscientes IndividuaisIndividuais
GratificantesGratificantes
tanto
Saber iniciarse na aprendizaxe
Ser capaz de continuar aprendendo con eficacia e autonomía
Ter o control e a xestión das propias capacidades e coñecementos
Manexar de forma eficiente recursos e técnicas de traballo individual
Ter a capacidade de cooperar cos demais e autoavaliarse
COMPETENCIA PARA APRENDER A APRENDER
Fonte: Ed. SM
ImaxinarImaxinar
CreatividadeCreatividade
ColectivosColectivos
AcciónsAccións IndividuaisIndividuais
ProxectosProxectos
tantoEmprenderEmprender
DesenvolverDesenvolver
AvaliarAvaliar
ConfianzaConfianza
ResponsabilidadeResponsabilidade
Sentido críticoSentido crítico
CooperaciónCooperación
Supón ser capaz de
AUTONOMÍA E INICIATIVA PERSONAL
Fonte: Ed. SM
Comprender a realidade social na que se vive
EducarEn valores
En prácticas democráticas
Para afrontar
A convivencia
Os conflictos
Actuar con criterio propio
Contribuír ao fomento da paz
Manter actitudes construtivas, solidarias e responsables
COMPETENCIA SOCIAL E CIDADÁ
Fonte: Ed. SM
Para interactuar co medio Natural
Xerado polo ser humano
A aplicación
O desenvolvementoPensamento
Científico-técnico
Interpretar a información recibida
Tomar decisións autónomas
O uso responsable dos recursos naturais
O coidado do medio ambiente
O consumo racional e responsable
A protección da saúde individual e colectiva
Dirixidos á calidade da vida humana
COMPETENCIA NO COÑECEMENTO E A INTERACCIÓN CO MUNDO FÍSICO
Fonte: Ed. SM
QUE REPERCUSIÓNS SUPOÑEN AS CCBB NA PRÁCTICA DOCENTE?
PROXECTOEDUCATIVO
PROGRAMACIÓNDIDÁCTICA
QUE REPERCUSIÓNS SUPOÑEN AS CCBB NA PRÁCTICA DOCENTE?
Mantéñense as áreas, pero … A incorporación das CCBB nos
currículos: Supón unha oportunidade para
enriquecer os currículos Trae implícito un factor de mellora
dependendo de como se establezan as relacións entre CCBB e obxectivos, contidos, metodoloxía, criterios de avaliación, etc.
AS CCBB E OS OBXECTIVOS
Dende a perspectiva das CCBB, os obxectivos : Favorecen a interrelación entre as distintas áreas
e a coordinación entre o profesorado. Orientan cara á aplicación dos coñecementos en
distintos contextos. Impulsan a metacognición do alumnado. Fomentan a autonomía. Consideran a autoestima e o equilibrio persoal. Presentan a utilización dos recursos TIC nas
actividades diarias.
AS CCBB E OS CONTIDOS
O enfoque das competencias supón: A integración de contidos: interdisciplinariedade. A sustitución de aprendizaxes só memorísticos por
outros con máis sentido. A trasferencia de contidos: aplicación a situacións e
contextos diferentes. Vencello dos contidos a situacións reais. Aprendizaxe de contidos provenintes de diferentes
fontes de información (entornos ricos de aprendizaxe que consideren tamén os entornos vituais).
AS CCBB E A METODOLOXÍA O enfoque por competencias require unha metodoloxía que tome
en consideración: A relación de tarefas insertas en contextos de aprendizaxe. O traballo a partir de situacións-problema reais ou simuladas. A flexibilidade na organización espacial e temporal. A implicación do alumnado nos procesos de busca, estudo,
experimentación, reflexión, aplicación e comunicación do coñecemento.
A investigación: metodoloxía de proxectos ou centros de interese. O traballo cooperativo. A lectura como ferramenta fundamental. A utilización das TIC. Os procesos de autorregulación:
Autorrevisión de producións. Introdución de cambios, verificación de resultados.
AS CCBB E OS CRITERIOS DE AVALIACIÓN (I)
Características da avaliación dende as competencias: Elementos:
Situacións e contextos Coñecementos Procesos implicados
Precísanse situacións, técnicas e intrumentos variados: Observación (traballo individual, grupal, actitudes,…) Produccións: traballos, tarefas, ideas,… Probas orais e escritas
AS CCBB E OS CRITERIOS DE AVALIACIÓN (II)
Importancia da avaliación formativa Autorregulación da aprendizaxe do alumnado Requisitos das actividades para avaliar
competencias: O alumnado debe integrar os coñecementos e as
destrezas. Solicitaranse respostas complexas e creativas. Deberase reestruturar o aprendido para afrontar
o problema. Respostará á situación ou simulación proposta na
pregunta.
CRITERIOS DE SELECCIÓN DAS APRENDIZAXES
Todas as aprendizaxes propostas deberán ser sometidas a unha valoración crítica co fin de determinar se son básicas.
Non todo o que é interesante aprender debe formar parte do currículo obrigatorio.
CRITERIOS DE SELECCIÓN DAS APRENDIZAXES (II)
Consideracións a ter en conta antes de seleccionar aprendizaxes:
Son necesarias e beneficiosas para todas as persoas e para o conxunto da sociedade?
Son necesarias para garantizar a inclusión social? Son necesarias para realizarse e desenvolver un
proxecto de vida persoal e profesional?
PROGRAMAR POR COMPETENCIASEXEMPLIFICACIÓNS
DECRETOS DE CURRÍCULO
-Criterios de avaliación
-Contribución da área ás competencias básicas
-Bloques de contido
-Orientacións metodolóxicas
PROGRAMACIÓNS DE AULA
-Secuencia didáctica
-Planificación de actividades de aula: Tarefas
PROGRAMAR POR COMPETENCIASEXEMPLIFICACIÓNS *
EXEMPLO 1: MATEMÁTICAS. 1º CICLO PRIMARIA
EXEMPLO 2: CIENCIAS SOCIAIS, XEOGRAFÍA E
HISTORIA 1º E.S.O.
* Presentamos dous posibles exemplos de programación por competencias a título orientativo